20_29 Art-abc eco _6 nl corr
23/08/11
15:16
Page 20
INFO
Het ABC van stoken op hout
De eigenaars van dit huis hebben gekozen voor een BRUNNER HDK 4.1 tegelkachel voor hout en pellets. Hier is hij bekleed met zandkleurige en okerkleurige geëmailleerde keramiektegels (Sommerhuber). De kachel zorgt voor de hoofdverwarming van de woning (vloer- en wandverwarming) en werkt volautomatisch computergestuurd. Daarnaast zorgt ze ook voor de productie van sanitair warm water, voor badkamer en keuken, dat wordt vergaard in een buffervat (samen met het water van zonnepanelen). De pellets worden in bulk geleverd door een tankwagen en worden opgeslagen in een silo van 8 m3 in de kelder. De automatische voeding (via luchtdruk) van het weekreservoir maakt het gebruik heel eenvoudig. Concept en realisatie: ENSIGN tegelkachels
B van brandstof De productieketen van hout als brandstof omvat in het algemeen de volgende stappen: het kappen van het hout, de transformatie (bijvoorbeeld het versnipperen), het transport, het stockeren en de levering aan de eindverbruiker. Houtblokken zijn veruit de oudste en de meest verspreide gebruiksvorm van hout als energiebron, maar als brandstof kan hout verschillende vormen aannemen: pellets, briketten, schilfers (chips).
D van dubbele verbranding Het principe van de “propere” dubbele verbranding bestaat uit het recupereren van een maximum aan energie dankzij de 20
verbranding van gassen afkomstig van de eerste verbranding. Tegenwoordig zijn de meeste moderne toestellen op hout voorzien van een dubbele verbrandingstechnologie met een toevoer van voorverwarmde secundaire lucht die aan de bovenkant van de verbrandingskamer via een rij van buizen wordt aangevoerd. Bij contact met deze “verbranders” ontvlammen de rookgassen en de schadelijke deeltjes die in de rook zitten, waardoor ze voor 90 % worden vernietigd. Dankzij deze technologie wordt de uitstoot van vervuilende rookgassen aanzienlijk beperkt en wordt het rookkanaal beschermd tegen het ontstaan van roet en schoorsteenzwart. Deze technologie biedt zeer hoge rendementen en vermindert zodoende heel drastisch het houtverbruik (met 20 tot 30% in vergelijking met een conventioneel toestel).
20_29 Art-abc eco _6 nl corr
23/08/11
15:16
Page 21
Ecologie en rendement
Om zowel in de woonkamer als in de eetkamer te kunnen genieten van het vuur, hebben de bewoners gekozen voor een doorkijkhaard in de muur tussen de twee kamers. De mantels zijn aan beide zijde afgewerkt met eenvoudig pleisterwerk, in een moderne, sobere stijl, met aan de woonkamerzijde tabletten in geboende natuursteen. De gesloten doorkijkhaard is het model 16/9 van JIDÉ DÉCORS, die brandt op hout. Het is een haard in staal met een dubbele convectiewand en een vermiculieten of gietijzeren binnenwerk naar keuze. De haard kan uitgerust worden met een warmterecuperatiesysteem. Dankzij de brede ramen heeft men een prima zicht op de vlammen. Een luchtspoelsysteem houdt de ruiten schoon. Realisatie: DELPLAN 21
20_29 Art-abc eco _6 nl corr
23/08/11
15:17
Page 22
E van ecologie Omdat fossiele energiebronnen (petroleum en gas) duur en zeldzaam worden, dient hout zich aan als een hernieuwbare en in die zin een milieuvriendelijke, ecologische energiebron. Hout is een belangrijke natuurlijke rijkdom in Europa en het is een hernieuwbare energiebron wanneer het afkomstig is van een houtontginning die op een verantwoorde en duurzame wijze wordt beheerd. Zolang het volume van het gekapte hout niet groter is dan het natuurlijke groeivolume van het bos, wordt de natuurlijke rijkdom beschermd. Brandhout is voor een deel afkomstig van tweederangsproducten van bomen (takken, kruinen,…) en van hout dat niet veel handelswaarde heeft. Dit verklaart ook de lagere kostprijs van deze energiebron. Meer nog, het gebruik van hout draagt bij tot het verminderen van CO2-emissies in de atmosfeer. Brandhout heeft namelijk een neutrale balans ten aanzien van het broeikaseffect: terwijl het hout verbrandt, komt enkel de koolstofdioxide vrij in de lucht, die het tijdens zijn groei heeft De vrijstaande Eco 55 houtkachel van Barbas garandeert een hoog rendement en een veel sfeer. Ze is bekleed met staal en voorzien van een aansluiting bovenaan en achteraan. Er zijn nog andere modellen beschikbaar in de Ecocollectie, oa. met en een speksteen of gietijzeren bekleding.
