Huis-aan-huisblad van de Maria Geboortekerk te Nijmegen (onderdeel van de parochie Heilige Stefanus)
Een kind geboren! Is er iets mooiers dat je kan overkomen dan de geboorte van een kind? Voor veel jonge ouders is dat de grootste vreugde van hun leven. Enkelen van hen komen aan het woord in deze Maria Geboorte. En hoe ga je dan verder met je kind op de weg van geloven? Ook dat belichten we in dit nummer. Niet iedere kinderwens kan vervuld worden, zelfs ondanks wetenschappelijke methodes als FertilityCare. Soms is dat een groot lijden, soms weten mensen dat een plaats in hun leven te geven. Met Kerstmis vieren we de geboorte van het Kind van Betlehem. Moge dit Kindje licht en vreugde brengen aan alle mensen, levend als gezin, alleen of in een ander verband. Zalig Kerstfeest!
Colofon
In dit nummer: Column: Een Redder geboren Kinderwens Kinderloos en toch gelukkig? Op zoek naar een dorp geloofsopvoeders Synode over huwelijk en gezin Buitelingen in de lucht en een rondedansje op aarde
3 4 5 6 9 10
En verder… Agenda Even voorstellen… Mary Kids Club Katholieke Studenten Nijmegen
13 13 15 16
Kerstmis 2015
redactie Selinde van Dijk-Kroesbergen Mariette Jansen Jan Rutjes Cyrus van Vught, pr Gerda Wieggers vormgeving Gerrit Vroon druk: Wilco, Amersfoort opgave advertenties Jan Rutjes tel. 06-4796 4774 aanleveren kopij
[email protected] website www.mariageboorte.nl e-mail
[email protected] R.K. Maria Geboortekerk (onderdeel van de parochie Heilige Stefanus) Berg en Dalseweg 40 6521 jj Nijmegen 024 - 322 13 71 Bankrekeningen nl64 abna 0453 5553 03 nl05 ingb 0000 8242 36 Dit blad verschijnt 3x per jaar
Dinsdag 22 december 2015 19.00 - 21.30 uur: Avond van barmhartigheid ter voorbereiding op het kerstfeest (mis, aanbidding en sacrament van verzoening) Donderdag 24 december 2015 (kerstavond) 19.00 uur: Gezinsnachtmis met kersttaferelen 22.00 uur: Nachtmis met na afloop glühwein Vrijdag 25 december 2015 (eerste kerstdag) 9.00 uur: Dageraadsmis 10.30 uur: Dagmis 14.00 - 16.00 uur: Kerk geopend voor bezichtiging van de kerststal Zaterdag 26 december 2015 (tweede kerstdag en feest H. Stefanus) 10.30 uur: Eucharistieviering 14.00 - 16.00 uur: Kerk geopend voor bezichtiging van de kerststal Zondag 27 december 2015 (feest H. Familie) 9.00 uur: Eucharistieviering 10.30 uur: Eucharistieviering met zegening van gezinnen
De kerk staat voor u open. Loop eens binnen! Moederretraites 2016 Ook in 2016 worden 3 moederretraites georganiseerd. Deze stille retraites zullen alle drie plaatsvinden in de vastentijd. Je bent van harte uitgenodigd om deel te nemen. Wij zullen tijdens de retraite te gast zijn in het klooster van de Missiezusters van het Kostbaar Bloed in Aarle-Rixtel. We hebben een eigen programma met diverse conferenties, maar sluiten ons regelmatig aan bij de gebedstijden van de zusters. Weekenden 2016 Geestelijke begeleiding 19-20-21 februari Pastoor Wilmink 26-27-28 februari Pastoor Hagen 11-12-13 maart Rector Schnell Aanvang vrijdag om 16.00 uur tot zondag rond 14.00 uur. Kosten € 75,00. De prijs mag echter geen belemmering zijn.
Aanmelden:
[email protected] – info: op www.moederretraite.nl Een overzicht van alle activiteiten van de locaties van de parochie Heilige Stefanus vindt u op www.stefanus.nl
2
maria geboorte | 12e jaargang | december 2015-3
Een redder geboren – een kerstvertelling Pastoor Cyrus van Vught ‘Bêêh, was dat nou wel verstandig? Was ik nou toch maar met de rest meegegaan. Nu zit ik hier moederziel alleen onder een prikkelstruik. Maar ja, ik was nèt ingeslapen. Daar had ik zoveel moeite voor moeten doen: ik weet niet hoeveel schaapjes ik er voor heb moeten tellen. Eindelijk sliep ik een beetje en toen werd ik plotseling wakker van al die zingende vogels. Nou ja, vogels? Ze leken een beetje op mensen, maar ze vlogen wel in de lucht. Ze zongen iets van eer aan God en vrede op aarde. En ze gaven nog licht ook. Ik dacht eerst dat ik droomde. Tot ik onze herders hoorde zeggen: ‘Kom, we gaan kijken waar die Redder geboren is.’ En daar gingen ze met de hele kudde. Maar ik had er geen zin in. Mijn buurman porde me nog even aan: ‘Kom mee.’ Maar ik heb me nog eens omgedraaid. ‘Bekijk het maar. Ik slaap verder!’ En toen schrok ik plotseling echt wakker. Iedereen weg! Nergens te bekennen. Geen herder, geen schaap, niks! Zouden ze over de dam gegaan zijn? Of de andere kant uit? O, wat werd ik bang. Misschien zijn er wel wilde dieren in de buurt. Dus kroop ik maar onder deze struik. Ik zit er half in vast met mijn vacht. En hij prikt zo. Ik durf niet verder te bewegen. Misschien zijn er wel wilde honden of andere gevaarlijke beesten die wel zin hebben in een lamsboutje. Wat nu? Het is donker en ik zie niets. Ik weet niet waar ze heen zijn. Hoe zou ik ook moeten weten waar ik heen moet? Normaal gesproken is er altijd een herder om de weg te wijzen naar een veilige plek met lekker groen gras en fris water.
