Digitale nieuwsbrief van de Koninklijke Vereniging van uitgave van de KNOV en GOV-VvK Organisten en Kerkmusici
jaargang 1 | 2008 nummer 1 | juni
jaargang 8 - 2015 nummer 05 - Mei
Tour de France
Aan de vooravond van de Grand Départ in Utrecht zetten wielerfanaten Michel Bouvard en Jeroen Wielaert op woensdag 24 juni in de Domkerk in muziek en tekst
een avond neer vol impressies van de Tour de France.
Stichting voor de Wind haalt speciaal voor deze avond organist Michel Bouvard naar Nederland. Op het orgel koerst hij door het Franse landschap en finisht in Parijs met een wervelende ‘Final’. Op het grote Bätz-orgel van de Domkerk speelt Bouvard werken van grote orgelcomponisten als Franck, Vierne, Widor en Messiaen. Tourverslaggever Jeroen Wielaert lardeert het geheel met zijn persoonlijke Tour-belevenissen en verhalen uit zijn bundel Het Frankrijk van de Tour. Michel Bouvard is groot Tourliefhebber en wielerfan, hetgeen de luisteraar zeker niet zal ontgaan tijdens het concert. Het concert op woensdag 24 juni in de Utrechtse Domkerk begint om 20.30 uur. De toegang bedraagt €17,50; kaarten zijn te bestellen via www.tivolivredenburg.nl.
Van Sleuwen stadsorganist Hilvarenbeek
Op zaterdag 18 april jongstleden is na de Algemene Ledenvergadering van de Brabantse Orgelfederatie door de burgemeester van Hilvarenbeek bekendgemaakt dat Ad van Sleuwen benoemd is tot ‘honorair stadsorganist van Hilvarenbeek’. Dat gebeurde in de St.-Willibrorduskerk te Diessen, waar Van Sleuwen met een concert de ledenvergadering van de Brabantse Orgelfederatie besloten had.
Herzien oeuvre-overzicht gepresenteerd
Werkenlijst De Klerk en Andriessen Op 17 april 2015 heeft onder auspiciën van de Andriessen/De Klerk- Stichting op het historische stadhuis van Haarlem de feestelijke presentatie plaatsgevonden van de nieuwe oeuvrelijsten van Hendrik Andriessen en Albert de Klerk. De lijsten werden samengesteld door Lourens Stuifbergen. Na een openingswoord van burgemeester Bernt Schneiders en een welkomstwoord van voorzitter Gonny van der Maten speelden Brigit de Klerk en Piet Hulsbos de Sequenzen en de Fantasia van Albert de Klerk. In de Antichambre werd vervolgens via een beamer contact gelegd met het internet, zodat we de werkenlijsten in digitale gedaante konden bekijken. Daar werden ook de door Donemus vervaardigde gedrukte exemplaren uitgereikt aan Caecilia Andriessen, Eugénie van der Grinten (kleindochter van Hendrik Andriessen), Brigit de Klerk en Lourens Stuifbergen. Lourens Stuifbergen vertelde het gezelschap hoe hij alles rond de werkenlijsten had aangepakt en voor welke verrassingen hij soms is komen te staan. De eerste integrale werkenlijst van
Hendrik Andriessen dateert van 1992. De beschikbare documentatie (manuscripten, brieven, programmaboekjes, artikelen, recensies, enz.) in het Nederlandse Muziek Instituut in Den Haag, in andere archieven, in bibliotheken, bij uitgeverijen en digitaal, is na bijna vijfentwintig jaar echter vele malen groter dan destijds, zodat een nieuwe lijst noodzakelijk was. Tijdens het werken hieraan werden bovendien niet alleen verloren gewaande manuscripten teruggevonden, maar werd ook een aantal geheel onbekende composities getraceerd.
In de vernieuwde lijsten is het oeuvre per categorie chronologisch gerangschikt. Bij elk werk is de exacte datering, de verblijfplaats van het manuscript en de eventuele uitgave vermeld. Zo mogelijk zijn premières, opdrachten en opdrachtgevers, toelichtingen van de componisten zelf en andere relevante informatie opgenomen, zodat het geheel tegelijk als naslagwerk kan dienen. Ook zijn levensbeschrijvingen toegevoegd. De lijsten zijn integraal in te zien op www.andriessendeklerkstichting.nl, de site van Andriessen/ De Klerk Stichting te Haarlem. De werkenlijsten van Hendrik Andriessen en Albert de Klerk zijn uitgegeven bij Donemus en zullen binnenkort gratis te downloaden zijn op de site van Donemus. Ook kan men een gedrukte versie bestellen.
Zaterdag 13 juni:
Algemene Ledenvergadering KVOK Doopsgezinde Kerk Groningen
Zie pagina 7 voor meer informatie
Nieuws Werkweek liturgie en kerkmuziek
De Protestantse Kerk in Nederland organiseert deze zomer voor de 43ste keer de werkweek voor liturgie en kerkmuziek. De werkweek duurt van 14 juli tot 17 juli 2015 en wordt gehouden in Conferentiecentrum Bovendonk te Hoeven.
Het thema van de werkweek is Versta je me?. Het zal gaan over de taal van de liturgie. Het thema wordt uitgediept in lezingen, workshops, muziek en in vieringen. Alle vormen van communicatie in de liturgie komen aan bod. In de prachtige kapel van Centrum Bovendonk in Hoeven zullen de vieringen plaatsvinden.
De werkweek is bedoeld voor predikanten, kerkelijk werkers, dirigenten, organisten, zangers en voor iedereen die zich betrokken weet bij de kerk, het vieren, de muziek.
De stafleden zijn Elske te Lindert, Monique Schendelaar, Gijs van Schoonhoven, Rienk Bakker, Theo Menting en Ko Joosse. Op donderdagmiddag is de gastspreker en docent Carlo Balemans.
Lering en vermaak op een prachtige locatie! Voor meer informatie, de kosten en aanmelden zie www.protestantsekerk.nl/pcte cursussen en studiedagen studiedagen. Telefonisch is het LDC te bereiken via 030-8801560; per e-mail via
[email protected].
Jeugdmuziekdagen
Van donderdag 14 mei tot en met zaterdag 16 mei (hemelvaartsweekend) vinden in Vierhouten de Jeugdmuziekdagen plaats. Deze dagen, die georganiseerd worden door de Stichting Lutherse Werkgroep voor de Kerkmuziek, zijn bestemd voor deelnemers van 7 tot 15 jaar. Onder leiding van Els Hermanides en Lydia Liefting wordt in drie dagen tijd muziek ingestudeerd, die op zaterdag in de Lutherse kerk in Zwolle tijdens een afsluitend concert ten gehore wordt gebracht. Verder is er tijd voor ontspanning en gezelligheid: wanneer er niet gestudeerd wordt is er een recreatief dagprogramma onder leiding van Pieta en Maria van Twist. Wanneer kinderen hun muziekinstrument willen meenemen, is dat prima.
De jeugdmuziekdagen worden gehouden in de Paasheuvelgroep, ’t Frusselt 30, 8076 RE Vierhouten, locatie ’t Onderhil. De kosten bedragen € 85 per deelnemer, incl. overnachtingen, eten, muzikale leiding, muziek en begeleiding. Het afsluitend concert vindt plaats op zaterdagmiddag 16 mei (aanvang 15.00 uur) in de Lutherse kerk in Zwolle, Koestraat 2, 8011 NK Zwolle. Opgave per e-mail naar
[email protected] of naar
[email protected]
Nieuw barokorgel Tivoli
Op vrijdagmiddag 17 april zijn in de Grote Zaal van Muziekcentrum TivoliVredenburg te Utrecht de plannen gepresenteerd voor een nieuw te bouwen orgel in deze concertzaal. Het instrument, dat gebouwd zal worOntwerp van Herman Herzberger voor nieuw orgel TivoliVredenburg Utrecht
2
den door Gebr. Van Vulpen onder adviseurschap van Peter van Dijk, moet geschikt zijn als begeleidings- en soloinstrument voor muziek uit de barok tot aan de vroege romantiek. De dispositie gaat als volgt luiden: Hoofdwerk (Manuaal I, C-f3):
Prestant 8’ (C-H eiken, open; vanaf c metaal),
Holpijp 8’,
Octaaf 4’,
Quint 3’, (Bas/Discant),
Octaaf 2’,
Terts 1 3/5’ (Bas/Discant, prestantmensuur),
Mixtuur 3-4 sterk. Nevenwerk (Manuaal II): Gedekt 8’,
Fluit 4’ (C-h gedekt; vanaf c’ open, cilindrisch),
Quintfuit 4’ (C-g gedekt; vanaf gis open, cilindrisch),
Fluit 2’ (C-H gedekt; vanaf c open, cilindrisch),
Terts 1 3/5’ (open, cilindrisch; fluitmensuur),
Fagot 16’ (Bas/Discant),
Dulciaan 8’ (Bas/Discant). Pedaal (C-d1):
Subbas 16’ (eiken). Koppelingen:
Hoofdwerk-Nevenwerk,
Pedaal-Hoofdwerk,
PedaalNevenwerk. Bas/Discant-deling: c1/cis1. Toonhoogte: a1 = 415 Hz, met een transpositie-voorziening voor a1 = 440 Hz en a1 = 460 Hz. Stemming: Neidhardt Kleine Stadt 1724 (= Grosse Stadt 1732). Een uitgebreide toelichting die adviseur Peter van Dijk gaf tijdens de presentatie is te lezen via www.orgeladvies.nl/wp-content/ uploads/2014/12/150417-Nieu-
we-Orgel-Grote-Zaal-uitgebreid. pdf. Volgens planning zal het orgel medio zomer 2017 opgeleverd worden.
