Huishoudcoaches in Den Bosch

Huishoudcoaches in Den Bosch Beschrijving van de good practice

Auteur

Maaike Kluft Datum

Utrecht, oktober 2012

© MOVISIE

Utrecht, oktober 2012 * Huishoudcoaches in Den Bosch

1

Deze publicatie is ontwikkeld in het kader van het project Professionaliteit Verankerd. Dit project is onderdeel het programma Beter in Meedoen, van het Ministerie van VWS. Professionaliteit Verankerd geeft een kwaliteitsimpuls aan de uitvoering van de Wmo. Dit gebeurt door kennis en ervaring toegankelijk te maken. Hiermee kunnen gemeenten, uitvoerende instellingen in wonen, zorg en welzijn, professionals, organisaties op het gebied van vrijwillige inzet, actieve burgers en cliënten, optimaal werken aan het succes van de Wmo. De goede praktijk in deze publicatie dient als inspiratie voor instellingen in wonen, zorg en welzijn die met soortgelijke Wmo vraagstukken kampen en die op zoek zijn naar een succesvolle aanpak. De beschrijving kan ook gebruikt worden door instellingen die de kwaliteit van hun dienstverlening binnen de Wmo en Welzijn Nieuwe Stijl willen verbeteren of die geïnteresseerd zijn in hoe andere organisaties met bepaalde uitdagingen omgaan. Een goede praktijk is slechts één voorbeeld uit het werkveld en is daarmee niet altijd op alle punten methodisch en bewezen effectief. De goede praktijken zijn gekozen omdat ze vernieuwend, actueel, overdraagbaar en succesvol zijn. Sommige goede praktijken zijn gebaseerd op een ‘moederinterventie’ die uitgebreid beschreven zijn in een handboek en op meerdere plekken in het land toegepast worden. Deze interventies zijn veelal ook te vinden in de databank Effectieve sociale interventies. In de databank is alle beschikbare informatie in kaart gebracht over diverse interventies, die al meer dan twee jaar op meerdere plekken worden toegepast in de sociale sector, de praktijkervaringen en de effectiviteit ervan. Meer praktijkbeschrijvingen en informatie over Professionaliteit Verankerd kunt u vinden op www.movisie.nl/professionaliteitverankerd en in onze databank praktijkvoorbeelden.

COLOFON Auteur: Maaike Kluft Projectnummer: P8701 Datum: oktober 2012 © MOVISIE


2

Inhoudsopgave 1

2

3

4

5

6 7

De context.................................................................................................................................... 4 1.1 De kern van de Huishoudcoaches ......................................................................................... 4 1.2 Het bijzondere van de huishoudcoaches ............................................................................... 5 1.3 Het project de Huishoudcoaches, de Wmo en Welzijn Nieuwe Stijl........................................ 5 1.4 Financiering .......................................................................................................................... 6 1.5 Vergelijkbare initiatieven in Nederland................................................................................... 7 De start en voortgang van het initiatief .......................................................................................... 8 2.1 Totstandkoming .................................................................................................................... 8 2.1.1 Het begin van de Huishoudcoaches.......................................................................... 9 2.2 Betrokken partijen ............................................................................................................... 10 2.3 Organisatie ......................................................................................................................... 12 Het proces van uitvoering ........................................................................................................... 14 3.1 Betrokkenen bij het dagelijkse proces.................................................................................. 14 3.1.1 De huishoudens...................................................................................................... 14 3.1.2 De huishoudcoaches .............................................................................................. 15 3.2 Van aanmelding tot uitvoering ............................................................................................. 15 3.2.1 De afronding........................................................................................................... 18 3.3 De rol van de huishoudcoaches .......................................................................................... 18 3.3.1 Keuzes en dilemma’s van de coaches .................................................................... 20 3.4 De begeleiding van de huishoudcoaches............................................................................. 21 3.5 Voortgang ........................................................................................................................... 22 3.6 Toekomst............................................................................................................................ 24 Maatschappelijke effecten .......................................................................................................... 25 4.1 Effecten voor de huishoudens ............................................................................................. 25 4.2 Effecten voor de huishoudcoaches...................................................................................... 26 4.3 Effecten voor de professionals ............................................................................................ 27 4.4 Overdraagbaarheid ............................................................................................................. 28 Voorwaarden en professionaliteit................................................................................................ 29 5.1 Voorwaarden voor succes................................................................................................... 29 5.2 Professionaliteit................................................................................................................... 29 5.2.1 Competenties van de huishoudcoaches.................................................................. 29 5.2.2 Competenties van de professionals ........................................................................ 30 Ten slotte ................................................................................................................................... 32 Bronnen ..................................................................................................................................... 34


3

1

De context

1.1

De kern van de Huishoudcoaches

In het project Huishoudcoaches zetten buurtbewoners zich wekelijks vrijwillig in om een gezin of bewoner uit de wijk te ondersteunen in het huishouden, de administratie of met de financiën. Het project is opgezet om op een laagdrempelige manier huishoudens met een lichte ondersteuningsbehoefte net dat steuntje in de rug te geven, waardoor zij zich staande kunnen houden. Het project richt zich op de huishoudens die niet in staat zijn om vrijwillige zorg zelf te organiseren, maar die vooralsnog ook niet in aanmerking komen voor professionele ondersteuning. Om te voorkomen dat deze huishoudens tussen wal en schip vallen en hun problemen verergeren, zijn vrijwillige buurtbewoners ofwel huishoudcoaches ingezet. De huishoudcoaches begeleiden een huishouden maximaal één jaar. Het is de bedoeling dat de huishoudens daarna in staat zijn om zonder ondersteuning het huishouden, de administratie of de financiën te kunnen doen. Of dat zij passende professionele ondersteuning of ondersteuning vanuit het eigen sociale netwerk krijgen. De doelen van het project zijn: a. Ondersteuning bieden bij vergroten eigen vaardigheden. b. Zicht bieden op eigen netwerk en stimuleren inzet daarvan. c. Structuur aanbrengen door laagdrempelige inzet, frequent contact en het geven van extra informatie1. ‘De kern van het project is het ondersteunen van mensen die problemen hebben in het organiseren van hun leven. Het kan dan gaan om het huishouden, een onderdeel van het huishouden, de sociale redzaamheid, koken, administratie.’ Begeleider huishoudcoaches Reinier van Arkel groep

Met het project wordt qua inhoud en organisatie aansluiting gezocht bij bestaande ontwikkelingen in welzijn, zoals het inzetten van informele netwerken in begeleiding en het vergroten van zelfredzaamheid van kwetsbare burgers. Doordat het gaat om laagdrempelige en lichte ondersteuning, wordt de kans verkleind dat sommige gezinnen in zwaarder weer terecht komen en mogelijk te kampen krijgen met huisuitzettingen of terugval naar hulpverleningstrajecten. Daarnaast biedt het project een vangnet op de bezuinigingen vanuit de pakketmaatregel AWBZ.

1

Werkgroep Huishoudcoaches (2011) ‚Doelen huishoudens’


4

1.2

Het bijzondere van de huishoudcoaches

Wat het project bijzonder maakt is de laagdrempeligheid. De huishoudcoaches zijn geen professionele hulpverleners, maar gewone mensen uit de buurt. Zij verwachten niet dat de huishoudens die zij ondersteunen precies in het plaatje van een bepaalde organisatie passen. De bewoners hoeven niet aan allerlei criteria te voldoen. De huishoudcoach komt gewoon bij de bewoners thuis en heeft de ruimte om naast het ondersteunen over dagelijkse dingen te praten en aan te sluiten op wat de deelnemers op dat moment nodig hebben. De huishoudcoach wordt door de deelnemers gezien als iemand die er echt voor hen is en geen andere belangen heeft. Er wordt maatwerk geboden en dit werpt duidelijk zijn vruchten af. Richting de professionele instanties is het project bijzonder, omdat de huishoudcoaches veel zaken signaleren die professionals niet kunnen zien in de korte tijd die zij hebben met het gezin.

‘Een professional komt niet op de slaapkamer van een cliënt, maar een huishoudcoach wel. Hierdoor ziet zij veel sneller of er problemen zijn op het gebied van verloedering, hygiëne of andere zaken die mensen liever niet tentoonstellen in de huiskamer.’ Maatschappelijk werker, Juvans Volgens een huishoudcoach is het project sterk door de ondersteuning die de huishoudcoaches zelf krijgen van de betrokken professionals. Vanuit de Reinier van Arkel groep krijgen de huishoudcoaches eens per twee maanden een intervisiebijeenkomst en daarnaast kunnen de coaches te allen tijde ondersteuning krijgen van de opbouwwerker of de maatschappelijk werker. 1.3

Het project de Huishoudcoaches, de Wmo en Welzijn Nieuwe Stijl

Het project de Huishoudcoaches sluit goed aan op de visie van de Wmo en Welzijn Nieuwe Stijl, waarin burgers zelfstandiger moeten worden en verantwoordelijkheid moeten nemen voor hun eigen situatie. Het is minder vanzelfsprekend dat mensen ondersteuning kunnen krijgen vanuit het professionele circuit en daarom is het nodig dat er alternatieve oplossingen worden gezocht. Dat wordt gedaan in de Huishoudcoaches, waarin bewoners leren om ’lichte’ problemen in het huishouden zelf op te lossen. Het project sluit aan op verschillende bakens van Welzijn Nieuwe Stijl: 1. Gericht op de vraag achter de vraag. Direct vanaf de intake met het huishouden zijn de coaches en professionals alert op de vraag achter de vraag. Soms is de daadwerkelijke vraag niet direct helder en komt deze geleidelijk naar voren gedurende het jaar. Het huishouden kan aangeven wat urgent is, maar de coach signaleert zelf ook en vraagt proactief naar zaken.


