België-Belgique P.B. 9000 Gent X 3/7479
ACCENT militantenblad centrale
van
de algeoost-vlaanderen
Allemaal Di Rupo! verschijnt driemaandelijks afgiftekantoor: gent X P 902007 september 2011 - nummer 61
Oost-Vlaanderen
1
vu: Erwin Van der Hoeven - Erwin Callebaut, Steendam 44, 9000 Gent
het mene
Een themanummer over de nota Di Rupo Meer dan 10 jaar geleden zijn we gestart met ons militantenblad ACCENT. De bedoeling was (en is nog steeds) verslag te brengen van wat reilt en zeilt in onze vakbondsafdeling. We schrijven over wat er gebeurt in onze bedrijven en instellingen, steeds van uit het uitgangspunt dat het de moeite waard moet zijn om te lezen door militanten uit andere sectoren. We hebben geen enkel probleem gehad om ons blad te vullen. Er zijn iedere keer weer acties, stakingen, vormingen,… De AC Oost Vlaanderen is een actieve vakbondsafdeling. Een paar keer hebben we een themanummer gemaakt over een bepaald onderwerp. Zo hadden we een een aantal jaren terug een nummer “Alles wat je wou weten over eindeloopbaan” en kort nadien kregen we het Generatiepact op onze boterham… Niet alleen door ACCENT, ook door de verschillende vergaderingen en vormingen in onze afdeling, waren onze militanten heel sterk geïnformeerd over de eindeloopbaanproblematiek en was de mobilisatie in de bedrijven in onze regio veel sterker dan daarbuiten. De daaropvolgende discussie (en vormingsdag) over onze rol ten opzichte van de politieke partijen had opnieuw veel bijval in onze afdeling.
onderwerpen van de nota. De staatshervorming laten we aan anderen over. Hoe maakten we deze ACCENT ? Per onderwerp stelden we een fiche op. We beginnen met een korte technische uitleg gevolgd met de voorstellen van formateur Di Rupo (op basis van de nota en de officiële synthesenota). We vatten ook samen waarom de N-VA niet akkoord gaat (op basis van de persconferentie van De Wever). We hadden ons dan kunnen beperken tot het neerschrijven van de officiële syndicale reactie, opgemaakt door de studiedienst van onze vakbond. Maar dat deden we niet. Op 11 augustus 2011 brachten we een beperkte groep van militanten bij elkaar en discussieerden hierover. De korte neerslag van de discussie vormt het sluitstuk per onderwerp. Je zal lezen dat de meningen over verschillende dingen uit elkaar lopen. Dit is geen enkel probleem. Zo lang we een open en eerlijke discussie voeren versterken we onze vakbond. En daar gaat het om. Voor wie de teksten wil van Di Rupo, volstaat een mailtje naar
[email protected].
Moraal van het verhaal : een themanummer over een bepaald onderwerp kan een meerwaarde betekenen in ons syndicaal werk ! We hopen dat we dit ook doen met dit nummer.
Inleiding
2
Edito
3
België heeft geen links parlement!
4
Gezondmaking financiën
6
7
Notionele intrestaftrek
8
Dienstencheques
9
Nieuwe inkomsten verwerven
10
Hervorming van de arbeidsmarkt
11
Wachtuitkeringen
12
We weten natuurlijk nog niet hoe deze onderhandelingen gaan aflopen. We weten wel dat, zelfs als deze formateursnota niet omgezet wordt in een regeerakkoord, grote delen hiervan terug zullen komen (vb in de begrotingsopmaak voor 2012 door de ontslagnemende regering Leterme).
Werkloosheid
14
Brugpensioen
15
Index en koopkracht
16
Pensioenhervorming
17
Pensioen openbare sector
18
Tweede pijler
19
Nog dit
19
We kozen er voor om in dit nummer van ACCENT ons te beperken tot de sociaal economische
2
INHOUD
Bezuinigen op de overheidsuitgaven Meer dan 400 dagen na de federale verkiezingen van juni 2010 kreeg formateur Di Rupo acht partijen zo ver dat ze willen onderhandelen over zijn formateursnota. De grootste Vlaamse partij, de N-VA, haakte af. Ook de vakbonden hadden harde kritiek.
Edito Het knobbeltje van Swaab Wat doet een mens op een zondagavond in de zomer van 2011? Het regent pijpenstelen en op de VRT geven ze de 175ste heruitzending van De Kampioenen. Gelukkig kunnen we nog zappen naar de Nederlandse VPRO waar een uitzending bezig is van Zomergasten.
compleet nonsens waren. Het voorbeeld in de uitzending van een experiment in Amerika waar een jongen als meisje opgevoed werd om te bewijzen dat hij nadien als meisje kon functioneren, was te gek om los te lopen.
In dit –fantastische- programma wordt de echte anti-televisie gemaakt : een urenlang gesprek met één gastspreker, kort onderbroken met door betrokkene gekozen fragmenten uit films of documentaires. In een periode waarin alles met korte zinnen moet gezegd kunnen worden is het een hele verademing iemand op een rustige manier te horen vertellen waar hij of zij mee bezig is.
Dick Swaab vertelde dat in onze hersenen nog altijd iets hangt uit de tijd, een paar honderdduizend jaar geleden, dat wij als groep in de savanne rondliepen en te weinig te eten hadden. Als er een groep “soortgenoten” ons territorium indrong, zorgden onze hersenen er voor dat we deze “indringers” niet meer herkenden als soortgenoten. We “ontmenselijkten” ze om ze, zonder veel schuldgevoel, de kop in te slaan.
Op zondag 31 juli was Dick Swaab, directeur van het Nederlands Instituut voor Hersenonderzoek, de centrale gast. Je moet die maar eens googelen. Al in 1989 zorgde Dick Swaab voor een grote controverse toen hij beweerde dat hij in de hersenen een knobbeltje localiseerde dat alleen gevonden kon worden bij homoseksuele mensen. Onmiddellijk barstte er in de media een discussie los over de “nazidokter”. Journalisten hadden het over “een geneesmiddel tegen homoseksualiteit” … Het gesprek in de uitzending van Zomergasten verliep heel wat beschaafder. Dick Swaab kreeg de kans om zijn visie te geven op “de mens”. Volgens hem draait alles rond de hersenen (hij zou anders geen neurobioloog zijn). Hij beweert dat heel veel vastligt van bij de geboorte, met name in de hersenen. Wie wij zijn, hoe wij denken, hoe wij ons gedragen,… is allemaal al bepaald op voorhand. Omgeving, opvoeding, … heeft volgens deze wetenschapper een beperkte invloed op hoe we ons leven leiden. Zijn nieuwste boek heeft dan ook de titel ‘Wij zijn ons brein’. Prikkels uit de omgeving (opvoeding dus) zullen wel meebepalen tot welke actie iemand over gaat. Iemand straffen omdat hij iets verkeerd gedaan heeft, is het toch zinvol in de hoop dat de hersenen daar in de toekomst rekening mee zullen houden en een andere conclusie van gedrag zullen voorstellen. Toch zullen er altijd mensen zijn bij wie dit geen effect zal hebben. Hiermee relativeert Dick Swaab het “maakbaarheidsdenken”. Zeker na de Tweede Wereldoorlog hebben progressieve krachten hun politieke strategie gebaseerd op het feit dat de maatschappij kon en moest hervormd worden opdat het individu een beter leven zou krijgen. In heel veel situaties is dit juist gebleken. Een voorbeeld: de democratisering van het onderwijs heeft heel wat verhoudingen gewijzigd (vb de rol van vrouwen in de samenleving). Natuurlijk zijn er dingen gebeurd, ook in progressieve hoek, die
We maakten ons groepsgevoel sterker door onze uiterlijke kenmerken te beklemtonen (de andere groep was donkerder of witter dan wij en dus minder waard). We vonden religie en rituelen uit die ons het recht gaf anderen te discrimineren en agressie te gebruiken. De nazi’s deden het en ook vandaag gebeurt het. Ook nu worden mensen gestigmatiseerd en een etiket opgeplakt. Dick Swaab noemde zonder veel omwegen Wilders van de PVV in Nederland als aanstoker van komend geweld. Ook bij ons in Vlaanderen zijn er meerdere politici die van haatzaaierij hun handelsmerk maken. Als je de reactie van Siegfried Bracke (N-VA) hoort op de politieke situatie dan krijg je niks inhoudelijks meer te horen. Het blijft beperkt tot het maken van kampen (wij tegen zij). Hij maakt gewoon misbruik van het negatieve/primitieve in onze hersenen. Soms krijgen we buikkrampen als we hem horen spreken “namens de Vlamingen”. Iemand moet die man eens zeggen dat er ook nog andere Vlamingen zijn dan de bekrompen figuren waar hij zich mee associeert. Wat heeft al dit te maken met dit thema-nummer van ACCENT ? Dick Swaab kan gelijk hebben als hij zegt dat wie wij zijn in onze hersenen vastligt. Maar we blijven geloven in de vrijheid van de mens om, met zijn al dan niet aangeboren karaktereigenschappen, de keuze te maken tussen egoïsme en solidariteit. De mens zal – gelukkig maar – niet helemaal ‘maakbaar’ zijn, de maatschappij is dat wel. We hebben de vrijheid om keuzes te maken, tussen egoïsme en solidariteit.
