LIBERAAL
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Half nuunuieli jks -- 95e Jaargang
Het Liberaal Vlaams Verbond hield 0]1 zondag 23 april de jaarlijkse algemene vergadering in de lokalen van de Liberale Mutualiteitel~ aan de Livornosiraat
te Brussel.
Aan deze samenkomst, waar de jaarbalans van het Vlaamse Libe .• rale Denken wordt opgemaakt, is dit nummer van «Volksbelang:'> gewijd. Het werd een druk bijgewoonde en enthousiaste samenkomst, met gloedvolle toespraken van secretaris-generaal Piet Van Brabant en t'oor:;;itter senator Herman Vanderpoorten ; de verantwoording over het beleid van de If.Stichting A. Vanderpoorten, door directeur L. Siaens en een referaat door volksvertegenwoordiger Plamani, gewijd aan het sociaal Liberalisme. Al deze uiteen.iettinçen volgen liierna, Welbewust van het feit dat men zich op het verleden niet blind mag staren heeft de alg~mene vergadering toch met vreugde en tevredenheid vastgesteld dat de werking van het Liberaal Vlaams Verbond tijdens de voorbije maanden en jal'e71 haar vruchten heeft afgeworpen; dat het Verbond. als inspirator van de Vlaamse P.V.V .. zowel oeesteuit: als electoraal het Liberalisme in Vlaanderen heeft behoed voor de teloorgang. Algemeen voelden de aanwe.zigen deze jaarvergadering dan ook aan als een gunstig teken voor het eerste algemeen con g r e s dat de Vlaamse P.V.V. volgend weekeinde te Blankenberghe op het getouw zet. De leden van het Liberaal Vlaams Verbond zullen er trouwens onçetioi] jeld in groten getale aanwezig zijn om uiting te geven van hun vertrouwen in de mandatarissen en vrienden, die overeenkomstig de leidl"aad doorheen het «Vlaams Liberaal Manifest», niet geaarzeld hebben brandend actuele problemen aan te snijden. problemen diCj de mens van vandaag niet meer als taboe ervaart, omdat tiiizel] de zin van het leven in volle gewetensvrijheid wil overdenk·en. Geen enkele andere partij is noç aan deze openheid toe. Ook aan die ontwikkeling in progressieve richting is het Liberaal Vlaams Verbond niet t1reemd. F. S.
-
Nr 8 -
3 mei 1972 -
VLAAMS
VERBOND
5 Fr.
Het woord Liberaal ligt weer in de mond De statuten van het L.V.V. blijken in tempero non suspeeto de zaken weer goed geregeld te hebben. Onze statutaire jaarvergadering komt inderdaad als eerste aan de beurt in een reeks politieke vergaderingen. Het L.V.V., de Vlaamse P.V.V., de P.L.P., de Brusselse P.L.P., de Blauwe Leeuwen en de Nationale P.V.V.-P.L.P. kome binnen een tijdsbestek van 3 maanden in Algemene Vergadering samen. Dit wekt bij sommigen argwaan of vrees of leedvermaak maar ook begrip, al naargelang de optiek van waaruit men het Belgisch politiek bedrijf gade slaat. Ik zie daarln de betrachting aan liberale zijde de synthese te maken en de concrete conclusies te trekken uit de galopperende actualiteit en de zwaar doorwegende hervormingen die in de lands-structuren zijn aangebracht. Tevens willen de liberalen de nieuwe tijdsgeest en het tijdsgebeuren niet laten voorbijgaan zonder te trachten de diepere zin van dit alles in een politiek te verwezenlijken programma te verwoorden. Laten wij vandaag even als slotbeschouwing van deze vergadering 3 hoofdthema's bondig aansnijden. Men zegt dat het politiek beleven en diensvolgens het politiek bedrijf aan bloedarmoede lijden en dat het politiek gebeuren dringend behoefte heeft aan opfrissing der opties. Men vraagt met andere woorden naar een levensbeschouwelijke leidraad geweven op frisse motieven die de
moderne mens zijn gading ge~ ven om levenslustig zijn taak te aanvaarden en zijn instinctieve geldingsdrang tot uiting te laten komen. Het politiek bedrijf heeft voor doel de welvaart en het wel-
Toespraak van senator H. Vanderpoorten, voorzitter, op de algemene vergadering van het L.V.V.
zijn van alle mensen te verbeteren en te veredelen. Daarbij rijst natuurlijk de vraag met welke middelen dit doel best kan bereikt worden. Er is in onze ogen één alternatief: De coUectivistisch-dirigistische politiek of de liberale politiek;
met andere woorden men moet weten of men de primauteit van het individu in de gemeenschap wenst te verwezenlijken of de primauteit van het abstracte begrip gemeenschap over het individu. De staat en de openbare besturen in het algemeen hebben meer en meer de neiging in het leven van de burgers in te grijpen en de burgers worden dit in het leven van elke dag gewaar. Wij houden niet voor dat in een geordendc maatschappij dc staat geen belarigrfjke rol zou moeten spelen. Wi,i zijn geen voorstanders van ongebreidelde vrijheid leidend tot super-individualisme en egoïsme. Wij weten dat de slecht begrepen vrijheid de gebuur is van de anarchie en tuchteloosheid die even verlammend zijn als strak dirigisme. Maar het is noodzakelijk eens de keuze tussen dit alternaticf gemaakt dat men ook op alle gcbieden deze keuze zal trachten waar te maken. Dit is zo op het economisch gebied waar de miskenning van de vrtjemarkt-econornie die wij "humane economie" noemen uiteindelijk moet leiden tot het fnuiken van de scheppingsdrift en de initiatieven der mensen die nochtans niet mogen geremd worden in hun geldingsdrang. Dit is ook waar op sociaal gebied waar het toch van hoofdzakelijk belang is niet alleen te denken aan materiële welvaart maar ook aan het alaeheel welzijn van onze burgers en dit voor alle categorieën van burgers ook aan diegene die nu nog aan de zwakste zijde staan. (Zie
verrota bi' •. .5J
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
BUITENLAND
Alles wat we de jongste weken in verband met de oprichting van een Verenigd Europa hebben meegemaakt. wijst op één bedroevend feit : dat de hardnekkigste voorstanders in al de us-ocrtogse jaren er niet in gesla~ zijn de massa te Interesseren voor deze grootse gedachte. De schuld ligt In hoofdzaak bij de enge politiek, die rond de plannen van een Robert Schumann. een Jean MOIUle't, en hun meöestrtjders werd eevoerd. In het begin waren het de Sovjets. die geen voordeel zagen in een samenhangend West-Europa. Moskou zelf gebruiJr,te hes systeem van annexatie doOr het scheppen van de satellietstaten, om zijn lnvloed<Jfee.r ster'k te maken. Maar er moest verhinderd worden, dat de rest van Europa de pogingen, om elk land één voor één i.n te palmen, voor nauw samengaan aou tegenwerken. Vlak na de tweede wereldoorlog heerste er onder de socialisten een ware euforie, over een verenigd Europa. Per toeval stonden op dat moment hun partijgenoten In taJrlJke vrije landen aan het hoofd van de regeringen. Toen door het spel van de democratie chriSten-democraten of liberalen aan het bewind kwamen, werd plotseling het enthousiasme veel kleinel'. Maar we moeten niet zover teruggaan, om de noodlottige Invloed van de politiek a,an te voelen. Iu Groot-Brittannië was hec voor de soclàll6t, Harold WllsolT, voldoende dat de conservatieven de verkteztngen wonnen, om zijn Europese politiek volledig te wijzigen. Van strijder voor de Intrede van zijn land in de Europese Economische Gemeenschap werd hij ineens een tegenstander, onder het voorwendsel. dat de bedisselde voorwaarden niet goed genoeg waren. In werkelijkheid zocht hij enkel een middel. om de conservatieve regering ten val te brengen. In West-Duitsland maken we juist het tegenovergestelde mee. Een socialistliberale regering. onder leiding van Willy Brandt, wou de mogeltjkhetd tot ontspanning in Eupopa scheppen. Daarvoor trachtte ze een der meest knellende punten op te lossen: het BerliJnse vraagstuk. Brandt slaagde erin. mits erkenning van een realiteit - het bestaan van twee DuItslanden - akkoorden af te sluiten met Moskou en Warschau. De christen-democraten weten. dat ook zij aan die werkelijkheid voorlopig niets veranderen kunnen. De sovJet-Unie wil in geen geval Oost-Duitsland als bolwerk VOOrde eigen vesting opgeven. Bovendien kan men in een nabije toekomst wel een sterk verruimde wisselwerking tussen beide deelstaten voorzien, maar zeker geen vereniging : daarvoor zijn ze al te erg uit elkaar gegroeid. De bedoeling van de "conservatieve', CDU:CSU was net dezelfde. als die van de socialistische Iabour in Engeland : de regering omverwerpen. Daartoe wa.ren alle middelen goed. De verkiezingen In Baden- Württemberg hebben nu die ka.ns vergroot. In zijn geheel genomen Is de poging niet geslaagd, want de socialisten hebben verhoudingsgewijze méér stemmen gewonnen dan de COU. Maar de achteruitgang van de liberalen, nochtans mmder zwaar dan de christen-democraten voorspetden. en het niet opkomen van de neo-naelsten ten voordele van de CDU/CSU bezocgden de volstrekte meerderheid aan de oppositie.