Speeldag Schagen en Oudkarspel
Op zaterdag 13 juni 2015 zijn amateur-organisten welkom in drie Noord-Hollandse kerken om daar de orgels te bespelen. In Schagen kunnen zij het Nicholson-orgel in de Christoforuskerk en het grote Van Dam-orgel in de Hervormde Kerk bespelen, en in de Allemanskerk te Oudkarspel het Frans-georiënteerde Schreurs-orgel. De spelregels zijn als volgt: u meldt zich aan via de website van de Stichting Orgelnet Noord-Holland. Bij uw aanmelding geeft u op welke orgels u wilt bespelen, desgewenst met een prioriteitsvolgorde. Wij maken vervolgens een keuze, rekening houdend met uw voorkeuren. De speeltijd per orgel is maximaal een half uur. Afhankelijk van het aantal aanmeldingen zal het speelrooster om 10.00 uur starten en uiterlijk 17.30 uur eindigen.
U krijgt uiteraard tijdig het rooster per mail toegestuurd. In de kerken is deskundige begeleiding aanwezig. Voor het spelen op één orgel betaalt u € 15, voor twee orgels € 27,50 en voor drie orgels
NotaBene | mei 2015
Nieuws Juul Ouwehand en Ad den Besten overleden
In zijn woonplaats Den Haag overleed op zaterdag 28 maart 2015 Juul Ouwehand op 93-jarige leeftijd. Ouwehand studeerde orgel bij Aart Smink, Adriaan Engels en Nico van den Hooven. Aan de Protestantse Kerkmuziekschool te Utrecht volgde hij cantoraatcursussen. De Haagse Hervormde Gemeente benoemde hem in 1946 tot organist en 1952 tot cantor-organist. Twee jaar later kwam het kerkgebouw van Ouwehands gemeente, de Pauluskerk, gereed, waar in 1961 een nieuw orgel in gebruik werd genomen. Ouwehand was cantor-organist tot 1986.
Van 1955 tot 1975 was hij secretaris van de Stichting Centrum voor de Kerkzang. In het Liedboek voor de kerken werden twee melodieën van zijn hand opgenomen: ‘Een zaaier ging uit om te zaaien’ (Gez. 54) en ‘Kondigt het jubelend aan’ (Gez. 224). Laatstgenoemde lied is ook in Liedboek – Zingen en bidden in huis en kerk opgenomen (Lied 659). De crematieplechtigheid vond plaats op donderdag 2 april in crematorium Nieuw Eykenduynen te Den Haag. ▪ Op 31 maart 2015 overleed Ad den Besten op 92-jarige leeftijd in zijn woonplaats Amstelveen. Samen met Willem Barnard, Jan Willem Schulte Nordholt, Jan Wit en Muus Jacobse (Klaas Heeroma) vormde Den Besten ‘Het Landvolk’, de groep dichters die in de jaren vijftig en zestig zorgde voor een nieuwe psalmberijming (1967) en daarna werkte aan de gezangen voor het Liedboek voor de kerken. Naast het berijmen van psalmen en het schrijven van oorspronkelijke liedteksten vertaalde Den Besten vooral liederen uit de Duitse traditie. In het Liedboek – Zingen en bidden in huis en kerk zijn circa negentig liedteksten opgenomen waaraan zijn naam verbonden is. In 1998 verscheen de bundel Poëzie om te zingen, een bundel oorspronkelijke en vertaalde liedteksten die niet in het Liedboek voor de kerken waren opgenomen. Van beide overledenen zal in het volgende nummer van Muziek & Liturgie een uitgebreid In memoriam verschijnen.
bent u € 35 verschuldigd. Voor informatie over de orgels kunt u terecht bij www.orgelnet.nl.
Deelnemers concoursen Alkmaar en Breda bekend
De deelnemers aan het Internationaal Schnitger Orgelconcours 2015 in de Grote St.-Laurenskerk te Alkmaar zijn bekend gemaakt. De jury, bestaande uit Theo Jellema, Pieter van Dijk en Frank van Wijk, selecteerde uit een aanzienlijk aantal organisten uit binnen- en buitenland de volgende organisten: IJsbrand ter Haar (Nederland),
Heejin
NotaBene | mei 2015
Kim (Zuid-Korea),
Jochem Schuurman (Nederland),
Diederik Blankesteijn (Nederland),
Giovanna Riboli (Italië),
Hugo Bakker (Nederland),
Tomoko Kitamura (Japan), Nicolas De Troyer (België),
Manuel Schuen (Oostenrijk), Megumi Hamaya (Japan),
Maarten Havinga (Nederland) en Adriaan Hoek (Nederland). Het concours wordt van 26 juni t/m 4 juli 2015 gehouden op de orgels in de Laurenskerk en Kapelkerk in Alkmaar. Het concours bestaat uit drie rondes, die alle toegankelijk zijn voor publiek. De jury zal bestaan uit Albrecht Koch (Freiberg, Duitsland), Kim-
berly Marshall (USA), Karin Nelson (Göteborg, Zweden), Reitze Smits (Utrecht) en Krzysztof Urbaniak (Lodz, Polen). Ook het bestuur van de Stichting Internationaal Orgelconcours Breda heeft de namen bekend gemaakt van de deelnemers aan het concours, dat van 19 t/m 31 oktober 2015 in de Grote Kerk van Breda zal plaatsvinden. Voor het Tweede Internationale Orgelconcours Breda in oktober 2015 hadden zich veertig kandidaten aangemeld. De jury van de voorselectie, bestaande uit Dirk Out, Arno van Wijk en Jelena Bazova, hebben in anonimiteit de ingezonden opnamen beluisterd en beoordeeld. Het bestuur heeft het advies van de jury gevolgd en 12 deelnemers geselecteerd: Anna Karpenko (Rusland/Nederland), Arjan Veen (Nederland), Edward Taylor (Groot-Brittannië), Frederik Kranemann (Duitsland), Heejin Kim (Zuid-Korea/Duitsland), Hugo Bakker (Nederland), Laurens de Man (Nederland), Rowan van der Westen (Nederland), Yeonju Kim (Zuid-Korea/Oostenrijk), Adriaan Hoek (Nederland), Larisa Carjkova (Litouwen) en Arjan de Vos (Nederland). Deze deelnemers zullen op vrijdag 23 en zaterdag 24 oktober tijdens de eerste ronde een programma spelen met werken van Johann Sebastian Bach, Olivier Messiaen, Jean Langlais en Jehan Alain. Er zullen zes deelnemers worden geselecteerd voor de tweede ronde. Vervolgens zullen drie deelnemers aantreden tijdens de finale op zaterdag 31 oktober. De finalisten zullen dan onder meer de nieuwe compositie Tanzparaphrase van Thierry Escaich vertolken.
PsalmenProject
Op zaterdagmiddag 9 mei 2015 vindt de elfde opname van de Stichting PsalmenProject plaats. Dit project heeft als doel de 150 psalmen, ritmisch gezongen, op cd
vast te leggen. Een ander doel is de improvisatie- en begeleidingskunst van Nederlandse organisten te documenteren. Het project is met dit deel aan de voorlaatste opname toegekomen.
Opnamelocatie is kerkgebouw ‘De Fontein’ te Nijkerk (Ds. Kuyperstraat 2), met het nieuwe orgel van de Slowaakse firma Skrabl. Peter Sneep begeleidt de psalmen. Op het programma staan de psalmen 3, 35, 36, 35, 58, 60, 64, 73, 82, 83, 106, 127,131 en 144, allemaal in de berijming van het Liedboek. Jannes Munneke dirigeert de samenzang.
Op deze middag zullen tevens de cd’s van het PsalmenProject met korting te koop aangeboden worden. Overigens zijn alle delen (waarvan de eerste delen als gebrande cd met een origineel booklet) weer te bestellen. De middag begint om 14.30 uur en de toegang is vrij. Er is gratis parkeergelegenheid bij de kerk.
De laatste zangmiddag is op 10 oktober in de Nicolaïkerk te Utrecht met organist Gerben Mourik.
Improvisatieconcours Elburg
Op zaterdag 28 november 2015 wordt voor de derde keer het Nationaal Improvisatieconcours voor jonge organisten gehouden. Evenals voorgaande edities zal het concours plaatsvinden in de Grote of St.-Nicolaaskerk van Elburg. Dit concours is toegankelijk voor organisten tot de leeftijd van 35 jaar (zowel amateur- als beroepsorganisten).
Het maximum aantal deelnemers is tien.
Elke kandidaat dient een koraalpartita te improviseren op het koororgel over een op te geven koraalthema, gevolgd door een vrije improvisatie over een op te geven thema op het hoofdorgel. Elke kandidaat krijgt vooraf een uur om zich met de beide orgels vertrouwd te maken. De wedstrijd vindt plaats van 13.30-16.30 uur.