Erwin Van der Hoeven
Erwin Callebaut
3
België heeft geen links parlement ! De zetelverdeling na de federale verkiezingen van juni 2010
27
N-VA 26
PS 18
MR 17
CD&V Open Vld
13
SPa
13 12
Vlaams Belang 9
CDH 8
Ecolo 5
Groen! Lijst Dedecker
1
Parti Populaire
1
De vakbonden hebben gevochten voor het algemeen stemrecht ! De verkiezingsnederlaag van 1912 maakte duidelijk dat de socialisten de verkiezingen niet konden winnen zonder het Algemeen Enkelvoudig Stemrecht. Het bestaande meervoudig stemrecht, en daarvoor het cijnskiesrecht, maakten dat de arbeidende klasse ondervertegenwoordigd was in het parlement. De socialisten kregen de wetten die de maatschappij sociaal moesten hervormen niet goedgekeurd. Anders dan in 1902, werd de staking van 1913 bijzonder goed voorbereid. Reeds een jaar op voorhand werd gestart met spaaracties. Tijdens de staking werden in alle grote steden stakersgroepen georganiseerd, ook in onze regio. Op deze pagina zie je foto’s van een optocht in de Bagattenstraat in Gent en van een betoging in Lokeren. De nationale leiding van de Belgische Werkliedenpartij had de touwtjes stevig in handen en de staking verliep bijzonder gedisciplineerd. In alle volkshuizen gold alcoholverbod en de Centrale voor Arbeidersopvoeding organiseerde activiteiten om de stakers bezig te houden. De weerstand tegen de invoering van het Algemeen Stemrecht was inmiddels ook
4
minder groot. In de hoogste regionen van het bestuur van het land was men ervan overtuigd dat het geen zin had de invoering van het Algemeen Stemrecht nog langer tegen te houden. Bij de eerste tekenen van toegeving schortte de BWP de staking op. Het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog zou de invoering van het Algemeen Stemrecht echter uitstellen tot 1919.
De verkiezingen van juni 2010 De linkse partijen (PS, SP.a, Ecolo en Groen!) hebben 52 zetels van de 150, iets meer dan 30%. De rechtse partijen (N-VA, MR, Open VLD, Vlaams Belang, LDD, PP) hebben 72 zetels van de 150. De centrum partijen (CD&V, CDH) hebben 26 zetels van de 150.
Kritiek geven op de gang van zaken zit in de aard van het vakbondsbeestje. We doen het allemaal graag. Als de NVA dit doet, om totaal tegengestelde redenen, slagen ze er in om zelfs overtuigde vakbondsleden mee te krijgen. In een interview deze zomer vertelde N-VA-kopman Peumans dat ze heel wat kiezers hebben onder de vakbondsmensen…
In Vlaanderen is de tekening nog donkerder: op 88 zetels haalt links 18 zetels, rechts 53 zetels, centrum houdt nog 17 zetels over. Welk beleid kunnen we verwachten ? Als wij, Vlaamse ABVV’ers, een discussie voeren over de nota Di Rupo moeten we dit steeds doen met deze cijfers in het achterhoofd. Bij de verkiezingen hebben mensen, via parlementaire weg, duidelijk gemaakt welk beleid ze willen (of toch niet ?). Als vakbondsmilitanten moeten we natuurlijk het politiek beleid toetsen aan onze eigen waarden. Als we het niet eens zijn, mag niets ons tegenhouden het te zeggen. De vakbonden hebben ook de opdracht kritisch te zijn tegenover centrum-links. Op die manier houden we hen wakker en bouwen we mee een dam tegen de rechtste stroom. We maken onszelf natuurlijk iets wijs als we denken dat een formateur in België, met dergelijk parlement, een regering op de been kan brengen met een links programma. Een regeerprogamma in België zal hoogstens centrum-links zijn. Blijkbaar is de nota Di Rupo voor de N-VA nog niet rechts genoeg is. De Wever zal ongetwijfeld alles uit de kast halen om oppositie te voeren. Hij zal zeker niet doodvallen van zijn eerste leugen om onze mensen te overtuigen dat alles wat de regering doet verkeerd is.
Luc Van Waesberghe, delegee bij BP : “De mensen op de werkvloer weten te weinig waarvoor De Wever en zijn verkiezingsprogramma staan. Er is nood aan een informatiecampagne over populisme en duidelijkheid over zijn programmapunten.”
De komende weken en maanden worden heel belangrijk voor links in Vlaanderen. Gaan we op een constructieve manier de nota Di Rupo kunnen bijsturen of zullen wij alleen maar storm lopen tegen de maatregelen die ons niet zinnen (en op die manier de objectieve bondgenoten worden van de meester-tacticus De Wever….) Reactie van de militanten : • “Men stemt enkel op de NVA omdat het imago van volharding bij De Wever aantrekkelijk is.” (Luc Pieters) • “Linkse partijen hebben ook een verantwoordelijkheid te dragen bij de ruk naar rechts. Socialisten zijn geen socialisten meer. Links is ongeloofwaardig geworden!” (Antonio) • “De Wever schittert in duidelijkheid voor alle standpunten waar hij tegen is. Hij is echter onduidelijk over zijn concrete voorstellen.” (Freddy) • “Alle politieke partijen zijn verbrand. Er is geen geloof meer in de politiek an sich. NVA scoort omdat de partij als “nieuweling” de underdogpositie bekleedt.” (Patrick Serlet) • “Het politieke landschap is extreem versnipperd. De vakbonden, ABVV en ACV, wegen veel te weinig door op het beleid.” (Philippe) • “Zijn we als vakbond zelf wel altijd rechtlijnig links?” (Monique) • “Democratie is niet enkel in het parlement te vinden. Het middenveld kan wel een rol spelen.” (Kris Michiels) • “De politiek is zoals een voetbalmatch. Links bevindt zich in de tribune, terwijl rechts op het veld een spelletje voetbal speelt. Links doet niet meer mee!” (Carlos)
Edward Casteels, delegee bij VPK Oudegem : “Mensen stemmen voor populaire figuren zonder dat ze weten waarvoor die staan. Ze stemmen voor personen en niet voor programma’s. Als vakbond moeten we blijven sensibiliseren.”
55
Gezondmaking financiën Context België maakt deel uit van de Europese muntunie en is bijgevolg verplicht een budgettair beleid te volgen dat kadert in Europese afspraken. De beperking van de overheidsschuld is hiervan een element. Tegen 2015 moeten de Belgische overheden 22 miljard saneren. Dit wil zeggen: minder uitgeven of meer ontvangen.
worden naar de regio’s (vb ambtenarenpensioenen moeten in de toekomst meer gefinancierd worden door de gewesten waar ze gewerkt hebben). l Dat het afschaffen van fiscale aftrekposten geen besparingen zijn maar belastingsinkomsten.
De cijfers van 2010 : l 45 miljard wordt ontvangen door de sociale zekerheid en daar uitgegeven. l 97,80 miljard € ontvangsten - waarvan 39,67 miljard € doorgestort werd aan de andere overheden (gemeenten, gewesten, Europa,… - waarvan 14,58 miljard € doorgestort werd aan de sociale zekerheid. l blijft 43,44 miljard € te besteden middelen. - waarvan 11,75 miljard € besteed wordt via de autoriteitscel (justitie, leger, politie,…) - waarvan 22,75 miljard € besteed wordt via de sociale cel (pensioenen, sociale zekerheid, volksgezondheid,…). - waarvan 4,41 miljard € besteed wordt via de economische cel (KMO, mobiliteit,…) - waarvan 11,49 miljard € als rijksschuld (zonder aflossingen). l daarbovenop komt er nog 29,45 miljard € aflossing van de rijksschuld.
