Hoe voorkom je een mismatch tussen financieel plan en beleggingsplan? Kapé Breukelaar, financieel planner
CAPITAL CONSULT & COACHING Onafhankelijke experts in persoonlijke financiën
Het weerbericht • We krijgen een extreme winter! • Statistiek – Gemiddeld 20 dagen met sneeuw per jaar gemeten tussen 1961 en 1990. – Aantal dagen neemt nadien af. – Het aantal wintersporters daalt.
• En wat doet de verkoop van winterbanden? CAPITAL CONSULT & COACHING
Nederland wordt meer risicomijdend
CAPITAL CONSULT & COACHING
Zonder goed financieel plan geen beleggingsplan
CAPITAL CONSULT & COACHING
Wat is risico? • Volatiliteit? • Standaarddeviatie? • 5% kans dat het niet uitkomt? • Nee, het is de kans dat de doelstellingen van de klant niet gehaald worden. – Tegenvallende rendementen – Tegenvallende inflatie
• Waarom nog risico’s lopen als het voor het halen van de doelstellingen niets meer toevoegt? CAPITAL CONSULT & COACHING
Mijn belangrijkste aandachtspunt in de leidraad Fase 2: beeldvorming 1. Inzichtelijk maken van de doelstellingen en de tijdslijnen. a. b.
Vermogensdoelstellingen. Inkomensdoelstellingen.
2. Vaststellen welke risico’s de klant kan en wil lopen. 3. Kennis, opleiding, beroep en ervaring.
Conclusie: zonder financieel plan kun je niet gaan beleggen voor de klant.
CAPITAL CONSULT & COACHING
Is een belegger in staat dit in kaart te brengen? • De leidraad bevat versimpelde ‘goede voorbeelden’: – “De adviseur heeft hiervoor de inkomsten en uitgaven, bezittingen en schulden (…) op papier gezet.” – “Vanaf 65 jaar zullen de heer en mevrouw Jansen nog een totaal netto jaarinkomen van € 50.000 hebben.”
• Mijn stelling: een beleggingsadviseur of vermogensbeheerder heeft daar niet voldoende kennis voor.
CAPITAL CONSULT & COACHING
Het belang van een financieel plan voorafgaand aan het beleggingsplan • Inventarisatie brengt in beeld: – Balans: bezittingen en schulden. – Verlies en winst: inkomsten en uitgaven. • Plus: prognose van inkomsten, uitgaven, investeringen en desinvesteringen en dus ook van de balans.
– Doelstellingen en haalbaarheid doelstellingen
• Crux: tekorten en overschotten in kaart brengen, nu en in de toekomst. CAPITAL CONSULT & COACHING
Rationeel profiel: financieel plan • Financieel plan is basis voor beleggingsplan. • Valkuilen: – Juiste inschatting gewenst besteedbaar inkomen. – Incomplete inventarisatie. – Optimistische veronderstellingen bij de klant en/of de adviseur.
• Welk risico de klant kan dragen bepaal je in een financieel plan. CAPITAL CONSULT & COACHING
4.3 Doelgericht beleggen wat moet ik in kaart brengen? • Waarvoor heeft de klant het vermogen nodig? • Wanneer wil de klant zijn doelstelling(en) hebben bereikt? • Welk bedrag heeft de klant nodig voor het behalen zijn doelstelling(en)? • Is de klant van plan tussentijds stortingen of onttrekkingen te doen? En voor welk bedrag?; • Zijn er nog andere doelstellingen op korte en lange termijn die van belang kunnen zijn?
CAPITAL CONSULT & COACHING
Inkomensdoelen Valkuilen • Hoe betrouwbaar is de inkomensprognose? • Weet de klant wat de werkelijke consumptieve uitgaven zijn? • Planning van de klant wijzigt tussentijds. – Gaat schenken aan de kinderen: meer outflow – Schaft tweede woning aan terwijl dit niet in plan is opgenomen. – Leent kind bedrag bij aankoop huis. – … en doet dit van het spaargeld dat als buffer buiten de beleggingen wordt aangehouden. CAPITAL CONSULT & COACHING
Gedrag van de klant • Klant gedraagt zich vaak zonder discipline: – Aandelenmarkten dalen: betekent dat aandelen worden bijgekocht. Klant protesteert: niet nu! – Aandelenmarkten stijgen: betekent dat aandelen moeten worden verkocht. Klant protesteert: niet nu! – Klant verkoopt in paniek de helft van zijn aandelen. Adviseur past het profiel aan …. CAPITAL CONSULT & COACHING
Gebrekkige inventarisatie •
Te veel vragenlijsten waarin tegenstrijdige antwoorden niet gecorrigeerd worden. – Bijvoorbeeld: korte horizon en hoge risicotolerantie.
•
Computergestuurde vragenlijst kan dit voorkomen. – Gericht op achterhalen van willen en niet kunnen lopen van risico. – Specifieke vragen gericht op verdieping van de door de klant bepaalde doelstellingen. Voorbeeld •
U wilt over 15 jaar een aanvulling op uw inkomen van € 50.000 per jaar. Binnen welke bandbreedte mag die aanvulling zijn: a. 0 – 100.000 b. 30.000 – 70.000 c. 40.000 – 60.000 d. 45.000 – 55.000 CAPITAL CONSULT & COACHING
Tijd De ontbrekende dimensie (1) • Profielen zijn gericht op verwachtingen van risico en rendement. • … bij een gelijkblijvende verdeling. • Tijd is de ontbrekende factor: – Naarmate de tijd afneemt tot bereiken doelstelling zal het profiel verlaagd moeten worden.
• Leidraad gaat ervan uit dat dit gebeurt bij periodieke evaluatie met de klant. • Hier zal vaak een mismatch ontstaan. CAPITAL CONSULT & COACHING
Tijd: de ontbrekende dimensie (2) Voorbeeld • Klant heeft doelvermogen van € 600.000 in reële koopkracht op termijn van 15 jaar. – Vermogen nu is € 375.000 – Basisrendement 2,5% inflatie + 1,2% VRH = 3,7% – Profiel 3 levert naar verwachting 7,0% rendement op en lijkt de juiste keuze. • Eindvermogen verwacht € 870.000 nominaal. • Eindvermogen verwacht € 600.000 reële koopkracht.
• Probleem: waar zit de afbouw van het risico? • Oplossing: starten met een hoger risico om dat vervolgens geleidelijk af te bouwen. CAPITAL CONSULT & COACHING
Tot slot: de beleggingsvisie … • En dan staat er een goed doortimmerd plan, komt het hoofdkantoor met een visie: – – – –
Duration obligatieportefeuilles verkorten. We verwachten een stijging van de rente. En oplopende inflatie. Duration terug van 6 naar 3 jaar.
• Lange termijn beleggingsdoelen worden zo beïnvloed door een ‘visie’. • Een visie voegt risico toe doordat onder- of overwogen wordt. CAPITAL CONSULT & COACHING
Conclusies • Zonder financieel plan geen beleggingsadvies of vermogensbeheer. • Inventarisatie moet veel beter en meer toegesneden op de klantvraag. • Adviseur moet klant disciplineren (en zichzelf). • Afbouw risico in de tijd ontbreekt nog steeds als iets dat bij aanvang afgesproken wordt met klant. CAPITAL CONSULT & COACHING
