De
Bureaux:
NA VOORBURGWAL
22",
AMSTERDAM C.
HIJ VUOKI.II Uh.IAI.INU
KINNKM AM> l't.lt hHAKIAAL EEK MJM CBVISSTICI» OOK lEH AüKMSCHAI'fIiN WAAK INUIK /.LlvfUSTl WE»I IfKli EN OOSI VOOR HEI BUITENLAND (HEK KWAK 1 AAL) (I SO Zw.fr. Per ex 9 rl.. 2 8.1 r.. ï Fr.lr.. 4 IHUNMMI.NI
Telegraaf
l
■
I.IU
REDACTIE
f
OHGEVE.N VAN SPEUKUEKS UITSLUITEND GEMEENTE GIRO AMSTEKDA.M POSTGIRO NUMMER
13.2
S HET MEEST VEIISHKEIDE GROOTE OAGBLAO. waarin opgenomen dc ..Amsterdamsclie Courant". Litgav. N.V Dagblad ..Da Telegraaf, gevestigd te Amsterdam. Directeur: F H. J. HOLDERT.
ZONDAG :l SEPTEMBER 1938
18 PAGINA'S
No.
*
Chamberlain veronderstelt:
Britsche preiiiier, Neville Chamberlain,, heefl gisteravond in h<'t Lagerhuis verklaard: „Ik veronderstel. dal ik in dc zitting van Zondag slechts één antwoord zal kunnen geven, !k hoop. «lat de zaak nu zoo spoe
Corridor
( 4 lijnen)
T. Mo»»
UW
17ste JAARGANG
nagenoeg
„DUITSCHE
POLEN OPPERMACHTIG.”
het Britsche kabinet. van
der Duitsehe weermacht heeft gisteravond nog een tweede communiqué uitgegeven. Het luidt als volgt: I IKT opperbevel
opmat-ril «ler Duitsehe troepen heeft np alle fronten opnieuw «nelle re-ultaten De ten Zuiden van bel Opper-Silezi»ehe imlti-triegebied ingezette strijdgroep nadert lliala en beefl Plesa ingenomen. Ten Noorden daarvan werd een Poolsche versterkte linie doorbroken. len Noorden \an liet industriegebied naderen onze troepen «Ie W.irtlie. Pantserafdeelingen rukken ten Noorden van Caestoehewa. op naar Radomsk. wielnn i- ingenomen. De via Keni|)en ka* gezette «fdcflingen rukken -nel op naar Sieradz. Dr I'oiiimrr-rlie strijdgroep i» over de Brafae getrokken en beefl in een krachtigen stool den Weichsel ten /.\V. van Grudxiadi (Grautlenz) bereikt. Daardoor i> contact verkregen niet de afdeeüno. die uit Oosf-ftiiisen in de richting Grndziadi o|»nikte. Dc in liet Noordelijk «leel van den Corridor ..l)»>
LONDEN, 2 Sept. Kort na 11 uur 's a\untls werd ht-t Britscho kabinet nor een nachiwi'i'r bijeen mttotftm EÏtting, die om halftwaalf holton. —
\
■
■
NEW
1
YORK
voor
teien
VAST.
pen
een buitenge-
Zaterdag
■
■
<
-
.■
-
•
■
<■■;.'
aanwezige PooJsehe bigerafdeelingen zijn afgesneden. De Tucheler Heide in den drie< hoek K.milz—f, randen/ Hmnilierg) wordt gezuiverd.
ren.
Ook de uil Oost-Pruisen in Zuidelijke richting inrewtte aanval is prompt begonnen: Duitsehe troepen rukken op naar Pr/asnv s/ Het Duitsehe luchtvvapen heeft vandaag Mffcmin sad en met groote kracht slagen gericht tegen militaire doelen in Polen. Tal van Poolsche vliegt uigen werden in den Itichtstrijd vernietigd. Op den grond werden vele militaire vliegvelden aangevallen, met name hij Gdvnia. Krakau. Lodz. Radom. Demblin. Brcst-Terespol. Lublin. Luck.Warschau-Okocie. Poznan-Lavvica.
■
■
Naar Hava- uit Herlijn meldt, was in het begin van den avond Ix t antwoord ap de Brttsch-Fransche demarche van Vrijdag, waarin het terugtrekken der Duitsehe troepen uit Patten werd verlangd, nog niet gegeven. Men verwachtte echter, dat Henderson en Coalondre nog Zaterdagavond laat hij voa Ribbentrop zouden worden onthoden. Graaf Ciano heeft gistermiddag de ambassadeur*, ran f rankrijk en GrootRrittannië te Rome ontvangen.
No.
LUCHTMABOVEN
Nachtzitting
weten, waar wij aan
Mei «Ie Fran» he regeering, skins liatnln-rlain. wordt thans overleg gepleegd o\or d«> tijdslimiet, waarbinnen Londen en Parijs moeten weten of Duitschland bereid i-. zijn troepen uit Polen icing te trekken. Annexatie mei erkend. |jl I denkbeeld ran Mussolini ow eon vijf-niogendb)eden-<*onferentie te beleggen, i- voor Engeland onaannemelijk, zoolang de invasie in Polen voortduurt en de kwestie van Danzig op eenzijdige wijze door geweld i* geregeld. Dc annexatie van Danzig l>ij In t Rijk wordt door Engeland niet erkend.
MM
17.(i2i.
o|' er,)
IINO» 14 Itfovn) VM-ls
afgesneden.”
zon geen
oorlog te vermijden.*
Nurrirncrvt mui 14
„Polen in Noorden van
kan- willen laten voorbijgaan om zelfs op hot laatste oogenblik de groote ramp van een toe ziin. Maar ik
'S ANOMJS
DUITSCH OPPERBEVEL MELDT:
HEDEN BESLISSING OVER OORLOG OF VREDE. Lagerhuis komt om 12 uur bijeen.
GFM.»CTRO
i..10 UCK
VAN S MOKOK.NS 5.30 lUI 12.30 'S NACHTS N A IÏ.ÏU 'S NACHTS UITSLUITEND
».!•
mogelijk beslist zal zijn. opdat wij
FN
DIKEUT E KN AUMIMS IKAI IK l'O 1
0.10
*
POST*
TFFFFOON*,
Treinramp bij Orleans. Pc Vrw VtiikHtlic effretrnhrur* /al Maanrtaj! in verband mrt
35 DOODEN, 50 GEWONDEN.
gen,
wolke'zich in de
De
hangars en op
de
starthanen
vliegtui-
bevonden,
gingen in Kon trein vol vlammen op. PARIJS. 2 Sept. Verder werden op de belangrijkste spoorlijnen emplacementen vernietigd, menschen. die Parijs wilden ontvluchmilitaire transporten tot ontsporing gebracht pn terugtrekkende afdeelingen ten, is hij Orleans in botsing gekomen met een anderen trein, eveneens vol met hommen bestookt. De munitiefabriek Skarzv skc-Kamienna is na vluchtenden. Kr zijn :>•"> dootlen en 30 een aanv al in de lucht gev logen. (l'nited Press). Na de Bocceeeea van heden mag men aannemen, (lat
Parlement
FRANKRIJKS BESLUIT
driemaal
ONWRIKBAAR. Verplichtingen worden nagekomen.
bijeen. 1-vRIEM.vAL zijn gisteren de twee Huizen van het Britsche parlement bijeengeweest. In de middatrzitting. die om kwart voor drie begon, werden dienstplichraangclegenheden be-
sproken. De zitting werd daarop tot 6 uur ver liaagd, daar men verwachtte, dat de premier -
met
spanning verbeide verklaring over den
medcdeelen, dat de verklaring nog niet kon worden afgelegd. De zitting werd toen voor onbepaalden tijd verdaagd, maar dc leden bicven ln het parlementsgebouw, daar zij elk oogenblik kon worden hervat. Intusschen vergaderde het kabinet. moesten toen echter
Even voor
halfacht kwamen
de
Lords er
de volksvertegenwoordigers voor de derde maal bijeen. Terstond na dc heropening van de zitting legden daarop Chamberlain en Hali (Zie verder Laatste N'ieuws.)
PARUS, 2 Sept.
—
Laatste Nieuws. RADIOAGENDA
.
Alt Wisent: APOTHEKER
In een indrukwekkende rede oor de Fransche Kamer, die in een speciale zitting was bijeengekomen, beeft de premier Daladier een laatste waarschuwing tot Duitschland gericht, waaruit duidelijk hleek. dat I'rankrijk neg steeds bereid is tot onderhandelingen en deze ook zelfs nog mogelijk acht. Onverbiddelijke voorwaarde daarvoor is echter, dat de gevechten onmiddellijk gestaakt worden, de troepen over de Duitsehe grenzen teruggetrokken worden en vrije onderhandelingen gevoerd worden. De premier heeft er geen twijfel over laten heslaan. dat frankrijk zijn verplichtingen len volle zal nakomen. Met zal niet lijdzaam toezien, dat een bevriend volk vernietigd wordt. Na een opsomming te hebben gegeven van de door Hitler gedane en geschonden beloften, zeide Daladier. sprekende als oudstrijder, dat de Franse liman geen haat koestert jegens het Duitsehe volk. De soldaat van thans is ge\
—
pag.
heeft en ithans beschikbaar voor nieuwe taken ter bescherming van het Rijk.
12 PAO.
ir,
PAG.
1G
De marine-strijdkrachten voor de Bocht van Danzig hebben des ochtends de versterkingen bij Hela en de oorlogsbaven Hela beschoten. Marine-luchteskaders hebber, herhaaldelijk de onrlosjshav en Gdv nia gebombardeerd."
II o lel „P«ir Ho Bill LUCHTBESCHERMING B 1 IA MIM K DANCING. MAJO MAIKCO WEKM. IïZZT*7! BRUMMELK AMP
ORANJE-HOTEL 's-BOSCH. EERSTE Mo IEX TER PL
\
\
rSE. tooi;
(fageaottdea MntiMWfHnir)
H«'rn*njrr;u hl 'Jri TVI. IfJRt, Interieur Uitzicht op drukken verkeersweg. fïuime keuze ln dagschotels v.a. 80 cent. Lur.ch, diner; prachtig glns Heinekcns Bier 20 cent. t
m
DALADIER OVER:
1
GEFAALDE VREDESPOGINGEN.
ke wind uit Oostelijke tot Zui3 lelijke richtingen. Gedeeltelij!; I 3 oewolkt. Droop weer. behoudens i H 'oenemende kans op onweer ln I len vroegen ochtend plaatselijk | | I mist. Warm tot zeer warm. §
iimiiiiiimiimiiiiiiiii
iiiitiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiniiiiiin
r\st dtttegaaal In hrt Fatais Boort., was di( lilhc/i't. im-n Rci'lfvt op dm voorzitICVMCtaI plaats nam. In dr diplomatenloge tan mrt
0.a.:
William llnlhtt (V.
S.).
sir Eric
l'hipps ((Iroot-Brittannii'i. l.ukasieu ie/ Irnl,
Fra/anovitrh
QaeflM
LUCHTBESCHERMING
ZANBZAKKEN
-
E.
12 uur 75 gr. F. 2.1.8 gr. C. 22 uur 72 gr. F. 22.2 gr. C. Zonsopkomst 6.14, ondergang 19.44 =
=
Maansopkoms; 2Mfi, ondergang 11.01 Lantaarns opsteken 20.14
rn
onderdrukkers verantwoordelijk. (Zie pag
2. eerste
(Ingezonden Mededwllngl
KAt.VKRSTIt.4AT.
IH. r.nii;. a la rarlr. liinrr I 1.T.". MX had rn ontbijt »anal t% IMners rn Vrrnaócrinuen.
I.nnrh I 1..W mei
PAG.
98H
Medtdeellitg)
Hpcrcno.racnt 4ÜO
—
leieloori o/O
pa.t
Oiaal
\\ al i-rU iai liti n I*. Strijlms: dr \(M)|s,hr kMt \
koningin
van (le
ontmoet ren leider revolutie. Mii.ilh.in'- :
\.
PAG. 7:
•
Speciale afdeeltng mor uniformen van land-
Brrlijn—
Unc".
■'
tn
<>n*f IftagW
■•!>
kranten.
'■'"
nii-uui' «< <-l- ru.l
Zaterdagavond tusschen 6 en 7 uur hebben Duitschers hun zesden luchtaanval op Warschau gebracht. Men telde een twintigtal eendekkers, die. hetzij alleen, hetzij in groepen van drie. vlogen. De machinegeweren vuurden onophoudelijk. Poolsche jachtvliegtuigen bonden op IÖOO m. hoogte den strijd aan teeon de aanvallers. Volgens de Poolsche bladen hebben dc Du tschers met hun luchtaanvallen slechts bereikt, dat de discipline en waakzaamheid zijn versterkt. Te Torun is thans de brigade gevormd van Poolsche vluchtelingen uit Danzig. de
ontbuJtn.' Spoedige lei e ring.'
KRASNAPOLSKY Vihii
\
rtrrnenlcn tin-I « i.t l.' .-I lint
INMI VWMMB ««n dr flln
\
HOO(.sT
V.
Wij
I
t.ISi HKN.
en
:■,
<
-sinil. :»:
Ovrr horken.
PAG. 10: Voor dr vrnnw.
w OirZE
h;k.\tk\. drrlrn 0 mede, dat in verhand met den meer uitgebreiden treinenloop, ingaande Maandai; a.s., aan verschillen de plaatsen He Courant-Het Nieuws van den Dag neder per trein v< mdl i.t/hh den. Altt aiitodicnsirn moeten cellier nou zrhaiidhaafd blijven. Wij maken onze agenten er npmeik/aam op. dat dr aan komst der auto's Vlaamlaïoehtend a.s. op ilen/elfdrn lijd plaats /al nden als JL Vrijdagochtend rn /.atrrdaeoi hlentl Is het pak dus niet op dien tijd aan gekomen, dan gelieve n /irh aan hrl station nl postkantoor tr vrr oegrn. \
.
Marj I'os: Inilir's rijkdom: aardolie. OaW (lichters en srhiijwrs (dooi VI G. Emris .Ir.). PAG. H: BrMgenriwMk, dooi nr. E. . Gao
PAG.
—
verklaren, dat het geenszins juist is. zooals Hitler in den Rijksdag verklaaruitsluitend militaire doelen door rt»
zeemacht.
Mgde«li eüngj
.
I I
te
gevechten aan
grens voort.
Amsterdam
Kleedermakers
<>:
hen
BRANDGEVAAR
H NEVILLE HART 8, SCHOEMAKER
"»:
Haai
=
,
—.
voor
/.aten
Ide
nacht duurden de
Duitsehe luchtmacht «orden bestookt In vele onen steden zijn tal van slachtoffers Bevallen
N.V. IKK \MIMMW. Tri. Rum HB*. ImatglJam. Tri. tSMB. DM Haag. BNM7I 212 "t
—
bnm
kolom).
gemeld,
Dtiitsehe tanks werd vernietigd en .")(»<» Dtiitsebers zonden door de Polen gevangen zijn genomen. Dag
de
MIMM I\ BR WIMil I SNI 111 Rfl BECUI lIN BRANO, lil l -ssrllliS Kik lurk. iltxtr brvoriïdr instantie.. Xrd. Fabr
Rr.tanrant
OP ANDERE PAGINA'S:
Jan
UJCHTCEVAAR
MM
HOTEL-RESTAURANT „POLEN" rn
wordt
I honderdtal
gilijs
—
ROKEN
zijde
dat hij de Duitsehe Itichtaanvallon toestellen, waaronder 90 bomj menwcrpers, werden neergehaald. Een
en
Tri. tla-VM—.VMIIR.
Poolsche
A\'
onder de burgerbevolking.
..
(Ingezonden
Betïeke.h van hrt Motritoa.
Inotrrilani.
1.. ili' Sn aan.
(Ingezonden Mededeolinei
Kamer met prima onthijt / 2.50 en rijkstelefoon
l.r
PAG.
*
Hl.l BEMINDE ORKEST MOT WIKT/. SPEELT tS DG Oir w
I,IIIIMM.I\
landen, die
recht mensch. Frankrijk heeft lang geduld geoefend. Zelfs in deze benarde uren herhaalt het. dat het tegen geen enkel land een vijandig vooroordeel heeft, daar Frankrijk gewerkt heeft voor de eenheid van alle volken. Het stelt alleen de
(l*o-
(Spanjr). deed voorlezing van het decreet, waarbij de Kamer wordt bijeengeroepen en deelt mede, dat een wetsontwerp is ingediend voor een dcfensiecrediet. Hij zegt dan verder: „In dit ontroerende oogenblik zijn niet veel woorden noodig. om uiting te geven aan den wil tot eenheid in de harten van alle Franschen Na 20 jaar van hard werken, die niet voldoende waren om de rampen van een vorige Duitsehe agressie te herstellen, staan wij voor een nieuwe uitdaging. Dezelfde man. die Oostenrijk deed verdwijnen, die de Cechen martelde, die de geheele werpid met vluchtelingen bevolkte, neemt weer zijn toevlucht tot ge weid. gepaard gaande met bruutheid, door het toepassen van cynische metbodes, die de Britsehc premier reeds gireren heeft gebrand merkt. Bemiddelingspogingen van de allerhoogste zijde, die wij met spoed en erkentelijkheid begroet hebben, zijn op een weigering gestuit. Polen, waaraan wij door ons geheele verleden verbonden zijn. vangt met zijn legendarischen moed de slagen op van eea wetenschappelijke barbaarsehheid Wij betuigen het onze vurige, broederlijke solidariteit. Een regeering, die als
Iterriot
BAROMETEHSTAXD van ZATERDAG 3 SEPTEMBER, 22 UUR
(Uoemcnir)
willen verleenen aan alle
strijden voor hun onafhankelijkheid, heeft nog onlangs met den specialist in agressie een pact gesloten, dat de afkeuring heeft van elk op
successen,
—
Reclameiheaterhapjes 's avonds na 11 uur 50 cent. /Ingezonden Mededeeiing■ 6011
AMSTERDAM-C TELEFOON 40661 p persoon Kamers mcl. ontbijt t. 4. Lunch t 1.50, Diner I. 2.- en hooger
voornaamste programpunt den strijd tegen 3e heeft, die eens plechtig verklaar.! heeft
agressie hulp te
mJé -MattUVMI
Fijn
•
DOELEN HOTEL
Ook Polen melden
„TrVOLI" WEN II AAI*.
reed om de waardigheid van zijn land te verdedigen.
De Bilt verwacht: mm*
onbeperkte heerschappij boven lui geheel* Poolsche gebied
.Ie
»
EStrnmymmmi* T ifi n yAHH
voor
speurders
geen
BEWIJSNUMMERS
ki-;
V
mrectie J
2
Zondag 3 September 1939
DE TELEGRAAF
—
—
Eerste Blad.
EXTRA-RECHT VOOR BRITSCHE LUCHTMAIL. LONDEN, 2
minis-
408 I
Restaurant DORRIUS
worden verzonden, doch is dan onderhevig aan een recht van IS pence per half Engelseh ons voor brieven en zeven pence voor brief-
N. I. Voorburgwal o h Spui, Amsterdam. PLATS OU JOUR EN a LA CAST;.
kaarten worden
9698
(Ingezonden Mededeeiing)
Een
moet
luchtvaartzegel
blauw
aangebracht.
(Reuter)
—
(Incezontlen
overeind
DALADIER'S REDE IN DE FRANSCHE KAMER.
(i?7t
juicht Dal a-
en
geweldpleging
nieuw ■
I rank r ijk
Haat
Ollils» h-l'oo| M
hrl der
liet
hier
een
slechts
om
een
voorstel doen toekomen, dat uitsluitend geleid werd door den wensch onverwijld den vrede te redden. Gij kent het antwoord van Rijkskanselier. Ik zal daar niet langer bij tiet
wij kunnen vergeten, dat de .Maar wij waren niet afgeschrikt door de misDuitsehe aanspraken op Poolsch gebied reeds lukking van onz« démarche en wij hebben de lang op de kaart van Groot-Duitschland stonpoging gesteund, die Chamberlain met een den en dat die aanspraken gedurende eenige schitterende volharding ondernomen heeft. De jaren slechts verborgen werden, om andere tusschen Londen en
voor te lezen:
Berlijn uitgewisselde do Zoolang
men
ziet
liet
G~
Poolsi h-Duitsehe
pact voor Du.'-rilland voordeel iq was, werd het geëerbiedigd. Op den dag. dat het een hinderpaal
onpartijdigheid en
volharding,
Demarche te Berlijn. ISTERAVOXD hebben de ambassadeurs van Frankrijk en Groot-Brittannië een gemeenschappelijke demarche gedaan bij de Duitsehe regeering. Zij hebben von Ribbentrop de volgende mededeeiing van de Fransche regeering overhandigd, die Ik u thans ga voor..Hedenochtend vmeg heelt de Duitsehe „.:•..■•,
ontwijkingen.
Hulde
Mussolini.
aan
hrengrn.
nu. dat als de eischen aan Polen eenmaal ingewilligd zijn. Duitschland zich tegenover de geheele wereld tot een eeuwigen vrede zal verplichten. Wij kennen
ten einde
de te maken aan de v i jatldclijkhf dcll rn tr tlr methodes van ver-
waren die
\l
virur-isch.
de plaats innemen van
■
I
>■:.-.
nallWl Illbßll
wij gedaan hi-hhen
-leeds te doen. -
geschapen
—
—
;
-..
vastgesteld.
r/oemng
/ijn
Indien
een
voor het
el
■
hegin
!
■
:>:!!..'!;!,
bereid nog démarche nieuw wij
en oiintttidellijk tiaar troepen van het Pooisi-iie gebied terug te trekken, ile Fransche
ö.
.ermonen wordt.
n
,
„Hún voorbeeld.”
W%
•
de
.
Fransche
aan
■
in Ma tor> bet l.nni kan hand.-
ovrrrcaknaiMia
'lm
lergaiJwlaaaya
onze eer. /ij been thans volledige
plicht
iiilrrn/i tting van de feiten tt
u
beschikbaar. VOLDOENDE BETAALMIDDELEN.
Thans beschikt Ml echter rerd* over een \alut a fonds, n.I. In t ~v alala rjallwatf cfond»** schrijft voor* �M*rstc clausule van dr
il.il hel aluta-etïalisaticfoiid'- ttt geval \an oorlog Ci hruikl i 'tn \\nnirii hTOOV aanknopen die iiiM>tl/;ikclijk uoidrn itMii de riik-\ii \
i üiit U van
rrn
vrrrsrlijkrn
aanval
rn
era
.
\.
hlootgrsteld
n
en
akije
f> II
weet beter, dan
mand
dunimen, ■
de aanvallers zich spoedig kracht op Frankrijk werpen.
zouden
al
met
hun
'i
Frankrijks plicht.
I te
> ..
.
wtê dan nok.
(Lit
mobili»e«rea;
nie.
aliM
■
7X INK, MET BENZINE!
|
.
kmmpi bij KItST
.....
De
een
«.
#».
economische atito met beste rijk\va!it"iten.
meest
PKRS<».\KX« \(.I AS � 1.0H.%-
KI
HHSÏ ,
\\
beantwoord door de eenheid van alle volken, die onder onze b- scherming leven en die. nu er gevaar dreigt, hun armen en harvan
overzet',
Hulde
de
\t.K\S
1..12.-».-
verbond met EngePorwaaraan Portugal trouw blijft tugal niet de verplichting op in de huidige omstandigheden de neutraliteit van het land te 'Reuter). breken. Gelukkigerwijs legt het
W.
|K
land
vreemdelingen.
aan
w„ hier ook hulde brengen
aan de
vreem-
.
HITLER'S ANTWOORD AANROOSEVELT.
I
nog
versterkt
zijn.
Bijgevolg zal Frankrijk,
AMSTERDAM
—
KOST. TEL. 34142—35142
Het
Ifl tban*-
ZIJN
PAM EN |N
tijden
do warreling der
tijdens de schok-
!'.
..O
'.
zoo!" zei Aanos, en dat viel dan een .
..
■
.
te /ijn. Maar de Hull-
FELIX
door
HAGEMNS.
Om êém mmt êm middags hrrft de Poot •cke ambassadeur, Maakt, aai een onderhoud met minister roe IJibbentrop vn/ncht. de
1001-dag
POES.
Zaken
„Geen ge-ajakkes en geen ge-Parn!" gebood de verltsler streng. „Wie ajakkes zegt tegen den sprinkhaan, weet niet hoe voortref fel Ijk dit diertje smaakt, gebakken dan wel germsterd. Ik heb hier natuurlijk in hoofdzaak het oog op den Afrikaansehen sprinkhaan, ter
te
omvangen.
„Bestaan
die?"
vroeg Agnes,
vol
nn/.e
plicht een einde te
aan de agrr«»ir rn hrt grwrhl. Hoor
\
(daken
reed/ame
—
vet
10l en.
dermate
bekend j
il.!
I
waren,
dat
zij
bekend
ge-
'bevel
Polen in enkele maanden, misschien weken, verplettert, wat zouden wij dan tot Frankrijk moeten zeggen, als het zich opnieuw
Dan zouden de -oblaten, die nu zoo vastberaden zijn ons vragen, wat wij gedaan henhen met onze vriendschappen, /.ij zouden zich bedreig.ng
en zouden Kliasebiefl het vertrou-
r\ deze uren. die
beslissend ziin voor
afgrijzen zonen, niet
■
■
-
'
■
'
M»e. binnenstapte, waar wij met ons
dienst van den vrede gi-plaatst hadden, l.r-
belde
de geheele
wereld
gemei n-i <
partijen met elkaar in
brengen om het ronflirt
t
..ppelijk
onlai t
vreedzaam te
zich te beter voedL Welnu, lk ben uit betrouwbare bron te weten gekomen, dat de toestand ten onzent niet zoo rooskleurig is. Wie ons
rege. -
■
■•
..:r
i
aorlog
i'
Jll
,i-
il.
.V
'1.
.!
een
een paar
Voortcijfercnd
moeten onthouden van het bombardee-
direct gevaar opleveren voor de burger-
hedenochtend
vroeg bet
ciet-uitgelokten aanv;.l
doelwit was van een
der Duitsehe
troepen,
burgerbevolking valt het te betwijfelen, of de andere /mie de beginselen zai eerbiedigen, waarover de president spreekt. ..Deze regelen, die net natuurlijke uitvloeisel /Ijn van de menscholijke gevoelens, blijven van krachi. op voorwaarde, dat zij ook door de andere partij nageleefd worden Dc ambassadeur heeft in een radiorede tot "
i.t';
li-n
i tusscheti nifu\v a Eri* - ri2 «.an. ïoï dOKter
Donsje
mobilisatie." ging Pam ernstig voort. „Voedsel moet er zijn tot ïcncren prijs. Nu ocoucht IK. dat de veestapel betrekkelijk spoedig genuttigd zou zijn. De koe. immers, vermenigvuldigt zich op tuier*! discrete wijze. Mot het varken is hei iele beter gesteld, doch ook dit dier leven ccri :e bescheiden nakomelingschap op. Zoo
dat CtCh uitersi
snel
land sehlln! Ie diensten niet te hebben inge roepen en niet on rJit gtrbted kan dus dir
bedrijvigheid
gezocht
„Men
kan
ook zijn vaderland
dienen
op
Donsje
„Van den sprinkhaan." zei Pam. rustig, hel
worden ..Arrobakkie!"
viel
„ln kennels. In kennels van kippengaas!" zei Dokter Donsje stond op om afscheid te nemen. Hij 'egde beide handen op Pams sehou-
Nadat
land
—
als een weldaad voor ons maar neem vliegen- in plaats van kip-
pengaas, vriend zijn er door _
-
de Senaat
de defensieeredirton
geering besloten
zeide, dat tle regeering op den blijven steun van beide Huizen rekent. Met groote geestdrift nam de Senaat Daladier'l uitroep hii
Agne
hier oprecht ge-
Is minder
verboden.
buiten
een conflict
ie
daagd.
De keus tusschen de twee gazen ls Pam bespaard Gisteren kwam hij doodongelukkig in ons midden. De poes had het gevleugeld och! paai Opgepeuzeld en booten om nieuwe te ha (Nadruk houden).
heeft
SCHEEPSTIJDINGEN K.N.S.M.
sprinkhanen eten kan goed
le worden gegeten
De ambassadeur van Italië heeft Rooseveit
mondeling geai.twoord. dat de Italiaansche rewiarin
ien goudmijn zoowel
ook
van Rome geteekend had. De piloot aadden aangemeld doch verklaarde deze aanbiedingen niet te kunnen aanvaarden Ten slotte vroeg de ambassadeur om den moreeleo
Voorloopig gestaakt.
voortplant, en ik vond
„Van de garnaal?" opperde dokter
koortsachtige
l'ë de 'a
„Ril dan in stilte liet kind!" hernam de aesculaap. „Pam. lk zie het aan zijn gelaat,
•
onderwerp hebben mijn gedachten zich beziggehouden, zoodia er sprake wa3 van
K.t
in zake het niet-bombarderren als volgt beantwoord' ..De Pool-
oproep
tle stem van allen, die zich.
..Lees den Bijbel!" gebood Pam haar waardij. „Bovendien zou de geringe voorraad spoe'««; opraken." ging Pam voort. ..Ik meen natuurlijk den voorraad graan. Ook aan aardzei appelen zou spoedig een eind komen. Om van wel hun huisvesting die mij bezighoudt", van die ..Ken milliard Donsje peinzend. dokter jaar te een zouspreken. Binnen vleesch niet den wij ons laatste varken, ons laatste kalf ...Maar wij eten er toch oO*t millioenen van
..Met dit
\ >(>]'i*f- U.'ü l.
met
Uevelt's
\
!>:,-:
\
kele ragen gezegend worden honderd zonen en dochten n
het laatste oogenblik nog het aanbod der Brit-
Uche regeering tot bo.niddeling in het geschil aanvaard Doo de houding der Poolsche re eeeri'ng ziin die pogingen echter zonder resnl
wilde :
«ijl
langer kan uithouden, naarmrr het
mede te deelen dat de Führer groote waardeering heeft voor uw boodschappen van 25 en 26
verliezen der
bleet dan het ware omtrent 1 am.s werkzaamheden verborgen tot hij. onverwacht en
d
te
wensch regeering van mijn den president bemiddeling
uw
van burgers
;('-:
/..jo
'
lelt
woord op de oproepen van president Roose-
Indien wij onze verplichtingen niet nakwa- [ Op indien wij toelieten, dat Duitschland men door ik in enkele
Kaapstad laten zenden, en bedriegen iet alle kenteekenen. dat zal dit huwelijk binnen en11
De Duitsehe zaakWASHINGTON 2 Sept gelastigde te Washington. Thomsen. heeft den Amerikaaiwhen minister van Buitcnlandsche Zaken mededeeiing gedaan van Hitier s ant-
regelingen, als wij da( nog kunnen. Ilooi hel gebruikmaken van oti/e macht, indirn dr aatMallrrs alle gevoel voor mor.i.tl i n
I
Ook mei aatihaiigtcogen. Nog enkele gebruikte wagens in voorraad.
_
—
—
■ delingen in Frankrijk, die bij duizenden, als
rede hebben
Xoo is
waarin wordt ver-
daf Portugal
—
■ ■
■!■-■■'
CV-
In een manifest tot
—
gi-vrn.
IM deü avonds
—
volk
neutraal zal blijven, wordt uitin» gegeven aan de droefheid dat niettegenstaande de pogingen van een aantal ministerpresidenten en staatshoofden, in Europa een oorlog Is uitgebroken Hoewel het tooneel van den strijd ver van Portugal is verwijderd, zijn hierbij toch enkele van de grootste mogendbevriende naties, waarvan heden betrokken en alle één de bondgenoot Is van Portugal volken der geheele wereld verwachten de klaard,
Niet alleen Frankrijk is opgestaan, maar ook
i
Hiiitenlamlsrhr
2 Sept.
LISSABON,
het Portugeesche
het weet bedreigd tr '/Ijn.
<.MC\<.l
pat
vol loeri-
Ook Portugal neutraal.
Voor-
lifil zonden nirl opslaan, "in hrt jjrhird van een vreemden -iaat MiMI te vallen. Hun heroïsme i« dut der vrrdedilïintx. niet van de V rrov eritlli. Wanneer Kl'ankovereind staat. Is het. aantal i ijk thans recht Il
..II
ka**»* ■ ¥
v.in
IMII t i.ettlaft'
%
KHL
11
.
kan
Krankri.jk
ren
.
minister
tl.
nu
■
....
Poten gegeven garanties? Nog raai hï.e-v geworden door hun veroveringen,
zijn mede
■reaaekte Upakl pas
oorlog
...
Heroïsme der verdediging. S
|
s.ho
voor een doelmatige
en
eiken
■
Ii
Verijdeld vredespogen.
vrede -rlteen gered
\%
veracht, geïsoleerd, /onder hond.
■
li'ti,
Valuta-egalisatie-fonds
Ik. als hoofd der regeering. zal in de/c tragische uren. niet den oorlog verdedigen. Ik heb in d'-n oorlog als de nieesien uwer medegestreden. Ik zal geen enkel woord spreken, dat de werkelijke soldaat als goddeloos beschouwt. Ik zal slechts mijn plicht als eerlijk man doen. Terwijl \v ij spreken, trekken Franschen naar hun regimenten. Geen van hen heelt haat in /ijn hart tegen het Duitsehe volk. Geen van hen laat zich bedwelmen door de geweldpleging en bruutheid. Maar allen /ijn zij bereid hun plicht te doen met die kalmte en dien moed. die voortv loeien uit een zuiver geweten.
worden.
.-.
■
li. :
t'rankiijk
trbratat, waarin
paraatheid.
en zonder steun /ijn. il. i zou spo,-dig
genoolen
Frankrijk en Engeland kunnen niet toezien bij de vernietiging van een bevriend volk. (De Kamer staat stand
Londens financieele
Het gaat niet alleen «in d" eer van ons land, vervolgde Haladier zijn rrde. Hrt gaat ook xv
i
■
hcrft
Bij K. B zijn benoemd tot rechter-plaafsvervande arr. lecrtbank te Rotterdam, mr. J. in t oert Sr., adv en proc en mr. J, J. van Walsem. rijk-u.ivocaat en advocaat en procureur. bei-
aer
-
indien alsnog vrije
repeerin.tr. daar ,r ziin, van een kunt txii zeker ongedaan laten, mn mg thans, in het belans van den wereldvrede, het
dan zal
wij nog
zouden
te hrantwoordeli.
geweld met geweld
beaeherwtag raa /ijn vitale in langen. Ken rrankrijk. dat zijn handtrrkrnlng verloot hrnt.
terugtrekt,
en
Ik hen er zeker van, dat er geen Krausrhniau bestaat, die thans zoo deukt. Kn toch weet ik. mijne hecrell. dat het hard ls voor hen. die hun geheele leven gewijd helihen aan dr verdediging van den vrede en die dooi dat ideaal nog steedx he/ield ivorricn,
dr
Btsn
-ring
hebben
1.,
zou spoedig
D,.
verloren
MACHT.
<-
■
vijandelijkheden,
«
optreden de voorwaarde heeft d.w.z. een dand van geweld van agressieven nard tegen Polen, welke de onafhankelijkheid van ilat land bedreigt die de n geeringen van Frankrijk en het Verr,»g door haar
hrhhrit len minste dc verant-
/ij
/i| vel/ekerell het slarhtollcr I'oleU de doeltreffende medenerking rn de nioreelr soli-
dei
staat Polen aan te vallen
vredespogingen tot nu tor
woordelijkheid van
Hetgeen
i
Onder die omstandigheden komt het dc regeering van Frankrijk en van het Yeree-
Op 26 Mei 1035 verplichtte Hitler zich niet lusschenbeide te komen in de binnenlandschr aangelegenheden van Oostenrijk en Oostenrijk
althans ren rill*
bewerkstelligen, tlaf
zoening en arbitrage
;
nigd Koninkrijk voor. dat de Duitsehe regee-
■
te
•
inlichtingen, ontvangen ilnor ilc regeeringen van Frankrijk en het Vereemgd Koninkrijk Wijkt, dat troepen over de Poolsche grens getrokken :ijn en dot aanvallen
Alen zofft ons
Gisteren nog hgM»f wij getracht dr eenheid van allen, ilie \an goeden wil zijn. tot -tand
hij op het punt
(lat
.
I tt
:
vluchten en
■
j
.>■
landen
slechts een betreurenswaardig volk zijn, voorbeschikt voor de nederlaag en de slavernij.
loochenen.
durig applaus).
zouden
zijn geen
en Frankrijk
Groot-Brittannië
gaal om reu
Hoe
ONDERSCHEEIDINGEN.
Voor den prijs van onze eer zouden Bij K. B. fs bevorderd tot officier in de orde van Oranje-Nassau P. Hok ma. predikant bij de wankelen ken ij slechts vrede «ij tijdel een Ned. Hervormde Oerruente te s< hiedau.. voorzitter kooj>en. Wanneer wij daarna weer moeten van het prox inciaa' ke-kbest uur van Zuid-Holland strijden, zouden wij de achting van de andere reiden.
RECHTERLIJKE
rnnflirt? Neen, mijne lieeren
||
nieuwe phase in tien opiuarseh lliilet iaaiisi hr dirtatuur naar de over* heers* hing \an Kuropa en de wereld. (Lang-
[den
van president Lebrun
De naties, die zijn onafhankelijkheid gegarandeerd hebben, zijn verplicht tusschen-
In-eland en
legen
OFFICIFFLE BERICHTEN.
de waardigheid van een vredelievend volk, dat geen enkel ander volk haat en dat zie', slechts verbindt om «Ijn vrijheid en leven te is
Polen is het slachtoffer gew orden van de De aanval op Polen is de voorbode van
(Vervolg van pag. t.) |
.Medederlincl
.
Htf 9. t NGR ACHT
AMSTEKDAM
De Engelsche
—
Auteursrechten voorbe
Koning ontvangt den
Duce.
ROME, 2 Sept. De koning van t.alië is vanochtend uit San Rossore naar Rome terug gekeerd. Hij heelt den Duce ontvangen, Ji» l.cm uitvoerig verslag heeft uitgebracht over den toestand. iStefani). —
—
De
koninklijke
N edcrlandv hr
Mij Ie Amsterdam deelt
hit
on*
St.e
oog op den htiidhten p
vonrloopig
strekt.
Reen
FflboOf
mede, d::t /.ij niet
«thee psti|Hinßen
toestand
meer
ver-
DE TELEGRAAF
—
Eerste Blad.
—
17
Zondag 3 September 1939
| 7 AMiLiEBER!CHTENl||
W oningeo Hui/en. enz
r^
p.
rvi i i
,
Woningb. Gebr. Wajer
SPEURDERS
|
hbh h
Dame
->
.itin
ROZEG
"'I
Voor
Ofïi«
|,
Onz«>
erisis-
\
:too TYFISIPX Wij plaatsen luiCuLgMi en IN SEPTEMBEB VANGEN
s\ks
xkdi-:,
SCH O EVERS
36500 (ULIJNEN)
I
Zondagochtend 10
en
li
et pet regel extra' |
Cktc
/ii-ipk.
«•■'».
auaiaaaiaia rt —a.t.
i.iiini. \
vernietigd.
worden
I Betrekkingen
eoatf. .
mod.
llikelliilis
iti
\,.,„i.-m,,
:r.ei
,
KI.LI
Kit
\>
i>n:v\
J
;
H\ li-.
te
»ii!>
I Talingen
tot
LINOLEUM
n.7<>
li 0 o f ilvitteg
enz. (aangeb.)
Villas
.">(>
ets. p.
T.y
!ÏKI! I
Paraffine Baden
a n n "
°
in
Telcjer.
AI'KKIIMA.VX
I\.
I
/Kamers.
H&bftt«4tlte«
Prima itkeaman kan sM-eli. door huidige omstandigheden." besehlkonsr stellen voor witarnembijjE in- cif verkoop of fabriek— 'Hding, ïtoekhnuding, etc, Vitsiekemi organisator, representa '
i
Huizen, enz. (gevr.) M
p
Doof? «sc-
ttlnTsiini?
'at
r
V.
Dank
JÊÊ gjmg.
,
«,
2 kam..
Uli
gen.'
of
11-t MfWMApi J
onge
\|ie'*»rm*ie-
i!
MidMii-aiit*:::
-
«nu
*Jj
AMSTERDAM
*
...
a«*,.r, .«-b,
N'KUWt
»t(iN
*RNMf
M
Vraag co AanbodI
:jN
ten nutte van de zfuik. waarmede hij. in eene leiderde politie. */rt! afsluiten. Mii «al. tijden* Vwe afvve'.'isrheïd. Üwe zaken naar bt'hoftren tteïraftlffetl, en. Böö noo*lïg. met behulp zijner velee relaties, trarhfen uil te hielden. Hr. I-28GS Bur. Teleur.
I Am. M Cl» PI K
Mobilisatie. Pr ref
s. v. behart, 14113332 Hur. Tel.
Br
54)
(aang.)
t*nz
cis. p. r.
J
leerling
Voorbereidende
Dame de Reception.
IOIr,
H.ia«. ■
S
(Amerikaan, van Hotlandsche afkomsii met relaties, wenscht in kennis te komen mei Ijvfrlj;. rerlijk man, beschikkende over ka|>itaal van min«terts duizend gtilden. om als compagnons in Amerika gaken te beginnen. Strikte geheimhouding, ver rekCrd Tusschenpersonen komen niet in aanmerking ïirleven n<>. 2-2GOJ bur. Pe Tel.
