Jaarverslag
2013
HOOFDSTUK 1
HOOFDSTUK 2
Inhoudsopgave
Leeswijzer
1
Quadraam heeft er dit jaar voor gekozen één jaarverslag uit te geven en geen aparte “publieksversie” te maken. Net als in 2012 wordt het jaarverslag op onze website www.quadraam.nl aangeboden. Alle belanghebbenden zijn via een mailing op de hoogte gesteld van het feit dat het jaarverslag online staat. Voor de verschillende belanghebbenden van Quadraam is niet het gehele verslag interessant/relevant. Vandaar deze leeswijzer. Dit jaarverslag bestaat uit twee delen. Het eerste deel bevat inhoudelijke informatie over Quadraam (hoofdstuk 2 t/m 5) in het algemeen en over de activiteiten (hoofdstuk 6) en resultaten in 2013 (hoofdstuk 7). Tevens wordt er vooruitgeblikt op de komende jaren (hoofdstuk 9). De Raad van Toezicht doet verslag in hoofdstuk 8 en de GMR in hoofdstuk 10. In dit eerste deel zijn foto’s opgenomen van hoogtepunten op de Quadraamscholen. Het tweede deel bestaat uit de jaarrekening.
HOOFDSTUK 1
Inhoudsopgave 1
HOOFDSTUK 2
Leeswijzer 2
HOOFDSTUK 3
Voorwoord 3
HOOFDSTUK 4
De schoolgegevens 4
HOOFDSTUK 5
Strategie & beleid 11
HOOFDSTUK 6
Organisatieprofiel 17
HOOFDSTUK 7
Opmerkingen over en ideeën voor verbetering van dit jaarverslag zijn van harte welkom. Daarmee kan het jaarverslag voor 2014 alleen nog maar beter worden en de leesbaarheid ervan voor u als belanghebbende vergroot worden.
Resultaten en kengetallen U kunt uw reactie sturen naar
[email protected].
24
HOOFDSTUK 8
Verslag Raad van Toezicht 27
HOOFDSTUK 9
Continuïteitsparagraaf 30
HOOFDSTUK 10
GMR
COLOFON Realisatie: De Reus’ Communicatie & Publiciteit (Duiven). Eindredactie: Angélique Sanders, Claudia Glöckner. Fotografie: Voermans van Bree en anderen. Quadraam Jaarverslag 2013 I 1
HOOFDSTUK 3
Voorwoord
Laat ik dit voorwoord beginnen met de belangrijkste conclusie: voor Quadraam was 2013, net als 2012, een goed jaar. De scholen hebben opnieuw belangrijke stappen gezet, de financiën zijn op orde en ook op allerlei andere beleidsvelden zijn goede resultaten geboekt. Hierdoor kunnen we met volle kracht verder met het realiseren van de doelstellingen in ons strategisch beleidsplan. Op financieel gebied is het resultaat over 2013 zelfs beter dan in 2012. Toen kon Quadraam, na een fors verlies in 2011, weer zwarte cijfers schrijven. Die bleven echter nog achter bij de raming. Het afgelopen jaar is ook die hobbel genomen: de begroting is gehaald en zelfs meer dan dat. Dit toont aan dat de effecten van de kostenreducties zijn bestendigd en dat sprake is van een stabiele financiële basis voor de langere termijn. Om dit vast te houden, is het wel noodzakelijk dat het huidige, voorzichtige financiële beleid wordt voortgezet. Ook op andere terreinen is eerder ingezet beleid gecontinueerd en verder uitgebouwd. Zo plukt Quadraam steeds meer de vruchten van de implementatie in 2012 van de matrixorganisatie, waardoor schoolleiders zich kunnen concentreren op de onderwijskwaliteit, terwijl vakmanagers de randvoorwaarden voor hun rekening nemen. In 2013 hebben we kunnen constateren dat de bedrijfsprocessen efficiënter verlopen en dat de scholen beter samenwerken; de schoolleiders hebben een open en lerende houding ten aanzien van elkaar. Vanzelfsprekend komt dit het onderwijs ten goede. Een andere belangrijke ontwikkeling in 2013 was het ‘migreren’ van de IT naar een externe dienstverlener. Na de bij dit soort grootschalige projecten gebruikelijke aanvangsproblemen is duidelijk winst geboekt op het gebied van systeemstabiliteit en kosten. Het grootste voordeel is misschien wel dat we nu al voorbereid zijn op toekomstige innovaties. De afdeling Informatiemanagement zorgt ervoor dat de (onderwijskundige) wensen vanuit de scholen ‘matchen’ met het externe IT-aanbod. Al deze ontwikkelingen staan uiteraard ten dienste van de onderwijskwaliteit. Op dit punt zijn eveneens positieve ontwikkelingen te melden. Nog slechts twee scholen/afdelingen hebben te maken met verscherpt toezicht van de onderwijsinspectie. Het spreekt voor zich dat alles in het werk wordt gesteld om zo snel mogelijk Quadraam-breed minimaal aan de normen voor het basistoezicht te voldoen. Nog mooier zou het zijn als alle scholen een voorbeeld nemen aan Symbion (praktijkonderwijs), dat zich inmiddels ‘excellente school’ mag noemen.
Passend Onderwijs vraagt van docenten dat zij iedere individuele leerling de aandacht geven waaraan hij of zij behoefte heeft. Het leidt bovendien tot meer differentiatie in de klas. Daarvan profiteren alle leerlingen. Natuurlijk zullen er altijd kinderen zijn voor wie het speciaal onderwijs meer geschikt is, maar Passend Onderwijs dwingt ons deze groep zo klein mogelijk te houden. Net zoals jongeren graag samen uitgaan en sporten, gaan ze ook het liefst samen naar school. De betrokkenheid van de Quadraam-scholen bij hun leerlingen houdt niet op als zijn hun diploma hebben behaald. We voelen ons medeverantwoordelijk voor hun prestaties in het vervolgonderwijs. Daarom onderhoudt Quadraam nauwe contacten met diverse ROC’s, de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) en de Radboud Universiteit Nijmegen (RU). Ondanks deze samenwerking is de laatste jaren sprake van een zorgwekkende ontwikkeling. Met name de strengere eisen in het hbo hebben geleid tot een enorme toename van het aantal studenten dat in het eerste jaar onvoldoende studiepunten behaalt en vervolgens moet switchen naar een andere opleiding. Omdat de meeste studenten het eerste jaar van hun tweede studie wel halen, dringt zich de vraag op of zij niet meer tijd moeten krijgen om zich de manier van leren in het hbo eigen te maken. In het mbo zien we, zij het in mindere mate, een soortgelijke ontwikkeling. Quadraam gaat in 2014 met de vervolgopleidingen praten over oplossingen voor dit probleem. Andere speerpunten in 2014 zijn de al genoemde invoering van het Passend Onderwijs en uiteraard een verdere verbetering van de onderwijskwaliteit. Daarbij ligt de focus op de kwaliteit van de lessen, want daar moet het immers gebeuren. Ik hoop dat dit jaarverslag een goed beeld geeft van wat Quadraam in 2013 heeft bereikt. Opmerkingen en suggesties ter verbetering zijn van harte welkom.
Marc Mittelmeijer Voorzitter College van Bestuur Duiven, juni 2014
In 2013 is veel tijd en energie gestoken in de voorbereiding op de invoering van Passend Onderwijs in het schooljaar 2014-2015. Hiertoe is een implementatieteam met deskundigen van de scholen opgericht. Quadraam ziet Passend Onderwijs als een positieve ontwikkeling, die goed aansluit op onze onderwijsvisie en maatschappelijke opdracht. Niet voor niets voeren we de slogan ‘Elk talent telt’.
Quadraam Jaarverslag 2013 I 2
HOOFDSTUK 4
De schoolgegevens
Postbus 7
6920 AA Duiven www.quadraam.nl Centraal Bureau Bestuur en Diensten Bezoekadres Saturnus 5 6922 LX Duiven Telefoon [026] 320 8800
[email protected]
Arnhem Noord
Arnhem Zuid en Elst
De Liemers
Beekdal Lyceum BRIN: 25GL (VO) Havo, vwo Rector: drs. M.T.J. Delen Bernhardlaan 49 6824 LE Arnhem Telefoon 026-3209820 www.beekdallyceum.nl
Lorentz Lyceum BRIN: 20TZ (VO) Havo, vwo, tto, vmbo-tl en Arnhem International School Rector: drs. A.M. van Lanen Groningensingel 1245 6835 HZ Arnhem Telefoon 026-3202850 www.lorentzlyceum.nl
Candea College BRIN: 03RR (VO) Vmbo, havo en vwo Voorzitter centrale directie: drs. L.H.M. Lucas Telefoon 0316-367800 www.candea.nl
Montessori College Arnhem BRIN: 25GL (VO) Havo/mavo Directeur: B.J. Drop Utrechtseweg 174 6812 AL Arnhem Telefoon 026-3209830 www.montessoriarnhem.nl Stedelijk Gymnasium Arnhem BRIN: 20RM (VO) Rector: drs. H. Rogge Thorbeckestraat 17 6828 TS Arnhem. Telefoon 026-3209840 www.gymnasiumarnhem.nl Vmbo ‘t Venster BRIN: 25GL (VO) Directeur: J.C. Witt Thomas a Kempislaan 82 6822 LS Arnhem Telefoon 026-3209850 www.vmbo-venster.nl
College van Bestuur Drs. ir. M.A. Mittelmeijer RI (voorzitter) Raad van Toezicht F.A.J. Veerman (voorzitter) S.C.A.M. Ausems J.H.M. Hendriks J.A. Hoekstra C.P. Hommes F.W. Mutsaers P.R.J. Simons
Maarten van Rossem BRIN: 20TZ (VO) Vmbo Directeur: drs. F.T.E. Sikkes Groningensingel 1235 6835 HZ Arnhem Telefoon 026-3202860 www.maartenvanrossem.nl Olympus College BRIN: 05FF (VO) Mavo, havo, vwo, gymnasium en Brugjaar Jan Ligthart Rector: M.G.M. van de Louw Olympus 11 6832 EL Arnhem Telefoon 026-3202870 www.olympuscollege.nl Produs Praktijkonderwijs BRIN: 12NW (PrO) Directeur: drs. A. van ‘t Sant Leidenweg 60 6843 LD Arnhem Telefoon 026-3208830 www.produsarnhem.nl Lyceum Elst BRIN: 20TZ (VO) Mavo, havo en vwo Rector: G.N. Munters Auditorium 3 6661 TZ Elst Telefoon 0481-362920 www.lyceumelst.nl Het Westeraam BRIN: 20TZ (VO) Vmbo Directeur: G.N. Munters Auditorium 6 6661 TZ Elst Telefoon 0481-362930 www.hetwesteraam.nl
Quadraam Jaarverslag 2013 I 3
Locatie Eltensestraat Eltensestraat 8 6922 JB Duiven Locatie Saturnus I Saturnus 1 6922 LX Duiven Locatie Saturnus II Saturnus 3 6922 LX Duiven Liemers College BRIN: 16SK (VO) Vmbo, havo en vwo Voorzitter centrale directie: drs. H. Wiggers Telefoon 0316-583800 www.liemerscollege.nl Locatie Didam Dijksestraat 12 6942 GC Didam Locatie Heerenmäten Heerenmäten 6 6904 GZ Zevenaar Locatie Vestersbos Vestersbos 4 6901 BV Zevenaar Locatie Zonegge Zonegge 07-09 6903 EP Zevenaar Symbion BRIN: 08PS (PrO) School voor praktijkonderwijs Directeur: drs. A. van ‘t Sant Hoge Witteveld 2 6942 RD Didam Telefoon 0316-583880 www.symbion-vo.nl
HOOFDSTUK 5
Strategie & beleid
Quadraam is zich bewust van zijn verantwoordelijkheid voor de ontwikkeling van de jonge mensen die als leerling deelnemen aan het onderwijs in één van de Quadraam-scholen. De missie van de stichting geeft weer hoe deze verantwoordelijkheid invulling wordt gegeven. In gezamenlijkheid hebben de directies van de Quadraam-scholen de onderstaande missie geformuleerd.
Missie Quadraam zorgt er voor dat iedere leerling zich optimaal ontwikkelt tot een zelfbewuste, zelfredzame, ondernemende en maatschappelijk betrokken jongere, die op basis van ons onderwijs nu en in de toekomst een waardevolle bijdrage levert aan de samenleving.
Visie Het motto van Quadraam is ‘Elk talent telt’. Dit motto is herkenbaar in onze missie en komt ook terug in onze visie, die wij als volgt verwoorden: Quadraam verzorgt onderwijs dat aansluit bij de leer- en ontwikkelbehoeften van elke individuele leerling en bij de eisen - in de brede zin van het woord die daaraan gesteld worden door de maatschappij. Quadraam biedt aan alle reguliere leerlingen onderwijs op maat en ontwikkelt door onderzoek maximaal expertise ten aanzien van de cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen. Op basis hiervan wordt de kwaliteit van het onderwijs steeds geëvalueerd en geoptimaliseerd. Er wordt een doorlopende leer- en ontwikkellijn gerealiseerd tussen het basisonderwijs, het onderwijs op de Quadraam-scholen en het vervolgonder-
wijs. Door de optimale aansluiting binnen de onderwijsloopbaan van leerlingen en door intensieve zorg en begeleiding tijdens de onderwijsperiode op de Quadraam-school is de tussentijdse uitval van leerlingen minimaal. Ook zijn leerlingen die op een Quadraam-school zijn opgeleid succesvol in het vervolgonderwijs en/of op de arbeidsmarkt. Quadraam levert een bijdrage aan een duurzame samenleving, zowel in ecologisch als sociaal opzicht. Quadraam brengt deze duurzaamheid zelf in praktijk, maar leidt ook leerlingen op die zich bewust zijn van het belang van een duurzame samenleving.
Kernwaarden Quadraam is een organisatie die vooral voor en met mensen werkt. Leidend voor ons denken en handelen zijn daarom de volgende kernwaarden: betrokkenheid, samenwerkingsgericht, omgevingsgericht, resultaatgericht, leergierig en innovatief en duurzaamheid.