5

2. Gebaseerd op de eigen kracht van de burger. Het versterken van de eigen kracht is één van de hoofddoelen van het project de Huishoudcoaches. Bewoners leren vaardigheden, zodat ze weer zorg kunnen dragen voor het huishouden, de administratie of de financiën. De huishoudcoaches richten zich op de krachten en talenten van de deelnemers. Ook de coaches zelf worden ingezet op hun krachten. 3. Direct er op af. De huishoudcoaches zijn kordate mensen, die het over het algemeen niet lastig vinden om naar de deelnemers toe te gaan. Doordat coaches soms zaken signaleren in huishoudens die aandacht van de professionals vragen, moeten ook de professionals steeds meer op mensen af stappen. Daarnaast wordt het steeds normaler dat professionals aanwezig en bereikbaar zijn in de wijken en meer outreachend werken. 6. Integraal werken. De betrokken organisaties in het project hebben een stevig integraal samenwerkingsverband, waarbinnen de krachten van de professionals en de huishoudcoaches worden ingezet om huishoudens te voorzien van passende ondersteuning. 7. Niet vrijblijvend, maar resultaatgericht. Hoewel er duidelijke resultaten te zien zijn op het gebied van het versterken van de eigen kracht van de huishoudens, worden deze nog niet systematisch geregistreerd. Door de gestelde doelen weten de huishoudens en coaches waar ze naartoe werken en dit maakt de resultaten duidelijker zichtbaar. 8. Gebaseerd op ruimte voor de professional. In het project hebben de professionals zelf de ruimte genomen om het project op te zetten en de coaches en huishoudens te begeleiden zoals zij dachten dat nodig was. De professionals geven echter aan dat zij hiervoor niet altijd voldoende ruimte kregen vanuit de organisatie, en dat zij zelf het initiatief moesten nemen om de ruimte te pakken. Het was dus afhankelijk van het professionele inschattingsvermogen en ondernemerschap om op de juiste momenten de ruimte te nemen om het project goed te laten verlopen of een huishouden ondersteuning te geven. De coaches krijgen veel ruimte om op hun eigen manier aan de slag te gaan met huishoudens. Professionals houden wel een oogje in het zeil om te voorkomen dat coaches zaken oppakken die niet bij hun taak horen of die hen te zwaar belasten. 1.4

Financiering

De Huishoudcoaches is een deelproject onder de paraplu van het project op ‘Kroon op je wijk’ en wordt gefinancierd vanuit cofinanciering van de gemeente Den Bosch en de provincie Noord-Brabant. Vanuit deze financiering worden de betrokken professionals betaald om deel te kunnen nemen aan het project en de huishoudens en coaches te begeleiden. Zo krijgen de opbouwwerker en maatschappelijk werker betaald voor het verbinden van huishoudens met huishoudcoaches, begeleiding van de huishoudens en coaches en het samenwerken met de andere professionals. De GGZ professional wordt vanuit het project betaald om training en intervisie te geven aan de huishoudcoaches. Zo nodig wordt ook persoonlijke begeleiding van de coaches gefinancierd uit het project.


6

De huishoudcoaches begeleiden de huishoudens vrijwillig, dus voor hen zijn er vrijwel geen financiële middelen nodig, buiten een vrijwilligersbedankje. Wanneer in een huishouden een professionele schoonmaak nodig is, wordt dit betaald vanuit het budget voor activiteiten. Gezien het feit dat de financiering vanuit Kroon op je wijk per eind 2012 stopt, is het de bedoeling om vanaf 2013 de huishoudcoaching op te nemen in de reguliere geldstromen vanuit de gemeente aan de betrokken instellingen. 1.5

Vergelijkbare initiatieven in Nederland

Er zijn diverse mogelijkheden om een huishoudcoach te krijgen in Nederland. Deze coaches bieden hun diensten echter niet aan op vrijwillige basis en hebben ook niet als opdracht gezinnen meer zelfredzaam te maken. Vooralsnog is er geen voorbeeld gevonden van vrijwillige buurtbewoners die zowel worden ingezet om te helpen in het huishouden als om het gezin een jaar lang te versterken met betrekking tot een ondersteuningsvraag. Daarbij is de manier waarop de vrijwilligers en huishoudens worden begeleid door de opbouwwerker, maatschappelijk werker en de medewerker vanuit de GGZ vooralsnog uniek.


7

2

De start en voortgang van het initiatief

2.1

Totstandkoming

Het project de Huishoudcoaches maakt deel uit van een groter project, ‘Kroon op je wijk’. Kroon op je wijk is eind 2008 opgezet, toen de gemeente Den Bosch een beweging wilde maken naar meer zelfredzaamheid en participatie van (kwetsbare) buurtbewoners in de wijk. Het idee voor Kroon op je wijk werd voorgelegd aan de provincie Noord-Brabant en zo werd het een gezamenlijk project van de gemeente en de provincie. In het project worden diensten ontwikkeld om het dagelijks leven te vergemakkelijken. Die diensten worden gedragen door wijkbewoners, die daarmee een stapje stijgen op de Participatieladder.

De Participatieladder is een meetinstrument waarmee je kunt vaststellen in hoeverre een burger meedoet in de samenleving. De ladder is onderverdeeld in zes treden: van sociaal geïsoleerd tot werkend zonder ondersteuning. Door de positie op de participatieladder aan het begin van een traject te meten en nog een keer aan het einde van een traject, wordt zichtbaar of de mate van participatie is verhoogd. Daarmee worden de resultaten van het participatiebeleid transparant. www.participatieladder.nl

Het motto van Kroon op je wijk is: ‘voor en door’ bewoners. Binnen Kroon op je wijk zijn verschillende initiatieven opgezet, waaronder een talentenbank, waarin buurtbewoners hun talenten kunnen inzetten om andere bewoners te helpen, een boodschappendienst, een fietsenmaker en een kapper waar je alleen materiaalkosten en een wederdienst inzet voor de wijk. Wanneer iemand gebruik maakt van de initiatieven van Kroon op je wijk wordt er verwacht dat diegene ook iets terugdoet voor een ander (bijvoorbeeld via de talentenbank). Zo kun je voor een lage prijs naar de kapper, maar daar staat tegenover dat je iets terugdoet voor de wijk. Het project gaat uit van het principe ‘voor wat hoort wat’. Ook de Huishoudcoaches is een initiatief binnen Kroon op je wijk.


8

Er wordt naar gestreefd dat het huishouden na het jaar begeleiding geen overlast veroorzaakt en zichzelf staande kan houden, eventueel met het sociale netwerk, dan wel met tijdelijke professionele ondersteuning. Het sterke aan de deelprojecten van Kroon op je wijk is dat ze vooral de meer kwetsbare gezinnen2 uit de wijk aantrekken. Dit maakt sommige deelprojecten echter ook kwetsbaar. Vaak moet er veel tijd en energie worden gestoken in het overeind houden en blijven betrekken van buurtbewoners. De projectleider van de Huishoudcoaches ziet dat je mensen meer zelfredzaam en actiever kan maken, maar het gros van de groep zal altijd enige begeleiding nodig hebben. 2.1.1

Het begin van de Huishoudcoaches

Het idee voor de Huishoudcoaches komt van de woningcorporatie die actief is in de wijk de Hambaken in Den Bosch. Doordat zij veel bij bewoners thuis komen, zagen zij dat sommige mensen moeite hadden om zelfstandig zorg te dragen voor de administratie of het huishouden. De huishoudens hadden lichte ondersteuning nodig, maar een passend licht en laagdrempelig aanbod leek er niet te zijn. Vaak was het niet duidelijk voor organisaties waar bewoners precies tegenaan liepen. Om een beter idee te krijgen waar bewoners moeite mee hadden en met de visie om bewoners te versterken, te empoweren, is het projectidee voor de Huishoudcoaches ontwikkeld en uitgewerkt onder de vlag van Kroon op je wijk. Een projectplan werd opgesteld met de betrokken partijen. Nadat het plan door alle partners was goedgekeurd, is gekeken hoe de taken en verantwoordelijkheden het beste konden worden verdeeld. Er werd besloten dat een maatschappelijk werker van Juvans de grootste verantwoordelijkheid kreeg in het werven en begeleiden van de huishoudens en dat een opbouwwerker van Divers de vrijwillige huishoudcoaches zou inwerken. De coaches werden geworven vanuit de groep vrijwillige thuishulpen van Divers. Divers hield intakegesprekken om te bezien of deze coaches pasten binnen de visie en het doel van het project. Uiteindelijk werd met zes coaches het traject aangegaan. Voordat de maatschappelijk werker huishoudens ging werven, was besloten dat het stellen van harde criteria voor deelname op dat moment niet gewenst was. Uitgangspunt werd: de coach moest kunnen werken in een veilige omgeving waar zij zich prettig voelt en waar zij de ruimte krijgt om aan de slag te gaan.

2

Gezinnen die relatief veel te maken hebben met werkloosheid, een laag inkomen, gebrekkige integratie en/of een klein sociaal

netwerk.


9

Bij gezinnen waar sprake is van bredere problematiek kan dit betekenen dat er zowel actieve hulpverlening, als een huishoudcoach aanwezig is. Belangrijk is dan dat de coach in grote lijnen de situatie van het huishouden kent, maar zich daarbinnen weet te beperken tot haar eigen taak. Een jaar na de start hebben de betrokken professionals en coaches samen onderstaande criteria opgesteld voor huishoudens: •

Er is sprake van een beperkt steunsysteem.

•

Er is sprake van motivatie om verandering in die situatie aan te brengen.