I.eid.chejfl acht
114. lei. -1t4.i1.
Ins< lu i]\ ing
Sarphatlstr.
I
IC7 Tel
1
uur
SA
Muzieklessen. Clubs, fllajlaii,
tweinr,
Diverse lessen en Clubs.
J
alMtlh.
mee■| At
gaat
3-9S03
Inlichtingen 4-WM Bur.
bi-""'?'
Schoonhouden ,i„„, 7 853
h:ii.»
et»
&
'
Ti oh
mm.
s<ï
enz,
i
IS-Bóis:;
p
r.
''
'"
H
,|
Tandarts-Assistente V,x, r ■l
de
Br!
men Boofechappendltn»!
i
i
too
Importeur
(MeubilaJ ir. ler»
HOI,
tt|i/ft
po*
Jac. Fred. Dansassistente
'
Sf| adll'-
Dame om opge-1
,
lm
v
H Uil'
' .
a nmi>i ewaßddrtltJae ..(■„mt)H". »
ftc
r>
of
raagde
onbesteibaarheid
bezorging
C_ ~„J let IprkriMur, i m k ven op speurders
i.uit
-
j£|
Bontwerker
Daverende cnieken!
l il\ nering van
;!
EFFECTENORDERS
Tm
tot,
a
REI
!
GKWOXK
tO
\\
KEMMBIaTB
OOOTOWB c.XI.DX; I'KRMIXDBRDI rm.i/.K'v
I'KI.I/.KS
m\ii\kK
—
Koopt onze gotdkoope Coupons
rijgcknmcn gelden.
30
-
(
G
:
1111 I
1*14.: CKEB LASECB
ER WAS EENS...
belegging vwo, aii lossingen \
|i.i.
—
",
redactie
983f>
I
15%^
II
Aug.
I
I
'
ÉjlL
'
v.m.
I
r
GOOI WEG DIE LEESBRIL | if'
JL
ge niet
waarmee
j \J5$
de verte kunt zien!
in
.;;''.-.,.,t;;." ,v, f.3.00
!
PH. VAN ROOYEN
moi *
'
fvaak' ' '
'
Daar stormen allen op af!
fii '»
(
I
per regel.
Mftleallerrn. 'lic '«lerhl» eén artikel bevnt
-pi egel
nü*wp
/
Schiphorst
'UtortCtWl in M tM-trir K «'nri-
A. dc Waart
t.*».—
Hzn.
ii
"
k
l'rnrht
\
50 Ct*. per regel.
grermrotmw
lil h KwiagM.
Kadio.
%\W
koopers van meubelen, voedsel, kleeding, genot-
•
middelen, welk een dankbaar afzetgebied, welk iffn compacte markt leder die iet* te verd.„ w .,. *~
90 ets
enz
Radio-reparatie.
M
(mon
\ per regel. [V speurder, .nn Mtfi leiillet et.
!•
l'-en nieuwe stad. Len ideale stad; dc stad van Dc Courant-Hel Nieuwi »an don Dag, met meer dan 27 r >.ooo Roinnen. alle welvarend, alle
f)
/
sirg/
''"
-"
-
\
•
—-
\
Ewvt&anda voort leelijf»' anjtbied. zoolang de om-rand •"'rekt: _ Zware En*. Wuonk / 1 Eng, Salon, 4 rie te lub* pn Tafel ƒ 93 tfn ' 92.50. Slnapk. ■'
|
G.
GIaOOX Serveer juffrouw
SH.li;ot;:t|
verl
ZEER KORTEN TIJD
5
VN WKSSFI
::•
M |\f UIZE!» EN ifIBISCHEi
I
duttend
\
ï(1tvr„
e* 'o on ~,g
VERTROUWD ADRES.
aan-l
Heden 2.15 u. Mat. Verv. eiken av. 8.30 n.
aLi£«HHanaBHHHMab
nnrllrnllcreii. die .lerln. (Vn n ,iik<-l lieviil / '••en k.«i|inrii« im>\. I Ml. :M Rl |>,-r reaelƒ
f
-
'
len einde
Van »an
v„i.L.
Huisraad. 50 ets.
[
'
£:'
gevr
»*«
"""
mei
-
van
M*
.
LEIDEN.
Til Ij
ets. per reyel
GARAGE'
'
Waschtafels f7-
Divers personeel (gevr.) 50 ets. p . r .
kar.toie
"'
«r
TKI.KI". MM4.
*
spennlerx (aa
Si"
'
■
ten
|
en coupons
op alle stoomprijzen.
Morris 8
nieuwe
Amersfoort.
S
i
>
vöOf'UifcSdags,
tics
r>
BEATRIX THEATER
•
De trots der Engelsche Auto-industrie.
V rachtvervoer.
|
(lii-cri
sy
n.«t..
.
i I
■■
)
nwuln
van
Dai
r™,.h' n J'™'
f>rfMiffpn.
!''.v
<•».•
l'''
k ''' L
!H
OTÖgW
nv\
oriif-ii
gozinnfn
dan
speurder
b*d
vrttlei
had!
op deze plr: kunnen sta.ir
I
bestaat in Nederland geen dagblad, dat ook maar de helft van het aantal betalende ahonné's heeft van
in alle houtpoorten, Voor latere levorinjr
gratis bewaard. Deti
22MWf?
Krijgt Gij gasten? Wij verhuren
Diversen.
•">((
els. per
Schuilkelder.
regel.
Hot Nieuws van den Dag
Schuilkelder.
/JL
.
n.i.
275.000 D talende
I
abonné's
J. Rengers
Ki-i/.f-r«ifii)rhl
Meubelen
-
Stt—CM
Tapi]tcn.
Vitrines
i.ili-o!i.,rnl«l
f 21.50 ,
"i 'llp'ïrlrj,:,
41748.
>.v.
iK>iro
r.
'
Bil
j
..
'
"'
■:
W
(aang.) '25 ets
personeel
ROTTEROAM, Tel.
Romvelaar. Ruysdaelkade 243. Te!. 29292
koffer-
Divers
HUI t\N I IiI.AAS. den oud) : ii.in van
in
Wegens niet opvordering aangeboden
Lubbe
De Telegraaf.
"tan*' n'ki'l
BI ik.,!,,,,.,,,,. Ki P.C. laai l.i bur De Tel.
fceaafetftevtßK.il
ii-
Merceoeii I.lm,.u*lnc zeer zulnise «terke wasen Hmnber Sedan type Sntpe slechts «einiu bereilen pen Sport CÏbr '37 iets teldxaam B.M.w.
enz, (aang.) 2."> ets. p. r.
pers
!'""*'!''
\ >[
Vnsiiil
Jongste Bediende (mnl.)
Huish.
|
|| Thotefi,
brengen, dan had op deze plek t'w speurder kunnen staan
harenu
met
>
}
Auto's, Kijuielen,
\K.
CENTRAAL THEATER TEL.
lich taf se herin kapje, a i\m i pri in y 0.^."»
/.a«k mnrntm et n i>n«n»T B, Hii.BINK. Bljmwbtirjpral i:l
U Uw wensen onder de aandacht van ruim honderd 'luizend gezinnen hadt willen
namidnajr* 4 vn
LUCHTBESCHERMING
..SJAKO"
ets. p. r.
I
Sfpicmtt*T
ter
|
K
des
!
—:
Welke
Óór
,gm±
,
■Keven
!
Baajo,
ö(l
V
Seemann
ilwaiav ll karei "I
\\
I».*»».
CcMnul Tminri i
ets. per regel.
RaSndm
277.
SCHOUWBURGEN 1 ENZI \ UaWHBBf
>
Als
'
Technisch
~I»K
|
H
vraagt
Codist.
-I II 100DIM"HE IJIVAU9E"
n.m.
Zaken, Voorschotten, enz. si> ets. p
BankmsteHmB
uttn-liik Mrwtn
dat «U dit ondervinden hun tteedi ie;< exira
\.
-'
19-jarige Steno-Typiste
Kantoorpers. enz. (gevr.) 511 ets. p. r.
aa&
MB3B
Van Bnerle.traal M
Direct beschikbaar
(
«f
Aanvang populaire driemaanden-cursus
N
Adv. Uur.. AMam.
v. pfd.
alle lessen
voor
VOORRAAD I.I.\KKK\
H, MAAN Jr.. insulindestraat
j
];■■'■.
tian hart op tleze j,lel
dageliiks tot 10
2-f)81S
Kantoorpers. enz. (aang.) 25 ets. p. r.
I IT
1*
Heden wederom geopend.
Ftii hei l'ivniiHiaal WaterleidiiiK!>ei!riif van Noordhollflnd te Bloemendaal kan tijdelijk \<>or spoedige met standplaats Knkhuiven. geplaatst wortten In den ranst van laboratorlum-assisterd P.B. een an:«l.v«t (manneUlk). leetUJd niet olwUr tïan 2H jaar. _VereiHcht wordt liet annlystdiploma van rie Chrtrisi-ne Vcreeniiritis; en voorts routine tn wateronderaoek Satarlsxrenzerl / t.ril'0—ƒ l.Wi.-. waarop In mindering komen een saiarlskorting van :t'; en voor de thans aan te wijzen ■tandnlaatx een aftrek van fv. met uitvoerige vermeldinc van levensloop en • Soliieitaties. Opleiding, K-orden alleen schriftelijk Ingewacht vóór of op
\
''','i„'" ;
Zorgt, I Blijf!
Midd. Teclin. School Mulo B.
cursus
DE VRIES. Leraar MO.
Injevoerd merk zoekt vtwr Zuid.
1939.
2
Cor Klinkert's Dans-Inshluut
talarts 1 200.—, rei-.- ,-.n verWIJfkosoUm ; HM.— en autokosten vrli. Solllcllatlea met uitvoerige lnlicritln«en en vollediger! levensloop tot heden niet copie-getnlKsehrtften en ref, onder jr 2-'S>ttt Hureau Telegraaf. Amsteritam.
september
2',
|
Danslessen. Clubs, 50 ets, pet regel.
Hoofdvertegenwoordiger.
9
,>u
|
en algemeene
IBKTH M \l:t. KKTIIA AMIINT.
I
'Zakenman
.
Kriiittt'
i;i.l>
2fl82S
Werkkring en geldbelegging in Amerika
I (.rmiii. Klgareabibrk'k met Bullami e*>n
13*4
I.V»
\
:,
e
Aanvullingscursus
Wn- dirert gevraagd In eerste rangs l.unthroom. Café«estsurantbedrtjf te Urn Haas. Vejrebetaten: i"' ref., elegant* WftclUiftfrtg en goed voorkotr.«n. vnütomon met
motlcrrw t;»!i-n. kennis van hel bedrijf .-n do artmlulsirati* r-i(.nf*'t <m '4Puen'l niet pc nm te Kaan,
Hr. HJrta De Tet. Dfrt
MBI
Condor Trucks
N.V. MAATSCHAPPIJ TOT EXPLOITATIE VAN ZEEPFABRIEKEN
si iH'i.ü
UataMpltaM Knaelseh
Ivoor Munili'Mlflr
HI I ItN
ofv.
>
j
7oekf positie, vrU \xn mfüuifre dienst Spreekt Frans, Dub-, KncrK, in beill Bljbewiji A en ü Dr. V> 1 300 Uur. Teïegr (
p. r
j,
Brussel
Allround Zakenman
511 ets
en/
Heil
Arfcai
KI'CKL
Lessen, Talen, Steno,
J.;-tmh»Nveri, kan!. A*
KIK.
v v.
Naota.
■
rvarlng
*
Ged. Bierhaven 24
L. Vijverberg 11
Ingenieur
kimpmnn en hednif-leider, »mm kringen in binnen- en buitenland, fc-eïe reiatteti m inïIUKfï-iecip bedrijven op versehilVnd gebied geleid groote hebbend. «M?l.i rmit«rt met imltt-.tr -irvn «f hiimb-N/akm, om ervaring, graven en zoomede zijn relatie* te doen strekken »Un
tnrt lanEdurige
,"
irteBa!
Bednjfstechnisch
en
:
Ur trouw betren
Commercieel
■
t ijde'iik
Gij
's-GRAVENHAGE
ROTTERDAM
-
-
Zenuwoverspannmg)
Zn 'k*
W
nv
ALLE BANK-, VALUTAEN EFFECTENZAKEN. SAFE INRICHTING.
v ACOUSTiCON
■»«
-
Singel 250
60
:
HiIVH U'sKl! U.LXX 4«a.
«oe'ha>d
•
X
>
7.AIMIW
&
SI
•
ets
w iMir di &s[er
HANDELSBANK, '
.
Bur.
Ï-J2~j!W
il
ii
NEDERLANDSCH INDISCHE
ces
of bij A'ttam. Prima ref
•*
VOOR GEHEEL HOLLAND GEZOCHT
I
ADVERTENTIËN.
einden. Br. 146952 Tel.
lIK
IIIIA\(
-
™£
Heer In bvz v. ruime luxe wagen b.z.a., ook v. Miï. doelft
UK
o.;ï.*>
. .
P. DE JONG POELIER
>'
,
tuttMlela- "f /.ikrnkrïnKcn. Br,
S;;
■lM
tand-,
Ittlï
1
■mVT-
.
\
!
i 9 o€l 'Icjfd, ."'l»'pï
I
j
VOOR EKX I ITSIKKKM» ARTIKEL IN
u.to
o.W Watersnippen I Braadkippen MM tut ƒ I.— n Soepkipjxn o.to tm ƒ l.—
3-utlijz correspondent. *<ïraïni«traU*f degelijk \rlj mi milit, dSrtut, wiens eigen zaken door oorlog sriliteïfg
eeon,
O.»
10M17H7
Kuiin
Ervaren Handelsman, -;\
DWKIiOUI, m..
IJ.
Hoofd vertogen woordiger
Patrijzen 0.75
Hillc r-imi
■ f
\'Vound zakenman met 2 deelneming a;in. "000 biedt li-m! werker, Hr. l-HJ.Vl'i Tel
i
iJonge
~
Huur
24
i
.
i: rtKtll'if 'H.
I
Handelsbetr. enz. (gevr.) 25 ets. p. r.
Deelneming.
\\
I
k
f•
j
I Oude patrijzen
/..-Sik.. b 2
■
I
«57 ën ki.
.Iraod I
rnT~on"ll).
i»em. irÜt-Hlk.
i
:
Voor speurders worden geen bewijs-nummers verstrekt. ) Nummerbrieven, die naar on.< oordeel niet bona-fide op I den inhoud der betreffende advertentie reageeren,
T"\«
DvfcaH Uiiikel'iuis tart Mroalag
22
is ,
1681
193
;>
:>;:>>.
,
„
m
—
:
Zaterdagavond
AMSTERDAM, DEN HAAG, RIJSWIJK, ROTTERDAM. UTRECHT, BATAVIA. ARNHEM, NIJMEGEN,
_,
,
staat
ui
—
DE REGtLPRUS iedere rubriek boven
in goede betrekkingen. NIEUWE CURSUSSEN AAN.
Hl'GO l'.i:AM KHI.KK.
»»n.
(til.EIS E ANNOHCESt
TELEFOON
Atflcpllfig l'l \ ATM M.KI XX Al ONTVING HEDEN AANVRAGEN VOOR:
inililieaiie.
êtS
(aang.) 5b
Voor de vele beu Ijzen var
Ruim 100.000
ffa-rf
BETALENDE ABONNES
v wv»vij*»v»f
■
.
■
VRIJ yoor ELK ACCOUNTANTSONDERZOEK
1 ■
De
l]
Telegraaf ZONDAG
Ö
Ruim 100.000 BETALENDE ABONNE S
VRIJ VOOR ELK ACCO'JN FANTS-
■ ■——
.
SEPTEMBER Iftßß
.!
Het land riep en zij zijn gekomen.
De grappenmaker. hij vóélde -
mm
*
.
Ik gei: Ja luit. natuurlijk luit, maar drie dagia thuisblijven, hè.
het niet. Kou en...
«,
IEDERE
De stille. Welnee, brief
noar huis. Heimwee! Haar ze moeten toch een lettertje hebben. Ken
De
dat is zoo'n groot woord.
professor. t
in
eiken troep
jongens, die het leven in
maken
tot
den
tijd
van
herinneringen, herinnerin-
gen,
welke een glimlach op het
gezicht
o
■
maar
een tikje anders dan thuis
Een wegwijzerdiehneit wegwijsmakt.
van elk wapen te vinden zijn:
dienst
fijnproever.
soldaat kent ze....
de typen, die
de
De
Xiet dat het slecht i», o nee, Smaakt het hier toch wel.
lv
Mann-H II
geMinpte
VVW.B.-
richtlnjfhorden zijn mi. t art huid. -
brengen. Later vertelt
'
men:
..Ja. die
van den
X-sen
of die Y-stra, dat was me er
■«taan en grinnikt ze (och steeds Nu Iv dal onmogelijk, trant il» .irinen t .in alle borden in de provincie
eentje. Die kon met een stalen gezicht
onmogelijkste din-
de
gen zeggen.
Op een keer
En zoo zouden
ze uren
zijn
mi
lid, lil.
. .".
kunnen
doorgaan.
en TILYER,
HENRY 74-jarigen o|»
„In dienst” beteekent ook 's morgens vroeg
aantreden
kiiii/rn.i.ii.
la>l van
auaket AM
ii-ikt. mail
uil
■wr
i'rn
li.i.ulMj
i*,t*--
Heek,
lil pi'lilirki-
laatate Jaxes wint. Mek /rif*. '\i*.t wie Idolf Hitler wmb. De :*Hiikki''r lieretßiet.
en exer-
—
cceren.
..Presenteer!.... gcicecr!"
te
vedsi tijd
De Lange Vechtbrug Wesp,iennig fitf nt*m4 vi'iki i rilr. i« léaiwyot'tf
*.tn
*l«' bwtflte
onbetrouwbaren
liijnlijk art-bea de mn ■allifairf sagea
laKrxtort. Waar»)
Op het dienstschema komt wel eens een verloren kwartiertje voor, dat zich uitstekend laat gebruiken voor een buurpraatje.
Legio zijn de gedachten, die echtgenooten, moeders, verloofden, zusters wijden aan de haren, die geroepen zijn de onschendbaarheid Can ons grondgebied te helpen verdedisen. Hoe zouden ze het maken? I'Acn ze genoeg? ff cl, ze maken het goed. Aa een icrmocicndcn dag is het goed rusten. —
GEEN
BURGERS OP DE
Het ziin slecht» geüniformden. die in deze dagen de perrons van de stations heireden. Geen burger n»er doordringen en zou hij er in slagen, dan is er geen enkele trein, die hem vervoert. De station' Zuiden. commandant en de stationschef op een van de stations in het —
PERRONS.
—
DE TELEGRAAF
—
Tweede Blad.
3
Zondag 3 September 1939
groote Fransche gezin is één.
correspondent Na een bewogen PARIJS, 2 Sept zitting, die herinneringen opwekte aan >.
—
de meest pathetische oogenblikken in de geschiedenis van het Fransche parlement, heeft de Kamer vanmiddag haar goedkeuring gehecht aan de door de regeering gevraagde buitengewone defensiecredieten ten hédrage van frs. milliard. Het crediet werd het nauwelijks te worden gezegd behoeft met algemeene stemmen goedge—-
—
Even te voren had de heer Daladier uit naam der regeering een langt- verklaring voor-
trouw van Duitschland aantoonen En niemand was verbaasd toen de spreker
waarvan gelezen, alle belangrijke passages met enthousiaste betuigingen van m.-temming werden begroet, zelfs van de zijde der communisten, die zich eveneens zij het na eenige aarzeling gevoegd hebben bij het groote Fransche ge/in. dat zich eensgezind tegenover het gevaar heeft geplaatst. Wat allereerst uit de rede van den president van den ministerraad naar voren moet worden gebracht, is de duidelijk uitgesproken wil van Frankrijk om tot het laatste oogenblik naar een vreedzame oplossing der huidige crisis te zoeken, maar tevens de niet minder duidelijke vastbeslotenheid van Frankrijk om de jegens Polen aangegane verplichtingen na te komen wanneer de aanvaller niet geneigd is van zijn voornemens af te zien en den status quo ante te herstellen In dat geval zal Frankrijk zonder aarzelen geweld met geweld be-
dit deel van zijn exposé besloot met de woorden: . Het zijn niet de woorden van den rijkskanselier die tellen, maar zijn daden' Met de grootste nauwkeurigheid behandelde Daladier vervolgens de „comedie' der voorstellen van Hitler. die door Polen afgewezen zouden zijn. en waarvan niemand kennis heeft kunnen nemen
—
—
ZITTING VERDAAGD.
BIJ
delijk gezegd; ..Het is uur plicht een einde tr maken aan daden van agressie en geweld.
vredelievende ge-
I»at
—
dr
(levend iq e
geheele
instemming
Kamen.
geen
van
cnkrlr
IN
de logejj drr diplomaten merkte men op de eerste rijen op. naast elkander gezeten, den Amerikaanschen ambassadeur Bullitt. Sir Eric Phipps ambassadeur van -Groot-Brittannie. Liikasiewicz. ambassadeur van Polen, en Pol Letellier. ambassadeur van België Op de perstribune verdrongen de journalisten elkaar De afgevaardigden waren pas op het laatste oogenblik de zittingszaal binnengetreden, toen de heer Herriot reeds op den voorzitterszetel had plaats genomen Zij waren zoo talrijk, dat er verscheidene minuten verstreken, aleer ieder was gezeten Slechts enkele plaatsen waren onbezet, hetgeen vermoedelijk moet worden toegeschreven aan de omstandigheid, dat ook enkele afgevaardigden door de mobilisate zijn opgeroepen Er waren sommigen, die zich te Parijs bevonden en de zitlmg in uniform wilden bijwonen, maar daar het protocol dit verbiedt, hadden rijf snel een burgerjasje over hun khaki-broek aangetrokken De heer Daladier had onmiddellijk na zijn betreding van de zaal een levendige sym|>athicbetiiiging in ontvangst te nemen van alle afgevaardigden, die uitgezonderd de communisten van hun zetel opstonden om te applaudisseeren. De communisten waren, op het laatste nippertje in de zaal verschenen, hetgeen de verwondering opwekte van sommigen, die zich afvroegen of de vertegenwoordigers van de Derde Internationale er niet de voorkeur aan zouden geven thuis te blijven. Van de zijde der overige afgevaardigden viel er geen zweem van vijandigheid te bespeuren
—
Praat).
(I'nited
Morgen
Poolsche ambassadeur isuit Berlijn vertrokken.
BUITEN, evenals
in
HET
is niet mogelijk de uitgebreide dienstregeling, die morgen ingaat, tn haar geheel over te nemen. De voornaamste verbindingen worden echter als
volgt
Ni-i.i. voor d<- raatateßtag ••
i Eigen
t<-l.'.
De stille
hoop
-
zie spoorboekje.
-
">"',
-
Britsche eisch niet als ultimatum „Er is geen termijn opgevat. -
genoemd. „Vertrek der gezanten
vari
Herriot duurde slechts enkele minuten Zij was van een sobere welsprekendheid, maar
is nog geen
roerend en zijn conclusie ..Er is nog slecht-; plaats voor één kreet: ..Leve Frankrijk' werd begroet met een donderend applaus zoowel van de banken der communisten als van de
i,.
-
:,
:
.!
■
van de Engelsche belangen zal opdragen aan den Amer.kaanschen
ambassadeur te
Berlijn.
I
Onmiddellijk daarna gaf de Kamer-voorzitter het woord aan den heer Daladier. die allereerst een boodschap voorlas van den president der republiek, welke in de grootste stilte werd aangehoord Zonder dc tribune te verlaten, deed de
e-
(Vaa
Itl lil.llN | s.-j.I. Nor, duin I (ie toestand van onacfceineld voort en honnl men —
I
rele Dnttache kringen, dat het nrUgngew■lach wi-idia neer ml reiatoniwen "f dat | de strijd althans t,,< Ownl KaïOfW beperkt /al norden. ln hrt Wenten is in hnfet -geval nog
I
|
in
allrs
kalm.
blijkbaar
i |
I
ook
Zoo rrn
/«rvrn
teel
r«t«
dn
Kllltsi hei s.
rijksi
ei/ri riiiK. InamhtW llinaUgt hlilllllAhjllll rn stiiir vn wachting. Hm schijnt nret, ataal mea van officieele Dnllwhe /ijdr dit lanfau sprank ir hoop angstvallig «il brhoedrn door er v oor Ir KOTgen, dat ri zoo weinig mogelijk
nog altijd
!
Henderson als Coulondre er toe zouden
opwindende belichten ovri de UThcaitaall Duits, h-i'.mix he grenaen hekend
•«en aan de narden.
Zoowel de bladen als de radio beperken zich korte, olficieele mededeclingen liet schijnt inderdaad alsot de Duit.*che overheid opzette lijk den indruk wil maken, alsof de actie tegen Polen slechts plaatselijke beteekenis heeft. De woorden oorlog en oorlogstoestand worden streng vermeden, er s slechts sprake van een Duitschen afweer van Poolsche aanvallen. lot
Alles kijkt naar Londen. INTUSSCHEN en
Kijkt evenwel alles naar LonParijs. Wat zullen de regeeringen van Engeland en Frankrijk doen? Op den iiiumaiie
De Poolsehe gezant. Z.Exe. Babinskt. leeft Zaterdag een bezoek gebracht aan departement van het Buitenlands, |i,. Zaken le 's-t.rav enha;e. De heer llahinski. een rnuwhano om den arm hagend wegens den inval in zijn Und. verlaat het gebouw aan hel riem.
den
ven eisch van landen om de Duitsehe troejien onverwijld uit Polen terug te trekken, heeft Berlijn tot nu toe niet geantwoord, niet eens
l
Zooals hekend. had de Britsrhe regeering In de Wilhelmstrasse laten niededeelen. dat haar ambassadeur te Berlijn, sir Nevile Henderson,
ambassade
vergeefs
op
Himnl llehhei, gekregen en ot zij zells wel door ton Kihbenlrop zijn ontvangen. Met, schijnt raa Daitache zijde de Kogels, tn- dein.ir, In- niet aK een iiltlmalllin sa te lallen. is genoemd, waarbiaaea • iiiidal geen termijn dc Britsen ftanscae #'is,-h rervaM nt*oet /i.jn. ook al niet. lund.ii zells hrt triagfucaea
en
dr aaibaaaaéeanni nog geen
oaefogsrcrlüß> ring, maar rJeckt* een afbreken van de dipte» aurttekc betrefcalagen beteebeat
De koffers
laf wonlt
tn;itt\
Om een denkbeeld te vormen van de uitgebreidheid van deze nieuwe dienstregeling, is |het interessant te weten, dat de dienstregeling iop 15 Mei vier bladen bevatte, dus een oppervlakte bad van zes vierkante meter.
Maandag krijgen we een dienstregeling van drie vierkante meter oppervlak, dat wil dus zeggen, de helft van wat vroeger verreden werd.
spoorwegdirectie blijft. cfe oude dienstregeling zooveel mogelijk te benaderen. liet geheele moderne materieel zal weer praetisi h in vollen omvang „in de vaart" worden gebracht. Op het middennet komt de uurdienst terug, de oude hoofdlijnen, zooals Amsterdam—Haar-
GOEDERENVERVOER zooals reeds gemeld, verboden en wordt be
een
Daitacti antwoord gewacht ca ranncJitead zijn Heaaternea Coatan-drr geaweaftchanpclUk naar É> WBaetaMtlaaae gereden. Hel i- rvenwel nog niet hrkrml. ot /.ij raa olln i, ' I anl-
raa
Zaaatagai
»fIM llfaaaai gP Hield. \,,lri«eer gaas retana, zii bel dan ,»>k ia
maal.
Inmhfdeis is er evenwel nog niets ge-beard Gisteren en vann.uht h,-i»hcii de Knjcelache en dr
onsen correapnntlcaO.
Van
wijziging ingetreden, welke door eeh groot lem—Dordrecht—Rotterdam, worden volledig deel van het publiek om begrijpelijke redenen hervat en op het Zuidhollandsche electrische wordt toegejuicht: zoo zullen voortaan voor net Rotterdam—Hofplein—Seheveningen, zal alden aankooi) van beroepskleeding geen speciale vergunningen, zoogenaamde „Beztigs- les weer normaal loopen. schcine" meer noodig zijn. Ook de bepaling, De groote bevolkingscentra in Holland wordat voor hei laten bezolen van schoenen zulke den dus rijk bedeeld. Op de andere lijnen, zooals bijv. van Leeuwarden. Groningen. Twente. Nijmegen, Maastricht, Middelburg en Eindhoven, komt de twee-uurdienst. De verbinding van het Zuiden met Zeeland is van Maandag af zelfs weer volkomen nor-
■
Krans,he
i.iini kaa miiiiirrr
JJ.
paMefc
gepakt.
de Britschc en Fransche ambassades ziet het er intusschen vreemd uit. De leden der legaties hebben hun woningen ontruimd, hun inboedel gepakt en w achten op nadere instructies uit hun hoofdsteden: de heeren der Brit«die ambassade hebben voorloopig hun intrek genomen in hotel Adlon unter den Linden, vlak tegenover de Fransche ambassade, waar de Fransche diplomaten eveneens bij gepakte koffer? een afwachtende houding aannemen Liptkl. de Poolsche ambassadeur, heeft dat behoeft niet te verbazen zijn papieren aangevraagd en reeds gekregen. Het gebouw van de Poolsche ambassade en van het Poolsche consulaat in de Kurfürstens'.rasse wordt door beambten der geheime staatspolitie bewaakt, om te verhinderen, dat onverantwoor delijke elementen of heethoofden daar iets zou den ondernemen. Dc Poolsche heeren keeren waarschijnlijk n den loop van den dag via Kopenhagen naar hun land terug. Het uur van hun vertrek wordt zooals dat gebruikelijk
IN
1
—
—
—
veroordeeld. De Duitsehe regeering is van meening, da; haar tegenstanders, evenals in dc jaren 1914 tot 1918. willen pogen door het verbreiden van onware geruchten, bet tn ireele peil van hot Duitsehe volk te breken en dat zij in hc. bijzonder zullen trachten, dn doel te bereiken door het draadloos uitzenden van
O"
Prins Bernhard in den Raad van State. s-GRAVENHAGE. 2 Sept. 7..K.H. Prins DeiUhard der Nederlanden woonde hedenmiddag een der buitengewone vergaderingen van -
1
T."i% la van den ouden. Prof. Goudriaan zeidc. dat het streven van de
i' «n
1
oorlogsverklaring.”
;<■
.•
wel
van voor 1.1 Mei
zij voor hrt
-
,'..1
„KRIJGSRUMOER ZAL WELDRA VERSTOMMEN.”
ring welke door het pact Hitler—Stalin was gewekt, hoorde men op een aantal banken tusschen het klaterende applaus kreten als .Foei". ..Foei' en „verraders" Deze -oespraak
afeaae reejeitag, welk,-
Is. Van Ryckevorsset, medelid van de directie, heeft het in procenten uitgedrukt en vertelde ons, dat de beperkte dienst van Maandag
der Berlijners:
I
li,*
Bosch-Eindhoven-Roer-
mond-Maastricht Een-uurdienst: 'heen: 610 tot 23.10; terug 523 tot 21.23>. Amsterdam Hilversum Amersfoort Utrecht Twee-uurdienst 'heen: van 8 40 tot 20 40. twee-uurdienst terug 8 14 tot 22 14. Amsterdam-Uti echt-Arnhem. Een-uurdienst: 'heen: 6.33 tot 22 33. terug: 6 16 tot 23.16. Voor verdere bijzonderheden raadplege men de tabellen, welke in alle stations zijn aangeplakt
rata hei
en spoor
—
•.
Bat eaattta
Leger
—
—
Amsterdam-Haarlem-Zand voort tweeuurdienst van 7 05 tot 23 05 en een twei -uurdienst van 743 tot 21 43. terug: elk uur van 6 25 tot 23.25 Roosenda'-'-Den Bosch-Arnhem-Zwolle-Groninger. 'Leeuwarden' Tw. euurdïenst 'heen: van 706 tot 19 06: terug: 5.47 tot 19.471
ii li i
den heer
correspondent). ..Het is een pak \aif ons hart. dat we de/e uitgebreider dienstregeling weer henhen." aldus uitte prof. (» oud r iaan zijn \reugde over het feit. dat van Maandag a.s. af na machtiging \an de militaire autoriteiten weer een uurdienst kan worden gereden op alle geclectrif iccerde liaanvakken voor het personenx ervoer. onzen
UTRECHT, '2 Sept.
-
Utrecht-Den
—
(Van
onderhouden:
Amsterdam Haarlem Den Haag-Rotterdam-Dordrecht normale uurdienst 'heen 6.43 tot 23 43; terug: 606 tot 23 06>. Voor tusschenstations zie het spoorboekje. Rotterdam-Vlissingen normale uurdienst 'heen: 555 tot 22 55; terug: 642 tot 0 36i Voor tusschenstations
verhoogd.
spoorboekje?
Nieuw
in een spoorbrug nabij Luik. De ramp nam een dergelijken omvang aan. omdat men in de pijlers van de bruggen in verband met den huidigen politieken toestand ladingen dynamiet had geplaatst. Op bet moment, waarop de bliksem insloeg, ontplofte ook de dynamiet. inslag
Beperkte diensten door heel het land. Beperkte dienstregeling Electrisch baanvak ingaande 4 Sept. bijna normaal.
Oorlogsrisicopremies in Engeland met 50 % LONBEX,
Twee volkomen vernielde spoorbruggen en groote schade aan de huizen in de omgeving, ziedaar-
reizen.
weer
•
Eén kreet. van
den Hitler-groet.
tarief raar ant* lagsrc-r-sekeriagea beeft ac anaar raar in- en uitgaande ladingen Biet verhoogd, in At waarin tarief raoc gavaßea onderdrukking te verdedigen act in- en uitgaande Alle naties, die door den wensch naar lading betseffde is. expansie van Duitschland worden bedreigd In die gcvidlfii waarin bet tarief raar taalazouden nooit moeten vergeten, dat ook voor hooger is gaai raar uitgaand,* via»hrraeaaea haar Frankrijk het offer wil brengen van het zal ten de nieuwe laii,-ts\,-rhoogiiig gelijk /ijn bloed zijner beste zonen. 'Nadruk verboden. aan 9w% van ar premie mui tnafsvrac-Bten.
—
toespraak
WANKLANK.
anderen zullen dit binnenkort doen. De mobilisatie voltrekt zich in een volmaakte orde voorzoover wij hierover te Parijs althans kunnen oordcelen In de commentaren, die het publiek op den toestand levert, klinkt geen wanklank door Eens te meer maakt Frankrijk zich op tot voorvechter van de vrijheid en het recht, om de menscheiijkheid tegen
—
ens
GEEN
de straten, was alles kalm. vorige dagen Sommige soldaten hebben zirh weer bij hun regimenten gevoeßd.
de diplomatenloge.
'
op het vliegveld Tempelhof onderstaatssecretaris van Buitcnlandsrhe Zaken. Woermann. ter begroeting aanwezig. In vijf auto's, met de Sovjet-vlag voorop, werd naar dt kanselarij gereden, waar oe wacht stram in de houding stond opgesteld. Ken groote menigte wachtte voor het gebouwen verwelkomde de Sovjet-Russische gasten met
—
Fransche soldaat haat koestert. De zitting van vanmiddag heeft volkomen aan de verwachtingen beantwoord en li M overweldigende manifestatie geworden van moreele eensgezindheid en van vaderlands-
In
aankomst
Enkele afgevaardigden, waaronder Bergery Met het vertrek van den Poolschen ambasvroegen het woord Herriot deed opmerken, sadeur Lipski acht men te Berlijn het laatste dat de bijeenkomst der v -orzitters besloten contact tusschen Berlijn en Warschau verbrohad. dat het wetsontwerp niet het voorwerp uitmaken zou van een openbare bespreking ken. In Duitsehe kringen blijft men er echter Bergery verzette zich evenwel hiertegen Hij bij. dat er geen staat van oorlog tusschen beide had reeds voor de zitting gevraagd dat de landen bestaat, doch men geeft toe. dat het Kamer zich in geheime zitting zou vereenigen. moeilijk is een definitie te geven van den hetgeen geweigerd was Eens te meer gaven 'United Press'. de afgevaardigden Bergery ongelijk, want op juistcn toestand uitnooriiging van Herriot besloten zij bij handopsteken, dat er geen debat zou zyn. De zitting werd derhalve opgeheven.
geldt ook voor het Duits, he volk. waartegen, zon zeide Daladier en hij legde daarbij d, n nadruk op hrt vv oord
volk
Bij
was de Du itsche
■
voelens.
kapitein Sedich. De nieuwe Sovjetambassadeur Alexander Skwartzef BH de eerste secretaris tan de Sovjettegatie Paflof, hadden de reis met hetzelfde vliegtuig gemaakt.
■
gens alle volkeren. -le, lil-
en
stemmen
je-
volkeren,
Skomiakof. majoor Bajanof
.
jegens de
nel
—
I»e Fransche regeeringsi -hef heeft het dui-
koestert
De Russische militaire missie is \ai-middag hall/es per vliegtuig via Zweden in de Duitsehe hoofdstad aangekomen. De missie hestaat uit vijf Sovjet Russische officieren, den commandant van het legercorps Purkajef. brigadecommandant Relakof. kolo—
het verlaten van het spreekgestoelte werd de voorzitter van den ministerraad BERLIJN. 2 Sept De fooUcfat ambassaopnieuw hartelijk toegejuicht. De communisten applaudisseerden eveneens Onmiddellijk daardeur Pipski. en het grootste deel van den staf na werd de zitting verdaagd, opdat de finander ambassade, zijn vanmorgen acht uur per cieele commissie bijeen zou kunnen komen. vliegtuig via Zweden naar Polen vertrokken Deze onderzocht het verzoek om buitengewoDe Duitsehe ambassade te Warschau treft ne credieten. waarvan hierboven sprake is. Zij had slechts een halfuur noodig om de maatregelen om tot ontruiming over te gaan zaak te behandelen en de zitting werd hervat. Naar United Press meldt, zou een deel van Het oordeel der commissie was met algemeene den staf reeds naar Berlijn vertrokken zijn. gunstig.
antwoorden.
Frankrijk
BERLIJN, U Sept.
j
vaderlandsliefde.
(<'>
te Berlijn.
geeringschet vervolgens voorlezing van de verklaring, welke men elders m deze editie vindt en welke op de meest nauwkeurige wijze Frankriiks positie in de huidige crisis aangeeft. Herhaaldelijk onderbroken door woorden van instemming en applaus, sprak Daladier kalm en bezadigd zijn rede uit. bijna zonder stemverheffing. Dikwijls ook verhieven de afgevaardigden zich van hun zetels om meer kracht bij te zetten aan hun instemming, vooral toen de president van den ministerraad sprak van de banden welke bestaan tusschen Frankrijk en Polen, van de onverbrekelijke solidariteit tusschen Frankrijk en Groot-Brittannie. van de aanhoudende pogingen van Frankrijk om den vrede te behouden en zijn wensen tot vrije en loyale onderhandelingen, indien de aanvaller zich terugtrekt, de onmogelijkheid voor Frankrijk en Engeland passief toe te zien bij een aanslag op een bevriende natie en van de verdediging der vitale Fransche belangen, die thans op het spel staan. Zeer treffend was het overzicht, dat Daladier gaf van de gebeurtenissen der laatste jaren gebeurtenissen, welke glashelder de kwade
van
(Van onzen
Sovjet-missie
der Kamer.
Bewogen zitting Manifestatie
Militaire
i
Het
tod
gende:
Berlijn maakt ook heden nog niet den indruk van de hoofdstad van een land. dat zich in oorlogstoestand bevindt. Men ziet geen martroepen en wapperende vaandels. Voor diengene. die Berlijn voor het eerst zou zien. maakt de stad een normalen indruk: slechts de ingewijden kunnen een vermindering van het verkeer vaststellen, al vormt zich onmiddellijk een lange .ij auto.», wanneer de verkeetssignalen op rood overgaan. Op de lijnen naar de voorsteden schijnt het verkeer meer beperkt te zijn dan in Berlijn zelf. De bevolking verricht rustig haar werk. Er wordt zelfs meer gewerkt dan voorheen, want de thuisgeblevenen moeten nu ook hol werk der opgeroepenen verrichten. Zelfs de huisvrouwen hebben het drukker tan antiers. daar zij nu ook zelf moeten halen, wat vroeger de winkeliers thuisbrachten. Za teidag is de groote dag voor hot koo|>en van vloesch. Des morgen» zag men dan ook reeds ,ange rijen vrouwen voor de slagerijen wachten. Dat is minder een gevolg van gebrek aan vleosch dan wel van de formaliteiten met de (hoerende
distributiekaarten. Er wordt ondertussclien voortgegaan met de bescherming van de Heilijnsohe kunstschatten met zandzakken. De kostbaarste stukken worden in de kelders en in kluizen opgeborgen.
Het stukgoederen-vervoer zal weder zoo snel mogelijk geschieden en het oude dovips ..des avonds weg, des morgens in huis",
Steenkoolvoorziening gewaarborgd. Ten aanzien van het UTRECHT. 2 Sopt. vervoer van steenkolen kan vvonien medegedeeld, dat het wagenpark van de Spoorwegen geheel ten dienste is gebleven van de Nederlandsche Spoorwegen, daar dit wagentype niet geschikt is voor militaire doeleinden. Haar de productie van onze mijnen vrijwel gelijk is met het binnenlandsrh verbruik, geeft dit den waarborg voor den komenden winter, dat alle dan voorhapden voorraden brandstoffen door het geheele land per spoor kur.nen —
worden aangevoerd.