Het duurt nu al uren. Ik ook met mijn eigenwijsheid. En ik heb niet eens zwarte wol zoals mijn neef. Hoe kom ik hier ooit uit? Zie ik ze ooit nog terug? Aan de nacht komt ook maar geen einde. Ik kan niet slapen van de angst. Had ik maar… Hé, wat is dat daar? Ik hoor iets aankomen. Achter me. Ik kan het niet zien, want ik zit vast in die struik. Wat is het? Een wolf? Een leeuw? O, ik durf geen adem te halen. Stel je voor dat hij me hoort. Dan ben ik er geweest! Maar… een stem die roept. Die ken ik! Het is mijn herder! O, nu ben ik gered! Bêêh! O, wat fijn. Ik zou wel in zijn armen willen springen, maar die vervelende doorntakken ook. Voorzichtig maakt hij me los. Zou hij boos zijn dat ik niet geluisterd heb? Ik geloof het niet: hij praat heel lief tegen me en neemt me zelfs op zijn schouders. Nu zullen we zo bij de rest van de kudde zijn. Het is toch wel een eindje lopen. Maar mijn herder wordt het niet moe mij te dragen. O, hier moeten we blijkbaar zijn. Een soort grot. Dat is een veilige plaats. Lekker warm. En daar is de rest; mijn broertjes en zusjes, mijn ooms en tantes. Maar wat is dat? Een ezel, een os, nog een stel mensen. En… o wat een lief kindje! Het slaapt lekker zacht in de armen van zijn moeder. Heerlijk veilig, net als ik bij mijn herder. n
Cyrus van Vught is pastoor van de parochie Heilige Stefanus –
[email protected] maria geboorte | 12e jaargang | december 2015-3
3
Kinderwens Gerda Wieggers
Het verlangen naar een kind is bij vrijwel alle echtparen groot. Soms lukt het niet om een kinderwens in vervulling te zien gaan en vaak wordt dan op een kunstmatige manier geprobeerd om een zwangerschap te bereiken met behulp van de IVF-methode. Door de kunstmatige bevruchting gaan zo’n 20 % van de patiënten met een kind naar huis. Meestal zijn er meerdere pogingen nodig en een IVF-traject is dan vaak lichamelijk en psychisch erg belastend voor de vrouw. FertilityCare In de VS is in de jaren zeventig van de vorige eeuw een natuurlijke methode ontwikkeld. FertilityCare, zorg voor vruchtbaarheid, heet deze methode die in Europa langzamerhand meer bekendheid krijgt. De diagnostiek en behandeling met NaproTechnology maakt daar deel van uit om de vruchtbaarheid van vrouw èn man te ondersteunen en verbeteren. In onze regio is Dr. Susanne van der Velden, gynaecoloog in het Karl-Leisner-Klinikum Kleve hierin gespecialiseerd. Het doel bij deze methode is het bereiken van een normale conceptie en een normale zwangerschap. De slagingspercentages zijn vergelijkbaar met die van kunstmatige bevruchting. De behandeling begint bij een goede diagnostiek, waarbij met name gekeken wordt naar de onderliggende factoren die een zwangerschap in de weg staan.”Waar anderen stoppen, gaan wij door en zoeken naar de onderliggende oorzaak”, zegt Susanne. Dat betekent dat er op ruime schaal naar hormoonfuncties in het lichaam wordt gekeken. Ook leefstijl en voeding hebben invloed, bijvoorbeeld roken en alcoholgebruik; of allergieën kunnen een belemmering vormen. Erg belangrijk is de diagnose met betrekking tot de cyclus van de vrouw; er wordt gewerkt met een zogenoemde ‘cycluskaart’. Cursussen Een belangrijke pijler waarop deze benadering rust is het dagelijks observeren van de cyclus van de vrouw. Ze wordt zich daardoor meer bewust van het eigen lichaam en leert problemen te herkennen en de vruchtbare periode in de cyclus beter in beeld te krijgen. De cycluskaart 4
maria geboorte | 12e jaargang | december 2015-3
die hieruit wordt opgesteld is een basis voor behandeling door de gynaecoloog. Dit is het meer medisch/technische verhaal. “De cursus is altijd persoonlijk afgestemd op het paar dat deze volgt. Het idee daar achter is dat elk paar uniek is en elke vruchtbaarheidscyclus ook”, zegt Anja van Rossum, docente FertilityCare. De cursus is gericht op man en vrouw samen, omdat vruchtbaarheid een gezamenlijke ervaring is. Er zijn daarbij ook relationele aspecten aan de orde, zoals het verlangen naar een kind. Is dat bij beide partners hetzelfde en is dit bespreekbaar? Hoe ga je om met bijvoorbeeld alcoholgebruik en roken. Kun je elkaar steunen in de eigen leefstijl, of het veranderen daarvan? Of meer rust en aandacht voor elkaar hebben? De cursus draagt zo ook bij om samen in gesprek te gaan over tederheid in de vruchtbare en onvruchtbare periode in de vrouwelijke cyclus. Een behandeling met NaproTechnology wordt aangeboden aan gehuwde paren, omdat uit onderzoek blijkt dat deze relaties stabieler zijn dan bij samenwonende stellen en zodoende een veiliger basis vormen voor het kind.
Gezinsplanning Naast vervulling van een kinderwens kan FertilityCare ook een rol spelen bij gezinsplanning en het voorkomen van zwangerschap. Dit is gebaseerd op de vrouwelijke cyclus en vastgelegd in de ‘cycluskaart’, zoals dat in de cursus wordt geleerd. De betrouwbaarheid van deze methode is vergelijkbaar met gebruik van de pil. De focus en de behandeling van vruchtbaarheidsproblemen ligt vaak bij de vrouw. Mannelijke vruchtbaarheid kan ook verminderd zijn, bijvoorbeeld als gevolg van de kwaliteit van het zaad. Hiernaar wordt dan diepgaander onderzoek gedaan, meestal door een uroloog. Samenvattend: de benadering van FertilityCare is een natuurlijke methode, die zowel op de relationele als de medische aspecten is gericht met als doel de vruchtbaarheid te ondersteunen en zo nodig te verbeteren. Een kind dat daaruit wordt geboren is de vrucht van liefde van de ouders. n
Meer weten: www.fertilitycare.nl
Kinderloos en toch gelukkig? Gerda Wieggers
Een onvervulde kinderwens is vaak moeilijk te accepteren. Ook de samenleving kan daar niet zo goed mee omgaan. Vooral vrouwen voelen een maatschappelijke druk om kinderen te krijgen. En dan is er de pijn omdat je eigen verlangen niet wordt vervuld en je om je heen ziet dat andere vrouwen wel kinderen krijgen. Het leven lijkt zinloos als je niet voor kinderen kunt zorgen. Ook is er de angst voor eenzaamheid als je oud wordt en geen kinderen hebt die dan voor jou zorgen. Kinderloosheid wordt vaak gezien als een groot probleem voor vrouwen; mannen kunnen daar eveneens mee worstelen, maar maken het minder bespreekbaar. Traditioneel is er de taak om te zorgen voor nageslacht en als je daar niet in slaagt dan is ook je leven minder geslaagd. Gevoelens van angst voor eenzaamheid zijn ook mannen niet vreemd. Bij FertilityCare komen deze problemen soms aan de orde ( zie pag. 4). Er is in de cursussen alle ruimte om dit samen als stel te bespreken. Daarbij is een belangrijk uitgangspunt dat vruchtbaarheid ook veel breder kan worden gezien, nl. als een weg die we het hele leven gaan, zowel man als vrouw. Anja van Rossum: “Vruchtbaarheid kan een levenshouding worden
in de eigen relatie die zich uit in de wederzijdse aandacht, ondersteuning, stimuleren in de ontwikkeling van elkaars behoeften en kwaliteiten, creativiteit in de omgang met familie en vrienden, inzet voor de samenleving. Belangrijk is bewustwording en acceptatie van een andere levensweg dan gehoopt en daarin keuzes maken”. Als de kinderwens erg sterk is kan ook gekozen worden voor adoptie of voor opname van kinderen in crisissituaties of als pleeggezin, al gaat dit vaak niet zonder moeilijkheden. Beide partners moeten daar volledig achterstaan.