•

Er is een beperking op een bepaald levensgebied (opruimen, administratie, financiën). Het mag bij aanmelding onduidelijk zijn of er sprake is van een beperking, dan wel een aspect wat nog aangeleerd kan worden (probleem of beperking). Bij elke aanmelding wordt geïnventariseerd of er reguliere hulpverlening aanwezig is, dan wel

•

nodig/nuttig is (positionering coach in hulpverleningsnetwerk is vooraf duidelijk). •

Er is sprake van ontwikkelpotentieel.

•

Er is bereidheid om samen met een huishoudcoach zelf aan de slag te gaan3.

2.2

Betrokken partijen

De gemeente heeft de rol van opdrachtgever. Ze volgt het project op afstand en stuurt het in grote lijnen aan op verantwoording, rapportage en verloop. Het projectleiderschap ligt bij Divers. De projectleider doet de coördinatie van de uitvoering en speelt een belangrijke rol in het verantwoorden van de opbrengsten, het verloop en de maatschappelijke meerwaarde van het initiatief. Divers is verder betrokken bij de werving en begeleiding van de huishoudcoaches. Dit is handig, aangezien Divers in de wijk zit met opbouwwerk, kinderwerk en ouderenwerk, en daarbij goede contacten heeft en intensieve samenwerkingsrelaties met de buurtbewoners, politie, woningcorporaties en andere (gemeentelijke) welzijn- en zorgdiensten in de wijk. Hierdoor heeft Divers een goed beeld van zowel de kwetsbare als de weerbare buurtbewoners die in het project passen. ‘Het past dat de begeleiding op dagelijks niveau bij de opbouwwerker ligt. De kracht van de opbouwwerker is dat zij een brede blik heeft en op de hoogte is van wat er speelt in de wijk. De opbouwwerker kan hierdoor goed signaleren “hoe het gaat met mensen en wat ze nodig hebben”.’ Projectleider de Huishoudcoaches

3

Werkgroep Huishoudcoaches (2011) ‘Criteria huishoudens.’ Den Bosch: Divers


10

De maatschappelijk werker die de huishoudens begeleidt in het project komt vanuit Juvans. Zij is de eerste contactpersoon van het huishouden gedurende het traject. Daarnaast is de maatschappelijk werker het aanspreekpunt van de huishoudcoaches bij inhoudelijke problemen, die huishoudcoaches signaleren of waar zij persoonlijk tegenaan lopen in hun werk. Uit ervaring blijkt dat huishoudcoaches het soms lastig vinden om in te schatten of hun vraag inhoudelijk is. De maatschappelijk werker en opbouwwerker nemen op dit gebied dan ook vrij makkelijk elkaars rol over en staan beiden klaar voor de coaches wanneer dit nodig is. ‘Op het moment dat mijn huishoudcoach signaleert dat er sprake is van psychische problemen bij een buurtbewoner, dan luister ik naar de coach en begeleid haar daarin, maar de maatschappelijk werker is degene die op die bewoner afgaat. Zij bepaalt naar aanleiding van dit bezoek of zwaardere of meer specifieke hulp nodig is.’ Opbouwwerker Divers

Vanuit de GGZ is de Reinier van Arkel groep de instelling die de huishoudcoaches traint en begeleidt door middel van intervisiebijeenkomsten. De organisatie heeft veel ervaring met een doelgroep die overeenkomsten vertoont met de bewoners van de huishoudens. Daarnaast heeft de betrokken professional van de Reinier van Arkel groep expertise op deskundigheidsbevordering en het begeleiden van informele ondersteuners. Stichting Door en Voor is een stichting met ervaringsdeskundigen vanuit de psychiatrie. In de eerste fase van het project heeft Stichting Door en Voor een belangrijke rol gespeeld door ervoor te waken dat alle betrokkenen echt streefden naar het versterken en meer zelfredzaam maken van de huishoudens. Vanuit hun ervaringsdeskundigheid leerden Stichting Door en Voor de huishoudcoaches hoe zij taken juist los konden laten, zodat de huishoudens zelf oefenden met huishoudelijke taken, de financiën of administratie. In het eerste jaar hebben Stichting Door en Voor en de Reinier van Arkel groep samen de intervisie van de coaches uitgevoerd. Na de ontwikkelfase is een efficiëntieslag gemaakt en is besloten om alleen met Reinier van Arkel verder te gaan. Het kan nodig zijn dat een huis aan het begin van een traject eerst grondig moeten worden schoongemaakt. Hiervoor zijn contacten gelegd met een professioneel schoonmaakbedrijf. Ook zijn er korte lijnen met de woningcorporatie wanneer er gebreken aan een huis moeten worden gerepareerd. Dit zijn praktische samenwerkingsverbanden die ertoe leiden dat doelen worden behaald en huishoudcoaches hun opdracht optimaal kunnen uitvoeren.


11

2.3

Organisatie

Alle professionals nemen aan een werkgroep die eens per twee maanden bij elkaar komt voor overleg, monitoring en bijsturing. Om een stevige projectbasis te creëren is een projectplan geschreven met daarin de algemene voorwaarden en organisatie van de uitvoering. In het projectplan staan ook de selectie- en aanmeldingsprocedure, de coördinatie van het project, 4

werving en begeleiding, begeleidingsopdracht, begroting en de gemaakte afspraken . Tevens wordt de doelgroep afgebakend in het plan.

Doelgroepafbakening Huishoudens wonen in Maaspoort, Haren, Donk en Reit, Slagen, Orthen of Hambaken. Voor deze afbakening is gekozen omdat dit overeenkomt met het werkgebied van het wijknetwerk en het gebied van Kroon op je wijk. Bij huishoudens is sprake van verwaarlozing van zowel huishouden als administratie. Huishoudens hebben ontwikkelpotentieel. Dat wil zeggen: na een jaar is duidelijk wat de ondersteuningsbehoefte is en hoe die georganiseerd wordt. Hierin zijn drie treden mogelijk; o

Er is geen ondersteuning meer noodzakelijk, het huishouden kan zelfstandig verder;

o

Er is geen ondersteuning meer noodzakelijk, ondersteuning is overgenomen door mantelzorgers;

o

Er is structurele ondersteuning nodig. Er wordt in overleg met andere professionals maatwerk geboden. Mogelijk kan een PGB worden aangevraagd.

Huishoudens betalen geen eigen bijdragen, maar zijn wel bereid tot een tegenprestatie (voor wat hoort wat). Tegenprestatie is minimaal de bereidheid om mee te helpen bij schoonmaak en het ordenen van de administratie. Contra-indicaties zijn in principe niet van toepassing

5

Binnen de Huishoudcoaches zijn tien plekken beschikbaar. Zowel de maatschappelijk werker als de opbouwwerker zijn aanwezig bij het introductiegesprek tussen een huishouden en een huishoudcoach. Vanaf het begin is de rolverdeling tussen de professionals helder, waardoor het matchen van de coaches en de huishoudens over het algemeen soepel verloopt. De rol van de GGZ medewerker van de Reinier van Arkel groep wordt actief nadat de huishoudcoaches aan de slag zijn gegaan.

4 5

Het projectplan is verkrijgbaar bij Welzijnsonderneming Divers. Werkgroep Huishoudcoaches (2011) ‘Projectplan Huishoudondersteuning.’ Den Bosch: Divers


12

Alle professionals zijn aanwezig bij het tweemaandelijkse projectoverleg, zodat allen op de hoogte blijven van de lopende zaken bij de huishoudens en de huishoudcoaches. De goede samenwerking tussen de professionals wordt regelmatig genoemd als één van de sterke punten van de Huishoudcoaches. Iedereen kent en erkent elkaars krachten en expertise en iedere professional krijgt de ruimte om haar expertise in te zetten en de taken te verrichten die het beste bij haar functie en organisatie passen. Het helpt daarbij dat de professionals elkaar makkelijk weten te vinden en dat zij binnen de samenwerking op hun eigen stoel blijven zitten, waardoor helder is wie welk deel in het proces oppakt en wie welke verantwoordelijkheid heeft. ‘Bij één gezin speelde op een gegeven moment zoveel dat er echt ingegrepen moest worden. Ik heb snel alle professionals bij elkaar geroepen voor overleg. Hieruit bleek dat de huishoudcoach te veel werd meegezogen in de problemen van dit gezin. Het is belangrijk dat de professionals op zo’n moment besluiten dat de coach de coach blijft en dat professionele ondersteuning nodig is om de problemen samen met dat gezin aan te pakken’. Maatschappelijk werker Juvans.


13

3

Het proces van uitvoering

3.1

Betrokkenen bij het dagelijkse proces

3.1.1

De huishoudens

De doelgroep voor de Huishoudcoaches zijn bewoners bij wie professionals constateren dat hulp en ondersteuning op het gebied van huishouden en administratie nodig is. Bewoners worden doorverwezen of reageren zelf op een oproep in de krant. Bij diverse deelnemende huishoudens is de professionele ondersteuning gestopt, omdat er geen duidelijke hulpvraag meer ligt of de juiste hulp niet geboden kan worden. Het kan ook zijn dat de problematiek niet “zwaar” genoeg is voor professionele ondersteuning. Juist voor deze gezinnen is het fijn wanneer er een huishoudcoach langs komt om gezamenlijk de klussen te klaren waar de bewoner moeite mee heeft. Hoewel de klussen bij alle huishoudens op het gebied van administratie, financiën en huishouden liggen, lopen de problemen hierbinnen sterk uiteen. Sommige bewoners kampen met stapels achterstallige post, er zijn verzamelaars die omkomen in de spullen of bewoners die de kennis of kracht niet hebben om hun huis schoon te houden. Kenmerkend voor de huishoudens zijn volgens de GGZ medewerker de gebrekkige en inefficiënte handelingswijzen (copingsstijlen). Vaak leggen bewoners de nadruk op de korte termijn bij de besteding van geld, het doen van het huishouden of het onderhouden van sociale contacten, wat hen op de lange duur in de problemen brengt.