FIETSENDIEF GAF
ZICHwagenladingen word: echter de medewerking van het publiek ingeroepen. llet aantal wagens is nog beperkt, maar het wordt voldoende geacht om alles goed te laten loopen. De belading zal -vermoedelijk op een Heler onder dienst. dag kunnen geschieden en de lossing eveneen?. (Van onzen correspondent). Kr zijn enkele wagentypes, die niet in dienst HUIZEN, 3 Sept. De chef-veldwachter kunnen worden gesteld. Het publiek moet daarkeek- gisteravond vreemd op, toen zich een mede rekening houden. jongmensen op zijn bureau meldde met de De rijwielen kunnen weer worden mee..Ik hel) een fiets gestolen, zij mededeeiing: genomen. Onvoorziene omstandigheden natuurden Tafelberg." De aangifte bleek juist ligt bij lijk voorbehouden. Ten allen tijde hebben de te zijn en onderweg vertelde de 21-jarige jonmilitairen voorrang en als bel geeischt wordt, geling, dat hij te Bussurn en de laatste dat de bagage of militaire vervoer vóór gaat. week drie fietsen had gestolen, twee had hij dan moet het publiek wachten. Het zwaartebij een heler gebracht, maar toen hij met de punt is gelegd op het stukgocderrnvervorr. nerde kwam. was de heler voor betere diensten opgeroepen. KLEINE STA TIONS. Hij bleef dus met de fiets zitten en bovenDe aansluitingen op treinen zooals het pudien l,ad zijn meisje hem gisteren laten zitten. bliek die kent van de dienstregeling voor iö -Met al die narigheid wilde hij maar liever Mei. komen terug. Alleen zijn er enkele kleine gaan „zitten", waarin hij al ervaring begint te :iw-rhenstations uitgevallen. Hierin zal voorkrijgen, want hij heeft reeds twee keer een zien worden door busvervoer. In elke lacune paar maanden in de gevangenis doorgebracht die mocht ontstaa., is voorzien. Een speciale wegens diefstal. organisatie is ontworpen om met autobussen De jongen, die uit een groot gezin alhier is, de uitvallende diensten aan te vullen. wordt ter beschikking van den officier van Justitie gesteld. De heler zat er meer van Naast dit alles heeft de direc'ie der Spoor-
ZELF AAN. was —
wegen in overweging genomen de mogelijkb id van uitgifte van een poorboekje. ten einde her publiek op de beste wijze te kunnen
inlichten. Voorloopig echter zal het publiek I n de kleine dienstregelingen, zooals die aan de stations tegen zeer geringen prijs beschikbaar worden gesteld, voldoende hebben. De snelheid der treinen zal de honderd kilo r.ieter per uur niet overtreffen. Het zal namelijk niet mogelijk zijn de snelheid der Dies"i-tienen op het oude peil te houden. Toch gaa; het snel gneoeg.
hooren.
Boedapest zegt:
er is nog
geen oorlog. BOEDAPKST. 2 Sept geering heeft
nog geen
-
Dc Hongaarsche re-
enkele
nputrahteits-
dat er op het oogenhük een staat van oorlog(Reuter). voering bestaat. —
Zondag 3 September 1939
4
BETIMMERINGEN
UITVOERVERBCD NATRIUM BISULFIET.
EBi T It \ I. I VKKWAItMIM. €
v. d, GHIJS Tel. 53520
van
.1. >1. SCHMIDT 72.
Waar dag
<.40 et. per
ingegrepen hij een
roli. een
veel te hoog bedrag WML
zich
verduisteringspapier
is
miorielno/p
I
zij door prijsopdrijving te worden
15e depotbatal-
I
Vr|] voor elk accountantsonderzoek
gedu-
TEWATERLATING M.S. „CASTOR”.
passagiersschip tor
zijn
vermogen
.
Castor" in aanbouw
draagvermogen 21d0 pl m 1300 APK..;
voor ge-
ton: machine-
,
dienstsnelheid
De tewaterlating is door vele belangstellen-
I
Nievelt Goudriaan. te Rotterdam. „Rondom
Hoogspanning op het
TIJDELIJKE WIJZIGING RIJTIJDENBESLUIT. De
IX1
«iirilrn
Md tnnn.nki.rt
tlifi-niaakt.
js«-i
bevolking
\
zullen
."
aan
worden
DtbÜStet
van Sociale Zaken heeft bepaald voor alle bestuurders van vrachtauto's in alle gemeenten de> rijks, dat van 3 tot en met 16 September as ontheffing wordt veneend van het bepaalde bij de artikelen 25. 26. 29. 30 en 32 van het
■
'
■
'
■ ■
girokantoor, enz. Bij liet ltoofdpostkantoor
wordt deze bescherming ook voor de benedenramen geplaatst. Zaterdag is ook begon-
men. Schuchter komen zij voor de loketten. „Ik ben die en die. Woon daar en daar. ik wil graag mijn distributie-kaart . Zoo komen er thans honderden en honderden aan het Singel te biecht. Sommigen wonen al een halfjaar of langer op niet opgegeven adressen. Zij zijn plotseling weer uit het onbekende opgedoken en laten zich weer gelden. Zij hebben weer een adres, een gezin, een stam en .willen een stamkaart. AU right. zij krijgen dien, maar:
hwimfel lii»>g»panniiig hij »HMi .I.'
Zandzakken in het koninklijk Paleis.
de gemeentelijke registers waren at dezen mysterieuze, twijfelachtige en althans onvindbare figuren geworden. Nu het om levensmiddelen-kaarten gaat. is de angst cr ingeko-
p It
14 dagen.
■
Voortaan eerder aangifte doen Ja, ja.. • • 79-1.000 bedraagt het Inwonerstal van de hoofdstad. Daarbij zijn tal van vreemdelingen, die ook onder de zorgen van het Bevolkingsregister vallen. Zij krijgen evenwel een stamkaart van an'iere kleur. Al de honderdduizenden kaarten moeten nog door de ambtenaren ingevuld worden. Dat gebeurt Donderdag a.«. in Artis. Dit is evenwel slechts een onderdeel van al 't werk en hoe druk het bij dezen dienst in werkelijkheid is. blijkt uit het feit, dat er vrijwel dag en nacht gewerkt wordt. Ook Zondag gaat er de arbeid
zoonls het stadhuis, het
...
—
le een werktijd niet meer dan 14 uren, 2e de gezamenlijke duur van de tn één week vallende werktijden en gedeelten van werktijden, met meer dan 72 uren; 3e in-diensttijd niet meer dan 16 uren mag
In razend tempo werkt het Bevolk ingsregis
een Imalton twee opeenvolgende diensttiiden gelegen rusttijd ten minste 10 uren I 4e dat
bedragen.
Invoerprijsverschilroge
—
Hier staal viei- personen. Wij zijn met ons
door.
OOST-INDIE.
VERKEER UIT INDIË. Barometer £
.
i
ۃf
1"
5 -
H
_
fjg
I
?
Wind
§3
?
-
B*
tn gr. C. boy.
jf* S
2£5
|«|
15 ff*i
Temp.
"
(+ >
and.t—)
normaal
■ -
Bilt
04.1
+1 t
Miarrr
64.3
+0.3
De
OZO
2
stil
17 +:t
\iew
!
18
1. bew.
+4
■
•BH
:i ■ ■
!■(.:..■■■.■■■■■ .
it
■■i ■
■
:.
■
-
geleden nog por dat
■--
I
i i: l
ui
*****
paspoorten
<•;•
Burgerlijken Stand. .
.
Het
zijn
Ook voor de naar Europa varende schepen ■
2.%**
Daar het
leiding van de Lucntvaartschool onderhandelingen gevoerd om althans te verkrijgen, dat boven Schiphol de lessen mogen worden voort-
Civiele luchtvaart in het gedrang.
men:
li.i.
-,u >,i„^r stelt men zich aan ei OStlg ernaar bloot. dat onder deze verHM spreekt vanzelt „,„,,
„WIJLEVEN VAN UUR
voer van een
Kotiier.
Lieze macnine
is
vanoaag
TOT
Corridor door Nederland. \an
uur
lot
uur."
zon
deelde
gisteren "men onop Schiphol nic. dest tn lea i- te I ir. Mei laad voor kei Internationale luchtverkeer via de Amstpi-daiusrhe Imhf haven gord wpergegevea. 7,00 wist urn een uur te voren Mg niet, of de dienst SfJ
■
:
..
■
■ ......
....
.
:
■
„„;.„,,!:
|
1
konden men
moet
bel
In leder geval was
dat zoo mogelijk doorgevlogen
eens,
worden
worden.
en
alle
krachten
ingespannen
•
Parijs prei door zou gaan. Ile verscherpte -houdingen hehhen terstond haar voelen op het lut lil verkeer.
weerslag
vt-r-
-
band met de internationale situatie, de volgende maatregelen: de ...Marnix van St. Aldegon-
:
de" vertrekt G September naar Europa. In verband met de mogelijkheid, da; dc route om de Kaap zal moeten worden genomen, kunnen geen
passagiers
voor Colombo of Port Said
worden geboekt. De „Christiaan Huygens". op weg naar Indie. thans in het Zuidelijk deel van een
Hoogste temperatuur: 21 gr. C.
Laagste
temperatuur: 5 gr. r.
gezet. Juist nu het civiele luclltvaartverkeer nagenoeg is uitgevallen, heeft men alle gelegenheid boven de Amsterdamsche luchthaven vllegonderriclu le geven zonder gehinderd te worden door liet anders zoo drukke luchtverkeer. Er bestaat gegronde hoop, dat deze dispensatie zal worden verleend, mede door het groote belang, gelegen in een voortzetten van de opleiding der aanstaande beroepsvliegers.
—
=•
Zee, wordt 14 September te Tandjong-Priok verwacht.
«as 10Ó7.1 de Roode
laagste
70 gr. F. te 41 gr.
TELEGRAMMENENZ.VOOR BRITSCHERIJK.
F
Bevolking kalm.
te
De Indische bevolking neemt de gebeurtenissen in Europa kalm op. In het algemeen is bij het publiek geen neiging te bespeuren om meer in te slaan dan gewoonlijk, ofschoon een zeer lichte nervositeit hier en daar tot uiting komt. In enkele gevallen wordt getracht, iets meer dan gewoonlijk te koopen. waarbij de belangstelling vooraf uitgaat naar witgoed, doch
HET
de winkeliers gaan zeil onmatige ïnkoopen tegen. In sommige winkels an levensmiddelen en dranken zijn de laatste dagen uitzonderlijke bestellingen ontvangen, doch ook hier wimpelen de Chineesche handelaren zelf alie abnor-
GEBIED-
Vanmorgen zijn de herren I'lcsnian. .Martin en D« Fries op het K.1..M.-hoofdkantoor bijeen
■rekomen. om den toestand tr bespreken. I»e s|. tastte is dermate onzeker, dat geen besluiten
■
p
UR.”
-NEDERLAND-VERBODEN
„_»«_
richting heeft de K.L.M.-vergeen enkele verandering onder-
De lijnen van de K.N.I.L.M. zijn tot dusver
I»
771.4 m.m.; Vestmanoer
n
naar Nederland ver-
vastgestelde schema. In
korf.
onder dienst gaan. personeel van deze afueeling door tientallen belasting-ontduikers, die vroeger op dienstneming .sterk is ingekrompen, is er zoodoende toch nop werk voor ieder. ~_VI Maar de bedrijvigheid, de hoogconjunctuur, heeft zich van het stadhuis naar het bureau den. Verder honderden andere zondaren: zij aan den Singel verplaatst. den
binding nog
'het
.
Ittil I cril.-i
—
temperatuur
vrijwillig
tuut van
volgens
■
Hooi"ll<.l<M'|»
Het congres van den Algemeenen Nederlandschen Dilettanten Tooneelbond. dat op 10 September as te Utrecht zou worden g< houden.
ItMJLi
.
COONANS
Congres Alg. Ned. Dilettanten Tooneelbond verdaagd.
.
Bar.
,
o
!t ur.r:
:
ii
ie
.
ii
zijn 15 passagiers geboekt.
.
\
,
v
...
■
Ic
2 September
bewijzen van Wdi-rlaiiili'rsrliap werden Bange* vraagal, is dit nu tot een 23-tal te zanten lajgakrompen. Benige compensatie geef» de vraat naar bewijzen van gord gedrag door hen, d r
...
,
«.
maar weinigen moer. Terwijl
is vanmorgen van TjPilitan naar vertrokken. Voor tus-chcntrajecten
Wostwaartsche
loop
rcsseeren
i
:
.;
De „IM" Nederland
trekken
Het rei/en staat haast stil. De paspoorten intc
n
.
—
1
ui
ver-
van zaken hij een anderen gemeentelijken dienst: hij de paspoorten op het stadhuis.
*—'-
■~. .
eigenaardige tegenstelling in het
De „Emoe", met als BATAVIA. 2 Sop:. bestuurder Hondong, la naar Rpngoon vertrokken voor het overnemen van de post van
De K.L.M.-vliegtuigen
•
Bij de paspoorten.
roggemeel.
Op Schiphol zegt
postkantnor, het
nen met zakken het Koninklijk Paleis binnen te dragen door den niciorcn doorgang van de üarnzijde. Verschillende kunstwerken en dc daken van het paleis zullen er mcc gedekt worden. Men ziet ook wel cmployé's van bankinstellingen en rijksgebouwen bezig met het vullen der zakken.
WEEROVERZICHT.
—
.
-
Paspoorten.
■
2 Sept
die uit zuiver laksheid hun adressen niet hebben opgegeven.
.
's-GRA VENHAGc.
voor
TWEE AFDEELINGEN.
Ongeveer 800.000 distributiekaarten moeten gereedgemaakt worden.
■
Voorloopig
Distributiekaarten.
Bevolkingsregister.
verkrijgen.
Rodin”.
Tot nader order blijft de tentoonstelling Honderd Jaar Fransche Sculp'uur" in het Stedelijk Museum te Amsterdam open voor het
■
gaan. toch over tie tusscnenliggende periode pe'-soneele belasting voor deze objecten moeten betalen. Tvn aant.en van dezen regel, die als onMiiyk wordt gevoeld, nu velen gehee' buiten hun eigen wil van hun desbetreffend eigen, dom afstand moesten doen. traenten de VN. A C. en ile A.N.W.B. een betere voorziening te
"tv/!
ABONNÉ'S
De f degrwf
vermeld. '
Bijvoorbeeld: 2e compagnie.
voor
100.000
HEEFT
schaffen.
moge een waarschuwing
wanneer Iwen, peerd dreigen
RUIM
inspectie de aanslag *s vast-
De wettelijke bepalingen brengen mede. dJt clegenen. wier motorrijtuigen, vaartuigen of paarden thans zijn gevorderd en die bijv. in December tot aanschaffing van andere over-
leven
geopent*.
BETALENDF.
vprtrapino
gebleken, dat dp poststukken,
van het depot worden
I
belasting.
aan te
waardoor
ontstaat. Zoo
teringspapier bij den drukker in beklag nam. Tegen den drukker is proces-verbaal opgemaakt. Voorts zal hij niet meer in staat zijn
te wachten.
\-,
is vandaag
hoeft gevat
I adresseerd
De uitspraak op een zoodan gj aangJte kan '\orden uitgestald tot na afloop van hel belastingjaar, dus tot nu 31 December a.s. Men dient dus ook na indiening van het verzoek om ontheffing eerst de nog r-wserende termijnen van den belastingaanslag te voldoen en verder de beslissing van den inspecteur af
en
De politie
VELDPOST.
gesteld.
moet
—
van prijsopdrijving.
—
nirns
Sept.
31981.
Amsterdam, tel.
nacht gewerkt wordt.
en
:
vanmorgen krachtig
MII II lilt I.KHKI Ik.
Naar wij van 's-GRA VEN'H AG E. 2 Sept. rie K.N.A.C. en den A.N.YV.B. vernemen, kunnen zij. die zijn of zullen worden aangeslagen in de personeele belasting voor motorrijtuigen, vaartuigen of paarden, welke thans door 'het rijk zijn gevorderd, ontheffing dier belasting vorkrijgen over de volle maanden van het ju ar, die sinds die vordering nog nic: waren ingetreden dus van 1 September af). Deze ontheffing wordt slechts verleend, voor zoover in den loop van het jaar geen andere motorrijmi. gen, vaartuigen of paarden worden aangeschaft. Vnn de afschaffing der motorrijtuigen, vaartuigen o: paarden door den verkoop aan het rijk dient binnen zes weken aangifte te worbelasc;on gedaan hij den inspee"ur der tingen, in
AM>TFRI>AM,
AMSTERDAM, 3 Sept.
gevorderd is? Ontheffing
FOM
KERMIS ZAANDAM
bestraft.
Z^Z:,
Prismakijkers KOKIN
of paard
uw auto
higrith I
(
Tweede Blad.
—
Prijsopdrijving
Restaurant
b/d Leidi
raiatmCafeteriaprijzensa»
Ook ten aanzien van dit artikel zullen, indien de hier te lande aanwezige voorraden zulks toelaten, dispensaties kunnen worden verleend Ter verk rijping daarvan w ende men zich tot het crisis uitvoerbureau, Piet Hetnplein 6.
WAT DOET DE FISCUS
Als
Nolmpid 3
—
IV. C HI'LSMAN'Ji .Ir.
Fa, K.
Familie "V yWh<
's-GRAVENHAGE. 2 Sept. De regeering heeft de reeds bekend gemaakte verboden van uitvoer voor bepaalde goederen aangevuld me:
™
DE TELEGRAAF
—
en in de warongs is tot dusver zeer weinig te merken van eenige neiging tot prijsverhooging. geschiedt
Klachten hierover en verzoeken om
tcriißbeta!ing kunnen niet in behandeling worDri uitende overbrenging dezer telegrammen
om althans een beperkten Itenst met verschillende hoofdsteden te blijven
moeten worden
doen
iitiderlmiiflen.
Britschc trokken. Er wordt ln Den Haag druk onderhandeld over een voorzetting van den Indië-dienst
rijk
en met via het Britsche rijk te
het zeer wel mogelijk zal zijn vergunning te dingen. Daarbij dacht men aan de toestanden in den oorlog van 1914-'lB. Na eenigen tijd wer-
de scheepvaartverbindingen ook hersteld en hadden, hoewel spaarzame, afvaarten weer plaats Het eindbesluit van den krijgsraad bij de K.L.M. was. dat slechts een afwachtende houding aangenomen kan worden; met alle krachten zal echter worden geijverd voor het
RIJKSBUREAU
VOOR
STEENKOLEN
EN HOUT.
den
t
dat er een „luehteorridor" is, loo| end van Schiphol naar de kust. ten einde den K.L.M.vliegtuigen, die den dienst op Scandinavië nog onderhouden, gelegenheid te geven ons land te verlaten en binnen te korpen Zij volgen dan verder de zeeroute, gaan natuurlijk niet meer over Duitschland. zoodat zij uitsluitenc te maken hebben met Nederlandsche en Scandinavische gebieden. Intusscher. is de dien-i op Kopenhagen. Oslo ei Stockholm de eenige, De Parij-sdienst weid, daar geen verlof werd ontvangen van Frankrijk, voorloopig stopgezet. Wat :,onden beueft. vertrok met speciaal Verlof één machine uit de Engelsche hoofdstad
Indië-vliegtuigen. De michines voor Indië, die onderweg zijn, zijn naar Alexandrië gedirigeerd, waar zij in afwachting van nadere orders voorloopig zul-
Er zijn thans beperkende bepalingen van kracht geworden voor de burgerlijke luchtvaart boven Nederland. Men mag alleen vliegen tus-
schen zonsopkomst en zonsondergang op een het aard oppervlak en alleen boven de gebieden, die op btfgaandC kaar: zijn aangegeven. Bovendien Is er nog een kleine uitbreiding gegeven aan de hoogte minder dan 500 meter boven
en met hout voor verschillende doeleinden op alle mogelijkheden te zijn voorbereid, is overgegaan tot het mstellen van een
brandstoffen
Aneta verneemt van de directie der Kon. Paketvaart Maatschappij, dat de vaarbeurten op haar binnen- en buitonlandsche diensten geheel volgens de dienstregeling bevaren worden. Het verkeer van passagiers en goederen is dus niet door eenigen getroffen maatregel
MEER BETALENDE ABONNÉS dan alle groote Dagbladen te zamen heelt
Nederlandsche
De Courant Het Nieuws van den Dag nl meer dan 275.000 (Vrl|
voot
elk accountantsonderzoek)
MET DE COURANT BESTRIJKT UW ADVERTENTIE NEDERLAND
Tweede Blad. 15
Zoodag 3 September 1939 —DE TELEGRAAF
Lachend, verbaasd, geërgerd
Kinder-Telegraaf
Joost
de spin
en
WATZIEN WE DEZE WEEK
moeilijk, twee kungetjes voor de ogen, een 'boogje voor de neus en een Streepje op de plaats waar de mond moet zitten, een cirkel er omheen en je hebt er al een Maar om een uitdrukking aan een gezicht te geven, dat is heel wat lastiger. E]n niet eerst tekenen en dan kijken wat het geworden i<' Nee, eerst beslissen wat het wor-
Een zomer-vertelsel
den moot en dan pas rekenen. Je zou bv. zelf het gekozen gezirht. hetzij vrolijk of kwaad kunnen trekken en het dan even in de spiegel bestuderen.
Hieronder zie je tien van de meest voorkomende uitdrukkingen: Joot>t klopt aan cl, .
Fijn' - juichte Jonst.
En
braaf
gaf
hij
deur van Snippie.
S
~
=
ik zal mijn best doen.
zo loom wordt en waarop heel wat gedaan. Joost had al vacantie r een dutje voelde hij niet veel. maar han'-ifcerig was hij toch wel Hij zat achter de ti. di ;rote eik hij had e. n leesboek .mc.ei het tumtafeltje liggen, zijn meccanodoos en apog een leg-puzzle en toch verveelde hij zich. Had moeder gel ik, had hij beter een halfuurtje kunnen gaan slapen' Hij keek eens Vond en zijn oog viel op een grote spin. die een geweldig net had gespannen over de duilendschooutjes vlak bij Joost liep er eens steen en wilde de spin plagen Hij stak een Jtrherp stokje naar haar en ,ag hoe ze dadelijk peten introk en als de wind langs een draan Hregacsoot Omdat het zo vlug en vaardig ijff. beurde, baatte de kleine jongen in lachen mnt maar opeens zweeg hij want een nijdig JOsinnig stemmetje zei: ..Daar hoef je nu heleiaJ niet om te lachen! Het is in de eerste plaats niet in orde. dat ;e een dier plaagt en Jji de tv. ede plaats heb ik het veel te druk om door jou lastig te worden gevallen . Hel Was de spin. die sprak Joost had van schrik het stokje laten valik bedoelde het zo erg niet.' stotat'. Ik terde hii. ..maar waarmee heb je eh hi'l druk Ik verveel me een beetje, zie je M chien kan ik je helpen"" De spin kwam naderbij en liet een spottend lachje horen, ..Helpen" Waarmee' Wou je Voo! me spinnen Dat kun je immers niet Maar wacht eens je toch . misschien kun Bal voor me doen' Om weer goed te makten, dat je me zo even zo liet schrikken! Je kunt
■%i>
men
voegde
storen,
ze er aan
klopte aan
pakje ..O. gelukkig dat ze er zijn. Ik heb mini kamertje net een grote beurt gegeven en nu kan ik ze ten minste ophangen verzuchtte de elf ...Mag ik dat kamertje eens zien!" vroeg Joost nieuwsgierig. ..O. jawel Joost stapte het deurtje binnen en tuurde rond Enig zag het er hier uit! Om een klein afgezaagd boomstammetje heen dat als tafeltje diende, stonden vier heel kieine paddcstocltjes In de hoek was een vogelnestje, dat als bed was opgemaakt, de dekentjes waren van mos. het kussen was van paardebloemenpluis. Joost zag hoe de elf handig de twee nieuwe gordijntjes spande voor het enige venstertje Nu zag het er nog gezelliger uit ..Nu. ik moet verder, da-ag' zei hij en sloot het deurtje achter zich Maar nauwelijks was hij buiten of daar had je de spin ..Zeg.eens je hebt geen tijd om overal praatjes te maken, hoor. riep ze boos. ..De gordijnen en kleedjes afleveren en daarmee uit. Als je het gedaan hebt rode de klokjes van de monnikskap drie slaan en je hebt bovendien nergens een scheurtje in gemaakt, krijg je van mij een kaartje
De hoofdkleur is paars, doch met hoeveel schakeringen.' De tinten lopen van zacht parelgrijs tot diep rozerood en van helderpurper tot stemmig roestbruin, 's Morgens, in het koele licht van de pas begonnen dag. zijn deze kteuren anders dan 's avonds, als de ondergaande zon de velden met een rosse gloed overgiet, en nóg anders zijn ze. wanneer een regenbui een wans over alle tinten legt en' in een rrenge lucht de ivolkenka-
Ó
DONDERDAG 7
__
8
V RU DAG
meten en
ZATERDAG 9
Maandag HlLVllltsi.
..."
|
at
om vanavond
op
het
men
I.
Progr. gramofoon -
Kiim Moi ueim ijding 10 1". Gewijde muziek igr. pl > lo 3ü Voor ile i i'uuw 10 33
Het I.yra tno. U2O Decla malie 1143 Én aaaable Jetty Cantor
100 Granio'fnotittiuzlek) 130 ..The Kllaueas. AVROütrti en OrgeS-pel lopnj 2.30 Zang
....
je. tk heb geen tijd begon Joost. Vlug wilde hij de elf de twee laatste gordijntjes overreiken en toen toen gebeurde een ongeluk eén van de twee ragfijne spinsels bleef hangen aan een hoekje van de deur en scheurde „Oooooo! nepen Joost en de elf tegelijkertijd, verschrikt Joost keek zó ontdaan dat de elf medelijden met hem kreeg Ze nam haastig een eikeldop met bessensap en reikte hem die over Hier drink eens voor de schrik Het is zo erg niet. hoor' Ik zal we! proberen "
Omroeporkest en
toilet.
11 OU Berichten ANP.
Probeer deze zwarte figuur met éénrechtvi n enzijlvezgiedörnat evierkannt gendekeroplsing.
_
de
Joost dronk Maar op dat ogenblik begonnen de paarde klokjes van de monninkskapplant opeens luid te klingelen. Het was drie uur. Joost stond verstijfd van schrik De spin zou wel boos zijn! Hij was niet op tiid klaar en hij had een gordijntje gescheurd. de spm was inderdaad heel boos. „Op En jullie mensenkinderen Is nu nooit eens staat te maken.'' zei ze vinnig „Maak maar gauw dat je weer in de tuin komt Een kaartjej voor het mid-zomerfeest krijg je niet
1.
gewoon -
mofoomr.iwH-k 11.20 Kllls orkest. 12.n0 Zang.
12. vriendelijk
..
—
fiiinini«iiin BBC Waal-of-Engtand
5. minachting
Mars ..." Ze hielp hem de spinnedraad weer afdalen, w aarlangs hij opgeklommen was en was daarna opeens verdwenen Joost stond weer in de tuin Het lichte gevoel was weg Vóór hem stond de tuintafel met zijn speelgoed En toen hu naar de eikenstam keek zag hij nergens een deurtje' J. DE BOER VAN' STRIEN
Het
Orgelconcert.
Zangen
12.30
Kt.t i.kv i.,H m Mtlitat. arkaal —
Hei Bernmri UottftMifl Noveltv-irio 2 .V) Viool en piano 1211 Sectie van het BBC-Nurtticrn IreUr.d orkev en so
b\ ergernis
2.2(1
pno teoriuMl
lf4C
Ktnapuel
«2U
7. huilen 8. woedend
tina
l». pijn
BBC-orkesl
520 Uramoloonmuxiek
720 Gra*
meiicMin»;
ti *>i»
Lïramotoottnsurtes 735 950 De ..Drei Musi-
g 30-
2 30—390 Poputa!. concert. [I.imhoi.r'a orkest (5 20—5 30
urananfnonmuzlek 1 845 Gramofoonmuziek. ft.» Ontwkeno 11f>0—12J(1 Enen Horschef»
s*o Hei Leslic
■
7.11 utamoroonnutztek
730 Uuve Frost en nln Band
10. schrik
—
ItauKe! kom
Liedj»-
mid-zomerfeest te ko-
'™
ten
1130
Grainofoomnti/lek
Berichten.
NU IS ER NOG MAAR ÉÉN!
s2O Cabaretprogram-
IS4 m. :2 20 OinruviKianiH» »esi 12 50 Gramoroonniuzlek 130 Omroepdansorkest. -'-0 Gramofoonmuxtek 5.2 U Omroep. aan«>rkest H 35 703 Pianovoordraint. 73.. Gramoioonmualea s2O ;>peraa: ..La
BHLSSKI
■
12 13—1220
—
—
Gra*
\Uvra
f
'
*o 0 n 10 30—11.20 «
Uil IS HI.AMWADKK, 1371 m (£g aenri 10 2u (tericinen. 10.40 Viool en llf's BenrH-er, 1! 20—12 20 Het nia-kuaret en *n!l«ten _
n
ncweefster? Vanavond wordt het midzomerfeest gevierd, dan moet alles keurig zijn Ziezo pak ju die .-.ebben nu eens op en ga ze aan de volgende adressen afleveren: twee paar gordijntjes bij elf Snippie. twee gordijntjes en twee kleedjes bij elf Snappie. drie gordijnen bij elf Boterbloem nhart. twee bij elf Paardebli emcnpluis Ze duwde Joost een netjes geschreven lijstje in de hand en daarop zag .hij alles staan „En hoe zal ik vinden waar zij wonen....?" "Vroeg hij ontdaan Keer je eens om!" zei de spin. Joost keerde ■ch om. toen wees ze op de stam van de eik Xi wat denk ie dat hij zag 0 In die stam waren
Het
De
draadje
van
<jnl»
cer-
Hen-
de zijderups.
draad van de zijderups is buitengewoon licht van gewicht Bij een lengte van bijna ticndni:rnd meter heeft hij het luttele
RECHTS* JE NAGAAT,
'
voorbijtrekken.
4 September.
1873 m 4m m Mg AVRO. Sixj orgelspel 8.13 Bcr, muziek \i
■
'
-walvissen
RADIO-AGENDA.
"
"
heeft
De „Calluna" bloeit thans overal. Op de werkelijk onafzienbare, eindeloze velden, en in onaanzienlijke vergeten hoekjes, naar de cultuur de heide heeft verdrongen en nr>g maar een enkel struikje van vroegere
-fc
hcor. ze was thuis ..Kom. drink een glaasje bessensap met me." noodde ze Joost hartelijk ..Ik heb juist zulk heerlijk sap en het is zo warm vandaag ' ..Neen. dank
een deurtje, dat aanstonds ..Woont hier elf Snippie?" ~Present!" antwoordde een schril stemmetje en een elfje stak haar hoofd naar buiten. ..Hier ziin de gordijnen van de spin." zei Joost en reikte haar twee webben van het
Hij
gezet.
de gordijntjes voor elf
klokjes van de monnikskap horen klingelen ..Dan ben il: op tijd.'' dacht Joost blij en klopte vlug bij elf Paardebloempluis aan Ja.
Oooo!
liet heideveld is vernomen, alles
trat struilcheidc heel. zich tot bloeten
5
WOENSDAG
een voorbn/oi-mende bij ..Tien elfenminuten voor drie. b-omde die. ..je kunt dadelijk de
toe. met een
open vloog
"
voor boodschappen." vroeg Joost Asgierig Maar de spin zei. dat hij moest tl jpfwachteil en niet zoveel vragen. ..Kom eerst «ens bij me!" zei ze en stak een poot uit Joost ■reep die. hij voelde hoe hij licht als een Veertje werd en heel gemakkelijk langs een ■pinnedraad omhoog kwam De spin wees hem toen op een heel Stapeltje webben, dat netjes Opgevouwen op de duizendschoontjes lag ..Kijk eens. die moeten allemaal afgeleverd worden! Ik heb het om deze tijd van het jaar altijd heel erg druk. want alle elfen willen dan nieuwe gordijntjes voor hun ramen en nieuwe kleedjes op hun tafeltjes hebben en wie zou daar anders voor zorgen dan de spm-
nieuwe
Joop bij de elfjes
k
7
«Ifir hair gordijnl jrs »p.
blik op Joost.
Jfec
\
hel
hoeken van
glorie getuigt.
de deur af Elf Paardebloempluis was niet thuis maai hij moest ook nog bij elf Viooltjesoog zijn en bij elf Klapioosmeeldraad. dus hij kon vooruit Het ging allemaal heel goed en vlot en znn stapeltje webben minderde zienderogen. De elfjes waren allemaal blij dat ze hun bestelling thuiskregen. Eindelijk had hij alleen nog maar de gordijntjes voor elf Paardebloempluis zij He als nu maar thuis was ..Hoe laat is het al ' vroeg hu can
op regelmatige afstanden allemaal leuke kleine deurtjes aangebracht en op ieder deurtje stond een naambordje Daar wonen de elfen. zei de spin ..ga jij dus alles afleveren onderwijl ga ik verder met spinnen, want ik ben nog lang niet klaar. En ik hoop dat geen vervelende kleine jongens me bij mijn werk ko-
tn
b» «ischappen doen
kMSt
urig
Itrt kleurloze heideveld is een paarse gloed opgebtoeid. Hit is, aisot op een
generaal commando, dat tot in de verste
3
DINSDAG
"
ihiije., worden
apro
Ki
V
MAAMDAG A-
Saappfe ca eU Boterblocmenhart kortweg bil
SÊ Het was een cchl-warnu- zomerdag, je weet JSwcl. zon dag waarop iedereen, vooral 111 de
JUT
SEPTEMBER. ZONDAG
BUITEN?
Eenvol-vorm. iedt stukje ni te knipelj
De
„Eigenlijk is het een schandalig beroep, dat ik hier uitoefen." mompelde Mikkie. toen bij het laatst opengebroken boxje weer op het bureau had geiegd. ...Vaar ik doe 't voor een goed doel, laat dat mijn troost zijn en kijk. Ik leg maar een briefje van tien er bij. dan is het leed straks wel wat Verzacht. Met het geweten komen we dan later wel weer in het
ALS HOE ONTZETTEND EENVOUDIG HET 15(En HOE VEIÜG TEVETró'>OM ALT'JD EM VOORAL m BOCH TEM ZOVEEL riOGELJK RECHTS
echter is." vervolg-
..Hoofdzaak
Kn werkelijk, in het aangrenzend ;uin-
'i
.
zijdei
i
■
de hij, uit het raam kijkend
in het
-
8
nachtelijk
duister, „te maken, dat
—
TEHOUDEri. STA JE ERyftl VERSTELD DATER NOG
Sjekkie er mee ophoudt
,
hoe
ook. Wat di-ommei, daar heb je
reine...."
MENSEN Z'JN.DIEHET ANDERS DCENf
..
hom
—
JJürfi
■*
in de tuin hiernaast!"
HOUD!
VOLPOENDE
TUSSCHEJ.RUIMTE
-
HET GANSJE.
■
moest
aannemen, dat D:ck geen schuld had Geldzaken loopen niet telkensweer uit zich»» vertoerd! „Hé* je heb )e «eer iets i.i. <-r
van
SH. BURNS.
■Blakert
jB...Da;
gelei
aan als ik
zijn. den menschen duidelijk te maken, dat hel
-
25 ~HiJ Ixvnd me dat liem wilde doen."
een
geheim blijven, maar dat is he: nooit geweest. Van het eerste oogenblik af waren er lui. die er hun neus in staken en nu weet iedereen het. Het zal vreeselijk moeilijk
Engelsch
Naarhet
met het leven, of het mij te slim
iets v->nr
'
wil hebben en ls onzin." viel Dick haar In de red
6
zwegen. Jill
..Dwaas. Ik heb nog nooit iets dwaas gedaan, zooals je da; zoo fijntjes noemt. Maar wat kun je er aan doen, als het ongeluk J? vervolgt? Al.- de dingen eenvoudig misloopen? Je kunt het een mensch toch niet verwijten, als hij zoodoende de dupe wordt?" wat heli je gedaan?" „Dick
dacht na en
zei
je!"
n J e nebt een duren ring en alle kranten pebhf-n j e f o[o geplaatst!" «S ..Dat is zoo, maar die kenden de ware toe«rui h: niet. Zijn moeder is erg ziek geweest dB ht ,. a-. »oor heeft hij mij dat geld gegeven." Dlck za naar aan te kijken, alsof hij ge en ■ jam oord <eiooMe van wat zij vertelde. 8 B n ;
;
mt'
f
'
\
<.)
"
™
'
.:
.
'
'IV tv***
"
'
~
"'
na eenii.-
..Wat zou j ij doen. Dick?" ..Voor het oogenblik: niet s." Jill dacht aan een oude kindermeid, d;-,thuis tegen haar pucht te zeggen: ..As je on:: in de narigheid komt. Jllly zit dan stil en zeg geen woord. Da s de beste manier om er Hij schoof zijn theekop weg en ging rechtop «•'er tut te komen jin zijn stoei zitten. ..Als d a t de houding is, die Ze stond op en zette den theeboe! bij elkaar je wilt aannemen, dan spreek ik er niet meer en nam het blad op. om naar de keuken tt over ' cm e dat misschie begrip ei medegaan ..Misschien heb je wel gelijk." zei ze. ..Dat heb ik z e k e r." ..Als je denkt, da; ik geen begrip en medeTerwijl ze bezig was in de keuken, moes: ze erkennen, dat dat gesprek met Dick haar ik heb te veel gezegd. Maar opgelucht had. Het was de eerste maal. da; ri „Vergeef me ha°r hart had uitgestort, al was het dat dan maar begrijp, het moeilijk voor me ls. Vergebrekkig geweest. Niettemin gaf het haar tel me eens wat meer over die kwestie tusschen zu!k een gevoel van jou en Hugh Care. Die lijk! me wel een beetje nieuwe moeilijkheden opluchting, dat ze Dicks voor het oogenblik verraar." ..Die was niet raar. Hei was niet anders lai een zakelijke overeenkomst. Daar nebben wij ons strikt aan gehouden. Aan den eenen Harconn was nu een geregelde hezoekor kant vind ik dat jammer. Het had best een den winkel en de attractie was natuurlijk vriendschappelijke aispraak kunnen zijn van Kreda Hij wa« altijd opgewekt en vol grap want ik mag hem graag "en wij zjjn goed' pen een van die menschen. die lachend doo' net ,even gaan en de zorgen aan anderen over..Neen. dat zal nooit gebr-uren. Hij heef' trouwens iemand ander», g-loof ik Daar bei ik vandaag achter gekomen. O. Dek. ik ..Geloot je?" vind mr-zelf-soms een idioot. Het is net of ik Freda wa 3niet zoo goedgeloovig. Zij meen
i fflgt juffrouw te worden. Vel is waar dacht men over ongetrouwde vrouwen tegenwoordig inöers dan vroeger, maar het was de vraag Jill kon hier niet veel op zeggen, Maar was «ral minder prettig «as: een Victoriaanacfle dat haar /aak? Zij en Freda waren hier om de I.' jongejuffrouw me: oen jaargeld te zi|n. '■ of wel een moderne oude jong'juffrouw. dis werken moest voor den kos\ Freda kon niet denken aan een toekomst van werken tn den geen bloemen meer kan krijger., voor ze bc* lemenwlnkel, altijd bedild door madame, altijd achter klanten aan loo|w»nd. Ik geloof niet. dat ik nog verliefd kan worden." zei ze tegen Jill. -Waarom niet? Jij toch even goed als een lets anders w ist zr ni»! te zegg, wan; ze «
—
durfde niet aan
—
—
"
"
Se jBB
■
niet mee kan
FEUILLETON.
-
—
HOOFDSTUK
—
—
XII.
