HEERLENSE ORATORIUMVERENIGING

1

HEERLENSE ORATORIUMVERENIGING Charles Tournemire Psaume XLVI Francis Poulenc Gloria Charles Gounod Messe Solennelle de ste. Cécile

Zaterdag 26 oktober 2013 Parkstad Limburg Theater Heerlen © HOV 2013

2

© HOV 2013

1

Programma

Charles Tournemire Psalm 46 Francis Poulenc Gloria Pauze

Charles Gounod Messe Solennelle de ste. Cécile Uitvoerenden: Anneke Luyten, sopraan Pascal Pittie, tenor Sef Thissen, bas Heerlense Oratoriumvereniging Ensemble Conservatoire Muzikale leiding: Emmanuël Pleijers

Op het programma van de HOV staat in 2014: 13 april: Matthäus Passion van J.S. Bach

Plaats: Parkstad Limburg Theater Heerlen Tijd: 15:00 uur Met onder anderen: Harrie Peters, Jan van de Elsacker, Marieke Steenhoek, Carina Vinke

© HOV 2013

2

De Heerlense Oratoriumvereniging De HOV bestaat dit jaar 64 jaar! Ze werd opgericht in 1949 op initiatief van de dirigent Jef Soomers. In de beginjaren legde het koor zich vooral toe op de jaarlijkse uitvoering van de Matthäuspassion. Gaandeweg heeft de HOV echter een veelzijdig repertoire opgebouwd, van barok tot modern klassiek. De HOV is het enige oratoriumkoor in de regio oostelijk Zuid-Limburg. De HOV staat onder leiding van Emmanuël Pleijers, die naast de HOV nog enkele andere bekende Limburgse koren onder zijn hoede heeft. Hij wordt bijgestaan door de vaste repetitor en begeleider Paul Huijts. Jaarlijks organiseert de HOV een grote uitvoering en als het haalbaar is wordt in het voorjaar tevens een passie uitgevoerd. Daarbuiten verleent de HOV haar medewerking aan evenementen in de regio, zoals Kerstconcerten en optredens op Het Parcours te Maastricht en in juli 2012 de Limburgse Componistendag in Heerlen, waar de HOV twee werken van Jean Lambrechts bracht. De HOV is ook een graag geziene gast tijdens de Chorbiennale te Aken. In juni 2013 maakte de HOV haar operadebuut in Puccini’s Tosca bij de Opera Zuid in Antwerpen, Gent en Sittard. De HOV heeft ervoor gekozen om naast bekende oratoria en missen ook regelmatig minder bekende of minder uitgevoerde werken onder de aandacht te brengen. Tot dusverre is daar door publiek en pers zeer positief op gereageerd. Het noemen waard zijn Das Paradies und die Peri van Robert Schumann, De Veertien Stonden van Hendrik Andriessen en Die Passion van Heinrich von Herzogenberg. In 2008 is succesvol een eerste Euregionale Meezing Messiah gehouden, in 2009 een prachtige Matthäus Passion van Bach, en in 2010 het indrukwekkende herdenkingsconcert op 4 mei, met Tippett’s A child of our Time en de Paukenmesse van Haydn. In 2011 is zeer succesvol de Elias van Mendelssohn ten gehore gebracht. In 2012 stond de Matthäus Passion weer op het programma. In april 2014 is de HOV weer te beluisteren met de Matthäus Passion van Bach in Theater Heerlen. De HOV is een zeer actieve vereniging en telt op dit moment zo’n 100 leden. Voor grote uitvoeringen worden daarnaast nog regelmatig gastkoren en projectleden uitgenodigd. De repetities van de HOV zijn op dinsdagavond om 20:00u in de Muziekschool te Hoensbroek. De Heerlense Oratoriumvereniging heeft in elk geval nog plaatsen voor een aantal mannenstemmen in het koor. Kom vrijblijvend een keer mee repeteren. Volg de Heerlense Oratoriumvereniging op www.hovheerlen.nl.

Emmanuël Pleijers, dirigent Emmanuël Pleijers studeerde kerkmuziek, koor- en orkestdirectie aan de Conservatoria van Luik en Maastricht. Hij verzorgde diverse koorinstuderingen voor het LSO, het Groot Omroepkoor en het Maastrichts Conservatorium, waaronder Trois Nocturnes van Debussy en Barbe Bleu van Offenbach. Hij verzorgde bij het Groot Omroepkoor de koorinstudering van Mozarts Requiem voor Jaap van Zweden, Haydns Schöpfung voor Frans Brüggen en het Requiem van Fauré voor Shlomo Mintz. Aan de Opéra Royal de Wallonie assisteerde hij Patrik Baton bij La Traviata en Don Pasquale. Hij was koordirigent bij diverse producties van Opera Zuid, waaronder L'amour des trois oranges, Don Giovanni, Cavalleria Rusticana & Pagliacci, Madama Butterfly,

© HOV 2013

3 Die Entführung, Cosi fan Tutte, Carmen en Macbeth, waarbij hij tevens assistentdirigent van Jun'Ichi Hirokami was. Bij Opéra Comique Maastricht dirigeerde hij Les Saltimbanques van Louis Ganne en Les Cloches des Corneville van Robert Planqette. In het kader van het Mozart festival 2000 in Heerlen dirigeerde hij een operaconcert en in dat jaar ook het oratorium Samson van G.F. Händel. Hij doceerde koordirectie aan de muziekschool te Beek en bij de SNK te Utrecht. Als bestuurslid van de Diocesane Nederlandse St. Gregorius vereniging behartigde hij de belangen van de kerkmuziek. Hij is dirigent van de Heerlense Oratoriumvereniging, het Sittards Mannenkoor "Sitard”, het Koninklijk Caeciliakoor Heer en het Koninklijk Mannenkoor Cecilia 1837 uit Vaals. In 2000 werd hij benoemd tot eredirigent van Mannenkoor St. Caecilia te Gulpen.