Eric Diericx, delegee bij Dicalite : “22 miljard besparen… Hoe is het ooit zo ver kunnen komen? Dit kan toch enkel door een slecht beleid? We moeten naar een efficiëntere, goed werkende overheid evolueren!”
Ieder verstandig mens is het er over eens dat de grootte van de sanering van de overheidsfinanciën op verschillende vlakken gevolgen zal hebben : - bij de inkomsten en de uitgaven - bij de federale overheid én bij de regionale overheden - bij de overheidsopdrachten en de sociale zekerheid Di Rupo wil 37% van de 22 miljard € halen door de uitgaven te verminderen. l Nieuwe inkomsten, goed voor 27% van de gezochte 22 miljard. l Diverse maatregelen moeten 30% opbrengen. De rest, 6%, komt door de vermindering van de staatsschuld.
Reactie van onze militanten l “Het wordt als een links/rechts discussie voorgesteld : links wil nieuwe inkomsten (om een sterke overheid te behouden), rechts wil alleen besparingen (om de overheid te ontmantelen/privatiseren). Dit is onjuist, kijk maar naar het artikel van Dirk Van der Maelen.” (Erwin vdh) l “Besparen en nieuwe inkomsten vergaren…allemaal goed en wel. Maar we mogen als vakbond onze principes en ideologie hierbij zeker niet laten varen. Gaan we er bijvoorbeeld zomaar mee akkoord dat er gesnoeid wordt in de sociale zekerheid?” (Sabrina) l “Haal de inkomsten waar ze zitten. Inkomsten moeten niet enkel van de middengroep komen. Toch is het ook de taak van de vakbond om het nut van belastingen duidelijk te maken.” (Alan)
Sabrina Van Gaever, secretaris bij de AC oost Vlaanderen : “We moeten ons toch niet neerleggen bij het verhaal dat men ons brengt ? We moeten als vakbond een eigen mening hebben en daar duidelijk voor uitkomen !”
l
De Wever zegt Dat er meer moet bespaard worden en dat er minder nieuwe inkomsten moeten gezocht worden. l Dat de besparingen doorgeschoven l
6
Erwin Callebaut, gewestelijk secretaris A C Oost Vlaanderen : “Met drastische besparingen in de sociale zekerheid komen we er lang niet. Dus, als De Wever zegt dat er geen nieuwe besparingen mogen komen dan moet hij zeggen hoe hij het gaat oplossen. Vroeger voerden we als vakbond nog een geslaagde campagne met de slogan “Haal het geld waar het zit”. Waarom doen we dit niet meer ?”
Bezuinigen op de overheidsuitgaven Context De opeenvolgende staatshervormingen hebben tot gevolg gehad dat de regio’s meer geld kregen. De federale overheid is arm. Een sanering houdt dan ook verschillende technieken in: minder uitgeven, geplande uitgaven schrappen, facturen doorschuiven naar de regio’s, … Hier geven we een beperkte opsomming. Sommige onderwerpen zijn voldoende belangrijk om er een afzonderlijk hoofdstuk aan te wijden. l
l l
l
l l
l
l
Di Rupo wil De groei van de uitgaven in de gezondheidszorgen beperken tot 2% (ipv 4,5%). Ministerlonen met 5% verminderen. Bevriezing voor 2 jaar personeel- en werkingskosten overheidsinstellingen. Bevriezing voor 2 jaar overheidsdotaties (parlement, koninklijk hof, kabinetten… Een kleiner leger. 15% minder parlementairen, vermindering van de vertrekvergoedingen, inkorting van de verloven, afstemming pensioen op dat van de openbare sector. De welvaartsaanpassing voor 2013 van de sociale uitkeringen beperken tot 60%. De stijging van de jaarlijkse uitgaven voor de gezondheidszorg met de helft
verminderen. De toelage van de staat aan de sociale zekerheid om het evenwicht te verzekerenwordt gegarandeerd.
De Wever zegt Dat de vermindering van de groeinorm geen besparing is omdat het geld vandaag ook niet besteed wordt. l Eigenlijk weinig over de besparingen. De meester-demagoog heeft het vooral over “nieuwe belastingen”. l
Reactie van onze militanten l “Politici zouden het goede voorbeeld moeten geven.” (Ilse) l “We werken hier allemaal in de privé… Uiteraard willen we dat onze fabriek winst maakt en goed draait. Als er geen goed management is, gaat het bedrijf failliet. Zo gaat het er ook aan toe bij de overheid.” (Antonio) l “We hebben nog nooit zoveel moeten besparen!” (Gino) l “Een besparing in de sociale zekerheid zou een ramp betekenen.” (Gerard) l “Het begrip efficiëntie is niet vies, hoewel voornamelijk rechtse politici het woord in de mond nemen. Een goed werkende en correcte, efficiënte overheid is noodzakelijk.” (Alex)
Luc Pieters, delegee bij Rousselot : “Als de bezuinigingen op federaal vlak tot gevolg hebben dat we meer belastingen moeten betalen aan Vlaanderen of aan onze gemeente, dan komt het toch op hetzelfde neer… Het is hoog tijd dat de ministers meer inleveren.”
7
notionele intrestaftrek Context In onze vorige ACCENT hadden we het al uitgebreid over dit systeem waarbij bedrijven een percentage van hun eigen kapitaal mogen aftrekken van hun winst. In theorie zou dit de tewerkstelling ten goede komen. De praktijk is dat bedrijven toch mensen ontslaan én dat de belastingen op de bedrijfswinsten op 10 jaar tijd gehalveerd zijn. De kost voor de federale overheid beloopt al 17,3 miljard € per jaar en stijgt nog ieder jaar. Eén derde van de notionele intrestaftrek wordt geïncasseerd door 20 grote bedrijven. Die betalen nog nauwelijks belastingen. l
- - - l
Di Rupo wil De kosten beter beheersen en perverse effecten bestrijden door: Het huidige tarief te verminderen naar 3% te brengen (nu 3,425%). De verplichte eigen fondsen uit te sluiten. De mogelijkheid om nog niet afgetrokken notionele intresten in de tijd uit te stellen Voor de KMO’s de aftrek op 3,5% te behouden (nu 3,925%)
Reactie van onze militanten “Elio Quichot!” (Gerard) l “Bij dit systeem is er geen enkele link met tewerkstelling en het systeem kost handenvol geld. Gefoefel!” (Ilse) l
Gino Balliu, delegee bij Solutia : “Applaus voor Di Rupo, die als eerste écht aan de notionele interestaftrek wil sleutelen. Voor mij mag het echter verder gaan.”
Kris Neirinck, delegee bij Ajinomoto Omnichem : “Ook in ons bedrijf maakt men gebruik van de notionele intrestaftrek. Ook bij ons is de link tussen belastingsvermindering voor de bedrijven en behoud van de tewerkstelling volledig zoek…”
De Wever zegt Dat de aanval op de notionele intrestaftrek een vorm van contractbreuk is. l Dat we gezichtverlies lijden bij buitenlandse investeerders als dit doorgevoerd wordt. l
Paul Van Lierde, delegee bij VPK Erembodegem: “Het is goed dat Di Rupo de aftrek wil verminderen. Ik vind wel dat we als vakbond moeten blijven strijden om een nog lager percentage te behalen. Want het systeem is eigenlijk een verlaging van de vennootschapsbelasting die al lager is dan in de rest van Europa.”
8
Antonio Igual, bruggepensioneerd: “Het huidige systeem van notionele interestaftrek mist zijn doel. Er moet een stimulans blijven voor de bedrijven, maar dan onder de vorm van een evenwichtig systeem dat niet wraakroepend is, zoals nu.”
Dienstencheques Context Het systeem is in ’t leven geroepen om drie dingen mogelijk te maken : l Een betere combinatie arbeid-gezin door huishoudelijke taken “uit te besteden” aan een lage kostprijs l Zwartwerk in die sector wit wassen l Jobcreatie voor kort geschoolden Als vakbond vonden we dit een goeie zaak omdat we op die manier rechten en bescherming kunnen opbouwen voor die werknemers. De gebruiker koopt een dienstencheque aan van 7,5€. Daarvoor krijgt deze 1 uur prestaties. Het dienstenchequebedrijf krijgt van de overheid hiervoor echter 21,41€. De meerkost 13,91€ komt uit de pot van de sociale zekerheid. De gebruiker mag de dienstencheque aftrekken bij de aangifte van zijn belastingen. Daardoor legt de fiscus ook al gauw 2,25€ bij per dienstencheque. Ieder jaar stijgt het aantal aangekochte dienstencheques. Vorig jaar met 17% tot ruim 94 miljoen cheques. Het systeem wordt op die manier onbetaalbaar. De bruto kost voor de overheid is ruim : 1.5 miljard €. Daar moet je de terugverdieneffecten aftrekken (mensen betalen RSZ en belastingen). Afhankelijk van de bron wordt deze geraamd tussen 30 a 40%.