De jury wordt dit jaar gevormd door Peter Westerbrink, Petra
3
Nieuws colofon NotaBene is een digitale nieuwsbrief van de Koninklijke Vereniging van Organisten en Kerkmusici, opgericht op 12 december 2008 te Leeuwarden Adres bestuur Hans Beek | Klipper 49 | 9801 MT Zuidhorn | 0594 50 78 76 |
[email protected] © KVOK 2015 Eindredactie Peter Ouwerkerk | Postbus 1091 | 1000 BB Amsterdam | 020 68 43 024 Jan Smelik | H. van Steenwijckstraat 10 | 8331 KK Steenwijk | 0521 521 276 | E-mailadres NotaBene
[email protected] De deadline van NotaBene is de vijftiende van de maand, dus twee weken voor het verschijnen van het betreffende nummer. Corrector Kees Kugel, Noordhorn Agenda Concertaankondigingen in de Agenda kosten € 2 per concert. Opgave van concerten kan uitsluitend geschieden via het aanmeldformulier op www. hetorgel.nl. Opgave van kerkmuziekuitvoeringen via het redactieadres. Recensies Cd’s, boeken en bladmuziek die aan de redactie van Het Orgel en de redactie van Muziek & Liturgie worden gestuurd, worden zo snel mogelijk genoemd op de nieuwssite www.orgelenkerkmuziek.nl. Het is mogelijk dat uitgaven naderhand uitvoeriger aan de orde komen in Het Orgel of Muziek & Liturgie. Advertenties Bureau Van Vliet B.V. | Postbus 20 | 2040 AA Zandvoort | 023 5714 745 | contactpersoon: Mariëlle Groot |
[email protected] | Website: www.bureauvanvliet.com Abonnementen Harco Clevering | Jabbingelaan 21 | 9591 AL Onstwedde | 0599 33 18 90
[email protected].
4
Veenswijk en Pieter Dirksen.
Het inschrijfgeld bedraagt € 35 per deelnemer.
Aanmeldingen worden voor 1 september a.s. verwacht bij Maarten Seijbel,
[email protected] of tel. 0525-681486.
Koorweek
De Lutherse Werkgroep voor Kerkmuziek organiseert van maandagmiddag 27 juli tot en met zondag 2 augustus 2015 de 65-ste koorweek in Huize Elisabeth te Denekamp. Zangervaring is een vereiste en vlot van blad kunnen zingen is zeker een pré: er moeten in korte tijd veel nieuwe noten worden ingestudeerd. De muziek wordt pas bij aankomst uitgedeeld, zodat iedereen dezelfde start maakt. Er zijn zes repetities per dag. Halverwege is er een vrije middag, waar gelegenheid is om van de mooie omgeving te genieten. Ook is er een gezellige bonte avond.
Op het programma staan werken van oude en hedendaagse componisten voor groot- en kleinkoor. Daarmee zullen ook de verschillen in zangniveau en -ambitie worden aangesproken. De muzikale leiding ligt in handen van professioneel geschoolde en ervaren dirigenten. De prijzen voor deelname (incl. muziekmap) op basis van volpension (behalve drankjes aan de bar) zijn bij gebruik van een eenpersoonskamer € 550, en voor een tweepersoonskamer € 490 pp. Voor jongeren zonder vast inkomen geldt een prijs van € 260 (o.b.v. 2 persoonskamer). Voor meer informatie: mail naar
[email protected].
Herstel Schnitger-orgel Noordbroek
Onlangs is de eerste fase van herstelwerkzaamheden aan het beroemde Arp Schnitger-orgel (1696) te Noordbroek afgesloten. Vanaf april 2014 heeft het orgel gezwegen vanwege restauratie van de vier windladen. Na ruim tweehonderd jaar waren ze aan restauratie
toe. Mense Ruiter Orgelmakers te Zuidwolde heeft de laden g e d e m o n te e rd en naar de werkplaats gebracht, waar ze op ambachtelijke wijze hersteld zijn. Vanaf januari is de orgelmaker bezig geweest het pijpwerk te herplaatsen. Adviseur bij deze werkzaamheden was Stef Tuinstra.
De restauratie vormt de eerste fase in een integrale Schnitger-orgel in de Kerk te Noordbroek Foto: Maarten Rog restauratie van het orgel. In deze fase is bewust niets aan de duceren. Het was een samenwerintonatie van het pijpwerk verankingsproject van liefhebbers, spederd, behoudens noodzakelijke cialisten, musici, orgelmakers en kleine aanpassingen. Het Noordoverheid. In deze periode kwamen broekster orgel is juist befaamd ook diverse nevenactiviteiten tot om zijn unieke klank. Nu de lonstand. Zo groeiden de presentaties gen en het hart van het instrument van de delen uit tot een jaarlijks weer in orde zijn, kan er naar harevenement, waar vele orgellieftelust gespeeld en geluisterd worhebbers uit het hele land naar toe den en kan iedereen zich een oorkwamen, en het werk aan de encydeel vormen over het resultaat.
Op clopedie heeft de samenwerking in zaterdag 9 mei wordt het orgel in de orgelwereld positief beïnvloed. gebruik genomen met een concert Op inhoudelijk gebied werd meedoor Leonore Lub, Stef Tuinstra gewerkt aan een inventarisatie van en Peter Westerbrink. Aanvang is monumentale orgels in de provin20.00 uur. Verdere informatie is te cie Overijssel en aan de ontsluiting vinden op www.schnitgerorgel.nl van het orgel-geluidsarchief van en
www.peterwesterbrink.nl de NCRV. Doel van het nieuwe digitale project is deze veelzijdige aspecten Digitaal orgelplatform van dit instrument voor de belangNIvO hebbenden en voor een breed Op vrijdag 27 maart jongstleden publiek zichtbaar, toegankelijk en presenteerde het NIvO de eerste toepasbaar te maken en te houresultaten van een nieuw project: den op het internet. In de voorbe‘Het digitale orgelplatform in Nereiding is een databasemodel ontderland’. De voorbereiding van dit wikkeld en vormgegeven binnen project is in 2011 begonnen met een bestaande applicatie, waarals basis de encyclopedie Het Hismee het gestelde doel kan worden torische Orgel in Nederland. Ruim gerealiseerd. vijftien jaren waren nodig om deze Op 27 maart had zich een geindrukwekkende en gewaardeerde mêleerd gezelschap verzameld, reeks van vijftien boeken te pro-
NotaBene | mei 2015
Nieuws ZomerAgenda: 1 mei laatste kans!
De Koninklijke Vereniging van Organisten en Kerkmusici (KVOK) geeft ook dit jaar de ZomerAgenda uit met gegevens van orgelconcerten die tussen 6 juni en 30 september gegeven worden in Nederland en daarbuiten. Concerten voor de agenda kunnen tot uiterlijk vrijdag 1 mei 2015 opgegeven worden, uitsluitend (!) via het daartoe bestemde webformulier op www.kvok.nl (zie link ‘aanmelden concerten’ op de homepage). Per aangekondigd concert wordt € 2 in rekening gebracht. Het te betalen bedrag wordt via een automatische incasso geïnd, waartoe u op het webformulier de benodigde gegevens dient in te vullen. Uw concerten worden voor dat bedrag ook opgenomen in de digitale NotaBene-nieuwsbrief, in de webagenda van Het Orgel en op de KVOK-nieuwssite. Het is ook mogelijk uw concertserie in een afzonderlijke advertentie onder de aandacht te brengen. Concerten die in deze advertenties staan, worden zonder meerkosten ook in de concertenlijst opgenomen. Daarnaast is het mogelijk andersoortige advertenties in de ZomerAgenda te plaatsen. Neem voor informatie en opgave van advertenties (dus niet voor opgave van concerten!) contact op met Bureau van Vliet B.V., Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, 023-5714745. Contactpersoon is Maarten de Wit, e-mail:
[email protected].
waarin de orgelwereld goed was vertegenwoordigd. Als gastheer trad Rudi van Straten op en in zijn welkomstwoord ging hij ook kort in op het geheel gedigitaliseerde orgelarchief en de database van de Rijksdienst zelf.
De presentatie werd ingeleid door Jan Nuchelmans, voorzitter van het NIvO, die vooral ook de betekenis van de orgelmuziek benadrukte. Hans Steketee vertelde aan de hand van een PowerPoint en een online-
toegang tot de database over het waarom, hoe en wat van het project. Namens de Rijksdienst gaf Joop Vanderheiden een toelichting op de thesaurus van de RCE, die de ontsluiting van tal van bronnen mogelijk maakt. Met behulp van voorbeelden gaf hij een kijkje in de keuken van deze zoekmachine. Het is de bedoeling dat de thesaurus van de NivO-database aan die van de Rijksdienst wordt gekoppeld.
De PowerPoint-presentatie
en de database zijn, na registratie, te bekijken via de website van het NIvO.
Symposium Klinkend Erfgoed
De Vereniging van Beheerders van Monumentale Kerkgebouwen in Nederland (VBMK) organiseert in samenwerking met het Platform Klinkend Erfgoed (PKE) en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) op 11 september een symposium met als thema ‘Klinkend Erfgoed, behoud, beheer en gebruik’.
Klinkend Erfgoed heeft betrekking op orgels, luidklokken, carillons en torenuurwerken. Tijdens het symposium zal ook het Platform Klinkend Erfgoed worden gepresenteerd.
Het symposium begint om 10.30 uur en zal plaatsvinden in de Grote Sint-Laurenskerk in Alkmaar.