Strategische doelen Elk talent telt In de nationale context is er veel aandacht voor het streven zoveel mogelijk jongeren een startkwalificatie te laten behalen. Vanuit sociaal en economisch oogpunt is het van groot belang dat de aanwezige talenten optimaal benut worden en dat jongeren vanuit hun kwaliteiten een actieve bijdrage leveren aan de samenleving. In aansluiting hierop is het uitgangspunt voor Quadraam dat ‘elk talent telt’. Quadraam zorgt dat jonge mensen ontdekken welke kwaliteiten zij hebben en hoe zij die tot verdere ontwikkeling kunnen
Goede Doelen Markt
Actiedag Costa Rica
Edukans
De eersteklassers van het Beekdal Lyceum zijn de laatste week van maart druk met geld inzamelen voor ‘Global Exploration Nepal’ en ‘Day for Change’. Tijdens de afsluitende Goede Doelen Markt op vrijdag blijkt de opbrengst maar liefst 3.144 euro te bedragen.
De actiedag voor Costa Rica op de locatie Zonegge van het Liemers College brengt ruim 18.000 euro op. De leerlingen krijgen een zeer gevarieerd programma voorgeschoteld, met onder meer een groot aantal workshops en veel sport. De opbrengst wordt gebruikt om een aantal leerlingen in Costa Rica in staat te stellen na de middelbare school te gaan studeren. Het Liemers College heeft in het verleden al zes basisscholen in Costa Rica financieel ondersteund.
Thomas Gardien gaat in februari naar Malawi in het kader van het Edukans-project ‘Going Global’. Thomas is leerling van het Lorentz Lyceum. Na terugkomst voert hij samen met andere Lorentz-leerlingen actie voor de projecten die hij in Malawi heeft bezocht. Het streefbedrag van 13.000 euro wordt binnengehaald.
Quadraam Jaarverslag 2013 I 4
Strategie & beleid
brengen. Binnen Quadraam beschouwt men dit niet alleen vanuit maatschappelijk of economisch belang. Talentontwikkeling past bij de verantwoordelijkheid van de stichting om jongeren te laten groeien tot evenwichtige, zelfbewuste burgers, die goed functioneren in de maatschappij. In dat proces zijn zelfvertrouwen en waardering van belang als katalysator. De kans op waardering is groter naarmate ieders individuele talenten meer tot ontwikkeling worden gebracht en daardoor zichtbaar worden.
Relatie met de omgeving Quadraam streeft ernaar te excelleren in de relatie met de omgeving. Quadraam wil invloed uitoefenen op de omgeving, maar legt ook verantwoording af aan de omgeving. De normen die gesteld worden vanuit het door de VORaad ontwikkelde referentiekader ‘Vensters voor verantwoording’ worden daarvoor als leidraad gebruikt. Inzicht in de opbrengsten bevordert de interactie met partijen die betrokken zijn bij Quadraam en de resultaten van het werk binnen de organisatie. Van die interactie wil Quadraam leren, zodat gericht kan worden gewerkt aan de optimalisering van het onderwijs, het welbevinden van leerlingen en medewerkers en de tevredenheid van derden die met Quadraam samenwerken. Het resultaat van dit leren wordt ingebracht in regionale en landelijke overleggen. De samenleving vraagt in toenemende mate van onderwijsorganisaties om zich zowel horizontaal (onder andere naar ouders toe) als verticaal (bijvoorbeeld naar de inspectie toe) te verantwoorden. Daartoe maakt Quadraam de resultaten van evaluaties en (zelf)reflectie openbaar. Deze verantwoordingsplicht is een mogelijkheid om invulling te geven aan de omgevingsgerichtheid. Quadraam communiceert daarom open en transparant over de eigen prestaties.
Excellent werkgeverschap De arbeidsmarkt is over een langere reeks van jaren veranderd. Het imago van het onderwijs, de carrièremogelijkheden voor werknemers in het onderwijs en de zwaarte van het werk in de onderwijssector hebben een tekort aan opgeleid onderwijzend personeel doen ontstaan. Quadraam spant zich bijzonder in om goed gekwalificeerd personeel aan te trekken en te behouden. Goed functionerende en betrokken medewerkers zijn immers essentieel voor de kwaliteit van het onderwijs. Excellent werkgeverschap is voor Quadraam de passende norm. Werknemers die Quadraam als werkgever waarderen en zich verbonden voelen met hun werk binnen de organisatie hebben een goede basis voor hun functioneren. Zij kunnen hun aandacht onverdeeld richten op de inhoud van taken en voelen betrokkenheid bij de doelen die Quadraam stelt. Leidinggevenden binnen Quadraam dragen hieraan bij door hun stijl van leidinggeven die wordt gekenmerkt door duurzaamheid. Quadraam heeft vertrouwen in de talenten van het eigen personeel en investeert in de verdere ontplooiing daarvan. Voor permanente professionalisering worden dan ook alle middelen en mogelijkheden geboden. Door het werkgeverschap op excellente wijze vorm te geven, is er een wervende werking op de arbeidsmarkt. Quadraam krijgt daardoor kwalitatief goed personeel en weet dit te behouden. Vanuit de doelstelling om zowel leerlingen als personeel hoogwaardige kwaliteit te bieden heeft Quadraam ook de ambitie om dé werkgever in het Voortgezet Onderwijs in Midden- en Oost-Gelderland te zijn.
Technologische ontwikkeling Verruimen we het blikveld dan zien we een aantal belangrijke ontwikkelingen die van invloed zijn op het onderwijs. Er zijn snelle innovaties op wereld-
Nominatie
IRun2BFit
Drukke open dag
Symbion wordt eind 2013 genomineerd voor het predikaat ‘excellente school’. Dat is een actieplan om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. Elf van de 176 praktijkscholen in Nederland maken kans op het predikaat. Symbion doet het onder meer uitstekend op het gebied van reken- en taalontwikkeling en de uitstroom naar het mbo.
De leerlingen van het Olympus College doen wederom mee aan ‘IRun2BFit’, een beweeg- en leefstijlprogramma dat jongeren in het voortgezet onderwijs fitter moet maken. IRun2BFit is een idee van voormalig marathonkampioen Gerard Nijboer. De leerlingen van het Olympus College boeken in 2013 opnieuw grote fitheidswinst. Dat is natuurlijk reden om er in 2014 mee door te gaan.
De open dag van Lyceum Elst, op 27 januari, trekt veel belangstellenden. Onder meer door de inzet van eigen leerlingen krijgen de bezoekers een goed beeld van het onderwijs op het Lyceum Elst. Het gevolg is veel nieuwe aanmeldingen, waardoor het schooljaar 2013-2014 van start gaat met vijf brugklassen.
Quadraam Jaarverslag 2013 I 5
Strategie & beleid
schaal, vooral op technologisch gebied in het algemeen en ICT in het bijzonder. Enerzijds interpreteert Quadraam de technologische ontwikkelingen als opdracht voor het onderwijs. We dienen jongeren voor te bereiden op het functioneren in een steeds sneller innoverende wereld, waarin zij ook zelf een bijdrage zullen leveren aan de verdere technologische ontwikkeling. Door in het onderwijs moderne informatie- en communicatietechnologie te gebruiken en aandacht te besteden aan nieuwe ontwikkelingen op ICT-gebied, leren leerlingen omgaan met technologische vernieuwingen. Anderzijds volgt Quadraam de ontwikkelingen en vertaalt deze waar mogelijk naar manieren om het onderwijs voor leerlingen interessanter, aantrekkelijker en effectiever te maken Zo wordt aangesloten bij de plaats die moderne media innemen in de leef- en belevingswereld van jongeren. Bovendien geeft dit een impuls aan de professionalisering van docenten. Quadraam gebruikt nieuwe technologische instrumenten ook om de secundaire processen te optimaliseren, waardoor medewerkers ruimte krijgen om zich op hun kerntaken te concentreren.
Duurzaamheid Quadraam onderschrijft de norm dat innovaties moeten leiden tot een verhoging van de arbeidsproductiviteit zonder dat de duurzaamheid van het ‘menselijk kapitaal’ aangetast wordt. Ook mag de aarde niet aan duurzaamheid verliezen door uitputting van natuurlijke hulpbronnen, een groeiende hoeveelheid afval en klimaatverandering. Als onderwijsinstelling vervult Quadraam een belangrijke functie in de opvoeding van leerlingen als milieu-
bewuste burgers. Daarom geeft Quadraam blijk van aandacht voor het milieu en streven naar duurzaamheid in de manier waarop omgegaan wordt met middelen. Daarbij wordt expliciet aandacht besteed aan de manier waarop een ieder kan bijdragen aan de duurzaamheid van de aarde en wordt het belang van aandacht voor het milieu benadrukt. Duurzaamheid heeft voor Quadraam nadrukkelijk ook een sociale betekenis. Menselijke relaties dienen bij te dragen aan de sociale cohesie in de maatschappij, waarin integratie en ‘meedoen’ de norm is en uitsluiting bestreden wordt. Duurzaamheid in de samenleving betekent stabiliteit en veiligheid, acceptatie van verschillen tussen mensen, waardering voor de eigenheid van ieder mens en respect voor andere dan de eigen geloofsovertuiging. Deze kenmerken zijn verankerd in de normen en waarden die gelden in een duurzame samenleving. Quadraam ervaart dat er in dit opzicht een opdracht is voor het onderwijs. Door zelf duurzaamheid na te streven in de schoolse leefomgeving ervaren leerlingen welk gedrag en welke houding van hen verwacht wordt. Daarnaast wordt jongeren geleerd verantwoordelijkheid te nemen voor en een bijdrage te leveren aan de duurzaamheid van de samenleving in de school en daarbuiten. Om duurzaamheid in de Quadraam-scholen als norm te laten gelden, is duurzaam leiderschap een vereiste. Duurzaam leiderschap is merkbaar in omgangsvormen binnen de school, waarbij de schoolleider stuurt op realisatie van de kenmerken van een duurzame samenleving. Maar ook de beleidsontwikkeling in de scholen zijn duurzaam van karakter. Dat betekent dat beleid gedragen wordt door het personeel, omdat het door hen geaccepteerd en gewaar-
INESPO Olympiade
Art in Concert
Helden & schurken
De leerlingen Anne-Joëlle Derksen en Marijn Crum van het Montessori College Arnhem winnen begin juni de derde prijs in de categorie ‘speciale prijzen’ tijdens de INESPO Olympiade in Middelburg. Tijdens deze jaarlijkse duurzaamheidswedstrijd presenteren scholieren uit een groot aantal landen hun oplossingen voor duurzaamheidsvraagstukken. Het project van Anne-Joëlle en Marijn gaat over koraalriffen. De derde prijs betekent dat ze naar een wedstrijd voor jonge wetenschappers in Kopenhagen mogen.
Het Candea College verzorgt ieder schooljaar in februari in samenwerking met de Stedelijke Muziekvereniging Zevenaar ‘Art in Concert’. Aan dit gevarieerde programma wordt meegewerkt door ART-leerlingen uit de onderbouw en leerlingen met muziek of tekenen als eindexamenvak. ‘Art in Concert’ heeft ieder jaar een ander centraal thema, waardoor de verschillende kunstvormen zich laten inspireren.
In het kader van hun maatschappelijke stage werken de tweedeklassers van Maarten van Rossem (vmbo) de eerste week van november aan de theaterproductie ‘Helden & Schurken’. In samenwerking met Stichting Kunst in Beweging, AtelierVelp en studenten van ROC Rijn IJssel zijn er workshops en wordt een voorstelling voorbereid. Hoofdpersoon is de historische figuur Maarten van Rossem (1478-1555), die een held was maar ook een schurk.
Quadraam Jaarverslag 2013 I 6
Strategie & beleid
deerd wordt. Door betrokkenheid van personeel in het beleidsproces zorgt een schoolleider voor dit duurzame karakter van beleidsvorming en beleidsvoering.
Globalisering Mede door de technologische vooruitgang is er in de maatschappij sprake van toenemende globalisering. Voorheen had het begrip globalisering vooral een economische betekenis. De verplaatsing van de productie van de westerse landen naar lagelonenlanden en de ontwikkeling van diensten- en kenniseconomieën in de westerse wereld zijn daar voorbeelden van. Tegenwoordig zijn er veel meer aspecten van globalisering van belang: werken in een internationaal opererend bedrijf of supranationale organisatie, tijdelijk ergens in het buitenland wonen en werken, tijdelijk hulp bieden in landen die daar behoefte aan hebben of studeren en stages vervullen in het buitenland.Quadraam beschouwt globalisering als een ontwikkeling die ook in het voortgezet onderwijs zijn weerslag heeft. Dit heeft meerwaarde voor het onderwijs. Het motiveert leerlingen om bijvoorbeeld Engelstalige programma’s te volgen, deel te nemen aan internationale kenniswedstrijden, uitwisselingsprojecten en werkweken in het buitenland uit te voeren. Naast de motiverende werking zorgt de focus op globalisering ervoor dat leerlingen andere culturen en de daarin geldende normen en waarden leren kennen, accepteren en waarderen. Ook wordt de barrière geslecht om in de toekomst buiten de grenzen te kijken naar opleidingsmogelijkheden of werk. Zo draagt Quadraam bij aan de ontwikkeling van Quadraam-leerlingen tot mondiale burgers. Het volledige Strategisch beleidsplan 2010-2015 met als motto: “Elk talent telt” is te vinden op onze internetsite: www.quadraam.nl.
Strategische agenda 2013 In de strategische agenda 2013 staan de prioriteiten en ontwikkelingen voor 2013 welke zijn afgeleid van de strategische doelen. Deze volgen op de realisatie van de beleidsdoelstellingen 2012 en dragen er toe bij dat we onze strategische doelen realiseren. Deze doelen worden in de diverse managementovereenkomsten verankerd in de bijdrage van die eenheid aan de realisering van die beleidsdoelstellingen. De prioriteit van Quadraam lag in 2013 bij de volgende punten. 1. Duurzaam kwalitatief onderwijs. Alle scholen en opleidingen dienen in het basisarrangement te zitten en te voldoen aan de criteria van goed onderwijs. In 2013 is door de scholen hard gewerkt aan de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. Dit heeft tot het resultaat geleid dat behalve twee scholen, alle scholen onder het basistoezicht staan. Voor een uitgebreide toelichting zie hoofdstuk 6 onderdeel Kwaliteitsmanagement. 2. Professionalisering van onze organisatie. Dit richt zich op de ontwikkeling van medewerkers. Belangrijk in 2013 is de ontwikkeling van het leiderschap in onze organisatie. Dit leiderschap wordt verwacht van de leidinggevenden, maar ook van de goede docenten die hun collega’s meenemen in de ontwikkeling van ons onderwijs en onze organisatie. Scholing, samenwerking en uitwisseling van ervaring staan daarbij voorop. In 2013 heeft de ontwikkeling van leiderschap veel aandacht gehad. In samenwerking met de afdeling HRM zijn de doelstellingen gerealiseerd. Voor een verder toelichting zie hoofdstuk 6 onderdeel HRM.