Erwin Van der Hoeven, gewestelijk secretaris bij de AC Oost Vlaanderen : “Hoever gaat de taak van de overheid ? Nu gaat het over hulp in het huishouden. Sommigen in Vlaanderen willen zelfs nog een uitbreiding (tuinonderhoud,…). Moet de overheid ook luiwijvenkiekens (afhaalmaaltijden) subsidiëren? “
Di Rupo wil De dienstencheques doorschuiven naar de regio’s l De prijs aanpassen in functie van het aantal aangekochte cheques l De fiscale aftrekbaarheid afschaffen.
l
l
De Wever zegt Dat de afschaffing van de fiscale aftrekbaarheid een nieuwe belasting voor de gezinnen betekent.
Marie Jeanne Michiels, delegee bij Solidariteit voor het Gezin : “De dienstencheques houden werknemers uit het reguliere non-profitcircuit. De bedrijven reorganiseren zich : ze gaan allemaal naar het meer lucratieve dienstenchequecircuit”.
Kenny Van Houttave, delegee bij Thuishulp : “In de reguliere thuiszorg betaal je volgens je inkomen voor zorg. Nu zien we dat beterverdieners hier uit stappen om naar het goedkopere dienstenchequesysteem te gaan. Ik vraag me trouwens af of het systeem van de dienstencheques het zwartwerk teruggedrongen heeft ?”
Reactie van onze militanten l “Schaf de dienstencheques af. Ze hoeven toch niet gefinancierd te worden vanuit de sociale zekerheid?” (Marcel) l “In de “gewone schoonmaak” begin je ofwel zeer vroeg te werken ofwel later op de avond. Als je als poetsvrouw je gezin en je werk wil combineren, ben je genoodzaakt om je in het circuit van de dienstencheques te begeven dankzij de 9-to-5 uren.” (Ilse) l “Het systeem van dienstencheques lokt fraude uit!” (Alan) l “Wanneer je het systeem van de dienstencheques afschaft, keer je terug naar een circuit van zwartwerk.” (Eric) l “We moeten er ons bewust van zijn dat er zeer veel mensen via dienstencheques worden tewerkgesteld. Eind 2010 ging het over 105.098 werknemers of een equivalent van 52.742 voltijdse jobs. Iedere maatregel hier gaat pijn doen.” (Patrick) Anne-Marie De Palmenaer, delegee bij Thuishulp : “Is een netto prijs van 5.25€ per uur nog verantwoord als je ziet wat je ervoor krijgt? Op die manier wordt huishoudelijke arbeid ook inhoudelijk ondergewaardeerd. Dienstencheques worden trouwens enkel gebruikt door diegenen de het zich kunnen permitteren. Afschaffen die handel en laat de gebruikers ervoor betalen!”
9
Nieuwe inkomsten verwerven Context 22 miljard bij elkaar vinden is geen klein bier. Het is normaal dat er nieuwe inkomsten gezocht worden. Liefst op een manier die onrechtvaardigheden in het huidige systeem wegwerken. Werkende mensen betalen belastingen op hun inkomen uit arbeid. Het is normaal dat er belastingen zijn op andere bronnen van inkomsten (vb kapitaal, beleggingen…). We zien echter dat inkomen uit arbeid veel meer belast wordt. Uit onze themadagen met Dirk Van der Maelen hebben we onthouden dat het financieel vermogen van alle Belgen samen 800 miljard € bedraagt, of gemiddeld 75.000€ per gezin. We weten ook dat niet iedereen even veel heeft: 10% van de hoogste inkomens bezit 53% van het financieel vermogen. l Intresten worden vandaag belast aan 15% (als ze al aangegeven worden). Intrest verworven op spaarboekjes is voor de eerste 1.770€ (per persoon) vrijgesteld. Voor een koppel is dit dus 3.540€ per jaar. Aan een intrest van 2,5% kun je op deze manier een kapitaal op je spaarboekje hebben van 141.600€ zonder dat je belastingen moet betalen. Met de nieuwe methode van Di Rupo zal een gezin die meer dan 141.600€ op een spaarrekening heeft staan de belastingen niet meer kunnen ontduiken vermits de bank deze automatisch zal moeten inhouden (eigenlijk al meer dan 20 jaar wet….) l Andere intresten (op sicav’s,…) worden 20%. l Er is in België, als één van de weinige landen in de westerse wereld, geen belasting op meerwaarden op aandelen. l Er is in België, als één van de weinige landen in de westerse wereld, geen belasting op grote vermogens. l De bedrijfswagen is een voordeel in natura waar belastingen op betaald wordt. Het voordeel wordt echter heel laag ingeschat (ongeveer 200€ per maand).
Di Rupo wil De roerende voorheffing op 20% brengen op intresten (spaarboekjes blijven 15%) en op 25% voor dividenden. l Een belasting van 25% op meerwaarde op aandelen en effecten (als deze tussen 1 en 8 jaar in bezit zijn). Een hoger tarief van 50% als de meerwaarde binnen het jaar gerealiseerd wordt (is dit de taks op speculatie ?). l
10
l
l
l
l
l
Optrekken van de belasting op beursoperaties. Een tijdelijke crisisbijdrage (0,5%) op grote vermogens (meer dan 1,25 miljoen €, zonder de verblijfswoning en het beroepsvermogen). Een hervorming van het fiscale regime van de bedrijfswagens: aanpassen aan de werkelijke waarde en aan het impact op het milieu (C02 uitstoot). De lasten op kleine wagens (Punto !) worden niet verhoogd. Belasting op vliegtuigtickets in eerste klasse of business class. De strijd tegen fiscale fraude opvoeren.
De Wever zegt Dat het spaargeld meer belast zal worden. Hij zegt net niet dat hij voorstander is van belastingontduiking. l Hij raamt dat bedrijfswagens normaal belasten 1,2 miljard € zal opbrengen. l Hij raamt dat de meerwaardebelasting op aandelen 1 miljard zal opbrengen. l
Reactie van onze militanten “We betalen in België al zoveel belastingen, waarom dan ook nog eens op de bedrijfswagens?” (Luc Pieters) l “Een bedrijfswagen is een vorm van loon. Dit maakt deel uit van het pakket van voordelen die je krijgt om de job te doen.” (Patrick) l “De Wever slaagt er in om mensen schrik aan te jagen: Di Rupo wil hun spaargeld aanpakken. Terwijl de realiteit is dat er -eindelijk- een deur gesloten wordt voor fiscale fraude” (Gino)
Marleen D’Hoop, delegee bij Demival: “Wat doet onze mening er toe ? Mensen geloven niet meer dat naar hen geluisterd wordt”.
l
Freddy Van Rietvelde, delegee bij Vives: “Onze themadagen rond fiscaliteit hebben duidelijk gemaakt dat de vakbonden ook rond fiscaliteit moeten sensibiliseren. De belastingen in dit land zijn oneerlijk verdeeld. Het is moeilijk om als vakbond hierrrond te werken. Toch moeten we dit doen.”