‘Een collectief aanbod in efficiënte copingsstijlen en ‘oplossen van problemen’ aanbieden in wijken waar een hoog percentage zogeheten kwetsbare huishoudens zit, zou geen slecht idee zijn. Daarvoor zijn goede methoden beschikbaar en dit zou veel gezinnen kunnen helpen’. GGZ medewerker Reinier van Arkel groep De komst van de coach moet ertoe leiden dat de huishoudens meer efficiënte copingsstijlen aanleren. Dat de coach niet uit het professionele circuit komt, is volgens een van de coaches aantrekkelijk. Veel huishoudens hebben al veel ervaring met het professionele circuit en voelen druk om alles uit handen te moeten geven wanneer een professional over de vloer komt. Bij de huishoudcoach voelt dit anders, omdat deze echt komt om met hen aan de slag te gaan.


14

3.1.2

De huishoudcoaches

Naar aanleiding van een persbericht over het project waren er direct gegadigden die zich wilden opgeven als huishoudcoach. De betrokken huishoudcoaches hebben allen een andere achtergrond qua leeftijd, opleiding of loopbaan. Er zit een fulltime moeder bij, een leraar, een financieel medewerker, een zelfstandig ondernemer. Wat ze delen is dat zij maatschappelijk betrokken willen zijn en graag iets voor een ander willen betekenen. Het feit dat zij buurtbewoners een steuntje in de rug kunnen geven die tijdelijk klem zitten of niet zelf het huishouden of de administratie kunnen doen, is voor vrijwel alle coaches de belangrijkste drijfveer om huishoudcoach te worden. Wat de huishoudcoaches aanspreekt in het werk is dat ze echt coach zijn en professioneel en nuttig werk doen met de huishoudens. Het is een prettige, laagdrempelige vorm van vrijwilligerswerk, die niet te veel tijd vraagt (gemiddeld twee uur per week) en duidelijk resultaat geeft. Doordat je samen aan praktische klussen werkt, ziet de coach direct wat zij voor de ander betekent. Daarbij hebben de meeste coaches een enorme drive om te leren van de (begeleidings)ervaring en kennis van de professionals. Ook aan de huishoudcoaches worden geen harde eisen gesteld om mee te kunnen doen met het project, maar Divers kijkt wel wat een potentiële coach in huis heeft. Divers heeft een set van competenties die zij graag ziet bij de coaches en die zij als richtlijn gebruikt bij de selectieprocedure. Zo moet een coach kunnen omgaan met bewoners die moeilijk uit zichzelf in beweging komen, ze moet haar eigen grenzen kunnen bewaken en ze moet goed kunnen organiseren en structureren. 3.2

Van aanmelding tot uitvoering

Op het moment dat de maatschappelijk werker een huishouden vindt of deze via een collega doorkrijgt van bijvoorbeeld de woningcorporatie of het Wmo-loket, neemt zij contact op met die bewoner voor een afspraak om over het project te vertellen en te kijken of er interesse is voor deelname. Dit gesprek is vrij informeel, zodat goed gepolst kan worden hoe de bewoners over een huishoudcoach denken. Sommige mensen willen er niets van weten, terwijl anderen blij en opgelucht reageren. De huishoudcoaches hebben hun eerste gesprek met de opbouwwerker van Divers. In dit gesprek wordt gekeken naar hun verwachtingen van het werk, de geschiktheid van de coach voor het werk, de sterke punten van de coach en bij welk gezin een coach het beste zal passen. Niet alleen wordt gekeken naar de aansluiting op de problemen van een huishouden, maar als het kan wordt er tevens gekeken naar andere overeenkomsten, zoals een voorliefde voor katten of het hebben van kinderen.


15

Als er een passende match lijkt te zijn, wordt er een kennismakingsgesprek gepland met de huishoudcoach, het huishouden, de maatschappelijk werker en de opbouwwerker om de verwachtingen en wensen rondom de problemen en de gewenste omgang met elkaar te bespreken. Na het gesprek krijgen beide partijen de tijd om na te denken of ze met elkaar verder willen. Uit ervaring is gebleken dat uit dit eerste contact al veel is op te maken, het gaat om ‘de klik’. Wil men samen verder, dan maken de huishoudcoach en het huishouden hun eerste afspraak. Bij de start van het project werden er matches gemaakt zonder de aanwezigheid van het huishouden en de coach. Na de match ging de maatschappelijk werker met de huishoudcoach naar het huis van de bewoner om kennis te maken. Hoewel men wel kon aangeven of ze de match zagen zitten, bleek dit toch voor sommige mensen moeilijk. De professionals hadden tenslotte de beslissing al genomen en mensen voelden hierdoor weinig ruimte om hun ware gevoelens en gedachten over de match te uiten. Hierdoor is er één mismatch gemaakt, waardoor trajecten vastliepen. Dit wordt nu voorkomen door de potentiële deelnemers zelf het eerste gesprek te laten voeren en elkaars aanbod en vraag vertellen. Daarbij vindt de afspraak plaats op neutraal terrein. Een andere aanpassing is dat als één van de partijen de match niet meer ziet zitten of tijdens het traject wil stoppen, zij dit zelf vertelt aan de huishoudcoach of het huishouden, desgewenst onder begeleiding. De professionals zitten hier niet tussen als mediator, omdat zij als derde partij nooit exact kunnen verwoorden wat de persoon die wil stoppen, voelt of denkt. Bovendien hoort het bij het leerproces van zowel het huishouden als de coach dat men leert opkomen voor zichzelf.


16

Vanaf de eerste afspraak zijn zowel de huishoudcoach als het huishouden verantwoordelijk om te werken aan de hulpvraag. Het is de kracht en competentie van de coach om datgene te doen waar behoefte aan is en om aan te geven wat zij voor het huishouden kan betekenen. Het huishouden is leidend (binnen bepaalde grenzen uiteraard) in wat de huishoudcoach samen met hen aanpakt. Hoewel de huishoudcoaches leren om huishoudens de tijd te geven om te wennen, blijken sommige coaches vanuit goede bedoelingen te voorvarend aan de slag te willen gaan. Dit is logisch, omdat de coaches net zo graag (soms nog liever) vooruitgang willen boeken. Toch moeten de verwachtingen van de huishoudcoaches soms worden bijgesteld, aangezien sommige mensen nu eenmaal weinig leerbaar zijn of meer tijd nodig hebben om zelf de draad op te pakken. Daarbij gebeurt het regelmatig dat de huishoudcoach eerst de werkelijke hulpvraag nog moet achterhalen. Uiteraard wordt hier al tijdens het eerste gesprek met de professionals op ingegaan, maar regelmatig blijkt de echte vraag pas naar boven te komen als de huishoudcoach bij het huishouden thuis komt.

’Een gezin kan veel problemen ervaren met de administratie, maar daarvoor ondersteuning krijgen van een bewindvoerder. Op dat punt hoeft een coach dus niks te doen. Het kan wel zo zijn dat het proces met de bewindvoerder veel stress oplevert en dat de coach het gezin helpt met het voorwerk voor als de bewindvoerder komt en manieren vindt om de stress te verlagen.’ Maatschappelijk werker Juvans. Na drie weken nemen de professionals contact op met beide partijen om te vragen hoe de eerste bezoeken zijn gegaan. Ook vindt er een tussentijdse evaluatie en een eindevaluatie plaats met beide partijen. Ook nu doet de maatschappelijk werker dit met het huishouden en de opbouwwerker met de huishoudcoach. In de praktijk blijkt dat er bovendien regelmatig e-mails of telefoontjes heen en weer gaan om elkaar op de hoogte te houden. De huishoudcoach en het huishouden weten dat zij altijd contact kunnen opnemen met de professionals voor vragen, advies of goede ervaringen. De maatschappelijk werker richt zich vooral op inhoudelijke vragen, terwijl de opbouwwerker zich richt op de vragen en ervaringen rondom veiligheid en welzijn van de huishoudcoach. Door inhoudelijk niet te sterk betrokken te zijn, kan de opbouwwerker objectief beoordelen of de coach haar grenzen voldoende bewaakt. Aan het begin van het project is niet expliciet afgesproken dat coaches signalen doorgeven aan professionals, wanneer zij zien dat er (meer) professionele ondersteuning nodig is in een huishouden. In de praktijk blijkt echter dat de coaches deze signaleringsfunctie snel oppakten. Dit is ook nodig, want


17

in veel huishoudens blijkt de situatie complexer te zijn dan men denkt en dan de huishoudcoach aan kan. Op die momenten moeten de professionals snel taken kunnen overnemen van de coach. Tijd en ruimte moeten hiervoor gegeven worden vanuit de organisaties. De maatschappelijk werker fungeert als hoofdverantwoordelijke richting het huishouden om iets te doen met de signalen. Het is belangrijk dat het huishouden op dat moment meer steun krijgt, maar ook dat de huishoudcoach kan terugvallen op een professional. Dit wordt goed opgepakt in het project. Het feit dat er ernstigere problemen zijn, betekent niet dat de huishoudcoach direct stopt bij het huishouden. Het komt vaker voor dat er naast een huishoudcoach ook andere hulpverlening actief is in het huishouden en dit hoeft elkaar niet te bijten. Het moet daarbij wel duidelijk zijn om welke reden de professional en om welke reden de huishoudcoach bij een bewoner langskomt. 3.2.1

