Hertshage 66-9300 Aalst
ALGE M E NE B OUWONDE R NEMI N G
PERSDOSSIER
1
D e m o w o n i n g T. P a l m
Praktisch - Trendy - Milieubewust
Inhoud 2 Inhoudstafel 3
Voorstelling van het project
4 - 5
Hét schoolvoorbeeld van duurzaamheid
6 - 7
Isolatie - luchtdichtheid - EPB
8
Geprefabriceerrde muren met maximale kwaliteit
9
Lange leve onze gevel in baksteen!
10
Plat dak met uitstekende eigenschappen
11
Geprefabriceerde breedplaten voor vloeren
12
Onze garagepoort: goed isolerend, inbraakwerend en veilig
13
Thermisch-onderbroken 3-kamer aluprofielen
14
Altijd warme voeten en een lage energierekening
15
Onze badkamer: functioneel en energiezuinig
16
Verwarming en sanitair warm water dankzij onze warmtepomp
Daikin
17
Dankzij zonne-energie onze eigen elektriciteit
T.Palm
18
Intelligente technieken
19
Een veilige thuis
GDW Security
20
Meerlagenparket in de slaapkamers: warm en duurzaam
De Waegeneer
21
Altijd gezonde lucht en aangename temperaturen
22
Een trap in massieve eik
Signature
23
Binnendeuren met een extra sterke oppervlaktelaag
Dubostyle
24
Onze keuken: mooi, praktisch en duurzaam
25
Onze leefkamer: strak maar toch tijdloos
26
Volkeramische tegels: ideaal voor een modern en jong interieur
27
Strakke terrastegels voor een strak effect
T.Palm Verbo/Prebeton Nelissen APD André Celis Winsol GUDI Schütz Van Marcke
GIRA
Renson
Mape Eronda Schelfhout Dries De Waele D e m o w o n i n g T. P a l m
2
Voorstelling Geachte mevrouw, mijnheer, Van harte welkom in onze demowoning. BEN staat voor Bijna Energie Neutraal. Bouwen volgens de BEN-principes wordt vanaf 2021 de standaard voor nieuwbouwwoningen in heel Vlaanderen, zelfs in heel Europa. Het bijzondere aan BEN-woningen is dat ze bijna geen energie verbruiken voor verwarming, ventilatie, koeling en warm water. Het beetje energie dat er nog nodig is, halen ze uit groene energiebronnen. Met deze modelwoning willen we aantonen dat bijzonder energiezuinig, comfortabel en smaakvol bouwen perfect hand in hand kunnen gaan. En dat zo’n woning bovendien betaalbaar is, zelfs voor startende tweeverdieners. T.Palm bouwt al sinds 1965. Bijna een halve eeuw dus! Traditioneel gemetste woningen met veelal eigen arbeiders. T.Palm beheerst daardoor als geen ander de meest diverse bouwstijlen en technieken. Ook de meest uiteenlopende materialen hebben voor ons geen geheimen meer. Wat T.Palm eveneens van andere bouwbedrijven onderscheidt, is ons professionele bouwadvies én ons ‘woonklaar maatwerk’.
Continu onderzoeken we de allernieuwste technieken en materialen op hun praktische toepasbaarheid en hun economische rentabiliteit. Daardoor overstijgen we de loutere aanneming en doen we meer dan alleen maar bouwen wat ons wordt gevraagd. Bij T.Palm kijken we samen met u vooruit. Niet naar morgen, wel naar overmorgen. Ons ‘woonklaar maatwerk’ geldt niet alleen voor de stijl, grootte en budget van een woning, maar ook voor de mate van energiezuinigheid. Wil u een lage-energiewoning, een BEN-woning, of een nulenergiewoning? Samen met u onderzoeken we welke technieken voor uw bouwproject het economisch optimum – de beste verhouding tussen kosten en baten – opleveren. Het milieu ligt T.Palm bijzonder na aan het hart. Onder de slogan ‘T.Palm-woningen warmen de aarde niet op’ realiseren we al vele decennia – al lang voordat er in ons land sprake was van EPB-normen – betaalbare woningen met een minimaal warmteverlies, een goede luchtdichtheid, een doordachte ventilatie en een zuinige verwarming. Buiten berenkoud? Binnenin een T.Palm-woning is het altijd aangenaam vertoeven: zalig warm in de winter, maar ook lekker koel in de zomer. Wandel rustig rond en overtuig uzelf. Johan Vanden Driessche, Directeur
3
D e m o w o n i n g T. P a l m
Het schoolvoorbeeld van duurzaamheid Deze demowoning is duurzaam op elk vlak: het is een rijwoning in de stad, met een doordacht compact ontwerp, en met extra aandacht voor isolatie, ventilatie en de gratis energie van de zon. We zijn ook duurzaam omgegaan met de bouwgrond. Door een groot bouwperceel te herverkavelen, kwam plaats vrij voor drie hedendaagse rijwoningen. In de stad
Beperkte oppervlakte
Duurzaam bouwen en wonen betekent in de eerste plaats dat spaarzaam wordt omgesprongen met de ruimte. Een rijwoning in de stad of vlakbij het centrum van een gemeente is duurzamer dan een identieke woning midden de velden. In de stad wordt geen schaarse groene ruimte ingepalmd, en is een (tweede) milieuonvriendelijke auto misschien overbodig.
Door een groot bouwperceel in 3 kleinere kavels op te splitsen, verhoogt de rendabiliteit van de grond en ‘recycleren’ we bebouwde ruimte. De rijwoningen zijn beperkt van oppervlakte en werden opgevat als bel-etagewoningen. Op het gelijkvloers bevinden zich de technische functies zoals garage, wasplaats en berging; de leefruimte met open keuken is op de eerste verdieping gesitueerd. Hierdoor kunnen de leefruimtes genieten van maximale lichtinval en zijn ze iets verheven boven het straatniveau. De tweede verdieping is ingevuld met slaapkamers en badkamer.
De 3 rijwoningen zijn speciaal bedacht voor jonge gezinnen. Ze staan op wandelafstand van het centrum van de stad en het treinstation, en ook dichtbij uitvalswegen naar de omliggende grootsteden. Toch heeft elke woning een grote tuin, ideaal voor kinderen.
De totale bewoonbare oppervlakte van elke rijwoning - gemeten tussen de muren - bedraagt 156 m². Voor een gezin met twee kinderen is dat ruim voldoende. Een te grote woning betekent verspilling van energie - elke vierkante meter moet worden verwarmd - en van materialen.