Het Ensemble conservatoire Het Ensemble Conservatoire bestaat uit een vaste kern van enthousiaste, professionele musici. Het orkest is gespecialiseerd in het begeleiden van koren en solisten. Hoewel het orkest regelmatig aangevuld wordt met jonge, talentvolle musici is de strijkersgroep steeds uit een vaste kern blijven bestaan, waardoor de homogeniteit van klank en samenspel groeide. De inbreng van de op hoog niveau musicerende blazers completeert dit orkest. Het Ensemble Conservatoire heeft in Nederland een goede naam verworven voor wat betreft betrouwbaar en hoogstaand orkestspel van barok- en romantische muziek. Het orkest streeft naar een zo authentiek mogelijke klankbenadering wat betreft de uitvoeringspraktijk. Het plezierige contact tussen de musici onderling zorgt voor een extra stimulans om met elkaar een zo goed mogelijk product neer te zetten. Het repertoire van het Ensemble Conservatoire is veelomvattend. Het begeleidingsorkest is o.m. gewend om alle bekende oratoria, passionen en requiems uit te voeren. Het Ensemble Conservatoire houdt zich eveneens bezig met het uitvoeren van opera’s en operettes. Behalve het begeleiden van koren kan het Ensemble Conservatoire ook/deels een geheel eigen programma zelf verzorgen. Rob Engels is artistiek leider en concertmeester/dirigent van het Ensemble Conservatoire. Hij studeerde viool en blokfluit aan het conservatorium te Zwolle bij Jan Hulst en Adrienne du Clou. Hij behaalde de onderwijsakten voor beide instrumenten en het einddiploma Uitvoerend Musicus voor viool. Vervolgens studeerde hij in Brussel. Hij specialiseerde zich op de barokviool aan het Koninklijk Conservatorium te Den Haag bij Sigiswald Kuyken en Monica Huggett. Tevens bekwaamde hij zich in koor- en orkestdirectie.Naast zijn artistiek leiderschap van het Ensemble Conservatoire is Rob Engels docent viool en is hij dirigent van een aantal koren. Op de conservatoria van Rotterdam en Arnhem doceerde hij vioolmethodiek.

Solisten: Anneke Luijten Sopraan De Belgische sopraan Anneke Luyten (1983) begint haar muzikale carrière aan de muziekhumaniora van het Lemmensinstituut te Leuven met viool als hoofdvak. Bij de overgang naar het Hoger Onderwijs wordt haar stem ontdekt en is de overstap naar zang als hoofdvak evident. Tijdens deze hogere studies volgt Anneke