Lady Honor
n:
'e .-ch rijven, dat
waarschijnlijk een aantal klanten verliezen Het was nooit goed voor een zaak. tot zulke middelen over :e gaan. vooral nu zooveel goede families het zoo moeilijk hadden. Je moest de grootste coulance betrachten. Als te begon om geld te vragen, zou daar overal over ge|iraat worden Plotseling keerde ze zich weer tot Freda. ..Jij met je praatjes." zei ze. ..Wanneer komt er eens wat van dat engagement van
Jill beet op naar lip. Kon ze nu eigenlijk niet Freda ir. haar vertrouwen nemen? dacht ze. Freda kende dc wereld heter dan Dick en in haar hart hield ze van Jill. ..J wa; dat betreft...." begon ze. ja Maar dc deur van den winkel ging open en je?" madame kwam binnen. En het bleek, dat ma..Dat is m ij n zaak." dame In een van haar ..buien" was. Madame •* u jouw zaak of niet ik zeg je dat je had allerlei gemoedsstemmingen doorgeje kans verknoeit, als je nie; oppas;. Jullie, maakt met dat engagement van Jill en nu bemeisjes van tegenwoordig, denkt, dat je heegonnen nieuwe ..gemoedsstemmingen" op te le bolleboozen bent. maar geloot het is komen door Freda's affaire me; Hnrrourt. Z" met zoo gemakkelijk, als het lijkt, me. een had dadelijk gehoopt on een tweede romance ring machtig te worden." Als d i t iets werd. zou ze een of anderen roKn ze ging naar haar kamoorïje en verdiep mantiseren naam voor den w inkel bedenk m te zich in de boeken Later op den morgen en zij zou we] met de verslaggevers smoezer keek ze door net kleine raampje, dat uitzicht en er iets over in de kranten weten te krijgen. gaf In den lelnkel en zag Harcour; en Freda A!« het nu maar tot ren verloving kwam een over een camelia gebogen. Ze waren in diep tweede verloving! gesprek en lachten. „Dat tl nie- de manier, Maar he; wilde daarmee niet vlotten. om hem tot ernstige gedachten te brengen." Kn nu kwam ze w:nk"! in met he: vaste dacht ze. ..Zoo zijn de meisjes tegenwoordig besluit, haar invloed eens te laten gelden. Flirten brengt maar zelden een man tot l»e; ..Ztjn er al orders?" vroeg ze. gewichtige besluit. Dat leeren de meisjes me; ook
-
-
~
—
trouw"
..Ik weet het nog niet." „Weet het nog met? Waarom Waar hs net wachten' op? Hij Is rijk en niet? het wordt tijd. dat jullie trouwen, vind ik. Ik kan dat —
de decoratie van Hugh's huis voor de plechtlgheid en OVW de opmerkingen, die er over j in de kranten ?.ouden verschijnen: ! . De kamers waren uiterst smaakvol versierd. Mrs. Clare's diner werd opgeluisterd door een exquise tafeldeeoratie I Wat een reclame zou dat zijn! Ze hm-de nog I =>ons en vervolgde: .Ik vind. dar jullie een eind aan dat wachten moesten maken. Ik moe: zeggen, dat ik o\fta begrijp van die moderne methoden." Ze gaf Jill de aanwijzingen over de bloemen, waarom ze gevraagd had en boog zich weer over haar boeken. Hugh kwam den winkel binnen om bloemen voor zijn moeder te koopen. !
"
H.j koos
zalmkleurige gladiolen.
..Die za' ze zeker prachtig vinden." zei Jill, die nu mrs. Clare's smaak precies kende. „Hoe gaat het vandaag?" ..Dr. Evans heeft het gewonnen." zei hij. ..Ik twijfel er nu niet meer aan. ZU wordt
Hij keek een ..ogenblik naar dat opgetogen gezichtje, waarop alleen maar blijdschap te lezen was. Was bij JM wel éénmaal de gedachte opgekomen, dal z(j dc gelukbrengster in zijn hui» was geweest? Dal zij daar moed en hoop gebracht had en.... zelfs den man. die zijn (Wordt vervoigdl
Zondag 3 September 1939
16
WOEhSDAoI SEPTEMBER,
BINNENLAND.
Dienstplicht voor geheel Indië. hel
; Sept. college van
—
Op
Befleaakee
viji
gedelegeerden
geheel V ed.-Indie
loor
van
geen
antwoord
enkele van
kunnen
opiu.-i kiiigi-n.
hel college
in
worden
zal
worden
iMfjaaahK] behandelen.
gegeten
iit-i ioorloopi£
van grdetega uien
"
Uattas Palae.-.
2
'.
si',
*:i
t; :
I
\VU in
Srala. 2 en S u.: Gez. Jong Nederland:
op
ver-dag
-lenoi-ind.
Het dringend karakter
van de onderhavige aangelegenheid maakt een zeer Sjxiedige afhan
Biu-ucrl ii kc Stand
Totaal aangevoerd 2150 st. Prfjaen stieren 24-28 cl. p.
UTRECHT, 2 Seat. vet-, w o. T.'.ii runderea
—
u.-M-n 1
I.KBOOKTKV
Tooneel
i
90-200, handel redeliik. iels
-:
24.
xetl:
hoaqiriti
priizen
f 20-
12» biggen f 12 17. handel stug. lacere prijhapen fl2 IS. handel kalm, on Kl.-. magere
B. Bril—C. Hiiman d.. P. A. M Kat—Sl ■' BMW* d, P C. It. Man—A. vin Someien z. ..1 Kuiper— 3. P. van Uessel d„ W. G van Rijn—T J Hoawer!! V F. w Prins—A. J. Steen beek .1. 3. s. X. M v.u.
.-.
BOTER, KAAS
EN EIEREN.
Boter- en eicrenmarkt. ALKMAAR, 2 Sept. Groothandel kippeneieren f 2.50-4.30. eendeneleren groothandel boter 65-70 et., kleinhandel 72 l 2-75 f :i: et- Handel: beide matig. Naar van otiicieeie BODEGRAVEN, 2 Sept zijde wordt medegedeeld, zal de weke'.ijk-che kaasmarkt, welke des Dmsd3es te Bodegraven wordt gehouden, met ingang van Dinsdag 5 September u.s. weer regelmatig plaats vinden. —
.
ltl.1».
iiilm-i
S. pi.
■
-..
anderen.
vin
Amsterdam.
PAARDEN EN VEE. j
—
zijn. in liet openbaar le «Mik al zou lt i egrei ing-ae m.u litigde niet aanwezig kunnen zijn rn ook al zou daarom nog
le doen
'
MARKTBERICHTEN.
Revue Theater der Pro-
TE BEZOEKEN.
voorgesteld di- v ei-klaring om het dienstplicht-
besluit
BIJEEN.
W SEPTEMBER
Horst d. Hulp-.-,
netavto tv atol ui .i.iSiih-it.
—
aan dezelfde kleur en snit. Alleen de zoom verandert wel, doch dat ligt niet aan l.en; die wordt door de menschen gemaakt. De twee-
KUNSTAGENDA.
ia
•
Tooneel
ting van het Natuurreservaat voor Stad er. Lande zijn behouden, ten emde als bouwterrein
sum en Loosdrecht en Hilversum en Bussurn
I'heatei* {11,
Keali'ix
'
u. Ge/. Saalbürn
geleidelijk
bebouwd, waardoor hot uitzicht va:t :,e heide af er niet mooier op woi-dt. Maar er
—
Vuuilfel:
Ned.
::
deling noodzakelijk.
..
'
>ladss, houw l>urg
',
ek
~
laoilir»
kunsthandel
l>ala«Hak
2
!932)>,
•
■
■
Uit 's-Gravenhage wordt gemeld: Personen, die in Nederlandsch-lndië dienstof reserv epl.chtig zijn en in Europa verblijf
2cnß
130814),
'i.
olympia
MtSOTU
ti :
Passage (Tel. 117370). 2.30 en 8.15 u I'
v M
•
•
Alard
Pit»»»
Mal
Amsterdamsen
Haren—J. H H. Schat z. Motrrduk
Hiilpserl-rtarH-
B. Ram
FRUIT EN BLOEMEN. —
-
Tarzan
:
ss.
lïemhiandt
R< •
2 an 5.15
10)
lisi
ï-
Sues
:
...
s
553715). 2.15 en 8 15 u
Krinpokl (Te!
Jongens-
:
■ Hsadl ■ •
«YeUtu nr,
:..
I
.
End
KW
ï.15 n S.IÏ
133880)
'Te'
laiaifm
An-ly
:
■
!
'
■
van
R. B Otdenziel—A
(.N'ederiandsche Veiling AMSTERDAM, 2 Sept. van Land- en Tuinbouwproducten ,,Amsterdam". Markthallen). Bloemenveiling van H Leut d. Centrale 1 Sept. Rozen: lladiey 1-2. Edith Heien 1-3, BriarOVKKIJEDKXKX, laiwaasea op Beataaabef l*ae ciiff 1-2. Koseiandia 1-2. Better Time 1-2 per 100 20-80, Liiium ,-.,-.] s-ttiks. Ara. anjers 1-3.50. Gladiolen I ! ! Longiflorum 3-4. Pulling 7-9, Rayonanten 3-0 per 100 stuks, snrjsroen S-22. asters 2-0. Statice 2-4. Troschrvsantjes 5-15 per 100 bos. i r Ftuitveilir.g van 2 Sept.: Appelen: Yellow Trans parant 8-15. Earley Victoria 4 7, Keswlck 4-7. Persloi.-Kliik. lllHinilllll» zikappelen 10-18. Zigeunerin 10-lK. Manka Codlin KmmxUf op 1 Sepiemlier IM». 10-14. Gamersche zure 810, Chariomonsky 12-17, per Kg. Peren: Ctaps Favorite 8-16. Bonne Louise Huil».-, i i.o o- M rgraaffcaaawv 1620. Suikerpoten 5-7. Beurre de Mei-ode 5 9. Jntop i Sef4eadM* last. tcperen 1520, Sfjsjesperen 5-6, Dr. Julius 10-1»; per Kg. Diversen: druiven 20-211. pruimen S-20, bessen 6-12 per Kg, meloenen 5-111, perziken 27 per st. Aardappelenveiiing van 2 Sept.: Iionte eigoith. f :s 3.60, blauwe eigenli. f 3-3.50. blanke eigenh. f :i S.4Q, Zeeuwscbe bonte f 4-5, ld. blauwe f 4.20-4.40. drielingen f 2-3 per 100 Kg Pottenveiling van 1 Sept.: C'yrlamen 20-45, Colens n-15. Geraniums 7-10. Springerig 8-15, Varens H). 20. Ster van Bethlehem 10-18. Begonia's 8-12, Kuch■la's 8-12, Nephrolepus 20 55. Gloxinia's 13-25. In kleine potten: Varens 3-5. plumosa .14. Geraniums I I I I Kl >l 3-5. Begonia's 3-5. Adoanthum 4-6 p. p. I Groentenveiling 2 Sept.: bloemkool 4-lfï. komk geel 3-6, sla 01*3 20, andijvie 0.80-2.20 per 100 st., ■ ■ siii.ibiHjnen 9-16, spekbonnen 8-9, prockboonen 3-5. spercfeboonen dubb. 7 10. enk. 0-17. tomaten 4 6. loode kool f 1.80-2.20. gele kool f 1.50-2 1". groene kool f 1-1.50. wasehpeon f 1.50-4. andijvie 2-3. stoofsla f 2-3, prei 4 8 p. 103 Kg. peterselie 0.60-2. se! dei'ii 25. bospeen f 2 50-6. radijs f 0.591.20. rabarber f 12 per 100 bos. BOSKOOP. 2 Sept. („De Boskoopsche Veiling"). Veiling van 50 Aug. Rozen per bos: Peehtoid 12 —17. Had'.ev 16—26. Brlarrlif 12—21. Butterfly 10 Better —17. Rosalandia 10—15. Klorex lö—27. Times 12. Vierlanden 18—24. Edith Helen 13—30, Aug. N'oaek 10—14. Else Poulsen 8—16. Gloria Jluntel. 4-4331. di 6—12. Ellen Poulsen 5—in. R.isn Mundi S—17, Ingar Ohlson 8—12. Queen Mary IO—16: fiirv-j::ten tros 5—7, Dahlia's 4—6. Clèmatis Durandii 10 W t.VI. —11. Clèmatis Prins Hendrik 50. Clèmatis Ie Coultre
werp de legercommandant is. die vermoedelijk -
mei: z.
■
•
8
PD
Tentoonstellingen tOS Es
la.
kunsthandel
•
:••
Kevi:e '
GROENTEN,
I
—
klïO. 52117). 215 e. Parser: „Van huiz.n en men
iiouwimiu (Bespreekno 51884) sis u: Volkstuoneel: Het Biechtgeheim. 9) S 1 naauhlair la Theater (Beapreekno nor. Het l.eidsclieplein-ensenible: De Tante van
Holl. Groot
•
ra
Zit in de
':
-;i:c<
Centraal Theater. 2 1" en 5.15 u Centraal
■
1177401.' 215
lldeon (Tel
u.: B.IJ -
I Kranst-hm ari d.. J. F.
■
b.xt.w i.\,
EERSTEKAMDEINRSG
's-GRAVENHAGE, 3 Sept. Als de TweedeKamer ' Maandag het wetsontwerp houdende regelen met betrekking tot de geneeskundige HOE ZE voorziening onder de burgerbevolking in geval van oorlog, oorlogsgevaar of andere buitengewone omstandigheden en eenige andere wat over voor wetsontwerpen van spoedeischenden aard, (Van onzen correspondent*. waarvan de indiening alsnog te gemoet kan BUSSUM, 3 Sept. De natuur iaat zich ge- worden gezien, zal hebben aangenomen, zullen lukkig niet door de gebeurtenissen ia de men- deze ontwerpen Dinsdagmiddag door de Eerste schen wereld van de wij.s brengen. De Gooische Kanier in de afdeelingen worden onderzocht Het ligt in de bedoeling de openbare behandeling nog dien/elfden dag te doen geschieden evenals de menschen, minstens driemaal pér
Laat
DONDERDAG
■ m
—
■
SEPTEMKR,
De heide bloeit.
BVBBk WOENSDAG
P SEPTEMBER} 16 R Xf P ia M 19 P 20 S 21 [SEPTEMBER) |S£PTEMBER| pPT[MB[R| fcÉggj,
15
—
DINSDAG IN VOLKSRAAD. aan
A
1*
I
12
■ ■ .DINSDAG
BAANDAG
BJBBJ
■
■
Tweede Blad.
—
IvRIJDAG I Bgßßt IZATERDAGI BJBBt IzONDa/1
[dONDERDAg] M
M
J 13 A
DINSDAG
DE TELEGRAAF
—
(28.
Sarphétistraat
■■
Historisch MuseMiii.
Zondagsdienst Amsterdamsche
De Rotlerdanv
Tiv.ili Scliouabarg. 5.30 u.: Gez
Apotheken.
Ge
Nieuw mark.
Ireaa
\
■
Amicitiae. itokin
ei
•
Ecu a feesttentoon
lij:
,
geven aan het bepaalde in hun zakboekje ten aanzien van aanmelding bij den burgemeester,
1.
Collectie .•■.!:■
kun«ihau
-
sulaire ambtenaren in het buitenland.
Cal» if
honger.
13 Ge
raa-
Met-
rVnM Baffs k Tnaui Kalverati
■
-•
2 15. 7 en 9
n
.30
Honoloeloe. Des
:
.-
•
Me: een koran
Theaier. S uur:
'
-
i
■,
tltf Theater.
....
-
-
■
kunsthandel H. tt. Eckliuidt. le Consl
'
GEEN FEEST maar toch een brug.
I!
—
•
.....
.
: •
kunsthandel
K.Mlor
viii.,,iin
■
tnn.
Singel
TentoonsTelling
-gracht
K
\in
•
•
•
Nieuwe schakel in weg Haarlem-Hilversum.
-
-
Horlus
Kolanicus.
k itn-tlia Tidt-I A. Kunsthandel
M
I"
14 —16:
lx
IS8:
Kal verstraal
Ge
2.
k arltat uclnht. Sjmi
t. d.
Kora,
ml
.
!!•
•
•
•
■
■ Kol.
den AaassH lp I ithoorn, Ibh belangrijke PI liat.f l in den pjrfpjal irn Mrnj Haarlem—HUtmi■■.»,
ttmM
nieuwe
brui:
vormt iii-m
t tri-rht,
Looi en
"Ver
Instituut.
Tentoonstelling
Mauritskade
Grand Théatre.
7 en 9.15 u.: Da
-'
I
vin
Geopend
««.
Corso Cinema, iederen dag van 11 uur af door!.
8
Harinoiiiel lie.iler,
.
l.uxnr. 2.15. 7 15 en 9
>
7
m ■>■...
'it'.
."i
'»
.:
s
s
..
r|Jd
'
\
:
..
1,0 —si i
Alarm.
Ik) tl,:
•.
«Nettel-theater. 2 en
-
ss
,
Veiling van 31 Aug.: Rozen per l><~>>: I'eehtold 12 —20. Madley 12—'7. BrUrellI 12—22. Butterfly 12 16. Rosalandia 10—1H. Better Times 12. Vierlanden 13—22. Edith Helen 13—26. Aug. Xoark 10—14, Else Poulsen 10—16. Gloria Mundi 15—32. Ellen Poulsen 6—9. Paul Grampel 1!. Rosa Mundi 17— 24. Inzar Ohlson 6—10. Queen Mary 13; Chrlsanten OOST. grootbloomig 40—70. idem tros n. Dahlia's 4—6. Witte l.ei.es :s2. Physallj Kranchettil 4—s. Clèmatis Durandii 10—17. Clèmatis Prins Hendrik 50, Clemaa Coultre 60—80. Wegens de internationale spanning een zeer slap-
ifyder genade en
ska
—
en Vliegende
pan •
Patsagelheater. Bchiedaan,
1"
s
De
uur:
dorps-
■
'!.!:■
;■
hen dc pro\int4C9 Noord-Holis zoihlci t-cnii; feestbetoon
•
t
LanmecaM Kaasthaadel,
rechtschest -aai 50
! •
l'riii»..» Theater. 2 18 en
15
8
\!ex.e).ler'-
:
ti
Rag
■
pe markt. •
in gebruik genomen l>«' warm MtlMl' dat liet sehooite rr^ltTffJiif].!■■ Ma lint ten uitvoer ac rd zehl.ii ht. Toen wij rustiger tijden beleefden, had de commissaris der Koningin in Noord-Holland.
-
22t. hoek
Mxweaaa na den Aansla. Rozenaracht
uur 's Zondags van I—4 u. Feestdagen gesloten. N.d. Vi-nuvtcn-clun. Keizersgracht 580: Te
s. •
'
:
-
ala.
—
1 7
studio .1».
u
'if.
.-i
Pépé
:
Thalla Théatre. 2. 7 en 9 15
;:.:
:,.
7.
!
Mokko (Een
'.
in de lucht
boonen 3-4 1/2, trosboonen u 15. waspeen 2 1/2-6. bloemkool Ie per st. 0-11. 2e 2 1 2 I. komkommers
■■
•
<
Ams'ellaan
MMfSer, N
..lleeiie
129
Collectie Vleforia Tliealer.
«
,:
:r
:
Ka
.-■
\
.
.
te
n Bull-
-
•
■
zou in „Het Rechthuis" een noenmaal worden aangeboden aan tal van genoodigden. Men heeft tleze plannen verschoven tot een datum, waarin normale toe Ftanden heerschen. fntusschen kan de mcggn bruiker van deze fraaie brug. die te l'ithoorn uitkomt op een breed plein, waar het te verwachten drukke verkeer in een cirkel geleid ten stadhuize te Uithoorn
;
-
4—6:
Jodeahreeatraaj
San aiandtfcali
Museum
■
10—5 u.
Bioscopen '
Kijksnius.-iini.
srhe Kunst
stadhouderskade: Expositie B.ibel
(tot
8 Oct. a.s I. benevens Tcntoon-
•
enva
•
CollegeW.
nader order vii sloten. Lairessestraat hoek Corn. Schuytstraat Geopend op werkdagen van nur. 10-—4 uur Zon- en feestdagen van I—4 nindVnja, Msstaat. Paulua Pottersti 18 Tentoonlan heden
■s< heepvaartmuM-nm.
•
10l
7en9 15 D
Zondag 2. 4.30. 7 en 9.15 tl. l.uxor Theater. 2 30. 7 en 9 15
Palace. 2 en 8.15 u
:
!
•
tl
:
Drie har,
Trailer Hom
De avonturen van Torn Sa
2.30, 7 er. 91. u. De hond
■ -
n
der
10.
HeMpleln
Apoth
..Centraal",
OOTDetta Sehnvtstraat 22. Als Centr
II
Vin
Raer'c straat
32
Celeer, iel. 20300 Konir.Kinnewee 213. Schouten iel 20850.
Apoth .t»
1Eenhoorn Apoth
(Eenhoorn-Apoth
J
0
M.
A
).
>.
I
Spaarne KiosriMip. 8 it.: De lachende Vrijbuiter en
I
—
I'LiHlalielliiiaw »■)
Btohbemaetraal
Geopend
2-
■
•
•
•
•
Vlctori.ihntrl. Damrak I—s: ken door Paul van der Ven
Expositie (lot
einde
van Sepi
Tentoonstelling Kleurenprachl 111 1 Oct a.s.). Ge
(tni
De centrale ligging van Schiphol ais Nederlandsche luchthaven is in dat geval alweer aanzienlijk verbeterd. Het gereedkomen van rie nieuwe brug te Uithoorn mag dus wel beschouwd werden als een belangrijk feit. dat
Alhambra.
7 en 9.30 u
■
•
■
;
Weteringschans 134 (Tel. 36881). 2.15, :
Hol el du Nord.
Wo.
DE VRIJE DOORTOCHT VOOR BURGERAUTO'S.
3.30. 7 15 en 9 30 u. nsd. en Zat.m 2.30 u. Klndermatinée.
Ceintuurbaan 2S2 —284 (Tel. 23620), 7.30 en 930 vi.: Marie Antoinette. Zondags: 1 30. 330 u : Kindermatinée Woensdag- en Zat m 230 u Kindermatinée. (Tel. 32970), Regulif-rsbreestr. 31—33 cineac. 9 30—24 tl. Doorl voorstelling: Actualiteiten. Zondags van 11 30 uur af Cineac. Damrak Nietiwrndiik (Tel 45848), 9 30— 24 u. Doorl. voorstelling.
Van bevoegde
Zit;
!M
•
13—25 (Te! 33260), City, KI Gartmanplants 2 15. 7 en 9 30 li. Leven ir de Brouwerij. Zondags: 130. 4, 7 en 9 30 u.
•
■
Con. Kalverstr 122 (Tel. 14561) 1.30, 3 30. 730 en 930 u Tarzan's Verbanning. Hallen Theater, .1 v Galenstr 41 (Tel. 50043), 7 I". en 930 u Mark- Antoinette. Zondags: 1.30. 3 3.0. 7 15 en 9.30 u.
•
•
•
Waar zijn de IndiëITI Kr.lS
I
:
•
■
•
wijs v-n vrijen doortocht, niettemin den doortocht te weigeren, indien naar het inzicht van
•
Amsterdam
Leipzlg At'iene llhodes Alexandnë Lvdda
LECTUUR VOOR MILITAIREN. 's-GRAVTENHAOE, 2 Sept. .>e afde»lin2 Den Haag van het Nationaal Jongeren Verbond verricht reeds sedert eenige weken een nuttigen arbeid, door ten behoeve van gemobiliseerden ontspanningslectuur bijeen te brengen. Oorspronkelijk werd dit werk begonnen voor de reeds onder de wapenen geroejien kusten grenswachten. Het spieekt vanzelf dat de behoefte aan lectuur zich nu nog meer zal doen gevoelen. In het voormalig gebouw van den Burgerlijken Stand alhier lieblien de le-
-
Zondags:
;jj.g
2-0 •
Bagdad ',o-s
l-'j
•
Djask 31-8
Allahahad Calcutlü
31-8
1-9
1-9
Rangeon 2-0
31-8
2-0
20-8 31-8 29-8
Singapore
Bandoeng
groote stapels
30-8
•
2-3
\ledan
,
V
Bioscopen 650O), 8 15 CL: Kom je ook op de races? Zat en Woensdag 2 u . Zondag 2 en 4 UL Centraal (Tel. 8880) 8.18 u: De gouden kooi. Zaterdag en Woenstiag 2 u Zonda-z 2 en 4 tt. Flora (Tel. 7553). 8 a.: De passagier die verdween en Achter de gevangenismuren. Zaterdag 2 u.. Zondag 2 en 4 tt.. Woensdag 2 u.: De pas sagter die verdween. Rex (Tel 4263i. 8.10 ti.: Je kunt 't toch niet meenemen igepr ). lederen middag 2 uur
■ Casino
(Tel.
•
•
•
Ook
-
•
"
morgen.
voorst, en 8 15
a.
HOEDEN-SHOW Vanaf morgen geven wij wederom onze populaire show. Door buitengewone snelle levering ven de meest vooraanstaande modehuizen kunnen wij, trots de internationale toestand, onze herfstexpositie toch laten doorgaan. Onze mannequins tonen U, iedere middag van 2 tot 6 uur, de allernieuwste creaties van de grootste
—4
Jffl/f
,fiM'
Pfv-
JntWÊt _
R.-gullersl.n-estraat
26-28
(Tel
/
32386).
De voortï ekkers van Dodge City Zondags 1 30. 3.30. 7 en 9.30 u. l iikiik. Prlnsengr 432 (Tel 3741i0i 2 30. 730 en 930 u :It happened one night. Vlrlorta. Sloterkade 162 (Tel. 83303). 7 15 en 9 30 u De onsterfelijke wals Zondags: 3.30. 7 15 en 9 30 u. Woensd --n Za' in 2 u . Zond 1 u Kindermati-
née We.t-Enrt. I Kvertsenstr IS b (Tel en 930 u Dt Pastoor van Kirchfeld.
81402).
7.30
\
7 j
m.
2
-
\
■Hr'
U
?W
Zondags: 1 30 3 30. 7 30 en 930 tl
VSN HAAG. 3 September. Casiaa. 3.30 en s 30 u Gevarieerd programma. •
Chaleea Bleu .iv-..< hhea) Tel. 772088 Gevarieerd
programma Palal» d> l>aaae. 9 n : Gevarieerd programma. lat lijnen Pier. 3 en 8 u : Concer' Variété.
hilr/a.tl S, lievenintien. Residentieorkest 0.l v Ignai Keumark m.tr.v EUa Gold «tem (piano i; sl5 u Aficheldaconcerl o l.v. KesidenUeorkest Carl Schuricht m m.v
'
; /
\:--
v Veenendaal. Oehoe Uil. v. Dijk. —
JfH
tHSS»
Wgt'
V~
I
'
'jËBBÈÈËib,*
%
C_ jp,
-
f*
Brink Kalverstraat lo
"t
%
*-
Europesche modehuizen. Wij zien Uw gewaardeerd bezoek met grote belangstelling tegemoet.
Amsterdam
Dr- modelkoed»n
:
"
•
—
f
—
•
COMMANDANTEN:
\:
—
-
Zondags: 1 30. 3 30. 7 30 en 9 30 tl Itoxy. Kalvers r 21 (Tel 32809). 1 30. 3 43, 7 en 930 u De koning der onderwereld Roval. Metiwendljk 154—15« (Tel 441441. 1.30.
2 15. 7 rn 930 n
•
Bangkok l'enang
2—7.36 u doorl.
VaseWaakl.
■
24
Zond. 2 rn 7.15 en 930 uur:
—
—
3 15. 715 en 930 u Een «TOUW w ist te veel. Zondags: 1 30. 3 30. 7.15 en 9 30 u.
Xarachi Jodhpur
•
84893).
Woensd en Zalm. 2 u. Kindermatinée. Malto. Ceintuurbaan 338—340, 'Tel 23 488). 2.30. 7 30 en 930 u, Dc muzikale Vagebonden.
•
Basrah
-
boeken, tij l schriften, gezelschapsspelen, gramoloons en platen enz. bijeen gebracht Hoewel verdere bijdragen ook in de toekomst gaarne zullen worden geaccepteerd, bestaat op het oogenbl.k de meeste behoefte aan verpakkingsmateriaal, teneinde de hoeken en tijdschriften te verzenden. V.viral voor toezending van theekisten e.d houdt
«^.v
Boedapest
kan bereiken.
thans reeds
vi.u
Da CMok. H»
Huize l»e Liefde. .Irugdbinsr.mp. 7..T m 230 u.. 111 130 en 330 u. l.uxor. Nfeuwendtjk 128 —132 (Tel 45549). 1 30. :t::o. 7 3i' en 930 u De 2 straatjongens v Parijs. Za'erdags en Zondags: Doorl. voorstelling. Maat, Kalverstraat 226 'Tel 31813). 1 30. 3 30. 730 en 930 ii :Mr Moto's laatste waarschuwing, National. Linnaeuastr 28 rTel 52*-70> 730 en 930 o •De Pastoor v Klrrhfeld. Zondags: 1.30, 3 30. 7 .".O en 930 11 (Tel 30858), 34 N'Hggerath. Regaltersbreestr. 2 :'(i 7 3ii en 930 n Vrouwengevangenissen. Zondags 1 30. 3.10. 730 en 930 u 301031. 1 30. 3 30. Paslage. Vietiwendiik 1R« (Tel 9.30 u :Fl C'ato. de galante bandiet. 7 15 en Remfcraaat, Rembranrttpl 19 (Tel 34503), 2.30. 7 15 en 930 II Een schot v iel Zondags: 1.15. 3.30. 7 15 en 9 30 ti Kex-Tlieaier. Haartemmerstr :::i (Tel. 46132). 2 en 8.15 ii Alexander s Ragtime Rand en De Groote
I Hl KtKKtn
PLAATS
plaatse commandeerende officieren overgelaten om de automobielen, voorzien van een be-
den
'
,
Concnrdla (Tel 3154), 1.18 u : Bruigom in angst. Zondag 2.30 U. Woensdag 2.13 u. Flora (Tel. 4424 ). 8 15 u.: Het koraalrif. Zondag 2 en 4.30 a. Woensdag 2.15 u. X..VMIM (Tel 5813). 8 15 tl : Drie gewiekste sehatjes worden groot. Woensdag 2 u.. Zondag 2 en 4
Woensd
-
•
Het blijft ten slotte aan het oordeel van ter
1
II
Bicscnpen
•
7.15 en 9.30 tt.
vliegtuigen?
Eenig recht van voorrang kan de betrokken automobilist aan zulk een bewijs niet ontleenen. terwijl hij tevens gehouden blijft zich te
l^'lXf'dè!
—
Rrmlirandt. 2.30, 6 I" en 9 uur: I>e kop van Jut. Srala. 2 30. 8,43 en 9 uur: De dan- di s doods Vreeburg. 2.30. 6.45 en 9 uur: Jongens met tme-
I
•
111..
Floi-a. 2 30. 8 45 en 9 uur. Het hooge commando Palacr, 2.30, 6.45 en 9 uur: Jongens van de tucht-
—
2 30.
Het algemeen hoofdkwartier geeft bewijzen van vrijen doortocht volgens vastgesteld model ten behoeve van burger-automobielen, waarvan in opdracht der betrokken regeeringsinstantie gebruik wordt gemaakt ten dienste der landsverdediging of de volkshuishouding. Deze bewijzen worden uitgereikt met de be doeling. dat de daarmede voorziene wagens hun bestemming kunnen bereiken, en niet door militaire posten worden tegengehouden.
stemming
•
•
Centaur.
•
-
•
Lord Jeff
930 u
Zondags: 1 15.
den betrokken officier die doortocht ten eenenmale niet vereenigbaar is mei de belangen van 's lands verdediging, en de mogelijkheid be staat, dat de auto langs anderen weg zijn be-
•
•
Zondags: 1.15. 3.30. 7 en 9 30 IJ. aVsn, Rozengracht 117 (Tel. 36777) 7.30 en 930 u De geschiedenis van Vernon en Irene Castle. Zondags: 1 30. 330 730 en 930 u. 715 en BioTlioatri. Middenweg 20 (Tel 52005).
-
-
—
■ •
H'tncopen •
verdiend had waardig te worden gevierd.
's-GRA VKNHAG E, 2 Sept. zijde meldt men ons:
Bioscopen
vver
SS.)
■ ■
wijziging.
Slechts één
tel
Speeiale Ochlend-FruitELST fO.B.h i Sept. V.O.H. Reine Victoria f 2.70-9 per 100 kg. NOORD Varkensnruimen f3.10. zure kwetsen f6.50. blneVan der Pek«traat 60-62. H ten Harm-en. T«« mee f 1 75.1.60. fransche paradijs f 2,30-2.90, beurre der Beek. tel. ('.0250 de merode 12.80-5.60, willianis f 1.40-4.60. gevallen Cnp Purrrerplein 3. Tuindorp Nleu.vendam. .1 /uur f 0.80-1.10. transparent f 2.16S. beurre blank non tel 60335. goud parn-.ain f2.40 3 20. stoofperen (2-80-4.50, (2-4. manrks codlin (3.10-5 per 100 kir. Abrikoos. pruimen 12. zoete kwetsen 11. dubbele kwetsen II. remc claude d'althan 754-1454, |>onds seedling 8-13. we Ie srt. f 15. 2e srt. f 12. alles por 100 kg: Sp:- j btirbank 654, reine claude conducta 14-1S. reine nazie f O.IS—0.21 per 4 kg; Postelein f 0.10—0.3ii claude 26-33. pruimedanton 6-0. catrionapruimon IKM- 6 kg; Salade Ie srt. f t.80. Peterselie f 0.30. bede | 454-854, belle de louvain 40, zigeunerinnen 6-14, per 100 bos: Andijvie f 0.60—1.50 per 100 struik. preeo-e de trevoux 5-n'a. bon ehretien William 3-0. Tomaten (rijpe) f4—4.40 per !0(i kg. framboosappels 2-3. zomer princesse noble (De Loosdulnsct» 1 Sept I.OOSDCIMiN. queen 2 1. lacob lehc! '2 '.'.. zoete timmerthe Grwntenveiling"). Bloemkool Ie soort ( 2.30-4.60 | mans 2-3. blnemzoet 1 S-3. kesw iek codlin 2-3. derk 2e 1.50, f per 100 stuks. kaskorokommers Ie f L30 jesneren 3*454. triumph de vienne 4-6'». juHeperen 1030. souvenir de congres 2-10. fransche witnpeei 2.10. 2e f 1-1.10. 3e ( 1. riien komkommers !e ( 1- I 1 ,.'!0. 2e f 1. gele Ie f 1.101.00. witte f 1-1.30. per-j streepje-appels 2-3, zoete honderdmark ziken Ie f 5-7. 2e ( 2-4. 3e f 1.60. meloenen 5-16 p | 2-3. smouttieren 154-354, n.h. suikerpeer 2-3';.. hef 10 16 per 100 Kg. stamprolenaperen 2-4, clapps fatrorlle 5'a 11'a. zomer bergamotten 2-4, dr Julius 5-0 et. per kg. cessen f 7.40-1250, sniilwtonen f s-12. pronkbOoneB| f 3 90, tomaten A f 4-4.20, B f 4-4.40. C. CC en bon- I Speciale Middag KrultELST (O.B.). 1 Sept. kin f I. blauwe druiven lc f 11-10. 2e ( 11-12. witte ï veiling V.V.Q.B : Reine Victoria 854—0. zure kwetf 17-18, spinazie 4-0 per 4 Kg . postelein 6-15 per 6 I 6'a—7, zoete kwetsen 11 —12, reine claude Kg., sen salade Ie f 1-2.S0 per 100 krop. 2e 60-00 et., I d'althan 13—14'i. ponds seedling 10—13. reine peen lc f 2.50 5 per 100 hos. rabarber f O.so-2.20 claude conducta II —18, reine claude 26—32. rntrieselderij 40-90. peterselie 30, prei f 1.60-2 per 1061 napruimen 3'?—854, pruimedanton 6—9. beile de louvain 5'i !)'i. burbank 654—7'i. jofferson 17— Kg., andijvie f 0.50-1.30 per loo struik, stoofsla 6-12 roode kooi per 6 Kg., pepers f 0.40 per 100 st.. queen 2—4, goud parmain 2—1. ke-wick codlin f 2 per 100 Kg., eieren f 5.30 per 100 st. WIJK BIJ DUURSTEDE, 1 Sept. Ter vellins: 2—3, framboosappels 2—3. zomer princesse noble 2'i—5. zigeunerinnen 10—14. jacques lebel 2—3'j. t>osteedde men voor n.h. suikerperen 4-5 c. wijkcodlin mancka 3—5. sche suikerperen 4-5 <:. clapps favorite 11 e. fransche paradijs 2'i —3. transparent de croncels 354—9'a. bioemoe 2'i—454, seigneur de esperen 4-7 e, heereperen 3-8 c, dirkbloemzoet 154—3. beurre de merode 4—654, preje-peron 3-5 c. sijsjes 4 6 c. knolperen 3-4 c. pri*cose de trevoux 5—9'i. bon ehretien william 6— cose de trevoux- 8-9 c. fransche wijnperen 6-8 e, 3 7'i. beurre blanc 2'i—3'-i. stoofperen —4'i. wilzoete binemoe 4-6 c, evazoet 3-3 c, early Victoria / lianis duchesse 4—1'i, souvenir de congres 2—in. 1-6 c. !>er kg. '■■ansche wijnperen 7—1154. n.h. suikerpeer 2—354, VISSCHERIJ-UITKOMSTEN. >■::■>,>s favorite 11—15, zomerbercninot 4—4'i, dr. Met versoho SCHEVEMNGliN'. 2 Sept. lulius Euvot 5—0, Jutteperen 14—32. schcefjesperen waren hedenochtend aan de markt: 16 kustvis I: .jij—4. licurre Ie brun 5'i—è\ derkjesperen 254—, H schors met te zamen f -162 besommlng. 4' 3 . beurre d'amanüs S—11. trlumphe de vienne Haring. Maatjes SCHllVEMNGKN. 2 Sopt. 4—6*4. smoutperen 1'i—i'.'i. beurre d' amanlb 7's—S'i. beurre hardy 8' 2 —!>. frani kenthalers 17— haring f 18.20—1S.70, Voile haring (19.80, beid'.- pet 21. apltytowers 23—21. black aliran'he 10—23 et. kantje. per kg.'Perziken f 1.37-7.20 per 100 stuks. WATERSTAND VAN HET IJ VOOR LOOSDUINEN, 2 Sop;. („De I.oosduinsche Vei- AMSTERDAM. (Opgave van net Vaierkantoor. Monielbaam komkomBloemkool 2e BTt, f 1-50. Rijen ;:;-;£."ƒ. toren. In meters t.o.v. NAP.) mers Ie srt. f 1,50—1.70, 2e art. (1. Geie komkom2.Sept. I Sept. mers ie srt. f 1.S0—2 20. Perziken Ie srt. f ö. alles —0 30 —o.:;" 8 uur voormiddag per 100 stuks: Stok Prinre-son f II. Stam-Princessen —0.39 —0.38 | 12 uur voormiddag f 10.60. Sniiboonen f 12. Pronkboom-n f :!. Tomaten: —0.31) —0 35 . \ ( 4. n f I —4.20. CC f4. Bonken f4, Druiven blau2 uur namiddag veiiir.g V.
•
Kemhrandt Theater.
Van
28376
—
3(1.
De
stelling „Honderd jaar Fransche Sculptuur (tot en niet 30 Sept. a.s.i Geopend werkdagen van lo—l7 uur en Zon- en feesidagen van 12.30—17
van 's-Gravenhage.
Frans Hals Theater. 2
1 2. meloenen 5-17. knollen 5-6, snii-
'
Kumbranili. Geopend op werkdagen van ■
B.
wordt, reeds profiteeren. De verbinding Uithoorn tot den grooten verkeersweg Den HaagAmsterdam is al gereed en in prima staat. Het wachten is alleen nog op de aansluiting in de richting Baambrugge en Utrecht. Dan lieschikken de Gooilandeis en tle l'trechtenaren over
>•••
herengracht 806
WHlet Hoithajraen,
Maseam
544 2,
boonen per Kg. 6-16. dubb. Ixïonen 8-19. spercie. boonen r.. dr. 10-15. raspers 18-24, capucijners witte o 16. bruine 8-16. tuinboonen 4-10. groene kool 2-3 1 '2. roode kool per st. 4-5. aardbeien per doosje 15-22. frambozen 12-16. bramen per slof 4.1."..',. bibsen roode per Kg. 15-17. appelen 6-8. peren 4-13, druiven 20-20, pruimen 10-16. augurken 4-10.
■
•
■
/I Mi Van Wouttraal K.«. J K O H Chamlrille. te 23265 Kor, r.eir.nev i-c 'Jtn. (N.V. dr. De Haan), ut: N Rnxues, tel 21SIO. De 42. ((De Lairesse-Apo'herk). J Gri.hben. tel 21022 (Apotheek ..De Viliel"). w F'erd Bolstr Kin Horman, tel 212."n
Sept. | Kennemcrland BEVERWIJK, 1 en Vrije Veiling). Spinazie per kl. kist 18-40. postelein 16 24, sla per ïoo krop f 0.70-3. andijvie f 1-3. wortelen per bos is. rabarber 2-4, radijs 1 1/2, selderij 2-21/2, pieterselie 1-11/2. aardappelen (kleii per 100 Kg. f 34. tomaten 4-6 per Kg. prei 5. pronk
.
...
'.
en nouveauté i
*i;n
:• :|
>
-rfct, daar de toestand van heden de invoer uit het buitenland reer bemoeilijkt •
AMSTERDAM fc.Ai.vf i>st»a*t
?$
•
DEN HAAG spuist«iA*i 4i
•
GRGlgrf. i t BËm
È&
rTÊ * SAM
"•''.■Hi
DE TELEGRAAF
—
Derde Blad
—
5
Zondag 3 September 1939
Politieke en economische beteekenis van het
Walvisch-jachten
BERLIJN-MOSKOU
PACT
langs de Noorsene kust.
Sovjet-Ruslands sleutelpositie.
verklaard heeft, den aanval op Polen in te hulp van derden.
zetten zonder
HET
len. Het defensief vermogen van een modern is uitgeruste en Ingegraven troepenmacht zeer groot. Het goed geëncadreerde en geoefende Poolsche leger zal zeker een krachtigen weerstand kunnen bieden Als Kngeland en Frankrijk in den strijd ingrijpen, ligt echter de eindbeslissing van den strijd niet in Polen, maar op bet Westfront. Kn dat het pleit op dat front niet snel beslist zal zijn. staat vast.