D e m o w o n i n g T. P a l m
4
Tijdloos ontwerp
Volop zon en licht
De architectuur spitst zich toe op een eenvoudig en compact - en bijgevolg - betaalbaar ontwerp: geen nodeloze versieringen of details, maar strakke, eerlijke en tijdloze lijnen.
Van zodra je op het gelijkvloers binnenkomt, zie je op het einde van de gang de achterliggende tuin. De brede gang die van voor- tot achtergevel loopt geeft al een eerste indicatie van het ruime en open gevoel van de woning. Naast de inkom is er nog een garage met wasplaats die eveneens uitgeeft op de centrale gang. Het toilet paalt aan een logeerkamer of bureelruimte die uitgeeft op de tuin.
De compositie en materialen van de gevel maken de woningen in het straatbeeld duidelijk herkenbaar als één geheel, en toch blijft het geheel voldoende leesbaar om de drie woningen erin te herkennen. Compacte vorm Compactheid is de verhouding tussen de buitenoppervlakte en de inhoud van een gebouw. Een rijwoning is compacter dan een vrijstaande woning. Een vrijstaand huis heeft vier buitenmuren waardoor de warmte kan verdwijnen, een rijwoning slechts twee. Onze modelwoning heeft veel minder verwarmingskosten dan een vrijstaande woning met hetzelfde volume, dezelfde isolatiediktes en dezelfde luchtdichtheid
Een trap met doorlopende balustrade over de volledige hoogte van de woning leidt naar een eet- en leefruimte die van voor- tot achtergevel volledig werd opengewerkt. Deze openheid verleent deze verdieping een loftgevoel dat nog wordt versterkt door de grote ramen in beide gevels. Die zorgen voor veel licht en bieden achteraan een weids zicht op de stad.
De ramen van de slaapkamers zijn zo gepositioneerd dat ze voldoende licht binnenlaten, maar toch de nodige privacy bieden. In de badkamer zit een dakkoepel, om ook daar daglicht naar binnen te trekken. Opwaardering van de buurt De moderne uitstraling en het open karakter geven het gebouw een meerwaarde en helpen mee om de straat op te waarderen.
De tweede verdieping herbergt de slaapvertrekken - de ouderslaapkamer vooraan, twee kinderkamers achteraan - en - centraal, naast de traphal - de badkamer.
www.warp.be
5
D e m o w o n i n g T. P a l m
Bijna geen energie nodig voor verwarming, ventilatie en warm water Al lang voordat isoleren en luchtdicht bouwen verplicht werden, stelde T.Palm concepten voor die focusten op het ‘economisch optimum’: de optimale verhouding tussen de investeringskosten in gebouw, ventilatie- en verwarmingssysteem enerzijds en de uitgespaarde energiekosten over een periode van 30 jaar anderzijds. Voor deze demowoning - een stadswoning in de rij - bleek bijna-energieneutraal de beste keuze te zijn. T.Palm is al jaren geleden resoluut de weg van energie besparen ingeslagen. Daarbij hebben we ons nooit laten (mis)leiden door snufjes die misschien wel spraakmakend zijn, maar niet zinvol zijn of niet snel kunnen worden door terugverdiend. Onze ontwerpen volgen nauwgezet de Trias Energetica. Dit stappenplan, dat werd ontwikkeld door de TU Delft, splitst de bouwkundige en installatietechnische maatregelen en stelt dat eerst moet worden gezorgd voor een minimale energiebehoefte – dat kan door doorgedreven te isoleren en compact en luchtdicht te bouwen – en dat daarna het energieverbruik dat overblijft en waarop niet verder bespaard kan worden zoveel mogelijk duurzaam moet opgewekt, bij voorkeur uit hernieuwbare energiebronnen. Doorgedreven isolatie T.Palm-woningen worden gebouwd met een traditionele spouwmuur en afgewerkt met een gevelsteen of een ander type buitenbekleding. www.tpalm.be
De spouwmuur van onze demowoning isoleerden we met een plaat (Kingspan Therma TW50 Plus) die de voordelen van pir-hardschuim combineert
met die van glaswol. Dankzij de hoge isolatiewaarde van pir kan de standaard spouwconstructie behouden blijven, en zijn er geen aanpassingen aan funderingen, oversteken en kozijnen nodig. Daardoor vallen de bouwkosten lager uit. De zachte laag glaswol van 20 mm zorgt ervoor dat de isolatieplaat oneffenheden in de spouw opvangt en perfect op het binnenblad aansluit. Zo zijn er tussen de isolatieplaat en de binnenmuur geen luchtstromingen mogelijk. Convectiestromingen zouden de isolatiewaarde drastisch verlagen.
Op de vloer werd 10 cm polyurethaanschuim gespoten en daarna geschuurd om hierop vloerverwarming te kunnen plaatsen. Vloerverwarming bespaart ruimte, voelt heel comfortabel aan en heeft bijkomend het grote voordeel dat het op een zeer energiezuinige manier een woning kan opwarmen.
Voor de isolatie van het plat dak kozen we voor 2 lagen stijve isolatieplaten (Powerdeck F van Recticel) – een laag van 10 cm plus een laag van 8 cm – die geschrankt werden aangebracht. Daardoor is de kans op warmteverlies bijzonder klein, en kan de 18 cm isolatie optimaal isoleren. De platen liggen los en zijn bedekt met een laag van 5 cm keien. Zo hoefde de isolatie niet doorboord te worden – en worden bouwknopen vermeden – en tegelijk beschermt de ballastlaag de dakdichting tegen uv-straling en snelle veroudering.
Uitstekende luchtdichtheid
De glaspartijen kregen extra aandacht door middel van thermische afstandhouders, extra thermisch geïsoleerde profielen en hoogrendementsglas.