De Protestantse Gemeente te Oegstgeest zoekt voor haar wekelijkse zondagmorgendiensten in de Regenboogkerk, Mauritslaan 12, per 1 september 2015 een
organist (m/v) -
in het bezit van de bevoegdheidsverklaring II organist, of daarvoor studerend; met ervaring in koorbegeleiding; met een open houding t.o.v. een veelkleurige kerkmuziekpraktijk, met het Liedboek 2013 als basis; met visie op liturgie en kerkmuziek, en het enthousiasme om diensten voor te bereiden in overleg en samenwerking met predikanten, cantores en Taakgroep eredienst en kerkmuziek; - bereidheid om in de genoemde Taakgroep mee te denken over het liturgische en kerkmuzikale beleid; - bij voorkeur met ervaring in begeleidingen op piano, met een flexibele opstelling t.a.v. verschillende muziekstijlen. Wij bieden: - een aanstelling voor 52 diensten per jaar (maar deeltijd is bespreekbaar); - honorering volgens schaal II van de Regeling Kerkmuziek van de PKN; - een muzikale praktijk waarin o.a. een cantorij en een jeugdcantorij functioneren; - een Pels-orgel (twee klavieren en vrij pedaal, 28 registers) uit 1939; - een Bechstein vleugel; - de mogelijkheid om ook te studeren op het Schonat/Metzler-orgel in de Groene Kerk; - een aanstelling voor (voorlopig) drie jaar. Nadere informatie over deze functie bij Theo Goedhart, tel. 071 - 5173622. Gegevens over de PGO zijn te vinden op www.pgoegstgeest.nl. Sollicitaties kunt u tot 31 mei richten aan de secretaris van de sollicitatiecommissie, Bea de Kogel - van der Wal, Carel Fabritiuslaan 27, 2343 SE Oegstgeest, e-mail:
[email protected] Proefspel zal eind juni plaatsvinden.
NotaBene | mei 2015
5
Nieuws Met het symposium wil het Platform aandacht vragen voor het vaak onbekende klinkend erfgoed en meer mensen laten kennismaken met en laten genieten van de grote gebruiksmogelijkheden. De doelen waarnaar het Platform streeft zijn: behoud, beheer en gebruik van klinkend erfgoed; vergroten van het bewustzijn dat het klinkend erfgoed in totaliteit belangrijk is; bevorderen van de publieke belangstelling door gebruik van het klinkend erfgoed te stimuleren; stimuleren dat met het klinkend erfgoed zorgvuldig wordt omgegaan en agenderen van het belang van het klinkend erfgoed in discussies rond ingebruikhouding, sluiting en herbestemming van kerkgebouwen. Voor programma, aanmelding en meer info zie www.vbmk.nl, www.cultureelerfgoed.nl en www.klinkenderfgoed.nl
Cd-presentatie Hoorn
Op maandag 25 mei 2015 (2e Pinksterdag) wordt in de Koepelkerk te Hoorn de cd Concert onder de Koepel gepresenteerd. De cd beoogt een indruk te geven van de muzikale praktijk die is ontstaan na de restauratie van het Maarschalkerweerd-orgel in 2001. Deze restauratie gaf niet alleen een nieuwe impuls aan de liturgische muziekpraktijk, maar vormde ook het begin van concertseries op dit bijzondere instrument. Er worden soloconcerten gegeven, maar vooral ook concerten in combinatie met koren, instrumentalisten en vocalisten. Voor het orgel in de Koepelkerk gebruikte Maarschalkerweerd naast nieuw ook ouder pijpwerk afkomstig uit het orgel van de vroegere schuilkerk ‘De drye tulpen’. Het front van het orgel werd ontworpen door A.C. Bleijs, de architect van de kerk. Het werd een bijzonder orgelfront voor die tijd, omdat de pijpenvelden tussen de torens geen bovenafsluiting hebben. Daarmee luidde dit orgel een nieuwe fase in van de frontarchitectuur in Nederland. De cd is een initiatief van de organist van de kerk, Mark Heerink, en werd mede mogelijk gemaakt door Stichting Koepelkerk, Stichting Concertfonds Hoornse Orgels en de r.-k. parochie Heilige Matteüs. Aan de cd werkten de sopraan Wendy Roobol, de celliste Magrita Rondeel, de trompettist Bert Langenkamp, het koor Voces Cyriaci, Canticum Gregorianum en organist Mark Heerink mee. Al deze musici geven op 25 mei acte de présence en zullen een zeer gevarieerd programma ten gehore brengen. De Koepelkerk staat aan Grote Noord 15, en het concert begint om 15.30 uur. De toegang is vrij.
De Vries artistiek leider in Leens
In het kader van verbreding van activiteiten is het bestuur van de Stichting Hinszorgel Leens een samenwerking aangegaan met Sietze de Vries. Door De Vries te benoemen tot artistiek leider worden de educatieve doelstellingen van de Stichting gerealiseerd en zal het orgel in een breder kader worden geplaatst.
Een en ander zal nader worden uitgewerkt, maar het gezamenlijke doel is het organiseren van masterclasses, excursies, educatie aan scholen, tentoonstellingen, cultuurprojecten, samenwerking met andere musici, etcetera.
De benoeming gaat in op 1 mei 2015 en tijdens het concert op 8 augustus van Sietze de Vries op het Hinszorgel in Leens zal hieraan nader aandacht worden geschonken. Zie ook www.hinszorgelleens.nl.
orgelmakerij Pels & Van Leeuwen uit ’s-Hertogenbosch, die momenteel ook werkt aan de restauratie van het orgel in het Stadhuis. Reden genoeg om met Rotterdam Orgelstad een kijkje in de keuken van deze orgelbouwer te nemen. Op zaterdag 13 juni is er een excursie naar deze orgelmakerij. Er zal een uitgebreide rondleiding gegeven worden in de werkplaats, waarbij alle facetten van de bouw van een orgel aan bod komen. Daarna wordt een bezoek gebracht aan het onlangs gerestaureerde museum Het Zwanenbroedershuis, dat vlak naast de St.-Janskathedraal van Den Bosch ligt. Na afloop daarvan zal er een korte rondleiding in de St.-Jan volgen. Vervolgens zal Veronique van der Engh een lezing over het orgel geven. De excursie wordt afgesloten met een concert in de St.-Janskathedraal. Vertrek per bus vanaf het Centraal Station Rotterdam om 9.30 uur; rond de klok van 18.00 uur is de bus weer terug in Rotterdam. De totale kosten (dus inclusief vervoer per bus, lunch en drankjes etc.) bedragen € 47,50 (donateurs Rotterdam Orgelstad betalen € 45). Aanmelden kan via
[email protected] of per post: Grotekerkplein 27, 3011 GC Rotterdam. Graag onder opgave van het aantal personen dat deel wil nemen aan deze excursie van Rotterdam Orgelstad.
Orgeldag Zandvoort, Heemstede en Haarlem
Voor de dertiende keer organiseert de Stichting Orgelpromotie Zuid-Holland West een regionale orgeldag. Op zaterdag 30 mei rijdt een touringcar de deelnemers langs orgels in Zandvoort, Heemstede en Haarlem.
De tocht begint in de Protestantse Kerk te Zandvoort (1849 Knipscheer,18/II/P). Vervolgens wordt de rooms-katholieke St.-Bavokerk te Heemstede bezocht (1833 M.H. van den Brink, 16/II). Na de lunch gaat de tocht langs twee orgels in Haarlem: eerst de Waalse Kerk (1808, Friederichs 19/II/P+5 transm.) en als laatste de St.-Josephkerk (1906 Adema, kas uit 1856, recent gerestaureerd door Adema; 31/II/P). In de diverse kerken wordt, na een inleiding over het orgel en de kerk, een kort concert gegeven door achtereenvolgens Willem Jan Cevaal, Gonny van der Maten, Junko Sakakibara en Gemma Coebergh. Opstapplaatsen voor de tocht zijn het parkeerterrein tegenover de Groene Kerk in Oegstgeest en het Station Haarlem CS. De kosten van deze geheel verzorgde dag (inclusief busreis, koffie, lunch en borrel) bedragen € 50 per persoon. Inschrijven kan tot 20 mei 2015 via www.orgelzhwest.nl, waar ook meer informatie is te vinden.
Restauratie transeptorgel Rotterdamse Laurenskerk
In 2016 wordt het transeptorgel uit 1959 in de Laurenskerk in Rotterdam voor het eerst volledig gerestaureerd, waarmee het ooit briljante klankbeeld zal terugkeren. De werkzaamheden zullen worden uitgevoerd door
6
NotaBene | mei 2015
VERENIGINGSNieuws Afdelingsberichten
Drenthe
Het programma voor de komende maanden ziet er als volgt uit: · 30 mei: dagexcursie naar Westrhauderfehn en Leer (Mennonitenkirche en Ev. Ref. Gr. Kirche). · 13 juni: jaarvergadering KVOK in Groningen
· 29 augustus: dagexcursie naar Raalte (Basiliek van de Heilige Kruisverheffing), Boskamp (St.Willibrorduskerk) en Wijhe (Nicolaaskerk). · 3 oktober: dagexcursie naar Ruinerwold (Bartholomeüskerk) en Meppel (Ger. Vrijgemaakte kerk en Grote kerk). · 14 november: dagexcursie naar orgelmaker Reil te Heerde en bezoek aan het orgelmuseum te Elburg. Leo Ridderbos
Fryslân
Op zaterdag 30 mei bezoeken we vanaf 10.30 uur de Grote of Mariakerk, gelegen in het centrum van Meppel. Daar zal organist Mannes Hofsink ons ontvangen bij het Kamp-/Schnitger-/Mense Ruiter-/Flentrop-/Reil-orgel. Na de koffie, uitleg en demonstratie van het orgel is er gelegenheid om zelf te spelen. Let op: in het centrum geldt betaald parkeren; bij het station is parkeren gratis. Na het bezoek aan de Grote Kerk zullen we gezamenlijk in de stad lunchen.