Alleen en toch een volledig leven Priesters en kloosterlingen maken een bewuste keuze voor het leven om ongehuwd en kinderloos te blijven. Zodoende kunnen ze zich volledig wijden aan de kerkgemeenschap en een leven met God. Er zijn ook andere alleenstaanden; sociologisch gezien gaat het om iemand die geen partner heeft, alleen woont en in het eigen dagelijks onderhoud voorziet. De termen alleenstaand en ook vrijgezel hebben vaak een negatieve bijklank: eigenlijk wat zielig, of een niet helemaal compleet leven. Ik ben zelf een voorbeeld van een (zogenaamde) alleenstaande, maar herken me niet in de negatieve gevoelens; overigens wel in teleurstellingen die zich ook voordeden. In een bredere opvatting van vruchtbaarheid kan ik me zeker spiegelen. Een loopbaan in het onderwijs heeft veel mogelijkheden gegeven tot inzet voor jongeren, aandacht voor leerlingen, verbinden van mensen tot een goede gemeenschap en werksfeer, oog voor nieuwe ontwikkelingen en eigen talenten ontplooien. Mijn ervaring is, dat hetgeen je doet met plezier en vanuit je hart ook goed uitpakt voor anderen en daarmee weer veel voldoening geeft. Het is niet per definitie een schraal bestaan dat je als kinderloze alleenstaande leeft! n
maria geboorte | 12e jaargang | december 2015-3
Op zoek naar een dorp geloofsopvoede Selinde van Dijk-Kroesbergen
Bij de geboorte van een kind wordt nooit een handleiding meegeleverd. Best lastig. Want ieder kind is uniek. Ieder kind vraagt om zijn eigen aanpak. Wat bij het ene kind wel werkt, werkt bij het andere kind averechts. Gelukkig staan ouders er niet alleen voor. Volgens een Afrikaans gezegde is er een heel dorp voor nodig om een kind op te voeden. Zo ook met geloofsopvoeding. Maar waar vinden ouders het dorp met geloofsopvoeders? Het aantal gelovigen neemt rap af. Op de meeste scholen is er geen aandacht voor het katholieke geloof. Ook meestal niet op scholen waar RK voor staat. Hoopvol is de trend dat de huidige katholieken meestal bewust voor deze religie gekozen hebben. Ondanks de vele kritiek die zij vanuit de maatschappij over zich heen krijgen, blijven zij vasthouden aan hun geloof. Juist bij deze groep ‘dorpelingen’ moeten ouders steun zoeken. Pastor Harm Eskes geeft aan dat bij de Maria Geboortekerk veel moeite wordt gedaan om ontmoetingsmomenten met ‘dorpelingen’ te organiseren. “Voor kinderen is het belangrijk dat zij leeftijdsgenootjes ontmoeten met wie zij
samen kunnen groeien in geloof. Voor opvoeders is het fijn met andere geloofsopvoeders van gedachten te kunnen wisselen over dit onderwerp. Dat bemoedigt elkaar. Bovendien… samen zijn er meer ideeën.” Ook Brechje Loenen adviseert ouders actief naar andere gelovige gezinnen te zoeken. Haar kinderen doen regelmatig mee aan projecten en kampen. Ook van buiten de parochie. “Hierdoor moeten wij soms best wat kilometers rijden om onze dochter weg te brengen voor een logeerpartij bij een katholiek vriendinnetje.” Daar waar vriendschap in de tienerjaren essentieel is bij geloofsopvoeding, is het goede voorbeeld geven binnen het gezin onmisbaar tijdens de kinderjaren. Brechje vertelt: “Kinderen tussen de 6 en 11 jaar zijn het meest ontvankelijk voor het geloof. Tijdens deze periode moet het kind ook kunnen zìen dat Christus een persoon voor zijn ouders is. In de psychologie heet dat ‘modeling’. Dit wordt ook vaak gebruikt bij het aanleren van gezonde eetgewoonten. Het kind leert door imitatie. Het gedrag van de ouders staat model.
Ontmoetingsmomenten als hulp bij geloofsopvoeding bij de Maria Geboortekerk – Koffieochtenden: iedere laatste zondag van de maand na de mis, voor alle gelovigen van alle leeftijden – Doopvoorbereiding met ouders voor de doop van hun kind – Kinderwoorddienst: iedere zondag tijden de mis voor basisschoolkinderen – Voorbereiding van de eerste communie: 14 bijeenkomsten voor kinderen vanaf groep 4 – Vormselvoorbereiding: 10 avonden voor tieners die in de brugklas zitten – Mary Kids Club: iedere derde vrijdag van de maand voor kinderen van 8-12 jaar. Bijbelverhalen en geloofsthema’s worden behandeld, verdiept en creatief uitgewerkt. – Kinderkoor: 1x in de 2 weken op zaterdagochtend voor kinderen vanaf groep 3 Pastor Harm Eskes is kapelaan bij de Maria Geboortekerk. Zijn voornaamste aandachtsgebieden zijn kinderen, tieners en catechese voor jongeren.
