Let op: Omwille van het auteursrecht dat er op rust zijn de tijdens de sessie besproken en beluisterde audio bestanden niet opgenomen in deze bijlagen. Reproductie van de inhoud van deze presentatie is enkel toegestaan mits voorafgaandelijk schriftelijke toestemming van de auteur.
HIP HOP HOLLAND
Nederlandse les met hiphop & straattaal
Omwille van het auteursrecht dat er op rust zijn de tijdens de sessie besproken en beluisterde audio bestanden niet opgenomen in deze bijlagen. Reproductie van de inhoud van deze presentatie is enkel toegestaan mits voorafgaandelijk schriftelijke toestemming van de auteur.”
HIP HOP HOLLAND
Nederlandse les met hiphop & straattaal
Anne Sollie @Anne_Sollie / #HipHopHolland
Waar denk je aan bij rap & hiphop?
GEWELD
SCHAARS GEKLEDE VROUWEN
GROTE AUTO’S
WEINIG INHOUD
GELD
GOUDEN TANDEN, KETTINGEN & VELGEN
GROF TAALGEBRUIK
NIET
SEKS, DRUGS &..HERRIE
INCORRECT NEDERLANDS TE
VERSTAAN
STRAAT TAAL Anne Sollie
COMPLEX IDIOOM
Waar denk ik aan bij rap & hiphop? KENNIS VAN BEWUSTE VERBREED TAAL, VARIATIES OP IDIOOM MAATSCHAPPIJ STANDAARDTAAL ACTUALITEITEN
GELAAGDHEID
VERSCHILLENDE REGISTERS
POETISCH TAALGEBRUIK
SPELEN MET TAAL & BIJBEHORENDE CONVENTIES
STRAAT TAAL
S T I J L F I G U R E N
EIGEN CREATIES Anne Sollie
In 15 minuten (ja echt) Aanleiding
Taalkundig onderzoek rapteksten
Context
Hiphopcultuur
Content
Rap (als leermiddel)
Praktijk
Praktische lesvoorbeelden
Slot
Suggesties voor meer info & ruimte voor vragen
Anne Sollie
TAALKUNDIG ONDERZOEK RAPTEKSTEN Hip Hop Holland
Anne Anne Sollie Sollie
HIP HOP HOLLAND - Onderzoek rapteksen MA Communicatie & Informatie Wetenschappen VU A’dam Aantonen taalkundige kwaliteit raps 40 Nederlandstalige raps getranscribeerd Vervolgens geautoriseerd door rappers Corpusonderzoek met 24.000 woorden Significante verbanden van taalingrepen, vergelijkbaar met klassieke poëzie/literatuur Na sceptische reacties, cum laude afgestudeerd
Anne Sollie
HIP HOP HOLLAND - Wordplay Taalkundige categorieën geïdentificeerd die karakteristiek zijn voor Nederlandstalige rapteksten: Verengelsing
Ik ben de Illste lyricist / Ik ben in het huis als een vrouw zonder schooldiploma
Ontlening
Onderweg naar skoro
Woordvervorming
Man, je weet niet watskeburt
Nieuwvorming
Ik kreeg wegens prestaties een aanheidstrophy
Verwijzing
Meer hoes dan Isa
Ambiguïteit
Meid, geef je over, alsof je loopt te chillen in kots
Verklanking
Het is beter een dagje niet, dacht je niet? / Avonturen in de late avonduren
Vergelijking
Onze naam zit op je lippen, maar dit is geen BlissTex
Intertekstualiteit
Ik ben loesoe in de sky met diamonds on my neck (The Beatles)
Uitdrukking
Als ik door je heen prik, zijn de rapen gaar Anne Sollie
HIP HOP HOLLAND – Colleges Nederlands Conclusie: maatschappelijk belang Colleges Nederlands op deze manier = taal leren in je eigen taal! PO groep 7 & 8 VO onderbouw & bovenbouw klas 1 t/m 6 Lastige taalkundige begrippen beklijven sneller wanneer ze in je eigen belevingswereld hoort, herkent en herhaalt Efficiënt op lange termijn Extince rapte over zijn switch van Engels- naar Nederlandstalig (1996): “Maar in mijn eigen taal versta je pas hoe goed ik wel niet ben”
Anne Sollie
HIPHOP CULTUUR
Anne Sollie
HIPHOP CULTUUR Ontstaan van Hiphopcultuur
’70
The Bronx New York
’80
Block party’s New York
’90
Commerciële successen rappers
1992
Nederhop
Discriminatie, armoede, sociale ongelijkheid Gewelddadige conflicten worden uitgevochten in creatieve battles Genre wordt mainstream en toegankelijker, hierdoor ontstaan verschillende stijlen
Osdorp Posse, Extince Anne Sollie
HIPHOP CULTUUR
5elementen van de Hiphopcultuur 1.