Vervolgens gaan we naar het harmoniummuseum van Henk Braad te Paasloo, waar we om
14.30 uur welkom zijn. Het adres is Galerie De Horst, Horstweg 2 te Paasloo.
Zoals altijd zijn ook andere belangstellenden van harte welkom!
Het zou fijn zijn wanneer deelnemers zich van te voren opgeven bij de secretaris. Alvast een vooruitblik: in november willen we de orgels van Parrega (Vermeulen 1907) en Burgwert (Schwartzburg 1740) bekijken en beluisteren. Wim Dijkstra
Gelderland
Op zaterdag 9 mei vanaf 14.00 uur heeft de KVOK-afdeling Gelderland een studiemiddag georganiseerd met als thema ‘Begeleidingen bij het Liedboek’.
Deze middag zal Mirjam Berendsen ons handvatten aanreiken bij de soms onbekende en lastige begeleidingen die wij –over het algemeen ‘traditionele’ organisten– tegenkomen.
Daar komen allerlei vragen bij kijken, zoals: begeleid je op orgel of piano? Hoe begeleid je een ‘pianolied’ op orgel als er geen piano is? Wat voor voorspel speel je?
Uiteraard kan iedereen naar eigen keuze muziek voorbereiden. Begeleidingen uit de Begeleidingsbundel, maar ook orgelliteratuur bij het liedboek kan worden gespeeld op het prachtige Lohman-orgel.
De kerk beschikt ook over een prachtige vleugel.
Als vooraf wordt doorgegeven wat men wil spelen, kan Mirjam zich goed voorbereiden zo nodig achtergrondinformatie ver-
Afdelingen DRENTHE - Leo Ridderbos | Ballastweg 15 | 7741 ZM Coevorden | 0524-517461 |
[email protected] FRYSLÂN - Wim Dijkstra | Buorren 19 | 9012 DK Raerd | 06-41526032 |
[email protected] GELDERLAND - J. van den Brand | Schrijnwerkershorst 10 | 7328 PC Apeldoorn | 055-5331089 |
[email protected] GRONINGEN - Ties Wildeboer | Weth. Huismanlaan 34| 9902 LR Appingedam | 0596682956 | 06-51515196 |
[email protected] LIMBURG - Huub Geurten | Hofstraat 12 | 6121 ZE Born | 046-4857919 |
[email protected] NOORD-BRABANT - Han van Weeren | Bergmannstraat 53 5615 KE Eindhoven | 040-2515799 |
[email protected] NOORD-HOLLAND - S. Boukes | Roelat 50 | 1906 VG Limmen | 072-5054850 |
[email protected] OVERIJSSEL - Bastiaan Nuijen | Pastoor Schneiderstraat 7 | 7545 CM Boekelo | 053-4303029 | mob. 06-44454258 |
[email protected] UTRECHT/Zuid-Oost Flevoland - Karel Demoet | Vechtoever 57 | 3555 SZ Utrecht | 06-49391998 |
[email protected] ZEELAND - Kees Tempelaar | A. Pouwerstraat 14 | 4333 MC Middelburg | 0118436091 |
[email protected] ZUID-HOLLAND-NOORD - Jan van der Spek | Werkzijde 39 | 2543 CA Den Haag | 070-3662493 |
[email protected] ZUID-HOLLAND-ZUID - Thea Verhagen | Oude Haven 87 | 2992 BL Barendrecht | 0180-654631 |
[email protected]
zamelen. De opgave mag naar de secretaris gestuurd worden.
Gasten zijn welkom!
Er blijken nog steeds onduidelijkheden te bestaan over de digitale nieuwsbrief, die inmiddels al ruim een jaar de papieren editie van NotaBene vervangt. Wanneer u een mail stuurt naar
[email protected], dan ontvangt u in het vervolg de nieuwsbrief automatisch per mail. Wilt u de nieuwsbrief toch nog op papier ontvangen, stuurt u dan een mail naar
Van het bestuur
Algemene Ledenvergadering: 13 juni 2015
De Algemene Ledenvergadering van de Koninklijke Vereniging van Organisten en Kerkmusici vindt dit jaar plaats op 13 juni a.s. in de Doopsgezinde Kerk, Boteringestraat 33, 9712 GD in Groningen. Ook deze jaarvergadering wordt weer samen met onze zustervereniging de VGK georganiseerd. Zij houdt weliswaar haar eigen jaarvergadering, maar de andere programma-onderdelen vinden in gezamenlijkheid plaats. U vindt alle relevante informatie op www.kvok.nl onder de kop ALV 2015. Hans Beek, Secretaris KVOK
NotaBene | mei 2015
7
VERENIGINGSNieuws hetzelfde adres met vermelding van uw postadres. Informatie over de afdeling ontvangt u wanneer uw email-adres bekend is bij de secretaris. Jan van den Brand
Groningen
Op het moment dat wij de excursie ‘Van Oeckelen in Perspectief’ planden, waren wij niet op de hoogte van de Klaas Bolt-herdenking op 6 juni, i.v.m. het overlijden van Klaas Bolt 25 jaar geleden. Zie hiervoor de Groninger Orgelagenda. De geplande tocht langs twee Van Oeckelenorgels op deze dag gaat daarom niet door; wij hopen dat velen van u aan de Klaas Boltexcursie zullen deelnemen. Klaas Bolt is van grote betekenis geweest voor het nationale historische orgelbezit en zeker ook het Groningse. De Van Oeckelen-excursie hebben we een kleine maand opgeschoven. Op 4 juli gaan we onder de deskundige leiding van Peter van Dijk een vroeg en een later instrument van Van Oeckelen bezoeken. Om 14.00 uur begint de excursie in de kerk van Breede (bij Warffum). Hier bevindt zich een vroeg Van Oeckelen-orgel uit 1842. Om 15.30 uur bezoeken we het orgel in de kerk van Oosteinde (bij Roodeschool). Hier bevindt zich een orgel uit 1874. Beide instrumenten zijn relatief onbekend maar zeer de moeite waard. Ook leden van andere districten zijn van harte welkom! Op 19 september gaan we aan de slag met het nieuwe Liedboek en vestigen we de aandacht op enkele psalmen die als alternatief voor de Geneefse psalmen zijn opgenomen. Er zijn plannen om een cantorij te laten meewerken. Verdere informatie over plaats en inhoud volgt.
Ties Wildeboer
Limburg
Op 6 juni aanstaande houden we van 10.00 tot 16.00 uur een studie-improvisatiedag in de Ontmoetingskerk in Geleen. Deelname inclusief lunch (kauw sjòttel etc.) exclusief drank is € 10.
Deze dag staat onder leiding van Rene Rolle, cantor-organist in het bisdom Aken.
Op 20 juni aanstaande brengen we in samenwerking met afdeling Brabant een bezoek aan de basiliek in Tongeren (België), met ondermeer een bespeling van het vorig jaar in gebruik genomen prachtige koor-transeptorgel van Thomas, en natuurlijk het befaamde Le-Picardorgel.
Zie voor meer informatie het volgende bericht. Huub Geurten
Noord-Brabant
Op zaterdag 13 juni organiseert de Brabantse Orgel Federatie haar
voorjaarsexcursie naar Fijnaard en Oudenbosch.
Meer info is te vinden op www.brabantorgel.nl. Zaterdag 20 juni organiseert de afdeling Noord-Brabant samen met de afdeling Limburg een orgeltrip naar de O.L.V.-kerk van Tongeren (België).
Onze gastheer die dag is de heer Luc Ponet, organisttitularis van deze kerk.
Deze kerk is momenteel twee orgels rijk: Aan de westkant van het schip bevindt zich het gereconstrueerde Picardorgel uit 1750. In 2002 werd het orgel na restauratie weer in gebruik genomen. De orgelbouwer Thomas uit Ster-Francorchamps voerde deze werkzaamheden uit. Van het oude orgel waren de kas en de frontpijpen nog overgebleven. De originele dispositie is hersteld en het orgel is verrijkt met een vrij pedaal achter de oude kas.
Bij het afsluiten van de laatste kerkrestauratie werd besloten om een nieuw orgel te plaatsen in de
5 | 6 October 2016
Inter national
n o i t i t e p m Organ Co Herford rn after all organists bo ion is open to ts will be nis ga The competit or e elv 86. Up to tw ll select January 1, 19 n. The jury wi the competitio s that ing rd co re nominated for o CD basis of audi n by ga or r fo ta them on the sona e a complete “Ein have to includ d the Prelude an ch Ba stian oralJohann Seba yi (in “Drei Ch on rd Gá n ltá Zo itter, feste Burg” by ikverlag Salzg us M ato tin ”, Os tion gan Competi bearbeitungen Or l na tio na e Inter at the organ in No. 12008). Th ds un ro o tw held in chule Herford will be of the “Hochs (Rieger, III/23) rd (Germany). the auditorium rfo He ”, rd usik Herfo für Kirchenm
8
Prizes 5.000,– 1st prize: € 4.000,– 2nd prize: € 3.000,– 3rd prize: € applications Deadline for ) 016 (date of postmark January 15, 2 conditions ms, complete Application for n: ormatio and further inf .de and hule-herford www.hochsc de yi. on rd www.ga usik für Kirchenm estfalen Hochschule Kirche von W en ch lis ge an Niehaus – der Ev e the ro Do werb c/o – Orgelwettbe GERMANY 049 Herford, Parkstr. 6, 32
Commemorating the 30th anniversa ry of Zoltán Gárdonyi’s death (*1906 Budapest, †1986 Herford) and to celebrate the 70th birthday of his son Zsolt Gárdonyi (*1946)
Anzeige_HetOrgel_182x131 05.03.15 16:51 Seite 1
NotaBene | mei 2015
VERENIGINGSNieuws zuider-zijbeuk. Dit z.g. O.L.V.-orgel werd ook gebouwd door de firma Thomas. Het is een ruim orgel geworden met 22 stemmen.