6
– Teenertime: elke 2de vrijdagavond van de maand met gastspreker en gezelligheid – Mother’s Prayers: vrouwen bidden samen om hun kinderen en problemen aan God toe te vertrouwen – Kindermiddagen voor basisschoolkinderen rond kerst en pasen.
maria geboorte | 12e jaargang | december 2015-3
rs
Organisaties/ Projecten IHGO (Instituut voor Huwelijk, Gezin en Opvoeding) Opgericht om het geloofsleven van katholieke gezinnen te bevorderen en hun onderlinge verbondenheid te stimuleren. O.a. jaarlijkse gezinsdag, gezinsweekeinden, halfjaarlijkse bezinningsdagen. Meer info.: www.ihgo.nl
Daarom zou het gezinsleven doorweven moeten zijn met goede gewoontes. Bidden voor iemand die ziek is, God danken voor de mooie natuur. Samen lezen uit de Bijbel, een film kijken over een bijbelverhaal of liedjes luisteren. Heel belangrijk is ook dat het kind voelt wat onvoorwaardelijke liefde is.” Pastor Harm voegt hieraan toe dat het belangrijk is om tijd te nemen voor een vraag die het kind over het geloof stelt. “Soms past de vraag niet bij de tijd van het jaar. Toch mogen vragen over Pasen best in oktober gesteld worden. Opvoeders hoeven ook niet altijd alles zelf te weten. Ga dan samen op zoek naar het antwoord. Geloven is een weg.” “Naar de kerk gaan hoeft niet een groot feest XL te zijn voor kinderen, maar”, waarschuwt Brechje, “ouders moeten oppassen voor een negatieve associatie met de kerk. Als kinderen echt niet naar de mis willen, omdat stil zitten nog te moeilijk is, kunnen ouders beter naar een kerk gaan waar tijdens de mis een crèche en kinderwoorddienst zijn. Als kinderen ouder zijn, wordt het voor hen soms aantrekkelijker als zij ➤➤
Gemeenschap Emmanuel Een katholieke gemeenschap met de roeping om God bekend te maken bij ieder mens. Internationaal jaarlijks gezinsforum in Paray-leMonial of Altötting. Zomerkamp (groep 4 tm. 8), Tienerweekends (1216 jaar), jongerenprogramma (v.a. 16 jaar) Kisi Door muziek, dans en toneelspel worden Bijbelverhalen levend gemaakt. Meer info.: www.kisi.at Jongkatholiek Tieners (12-15 jaar) en jongeren (16-25 jaar) samenbrengen en hen helpen Christus en zijn kerk te kennen. Projecten o.a.: wereldjongerendagen, de Katholieke Jongerendag, The Passion, De Jong Katholiek Leiderschapstraining. Meer info.: www.jongkatholiek.nl Foyer de Charité in Thorn Huis van retraite en stilte met o.a. kinder-gebedsschool (groep 4 tm. 8), tienerweekend (12-16 jaar), v.a. 16 jaar meedoen met foyergezin. Meer info.: www.foyer-thorn.nl/ Broeders van Sint Jan Onder de naam 'Sint Jan - Licht, Vuur en Waarheid' organiseren de broeders van Sint Jan weekends en kampen voor jongeren, het liefst in het buitenland of op plaatsen in ons land waar het contact met de (nog) ongerepte natuur de jongeren kan helpen zichzelf en God te ontdekken. Meer info.: www.stjan.org
Websites www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl www.katholiekgezin.nl www.geloofsopvoeding.net www.samueladvies.nl www.ziel-online.nl/films-en-e-books www.youtube.com: zoek op de Bijbel voor kids (filmpjes) Brechje Loenen is projectmedewerker gezinspastoraat van het bisdom Breda. Tevens is zij zelf een gelovige moeder van drie dochters. Columns hierover schreef zij voor het Katholiek Nieuwsblad , die gebundeld zijn in “Van huis uit”.
www.catholicicing.com www.tweetingwithgod.com
maria geboorte | 12e jaargang | december 2015-3
➤➤ misdienaars zijn, in het koor zingen of bij de crèche
meehelpen. Verder moet je kinderen zeker niet weghouden bij nietgelovigen. Want kijken in de spiegel van een ander helpt te ontdekken wie je zelf bent en waar je voor staat. Het helpt ook te leren respectvol om te gaan met verschillen. Daarnaast kan door vriendschap met niet-gelovigen juist iets moois ontstaan. Mijn dochter raakte in gesprek met een meisje uit een niet-gelovig gezin. Door dat gesprek is dat meisje zich in het katholieke geloof gaan verdiepen en wil zij nu gedoopt en katholiek worden.”