10
, ARM EUROP •
-~--<:-.~--
Psychologisch komt echter de slag tegen Brandt en zijn coalitie-regering wél erg aan. Barzei diende onmiddellijk een «opbouwende» motie van wantrouwen tegen de regering in. Brandt en Scheel besloten aan de stemming niet -deel re nemen, om de neuzen te kunnen tellen. ZIJ beschikken in de Bundestag ingevolge enkele ontslagnemingen nog juist over de helft van het aantal zetels plus één : 249. Voor eventuele ratificatie van de Oostvcrdragen hebben zij na de afwijzing dool' de Bundesrat tenmtnste zoveel stemmen nodig. Voor ons. Belgen. roept die toestand de regering van Camille Huysma.ns - de meeuw op één poot terug voor de geest. Zo de bekrachtiging van de Oostverdragen dan al niet onmogelijk is, wordt ze toch zeer twijfelachtig. Het ergste voor het arme Europa L~ echter het Franse referendum. President Gcorges iPompidou en zijn regering kunnen er wel op wIjzen, da t el' twee stemmen «ja» zijn tegenover elke «neen-. Maal' van de zes referendums, die Frankrtjk sedert de invoering van deze raadplegingen gekend hoert. biedt het jongste wel het me-est lamentabele uitzicht : 40 t.h.
van de kiezers bleef thuis en 7 t.h. van de opgekomen en gaf dan nog een wit of ongeldig briefje af. Dat betekent dat amper de helft in feite zijn mening duidelijk maakte. Op alle ingeschreven kiezers hebben er slechts 36 t.h. ja gezegd. Dat is verre van de massale instemming, die presidenc Pompidou verhoopte, om op de aanstaande Europntop te parijs met gezag te kunnen spreken. Waa.raan is deze mislukking hoofdzakelijk te wijten ? Aan twee factoren : de eeuwige zetf.de, da't aan het Franse volk, vooral door de president en zijn medestanders weer niet duidelijk uugeleg.d werd, waarom het ging. Het werd immers de kiezel' helemaal niet klaar welk EW'opa men wil bouwen. De tweede factor was de achterdocht van de kiezer, dat hij in een val gelokt werd, om aan de hele politiek van Pornpidou een vrijbrief te geven. Waarom moest er een referendum komen over verdragen, die door het parlement reeds aanvaard werden ? Waarom niet over voor hem zoveel meer belangrijke kwesties. als de prijzen, de tewerkstelling. de lonen, de dagelijkse dingen van het leven.
Arm Europa inderdaad. Frankrijk met een president. wiens prestige een gevoelige slag kreeg; Duitsland. tot voor kort nog'. met een vraagteken als bondskanselier; Italië In volle verkiezing.skoort met vrees voor fascLstl6che herOpleving; (Ie drie Benelux-landen, die al zijn ze dan van de vereniging, weinig In de pap te brokken hebben; Engeland met een premier Hea.th. die a.f te rekenen heeft met de Ierse kwestie en zovele sociale moeilijkheden en de andere drie nieuwe E.E.G.-partners, waar de referendums nog moeten komen. En toch, trots alles: de Idee van het Verenigd Europa is niet meer weg te cijferen. Wanneer zal de massa eindelijk begrijpen, dat enkel eendracht en solidariteit de afzonderlijke lauden helpen kunnen ? Wanneer zal cl' een leider opdagen, die kan doen aanvaarden, dat de Europa-. politiek boven en butten al de enge partij-politiek uitgroeien moet ! Ais de nood is aan de man. is de redding nabij. zegt een volkse spreuk. Misschien doen al de tegenslagen van de Jongste dagen etndelijk de ogeu opengaan
!
Willy DE SCHUTTER
Goed drukwerk is als een mooie glimlach het opent vele deuren Wie waarde hecht aan kwaliteit en stijl doet er goed aan contact te nemen met de
Drukkerij Antigoon n.v. TYPO·
2000 1000
OFFSET·
Antwerpen
Brussel
ROTATIE
Vleminckstraat 15 Em. Jacqmaintaan 105
tel. 03/32.89.68 lel. 02117.55.95
KIJKEN OVER DE GRENZEN (c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Het Europa-College te Brugge Binnenkort gaan zowat 600 studenten de nieuwe Europese Hogeschool te Florence in Italië tot werkelijk leven brengen. De beslissing van de ministerraad van de Europese Economische Gemeenschap, om deze !nstelling te openen, viel in november van vorig [aar. Tien jaar lang werd er door de «opvoeders» uit de Gemeenschappelijke Markt over onderhandeld. Nu de beslissing. is gevallen en de verwezenlijking voor de deur staat, vraagt men zich op vele plaatsen af, waarom het Europa-College van Brugge voorbijgegaan werd. Dit College werd reeds in 1949 opgericht door onze landgenoot, Henri Brugmans, en door de gekende filosoof Salvador de Madariaga. Ic:der jaar studeerden daar 60 «beurshouders», zodat het Brugse College thans reeds kan terugblikken
op een schaar van zowat 1000 gediplomeerde jonge Europeers. Onder hen wordt door het Brugse College met fierheid gewezen op mannen, als de dragIT van de eerste Nobelprijs voor Economie, Jan Tinbergen; het gewezen lid van het Opper.ste Gerechtshof van WestDuitsland te Karlsruhe, Leibholz; talrijke ambassadeurs, staatssecretarissen, parlementairen en universiteitsprofessoren. Op uitdrukkelijke wens van de E.E.G.-ministers moeten de instellingen van Brugge en Florence overleg plegen over hun programma's. Voor velen lijkt het waarschijnlijk, dat binnen afzienbare tijd het Brugse Europa-College als «regionaal» instituut bij de Florentijnse Hogeschool zal ingelijfd worden. Wij Belgen, mogen ons vragen : waarom ging het niet omgekeerd ? ?
Heath tert zijn Labour-tegenstrevers Men kent de tegenstelling tussen de Britse eerste-minister Heath en de Labour-partij over de toetreding tot de Europese Economische Gemeenschap. De scheurinn; in Labour is onlangs verergerd door het ontslag van de pro-markt gezinde ondervoorzitter. Roy Jenkins, en een zevental andere bestuursleden. Heath heeft zeker de sfeer tussen hem en Labour niet verbeterd. toen hij van een «vragenuurtje» (vóór het bezoek van Bondskanselier Willy Brandt) gebruik maakte om letterlijk zijn tegenstanders te tarten. Een conservatief lagerhuisl.id vroeg hem. of hij zou trachten de Bondskanselier ertoe te bewegen een onderhoud te hebben met Harold Wilson, de oppositie-leider. - Ik zou dat gaarne deen, zei Heath, maar de h. Wilson zal gedurende een tiental dagen in Noord-Amerika vertoeven. Hij gaat er spreken over de «Kunst van de politieke leiding». De Labourleden waren even met stomheid geslagen. Alleen de nieuwe minister van Buitenlandse Zaken van het «schaduwkabinet», Callaghan, verweet de eerste-minister deze «goedkope beledigingen». Hij voegde eraan toe, dat hij gaarne een uitnodiging zou asnvaarden, om met de Duitse bondskanselier te lunchen. Dan kon hij hem de verzekering geven van de goede samen wer-
Geweld tegen geweld Terwijl de leider van zijn partij, Harold Wilson, in de Ierse republiek met mannen van het IRA sprak, hield Labourlid Paget van Northampton in het Lagerhuis een heftige reden tegen deze terroristen. Nadat hij er de regering van beticht had verkeerd gehandeld te hebben met een onderzoek te laten instellen naar de dood van de dertien mensen te Londonderry. inplaats van het leger geluk te wensen, en ongelijk te hebben de ondervragingsmethodes af te keuren, die wapens en munitie deden ontdekken, zei hij:
- Er is geen politieke oplossing beschikbaar, om af te rekenen met dit soort van terreur, dat in NoordIerland plaats heeft. Het IRA tracht de orde te verstoren en zolang het niet neergeslagen is, zal el' geen regeling mogelijk zijn. Hij wil de regering zeggen, hoe ze het IRA breken kunnen: door terug te slaan. - Wij hebben honderden leden en officieren van de twee vertakkingen van het IRA. Ik zou zeggen, dat voor ieder persoon die gedood wordt door een bom of door een sluipschutter, een van die mannen binnen 72 uren zal worden
•
In
king met de aanstaande Labourregering. na de onverrnijdelijke nederlaag van de conserva lieven bij een verkiezing. Heath werd daardoor niet uit het veld geslagen. Hij antwoordde. dat hij ervan overtuigd was. dat Bondskanselier Brandt ziin uiterste best zou doen om te gelovc n wat Callaghan hem vertelde. maar dat hij de grootste moeite zou hebben, om het te aanvaarden. Heath herinnerde er inderdaad aan, dat op blz. 765 van zijn gedenkschriften. Harold Wilson vertelt hoe hij bij zijn outmeeting met Brandt te Londen in 1970 "er tussen hen beiden een totale gelijkheid van inzicht bestond over de Gemeenschappelijke Markt». - En het is niet de Dui tse Bondskanselier, die veranderd is, besloot eer s t c - minister Heath. Labourlid Eric Heffer beschuldigde dan de eerste-minister «over bruggen te springen door aan te nemen dat we reeds in de Gemeenschappelijke Markt zijn». Onder algemeen gelach antwoordde Heath, dat een van de voordelen van bruggen is. dat men er niet moet overheen springen. De wet op de Europese Gemeenschappen zal normaal door het parlement geleid worden, zodat Groot-Brittannië op 1 januari 1973 zijn plaats in de Gemeenschap kan innemen, zei hij.