Taal
MC (Master of ceremony)
2.
Muziek
DJ (Disk jockey)
3.
Kunst
Graffiti
4.
Dans
Breakdance
5. Kennis (lifestyle)
Gedrag; exclusiviteit, taalgebruik, kleding
Anne Sollie
RAP ALS LEERMIDDEL Anne Sollie
RAP ALS LEERMIDDEL Winne – Lotgenoot Je kent me Ben je steun en toeverlaat je niet als de block hot is
Anne Sollie
RAP ALS LEERMIDDEL Brainpower – Mijn Manier En ja, kijk eens hier in de depressie van recessie, conversie iets zinnigs sessie expressies, professor in mijn professie, impressie perfectie in texties als smsies, blijf je nog bij dit lessie, zeg es? Typhoon – Zo niet mij Hoe stom kan ik zijn, mijn pen doet het woord Hoe blind kan ik zijn, of had ik oogkleppen op Ik ben een stotteraar maar één met de beats waar woorden eindigen begint mijn muziek
Anne Sollie
RAP ALS LEERMIDDEL OpgeZwolle – Gekkenhuis (ft. Jawat) Oorlog gaat door, de steengooiende Palestijn staat nog steeds tegenover de zwaarbewapende jood Geef ons heden ons dagelijks brood en vergeef ons onze schulden langs de Gazastrook Great Minds - Hooggeleid Mijn hele stijl zit in jouw DNA Ja, mij dee-je-na Maakt niet uit, ik geef het alleen aan Anne Sollie
RAP ALS LEERMIDDEL Jiggy Djé - De kleren van de Keyser En ik ga nog maar even door want elke metafoor gaat ver Ik ben er een ster in en ik sla in als een meteoor Dus ik stel voor dat ik mezelf even voorstel Want stel je eens voor dat ik ooit geen reet meer voorstel Ik laat stijl voor gaan, voor een snelle doorbraak terwijl ik stijlvol als pornsterren op hol sla Dit is slechts voorspel, het woord bij de daad. Ik voeg de daad bij het woord en voorspel dat ik door ga Tot ik dood ga en op de OK K.O. ga, Anne aan een overdosis coke of Coca Cola Sollie
PRAKTISCHE LESVOORBEELDEN
Anne Sollie
PRAKTISCHE LESVOORBEELDEN Verschillende insteek mogelijk: poëzie/rijmschema’s, straattaal, flow van een rap, •
Starten met documentaire / videomateriaal over ontstaan Hiphop Insteek: maatschappelijke karakter van de subcultuur
•
Raps luisteren Groepsgesprek: wat hoor je? Klassikaal ontleden van taalkundige begrippen en herkomst straattaal
•
In groepjes spelenderwijs: Leg je Lyrics Puzzel waarbij je een rap hoort en het juiste taalkundige begrip erbij plaatst
•
Zelf een rap schrijven op een instrumentale track Daarbij handvaten en uitdaging aanreiken: gebruik een thema of minstens 2 metaforen
•
Block party organiseren Vanuit verschillende disciplines samen een voorstelling opzetten (Dj, Mc’s, dansers, kunst kleding, eten, quiz)
Anne Sollie
MEER INFO Literatuur • Bradley, A. (2009). Book of hymes. The poetics of hiphop. New York: Basic Civitas Books. • De Jeugd Van Tegenwoordig. (2011). Handboek Der Jeugd. Amsterdam: Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar. • Horst, J. van der,. (2008). Het einde van de standaardtaal. Amsterdam: Meulenhoff. ‘Over hoe en waarom taal continu verandert’. • Stroop, J. (red.), Waar gaat het Nederlands naartoe? Panorama van een taal. Amsterdam: Bert Bakker. ‘Boek met interessante artikelen over de verandering van de Nederlandse taal’. Films / Documentaires • 8 Mile (Eminem). • Hip Hop in je smoel: de ontwikkeling van de Hiphop in Nederland 1999-2009. Websites • www.great-minds.nl •
www.spraak-water.com Anne Sollie