© HOV 2013

4

zanglessen bij Dina Grossberger en Lieve Jansen. Zij behaalt haar diploma’s ‘Master optie Zang’ en ‘Initiële Lerarenopleiding’ aan het Lemmensinstituut in juni 2006. September 2006 zet ze haar studies voort aan de Operastudio Vlaanderen te Gent waar ze haar diploma behaalt in juni 2007 en vanaf september 2007 aan de Chapelle Musicale Reine Elisabeth te Waterloo, onder leiding van José van Dam, waar ze de Belgacom studiebeurs 20072008 en 2008-2009 ontvangt. September 2009 wordt Anneke uitgenodigd om haar studies voort te zetten aan de ‘Jeunes voix du Rhin’, de opera studio van de Opera National du Rhin te Strasbourg, waar ze de kans krijgt full time mee te zingen. Momenteel wordt Anneke vocaal gecoached door Gemma Visser in Nederland. Mei 2007 neemt Anneke Luyten deel aan de wedstrijd voor Jonge Solisten van de Filharmonie Vlaanderen waar ze als laureate uitkomt en naar aanleiding hiervan een concert mag zingen met de Filharmonie tijdens het Herkenrode Festival mei 2009. Op 18 december 2008 zong Anneke het Kerstconcert in het Koninklijk Paleis samen met violist Augustin Dumay en het Koninklijk Kamerorkest van Wallonië. Dit concert werd verschillende malen uitgezonden op verscheidene Belgische televisiezenders. Anneke werd eveneens geselecteerd om deel te nemen aan de Koningin Elisabeth Wedstrijd Zang 2011 waar ze halve finaliste werd. Eveneens werd ze halve finaliste in de Hans Gabor Belvedère Singing Competition 2013 die werd gehouden in Amsterdam. September 2009 zingt Anneke tijdens de “Croisière Musicale/Muzikale Cruise” georganiseerd door La Chapelle te Bari (Italië) en Rovinj(Kroatië). September 2013 nam Anneke weer deel aan deze Muzikale Cruise en zong ze in Barcelona en Palma de Mallorca. In december 2007 vertolkte ze in De Munt te Brussel de rol van ‘Kätchen’ in de opera Werther van Jules Massenet. Februari 2011 was Anneke opnieuw te horen in de Munt in de rol van ‘Blumenmädchen’ in Parsifal van Wagner. Aan de opera van Strasbourg vertolkte Anneke reeds de rol van ‘Irma’ in Louise van Charpentier, ‘Prinses Badr’Al-Budur’ in Aladdin et la lampe merveilleuse (Franse première) van Nino Rota, ‘Echo’ in Ariadne auf Naxos van Richard Strauss en ‘Elisetta’ in Il matrimonio segreto van Cimarosa. Januari 2010 debuteerde Anneke aan de Deutsche Oper am Rhein in Düsseldorf als Irma in Louise. In het seizoen 2010-2011 maakt Anneke eveneens haar debuut aan de Vlaamse Opera te Gent en Antwerpen in de rol van ‘Sacerdotessa’ in Aida van Verdi en zingt ze in een semi-concertante uitvoering van Die Zauberflöte van Mozart de rol van ‘Pamina’ in het Paleis voor Schone Kunsten te Brussel. Eveneens engageert de Vlaamse Opera haar voor het seizoen 2011-2012 in het jong ensemble en werkt ze als soliste mee aan Tsjarodeika (Tsjaikovski ), Il Viaggio a Reims (Rossini ) en La Forza del Destino (Verdi). December 2012 was Anneke weer te gast in de opera van Strasbourg als ‘1 ste Dame’ in Die Zauberflöte van Mozart in een productie van Mariame Clément, maart/april 2013 in de Vlaamse Opera als ‘Blumenmädchen’ in Parsifal en april en oktober 2013 in de opera van Luxembourg als ‘Blumenmädchen’ in Parsifal en ‘Curra’ in La Forza del Destino.

© HOV 2013

5 December 2013 maakt Anneke haar debuut aan de Opera Comique te Parijs in Manfred van Schumann gedirigeerd door Emmanuel Krivine en zingt ze de Messe in c van Mozart met het Orchestre Philharmonique Royale van Luik olv Christian Arming. Pascal Pittie Tenor De Limburgse tenor Pascal Pittie begon zijn zangstudie aan de VOCO opleiding aan het Jeanne d”Arc College te Maastricht, waar hij les kreeg van Ingrid Kappelle. Hij vervolgde zijn studie aan het conservatorium van Maastricht bij Mya Besselink en behaalde er de diploma’s eerste fase zang, tweede fase zang en operaklas, alle met een onderscheiding. Pascal Pittie verleent regelmatig medewerking aan oratoria in de Benelux, Duitsland en Frankrijk. Zo zong hij onder andere de solopartijen in Die Jahreszeiten en Die Schöpfung (Haydn), Oratoire de Noël (Saint Saëns), Matthäus en Johannes Passion (Bach), Psalmus Hungericus (Kodally). Abraham and Isaac, Serenade en War Requiem (Britten) en missa sollemnis (Beethoven). In opera’s vertolkte hij ruim 50 operarollen waaronder Ferrando (Cosi fan Tutte), Tamino (Die Zauberflöte), Kohout (Het sluwe vosje (DNO)), Barbarigo (I Due Foscari (NRO)), Edmondo (Manon Lescaut (Zaterdag matinee)), Gastone (La Traviata), Prologue en Peter Quint (The turn of the Screw) en Aap (Aap verslaat de knekelgeest), Bardolfo (Fallstaf (Vlaamse Opera)). Hij heeft meegewerkt aan verschillende internationale operafestivals zoals: De Zomeropera Haaren (Lucia di Lammermoor als Normanno), Kammeroper Konstanz (Il combattimento di Tancredi en Clorinda als de Testo en Captain Maceath in The Beggar’s opera van B. Britten), Kammeroper Schloss Rheinsberg (König Theodor in Venedig als Gafforio) en Internationale Sommeroper Schloss Weikersheim (Carmen als Remendado). Hij werkte samen met Dirigenten als Ed Spanjaard, Gabriele Bellini, Edo de Waart, Hartmut Haenchen, Ingo Metzmacher, Vasily Petrenko, Rolf Gupta, Koen Kessels, Jaap van Zweden en Yakov Kreizberg, en stond voor orkesten als Het L.S.O., Het Nederlands Philharmonisch orkest, Het Radio Filharmonisch Orkest, Het Brabants Orkest, Het Gelders Orkest, Het orkest van het Oosten, Het Nederland Philharmonisch Orkest, Holland Symphonia, Ensemble Köln, Ensemble ´88 en het Preußisches Kammer Orchester. In 2003-2004 was hij verbonden aan de operastudio Nederland. Hij debuteerde bij de Nederlandse Opera in Samson, Bij de Vlaamse Opera met de titelrol in Albert Herring, bij de Nationale Reisopera als Erster Offizier in Henze’s Der Prinz von Homburg en bij Operá National de Lyon als Célenite in Offenbach’s Un Petit voyage dans la lune. In 2008 vertolkte Pascal de rol van Dichter in Reigen van de Vlaamse componist Phillip Boesmans in een tournee door heel Nederland. Deze productie werd geregisseerd door de bekende regisseur Harry Kupfer. In 2009 zong hij deze rol in l’Opéra Bastille in Parijs. Pascal Pittie volgde Masterclasses bij o.a. Simjon Skigin, Elly Ameling en Athony Rolfe Johnson. In oktober 2004 won hij de Jo Bollenkamp prijs tijdens de Internationale Vocalisten Presentatie. Toekomstige engagementen zijn Knabe in Parsifal (opéra national de Lyon), Kaiser Altuom in Turandot (opera Bonn), Ismael en Abdallo in Nabucco (Harderwijk), 3.