Ierland?
terechtgesteld, indien (ie schuldige niet wordt uitgeleverd. Het zou zo maar niet een vage enkeling zijn. Ik zou een lijstje opmaken, in vaste volgorde, van de mensen die zouden in aanmerking komen. Zohaast de eerste van de lijst zou dood zijn, zou de volgende aan de beurt komen. Iedereen weet zeker, dat dit uitwerking zou hebben. Binnen een week, nog vooraleer men er een paar zou terechtgesteld hebben, zou deze maatregel de anderen tegenhouden ..:. Het antwoord volgde onmiddellijk van de conservatief MacLennan :
- Is de h. Paget 7) wr inig op de hoogte Vi!1 ,k geschiedenis. dat hij ',·1' zich geel' rekenscha ,) van geeft, dat hij iuist (L' t c--hniek beschriift pn r.811;,c~veelt voor het Britse leger, die gevolp,cl werd door de SS in Duitsland 1'11 in Frankrijk tegen het 'erzet'? En dat dit verzet aangroeide en niet "erminderde dool' deze actie? Maar het kwaad was geschied. Want nu weet het IRA aan de éne kant, dat er Britten zijn die juist dezelfde terreur zouden willen voeren als zijn leiders en aan de andere kant, dat de meerderheid niet wil weten van zulke onmenselijke praktijken.
11
Het woord Liberaal ligt weer in de mond (Vervolg
,
blz. 5J
nen die bezig zijn te zoeken naar een nieuwe vormgeving, de politici, de bestuurders. Het resultaat is ongeduld over het uitblijven van wat men als definitieve oplossing wil zien. Men kan inspraak nog zo goed organiseren, als er geen vertrouwen in bestuurders meer is, komt men aan besturen niet meer toe: de chaos is het enige resultaat." Deze laatste uitlating schijnt als het ware voor Belgische toestanden uitgesproken te zijn en zodoende ben ik tot het tweede gedeelte van mijn betoog gekomen. lVij mogen gerust stenen dat in het Belgisch politiek beleid van het ogenblik het meest volslagen gebrek aan vertrouwen heerst, waardoor misschien de absolute lusteloosheid waarmede de regering thans werkt verklaard kan worden, Dagelijks stellen wij vast dat parlementsleden van de huidig'e meerderheidspartijen morren wegens het feit dat nog steeds geen zweem van begin is gemaakt met de uitvoering van de regeringsverklaring en het zogeheten regeerakkoord. De zogeheten bevriende pers die de regering steunt steigert van ongenoegen. Verleden week heeft "Gazet van Antwerpen" de regering vergeleken met een schone slaapster. In een editoriaal dd. 22 april 11. heeft "De Standaard" onder de handtekening van
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
.,
va71
iemand die ik niet zal noemen met ruisend geluid geschreven al wat de regering reeds had kunnen doen maar waarmede nog geen aanvang werd gemaakt. In die krant evenals in andere kranten werd vastgesteld dat de regering verdeeld is over de kredieten voor de gewestelijke economische ontwikkeling, over het statuut van de Voerstreek, over de inrichting van de Brusselse agglomeratie-organen en de beveiliging van de Vlaamse aanwezigheid in de hoofdstad, over de grenzen van de Brusselse economische gewesten. Tijdens de vorige legislatuur waren er vele uitwendige tekenen dat de liefde tussen de regeringspartijen alles behalve was. De regering behield echter een tamelijk homogeen uitzicht en de ministers onderling onthielden zich van elke openbare bekvechterij. Thans leggen de socialistische en C.V.P. ministers niet enkel tegenstrijdige verklaringen af over de eventuele financiering door de staat van de Vrije Scholen maar ook C.V.P.-ministers onderling' lopen elkaar tegen het lijf wegens een duinverkaveling in De Panne. De nieuwe C.V.P. voorzitter Wilfl'Îed Martens laat geen dag voorbijgaan zonder ergens in het publiek te vertellen hoezeer hij de socialistische partijleiding wantrouwt. Vele leden van de meerderheid
Cl)
C (!)
w
U) ~
.« ...I
> W
C UW
12
kultl:lre'él tijdschrift
kunnen het anderzijds niet meer aanvaarden dat de huidige C.V.P.-B.S.P. coalitie van alle daken heeft geschreeuwd dat zij aan Brussel een nieuw aanschijn zouden geven maar ondertussen van de parlementaire democratie een soort karikatuur maakt. Niet minder dan 7 begrotingen voor 1971 werden in 1972 goedgekeurd wanneer alle middelen die in de begroting werden voorzien reeds opgebruikt waren. Op dit ogenblik laboreert men moeizaam aan de behandeling van de begrotingen voor 1972 dan wanneer de maand mei in het zicht is en derhalve reeds meer dan 1 trimester ongekontroleerd voorbij is. De tijdens de kabinetsformatie ontstane ruzie over de bevoegdheid van de cultuurraden is geenszins geluwd en de speciale commissie die overeenkomstig het regeerakkoord zou opgericht worden is niet samengesteld laat staan dat zij reeds enig concreet werk zou gedaan hebben. Anderzijds stellen wij vast dat sommige socialistische parlementariërs en andere socialistische mandatarissen in het openbaar het beleid van hun ministers aanklagen maar desal niettemin het vertrouwen in die ministers blijven stellen. Aan de minister van Justitie verwijt men dat de blijkbare reine bedoelingen die hij heeft door de feiten worden tegengesproken. De h. minister van Justitie blijkt inderdaad gekant te zijn tegen het geldspel, maar verleden jaar verdedigde hij een ontwerp waarbij niet minder dan 8 casino's werden geofficialiseerd. Inzake jeugdbescherming hebben wij de wet van 8 april 1965 die door een eensgezind parlement werd goedgestemd maar waarvoor blijkbaar de middelen ontbreken om de wettelijke voorsehrlîten ook in concreto hun volle nut te laten afwerpen ten bate van de Jeugdbescherming Ter gelegenheid van een verleden jaar gehouden interpellatie betoogde de h. minister van .Justitie dat hij er zou over waken dat 1 magistraat zich zou bekommeren over de aanslag bij daad of geschrift tegen de goede zeden. Ondertussen moeten wij ervaren dat men te Gent anders oordeelt over een toneelstuk van Arabal dan te Brussel. De h. minister van Arbeid die altijd beweert de vrede en de samenwerking onder alle men-
sen, weze het vreemdelingen. voor te staan blijkt geen bezwaar te hebben tegen het feit dat Belgische burgers door de Correctionele Rechtbank veroordeeld worden omdat zij een vreemdeling, die door geen eigen arbeidskracht kan vervangen worden, aan het werk stellen. -0-
Diegenen die soortgelijke verschillen tussen woord en daad vaststellen gewagen van schijnheilige politiek en tegen dit verschijnsel komt vooral de jongere generatie in opstand. Het is derhalve nodig dat alle middelen zouden in het werk gesteld worden om de werking van onze instellingen en de parlemantaire democratie opnieuw de nodige impulsen te geven. In die orde van gedachte is overigens het alternatief P.V.V. programma opgesteld op basis van het Vlaams Liberaal manifest dat in 1971 één parig door een vergadering van alle Vlaamse P.V.V. mandatarissen werd opgesteld. Ik blijf echter stellig de mening toegedaan dat wij el' moeten naar streven al diegenen die in dit land liberaal denken onder één banier te verenigen. In die zin overigens werd het ontwerp van statuten van de Vlaamse P.V.V. opgesteld. Wij willen de Vlaamse P.V.V. een reeks eigen bevoegdheden geven om aan de huidige Iandstructuren te beantwoorden maar wij hebben niet te vergeten dat de nationale P.V.V.P.L.P. eveneens hare bevoegdheden behoudt. Dit stemt trouwens overeen met hetgeen i.z. landstructuren door de grondwet en de daaruit voortvloeiende uitvoeringswetten werd beoogd. Wij moeten er derhalve naar streven voor alle materies waarvoor eensgezindheid en gezamenlijk beraad nodig is samen te werken met onze franstalige landgenoten. Tevens moeten wij de ingeslagen weg van de regionalisatie ten bate van een groter eendracht in het land verder bewandelen vermits gebleken is dat de federalisten zelfs geen gesprek met elkaar kunnen aangaan wanneer men de meest recente uitlatingen van de leiders van de federalistische partijen hoort. Ziedaar enkele overwegingen die de leden van het.L.V.V. zouden moeten ter harte nemen . opdat wij onze traditionele roeping en onze rol zouden kunnen blijven vervullen.
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
PIET VAN BRABANT: HET LIBERALISME WORDT IN EER H ERSTE LD Geen misbruik van Vlaamse meerderheid
In de plaa ts van een jaarverslag zou op de algemene vergadering van het Liberaal Vlaams Verbond eens iemand een historiek moet.en maken van het LVV sedert 10 jaar of een met de geschiedenis van de jongste 10 jaren aangevulde herdruk brengen van het boek dat onze medestander Georges Albert geschreven heeft ter gelegenheld van het 50-jarig bestaan van het LVV in 1963, Welke belangrijke evolutie het LVV in de argolopen 10 jaren heeft doorgemaakt zou clan. beter wellicht dan uit een jaarverslag, kunnen blijken.