MEER INFO Relevante Nederlandstalige rappers die veel spelen met taal • Osdorp Posse • Extince • Brainpower • Opgezwolle • Jiggy Djé • De Jeugd van Tegenwoordig • Dio • Hef • Winne • Kraantje Pappie • Typhoon Websites • www.great-minds.nl • www.spraak-water.com • www.annesollie.nl
Anne Sollie
MIJN INFO •
Workshops voor docententeam
Wat is Hiphop en hoe gebruik ik het in mijn lessen Vnl. Nederlands maar ook uitstapjes naar Geschiedenis, Maatschappijleer, CKV & Muziek
•
Workshops voor scholieren
Nederlands leren met rap & straattaal Van eenmalige les, tot heel blok of toewerkend naar een themaweek / voorstelling Variërend van theoretisch leren tot praktisch leren, al naar gelang niveau en leerjaar Eventueel in samenwerking met een bekende rapper voor workshopelement Anne Sollie
?
VRAGEN
Kan ook later:
Anne Sollie
Anne Sollie
#DIY STRAATTAAL Wat betekent dit?
• Kleine Viezerik: Fock beef meer money, meer van de industrie Helemaal panja, ballin’ libie • Mr. Polska & Ronnie Flex: ‘Meisje doe niet fashion gooi wat wodka in je ader’ • Dio: ‘Ik chill op de block, hoe wil je dat ik stop?’
Ome Omar Legt de taal van de straat uit
Schrijf eens mee; wat valt je op? • • • • •
Woordkeuze? Woordgrapjes? Rijm? Onbekende woorden? Flow?
We’re turning them slang, vocabulairy slang Een tjiemeid is een sma’tje En je patta is je schoen Je vrienden zijn je matties En fawaka is de groet Kijk een deur is een dorro En skorro je school Vijf euro is een lotto En een motjo een ho Een pijpbeurt is een sockie En een edde je hoofd Buiten bewust zijn is nokkie En de-de is dood Je bridde is je brood En een jacka je jas En heb je net gerookt Dan heb je net tabacca geklapt
De baka is de achterkant En je brada je broer Amsta is Amsterdam Al wordt ‘t Damsco genoemd En neuken is ploppen, wiepen, baksen of geven Als je iets fromoes ziet dan klopt het niet En nakken is stelen en wat is een reden Om dat laatstgenoemde vaak te doen Het gaat om poen bij de sma’tjes met de spangste benen Je werk is je joba Een coffeeshop een shobba En tegen echte vrienden zeg je offa Een goh’tje is een kontje En een fissa een feestje Dagoe is een hondje En je nigga je neger
En drinken is Sippen, sappen, slappen of klaren Een batra is een fles En appa ben je daarna Een tori is een klus Liegen dat is boren Een vriendje is een sukkel En de bori is de drugs Wil je wierie? Haal een sakka Want een vorie die is kut Nee een puni die is kut En je moeder is een trut We’re turning them slang, vocabulairy skillz I’m ill Eentjienboy is een jongetje Je anoes zijn je handen Een joint is een jonko En een afu is een halve
Je mond is je moffo En ollo een gat Je tifies zijn je tanden En de fotto de stad Kijk, een liedje is een pokoe Je atti is je hart of je pet Rennen is dampen of deppen Rijden is planken of deppen Heb je schijt dan heb je skitta een kip is een kippa Elk wijf is een bitch En elke Mitchell een Mitta Je neef is je niffo En tientje is een donnie Je neus is je nosso En pipa is je gonnie
Een gosu is een kontje Een vogel is een fowru Condoom een cosoe En de popo is de skotoe Waka dat is lopen Bika is een fiets Een gangster is een Omar of een kwaaikie of een G Djoeken betekent prikken Dus trek je niffi snel Je moeder is geen gezicht maar een fissi wel Je moeder is fucking lelijk man, waar heb je ’t over, klootzak.