K van kwaliteit (van het hout) geabsorbeerd. Ten slotte omvat een milieuvriendelijke aanpak ook het gebruik van gezond hout (dat geen enkele behandeling heeft ondergaan) en droog hout in kwaliteitsvolle toestellen, die aangepast zijn aan de te verwarmen ruimte en die in optimale omstandigheden volgens de vereiste regelingen werken.
De kwaliteit van de brandstof is van primordiaal belang, of het nu gaat om houtblokken, korrels of schilfers. Ongeacht het gebruikte houttype (de houtsoorten hebben verschillende caloriewaarden), moet u altijd droog en onbehandeld hout gebruiken. Zo kunt u rekenen op propere verbrandingsrook en een hoger rendement. Bepaalde soorten brandhout van hydroconvector dragen een label (zoals NF), dat de kwaliteit, De hydroconvector verandert de houthaard in de houtsoorten en de herkomst garandeert. een CV-verwarmingsketel. De bij de verbranding Let er ook op dat de briketten of de korrels in geproduceerde hitte wordt slechts gedeeltelijk hun natuurlijke staat behouden blijven. Ook vrijgegeven in de kamer waar het toestel staat. door een slecht vochtgehalte of slecht De rest van de energie wordt gebruikt om de samengeperste korrels zal het toestel slechter lading water rond de haard/kachel te verwarmen. presteren. Dit warm water wordt gebruikt voor de centrale verwarming of als sanitair warm water. Kortom, van lucht dit ecologische (zeer weinig uitstoot van vervuilende deeltjes), veilige toestel levert zeer Bij de plaatsing van een houtkachel of -haard hoge verbrandingstemperaturen en een is een toevoer van verse lucht in de buurt van rendement van 75 tot 94%. de haard onontbeerlijk. Dit is nodig om vergiftiging door koolstofmonoxide te voorkomen. Het risico voor terugslag van giftige gassen en rook kan namelijk ontstaan door de aanwezigheid van een toestel dat lucht trekt (afzuigkap, klimaatregeling, GMV (Gecontroleerde Mechanische Ventilatie) of een andere haard) in dezelfde ruimte of in een aangrenzende kamer. De ideale aanpak bestaat uit het creëren van een eigen luchttoevoer voor het toestel. Bij uiterst geïsoleerde nieuwe laag energie-woningen die bovendien luchtdicht zijn of voorzien zijn van GMV, komt de lucht van buiten het huis. Deze luchttoevoer moet men dus altijd goed vrij houden.