Md recht en reden zou men dan kunnen
vaststellen, dat de huidige positie en de invloed van het LVV de vrucht zijn van een onverdroten, systematisch en principieel streven van een schare medestanders, die geleid door onze voorzitter, senator Herman Vanderpoorten, nooit hebben gewanhoopt in hun kansen om de doelstellingen van de stichters van het LVV te bereiken. Nog niet zo heel lang geleden beschouwden sommigen in de PVV het LVV als een hinderlijke en dus gevaarlijke drukkingsgroep. werden onze vergaderingen geschuwd en onze stellingnemingen verdoezeld of verzwegen, Het LVV had im-
2
Secretaris-generaal 111/ gelijk
kriiçen
mers geweigerd het woord liberaal uit zijn woordenschat en zijn titel te schrappen. Wij krijgen nu gelijk. Het liberalisme wordt in de PVV weer in eer hersteld. Het LVV bleef ook trots op zijn vlaamsgezindheid en ijverde gedurende al die jaren, tijdens welke sommigen de Vlaamse beweging verwensten, voor de Vlaamse belangen in de PVV en voor de Vlaamse rechten in België. Het was geen gemakkelijke strijd. Maar degenen die eraan deelgenomen hebben, deden het omdat zij er heilig van overtuigd waren, dat zij daarmee niet alleen handelden in overeenstemming met hun eigen beginselen, maar ook in het belang van het liberalisme in Vlaanderen en van de politieke partij, die, ondanks alles, geroepen was om dit liberalisme uit te dragen. Door hun onverpoosde actie zijn de ideeën, die wij in het LVV huldigden geleidelijk ook sterker aan bod gekomen in de partijgeledingen en in de fracties van Kamer en Senaat. In het afgelopen jaar mocht het Liberaal Vlaams Verbond doorheen de crisis. die de PVV beroerde, ook ten opzichte van degenen,
Piet
Va1l
Braoant
wij
die ons niet of minder genegen waren, ten overvloede bewijzen, dat ons verbond de stevigste en betrouwbaarste houvast was van de Vlamingen, die zich in of buiten het partijpolitiek verband als liberalen aandienen. Omdat het LVV niet rechtstreeks als zodanig in het politiek partijverband gemengd is, kan het. zoals steeds in het verleden, klaarder zien in het politiek gebeuren in ons land en met meer helderheid van geest de toekomstige evolutie doorzien. Het LVV had zich reeds lange tijd voorbereid op de regionalisatie van het land en op de culturele autonomie, die in het voorbije jaar in de grondwet zelf hun beslag kregen.
* ** De crisis, die de PVV - PLP doormaakte, werd door de Vlaamse Liberalen minder sterk aangevoeld en op verstandige wijze opgevangen. De erbarmelijke geschillen, die de Waalse en vooral de Brusselse PLP onderling verscheurden staken schril af tegen de eensgezindheid, waarvan de liberalen in de Vlaamse gewesten getuigden.
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Terwijl velen in de Napelsstraat nog hopeloos en ademloos tegen de stroom op poogden te roeien in de unitaire schuit, die in 1965zo'n verrassend rijke buit had meegebracht, werkte het LVV rustig maar vastberaden een structuur en een doctrine-programma uit, die van aard zouden zijn om de toekomstige Vlaamse vleugel te schragen. Dit was niet nieuw. Het LVV,dat sommigen destijds Smalend een academisch clubje hebben genoemd, heeft zich steeds ingespannen om op congressen, algemene vergaderingen, colloquia en studiedagen de liberale beginselen juister te definiëren, ze te toetsen aan de concrete politieke , actualiteit en ze in de vorm van moties of manifesten aan te bieden aan degenen, die in regering en Parlement met het eigenlijk landsbeleid en met de wetgeving belast zijn. Zo heeft ook het hoofdbestuur van het LVV in het afgelopen jaar, toen er nog geén sprake Waa van een aparte Vlaamse partij vleugel, toen er nog geen sprake was van vervróegd.eparlementsverklezingen, in tempore non suspecto, gemeend dat het LVV een aantal belangrijke problemen moest bestudeten en .eonclusies opstellen o.m. in verband met het cultuurbeleid, -de informatleproblemen, de pluralistische school, de vrijwaring van het leefmilieu, de bescherming van het privé-leven, de strijd tegen de censuur, de problemen van de seksualiteit, de abortus, de voorbehoedsmiddelen en de problemen van de derde wereld.
De conclusies van dit studiewerk verschenen in het Volksbelang. Zij vormden een oriëntatie-programma, dat een reeks fundamentele opties bevat en de krachtlijnen van een progressief streven, dat uitstijgt ver boven de communautaire geschillen. Het LVV bracht eens te meer een vernieuwing. Een vernieuwing, die wij al zagen in de optiek van de ruime autonomie, die onafwendbaar aan de Vlamingen in alle politieke partijen en dus ook aan de liberale Vlamingen een grotere armslag en een zwaardere verantwoordelijkheid zou geven. Zoals in Volksbelang geschreven werd, houdt deze vernieuwing de erkenning in dat de geëngageerde mens van vandaag bijzonder begaan is met zijn ontplooiing als individu. Meer dan ooit begaan wellicht, omdat de wereld waarin wij leven steeds meer ontmenselijkt wordt: hetzij door het dwangbuis waarin men de maatschappelijke structuren en meteen de persoonlijke vrijheid wil vangen,' hetzij door de bedreiging die de voortschrijdende ontwaarding van het leefmilieu op het leven zelf doet wegen. Voor de Vlaamse PVV, die ingevolge de opstandigheid van de Brusselse franstalige PLP-ers, weldra zou beslissen tot de oprichting van een aparte partij vleugel, was er geen groot probleem. Onze medestander Willy De Clercq trof in het LVV de elementen aan, die hem en zijn bestuur zouden toelaten op 27 juni 1971over te gaan tot de stichtingsvergadering van de Vlaamse PVV. De Vlaamse PVV vond in ons verbond een structuur en vooral de mensen, de deskundigen die de grondslag hadden gelegd van een politiek programma en niet
in het minst ook de geestdrift en de vastberadenheid, die nodig zijn om in zulke moeilijke omstandigheden een nieuwe politieke organisatie uit te bouwen. Dank zij de voedingsbodemdie het LVVhad geboden, kon de oprichting van de Vlaamse PVVgepaard gaan met de goedkeuring en de bekendmaking van het Vlaams liberaal manifest «Steeds meer», een boodschap, die oud-minister Frans Grootjans neerschreef en die voor een groot deel geïnspireerd was door de vernieuwende gedachten, die uitgegaan waren van ons studieweekeinde en door het vroeger studiewerk, dat in de schoot van het LVVgeleverd werd.
*** Deze aanloop verstrekte de liberale Vlamingen van bij de aanvang een opvallende voorsprong op hun franstalige vrienden in Brussel en in Wallonië. Zodanig, dat bij de parlementsontbinding, waartoe
De LVV-prominenten
schien nog niet gewoon zijn, Het blijft overigens een van de opdrachten van het LVVerover te waken, dat met die meerderheidspositie ook rekening wordt gehouden op het nationaal vlak, o.m. bij de samenstelling van de nieuwe organen, van commissies en delegaties. (Ik denk bv. aan de commissies die het nationaal PVV - PLP-congres moeten voorbereiden of aan de delegatie van de PVV - PLP in het schoolpact). Die meerderheidspositie betekent niet, dat de Vlamingen hun Waalse of Brusselse collega's willen overtroeven en overal en altijd de machtspositie willen innemen, die hen zou toelaten de anderen te minoriseren. Wij aanvaarden de regionalisatie en alle consequenties ervan. Dit betekent, dat de Walen ondanks hun zwakkere positie aanspraak mogen maken op eenzelfde vertegenwoordiging en dat hun stem even zwaar kan en moet wegen als die van de Vlaamse PVV; maar het betekent, wat Brussel betreft, dat de «blauwe leeuwen», ook al zijn zij er in de
aan de bestuurstafel
de regering Eyskens - Cools in september besloot - om interne tegenstellingen te verdoezelen - de Vlaamse PVV-ers dadelijk konden uitpakken met een eigen kiesplatform, dat zowel inzake communautaire thema's als inzake het sociaaleconomisch beleid vrijwel overeenstemde met hetgeen in het LVV gedacht en verdedigd werd. Het resultaat van de verkiezingen van 7 november 1971toonde aan, dat de Vlaamse PVV gelijk had gehad haar inspiratie te zoeken bij het LVV. Terwijl de PLP in Wallonië en in Brussel, voor de Kamer, 14 zetels verloor, slaagde de Vlaamse PVV erin zich te handhaven en ondanks de strubbelingen in het Brusselse kiesarrondissement ging de Vlaamse PVV in het geheel nog vooruit. De gezamenlijke Vlaamse parlementsfractie telt nu 32 leden van Kamer en Senaat, dit is meer dan de Waalse en franstalige Brusselse fracties samen. De Vlaamse liberale vertegenwoordiging is nu de sterkste in de partij. Dit is een nieuwe toestand in de liberale partij, een toestand waaraan wij mis-
minderheid, krachtens hetzelfde beginsel recht moeten hebben op een gelijke behandeling als de Brusselse franstaligen, aanspraak mogen maken op een gelijke vertegenwoordiging en op het Brussels plan de pariteit willen gerespecteerd zien. Het LVV verheugt zich stellig in de opgang van de Vlaamse PVV. Velen onder onze leden werken mee aan de voorbereiding der verslagen die op het congres van de Vlaamse PVVte Blankenberge zullen voorgebracht worden. Het wordt een zeer belangrijk congres, een gebeurtenis zelfs in de geschiedenis van de Belgische Liberale partij, die ons vertrouwen inboezemt te meer daar in de verslagen, o.m. inzake recht op informatie, bescherming van het privé-leven en censuur blijk gegeven wordt van een openheid, een sociale bekommernis en een vooruitstrevend liberalisme, die wij in het LVVzo op prijs stellen. Maar met dit Vlaams congres is de kous niet af. Het LVVzal als morele begeleider naast de Vlaamse PVV moeten blijven staan in haar streven voor gelijkheid en gelijkwaardigheid in de nationale partij en de partij-organen waar het nationaal beleid wordt beoordeeld en beslissingen
3
~--------------------------------------------------------------------
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
genomen worden die de hele partij verbinden. Als morele begeleider, als raadgever, zelfs als gids, zoals het in het verleden vaak gebeurd is - ik denk o.m. aan het initiatief tot het sluiten van een cultuurpact - en ook als waakhond, waar het noodzakelijk is - U zult het mij niet kwalijk nemen, dat ik terzake denk aan de toestand te Brussel, meer bepaald aan het lot van de liberale Vlamingen in de hoofdstad. De eis inzake een cultuurpact werd tijdens de studiedagen van het LVV op 1 en 2 mei bevestigd en naderhand op publieke wijze gesteld en toegelicht in een bijdrage van professor Adri Verhulst. die verscheen in Het Laatste Nieuws en De Nieuwe Gazet. Prof. Verhulst had de eis voor het eerst reeds in het Volksbelang van 5 maart 1969 gesteld en zulks als lid van ons hoofdbestuur en na overleg en instemming ervan. Toen reeds schreef hij dat het niet de bedoeling was de culturele autonomie te verhinderen, te vertragen of af te zwakken, maar te komen tot een duidelijke en bindende afspraak, die de vrijzinnigen in :Vlaanderen zou toelaten hun overigens gefundeerde argwaan prijs te geven. Het was er het LVV, en het Willemsfonds dat mede het initiatief heeft genomen, niet om te doen stokken in de wielen te steken bij de voltooiing van de nieuwe staatsstructuren. De Vlaamse PVV-parle, mentsleden, die hierin gesteund waren door het hoofdbestuur van het LVV, werkten inderdaad op positieve wijze mee aan de grondwetsherziening en aan het geheel der nieuwe grondwettelijke en wettelijke teksten die de staatshervorming dienden te bezegelen. HUn medewerking aan deze hoogst belangrijke hervorming o
VOLKSBELANG wordt uitgegeven door de 'Stichting A. Vauderpoorten
REDACTIE: Korte Nieuwstraat 28,
:!OOOAntwerpen.