Houdt u met de keuze van de te spelen werken er rekening mee dat het hoofdorgel een typisch Frans orgel is met twee niet-volledige klavieren.
Diegenen die willen spelen kunnen dat van te voren opgeven aan mij of aan Huub Geurten,
[email protected]. Dat kan ook nog op de dag zelf in overleg met onze gastheer.
Wij worden om elf uur verwacht in de kerk. Han van Weeren
Noord-Holland
Op 11 april vond de feestelijke oplevering van het grote orgel in de Grote Sint-Laurenskerk in Alkmaar plaats. De recente restauratie door Flentrop orgelbouw was nodig omdat veel pijpvoeten ernstig aangetast waren, mogelijk door het zuur in de verbrandingsgassen van de
NotaBene | mei 2015
heteluchtstralers die vroeger in de kerk hingen. De restauratie is reden genoeg voor het organiseren van een excursie. Wij verzamelen ons op zaterdag 9 mei om 9.30 uur bij de ingang van de kerk aan de Koorstraat, hoek Kerkstraat. De organist van de kerk, Pieter van Dijk, zal ons ontvangen. Na een demonstratie is er gelegenheid om beide orgels te bespelen. Het voorstel is om voor het oudst bespeelbare orgel van Nederland, het Van Covelensorgel uit 1511, psalmzettingen en dansen uit het Van Soldt-manuscript en muziek van Sweelinck voor te bereiden. De valkuilen zijn de middentoonstemming en de klavier-(FGA-g2a2) en pedaalomvang (FGA-c1, zonder cis en gis). Voor het grote Van Hagerbeer-/ Schnitger-orgel stelt Pieter voor koraalvoorspelen van Buxtehude of Hanff, Scheidemann (Praeambulen), Bruhns (kleine e-moll) of
de acht ‘kleintjes’ van Bach voor te bereiden. Tip: op de site van Alkmaar Orgelstad kunt u een PDF downloaden van een registeroverzicht met de plaatsing van de knoppen; dat scheelt een hoop gezoek. Tijdens ons bezoek is de kerk opengesteld, dus dat is een stimulans om extra goed voor de dag te komen. De kerk is één kilometer van het treinstation gelegen en bereikbaar via de Stationsweg/Scharlo/Geesterweg/Bergerbrug en de Gasthuisstraat. De meest dichtbijgelegen parkeergarage (op ca. 200 meter, €1,68 per uur) is De Vest, met als alternatieven de Singelgarage in het zuiden, en de Kanaalschiereilandgarage in het noorden. Gratis parkeren kan in de wijk aan de noordzijde van het station of de parkeerplaats aan de Sportlaan, beide op circa 20 loopminuten afstand. Wij willen allen, leden en nietleden, van harte uitnodigen voor deze bijzondere bijeenkomst. De eerstvolgende bijeenkomst is op zaterdag 26 september in de Koepelkerk in Hoorn. Sybren Boukes
Zeeland
De voorjaarsexcursie op zaterdag 9 mei heeft als bestemming Dordrecht. We beginnen om 10.00 uur in de Grote Kerk, waar Cor Ardesch ons ontvangt bij het Kamorgel en het Bach-orgel van Verschueren. Na de lunch bezoeken we om 13.30 uur de Christelijke Gereformeerde Kerk Centrum, waar Jan van den Heuvel ons op het door zijn orgelbouwbedrijf in 2012 opgeleverde orgel zal ontvangen. Rond 15.00 uur steken we over naar de Wilhelminakerk, waar Hans van de Weg onze gastheer is. Achter het historische front in deze kerk werd in 2005 een Bakker & Timmenga-
9
VERENIGINGSNieuws orgel geplaatst, dat zich van 1906 tot 1987 in de Duyststraatkerk in Rotterdam-Delfshaven bevond.
De deelnemers krijgen op deze dag een unieke mogelijkheid om vier zeer fraaie historische en nieuwe orgels te zien, te horen en te bespelen. Deelname graag aanmelden per mail of telefoon bij de secretaris. Gasten zijn van harte welkom. Kees Tempelaar
Zuid-Holland Noord
Op vrijdag 29 mei aanstaande zijn we welkom bij Philip Meijer, organist en dirigent en zijn cantorij in de Nieuwe Kerk in Rijswijk.
We gaan verder met waar we vorig jaar mee begonnen zijn, namelijk een verkenning van het *Liedboek, zingen en bidden in kerk en huis.
Deze keer richten we de aandacht op liederen die met steun van een cantorij worden gezongen. Zondag 1 juni is het zondag Trinitatis, hetgeen ook het repertoire zal bepalen. Fokke de Vries, de organist, cantor en componist die ons vorig jaar al ‘warmgemaakt’ heeft, zal een bijdrage leveren.
We beginnen om 19.30 uur met een korte vergadering waarin we vooruitblikken op de Landelijke Vergadering van de KVOK op 13 juni. De kerk (Steenvoordelaan 364) is goed bereikbaar en ligt vlakbij het Station. Parkeren is geen probleem. Vooral achter de kerk is er (gratis!) plaats voor velen. Vanaf 19.00 uur staat de koffie klaar.
Welkom, ook voor niet-leden. Op 19 september gaan we naar de Westerkerk te Gouda. Thema: ‘Orgel ontmoet Harmonium’ met Arie Schuller en Jan van der Zwart.
Op 10 oktober is in de Kloosterkerk Den Haag een studiemiddag over 20e-eeuwse componisten o.l.v. Geerten van de Wetering. Ten slotte gaan we op 21 november naar de Waalse Kerk in Leiden. Thema: middentoonstemming; Erik van Bruggen ontvangt ons daar. Jan van der Spek
10
Zuid-Holland Zuid
Op zaterdag 30 mei houden we een wandelexcursie in de stad Utrecht.
Deze dag bezoeken we vier kerken met hun orgels.
Willeke Smits is deze dag onze gastvrouw. Ze is cantor-organist van de Tuindorpkerk in Utrecht, waar ze het monumentale Ruprechtorgel bespeelt.
We worden in de kerken allereerst welkom geheten door een vertegenwoordiger van de kerk of een gids die ons iets over de geschiedenis van de kerk zal vertellen.
Willeke Smits zal uitgebreid de orgels toelichten en demonstreren.
Het dagprogramma ziet er als volgt uit:
· 9.30-11.00 uur: koffie en thee in de Willibrorduskerk met het imponerende Maarschalkerweerdorgel, Minnebroederstraat 21.
· 11.30-12.30 uur: Tuindorpkerk, Prof. Suringarlaan 1, met het magnifieke Ruprecht-orgel.
· 12.30-13.45 uur: lunch · 14.00-15.00 uur: bezoek Josephkerk (Draaiweg 44) met het Friedrich Meyer-orgel.
·15.30 uur, concert door Jan Hage in de Domkerk.
Als u deel wilt nemen aan deze wandelexcursie, dient u zich uiterlijk 16 mei op te geven bij Thea Verhagen (t.verhagen87@tiscali. nl) of Rien Verwijs (mverwijs@wxs. nl)
Aanmelding tot 2015.
De rest van het jaarprogramma ziet er als volgt uit: · 3 oktober: orgeltranscripties van Handel op het Flentroporgel in concertgebouw De Doelen te Rotterdam. Geert Bierling is onze gastheer. Aanvang 14.00 uur. · 14 november: Workshop over César Franck in de Paradijskerk te Rotterdam. Wouter Blacqière is onze gastheer en inleider. Aanvang 13.00 uur! Thea Verhagen
NotaBene | mei 2015
AGENDA concerten in mei
Dirksland Hervormde Kerk | 15.00 Martin Mans, Urker Mans Formatie, Hendrik van
Vr 1 Alkmaar Grote Kerk | 12.00 en 13.00 Maarten Havinga.
Veen. Info: www.martinmans.nl
Info: www.alkmaarorgelstad.nl
Haarlem Pelgrimkerk | 20.00 Mark Brandwijk en Reinier Korver.
Amsterdam Westerkerk | 13.00 Jos van der Kooy. Info: www.josvanderkooy.com
Info: www.zingenenzo.com
Amsterdam Orgelpark | 20.15 Ananda Puijk (beelden), Studium Chorale (dir. Hans
Kantens Antoniuskerk | 20.00 Matthias Havinga
Leenders), Jan van den Boomen (slagwerk), Bart Rodyns (harmonium), Lode Leire
Leens Petruskerk | 17.00 Aart Bergwerff (Orgeldag Noord Nederland).