NK schoolhockey
Officiële opening
LmunA
De hockeyers van het Beekdal Lyceum behalen in mei in het Wagener-stadion in Amsterdam het kampioenschap in de Nationale Schoolhockeycompetitie. De jongens uit de bovenbouw van de Arnhemse havo- en vwo-school hadden twee maanden eerder al het kwalificatietoernooi van het district oost gewonnen.
Op 18 januari wordt het nieuwe gebouw van Lyceum Elst officieel geopend door Frank van Rooijen, wethouder van de gemeente Overbetuwe. In de aula genieten de genodigden van een swingende bijdrage van leerlingen die van de opening een feestelijke gebeurtenis maken.
Het Lorentz Lyceum houdt in oktober voor de zesde keer het jaarlijkse ‘Lorentz Model United Nations Arnhem’ (LmunA). Tijdens deze conferentie bootsen scholieren de vergaderingen van de Verenigde Naties na. Zo’n 250 jongeren uit binnen- en buitenland komen hiervoor naar het Lorentz Lyceum.
Quadraam Jaarverslag 2013 I 7
Strategie & beleid
3. Effectieve en efficiënte organisatie: verdere inrichting van de nieuwe functionele matrixstructuur. Kern bij alle onderdelen is de ontwikkeling van goed functionerende bedrijfsprocessen. Binnen de functionele afdelingen is gewerkt aan een juiste taakverdeling wat betere afstemming mogelijk maakt. In het jaar 2014 zal verder gewerkt worden aan een verbetering van de afstemming tussen met name de functionele afdelingen. 4. Goed rentmeesterschap is voor 2013 het in balans brengen van baten en lasten vanuit een duurzaamheidsgedachte. Reeds in 2012 is een kostenreductieprogramma geïnitieerd per organisatieonderdeel dat tot minimaal 3,5% kostenreductie dient te leiden in 2013. De resultaten staan vermeld in hoofdstuk 7. 5. Realiseren van de afspraken uit het bestuursakkoord tussen de VO-Raad en de minister (prestatiebox). De regeling is bedoeld voor de professionalisering van leraren en schoolleiders (zie tevens punt 2 hierboven), voor opbrengstgericht werken, beter presteren (zie punt 1 hierboven), ambitieuze leercultuur en bèta en techniek.
Daarin heeft elke school zijn eigen tempo. In 2014 zal nog meer aandacht worden geschonken aan het zo smart mogelijk uitwerken van de uit te voeren activiteiten tegenover de te behalen doelen. Voor de gerealiseerde doelstellingen zie hoofdstuk 3, 6 en 7.
Risicomanagement Een kernpunt in de code Goed Onderwijsbestuur is het onderdeel risicomanagement. In 2009 is met ondersteuning van een extern bureau een risicoanalyse opgesteld. Het opstellen van de risicoanalyse is een zorgvuldig en tijdsintensief proces geweest. Belangrijke aspecten in het proces waren het creëren van voldoende draagvlak en het aanbrengen van focus in de bedrijfsvoering. Om iedereen te betrekken, College van Bestuur, Raad van Toezicht en de directies van de scholen, is gekozen voor een gemengde vorm van brainstorming, de Delphimethode en interviews om te komen tot een risicoprofiel. Het resultaat is dat vanuit de strategische doelstelling, een risicoprofiel is opgesteld met beheersmaatregelen daarop. In 2011 zijn de verantwoordelijkheden voor het managen van de risico’s belegd bij de verschillende functionele afdelingen en vanaf dan gecontinueerd. In 2012 is voor het eerst een meerjarenbegroting opgesteld, welke in 2013 is herzien. Het risicomanagement behoeft onderhoud. Quadraam zal in 2014 het risicomanagement actualiseren.
De afspraken uit het bestuursakkoord worden gerealiseerd op de scholen.
Podiumlust
Lichtobject
Arie Boomsma
Het Liemers College viert in april het eerste lustrum van het jaarlijkse jongerentheaterfestival Podiumlust. Leerlingen van het Liemers College en vier andere scholen voor voortgezet onderwijs (uit Apeldoorn, Dieren, Nijmegen en Zwolle) worden in Het Musiater in Zevenaar drie dagen lang ondergedompeld in theaterkunst. Er zijn onder meer workshops en voorstellingen en tussen de bedrijven door is er een flashmob in het centrum van Zevenaar.
De Arnhemse wethouder Luuk van Geffen onthult op 9 oktober een heel bijzonder project van het Montessori College Arnhem. Een meterslang en regenboogkleurig object, gemaakt door oud-leerling en industrieel ontwerper Kodjo Kouwenhoven, brandt op stroom van zonnepanelen. Iedere keer als een leerling zijn/haar mobieltje oplaadt, gaat een baan licht uit. Zo wordt duidelijk dat energie niet oneindig is. De leerlingen hebben via de polsbandjesactie ‘MCA gaat groen, ik zeg doen’ meebetaald aan de zonnepanelen.
Het Olympus College in Arnhem krijgt dinsdag 26 november bezoek van televisiepresentator Arie Boomsma. De leerlingen uit de bovenbouwklassen luisteren naar liefdesgedichten uit zijn bloemlezing ‘Waarom ben je niet bij mij?’. Daarnaast kunnen ze vragen stellen en mogen ze hun eigen gedichten voorlezen. Arie Boomsma wil laten zien dat poëzie overal is en vooral dat het voor iedereen is.
Quadraam Jaarverslag 2013 I 8
Strategie & beleid
Treasurybeleid Het financieel beleid van Quadraam is afgestemd op de planning en beleidscyclus van Quadraam en is gericht op maximalisatie van het rente- en beleggingsresultaat binnen randvoorwaarden. Deze randvoorwaarden hebben betrekking op: • handhaving minimale verhouding eigen vermogen (inclusief voorzieningen) / totaal vermogen; • handhaving gouden balansregel; • handhaving minimale liquiditeit; • beperking financiële risico’s; • wettelijke regelgeving beleggen en belenen van 28 september 2009, van het Ministerie OC&W. Quadraam gebruikt de jaarlijkse financiële beleidscyclus voor het vaststellen van het treasury beleid, voor het afleggen van verantwoording over dat beleid en voor bijstelling van het beleid door het jaar heen. De beleidscyclus kent een meerjarenbegroting, tussentijdse rapportages en een jaarrekening. Deze stukken worden opgesteld door de afdeling Financiën & Control en aangeboden aan het College van Bestuur. Het College van Bestuur stelt de stukken vast en legt deze ter goedkeuring voor aan de Raad van Toezicht. In deze planning komen de volgende onderwerpen terug:
• alle interne en externe ontwikkelingen die op middellange termijn van belang zijn; • de liquiditeitsprognose en de daaruit voortvloeiende verwachte financieringsbehoefte en beleggingsnoodzaak van de organisatie op middellange termijn; • de omvang van de kredietrisico’s voor het komende jaar; • de wijze waarop onderscheid wordt gemaakt tussen publieke en overige eigen middelen; • het financierings- en beleggingsbeleid (treasurybeleid) dat de organisatie voorstaat en de financiële consequenties van dat beleid; • de voorgenomen transacties, die het financierings- en beleggingsbeleid vormgeven dan wel de uitgevoerde transacties, waarbij de uitgevoerde transacties worden getoetst aan de voorgenomen transacties; • toetsing van de realisatie ten opzichte van de liquiditeitsprognose en analyse van afwijkingen. Hiermee kan de liquiditeitsprognose in de toekomst worden verbeterd. Om onder andere de toegang tot de kapitaalmarkt te waarborgen, bedraagt de verhouding eigen vermogen (inclusief voorzieningen) / totaal vermogen van Quadraam te allen tijde minimaal het in het financieel beleid geformuleerde niveau. Bij de financieringsstructuur gaat Quadraam uit van de “gouden balansregel”. Dat wil zeggen dat vaste activa worden gefinancierd met lang vermogen (i.e. eigen vermogen en lang vreemd vermogen).
Succes op Q-Night
Landeweer
Diploma Programme
Leerling Saskia van Schaik van het Beekdal Lyceum is met haar theateract ‘Waarom ik?’ één van de drie prijswinnaars van de Q-Night 2013, die in april in het Posttheater wordt gehouden. Na Emma Schouten in 2010 en Floor Berkhout in 2012 is Saskia de derde leerling van het Beekdal Lyceum die in de prijzen valt tijdens de Q-Night.
Voor het Liemers College is 31 mei 2013 een zeer memorabele dag. In de nieuwe wijk Groot Holthuizen, ten oosten van Zevenaar, wordt het startsein gegeven voor de bouw van de locatie Landeweer. Het moderne gebouw wordt het onderdak van de bovenbouw van vmbo-bb, -kb en -gt. Op de foto v.l.n.r. Karel Schols (wethouder gemeente Duiven), Marc Mittelmeijer (Quadraam), Ingrid Wolsing (wethouder gemeente Montferland) en Harry Staring (wethouder gemeente Zevenaar).
Om de vijf jaar wordt het ‘Diploma Programme’ in de bovenbouw van de Arnhem International School geëvalueerd door de Internationale Baccalaureate Organisation. In 2013 is er alle reden op trots te zijn: hoge kwaliteit van het onderwijs, betrokken ouders en docenten en een slagingspercentage van bijna 100 procent.
Quadraam Jaarverslag 2013 I 9
Strategie & beleid
De liquiditeit van Quadraam dient te allen tijde voldoende te zijn om aan haar korte termijn verplichtingen te voldoen. Onder liquiditeit wordt in dit verband verstaan tegoeden in rekening-courant. De minimale hoeveelheid liquiditeit bedraagt € 500k. Eventuele afwijkingen naar beneden van dit saldo zullen incidenteel worden toegestaan, mits er op korte termijn vooruitzichten zijn op herstel van de gewenste situatie. Het liquiditeitsrisicobeheer is gebaseerd op een korte liquiditeitenplanning (één boekjaar), alsmede een meerjarige liquiditeitsplanning. Om aantasting van de verhouding eigen vermogen / vreemd vermogen van Quadraam te voorkomen, dienen financiële risico’s binnen aanvaardbare grenzen te blijven. Financiële risico’s zijn te onderscheiden in: • algemene marktrisico’s: risico’s verbonden aan wijzigingen van het sentiment op de markt voor vastrentende waarden en aandelen en de invloed daarvan op de waarde van de beleggingsportefeuille van Quadraam; • kredietrisico’s: risico’s verbonden aan de kredietwaardigheid van instellingen waarin Quadraam heeft belegd.
Bij de belegging in aandelengarantiestructuren en/of aandelenfondsen wordt gebruik gemaakt van hoofdsomgaranties zoals aangegeven in artikel 3 tweede lid van de publicatie van 29 september 2009. Daarnaast kan het College van Bestuur besluiten maxima te stellen aan beleggingen in individuele sectoren. Ter beperking van het kredietrisico zijn maxima vastgesteld voor het totaal aan uitzettingen en beleggingen bij één bank, bedrijf of instelling. Dit betekent voor de obligatieportefeuille dat, met uitzondering van Staatsobligaties, uitgegeven door landen uit de Europese Economische Ruimte zoals omschreven in de Regeling beleggen en belenen, het belang in een instelling niet meer bedraagt dan 20% van de totale waarde van de portefeuille. De landen in de Europese Economische Ruimte dienen te voldoen aan de triple A landen rating. Met betrekking tot de aandelenportefeuille geldt dat de waarde van één aandelenfonds dan wel een aandelenstructuur met beperkt risico ook is gemaximeerd tot 20% van de totale waarde van de portefeuille. Indien dit percentage door koersontwikkeling wordt overschreden is niet onmiddellijk een herschikking noodzakelijk.
Algemeen uitgangspunt is dat uitzettingen en beleggingen voldoen aan de Regeling beleggen en belenen, zoals gepubliceerd op 28 september 2009 in de Staatscourant. De totale beleggingsportefeuille van Quadraam dient, voor minimaal 75% uit vastrentende waarden, maximaal 25% uit aandelengarantiestructuren en/of aandelenfondsen en/of voor maximaal 15% uit vastgoedfondsen te bestaan.
Graduate outfit
Kerstmarkt
Techniekdag
De diploma-uitreiking op Lyceum Elst, school voor vwo, havo en mavo, is wederom een groot feest. De geslaagden komen in ‘graduate outfit’ naar de school om hun diploma in ontvangst te nemen.
De traditionele kerstmarkt van het Olympus College op vrijdag 20 december staat in het teken van een basisschool in Malawi, die de school samen met Edukans ondersteunt. De markt wordt georganiseerd door 1- en 2mavo, 1- t/m 3-havo en 1- t/m 5-vwo. Ouders, familieleden, vrienden en bekenden komen een kijkje nemen op de gezellige markt.
Vmbo-school Maarten van Rossem is deelnemer aan de Techniekdag Arnhem, die op 26 oktober wordt gehouden op industriepark Kleefse Waard. Het doel van de dag is jongeren die nog een opleiding moeten kiezen enthousiast te maken voor een opleiding/beroep in de techniek. De stand van Maarten van Rossem trekt veel bekijks.
Quadraam Jaarverslag 2013 I 10
HOOFDSTUK 6
Organisatieprofiel
Kernactiviteiten
Juridische structuur
De kernactiviteit van de Stichting Quadraam is het behartigen en bevorderen van het voortgezet onderwijs (VO) aansluitend aan het basisonderwijs in Arnhem en omstreken, in de regio de Liemers en Over-Betuwe. Het verzorgen van het onderwijs vindt plaats vanuit de 13 scholen die onder de paraplu vallen van de Stichting Quadraam. De Stichting heeft sedert 25 augustus 2005 een eigen BV, Quadraam BV genaamd. De activiteiten van het projectbureau van de Expertisegroep zijn ondergebracht in deze entiteit. De Stichting is enig aandeelhouder van de BV.