Joel Smets, delegee bij Innovia Films: “Eindelijk een eerste stap in het belasten van andere inkomens. “
Hervorming van de arbeidsmarkt Context Iedereen spreekt over een hervorming van de arbeidsmarkt : Europa, de politici, de werkgever,s de vakbonden… De vlag dekt echter niet altijd de lading. Een veelvoorkomende insteek in de discussie is dat mensen aan het werk moeten gaan (en RSZ en belastingen betalen), én langer aan het werk blijven (dus niet vroeger dan de pensioenleeftijd stoppen). Op de arbeidsmarkt gaan ondernemingen op zoek gaan naar mensen die hun arbeid willen verkopen. Mensen die niet aan de bak komen, kunnen - in bepaalde omstandigheden - terugvallen op een vervangingsuitkering (werkloosheidsvergoeding). Je mag geen passende betrekking weigeren. Een betrekking is passend als de afstand woon/werk minder dan 25km bedraagt. Indien dit niet het geval is, dan mag de duur van de afwezigheid van huis niet langer zijn dan 12 uur en is de maximum verplaatsingstijd 4 uur per dag. (zie ook het inzetstukje) De overheid gebruikt verschillende instrumenten om de arbeidsmarkt te stimuleren: lastenverlagingen aan bedrijven, hogere netto inkomens om het verschil met de werkloosheidsvergoeding groter te maken. In juni 2011 betaalde het ABVV Oost Vlaanderen aan 30.554 mensen een werkloosheidsuitkering. Iets meer dan de helft, 53,10%, daarvan zijn volledige werklozen. De rest zijn bruggepensioneerden, deeltijdsen en tijdelijke werklozen. Oudere werklozen zijn “vrijgesteld” en worden niet meer opgeroepen. Er zijn duizenden vacatures die niet ingevuld worden. l
l
l
l
l
Di Rupo wil 250.000 bijkomende jobs tegen 2015 en zal de structurele loonkostvermindering heroriënteren naar lage en middeninkomens. Een akkoord voor de non profit (300 miljoen €) Een grotere vermindering van sociale bijdragen voor de eerste drie werknemers Het nettoloon verhogen door de belastingsvrije som met 1.000€ op te trekken (alleen voor mensen beneden een bepaalde loongrens ?). Een snellere controle op de beschikbaarheid voor de arbeidsmarkt en uitbreiding hiervan tot de 58 jarigen (in 2016)
l
Het begrip “geschikt werk” aanpassen : van 25km naar 60km, ongeacht de verplaatsingstijd.
De Wever zegt l Alle politieke partijen volgen hier eigenlijk hetzelfde beleid. De Wever wil nog verdere RSZ-vermindering voor de bedrijven. Reactie van onze militanten “Het kapitalisme is nog “vrijer” geworden (door de globalisatie). Het kapitaal gaat waar de arbeid het goedkoopst is. Door het wegvallen van de Muur (communisme) is er een pak meer arbeid beschikbaar gekomen voor hetzelfde kapitaal. Het is een illusie te denken dat je deze in één land (of regio) kunt bijsturen. Een Europese sociale politiek is noodzakelijk.” (Erwin) l “Werkgevers hebben baat bij een arbeidsreserve. Als er genoeg werklozen zijn, kunnen ze de lonen drukken. “(Patrick) l “Het klopt dat er racisme is op de arbeidsmarkt. Toch moet je dit ook nuanceren. Vaak is het niet beheersen van de taal het grote probleem, zeker naar veiligheid toe. “ (Anne Marie) l “De aanpassing naar 60 km verplaatsing als passende dienstbetrekking is absurd.”(Gerard ) l
Het begrip ‘passende dienstbetrekking’ § 1. Een dienstbetrekking wordt als niet passend beschouwd indien zij een gewone dagelijkse afwezigheid uit de gewone verblijfplaats ten gevolgeheeft van meer dan 12 uur of indien de dagelijkse duur van de verplaatsing gewoonlijk meer dan 4 uur bedraagt. Om de duur van de afwezigheid en van de verplaatsing te bepalen wordt rekening gehouden met de gemeenschappelijke vervoermiddelen en eventueel met de persoonlijke vervoermiddelen die de werknemer normaal kan gebruiken. § 2. De duur van de afwezigheid en van de verplaatsing mag langer zijn dan de in § 1 bepaalde duur, wanneer ingevolge de gebruiken van de streek en de mobiliteit van de arbeidskrachten, de werknemers van de streek gewoonlijk lange verplaatsingen moeten doen om hun dienstbetrekking te vervullen en op voorwaarde dat de leeftijd of de gezondheidstoestand van de werknemer geen hinderpaal vormt voor deze verplaatsing. § 3. De duur van de afwezigheid of van de verplaatsing kan, zelfs indien zij de in § 1 vermelde grenzen niet overschrijdt, uitzonderlijk als overdreven worden beschouwd wegens de leeftijd of de gezondheidstoestand van de werknemer, indien de dienstbetrekking uitgeoefend moet worden in een plaats die ver van zijn gewone verblijfplaats gelegen is. § 4. Indien de afstand tussen de verblijfplaats van de werknemer en de plaats van het werk 25 km niet overschrijdt, wordt geen rekening gehouden met de duur van de afwezigheid en van de verplaatsing. § 5. Een dienstbetrekking kan als niet passend worden beschouwd indien de verplaatsing naar of van het werk gebeurt in omstandigheden of op uren waardoor de veiligheid van de werknemer in gevaar komt of waaraan in sociaal opzicht ernstige bezwaren verbonden zijn.
Alan Winckels, delegee bij Ajinomoto Omnichem : “Werkgevers stellen onrealistische en té hoge eisen (vb. naar flexibiliteit) aan sollicitanten om hun openstaande functies in te vullen. Op die manier ontneem je een kans aan heel wat capabele werknemers.”
Alex Swings, secretaris bij de Algemene Centrale Oost Vlaanderen : “Bouwpatroons klagen dat ze aan geen volk geraken… Sollicitanten vragen of ze of ze hun overuren in ’t zwart uitbetaald kunnen worden! Misschien zouden de werkgevers de loonvoorwaarden in de sector beter opwaarderen om wel aan personeel te geraken.”
11
Wachtuitkeringen Context Instromen op de arbeidsmarkt loopt niet altijd van een leien dakje. Schoolverlaters hebben recht op een uitkering als ze : l Studies of leertijd beëindigd hebben. l Jonger zijn dan 30 jaar. l Ingeschreven zijn bij de VDAB en de wachttijd doorlopen hebben. Het bedrag dat ze krijgen is afhankelijk van de leeftijd en gezinssituatie: l Samenwonende (+18jaar) - Zonder gezinslast: 15,27€ per dag of 397,02€ per maand - Met gezinslast : 39,29€ per dag of 1021,54€ per maand l Alleenstaande (+21 jaar) - Vanaf 18 jaar : 17,54€ per dag of 456,04€ per maand - Vanaf 21 jaar: 29,05€ per dag of 755,30€ per maand Om recht te krijgen op een normale werkloosheidsuitkering moet je aantonen dat je voldoende dagen gewerkt hebt (zie hiervoor de ingevoegde tabel). Het ABVV Oost Vlaanderen betaalde in juni 2011 aan 2180 leden een uitkering in de code “schoolverlater”, of bijna 13,5% van het aantal volledige werklozen. Het gaat dus niet om een kleine groep !
De Wever zegt Dat Di Rupo niet ver genoeg gaat: De NVA wil de wachtuitkeringen gewoon afschaffen. l
Tony Neyt, secretaris bij de AC Oost Vlaanderen : “Door de verregaande flexibilisering van de arbeidsmarkt (deeltijdse kontrakten, tijdelijke kontrakten,….) geraken een pak mensen niet aan voldoende dagen om aan een normale werkloosheidsvergoeding te geraken. Als De Wever zijn zin zou krijgen, zouden een pak mensen hun uitkering kwijt spelen.”
Reactie van onze militanten l “De instroom van schoolverlaters op de arbeidsmarkt moet beter begeleid worden.” (Carlos)
Tessa Stylemans, medewerker bij de AC Oost Vlaanderen : “Je kan schoolverlaters niet zomaar zonder inkomen zetten. Het is natuurlijk niet leuk vast te stellen dat je van school komt en de juiste opleiding niet hebt…”
Het profiel van de schoolverlater binnen het ABVV Oost Vlaanderen : l Minder dan 25 jaar : 52% l Tussen 25 en 30 jaar : 22,5% l Meer dan 30 jaar : 25,5% (met als uitschieter iemand van 57 jaar !) l 38% is man, 62% is vrouw We hebben een poging gedaan om de gemiddelde duur van de wachtuitkeringen in kaart te brengen. Bij de overgrote meerderheid van de jongeren is dit enkele maanden. Er zitten natuurlijk uitschieters bij (iemand heeft al 28 jaar werkloosheidsvergoedingen ontvangen op basis van de code schoolverlater!) Die zorgen ervoor dat er een verkeerd beeld leeft over de werkloze jongeren. l
12
Di Rupo wil Dat schoolverlaters eerst aantonen dat ze werk zoeken vooraleer ze een uitkering kunnen krijgen. Bij een negatieve evaluatie zal dit leiden tot verlies van de uitkering (zes maanden) waarna betrokkene opnieuw in een begeleidingsproject kan stappen.
Philippe Vallez, delegee bij Incoplas : “Je moet er natuurlijk voor opletten dat er niet meer jongeren de “overstap” naar het OCMW zullen doen en een leefloon aanvragen…”
Carlos Pouillez, delegee bij College Paters Jozefieten : “Ik vind dat de VDAB de jonge mensen moet helpen aan de slag komen. Zij moeten de vacante jobs aanbieden aan de schoolverlaters. Zij zouden ook werkgevers moeten aanpakken die buitensporige eisen stellen. Men moet jonge mensen de kans geven ervaring op te doen !”.