Duitsch-Russische non-agressieverdrag heeft groot opzien ge-
bazing bleek, dat Rusland en Duitschland, ideologisch elkanders felste tegenstanders, toch een weg hadden gevonden, om elkander in de practische politiek de hand te reiken. In Spanje hadden de belijders van het nationaal-socialisme en het bolsjewisme elkander met de meeste felheid naar het leven gestaan. Thans lijkt het er op. dat men van een politiek en economisch verhond kan spreken, indien althans juist is, dat von Ribbentrop van Stalin de mondelinge verzekering heeft gekre-
Twee ideologieën vinden elkaar:von Ribbentrop
Kleinem trekken er
doorslag Beb*>en
■
H
DE
blokkade der Kngelschen en Fransohen zal den aanvoer over zee onmogelijk maken. Zuiiloost-Kuropa ligt echter o|>en voor Duitschland en het zal uit deze landen vooral voedselproducten, olie en enkele niet-ijzei-metalen kunnen invoeren. De oogstoverschotten zijn echter met het OOg n|i liet lage peil van den landbouw vrij onregelmatig in de Z O-F.uro|>eesehe landen. Duitschland heeft echter een groote graanreserve, door den geweldigen oogst van |M& Die goederen zal het echter moeten kooper.
I
-
-
,
I
I
-
,
op uit.
I
komen te vallen. Zoo n zeezoogdier zou feite-
1
de
Russisch—Japan-i-ht- politieke verhouding én dat Rusland in Oost-Azië de handen vrij wil hebben, om het door jarenlangen ooi lon economisch uitgeputte Japan aan te grijpen. Van een uitputting van Japan kan nog niet eeej (?>
sprake zijn, daar de beste lichtingen van het leger niet in den strijl tegen China zijn ingezet.
Mocht Japan echter vasten voet in Noordkrijgen en over dil grondstoffenreservoir de vrije beschikking verwerven, dan zal het zeker een jarenlangen oorlog tegen Rusland kunnen volhouden. Dan loopt Rusland ernstig gevaar. Oost-Siherië en W'ladiwostok. dat als luchtv aarthasis het pistool op de borst van Het is dus begrijpelijk, Japan is. te verliezen dat Rusland tijdig wil ingrijpen, als dit noixlig ('hina
-
■
te slaan, is in alle gevallen Ru.sland Ki- zijn er. die meenen. dat het Ver
anderen meenen, dat een crisis dreigt in
otrben
ie"
is uit
politieke en economische winst
gestoten is om daardoor een aanval van het Derde Rijk op Rusfaad te voorkomen. Weer
het Kreml. n unist-he overwegingen den
eenige mogendheid, die zeker
dit alles
drag
op
dal Sovjet-Rusland in geval van oorlog Duitschland actief zal ondersteunen, door aan de tegenpartij geen materieel, grondstoffen of levensmiddelen te leveren.
kanon. In de mast het kraaiennest.
DE
bij Stalin
gen,
De walvischjager ..Skarven" in de haven van Selvür. Op de voorplecht het harpoen-
Rusland profiteert.
■
In hoofdzaak gaat het om de „grindewal”, een kleine soort, die van Noord naar Zuid trekt.
■
>••!
■
■ ■
■
Itetaling in goud. deviezen ot goederen zullen I il
■
onzen tocht lang. Bei Noordelijkste gedeelte van de N'oorsche kust en tijdens
•
-
"
1'
dig. dat die actie weinig kans
van slagen zou
hoogen trap van ontwikkeling stond onder de lagere klassen
■
f~\''
aanleiding kan zijn geweest tor het sluiten van het pact. In de eerste jaren van haar be-ta-in legde de Sovjet-Republiek het zwaartepunt van
:
en
waar
veel kloin-kapitalisten
■
•
-
■
-
■ ■
in den zomer en nazomer jacht maken op de kleine soorten walvisschen, welke tot op dezen dag nog steeds de Noordelijke wateren bevolken. In al die kleine haventjes der kustplaatsjes'op de Lofoten, waar het leven mogelijk wordt gemaakt door den wonderbaarlijken visehrijkdom, zagen we ze liggen.
■
l'.iVr
■
boeken en men verlegde wederom de actie naar het Westen IV opkomst van het nationaal-so-
■
■
•
....
..
■ ■
....
m-
••. ■
■
I
■
■
i
■
-
s< he propaganda een einde. Ook de poging om van Spanje een brandpunt van wereldrevolutie
■ ■
■
-
-
:-
-
-
hebben daar het hunne tivo bijgedragen. Th.m* volgt een tijdelijke verzoening en zelfs st r-un-
■
■ ■
"
■ -
■
Duitschland niet van groote beteekenis zijn. Natuurlijk zou Duitschland deze landen door een militaire actie kunnen veroveren, maar het is begrijiH'lijk. dat men hiertoe niet licht zal
:
-
Deze
Welke
motieven ? -
Razende snelheid.
ten.
-
De bemanning van zoon walvischjager bestaat slechts uit drie of vier man en als je deze notedopjes ziet, kun je je nauwelijks voortelkens onderduikende dier zoo dicht te nastellen, hoe men zich daarmede ver buitenderen, dat het met de hand geharpoeneerd kan gaats waagt, en strijd kan leveren tegen de reuzen der zee. Edoch, het zijn alleen de Kleinere soorten» want de groote, echte balein- en menigmaal moet men, bedacht op lijfsbe-
:
■
-
.
lengte van 10—12 meter kan bereiken.
■
Kleine, meestal witte motorhooten. met acher vóór den mast met het kraaiennest, w aarin de uitkijk plaats neemt om uit te zien naar den begeerden bult; terwijl op den boeg het primitief uitziende harpoenkanon met de houten kolf staat, met daaronder het kistje, waarin de reep ligt opgescho-
terop het stuurhuis,
■
■
:
-
-zine van een hoog octaannummer die gestekt
!
■
dueeeren. Ook Dieselolie, smeerolie en andere petroleumpnxlucten weet men np deze wijze te winnen. De economische grenzen van het uithoudingsvermogen vertoonen dus ook een vrij groote elasticiteit. Toch hebben ook deze vindingen in oorlogstijd in de practijk grenzen.
walvisschen en vinvisschen, zeezoogdieren, die
een lengte van twintig, vijf en twintig en soms zelfs van dertig meter kunnen bereiken, zijn in de N'oorsche wateren al sinds lang zoo
i
tal
booten, dat
aan den
geworden, dat de jacht hierop niet met het uur grooter en
zeldzaam
meer loonend is.
Arbeidskracht.
■
In hoofdzaak hebben de kleine walvisch-
jagers
genoodzaakt is, aan de oppervlakte te verschij-
NrESMT
het voorzien op den grindewal, nen om adem te halen, soms ook op den but s k o [>, de w i t vi s c h zijn de achtervolgers er of andere delphiniden. In den regel betreft bij en slingeren hun het echter den grindclwal. een tandwalvisch- harpoenen in het groometer te lichaam. achtigc, die zelden langer dan 6—7 wordt, en die de hebbelijkheid heeft ln den Op deze wijze weten nazomer en in het begin van der herfst het Noordelijke gebied te verlaten en een verre tal van booten ..vast te reis naar Zuidelijker oorden 'e ondernemen. maken". Op den duur
Bij deze soort is. evenals bij den butskop, werkelijk sprake van „trekken"; van tclkcnjare en periodiek optredende bepaalde beweNoordelijke gedeelte van hun et-preidingsgebied worden de Jongen gebo-
gingen. In het \
ren,
de winter wordt
in
het
Zuidelijke deel
doorgebracht. Tijdens dien trek naar het Zuiden, die gemeenschappelijk en in kuddeverband geschiedt, schijnt er sprake te zijn van een zekere zucht de kustlijnen te volgen, waar-
Fatale neiging. De neiging de fjorden binnen te dringen, wordt den sociaal trekkenden dieren maar al
te vaak noodlottig. Dc kustbevolking loopt te hoop, tracht met booten de fjorden af te sluiten en de dieren al dieper en dieper naar bin-
Faroër en er gaat daar nauwelijks één nazomer voorbij of ze worden gesignaleerd en bij groote aantallen buitgemaakt. Zoodra dc tr->ktijd nadert, zit men op den uitkijk. Als de eersten worden Opgemerkt, gaat de blijde mare langs de kust. Overal ontsteekt men op de rotsen vuren en alle krachten worden gemobiliseerd. Alle beschikbare mannen en knapen begeven zich in de booten, zelfs de vrouwen en meisjes moeten dan meehelpen en maken de koffie gereed op de vuren, om aanstonds na den afmattenden strijd, de mannen te kunnen laven. De booten omsingelen de kudde trekkende dieren, die met steenwor;>eri en luid geschreeuw naar ondiepere water van den bodem van de fjorden wordt gedreven. In het ondiep water zijn ze vriiw.'l machteloos en ofschoon ze Z'ch heftig verweren en geducht met den krachtigen staart kunnen slaan, weel men in den regel ware slachtingen onder de warmbloedige zeezoogdieren aan te richten.
Rood van het bloed. messen, bijlen
hakt en houwt,
en
knotsen,
slaat
zoodat
de
en beukt
gansche
met fjord
rood gekleurd wordt door het bloed: vele die ren sterven echter een langzamen en srr.ade
lijken verstikkingsdood, zoodra de eb Is Ingetreden, waarbij dc geweldige lichamen „droog'
niilli.inl Mark. tle tearlieitlet« en de be sch ikbaarstclling van ongeveer IS niilliocit tint steenkool per jaar als gi-ondslof v t-irisclirn. \nlai kis. In- voorziening iteeft dan ook haar economische grenssa in oorlogstijd, tloorilat het verlirnik aan arbeidskracht in vele get allen abnormaal groot is. |iilaalinv t-stalif
werkstelling
valt
I
van SMuttM
Want men vergete niel. dat de legersterkte een land in hooge male afhankelijk is van het aantal arbeiders, dat beschikbaar is om in tijd van oorlog te kunnen voorzien in de materieele behoeften van de defensie-organen en de burgerbevolking. De bewapeningsindustrie is zeer arbeidsintensief, en normaal zullen 7 il 8 arbeiders achter het front noodig zijn. om inclusief het transport, één soldaat in de frontlijn te kunnen houden. Voor een Amerikaansch leger, dat in Europa vecht, geldt de verhouding 1 op 17. Beweringen, zooals die van de Duitsehe overste Hessr in de ..Deutsche Volkswirt" van It Maart 1838; die deze verhouding op 1 : 3 stelt, moet men met een korreltje zout nemen. Ongetwijfeld is in Duitschland door de metaalvliegtu igbou w. rlonr verbeterde machines, verbetering van de kwaliteit van het sneldraaisiaal. het verbeterde kanalenstelsel, enz. een belangrijke besparing aan arbeiders verkregen. Daar staat echter tegenover, dat door de autarkische maatregelen heel wat meer arvan
Karr IVttrr-en, de harpoenier van ét ..Skarven". I>e weerhaken van den harpoen slaan uit.
orberen ka:i. wordt het walvischspek geconserveerd in azijn, zoodat men nog langen tijd na de jacht er van genieten kan; ik zag en rook twee indertijd op IJsland „hvalur", dat . onzer, zwerftocht langs de N'oorsche
Koopten we heimelijk, dat we iets die jacht op den grindewal zouden zien.
kust,
Niet omdat we zoo begeerig waren tegenwoorintegendeel. dig te zijn hij zoon bloedbad, Maar wij hoopten dan in de gelegenheid te Miszijn iels van die dieren te verzamelen. schien konden we ons dan meester maken van miseen compleet skelet, van een schedel, schien wel van een foetus; allemaal waardevol studiemateriaal voor ons Musuem van Lei-
gesignaleerd. Maar de afstand was zeer groot en op gezag van den kapitein en van de deelnemers der Noorsche tvvee groote walvis-dien
geologische expeditie,
te DaJlaihe experts PHe-
duiten in oorlogstijd Matig heeft. «aartan U mille.en |M noodig /ijn voor lezer. Itlt hitna» lit en marine, dan M tle productie van deze petrti leiiiiiprodiieten in h) drrrrin"s\wikrii een ka-
hoop bij Ny-Aalesund in de Kingsbay vond ik een rechteronderkaak van een tandwalvischachtige; waarschijnlijk van een jonge orca. Op de terugreis zagen we ter hoogte van
was de zijn boerderij terug. Men beschouwt het hier Bellsund drie wnlvisschen. maar weer ■ia een voortreffelijk voedsel, velen spreken afstand zoo groot, dat we alleen het ..sim.ten" konden waarnemen; met welke soort we te zelfs van een lekkernij. Daar men onmomaken hadden, bleef in het ongewisse. Dat gelijk de geweldige hoeveelheden direct ver-
van
sfe hrterkenis. Nu Srt kan putten .ils dr Sovjet» dit int iii.n-.tr toelaten
—
..lllltrtelijke
moesten wij aannemen,
dat daar inderdaad twee walvisschen passeerden. Tijdens ons verblijf op Svalbard kwam het bericht binnen, dat een N'oorsche walvlsch «raarder in rie bun van Rercncilanri drie groote walvisschen had buitgemaakt. In een afval-
beiders
Juist toen we Noorwegen weer verlaten hadden en de vaderlandsche kust naderden, verscheen in de N'oorsche en Zweedsche kranten het bericht, dat bij Selvar in Stelgeland (Noord Noorwegen) een groote school kleine walVI»schpn was buitgemaakt: een bericht, dat ook in dit dagblad verscheen.
noodig zijn.
is mogelijk,
dat door compensatie van nadeelige factoren in Duitschland, bij een 60-Utige werkweek, de verhouding 1 : (i a 7 gel it Echter kan worden aangenomen, dat Duitschland op den langen duur geen leger van 10 millioen man op de been kan houden, zonder overspanning van het econobezochten Merkwaardigerwijze wij dit mische apparaat. Wel kan door aankoop van plaatsje ook en spraken daar de bemanning grondstoffen en materialen in het buitenland van een kleinen walvischjager. de ..Skatven" een aanzienlijke bespat ing aan arbeiders w or(= Aalscholver) geheeten. In totaal werden, den verkregen. Het is dus voor Duitschland van naar zij mededeelde, 170 stuks gedood, na een het grootste belang, dat het een grondstoffenopwindende jacht, die meer dan 5 uren duur- reservoir als Rusland tot zijn beschikking de en waarbij de razende dieren met hun heefi. al zal het goederen moeten exporteeren. staan twee motorlvootcn onderstboven sloe- om die grondstoffen te betalen. Bovendien moet niet worden vergeten, dat gen en één zells tot zinken brachten, l'it de foto's welke mij thans ten dienst staan, zou Duitschland in 1937 maar voor 41 % in zijn ik willen afleiden dat het hier werkelijk een behoefte aan ijzerertsen kon voorzien, en ruim school grindewallen betreft. Of Kftre Potter20.8 millioen lon moest invoeren. Ditmaal zal
sen. de harpoenier van de „Skarven" bi; dezen strijd op leven en dood tegenwoordig was, kan ik natuurlijk niet garandeeren, maar de kans lijkt mij heel
groot.
Het
voordeellge
en
het ook niet de hand kunnen leggen op de Ixttharingsehe ertsen, die door de Maginoi-linie zijn gedekt. Voor een groot deel van zijn pet' oieumpi oduc'en. chroom, mangaan en nikkel zal het eveneens van het buitenland afhanke-
(Nadruk verboden).
lijk zijn.
V
orilsrl
rn
zoolang
—
uil
grondstoffrnrrservr
itusiamt. is DattaeMand wmaif imat in een poaltli grkomrn. waardoor hr! itl staat ls een baagdateigea aai lag ral te houden. van
drnslturg en Siciiitn r"er aan. dal Hiiitsrhland per jaar 12.."» millioen ton ptU efcMapaV
en na afloop daarvan keert iedere deelnemer met een flinke hoeveelheid ..hvahir". zooals de IJslander het walvischspek noemt, naar
1
mei
Zoo is das ren goede voedsel- rn grondstoffenvoor/irniiii; roof l>tiits< Mand van dr genetl
'
worden de bewegingen van het gewonde dier trager, de perioden van worden onderduiken steeds korter, en ten slotte weet men het uitgeputte slachtoffer naar de kust of het strand te sleepen, waar het met een winch uit het water getrokken wordt en uit zijn lijden Niet zelden verlost. duurt zoon jacht een vollen dag, soms zelfs een dag en een nach;
npl.lliKNS
mi
overgaan. Overigens moet niet worden vergeten, dat nok uit een psychologisch oogpunt de voedselvoorziening van de burgerbevolking van het grootste- belang is. Men is de ellende van de honger'«lokkade tijdens den wereldoorlog niet een vergeten, toen men maandenlang van rantsoen moest leven dat 3/7 van het normale rantsoeneering rantsoen bedroeg. Dat een weinig populair in Duitschland zal zijn, vooral zoodra het rantsoen aanzienlijk boitorkt wordt.
Bovendien
zijn
daardoor tb* Daitexate
ver-
Mndtagaa op dr Oostzc gewaarborgd en kan I itiitsi hland dus ook door vrijrn aankoop over de grondstoflen drr Oostzrr-landen
best-hik-
kfit.
Italië's
positie.
Maaa
men
vergtsae mUk ateü BtaatnaaV ca
het Marxisme, als impiiK van h.-l Klls-.i-.ehc Iml- jeu i-one. (een bijzondere vorm van het communisme) -leik nationaal getint. Het
KaaaaarJte Mal haai la Weataracha cultuur. Hel adit
hel dr heilige laak van het
■farfci ixdsjrMhraae, om dir cultuur kude op lo t kapitalistische sti-Kel, met imprrialNiiir
Pan» «i...
zijn
vrrnirligen. Kil axioma van de hllitriilandsi hr politiek tier Sovjets, heeft t.-
nog altijd volle gelding en heeft non nimmer pri j-.irrgcven.
Borodin heeft zijn tegenstanders in OosiAzië bij herhaling verweten, dat zij zich nooit Ie moeite hadden gegeven, om de Russische communistische literatuur door te werken, waardoor zij niets van het Russische standpunt begrepen. Daardoor komt het, dat de groote massa van West-Europeanen vreemd Staat tegenover de motorische nationaal-cultureele
Rusland op de wip.
Rrst.AN'D
wist door do
langgerekte onder-
handelingen met Engeland en Frankrijk en de militaire missies, dat het ditmaal ernst was en dat beiie landen Polen door dik en dun zouden steunen. Steun aan Duitschiand door een non-agressie-pac: en een handelsere
liet kon niet anders dan Dnitscfeland stijven in zake den Corridor en Danzig. nti'ssciien is dit pact voor Duitschiands De kans op een conflict met Engeland en Frankrijk werd daardoor zeer groot. Het is een der bekende ervaringsfeiten van I •'■■! -.h ui land Bo\endien heeft de revolutionn.-iire tactiek van he; bolsjewisme, dat na een langen uitputtingsoorlog. rew Economische steun van Rusland, als Turkije lutionnaite propagan la he: meeste kans van de er zijde van Frankrijk zich aan Engeland slagen heeft. Met in verscherpte mate tot uiting schaart, is niet te verwachten, doordat dan de komen van het individualisme van alle klasDaidanollen worden gesloten. Maar al zou sen der maatschappij als een gevolg van de toeTurkije neutraal blijven, dan zouden transpornemende schaaisehte aan goederen en voedsel, ten over zee bloot staan aan aanvallen van de verscherpt de klassetegenstellingen in hooge
I
Italië heeft krachtige pogingen gedaan om zoo veel mogelijk autark te worden In het eerste halfjaar '3M heeft het zijn ijzerertsproductie tot 553.000 ton weten op te voeren van derde tot 111 millioen ton. tegen 0.93 millioen ton in 1937. Nieuwe erts...aufhereitiings"methoden zijn in practljk gebracht door .'.e ..Ammi" (Azicnda Minrrali MetalKci) om het ijzer-, bruinsteen en titaanhnudende zand in
Latium
le
oxplniteeren.
Maar dit zijn allemaal maatregelen van secundair belang. In 1918 bedroeg het staalverbruik per soldaat en per jaar 3.f> ton. l'it de Italtaansche rjiierertsproductle van 1.11 millioen ton per jaar kan men hoogstens 350.000 ton ijzer winnen dus net ongeveer genoeg voor het jaarverbruik van ino.ooo soldaten. Voorts werd per man in 1918 een hoeveelheid van 32 ton kolen per jaar verbruikt. De heele brandstoffenproductie van Italië van 2.3 millioen ion kolen per jaar is net genoeg om het jaarverbruik van een leger van 7U.000 man in oorlogstijd te dekken. Natuurlijk beschikt Italië over veel waterkracht; maar voor het winnen van 350.000 ton ijzer in cokesovens, dus de jaarbehoef.o van 100.000 man is, al 380.000 ton cokes noodig. Italië is rijk aan weerbare mannen, maar arm aan Ijzer, kool en olie. Het is ook arm aan goud en deviezen en het zal weldra met groot grondstoffengebrek hetihen te kampen. ±:
In Maart 1938 verklaarde MusMliftl dan ook. dat het Italiaansche leger en tle vloot op een snelle actie en overwinning waren ingesteld. D;.t dit werkelijk mogelijk zal zijn na de herbewapening van Engeland en Frankrijk, lijkt niet waarschijnlijk. —
Voor Italië zal het moeilijk zijn een oorlog
van langen duur te voeren. Het is voor het land een uitkomst, dat Duitschland
mate en schept een gunstigen voedingsbodem voor die propaganda. Dit geldt niet alleen voor de verliezende
Wij weten bij ondervinding, dat ook hii de neutralen de verscherping van klasse-tegenstellingen zich daar voordoet. Oorlog in Europa tusschen de groote mogendheden, moet op den duur een prachtigen voedingsbodeni opleveren voor de bolsjewistische
propaganda. Her wip
non-agressie-verdrag heeft Rusland op de
geplaatst. Het kan een uitputtingwoorlog n
Europa lekken door middel van mater alen en voedselleveranties aan Duitschland. Blijft Rusland neutraal, dan vloeit daaruit tevens een versterking van zijn economische positie voort iloor de betaling in productiegoederen. In zijn laatste Rijksdagrede heef: Hitier verklaard, dat he; nationaal-socialisme geen cv port-artikel was. Dat is het bolsjewisme echter wel. Nu is het vertrouwen in de nationaal-socialistische ideologie door de volte-face. die h.-t
maakte, ernstig geschokt. Er zijn er. die meenen. dat het nationaal-socialisme zal afglijden naar het communisme en zij wijzen laarbij op de vergaande staatsinmenging, waardoor de drie pijlers van het kapitalist:sch-econom>sch* stelsel, namelijk de privaat-eigendom, het particuliere initiatief en de vrije winstvorming, zijn ondermijnd. Voorloopig is er niets, dat een dergelijke onderstelling wettigt en een bolsjewistische pr.v paganda zal voorshands dan ook geen vat hebben op de Duitsehe bewolking Maar Rusland kan wachten. Als na een langen oorlog de ..Krlegsmüdigkeit" zich doet g den. is zijn tijd gekomen om met het nationaalsocialisme én (ofl de democratische oorlogvoeren len en wellicht ook een deel der neutralen af te rekenen Natuurlijk hebben de Duitsehe leiders zich van dit alles rekenschap, gegeven. De economisch-politieke voordcelen schijnen r-rhler zwaarder te hebben gewogen. <J,an de !•
nadeelen.
6
Zondag 3 September 1939
Een Koningin
DE TELEGRAAF
-
Derde Blad.
-
Steentjes des
ontmoet een
JKSverre
huidigen
*
MadameV Wat kost de jacht?
r~\IT zelfvertrouwen groeide met den dag
—
ten of noemt het zoo ge ivilt. die dc trerhu
vnn alle trapbruggetjes lijkuitolett tot silierp
*
Marie-Antoinette.
ger
koninklijke
familie te laten vertrekken.
Dat
Historische
ik dus over
Venetië
laten
jj \\
zoom
n \\ ::
jj
•
het beteekent veel.' Het bettt I/.4.4K !S kent. dat de Stod Venetië zelfs een voel B unnger niet uil doen struikelen in de halve B duisternis, die voor het overige door mets \\ bedreigd wordt, niet door auto's, niet door taxi's, vrachtkarren, handkarren, bak- rn [; gewone fietsen, autopeds of Vliegende Hol ii —
spreek als
Overbanden Trottoir-
voorstaan,
zers is deze plek geen terra incognito
leder brugje heeft SS trappen, een S iederei kant. SS aan Van drie tot zes bree "5 de treden. H'nrrn die }! eenkleurig gij SS twee
—
zoudt k'innrn misen vallen. .-'oppen overheid niet. Daarom
meer.
Des te beter. Zoort»W te duidelijker en te korter kan ik mij uitdrukken. * •
!
•;
H
OU uil dc gotdc j; doet zij duidelijk afstekende banden van JS SS kostelijk marmer die treden bfJUW Z«/t'f MMtM OH sthrijver dezes ook li /n'fr frr .sfec/r rir/i treiitvcftfn. -4fh uren SS MR schoon, glanzend marmer eisch ik ze ÏS Mff. Mnnr hijvoorbeeld van helderwitte SS
j
!
\*
••
en voor een groot deel mijner tneye-ende le-
vu'rl en hem de woorden doen uitspreken: »Zóo gaan de koningen naar het schavot". En later voorspelde hij aan graaf de la Marde* „Alles i« verloren, de koning en koningin zullen omkomen en het gepeupel za! hun lijken door de naat sleepen." Om te voorkomen, dat zijn eigen profetie verwerkelijkt zou worden, stelde Mirabeau aan ten koning een plan voor, dat tot doel had. de
jj
in
.
over een stad, die ik ken, weet ik bij voorhaat deze beide zaken: ik kan mij op die kennis niet lan-
„De koning lire ft maar één man; dat is zijn vrouw."
hoofd-
over alle
zichtbaren hebbent Wat beteekent dat nu. vrnngt get
l
in tel. Indien
lA licn verzot op Venetië. Om enkele niet ter zake doende redenen zou Ot er definitiej trillen gnnn uonen: er zijn geen trot'oirs en ga'n rijdende voertuigen, behalve «'•e/) ■« RMf «rune bij de struvtkruism met licht be ;S in de mmder weidsch de trein, en die stopt aan de stadsgrens. ;/( ii nrttrren. Met zal niet uitneiden over de schuimen deelde stmUkn name. MOM*. j| Ik merkwaardigheden run deze kleine statt.dit iniidom de kleine, cirkelvormige eilandjes \\ die een lichtmast en anders mets dragen ;; juweel aan üe Adna, met over hoer verruk/A- herlees mijn voorstel en vind het niet kelijk Sint Markusplein, niet over het geeens zoo dnnas. Want regent het hier heimzmnig Dogenpaleis, niet over haar LaSS rn zeg mij: wanneer doet het dat niét? iju na. haar t in» haar kanalen. lianr Rinlto. s; haar Brug der Zuchten, haar sfeer, ijle.zuidan vloeien negdek en trottoirband in j: teleur ineen, en lic' kon anders In eenige SS —
*
j •
;
;
;
•
|
••
-
•
van Mi ra lx au
liuy toegalmeu. g,j kent het Stoor hebt gij ijt let op dit nuchlei e, pruc ttschë op de uit marmer* n buudt n. lijs
*
mis-
ontmoeting.
!
—
',
;| :■
—
i
y.n
ritii
r
Pnt
heter. \V. er eens over den! r.
::
Denkt zn
SS
■
[>t><>denmasker
tf\ hende
—
vertrek mocht geen vlucht zijn, doch een soort van strategische manoeuvre. eeniu licht aan te breken. Voor het eerst mocht de koninkDe aarzelende vorst wist ook in dit punt echter weer niet te besluiten en toen kwam het dat Mirabeau contact zocht met MaParijs verlaten en haar intrek nemen in het kasteel St. oogenblttc i .e Anioineite, want zij aiieen kon een belofte ('loud. de residentie waaraan Marie Antoinette steeds haar doen, zoo meende hij. en zij alleen kon de belofte ook houden.
zich steeds radicaler voltrok, wandelde de vorstin in het heerlijke park van St. Clond. kon zij weer de bloemen bewonderen en de vogels hooien zingen en herwon zij te midden van de stilte der natuur haar zelfvertrouwen, dat in de laatste jaren zoo geschokt was. Niets deed haar vermoeden, dal dit haar- laatste zomer als koningin zou zijn.
jj* «a^M
dan wel een bereiktheid is Rusland. \ice. Rome. Weenen. Boekarest, de Schotsehe Meren, de Middernachtzon zijn voor toegankelijk geworden de kleine beui'l'
1
zomer van
,s
ling, nu dc Rcisvcrreiiiqihifcn en dc Toerbus-ondernemingen u en de uwen voor een hnbbekras naar de uithoeken vnn Europa rn zelfs naar het land bretigen, waarvan men nog met weet of het een experiment
•
1790
was voor Frankrijks ongelukkige een ware verademing. Ka Antoinette. vorstin. Marie de eerste verschrikkingen van de revolutie, na het rampjaar 178'J, waarin zij het verlies van haar broer Jozef II en haar oudsten zoon te betreuren had. scheen er thans
pvE
doge
een deernisii
greep bij de uitoefening vnn het maatschappelijk verkeer, conversatie en briefwisse-
leider van de revolutie. MIRABEAU'S DOOD, een slag voor MarieAntoinette en Catharina de Groote.
reizen
Aanstoots
In
i
listen. Nadruk verboden
ÜBO
i
■■
;;
alentiThom-
'
-
■
■
: ■
zei:
„Elk haas kost mij
ii
'n
'
tientje.”
j
WAT
ï
kost dc jacht hier Ik wil in Neder■ VJ... land gaan jagen In Indie heb ik veel I gejnagri Wil uw medewerker op dit gebied mi.i volledig inlichten Ik sluit een postzegel van ' . ' M,l! vijf cent in lllllllllllllllllll!l|l|lilllll!l|illlllHllilll|i!llllllllllll|iliÏÏH kreeg dezes brief thuis Schrijver geeen Illllllllllil stuurd met het verzoek ..dezen abonné even volledig in te lichten' Excusez du peu En bo.cid rondstrunen, op zoek naar veldmuizen vendien ik kan het niet Ik kan iemand die Voortaan zeiden wij tegen elkaar en tegen in Indie vce-1 gejaagd heeft niet precies ver- anderen: „Foksen binne der ek". \li u.i- turnt- nog een tierde factor, die tellen, wat hem hier . veel jagen' zal kosten t-' de lltiiitutte tleetl hervalt Marie Ik weet alleen dat het heel aardig wat kan een winter, het is al wel vijf jaar geleden, De munitie de jachtacte het veld de I-ten. nl. haat onvrrw a< ttte ontlilitelinc met zijn haalden wij zeven wilde ganzen naar beuiterlijke staat en andere noodzakelijkheden il. n gi linten rt-i oltitioiinalrrn leider, fiinile winter gekosten geld En nu heb ik nog niet eens het neden Sindsdien is er nog geen tle Mn ilm .111. wild genoemd dwz niet het w ild dat bil weest, of wij maakten groote voorbereidselen. dat Noordegasten nog om deze uit een land. den poelier te koop hangt, doch de faisanten warm te ontvangen. de patrijzen en de hazen die men m zijn veld ; lijker ligt dan Friesland, zijn nog geweest. Ze niet weer er uitzet om ze t.z.i te kunnen schieten Diana „Wol tsientüzend einen," riep .'ouke, toen is 'n veeleischend juffertje En waar is bij ons buitenwater hoog was opgeloopen en alle de De een grens' haar eischt dit. de ander eenden van een kunstm a, l2- cendenjacht in veel meer Wat eischt b v deze gerepabuurt, elkaar daar rendez vous gaven. Er trieerde Nederlander die in Indié zooveel de geen duizend, maar wij kregen er waren nog jaagde vijftien van. Elk schot was een vreugde, zoo Ikzelf leg het zuinig aan. doch ben niet hoog •■:•.,■.'!' .'.nu: moesten wij ze weghalen. schriel op een patroon Het is een kiem kunstje leeft er ven de snippen." zei ik altijd. ..Het duizend gulden aan de jagerij kwijt te raken. ' als wij over een bepaald zodsje spraken, dat het is grooter kunst voor duizend gulden alles | heel achter in het veld lag en blijkbaar dooigedaan te krijgen wat een krachtig man. die de cultuur vergeten werd Er stonden geregeld met zijn tijd woekert, moet weten gedaan te twintig snippen en wij kregen door de bank krijgen vijf stuks in het net. En zooveel kost het dus Maar dan dienen de „De loft sjocht zwart fen 'e einen,*" zei Jan eischen binnen zekere perken te blijven en Hielkema to Luunbcrt eens. „Kom jou hast?" mag niemand van u verlangen, dat gij mee Wij zouden op den avondtrek gaan staan, doch gaat praten over duindrijfjachten op hooge ik zat na het middageten zoo lang te leuteren, langstaarten, noch over gemzenjager) in het dat Jan ongeduldig werd. Oostenriiksche of een weekje logeeren in de „Wér bin nou al dyn einen?" vroeg ik later. Hortobagy. als daar de trekkende wilde ganWij kregen elk 'n eend en zagen samen nog zen elkaar rendez vous geven, en zooveel stuks geen tien eenden. Maar Jan had voor zich binnen schot komen, dat er geen aardigzeker twintig stuks hoog over zich heen gehad. heid meer aan is, en gij sterk terugverlangt Dat is waar. naar uw simpele eendentrek in Frieslands Z O ■ hoek. w aar per avond een of twee langnekken waard op jacht. En is alles na;r bineden kunnen komen, en soms geeneen. zonder fantasie vaart geen jager wel. SomDe jager geeft heel wat geld uit Reis- en migen noemen dat Latijn. Jagerlatijn Ik noem vi rblijfkosten voor hem en zijn hond. zijn trageestelijk voedsel. „Hoefolle bin der nou".*" ken. Al wat Marie Antoinette van Mirabeau wanten en vrienden en alle andere accessoires het vraag ik aan Jouke, als hij bezig is. de eenden gehoord hnd. deed haar afkeer voor den revozi::i "iet gering Buiten het dorp zijn zij sobete tellen. „Nou.... san Iweintich. tink ik." re ve Idioopcrs. zij komen dorstig terug, en gezegt hij dan opgewekt In alle waarheid zijn er ■ neigd zichzeli en anderen te regaleeren. Zij zestien eenden en dat is heel mooi. maar het laten het meestal niet na. De jacht brengt is plezieriger, een waarschijnlijk getal Ie noemaakte, van de vele vrouwen, die in ziin omgeld aan het rollen men, dat nog mooier klinkt. Daarbij komt. dat geving verkeerden, was nu juist niet in staat. Er zijn jagers, die veel meer uitgeven dan ik weet. dat Jouke een optimistisch geluid w,i En jachten, die zeer veel geld kosten geeft en dat Jouke weet. dat ik weet, en dat Wijzelf hebben slechts een boerenjachtje. en ik weer weet. dat Jouke weet. dat ik weet. . . . dan nog een veldje en hier en daar nóg honEn ook Jan weet het. En een meelooper weet kendheid benutte als een vlijmscherp wapen derd bunder verspreid veld liggen Wij houden tegen he; koninklijk huis. Kortom Marie Anhet. En vroeger wist Oom Arie. eens mijn polser geen jachtopziener op na het zou ons stokdrager. het ook. d? heele duizend gulden kosten wij geneeDeze brave, tegenwoordig door zijn stijven ren ons met de plaatselijke politie en met de poot thuis gehouden, weet het trouwens nog marechaussee Wij poten geen wild omdat wij wel Zoodra ik uit Friesland terug ben. zoek graaf de ',a Maick. die het vervan zulk een systeem tegenstanders zijn; wij ik hem op. ..Hoe was het jonge?" vraagt hij | lET beefl trouwen van koning en koningin genoot, billijk pachten vanwege de vriendschap, en den dan. i.iti ook hoe; wat moeite gekost om «len vorst slag, om met rechthebbenden om te gaan: wij „Och," zeg ik dan. ..'n twintig eenden en zes van de oprechte lietloellngen van Mirabeau stellen geen tableau-eischcn van zooveel stuks talingen Ik heb twee volle voor ;e meegeaanbod te overtuigen. La Man k beschouwde wn 'ijn bescheiden jagers met veel fantasie bracht. Arie. Tante Neele kan ze zoo braje. hem a's den eenigen man. die de Assemblee in Een goed haas met vier jonge hoenders, een ze effe panklaar gemaakt en ..de diJan heb zou kunnen hotiflen. en daardoor het bedwang eenden en koppel een schotel snippen zijn voor recteur heb er 'n pondje boter bij gedaan. vorstenhuis een ramp zou kunnen besparen. ons een (raai tableau En als wij een haas. een Had ie .nog appels Oom Arie? Nee.'.' Nou, Het moet voor Marie Antoinette wel een opencci.d vijf snippen en een knien hebben, spreekt heb er al op gerekend en ze meteen meeik baring geweest zijn. toen zij vernam, dat M:Jan Hielkema to Luunbert. mijn jachtvriend genomen Jan heb van die boom met vroege rabeau eigenlijk in har: en nieren een monarin het Friesche. tevreden van een ..aerig jachwel twee mud geschud van 't ch.st «as. Mirabeau's eenige streven was: een je Eenmaal zagen wij een vos midden in ons j moezers jaar. . ." ronsii'uiioneele voist. omringd door mini-tets In dit verhaal zit 60 % waarheid en 40 r i door en uil het volk gekozen, maar me; Mirafictie. De twintig hecle eenden zijn in werke!>eati zeil als minister-jircsndent. lijkheid twaalf, „de directeur" is niet de directeur van de boterfabriek. die wel eens met ons meeloopt op de jacht, ik heb de boter onderweg even gekocht, en Jan heeft lang geen twee mud van zijn boom geoogst, nee. Jouke heeft de appels van zijn vader gehaald Hij potisme van de ministers te vernietigen en handelt in fruit en zorgt dat oom Arie waar I het koninklijk gezag te herstellen." krijgt, die past bij het puike wild. En zoo is iedereen tevreden. Graaf de la Marck wist ten slotte den koning De waarheid zonder meer is meestal zoo te overreden de schulden van Mirabeau te benuchter, zoo koud. Waar moest het heen. als de talen. De koning schonk hem twee millioen jager op den bodem der realiteit bleef. Dan en zoo kon Mirabeau zijn schulden afdoen en zou hij zeker geen duizend gulden per jaar >.a den kleermaker betalen, die nu al achf.ien voor de liefhebberij over hebben. Jagen is aarjaar op zijn geld wachtte voor het costuum. dig werk en *n hecle boel geld waard, maar la: hij Mirabeau bij diens huwelijk gelever de voorpraat en de napraat zijn ook iets waard Het •■ moeilijk, in cijfers uit te drukken, wat Van dien (lal: af wa- Mirabrall dc vriend van de jacht prtteie* kos» Jagen Is ..heerewerk" den roest* Hij. die in de laaemvtee alt de "rn met oom Arie te spreken. De limiet moet '
i
'
.
.
-
'.
•
Mijn oudoom zaliger
■
.
:
■
1
"
-
....
„De stem der revolutie.” \
•
*
\
*
EN
„IKmustluspecotr,de
toin den,
■
?
■
OPTIMISME
■
len. in een gebied,
waai
■
de bevolking konings
I
He: „Rouaan". riep Marie Antoinette uit. was de stad. die Mirabeau bedoelde. Het was na dit onderhoud, dat Mirabeau de historische —
-
Voor de keizerin van Rusland was d" Fran-
sprak: „De koning heeft maar één man en dat is zijn vrouw." •.voorden
■
eland, dat
•
i
gezegd en daarmede gaf zij tevens uitdrukking ïan 'naar besluit. Frankrijk te helpen. Maar zij I Rusland in een oorlog met Turkije gewikkeld leid
tige
■
van het Russische leger, da: zijn krachlegeraanvoerders, zooals I'otemkin en
-
e
sprak het plan
■
ambassadeur Simolin. die
niet
Noorden aan te vallen. Catharina toekende laatna een vredestractaat met Ou staat 111 van
Zweden.
Mirabeau en Rusland.
%
In 1 , denkhri ld nirf tItPÏ VVwvIgVM ki»n vttst fartMl PmlgW Ie ;iiim\i'on'n en zij achttr het OOgVßbtffe flai <»ni«l;»t
-pOTDAT plotseling in Maart 1791 de vorstin een zware jobstijding ontving: de mach-
nuttige man.”
„De
■"7<><> ontstemd
mü contact tusschen Simolin
Rl Mirabeau Na velerlei onderhandelingen ■net Mirabeau, dien hij in ïljH brieven 'jan de keizerin als ..den meest ;n-el!igcnten man tin
*—
Frankrijk", best hreef.
—
verk:ecg
Simolin van
Mirabeau de toozeagins. dat de Nationale Vergadering het n.et z«u duiden, dat Engeland een
Mirabeau's schulden.
—
di
■
Van dat oogenblik af oefende M tabeau een tnmiskenbaren invloed op de vors: in en in de :aa:»te .lagen van den zomer opende zich voor le vorstin, naar zij meende, een nieuwe taak: niet die van een vorstin, die geraadpleegd wordt, maar van een koningin, die regeer: Niet de koning, meer Marie Antoinette v. as toen in feite het staatshoofd van Frankrijk Geen wonder, dat de zomer van 1790 aan le koningin het volle zelfvertrouwen had her-
...
.
*
i
•
*
■
lezen tijd niet langs een gewone methode aan
!
■
*
Praisea ca Oostenrijk ml aaa aandacht wijd den aan de gebenrteakeKß la Frankrijk aan dt reroHrtfte, die /ijzelt evenzeer haatte al- zH.
onregelmatig en op sommige oogenblik
■
'
■
-
was
!•
vloot naar tle Oostzee zou lenden.
n
-
financieel gesteund zou worden. En zoo ge-ehiedde
I
I
n beetje ruim gehouden, en de waarheid moet men in het midden laten. Dan komt men niet
bedrogen uit. Mijn oudoom-zaliger.