H
L
22
20_29 Art-abc eco _6 nl corr
23/08/11
15:17
Page 23
Voor deze rustieke sierschouw heeft men gekozen voor het gebruik van ruwe breuksteen (Franse witsteen), omdat dit natuurlijke materiaal perfect bij deze stijl past. Deze compositie is harmonieus gerealiseerd dankzij de afgeronde vormgeving, een decoratieve nis in de schouwmantel met verlichting en de gebogen eiken balk. De Infire Prisma haard van Bodart & Gonay brandt op hout en op steenkool. Vooral de prismavormige panoramische beglazing vormt een decoratief element: zo zult u altijd een fantastisch zicht van 180° op het vlammenspel hebben, eender waar u zich in de kamer bevindt. Realisatie: MARTINE DUPONT
Deze tegelkachel werkt op pellets en werd op maat gebouwd en bekleed met tweekleurige keramische tegels. Ze verspreidt een aangename en gezonde warmte, vergelijkbaar met zonnewarmte, zonder lucht- noch stofverplaatsing. Ze verwarmt de mensen, de muren en de meubels en niet de lucht. Zo wordt er geen lucht verplaatst, noch stof wat gunstig is voor mensen met gevoelige luchtwegen. Deze kachel werkt volautomatisch dankzij een computergestuurd regelsysteem dat volgens een thermostatisch ingestelde temperatuur berekent hoe dikwijls, wanneer en hoeveel pellets er moeten aangevoerd worden. Een silo van pellets is rechtstreeks verbonden met de haard. Realisatie: ENSIGN TEGELKACHELS
23
20_29 Art-abc eco _6 nl corr
23/08/11
15:18
Page 24
Met uitzondering van de eiken balk, de twee consolen en het tablet van de sokkel in gepolijste witsteen, is deze rustieke schoorsteen volledig opgetrokken uit een geheel van breukstenen in Franse witsteen, met onregelmatige vormen, groottes en kleuren, en afgewisseld met beige bakstenen De meubeldeurtjes en tabletten van de bibliotheek zijn van massief eikenhout. De gesloten inbouwhaard (Bodart & Gonay) werkt op hout of kolen. Tegen de wand aan de overzijde werd een bar geïnstalleerd in bijpassende stijl en materialen. Realisatie: MARTINE DUPONT
M van massakachels Massakachels of inertiekachels die op hout branden, bestaan meestal uit vuurvaste stenen bekleed met keramische tegels of uit speksteen. Deze materialen hebben een enorme warmteopslagcapaciteit. Ze leveren een grote inertie, een beschikken over een grote autonomie (24 u) en een hoog rendement (70 tot 90%). Deze kachels (van 500 kg tot meerdere tonnen), werken volgens het principe van de stralingswarmte waarmee ze voortdurend een gezonde warmte verspreiden.
24
20_29 Art-abc eco _6 nl corr
23/08/11
15:18
Page 25
N van nadelen
1
Jarenlang was de grootste handicap van brandhout het feit dat het zo arbeidsintensief was: de verwerking, de opslag van het hout, het verwijderen van de as en het inladen van hout in de haarden en de verwarmingsketels. Vandaag streeft men met de aangeboden materialen en diensten naar het elimineren van deze nadelen voor de eindgebruiker: kachels en verwarmingsketels met een automatische voeding (voor de houtschilfers en de houtkorrels), meer autonomie voor de inzethaarden en de houtkachels zodat ze minder vaak moeten aangevuld worden, een vereenvoudigde bevoorrading, een vermindering van de hoeveelheden asse dankzij een optimale verbranding, een uittrekbare aslade, enz.
1.
In deze moderne sierschouw huist een open haard, voorzien van een warmterecuperatiesyteem: Polyflam sta 405. Het hier om een “dubbele” haard die het comfort van een gesloten haard biedt. Eén van de beide , de gesloten haard, ligt namelijk verzonken onder de bodemplaat en werkt als een kachel. De tweede zichtbare ‘open’ haard ligt boven op de bodemplaat. Dankzij deze installatie is het mogelijk de warmte te recupereren en een rendement van 77 % te bereiken. Ze haalt een nominaal vermogen
2
P van Pellets Pellets of houtkorrels worden gemaakt door houtzaagsel samen te persen. Ze vormen een lokale en hernieuwbare energiebron en ze worden gebruikt voor pelletkachels of pelletverwarmingsketels. Deze brandstof met een zeer hoge densiteit heeft een hoog calorievermogen. En de milieubalans is zeer gunstig want de impact qua broeikaseffect is nihil, terwijl de uitstoot van schadelijke stoffen uiterst beperkt is. Dit laatste is te danken aan het hoge verbrandingspercentage (stikstofgehalte lager dan 0,3 % en assepercentage lager dan 1 %). Pelletkachels leveren een zeer hoog rendement (85 tot 90 %) en een autonomie van 12 tot 72 uur afhankelijk van het reservoir.