Hoeveel arbeidsdagen bewijzen? Tabel Leeftijd
Jonger dan 36 jaar
Van 36 tot 49 jaar
Vanaf 50 jaar
Te bewijzen minimum aantal arbeidsdagen in loondienst en referteperiode
•
ofwel 312 dagen gedurende de 18 maanden voorafgaand aan uw aanvraag;
•
ofwel 468 dagen gedurende de 27 maanden voorafgaand aan uw aanvraag
• •
ofwel 624 arbeidsdagen gedurende de 36 maanden voorafgaand aan uw aanvraag. ofwel 468 dagen gedurende de 27 maanden voorafgaand aan uw aanvraag;
•
ofwel 624 arbeidsdagen gedurende de 36 maanden voorafgaand aan uw aanvraag;
•
ofwel 234 dagen tijdens de 27 maanden + 1.560 dagen tijdens de 10 jaar die voorafgaan aan deze 27 maanden;
•
ofwel 312 dagen tijdens de 27 maanden + voor elke dag die ontbreekt om tot 468 dagen te komen, 8 dagen tijdens de 10 jaar die deze 27 maanden voorafgaan. ofwel 624 dagen gedurende de 36 maanden voorafgaand aan uw aanvraag;
• •
ofwel 312 dagen tijdens de 36 maanden die uw aanvraag voorafgaan en 1560 dagen tijdens de 10 jaar die deze 36 maanden voorafgaan;
•
ofwel 416 dagen tijdens de 36 maanden + voor elke dag die ontbreekt om tot 624 dagen te komen, 8 dagen tijdens de 10 jaar die deze 36 maanden voorafgaan.
13
Werkloosheid Context Als je voldoende dagen gewerkt hebt (in functie van je leeftijd) krijg je vandaag een werkloosheidsuitkering :
l
-
l Alleenstaanden : - eerste 12 maanden: 60% van het geplafonneerde loon eerste 6 maand maximum 1394,64€ tweede 6 maand maximum 1299,74€ vanaf 13e maand : 55% (maximum 1089,14€)
-
l Gezinshoofden : - 60% ongelimiteerd eerste 6 maand maximum 1394,64€ tweede 6 maand maximum 1299,74€ vanaf 13e maand : maximum 1214,46€
l
-
Di Rupo wil Het systeem vereenvoudigen en de degressiviteit vergroten door : Een hogere uitkering (+16,7%) in de eerste periode (eerste 4 maanden) Een vermindering van de tweede periode: de gepresteerde loopbaan telt nog mee maar wordt beperkt tot maximaal 3 jaar (uitzondering: wie 20 jaar gewerkt heeft of +55j jarige gezinshoofden/alleenstaanden.) Een forfaitaire uitkering in de derde periode (rekening houdend met gezinstoestand) Dat de sociale partners een nieuw systeem uitwerken waarbij het recht op werkloosheidsuitkeringen gekoppeld wordt aan de loopbaanduur.
De Wever zegt l De uitkeringen stijgen eerst om dan lichtjes te dalen. De kostprijs dreigt verder toe te nemen. l Dat de uitkeringen beperkt moeten worden in de tijd. In Denemarken is dit van 4 jaar naar 2 jaar gebracht.
l Samenwonenden : - Eerste 6 maanden : 60% van het geplafonneerde loon, maximum 1.394,64€ - Van 7 de tot 12 e maand : maximum 1.299,74€ - Vanaf 13e maand : naar 40% van het geplafoneerde loon (maximum 809,64€) voor een periode van 3 maand per gewerkt jaar (ongelimiteerd indien loopbaan van 20 jaar) - Na tweede periode : op basis van forfait ipv op basis van loon (maximum 465,14€)
Johny Dujardin, delegee bij Rousselot: “Het is heel moeilijk om in ons bedrijf de mensen te mobiliseren rond dit thema. Op de werkvloer is er heel weinig affiniteit met werklozen alhoewel iedereen in zijn gezin of familie wel iemand heeft die van een uitkering moet leven.”
In juni 2011 betaalde het ABVV Oost Vlaanderen aan 16223 mensen een uitkering als volledige werkloze. Daarvan hebben er 3116 een loopbaan van meer dan 20 jaar, of net geen 20%.
Reactie van onze militanten l “Laat de nettolonen stijgen dan zullen mensen kiezen om te gaan werken” (Ilse) l “Het verschil tussen het minimimloon en een uitkering is te beperkt.” (Luc Pieters) l “Bij een verstrenging van de werkloosheidsreglementering zal het OCMW de rekening gepresenteerd krijgen.” (Kevin)
14
Kris Michiels, vormingscoördinator bij het ABVV Oost Vlaanderen : “Men moet de vraag durven stellen welk effect de aanpassing van de werkloosheidsreglementering zal hebben op de armoedegraad.”
Patrick Serlet, secretaris bij de AC Oost Vlaanderen : “ Door het nieuwe systeem zullen meer werklozen zich genoodzaakt zien om sociale fraude te plegen om zo hun inkomen op een leefbaar peil te houden.”
Brugpensioen Context Je zou bijna geloven dat het bestaan van België afhangt van het brugpensioen, zo veel aandacht gaat daar naar toe… In juni 2011 waren er in België 120.398 bruggepensioneerden. Door de maatregelen van het Generatiepact (optrekken leeftijd en loopbaanvoorwaarden) daalt de instroom. Daar tegenover waren er 190.469 werklozen van meer dan 50 jaar die geen opleg brugpensioen krijgen. Op de 30.554 mensen die in juni 2011 een uitkering kregen van het ABVV Oost Vlaanderen waren er 4.676 bruggepensioneerden. Er zijn meer oudere werklozen: 6.303. Ook de bedrijven gebruiken de werkloosheid gretig: er waren 4.980 tijdelijke werklozen. De patronale bijdrage op de aanvullende vergoeding hangt af van de leeftijd waarop het brugpensioen ingaat : l Voor 52 jaar : 50% l Tussen 52-55 jaar : 40% l Tussen 55-58 jaar : 30% l Tussen 58-60 jaar : 20% l Na 60 jaar : 10%
l
l
l
l
Di Rupo wil De evaluatie voorzien in het Generatiepact uitvoeren. Desgevallend wil hij de loopbaanvoorwaarde van 38 jaar optrekken tot 40 jaar. Daarbij overweegt hij de leeftijd van 58 jaar op te trekken naar 60 jaar. Voor bedrijven in herstructurering wordt de minimumleeftijd (nu 50 of 52 jaar) opgetrokken tot 55 jaar. Het brugpensioen “lange loopbaan”, dwz 40 jaar, op 56 jaar behouden.
l
Het brugpensioen nog duurder maken door de patronale bijdrage nog te verhogen en degressiever te maken. l Dat bij collectief ontslag de leeftijdspiramide gerespecteerd wordt (niet alleen ouderen ontslaan)
De Wever zegt l Dat hij het brugpensioen gewoon wil afschaffen. l Dat Di Rupo de lasten voor de bedrijven opdrijft.
Reactie van onze militanten • “ Je bent beter bruggepensioneerd dan volledig werkloos. Een gewoon ontslag is immers goedkoper voor de werkgever en kost pakken geld aan de sociale zekerheid.” (Antonio) • “Het nog duurder maken van de patronale bijdrage ….. Je kan beter het brugpensioen onmiddellijk ten dode opschrijven.” (Marie-Jeanne)
Kristof Vanden Berghe, delegee bij EOC Oudenaarde : “Ik vind dat je meer naar de loopbaan van de mensen moet kijken. Iemand die heel vroeg beginnen werken is, moet op tijd kunnen stoppen.”
Een oudere werkloze heeft een lager inkomen dan een bruggepensioneerde maar kost meer aan de sociale zekerheid! werknemer: alleenstaande, leeftijd 50-55 Heeft een oudere werkloze een inkomen, volledig op kosten van de sociale zekerheid
Heeft een bruggepensioneerde een inkomen (werkloosheidsvergoeding plus opleg van het bedrijf )
Winst voor het bedrijf als brugpensioen wordt afgeschaft
2 800€
14 568€ per jaar
14 700€ per jaar en kost 10 500€ aan de SZ
4 200€
4 000€
14 568€ per jaar
19 152€ per jaar en brengt 4 668€ op aan de SZ
23 532€
Bij een bruto maandloon van
15
Index en koopkracht Context In België zijn de lonen (via CAO’s) en de sociale uitkeringen (via wetten) gekoppeld aan de schommelingen van het indexcijfer. Door opeenvolgende ingrepen spreken we inmiddels van een gezondheidsindex (benzine en sigaretten er uit) en gebeurt de aanpassing vertraagd (op een gemiddelde).