Stichting Quadraam is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer: 41053607. De stichting draagt de statutaire naam Samenwerkingsstichting Voortgezet Onderwijs Overbetuwe, Arnhem en Liemers. De stichting is statutair gevestigd te Duiven. De Stichting is ontstaan per 1 januari 2008 door een besturenfusie tussen de Stichting Arevo (voormalig ingeschreven bij KvK onder nummer 41053607) en de Stichting SVOL (voormalig ingeschreven bij KvK onder nummer 41052510).
Raad van Toezicht
College van Bestuur
GMR
Centraal Bureau Bestuur & Diensten Secretaris/Juridische zaken
Bestuurssecretariaat
Communicatie & Marketing
Informatiemanagement
Financiën & Control
Quadraam scholen
Vastgoed & Inkoop
Quadraam Krachtwerk B.V.
Candea College
Liemers College
Montessori College Arnhem
Stedelijk Gymnasium Arnhem
Vmbo ‘t Venster
Beekdal Lyceum
Olympus College
Lorentz Lyceum/ Arnhem International School
Maarten van Rossem
Centrale Directie
Centrale Directie
Directeur
Rector
Directeur
Rector
Rector
Rector
Directeur
Lyceum Elst
Het Westeraam
Praktijkonderwijs
HRM
Kwaliteitsmanagement
Directeur
Produs Praktijkonderwijs
Quadraam Jaarverslag 2013 I 11
Directeur
Symbion
EeCee
Organisatieprofiel
Organisatiestructuur De organisatie Quadraam kent een tweehoofdig professioneel College van Bestuur met daarnaast een toezichthoudende Raad van Toezicht. De scholen worden geleid door directeuren, die een bestuurlijk mandaat hebben dat is uitgewerkt in het managementstatuut. Binnen de scholen wordt gewerkt vanuit een twee lagen managementstructuur. Ter ondersteuning van de onderwijseenheden zijn er functionele diensten ingericht op het gebied van HRM, Financiën & Control, Informatiemanagement, Kwaliteitsmanagement en Vastgoed & Inkoop. Tot de staf van het College van Bestuur behoren het bestuurssecretariaat en de stafafdelingen Juridische Zaken en Communicatie & Marketing.
HRM In 2013 zijn de strategisch relevante HRM onderwerpen, effectieve en efficiënte organisatie, leiderschap en permanente educatie via het VOC, leidend geweest voor de HRM agenda- en beleidsontwikkeling. Binnen de context van de nieuwe functionele inrichting van de ondersteunende functies bij Quadraam heeft de afdeling HRM zich verder ontwikkeld als onafhankelijke, betrouwbare en professionele partner van scholen en het CvB. Het nieuwe AFAS personeels&informatie systeem is succesvol geïmplementeerd en wordt gefaseerd verder ontwikkeld met de ontwikkeling van eHRM functionaliteiten. De HRM beleidsontwikkeling, toegesneden op de relevante en noodzakelijke organisatievraagstukken, zoals taakbeleid, functiebouwwerk,
gesprekscyclus, leiderschap, heeft met een projectmatige aanpak al veel resultaten gebracht. Daarnaast is thematisch geïnvesteerd in de kwaliteit van de teamontwikkeling van HRM (beleids)adviseurs en medewerkers met als belangrijkste doel een ‘in control en waarde toevoegende toepassing en uitvoering’ van HRM beleid in de scholen.
Financiën & Control In 2013 is er geïnvesteerd in de afdeling Financiën & Control. Vanuit de visie dat het proces leidend is voor de structuur is er in het eerste kwartaal op basis van de geïnventariseerde processen een nieuwe structuur vastgesteld, die vervolgens geïmplementeerd is. Belangrijkste opbrengst hiervan is dat er een robuust controlteam gevormd is, dat zowel op school- als stichtingsniveau invulling geeft aan managementcontrol en bedrijfskundig advies. Daarnaast worden de transactionele processen verzorgd door de financiële administratie. De nieuwe functie van reporting specialist richt zich op het snijvlak van vaktechniek, audit en formatbeheer. Nadat er in de eerste maanden van 2013 een nieuw rapportageformat voor de scholen is ingevoerd, is vanaf september gewerkt aan de implementatie van Qliqview, een nieuw business intelligence applicatie, die als belangrijkste communicatiemiddel tussen de centrale afdelingen en de scholen zal gaan dienen. 2013 was voor de afdeling Financiën & Control het jaar van het intern orde op zaken brengen, waardoor het nu mogelijk is om versneld te werken aan operational excellence in de financiële en controlprocessen.
Fibonacci
Serious Request
Achtertuin
Leerlingen van vmbo-school Maarten van Rossem doen, begeleid door een groot orkest, mee aan het dansproject Fibonacci. De uitvoering is in de stadhuishal van de gemeente Arnhem. De titel van het stuk verwijst naar de rij van Fibonacci; een wiskundige reeks die begint met de cijfers 0 en 1, waarna het volgende getal steeds de som van de twee voorgaande getallen is.
Een benefietavond en een lesmarathon van het Montessori College Arnhem voor Serious Request levert ruim 15.000 euro op. Zo’n vierhonderd bezoekers dansen op muziek van Enge Buren, SoulXtension, Monte Reno en DJ Sindala. Een veiling en kraampjes met eten en drinken brengen veel geld in het laatje. ‘s Nachts houden tachtig leerlingen een lesmarathon. Op 22 december brengt een delegatie het geld naar het Glazen Huis in Leeuwarden. Iedereen heeft belangeloos meegewerkt.
‘Leren in de echte wereld’ is het motto van Symbion, de Liemerse school voor praktijkonderwijs in Didam. Een goed voorbeeld is een project in de wijk ‘Kerkwijk’, waar in overleg met de gemeente Montferland van een groenstrook langs het spoor een prachtige achtertuin voor de wijk wordt gemaakt. De leerlingen werken drie thema’s uit - Pluktuin, Lounge en Vlindertuin - en leren zo in de echte wereld.
Quadraam Jaarverslag 2013 I 12
Organisatieprofiel
Kwaliteitsmanagement Nieuwe impuls voor het domein kwaliteitsmanagement Het domein kwaliteitsmanagement gaat over de vraag in hoeverre schoolorganisaties in staat zijn om hun visie op kwaliteit van het onderwijs vertaald te krijgen in goed onderwijs voor het kind. Doen de scholen de juiste dingen, op de juiste wijze? En hoe weten zij dat? En hoe worden die inzichten gebruikt om tot schoolontwikkeling te komen? Vanuit Quadraam wordt richting gegeven aan de interpretatie en het toepassingsgebied van kwaliteitsmanagement en worden instrumenten of goede voorbeelden aangereikt. De scholen zelf zijn er verantwoordelijk voor dat kwaliteitsmanagement binnen hun scholen planmatig en cyclisch verloopt en de kwaliteit van het onderwijs geborgd wordt.
Met elkaar planmatig aan de slag dankzij de aanpak van Investors in People Het College van Bestuur heeft de scholen gevraagd om in dit jaar concrete ontwikkelstappen te maken met de methode-aanpak Investors in People. Deze aanpak vraagt van schooldirecties en van medewerkers om met elkaar verantwoordelijkheid te nemen voor het uitwerken van plannen in meetbare en haalbare activiteiten. De visie en missie uitwerken naar doelstellingen en prestatie-indicatoren is in beweging gezet, resulterend in steeds beter wordende schooljaarplannen en teamplannen. Niet alleen leidt planmatig werken volgens de Investors in People methode tot een verhoogd bewustzijn om doelgericht en resultaatgericht aan kwaliteit van de school en haar docenten te werken, maar ook concreet tot het verbeteren van de huidige gesprekkencyclus zoals die Quadraam-breed in alle scholen verloopt. Inmiddels zijn Maarten van Rossem en het Olympus College Investors in People gecertifi-
ceerd. Volgens planning zullen de overige scholen en het Centraal Bureau in 2014 volgen.
Opbrengstgericht werken met management informatie Het sturen op plannen vraagt om inzicht op de voortgang van de realisatie ervan. Hoewel scholen nog niet beschikken over een overall dashboard systeem, is het in dit jaar dankzij de uitrol van de Rendementen-app goed mogelijk geworden om de ontwikkeling van de belangrijkste rendementsdoelstellingen te volgen (instroom, doorstroom, verschil SE-CE cijfers en gemiddeld CE resultaten). Deze rendementen-app helpt de scholen om opbrengstgericht te werken en continu zicht te hebben op de resultaten en ontwikkelingen van het onderwijsrendement. De scholen werken met Magister of met SOM als leerlingvolgsysteem en de gegevens die hierin geregistreerd worden vormen een belangrijke basis voor de rapportages over kwaliteit. Om het gebruik van deze applicatie en de kwaliteit van de rapportages te verbeteren is een netwerk management informatie specialisten geformeerd dat in 2013 enkele malen bijeen is gekomen (via het VOC). Daarnaast maakt Quadraam gebruik van het Managementvenster van de openbare Vensters voor Verantwoording, bijvoorbeeld om de slagingscijfers en landelijke benchmark daarbij te volgen. Zie hoofdstuk 6.
Onderzoek naar de kwaliteit van de scholen en het onderwijs In 2013 heeft de afdeling kwaliteitszorg van Quadraam weer een aantal onderzoeken uitgevoerd. Wat betreft de enquêtes werd in de vorm van een pilot voor een ander systeem gekozen om onderzoek te verrichten, omdat gezocht werd naar verbeteringen. Hoewel verbeteringen werden geconstateerd, is besloten om de testfase in 2014 te continueren voordat tot brede implemen-
Schilderen
Romereis
Pannenkoekendag
Schilderen is één van de vele opleidingen die Symbion in Didam verzorgt. De leerlingen die dit vak volgen, doen belangrijke ervaring op door te schilderen in woningen van woningcorporatie Laris. Ze sauzen plafonds en schilderen deuren en trappen. Zo leren ze in de praktijk hoe werkzaamheden moeten worden uitgevoerd.
Een reis naar Rome is natuurlijk verplichte kost voor gymnasiasten. Sinds jaar en dag gaan de vijfdeklassers van het Stedelijk Gymnasium Arnhem in april naar ‘de stad der steden’. In acht dagen worden alle belangrijke locaties in Rome bezocht en dus ook het Colosseum. De Romereis wordt door veel leerlingen beschouwd als het hoogtepunt van hun schooltijd.
De leerlingen van de horecagroep van Produs Praktijkonderwijs bakken onder begeleiding van medewerkers van Pleyade (organisatie voor wonen, zorg en welzijn) stapels pannenkoeken voor de bewoners van de Arnhemse verzorgingshuizen Eilandstaete en Malburgstaete. De bewoners reageerden enthousiast en de leerlingen deden ervaring op met deze doelgroep.
Quadraam Jaarverslag 2013 I 13
Organisatieprofiel
tatie gekozen kan worden. De resultaten van de tweejaarlijkse onderzoeken naar tevredenheid onder de doelgroepen ouders en leerlingen staan in hoofdstuk 6. Er zijn geen intercollegiale audits uitgevoerd tussen de scholen, mede omdat met ondersteuning vanuit de VO-raad reeds enkele specifieke interventies gepleegd werden om de resultaten van enige afdelingen van enkele scholen te versterken. Met goede resultaten, want de toezicht arrangementen werden na kwaliteitsonderzoeken door de Inspectie van het Onderwijs op een positieve wijze bijgesteld (Candea College en Lyceum Elst). Op 31 december 2013 bevonden, op twee scholen na, alle scholen zich in het basistoezicht. De afdeling vmbo-kb van het Liemers College en de afdelingen vmbo-kb en vmbo-gt van het Westeraam blijven ondanks de positief verlopen kwaliteitsonderzoeken nog onder een aangepast toezichtsarrangement. Toch blijft een “winstwaarschuwing” op zijn plaats, omdat ook gebleken is dat de borging van de kwaliteitszorg nog niet in alle scholen overal even goed is gerealiseerd.
Informatiemanagement In 2013 vond de implementatie van de uitbesteding van het werkplek beheer plaats. In januari is de eerste school gemigreerd naar de dienstverlening van Unilogic en eind oktober de laatste. Daarmee zijn zo’n 16.000 gebruikers overgezet, 700 applicaties en 6.500 pc’s verdeeld over een kleine 20 locaties. Als gevolg daarvan is afscheid genomen van de medewerkers die in de voorgaande jaren belast waren met de werkplekondersteuning. Met het afnemen van de dienstverlening van Unilogic, zijn de data en de applicaties ondergebracht in een professioneel datacenter. Hierdoor wordt het mogelijk om ongeacht op welke locatie men werkt gebruik te maken van deze voorzieningen.
Tijdens de hele operatie is het Wide Area Network, de netwerkverbinding tussen de verschillende gebouwen en het datacenter, geschikt gemaakt zodat de IT voorzieningen daadwerkelijk geleverd konden worden vanuit één datacenter. Hiervoor was het noodzakelijk om het hele netwerkbeheer onder te brengen bij één professionele netwerkbeheerder. Hiermee is een groot project, gericht op zorgeloze IT binnen Quadraam, afgerond. Begin 2013 werd Quadraam voor het eerst getroffen door een Distributed Denial of Service (DDoS) aanval, die ervoor zorgde dat het internetverkeer van en naar Quadraam geblokkeerd werd. Om de organisatie beter te wapenen tegen dat soort aanvallen, was een onverwachte investering noodzakelijk voor apparatuur en het beheer ervan. Dat heeft geresulteerd in minder aanvallen. De aanvallen werden echter in de loop van het jaar steeds complexer en omvangrijker, waardoor er eind 2013 toch regelmatig weer geen internetvoorziening beschikbaar was. Ondanks het feit dat er telkens aangifte bij de politie is gedaan, zijn de aanvallen niet verminderd. In 2014 worden de activiteiten om de impact van deze aanvallen tot een minimum te beperken uitgebreid. Daarnaast zal tijd geïnvesteerd worden in het optimaliseren van de processen en procedures om de dienstverlening met Unilogic verder te verbeteren. De afdeling zal op sterkte gebracht worden door het invullen van alle functies om de activiteiten uit te werken en deze onder de aandacht te brengen van de verschillende schooldirecties. Nu de basis gelegd is, kan een volgende stap gezet worden: het inrichten van informatiemanagement. Dat begint met het in kaart brengen van de data architectuur en het werken aan een verbeterde data integriteit om o.a. de management informatie eenduidiger en betrouwbaarder te krijgen.