HOOFDREDACTEUR EN VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Fr. Sll'iclcll1an
H. Ke rmisxt rnn t 36 :!:l~O Edl'gPIl1
ADl\IINISTRATIE: L. V. V.-Secretariaat
Korte Nleuwstraat 26 ::000 Antwerpen
Een
çezictit
in
de
zaal
tijdens
de
jaarlijkse
- de meest ingrijpende wellicht sedert de onafhankelijkheid van België - strekt de Vlaamse PVV tot eer. Zij heeft het gedaan ondanks de weerstand en de aarzelingen aan Waalse zijde en het koppig verzet van de Brusselse gemeentenaren. Zij heeft het gedaan hoewel zij zich in de oppositie bevond, en aldus ten overstaan van de openbare mening bewezen, dat de liberale Vlamingen zich niet Iaten verleiden tot electoralisme en demagogie. Tevens was het een les voor de CVP en voor de BSP, die als oppositiepartijen enkele jaren voordien om beurten hadden geweigerd aan de grondwetsherziening deel te nemen. De enen uit protest tegen de schoolwet van Collard. de anderen uit protest tegen de eenheidswet. De Vlaamse PVV is er bovendien in geslaagd het cultuurpact, dat in onze rangen geboren is, mee te doen aanvaarden door de andere partijen en zulks ondanks het tandengeknars van de CVP. De af'kerigheid van de CVP inzake het cultuurpact is intussen niet verminderd, hoewel de tekst ook door de CVP-leiders is ondertekend. Het blijft dus voor het Liberaal Vlaams Verbond een dwing-ende plicht erover te waken dat de tekst van het cultuurpact naar de letter en de geest zou worden nageleefd en desnoods de miskenning' van dit pact aan te klagen. Voor het LVV en voor de Vlaamse PVV is dit cultuurpact misschien wel de belangrijkste overwinning van het jaar geweest, maar een zegeroes zou hier niet gepast zijn. Laten wij zeer aandachtig de evolutie volgen en de reacties nagaan.
Tel. : (03) 32.23.25
J AARABO~NEl\lENT: 100 fr. re storten op postchequerekening 736.99 van het Liberaal Vlaams Verbond Antwerpen.
Het cultuurbeleid krijgt, vooral in het kader van de culturele autonomie en dank zij het bestaan van een cultuurraad met decretale bevoegdheid, een groter politiek belang. Het is nog te vroeg om zich aan voorspellingen te wagen, maar het lijkt mij
algemene
vergadering.
niet uitgesloten, dat de cultuurraad meer en meer bevoegdheden naar zich zal toehalen en zich op den duur ook bevoegdheden zal toeëigenen, die vooralsnog bij het nationaal Parlement be4lusten. De cultuurraad noemt men thans het «cultuurparlernent». Terwijl het nationaal Parlement aanzien verliest om allerlei politieke, technische en j)sychologisëhe rederïerï, geniet het cuttuurparlement een onbetwistbaar prestige. Nieuwe bezems vegen goed en het kan natuurlijk verkeren, maar intussen valt het op, dat de ernstige kritiek, die de openbare mening op Kamer en Senaat uitbrengt voorlopig niet bestaat ten opzichte van het cultuurparlement. Denken wij maar aan het absenteïsme, het feit dat de begrotingsdebatten vaak zinloos, nutteloos geworden zijn, niets opleveren, vaak plaats hebben wanneer de kredieten reeds opgebruikt zijn, denken wij even aan de overigens gewraakte situatie waarbij het na een interpellatie voor de oppositie onmogelijk wordt gemaakt te stemmen over een motie die niet de gewone ordemotie is. Op het cultuurparlement kleeft geen smet. Het lijkt mij volstrekt niet uitgesloten dat dit Vlaams cultuurparlement geleidelijk zou kunnen uitgroeien tot het Vlaams parlement tout court. Misschien neemt het niet zo'n vaart, maar het is een eventualiteit waarmee rekening moet gehouden worden, vooral daar het federaliseringsproces zeker niet ten einde is en het goed mogelijk is dat de Vlamingen, onder druk van het Waals federalisme, dat in Wallonië meer en meer aanhangers telt, genoopt zouden kunnen worden een zeker federalisme te aanvaarden of noemen we het een ruimer zelfbestuur in een ruimer aantal materies, waarbij men dan automatisch op dat Vlaams cultuurparlement zou terugvallen. Mocht deze evolutie zich anders voltrekken en het streven der federalisten bv. opgevangen worden door de gewest-organen,
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
die op basis van artikel 107 quater moeten worden opgericht, dan blijft het nog een feit, dat het Vlaams cultuurparlement in ons politiek bestel een steeds groeiende rol zal willen spelen. Een hoofdtaak voor het LVV zal het zijn in de eerstvolgende jaren vooral de cultuurraad te volgen en eens te meer als morele begeleider, als inspirator en als deskundig en onafhankelijk raadgever op te treden. Het LVV kan in ieder geval een heel belangrijke rol spelen in deze nieuwe instelling en het is de hoop van het hoofdbestuur dat de leden met raad en daad de Vlaamse liberale fractie zouden bijstaan in haar actie. Ook met deze bekommernis werd in het afgelopen jaar, in samenwerking met de Stichting Arthur Vanderpoorten overgegaan tot de oprichting van het coördinatiecentrum voor liberaal cultuurbeleid en het Lirti, dat zich hoofdzakelijk met radio en televisie zal bezig houden. Het hoofdbestuur van het LVV'heeft in de voorbije maanden vooral aandacht geschonken aan het cultuurbeleid, dit blijkt uit alle verslagen en mededelingen, die wij bekendmaakten en uit deze zopas vermelde initiatieven. De nieuw gestichte cultuur-organen van het LVV moeten nu uitgebouwd worden, eventueel aangevuld en verbeterd. Het LVV wil deze hele culturele actie animeren en stimuleren. Maar het betekent geenszins dat het LVV daarmee de andere politieke problemen uit het oog mag verliezen.
Leggen wij van nu af aan de klemtoon op het cultuurbeleid, dan kunnen wij ons niet de weelde veroorloven voor het overige op onze lauweren te gaan rusten. Terloops vermeldde ik reeds het Brussels probleem en de inrichting van de PVV in het Brussels kiesarrondissement. Erover waken dat de liberale Vlamingen ook te Brussel aan hun trekken komen moet een bestendige zorg zijn van ons verbond. Het hoofdbestuur heeft zich herhaaldelijk in de loop van het jaar uitgesproken voor de splitsing van het huidige Brussels kiesarrondissement. Dit is een oplossing, die het voordeel heeft de zaken in het reine te trekken. Maar ook na de splitsing van het arrondissement zal men, misschien nog meer dan nu, op waarborgen moeten staan ter bescherming van de nederlandstaligen in de 19 gemeenten van Brussel - Hoofdstad. Daarnaast komen nog andere belangrijke taken voor het LVV, o.m. in verband met de toekomstige gewest-organen, die krachtens de grondwet het licht zouden moeten zien, de werking van de gewestelijke economische raden en de indeling van het land in agglomeraties en federaties van gemeenten.
* ** Hiermee is hopelijk aangetoond, dat het LVV, trouw aan zijn traditie, in de lijn van zijn statuten en in de lijn van de actie die gevoerd werd onder het staatsman-
schap van senator Herman Vanderpoorten en de toegewijde ijver en werkkracht van oud-voorzitter en volksvertegenwoordiger K. Poma, ook dit jaar een niet te onderschatten rol heeft gespeeld in onze nationale politiek. De resultaten zijn er. Zij moeten \'001' ons allen een aansporing zijn om onze taak voort te zetten, om aan de voortdurende renaissance van het Iioeralisme in de Vlaamse gewesten te werken, in het besef dat wij hierdoor onze eigen morele. geestelijke en materiële vrijheid veilig stellen en het Vlaamse volk, dat in wezen liberaal is ingesteld, vrijwaren tegen de opdringerigheid van de staat, tegen taboe's die deze staat ons wil opleggen, tegen de oeverloze bemoeizucht van een gesloten en onverantwoordelijke administratie en tegen het imperialisme en het autoritarisme van sommige belangengroepen. Vechten voor de vrijheid van een volk, dat betekent ook vechten voor de vrijheid van het individu, vechten voor de eerbiediging van het filosofisch, ideologisch en politlek pluralisme van de enkelingen, die de gemeenschap vormen, vechten voor de handhaving en het invoeren waar het moet van een zo groot mogelijke verscheidenheid, een sociaal en syndicaal plurallsn-e, een pluralisme op het cultureel gebied, op school gebied en op het gebied van de pers en de informatie in het algemeen. Want waar dit gevecht niet gevoerd wordt, daar is het met het liberalisme gedaan.