Aan de luchtdichtheid hechten we gedurende het hele bouwproces bijzonder veel belang. Aangezien T.Palm hierop al enkele jaren nadrukkelijk focust, weet elke arbeider heel precies waarop hij moet letten. Dankzij de traditionele opbouw van onze woningen kunnen we veel luchtlekken vermijden door een goed uitgevoerde pleisterlaag. Er zijn dan geen naden die moeten worden afgetapet. Waar de leidingen de pleisterlaag toch doorboren, worden hulpstukken ingezet
D e m o w o n i n g T. P a l m
6
om een optimale luchtdichtheid te kunnen blijven garanderen. De ventilatie gebeurt door een vraaggestuurd systeem C. Dat zorgt ervoor dat enkel de ruimtes met aanwezigen actief geventileerd worden, waardoor de energiebehoefte van onze demowoning nog eens daalt. Het totale energieverbruik wordt geschat op 29 kWh/m². Hernieuwbare energie De weinige warmte-energie die onze demowoning nog nodig heeft, wordt geproduceerd door een lucht-water warmtepomp die de warmte overdraagt aan de vloerverwarming en het sanitaire water. De elektriciteit die deze pomp verbruikt wordt opgewekt door de fotovoltaïsche zonnepanelen op het dak. Dit alles resulteert in een E-peil van E20. Dat is ruim onder de huidige voorwaarde om een woning een bijnaenergieneutrale woning te kunnen noemen.
7
D e m o w o n i n g T. P a l m
Geprefabriceerde muren met een maximale kwaliteit De snelheid en de kwaliteit van klassiek metselwerk hangen voor een (groot) deel af van de weersomstandigheden, het aantal beschikbare metselaars en de precisie van uitvoering. Dankzij onze keramische prefab muurelementen hebben we die mogelijke risico’s nooit genomen. De verdiepingshoge muren combineren een minimum van bouwtijd met een maximale kwaliteit. De geprefabriceerde verdiepingshoge muren bestaan uit hoogwaardige keramische snelbouwstenen van Ploegsteert. Keramische materialen staan niet alleen garant voor een duurzame constructie. Dankzij hun vochtregulerende werking en hun thermische eigenschappen - een gevolg van hun poreuze structuur - vergroten ze ook het leefcomfort. Ten opzichte van handmatig gemetselde muren hebben onze geprefabriceerde muurelementen belangrijke voordelen: de weersonafhankelijkheid, de kortere bouwtijd, een hoger rendement en een gegarandeerde kwalitatieve uitvoering.
www.verbo.eu
De snelbouwstenen worden al in de fabriek, dus in optimale omstandigheden, met behulp van een gerobotiseerde machine en tweecomponenten pu-lijm volautomatisch verlijmd tot een verdiepingshoog muurelement van maximaal 9 meter lang. Dat maakt de
muur bijzonder maatvast. Alle gevraagde voorzieningen (lateien, kimsteen, sloffen…), evenals alle sleuven voor nutsleidingen en alle gaten voor stopcontacten worden al in de muurelementen ingewerkt. Vervolgens worden de bouwelementen met een dubbele waterstraalzaag op maat gezaagd, waarna ze kant-en-klaar op de bouwplaats worden aangeleverd en daar snel en eenvoudig kunnen worden gemonteerd. Gezien de ligging van onze modelwoning was dat voor ons een belangrijke bijkomende troef van het bouwsysteem. Op de werf komt op de betonplaat een krimpvrije mortel , worden de wanden hierop waterpas geplaatst en daarna met een lijmmortel met elkaar verbonden. Na uitharding zijn de voegen sterker dan de keramiek en is de volledige constructie bijzonder solide.
D e m o w o n i n g T. P a l m
8
Lang leve onze gevel in baksteen Baksteen blijft voor gevels de nummer één. Terecht. Want bakstenen geven een gevel een superieure kwaliteit en ook een heel eigen identiteit. Voor onze modelwoning kozen we Obscuro Cassis van Steenfabrieken Nelissen, een handvormgevelsteen in trendy zwart, en voegden die op in donkergrijs/antraciet.
Bakstenen muren gaan niet alleen heel lang mee. Ze zijn ook zeer vormstabiel, weersinvloeden hebben geen invloed op de fysieke kwaliteiten van de stenen, en ze zijn ook vochtregulerend. Doordat bakstenen poreus zijn, kunnen ze bij een regenbui veel water opnemen. Het water druipt dus niet van de gevel af. Wanneer de regen stopt, geven ze het vocht onmiddellijk weer af en drogen ze bijzonder snel. Bakstenen zijn eveneens milieuvriendelijk. Ze bevatten geen toxische stoffen en zijn oneindig recycleerbaar. Ze worden in België gefabriceerd, op basis van grondstoffen die in onze bodem overvloedig aanwezig zijn. De gevelsteen van deze woning is vervaardigd van Limburgse löss - pure leem gewonnen uit het plateau van Kesselt in de Maasvallei -, opgewaardeerd met grondstoffen uit de Vulkaan-Eifel.
9
D e m o w o n i n g T. P a l m
De ruwe structuur, met fijne onregelmatige nerven in de bezanding - typerend voor een handvormsteen - geeft de gevel een speciaal cachet. Handvormstenen werden vroeger letterlijk met de hand gevormd. De vormer wierp ballen klei in een houten vormbakje, drukte de klei aan, verwijderde de overtollige klei van de randen, en draaide de vorm om. Het procedé is gebleven, maar de productie gebeurt nu door moderne machines. Zijn prachtige zwarte kleur – variërend van overwegend antraciet tot kolenzwart, met blauwe en bruine kleurnuances – heeft onze gevelsteen te danken aan de homogene vermenging van een nauwkeurig bepaald percentage mangaandioxide met grijsrood bakkende lössleem. Door de donkere stenen toon op toon op te voegen, lijkt het zwart nog intenser en krijgt de gevel een egale, massieve uitstraling.
www.nelissen.be
Plat dak met uitstekende eigenschappen Platte daken hebben lange tijd een slechte reputatie gehad. De dakafdichting verouderde snel en scheurde, het regende binnen, er waren problemen met vocht en inwendige condensatie… Met de opbouw en de materialen van ons platte dak hebben we geen enkel risico genomen. Door zijn uitstekende eigenschappen gaat het zeker even lang mee als een hellend dak. Van boven naar onder is het dak van onze modelwoning opgebouwd uit 5 cm ballast in de vorm van keien, een pvc-membraan (SGmA van Sika-Trocal) van 1,5 mm dik als dakdichting, gevolgd door de 2 geschrankte harde pir-isolatieplaten (Powerdeck F van Recticel) - een plaat van 10 cm en een plaat van 8 cm - die van het binnenvocht zijn afgeschermd door een dampscherm, en hieronder hellingsbeton met het nodige afschot voor de afwatering. De afwerking van de dakrand is uitgevoerd in een antracietkleur (van Trocal).
www.apd.be
De pvc-folie onderscheidt zich door een goede weerbestendigheid, een optimale scheurvastheid en elasticiteit, en een zeer geringe waterdampdiffusieweerstand. De naden worden aan elkaar gelast met behulp van warme lucht. Trocal SGmA, toegepast in losliggende en geballaste systemen; gegarandeerd een zeer lane levensduur.