(contrabas), Sybrand van der Werf (regie). Leo Blech, César Franck en Andrée Bon-
Info: www.hinszorgelleens.nl
homme. Info: www.orgelpark.nl
Maassluis Groote Kerk | 20.00 Bram Beekman. Info: www.garrelsorgelmaassluis.nl
Ede Edesche Concertzaal | 20.00 Jaap Zwart. Werken van Jan Zwart, Anthon van der
Noordbroek Kerk | 20.00 Leonore Lub, Stef Tuinstra, Peter Westerbrink (Feestelijke
Horst, Hendrik Andriessen en Alexandre Guilmant. Info: www.edescheconcertzaal.nl
heringebruikname van het gerestaureerde Arp Schnitgerorgel)
Rotterdam Breepleinkerk | 20.00 Martin Mans, Libertas, De Gouwestem (dir. Martin
Nijkerk De Fontein | 14.30 Peter Sneep (Opname cd 11 PsalmenProject).
Zonnenberg). Info: www.martinmans.nl
Info: www.psalmenproject.nl
Sliedrecht Toonzaal Joh. de Heer | 19.30 Minne Veldman.
Zaltbommel Grote of St.-Maartenskerk | 20.00 Minne Veldman.
Info: www.orgelconcertenminneveldman.nl
Info: www.orgelconcertenminneveldman.nl
Venhuizen Hervormde kerk | 20.00 Everhard Zwart. Info: www.zingenenzo.com
Zuidlaren Ontmoetingskerk | Deelnemers Nationale Orgeldag.
Za 2 Almelo Doopsgezinde Kerk | 14.00 Gerard de Wit.
Info: www.dennenoordorgel.nl
Info: dgtwente.doopsgezind.nl
Zo 10 Pforzheim (D) St.-Franziskuskirche | 20.00 André de Jager (Guilmant Sonate
Berkel en Rodenrijs Dorpskerk | 20.00 Arjan Breukhoven.
5). Info: www.andredejager.nl
Info: www.arjanbreukhoven.nl
Rotterdam Laurenskerk | 15.00 Gonny van der Maten (Herdenking 2e Wereldoorlog
Groningen Martinikerk | 20.00 Erwin Wiersinga.Info: www.martinikerk.nl
75 jaar geleden). Info: www.laurenskerkrotterdam.nl
Muiden Grote of St.-Nicolaaskerk | 14.00 Koos Damman.
Ma 11 Sneek St.-Martinus-aan-de-Singel | 20.00 Henk Verhoef
Info: home.kpn.nl/bourdon/
Di 12 Haarlem Philharmonie | 20.15 (inl. 19.30) Jos van der Kooy (orgel), Charlotte
Oosterbeek Vredenburgkerk | 20.00 Martin Mans, Libertas, Grootkoor (dir. Martin
Riedijk (sopraan) (Vierne, Andriessen, Wagner, Reger en Liszt).
Zonnenberg). Info: www.martinmans.nl
Info: www.josvanderkooy.com
Zo 3 Den Haag Elandstraatkerk | 14.00 Bert den Hertog
Wo 13 Leiden Academiegebouw | 13.00 Geerten van de Wetering
Haarlem Janskerk en St.-Josephkerk | 15.00 Jochem Schuurman, Robbert Muusse,
Do 14 Elsloo St.-Augustinuskerk | 16.00 Gonny van der Maten.
Wings Ensemble (Andriessen, De Klerk, Messiaen).
Info: www.gonnyvandermaten.nl
Info: www.andriessendeklerkstichting.nl
Goes Grote of Maria Magdalenakerk | 20.00 Arno van Wijk.
Heeswijk Abdijkerk | 16.00 Norbert Bartelsman (orgel), Ensemble ‘A la Douzaine’.
Info: www.muziekindegrotekerkgoes.nl
Info: www.brabantorgel.nl
Kampen Bovenkerk | 17.00 Sietze de Vries (Hemelvaart) Info: www.debovenkerk.nl
Maassluis Immanuelkerk | 19.00 Martin Mans, Libertas (dir. Martin Zonnenberg).
Vr 15 Alkmaar Grote Kerk | 12.00 en 13.00 Zsombor Toth-Vajna (Hongarije). Info:
Info: www.martinmans.nl
www.alkmaarorgelstad.nl
Tilburg St.-Jozefkerk/Heuvelsekerk (Heuvelring) | 20.00 Wouter van der Wilt (F. Men-
Amsterdam Westerkerk | 13.00 Jaap-Jan de Rooij. Info: www.josvanderkooy.com
delssohn, S. Karg-Elert, A.G. Ritter, W.v.d. Wilt, C. Franck en M. Dupré)
Amsterdam Orgelpark | 20.15 Asko Kamerkoor (dir. Jos Leussink), Jos Leussink
Di 5 Alphen aan den Rijn Adventskerk | 20.15 Willem Harold Boog (Bevrijdingscon-
(orgel), Sandra Macrander (regie) *Musik für das Ende (Claude Vivier).
cert). Info: www.orgelcommissiealphen.nl
Info: www.orgelpark.nl
Bolsward Martinikerk | 20.00 Martin Mans, Libertas, Grootkoor (dir. Martin Zonnen-
Antwerpen (B) Sint-Michielskerk | 20.15 Marien Stouten en Jan Peter Teeuw
berg). Info: www.martinmans.nl
Hamburg (D) St.-Jakobikerk | 16.00 Gijsbert Lekkerkerker (Bach).
Wierden Dorpskerk | 20.00 Gerard Bartels, Marco Borkent, Jan-Willem Timmerman
Info: www.gijsbertlekkerkerker.nl
(Bevrijdingsconcert).
Hoorn Oosterkerk | 20.00 Ingeborg van Dokkum (orgel), Marius van Dokkum (schil-
Wo 6 Groningen Martinikerk | 20.00 Martin Mans, Libertas, Grootkoor (dir. Martin
der). Info: www.orgelconcerten-hoorn.nl
Zonnenberg). Info: www.martinmans.nl
Za 16 Almelo Doopsgezinde Kerk | 14.00 Paul Rosoman.
Leiden Academiegebouw | 13.00 Marieke Stoel (orgel), Diederik Cames van Baten-
Info: dgtwente.doopsgezind.nl
burg (semi-akoestische gitaar)
Amsterdam Orgelpark | 14.15 Engelstalig colloquiem over corrosie in orgelpijpen.
Do 7 Amsterdam Noorderkerk | 20.00 Martin Mans, Libertas, Grootkoor (dir. Martin
Spreker: Wim Diepenhorst (Rijksdienstspecialist Klinkende Monumenten).
Zonnenberg) Info: www.martinmans.nl
Info: www.orgelpark.nl
Vr 8 Alkmaar Grote Kerk | 12.00 en 13.00 Nora Dudas (Hongarije).
Deventer Lebuïnuskerk | 15.00 Jan Kleinbussink.
Info: www.alkmaarorgelstad.nl
Info: www.zaterdagmiddagconcertendeventer.nl
Amsterdam Westerkerk | 13.00 Jos van der Kooy. Info: www.josvanderkooy.com
Ermelo Immanuelkerk | 15.00 Martin Mans, Urker Mans Formatie, Hendrik van
Antwerpen (B) Sint-Michielskerk | 20.15 Peter Van de Velde (orgel), Marianna Nevo-
Veen. Info: www.martinmans.nl
lovitsch (piano)
Leens Petruskerk | 20.00 Dick Sanderman. Info: www.hinszorgelleens.nl
Nunspeet Oenenburgkerk | 20.00 Martin Mans en Carina Bossenbroek
Utrecht Domkerk | 15.30 Jan Hage (Rheinberger, Mendelssohn).
Info: www.zingenenzo.com
Info: www.domkerk.nl
Za 9 Aalsmeer Open Hof Kerk | 20.00 Theo Griekspoor (orgel, piano), kamerkoor
Wassenaar Dorpskerk | 16.00 Hayo Boerema Info: www.pkn-wassenaar.nl
Cantabile (dir. Simon Stelling). Jubileumconcert 50 jaar organist.
Zo 17 Bergen op Zoom Gertrudiskerk | 16.00 Meer concerten op pag. 14
NotaBene | mei 2015
11
Deze maand in Het Orgel: • Van Tammen tot Worp - De eerste bespelers van het Schnitger-orgel van de Groninger Der Aa-kerk in de negentiende eeuw. Deel 1 Victor Timmmer • Gabriël Rodensteen & orgelmakers Koch. Familie en collega’s van Hermann Raphaëls Rodensteen Auke H. Vlagsma • Transposer toujours - Bach in middentoon Jan R. Luth • Het Franssen-orgel in de R.-K. Kerk Sint-Jans Onthoofding in Liempde Rogér van Dijk • «’t Was Bätz die Konstenaar» Aanvullingen op de biografie van Jan Hendrik Hartman Bätz Jaap Jan Steensma Besprekingen • Ewald Demeyere, Johann Sebastian Bach’s Art of Fugue • Nieuwe orgelwerken van Reitze Smits
Nabestellen:
[email protected]
Volg voor het laatste nieuws
www.orgelenkerkmuziek.nl
Sound craftmanship Zuidergracht 17 3763 LS Soest The Netherlands Tel. +31 (0)35 - 601 25 92 Fax +31 (0)35 - 603 11 50
12
NotaBene | mei 2015
EA
VERENIGINGSNieuws Y RL
www.klop.info
J.L.van den Heuvel Orgelbouw BV
Amstelwijckweg 44 3316 BB Dordrecht tel.: 078 6179540 e-mail:
[email protected] website: www.vandenheuvel-orgelbouw.nl
nieuwbouw en restauratie onderhoud en stemmen gebruikte orgels en opslag
orgelmakerij
Bakker Timmenga b.v.