De afronding

Aan het einde van het traject komen de professionals, het huishouden en de huishoudcoach bij elkaar om samen te bespreken wat het traject heeft opgeleverd. Hier is geen standaardevaluatie voor, maar wat wordt besproken, leggen zowel de opbouwwerker als de maatschappelijk werker vast in een verslag. Ruim voor de afronding bespreekt de coach met het huishouden wanneer het traject eindigt. Op die manier zorgt de coach ervoor dat haar vertrek niet onverwachts komt en kunnen de coach en het huishouden samen bepalen waar ze in de laatste periode aan willen werken. Sommige huishoudcoaches vergroten de periode tussen de bezoeken, zodat de bewoners steeds meer zelf moeten doen zonder ondersteuning van de coach. Andere gezinnen zijn sterk genoeg om verder te kunnen zonder hulp van de coach. Het blijkt belangrijk om een duidelijk moment te nemen waarop de huishoudcoach en het huishouden afscheid van elkaar nemen. Gebeurt dit niet, dan blijft het aantrekkelijk voor de coach om af en toe nog langs te gaan. Uiteraard mogen de huishoudcoach en het huishouden elkaar een kaartje te sturen of contact hebben op eigen initiatief wanneer beiden daar behoefte aan hebben. De trajectperiode is echter afgesloten en daarmee ook de zakelijke relatie. Coaches vinden het prettig dat professionals deze randvoorwaarden scheppen, aangezien dit het makkelijker maakt om het traject af te ronden. 3.3

De rol van de huishoudcoaches

De begeleidingsopdracht van de huishoudcoach is gericht op het verwerven van zelfstandigheid in het voeren van een huishouden (schoonmaak, organisatie van het huishouden) en administratie (o.a. beheer en organisatie) ter voorkoming van huisuitzettingen en terugval naar hulpverleningstrajecten.


18

‘In feite ben ik gewoon iemand die een jaar lang eens per week of twee weken bij jou thuis komt, met wie je gesprekken hebt en die jou ondersteunt in het op orde maken van jouw huis of jouw administratie. Hoe lang een bezoek duurt, hangt af van de conditie en afspraken met het gezin.’ Huishoudcoach

Wat de coaches sterk maakt is, dat het mensen zijn die gelijkwaardige gesprekken voeren en ook wel eens iets over zichzelf vertellen (wat professionals niet doen). Vaak gaan die gesprekken over dagelijkse beslommeringen, terwijl je samen de post openmaakt. De coaches staan ècht naast de bewoner, gebruiken geen jargon en hoeven niet aan allerlei procedures te voldoen. Niet alle (hulp)vragen en problemen hoeven helder te zijn na de eerste gesprekken, wat voor veel huishoudens vaak als een lastig punt wordt ervaren in professionele hulpverleningstrajecten. Eigenlijk hebben de coaches het helemaal niet direct over de hulpvraag. Zij gaan gewoon praktisch aan de slag en pakken stukje bij beetje knelpunten in het huishouden aan. De bewoner bepaalt waar aan wordt gewerkt en zo nodig doet de coach suggesties en stuurt bij, maar het werkt het beste wanneer de klussen worden aangepakt die het huishouden zelf het meest urgent vindt. ‘Ik kom bij een moeder met twee kinderen. Ik gebruik geen specifieke methoden, maar praat wel vanuit een positieve manier en ga heel praktisch aan de slag. Vaak heeft deze moeder de taak al gedaan als ze weet dat ik kom. Ik ben dus vooral een stok achter de deur. Dat is niet erg, dan drink ik gewoon koffie en praat over dingen die haar bezighouden. Of pakken we een ander klusje op.’ Huishoudcoach

Samen ontwikkelen het huishouden en de coach een aanpak die voor beide partijen prettig is en waarmee de bewoner na het traject verder kan. Sommige coaches werken met een schriftje waarin wordt opgeschreven wat er is gedaan, hoeveel tijd dit kostte en wat wel of niet goed ging. Anderen werken met (thuiswerk)opdrachten die de bewoner zelf uitvoert en die daarna met de coach worden besproken. Wanneer het nodig is, zet de coach de eerste stap naar verandering. ‘De stap was voor te groot om alle abonnementen van de kranten op te zeggen, terwijl deze meneer letterlijk onder de kranten werd bedolven. Samen hebben we een aantal abonnementen opgezegd, waardoor hij veel meer opluchting en (mentale) ruimte voelde.’ Huishoudcoach


19

3.3.1

Keuzes en dilemma’s van de coaches

Hoewel de huishoudcoaches het werk over het algemeen leuk en nuttig vinden, werken zij wel met een doelgroep die niet als de makkelijkste bekend staat. Hierdoor komen de coaches soms in situaties terecht die van hen lastige keuzes vragen en omgang met dilemma’s. Eén van de lastige punten is dat de huishoudens het vaak wel makkelijk vinden dat iemand hen komt helpen, maar zelf moeilijk in actie komen. Een coach moet bewoners soms overtuigen dat het beter is als zij zelf vaardigheden aanleren of de verandering aan durven te gaan. Dit is vooral lastig omdat de coaches zelf vaak echte ‘aanpakkers’ zijn en graag de handen uit de mouwen steken. Volgens de GGZ medewerker moeten coaches soms geremd worden in de wens om goed te doen. Vaak hebben bewoners al jarenlang problemen en te veel hulp kan leiden tot verkeerde verwachtingen of teleurstellingen voor beide partijen. De huishoudcoaches moeten dus evenwicht vinden in de neiging om problemen in het huishouden aan te pakken en de bewoners leren om dit zelf te doen. Ook kan een coach te veel hooi op haar vork nemen of te veel meegaan in de klachten van het huishouden. Het risico bestaat dat coaches bepaalde zaken gaan regelen voor het gezin, die niet tot hun taak horen. Een huishoudcoach moet bijvoorbeeld geen bemiddelaar worden tussen het huishouden en een professionele instantie. Hoewel je dit niet helemaal kan voorkomen en de enthousiaste houding van de coaches het project ook sterk maakt, moeten vooral de betrokken professionals hier alert op blijven. Zij hebben de taak om de coaches te beschermen in het bewaken van grenzen. De signaleerfunctie van de huishoudcoaches kan ertoe leiden dat een huishoudcoach het gevoel krijgt te moeten kiezen tussen vertrouwen naar het gezin en het doorspelen van signalen. Om te voorkomen dat een huishoudcoach zich schuldig voelt of later in de problemen komt met het huishouden, worden coaches gestimuleerd om open kaart te spelen richting het huishouden. Het hebben van een vertrouwensband met het huishouden is hierin zeer belangrijk en deze situatie vraagt een goed inschattingsvermogen van de coach over of de juistheid van de signalen. Het werk heeft ook zijn minder leuke kanten. Als huishoudcoach moet je tegen vervuiling en verloedering kunnen. Wanneer je snel vies bent van ongedierte, vieze lakens, verwaarloosde huisdieren of emmers met allerlei viezigheid erin, dan kun je beter ander vrijwilligerswerk kiezen.


20

3.4

De begeleiding van de huishoudcoaches

Huishoudcoaches krijgen een vrijwilligersovereenkomst en er wordt verwacht dat ze deelnemen aan de intervisiebijeenkomsten. De eerste groep huishoudcoaches heeft een training van twee dagdelen gehad waarin werd gewerkt aan contactuele en communicatieve vaardigheden met de doelgroep. Ook leren de coaches hoe zij de bewoners het beste kunnen begeleiden. Er is wel eens een coach afgehaakt doordat zij de problemen van de huishoudens te zwaar vond. In de training leren de coaches flexibel om te gaan met ruimte, tempo en inspelen op de behoefte en de manier van aanpak van huishoudens. Als coach moet je jouw eigen insteek, leerdoel en aanpak los kunnen laten en in eerste instantie doen waar de bewoner behoefte aan heeft. De coach is maatje, geeft structuur, signaleert en is een katalysator. Coaches hebben een brede rol en daarom is een goede training en begeleiding belangrijk. Hierbij stuiten we direct op het dilemma dat coaches nu onregelmatig instromen; zij krijgen geen training en missen daardoor het kader dat de eerste groep wel heeft. Dit kan eventueel opgelost worden door bijvoorbeeld een informatiepakket te maken of maatwerk aan nieuwe coaches te leveren. Wel doen zij direct mee met de intervisie, waar de coaches elkaar ook informeren. De huishoudcoaches worden vanuit twee invalshoeken begeleid: op meer informele wijze door de opbouwwerker en via intervisiebijeenkomsten door de GGZ medewerker. De opbouwwerker richt zich op het welzijn van de huishoudcoaches, wat door de coaches als noodzakelijk wordt gezien. Het gaat in de begeleiding om bemoediging, maar ook om te zorgen dat coaches zich niet bezighouden met problemen die buiten hun oplossingsvermogen liggen. Daarnaast wordt er gekeken naar motivatie en vooruitgang. Coaches halen veel van hun motivatie uit resultaten, maar die zijn vaak klein en vooruitgang gaat soms langzaam. De opbouwwerker merkt dat coaches geneigd zijn te kijken naar de eindstreep in plaats van ook de kleine stappen te waarderen. Het is aan de opbouwwerker om te laten zien dat er wel degelijk vooruitgang wordt geboekt. Door de korte lijnen met de coaches heeft het opbouwwerk snel in de gaten waar de coaches zoal tegenaan lopen. De opbouwwerker geeft aan de GGZ medewerker door welk thema’s opgepakt kunnen worden tijdens intervisie. Het opbouwwerk bewaakt ook dat alle betrokkenen (professionals) hun verantwoordelijkheden oppakken, zodat de coach het los kan laten. Eens per zes weken hebben de coaches intervisie, waarin lastige situaties worden besproken en huishoudcoaches reflecteren op hun gedrag, grenzen en valkuilen. De GGZ medewerker reikt methodieken en handvatten aan en geeft onderbouwde kennis en informatie, waarmee de coaches met bepaalde vragen of dilemma’s weer verder kunnen. De vragen en dilemma’s kunnen gaan over problemen van het huishouden waarvan de coach niet weet wat zij er mee aan moet, of over