© HOV 2013

6

Jude in Salome (zaterdag matiné) en August Moser in DieMeistersinger (Nederlandse opera Amsterdam). Sef Thissen Bas Als zoon uit een ondernemersfamilie was de stoel binnen het familiebedrijf al snel voor hem uitgezocht. Toch was Sef helemaal niet op zijn plek en nam hij na vijftien dienstjaren (waarvan de laatste zeven als directeur) afscheid van het bedrijf. Hij koos, als volledig autodidact, voor een carrière in de muziek. Zijn talent werd omarmd door Han Kooreneef en Sef mocht een album gaan maken. L'amore Vincera werd een album met speciaal voor hem geschreven werk, opgenomen met The City of Prague Phillharmonic Orchestra & Choir. Na de release van zijn debuutalbum in het Koninklijk Concertgebouw van Amsterdam ging Sef auditeren bij John Bröcheler. De grote operabariton omarmde hem direct en inmiddels is hij al vier jaar bij deze meester in de leer. Ruim anderhalf jaar geleden is Sef ook gaan studeren bij Gemma Visser in Eijsden. Inmiddels heeft Sef al vele mooie concerten mogen uitvoeren waarvan enkele hoogtepunten zijn:de theatertour met Koninklijke Militaire Kapel (oktober 2010), en zijn optreden als solist tijdens de Operanacht van Monnickendam (augustus 2011), December 2011, heeft hij mogen zingen voor Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Margriet in het DeLaMar Theater in Amsterdam in het kader van het Europees jaar van de vrijwilliger. Juni 2013 verzorgde Sef, samen met zijn vaste pianiste Susanne Hardick een privéoptreden voor Premier Mark Rutte. Juni 2013, zong Sef voor Koning Willem Alexander en Koningin Maxima toen deze een bezoek brachten aan de stad Venlo. Op 9 september 2012 heeft Sef in zijn geboortestad Venlo de eerste editie van Viva Classic Live neergezet. Deze dag stond geheel in het teken van de klassiek muziek. Als apotheose van deze dag heeft hij voor het stadhuis in Venlo een openluchtconcert gegeven met het Orchestra Particolare o.l.v. Maurice Luttikhuis en diverse gastsolisten. Dit jaar heeft op 7 en 8 september met groot succes de tweede editie plaatsgevonden. Ruim 6000 mensen bezochten in twee dagen tijd de Markt in Venlo. Het was Thissen gelukt om naast het Orchestra Particolare, pianiste Susanne Hardick, sopraan Claudia Couwenbergh de Italiaanse toptenor Stefano la Colla naar Venlo te halen. De hele registratie van dit concert was te zien op L1. Een herhaling van deze uitzending op L1 zal plaatsvinden rond de periode rond de Kerst. Verder is Sef regelmatig te zien op TV Limburg als presentator van het tv programma Navenant Culinair Live en schrijft hij het cultuuritem “Sef ontmoet” voor het Navenant Magazine.