Misstap
in een cogelleven.
Amateur
sen.
placht
te zeggen, dat elk haas hem 'n tientje kostte, hoe zuinig of royaal hij het ook aanlegde. En ik begin hem gelijk te geven. En daarom luidt mijn antwoord: Trek een bedrag uit, en tracht er beneden te blijven.
grootste
rerolntlnnnalrr
leider
beschouwd
werd, waa nu in icite een g?belast agert raa den koning, wiens belangen hij zooveel muur. lijk
bebarttgea
aoa,
Mirabeau was wel een vriend van
ning maar hij achtte
'sKonlngl
den
den koniet hoog. hij het begin
vorst
aarzelende houding ler revolutie had Mirabeau met
ergernis
ver-
dat
Mirabeau,
den nuttigen man".
I
1
het.
die
intusschen
voor de betaling Van zijn schulden nog een millioen van Frank rijks vorst wist los re krijgen, daarenboven van keizerin Catharina een 150.000 pond kreeg. De keizerin zond dit bedrag aan ie 9 tnolin met de mededeeiing: „voor de noodzakelijke onkosten voor het vinden van
Jfi&flHar
He
de
/orern vom w hahy °P zich te nemen. kiinn<-n wij L' helaas niet bezorgen. "in
-o.
j—Wr $Êkw BB
WeiiNcht 1' echter een echt oiiderwctsrii kindermeisje dar advisoeren wij 1 het eens met een Speurder in „Dc Courant-Hi i
!
•aBBt
\iciiu.
van
den I'iil;
te
prolieerrn
l'iei
Icoi
één dat 1 tot I \i volle tevredenheid s|-,a-' ,<M w °nder want ~De Courant' brengt l w ad WXj/^mV vcrtcntir tot in de kleinste dorpjes over heel onland \erspreid. Vom slechts Hl rent* per woord komi annonce onder de aandacht van on/e meel dan 275.1MM1 betalende ahonnc'v , ,i, rooi .ik \yevam»\mutmimértuir\\ l '
'"
«
\
I I
Deze brief
is gedateerd
Geen wontler. dat de ziekte van Mirabeau den ambassadeur zoo pijnlijk trof. Men weet thans om welke reden Simolin kon schrijven: ..Deze dood, die twee jaar geleden zoo hoogst uensrhelijk was. zou nu een groot ongeluk beteekenen. De dood van dezen grooten redenaar op zulk een ongeschikt tijdstip zou alle eer-
«hreef een lofrede op dezen man in een b iel aan de k:uzenn. Frankrijk begroef den revolte tionna.r met gtMot-cei-emonieol en Marie Antol nette zag haar geheele plan in gevaat, Zoo
werd
Mirabeau
betreurd
door tle kei-
ln an Rusland, door Frankrijk» vorstenhuis en door geheel revolul unitair Ft ankt ijk. Voor twee vrouwen beteekrnêle dit een ontzettenden
s
houd verloren zag (Nadruk verboden.)
Zondag 3 September 1939
DE TELEGRAAF
Derde Blad.
—
13
—
OVERZICHT NEWYORK
NEW YORKS BEURSNIEUWS EIGEN DIENST
Zeer vaste stemming
Per saldo:
vo rindustrieelen
+2.84
Industrieelen Spoorwegen
0.Ï5
-
L'tllitle.-
—o.ts
Obligaties
?
I
r.i.ederen B
KOERSVERLOOP TE NEW YORK.
Tel.-index
In verband niet het feit. dat verschillende internationale vergisteravond volledig bindingen verbroken waren of slechts beperkt fiinctioiineerden, zijn wij niet in staat ons volledig overzicht van de New Vorksche beurs in deze editie op te nemen.
van De Telegraaf MEEST VERHANDELDE AANDEELEN.
Beursindexcijfer 1'Otaal IndcxeUter
ulOmo
Repubiic Steel Corporation
19:50 108 50 1933 127.2H 1938 2X> 53 1811 114 69 1931 119 38 1937 223 «f 1932 lij.IS 151 13 1933 1935 22b »i idem t Jan 1 r'ebr 1 fclrL I April l Mei 1 luni 1938 .'23 41 232 56 2;» 24 213.10 222.61 216.8? •<; : -, 1939 209 41 21666 19734 194 96 209 1 Jult I Aug 1 Sein I uct. t Nov 1 Uec 1935 232.84 23B 117 2.30 .16 231 230.41 230 61 1939 196.67 205.16 192 27 lolaai Inou Cul H en Ua,urT ' index atria Verk luren • 2«0._ 19114* 200 4f 123 24 Ai.s 2fKi 25 25 Auv 11978 I9U 14 12162 206 li 5 (84.50 28 Al» 189 23 199 59 120.50 205 .'IC 2811.25 29 At» 193 52 203.28 122 211 17 •0:; 1.» 30 Au, 197 30 205 89 120 19 210 5.5 299.50 Ani; 31 193 7.3 204 30 124 50 208 05 290 25 102.27 202 94 122. 1 Se:.'. 207 55 2«K.12 196 96 203.4? 123.37 217.63 30125 2 Se. .—
stijging op de goederenmarkten.
den voorgrond.
De goederen mark ten hadden een minder stormachtig verloop dan gisteren, ofschoon de prijsverschillen toch nog aanzienlijk bleven, evenwel met dit verschil, dat enkele producten op de voorafgegane sterke stiiging een reactie te zien gaven.
RECORD-OMZET VOOR EEN ZATERDAG. NEW YORK. 2 Sept. (Eigen tel.) In tegenstelling tot gewoonlijk op Zaterdag was de handel op de beurs heden zeer levendig en was de omzet in '1 uren bijna even groot als gisteren gedurende den gebeden dag. De omzet was de grootste voor een Zaterdag sinds jaren. Bij opening kon het krachtig herstel tegen het slot van gisteren voortgezet worden, waarbij de /g. oorlogsfondsen op den voorgrond traden bij zeer levrndigen handel. Bleven de groote koersstijgingen aanvankelijk tot enkele fondsen beperkt, tegen het einde van het eerste uur breidde de zeer vaste -temming zich tot verschillende aandeelen uit bij steeds toenemenden handel. In het —
opening
Armour & Co. (Illinois) . Haldwin l.ocomotive Works
Curtiss Wrlght' Corporation Ara, Zlnc I>ead & Sm. Co General Motörs Corporat. 27.000 Kennecott Coppei Corpa: 27.000 Callahan Zinc-Lead Co. 25.100 , inspiration Cons Copper . 21.400 Ca St. Rubber Ccmpany 21.000 Irterlake Iron Corporation 21.300 Loft Incorporated 21.200 Aviatlon Corporation 1S.700 Yellow Truck & Coach Mfg. 17.100 Korth American Aviatlon . 17.000 Chrysler Corporation 16.000
.—
%
™
nstaai
1.790 000
MedcKctleeld
noot
+2.84 Hcntz ét Co
H
ntrr
.V 139.1 MS)
i,
nt
ereenkoniend
(v.
ttappij zijn bt-ltaaltl.
sterk
970 000 !
legen
>
12
Onder voor-
-
vast, dat zich op het
22
van wel-
maatregelen
IS3B
tr
1* sent
Maar
4
zuti os 240 97
BUITENL. BEURZEN.
blijf: tle effectenbeurs gesloten. Maandag i September
Wegen-
LaborDay
Hooger disconto voor week disconlo
;
«
—
8.04
-
4- 1 —
41:,
15
1S4 -«
4
ï4
4.
"
4.
2
4-
4 {■
4.
4
*
4 i„
•+-
fonts in onderstaande lijst is opgenomen
%
%
34 24%
24 23
34 38 1
29
264
7% 36 1184 1174 57% 58 7 74 21 224 7
34%
1%
% —
17
2% 50%
3
-
48% 2%
—
3
g
*
J
*
52
"
114
44
114
94
46
77 4
73'-
156% 158 9% 294
04
%
2.'% 1
■
101
'-
e
%
*•»
12%
I
100 21%
—
j
+
160
n
%
156% 94
29'™ '
4 22%
%
224
23
70
70%
44
r,
84
47 77
94 31%
14 42
+
9% 484
44
34 4
3%
674
44
3%
'u 21% Chase 294 29% -r— 21% Chesapeake* Ohto 33 31% +1% 4 314 33 4 31% % % % % '2 % % Chic. Milw St P. % 1 1% % 4 4 Chic. M St V pr. 4 2 1% 3 4 1% Ch. M. n AdJ B tS '* t'4 4 4 4 4 Chic. Rock Island % 4 35 88 56 85 4.00 58% 584 Chryrfef Corpor. 784 784 + <; 16 79% 80% 78% 5 20 9 4 3% 3% Cttles Service Co 5 4% 454 4% 1 4% 7 17 11 170.37% 94 104 Cotg. Palmoüvt P 134 13% + % 2 134 134 11% 12 1 2 1 1 Commonw Sth 14 14 4 1% 1% 1% 30 49 33 43 1.50 29 294 Continental Can 39% 38% + 4 1 39% 39% 39% 19 0-75 30 21 35 16% 18% Continental OU Co 244 22%*+2% 7 8 "!'"■ 26 36 4 3 2.88 2.92 Uiverslf Trust Sh 3 90 3M —1 .03 90 151 12S 170 3.75 1224 12«% Oupont de Nem 169 163 4-0 4 164 4 170 1644 10 27 9 24 38 .8% 7% Qawes loar, 11 U —1 10 ' 10% 12 19 29 S 21 6-4 74 54% Young loan 10 84 4-1' 2 26 9 S 94 J 6 12— 4 4 f» Raüroart fjo 1 1 1 1 14 9 2 3 1% Ërie Railr. pret 14 2 2 24 24 24 4 11 7 12 6% 8% Ki»fc Rubber Corp 9 94 9 4- 4 r 9 94 14 24 16 22 0.75 12% 12% Ford of Canada A. -17 16% + U 17% 174 174 28 58 40 59 1.12% 84% 35% tien. Am Transp ■,.-.. + U 47 474 4:"-- 474 20 28 19 21 1.50 134 144 General Cigar Co. 194 18% + 27 48 32 43 0.50 26% 264 General Electric 33% 38 4- 4 11 36% 36% 354 % % % 14— ,1% 4 % % % % Gen. Ga» Ei O.A 4 36 1.50 22 40 30 47 31% Gen. Foods Corp 41% 404 +M* 4 41 «2% «W 25 53 37 51 2.25 33% 34% e n. Motors Corp 45% 44% +vl 27 464 46% 454 8 0.30 v, Gillette Saf Razor 6 11 5 4% 6 54«4- 4 1 5% 6 54 15 38 22 37 0.75 19% 19% Goodyear Tire Co. 26% 20% +1 7 27% 28 26% 5 10 8 4 .34 3% ihidson Motor Co. 4%. 4- 'j 1 5 3% 5 9 20 6 20 7% 74 Illinois Centra) R. 10% IQ 4- 14 2 11 10 11 Ij 2 4 14 2% interc. Rubber Co. 24 +1 t 2 34 2% 3% 2% 3 9 S 4 34 34 int. Hvüro El Cl.A 5 44 4 4 44 4- 4 2 44 5-2 3 2 _i 3% int, Merc. Marine s i s V4% 54 4% 43 55 1.50 36 57 36 304 Intern. Nlckel Co. 48 4 43 4- jj, ll 504 50% 4S% ■"' 11 4 9 34 34 Int. Tel. i Tel 14 4 1 44. 4'. 1% 5 5 10 5 5 13 44 Kans. Citv South. 64 5% 4"i 74 6% 64 10 24 12 22 11% 11% Kans. City S pref. 15 15 17 17 17 26 51 28 43 0.75 2.8% 28% Kennecott Copper % -t, 38 27 394 WH 38% 19 24 0.60 13 21 16% 16% Lorillard Companv 224 22% 3 224 23 224 29 57 38 57 2.25 314 31% V, u isv. Nashv. 42 43 43 43 42% 5 10 13 11 9 9 Marshall Field Ine 12 12 12% 12 12% 14 37 26 39 21 24% Martin Glenn Co. 32% 52 +«49 334 34 32% 13 26 8 17 7% 8% Mc Keesport Tlnpl. 11% 10% +1 12 2 11% 114 12 22 11 100.25 94 10% Midcontin. +Dj 2 14 Petr. 11% 14' 13 15% s J 2 3 ■* 1 Miss. Kans. Tex. '* 14 % % Pacific l* s }, Missourl % 4 J 54 41 55_ 050 35% 35 2 Miss. Pacific pref. Montgomery 47% 4- 5 48% 484 46% Ward 46% V' 11 s 15%-%, 2 15% 15% 14% NT.: Cash Register 14% 19 28 -2 .6 100 16% 10:, Na( Cj[v ") 11 2f 10% S. Railway nw a. 13% 13% 6 13% 14% 13% 6 9 4! Standard + '/« Brands 5% 5% 5 m os 5% 6 5% «i 19 39 53 3 5. 30% 31', Standard OU (N J.) 42% 4! +114 13 42 43 42 ï ' Studebaker Corp 6% 64 7% 4 5 64 64 *>% Corp. 6 Tennessee 5% 6% 54 >4 ,!„"" 5% a 10 is Sï J 7idewater ass. Oil ' 11% 104 +1»» 2 11 ,1 114 11 i- A„ c v, 55 99 104 1.50 704 Union Pacific R.r 91% 94* -24,- 95 95 95 V ? 2.% 28% unit Alrcraft Corp 37 4 86% +1'4 7 39 39 37 "-, 9 A I's ? 14 United Corporation 24 2 24 24 2% 2% sn 6/ 62 fi 83 3.00 50 504 58 United Fruit Co. 75', 79 77% 76% 76% '* 3 4 Un St. LeatherCo 54 5 4% +1 J 5% „f -? 1 5 n Un S Rubber Co. 41% 40% + % 24 41 4 42 % 41 \-]' S kq ,JS ** •1 J> 1» St 53 .Z 79% 80% U an St. Steel Corp ' ™* '1% +!•% 57 54 4' 55 9 1-1 8.8 120 5-2o Steel prei 108 1 109 +1%, 106% 1074 108% 1 4 1%— 4 4 Wabash Rallroad % s, I 1 4 14 3 14 14 Wabash Kailr pr. 14 14 * 3 4 3% Wllson Co Inc. 4% 44 + % 12 4% 4% 4% af) 41 1.80 32 lwor;h Co 42% 42% t, 3 424 43 424 81 61 ,8 7a 83 5844 85 0.75 5.S% 58% Wngley Jr, Corp 7S 78 784 T R% 78 l) tractie, verwaarloosd; e.x div.. j laten: bieden: I 2ed koers: 5 ex claim: tt e x coupon. Slotkoersen van eenigeandere fondsen. 1/9 2/0 NEW VMHK 2/9 1/9 MB, SlotK Slotk ibsj drearNor-rterripret 21% 21 % 5 4 7 Vajka Jun Gold M 6% 6% ij 24% 26% Huam Walker oro I. 35 13% i 4% Alleghenv l.udl S; 19% lg% mij | m p l'ohacco %
—
34
21% 22%
—
40 1.—
2S
%
%
1
%
•
3.34
35
29U
"
44
*
7J> 94
4
h
%
—
J%
2 159
1 H 5 57
11%
13
54 33% 94 48
12 1 8 9
I'j
4-1
+3
34
4
1 100
_
•+
28**
%
53
4-1*2 214 224 1__ 1
—
22% 34
88
+1(;
9% 4- !S
"
54
"
3s 54 32% +81,
4*
-
1684 1694 S88%
!
—
35
?
=
-
97
204 1% 1!%
S
|
53'..
1
"
4-4
*
"«
t O
c 5
-
5
s
«**
_.
+"-.
163
98%. 21% 1% 114
'5 ~2
"
aj
|
States El. Nat Bank
Central
|||
~
?5
£
"
i>nv koersen
-
g
=
."34
&
%
16%
42 8 79 0.50 1
84 3%
<;%
!
omzet te
3t
g
167
Am. Cit_ P . & L. B Am Crystai Sugar Am HideiLeath Am H. iL 6% pf Am. Radlai & S.S Am. Smelt. & Rel Amer Tel Tel Amer Tobacco b Amer Wa'erworks Anaconda Copper Ass Gas & El CI A Atchison Topeka Baltimore & Otilo Bethlehem Steel Pacific Canadian
.' .
0
Hejer
%
c £ =
&
—
%
NAAM
ƒ1.«720
%
—
6
3 55
&
—
39 5
1 2.50
39 10% Au Reducfon Co Dye 1224 1254 Ali. Chem. 84 8% Amenran Hemberg 72 4 73% American Can Co FVtrv 15% 16% Am Car
—
%
=
5 Vorig
"
">
g ..
%
—
—
—
—
_
•
-
_
—-
—
KiMTsen overwegend booaer.
GROOTE VRAAG NAAR RUW IJZER. NEW VORK. 2 St_.pt 'Eigen tel dat groote aankooporder* werden in ruw uzer.
I
—
-
StorKewchan*-•
31 Ans 1 Sep'
2
Sept
1939 1933
193!»
160 000
1 970.000
1 790.000
''
rMaarßt* t i..ii...i..t
'ti.iirf»'t.-,
3.430.000 15.41W.00a 12.120.000
RBOnO —
—
——
ZUIDAFRIKAANSCHEGOUDINDUSTRIE. Volgens bericht uit Johannesbnrg heeft het ,
i. muite der
gouriproriucenten van de 1 ransvaal-
sche Kamer van het Mijnwezen verklaard, dat een afkondiging van de nieuwe belastingplannen der regeering een radicale wijziging zou lieteekenen van de politiek der regeering tegenover het mijnwezen. Deze wijziging zou nade.?lig zijn voor den Witwaterstand en voor de geheele mie van Zuld-Afrlka. Ken gedetailleerde verklaring zal gepubliceerd worden, zoo spoedig het Comit* een .e-spreking met de regeering gehad zal hebben
heden belegging in industrieele fondsen, wat tot koersstijgingen aanleiding gaf. De omzet
Gemeld
opgegeven
;
KOPENHAGEN, 2 Sept (Reuter! Resloten is. dat ook dc Deensdje kroon aan het pond sterling gekoppeld zal blijven op basis van de
In hel han
delaregiater te W'eenen werd de Ostmitrkiscfp Mineraloeluerke G.m.b.n ingeschreven. De on rierrteming heeft ten doel de fabricatie van benzine, smeeroliën en andete producten. Dc biervoor
noodzakelijke Inrichtingen rullen woeden gebouwd De onderneming U opgerlchi
i
,
door dc RhenaniaOssag Mineraloei werfce a.o te Hamburg en de Deutsche Vacuüm Oei A.G
te Hamhui g.
->•
ti. Farben liepen eerst % % op tot maar moesten na de eerste noteering «eer % % afstaan. Sehuckert en Schlesischc Gas stegen elk 1% %. GeafOrel % %, doch Electrische Lieferungen daalde 1 punt. Oren-
situatie
i>p
de
180%.
■
liimmlli
M l
-1:
nip" winden il
deze opzegging
•
■'
•
:
—
—
—
—
-
1
2 9 2% 3 2>.
It U U.» gel.i
I'arL dlsc A K G lirmhere
ll*'j
tiert HaM om.P Uk 'om Gum inimler.M
2 9
9
Keltfttlull 2»i GeafUrel. 118% Hamb i'ak
••«-:!>»
1G
112
132 lllli 128*4 154
132 1111 b 1 IttMMM
106
219>» iins
-
141
+
1311304*
49S
47. —
Parber
159',
117.
HOS
BI
98"* 106
.
108 _
_
at
13L" isj- 4
\7Hv. 193
193',
135
ino'. 133 114
"
&
113
-
-
—
_
..
™
?,
en later 2%<3..
De disconto-tarieven bleven onveranderd.
K B S Vork viov.rea!
NEW VORK. 2 Sept 1 Eigen tel ) Vele suikerraffinaderijen hebben hun verkoopsprijzen geannuleerd. —
r-'-ankrll).
AMERICAN ENKA CORP. 0.50
gedeclareerd.
—
Holland
AMERICAN bij het betreffende administratiekantoor binnengekomen telegram heeft de American Enka Corporation een dividend gedeclareerd ad $ 0.50 per »hare. betaalbaar 1 September te New Vork. voor aandeelhouders, die op 21 Augustus in de boeken staan ingeschreven
—
11012
l*iiriu(tal
—
2195
Denem N'oorw /woden
Volgens
I!
—
7.75
17.50 207 .50 10 55
He!«!ngt
Dultaetlt
IM.— lloekare»! i>r.o 'inedanefi 21.80 I*4o B Alren Alle» nominaal
sinnirhal
—
—
—
10 50
nelgrado
Knh* S'ncnner* linniknk
-Vlexnndr.
—
—
War si tin 11
Honeknng
—
15,43
Cilcuna i-esnhofl Vthcn» Mexico Honievia 1 Praai: itlode.lan
?a
—
—
I*3o
Afrika
19
WEZEN.
I
Positie uiterst sterk geacht.
De Sept I Eigen tel ' comptroller of the currency verklaarde heden ten aanzien van de positie der banken het vol-
2
171! 530 543.— —
—
—
—
_
_
't' "-f
'
,
*
—
21 75
I4D
21 75 1 Hl —
14
28A
22
'.
14
28A 22A
ïï H
l°Sa
-
'»
-
ll ?6
'
•*
'1 i ll l* ,
-
,
.
o2! JJ*2
,
&
*5 1%.
~
n7r
—
(I
gulden' l)
i 100 franc») A'clan Ifdam if IOOi Italië (lOC llret 7.wi'«er)»mi
N>w
Vn-V
UOOfT».
(«1
—
160 19.
—
&
10 755-10,783 6 144-6 156 132.47-132 72 1309 13 11 56 09 56 21 2 491-2
10 755-10 7bö 6.144-K156 132 47-132 73 13 09 13 11
30 08-38.21 2 481-2 405
-
mede
dat de Raad van Justitie te Semarang de aan de maatschappij verleende surseance van beialig welke 31 Augustus jl afliep, met zes maanden heeft verlengd met herbenoeming tot bewindvoerders van dc heeren ir D Wil e b r a n d. hoofd van het spoorwegtoencht te lBandoeng en W H G va n Sant e n. vertegenwoordiger van de dirertie der Indische
men.
i
—
°
il? \lv f.S linl% «2 I'S ïè ~
"
-
_
,
l
«
Tv Ir
-
,
~
1
-
??
&
--
»
~
'2r *S
~
'1 l
~
"
'
—
—
»
~
°'*
—
is
-
*
+
«
—
*'
*
J r'
*
1
-
S?
"
,
~
*•
'
H
-
_
.
—
J*
—
"
&
•
.f
&
+
-
—
_
*•
s-GRAVENHAGE. 2 Sept Dc directie der Oost-Java Stoomtram Maatschappij deelt ons
pensioenfondsen te
»
•
OOST-JAVA STOOMTRAM MIJ.
door eertegeriwooidigers van het Rijksbureau voor graan eenc zljds en het Roemeen sche Coöperatieve l,antlbomv-Instituut ander zijd» een overeenkom»! oivlerteel.end. eraarbij liet Rijksbureau zich verplicht van Roemenie 300.000 ton tarwe af t • nemen Do leveringen vinden In termijnen plaat» lot in de eerste maanden van 1940. Van den jiartlculieren han del werden voorts nog ïoo.oou ton overgrno
*
!
»
Batavia
De verlenging heeft ten doel, de maatschap pij nog ecnigen tnd te schenken voor de afwer king en indiening van het surséance-aceoord.
■
...
.
.
■
•
*
2"% 21*8 18% 3%
21'»
77%
77% 4%
29
t
Te Boekarest
-
«
»
-
—
—
,
-
-
—
_
,
.
—
-
'
—
.
(15
-
--
——
—
-
.Zilver.
—
'
+
122
—
den Herlnnaehen wi«-eina-inei ln averie» de Itiikeiiank officieel «ftcstelde Koer«en iKUIJi 2 Sepl l sepi Huerto* Aires O 570-0.574 0.370-0.574 Brussel i lOC t.alga' 42 36-42.40 42.66-42 74 Rlo Jmetrn o 130-0 132 0.180-0.132 Papils
ROEMNIË.
werd
tel.i.
-
-
-
t>oot
l-nnden
DUITSCHLAND KOOPT GRAAN IN (Per
'
«-
_
130—
—
—
—
—
fioufl
met
Danzl*
—
gende
BERLIJN. 2'Sept.
~
.-1
~
—
'
t i
BERLIJN.
AMERIKAANSCHEBANKVORK
22.30 24.30 si no si 50 i5.2.3 18.37
Hel* ie ItalW /.wltaeri snanle
lluirlnv
2 9 17'
—
.
,
LONDEN. 1/0 2 9 t 2000 I llfltl 4 3630 1 2850 175(12 75 C.2
—
~
—
1) 1
—
-
„
«
Daggeld noteerde eerst 3% en daarna 21.;. Ti. ieeningen werden verlengd tegen i later geld op een week gold eveneens eerst 2%%)
VER. STATEN.
$
1
van geld.
SUIKERRAFFINADERIJEN
*
~
'
—
voorschot te verleenen.
~
,
,0
Op markt bestond heden goede vraag, in verband met de stortingen op sehatkistpapier. Aanvankelijk werd dit genivelleerd doordat „van speciale zijde" op matige schaal September-wissels tegen 3%''- en October-wissels tegen werden aangekocht, maar lat"/ was deze steun niet meer noodig en was er voldoende aanbod
p
Dividend van
90-90
LONDENSCHE GELDMARKT.de geldLONDEN. 2 Sept. (Reuterj
verleen ing van voorschotten door de Federa! Reserve Banks op staatsfondsen wordt thans nog gemeld, dat zij bereid zijn
DE
20S0 93
....
31 Aug. 3r> l.w/
3.».—
i rjO.' 2ns.V10.">
M
VOORSCHOTTEN OP STAATSFONDSEN IN DE V.S.
100%
1 Sopt.
Sept
35.—
._
J J*
«.
,
"
GOUDPRIJS. \r/»W York riff Londen Amsterdam
-
—
2 S
n.i,
GELD-& WISSELMARKT niel Zoo-
—
"
_
IBOK
sioei kner Fr KrtHri Mannetm NordLlixe
126*% Sehuckert ISIS Slem Mals 122". 122*» ■V. Stahlw iso iso winihtt 10*1 106 '«HWaldri |0B !08 Ver (31 M
mßart Bk
l/B
143',
Harpener
112 IWI
221** Hü',
Fetrtn-iihlr
■
1
IS2M 132
vnlAusln. Dedi Bnk Deut. Erd D l.lnol
op deze fondsen
-'
—
n
In aansluiting
.-,
—
+
.
als uit het bovenstaande blijkt, is dus h-t tarief nr. 3. dat eerst Vrijdag jl. ln werking trad, reeds weer ingetrokken. Het behoeft ten slotte geen beton... dat de heerschende groote onzekerheid op de assuraniiemarkt het doen
,
--
getroffen.
i zendingen naar de Oostzee in het geheel volgens regeertngsSchema te verzekeren.
_
—
hei mm liigsnnili--i in BtV lu i'indigd oiiii.ii irn «onll. i /oiidal na dien mer alle pastas. ■fn»
—
—
"
van /.omlag op Maandag
nacht
—
*
We-' Ie itaclM Kauiliof 2 en Hapag 1 punt ver-
markt re me min wij. dat, ingevolge be«|nil van de Riittei dainsi In- m \ aétet dam»i he Vereenigingi ii rM IriaairatVßl. 1, niet ingang van
mm
L
nis.
oorlogsmolest beëindigd. de
.
,
_
het
Omtrent
_
■
i
—
—
—
I
Sept.
_
—
"
Z
+
—
..De nationale banken van de Vereenigde Staten verkeeren in de sterkste positie, die zij oude pariteit. Vaar men weet hebben de Zweedsche en d-.- ooit innamen en zij ziin in staat, lederen N'oorsche kroon, alsmede de Finschc mark den denkbaren schok op te vangen band met het pond sterling in verband met dc imigste daling van laatstgenoemd devies los
OSSAG. RHENANIA BKR (Pertel.).
-
—
Nederlandsche molest-
NEW
■
1,1.1 N.
_
—
Deensche kroon volgt het pond.
&
"
IN
'
Omzetten. »annVi.i..i
—
_
—
gelaten
enorm zijn. BIJ het slot waren verschillende fondsen tos 2 punten hooger. S-aalwaardei, boekten koer* winsten. die tot 3 punten gingen. Enkele aandeelen waren tot 6 punten hooger
17
1
4
_
BERLIJN.
keer.
dezp
—
terwijl de voorraden van sommige sta-
104 794
dam
=
1*132 sJ5$l
—
21 3 51 3
'
...
capaciteit.
pelartuelen
154
44.
—
■
nn 10 onMeaties van ondernemingen: Hoogste Laagste s'nrls 1 Jan '39 Sporen April 8: 24.14 Jan 4: :ï4.3? Industrieelen Jan April 8: 121.44 4: 154 8.1 l'tilitles April 8: 20.71 Auk 2: 27.10 Sporet Obilg t'tltltleü Indtutt 25 Aug 28 26 50 SS 02 24 123 73 ze Ave 88 21 28.88 2S 13 130 29 . Zfl Aus 2ri 02 24 35 134 SC. 47 97 29 Anc 26 7R 25 Ir 137 39 88 03 os ".0 4ue 28 48 2.V04 138 li 31 AltK 28.10 24.54 134.41 87.71 23 41 2 Sept 2« 18 138 00
L<
ten,
.
"84
op basis
£
—
oeld.
Van de 736 (gisteren 8641 fondsen, waarin Dow Jones-index: slot. boden ter beurze werd gehandeld, boekten OmllWslde nitndeelrnkoer=en vsn 20 Am «poren. I 497 f eren 259) koerswinsten 15 public *ttilities. 30 Indnstrl «Ie ondernemingen 132 (gisteren 488)
industrie benoodigd zijn. on gissingen berus-
44
44 15%
144 154
104 154 44 144 tc%
;s4
_
4 4. 14 4.
114 414 H14 154
11
114*
104 1.14
4
14 11%
15% 124.
414
154
4"4
t
«t
+
«.54 74 454 354 14
3S4
4
4.
—
■
en -verliezen.
In beurskringen manen verschillende handelaren tot voorzichtigheid. Zij 1 pzen er op. dat de verwachtingen In zake de aankoopen van grondstoffen, die voor de oorlogs-
A $1
2
_
—
44 11 78 9
4
Hoos
zaakt gezien bijzondere
g
_
—
14
%
gebied van geld-, rrediet-
t> 1 aaaaia m UNB
7 i*
'
—
is*,
54
2
.,
-
-
111 150 58 91 B 16 21 32
bank
Keli-n»hnk
-
gedrukt.
58
2
Dlißnhnt'
vormden heden Utilities. scliatkistwissels geplaatst tegen een Deze groep, welke gisteren een daling te zien van O.lOt-Tc. vergeleken met een disconto van de vorige week. gaf, kon heden geen herstel boeken en was eerder iets laster in koers, hoewel de koershoogere disconto vvorttt tle verwachdit In Verliezen tot enkele fracties beperkt bleven. ting weerspiegeld eener stiiging van den rentevoet, als gevolg van het Kuro|teesrhe conflict.
Verkeersnndernemincen
28
IJKSBAN
(D.N.B.
8
Beurs Maandag gesloten.
lager. Utilities Ben uitzondering
doelen van vliegtuigfabrieken, chemische waar den. suikerfondsen en petroleumwaarden bestond vraag. Daarentegen lagen fondsen van
9
3 in 5 36 19
BIJZONDERE MAATREGELEN.
BERLI JN'. 2 Sept
8
4G4 404
«<
40 64 0.50 150 189 8 13 83 103 3 00 16 34 1 2 7 13 5 2 25 35 3.75 8 18 35 53 1.00 119 170 6.75 76 8» 3.75 8 14 21 35 0.75
—
1
worden.
schatkistwissels. De Amerikaansehe m hatkist heeft
Koperwaarden bleven vast in verband met do vaste «temming van het product. Naar aan-
M 67 124 197
verlaagd.
,
DUITSCHER NEMT GEEN
W.irtl iv.amt tle niitnmohii-l|iriKluclie in dc fl-et'ltiude Staten in de a!u»'h*oprn week op
kunnen
tot 2 punten. monteeren.
i
r
tot 1
70 105 12 34
voegden hieraan toe. dat een algemeene oorlog echter ten gevolge zou kunnen hebben, dar eenige gedelegeerden teruggeroepen zouden
punten
die bij opening hoogeren koers bedongen, behoorden Chrysler. Shell Union Oil. American Smelting. Union Carbide. Amcrcan Rolling Mills en Vanadium Corp. Geleidelijk zette het herstel weer door. E<»n post van 7.500 aandeelen U. S Steel Corporation werd tegen een 2% punt hoogeren koers op 54% verhandeld Tien duizend aandeelen R-public Steel verwisselden in een pos; van eigenaar op 10% (stijging van 1%». vijf duizend fendeelen Anaconda gingen om op 29% (plus ■ en 7000 aandeelen Rethlehem Steel werden verhandeld op 70 (plus 5%). De omzet in liet eers'e brursuur bedroeg niet minder dan 1.020.000 aandeelen. In het verdere verloop vonden winstnemingen plaats, in verband met de herleving van de discussies over een mogelijke oplossing /jan irrtrvtr.m .ho tiet p". geschil -cnn zonder ik Kt ouiv|n> zonder dat een wereld, wereldoorlog zal uitbreken. De winstnemingen hadden ten gevolge, dat een nieuwe hausse in .oorlogsfondsen" werd voorkomen In het verdere verloop hieven «taalfondsen Pp den voorgrond staan. De bedrijvigheid ir, het Voungstown-distrlet wordt de volgende week op 80 % der capaciteit geraamd en die ln het distriet van Pittshurg op 00 % der
',
13%
"
*
1039 Ml
—
gestegen.
van Handel hebben vet-klaard. dat. voor zoover zij meenden te weten, dc internationale, katoeiu ruiferentie Dinsdag a.s. zou beginnen, zooals lorspponkelijk was vastgesteld. Zij
koersverliezen en bleven 107 (cisteren 117) onveranderd. liet New Yorksche Reu terbureau seint omtrent bet koersverloop nog het volgende. De beurs opende In vaste stemming bij Irfcndigen handel. Diverse posten van 1000 tot 1000 aandeelen wisselden van eigenaar, doch ie koersen stegen toch meest niet meer dan flenig. fracties van één punt. Tot de fondsen
H,
ian
IK
Hoston hielt
te
..
nelen
In alle contraeten is
DOOR?
de stijgingen vandaag 1 Ken enkel fonds kon zelfs 6
1
1938
verzekering.
GAAT KATOENCONFERENTIE
algemeen beliepen
•
Itallk
wordt,
17.4«5 -Ink- in tb- voot22.185 week -tuks in de Beats afgitanilica n-nkoiti-tige werk een jaar geleden
Zeer sterk traden heden staalfondsen op den voorgrond. Bethlehem Steel, welke gisteren reeds 74 punt konden oploopen, stegen heden nog 3 punten. Ook petroleumfondsen, o.a. Shell Union, en koperwaarden boekten belangrijke koerswinsten. Over het
Koerswinsten
I>e l id. ral haar disconto
f
l)
-
DISCONTOVERLAGING TE
Automobielproductie
*■■
:
s
Cn.
De Montgomery Ward & Co. heeft over het kwartaal per 31 Juli een netto-winst behaald van S 5.893 000
iK
A'darn
j.
(v.
&
J. S 0.85) pee aandeel. BttretattaaßaV reeaitaßea /.tin de beate* die ccnig halt ja.ii- in de gi-srhieilenis tier 1.H4
inaal-t
B4O0O0
te
noogs e Koers
»>•
Sinds
BOSTON. BhtOBVBI
14%
*
3
+
64 .54
54
1%
+
i;q
6%
54
J~, ëïequivaienï
Laagste en
'Si
—
M
.»<
077,
14%
404 94
I
10%
59%
•
*
lip
OOO 140.000 200 OOO 7-0 non
00
O
M .n
"N CM
—
—
14%
i
-
770 000
(O
—
O
1%
5-314
70% 8 54
394 1%
3S
53'
li-
+
+
.
I
"
—
ao
54 64 414
dering
«
<<<<(/!
-o
—
22C
i
12 00 .
lu
f>
-ef
-'Cn*
CT'
1:14 54 7% 16%
29'ï
5514
Veran
19% 29%
194
31*4
64 5%
Slotknersen zijn grdane koersen, tenzij het
3333^-g-K
<<
13%
17%
13%
22%
Am ("ar & Kound pr American Cvanamin
American Meiai Cy 19% Am Steel Eoundrles 4
30%
18%
Armour Co llllnol» Armout Co Ui p--et Atch T4% alg hvp Haltim * ')nlo pr«" Hendlx Aviatlon Cn Bethlehem S'eel pr
14', Itrtggs
Mig
Comp
13%
!2% Hrltlsh Amenran Ol'
27% 4% 35%
21.. Cerro
4d
M%
55% 30% 20% 5%
1.96 4
17%
�9%
isaj jentr Kac
4%
t%
lept
le Kanen Copp
MS'H 5% '75 Service pret ">3% Clll« Serv 5% 188* '•!% Cmes Serv S% ims» 33% .-hmax Volvnienum :o% Comm weal'h Kdisor ">% Conaottdat Ot| Corp 199 Corp Trust Sh A A • % Curtla» Wright Corp !*>% Curt.W'rtgh. Clas» A 49% Douglas Atrcraft Cy Ch
36% Cltie»
ol
C
!l
'1
——
28% 30%
25% 5%
41 103 fl
24% 19 17
SS is% fl im. 71
72%
44% .'7%
27%
28%
24% 4%
i
MiKt
handhaven.
ion*»
1.i1.i i -Ici niiin
o*a 33
<<
70
'IS% 103%
7%
2%
i
S It met
Aantal verhandelde shares. Dow
O»0> 33
33 -«
20%
54»,
65 6 5
—
>
netto-winst der Mniitgtiturry Wartl
25210 -tuks
ooo
TOTAAL-BEURSINDEX
194 29%
Slot Herten
»te
•
tle
\
1.02!)
,
CTtJt
O.
stelling tot wat in het buitenland het geval is
—
'!'«-
Veel speculatieve vraag. Op de kalei ■■!!>< sloot dr 27 punt. n aoaajer ot) LBB.
vrij
bedrijvigheid in de staalindustrie in het Voung-iown-district wordt tle volgende week
Over tb' zes tlla.inden per 31 Juli 19.19 bedroeg
—
11
Verdere stijging staalproductie te wachten.
MONTGOMERY WARD BOEKT HOOGERE WINST.
ving van gelijke oplossing van het Europeesche geschil /onder dat een wereldoorlog /al uitbreken. Evenwel werd aan de/e winstnemingen goed weerstand geboden en konden de meeste fondsen de aanvankelijke koerswinsten bij groote omzetten hoewel de handel in het tweede uur iets —
Op de tar« einalkl te l.iv tnber-ti rniijn BOOBjef op 4 sh. %d. Kr was
district van Pittshurg op 96% der capaciteit legen 57 % in de voorafgaande «eek.
verband met de herlede discussies over een mo-
was
te lien.
scherpe pri.js«ii|ging
en minister van Economische Zaken. Funk. is vandaag een vergadering van rie directie van de Rijksbank gehouden. Funk stelde
De
r
varen
'.|m-ii
ei-pnid slimt d.- Oc
limiet,
met de toegestane
boven liet niveau van den vorigen dag kwamen te liggen. De cacao- en rubbermarkt toonden een gedrukte tendens en daalden met reep. ongeveer 50 en 30 punten. Dit verlies deed echter de stijging van gisteren slechts voor een klein gedeelte te niet. De katoenmarkt was eveneens lager. De suikeren koffiemarkt waren gesloten
in
minder levendig
gaven een
I
l»e aalal
—
*
ste
28' 514
31.000 29.600 29.100 28.200
Hoog
Opening
1",
42.000 31.500
Cuban-Amerlcan Sugar Co.
■
kwamen
LONDEN. 2 Baftt (Higen tel.). goedereiiinarkten. die heden ge
ENKA CORPTI.
•
opnieuw
Vaste goederenmarkten in Engeland.
doch brokkelde later af Het slot was onregelmatig, «aarbij December en Mei nog 3 S-ct.
eerste uur werden niet minder dan ruim 1 millioen shares verhandeld, hetgeen in den laatsten tijd zelfs bij een uitzondering op volledigen beursdag bereikt werd. Hoe sterk de stemming door de kans op oorlog beheerscht werd, bleek duidelijk toen in het tweede uur winstnemingen aan de markt
.
verdere
Geen
traden weder op
68.000 57.000 57.000
Anaconda Copp. Mining Co Ca St. Steel Corporation Bethlehem Steel Corporat.
—
—.—
"
waarden,
Vorig Slot
Utiemoei
,,,,.,„,
„Oorlogsfondsen”, vooral staal-
Omzet
Aandeel
per
5%
15% —
2.00
23%
23 15
lsvj 18 14
20%
S%
86%
16%
J.%
47%
RB 74 41
I
27%
7%
67
5% 21%
5%
.