21

persoonlijke dilemma’s van de coach, zoals het omgaan met bepaald gedrag dat tegen de coach haar normen en waarden ingaat. De GGZ medewerker gebruikt werkvormen vanuit de psychiatrie waarmee coaches leren hun grenzen aan te geven en stevig in het werk te staan. De intervisie biedt ruimte aan de coaches om zich aan elkaar op te trekken, te leren van elkaars ervaringen, tips en adviezen. Hoewel de GGZ medewerker niet expliciet benoemt dat ze bepaalde methodieken overdraagt aan de coaches, realiseren de coaches zich dat zij veel handvatten aangeboden krijgen. Ze geven aan dat de GGZ medewerker hen veel leert over omgang met de doelgroep. De GGZ medewerker heeft vanuit haar achtergrond als sociaalpsychiatrisch verpleegkundige veel ervaring met een vergelijkbare doelgroep en kan goed uitleggen wat er soms gebeurt in het contact. Het krachtgericht en oplossingsgericht werken hebben de coaches in de intervisie geleerd en wordt als handig ervaren. Het is niet de bedoeling om de coaches methodisch te onderleggen, maar zij krijgen wel informatie over versterken van zelfregie, activering en motiverende gesprekstechnieken. ‘De intervisiebijeenkomsten helpen om een nieuwe visie te krijgen. Het risico is dat je vrij snel meegaat in de manieren van aanpak van het gezin. Met intervisie krijg je handvatten aangereikt, zodat je zaken waar je tegenaan loopt op een andere manier kunt aanpakken. Dat is fijn.’ Huishoudcoach

In mei 2012 zijn er voor het eerst ook individuele gesprekken gevoerd met de coaches door de GGZ medewerker. Op deze manier kunnen de huishoudcoaches zaken bespreken die zij liever niet in de gezamenlijke intervisiebijeenkomst op tafel willen leggen, zodat zij niet uitgeblust raken, en om hen nog alerter te maken op inzet van hun talenten en het leren kennen van hun kwetsbaarheden. 3.5

Voortgang

De uitvoering, de resultaten en het leerproces worden geëvalueerd, zodat het project verder wordt aangescherpt en overdraagbaar wordt naar andere wijken. Nu, na anderhalf jaar, zijn dezelfde organisaties betrokken bij het project, met uitzondering van Stichting Door en Voor.


22

De verschillende invalshoeken en expertises binnen de samenwerking

Evaluatie

worden gerespecteerd, professionals weten elkaar steeds makkelijker

Coaches: 6. Twee afgevallen.

te vinden en is er voldoende ruimte voor feedback, waardoor er

Persoonlijke omstandigheden +

helderheid blijft in de communicatie. Er zijn betere manieren gevonden om mismatches te voorkomen en om te zorgen dat alle betrokkenen als gelijkwaardige partners bij het proces betrokken zijn

onsuccesvolle match. Halverwege juli zijn twee nieuwe coaches ingestroomd. Met een coach heeft wel een

en blijven. Het project is een experiment en hoewel dit het misschien

intake en poging tot match plaats

kwetsbaarder maakt, geeft het ook de ruimte om dingen uit te

gevonden maar de coach heeft

proberen.

afgehaakt.

Doordat coaches complexere problemen in huishoudens signaleren,

Cliënten: 6 met een actieve

komen professionals sneller in actie. Andersom kan de

inzet. 1 zonder geslaagde afloop.

huishoudcoach ook richting het huishouden de urgentie van problemen duidelijk maken en zorgen dat zij toch professionele hulp accepteren. Net als de signalementen, geven de coaches ook verbeterpunten aan. Zo is het bij sommige huishoudcoaches niet altijd

Trajecten: 3 afgerond binnen het jaar. Drie lopend. Drie in de pijnlijn voor het komende jaar6.

exact duidelijk waar hun verantwoordelijkheid eindigt en die van de professionals begint. Het kan helpen om op papier verantwoordelijkheden, verwachtingen, omgang met geheimhouding enzovoorts vast te stellen. Dit gebeurt vooralsnog niet, maar dat maakt tevens de overdraagbaarheid van het project beter.

Enkele tips vanuit de evaluaties met huishoudcoaches Organisatie: Geef elke nieuwe coach en het huishouden een pakketje bij aanvang van het project met daarin: -

Planning contactmomenten met Divers en Juvans en een planning van de intervisiebijeenkomsten.

-

Agenda matchgesprek en agenda exitgesprek.

-

Schriftje om ervaringen te noteren.

-

Korte toelichting project.

-

Omgangsregels.

Intervisie: 6

Benut de kennis en kunde van de coaches. Bespreek tijdens de intervisie één uur ervaringen en

Werkgroep Huishoudcoaches (2012) ‘Huishoudcoaching evaluatie over 2011.’Den Bosch: Divers


23

één uur een thema. -

Aanwezigheid van medewerkers Divers en Juvans is af en toe gewenst.

Huishoudens: Laat cliënten reflecteren buiten aanwezigheid van de coach. Hoe ervaren ze het contact, hoe ervaren ze vooruitgang?

Evaluaties laten ook zien dat harde voorwaarden en eisen niet goed werken. Iedere situatie en betrokkene is anders en uniek. Juist de authenticiteit maakt de huishoudcoaches sterk in wat zij doen. Het stellen van voorwaarden zou hen slechts belemmeren om optimaal aan de slag te gaan met het huishouden. ‘De Huishoudcoaches is een kwalitatief goed project, omdat het mensen leert zichzelf te redden i.p.v. afhankelijk te worden van de hulpverlening. Het is prima dat organisaties bepaalde kwaliteitseisen nastreven, zolang dit maar niet ten koste gaat van de hulp aan cliënten. In dit project bijten ze elkaar niet en worden zowel kwaliteiteisen nagestreefd door middel van evaluaties en verantwoording, als dat er wordt gewerkt aan zelfredzaamheid van cliënten.’ Maatschappelijk werker 3.6

Toekomst

Aangezien de Huishoudcoaches inspeelt op de huidige ontwikkelingen en de toekomstvisie van de welzijnssector, zou men denken dat er een mooie toekomst klaarligt voor het project. Het is echter afhankelijk van de beschikbare financiering vanuit de gemeente of het project na november 2012 een vervolg zal krijgen. Uiteraard wordt er vanuit de organisaties wel gepleit om het project door te laten lopen, juist omdat het een goed voorbeeld is van de nieuwe manier van denken en werken waarin professionals en vrijwilligers, buurtbewoners meer zelfredzaam maken. Mensen zijn lang vertroeteld en verwachten soms dat professionals en vrijwilligers voor hen de zaken oplossen. In dit project nemen vooral de vrijwillige huishoudcoaches de houding aan, dat het vanzelfsprekend is dat mensen zelf aan de slag moeten om hun situatie te verbeteren. Daarbij werken de huishoudcoaches preventief en hebben ze een signaleringsfunctie richting professionals, waardoor ernstigere problemen sneller en dus gerichter opgepakt kunnen worden. Dit kan bijdragen aan bezuinigen op professionele ondersteuning.


24

4

Maatschappelijke effecten

4.1

Effecten voor de huishoudens

Het vergroten van huishoudelijke vaardigheden, het versterken en inzetten van het sociale netwerk en bezien of er structurele hulp nodig is: dat staat centraal in het project de Huishoudcoaches. Hoewel men realistisch moet zijn in wat bereikt kan worden, zijn veel bewoners wel degelijk meer vaardig geworden. Vaak zijn de zichtbare effecten klein, maar zorgt de begeleiding van de coaches wel degelijk voor verandering. Huishoudens geven aan dat het prettig is om iemand in huis te hebben die hen ondersteunt en naast hen staat. Betrokken huishoudens zien dat de aanwezigheid van de coach een verschil maakt, maar kunnen het concrete effect ervan soms moeilijk onder woorden brengen. Enkele reacties zijn: •

De coach was voor mij een stok achter de deur om in actie te komen. Als ik wist dat de coach kwam, dan wist ik ook dat ik wat moest gaan doen.

•

Ik werd door de coach echt aan het werk gezet. Ik moest in actie komen en ik was echt aan het zweten als de coach langskwam.