© HOV 2013

7

De uitgevoerde werken Psalm 46, opus 45 Charles Tournemire (1870-1939) “Dieu est notre refuge et notre force” – “Een vaste burcht is onze God” Psalm 46 is een bekende psalm, waarin het thema "Een vaste burcht is onze God" voorkomt. De psalm wordt meestal als een hymne ingedeeld. Het is een van de vijf psalmen die "Liederen van Sion" worden genoemd. De directe aanleiding voor het schrijven van psalm 46 is onbekend; er zijn meerdere gelegenheden in de historie van Juda, die aanleiding zouden kunnen hebben gegeven tot het maken van de psalm. Mogelijke bronnen van inspiratie zijn de doortocht door de Rode Zee. Men kan de boodschap van de auteur samenvatten als 'Bij God kun je terecht, hij is sterk en een hulp in nood, daarom hoef je niet bang te zijn, wat er ook gebeurt’. Het vertrouwen op God in Psalm 46 was voor Maarten Luther een bron van inspiratie in zijn lied "Een vaste burcht is onze God". Tournemire componeerde deze psalmzetting in 1913. Precies honderd jaar geleden ging dit werk in première in Rotterdam. Over de uitvoering destijds is bijzonder weinig bekend. Het enige wat we weten is dat psalm 46 werd uitgevoerd door koor en orkest onder leiding van Theodoor Verheij(1848-1929). Verheij was componist, pianoleraar en dirigent in Rotterdam. Ps. 46 is gecomponeerd voor groot koor, orkest en bariton solo. Het werk bestaat uit diverse delen die vloeiend in elkaar overlopen. In het eerste deel wordt het hoofdthema, dat later in diverse vormen terugkeert, geëxposeerd door alle koorstemmen afzonderlijk. Dan volgt een korte overgang waarna een tweede deel begint over de tekst “Vlietend water verblijdt de stad God’s”- Un fleuve réjouit de ses ondes la cité de Dieu”. Hier horen we een mooie toonschildering van het kabbelend water. Dit is een typische orkestratie, die we ook bij tijdgenoten als Ravel en Debussy terugzien. Sowieso valt op te merken dat Tournemire qua stijl beïnvloed is door zijn leermeesters Franck en Indy. Het koor en orkest groeien aan tot een climax op de tekst: “Il fait entendre sa voix” hij laat zijn stem horen. Na deze intense passage zingt het koor a capella op de tekst “de Heer der heerscharen is met ons, een vaste burcht is onze God”, “Jéhova des armées est avec nous, Le Dieu de Jacob est pour nous une citade “ Deze passage is precies het midden van deze compositie. Bovendien is het thematisch gezien ook het hoogtepunt. Hierna komt een nieuw deel, snel van tempo, dat laat horen hoe de aarde siddert en beeft, lansen worden gebroken en een vuur verslindt de strijdwagens. Dit deel mondt uit in een passage waarna de solist (un voix, bariton) declameert “erken dat ik God ben, verheven boven de volken, verheven boven de aarde” Dan volgt een coda waarbij het koor nog één keer het thema “de Heer der heerscharen is met ons, een vaste burcht is onze God” laat horen en met enkele zachte koorinzetten sluit deze magistrale psalm met het woord Dieu, de allerhoogste. Gloria - Francis Poulenc (1899-1963) Poulenc, Francis (Parijs 1899-aldaar 1963), Frans componist en pianist, studeerde bij o.a. Koechlin. Trad toe tot de "Groupe des Six" en onderging de invloed van © HOV 2013

8

Satie, Chabrier en Debussy. Verwierf internationale bekendheid met zijn balletmuziek voor Diaghilevs Les biches (1923). In zijn liederen en pianomuziek toonde hij zich, door zijn lyrisme en subtiel gevoel voor harmonische schakeringen, de opvolger van Fauré, van wie hij echter verschilt door zijn krachtig gevoel voor humor. Groot begeleider (o.a. van de bariton P. Bernac). Zijn uitgebreid oeuvre omvat kamermuziek, koormuziek, orkestwerken, opera's en balletten. Voor koor schreef Poulenc zowel wereldlijke- als geestelijke werken. Tot Poulenc's geestelijke werken behoren: Stabat Mater, Gloria, Sept Réponds, Litanies à la Vierge noire, zijn Mis in G en enkele a capella motetten. In opdracht van de Koussevitzky Foundation in de VS werd het Gloria gecomponeerd tussen mei en december 1959 en opgedragen ter nagedachtenis aan Serge en Nathalie Koussevitzky. De eerste uitvoering was 20 januari 1961 met het Boston Symfonieorkest- en koor o.l.v. Charles Münch. De Europese première was kort daarna in Parijs o.l.v. Georges Prêtre. Het Gloria bestaat uit zes delen en is gecomponeerd voor sopraan, koor en orkest. Compositorisch valt op te merken dat Poulenc spaarzaam zijn "middelen" gebruikt. Zo ook in dit Gloria bij het "Domine Deus": de orkestrale inleiding voor een kleine blazersgroep, waarbij de strijkers in het lage register spelen, (zeker speelt hierbij onbewust de instrumentatie van het Requiem van Fauré een rol, een werk dat Poulenc zeer bewonderde). Daarna beginnen sopraan en koor. Dezelfde sfeer gebruikte hij ook in het laatste deel: "Qui sedes ad dexteram Patris". Poulenc zelf verklaarde over zijn Gloria: 'Mon Stabat Mater c'est un chœur a capella, mon Gloria, une grande Symphonie chorale', (mijn Stabat Mater is een a capella koorwerk, daarentegen is mijn Gloria een koorsymfonie). Bij het "Domine Fili unigenite" en het 'Laudamus te' zien we een onstuimige, ruige Poulenc wiens werk hier ritmische invloeden van Stravinsky toont. In het 'Qui sedes ad dexteram Patris' glijdt dit Gloria naar een onbestendig slotaccoord, zoals alleen Poulenc dat kan. Na het Gloria volgde nog een monodrama: "La Dame de Monte" en de klarinetsonate. Schitterende muziek geschreven door een man die Maastricht bezocht om tijdens concerten zijn eigen werken te horen, uitgevoerd door het Limburgs Symfonie Orkest. Een paar dagen later op een mooie, koude januarimiddag in 1963 stierf Poulenc te Parijs. Messe Solennelle en l’honneur de St. Cécile - Ch. Gounod (1818 - 1893) Charles Gounod componeerde deze mis in 1855 voor groot koor, orkest en sopraan-, tenor- en bassolo. Na zijn operasuccessen kwam al snel de vraag naar een groter concertwerk voor solisten koor en orkest, naar voorbeeld van Riossini’s Stabat Mater, dat ook voor een vergelijkbare bezetting werd gecomponeerd. Het feest van de Heilige Caecilia gecombineerd met het eerbetoon aan zijn oud-leraar en schoonvader Joseph Zimmermann waren de aanleiding voor het componeren van deze mis. Gounod componeerde drie grote orkestmissen, Cor Jésu, Solennelle de Paques en de Messe Solennelle de St. Cécile, waarvan de laatste de bekendste is geworden. De mis bestaat uit 6 delen, alle qua tekst afkomstig uit het Latijnse Ordinarium. Hij heeft er later nog een Domine Salvum Fac Regem nostrum aan toe gevoegd. De première van deze mis was in 1855 te Pa