Harde pir–isolatieplaten zijn gemakkelijk te verwerken en hebben een goede isolatiewaarde. Specifiek voor platte daken hebben deze platen een kern in Taufoam, een brandveilig hard polyisocyanuraatschuim, en een zuivere aluminiumfolie als bekleding.
D e m o w o n i n g T. P a l m
10
Geprefabriceerde breedplaten voor de vloeren De economische ontwikkeling in de bouwsector dwingt tot rationalisering en arbeidstechnieken die de kosten drukken. De toekomst is daarom aan de montagetechniek. De vloeren in onze modelwoning zijn opgetrokken met breedplaten van ABI.
Breedplaten zijn grote platen in gewapend beton die exact op maat worden gemaakt en vervolgens geplaatst volgens een legplan. Doordat de platen worden geprefabriceerd, zijn kwaliteit en precisie standaard geïntegreerd. De hoge bouwkwaliteit, samen met de korte bouwtijd en de lage kosten voor personeel en materiaal komen zowel de bouwonderneming als de bouwheer ten goede. Met de platen is bouwtechnisch zo goed als elke vormgeving mogelijk, de creativiteit is dus bijna onbeperkt. Ook complexe bouwplannen kunnen kostenbesparend worden gerealiseerd. Zeker bij niet-rechthoekige gebouwen heeft de montagebouwtechniek superieure eigenschappen inzake precisie en rendement. De firma André Celis levert niet alleen bouwmaterialen, maar zorgde op onze werf ook voor de logistieke ondersteuning: de silo’s, containers, enz. Logistiek is tijdens het bouwproces een cruciale component, zeker in binnenstedelijke gebieden. Gezien de toenemende files en de vaak zeer beperkte ruimte in de stad is een perfecte logistiek bijzonder belangrijk.
11
D e m o w o n i n g T. P a l m
www.celis.be
Onze garagepoort: goed isolerend, inbraakwerend en veilig Een inpandige garage is praktisch. Voor onze auto maar ook omwille van de bijkomende bergruimte. Maar via de garagepoort kan heel wat energie verloren gaan. Daarom moet ze extra aandacht krijgen, zeker nu de EPB-eisen almaar verstrengen en ook de luchtdichtheid van een woning belangrijker wordt.
Gezien de zeer goede isolatiewaarde (U-poortwaarde = 1.4 W/m²K) viel voor onze demowoning de keuze op een sectionale poort uit de ‘Comfort’-reeks. Deze poort is samengesteld uit verzinkte staalplaten waartussen onder hoge druk 40 mm cfk-vrij polyurethaanschuim is gespoten. Zo ontstaan goed geïsoleerde panelen die niet zullen vervormen. Dankzij de duurzame rubberen afdichtingsstrips links, rechts en bovenaan, en een flexibele bodemrubber onderaan sluit de poort in gesloten toestand perfect aan. Mede door de professionele plaatsing haalt de poort gunstige resultaten voor de luchtdichtheidstesten.
www.winsol.be
De poort beschikt over een inbraakwerend certificaat (WK2 – weerstandsklasse 2) en komt daardoor in aanmerking voor een inbraakpremie. Om dat attest te halen, moet een garagepoort onder meer 3 minuten weerstand
bieden aan een inbraakpoging met stevige schroevendraaiers, een hamer, een tang, een draad, een haak en een wig. De inbeukweerstand wordt gesimuleerd met behulp van een zware zak zand die tegen de poort wordt gezwaaid. Ook beantwoordt de poort aan de strenge Europese normering inzake veiligheid. Een speciale beveiliging belet dat je vingers geklemd kunnen raken, of dat bij een veerof kabelbreuk de garagepoort naar beneden valt. Het gelakte, vlakke oppervlak (‘Polygrain’) accentueert de moderne uitstraling van de woning. Ook de kleur van het lakwerk past mooi bij de gevelstenen en de rest van het buitenschrijnwerk.
D e m o w o n i n g T. P a l m
12
Thermisch onderbroken alu 3-kamerprofielen Raamprofielen spelen in het energieverhaal een belangrijke rol. Want wat baat het best isolerende glas als het kader eromheen koude binnenlaat? Onze aluminium raamprofielen scoren bijzonder goed op het vlak van warmte-isolatie (Uf= 1,0 – 2,1 W/m²K). Dat hebben ze te danken aan hun superisolerend 3-kamersysteem met omegavormige glasvezelversterkte polyamidestrips van 35 mm en hun speciaal ontworpen rubbers. Aluminium is een zeer sterk en stabiel materiaal. Het ‘werkt ‘niet, neemt geen vocht op en zal ook niet rotten, roesten of barsten. Daardoor zijn aluminium raamprofielen bij uitstek geschikt voor grote raampartijen met een minimale aanzichtbreedte, wat perfect past bij de moderne, strakke stijl van onze modelwoning. Aluminium is ook kleurvast en onderhoudsvriendelijk: reinigen met water, spons en een neutrale zeep volstaat. Bovendien kan aluminium oneindig worden gerecycleerd zonder kwaliteitsverlies. Omwille van de extreem hoge isolatie-eigenschappen aan een competitieve prijs kozen we voor de Avantis 70 SHI van Sapa Building System. Bovenop de reeds zeer goede isolatiewaarde die de Avantis 70 standaard biedt, zijn in de SHI-versie verbeterde thermische beglazingsrubbers en middendichtingen verwerkt, en zijn er pe-inserts voorzien in de iso-
13
D e m o w o n i n g T. P a l m
latiezone en in de glassponning. De profielen halen een thermische isolatiewaarde die ruimschoots de huidige thermische isolatienormen overtreft en staan tevens borg voor een uitmuntende water- en luchtdichtheid. Dit zorgt voor een aanzienlijk lager energieverbruik en is bijgevolg ook positief voor het milieu. De productie en plaatsing van de ramen gebeurde door de firma Gudi uit Erpe-Mere.