De Wever zegt l Dat Di Rupo moet luisteren naar Europa en de index afschaffen.
Reactie van onze militanten “Ook zonder index zullen sterke sectoren/bedrijven een inflatiekoppeling houden. De zwakke sectoren zullen het kind van de rekening zijn.” (Gino) l “Als men de index afschaft, dan komen we op straat! Ik ben er zeker van dat we hiervoor kunnen mobiliseren. (Kevin) l “Het is niet de index die het probleem vormt. Men kan beter iets doen aan de stijging van de prijzen… de index maakt enkel de inhaalbeweging.” (Alan) l
Europa wil deze koppeling weg. Merkel en Sarkozy willen de stijging van de lonen onder controle houden. Er zijn in België veel partijen die de index willen afschaffen. Het is dus, zonder enige discussie, moedig van Di Rupo om dit niet te doen.
Di Rupo wil De koopkracht beschermen door behoud van het indexsysteem l De prijzen strenger controleren, voornamelijk de energie- en telecommunicatieprijzen l De minimumpensioenen vanaf nu elk jaar met 2% optrekken. De niet minimumuitkeringen stijgen met 0.7% om tegen 2015 minstens 1.150€ netto per maand te bedragen (voor een volledige loopbaan van 45 jaar). l
Marcel Teirlynck, gepensioneerd : ”Mensen die werken, krijgen buiten hun index ook af en toe een loonsverhoging (CAO). Wij, die leven van een sociale uitkering, hebben alleen die index! De index staat voor solidariteit, tégen armoede!”.
Ann Deheegher, secretaris bij de AC Oost Vlaanderen : “De helft van de inflatie kan toegeschreven worden aan de stijging van de energiefactuur. Een strengere prijzencontrole is absoluut noodzakelijk”.
Van de zomerblog van de collega’s van het ACV
De indexkoppeling van DSK en Christine Lagarde Dat heel wat internationale instellingen of economische instituten het automatisch loonindexeringsmechanisme, een van de wezenlijke kenmerken van ons Belgisch welvaartsmodel, graag onder vuur nemen, is niet bepaald groot nieuws. Maar hoe zuiver zijn ze in hun eigen leer? De OESO (deze week nog), de Europese Commissie in haar voorschriften voor de Economic Governance, de Europese Centrale Bank, onze eigenste Nationale Bank, blijkbaar halen ze vooral bij elkaar de mosterd om hun economisch receptenboek vol te schrijven. En het IMF (het Internationaal Monetair Fonds) doet niet onder. Zo stond het nog maar eens te lezen in zijn meest recente rapport over de economische toestand van ons land: “Om de flexibiliteit in de loonsonderhandelingen te verhogen en zo rekening te houden met verschillende omstandigheden in diverse sectoren en met tweederonde effecten wegens de volatiliteit van de energieprijzen, moet het automatisch loonindexeringsmechanisme herbekeken worden, ook in de openbare sector.”
16
Dus wij benieuwd hoe het IMF daar zelf mee omspringt naar het eigen personeel. Het loonbeleid voor administrative assistant Jane en junior economist Jimmy konden we niet terugvinden. De contractuele voorwaarden voor de gewezen topman DSK en de nieuwe topvrouw Christine Lagarde moet je echter niet ver zoeken. Die staan te lezen in hun respectieve aanstellingsbrieven, gepubliceerd op de IMF-website. Qua loon hebben die twee in ieder geval niet te klagen. Met een niet-belastbaar jaarsalaris van 467.940 dollar, een forfaitaire representatievergoeding van 83.760 dollar en een niet nader gespecificeerde dagvergoeding bij buitenlandse verplaatsingen, bovenop de reis- en hotelkosten, doet de Managing Director weliswaar nog niet mee met de echt grote jongens van Wall Street, maar een armoeloon kun je dit niet echt noemen. Qua automatische indexering van hun riante wedde hebben ze al evenmin te klagen. Lees er clausule 3d van de aanstellingsvoorwaarden maar op na: zowel het salaris als de
representatievergoeding worden jaarlijks op 1 juli aangepast aan de procentuele toename van de consumptieprijsindex van Washington DC. Dus niet zomaar de gemiddelde prijzenindex van de Verenigde Staten. Neen, de prijsevolutie in de regio met een meer dan gemiddelde inflatie. En dat zonder correctie voor tabak, alcohol en motorbrandstoffen. Want in Washington DC hebben ze nog nooit gehoord van een gezondheidsindex. Wat dit oplevert, is makkelijk te berekenen: in 3 jaar en 9 maand (de periode tussen de aanstelling van DSK en die van Christine Lagarde), steeg het salaris van 420.930 dollar naar 467.940 dollar, of een jaarlijkse gemiddelde stijging van 2,86 procent. En dat soort mensen komt ons de les spellen. Met nu op kop Christine Lagarde, die mee aan de basis lag van het Duits-Franse pact voor de competitiviteit, afgezwakt tot het Europluspact, dat in de gehele eurozone mechanismen van automatische indexering taboe wilde verklaren.
Pensioenhervorming Context Het werknemerspensioen behoort tot de laagste in Europa. Zeker als je de verhouding neemt ten opzichte van het laatst verdiende loon. De Belgische overheid geeft jaarlijks 18 miljard uit aan pensioenen. De helft hiervan gaat naar 1,6 miljoen werknemers (privé). De andere helft gaat naar gepensioneerde ambtenaren (440.000). Het gemiddeld werknemerspensioen ligt op 1.100€ per maand. Dit is de helft van het gemiddeld ambtenarenpensioen. Met gemiddelden moet je opletten. Volgens De Tijd heeft een kwart van de gepensioneerde werknemers en zelfstandigen (die natuurlijk het gemiddelde omlaag halen) minder dan 400€. De grootste groep, 40%, moet het stellen met een wettelijk pensioen tussen 800 en 1.250€. Ook bij de ambtenaren zijn er grote verschillen. Zie hiervoor het volgende hoofdstukje.
l
l
l
l
l
In België hebben we voor de werknemers een flexibele pensioenleeftijd. Vanaf 60 jaar tot 65 jaar kun je een pensioenaanvraag indienen en zul je een uitkering krijgen die rekening houdt met het verdiende loon gedurende de volledige loopbaan. Je hebt een volledig pensioen als je een loopbaan hebt van 45 jaar. Naast je gewerkte jaren tellen de gelijkgestelde periodes mee (volledige en tijdelijke werkloosheid, grote delen van tijdkrediet, brugpensioen,…). Hiervoor wordt een fictief loon aangerekend op basis van het loon van het voorgaand gewerkt jaar.
l
l
l
l
l
wie na 65 jaar nog werkt maar met fiscale beperkingen. De gelijkstellingen beperken: de derde periode in de werkloosheid nog wel laten meetellen voor de berekening van het pensioen, maar niet meer op basis van een gelijkgestelde loon maar op basis van een minimumrecht. Ook de periode van brugpensioen, voor 60 jaar, nog laten meetellen op basis van het minimumrecht in plaats van het gelijkgestelde loon. Uitzondering voor lange loopbaan en bedrijven in moeilijkheden. Ook tijdskrediet nog maximum één jaar gelijkstellen en aan het minimumrecht. Uitzondering voor thematische verloven. Hervorming van het overlevingspensioen op basis van de duur van het huwelijk, de loopbaanduur van de overledene en van eventuele kinderen.
De Wever zegt Dat het optrekken van de pensioenleeftijd te traag gaat. Voor hem moet brugpensioen nu weg en moeten we de pensioenleeftijd (65 jaar) optrekken.
Gerard Baetens, bruggepensioneerd : “Het is niet eerlijk om iemand die heel zijn leven in ploegen gewerkt heeft en die op 56 jaar in brugpensioen gaat te straffen door zijn brugpensioenjaren niet meer gelijk te stellen (tussen 56 en 60 jaar). De vakbond moet hiervoor mobiliseren !”