© HOV 2013

9 rijs o.l.v. de componist zelf. Bij de eerste uitvoering schijnen er maar liefst zestien harpen te hebben meegespeeld. Dat moet een zeer bijzonder effect hebben gegeven. Het Kyrie begint unisono door koor en in het gedeelte Christe is er een dialoog tussen solisten en koor. Het Gloria en Credo zijn sterk tekstgebonden en overwegend homofoon, behalve bij de fuga ”cum sanco spiritu”, in het Gloria. De motieven van het Credo zijn voornamelijk gebaseerd op de woordritmiek van de tekst “Credo in unum deum”. Krachtige koraalachtige koren wisselen ragfijne solopassage’s af. Gounod heeft met dit Credo een ongekend sterke geloofsuiting neergezet. Hier tegenover heeft hij in het Sanctus, Benedictus, en Agnus aria-achtige solo’s gebruikt, die door het koor gedeeltelijk herhaald worden. Opmerkelijk is het feit dat hij in het Agnus Dei twee maal de passage “Domine non sum dignus laat klinken”(Heer ik ben niet waardig…) en dat dit deel het wordt afgesloten met een Amen. Later heeft Gounod nog een Domine Salvum Fac aan deze mis toegevoegd. Het bestaat uit drie delen en is geheel in de stijl van de Grand’ Opéra. Het eerste deel is opgedragen aan God, het tweede aan Keizer Napoleon de IIIe en het laatste deel is voor het Vaderland(La Patrie). Qua stijl herkennen we ondogmatische invloeden van o.a. Palestrina’s kerkmuziek en opera-invloeden. Deze mis is ver over Franrijks grenzen heen een toonbeeld geworden van representatieve romantische Kerkmuziek van de 19e eeuw.

© HOV 2013

10

Psaume 46 / Charles Touremire (1870-1939) Dieu est notre refuge et notre force. Son secours ne manque jamais dans la détresse.

God is voor ons een veilige schuilplaats, een betrouwbare hulp in de nood.

C'est pourquoi nous sommes sans crainte si la terre est bouleversée, si les montagnes s’abîment au sein de l’océan, Si les flots de la mer s’agitent, bouillonnent, se soulèvent jusqu'à ébranler les montagnes.

Daarom vrezen wij niet, al wankelt de aarde en storten de bergen in het diepst van de zee. Laat de watervloed maar kolken en koken, de hoge golven de bergen doen beven.

Un fleuve réjouit de ses ondes la cité de Dieu, le sanctuaire où habite le Très-Haut. Dieu est au milieu d'elle: elle est inébranlable. Au lever de l’aurore Dieu vient à son secours. Les nations s'agitent, les royaumes s'ébranlent; Il fait entendre sa voix et la terre se fond d'épouvante.

Een rivier, wijd vertakt, verblijdt de stad van God, de heilige woning van de Allerhoogste. Met God in haar midden stort zij niet in, vroeg in de morgen komt God haar te hulp. Volken roeren zich, rijken storten ineen, zijn donderstem klinkt – de aarde siddert.

Jéhovah des armées est avec nous, Le Dieu de Jacob est pour nous une citadelle.

De HEER van de hemelse machten is met ons, onze burcht is de God van Jakob.

Venez, contemplez les œuvres de Jéhovah! Venez, Contemplez les dévastations qu’il a opérées sur la terre! Il a fait cesser les combats jusqu'au bout de la terre; Il a brisé l'arc, il a rompu la lance, Il a consumé par le feu les chars de guerre.

Kom en zie wat de HEER heeft gedaan, verbijsterend is wat hij op aarde verricht: wereldwijd bant hij oorlogen uit, bogen breekt hij, lansen verbrijzelt hij, wagens verbrandt hij in het vuur.

‘Arrêtez, et reconnaissez que je suis Dieu: Je domine sur les nations, je domine sur la terre.’

‘Staak de strijd, en erken dat ik God ben, verheven boven de volken, verheven boven de aarde.’

Jéhovah des armées est avec nous, Le Dieu de Jacob est pour nous une citadelle.

De HEER van de hemelse machten is met ons, onze burcht is de God van Jakob.

Il est notre refuge et notre force. Son secours ne manque jamais dans la détresse. Dieu!

Hij is voor ons een veilige schuilplaats, een betrouwbare hulp in de nood. God!