Albert Heijn
Gezond gedrag
DuWeTech
‘Leren door te doen’ is het motto van Produs Praktijkonderwijs in Arnhem. Daarom onderhoudt de school nauwe contacten met bijvoorbeeld Albert Heijn. Eersteklassers gaan in april op excursie naar de supermarkt. Ze krijgen een kijkje achter de schermen en mogen natuurlijk even achter de kassa zitten. Bij Albert Heijn lopen altijd wel Produs-leerlingen stage. Een aantal oud-leerlingen werkt er inmiddels.
Het Westeraam, vmbo-school in Elst, besteedt aan het einde van het schooljaar 2012-2013 extra aandacht aan gezond gedrag. De leerlingen van het eerste en het tweede leerjaar doen mee aan een project dat die naam draagt. Vooral voeding en beweging komen aan de orde.
‘DuWeTech’ staat voor Duiven, Wesel, Technasium.Het is een samenwerkingsproject van leerlingen van 4-vwo van het Candea College met leeftijdgenoten van het Andreas-VesaliusGymnasium in Wesel (Duitsland). In het kader van DuWeTech worden allerlei onderzoeksprojecten uitgevoerd. Op de universiteit van Duisburg werd het startsein gegeven voor een project over nanotechnologie.
Quadraam Jaarverslag 2013 I 14
Organisatieprofiel
Vastgoed & Inkoop Vastgoed In 2013 zijn de voorbereidingen getroffen voor een nieuwe locatie van het Liemers College: Landeweer. In juni 2014 zal het gebouw officieel worden geopend. Daarmee is een belangrijke strategische doelstelling van Quadraam gerealiseerd.
Inkoop In 2013 is er een aantal wetswijzigingen aangenomen dat voor Quadraam gevolgen heeft voor haar wijze van inkoop. Deze wijzigingen zijn opgenomen in het inkoopbeleid 2014. De Europese wet,- en regelgeving voor aanbesteden wordt rechtmatig door Quadraam nagekomen. De afdeling inkoop bewaakt dit aan de hand van de Aanbestedingswet 2012. Bij het aanbesteden van opdrachten wordt proportionaliteit in acht genomen. Vanwege het Aanbestedingsbesluit is de Gids proportionaliteit ook voor Quadraam het verplichte richtsnoer geworden vanaf februari 2013. Dit verplichte gebruik wordt zowel voor Europese aanbestedingen, nationale aanbestedingen als voor meervoudig onderhandse procedures toegepast. Voor de uitwerking van aanbestedingsprocedures is het gebruik van de digitale marktplaats TenderNed ook voor Quadraam verplicht geworden. Er is in 2013 een tweetal Europese aanbestedingen uitgevoerd en een zestal onderhandse aanbestedingen is verlengd. Er is één contract ontbonden. De afdeling Inkoop stelt jaarlijks een aanbestedingskalender vast en beheert alle contracten in een geautomatiseerd contractbeheersysteem. Het aantal leveranciers per locatie, de factuurgrootte en het inkoopsegment worden omlaag gebracht n.a.v. de uitkomsten van spendanalyses. In 2013 is het pro-
ject Purchase to Pay gestart, dat het proces van bestelling tot betaling optimaliseert, hetgeen leidt tot structurele kostenverlaging, kortere doorlooptijden en een beter inzicht in de aangegane verplichtingen.
Juridische zaken De deskundigheid van de stafafdeling Juridische Zaken is in 2013 benut onder andere bij het tot stand komen van de juridische documenten van de beide samenwerkingsverbanden Passend onderwijs, waarbij Quadraam is aangesloten. Ook bij het aanpassen van de juridische documenten van Quadraam aan de invoering van functioneel management: er is een nieuw managementstatuut opgesteld voor de stichting. Ook is advies uitgebracht over de juridische verhouding tussen de stichting en Quadraam BV. Inmiddels is na statutenwijziging de BV op grotere afstand geplaatst van de stichting en is er geen personele unie meer tussen functionarissen van beide rechtspersonen.
Klachtenafhandeling In 2013 zijn er bij het College van Bestuur zeven klachten van ouders en één klacht van een leerling binnengekomen. Geen van de klachten heeft tot een zitting van de landelijke klachtencommissie (LKC) geleid, de commissie waarbij Quadraam is aangesloten. Twee klachten zijn afgehandeld via mediation, de andere klachten zijn afgehandeld door de schoolleiding. De externe vertrouwenspersoon van de stichting is mevrouw Loes van Oosteren. Zij rapporteert jaarlijks aan het College van Bestuur over de aard, het aantal en de afhandeling van de klachten. In het schooljaar 2012-2013
Kennismakingskamp
Restaurant
Sprookjesfestival
Om de onderlinge band in de eerste klassen en de band tussen de klassenmentor en zijn/haar klas te bevorderen, houdt het Stedelijk Gymnasium Arnhem aan het begin van het schooljaar een driedaags kennismakingskamp. Dit jaar is het kamp voor het eerst in Overasselt. De leiding krijgt bij een aantal activiteiten ondersteuning van leerlingen van het vijfde leerjaar.
Op vmbo-school Het Westeraam in Elst runnen leerlingen van het tweede leerjaar ieder schooljaar een restaurant, waar de medewerkers van de school tegen een geringe vergoeding kunnen eten. De foto is gemaakt tijdens de eerste, feestelijke sessie.
‘t Venster doet dinsdag 8 oktober mee aan het Sprookjesfestival, dat ieder jaar in Arnhem wordt gehouden. De Podium 4-klas en TL 3/4klas spelen een prachtige theatervoorstelling genaamd ‘Gruwelrijmen’. Ze voeren de sprookjesachtig mooie voorstelling op voor basisschoolleerlingen en ouders en familie.
Quadraam Jaarverslag 2013 I 15
Organisatieprofiel
heeft zij op enigerlei wijze te maken gehad met 54 casussen. Het betrof verschillende soorten activiteiten: behandelen van klachten, consultatie (meestal telefonisch) en verwerken van schriftelijke meldingen. In 25 gevallen betrof het een klacht, vier ervan hadden betrekking op leerlingen die een personeelslid beschuldigden van seksuele intimidatie, één op leerlingen die medeleerlingen beschuldigden van seksuele intimidatie. Opvallend was dit jaar wederom het relatief grote aantal klachten afkomstig van ouders (15) die met name betrekking hadden op besluiten van de school en de bejegening door het personeel (schoolleiding; mentor) in het geval deze ouders daartegen bezwaar maakten. In twee gevallen gingen de klachten over de onderlinge verhoudingen binnen de organisatie. In deze gevallen waren de klagers personeelsleden. De vertrouwenspersoon is 17 maal geconsulteerd, zeven keer door contactpersonen, één keer door een ouder, drie keer door een personeelslid, vier keer door een afdelingsleider en twee keer door een leerlingbegeleider. Er zijn 12 incidentmeldingen binnengekomen, negen van een veiligheidscoördinator, drie van een contactpersoon.
Verder was C&M betrokken bij verschillende projecten in verband met de communicatie, zoals het IT-migratieproject Quadraam. De afdeling speelde een adviserende en ondersteunende rol bij de totstandkoming van handboeken communicatie voor ouders, leerlingen en medewerkers op het Liemers College. Tevens is het sociale mediabeleid Quadraam ontwikkeld, dat in mei 2014 door de GMR is goedgekeurd. Daarin is afgesproken dat op alle scholen met ingang van 2014-2015 Mediawijsheid een vast onderdeel van het curriculum in de onderbouw wordt en dat een lijst met Quadraam-brede afspraken over het gebruik van sociale media in de veiligheidsplannen van de scholen wordt opgenomen. Verder worden er aanbevelingen gedaan over het vergroten van kennis en bewustwording rond sociale media bij leerlingen, ouders en medewerkers. C&M verzamelt managementinformatie op marketing gebied, analyseert die en geeft op grond daarvan adviezen t.b.v. College van Bestuur en eindverantwoordelijke directeuren. In 2013 heeft C&M de volgende marketingrapportages verzorgd:
Communicatie & Marketing Vanzelfsprekend verzorgde de afdeling C&M weer de interne communicatie via: tweewekelijks Quadraam Nieuws voor alle medewerkers, de maandelijkse nieuwsbrief voor de groep van 75, ieder kwartaal een nieuwsbrief voor de medewerkers Centraal Bureau, twee keer per jaar het personeelsmagazine Overal en het intranet. De externe communicatie bestond uit berichten naar stakeholders, de Quadraam website, advertenties in Quadraamverband, persberichten en perswoordvoering. Ook dit jaar had de afdeling weer de regie op de voorlichting vanuit het VO naar het PO in de regio.
• onderzoek schoolkeuzemotieven; • haalbaarheidsonderzoek onderwijsvoorziening Arnhem Noord West; • quick scan Noord; • instroomanalyse basisonderwijs; • perspectief Zuid/Elst 2025.
Candea’s Best Dance Crew
Malawi
Suriname
Het Candea College is ieder jaar met diverse sportteams vertegenwoordigd op de scholierensportwedstrijd Mission Olympic (met ingang van 2014 Olympic Moves geheten) in het Olympisch Stadion in Amsterdam. Voor het dansteam worden eerst op school voorrondes gehouden. Vooral de meiden van Heartbeat en Smash Up gooien hoge ogen.
Produs organiseert dit jaar een eigen Serious Request-kerstactie. De opbrengst van ruim 1400 euro gaat naar juf Shifra, die Produs gedurende een jaar verruilt voor een school in Malawi. De leerlingen zamelen onder andere geld in door winkelwagens terug te brengen naar de supermarkt. Omdat de actie een bekend gezicht heeft - juf Shifra - zijn ze extra fanatiek.
Op ‘t Venster in Arnhem draait al jaren het project ‘Samen leven doe je zo’. Aan dit project doen alle tweedeklassers mee. Het onderwerp is ‘diversiteit’. Een groep van vijftien leerlingen gaat in november als ambassadeur van het project op werkweek naar Suriname.
Quadraam Jaarverslag 2013 I 16
HOOFDSTUK 7
Resultaten en kengetallen
Financiën Analyse van het totaal resultaat (bedragen in € x 1.000) Totaal resultaat Herfstakkoord Bestemmingsreserve Vrijval Herfstakkoord 2013 Inhaalkosten WIA 2012 Afboeking debiteuren deelneming voorgaande jaren Inhaalafschrijvingen Vrijval onderhoudsvoorziening Genormaliseerd resultaat
2013
2012
4.854 -2.378 -1.501 58 31 29 1.093
663 -785 -122
Tabel 1: Genormaliseerd resultaat Definities analyse van het totaal resultaat Genormaliseerd resultaat = resultaten zonder baten en lasten die afkomstig zijn van een afwijkend en beïnvloedbaar handelen binnen de stichting. Incidentele resultaten = baten en lasten die niet rechtstreeks voortvloeien uit de ‘normale’ activiteiten van de stichting.
Financiële kengetallen Door inspanningen van de stichting door onder andere het kostenreductieprogramma is het gelukt om een positief resultaat over 2013 te behalen. Daarnaast heeft de extra Rijksbijdrage uit het herfstakkoord van € 3.879k
een positief doorwerking op het resultaat en onderstaande kengetallen. Voor de komende jaren zal echter verder bezuinigd dienen te worden om de verdere bezuinigingen door het Rijk op te kunnen vangen. In hoofdstuk 9 wordt hier nader op ingegaan.
Quadraam Jaarverslag 2013 I 17
Resultaten en kengetallen Kengetal Investeringen gebouwen en terreinen Boekwaarde gebouwen en terreinen Materiële vaste activa Vlottende activa Vlottende passiva Eigen vermogen Totaal vermogen Totale baten Totale baten (inclusief rentebaten) Personele lasten Materiële lasten Totale lasten Rijksbijdragen Totaal resultaat
Definitie kengetal Investeringen in gebouwen en terreinen van genoemd boekjaar Boekwaarde gebouwen en terreinen van genoemd boekjaar Totale boekwaarde Materiële vaste activa Totale nominale waarde vlottende activa Totale nominale waarde vlottende passiva Eigen Vermogen Totale vermogen Totale baten Totale baten (inclusief rentebaten)
Solvabiliteitsratio Rentabiliteit Kapitalisatiefactor
Eigen vermogen / Totaal vermogen Totaal resultaat / Totaal baten (Balanstotaal - Boekwaarde gebouwen en terreinen) / Totale baten (inclusief rentebaten) Eigen vermogen / (Totale baten inclusief rentebaten) Eigen vermogen / Materiële vaste activa Vlottende activa / Vlottende passiva
Weerstandsvermogen Gouden balansregel Quick ratio
Personele lasten Totale lasten - Personele lasten Totale lasten Totale rijksbijdragen Totaal resultaat
Leerlingaantal Rijksbijdragen / Totale baten Rijksbijdragen / Leerlingaantal Totale baten / Leerlingaantal Personele lasten / Totale lasten Materiële lasten / Totale lasten Totale lasten / Leerlingaantal Personele lasten / Leerlingaantal Materiële lasten / Leerlingaantal
2013
2012
2011
Referentie OCW
979.071
2.665.518
5.858.062
-
21.921.999 32.940.711 15.292.333 16.804.675 24.759.227 48.290.032 111.896.619
21.834.606 34.493.840 9.565.362 16.897.690 19.905.628 44.131.831 107.284.276
19.807.751 35.009.918 11.977.597 19.102.817 19.242.376 47.053.230 105.326.835
-
111.919.234 83.791.025 23.457.599 107.248.624 104.486.377 4.853.600
107.287.544 83.757.905 23.184.954 106.942.859 99.551.838 663.252
105.330.915 85.603.558 23.418.850 109.022.408 96.633.466 -3.498.985
-
51% 4,3%
45% 0,6%
41% -3,3%
>30% 0% - 5%
23,6% 22,1% 0,8 0,9
20,8% 18,6% 0,6 0,6
25,9% 18,3% 0,5 0,6
<35% 10% - 40% 1,0 1,0
13.303
13.077
12.888
-
93%
93%
92%
-
7.854
7.613
7.498
-
8.411
8.204
8.172
-
78%
78%
79%
-
22%
22%
21%
-
8.062
8.178
8.459
-
6.299
6.405
6.642
-
1.763
1.773
1.817
-
Tabel 2: Financiële kengetallen Quadraam.