Het woord' Liberaal ligt weer in de mond
(vervolg
!Ja I/
blz. 1)
Dit is eveneens waar voor de algemene levenssfeer die wij willen aanbieden en trachten te bereiken. Het Liberaal Vlaams Verbond heeft in het verleden zijn standpunten niet op een ondoordachte wijze naar voor gebracht maar rekening houdende met de evolutie en met de noden van onze moderne tijd en van de betrachtingen van de moderne mens het politiek credo aangepast aan moderne politieke inzichten. Wij menen dat de kiezers en de publieke opinie recht hebben op klare stellingnamen en dat men dan ook tracht deze na discussie vastgelegde standpunten te konkretiseren in de politieke realiteit.
* ** In het Liberaal Vlaams manifest werd overigens gezegd dat het zeker geen toeval is dat zowat overal ter wereld het liberalisme terug aan bod komt
en het woord liberaal opnieuw graag in de mond wordt ge. nomen. Als in Tsjechoslovakije een beweging tegen de Russen en hun verpletterend marxisme uitbarst dan noemt men de promotors van deze ontvoogding liberalen. Als in de U.S.A. zowel in de demokratische als in de republikeinse partij de progressisten dienen aangewezen dan heet men ze eveneens liberalen. Als Pompidou de Fransen een demokratischer beleid voorspiegelt dan dit van het neerdrukkend Gaullisme dan heeft hij het over "unc relance Iibérale". In vele westerse politieke geschriften wordt niet langer meer geaarzeld de progressiviteit als de politieke uitdrukking van het liberalisme te noemen. Er voltrekt zich namelijk een voorbeen nooit gekende liberalisering van de samenleving die gepaard gaat met een beeldenstorm die vele politieke heiligen neerhaalt. Dezelfde geestesgesteldheid is trouwens bij onze Nederlandse partijgenoten van de V.v.D.
tot uiting gekomen tijdens het onlangs te Nijmegen gehouden congres. De hoofdredacteur van "Volksbelang" heeft er het L.V.V. vertegenwoordigd. Hij heeft ons in zijn nabeschouwingen geleerd dat men vaststelt welk parallellisme er is op liberaal vlak tussen de toestanden en opties hier en over de Moerdijk. 'I'ekeriend in dit verband is alvast dat binnen de V.V.D. ook een liberaal manifest in de maak is dat zoals het Vlaams Liberaal manifest de krachtlijnen wenst aan te duiden die een alternatief moeten vormen voor de voortschrijdende collectivisering van de maatschappij en de toenemende onvrijheid van het individu. De jonge V.V.D. fractieleider Wiegel citeerde in zijn congres-toespraak wijlen professor Oud die in 1956 profetiseerde door te zeggen: "Het socialisme is veel minder dan het liberalisme bereid de bakens te verzetten als het getij verloopt. Dit komt doordat het liberalisme een beginsel en het socialisme een dogma is. Krachtens dit dogma wordt van socialisatie alles verwacht. Steeds weer
is de conclusie dat er nog niet genoeg gedirigeerd wordt." Onze Nederlandse vrienden ervaren dus ook de noodzaak te stellen dat met de confrontatie van collectivisme en liberalisme een duidelijke scheidslijn aangetoond is tussen het socialisme dat ste-eds naar dwangmatige systemen grijpt en het liberalisme dat altijd weer uitkomt op het individu. De voorzitster van de V.V.D. mevr. Haya Van Someren heeft aan voormelde overwegingen enkele praktische vaststellingen toegevoegd en o.m. het volgende gezegd: "Het wereldbeeld is veranderd: nieuwe technieken, nieuwe inzichten en dus nieuwe risico's beheersen deze tijd, waarvoor we niet alleen nog geen naam hebben maar waarin onze oude termen en opvattingen niet meer kloppen, niet meer inspirerend, niet meer doelmatig blijken te zijn. Aanvankelijk waren het de jongeren die er niet mee uit de voeten kwamen, thans geldt dat ook voor ouderen. liet resultaat is veel wantrouwen juist jegens diege(zie rerroïo
blz. lZ)
5
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
HET VRIJE INDIVIDU IS DE ZIN VAN HET SOCIALE LEVEN Volksvertegenwoordiger E. Flam aïii l!leld roer de algemene L.V.V.-vergadering een referaat over het onderwerp «Sociaal Liberalisme .•
Het laat geen twijfel dat het onderwerp «Sociaal Liberalisme» veelomvattend is en derhalve van diverse standpunten uit kan benaderd worden. Ik meen echter dat het hoofdzakelijk moet gezien worden als een maatschappijvisie waarbij de mens als einddoel moet gesteld worden van iedere sociale vooruitgang. Aan de hand van mijn uiteenzetting hoop ik te kunnen aantonen dat deze doelstelling het best te verwezenlijken valt in een liberaal georiënteerde maatschappij. Sociaal liberalisme neemt dan ook als uitgangspunt aan de vrijheid die aan de mens wordt gelaten te twijfelen aan de waarden van zijn beschaving. Deze vrijheid laat alle mogelijkheden open voor de toekomst en draagt in zich de kiemen van een bestendige vooruitgang. Deze visie wordt echter bedreigd ?oor een steeds dieper ingrijpend marxisme dat integendeel als ideaal vooropzet een levenswijze waaromtrent het geen twijfel laat, m.a.w. het marxisme stelt zich absoluut. Als liberalen moeten wij open staan voor kritiek van de maatschappij waarin wij leven en we mogen zeker niet gaan denken dat dit de uiting is van een verouderd individualisme. Integendeel, het aanvaarden van deze houding wijst juist aan dat het individu de zin zelf is van het sociale leven.
6
Wil een maatschappij inderdaad vooruitgaan dan heeft zij kritiek nodig, zo niet stagneert zij in een eng conservatisme dat het welzijn van bepaalde groepen of gezagdragers beschermt. Dit is één van de belangrijkste, om niet te zeggen de belangrijkste reden, dat in de totalitaire regimes elke poging van contestatie, hoe schuchter ook, in de kiem wordt gesmoord, zo nodig met geweld. In tweede orde aanvaardt het sociaal liberalisme als drijfveer van de maatschappelijke dynamiek, het economisch liberalisme.
*** Door onze tegenstrevers wordt verweten dat sociaal en economisch liberalisme niet kunnen samengaan omdat de vrije markteconomie beheerst wordt door het winstbejag en dit in de meest pejoratieve zin van het woord. Deze kritiek komt in hoofdzaak uit de rangen van ouderen die niet begrepen hebben dat er in onze maatschappij iets veranderd is en dat het winstbejag niet meer uitsluitend gehoorzaamt aan materiële imperatieven, maar ook aan het verlangen naar een grotere individualisatiedrang en vooruitgang op sociaal en cultureel niveau. Voor de jongere generatie is daarentegen het economisch liberalisme meer aanvaardbaar als hefboom voor een ware so-
ciale vooruitgang omdat haar denkpatroon niet meer geconditioneerd wordt door het historisch verleden. Het sociaal liberalisme heeft derhalve tot object de totale mens die niet enkel een potentiële vrijheid maar een reële vrijheid wil bezitten. Het streefdoel van het sociaal liberalisme beoogt dan ook het welzijn van allen, van de mens in al zijn facetten en beoogt aldus bij te dragen tot het opheffen van al wat tot ongelijkheid kan aanleiding geven en aldus de reële vrijheid kan aantasten. Een waar sociaal liberalisme bereikt slechts dan zijn doel indien het beschikbare open wordt gesteld voor allen, zonder uitzondering. d.i. geen gelijkschakeling of nivellering doch veeleer een nooit afnemende strijd tegen iedere weerstand die van aard is het zinvolle bestaan van de mens te bedreigen. Zo dit in de vorige eeuw op een ontoereikende wijze gebeurde dan had ik ook de uitleg gevonden van het succes van de marxistische ideologie, die echter door reden dat zij haar systeem als de enige weg naar een menswaardig bestaan voor allen voorstelt, tijdsgebonden is aan de toestanden eigen aan de 1ge eeuw. De gedachte van sociale vooruitgang is evenwel niet tijdsgebonden, het is een zich bestendig voortbewegende stroming die veel complexer, genuanceerder en rijker aan inhoud is dan een eens en voor-
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
goed vastgelegd rechtlijnig systeem als het marxisme. De geest van het moderne sociaal liberalisme dr.áagt niet alles over aan de gemeenschap zodanig dat de mens zou ontslagen worden van elke verantwoordelijkheid wat betreft zijn eigen lotsbestemming. Voor ons blijft de mens als individu centraal en wordt het liberalisme sociaal zo het de middelen in het leven roept die toelaten dat het individu tot een optimale ontplooiing komt. Het maatschappelijk bestel, waarbinnen de ontplooiing van de mens zich dient te situeren, moet derhalve ontdaan worden van alle weerstanden, van alle klemmen die deze ontwikkeling in de weg kunnen staan. M.a.w. onze betrachting is deze afgestemd op de mens los van de maatschappelijke dwang en aldus vrij om zijn verantwoordelijkheid op te nemen. Tegen deze stroming werpen zich het etatisme en het dirigisme op als overblijfselen vaJl ogenblikken in ons bestaan toen de staats interventie nodig was om te reageren tegen de gevolgen van de oorlog en van reconversies. Dat het Westers socialisme, dat het staats dirigisme voorstaat, theoretisch mogelijk is willen we niet in twijfel trekken maar het staat vast dat alsdan de drijfveer van de technische vooruitgang ernstig in het gedrang wordt gebracht en meteeri het materieel welzijn. r
***
Het socialisme steunt zich in de grond op een fictieve vereenzelviging tussen het normaal verschijnsel van socialisering en het traditioneel socialisme. Tussen beide begrippen ligt nochtans een essentieel verschil. Bocialisering is de toename der goederen en het beogen van de beste verdeling ervan onder alle leden van de maatschappij terwijl socialisme er op neerkomt iedereen te onderwerpen aan het bestaan van de grootste massa. In een snel evoluerende maatschappij als de onze is het praktisch moeilijk om niet te zeggen onmogelijk te voorspellen welke richting de behoeften van de mens zullen inslaan. vast staat echter dat deze behoeften steeds ruimer zullen worden zowel kwantitatief als kwalitatief. Wij evolueren inderdaad naar een maatschappij waarbinnen de meest veelzijdige en intensieve deelneming van de leden moet bewerkstelligd worden wat als 'eerste vereiste stelt een maatschappij met principiële gelijkheid van rechten en ontplooiingsmogelijkheden voor allen. Dit zijn de grondslagen voor een democratische, en wie democratische zegt, zegt liberale maatschappij. In deze maatschappij zal het eerst te bereiken doel zijn het losser maken van de maatschappelijke stratificatiestructuur wat moet toelaten het grootst mogelijk aantal potentiële talenten aan bod te laten komen of te verhinderen dat zij in een verkeerde richting geleid worden.