© HOV 2013

Bron: Nieuwe Bijbelvertaling

11 Gloria / Francis Poulenc (1899-1963) 1 Gloria in excelsis Deo Et in terra pax homínibus bonae voluntátis.

1 Eer aan God in den hoge en vrede op aarde aan de mensen van goede wil.

2 Laudámus te. Benedícimus te. Adorámus te. Glorificámus te. Grátias ágimus tibi propter magnam glóriam tuam,

2 Wij loven U. Wij prijzen en aanbidden U. Wij verheerlijken U en zeggen U dank voor uw grote heerlijkheid.

3 Dómine Deus, Rex cæléstis, Deus Pater omnípotens. 4 Dómine Fili unigénite, Jesu Christe.

3 Heer God, hemelse Koning, God almachtige Vader; 4 Heer, eniggeboren Zoon, Jezus Christus;

5 Dómine Deus, Agnus Dei, Fílius Patris. Qui tollis peccáta mundi, miserére nobis. Qui tollis peccáta mundi, súscipe deprecatiónem nostram.

5 Heer God, Lam Gods, Zoon van de Vader; Gij die wegneemt de zonden der wereld, ontferm U over ons; Gij die wegneemt de zonden der wereld, aanvaard ons gebed;

6 Qui sedes ad déxteram Patris, miserére nobis. Quóniam tu solus Sanctus. Tu solus Dóminus, Tu solus Altíssimus, Jesu Christe, C u m Sancto Spíritu in glória Dei Patris. Amen.

6 Gij die zit aan de rechterhand van de Vader, ontferm U over ons. Want Gij alleen zijt de Heilige, Gij alleen de Heer, Gij alleen de Allerhoogste: Jezus Christus. Met de Heilige Geest in de heerlijkheid van God de Vader. Amen.

© HOV 2013

12

Messe Solennelle de ste. Cécile / Charles Gounod (1818 – 1893) Kyrie Kyrie eleison Christe eleison Kyrie eleison

Heer, ontferm u over ons Christus, ontferm u over ons Heer, ontferm u over ons

Gloria Gloria in excelsis Deo et in terra pax hominibus bonae voluntatis. Laudamus Te. Benedicimus Te. Adoramus Te. Glorificamus Te. Gratias agimus Tibi propter magnam gloriam tuam. Domine Deus Rex caelestis, Deus Pater omnipotens. Domine Fili unigenite, Iesu Christe. Domine Deus Agnus Dei, Filius Patris. Qui tollis peccata mundi, miserere nobis. Qui tollis peccata mundi, suscipe deprecationem nostram. Qui sedes ad dexteram Patris, miserere nobis. Quoniam Tu solus Sanctus. Tu solus Dominus. Tu solus altissimus, Iesu Christe. Cum Sancto Spiritu in gloria Dei Patris. Amen

Eer aan God in den hoge en vrede op aarde aan de mensen van goede wil. Wij loven U. Wij prijzen en aanbidden U. Wij verheerlijken U en zeggen U dank voor uw grote heerlijkheid. Heer God, hemelse Koning, God almachtige Vader; Heer, eniggeboren Zoon, Jezus Christus; Heer God, Lam Gods, Zoon van de Vader; Gij die wegneemt de zonden der wereld, ontferm U over ons; Gij die wegneemt de zonden der wereld, aanvaard ons gebed; Gij die zit aan de rechterhand van de Vader, ontferm U over ons. Want Gij alleen zijt de Heilige, Gij alleen de Heer, Gij alleen de Allerhoogste: Jezus Christus. Met de Heilige Geest in de heerlijkheid van God de Vader. Amen.

Credo Credo in unum Deum, Patrem omnipotentem, factorem caeli et terrae, visibilium omnium et invisibilium. Et in unum Dominum Iesum Christum, Filium Dei unigenitum, et ex Patre natum ante omnia saecula. Deum de Deo, Lumen de Lumine, Deum verum de Deo vero, genitum non factum, consubstantialem Patri; per quem omnia facta sunt. Qui propter nos homines et propter nostram salutem descendit de caelis. Et incarnatus est de Spiritu Sancto ex Maria Virgine, et homo factus est.

© HOV 2013

Ik geloof in één God, de almachtige Vader, Schepper van hemel en aarde, van al wat zichtbaar en onzichtbaar is. En in één Heer, Jezus Christus, eniggeboren Zoon van God, voor alle tijden geboren uit de Vader. God uit God, Licht uit Licht, ware God uit de ware God. Geboren, niet geschapen, één in wezen met de Vader, door Wie alles geschapen is. Hij is voor ons, mensen, en omwille van ons heil uit de hemel neergedaald. Hij heeft het vlees aangenomen door de heilige Geest uit de Maagd Maria, en is mens geworden.

13 Crucifixus etiam pro nobis sub Pontio Pilato, passus et sepultus est, et resurrexit tertia die, secundum Scripturas, et ascendit in caelum, sedet ad dexteram Patris.

Hij werd voor ons gekruisigd, Hij heeft geleden onder Pontius Pilatus en is begraven. Hij is verrezen op de derde dag, volgens de Schriften. Hij is opgevaren ten hemel: zit aan de rechterhand van de Vader.

Et iterum venturus est cum gloria, iudicare vivos et mortuos, cuius regni non erit finis.

Hij zal wederkomen in heerlijkheid om te oordelen levenden en doden. En aan zijn rijk komt geen einde.