Kleine Kerkstraat 25 8911 DL Leeuwarden (058) 212 96 87 www.bakker-timmenga.nl
25 jarig jubileum Orgelmakerij Van der Gutten bv Zuidbroek Hervormde Kerk H.H. Freytag – F.C. Snitger 1795 Restauratie 2006-2007
nieuwbouw | restauratie | onderhoud Hoofdweg 99 | 9684 CC Finsterwolde tel 0597 - 33 14 72 | 06 - 22 90 94 79 | fax 0597 - 33 15 27 www.orgelmakerij.nl |
[email protected]
NotaBene | mei 2015
13
AGENDA Ekkehard Saretz
belwerken, ronde 1. Info: www.orgelpark.nl
Sint-Oedenrode H.-Martinuskerk | 15.00 Pieter Dirksen.
Amsterdam Orgelpark | 20.15 Compositieconcours. Info: www.orgelpark.nl
Info: www.sintmartinusparochie.nl/smitsorgel
Den Haag Duitse kerk | 12.45 Jan Janovick.
Zeerijp Jacobuskerk | 16.00 Egbert Schoenmaker
Info: www.evangelischekirche-denhaag.nl
Ma 18 Rostock (D) St.-Marienkerk | 14.00 Gijsbert Lekkerkerker (Bach, Mendels-
Leiden Academiegebouw | 13.00 Sander van Marion
sohn, Widor, Vierne). Info: www.gijsbertlekkerkerker.nl
Do 28 Amsterdam Orgelpark | 10.00 Workshop improvisatie voor concoursdeelne-
Di 19 Den Bosch Sint-Jan | 20.00 Ben van Oosten.
mers. Info: www.orgelpark.nl
Info: www.orgelconcerten-hendrik-niehoff.nl
Amsterdam Orgelpark | 15.00 ‘Improvisatiebattle’ door de juryleden.
Haarlem Philharmonie | 20.15 Jos van der Kooy, Henny Helkens, Jelte Althuis.
Info: www.orgelpark.nl
Info: www.theater-haarlem.nl
Amsterdam Orgelpark | 21.00 Concoursdeelnmers. John Cage: HPSCHD (1969).
Ouderkerk a/d Amstel Amstelkerk | 20.00 Martin Mans. Info: www.zingenenzo.com
Info: www.orgelpark.nl
Wo 20 Barth (D) St.-Marienkerk | 15.00 Gijsbert Lekkerkerker.
Vr 29 Alkmaar Grote Kerk | 12.00 en 13.00 Jeroen Koopman.
Info: www.gijsbertlekkerkerker.nl
Info: www.alkmaarorgelstad.nl
Den Haag Duitse kerk | 12.45 Bas Koster. Info: www.evangelischekirche-denhaag.nl
Alphen aan den Rijn Adventskerk | 20.15 Simon Stelling (Wensconcert).
Leiden Academiegebouw | 13.00 Jan Upperman (orgel), Albert van der Heide (tra-
Info: www.orgelcommissiealphen.nl
verso)
Amsterdam Westerkerk | 13.00 Jos van der Kooy (orgel), Elena van Slogteren (so-
Vr 22 Alkmaar Grote Kerk | 12.00 en 13.00 Victor Baena (Spanje).
praan). Info: www.josvanderkooy.com
Info: www.alkmaarorgelstad.nl
Amsterdam Orgelpark | 10.00 Finale interpretatieconcours voor klavecinisten. Info:
Amsterdam Westerkerk | 13.00 Kerstin Wolf. Info: www.josvanderkooy.com
www.orgelpark.nl
Amsterdam Orgelpark | 20.15 Compositieklas Conservatorium van Amsterdam
Amsterdam Orgelpark | 15.00 Deelnemers concours. Info: www.orgelpark.nl
(presentatie nieuwste composities voor ensemble en orgel). Info: www.orgelpark.nl
Amsterdam Orgelpark | 20.15 n.n.b. Info: www.orgelpark.nl
Antwerpen (B) Sint-Michielskerk | 20.15 Etienne Walhain
Antwerpen (B) Sint-Michielskerk | 20.15 Peter Van de Velde
Geervliet Grote Kerk | 20.00 Wilbert Magré (orgel), Carina Bossenbroek (panfluit).
Katwijk aan den Rijn Dorpskerk | 20.00 Cor de Vries en Arjan Wolfswinkel (Herden-
Info: www.wilbertmagre.nl
king Frans van Tilburg)
Schagen Grote Kerk | 20.00 Minne Veldman. Info: www.zingenenzo.com en
Gorinchem Grote Kerk | 20.00 Gerben Budding (Bruhns, Duruflé, De Lange Sr. en Jr.
www.orgelconcertenminneveldman.nl
Info: www.grotekerkgorinchem.nl en www.gerbenbudding.nl
Za 23 Asperen Hervormde Kerk | 20.15 Gerrit Chr. de Gier (presentatieconcert cd)
Usquert Petrus- en Pauluskerk | 20.00 Jaap Zwart (19e-eeuwse Nederlandse com-
Deventer Bergkerk | 15.00 Toon Hagen. Info: www.bergkerkconcerten.nl
ponisten)
Groningen Der Aa-kerk | 15.30 Robert Koolstra (orgel), Luthers Bach Ensemble (dir.
Venhuizen Hervormde kerk | 20.00 Hendrik van Veen en Hugo van de Meij.
T.J. Bronda). Pinksterwerken
Info: www.zingenenzo.com
Krabbendijke Hervormde Kerk | 20.00 Wim Magré (orgel), Wilbert Magré (piano),
Za 30 Amsterdam Orgelpark | 20.15 Slotconcert met de winnende composities van
Jan Stolk (zang). Info: www.wimmagre.nl
het compositieconcours. Info: www.orgelpark.nl
Maassluis Groote Kerk | 20.00 Aart Bergwerff (rondom Pinksteren).
Anloo Magnuskerk | 20.00 Jochem Schuurman (cd-presentatie)
Info: www.garrelsorgelmaassluis.nl
Delft Maria van Jessekerk | 09.30 Orgeldag, Petra Veenswijk (orgel), 14.00: master-
Rotterdam Hoflaankerk | 20.00 Anna den Hertog-Karpenko (Bach).
class/lezing René Verwer. Info: www.veenswijkorgel.nl
Info: www.hoflaankerk.nl
Dordrecht Grote Kerk | 19.30 Minne Veldman en Pieter Heykoop
Schiedam Grote of St.-Janskerk | 15.00 Adriaan Hoek
Info: www.orgelconcertenminneveldman.nl
Voorthuizen Kerkelijk centrum Bethabara | 20.00 Evert van de Veen.
Dordrecht Augustijnenkerk | 14.30 André de Jager (César Franck).
Info: evertvandeveen.nl
Info: www.andredejager.nl
Wildervank Grote kerk | 20.00 Alina Rozeboom en Jochem Schuurman (aria’s van
Den Bosch Sint-Cathrien | 16.00 Willem Hörmann. Info: www.willemhormann.nl
Handel)
Leens Petruskerk | 20.00 Toon Hagen. Info: www.hinszorgelleens.nl
Zo 24 Delft Maria van Jessekerk | 15.00 Geerten Liefting (Pinksterconcert).
Leiden Marekerk | 16.00 Anton Doornhein (orgel), Brederode Consort (dir. Henk
Info: www.veenswijkorgel.nl
Gijzen), Requiem Mozart. Info: www.marekerk.nl
Rolde Jacobuskerk | 20.00 Jacques Bolhuis, Harm Timmer, Manuel Cjaessen (Zo-
Nijkerk Verhoog Muziek | 14.00 Gijsbert Lekkerkerker (Improvisatie-demonstratie)
merZondagZang)
Info: www.gijsbertlekkerkerker.nl
Venraij St.-Petrus’ Bandenkerk | 16.00 Jo Louppen
Rhenen Cunerakerk | 20.15 Rien Donkersloot. Info: www.klassiekaanderijn.nl
Ma 25 Hoorn Koepelkerk | 15.30 Mark Heerink (orgel), Wendy Roobol (sopraan),
Scheveningen Oude Kerk | 15.00 Bert den Hertog.
Magrita Rondeel (cello), Bert Langenkamp (trompet), Voces Cyriaci en Canticum
Info: www.oudekerkscheveningen.nl
Gregorianum (cd presentatie). Info: www.orgelconcerten-hoorn.nl
Zuidlaren Ontmoetingskerk | 20.00 Wim Opgelder. Info: www.dennenoordorgel.nl
Kampen Bovenkerk | 20.00 Harm Hoeve (Pinksteren). Info: www.debovenkerk.nl
Zo 31 Appingedam Nicolaïkerk | 15.30 Vincent Hensen
Di 26 Amsterdam Orgelpark | 20.15 Ere Lievonen en Olga Pashchenko (orgel en
Castricum Pancratiuskerk | 15.30 Erik-Jan Eradus
klavecimbel). Orgel- en klavecimbelwerken van György Ligeti. Info: www.orgelpark.nl
Ottersum St.-Johannes de Doper | 16.00 Jan van Mol (orgel), Christel de Meulder
Haarlem Grote of St.-Bavokerk | 20.15 Jos van der Kooy. Info: www.bavo.nl
(sopraan)
Rotterdam St.-Lambertuskerk | 20.00 Eric Koevoets. Info: www.erickoevoets.nl
Soest De Open Hof | 16.00 Utrechts Vocaal Ensemble (Rossini).
Wo 27 Amsterdam Orgelpark | 10.00 Interpretatieconcours hedendaagse klavecim-
Info: www.zondagmiddagconcerten-soest.nl
14
NotaBene | mei 2015