Eén van de huishoudcoaches ziet vooral een positief effect door de oprechte aandacht die bewoners krijgen. Krachtgericht en oplossingsgericht werken zijn hierbij goede methoden, omdat coaches met deze methoden bewoners enthousiast krijgen om aan de slag te gaan. Vaak ontbreekt er een sociaal netwerk of verleent het netwerk geen concrete ondersteuning. Een huishoudcoach neemt bewoners niet alleen serieus in de dingen die zij als lastig ervaren, maar gaat ook direct met hen aan de slag. Dit maakt een groot verschil. Kleine positieve stapjes worden zoveel mogelijk benoemd (soms eerst door de professionals) en dit geeft de huishoudens energie, hoop en zelfvertrouwen. Door het zetten van vele kleine stapjes, gaan bewoners weer geloven in hun krachten. Dat geloof is vaak de sleutel om vooruit te komen. Soms zijn er taken die bewoners echt niet kunnen verrichten, maar vaker is er sprake van een irreële overtuiging dat iemand iets niet kan. Of resultaten blijvend zijn, is nog niet bekend. ‘Ik begeleidde een gezin waarin de moeder door overgewicht weinig kon doen in het huishouden. De zoon was echter prima in staat om het huishouden te doen, maar had dit gewoon nooit geleerd. Ik had snel door hoe de situatie in elkaar zat en heb mij vooral gericht op de zoon. Eerst had hij helemaal geen zin in al dat werk, maar toen hij eenmaal het resultaat zag van zijn inzet en een schoon huis had, vond hij het eigenlijk helemaal niet erg om iets te doen. Moeder is in dat jaar overleden, maar doordat hij nu het huishouden kan onderhouden, kan hij wel op zichzelf blijven wonen.’ Huishoudcoach


25

De huishoudcoaches hebben een belangrijke signaleringsfunctie – dat is een andere duidelijke uitkomst van het project. De signaleringsfunctie is vooral goed bij sluimerende zaken die in eerste instantie klein lijken, maar op lange termijn voor grote problemen kunnen zorgen. Dit preventieve signaleren kan veel geld, tijd en energie besparen voor zowel het huishouden als de professionele dienstverlening. Niet altijd worden doelen behaald in één jaar. Sommige bewoners zijn er niet aan toe om te veranderen of hebben niet het vermogen om nieuwe vaardigheden aan te leren. Huishoudcoaches kunnen de bewoners dan een aantal keren stimuleren om toch hun gedrag te veranderen, maar meer dan dat kunnen zij niet doen. Waar volgens de betrokken professional nog meer op ingezet zou kunnen worden, is het versterken van het sociale netwerk. Op die manier heeft het huishouden na het traject in ieder geval een beeld van wie zij kunnen inschakelen bij behoefte aan ondersteuning. Soms moet er eerst nog een netwerk worden opgebouwd. Zo komt een coach bij een mevrouw die slechts één persoon buiten haar gezin kent. Alleen al het feit dat zij nu ook de huishoudcoach kent, heeft zichtbaar effect op haar welzijn. De mevrouw is blij als de coach er is en staat door de coach iets meer in contact met de buitenwereld. Het zijn kleine, maar goede resultaten. Een ander punt dat de professionals willen verbeteren is inzetten op wat een bewoner als wederdienst kan doen voor de wijk. Niet alleen vinden mensen het vaak makkelijker om te geven dan om te vragen, maar ook is de inzet van een wederdienst een manier om het netwerk uit te breiden. 4.2

Effecten voor de huishoudcoaches

Hoewel het project geen specifieke doelen nastreeft voor de huishoudcoaches, draagt het wel positief bij aan hun persoonlijke en professionele ontwikkeling. Coaches leren in de samenwerking met de huishoudens, maar vooral ook in de intervisiebijeenkomsten en door de professionele begeleiding. Ze leren reflecteren op zichzelf en hun omgang met lastige of ongewone situaties. De intervisiebijeenkomsten zorgen voor ‘voeding’ die hen niet alleen binnen dit project helpt, maar ook in hun persoonlijke en professionele ontwikkeling buiten de Huishoudcoaches. Ook van de deskundigheidsbevordering, zoals de workshop oplossingsgericht werken, leren de coaches veel. Het project wordt serieus aangepakt en dat geeft de huishoudcoaches het gevoel dat zij echt aan een professioneel experiment bijdragen. Dit maakt het werk prettiger.


26

De intervisiebegeleider ziet dat alle coaches met veel plezier en enthousiasme meedoen aan het project. Hun wens om iets voor een ander te doen, wordt in dit project duidelijk gerealiseerd. Daarbij komen ze in contact met mensen die zij normaal misschien niet zouden leren kennen. De coaches vinden het prettig om te zien dat ze meer structuur in iemands leven kunnen brengen. Het stimuleren van positieve verandering en het boeken van zichtbare resultaten, levert de coaches een goed en nuttig gevoel op. Het feit dat ze er ‘zijn’ voor de huishoudens is heel waardevol. ‘De krachtige insteek van het project is de kwetsbaarheid en de kwetsbaarheid is direct ook de kracht. Je verbindt sociaal zwakkere mensen aan sterkere mensen en zet hen in hun kracht. De huishoudcoaches geven gehoor aan een behoefte van een ander, en de bewoners krijgen daar nieuwe contacten en een stukje binding met de wijk voor terug. Mensen die een ander begeleiden voelen zich vaak heel sterk. Ze hebben een duidelijke taak, ze helpen anderen en zien vaak snel resultaat van hun inspanningen.’ Opbouwwerker Divers 4.3

Effecten voor de professionals

Het project is experimenteel en gaandeweg leren professionals op een andere manier werken. Ze leren bij te sturen op innovatieve manieren om het project verder te verbeteren en ze hebben nieuwe samenwerkingsrelaties opgebouwd. De nieuwe manier van werken vergt ook andere competenties van de professional. Zo zijn de persoonlijke begeleidingstrajecten van de vrijwilligers nieuw voor de opbouwwerker en tevens is het nieuw om te kijken hoe de professionals en de huishoudcoaches er samen voor kunnen zorgen kwetsbare bewoners meer zelfredzaam te maken. Het inzetten van burgerkracht in een project is voor sommige professionals nieuw, zoals voor de maatschappelijk werker en de GGZ medewerker. De GGZ medewerker ziet, mede door het project, veel meerwaarde voor zichzelf in het werken in de wijk en op de mensen af gaan. Zij ziet dat deze stap absoluut door de GGZ moet worden overgenomen, vooral omdat er vaak een vrij hoog percentage bewoners met psychische klachten in de meer kwetsbare wijken woont. Door de samenwerking binnen de Huishoudcoaches realiseert de GGZ medewerker zich hoe vaak andere professionals in hun werk te maken krijgen met mensen met een psychiatrische achtergrond. Dat de lijnen met de GGZ nu korter zijn, is voor alle partijen positief. Wat de effecten van de samenwerking verder versterkt, is de lerende houding die de professionals aannemen. Regelmatig worden er discussies gehouden over de rol van professionals in het project.


27

Dan komen vragen aan de orde als: wanneer moet een professional nog tussen de huishoudcoach en een huishouden in zitten en kan een huishoudcoach wellicht meer doen voor een bewoner dan een professional voor elkaar krijgt? Soms is het lastig om te bepalen of iets wel de taak van een huishoudcoach is, maar als de coach een probleem samen met een bewoner goed aanpakt, dan is het handiger dat een professional afstand bewaart en de zaak loslaat. Ook dit is een belangrijk leerproces voor veel professionals. Daarnaast wordt door de intensieve samenwerking duidelijk dat er in het ondersteuningsaanbod en de integrale aanpak hiaten zitten waar buurtbewoners de dupe van worden. Binnen dit project zijn de professionals welwillend om op zo’n moment een stukje buiten hun eigen taken te werken om deze kloven te overbruggen. De projectleider merkt op dat hoe vaker professionals dit doen, des te gemakkelijker dit voor hen wordt en des te kleiner de weerstand is om af en toe een stap buiten het eigen takenpakket te zetten. Daar profiteren alle professionals uiteindelijk van. Het feit dat er nu meer problemen worden gesignaleerd door de huishoudcoaches, kan ertoe leiden dat professionals meer werk op hun bord krijgen. Wanneer dit echter gebeurt, vinden de professionals dit alleen maar een positief feit. Het betekent tenslotte dat problemen zichtbaar zijn geworden in huishoudens en er preventief kan worden ingegrepen, zodat de problemen niet verder verergeren. 4.4

Overdraagbaarheid

Het project de Huishoudcoaches gaat uit van een simpel concept en zal daarom goed overdraagbaar zijn aan andere organisaties en steden. Daarbij is het wel belangrijk dat professionals vanuit hun organisatie mogen experimenteren, en dus fouten mogen maken, en dat de betrokken professionals bereid zijn om buiten hun eigen organisatorische kaders te handelen en te denken. Wanneer zij dit doen, maken zij meer gebruik van elkaars kwaliteiten, en dat maakt de Huishoudcoaches in Den Bosch zo sterk.


28

5

Voorwaarden en professionaliteit

5.1

Voorwaarden voor succes

Hieronder staat een aantal voorwaarden dat belangrijk blijkt te zijn voor het succes en de slagingskans van de Huishoudcoaches: •

Voldoende ruimte en tijd voor professionals om te experimenteren met een nieuw project en om in te kunnen spelen op signalen die door de huishoudcoaches worden doorgegeven.

•

Soepele samenwerking tussen de professionals en de mogelijkheid om snel met elkaar zaken rondom het project en bij bewoners op te pakken.

•

Aanwezigheid van verschillende disciplines met hun eigen expertise en krachten, die binnen het samenwerkingsverband wel op hun eigen stoel blijven zitten.

•

Openheid en welwillendheid van professionals om op een nieuwe manier te werken.

•

Een goede projectleider die alle professionals en organisaties bij het project betrokken houdt en ervoor zorgt dat andere werkzaamheden van professionals niet de overhand krijgen, waardoor het risico ontstaat dat het project in het slop raakt.

•

Na het signaleren van problemen moet er snel en gericht actie kunnen worden ondernomen. Voorbeeld: wanneer een huishoudcoach signaleert dat er eerst een grote opruimactie moet komen bij een huishouden, dan moet dit binnen een week geregeld kunnen zijn. Een netwerk van beschikbare diensten is hiervoor nodig.

•

Goede begeleiding van de huishoudcoaches door ervaren professionals.

•

De professionals moeten de (problemen van de) bewoners kennen waar de huishoudcoaches komen, zodat zij weten over wie de coaches het hebben.

•

Huishoudcoaches moeten gemotiveerd en beschikbaar zijn en passende vaardigheden en talenten hebben. Het moeten mensen zijn met de juiste beweegredenen, met een sterke persoonlijkheid, en die het werk zelfstandig aankunnen.