www.gudi.be
Altijd warme voeten en een lage energierekening Onze warmtepomp, gekoppeld aan vloerverwarming van Schütz, is een perfecte oplossing. Niet alleen omwille van het hoge comfortgevoel, maar ook om economische en milieuvriendelijke redenen. Vloerverwarming garandeert behaaglijke stralingswarmte, nooit meer last van koude voeten, nauwelijks luchtcirculatie, en een minimum aan stofverplaatsing. Vloerverwarming werkt bovendien met een lage afgiftetemperatuur - maximaal 35 °C in plaats van de gebruikelijke 60 °C - , en verbruikt daardoor minder energie dan een systeem met radiatoren. De combinatie van vloerverwarming met een moderne warmtegenerator (een condensatieketel, warmtepomp en/of zonnecollector) kan de energiebesparing doen oplopen tot maar liefst 13%.
www.schütz.net
D e m o w o n i n g T. P a l m
14
Onze badkamer: functioneel en energiezuinig Water is kostbaar. We moeten er dus verstandig mee omspringen. Voor de wastafel kozen we een eengreepsmengkraan met een waterbesparende straalbreker (Lana van Van Marcke). Met een eengreepsmengkraan vind je sneller de juiste temperatuur dan met een tweegreepskraan, en verspil je dus minder water en energie. De straalbreker zorgt ervoor dat de kraan wel een mooie straal geeft, maar – doordat er lucht in de waterstraal komt – minder water gebruikt. Dankzij de keramische schijven is deze kraan minder gevoelig voor kalkaanslag en zal hij minder vlug lekken. Ook de thermostatische douchemengkraan met waterspaarknop (Adena van Van Marcke) bespaart water en energie. Stel de temperatuur in op 38 °C, en je bent zeker dat het water nooit warmer wordt. Het badkamermeubel, uit de serie Louis, is stijlvol strak. Met een nieuwe lasertechnologie zijn de fronten en zijkanten volledig naadloos afgewerkt en is er geen lijmnaad zichtbaar. Het meubel is bovendien sterker, beter te reinigen en minder gevoelig voor vocht.
15
D e m o w o n i n g T. P a l m
www.vanmarcke.com
Verwarming en sanitair warm water dankzij onze warmtepomp Tenzij het E-peil onder de E54 ligt, moet elk nieuw gebouw of elke ingrijpende renovatie vanaf 1 januari 2014 een minimum aan hernieuwbare energie opwekken. Onze demowoning doet dat nu al door middel van een lucht-water warmtepomp. Die onttrekt warmte uit de buitenlucht en brengt de warmte via een binnenunit - de ‘hydrokit’ genoemd - over op de vloerverwarming in de leefruimte en de warmtepompconvectoren op de bovenste verdieping. Ze zorgt eveneens voor de productie van ons sanitair warm water. Onze Dakin Altherma-warmtepomp is tot 4 keer zuiniger dan een traditionele ketel op fossiele brandstof. Terwijl klassieke verwarmingssystemen al hun energie uit gas of stookolie halen, haalt ze minstens 3/4de van de energie uit de natuur. Slechts 1/4de is elektrische energie. Voor elke kW die de warmtepomp voor woningverwarming verbruikt, krijgen we dus minstens het viervoudige terug. Dat betekent een fikse besparing op de maandelijkse energiefactuur in vergelijking met een gasketel.
www.daikin.be
Om ook sanitair warm water te kunnen aanmaken is onze warmtepomp uitgerust met een module die via een warmtewisselaar de warmte aan het sanitair water overdraagt. Het warme water wordt aan 55 °C gebufferd in een boiler van 260 liter. Omwille van de betaalbaarheid en om ruimte te besparen kozen we voor het all-in-one vloermodel. De bediening gebeurt via een groot scherm en een intuïtief menu dat informatie geeft over maandelijks elektriciteitsverbruik voor zowel verwarming als sanitair warm water.
Warmtepompconvectoren hebben een rendement dat ongeveer 25% hoger ligt dan dat van gewone ventilo-convectoren. Ze werken namelijk op watertemperatuur van slechts 35 °C. De convectoren zijn bovendien compact en mooi vormgegeven, en ze zijn ook zeer stil.
D e m o w o n i n g T. P a l m
16
Dankzij zonne-energie onze eigen elektriciteit De zon is een onuitputtelijke bron van energie. Met fotovoltaïsche panelen kunnen we die gratis energie zelf omzetten in bruikbare elektriciteit. Op ons dak liggen 12 panelen, elk van 4 kWp, waarmee we elk jaar ongeveer 3.061 kWh elektriciteit kunnen produceren. Doordat het vermogen van de installatie precies is afgestemd op dat van de warmtepomp, is de verwarming van onze demowoning energieneutraal. Een fotovoltaïsch of pv-systeem bestaat uit zonnepanelen die aan elkaar worden geschakeld. Elk zonnepaneel is samengesteld uit zonnecellen - dunne plaatjes, meestal gemaakt van silicium, met aan de bovenzijde een negatieve lading en aan de onderzijde een positieve lading - die ongeveer 15% van het zonlicht omzetten in gelijkstroom. Vervolgens zet een omvormer de gelijkstroom om in wisselstroom die bruikbaar is voor huishoudelijke toepassingen. Omdat pv-panelen gratis groene elektriciteit produceren, zorgen ze voor een fikse besparing op de energiefactuur. De positionering van onze fotovoltaïsche panelen is optimaal - op het zuiden, en in een hellingsgraad van 35° - maar ook een oriëntatie op een punt tussen het zuidoosten en het zuidwesten en een hellingshoek tussen 20° en 60° geven een goed resultaat. www.tpalm.be
17
D e m o w o n i n g T. P a l m
Intelligente technieken Zonder domotica werken alle elektrische verbruikers in een woning apart: de verlichting, de zonwering, de ventilatie, de wasmachine… Dankzij onze KNX-installatie kunnen we al die verbruikers centraal beheren en bedienen via bijvoorbeeld een touchscreen of een iPhone. Zo verhoogt ons comfort en kan ons energieverbruik dalen. Het systeem meet en registreert tevens het verbruik van enkele kringen (wasmachine, droogkast, ventilatie, warmtepomp…) en van de totale elektrische installatie, alsook de opbrengst van de zonnepanelen. Op het touchscreen kunnen we zo aflezen wat de droogkast of een ander apparaat vandaag, deze week, deze maand of gedurende het jaar verbruikt heeft. Al deze info is niet enkel opvraagbaar via het touchscreen. Met een iPad/ iPhone of androidtoestel kan ook ook via de HomeServer App een huis volledig worden bediend, zowel binnenshuis als buitenshuis. Op reis kan je bijvoorbeeld de screens laten zakken, zodat je woning niet te veel opwarmt. Of vanop je werk kan je met je smartphone de verwarming opzetten, zodat het al aangenaam warm is wanneer je thuiskomt. Ons domoticasysteem werkt op basis van EIB/KNX, de internationale standaard op het vlak van gebouwbeheersystemen. Zowat 250 fabrikanten maken producten die volgens dit protocol kunnen communiceren. Dit heeft het voordeel dat verschillende merken door elkaar kunnen worden gebruikt - iedere fabrikant heeft zijn sterke producten - en dat het systeem later gemakkelijk kan worden aangevuld.