Quadraam Jaarverslag 2013 I 18
Resultaten en kengetallen
De solvabiliteit is ten opzichte van de voorgaande jaren verbeterd en ligt ruim boven de signaleringsgrens van 30% van de inspectie voor Onderwijs. Dit wordt vooral veroorzaakt door het positieve resultaat van Quadraam van 4.854k. De rentabiliteit is tevens in de afgelopen jaren sterk verbeterd. Dit wordt veroorzaakt doordat de afgelopen jaren een groei in resultaat mogelijk is geweest. Ook de rentabiliteit valt boven de signaleringsgrens van de inspectie, al is 2013 het eerste jaar geweest dat de rentabiliteit meer dan voldoende is. Door de aanvullende bekostiging in 2013 van het Ministerie van Onderwijs (Herfstakkoord) is de liquiditeit door middel van de Quick ratio ten opzichte van voorgaande jaren toegenomen. Het streven van Quadraam voor de komende jaren is op een ratio van minimaal 1,0 uit te komen.
(in %) CvB DIR OP LIO OOP OBP Wajong Stag Totaal ziekteverzuim
2013 1,83 67,47 856,78 5,83 110,80 200,66 5,76 18,60 1.267,74
Het weerstandsvermogen en de kapitalisatiefactor zijn tevens over de afgelopen boekjaren gestegen en zitten hiermee binnen de signaleringsgrenzen. In 2013 is deze stijging veroorzaakt door de aanvullende middelen van het Ministerie in de vorm van het Herfstakkoord. Quadraam is zich ervan bewust dat ook voor de komende jaren consequent gewerkt dient te worden aan een positief resultaat waardoor de gehanteerde normen van Quadraam om een weerstandsvermogen van 27,5% en een kapitalisatiefactor van 35% gehaald kan worden.
Personeel In onderstaande tabel is het aantal fte per functiecategorie van Quadraam weergegeven.
2012 2,00 76,74 861,25 9,37
2011 2,00 81,74 861,45 11,48
334,35
338,65
8,03 1.291,75
6,14 1.301,45
2012 82,53 77,63 214,86 71,32 13,67 275,42 115,28 58,46 49,77 124,75 2,00 26,46 74,09 33,91 71,58 1.291,75
2011 84,09 71,02 220,67 68,71 14,91 274,20 121,43 65,34 46,29 119,63 2,00 26,38 73,62 36,32 76,85 1.301,45
Tabel 3: gemiddelde fte aantallen per functiecategorie. (in fte) Beekdal Lyceum Campus Elst Candea College Centraal Bureau Expertisecentrum Liemers College Lorentz Lyceum Maarten van Rossem Montessori College Olympus College Quadraam BV Produs Stedelijk Gymnasium Symbion ‘t Venster Totaal Quadraam
2013 82,84 80,51 210,90 67,97 7,03 261,85 109,07 58,46 52,49 123,78 2,25 29,55 78,40 32,66 69,98 1.267,74
Tabel 4: gemiddelde fte aantallen per school.
Kostenreductieprogramma OOP (Overhead) Ten opzichte van het verslagjaar 2009 is een daling gerealiseerd in het overheadpercentage op totaal Quadraam niveau van 24,8% naar 22,27% (het
landelijk referentiepercentage bedraagt 23,3%). In 2013 heeft dit een besparing van € 300k opgeleverd.
Quadraam Jaarverslag 2013 I 19
Resultaten en kengetallen
Ziekteverzuim Door de verlaging van het ziekteverzuimpercentage is er in 2013 ook minder geld uitgegeven aan vervanging. Het bedrag dat was ingeschat is niet volledig gehaald. Er is een positief resultaat van € 395k gerealiseerd. Daarnaast is er een hoger rendement behaald door minder lesuitval.
Functiemix Landelijk is in de cao afgesproken dat er per 1 augustus 2014 het entreerecht wordt verwerkt. Dit houdt in dat een docent met een 1e graads bevoegdheid zijn recht op een LD-functie kan vragen wanneer hij structureel meer dan
(in %) CvB DIR OP LIO OOP OBP Wajong Stag Totaal ziekteverzuim
2013 2,54 1,39 4,30 1,14 5,22 5,09 8,24 0,00 4,29
50% van zijn lessen in de bovenbouw havo of vwo geeft. De docent dient dan wel alle taken en verantwoordelijkheden die horen bij deze functie uit te oefenen. Het entreerecht komt per 1 augustus 2015 te vervallen. De deadline voor het behalen van de percentages is verlengd van 1 augustus 2014 naar 1 augustus 2015. Het tripartite-overleg (VO-Raad - Ministerie OCW - Vakbonden) hebben een rekentool ontwikkelt om te kijken naar de betaalbaarheid. Mocht een school de volledige uitvoering van de functiemix niet kunnen betalen dan is/wordt het mogelijk om maatwerkafspraken te maken.
2012
2011
2,40
3,34
5,75
5,78
5,69
6,01
0,64 5,50
0,39 5,65
2012 5,50 7,84 3,12 8,14 2,20 6,76 4,32 6,25 4,69 4,93 1,00 8,86 4,94 5,74 5,24 5,50
2011 5,75 5,88 3,29 8,80 6,41 6,01 6,77 11,70 5,18 3,32 0,50 4,66 4,01 7,73 6,11 5,65
Tabel 5: ziekteverzuimpercentage per functiecategorie (in %) Beekdal Lyceum Campus Elst Candea College Centraal Bureau Expertisecentrum Liemers College Lorentz Lyceum Maarten van Rossem Montessori College Olympus College Quadraam BV Produs Stedelijk Gymnasium Symbion ‘t Venster Totaal Quadraam
2013 2,81 7,14 3,06 4,10 22,99 3,84 4,24 6,89 2,69 4,35 0,51 5,37 4,00 5,55 4,94 4,29
Tabel 6: ziekteverzuimpercentage per school.
Quadraam Jaarverslag 2013 I 20
Resultaten en kengetallen
Landelijk gemiddelde
Quadraam 13554
Montessori College Arnhem
Beekdal Lyceum
Maarten van Rossem
100
100
100
100
100
100
100
100
100
94,12
94,12
100
100
97,67 96,23
100
100
78,95
78,95
100
100
92,0 96,33
100
100
100
100
100
100
100
100
100
82,65
97,3
97,3 86,78 93,1 97,37 90,36 92,95
90,41 90,41 100
81,36 81,36
100
84,06 79,31
84,85 84,85
91,18 91,18
50,0
68,42 68,42
50,0
97,37
85,29 88,89
86,05
100
91,67
91,67
73,68 73,68
100
87,1
87,1
78,26 80,0
78,95
95,6 81,82 81,82 87,5
87,5
88,16 86,05 80,0
87,1
100
100
80,0
100
100
100
100
100
96,43 96,43
80,0
100
75,0
100
100
90,3
90,3 76,58 76,58 87,83 87,83
100
100
80
80
83,33 83,33 100
100
100
100
91,3 88,25 90,82
100
84,31 89,52
77,78 90,48
72,73 86,96 87,13 86,68
100
73,68
95,6 96,32 96,32 77,97
87,5 88,98 91,72
90,0 92,55 87,9 87,98
100
96,67 96,1 90,78 88,16 100
89,29 88,31 86,87
80,0
73,68
92,59 89,78 80,0
83,33 81,82 88,46 89,1 100
100
100
90,91 95,45 86,6
89,1
92,86 80,82 89,06
100
100
100
71,43
100
100
100
100
100
83,33
87,5 84,38 80,77
80,77 88,5
86,67 86,67 92,0
92,0
76,92
100
80,0 94,12
94,12 88,46 89,12
85,71 85,71 87,5
87,5
66,67
100
80,0
100
100
100
100
100
77,78
100
89,06 91,29 91,91
100
100
98,08 98,08
100
95,12 90,9
100
96,92 92,77 100
75,0
Quadraam Jaarverslag 2013 I 21
90,7
84,38 93,54 100
94,44 94,44 97,37 97,37
73,68 73,68
87,25 92,44
77,27 88,89 94,06
75,0
94,74 94,74 86,67 86,67
100
88,89 87,1
83,33 83,33
100
86,61 92,94
100
85,71 92,31 88,46
100
94,12 94,12
71,43
88,46 88,46
100
100
100
100
91,3
100
100
50,0 82,14 82,14
100
96,9
92,31 87,1 88,64 88,84 91,39
60,0 92,65 95,74
87,5 82,35 82,35 91,3
95,98
91,67 94,3
95,24
95,24 95,24 82,46 82,46 95,6 100
86,92
71,43 91,35
77,42 77,42 93,75 93,75
93,33 93,33
87,5
88,16 84,62 80,0
81,82 81,82
100
100
84,62 89,89
87,84 87,84 89,74 89,74 87,64 87,64
100
97,41 96,66
93,33 79,63 93,65
75,0
94,07 94,07 81,82 81,82 92,78 92,78
88,24 88,24 50,0
100
93,33
100
95,6
25GL
92,86
100
Vmbo ‘t Venster
92,86
100
20TZ
100
100
Lyceum Elst
100
100
Het Westeraam
16SK
Lorentz Lyceum
Liemers College
100
100
20RM
03RR
100
05FF
Candea College vmbo-b Combinatie (COM) Economie (EC) Techniek (TE) Zorg en Welzijn (ZW) vmbo-k Combinatie (COM) Economie (EC) Landbouw (LA) Techniek (TE) Zorg en Welzijn (ZW) vmbo-(g)t Economie (EC) Landbouw (LA) Techniek (TE) Vmbo-t (mavo) Zorg en Welzijn (ZW) havo Cultuur/Maatschappij (CM) Economie/Maatschappij (EM) Natuur/Gezondheid (NG) Natuur/Techniek (NT) Profielcombinatie (EMCM) Profielcombinatie (NGEM) Profielcombinatie (NTNG) vwo Cultuur/Maatschappij (CM) Economie/Maatschappij (EM) Natuur/Gezondheid (NG) Natuur/Techniek (NT) Profielcombinatie (EMCM) Profielcombinatie (NGCM) Profielcombinatie (NTNG)
Olympus College
Tabel 7: Slagingspercentages 2012-2013 Quadraam (in procenten)
Stedelijk Gymnasium Arnhem
Onderwijs Kengetallen in verband met slagingspercentages
75,0 92,31
100
92,31 93,24 93,66
Resultaten en kengetallen (in leerlingenaantallen)
2012 - 2013
2011 - 2012
Produs Naar sociale Naar vrije Naar ROC Overige Branche Onbekend Totaal Produs
0 6 8 12 0 1 27
1 10 14 4 0 1 30
1 8 14 3 0 0 26
Symbion Naar sociale Naar vrije Naar ROC Dagbesteding Elders Totaal Symbion
1 15 15 3 8 42
2 10 25 0 13 50
0 11 24 2 8 45
Tabel 8: Kengetallen schoolverlaters Praktijkscholen
Kengetallen over tevredenheid medewerkers en ouders 0
1
2
3
Beekdal Lyceum Candea College Het Westeraam Liemers College Lyceum Elst Lorentz Lyceum Maarten van Rossem Montessori College Arnhem Olympus College Produs Symbion Stedelijk Gymnasium Vmbo ‘t Venster Quadraam
4
5
6
7
8
7,3 7,4 6,9 7,0 6,0 6,6 7,0 6,6 7,2 7,0 6,5 6,7 7,2 6,8 7,4 7,4 7,0 6,9 7,6 7,3 7,6 7,3 7,8 7,9 7,0 6,8 7,1 7,1
Tevredenheidscijfers ouders (oranje = 2013, rood = 2011). Quadraam Jaarverslag 2013 I 22
9
10
2010 - 2011
Resultaten en kengetallen 0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
6,9 7,5 6,7 7,0 6,2 6,8 6,7 6,7 7,2 6,5 6,2 6,4 6,3 6,4 6,9 6,9 6,7 6,4 7,4 6,8 7,2 6,6 7,5 7,9 6,8 6,2 6,8 6,9
Beekdal Lyceum Candea College Het Westeraam Liemers College Lyceum Elst Lorentz Lyceum (excl. AIS) Maarten van Rossem Montessori College Arnhem Olympus College Produs Symbion Stedelijk Gymnasium Vmbo ‘t Venster Quadraam Tevredenheidscijfers leerlingen (oranje = 2013, rood = 2011).
Marketing Het marktaandeel uit Vensters voor Verantwoording is bepaald op grond van het aantal leerlingen dat de gezamenlijke scholen van het bestuur betrekt uit een bepaalde gemeente in verhouding tot het totaal aantal VO-leerlingen van de betreffende onderwijssoort/leerweg woonachtig in die gemeente. Het marktaandeel is gebaseerd op de top 5 gemeenten en geeft een indicatie aan. Quadraam betrekt echter ook leerlingen uit andere gemeenten, waaronder Overbetuwe en Rheden.
2013 - 2014 2012 - 2013 2011 - 2012 2010 - 2011
70,41% 70,24% 69,99% 70,16%
Bron: Vensters voor verantwoording
Arnhem
Westervoort
Zevenaar
70,41% Montferland
Duiven
Marktaandeel Quadraam 2013 -2014 Quadraam Jaarverslag 2013 I 23
HOOFDSTUK 8
Verslag Raad van Toezicht
Samenstelling Raad van Toezicht: De heer F.A.J. Veerman (voorzitter) De heer J.H.M. Hendriks De heer C.P. Hommes Mevrouw J.A. Hoekstra De heer F.W. Mutsaers Mevrouw S.C.A.M. Ausems De heer P.R.J. Simons (vanaf december 2013)
Commissies en vergaderingen De Raad van Toezicht (hierna: RvT) heeft in 2013 zes maal vergaderd. Eenmaal is de RvT bijeen geweest voor een studiebijeenkomst. De RvT kende in 2013 een remuneratiecommissie bestaand uit de heren Hendriks en Veerman. Deze commissie adviseert de RvT over zijn werkgeversrol. De commissie is zeven maal bijeen geweest. Verder kent de RvT een auditcommissie bestaand uit de heren Mutsaers en Hommes en mevrouw Hoekstra. De auditcommissie adviseert de RvT over de financiële ontwikkelingen binnen de stichting. De auditcommissie heeft zes maal vergaderd. De reguliere onderwerpen die de RvT heeft geagendeerd zijn de begroting en jaarrekening van de stichting. Verder de bestuursovereenkomst met het College van Bestuur en de voortgang van de realisering van de overeenkomst.