5.2

Professionaliteit

5.2.1

Competenties van de huishoudcoaches

De organisaties hebben richtlijnen opgesteld van competenties die zij graag terugzien bij de coaches: •

Zelfstandig kunnen werken

•

Sterke persoonlijkheid, in de eigen kracht staan

•

Kunnen invoegen in een sociaal geïsoleerd systeem


29

•

Beschikken over goede contactuele vaardigheden, empathisch vermogen, onbevooroordeeld zijn

•

Signalen van zorg, onvermogen of achterliggende problemen kunnen oppikken en doorvertalen

•

In staat zijn om de eigen kracht van mensen voorop te zetten; samenwerken met het huishouden, niet voor het huishouden

•

Eigen grenzen kennen en bewaken

•

Een lerende houding hebben

•

Flexibiliteit tonen: doelen kunnen bijstellen, eigen streven kunnen loslaten

•

Betrouwbaar zijn

•

Afspraken nakomen7

Belangrijke competenties die de coaches zelf benoemen zijn: •

Tegen rommel en viezigheid kunnen

•

Geduldig zijn en niet te snel accepteren dat een bewoner zegt iets niet te kunnen

•

Mensenkennis hebben

•

Creatief en inventief zijn en bij het huishouden passende aanpakken kunnen realiseren

•

Praktisch zijn en erop aansturen dat een bewoner zelf ook praktisch aan de slag gaat

•

Organisatievermogen hebben, structuur kunnen aanbrengen in een chaotische situatie

De coaches krijgen informatie over: oplossings- en krachtgericht werken, motiverende gesprekstechnieken, bemoeizorg, contactuele vaardigheden. Ook krijgen ze basisinformatie over psychiatrie. De informatie blijft op basisniveau en moet direct bruikbaar zijn in de praktijk. Zo is de informatie over psychiatrie gericht op de directe omgang met mensen met een psychiatrische achtergrond waarbij achterdocht of angst in het contact soms een rol kunnen spelen. De coaches leren in de intervisiebijeenkomsten vaardigheden rondom signaleren en het herkennen en aangeven van zowel persoonlijke- als beroepsgrenzen. 5.2.2

Competenties van de professionals

Competenties van professionals die benadrukt worden in dit project, zijn: •

Denken vanuit mogelijkheden. Ook door de professionals wordt het krachtgericht werken sterk ingezet. Men zoekt naar talenten en krachten van huishoudcoaches en huishoudens. Er wordt vooral gekeken naar wat kan en wat aanwezig is.

•

7

Open mind en open houding in de samenwerking met verschillende partijen.

Werkgroep Huishoudcoaches (2011) ’Competenties coaches’


30

•

Kijken vanuit wat nodig is (praktisch en psychosociaal) in plaats van kijken vanuit het aanbod.

•

Functioneren op micro- (werken met individuele personen), meso- (binnen een werkgroep) en macroniveau (op organisatieniveau bij de ontwikkeling van nieuw beleid).

•

Verbindingen kunnen leggen tussen deze verschillende niveaus en zien hoe het ene niveau het andere beïnvloedt. Voorbeeld: geen beslissingen nemen op macroniveau die negatieve gevolgen heeft voor een huishoudcoach of bewoner.

•

Ondernemend en proactief zijn. In actie durven komen wanneer zaken geregeld moeten worden en niet te veel nadenken over de vraag of het binnen jouw functie of organisatie past.

•

Flexibel zijn: in nieuwe projecten kan je niet altijd voorzien wat er op je pad komt. Hoewel een stevige projectbasis belangrijk is, moet je ook flexibel zijn en maatwerk kunnen leveren.

•

Work hard, go slow. Wil je krachten van mensen centraal stellen en hen leren deze te gebruiken, dan moet je daar tijd voor nemen. Veranderingsprocessen gaan nu eenmaal langzaam.

In het project de Huishoudcoaches zijn geen specifieke afspraken gemaakt over in te zetten methodieken. De professionals hebben allen hun eigen methodieken, maar om het project laagdrempelig, persoonlijk en flexibel te houden is ervoor gekozen om het project niet vooraf in gestructureerde methoden en technieken te gieten.


31

6

Ten slotte

Wat maakt, samenvattend, de Huishoudcoaches nu zo bijzonder voor de betrokkenen? Voor de opbouwwerker is het de enorme drive die wordt gevoeld voor het project. De contacten met de coaches zijn oprecht en puur, maar het is daarbinnen goed mogelijk om professioneel te blijven. De verhalen van de coaches spreken boekdelen en laten precies zien waarom dit een goed project is. Zij brengen mensen in beweging, en daar dragen de professionals uiteraard aan bij. Daarnaast wordt door verschillende betrokkenen de aanwezige lerende houding en open communicatie als zeer prettig ervaren. Professionals kunnen elkaar snel vinden en onderschrijven elkaars deskundigheid. Er is nooit gedoe over wie wat doet, betaalt of beslist. De professionals zetten het doen op de eerste plek, en niet de structuur, grenzen of kwaliteitsnormen van de organisatie. Zoals de projectleider zegt: ‘Er zitten geen directe collega’s bij elkaar in het project. De samenwerking is vrij nieuw en toch loopt het goed. Daarbij is de combinatie van de inzet van vrijwilligers en professionals en het samen op zoek gaan naar hoe je mensen op een andere manier verder kan helpen in hun eigen kracht, mooi om te zien. Als we dit goed aanpakken, kunnen we hiermee aantonen dat we, hoe klein ook, zichtbaar mensen versterken. Welzijn ligt vaak onder vuur als het gaat over uitgaven en resultaten en dit project kan hierin een verantwoord voorbeeld zijn van goede resultaten. Het project is vernieuwend in het zoeken naar nieuwe ondersteuningsmogelijkheden en naar het uitzetten van informele zorg in de wijk. Vanuit een krachtgerichte, informele en oplossingsgerichte visie kan de wijk echt de kern worden van de samenleving, de plek waar eerste-, tweede- én derdelijn professionals goed kunnen samenwerken. De GGZ medewerker gelooft dat de Huishoudcoaches een begin is van een trend waarin professionals elkaar op lokaal niveau versterken en ondersteunen, waardoor de juiste aanpak of oplossing in de wijk met elkaar gevonden kan worden en er daardoor minder doorverwijzingen nodig zijn naar zwaardere ondersteuning. Voor de coaches is dit project bijzonder omdat zij duidelijk zien hoe mensen elkaar helpen en stimuleren. Het feit dat de huishoudcoach een mevrouw ondersteunt met de post en de administratie en tijdens de bezoeken Frans leert van dezelfde mevrouw, is een mooi voorbeeld hiervan. Het leren van elkaar, de menselijke ontmoeting, maakt het project krachtig. Wanneer mensen elkaar vertrouwen, durven ze ook meer samen aan te pakken en wanneer de tijd rijp is, elkaar los te laten. Zoals in een mail van een huishoudcoach staat: ‘De grootste kunst is om jezelf buiten spel te zetten en de vraag van de klant echt voorop te zetten. En als je daarin kunt slagen, dan heb je het bereikt.’


32

Dit sluit aan bij wat de maatschappelijk werker benoemt: ‘Idealiter zou het project zichzelf uiteindelijk overbodig moeten maken. Dat zou namelijk betekenen dat mensen uit zichzelf voor elkaar klaarstaan en elkaar een handje helpen wanneer dit nodig is, zonder dat dit wordt gestimuleerd vanuit professionele instanties’.


33

7

Bronnen

Literatuur -

Werkgroep Huishoudcoaches (2011) ’Competenties coaches.’ Den Bosch: Divers

-

Werkgroep Huishoudcoaches (2011) ‘Criteria huishoudens.’ Den Bosch: Divers

-

Werkgroep Huishoudcoaches (2011) ’Doelen huishoudcoaches.’ Den Bosch: Divers

-

Werkgroep Huishoudcoaches (2012) ‘Huishoudcoaching evaluatie over 2011.’Den Bosch: Divers

-

Werkgroep Huishoudcoaches (2011) ‘Projectplan Huishoudondersteuning.’ Den Bosch: Divers

Internet www.divers.nl www.juvans.nl www.rvagroep.nl www.participatieladder.nl www.hambaken-actief.nl Interviews -

Willeke van der Doelen, welzijnswerker/opbouwwerker Divers, begeleiding huishoudcoaches

-

Leonie Aarsen, projectleider huishoudcoaches Divers

-

Susan Dubbeling, maatschappelijk werker van Juvans, begeleiding huishoudens

-

Tonny Berkelaar, maatschappelijk werker Juvans, begeleiding huishoudens

-

Mieke van der Heijden, sociaalpsychiatrisch verpleegkundige/GGZ medewerker Reinier van Arkel groep, begeleiding en intervisie huishoudcoaches

-

Femmieke Jonkman, huishoudcoach bij het project de Huishoudcoaches

-

Suzet van Vucht, huishoudcoach bij het project de Huishoudcoaches


34

Het project Professionaliteit Verankerd heeft tot doel een kwaliteitsimpuls te geven aan de professionele kwaliteit van de uitvoering van de Wmo. Het project wordt uitgevoerd door MOVISIE Effectiviteit en Vakmanschap. Partners zijn onder andere de MOgroep, VGN, MEE Nederland, GGZ Nederland, ABVAKABO, en NVMW. MOVISIE is hét landelijke kennisinstituut en adviesbureau voor toepasbare kennis, adviezen en oplossingen bij de aanpak van sociale vraagstukken op het terrein van welzijn, participatie, sociale zorg en sociale veiligheid. Onze activiteiten zijn georganiseerd in vijf actuele programma’s: effectiviteit en vakmanschap, participatie en actief burgerschap, sociale zorg, huiselijk en seksueel geweld en gebiedsgericht werken. Onze ambitie is het realiseren van een krachtige samenleving waarin burgers zoveel mogelijk zelfredzaam kunnen zijn.


35

Huishoudcoaches in Den Bosch

Recommend Documents