www.gira.com
Via een touchscreen - de Control 9 - stuurt de Gira-installatie de verlichting, de rolluiken en screens, de verwarming en de ventilatie. Op het scherm kunnen we bijvoorbeeld aanduiden of automatisch of manueel meer of minder moet worden geventileerd.
Aan de domotica-installatie is ook een videofoonsysteem van Gira gekoppeld. Wanneer iemand aanbelt, kunnen we via het touchscreen de deur openen. We kunnen hierop ook beelden terugvinden van wie tijdens onze afwezigheid heeft aangebeld. De strakke schakelaars (E2 wit) maken deel uit van Systeem 55. Deze reeks heeft het voordeel dat zogoed als alle bedieningen (verlichting, rolluiken, verwarming, enz.) en aansluitingen (tv, telefoon, videofoon…) in het E2-afdekraam kunnen worden geïntegreerd. Zo heeft alle schakelmateriaal een mooi uniform uitzicht.
D e m o w o n i n g T. P a l m
18
Een veilige thuis Om van een huis je thuis te kunnen maken, moet je er je veilig voelen. Zorgvuldigheid is de eerste beveiliging. Maar in onze modelwoning installeerden we ook enkele hulpmiddelen. Vooreerst bewegingsdetectoren. Zo’n detector is gevoelig voor lichaamswarmte. Probeert een dief in te breken, dan merken de detectoren dat meteen en zullen dat al even snel melden, op elk uur van de dag. Aan de alarmcentrale zijn er ook vier rookdetectoren gekoppeld. Die bevinden zich op strategische plaatsen: in de keuken, garage, inkomhal en de nachthal. Rookmelders waarschuwen nog vooraleer er dodelijke rookconcentraties worden gevormd. Vooral ‘s nachts, wanneer je slaapt, is dit van cruciaal belang. Als je slaapt, ruik je niets, maar je kan wel horen. Wanneer een rookmelder verbrandingsrook waarneemt, slaat hij alarm met een luide sirene. Alle detectoren, sirenes en bedienklavieren zijn via een kabel, die beveiligd is tegen sabotage, verbonden met de centrale unit. Wanneer de elektriciteit uitvalt, zorgt een noodbatterij ervoor dat het systeem blijft functioneren.
Elke gebruiker kan het alarmsysteem, al dan niet gedeeltelijk, in- en uitschakelen door middel van een (vrij te kiezen) toegangscode met 4 of 6 cijfers. Dit kan vanop een klavier in de garage, inkomhal en de nachthal. De detectoren bij de uitgangszone hebben een vertraging op het systeem. Zo kan je rustig thuiskomen of weggaan: het zal een bepaalde tijd duren vooraleer het systeem de sirenes (en een eventuele doormelding) activeert. De gewenste duur laat je instellen bij de installatie. Ook de manier waarop alarmsignalen worden doorgegeven bepaal je zelf. Particulieren krijgen voor aanslagjaar 2013 een fiscaal voordeel van 50% van de betaalde uitgaven, met een maximum van € 730. Ook het abonnement op de meldkamer is voor 50% fiscaal aftrekbaar. www.gdwsecurity.be
19
D e m o w o n i n g T. P a l m
Meerlagenparket in de slaapkamers: warm en duurzaam Houten vloeren worden opgesplitst in 3 soorten: massief parket, samengesteld parket en fineerhouten vloeren. Massieve parketvloeren bestaan uit planken uit één laag vol hout die één voor één volgens een bepaald patroon worden gelijmd of gespijkerd. Het voordeel van massief hout is de enorme levensduur. Wanneer de vloer beschadigd of lelijk geworden is, kan je er gewoon een dunne laag afschuren en het hout opnieuw behandelen. Samengesteld parket - ook meerlagenparket genoemd - is opgebouwd uit verschillende lagen: een onderlaag uit platen naaldhout of mdf- of multiplexplaten, een tussenlaag van bijvoorbeeld dennenhout, mdf of hdf, en bovenaan een slijtlaag van minstens 2,5 mm massief hout. Dat maakt dat de vloer - hoewel niet onbeperkt - toch nog opgeschuurd kan worden. Meerlagig parket is goedkoper dan een massiefhouten vloer. Het is ook stabieler, en trekt dus minder snel krom.
www.parketdewaegeneer.be
Fineerhouten vloeren bestaan eveneens uit een drager van mdf, vezelplaat of multiplex, maar de toplaag is minder dan 2,5 mm dik.
Wanneer die laag versleten is, is het fineer te dun om geschuurd te kunnen worden.
Voor de bovenverdieping van onze modelwoning kozen we voor een meerlagenparket met een tussenlaag uit dennenhout en een eiken toplaag die op een zodanige manier wit werd gelakt dat hij de natuurlijke uitstraling heeft van olie. De lak is op 2 manieren uitgehard - door uv-licht én door een verharder in de lak - , waardoor de lak extra diep verhardt en de vloer zeer slijtvast is. Het onderhoud is zeer eenvoudig: licht vochtig dweilen met een beetje parketpolish in het water. Door het parket vol te verlijmen op de chape, klinkt hij niet hol en sluit het mooi aan tegen de tegels in de badkamer, zonder dat hiervoor profielen nodig zijn. De plinten zijn rechte schilderplinten, zodat de kamers ruimer lijken.