* ** De basis ligt derhalve bij het onderwijs dat de mogelijkheid moet bieden dat ieder individu recht op opleiding en op onderricht heeft die het best met zijn bekwaamheden overeenstemmen. Deze grondgedachte is ingegeven door de meest elementaire sociale rechtvaardigheid. Wil het aldus opgevat onderwijs zijn taak op een volwaardige wijze vervullen dan zal het dienen herdacht te worden in functie van de werkelijkheid, de behoeften en de moderne technieken. Onze huidige opvattingen inzake onderwijs zijn nog grotendeels geconditioneerd door de gedachte van het bijbrengen van een massa kennis waarbij getuigenis wordt afgelegd van een gebrek aan fantasie die wij nodig hebben om een positieve richting in te slaan. Onvermijdelijk moet het onderwijs zich op het peil stellen van de steeds toenemende technische vooruitgang om te verhinderen dat de bijgebrachte kennis door de wetenschappelijke evolutie zou achterhaald worden. Tenslotte moet het invoeren bevorderd worden van de nieuwste technieken inzake communicatie door ze aan te wenden als middel van een vroeger nooit vermoede mogelijkheid tot simulering en informatie. Inzake onderwijs stelt zich tenslotte de vraag of in onze maatschappij van morgen, die een steeds belangrijker plaats zal bieden aan de vrije tijd, nog van finaliteit kan sprake zijn. En ik denk hierbij in de eerste plaats aan de permanente vorming die steeds meer aan belang zal winnen op alle terreinen van het persoonlijk leven. Ook dit aspect van onze maatschappelijke evolutie mogen wij niet uit het oog verliezen en derhalve moeten wij alles in het werk stellen dat de permanente vorming gestimuleerd wordt door een cultuurbeleid dat doordrongen is van de Liberale beginselen. Niemand twijfelt nog langer aan de noodzakelijkheid van een cultuurbeleid en als men de mededeling van 11 april 1972van de Minister van Nederlandse Cultuur grondig ontleedt dan heeft men ook vlug begrepen dat het cultuurbeleid de meest diverse facetten van ons dagelijks leven zal beheersen. Wij staan nog maar aan de drempel van nieuwe perspectieven die zich aankondigen en die zeker, ingevolge de verhoogde levensstandaard en de aan belang winnende vrije tijd, in de toekomst nog aan kracht gaan bijwinnen, Vraagstukken als permanente vorming, sociale promotie, pedagogische begeleiding van jonge arbeiders, bescherming van het leefmilieu e.a. zijn problemen die de totale mens betreffen.
* ** Zo wij, als liberalen, er niet de nodige aandacht weten voor op te brengen dan zullen we onbetwistbaar voorbijgestreefd worden en onze kans verkeken hebben.
De belangstelling die wij het individu toedragen moet ons integendeel aanzetten actief mede te werken aan de initiatie in een nieuwe sfeer van culturele verrijking die vroeger voor velen gesloten bleef. Cultuur is inderdaad, net zoals onderwijs, niet het voorrecht van een bepaalde elite en het zou fout zijn te denken dat de brede bevolkingslagen noodzakelijk afkerig staan van elke vorm van cultuur. Een liberaal vooruitstrevende culturele politiek moet er op gericht zijn dat ieder individu, in verhouding tot zijn ontvankelijkheid, deelachtig wordt gemaakt aan de rijkdom van de geestelijke ontwikkeling. Dit is de aangewezen weg naar een culturele democratie. Om deze te verwezenlijken is de rationele aanpak noodzakelijk van de uitbouw van een culturele infrastructuur die praktisch onbestaand is en zeker niet voorbereid op een zo intensieve ontwikkeling als deze welke zich aan het aftekenen is.
*** Het sociaal liberalisme heeft evenwel ook materiële objecten en ook op dit terrein blijven er bepaalde spanningen bestaan die van aard zijn de ontplooiing van de menselijke persoonlijkheid tegen te gaan. In deze gedachtengang achten wij het als noodzakelijk om dringend ons sociaal zekerheidsstelsel te herdenken. Ondanks de wijzigingen van het maatschappelijke leven berust gans onze conceptie van de sociale zekerheid nog op een besluitwet van 1944 en denken we nog grotendeels in functie van toestanden zoals die een kwarteeuw geleden bestonden. De sociale zekerheid moet op een ruimere basis uitgebouwd worden dan op een aaneenschakeling van vijf systemen die oorspronkelijk tot doel hadden geldelijke uitkeringen te verstrekken in noodgevallen. Het sociaal zekerheidsstelsel moet op de hoogte gebracht worden van de hedendaagse behoeften die de weerspiegeling zijn van de gewijzigde sociale toestanden en tegelijkertijd de uiting zijn van het verhoogd levensniveau. Zo wordt in de werkloosheidsverzekering nog te weinig aandacht opgebracht voor de herscholingspolitiek en voor de jeugdwerkloosheid. De ziekte- en invaliditeitsverzekering wordt nog al te dikwijls eenzijdig benaderd en niet gesitueerd in een algemeen gezondheidsbeleid. Gelet op de diversiteit van de verschillende pensioenenstelsels kan er moeilijk gesproken worden van een gecoördineerd beleid inzake de derde leeftijd. Ons kinderbijslagregime doet hopeloos verouderd aan als wij het confronteren met de maatregelen die zich opdringen in het kader van een modern gezinsbeleid. Eveneens zou de regeling van de jaarlijkse vakantie moeten getoetst worden aan de evolutie van de steeds meer vrijkomende tijd. Eveneens dient vastgesteld dat de tot op heden gevoerde sociale pol i tie k
7
'f
die zijn vrijheid boven alles liefheeft en door zijn persoonlijke inzet en inspanning bewijst dat hij zijn vertrouwen in de mens nog niet verloren heeft.
Onder de E.E.G. landen telt België het hoogste percentage bejaarden en dit stelt ongetwijfeld een reeks problemen die zo veelvuldig als complex zijn.
Zo is in onze hedendaagse maatschappij de zelfstandige de proletariër bij uitstek geworden. Het dalend aantal zelfstandigen kan niet enkel uitgelegd worden door de vestigingsbesluiten. De factor sociale ongelijkheid speelt hier voorzeker een niet te verwaarlozen rol en we denken onvermijdelijk aan de discriminatie die bestaat inzake pensioen, kinderbijslag, ziekte, enz ... In een liberaal georiënteerde maatschappij moet deze sociale ongelijkheid weggewerkt worden om de bevolkingsgroep, die de zelfstandigen of .mlddenstanders uitmaakt, de nodige ontplooiingskansen te schenken. De zelfstandige is in essentie een liberaal
Het is derhalve voor het sociaal liberalisme een dwingende taak hem zijn levensdoel te helpen verwezenlijken en aldus bij te dragen tot de economische vooruitgang.
De hoge vlucht van de medische en aanverwante wetenschappen alsmede de uitbreiding van de ziekteverzekering hebben bijgedragen tot het gevoelig verlengen van het leven doch tegelijkertijd zijn nieuwe problemen opgerezen die een humane oplossing eisen.
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
hoofdzakelijk in één rtchting heeft gewerkt en moet men thans inzien dat de welvaart dient gericht te zijn op het welzijn van allen.
Een belangrijke factor van sociale ongelijkheid in onze hedendaagse maatschappij is tenslotte de veroudering. Het zou een kapitale fout zijn dit verschijnsel uit de weg te gaan aangezien één van de essentiële kenmerken van onze maatschappij er juist in bestaat dat wij behoren tot die landen die sterk verouderen (8 tot 12 t.h.).
Het meest treffend gevolg van de veroudering is van economische aard en betreft n1. het pensioen. Het grote probleem, ondanks alle aanpassingen, blijft het plotse inkomstenverval, waardoor een ongelijkheid ontstaat met de actieven waarvan het loon niet meer uitsluitend wordt geconditioneerd door de arbeidshoeveelheid maar eveneens door een als noodzakelijk aangevoeld menswaardig bestaan. Naast het economisch aspect van de veroudering worden wij ook geconfronteerd met een familiaal aspect eigen aan onze geïndustrialiseerde en verstedelijkte maatschappij die tot uiting komt in het isolement van de bejaarde.
nu
Maak het voornemen 0111, van uw vakantie het beste te maken!