Tot slot Geloofsopvoeding is een doorlopend proces waar ouders gelukkig niet alleen voor staan. Er is een heel ‘dorp aan geloofsopvoeders’ waar ouders en kinderen uit kunnen kiezen wat het beste bij hen past. Voor de één werkt een club, de ander voelt meer voor de gebedsschool en nog een ander vindt een boekje volstaan. Hoe fijn dat dorp ook is, uiteindelijk gaat het om de relatie van het kind met God en hoe het kind dat in zijn leven wil inpassen. Dat is een weg die opvoeders samen met hun kinderen met vallen en opstaan moeten ontdekken. Geniet van deze ontdekkingsreis! n
Een geloofsboek helpt ouders en kinderen om het geloof thuis een plaats te geven. Het is daarom een handige hulp in de geloofsopvoeding. Een boek brengt het gesprek over geloof op gang en helpt ouders en kinderen om Jezus als de centrale persoon van ons geloof beter te leren kennen. Boekentips: 1. Prentenbijbel, Liesbeth van Binsbergen en Marijke ten Cate, Jongbloed (3-8 jaar) Schitterende kleurrijke en humoristische illustraties die details laten zien die niet allemaal in het verhaal voorkomen. Zo vertellen tekst en illustratie samen het verhaal van de schepping tot aan de dag dat Jezus terug zal komen. Achterin staan een historische schets en een overzicht van Bijbelse begrippen. 2. Kijkbijbel, Kees de Kort, Jongbloed (v.a. 3 jaar) Een kinderbijbel met veel kleurige tekeningen. Precies waar de kleintjes van houden. De korte verhalen raken exact de essentie. 3. La Miche du pain, Marie Tribou, Elor (v.a. 3 jaar) Franstalig. Zeer uitgebreide serie (1ste, 2de en 3de jaar) van de traditionele catechismus met prachtige illustraties op bijna elke tweede pagina. Deze tekeningen spreken boekdelen. Het volgt het liturgisch jaar. Het leert het kind over zijn religie, geloofsgetuigenis en liefde voor God. 4. Ons dagelijks brood, Pastoor Michel Hagen, Stichting IHGO (4-12 jaar) De eerste uitgave is een voorleesboek gemaakt voor de advent en de kersttijd, het tweede boek is speciaal voor de voorbereiding op Pasen, de veertigdagentijd. Ze bevatten dagelijkse teksten om voor te lezen, voor kinderen van 4-6 en 7-12 jaar, met leuke illustraties. Voor iedere dag is er een ‘daglichtje’ voor de ouders. 5. Nerflanders-serie, Max Lucado, Ark Media(AL) Prachtig geillustreerde boeken die, in de vorm van parabels, gaan over christelijke waarden en normen. De impliciete christelijke boodschap is waardevol voor iedereen, groot en klein. Niemand is zoals jij (eigenwaarde en zelfbeeld); Speciaal voor jou (gaven en talenten); Je hoort bij mij (materialisme);Had ik maar een groene neus (rages en trends)
maria geboorte | 12e jaargang | december 2015-3
6. Youcat, Oostenrijkse bisschoppenconferentie, Lannoo (v.a. 16 jaar) Deze jongerencatechismus is een studieboek voor wie meer wil weten over het christelijk geloof en de samenleving die zich erdoor laat inspireren. Er worden vragen gesteld waarop meerdere antwoorden, citaten en definities volgen. Uitgangspunt hierbij is de toepasbaarheid in deze tijd. Het voorwoord is van paus Benedictus XVI. 7. Twitteren met God, Michel Remery pr., Adveniat (v.a. 16 jaar) Priester en auteur Michel Remery (NL) geeft mensen met geloofsvragen korte en heldere antwoorden vanuit katholiek perspectief, om hen op die manier te helpen in hun zoektocht naar God. De antwoorden omvatten twee pagina’s, met een korte samenvatting in 140 tekens, de lengte van een twitterbericht. De nieuwe uitgave ‘Twitteren met GOD interactief’ is een samenvoeging van de eerste twee delen die in 2012 en 2013 uitkwamen, aangevuld met nieuwe uitspraken van paus Franciscus. Met de bijbehorende smartphone applicatie zijn antwoorden nog gemakkelijker te vinden. De gratis app bevat ook handige extra’s, zoals gebeden en misteksten in veel talen. 8. Revolutionary parenting, George Barna, Tyndale House Publishers (geloofsopvoeders) Engelstalig. Hoe kun je als ouder het spirituele leven van het kind bevorderen? De auteur deed onderzoek onder een grote groep gelovige volwassenen en ontdekte wat in hun opvoeding succesvol was, en wat absoluut niet werkte.
Synode 2015 Paus: “God is niet bang voor veranderingen!” Mariette Jansen Nog maar kort geleden, op 24 oktober, is in Rome de bisschoppensynode over huwelijk en gezin afgesloten. Een onderwerp dat iedereen raakt; is niet elk van ons afkomstig uit een gezin? De letterlijke vertaling van het Griekse woord ‘synode’ is: samen op weg zijn. Sámen: of je nu leek bent, priester, of bisschop van Rome. Daarbij hoort dat er naar ieder geluisterd wordt, zowel naar degenen die vinden dat de zaken mogen blijven zoals ze zijn, als naar hen die voor veranderingen zijn. Zoals de paus in een preek zei: “God is niet bang voor veranderingen!” Het is geen nieuws dat het gezin, zeker de laatste decennia, flink onder druk staat en dat de werkelijkheid die vele gelovigen dagelijks beleven nogal eens ver af staat van wat de kerk voorhoudt. Zoals op het gebied van ongehuwd samenwonen en echtscheiding. De vraag die de 23 ‘synodevaders’ zich dan ook stelden was: Hoe kan de Kerk in deze situatie gezinnen ondersteunen, en waar mogelijk nieuwe wegen openen?
Spannend Het was echt een spannende synode, want de uitkomst stond tevoren zeker niet vast. De bisschoppen uit de hele wereld konden in alle openheid naar elkaar luisteren en discussiëren, ook over thema’s die gevoelig lagen. De leer zal niet fundamenteel veranderen, bijvoorbeeld als het gaat om abortus en de vrouw als priester. Maar wel krijgt de pastorale benadering van gelovigen die niet de officiële leer (kunnen) volgen, meer accent. De barmhartigheid van God - die iemands gedrag soms niet kan goedkeuren, maar wel vol liefde is voor de persoon zelf -, moet meer merkbaar zijn. Het gaat erom, de deur open te houden. Zoals de paus in een preek zei: “Een kerk met gesloten deuren pleegt verraad aan zichzelf en aan haar missie, en in plaats van een brug wordt zij een wegversperring.” Daarnaast werden er wel degelijk ook stevige kanttekeningen gezet, zoals bij de ‘antibaby-mentaliteit’, als gevolg van ‘gezondheidsrechten’ of ‘reproductieve rechten’ (termen die vaak gebruikt worden om te maskeren dat het eigenlijk gaat over abortus). En het ‘homohuwelijk’ als zodanig kon op weinig instemming rekenen.