D e m o w o n i n g T. P a l m
20
Altijd gezonde lucht en aangename temperaturen Dankzij vraaggestuurde ventilatie en een efficiënte buitenzonwering heeft onze demowoning altijd een gezond binnenklimaat. De vraaggestuurde ventilatie realiseert op een energiezuinige manier een goede luchtkwaliteit, terwijl de buitenzonwering oververhitting voorkomt, waardoor een energieverslindend aircosysteem niet nodig is. Het
vraaggestuurde ventilatiesysteem werkt op basis van zelfregelende ventilatieroosters waardoor verse lucht wordt toegevoerd, gecombineerd met design-afvoermonden uit aluminium waardoor vervuilde lucht via een centrale afvoerventilator wordt afgevoerd. Aan de straatkant hebben de roosters extra akoestische eigenschappen, aan de kant van de tuin zijn ze uitgerust met een windvaste doekzonwering.
(C+®EVO II)
De ventilator staat in de technische ruimte. Uniek aan deze Healthbox® II is dat hij dankzij het Smartzone-principe - automatisch meer ventileert in de ruimtes waar de bewoners zich bevinden. Kijk je ‘s avonds televisie, dan zorgt het ventilatiesysteem voor een verhoogde afvoer in de leefruimte. Ga je slapen, dan vermindert de afvoer in de living onmiddellijk en wordt meer lucht afgevoerd in de slaapkamers.
21
D e m o w o n i n g T. P a l m
Zo kan per zone een optimale luchtkwaliteit worden gegarandeerd, dag en nacht. Dankzij de vraagstelling verbruikt het ventilatiesysteem bovendien heel wat minder energie dan systemen die continu op eenzelfde niveau ventileren. De windvaste screens (type Fixscreen®) houden de zon onder controle en garanderen in onze woning altijd een aangename temperatuur, zelfs op warmere zomerdagen. Met dit type screen ontwikkelde RENSON® de eerste screen die werkelijk windvast is en insecten buiten houdt. Dankzij het geleidingssysteem met symmetrische rits blijven deze doeken windvast en strak in iedere positie. Klapperende en stukgescheurde doeken behoren zo definitief tot het verleden. Voor de slaapkamers werd gekozen voor doeken die volledig verduisteren. www.renson.be
Een trap in massieve eik Houten trappen zijn een investering waar je een heel leven lang meermaals per dag plezier van hebt. Hout is een bijzonder duurzaam en natuurlijk materiaal dat een gezond en aangenaam woonklimaat verzekert, en veel warmer aanvoelt dan steen of metaal. Hout geeft elk interieur ook een warme uitstraling. Bovendien is hout een organisch materiaal dat traag en minder intensief afkoelt of opwarmt. Massief hout heeft ten opzichte van andere materialen nog een ander uniek voordeel: het kan in de loop van zijn lange levensduur meermaals worden opgeschuurd en indien gewenst op een andere manier of in een andere kleur worden afgewerkt. Voor onze demowoning kozen we een trap met speciale aandacht voor het concept, de veiligheid, het milieu, esthetiek en kwaliteit. Hij is gemaakt van volmassief eik met het FSC-label van duurzaam bosbeheer. Hij werd vooraf tot in het kleinste details uitgetekend in CAD/CAM en vervaardigd met automatische freesmachines. Zo kan het hout zeer efficiënt worden verwerkt, met slechts een minimaal verlies. Alle onderdelen passen perfect in elkaar en vormen een stevig geheel. Ook de leuningen en balustrades voldoen aan de strengste veiligheidsnormen (NBN B03-004).
www.signature-plus.be
De afwerking gebeurde met een vernis op waterbasis die de kleur van het hout natuurgetrouw laat. Watergedragen producten hebben ook meer respect voor het milieu dan vernissen op basis van solventen.
D e m o w o n i n g T. P a l m
22
Binnendeuren met extra sterke oppervlaktelaag De ene binnendeur is de andere niet. Er bestaan massieve deuren, fineerdeuren, lakdeuren, EBC-deuren, verfdeuren… in de stijlen klassiek, modern, hedendaags, design, pastorie… De keuzemogelijkheden zijn indrukwekkend. In onze demowoning kozen we voor de DUBO-EBC-lakdeur, gecommercialiseerd onder de naam ‘pakketdeur’. Deze fraai vormgegeven deur in een witte zijdeglans drukt op het interieur een hedendaagse stempel. Dankzij EBC (Electron Beam Curing) is de deur ook op technisch vlak een topproduct. Bij dit speciale laksysteem zorgt een elektronenstraalbundel ervoor dat de verflagen in enkele seconden door en door worden uitgehard. Dat resulteert in een extra hard, onderhoudsvriendelijk, kleurvast en krasvast deuroppervlak. Het laksysteem is bovendien oplosmiddelvrij en respecteert dus het milieu. Deze deur verwierf het predicaat ‘bijzonder goed’ binnen de ISOnorm 105B02 van het Technisch Centrum der Houtnijverheid. Het EBC-deurblad is gecombineerd met een omlijsting in witgelakt mdf die door middel van een tand-en-groef-verbinding - dus zonder nagels - op het kozijn wordt gemonteerd. Deze constructie garandeert een perfecte afwerking zonder nagelgaatjes en is bij eventuele renovatiewerken zeer eenvoudig te verwijderen.
23
D e m o w o n i n g T. P a l m
www.dubbostyle.be
Onze keuken: mooi, praktisch en duurzaam Natuurlijk moet een keuken mooi zijn, maar zij moet ook praktisch en duurzaam zijn. De keuken in onze demowoning is een ideale combinatie van alle drie deze voorwaarden: zij is greeploos - wat de moderne, strakke belijning extra accentueert -, heeft veel laden, en is gemaakt van sterke en onderhoudsvriendelijke materialen. Dankzij de extra dikke rugplaat blijven de kasten bijzonder stabiel. De legplanken zijn rondom afgekant met abs - een sterke, stootvaste kunststof - en hebben steunpunten in verchroomd metaal. Om in onderkasten elk hoekje te kunnen benutten, zijn laden veruit de beste oplossing. Doordat je laden tot helemaal achteraan kan vullen, kan je tot 55% meer opbergen dan in een kast met legplanken. De laden en pottenwagens in onze keuken hebben een hoge draagkracht en sluiten geruisloos. Ook de deuren zijn voorzien van demping die onzichtbaar is weggewerkt in de scharnieren.