Het sociaal liberalisme mag op dit stuk niet ten achter blijven en moet bijdragen tot het creëren van de mogelijkheden om de bejaarde te onttrekken aan zijn statuut van paria van de sterk geïndustrialiseerde maatschappij. Het is aan te hoefte, woord,
een dwingende taak de middelen wenden om het gevoel van bein de meest ruime zin van het weg te werken.
In de toekomst zal er bovendien moeten gestreefd worden naar het uitstippelen van een politiek tot voorbereiding van de derde leeftijd.
...en informeer alvast even
***
bij •
maximum komfort
•
minimum prijzen
•
vertrekdata
• •
of vaste vertrekdata met eigen snelle vliegtuigen
•
per toerauto of trein of eigen wagen naar alle streken van Europa
•
groepsreizen
Ik zou willen besluiten met een vraag die er op neerkomt uit te maken of het sociaal liberalisme al dan niet een toekomst voor zich heeft?
naar keus
tegen speciale voorwaarden
Met andere
en noy •
luxereizen,
•
zakenreizen
woorden ;
verre afstandsreizen
SUN-reizen
en nog: •
treln-,
•
hotelreaervalles
boot-
•
huren
is er
en vlIegtuigblIjeHen
van auto's
SUN-reizen
AALST:
Korte
ANTWERPEN: BORNEM:
sun reizen * Woont u leta te veraf van één van onze kantoren? SchriJf een kaartje, ot bel even op. VrijbliJvend natuurlijk. Het loont beslist de moeite I
8
***
Zoutstraat
22.
Kte Nieuwstr.,
BoomsIraaI
BRUSSEL GENT:
IZEGEM:
SINT-NIKLAAS:
26.
Iel. 02119.23.03
tel. 011/208.14
44.
tei. 051/341.58 37.
Marcatorstraat
Veemarkt
lal. 050/392.66 103.
02117.29.92 tel. 09/23.03.76
KESSEL-LO: Tiensesteenweg TIENEN:
tel. 03133.12.78 tel. 03177.24.45
24.
Diesterstraat Marktstraat
26.
5.
Em. Jacqmainlaan
Nederkoutar
HASSELT:
tel. 0531700.08
48.
BRUGGE: Galdmuntstraal
N.V., verg. A1249
7.
43,
ZOTTEGEM: A. Scheirisstr.
tel. 016/343.08 &el. 03176.67.05 tel. 016/820.82
31-33
tel. 09/70.21.75
Het antwoord is ongenuanceerd ja omdat de hedendaagse mens, sterker dan ooit het geval was, tegen de achtergrond van de maatschappelijke ontwikkeling de tekorten in de sfeer van het welzijn steeds scherper ervaart. De moderne mens kan niet langer een blind vertrouwen in de «goodwill» en de kennis van een almachtige collectivistische maatschappij stellen en er de bevordering van zijn belangen aan overlaten. Aan de basis van de ontwikkelingen op grote schaal in het economische, sociale en culturele vlak liggen de ideeën van de enkeling. De toekomst van het sociaal liberalisme ligt in het onttrekken van de mens aan de in alles voorziende verzorgingsstaat zodanig dat hij, vrij in zijn totaliteit, ontdaan van alle maatschappelijke druk, zijn volle verantwoordelitkheid kan opnemen zowel wat zichzelf betreft als wat betreft de gemeenschap waarvan hij deel uitmaakt.
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Stichting A. Vanderpoorten
De Stichting A. Vanderpoorten heeft zich tijdens het voorbije jaar toegelegd op een nieuwe aanpak van de «Liberale Gedachte», het televisie-gastprogramma, dat haar toelaat achtmaal per jaar onze visie op cruciale problemen te! vertolken. Men zal zich niet ontveinzen, dat het na zoveel jaren niet altijd gemakkelijk is inslaande programma's te verwezenlijken. De grote vraagstukken, die ons allen aanbelangen en een liberale belichting verdienen, zijn de mens en de maatschappij eigen en blijven dus doorheen de tijd dezelfde. Daarenboven moet de Stichting, zoals de andere instellingen belast met de gastprogramma's, zich strikt houden aan de beperkingen, die haar door de BRT worden opgelegd. Zij mag geen zuiver politieke aangelegenheden behandelen uit de titel van het programma werd het begrip «actie» overigens geschrapt - en moet zelfs onderwerpen vermijden, die op het ogenblik van de uitzending het voorwerp zouden kunnen uitmaken van de partijpolitieke actualiteit. Politieke vooraanstaanden mogen enkel gevraagd worden als specialisten en niet in functie van hun openbaar mandaat. Ook al lijkt men aan de kant van de RTB soepeler en minder bevreesd voor zijn eigen schaduw, toch aarzel ik niet om u allen het beleid inzake de gast programma's ter overweging te geven als een der vele argumenten om te ijveren voor een opener en meer toegankelijke radio- en televisie. In afwachting dat onze pluralistische liberale en democratische visie op de gesproken- en beeldinformatie zal leiden tot een gezonde inspraak in een aftands staatsmonopolie, heeft de Stichting getracht met de ter beschikking gestelde en overigens karige financiële middelen goede programma's te maken over onderwerpen waaraan wij als liberalen uiterst gevoelig zijn. Onderwerpen, die ook sommigen onder onze medestanders nog gedurfd voorkomen, werden zonder aarzeling aangesneden en vakkundig in beeld gebracht dank zij ervaren medewerkers, aan wie ik hier graag hulde breng. Men herinnert zich allicht de programma's gewijd aan de censuur, de bescherming van het privéleven, het [eugdbe-
leid, de ontwikkelingssamenwerking, de vervuiling van ons leefmilieu en andere vraagstukken, die overigens alle ter sprake kwamen op het doctrinair studieweekeinde. dat een jaar geleden door de Stichting op 1 en 2 mei in samenwerking met het L.V.V. werd ingericht en ook het voorwerp uitmaakte van een zeer geapprecieerd televisieprogramma. De Stichting verheugt zich bijzonder om het welslagen van dit weekeinde, op basis waarvan oud-minister Frans Grootjans overigens het Vlaams Liberaal Manifest uitwerkte. Zij verheugt er zich des te meer om, omdat precies de gekozen onderwerpen de inzet zullen zijn van het congres van de Vlaamse P.V.V. te Blankenberge. Meteen is dan bewezen dat de Stichting A. Vanderpoorten zich tvereenzelvigt met het streven van het tLiberaal Vlaams Verbond zelf en met onze vrienden in de Vlaamse P.V.V. Deze vereenzelviging met het Verbond ,kwam ook tot uiting bij de voorbereiding 'Van andere studiebijeenkomsten en bij net uitgeven van het Volksbelang, dat aan de Stichting is toevertrouwd en verleden jaar twintigmaal over het hele 'Vlaamse land werd verspreid. De redactie zorgde ervoor dat in ons 01'.gaan, meer dan in vele andere dergelijke organen, de buitenlandse politiek belicht zou worden. Dit zal allen wel ver;heugen want het internationale gebeuTen geniet een onvoldoende belangstelling in de politieke partijen tot grote ergernis overigens van de jongeren. Het Volksbelang wijdde ook dossiers aan het cultuurpact, aan het middelbaar onderwijs, de moraal en de sexuelc hervorming, aan de christelijke kerken en de erotiek en aan het Europees sociaal beleid,
Uiteraard werd de politieke actualiteit in ons blad op de voet gevolgd. Zoals dit voor de televisie-uitzendingen en voor het Volksbelang het geval is, kan de degelijkheid evenmin als de continuiteit verzekerd worden zonder een zo breed mogelijke medewerking en voldoende middelen. Waar wij thans beschikken over een vast secretariaat, dat voortreffelijk werd waargenomen door de h. Cop zal de Stichting ter wille van haar verder bestaan, en vooral van haar nieuwe taken
Verslag voorgebracht recteur
door de h, Leo Siaells. di-
;in de nabije toekomst, een bredere struk[tuur moeten verwerven. !Zij heeft in het voorbije jaar mede de Igrondslagen gelegd van het «coördinatiecentrum voor liberaal cultuurbeleid», .4at in het verband van de culturele auto1i6mie voor onze medestanders een onmisbare koepel meet zijn, waaronder zij /je ontplooiing van hun liberale levensvisie moeten kunnen beleven. De Stichting beschouwt de culturele iautonomle als een middel om ook de rneest bescheiden bevolkingslagen. en :niet enkel een intellectuele elite, een rijker deel van de algemene cultuurbeleve'nis te bezorgen. Om de Stichting te wapenen voor haar nieuwe taak en haar toe te laten buiten de paden van het studiewerk te kunnen treden, stellen wij u in een eerste fase voor haar doelstellingen statutair te verruimen door haar toe te laten in ondergeschikte orde o.m. ook uitstappen en reizen te kunnen inrichten met opvoedend, cultureel en sociaal karakter onder de naam van «centrum voor cultuur- en sociaal toerisme». Dergelijke mogelijkheden worden door andere organisaties sedert lang benut om hun leden een betere kennis van eigenheid en rijkdom van het gemeenschappelijk patrimonium bij te brengen. Wij menen dat wij niet achter mogen blijven. Waar dit mogelijk is overweegt de Stichting ook zich toe te leggen op vormingswerk in internaatsverband. Tot slot wil ik nog onderstrepen, dat de Stichting mede-oprichtster is van het LIRTI, het Liberaal Radio- en TV-instituut. Het kan de bedoeling niet zijn het bestek van dit verslag uit te weiden over de doelstellingen van dit Instituut. Wat de Stichting ervan verwacht zal ten gepaste tijde ter overweging aan haar leden worden voorgelegd.
9