van 16kW voor een oppervlakte van 150 m2. De warmtewisselaar voorzien van een blazer of een zuiger, verspreidt de warme lucht naar andere kamers. Realisatie: CHEMINEES HENRY 2. 3
Deze inbouwhaard is aangesloten op de centrale verwarming met behulp van een hydroconvector. Hij levert voldoende vermogen voor de verwarming van de hele woning en van het sanitair warm water. Het toestel brandt op alle vaste brandstoffen. Dankzij een speciale inox warmtewisselaar, is het mogelijk om een rendement van meer dan 90 % te bereiken. Door middel van een beveiligde aquastaat past de hydroconvector zich automatisch aan de brandstof en aan het warmteverbruik van de woning aan. F-reeks van DDG 3.
Deze pelletkachel met een geringe diepte (27 cm) is speciaal ontworpen voor krappe ruimtes. Bovendien is een rookaansluiting langs boven mogelijk. De 2 ventilatoren kunnen naar wens gericht worden, naargelang de warmtebehoefte. Metalen front in 5 tinten beschikbaar. Rendement van 88%. Philo van MCZ bij FERO 25
20_29 Art-abc eco _6 nl corr
23/08/11
15:19
Page 26
Met een rendement van 91 % is deze pelletkachel verkrijgbaar in de versies Air (afstandbediening in optie), Comfort Air (om meerdere kamers te verwarmen) en Hydro (om water te verwarmen). Gietijzeren front en zijbekleding in gelakt metaal (5 afwerkingen). Ego van MCZ bij FERO
R van rendement Het rendement is de verhouding tussen de hoeveelheid vrijgekomen warmte en de geleverde brandstof. Bijvoorbeeld: een rendement van 70% betekent dat 70% van de gebruikte brandstof dient om het volume te verwarmen, terwijl de resterende 30 % wordt omgezet in uitgestoten rookgassen. Een hoog rendement (80 tot 90%) bespaart brandstof en beschermt het milieu!
Deze tegelkachel is traditioneel bekleed met handgeschilderde keramische tegeltjes (6 tot 8 cm dik). Deze tegelkachel is uitgerust met een gietijzeren verbrandingskamer met een systeem voor dubbele verbranding. De convectiewarmte samen met de stralingswarmte van de vuurvaste materialen zorgt voor een uitstekend rendement (+ dan 70%) en een beperkte uitstoot van rookgassen. Model Yveline van Atelier Céramique Régnier
R van Rationeel Energiegebruik (REG). Samen met het te verwarmen volume (de oppervlakte) vormt de isolatie van een huis inderdaad één van de doorslaggevende criteria voor de keuze van het te installeren vermogen. Om een voorbeeld te geven : een woning met een bewoonbare oppervlakte van 150 m2 (375 m3) zal een vermogen nodig hebben dat bijna driemaal groter is wanneer de woning niet geïsoleerd is volgens de goede gebruiksvoorwaarden.
26
20_29 Art-abc eco _6 nl corr
23/08/11
15:19
Page 27
Deze speksteenkachel met doorkijkhaard wordt aan een zijde verlengd met een sokkel voor de televisie. Het is een realisatie op maat vertrekkende van een basismodel «Leila» van NUNNAUUNI. De kachel vormt tevens een gedeeltelijke scheiding tussen zit- en eetkamer. Ze werkt
27
volgens het principe van de warmteaccumulatie en verspreidt een zalige stralingswarmte. De warmte die tijdens een korte stookperiode wordt opgeslagen in de speksteen wordt daarna nog gedurende 24 uur uitgestraald. Realisatie: SOAPSTONE
20_29 Art-abc eco _6 nl corr
23/08/11
15:20
Page 28
S van schoorsteen
T van technologiebeheersing
De schoorsteen of het rookkanaal is een afvoerkanaal voor rookgassen. Het rookkanaal heeft een belangrijke impact op de goede werking van het verwarmingstoestel. De kenmerken van het rookkanaal (isolatie, weerstand, dichtheid, lage inertie) bepalen namelijk de trekkwaliteit van het toestel. Deze trekkwaliteit garandeert niet alleen een goede verbranding maar ook een veilig gebruik en een beperkte uitstoot van vervuilende stoffen (onverbrande stoffen zoals CO, teer, pek). Tegenwoordig gebruikt men ook aangepaste rookkanalen voor houtkorrelkachels (pellets) of voor ketels. De speciale filters die men in het midden van het rookafvoerkanaal plaatst, zijn ook ontwikkeld om de rook te ontdoen van heel fijne deeltjes (60 tot 90%). In geen enkel geval mag u het schoorsteenvegen verwaarlozen. Alleen dan kunt u rekenen op veiligheid, energiezuinigheid en minder vervuiling.