19%
12%
M,rc Mar 6% H | imersL Hosiery attlli 2% Itteg Kaas Tex. pr 0% Misaoun l'aclflc I % -% Mjssoun Kaciric 4 16% National Dist Hroö Xorfblk & Wesi 4% 201 Norm Am IYuji Sh 22% |**e (Jas 8 Kir.v L'n 11% i'ac I'ubl Serv pr 20% t'helps Oolxe Corp 9% !ir* inj Vac OH Co ij Si.uihern i'ac 4°?- le 15% BouJfl K i:!wav prei
7%
18%
S'anrtaro oil 04 Cal
Sï 12% 18% K>% 3% 3% 12% 3 21%
2.68
86%
10%:' 30% 11% 56 20%
—
21 267
30% 20b
39%
11%
—
26%
26
21%
*.»%
13% 14% Swii g, Uomp me 18% Ls*J tl% 28% lexa» i'orpnrathm 39% 37 55% 58% i'iiion Pactftr pret 78%b78%h* 81% Sl% i ino l'MctfH*4% |f 109 ..,,,,)
N
6fi
I
«6
estern
mon
let
75% A'e .tlnghouse Elecl
104% 101%
,
dat dr handel op onze fondsenmarkt thans i.ndcr zeer slrew-e controle plaats vindt, zoodat
abnormale koersafwijkingen niet kunnen
voorkomen.
doet echter niets af aan het feit. dat nrr?ens een 'roote verkoopdruk viel bespeuren en
te
dat
de markt
bewogen Vrijda? haar kalmte
ook op
dit
van
genomen, gesplitst in langer loopende en korter loopende leeningen, waarbij als grens een
looptijd van 24 jaar is genomen. Ter vergelijking zijn de koersen
1938 UITGEGEVEN 3
IN
—
%
92.50 100.:»
L. 42> 8 19 19
Japan 1924
•
1899 1910 1924 1908 9
Japan Japan Japan Japan
'
■ .
»
11
Jr
•
Arnhem 38 le Arnhem 38 2e De Bilt 38 Delfland 38 Drente '38
1958 1961 1961 1961 1962
m' 3X
I
De rogge- en have rmarkt volgden de tendens der overige markten Beide sloten onregel-
100 100
30-% 12
MBW
100
95>,
92\ 91\
92% 97%
95 «9
188%
den aanvang met de toegestane limiet van 5 waardoor de handel op het doode punt punten kwam Het slot was willig
g. Gron. 38 1 g. Gron 38 II Hengelo 38 . *s-Hert.b. '38 .
1959 1963 1961 1964
Loop t ij d
s-Grav. '38 Haarlem '38 Leeuw. N.-Holl. N.-Holl Z.-Holl. Z.-Holl
100 100 99N,
..
.
'38 '38 38 111 '38 38 II
99 %
langer dan 1972 99 T S 1971 99' L . 1965 99 2 1975 100 1972 99 % 1978 99', 1972 100 >
..
93H, 93
2 Spt
81%
24 jaar 92 89> 2 89 89
91"-»
91%
92
92 90'91 7
90..
W%%
l.<Mi<|, n
waren
«f.
B
II
1
—
Maïs
Open
2 Sept.
2 Sept.
4 04 4 3 4 34
04 424 lj 4 24
Open.
Slot
I'arwe (bushels) Aanvoer Atl pl. Uitvoer Atl. pl. Aanvoer West pl Mm.. Aanv Atl pl. Uitv. Atl. pl. • Aanvoer West. pl.
4/24 -
„
Deensche leeningen. I'arwe M 76/77 Kr vrt| öerlnn Hor ge M 71/73 Kg vrij Bcrliin Haver M 4849 Kg vrll Berlijn
betalen
raata
dr
/ich/ill
I
.. *
Bteaaaaiaf
op dc aandi denmarkt:
ovetigaM een verklaarbaar vrr-
gcfatyßSel omdat de
202 IS3.—
Hridrii
«'ii ri.ggi'
.(.indcelen-haii'—*■ voor een
i langui BI de* i lm gevat* «ras tan ren rtatrJri in waardin, die ..tastbare activa" verteirenn «hu dim-ii. ivr aaMo iinlaK dr ailiiajlÉgjiMMil dc «raai niettemin op ren pril. dat slefrhte wnnig iai;er De voornaamste verklaring voor dezen gang van zaken vormt de omstandigheid, dat on-
-
:I
i:
.
.
Ociober November December Januari
.
lijk
obligat.es bereikten aanvankenieuwe laagterecords, doch konden
..
..
3
.
3 3H
.
.
3
,
4»
3H 3"*
4
..
.
%
5W
4 5 4
.
„
.
-
1911 1934!
1937 N W b. indie '37. indie 37 A Adam 17 N Holl 36 StMI) Ned Belt Sp "37 NI S -onv
-
de markt hangende mogelijkheid eener liquidatie der Mendelssohn-onderpanden weer-
boven
Deen ltw.2e üt-chl 30
Kon* k»
75
97»
96 103»
09 98.V 90 17H 40
32 87 Kopb. 38 143 4)*.. Mes Mar 70 4 Frankr '39 .
ParlK
.
—
.
88 87 86*
91*.
101 100*
91 ij '2
102
W*
SSV>
100*,
1021» 97 —
a
79 liij-i
34 1 [in
79. -
SO'.
i;9ii
91^ 91% 9511
101»
103 H 97 107 85H 1084 36
>,
90 B9H 95 92
102
106.
98.
85.
92
101%
984 88W
80
86*. 15. 1*17% 18 40 I. 47H 90 93 81. Ssv. 81. 88 81 83v.
eenogen in tna e r Bti'teni tl» 10844 Fr 41 Itele 35 2e KWH £ 4-S Belctt 3fc 83 745.. 40* $ 50 B 64<. 4*4 Areenc 37 37H 22,*. { 13* 7", DtwhL 24 12. 85 68. 4~, Fond Kna '4 36 4»'5 Frkt 32 '29 fr 42H £
guldcnsleening der
Guidensieentogea 1938 1838 |93t 1039 L. M. 2/9 25/8 18/8 94 102 H »] 9H. 94 b H HW*« 104 4 P4H 98 98 i-,'. 98*. 103»» 117*. BS* 90 101 .'. 864* H 90 93 93
«
fiiini.
107* 52 57» 11* 08 40%
wm
1104* 59 H
58M 13
73 41A oe>
de "o*>i->-ri ui d* lantstt 3 Kommnen treft. Indiër op den hetrelienden laataiarl iwursdrtß
der week geen noteering tot >tand kwam, laatstvoorafgaande noteering vermeld.
4.9!)
Mei
4.98 4.96
Juni Juli
4.95
2/9 8.04
....
|jg
4.97 4.94 491
....
....
Augustus
Srpiemiier
—
.No. 1 Novcntr.l
4.90 4.89 486 4.53
loco
4
474-". 51-504
684 4
74S
09'.ƒ.9
«5.04
7.14 7.10
Januari..
la de
stad
Parijs
zooals uit de
tabel blijkt een veel sterker weerstandsvermogen toende.
2
I
7.08 7.04
JAPANSCHE
leerlingen toonen onder invloed van de gewijzigde politieke verhoudingen een betereri ondertoon, die zich in fractioneel
herstei manifesteerde Zooals uit onderstaande tabel blijkt noteeren twee Japansche leeningen ten onzent op het oogenblik nog boven het laagste peil van verleden jaar Bij de beoord«eling van het koerspeil dient men in aanmerking te nemen dat drie van de vijf in de Prijscourant opgenomen Japansche leerlingen in ponden sterling luiden zoodat uiteraard de icht roe reactie van den pondenkoers een renini -oden invloed op het koersherstel dezer categorie van Japansche leeningen heeft uitgeoefend Hetzelfde geldt voor de in Japansche Yens uitgedrukte 5 r . leening 190 R'09. aangezien de Japansche munt naar men weet althans voorloopig aan het pond sterling gekoppeld zal blijven. Het koersherstel voor Japansche leeningen wordt dan ook het duidelijkst weerspiegeld in de noteering van de >'<'
dollarleening tot 48' 2 .
1924. die aantrok van
(
R.8.D.)
Katoen.
—
—
—
LI VEHPOOL. 2 Sept. < R.8.D.) Katoen. De aieze'. vcor export beliep in le afgelooprn \v e Aangevoerd werden 13.807 balen De voor-
EN VETTEN. B. D.)
persinj, olie I barrels 435—49.
430—35. 2e 410—15. Raapolie in tambour* 415—20. Cocosotie ruwe 285—90. ruwe Ceylon vaten 275—80.
Liliizaad Ki o raad Grondnoten
Olelne Zeepfabrieken 500— 500—0,1. Blanke 600—05. 31 Atlg De ver«< hepingen van
235—4(1,
waren
Week per 30 Aug 23 Aug 6.100 14.000 —
—
....
12 400
. .
6.550
ai-
volgt
Sinds 1 Jan 193» 1938 229.000 205 400 900 19ioo 732 950 797.100
North
—
SPIRITUS, PETROLEUM, ENZ.
AN'TWERP&N. 2
Sept (R. B. D). Petrokalm Amerlk. In citernes per 100 Kg 200. barrels 230. detailprijs per liter 250. Gasolie per 100 kg 90. Lichte mach olie clt. per 100 kg 05. vaten 80. Benzine v. auto's p liter 1000 liter 2.57. bil 200 ilter 2 65. bij 5 liter 2 70. Stookolie
u
m
—
Stemming
TerpenANTWERPEN. 2 Sept. fR. B. D.» Amerikaansehe rt;«p 400. illn. Stemming kalm. —
.
—
9.12 9 18-9 21 9.19-9.23 9 22-9.25
9SS9 MO 9 91-9.93 9940 97
49 00
•
4 90
4.73 5.00 4 90
4.73 5 0(1 4 90
20 00
20 00
20 00
35
35
35
24.50
24 50
22.30 33—38
33-38
2 Sept
1 Sept64
00
....
704
634
73', willig
..
CB4 w ; llic
47. 4S 514 35%
444
1
4.-,
Haver October
....
December
474
34
324
31',
Kerst Oc'ober December
404 384 40 1
41 394
October
414 142 136%
..
December Mei Aanv. wac lading rarwa No. 1
'»
137
1314
l>e\ rarhters
of
\iii->t< rdam, 2 Sept werd dé
31 Aua
••33
*■»■
flauw
willig
vasi
tSMI
1
In
dezelfde
\
rachtenmarkt was gi-
reet lers
IK- Am-"«-*rdarn>«-lM' <'t*k bezot t ■
vertrokken
(iT
Overige soorten
B AIRES
2 Seo' 11 30 7 00 7 30
slot
Pr
.
Wf«l
W. vSt& Co Sept Tarwr
Sept
724
694 704 314
slot
040
S
8.60
■
6 39
Oct
Bell
VVestel pl Aanv Aanv U> ChlCSgO NEW VORK IVt t oleltln. St. White Exp pr. v d Golfhav Mldcont ruwe 30' T,
Talk
0 2". 0.70 7 000 3.000 2 Sept.
0 25
fi.ló
„
<
1.02
1 02 110 102
34 1 02 1.10 102
200
200
200
34
Koninklijke Noiioi
Lanctacbe
■
0
6.83*.!»5 2'i o>, 44
....
4.00 fi 00
6.50
■ .
«•«>„
604(70
}£
20 94
'
20
-
™
4.. 585
70 5 B.i 4
n
DISCONTOKOERSEN. Het votcenoe Mavtja geeti een jverzlcht »an * llwniiinlHmiMll der voornaamste c:rcutattebantte waarop de laa-rt mei vermelding van den rtapim vftztgtng heen ntnats genad Nederlandsche Bank met Ingang van 29 Aug i
3
Wisseldisconto
Promesse-disconto
)
.
van effecten Beleeningen van goederen \ oorschotten In rekening-courant > lavas, ne Bank <eden Jan '2 <epi Berllln Londen 24 Aug. Parll? 9 Jat, 21 Aurt New Vork Chicago 21 Aug. 2 Fela « Betel* Juli 2S Nov Bh lieft-IndH a nulrjortte 13 Ave chili IS Ave Colombia 1 Jan !)nrl7lg 2 Jai. iienenirirken 22 Kehr slfirtrtor 21 Oct. Estland 1 Juli Finland 2 Oec 4 lan rjriekeniand lonjartte 29 Ave ■ IralW. '.5 Me; 18 Mei lerland lanan 11 Maan 1 Oct (oegoslavl? 1 Febr Letland 15 Juli l.ltatten 3 Jan 0.-negen 21 Or; Peru 18 Oec Polen ■ Portugal II A:io 4 Mei Koemenlè 15 Oec Rusland 9 Jult Onanie t'roeuav 9 Juli 15 Juli 1 Isianrt Zuid tfrtln 15 Mei .
lil Merc. 11. 10 g. A le k. Idem c. 10 A. 37 16. co:ii Eig. Am. 22.39. Grevhound 12 T
Jlé
gb—fk,
3'i
go—•■>,.
.
.
«
„ .
-
....
M .
..
....
_
.
.....
I Senembah
2de tape BaW more & Ohio 6e i m. De! Bal U. c. A. 6e \
\
140. tape
?•%
181
.
.
cl
..
.
.
tape 11!>-,
»
.
;
354 132
...
....
126*
.
int.
Haver
L.ünzaad
Sept Sept
15.11
11.8.'! 14.93
15.20
Oct
6.40
4 20 14.70 14 80
31
Aug.
5 uur 7 00 7.00 6 19
Rubb .r. A 2e tape 211
16
gb—l al.
3e tape
...
.
.
.
.
14 57 14 06
....
.
.
SCHEEPSTIJDINGEN. BINNENLANDSCHE HAVENS. I
l.lllilltilrn.
2 Sept.
—
.
..
.
•
*
Aangek: Kano v Are hangel W. van Fowpy, Kinnia van
voor Zaandam. Anna Huil. Adria van Gdvnia Vcrtr.: Patria n Onthcnbtirg. Yoga n
.
Christian-
.
...
'ivpdeti
Zwitserland
.
1 Dcc
m ...
„
6 Nov
September
8.95
fl
«is
«ss
Mai*
September'
6>24
612
004
Lijnzaad
September..
Is
11.73
14 41
1
Doroe v. Gotnentwrg, KJeU
1
3'?
5 '
2
lU3J
1957 .1 I. 1937 19.3 b 3**» ■
'
..
1931 .. 2"* t935 3 ' 1933 . 0 1936 6 195 H 3 4) 1937 1 1939 3S ' ' !935 5 ..
..
..
1339
.5
1934
1937
1935 193
1936
c
'
4 4.,
4 U. 3.*6 4 3 6 3*
..
1938 1938 1939
1938 1933 1937
.6 .
1937
. ..
..
..
4H
«
3S 4<+
0
1935 -.5 1935 .. 8
1933
1933
NEW
v. Onega n. Zaandam.
n. Ptvmouth. Tora n DelfI?ivér ,0001" Rijnstroom ijjl Ben n Astarte n. Bremen. Hehe n. Kn. pen*hagen Altona n. Hamburg. Poelau Roebiah n. ')-:.>.
VORK
2
..
.......
December Januari
Maart Mei
Juli Omzet
Stemming
Slot
Sept
4.*» 4.75 4.78 4 85 500 3 00
l Sept.
s 5.24
960 flauw
.
5.29
5.31
31 Aua. 4.25 4 30
5.45
4 39 4 47 4 55
willig
vast
5.54 1319
151
—
Aangekomen: Wega v Vll««ingen. 2 Sept. Erednnja V. Londen. Mary v. landen. CaLonden. Drente v (xinden. teli v Monden. Orion v Inspecteur Mellema v. Antwerpen. Prinses Beatrix —
Londen
v.
Harwirh.
Aangekomen op de reede: Salamlnia v Stettin bunkeren. WeateirHand v. Antwerpen voor het op-
nemen
(UKK.
Plant Iste Latex Smok Rlbb Sh Parat Lp Kiver SL Contr. No. 1 B
September October
2 Sept. 20. IS'j
18 1"» lr
18.00 17.90
IVecember lanuar)
17 80 b
Juli Omzet
slot Outslde market: 1e l-at Cr kooo. Smok. Ribb Sh. k. Idem verkoopers Stemming
Aangekomen: Tina v. Karlshamn. Vertr: Kale n. Steliin. Marion Trailer n. Ham
4.33
5 35
RUBBER. NEW
Batavia, Oranje motorsrhooner n. Goole. Stamos n. I.as T'almas. I.J«troom n. taOith. Notos n. Kingston. Merope n. Kopenhagen Nieuwe Waterweg. 2 Sept. Primo v Mlddlesbro. Skagul
..
.
17 88 17 85 b 17.85 b. 364
gedrukt
1 Sept 20.a 187. 15
31
Aug
IS* 161»
14",
18.75
16 46
18.22
16 22
18.36 b 18.20 0 13 18 b 18.15 b.
18.15 b.
16.36 16.20
16.18
16.15
16 15
willig
92 kalm
20t4
IS'li
18. 191»
16. 16"i
JtS
Noordzee. Insulinde n.
Londen, Mecklenburg n, Harwich. Vertrokken van dc reede: Westernland
n.
New
V.,rk
Gepasseerd naar Antwerpen: Boskoop v. I.i\or pool. Piato v Lowestofl Gepasseerd van Antwerpen: Jamaiqua n. ï-e Ha vre. General Gassouin tankboot n Rn'iaan. Krakow naar zee. Emerande n. Tilbury.
NEDERLANDSCHE STOOMVAARTLIJNEN. (B IUStr.L.) 2 9 v.
Im-irMand Adam te Hamburg Karnevrld (K.N.S.M.) 2/9 v. Tl Mam te Adam.
RMIRMM <
—
van passagiers.
Vertrokken: Hansi n. d.
ostji
i
(K.N.S.M
Itira
•>.',*
•••
\
'K VSM 130 8
I.lmnn
Horos (K.N.S.M.)
Karma iK VSM
2
I 2.
9v •<
v.
v
Gothenb
Antwerpen
Rarhados
n. Port
.i c le Vdam. Kopenhagen te Adam.
naar
iuiks moet u
ruim
nemen,
een
bochi naar rechts echter juist kort!
"^^LAiéVdUMjI '
' ' <
1
'
'
' ' ' '
I 2'*> ' l<*l
n
CACAO.
:
1 1
-.
1935
1938 1934 193."
'
I
.4 6
-fff*
A tt iroknmen: Torn v. Lnül.lmllirirn. 2 Sept Hamburg. den. GrundJ v Aberdeon. Amstelland v
ï
p;
3'j
3V> 1 8 193 1 193" 4 r 1939 ..4
1936
sand. I'arwe
3's
...
Bcleenincen
394 40
34 201
-
Wm
«Pt
.
■
w illlg
26 257
Stoomboot M IJ. NA
■
M. 1938 389 V Ceihosiovaki.le S r; 1»22 25. Al», Sr fnr. P. I 1 IS
59 004 634
354 334
SCHEPEN.
a.«*tor.
14 000 31 Aua
AANVULLINGEN EN VERBETERINGEN OPDE
Aug.
424 29 274
M KattaßM
QrMkactte,
■
«LOM
t Sept
6.75
linn
.-•00 i:;' s
ti
v
6.53
8.000
Kransen*», ■
0.15 0.60
670 45.000
34 1 02 1.10
West
loco
nnaete, 7
TEWATER GELATEN
m
Hess rloth. licht gew.. zwaar gew.
«(rol
.
020 6.75
Penns
664
31
BbjM
5 724"
afvast
«-7,4* willig
020 6.75
OTexasruwea.br
37 674
39 250 1 Sept. j uur 7.00 7 23 6.33
koopva.i-
41
verkoopers
arken
Vlirld
;>.a.
Mtnu I nominaal 5 gedaan 31 Aua 2 Sent. I Sept. 6.30 0 37 4 5.75 5 Sa 0.50 0.35
.
300 [Kis 1 ste not Mem h ste not
334
744
7.00
ko.»|>
Aua
»
0.07 V,| 6.1241 0.2241
0.23 5 6.27 4«
..
September
42. 404
568
7.00
llfl
.
-
.....
kooper?
\
624
90a
1 Sept 10 uur
;
OP ROTTERDAM. ZEEVAART Kol r»la 2 .—ln de Hot terdamsehe ha
.
.
-
-■
.....
No. 4
»
zaken
seneiKd
—
week
.......
.......
De
—
ZEEVAART OP AMSTERDAM.
22.50
1 Sept.
5.8»;
Urvsali. SiH-k Loco
146
754 714
s, ],j
Summer
Januari
M
38.
754 74 4
..
I .mdm, 2
■■
22 30
2 Sept.
October Dacember
70
.
■
—
waren
21 30 3.",—38
VORK
September
4434
HO 5 77 4 73 4
42
GEMENGDE BERICHTEN.
K.tiH». Minuiden, 2 Sept. Het niet hout van Ar komende Deensche s.s. ..Kano" fs hedt binnenkomen ie IJ minden in de buiten! \en uit hot roer geloopen Het srhip kon echter zonder hulp de reis naar Zaandam voortzetten. Gaate HHmmi iMpptag « tnnp. Amsterdam. . Sept. De afvaart \an Amsterdam naar Hul) . Coole .van de (.ook- Steam ShippiiiK f'omp.. d; hangel bij het
-
CHICAGO
K.n/il
■
155
Inuterdam.
i
li
411,
4ii 44.
——
HelsinfriKirg n. Vlaai-dinger.
v
!'
—
694
.
Maart Mei
AMSTERDAM. 2 Sept. i V\' K. Westermann & rjq > De kinabastveiling, welke op 27 September waarvan de uitgifte ii.s. gehouden zou worden en was bepaald op 6 September a s. gaat niet door IK v «igenrte kinabastveiling za! plaats hebben op November as : uitgifte van 11 October a.s. af. g. o vuertielt.' .•!•.-«. M
9.83 9 87
0(1 5()0
lev. Baffalo
474 4». 4
I(>2
\
'-'
/
Ji
0044
siad m.idr.-.hl
2
No.
pi.iin
\
prii-n
9119.14
5
Penns
2
willig 981-98(1
genot.
St Louis
Baal
Prime
.
.
October
Vetwa2 Sept. (R. B D.) ren. Stemming kalm. Reuzei Amerik Caissettes 070—710. Hoüandsche 660—710. Spek mager 650— 750. Doorr. gerookt 110O—1200. versch 800—000 PieniCJ Inland.ehe 900—1000
11'
10 67*1
September
294
(in
VETWAREN.
ANTWERPEN.
10.67'a1.
>
k.'it'M-nol"-.
43 44 464
—
...
10.40 L
n.
.
til MllJl loco S.h.llak T 14. loco
Mei
—
Hritseli-lndlë
L
....
694
....
OcL
ANTWERPEN. 2 Se].; (II Oliën. Stemming vast. LU nol ie disp. Antw in barrels 835 —340, tainb 298 3/4—301 1/4. binnen], 2911/4— 293 3 4, Soyaolie ruwe in barrels 305—70. geraff. 435 —(o,_ Katoenolie Eng md. 360—63, Maïsolie ge-
in harreis Crondnontnlie 505. Distillatie ( VI.l tTT A. nlie/.iden uil
10.40
10 10
754 674
December
.
I
l
....
slot OctObeT
—
lo
10.75
•*•
79 4 704
37 4
Stemming
32. Juli 8.29—27.
OLIËN
10.40
'
31 Aug.
...
December WINMPEG. I'arwe October
Mei
l
i.
901'i'iT
1 Sept
September
Lijnzaad
1
10.40
verdeeld
2 Sept
80. 77 4 78 4
Kogge September Tarwe September
ttoirge
10 50
_">
Corn cru. Bradford en ld Alleghunv IMri West SL
December DULUTH.
LIVERPOOL. 2 Sept. (Reuter). Katoen fofl ■ eelc QOteerlagen) le dep. Locosteinming onregelmatig. Invoer van den dag 4000 balen. Dit KM EN. 2 Sept (Per tel • De katoenmarkt *vaa heden vast. Loco noteerde 9.27. Oct. 8.24 20. Der 8 20—18. Jan. 8 26—23. vlaart 8.29. Mei B.3S—
-
Japansche leeningen.
Sept.
464 494
73%
77".
December
1
BUITENLANDSCHE HAVENS.
OLIËN ENZ.
.
'4
78
September
»IJ"
1050
Bahia.
Xli iil;i n i. Riga ii Zaandam. Honiina 2 i* v Oslo n Adam. M.inli.iitaii 1 8 r, Southan.p; >m r. NV.v Vork. MMiMI Krun/i- 2' \. Arehangel o. Zaandam. Tauru* 8 i Glasstow n Umiiiden KIK-in 2 ■< Hamhui-* n. Adam. S|ll,a 2 B I H< ''„in 11 A'illilll. Slad Aiiihrm : fiIIUMIIIMIIH te IHMftfllltJM ver
s i OnukJoldcvtJt n siureiioriE s v U.n. Adam Tril..
stem '
thuisreis 31 s v
-
*.
734
324
-
■
31 Aua
JS'. 004
I '■> v. Adam n. Kopenhagen. K \s.\l.» '2/9 v. Adam n. £openhas< Miiiiiierland
!»
lev Boston Platina geraff loco nier v.istecsteM
..
December
*
1050 L
l
••
Stemming
50
H2'»
Sep'ember
L
10 75
Lood New Vork loco East St. Louis loco Aluminium 90% loco Ne* Vork Nikkel e'.ecir cath M.9<% loco N'York Klik. luw f.o b
P ~Z.
53
...
l»*>o
_
"
■HM (K N S H
/.aanland .lll.lovdi
o
Decenilier j anuar | Maart Tin S'raits Loco New Vork
34 000
2 000
31 Aug
1 Scp:
Liverpool
October
r
19.000
1 Sept
494 .V) 5
I'arwe Northern No. 1 loco «(eist
7 89
elf
Stand Seo'cmber
4L15-4.2S
MINNEAPOLIS.
1
4.93 4.5)2
8.16 4.04 sO5
7.94
Termijnmarki:
*
I'arwe Itoode wint. No. 2 loco
I
1/9
8 23
;)
pr*'» i*v °o-'jó V lev
Am
1
Sept.
September
I
(jiza
6.03 5.96
voor stortingen op 4 Sep. tentber 1838 tegen verplichtingen luidende in: Reiclismarken 75.41. liree MO, Turksche pon-
•
130001» 12-16 et.
1 LflHHfla^flßl
833
SO6-S.lO
2 Sept.
Havre pr (jielknper loco fob N.V raft
—-—
KANSAS CITY. larwe No. 2 Harde winter loco
'
Egypü-
Ame: ikaaiw-he Braziliaan*che 26. Giza 15. l : pI>ers 16. Indische over het algemeen 15 put. hooger. Amer. ml. 2 9 2 9 1/9 1/9 '35 uni stand tev Jan.. 5.16 4.97 5.10 4.95 lev. loco. SkB7 571 iev. Mrl.. lev Oct . 522 5.04 493 5.04 i lev Mei.
1
'
;
3* 3 3 2H
Ne
April
4.95
6.12
UVERPOQL,
*
Koersverloop van Obligaties. *
12-16 eu
754
December Mei
spiegelt zich ook in het feit dat b.v. dc 5
3 3V4
4.40-4.50 23000bar
r
Hamb.
54^
59*
417 000
.
Btaia September December ST LOUIS
Fransche obligaties.
gen als de huidige dc koersontwikkeling der individueele fondsen vaak op niet logisch te
l
5.13 5.10
November Januari..
-
en
522 5.20 5.19
Lpper
in de tweede helft der week iets aantrekken, 1939 1939 1939 1939 ofschoon de koerswinsten der ir. den loop van jaar ten onzent geëmitteerde Fransche dit guldensleeiungen niet groot waren, naar verluidde in verband met liquidatie van posten, die ajs onderpand voor aan de firma Mendelssohn & Co. verstrekte credieten hadden gei fungeerd het iaatst der week werd de In Het verloop dat de rubriek der gemeentestemming weer gedrukt, in overeenstemming lijke en provinciale leeningen te zien gaf. was met de algemeene tendens. ongeveer analoog aan dat der staatsfondsen- Laagste Koers afdeel ing de eerste twee dagen brachten nieukoers :io Aug. 2 Sojit. we laagterecords: te beginnen met Woensdag 1939 1939 of laatste kon onder invloed van de hoopvoller beoordeelde politieke situatie een herstel Intreden. f 4 Frankr. 39 80' . SOU 80U Frankr 39 83 85 85 f 1 . ' weer verloren ging en in diverse gevallen ook voor een koersverlies plaats maakte
Binn
1/9 5.12
&3S
Februari
pRANSCHE -
2/9
September
i
8.12 8 00-8.01 7 86
Exoortpriji
No
462 000
OctObtl
Katoen.
-
Amerikaansehe onregelmatig.
Term.
..
-
59 I .
77-764 77 J 4
No. 2 loco
|
UTKRPOOL, 2 Sept. (R.8.D.) Slot. (Officieele noteeriiig>.
bereikt op Maandag j I Daarna kon een herstel intreden dat in het iaatst der week echter voor verschillende staatsfondsen weer ver-
:
Yirk
East
23C. 000
December
—
werd aanvankelijk
\.
07 v.
H
("Icaringkoersen
31 Aug 8 83* 8 48
Sept
8.25 5.16-8.17
S2l-S
Lichte isie not Lichie n ste not Zware van 270 tot
••
50
4') K
....
Ned -IndW) De thee-uit tm-r van ( hina bedroeg in Juli 1.610.100 (v. J. 5 41(1600) kg. en in de eer-te
—
■■
05 4
Soiahonncn
KATOEN.
Neder-
S
H. Vork
Ilwr
9 000
December Mei
THEE.
Stemming
et.
S.B6* 5.31 s;!ü-s::l
Connec: Vatte)
Ftevar.
RAMBUBG. 2 Sept. |R. B. D) —Koffie. Slot Lev. Sept.. Dec. Mrt. en Mei 30-28. resp. verk. en
keling toont het koersverloop der Nederlandsche staatsfondsen. Het laagste peil van deze tegelijkertijd een nieuw laagterecord week
..
554
....
KOFFIE.
van de geschetste ontwik-
loren ging. Zoodoende sluiten de
644
44 000
September
-
!
8.84'
8.31-8-33
stemming
inajs. opg.'gevrn.
2 Sept •
..
;
31 Aua 50 et-
50
Lake ioco afl. M.uole West Etectro. loc-o afl
864
160.000 17 WK)
December
heet.
—
64 4
2
.
voor het loopende jaar
904
1.914.0C0
viai». west Mixed No. 2 loco
'
danks alle- de hoop blijft beslaan op een regeling van het conflict, dat officieel seen oorlog illustratie
914
984 944
222.000 209.000 2.051 O(H>
Mei
n:
ü
.
VORK
NEW
NEW
December
!
liirt dan het «10l van haar voorgang-ter
2 Sept. 50 rt.
koper
—
>
Een
984
llonohar 12 met.
December Mei
—
183.—
Voor
—
noleerlinrrn
g.-*-n
202
—
\\TWH:I"K\. t Rapt. Ut. B. I».l
halrr
694
4.60-4.70
Harde wint. 2 loco Harde wint. 3 loco
Granen. Slot. 2 Sept. 1 Sept.
—
74 4
59 4
CHICAGO 2 Sept. (R.8.D.)
70 4
.70
bootlad la.-we idem mals
BERLIJN.
V K
METALEN.
31 Aug
1 Sept
Slot
4/04 4/14
4
■■
1
Sept.
1 Sept.
H
Int
2
Mix. Dur 2 loco N. Manitoba No. 1 f. o. b New Vork Harde wint. 2 loco cif New Vork Roode wint. 2 loco VI.o» vv.-s'ern mixed no 2 loco K»»gge. Am No. 2 f. o. O. New Vork KerM. A Isa srt No. 2 N. Y. oft. geconn Meel. lste Spring C! Verk. v export . Uraan vracht n V.K
'
T-OT de buitenlandsche leeningen, die in zeer sterke mate den tol aan dc politieke spanbehoort ook de ning hebben moeten categorie der Deensche leeningen. Deze fond sen zijn in de afgeloopen dagen tot ver beneden het . lagstc peil van verleden jaar. dat September-cri.sis werd bereikt, tiidens dc teruggeloopen De valuta waarin deze leeningen luiden bleek practisch geen verschil te maken bij deze koersreactie. want zoowel de Deensche guldensleeningen als die welke in ponden 'op basis van £ 1 t 12.10. dollars en Deensche kronen luiden kwamen op een Zooals uit onderaanzienlijk lager niveau. staande tabel blijkt noteeren alle Deensche obligaties thans ten onzent belangrijk beneden het laagste peil van verleden jaar.
'.Sent
II
BT] HL#
\.
/.ink
NEW ÏOltK Amber Dur.
90> 2 I.
91
r
•
Slotnoteeringen.
'
LIVEItI'OOU T a r w e. October December Maart
796 7 SS 7.80
in
GRANEN.
GRANEN. (R
7.92
BJ Hfl
CLEARINGKOERSEN.
1 acht
Juli nomïnaaL
De markt voor provisien opende willig. Na een aanvankelijke stijging met de toegestane limiet m sympathie met granen, daalden de reuzelnoteermgen op de inzinking van de katoenolieDe geheele markt sloot echter willig Het pnj/cn deze week te Chicago geslachte aantal varkens beliep 64 000.
I'arwe.
LIVERPOOL. 2 Sept.
7.72
.-S2-754
Januari Maart Mei
schaal, welke de groote loco-verkoopen Zuiden weerspiegelde, en op weekendliquidaties alsmede op liquidaties door commissiehuizen waartoe de scherpe daling op de buiten lanasche markten bijdroeg De handel en New Orleai.s gingen ten slotte op de lagere prijzen tot Het slot was onregelmatig De aankoopen over open posities per October bedroegen gisteren te New Vork 224 900 en te New Orleans 67.200 balen De aanvoeren worden voor de komende week op 219 000 ba len geraamd.
GOEDERENMARKT.
91%
82 93\ 93 91 \
s 01-8 03
regelt
daarnaar uw snelheid
8.08 8.02
8.07
7.50
December
sympathie met de fondVervolgens trad een reactie in op hedge
Wallstreet en
pen door senmarkt op ruime van het
5 0.
tr
7,87-7.88
s 13-8 14
7.94
a!:
digheden
8.12 8.10
8.15
8.01
October
opende prijshoudend en had een nerveus en onregelmatig verloop. De noteeringen stegen aanvankelijk op verdere verkoopen per nabije termijnen door den handel, op aankoo-
leeningen waren weifelend. De guidensleening van België 1937 trok van 7-"» laten tot 78, on te sluiten op 77
t-iiiiiarktrn
Mei Juni Juli
8.08 8.04
KEW OHLEAN'S Loco Middl. Upl.
De ta r w emarkt te Wmnipeg steeg direct
'
>«■
8.18-8.20
High Denslty
bij
enkele Duit-
95b. 99
■
1234.26
December Januari Februari Maart
k.itiM'tit
De katoenmarkt
■ Nadruk verbodenl
95',
s
8.2
8.41 8.41 8.33
-
Belgische
3*-.aan
8 91'
'
Lu 24 Aug
o �
R.37 8.37
8.42 5.42 S.JS 8 28 8.18
2 000
Augustus
,
Onderstaande tabel geeft voor
3
8 92*
..
April
de
8.87*
B mmmwM ß B fl fIJHB fl H flaï^wJß Hfl
nog heelemaal mei. dat daar bij avond zonder risico's een SC kilometer vaart kar worden ontwikkeld Op den weg hang: alles var de omstan
-
EEN*,
331 I■£ 1
h
op
7.000 9 000
11 (100 14 000
1.000
....
October
De locostemmingen waren als volgt: petroleum, ijzer koper en talk prijshoudend, reuzel, tarwe en maïs willig: meel vast.
B
13 000 7.000
November
oogst
Ü S
~>
25.000
September
onregelmatig
een remmenden invloed kooplust hadden Het slot was verdeeld. nieuwen
in reactie. vooral in verhouding tot het toch al i reeds laße koerspeil. zeer scheri>e reactie toOOCtef] Duitsehe hvningen, in het bijzonder Zaterdag jl. Verschillende Duitsehe leeningen boekten
van 29
Middling loco Locoslemming
31 Aug 1.000 22 000
1 Sent 1.000 78.000 1.000
2 Sept.
'
China
De mai smarkt te Chicago opende vast en 3', Aanvankelijk was de stemming in cent hooger navolging van tarwe vast. waarna echter een reactie intrad op liquidaties van loco-posities en druk van het binnenland, terwijl de ruime carry-over van ouden oogst en de : poedig te verwachten
5(1
1939 1939 25 Aug 1 Sept of of H laatste laatste 57 46 1 48' . 31U 16 31 16' j 17 47 Stfj 24», 20», 15b 16
LEENINGEN
j*
km
s
beleg-
schrille tegenstelling
91.50
VAN PROVINCIES GEMEENTEN EN WATERSCHAPPEN.
Fonds
in
9150
92.50 100 27 91 Nadruk verboden
58.38
ter loopende.
toen hoopvoller beoordeelde
der weck zotMiociidc
92 50
markt sloot
Duitsche leeningen scherp
laagste peil der week bereikten, alsmede de koersen van 1 September j.l. en de emissiekoersen Bij de beoordeeling van de verschillende koersen dient uiteraard met het verschil in ..standing der individueele debiteuren rekening te worden gehouden alsmede met het feit. dat verschillende leeningen de laatste dagen niet verhandeld werden, geconstateerd kan echter worden dat de langer loopende leeningen over het algemeen eenige percenten lager in koers noteeren dan de kor-
den
giiigsni.il kl v.m.il le /.Hen. Het gedrukte koersverloop voor obligaties stond den laai st r n dag
5 6'; il 4 il 4 il 6 Ven 5
-rentetype behoorende leeningen van provincies, gemeenten en waterschappen is op-
heeft hehnudrn.
Al nadir liet <.p de
100 81 1(10 5»
1938
:i
situatie intrad. /..ilcrdag bleek
90 24 89.15
92.30 01 >9
Sept.
92.25
(
onderstaande tabel, waarin het koersverloop van een aantal in 1938 uitgegeven tot het
-
tle
31 Auk 1 Sen-
00.50 99.75
92.34
89.39 90.79
93.16 92 89
biedt
verschijnsel
korrsherstrl dat Dinsdag en Woensdag, onder van
92.17
Aua
92 00 91 94 91 94 91 31 89.50 91 50
10091 99.84
02.94 92.44
loopende obligaties den voorkeur te geven boven de langer loopende
I»e reartie. die op dien dag plaats vond. is daardoor meest niet rrooter seweesl dan het invloed
02.21
94 29 «43 87
NEW VOKK Aanv AU Hav. . Aanv Golfhav. .. Aanv Pacit hav L'itv n. Gr. Brilt Uitv. n. Cominein
BJ
.
rische I eursw eek een opmerkelijk weerstandsvermogen aan den dag gelegd, liet is waar
92.99
91.46 91 00 90.49 tn It
98.83
Als u op een Bepaalden weg overdag zonder gevaar 90 kilometer per uur Kunt rijden, beteekent dit
B
'"-BJ ■
KATOEN. I
—
101 19 10104
I
*i^t4^t^i^iWi^lt))W
•
lessincsmjrkt in dr achter ons liegende histo-
91 81
w egMM
■
■
—10
.
ten slotte
02 94
10153 101 06
korter
het
feit. dit het lane dreigende ■ aprngrw eld toch is losgebarsten, heeft de be-
•
101(19
Ma
lattpQT I *.n
:
Ondanks
04 62 94.53
t
■
*
Sept
!
91.88 91.50
82.7
»ii
\
PRIJSCOUANT.
MSTtROAM.
—
103 23 104 78 104.14
88.51
98.76
klrii ïn
Maandag LU*,
De tarweNEW VORK. 2 Sept. (Reuter.i markt te Chicago opende willig en 5 cent hooger op de stijging in het buitenland. De stemming was anders in den aanvang weitelend en de handel nerveus De stroom van kooporders sinds gisteren na de beurs en dc politieke verwikkelingen deden zich overwegend gelden Later werd het verloop uiterst onregelmatig en hadden liquidaties per September plaats Vereffeningen met het oog op den vacantiedag op a.s Maandag te zamen met winstnemingen, gebaseerd op technische overwegingen oefenden druk uit, evenals de verzoenende uitieg van de mededeeiing van Daladier. De
dens van de beurs waar te nemen om aan
—
»
94 00 93 66
24 Aua 23 Auk 28 Aug 29 Au*. 2
100.01 100.44 0118
94.50 94.15
22 Aup. 23 Aua
M
59.57 9898
97.53 84 68
wegen 100 28 i 84 08
■
Beurs toont duidelijk voorkeur voor leeningon mot korteren looptijd. Deensche obligaties ge-
30-12T.8 1939 21 Aug.
96.25
98.18 85.00 99 66 100.80 100 75
I>h|\ floten.
Spoor
indu strie 10092
lm iii.H
■
30-12-37
Pand orlev
I». ten
—54 «—32
Cacao KhMmt k.iiuen
fttl
S.ir.'.os
■
30-12-'3O 3012-'3l
wijze
illustratie
4*391
liicago
(
koffie
■
l'OLiai Hubl.r index licht.
Datum
uiteenloopt, als gevolg van toevallige marktverhoudingen, valt er in de rubriek der gemeentelijke en provinciale leeningen toch een duidelijke algemeene ten-
Een
Tarwe
Suiker Cn: 'r 4
Beursindexcijfer van De Telegraaf voor obligaties.
11
Fluctuaties Dec.-termijn: 1
Week per saldo op slechts weinig lager peil verlaten dan haar voorgangster. Diverse staatsfondsen sluiten op laagterecord van 1939.
AMERI. MARKTEN.
OBLIGATIE-INDEX.
30-12-36
verklaren
Derde Blad.