Et in Spiritum Sanctum, Dominum et vivificantem, qui ex Patre Filioque procedit. Qui cum Patre et Filio simul adoratur et conglorificatur: qui locutus est per prophetas. Et unam, sanctam, catholicam et apostolicam Ecclesiam.

Ik geloof in de heilige Geest, die Heer is en het leven geeft; die voortkomt uit de Vader en de Zoon; die met de Vader en de Zoon tezamen wordt aanbeden en verheerlijkt; die gesproken heeft door de profeten. Ik geloof in de éne, heilige, katholieke en apostolische Kerk.

Confiteor unum baptisma in remissionem peccatorum. Et expecto resurrectionem mortuorum, et vitam venturi saeculi. Amen.

Ik belijd één doopsel tot vergeving van de zonden. Ik verwacht de opstanding van de doden en het komend, eeuwig leven. Amen.

Offertorium (instrumentaal) Sanctus Sanctus, Sanctus, Sanctus, Dominus Deus Sabaoth; Pleni sunt coeli et terra gloria tua. Hosanna in excelsis.

Heilig, heilig, heilig, De Heer, de God der hemel- se machten! Vol zijn hemel en aarde van uw heerlijkheid. Hosanna in den hoge.

Benedictus Benedictus, qui venit in nomine Domini. Gezegend die komt in de naam des Hosanna in excelsis. Heren. Hosanna in den hoge. Agnus dei / Domine non sum dignus Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, miserere nobis. Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, dona nobis pacem.

Lam Gods, dat de zonden van de wereld wegneemt: ontferm U over ons. Lam Gods, dat de zonden van de wereld wegneemt: geef ons vrede.

Domine, non sum dignus ut intres sub tectum meum, sed tantum dic verbum, et sanabitur anima mea.

Heer, ik ben niet waardig dat gij tot mij komt, maar spreek slechts één woord en ik zal gezond worden

© HOV 2013

14

Domine salvum fac Domine, salvam fac Regem nostrum! Et exaudi nos in die, qua invocaverimus te. Domine, exaudi orationem meam et clamor meus ad te veniat.

© HOV 2013

Heer, behoed onze Koning! En verhoor ons ons op de dag, dat wij u zullen aanroepen. Heer verhoor mijn gebed en laat mijn roepen tot U komen.

15 Het koor van de Heerlense Oratoriumvereniging Sopranen

Alten

Tenoren

Sari Beckeringh Joke Berends-Teunissen Marie-Ange de Bock-Wolfs Iris Boelen- Schoenmaekers Lia Bringmann-Rosenboom Rosi Brings Sare Anne de Bruijn Els Conjaerts-Diederen Barbara Dahlmans Gerty Dinjens Brigitte Dumont Doré Engelen Gerrie van Engelen-Jacobs Marianne Genders Janine Hilkens-Heynen Wiesje ten Hooven-Volbeda Karin Jalink Riekske Jansen-Roorda Ank Kole-Snijders Thea La Haije Anneke Lustermans Francis Moonen Cécile van den Nieuwenhof José Nitsche-Cordewener Marjo Noordzij Fien Offermans Ati Oldenbeuving-Lanning Marie-Anne Oostwegel Joke Rovers Karin Ruwette Jeanne Schoenmakers Mieke Slegers Monique Sonnenschein Gerda Tekstra-Schunck Boukje Veenstra Wilma Volckerick Willemien Zenden

Tienke van den Berg-Labooy Marga van Bree Irene Cals José Collaris Maria Duimel-Zuijdgeest Marie-Louise Giesbertz-Hennen José Hartmans-Lemmens Bep de Heer Gerda Heilbron-Offermans Karin Hermans Jet Koelman-Bremmers Chrisje Kolenburg-Dohmen Maria Krieger Ria van de Laar Elisabeth Littel Sylvia Loffeld Mieke Maenen Ditte Merle Jopie van Oers-Hageman Vera van Piggelen Marlie Rademakers Barbara Ramakers-Seelen Jeannie Sangers-Frings Gardie Scheffer Carla Smeets Angeline Smits-Gulikers Hélène Stoové Astrid Tijssen-Hoekzema Marijke Uitterhoeve-Tolsma Nienke Verkerk-Vegter Mia Wintjens-Moonen Margaret van Zinnicq Bergman

Frans Benders Anno Braaksma Joep Bruijkers Laur Crouzen Donald ten Hooven Franz Glatzhover Koen Mens Leon Jansen Jan Koelman Kees Niederer Jan Peters Ubbo van Piggelen Harry Remérie Fred Schobben Martien Theunissen Theo Vullers André Weijers

Dirigent

Vaste begeleider en Repetitor

Emmanuël Pleijers

Paul Huijts

Bassen Frans Bindels Fred de Bock Joep Consten Lambert Cuppers Theo Grootjans Jan van der Meer Noud Miseré Leon Moonen Henk Münstermann Martin Raaphorst Bert Tijssen Ton Wanders Jan van Workum Nico Zijlstra

© HOV 2013

16

Subsidiegevers De Heerlense Oratoriumvereniging wordt ter dekking in de exploitatiekosten en de kosten van concerten gesubsidieerd door de Gemeente Heerlen.

Voor dit concert mochten we bijdragen verwelkomen van de volgende sponsors en adverteerders:

© HOV 2013

17

© HOV 2013