Voor het bereiken van een optimaal rendement en een laag gehalte aan uitgestoten luchtvervuilende deeltjes, zijn de voornaamste technologische innovaties van de nieuwe houtkachels en –haarden, gericht op: • de controle en regeling van de luchttoevoer (primaire lucht en voorverwarmde secundaire lucht voor de naverbranding), • het beheer van de brandstoftoevoer dankzij de automatische voeding van de haard, • de controle en regeling van de verbranding dankzij de regeling en de verbetering van de kwaliteit van de brandstof (granulometrie en vochtigheid)
1
2
U van uitstoot
V van vermogen
W van toegevoegde Waarde
Om de onmiskenbare troeven van de hout als brandstof op gebied van uitstoot van broeikasgassen (neutrale CO2-balans) te behouden, blijven de fabrikanten van verwarmingstoestellen op hout voortdurend de verbrandingstechniek verbeteren (hoge verbrandingstemperatuur, langdurig behoud in de warme zone, een goede vermenging van de tijdens de pyrolyse geproduceerde verbrandingsgassen en de oxidatieve lucht, overdaad van zwakke lucht, filter,…). Dit met de bedoeling de uitstoot van onverbrande gassen en fijne deeltjes en stof in de lucht tot een minimum te beperken.
Het vermogen in kW (kilo Watt) geeft de warmteproductie van het toestel aan. Hoe hoger het aantal kW, des te groter is de warmteproductie. Toch moet u heel goed schatten welk vermogen u volgens uw woning nodig heeft. Met een te groot vermogen zal het toestel dat op hout brandt, op halve kracht werken in matige verbrandingsomstandigheden (een laag rendement en een uitstoot van vervuilende gassen/stoffen). Met een te klein vermogen wordt er teveel hout ingeladen en is er een risico voor beschadiging.
Het gebruik van hout als brandstof laat toe om bijproducten en afval van de “houtketen” ook te gebruiken als brandstof en het helpt de gezondheidstoestand van de bosgebieden te verbeteren. Daarnaast draagt het bij tot een lokale economische ontwikkeling (het creëren van lokale jobs).
28
20_29 Art-abc eco _6 nl corr
23/08/11
15:20
Page 29
3 1.
In deze eerder landelijk ingerichte zolderruimte koos men voor een strakke roestkleurige metalen FS2 mantel voor de STUV 21/105 inzethaard (98 x 47 cm). Naast een hoog rendement tot 79% biedt deze houthaard nog andere troeven: het brede zicht op de vlammen, de discrete vormgeving en de liftdeur.
houtnis geïntegreerd, en vooraan een siernis met glazen leggertjes. Sokkel en vloerplaat zijn afgewerkt met blauwe steen. De schouw is uitgerust met een houthaard van de nieuwste generatie waarvan het verbrandingsprincipe toelaat de CO uitstoten te verminderen (onder de toekomstige Europese normen van 2012): «Infire 800 Green» van Bodart & Gonay. Realisatie: BERNARD DUPONT
2 & 3. Deze moderne realisatie komt goed tot zijn recht dankzij een uitgekiende sfeerverlichting. In de mantel is aan de zijkant een praktische 29