Taal Ook is het belangrijk hóe de kerk haar boodschap naar buiten brengt. Zo kwam in een werkgroep naar voren dat het huwelijk, in kerkelijke taal, ‘onverbrekelijk’ is. In dit woord valt de nadruk op wat niet mag gebeuren. Beter is, zo werd opgemerkt, de nadruk te leggen op wat wél de bedoeling is: spreken over het huwelijk als over een levenslang liefdesverbond, ook in turbulente tijden en bij conflicten. Voorkomen, beter dan genezen Om problemen zoveel mogelijk te voorkomen werd gevraagd om een betere voorbereiding op het kerkelijk huwelijk. Menigeen wil graag in de kerk trouwen vanwege de mooie gezangen, en omdat het – vaak- fraaie gebouw het goed doet op de foto’s….maar beseft nauwelijks waartoe hij of zij zich engageert. Dat moet dus beter, zoals in Italië waar trouwlustigen moeten deelnemen aan een serie van acht voorbereidende bijeenkomsten. Ook mensen die pas getrouwd zijn, hebben vaak behoefte aan extra begeleiding. Maar ook was er aandacht voor andere groepen, zoals ouderen, migranten en vrouwen die te lijden hebben onder geweld. De discussie is zeker nog niet afgelopen. Mogelijk komt de paus in de loop van volgend jaar met een document met aanbevelingen, gebaseerd op wat er in de synode besproken is. Meer weten? Kijk op RKDocumenten.nl / Familiesynode De Kerk heeft je lief! Een weg van hoop voor gescheiden en hertrouwd gescheiden gelovigen” door mgr. André Léonard, uitgeverij Betsaida, 201 n maria geboorte | 12e jaargang | december 2015-3
9
Buitelingen in de lucht en een rondedan Mariette Jansen
Kerstmis: feest van de geboorte van een nieuw mensje in het gezin van Jozef en Maria. Een gebeuren dat heel wat vreugde teweegbracht: de engelen buitelden over elkaar aan de hemel om het nieuws met blije gezangen bekend te maken! En iets van die vreugde is gebleven en merkbaar op elk Kerstfeest, door al die twintig eeuwen heen. Er wordt een kind geboren: volgens betrouwbare schattingen gebeurt dat zo’n 30.000 keer over de hele aardbol. Per dag, wel te verstaan. Niks bijzonders, dus? Hoe ‘gewoon’ ook, het is en blijft iets heel speciaals om zo’n - weliswaar schreeuwend en vele luiers vullend – gloednieuw mensje in je huis te ontvangen. Niet toevallig komen in de tekst van geboortekaartjes de woorden blij en dankbaar heel vaak voor. Ook dicht bij ons, in onze ‘kerkfamilie’, kwamen er afgelopen jaar een aantal parochiaantjes bij. Enkele ouders vertellen iets van hun ervaringen.
10
maria geboorte | 12e jaargang | december 2015-3
Willem en Elisabeth Bökkerink werden op 24 mei voor het eerst vader en moeder. Wat dat voor hen betekend heeft? Willem houdt het kort maar krachtig: “Het is altijd lastig om te zeggen wat het voor ons betekent; hooguit dat alle clichés waar zijn, en dat we simpelweg dolgelukkig met elkaar zijn.” Ook de kennisgeving op het mintgroene geboortekaartje is heel bondig gehouden; wel is er een bijbelvers te lezen: ‘Prijst nu de God van alles wat bestaat (…), die ons vanaf de moederschoot verheft en ons zijn barmhartigheid betoont.’ De komst van Juliëtte, het derde kindje in het gezin van Tom en Nicol Hesselink, op 14 februari was toch een beetje extra speciaal: na twee jongens, nu een meisje! Ze bracht niet minder vreugde mee dan vóór haar de broertjes Michiel (3) en Maarten (2). Moeder Nicol: “Met z’n drieën spelen ze nu met de Duplo en Juliëtte zit erbij alsof ze nooit anders gedaan heeft.” De broertjes voelen feilloos aan dat ze met hun kleine zusje wat voorzichtiger moeten omspringen dan als ‘mannen onder elkaar’. Wel moest Maarten er even aan wennen dat de plaats op moeders schoot regelmatig bezet was. Net als haar broers is Juliëtte een lachebekje: “Ze lacht altijd.” Tom en Nicol hebben Juliëtte laten dopen: “We willen graag dat ze deel is van de Kerk en haar toevertrouwen aan God.” Bij de favoriete speeltjes hoort de Ark van Noach en behalve uit o.a. Nijntje wordt er ook uit de kinderbijbels gelezen.
nsje op aarde… Voor Bart en Hester Leenaerts was Martine hun eerste kind. “Zo’n klein nieuw leventje zet heel je leven op zijn kop”, vertelt Hester. “Vóór de geboorte kun je je niet voorstellen hoe ingrijpend je leven verandert, – op een goede manier natuurlijk. Ook krijg je er een hele verantwoordelijkheid bij. En slapeloze nachten, maar dat hoort erbij. Ze is nu een jaar, en het is mooi om te zien hoe je kind zich ontwikkelt. Je staat er bij en kijkt er naar. Zes weken na de geboorte hebben we haar laten dopen; dat hebben we bewust gedaan. Daarmee is ze echt opgenomen in de geloofsgemeenschap en helemaal kind van God.” Myrthe Perriens is het volgende dametje dat tot ieders vreugde goed arriveerde op 1 december 2014, als dochter van Marc en Judith. “Het wonder voltrekt zich opnieuw”, vertelt Judith. “Het is bijzonder om een nieuw mens te ontvangen. Ook om te gaan ontdekken wie ze is; je moet elkaar leren kennen. Een mooi avontuur, vind ik. Ook voor zusje Marieke, die was toen 2½. We kwamen binnen met de baby, en ze zat vol verwondering te kijken: wat zou dát nou zijn? Ze wilde al gauw met haar knuffelen, en nu Myrthe groter wordt, hebben ze veel pret met elkaar. Marieke nodigt uit tot spel en Myrthe gaat erop in en ze ‘praten’ met elkaar. Je ziet het gebeuren. Bijzonder dat je nageslacht met elkaar gaat converseren.”
We sluiten af zoals we begonnen, met een Hij-tje met de stoere naam Nathan (11 januari), wat “Godsgeschenk’’ betekent. Voor velen in de parochie was zijn komst geen verrassing: moeder Anja is dirigente van het koor. Is het anders om een derde kind te ontvangen dan bijvoorbeeld je eerste? Anja: “Het is alleen maar gezelliger en makkelijker.” Het gaat goed met de stevige boy, hij groeit als kool. “Het mooiste was toen we thuiskwamen uit het ziekenhuis: zusje Philippa en broertje Jakob maakten spontaan een vreugdedansje om de Maxi-Cosi. ” Wat hen bewoog om hem te laten dopen? Anja hoeft er niet lang over na te denken. “’De relatie met God is onze kostbaarste schat, en die willen we aan de kinderen doorgeven.” n
maria geboorte | 12e jaargang | december 2015-3
11
Hebt u hulp nodig bij uw alledaagse activiteiten? VO O R Z O RG T H U IS kan u hierbij helpen.
‘Het wordt steeds moeilijker de zorg voor m’n vader te combineren met mijn gezin. Als hij nou maar niet z’n eigen huis uit moet...’