Het ontwerp volgt volledig de nieuwste trend: strakke, sobere lijnen die rust uitstralen en een ruimte groter doen lijken. Alle fronten, de geïntegreerde profielen en de zijkant van het kookeiland zijn vervaardigd uit hoogwaardige mdf-plaat van 22 mm dik die is afgewerkt met structuurlak. Structuurlak is slijtvaster en krasvaster dan poederlak. Structuurlak is ook waterafstotend en dus gemakkelijk te onderhouden. De structuurlak op onze keuken is kruisgewijs aangebracht in maar liefst 5 lagen.
www.mape.be
Ook de kasten zijn heel kwalitatief. Het volledige corpus, inclusief de rug van de kasten, is gemaakt uit melamineplaat van 19 mm dik.
Voor het werkblad kozen we een composietsteen in een blinkende versie. Composietsteen bestaat over het overgrote deel uit natuurlijk kwarts waaraan granietkorrels en een kleine hoeveelheid pigment zijn toegevoegd. Naast diamant is kwarts een van de hardste mineralen die moeder natuur heeft voortgebracht. Werkbladen van composietsteen zijn daardoor bijzonder krasvast en hittebestendig en doordat ze niet poreus zijn, zijn ze ook heel hygiënisch. Voedselresten kunnen zich niet in de poriën ophopen. Dagelijks schoonmaken met een zachte doek en een sopje volstaan om ze jaar in jaar uit als nieuw te houden. De dampkap is uitgerust met recirculatie. Dit systeem voert de afgezogen lucht via een vetfilter doorheen een koolstoffilter die de geurtjes uit de lucht haalt en daarna de lucht weer in de keuken blaast. Er is dus geen afvoerbuis voor de luchtafvoer nodig.
D e m o w o n i n g T. P a l m
24
Onze leefkamer: strak maar toch tijdloos Ook in onze living spelen functionaliteit en duurzaamheid een hoofdrol. Strakke lijnen vormen de basis. Speelse elementen en kleuren maken het geheel af. Een tip om een ruimte maximaal groot te laten lijken? Probeer ze open te laten, zodat je van de ene hoek de andere kan zien, zonder dat je gehinderd wordt door voorwerpen waar je door of omheen moet kijken. Daarom hebben we de inrichting van onze woonkamer strak en luchtig gehouden, met stoelen zonder armleuningen, en een lage stoffen zetel in een neutrale kleur die we hebben we opgefleurd met kussens en plaids. Wil je alles eens oppeppen? Verander de kussens volgens de seizoenen. Kies bijvoorbeeld geel, groen of blauw voor de lente en de zomer, en tinten van bruin en taupe voor de herfst en de winter. Trek dat principe door doorheen je hele huis: de placemats op je tafel, de handdoeken in je badkamer, de bedovertrekken… Snel, makkelijk en goedkoop, en het effect is altijd spectaculair. In de eetkamer hebben we gespeeld met de tegengestelden hard/zacht en koud/ warm. De tafel combineert een strak onderstel met een rustiek houten blad. Het koele, moderne onderstel van de stoelen contrasteert met het gestoffeerde zitvlak. De staande lamp in chroom zorgt voor een schitterend effect, zowel figuurlijk als letterlijk. In chroom wordt de ruimte prachtig weerspiegeld. Ook de vintage eenzit geeft de inrichting een speelse toets.
25
D e m o w o n i n g T. P a l m
www.woonmode.be
Volkeramische tegels: ideaal voor een jong en modern interieur In de living en keuken ligt een grijze gerectificeerde volkeramische tegel van het Italiaanse merk La Faenza in het formaat 60 x 60. Anders dan de gewone terracottategels – die uitsluitend uit gebakken klei bestaan – zijn volkeramische tegels gemaakt van een mengeling van fijngemalen klei en mineralen en worden ze gebakken op hogere temperaturen. Daardoor zijn ze bijzonder duurzaam en vorstbestendig, en kunnen ze zowel binnen als buiten worden gebruikt. Volkeramische tegels zijn bovendien enorm hygiënisch: ze slorpen niets op en zijn heel gemakkelijk te reinigen met een natte dweil. Ze zijn ook uitstekend bestand tegen zuren en andere chemische stoffen. De tegels in de living en de keuken hebben ‘gerectificeerde’ - d.w.z. perfect rechte - kanten. Dankzij deze precieze afmetingen kan de voeg tussen de tegels zo klein mogelijk gehouden worden. Millimetervoegen en grote tegelformaten doen een ruimte groter lijken en passen uitstekend in een eigentijds, strak vormgegeven interieur. Voor de badkamer werd gekozen voor een budgetvriendelijke tegel formaat 20 x 50 van het Portugese merk Aleluia. Deze tegel werd geproduceerd op basis van witte klei en heeft een verglaasde, gemakkelijk te reinigen toplaag. De garage en berging zijn afgewerkt met - eveneens budgetvriendelijke - vetafstotende volkeramische tegels van 45 x 45, die in Oekraïne werden vervaardigd. www.schelfhout.be
schelfhout
De plaatsing is uitgevoerd door de nv Technifloor in Aalst.
D e m o w o n i n g T. P a l m
26
Strakke terrastegels voor een strak effect Leven, dat doen we niet alleen binnen de vier muren van ons huis. Ook aan de onmiddellijke omgeving terrassen en opritten - en de tuinaanleg wordt steeds meer aandacht besteed. Die trend heeft te maken met een verschuiving van ‘cocoonen’ naar ‘extern cocoonen’, waardoor buiten verpozen steeds belangrijker wordt. Voor terrassen en opritten prijkt nog altijd beton bovenaan het lijstje van de meest gebruikte materialen. Wij kozen voor betonklinkers van Ebema Rockstone. Ze passen goed bij de kleur van de gevelsteen en hun formaat (20/20/6) heeft een vergrotend effect. Hun strak, eigentijds uitzicht versterkt tevens de strakke belijning van onze modelwoning. De betonklinkers bevatten natuursteengranulaten: blauwe hardsteen, graniet, basalt, porfier… Na de productie ondergaan ze een ‘uitwas’-procedé waardoor de rijke schakeringen van de natuursteengranulaten mooi tot hun recht komen. Dit productieproces verzekert ook de kleurvastheid van de betonklinkers. www.driesdewaele.be
27
D e m o w o n i n g T. P a l m
Hertshage 6 - 9300 Aalst
ALGE M E NE B OUWONDE R NEMI N G
onze demowoning is te bezichtigen op afspraak: 053 / 82 56 00
[email protected]
T. PA L M - E l b o n v Oudenaardsesteenweg 281 9420 Erpe-Mere T 053 / 825600 F 053 / 825609 w w w. t p a l m . b e