Code VO-raad Quadraam is aangesloten bij de VO-raad, vereniging van schoolbesturen en scholen in het Voortgezet Onderwijs. De VO-raad heeft een code goed bestuur opgesteld, die door Quadraam wordt onderschreven en opgevolgd. Periodiek toetst de RvT of de stichting nog voldoet aan de code. In 2013 heeft de RvT vastgesteld op basis van een analyse van de code, dat dat het geval is. In 2013 zijn er naar aanleiding van problemen bij twee grote schoolbesturen, Amarantis en BOOR, rapporten verschenen met aanbevelingen. De beide stichtingen bestuurden meerdere onderwijssectoren (Po/Vo en VO/BVE) waarbij de scholen/vestigingen over diverse regio’s verspreid zijn De aanbevelingen zijn nagelopen voor Quadraam. Conclusie was, dat de wijze waarop Quadraam georganiseerd is (Quadraam bestuurt enkel VO-scholen in een overzichtelijke regio), niet snel tot vergelijkbare problemen zal leiden als die van Amarantis en BOOR.
voorzitter College van Bestuur, de GMR, de functioneel managers en de directeuren is een profiel voor het nieuwe lid CvB opgesteld en is een benoemingsadviescommissie ingesteld waarin de genoemde geledingen allen vertegenwoordigd waren. De benoemingsadviescommissie heeft in 2014 zijn advies uitgebracht. In het verslagjaar heeft de RvT de jaarrekening 2012 goedgekeurd. De jaarrekening sloot met een positief resultaat af. De financiën staan onder druk door teruglopende inkomsten vanuit het Rijk terwijl de lasten voor personeel en materiële zaken oplopen. Toch zijn de scholen en het College van Bestuur er in geslaagd een sluitende exploitatie te realiseren. Ook de meerjarenbegroting van de stichting laat een positief resultaat zien. De RvT heeft in 2013 de financiële ontwikkeling nauwkeurig gevolgd. De auditcommissie van de RvT heeft hierover geregeld overleg gevoerd met het College van Bestuur. Ook 2013 sluit met een positief resultaat af. Leidraad voor Quadraam is het strategisch plan 2010 - 2015. Jaarlijks spreekt het College van Bestuur met de RvT af, welke onderdelen van het strategisch plan dat jaar bijzondere aandacht verdienen, de zogenaamde focuspunten. Eerste en belangrijkste punt is de onderwijskwaliteit van de Quadraam-scholen en dan primair de kwaliteit ‘in de klas’. Zoals bekend hadden of hebben enkele afdelingen van Quadraam-scholen de kwalificatie ‘zwak’ van de inspectie gekregen. Reden voor de RvT om geregeld rapportage te vragen van het College van Bestuur over de stand van zaken. Tot genoegen van de RvT is een aantal afdelingen inmiddels weer voldoende. Enkele afdelingen zijn nog ‘zwak’. Reden voor de RvT om de ontwikkelingen van de onderwijskwaliteit op de voet te blijven volgen. Met name de twee scholen in Elst hebben de aandacht van de RvT gehad vanwege de achterblijvende onderwijskwaliteit en de ontwikkeling van de leerlingenaantallen. Lyceum Elst heeft inmiddels de onderwijskwaliteit op orde, Het Westeraam zal naar verwachting in 2014 aan de gestelde norm voldoen.
Adviesrol
De RvT vervult een drietal rollen. De RvT houdt toezicht op het bestuursbeleid, is adviseur van het bestuur en is werkgever van het bestuur. Hieronder zal worden besproken, wat er in het verslagjaar 2013 met betrekking tot deze drie rollen aan de orde is geweest.
Verder heeft de RvT meegedacht met het College van Bestuur over de reorganisatie van de IT-ondersteuning binnen Quadraam en de reorganisatie van het Bestuursbureau en de Service Organisatie tot vijf functionele afdelingen ter ondersteuning van het College van Bestuur en de schooldirecteuren. Verder heeft er in 2012 een tussenevaluatie plaatsgevonden van de strategische eenheden binnen Quadraam, het organisatiemodel dat in 2010 is geïntroduceerd. Inmiddels is de evaluatie afgerond en zijn in 2013 enkele wijzigingen in de organisatie doorgevoerd. Belangrijkste wijziging is, dat alle eindverantwoordelijk schoolleiders voortaan deel uit maken van de Directieraad, die het College van Bestuur adviseert over beleidsvoornemens.
In 2013 heeft de RvT een aantal keren met de GMR en met leden van de Directieraad van de stichting gesproken. In het najaar van 2013 heeft een delegatie van de RvT gesproken met de GMR en de directeuren over de invulling van de vacature van lid CvB, die midden 2013 ontstond na het vertrek van Peter van Buuren als lid van het College van Bestuur. In samenspraak met de
De RvT heeft ook meerdere malen met het bestuur gesproken over hoe binnen de scholen te komen van een praatcultuur naar een doe-cultuur en van een cultuur van externe locus naar een cultuur van interne locus. In dat kader is het naar de opvatting van de RvT en het College van Bestuur van belang professioneel leiderschap te ontwikkelen en realiseren. Dit is het leiderschap
Toezichthoudende rol
Quadraam Jaarverslag 2013 I 24
Verslag Raad van Toezicht
waar ieder individu zichzelf als de primaire animator en actor beschouwt om de eigen professionaliteit te blijven ontwikkelen. Het College van Bestuur ontwikkelt met het oog hierop een leiderschapsprogramma binnen Quadraam dat zich zowel op de schooldirecties als de docenten richt. De RvT volgt de ontwikkeling van dit beleid met grote belangstelling.
Werkgeversrol Vervolgens de werkgeversrol van de RvT. De RvT heeft een remuneratiecommissie bestaande uit de voorzitter en een lid van de RvT. De commissie adviseert de RvT over de arbeidsvoorwaarden van de beide bestuurders en over de beoordeling van hun functioneren. In oktober 2011 is er een CAO voor bestuurders VO voor het jaar 2011 - 2012 tot stand gekomen. De CAO is afgesloten door de vereniging van toezichthouders in het onderwijs (VTOI) en de vereniging van professionele bestuurders in het VO. De Raad van Toezicht Quadraam is aangesloten bij de VTOI. De arbeidsovereenkomst van de beide bestuurders is in goed overleg met betrokkenen omgezet naar een arbeidsovereenkomst conform de CAO voor bestuurders VO 2011 - 2012. De Cao voor bestuurders kent de optie van 5% prestatiebeloning. Deze optie is
overgenomen in de arbeidsovereenkomst van de bestuurders van Quadraam. De RvT heeft de prestaties van het College van Bestuur op basis van de bestuursovereenkomst 2012 beoordeeld en de beide bestuurders een extra beloning van 4,25 % van het bruto jaarsalaris van het kalenderjaar 2012 toegekend. Over de beloning van de bestuurders en de leden van de Raad van Toezicht in 2013 wordt verder cijfermatig elders in het jaarverslag gerapporteerd. Zoals hierboven al aangegeven heeft Peter van Buuren als lid van het College van Bestuur in 2013 te kennen gegeven aan de RvT, dat hij zijn opdracht als bestuurder had afgerond. Op grond daarvan heeft de RvT besloten de heer Van Buuren te ontheffen uit zijn functie als bestuurder. Evaluatie Raad van Toezicht De RvT heeft zijn functioneren in 2013 geëvalueerd. Eerst is teruggekeken naar de evaluatie van 2012. Aandachtspunten daaruit waren het scheiden van de rollen van de RvT van werkgever, toezichthouder en adviseur. Ook het toezichthouden op hoofdlijnen en het contact houden met de organisatie. Naar het oordeel van de RvT functioneert de RvT inmiddels adequaat op genoemde terreinen. Uit de evaluatie 2013 komt naar voren, dat bij het vertrek
Quadraam Jaarverslag 2013 I 25
Verslag Raad van Toezicht
van een lid van de RvT het van belang is een opvolger te zoeken, die in het verzorgingsgebied van de scholen van Quadraam woont en werkt. Dit om voldoende voeling te kunnen houden met de regio en regionale ontwikkelingen. De RvT concludeert dat een lid dat in het verzorgingsgebied woont en werkt toch beter in staat is signalen uit dat verzorgingsgebied op te pikken. Daarnaast zal het College van Bestuur bezien of er een andere manier is om de RvT te voeden met lokale informatie. De RvT hecht eraan het schoolbezoek in stand te houden. Verder concludeert de RvT, dat het waar mogelijk het hoger management van de organisatie wil blijven uitnodigen op thema’s in vergaderingen van de RvT. Verder neemt de RvT zich voor, zoveel mogelijk afstand te blijven houden van het operationele. Verder stelt de RvT vast, dat hij het vertrek van het lid College van Bestuur midden 2013 goed heeft weten op te vangen. Voor de samenstelling van het College van Bestuur en de spreiding van competenties is aandacht geweest in het selectieproces van de nieuwe bestuurder. Ten aanzien van de vraag, of Quadraam kwalitatief aan de maat en in control is stelt de RvT vast, dat er flinke stappen vooruit zijn gezet, maar dat verdere verbetering mogelijk is.
Aandachtspunten 2014 Belangrijke aandachtspunten uit 2013 die in 2014 een vervolg hebben zijn de onderwijskwaliteit van de Quadraam-scholen en het monitoren van de ITontwikkelingen. De financiële situatie van de scholen blijft een punt van aandacht: nog niet alle kengetallen zijn op het gewenste niveau. In 2015 eindigt het lopende strategisch beleidsplan Quadraam en moet een nieuw plan tot
2020 van kracht worden. De RvT wil in vroegtijdig stadium betrokken worden bij het opstellen van dit plan. Belangrijke aandachtspunten zijn verder de ontwikkelingen in de Liemers: de komende jaren krimpt het aantal leerlingen aanzienlijk. Het aanbod, het personeelsbestand en de huisvesting van de drie scholen in de Liemers van Quadraam, het Candea College, het Liemers College en Symbion zullen aan het dalend leerlingenaantal aangepast worden. Ook de ontwikkelingen op de scholen van Quadraam in Arnhem Zuid en Elst vragen de aandacht. Er is de komende tien jaar sprake van stijging van het leerlingenpotentieel. Willen de Quadraam-scholen daarvan voldoende leerlingen trekken is het van belang, dat de scholen goed gepositioneerd zijn in de omgeving en aantrekkelijk zijn voor ouders en leerlingen. De RvT hecht er aan, dat Quadraam-scholen die dicht bij elkaar liggen onderscheidende en complementaire profielen hebben en elkaar niet beconcurreren. De scholen in Arnhem Noord doen het momenteel goed: ze zijn populair bij ouders en leerlingen. Het is van belang om die aantrekkingskracht de komende jaren te behouden: de scholen opereren in een sterk concurrerende omgeving. Ten slotte is de invoering van Passend Onderwijs een majeure operatie de komende jaren. De RvT zal de ontwikkelingen op dit terrein nauwgezet volgen. Duiven, De Raad van Toezicht.
Doedag
Pa en ma in de schoolbanken
Vmbo ‘t Venster in Arnhem houdt donderdag 17 januari de jaarlijkse Doedag voor leerlingen van groep 8 van het basisonderwijs. Maar liefst 285 kinderen bezoeken de school aan de Thomas a Kempislaan. Ze volgen onder andere vijf minilessen en krijgen zo een goede indruk van het onderwijs dat ‘t Venster aanbiedt. Leerlingen die al op ‘t Venster zitten, helpen bij de diverse activiteiten.
Veel ouders van de eerstejaars op Het Westeraam In Elst ondervinden zaterdag 5 oktober aan den lijve hoe het anno 2013 is om in de schoolbanken te zitten. Uitgezwaaid door hun kinderen moesten zij op de fiets naar school komen met de benodigde schoolspullen. Ze kregen drie uur les in verschillende vakken.
Quadraam Jaarverslag 2013 I 26
HOOFDSTUK 9
Continuïteitsparagraaf
(bedragen in €)
31 - 12- 2013
31 - 12 - 2014
31 - 12 - 2015
31 - 12 - 2016
Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa (1.5) Vorderingen (1.6) Effecten (1.7) Liquide middelen Totaal vlottende activa Totaal activa
32.940.711 56.987 32.997.698 4.485.258 9.819.644 987.431 15.292.333 48.290.032
29.789.966 82.500 29.872.466 2.800.000 9.742.333 2.918.995 15.461.328 45.333.794
28.791.807 82.500 28.874.307 2.800.000 11.225.666 3.816.155 17.841.821 46.716.128
27.900.383 82.500 27.982.883 2.800.000 11.925.666 5.049.425 19.775.091 47.757.974
Passiva (2.1) Eigen vermogen (2.2) Voorzieningen (2.3) Langlopende schulden (2.4) Kortlopende schulden Totaal passiva
24.759.227 3.303.972 3.422.159 16.804.675 48.290.032
24.970.836 3.653.836 3.550.000 13.159.122 45.333.794
26.537.631 3.519.375 3.500.000 13.159.122 46.716.128
28.042.166 3.106.686 3.450.000 13.159.122 47.757.974
2013
2014
2015
2016
Baten (3.1) Rijksbijdragen (3.2) Overige overheidsbijdragen en subsidies (3.5) Overige baten Totaal baten
104.486.377 1.914.834 5.495.408 111.896.619
103.597.427 1.303.621 5.137.232 110.038.280
101.941.070 1.356.686 5.165.827 108.463.583
100.450.540 1.353.127 5.162.487 106.966.154
Lasten (4.1) Personeelslasten (4.2) Afschrijvingen (4.3) Huisvestingslasten (4.4) Overige lasten Totaal lasten
83.791.025 4.567.824 5.026.799 13.862.975 107.248.624
85.939.284 4.261.417 6.117.326 11.906.633 108.224.660
85.134.010 4.219.159 6.162.681 11.634.812 107.150.662
83.839.173 3.949.924 6.228.037 11.636.885 105.654.019
4.647.996 205.604 4.853.600
1.813.620 60.810 1.874.430
1.312.921 65.371 1.378.292
1.312.135 74.801 1.386.936
Activa (1.2) (1.3)
Tabel 9: Meerjarenbegroting Balans (bedragen in €)
Saldo Baten en Lasten (5.0) Financiële baten en lasten Totaal resultaat Tabel 10: Meerjarenbegroting Staat van baten en lasten
Toelichting Meerjarenbegroting 2014-2016 Ontwikkeling baten Door de diverse bezuinigingen en stimuleringen vanuit de Rijksoverheid in de komende jaren loopt de rijksbijdrage fors terug, ondanks de toename van het leerlingenaantal. Voor 2015 hebben de bezuinigingen een impact voor Quadraam van € 212k. In het jaar 2014 laat de opbrengst rijksbijdrage nog een stijging zien, die wordt veroorzaakt door de opgenomen groei van het aantal leerlingen en stimuleringen. De leerlingenaantallen zijn gebaseerd op informatie van Pronexus, de Gemeente Arnhem en interne informatie.