Bent u als senior of als mantelzorger geïnteresseerd en wilt u meer informatie?
e mail:
[email protected] – www.voorzorgthuis.nl Marlies van Kerkhof – tel: 06 54 75 76 45 Maryl – Cremers tel: 06 46 16 56 76
C
y t i
r p i o a H Sh
Dames-, heren-, kidssalon en pruikenkamer Daalseweg 3 6521 GE Nijmegen Telefoon 024 - 3602471 www.cityhairshop.nl
Van ’t Santstraat 380 6523 BX Nijmegen 024 - 3435160
Dat is mijn Coop! 12
maria geboorte | 12e jaargang | december 2015-3
Agenda Belangrijke data
Dagelijks Eucharistievieringen zondag 9.00 en 10.30 uur, weekdagen 19.00 uur (crèche, kinderwoorddienst en Engelse vertaling tijdens de viering op zondag om 10.30 uur)
Stille aanbidding van het H. Sacrament en biechtgelegenheid maandag, dinsdag, woensdag, vrijdag: 19.30-22.30 uur, biechtgelegenheid tot 20.30 uur donderdag: 16.00 - 18.00 uur tevens biechtgelegenheid 20.00 - 22.30 uur: stille aanbidding Kinderen derde vrijdag van de maand (18.45 uur) Mary Kids Club zaterdag 19 maart 2016 kindermiddag Palmpasen gezinsvieringen: zie bij ‘gezinnen’
Tieners tweede vrijdag van de maand (20.00 uur) TeenerTime laatste zondag van de maand (12.00 uur) tienermiddag zondag 19 juni 2016 (10.30 uur) Vormsel
Jongeren (actuele informatie op: www.katholiekestudentennijmegen.nl) eerste donderdag (20.00 uur) College-tour 3e donderdag om de maand Mis & Borrel 3e donderdag om de maand Mass & Dinner 19 – 21 februari 2016 Winterforum Banneux (België) internationale jongeren ontmoeting zaterdag 12 maart 2016 Stille Omgang (Amsterdam) zondag 20 maart 2016 Palmzondag 24 – 27 maart 2016 Paasdriedaagse voor jongeren 25+ Apántesis (gesprekken over geloof, cultuur en maatschappij) eerste donderdag (20.00 uur) Heilig Uur voorjaar 2016 Alpha-cursus (eigentijdse cursus over de kernpunten van het christelijk geloof ) onregelmatig terugkerend
Gezinnen kerstavond 24 december 2015 (19.00 uur) nachtmis voor gezinnen zondag in januari 2016 (10.30 uur)* gezinsviering zondag in februari 2016 (10.30 uur)* gezinsviering zondag in maart 2016 (10.30 uur)* gezinsviering zondag 17 april 2016 (10.30 uur) gezinsviering (eerste Communie)
Kerstproject (volledig programma: zie pagina 2) Avond van Barmhartigheid Kerstmis (missen om 9.00 en 10.30 uur) feest H. Familie met gezinszegen na de mis (missen om 9.00 en 10.30 uur) vrijdag 1 januari 2016 hoogfeest Maria Moeder van God (mis om 10.30 uur) zondag 3 januari 2016 hoogfeest Openbaring van de Heer / ‘Driekoningen’ (missen om 9.00 en 10.30 uur) zondag 10 januari 2016 feest Doop van de Heer (missen om 9.00 en 10.30 uur) 17-24 januari 2016 week van gebed voor de eenheid van de christenen zondag 31 januari 2016 mis voor de bewoners van de Pater Leijdekkersstraat (10.30 uur) dinsdag 2 februari 2016 Opdracht van de Heer in de tempel / ‘Maria Lichtmis’(mis om 19.00 uur) woensdag 10 februari 2016 Aswoensdag (mis om 19.00 uur) zondag 28 februari 2016 mis voor de bewoners van de Staringstraat (10.30 uur) zaterdag 19 maart 2016 hoogfeest H. Jozef (mis om 19.00 uur) zondag 20 maart 2016 Palmzondag (missen om 9.00 en 10.30 uur) zondag 27 maart 2016 Pasen voorjaar 2016 Alpha-cursus maandag 4 april 2016 hoogfeest Aankondiging van de Heer / ‘Maria Boodschap’ (mis om 19.00 uur) zondag 24 april 2016 mis voor de bewoners van de Gorisstraat (10.30 uur) 15 - 26 december 2015 dinsdag 22 december 2015 vrijdag 25 december 2015 zondag 27 december 2015
De vaste activiteiten voor kinderen, tieners en jongeren vinden plaats buiten de vakanties. Voor de actuele stand van de agenda: zie www.mariageboorte.nl
Even voorstellen! Volledige naam: Yves Mambueni Makiadi Roepnaam: Yves Woonplaats: Nijmegen Geboren te: Kinshasa (Congo) Leeftijd: 3 jaar Beroep: student (tot voor kort missionaris in
Macao)
*data nog niet bekend
Burgerlijke staat: priester (van de missionarissen
Senioren
Kinderen: geen
van Comboni) eerste vrijdag van de maand (10.30 uur)
Ontmoetingscafé 55+
www.mariageboorte.nl
Hobby’s: muziek luisteren en voetbal kijken Hoe zet je je in voor de parochie: alleen nog maar concelebreren, want ik
spreek nog geen Nederlands Wat spreekt je aan in katholiek zijn: deel zijn van deze geweldige familie van Gods kinderen En wat is niet leuk aan katholiek zijn: we bidden vaak weinig en lezen te weinig in de bijbel Grootste ambitie: een goede en toegewijde herder zijn voor Gods volk Beste eigenschap: vreugde en vriendelijkheid Slechtste eigenschap: soms niet zo nederig Favoriete heilige: Maria Waarom deze heilige: onze Moeder die voor ons bidt Favoriete bijbeltekst: verloren zoon (Lucas 1, 11-32). Waarom deze bijbeltekst: laat ons Gods oneindige liefde en barmhartigheid zien Heb je een wens voor de parochie: dat deze kerk nog meer een familie wordt waar mensen van elkaar houden en anderen hartelijk ontvangen
maria geboorte | 12e jaargang | december 2015-3
13
Pontanusstraat 46-48 (nabij de Fransestraat), 6524 HG Nijmegen telefoon 024 - 323 44 48
U BENT VAN HARTE WELKOM ALS KLANT 14
maria geboorte | 12e jaargang | december 2015-3
Engelen Tiele van de Poll
Als je met Kerstmis naar de gezinsnachtmis gaat, hoor je haast de engelen zingen van vreugde: “Eer aan God in den hoge en vrede op aarde aan de mensen die Hij liefheeft…”. Je wordt dan zelf ook helemaal blij, want Jezus, de Verlosser, is voor ons geboren!!! Er is nieuwe hoop….