Reactie van onze militanten “De aanpassing van het overlevingspensioen lijkt een verstandige piste.” (Patrick) l “Het aanpakken van de gelijkgestelde periodes zal de pensioenen enorm laten dalen.” (Ilse) l “De pensioenhervorming is een radicale inbreuk tegenover het beleid van voorgaande jaren waarbij men een evenwicht zocht tussen arbeid en gezin.” (Alan) l “Di Rupo pakt het grondig aan. Hij speelt op verschillende paarden: enerzijds het brugpensioen moeilijker maken en anderzijds het vervroegd pensioen optrekken. Dit zal de werkelijke pensioenleeftijd geleidelijk aan verhogen.” (Erwin) l
Di Rupo wil De wettelijke pensioenleeftijd op 65 jaar behouden, maar wil de mensen aanmoedigen om na hun 55 jaar te blijven werken. Het vervroegd pensioen, momenteel 60 jaar, zal met 2 maanden per jaar verhoogd worden, in functie van de langere levensduur. Vervroegd op pensioen gaan op 60 jaar blijft een mogelijkheid voor wie een loopbaan van 40 jaar heeft. De pensioenbonus blijft behouden (+2,20€ per gewerkte dag vanaf 62 jaar). Alle gepresteerde jaren laten meetellen (voor wie meer dan 45 jaar loopbaan heeft, ook na 65 j). Onbeperkte cumul pensioen/loon voor
17
pensioen openbare sector Context De pensioenen in de openbare diensten werden vroeger beschouwd, als compensatie voor het lagere loon, als uitgesteld loon. Ze worden, naast de index, aangepast zoals de lonen van de ambtenaren (een soort welvaartvastheid).
Vandaag werkt 1 ambtenaar op 2 met een arbeidscontract, dwz niet meer benoemd en met een pensioen zoals in de privé van toepassing is. Voor deze mensen zijn er al bij heel wat openbare diensten aanvullende pensioenen (groepsverzekeringen) afgesloten.
l
Het gevolg is dat in de kas van het ambtenarenpensioen meer geld buiten gaat dan er binnen komt en dat de gemeenten financiaal gewurgd worden om deze kas te blijven spijzen.
l
Er was heel wat heisa in de pers over de hoge pensioenen in openbare dienst: magistraten en legerofficieren die maandelijks tot 6.000€ opstrijken. Parlementairen moeten hier trouwens niet voor onder doen. Zij hebben een vol pensioen na 20 jaar dienst. Gouverneurs doen het nog beter: zij hebben aan 12 jaar carrière genoeg.
l
l
l
Di Rupo wil Ook in de openbare dienst een minimum van 35 jaar loopbaan om recht te hebben op een vervroegd pensioen. Voor de nieuwe ambtenaren de berekening van hun pensioenbedrag te baseren op de laatste 10 jaar in plaats van de laatste 5 jaar (hoogste loon). Afbouw van speciale stelsels (nu zijn er waarbij op 17 jaar een volledige pensioen toegekend wordt?) Nieuwe parlementsleden, magistraten,… gaan naar een minder gunstig regime. Dat ambtenaren na hun 65 jaar kunnen blijven werken. Dat de regionale overheden een grotere bijdrage betalen voor hun gepensioneerden en dat ze geresponsabiliseerd worden (meer betalen in functie van het aantal ambtenaren).
De Wever zegt De regio’s moeten opdraaien voor pensioenlast. De Wever wil dat de regio de pensioenleeftijd kan verhogen. l Besparing is alleen op nieuwe ambtenaren: too little too late. l
Kevin Samoy, delegee bij Group 4 : “Er zijn ambtenaren met een laag inkomen (vb beroepsmilitairen). Voor hen is het betere pensioen een uitgesteld loon. Dat gaat natuurlijk niet op voor iedereen.”
Reactie van de militanten De werknemers mogen zich niet laten verdelen. Mensen gaan al gauw akkoord met een besparing als zij niet zelf het slachtoffer zijn… We mogen niet vergeten dat er altijd iemand de rekening betaalt. (Erwin Callebaut)
l
In kleinere lettertjes kon je ook lezen dat 1 ambtenaar op 4 het moet rooien met minder dan 1.250€. Voor 45% schommelt het pensioen tussen 1.250€ en 2.500€. Nog 15% krijgt tussen de 2.500€ en 3.000€.
Monique Verle, delegee bij St Lucas : “Bij ons in de ziekenhuissector kun je voor dezelfde functie en dezelfde anciënniteit meer verdienen in een openbaar ziekenhuis dan in een privé-ziekenhuis. Bij ons gaat het verhaal dat er lagere lonen zijn in de openbare sectoren niet op.”
18
Tweede pijler Context Meer en meer werknemers –maar voornamelijk nog altijd meer kaderleden en bedienden- krijgen van hun werkgever of sector een aanvullend pensioen. Er wordt een bijdrage gestort bij een verzekeringsmaatschappij, het geld brengt intrest op en wordt uitbetaald bij pensioenstelling (60 jaar). Naast het wettelijk pensioen (dat gebaseerd is op repartitie of herverdeling tussen actieve en gepensioneerden) is de tweede pijler gebaseerd op kapitalisatie (dus op naam van de werknemer). Als het kapitaal uitgekeerd wordt zal er, naast 3,5% RSZ en een solidariteitsbijdrage, een forfaitaire bedrijfsvoorheffing ingehouden worden van 16,5% (10% als je tot 65 jaar werkt). Of je dus 1.000€ krijgt of 1000.000€, het percentage belastingen is hetzelfde…
en derde pijler wordt voor iedereen 30% in plaats van op de gemiddelde aanslagvoet. l Dat de sociale partners een algemene tweede pijler afspreken.
l
De Wever zegt : Zal ook dit wel als een nieuwe belasting zien.
Reactie van onze militanten l “Naast het wettelijke kan een gekapitaliseerde tweede pijler het inkomen van gepensioneerden beschermen.” (Sabrina) l “Waarom kan men hier geen progressieve taxatie doorvoeren? Belastingen op inkomen uit arbeid worden toch ook progressief belast? Hoe meer je krijgt, hoe hoger het percentage!” (Alan)
l
l
l
l
l
l
l
l
l l
In theorie mag je groepsverzekering je een rente geven bovenop je wettelijke pensioen tot 80% van het laatst verdiende loon. Als je daarboven zit moet je meer belastingen betalen. In de praktijk is dit, tot op vandaag, dode letter. Gevolg : in veel gevallen wordt de groepsverzekering gebruikt om veel geld te krijgen en weinig belastingen te betalen.
Di Rupo wil De variabele bezoldiging van managers in beursgenoteerde bedrijven beperken tot 30%. Deze boni worden verboden als er een collectief ontslag was. Een voorzetting van een eengemaakt arbeiders-bediendenstatuut zonder dat de kost hiervan kan afgewenteld worden op de sociale zekerheid. Gewesten grotere bevoegdheid geven om de personenbelasting te bepalen, wel rekening houdend met de progressiviteit van de belastingen. Gewesten de controle geven op de beschikbaarheid van werklozen, met responsabiliseringsmaatregelen. Gewesten bevoegd maken voor dienstencheques (zie vorig hoofdstuk). Kinderbijslagregeling overhevelen naar de gewesten. Wetgeving Betaald Educatief Verlof overhevelen naar de gewesten. Wetgeving Interim, in het kader van tewerkstellingstrajecten, overhevelen naar de gewesten. Fiscaliteit eigen woning regionaliseren. En zo veel meer...
De Wever zegt Dat Di Rupo zich niet moet moeien met het loonbeleid van managers. l …. l
De eigen bijdrage in een groepsverzekering, of pensioensparen, kan afgetrokken worden van het belastbaar inkomen. Hoe hoger je inkomen (hogere schijf ), hoe meer fiscaal voordeel dus. Di Rupo wil : l Dat de tweede pensioenpijler niet meer dient om “een vermogen te vergaren” en daarbij gesubsidieerd wordt door de overheid. Het bruto loon, waar de 80% op berekend zal worden, wordt beperkt tot 82.500€ per jaar. Als je daarboven komt (5.500€ per maand pensioen !) zul je fiscaal voordeel verliezen. l De belastingsvoet wordt degressief (20% op 60 jaar tot 10% op 65 jaar) om mensen te stimuleren langer te werken. l De belastingsvermindering voor de tweede
Nog dit
Vanzelfsprekend zullen we de nota Di Rupo met alle militanten
grondig bespreken op onze volgende
Ilse Thienpont, delegee bij Onet : De tweede pensioenpijler kost door de lage belastingsvoet een pak geld aan de staat. Men zou beter extra overheidsmiddelen pompen in een deftig wettelijk pensioen!
Open Militantenvergaderingen. De uitnodiging valt deze week in je brievenbus. Tot dan!
19
20