De daling van de rijksbijdrage van 2014 naar 2016 komt met name door het afschaffen van de maatschappelijke stage van circa € 657k, korting lesmateriaal en vermindering profielen. De daling van de rijksbijdrage van 2015 naar 2016 is met name het gevolg van het vervallen van de Prestatiebox voor een bedrag van circa € 2.100k. De overige baten laten in de gepresenteerde jaren tot en met 2018 een constante trend zien. Gezien het huidige financiële klimaat in Nederland is de trend dat de beschikbare subsidie steeds minder wordt.
Quadraam Jaarverslag 2013 I 27
Continuïteitsparagraaf
Tabel 11: Meerjarenbegroting Kengetallen Kengetal Leerlingaantal FTE Solvabiliteitsratio Rentabiliteit Kapilisatiefactor Weerstandsvermogen Gouden balansregel Quick ratio
Definitie kengetal Leerlingen ingeschreven per 1-10 van een kalenderjaar Eigenvermogen / Totaal vermogen Totaal resultaat / Totaal baten Gebouw en terreinen / Totale baten (inclusief rentebaten) Eigen vermogen / Totale baten Eigen vermogen / Materiële vaste activa Vlottende activa / Vlottende passiva
2013
2014
2015
2016
13.303 1.267,74 51% 4,3%
13.480 1.256,10 55% 1,7%
13.518 1.267,07 57% 1,3%
13.517 1.268,21 59% 1,3%
23,6% 22,1% 0,8 0,9
21,4% 22,7% 0,8 1,2
23,0% 24,5% 0,9 1,4
24,3% 26,2% 1,0 1,5
Referentie OCW > 30% 0% - 5% < 35% 10% - 40% 1,0 1,0
Ontwikkeling lasten In het meerjarenperspectief 2014-2016 is te zien dat de personele lasten stijgen naar het niveau van € 83.839k. Bij de prognose van de loonlasten zijn de volgende aannames gedaan: • Loonmutatie t.a.v. periodieken is procentueel gedaan op basis van de voorgaande meerjarenbegrotingen, die toen op persoonsniveau zijn geprognosticeerd. • Leerlingengroei en -daling percentage is gekoppeld aan de inzet van docenten. • Autonome loonkosten, waar geen vergoeding tegenover staat vanuit het Ministerie, is gebaseerd op informatie uit de miljoenennota. • Voor 2014 is een verhoging van 0,3% meegenomen, voor 2015 0% en 2016 0,5% • Aanpassing in het taakbeleid en ziekteverzuim zoals benoemd in het kostenbewustzijnsprogramma. Het managen van de loonlasten is van essentieel belang voor Quadraam aangezien dit de belangrijkste kostenpost is voor de stichting. Het gaat dan met name om het efficiënt inzetten van mensen. Zaken zoals werkgeverslasten in de vorm van pensioenpremie en Bapo zijn een gegeven. De afschrijvingslasten laten een dalende trend zien tot het niveau van € 3.950k in het boekjaar 2016. Quadraam heeft als insteek dat het percentage afschrijvingen t.o.v. de totale baten rond de 4% dient te liggen om te spreken van een gezonde balans van de financiële structuur van de stichting. Op basis van het meerjarenperspectief is dit punt bereikt in het boekjaar 2014, maar er blijft aandacht nodig voor de investeringen in relatie tot de liquiditeitsdoelstelling. De huisvestinglasten laten een redelijk stabiele trend zien de komende jaren. De lasten voor de komende jaren zijn jaarlijks geïndexeerd op basis van een autonome groei van 1% (staat geen vergoeding tegenover vanuit het Rijk). Daarnaast heeft de meerjarenbegroting als basis gediend voor het meerjarenperspectief. De meerjarenbegroting Groot onderhoud kent een tijdshorizon van 10 jaar met elke drie jaar een schouwmoment.
In het meerjarenperspectief is als uitgangspunt gehanteerd dat de overige lasten meestijgen met het aantal leerlingen van de school. De onder deze categorie gepresenteerde lasten betreffen met name lasten van leermiddelen en leeractiviteiten gerelateerde zaken.
Risico’s 2014-2016 Om Quadraam de komende jaren op koers te houden, zijn de belangrijkste risico’s voor de financiële planning benoemd tijdens de begrotingscyclus.
Bedrijfsvoeringsrisico’s Kostenbewustzijnsprogramma In het kostenbewustzijnsprogramma zijn ziekteverzuim en taakbeleid benoemd als onderwerpen waar kostenreducties gerealiseerd moeten worden. De mate waarin dit programma wordt gerealiseerd (uitvoering van het programma) zal de impact bepalen van het risico. Monitoring van het programma door de projectorganisatie op financiën, tijdig bijsturen en eventueel aanvullende onderdelen benoemen behoren tot de beheersingsaspecten van dit risico. Uitgaven leermiddelen De uitgaven voor leermiddelen vinden vooral plaats in de maanden augustus, september en oktober. Per school zien we verschillen in de uitgaven aan leermiddelen. Een aantal scholen vormt zelf leerlingensets, andere besteden dit uit aan boekenleveranciers. De ene school maakt meer gebruik van digitaal lesmateriaal, de andere meer van boeken. In de begrotingen van scholen zien we het gebruik van boeken en digitaal lesmateriaal gecombineerd worden. Om overschrijdingen te voorkomen, te voldoen aan de aanbestedingsrichtlijn en optimalisatie van de inzet van gelden voor leermiddelen, zullen scholen vanaf januari het leermiddelenbeleid gaan vast stellen. Wederom zal in het voorjaar 2014 de scholen gevraagd gaan worden welke investering zij in boeken en welke uitgaven aan leermiddelen zij gaan doen. Deze aanvraag is ook leidend voor de realisatie.
Quadraam Jaarverslag 2013 I 28
Continuïteitsparagraaf
Projectrisico’s Passend Onderwijs Per 1 augustus 2014 start de invoering van de wet Passend Onderwijs in Nederland. De nieuwe samenwerkingsverbanden, waar Quadraam actief in is, zijn opgericht. Quadraam neemt deel in de samenwerkingsverbanden (SWV) 25.4 Liemers en 25.6 Arnhem e.o. Doel van de wet Passend Onderwijs is om het aandeel VSO in VO en LGF te verlagen. Beide samenwerkingsverbanden zitten in 2011 en 2012 boven het landelijke percentage (3,44%) van het aandeel VSO in VO vanaf het startmoment 2011. Binnen Quadraam is een projectgroep ingericht die als opdracht heeft om Passend Onderwijs in te voeren per 1 augustus 2014 binnen Quadraam. Een risico met betrekking tot deze invoering is dat de scholen niet tijdig klaar zijn om Passend Onderwijs per 1 augustus te kunnen bieden. De stuurgroep dient dit te bewaken om het risico te beheersen. Taakbeleid Het project taakbeleid zal gaan leiden tot nieuw taakbeleid met ingang van het schooljaar 2015-2016. Dit zal worden gecombineerd met de nieuwe wet onderwijstijd en de uitwerkingen van het onderhandelaarsakkoord van de cao 2014 - 2015 (nu in de fase van instemming door de vakbonden). De leden van de VO-raad hebben inmiddels ingestemd met het akkoord.
Risico’s meerjarenperspectief Ook in de periode 2014-2016 zien we risico’s voor de financiële planning van Quadraam. Een van de focuspunten is goed rentmeesterschap. Om de risico’s te beheersen, zal Quadraam continu de ontwikkelingen moeten volgen. Vanuit de VO raad is sinds 2013 ook meer aandacht aan dit onderwerp gegeven. Quadraam heeft vanaf de begroting 2013 voor vijf opvolgende jaren een meerjarenbegroting opgesteld. In 2014 zal de meerjarenbegroting wederom worden opgesteld met een nieuw jaar (2019) erbij. Hiermee krijgt het een prominente plaats binnen de Planning & Control cyclus van Quadraam. Voor de periode 2014-2016 zien we met name het bedrijfsvoeringsrisico en externe ontwikkelingen als een risico.
Bedrijfsvoeringsrisico’s Over de periode 2014-2016 daalt de investeringsomvang van 4.051k in 2014 naar 3.058k in 2016. Veel nieuwbouw- en verbouwprojecten hebben de afgelopen jaar plaatsgevonden. De investeringen op verbouwingen inventaris daalt daarmee ook. Ook willen meer scholen naar het principe Bring Your Own Device (binnen de wettelijke kaders) toe. Hierdoor hoeven minder computers en laptops aangeschaft te worden. De investering in netwerken zal wel moeten plaatsvinden al blijft deze op een laag niveau. De richtlijn van 75% van de afschrijvingen voor het investeringsniveau is in 2013 aangepast naar maximaal de vrijval van de afschrijvingen.
Vanuit OCW is de afgelopen jaar een strak bezuinigingsbeleid afgekondigd waar Quadraam, samen met andere onderwijsinstellingen, op gereageerd heeft door het opstellen van kostenreductieprogramma’s of efficiency slagen. Door deze houding/koerswijziging van het Rijk neemt de betrouwbaarheid van de richting van de belanghebbende en van de financiële planning op lange termijn voor de onderwijsinstellingen af. Daarnaast hanteert het Rijk voor de bekostiging van instellingen en departementen het kasstelsel. Onderwijsinstellingen moeten door de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving en het kasstelsel alle stimuleringen in de baten opnemen in het jaar van ontvangst. Dat betekent voor Quadraam dat in 2013 een fors bedrag (3.879k) in de baten opgenomen moet worden en niet structureel ingezet kan worden. De personele lasten vormen de grootste component in de kostenstructuur van Quadraam. De ontwikkeling van de personele lasten is ook voor Quadraam een risico element op de lange termijn. In 2014 is te zien dat de personele lasten fors toenemen t.o.v. 2013. De trend van toename zet zich vervolgens door. De afgelopen jaren is een trend zichtbaar vanuit de overheid om meer met eigenrisicodragerschap en eigen verantwoordelijkheid te werken. De wijzigingen in de sociale zekerheid zijn kostenverhogend voor de werkgever. De werkgeverslasten nemen toe, terwijl de Rijksoverheid deze niet volledig of nauwelijks heeft gecompenseerd. De personele lasten zijn daarom ook opgenomen in het kostenbewustzijnsprogramma middels het taakbeleid. In 2013 zijn de CAO onderhandelingen gestart voor een nieuwe CAO in het VO onderwijs. De BAPO regeling zal één van de onderwerpen zijn tijdens de onderhandelingen. Namens Quadraam neemt dhr. M. Mittelmeijer hier ook aan deel. In het voorjaar 2014 is een nieuwe CAO voor het VO-onderwijs getekend. De bekostigingssystematiek van Passend Onderwijs is gekoppeld aan de deelname percentages VSO en LGF. Bij een bovengemiddeld percentage VSO en LGF deelname gaan op termijn (2020-2021) de inkomsten terug en omgekeerd. De wijziging in de bekostigingssystematiek wordt aangeduid met de term verevening. Voor de twee samenwerkingsverbanden betekent dit in euro’s bij de huidige condities: SWV 25.04 255K en SWV 25.06 1.424K. In SWV 25.4 komt het bedrag geheel ten laste van Quadraam (Liemerse scholen) en bij SWV 25.06 komt een voorlopig bedrag van 676K ten laste van Quadraam (Arnhemse scholen) over een termijn tot en met schooljaar 2020-2021. In SWV 25.4 is Quadraam de enige VO deelnemer, terwijl in SWV 25.6 meerdere VO deelnemers zijn. Hierdoor is de invloed op beleidsbesluiten van het samenwerkingsverband 25.6 beperkt voor Quadraam.
Externe ontwikkelingen Afgelopen najaar is een Herfstakkoord gesloten tussen diverse politieke partijen. Uit dit akkoord zijn significante stimuleringen voor het VO onderwijs gekomen voor 2013 en structurele stimuleringen voor 2014 en latere jaren. Quadraam Jaarverslag 2013 I 29
HOOFDSTUK 10
GMR
De Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR) is het krachtens de Wet Medezeggenschap Scholen op bestuursniveau ingestelde medezeggenschapsorgaan van de stichting. In de GMR zijn ouders, leerlingen en personeelsleden van de scholen vertegenwoordigd. Bestuursbesluiten, die een meerderheid van de scholen van Quadraam betreffen, worden door het bestuur ter instemming of advies aan de GMR voorgelegd. In 2013 heeft de GMR ingestemd met de volgende voorgenomen besluiten:
Verder is het personeelsdeel van de GMR actief betrokken bij het ontwerpen van een nieuw taakbeleid voor Quadraam. Ook bevraagt de PGMR het bestuur regelmatig op de implementatie van de functiemix op de scholen van het bestuur. Met name de oudergeleding bevraagt het bestuur regelmatig over de ontwikkeling van de onderwijskwaliteit op de scholen van de stichting.
• De begroting 2013; • De begrotingsrichtlijn 2014-2018; • Het functiebouwwerk OOP en de functiebeschrijvingen voor het functiebouwwerk OOP; • De aanpassing organisatie afdeling Financiën; • De vakantieregeling voor docenten en leerlingen; • De samenvoeging Centraal Bureau Quadraam op Saturnus 5 te Duiven; • Het besluit Strategische Eenheden; • Het beloningsbeleid Quadraam;
Quadraam Jaarverslag 2013 I 30