Knutselwerkje: een Engel vouwen…
De boodschappers van dit goede nieuws waren de engelen. Maar wist je dat engelen nog veel meer doen? Wist je bijv. dat ieder van ons een eigen beschermengel heeft? Een engel die jou beschermt tegen allerlei gevaren en die jou leidt op weg naar God? Vraag hem maar eens je te helpen, als je het een keertje moeilijk hebt…!! Zo bad paus Johannes XXIII iedere dag tot zijn engel: Engel van God, die mijn bewaarder zijt, aan wie de goddelijke goedheid mij heeft toevertrouwd, verlicht, bewaar, geleid en bestuur mij. Amen. En als de paus een moeilijk gesprek moest voeren, bad hij altijd tot zijn eigen engelbewaarder en tot de engelbewaarder van degene, met wie hij moest praten, en hij vroeg hen tussenbeide te komen. “Want”, zo zei de paus, “als er eenmaal overeenstemming tussen de engelbewaarders is, wordt het onderhoud een stuk gemakkelijker.” Probeer jij het ook maar eens… ….! Maar sterker nog, eigenlijk ben je omgeven door engeltjes, ook al zie je ze niet. Bid je wel eens het volgende avondgebedje? ’s Avonds als ik slapen ga, volgen mij 14 engeltjes na. 2 aan mijn hoofdeind, 2 aan mijn voeteneind, 2 aan mijn rechterzij, 2 aan mijn linkerzij, 2 die mij dekken, 2 die mij wekken, 2 die mij wijzen naar ’s hemels paradijzen.
Neem een vel A4 (wit of gekleurd) en maak daar een vierkant van. Volg dan bovenstaande aanwijzingen. Probeer maar net zo’n mooie engel te vouwen. Gelukt?! Dan kan je hem nog naar eigen inzicht inkleuren: Leuk voor bij de kerststal of de kerstboom, als versiering op tafel….
Veel plezier en Een Zalig Kerstmis!! maria geboorte | 12e jaargang | december 2015-3
1
Studenten voor vluchtelingen Bram Kuijpers
© anp. Een asielzoeker rolschaatst over het terrein met het tentenkamp voor 3000 vluchtelingen op Heumensoord.
Studenten voor vluchtelingen is een vrijwilligersorganisatie die afgelopen september is opgericht. Dit gebeurde na de informatieavond op het Montessori college waar de burgemeester bekend maakte dat er 3000 vluchtelingen tijdelijk op Heumensoord komen wonen. We bestaan uit ongeveer 25 studenten die op verschillende wijze vluchtelingen helpen. Deze hulp bestaat uit: hardlopen, muziek maken en etentjes organiseren. Er is het plan om dit uit te breiden met lessen Nederlands, Engels, geschiedenis, maatschappijleer. Het contact met de vluchtelingen vindt voornamelijk plaats via facebookgroepen, waar één van onze vrijwilligers, die ooit als Iraakse vluchtelinge naar ons land kwam, in zit. Ze spreekt vloeiend Nederlands, Engels en Arabisch, wat de communicatie soepel maakt. Bij etentjes die nu in de studentenkerk worden gehouden zitten we meestal met jongeren tussen de 16 en 25 jaar. We doen dit met opzet, omdat we vooral contact willen maken met mensen van onze leeftijd. Want ongeacht waar je in de wereld vandaan komt, als studenten onder elkaar heb je altijd wel iets om over te praten. De sfeer tijdens de etentjes is erg goed; er wordt gegeten, gelachen en gepraat over hoe de toekomst er uit zal zien. Vrijwel alle vluchtelingen willen de taal leren en zo snel mogelijk aan het werk of hun eigen zaak oprichten. Maar wat ze het allerliefste willen is, dat hun gezin overkomt uit onveilige gebieden en dat hun kinderen eindelijk weer naar school kunnen. Tijdens de kerst willen we als vrijwilligers een feestelijke maaltijd voor vluchtelingen organiseren. n
16
KSN, Katholieke Studenten Nijmegen KSN is een kleine, maar actieve studentenvereniging die in een open sfeer samen het Katholieke geloof uitdraagt en verdiept. Dit doen we door middel van activiteiten zoals lezingen, gezamenlijk eten, in de stad borrelen en samen ons inzetten voor de vluchtelingenproblematiek in Nijmegen. Ook zijn wij actief betrokken bij de CSN (Christelijke studentenvereniging Nijmegen) die als doel heeft de christelijke studenten een platform te bieden waarmee wij elkaar beter leren kennen door contacten in het land. Meer informatie op de site: http://csn.ruhosting.nl/) Verder zijn wij ook aangesloten bij KSNL (Katholieke studenten Nederland) en helpen hierbij Katholiek Nederland naamsbekendheid te geven zodat studenten ons weten te vinden. Bestuur 2015-2016 Stefan Ansinger (praeses) Koen de Brok (abactis) Tim Tichelaar (quaestor) Jorn Ackermans (assessor) Harm Eskes pr, geestelijk leidsman Programma 7 januari, 20:00 uur KSN-Collegetour @ Maria Geboortekerk
KSN-Collegetour is een van de activiteiten waarbij verdieping van het geloof centraal staat. Het onderwerp van deze avond is nog onbekend, maar KSN-Collegetour is altijd een zeer geslaagde activiteit! Want wat voor spreker zich aandraagt, fameus of onbekend, katholiek of atheïst, deze zal ons ongetwijfeld aan het denken zetten. En wat is beter om die nieuw verkregen gedachten vorm te geven dan door met je medestudenten deze te bespreken onder het genot van een drankje en een hapje. 21 januari, 20:00 uur mis en borrel @ jacobskapel “Mis en borrel” is een activiteit waarbij we als KSN er in de stad op uittrekken om na de H. Mis in de Jacobskapel ons te laten zien in Nijmegen. We gaan gezellig borrelen en hopen veel goede gesprekken te hebben over ons geloof. Niet alleen onderling maar ook met andere studenten. 4 februari collegetour mariageboortekerk 18 februari mass and dinner studentenkerk 3 maart collegetour mariageboortekerk 17 maart mis en borrel jacobskerk 7 april collegetour mariageboortekerk 21 april mass and dinner studentenkerk
English translation will be provided at all our activities Contact www.katholiekestudentennijmegen.nl
[email protected] www.facebook.nl/katholiekestudentennijmegen
maria geboorte | 12e jaargang | december 2015-3