—
■
BELEGGINGSMARKT TOONT WEERSTANDSVERMOGEN.
DE TELEGRAAF
—
;
Zondag 3 September 1939
14
—
DE TELEGRAAF
Vierde Blad.
—
7
Zondag 3 September 1939
Indië's rijkdom: Aardolie
(Ingezonden
Slachtoffers van niet gevallen bommen.
Mcdedecling.)
De vergiftige slanLONDEN. 2 Sopt. gen in de Londensche Zoo worden ge dood. Deze maatregel spruit voort uit de mogelijkheid, dat deze dieren in geval —
dR*?-J,«.
blijven vernield zouden worden, zouden on-nappen en aldus gevaar zouden opleveren. Ook een aantal gevaarlijke insecten, zooals groote
vogel-etend,
itünheer
run den Sera
W'rnschen helpt met", ra t Mrvrouv e. d. Berg. „neem liever een H'y,. -
Bei ü era mooi buiten.
<jaat 'n ritje maken mei
nieuwen waaen. ilcvrome, de kinderen en
maar als daan lager gaat Mijnheer Bierman» heeft staan, uordt het kond in het nauw te pakken. Ui; drn wagen. De kap mort begint te «!«rn. ,,0e-
iiin
spin-
:
buurman Biermans aaan
mee.
op.
dat is beter. Wybert-tabletten heipen teten kou, hoest, heeschhertje,
tondheid",aeatvA.BeTa. heid."
(Ingezonden Medexieeüng)
de prijs ervan niet overeenkomt met het algemeene prijspeil en den gedaalden levensstandaard Men heeft nu in genoemde interessante publicatie ontwikkeld, welke voordeeion aan een uitbreiding van het verkeer, dat men voorziet bij een benzineprijs van 15 cent. ook voor den Staat zouden vastzitten. Voorts is men zeer ontevreden over het feit. dat men in het land der olie meer voor de benzine heeft te betalen dan in het moederland De meesten houden echter geen rekening met het feit, dat men veel minder verbruikers
Ken overzicht van oen gedeelte van de raffinaderij
Een tocht naar de bronnen te Pladjoe.
Op den achtergrond de Moe-
heeft over
Een beschrijving geeft in dit
aantal
in de rimboe,
■
't
/ijn boort.oeiiv lI.H hls erlicllt.
hij
Pladjoe.
een
stad op. fonkelend van licht, doch geen re«one stad. een, die men zou zoeken in de fahrieksrentra der wereld, in de slreken. waar de industrie het al beheerscht. dnrh het laatst van alles in rie jungle van mimatra: een trotsche stad van techniek, «aar de diepzwarte silhouetten \$M reuzenbouw -
seis
oprijzen,
geïllumineerd
rijen gouden vensters.
door ontelbare
oliegebieden
Welkom
regen.
lITST
als «re onzen rondgang over Pl.uljoe zullen beginnen, harst totaal onverwachts een geweldise rrirenhui Ins. Beter had ik het wrrkelijk niet kunnen treffen, want hel is toch oneindig interessant deze st id van te< liniek thans te zien niet in het harde licht van den dag. doch in tropisehen regen, zoodat rook en riamn neerslaan en in sluiers blijven hangen over de enorme distilleerderij, verweerde ketelhuizen. helroode. aluminium««■iinle en diepzwarte tanks, terwijl het vuur der fakkels schijnt te zullen worden uileebluscht.
WEI De Kuyter aan het hoofd liggen vele zeehelden in de Nieuwe Kerk te Amsterdam begraven en geen van hen moet het
We gaan door de hitte en het geraas rond■
'<
i.
der distilleerderij, de
waar we
18
1831 dichter, die een koning de taal zij-
*"
.
de olie in haar
diverse tanks zien gaan: de kraak-mstal-
over de terreinen te
bedekt
He i
I Pijpen
boren
gaal
naiaaag
als zuilen
in
de
1 maanlichte
boven zware schaduwen is de roode gloed van vlammen, als enorme flambouwen, daar waar het overtollig gas verbrand wordt door pijpen
In 1898 produceerde Ned.-Indie 350.000 ton ruwe olie. in 1938 ruw geschat 74 millioen ton. In 1915 werkte de Bataafsche in Ned Indie alleen reeds met 800 Europeanen en 18 000 Aziaten, in 1938 bedroeg dit aantal 1800 Europeanen en 30 000 Aziaten. 'Zoo men waal zijn er ook andere pe'.roleummaatschappi.ien werkzaam in Ned.-Indie. waarvan de voornaamste wel de Ned. Kol. Petroleum Mij. is, die niet ver van Pladjoe haar stad van techniek. Soengei Gerong heeft.) In het begin alleen de lampolie, terwijl de benzine als een lastig bijproduct vernietigd werd. thans tientallen soorten benzine, gasoline en dieselolie, alsmede ontelbare bijproducten. In Amsterdam heeft men een staf van 1000 man sterk, waaronder meer dan 120 ingenieurs en doctors in de physica en chemie bezig zijn met a'tijd nieuwe proefnemingen De moderne vliegmachine bijvoorbeeld verlangt een steeds betere kwaliteit benzine en daarom wordt er van de producenten zeer veel geeischt om hun product steeds meer te vervolmaken.
olie en benzine omringt ons. doch we zien geen mensch. Aan de verlaten kade liggen roerloos zeeschepen in oranje licht
en tegen den roodrn
boeg in reparatie van één hunner spuit de felle schijn van een lamp. maar we zien geen mensch. Het is of in deze stad van techniek alles vanzelf gaat. automatisch. Het is een
modernen tijd. één der sprookveroorloven kunnen. Dit alles domineerend: drie reusachtige let-
sprookje uit den jes, die wij ons
ters, mikpunt van schijnwerpers, die ze hel rood
doen oplichten B PM B P.M Maar hoog er overheen, over heel deze stad van techniek, waar we bijna met trots heenkijken, alsof we zelf in den opbouw een werkzaam aandeel hebben gehad, omdat dit het scheppende werk is van landgenooten: het blauwe maanlicht, dat haar onderdompelt in zijn gloed en er langs de trotsche rivier, licht weerkaatsend en bewogen, en in het rond de machtige rimboe en boven stad en rjvier. rimboe en de eindelooze hemelkoepel maan. waarin millinrdcn flonkerende sterren. Hoe krimpt dit scheppende werk van menschen dan weg hu rie Schepping van God. hoe vervaarlijk rijst hel tegelijk op voor ons. in de nietige boot, wegzinkend bij de boegen der zet schepen, hoe voelen wij de grootschheid èn de onzegbare betrekkelijkheid
me nschenhanden....
Dit 77
van het werk van
Pladjoe.
is
zoo
graag
heen wflt
Dan keeren we terug Aan de overzijde de loome en aeerdrukkende verlatenheid, aan deze zijde, naast de stad van techniek, maanbelichte tuinen, waarin villa's met vensters en deuren open
en
menschen onder op hun terras der hoogere em-
schemerlampen De
olie te voorschijn kwam. Men ziet het aan Pladjoe andere plaatsen, waar de andere maatschappij baar
loopt thans een weg naar de Niamvveg gehceten. geheel aangelegd door de olie. welke weg drie en een half millioen gulden gekost heeft en waar 't anders oneindige moeite gaf dwars door oerwoud en moerassen de betreffende gebieden te bereiken, is men er thans in zegge zes uur. Van dit meer dan tweehonderd kilometer verwijderde gebied wordt maandelijks 90 000 ton ruwe olie. door middel van een pijpleiding naar Pladjoe gevoerd, terwijl daarboven van de andere BP.M.-terreinen de noodige hoeveelheden binnenkomen. Van
Pladjoe
Djambi.
In Indie heeft men veel critiek op den prijs der benzine, die daar maar liefst 22 cent per liter bedraagt. Vooral de Indische motorclub vecht met alle haar ten dienste staande middelen voor een omlaaggaan van den prijs en heeft o.a. een boekje uitgegeven, getiteld Het motorverkeer in Indie bij een benzineprijs van 15 cent Er zit namchik in den priis van 22 cent 13 cent accijns en dien wil men in de eerste plaats omlaag hebben In rie jaren 1931—1935 nam het aantal motorvoertuigen in Ned Indie af met 24 pCt . het motorverkeer met 33 pCt. het totale benzineverbruik met 37 pCt en het benzineverbruik per auto met 29 pCt Ook na 1935, toen rie economische toestand verbeterde, is het benzineverbruik blnven dalen, waarmee men aantoont dat
De torsiehal.ins wordt in een raoeras» gebied opgesteld.
Morgen zult u het in volle wer-
wijd
Overal waar de bracht ze welvaart zelf en aan al die Bataafsche of een
huizen ployés van Pladjoe. daar waar eerst de moerassen waren, haarden van malaria.
len
we
omzien, wijkt het emplacement terug in den nacht, een witte rook drijft over de
poover
meer dan electrische knopjes, waarschuwineslampjes. instrumenten, instru-
genis" dijk.
„eene
zerk.
zonder
gemeene
/'
Alles geschiedt met de grootste economie. De ovens worden gestookt met gas uit de boorputten. En door het vuur der ovens is het weer mogelijk de kracht op te wekken tot het distilleeren en veredelen der olie Een der installaties, waar verdeeling der lichte producten plaatsvindt. is de z.g. Edelc-jnufabriek genoemd naar den Roemeenschen uitvinder van het proces. Edeleanui. waar benzine of petroleum door wassching met zwavcl-dyoxide ontdaan wordt van de voor de desbetreffende producten ongewensch-
Zijn
It bcstanddeelen
(Zie verder
pagina
S.)
kunstminnaars ten grave
.Hier
en der Muzen vriend
rust
Vondel.
den boedel geen
'
Rondom de gestalte van den vorst onzer dichters groepeer ik dit heterogene trio tijd- en kunstgenooten Hooft. Brederode. Cats. Pieter Cor.ieliszoon Hooft vertrok na den dood van Krederik Hendrik. 14 Maart 1647. naar 's-Gravenhage. om getuige te zijn van de uitvaartplechtigheid In de Hofstad wordt hij ziek en na een ernstig lijden van enkele weken sterft hij er den 24sten Mei ten huize van zijn stiefdochter Constancia Zijn lijk werd naar Amsterdam overgebracht en onder groote statie hiice/ct in den grafkelder in de Nieuwe Kerk waarin ook zijn vader rustte In den w inter van 1617 op 18 keerde Brederode van een lustig en luidruchtig feest, waar hij zich. zooals gewoonlijk, niet onbetuigd had gelaten, per slede van Htarlem naar Amsterterug rir\r\r-
door
Onderweg za'
hol
het
ii
e-
linn
ijs.
liep
een
.
.
.
verkoudheid, gevolgd door longontsteking, op. Hij herstelde niet blijvend en stierf 23 Augustus 1618. Hij werd ..in den Heer gherust' in de Nieuwezijds Kapel Vader Cats. wiens dichtwerken in het 17de-eeuwschr gezin niet ontbraken naast den Statenbijbel, overleed op 83-jarigen leeftijd, op 12 September 1660 en op zijn landgoed Sorgvliet aan den Ouden
VOORZIENINGMET VEEVOEDER.
Schcvcningschcweg
.1
bouwen zijn
;•
het
stoffelijk overschot
huis
Elisabeth. van
naar van zijn dochter die in het Huys
Culemborch.
op
den
Vijverberg in Haag. Den woonde Vijf dagen na zijn dood hij naast zijn werd vrouw
burch. 'graven
PHILATELISTENDAG. NED. 's-GRAVENHAGE zitterschap
's avonds
bracht
2 Sept
van den heer W
-
P
Elisabeth
In een
Costerus uit Edam is te 's-Gravcnhage de altemeene vergadering van den Nederlandschen Bond weten te vergaren, bleek op de familiebijeenvan Vereemgingen van Postzegelverzamelaars komst in het sterfhuis: toen de ..eerzame wegehouden. duwe Havius. Cats huishoudster op Sorgvliet. In zijn openingswoord herinnerde de voorhet testament opende, bleek de nalatenschap zitter aan het veertigjarig regeerinasjubileum van den dichter-politicus twee en een kwart van H M de Koningin, ter gelegenheid waarmillioen groot te znn van de bekende jubileiimzegels verschenen, die in het algemeen zeer in den smaak vielen. De andere in dit jaar verschenen buitengewone zegels waren weer de kinder- en zomer Aagje Deken, in haar Amsterdamsche straatzegels. De critiek over den zege! met het fluitnamen overdreven plechtig als Elisabeth en spelende knaapje was gunstiger dan die over Agatha paradeerend Geruïneerd door een onde kinderzegels der laatste jaren, hoewel men veel liever het portret van prinses Beatrix had betrouwbaar zaakwaarnemer, voorzag het gees-
gezien.
Besloten werd. de Costerus-medaille toe tekennen aan M J baronesse van Heerdt-Kolff Baarn Aan den heer W P Costerus. die als voorzitter aftreedt, werd de Waller-medaille 1939 toegekend, wegens zijn bijzondere philatelisti-
telijk moederpaar van Sara Burgerhart in ziin onderhoud met vertalen: ..tot zij kokhalsden ', zooals zijzelf in een brief schreven. Op 5 Novemb-r 1804. s middags om 1 uur. stierf Botje gesloopt door heftige pijnen Nog schreef Aag-
dat haar vriendin ..het waarom was gaan sche verdiensten. ondervinden' . toen ijlkoortsen ook haar reeds De aftredende bestuursleden, de heeren W don volgenden dag op het ziekbed wierpen G. de Bas uit Utrecht en J. A Kastein uit Amsterdam, werden herkozen en in de vacaWeldro weigerde zij elk voedsel en medicijn ture-Costerus werd tot voorzitter benoemd dr en acht dagen na Betje stierf ook Aagje Den H. C Valkema Blouw te Oosterbeek vijftienden Novemberdag 1804 werd zii naast Besloten word den Philatelistondag in 1940 baat levensgezellin op het kerkhof ..Ter navolte Groningen te houden. ging te Scheveningen begraven, waar
SPOEDONTWERPEN IN DEN VOLKSRAAD.
Aneta verneemt, dat BATAVIA. 2 Sop». de Volksraad Maandag en Dinsdag bijeenkomt ter behandeling van speciale -pnednnt werpen in verband met de internationale situatie.
(Aneta).
dat
23sten December vond de begrafenis in de Groote Kerk te Haarlem, waar Bilderdijk s vrouw reeds rustte De overheid schitterde door afwezigheid Aai. het graf sprak Da Costa, w iens woorden dra in snikken overgingen, in de consistoriekamer nam Willem de Clercq het woord Ruim een maand later liet de rederijkerskamer ..De Wingerdranken" in de Groote Kerk een gedenksteen van Escautseh marmer plaatsen met wil marmeren knoppen en een gepolijst vlak. waarin de naam Bilderdijk te lezen stond Op den eersten Meidag 188H stierf, misschien aan een beroerte, te Parijs Coenraad Busken Huet Zijn stoffelijk overschot werd naar het Diemer kerkhof overgebracht: aan de grneve Bakhuizen van den sprak Brink In oen brief van 6 Januari IRR7 schrijft Eduard Douw es Dekker aan een vriend: ..Ik ben onwel en bezig met doodgaan Enfin!'' Enkele weken later, op een Zaterdagmiddag /it hu op en valt in om niet slaap op zijn stoel meer te ontwaken ..hij zat liggende in dezelfde houding, hij zooals gewoonlijk zijn middagdutje deed: hij was niet veranderd, misschien iets meer ingevallen om het jukbeen' Multatuli's overschot werd verascht in het eerste Duitsehe crematorium in Gotha. De familie wenschte alles in stilte te doen geNederland moest schieden: den doode nog de eerste eer bewijzen en was dus aan de Busken laatste eer nog niet toe' De Huet urn met de asch staat thans in het Multaluli-museum in do hoofdstad.
pilaar wijst nog thans een steen de plaats van zijn eraf aan Cats is door Busken Huet een money-maker gescholden en dat hij zich inderdaad aardsche schatten rijkelijk heeft
Onder voor-
Weineen. de advocaat en wat zei die aanspreker dan mééster Bilderdijk overledtn was 0 Kijk.
Den
plaats
ICoenrad
Valckenin de Kloosterkerk 9 en 10p tor aarde besteld. van
—
—
—
van veertien koetsen, bijgelicht met veertig flam-
-
wie de overledene was
De dichter Bilderdijk Die schoolmeester?
...
Een
stoet
.
Apollo's
de kassier van de firma
zilverde. vroeg hij
—
zware
.
-
'i
—
Pas later kreeg zijn graf. door toedoen van den Amsterdamschen schepen Jan Six. het een-
Vlii
.
■
Bedragen te zijn
dam hü
„Heb ik me daar ƒ 650 voor die piano betaald en jij gebruikt alleen maar het midden
■ ■
Hooft
voudige opschrift
begrafenis
Een conHnten waren vriend gaf een cheque voor iOO gulden Toen
ter ruste gelegd, na door veertien dichters en
„het gefnuikte Willem Bilder-
moest enkele dagen uitgesteld worden, omdat
graf
Onder
de
ner onderdinen moest leeren:
ligt
het
December
stierf
er i:i
dichter
eigenlijk niets
_
Als
Hoe
daartusschen
maken, vertelt
-
weg van fonkelend zilver, daarover gleed bijna geruischloos onze b00t.... De straten in de rivier, van vlotw oningen omhooggestuwd. Een geruisch van machines en drijvende toko's, van gondels en prauwen, in werking komt tot ons over. een geur van van bars en kitten, met hier en daar zelfs een
Moesi rn Kommering glinsterend ineenvloeien. «aar eertijds niets dan rimboe en moerassen waren, rijst
man
schier onoverkomelijke moeilijkheden. Kessler Sr. is de man geweest, die door zijn bovenmenscheh.ike energie in staat was al die moeilijkheden te overwinnen. Na hem kwam Deterd;ng. die de maatschappij tot een wereldconcern maakte, terwijl de tegenwoordige directeur-generaal ir J. E. F. de Kok is.
me aan
waar
een
schappij in 18110 begonnen was met de w inning
"
daar.
is
HELMERS.
I
rondgang
..den eersten
Want
Hij
"
•
Een enorme kaart der
Toen verklaarde ik hem. dat ik over twee dagen de binnenlanden hoopte in te gaan. maar eerst een bezoek aan Pladjoe wilde brengen en aan de nieuwste boorvelden van de Bataafsche. omdat ik me hevig voor oliewinning interesseerde al had ik er werkelijk geen enkel aandeeltje in. maar dat ik nu. aangekomen op Zondagmorgen, er niet direct heen kon gaan ja vanzelfsprekend op een hotel was aangewezen.
Chineesch tempeltje, flauw verlicht door den armzaligen schijn van een petroleumlampje, verdwenen achter ons. Een zandzuiger, een tankschip en een afgewerkte K P M.-boot. hoog op het water en wachtend om naar den slooper te gaan. rezen reusachtig groot voor ons op. terwijl wij nietig langs ze heen schoven. Toen kwam. na de bedrijvigheid van Palembangs kaden in hellen schijn, de stilte der begroeide oevers, de wijdheid van het water, waarin wij dreven, omgeven door blauw maanlicht. Voeren wij dicht langs den oever, dan waren daar de geheimzinnige geluiden uit de rimboe, soms overstemd door het snerpende koor van ontelbare krekels, zóó schel en doordringend, dat het de ooren doorpriemt, dan waren vlak bij ons de flauwe lampjes der weinige ellendige drijvende woningen, die hier gemeerd lagen in de slagschaduwen van den groenen muur. maar voeren we weer midden op de breede rivier, dan leken het alleen nog maar dwaallichtjes en het schelle geluid 'van millioenen krekels was nu een verwijderd en melodieus zingen Zoo dreven we verder in de stille, onzegbaar schoone en tegelijk zoo zwaarmoedige sfeer van den tropenavond Wat het is. wie kan het zeggen ' Doet de zoele duisternis het of de zware stilte, waarin alleen de vreemde dierengenden, die soms plotseling zwijgen? Ik weet het niet. maar heimwee kan onverwachts aansluipen Naar wie' Men weet het niet Waarnaar.' Men weet het niet. maar bet is er. het is misschien een heimwee naar vroeger, naar alle oude. vertrouwde dingen, maar het is tr-eeüik een heimwee naar iets. dat nog komen moet. dat men moet zoeken en zoo heel moeilijk kan vinden En dan. In die milde en tegelijk zoo zware sfeer van den tropenavond, in dat licht, kristalhelder als de kristallen schijf, waar het uitstroomt en tegelijk omringd va" geheimzinnige duisternis, die de zwarte levende ondoordringbare oevermuren ver over het water stuwen doemt er iets op. zóó wonderbaarlijk, dat men
me.
I
j
B \éU
■
..Waar mag ik u
Dien zelfden avond, na den zeer hoeten dag. voeren wij. om wat verkoeling te vinden, de komnkluke Moesi op. De volle maan was als een kristallen' lamp. over de rivier liep een
ontvangt
■
WUh
„De vreemd'hng hhtcze en z\cijg\ die schreeuwt, in trotxehen waan. Dat nimmer gccstktaeht heeft op Hollands grond bestaan
■
„En
..Niets vanzelfsprekend:" was zijn antwoord, dag in Indie nog wel een Zondag, in een hotel doorbrengen: Natuurlijk gaat u met mij mee. mijn vrouw zal blij zijn u te ontvangen Zoo gaf de heer Haak mij direct een blijk van de grootmoedige. Indische gastvrijheid en maakte, dat ik er mij van stonde aan thuisvoelde
De neer Bulderdijk administrateur van uit de practijk. al jong verliet hij Neder -
weet ik juist niet." lachte ik.
Stomverbaasd keek
tuinen, waar overdekte gangen, rustend op witte pilaartjes. van het eene paviljoen
\
|
I
terug
Maar hoe verder we komen, hoe modcr-
De
I
MANNEN?
1?
onmiskenbaar zijn. wordt gesloten door Beets en Klons. die weinig meer dan hun doctortitH gemeen hebben De eerste werd op
17 Maart 1903 op het Utrechtsche kerkhof be-
van den schrijver van de genoeglijke Camera tot in onze eeuw reikte Aan zijn graf getuigden dr Bronsveld voor de kerk. prof Van der vVijck voor de universiteit en jhr Röell namens de vrienden, van de dankbaarheid en vereering van Nederland voor dezen man, die in zoo menig opzicht vertegenwoordiger en sieraad was geweest van zijn volk Een simpe-
ler
graf
wordt
dan het
slechts
zijne is niet denkbaar, het
gedekt
door
een eenvoudigen
steen zonder eenige versiering Op het verzoek geen bloemen te zenden was voor dc KoninginMoeder en voor de Koningin een uitzondering
je,
een marmeren steen beider graf dekt. De naam van dit kerkhof is geen lugubere geestigheid maar een uiting van hot streven om uit hygiënische overwogingen buiten de kerken en "zelfs buiten de bebouwde kommen te begraven Warme voorstanders hiervan waren do Patriotten die gelijk bekend, ook het schrijfsterspaar < onder hun aanhangers telden.
I I I i
„Dat
we
Den volgenden morgen ben ik opnieuw
voor u?"
„Niemand?" herhaalde hij dan heen laten brengen?"
komen
op weg naar Pladjoe Met een pontje gaat het over de Moesi vol schilderachtige be-
van het
op me af en zei:
wie komt er aanstonds ..Niemand:"
dan straks,
1 \
komt aan Nederlandsche beleggers.
■
glimlachend
ehrf
/vn
Cats
WAAR RUSTEN ONZE GROOTE
de olie in den bodem zitten laat niemand er een cent beter van wordt, terwijl naast de markante silhouetten van pijpen, tanks hooge belasting, die een lichaam als de Baen zwarte gebouwen, de vlammen van taafsehe heeft te betalen, millioenen worde m het overtollige gas staan als fakkels bo- verdiend door scheepsbouw- en scheepvaartmaatschappijen, leveranciers, employés enz. Langs de roerloozo stratenrijen der en het grootste deel van de bijna 86 millioen rivier, waar de drijvende woningen naudividend, die de Koninklijke ia de heele wewelijks bewegen in het water en de reld voor haar aandeelhouders verdient, ten
■
vliegveld
cnedrnuedire
|
I Jacob
Dan heeft men ook de grief, dat men /egt De bodem van Indie wordt steeds armer gemaakt, wat er uitgehaald wordt, komt er nooit meer in. maar men vergeet dat wanneer men
MARY POS
Zoo «as mijn .i.inkum-t in onze koloniën grwcest. Maar hoofdzaak «as. dat ik ze na rrn zeer vnorspnedi~e rris bereikt had en bij eiken stap. dien ik daarna ging zetten, kon zeggen: nu loop ik weer op N>rterlanrisrh griiiirigi'liicri. nu hen ik in ons eiren Indie. rie
ver-
hooger.
overstroomd door stralend morgenlicht, zette de K.L.M.-vogel me neer. Blinkend steeg de machine weer op naar den strakblauwen hemel, het gezoem stierf weg en toen bleef ik alleen achter. Het was heel stil nu, ik was de eenige passagier, die in Palembang uitstapte. Ik keek eens om me heen: rondom het vliegveld was de ondoordringbare muur van de rimboe, verder een zeer simpel kantoorgebouwtje en een overdekte waschgelegenheid, ook zag ik een paar bruine gezichten en dat was alles Ik was aangekomen op Sumatra. dertien maal grooter dan Nederland en niemand mocht ik er mijn vriend of zelfs mijn verren kennis noemen.
k«am
Onze Dichters en Schrijvers.
Nederland zelf. dat wat oppervlakte betreft, in het niet zinkt bij haar kolomen, uitgestrektheid hebben van die een Noord-Schotland tot Per/ie De distribueerkosten komen er dus véél
goede
Toen
afstanden,
Pantheon-plan voor Nederland.
geleken met
Industrie in de rimboe.
O'
oneindig grooter
6404
Onze grootste
Tachtiger werd op 4 April in de residentie op Nieuw Eik en Duinen ter aarde besteld In het najaar onthulde mevrouw Kloos de blank marmeren grafzerk, waarop in gouden letters de nacm. geboorte- en sterfdatum van den dichter De dekzerk van de sarcophaag il segmentvormig van het vorige jaar
gebouwd
Aan den voet ligt een opengeslagen
boek. op de linksche pagina waarvan ..De Nieuwe Gids te lezen staat, op de rechtsche de titels van Kloos' werken Vaneen, Binnengedachten. Letterkundige
inzichten en vergezichten Een waardig monument voor een waardig figurant in ons nationale pantheon. M G EMEIS Jr. (Nadruk verboden).
8
Zondag 3 September 1Q39
-
DE TELEGRAAF
—
Vierde Blad.
Indië's rijkdom:
BRIDGERUBRIEK.
„Dank je, partner."
Aardolie. Tn
(Vervolg
H
a
L-r')')'-inc*i!
van pag.
Hoe
medespeler
onze
soms punten
kan weg-
gooien.
7).
iA*****
OPLOSSING PROBLEEM No. 179.
.-.
1
zal VJENIGEEN VI hebben hoe
aan den lijve ondervonden het is met een
..prettig"
partner te spelen, die de punten bij honderdtallen wegsmijt. Ook al speelt dit wellicht voor den betreffenden speler geer. rol. de ander is er de dupe van en ook al zal het financieele gevolg niet belangrijk zijn. het spelen wordt er niet gezelliger door. Wat dunkt u van deze
tßtroeven in verschillende volgorde uitvoeren.
bieding:
N—Z kwetsbaar Z paste W opende met 1 R N paste en O bood 1 Sch Z . die eerst gepast had. omdat hij te weinig had van een bod en die nu gewaarschuwd was. ia? W en
1.
Ka K HIO
K h.
K
7
.:'
O beide over kracht beschik'--n. bood ISA. !ï 9 die W. prompt doubleerde Voor de niet- 13. 4KbK4! kwetsbare O—W. was dit spel een buiten-
■
5-
8.
W. kwam met K! uit en O trok die kleur na Op de 3e en 4e Kl gooide Z een H en Sch 10 af. O vervolgde rre H b W nam Z.s v over. Incasseerde zijn Sé Ki ma speelde toen H na Op O s 4e H (de 'M .-iag van O— Wi kwam Z in dwangpositie met zijn Scha en 4 R.'s. waardoor zijn noop. althans 1 slag
Rt> K ■."
R K 51 »
l; 5!
!
at kan men toegeven,
Ook
K 2 K Hl K i
2
3! 5 R 3! H 6
2
R
KlO
H
s
K H H H
II 7
-
dat N. wei heel
en ongemotiveerd Dat Z zijn partner verweet niet 2 Sch te hebben g. boden 'ondanks Os' Sch.-bodi. welk contract slechts 4 down men hiertegenover stelt, dat de
eenige reactie
geval omtrent dit spel
Z had fi H geboden, een contract, afhankelijk is van R.v. en dus niet veerd N had na Z s openingsbod natuurlijk 1 Sch geboden. Z had 3 N 4 en Z min of meer op de gok
weg.
:
„KIJKENS,JORIGZL
Dingen' wat een
WATEN
-ü' •:■!•
ii
geluk
middeleeuwen
db
dat
leven
\a//J av/hv
i
■
■.
■
■
ter de breede bladerbogen van den pisang en
i
doch de ingenieur, die mij begeleidt en de heeren Booy en Van der Hoek. die de leiding hier hebben, vertellen alles wat ik graag wil
I
De zon is zeer heet. maar er waait een frissche wind en het is een indrukwekkend ge-
I
glinsterende tanks te ■
speelde dus Sch a
uit X
en
en won zoo hot spei
blooron. zal zonder meer duideliik zijn Waar W. zonder doublé, hetzij met Kl 'het meest
en hadden anders 100 punten verloren. Het zijn deze spelers, die het genoegen van het bridgespel eenigszins bederven Ook al tl het niet vo'ledige waanzin, roekeloosheid is het wel en de enkele successen, die zij bereiken, wegen niet op tegen de catastroph.es. die Laten die spelers, die deze fouten natuurlijk geenszins opzettelijk maakten, toch wat meer
bedenken, dat zij partners hebben, die toch wel wat meer consideratie verdienen. Mr E. C. GOUDSMIT. (Nadruk verboden.)
i:
,
bloekar
zien
oprijzen tegen
I
secundair bosch. dat de plaats der *
Schitterend bedrijf.
wr
scopisehe lenzen bekeken en dan ziet men hot landschap als het ware onder zich liggen, men
"
te verminken en bijvoorbeeld van het liefelijke dal. waarin ;en bekende waterval neer-
Er zijn
*«-■''• *-.,^*-~*7~?-^
jfl^-e ■•>''t??.-; V' ' -/
>:«ji>.i
*
-:
*
"""
,—*%.
*5€ak%it*~''' '■Ssars .■»-. „w
; s^*5
'';_„/23k
•*
•-''-v.iL'T''"-! -**ï2^^«
i
ial naar een verwijderde plaats of vroeg zelfs naar het verre Nederland moeten zenden
I
De 3 P.M
tracht echter alles te doen om do
WSaffiSSSS
taten door den Inlander bereikt op bet plat-
-
■
■—-*jy^—
T^M%,! I
'
-...
.>.
.J-.-.i.t.
f'
;:
/WêWBGQ********».
■-'
ook separatoren, die bet gas
de olie direct reeds bij de bron scheiden, het gas wordt gedeeltelijk gebruikt voor de stoomketels en de stoom wordt weer gebruikt voor de boormachines. Een prachtige wisselen
walm te maken. Dit geschiedde juist vóór de
die ons den geheel.-, weg
dan van dr mannen, die zich van den morgen tot den avond aan hun werk kunnen geven en
tengewoon belangrijke taak hebben Op NieuwGuinea vooral komen bij dit onderzoek o.a. vliegtuigen te pas. die ontelbare luchtfoto's hadden te nemen, zoodat met de hulp van vernuftige instrumenten enorme gebieden nauwgezet konden worden gefotografeerd en de fotets zelfs daar waar t niets dan oerwoud tfol'l
den
1
.
dabele bedrijf vandaar dat de geologen, die op onderzoekingstocht uitgaan en maanden ge-
■
■
.
.
naar de
ï-
;
...
Z
neergezel, ten teeken. dat
is zeer vruchtbaar en binren den kortst mo-
leiding.
taxeerde
Na die R a speelde W Kl na en Z nam met Kl.a. Na tweemaal troef vervolgde Z met Kl. welke door N werd getroefd. Z had nu de keuze uit twee voortzettingen: R snijden of Sch. spelen en bij O. de h. verwachten. Het
••..'..
Zij
Hij
veel te zeggen, hoewei ik geloof, dat W. met die R.-vork in handen en met Kl v. toch beter had gedaan gehoorzaam met Sch. uit te komen. Z. had dan het spel nooit kunnen
-
armzalige hut reeds
mcasseeren.
zou hebber.
steunde op tijn aanwijzingen en zijn routine. Hij luisterde naar het geluid der beitels, hii lette op den weerstand, hij zag en hoorde en
Hoe eenvoudig komt de ..minjak tana" aan de oppervlakte der aarde, als de bron eenmaal is aangeboord en de markante torens kunnen om verdwijnen ergens anders weer op te rijzen. De olie komt door eigen kracht naar boven, men heeft alleen maar te zorgen, dat de druk niet te hoog wordt en ze op gelijkmatige wijze wordt weggeleid Dit geschiedt geruischloos. men ziet niets meer en hoort niets meer de bron zelf ligt bijna geheel verscholen
via den hoofdweg weer in Praboemoelih, waar we in de pasanggrahan nasi goreng eten en
-»-#
"ƒ •"■
■
-
«*"
mf:tHT
-
*'-•
4C4sHB3sV<-
-
■
:
van 1 H H. ge/eed. 6 Hoe dit
O. doubleerde echter en Z. redoubleerde. W wist wel. dat de doublé Sch-uitkomst
doublé eerst Ra
A
I
■
op
ongemoti-
'
Vroeg
da! alleen
Maar voor het zoover is. dat men olie heeft ••.angeboord: Dat vergt dikwijls enorme bedragen en een eindeloos geduld van de werkers, vooral van hen. die daarbij de leiding hebben.
Pas wanneer hst volkomen zeker is. dat geen Als we Vei
bij
het
houten
kantoor aankomen.
ebijri» een ongeschoren Europeanen gezicht,
maar verdwijnt zoo schielijk, alsof de eigenaar van schuw vom vrouwen is geworden. Het is de geoloog, maar ik zie hem niet meer terug.
Het boren.
er
Dat is het risico van dit overigens zoo ren-
|Ti;|;||§||
DIE VINDT ZIIN WEG WEL hoort men
«een
brave,
vlakke,
gecultiveerde
—
/.eggen, wanneet
hel die zoo bij uitstek de Karaktereigensehap[>en heeft, die het materiaal vormen voor een goede geestHnke gezondheid Zulk materiaal wordt U voorgezet in: vaak
wouden
gaat over een
Voor Sederland (Copyright Mary Pos. „De Telegraaf, —
Prijs Prijs
Uftffave H
!
i
WhKDhJ DKUK
is
vetschen r, n
ingenaaid
/
eehnnden
f 2.5
|
,<M|
„en
gros”.
Drie nieuwe Bob Breen-films. die door RKO Radio in roulatie worden gebracht, zijn door Principal Productions voor het komende seizoen aangekondigd. De titels luiden: „Master Skylark '. naar John Bennetts populairen roman, die de avonturen van een jongen troubadour ten tijde van Shakespeare behandelt: The Open Road ". een bewerking van Dorothy
door Ur J SMI T, Rector van het Hervormd Lyceum te Amsterdam De
Bob Breen-films
l
«
I egen den stroom op
omla^ijfTDe
dat daarna boer zeli bevindt zich aan de onderste pijp met een beitel.
n De films worden onder productieleiding van Briskin vervaardigd na de voltooiing van „Way Down South" en ..Boy Who Cried Wolf twee producties waaraan Breen nog in
W RKCHT VFRKKI.IGBAAK IN IJ EN BOKKHANÜKL
Barney ',
Ide
vrouwen, die hier niets doen
kunnen dan
dit
seizoen
werkt.
CIRKELS. DIK OOK UW lil IS OMVATTEN. Waar woont gij? Kijkt U op bovenstaand kaartje eens, waar U woont. De cirkels geven namelijk de draagwijdte van de batterijen luchtafweergeschut aan en net gebied, dat er door beschermd wordt. Een veilig gevoel te weten, dat deze batterijen er komen, als U meehelpt. Mocht het naderhand eens biltere ernst worden, clan is het te laat om voor enkele guldens Uw eigen veiligheid te koopen. En als het plan geslaagd is, dan geeft het wel een wrangen nasmaak als anderen voor Uw veiligheid hebben gezorgd, «n veiligheid, die gelijk staat met Uw leven en alles, wat U hebt en waartegenover enkele guldens eigenlijk niets, meer beteekenen. Stort Uw bijdrage voor vijf batterijen van ieder drie stukken afweet-geschut, waarvoor het Comité Luchtafweer Amsterdam ijvert, op \ I'ostgirorekening 35S.00O. ten name van den Penningmeester Comité Luchtafweer Amsterdam, af bij het Hoofdkantoor Twentsche Bsnk. of een harer Amstcrdamsche Bijkantoren, onder bijvoeging: „Ook ik wil helpen Amsterdam veilig te maken, zoowel voor mijzelf als voor mijn medeburgers". De hoe-grootheid van t'w bijdrage, is gemakkelijk bepaald: Woont gij in een huurhuis, stort dan 1% van Uw jaarhuur. hebt gij onroerend goed, stort dan zoo mogelijk 3 0/00, dus drie ', duizendste van de waarde van huis en Inventaris.
Door
«•«•il
keer
(Ingezonden Meciedeeïljig)
te. Btertee»
hein
«jij
I
•<■
deel
ii« «laan. 6333
DE TELEGRAAF
-
Vierde Blad.
—
1
Zondag 3 September 1039
Voetbal
BUITENLAND.
Het Kanaal oefent nog steeds Nederlaag voor Moskou's tentoonstelling aantrekkingsk racht uit. de Wolves. toont mogelijkheden Bauer de 11e vrouw, die het haalde.
HET
KAN
OOK
]
GEMAKKELIJKER. Kanaal
HET I
schijnt
zijn
aantrekking*'
kracht voor de zwemmers M zwemsters nog niet te hebben verloren, want een de/er dagen heeft de Zweedsclie Sall) Bauer de ■
3
ontzettend moeilijke taak, door vele voorgangers en -strrs ondernomen en waarin zoo weinigen slaagden, tot 'n gord einde ge-
81
bracht. In den tijd van 15 uur en 22 min. bereikte zij. van de Noordkust van Frankrijk zwemmend, Fngeland. daarin op waardevolle w ijze bijgestaan door den bekenden
het
eenige.
land
aard vierde het bedrag bij het Kanaaizwemmen hoogtij en de gevallen, dat de zwemmers trachtten alleen het eerst en het laatste stuk in het zicht van de kusten op eigen kracht te zwemmen, zijn legio. Zoo wordt er door een Engelschen journalist het volgen-
Everton
in
Kanaal
Frankrijk —
heeft
en
tweemaal
De LONDEN. 2 Sept. heden gespeelde Engelsche den luiden.' —
den mond kon
League-wedstrij-
EERSTE DIVISIE.
2—2 2—l 2—l
Blackpool—Wolverhampton
Bolton W—Portsmouth Brentford—Huddcrsfield T Charlton A—Manchester U Derby C—Aston V
I—o 2—o I—o
Middlesbrough—Stoke
Fnge-
Rauer
>
lijke omstandigheden te vermijden
DIVISIE.
Birmingham—Burtiley
Bradford—Millwall Coventry C.—Barnsley
Manchester C —Chesterfield
Newcastle U
—
Swansea T
.
...
.
Nottingham F—Newport C Sheffield W —Plymouth A
Ten tijde, dat de 36 K M die Engeland van -Shot Continent scheiden, belangrijk meer in de verbeelding en opvattingen van de menschen jbeteekenden dan nu. waar stoomschepen en 'motorbooten en ten slotte vliegtuigen dezen afstand snel overbruggen, stonden reeds de zwemmers aan de kanten van Het Kanaal, om «soms van de Franscbe kust, dan weer van de ■ Engelsche te trachten den anderen oever te :
.
........
Southampton—Bury West Bromwich A —Tottenham H West Ham U—Leieester C
2 0 2 2 4 2 2 0 B—l 2—l
GEVOLG
1
o—l 3 0 3—4 o—2
Zwitserland rt ■
'
—
-
Engeland t.- behartigen indien de bij het Engelsche hof geaccrediteerde Duitsehe vertegen-
"Staak
te
zaakt wekenlang te wachten moment, volgens de kenners, daar is. Dat beteekent. de helpers betalen Dan is er noodig een boot. die den zwemmer begeleidt Ook dat kost geld. Daarom is de financiering van zulk een Kanaalpoging een voornaam ding en derhalve zijn de amateursbepalingen van de internationale zwemspori voor de Kanaalzwemmers moeilijk toe te passen I En dat de Kanaalzwemmenj desondanks altijd, vooral in Frankrijk en Engeland, met zulk een geestdrift wordt gevolgd, heelt zijn oorzaak in het feit. dat het hier om een prestatie gaat. welke een buitengewone volharding en een totale beheersching van het natte element verlangt. Iets. dat niet alleen vroeger, maar ook nu nog. in het tijdperk van de techniek, niet nalaat bewondering te baren.
dit alles voorzien van een lang touw. dit voor?" luidde de vraag is „Bij ons is succes gegarandeerd." was het ..Waar
antwoord
..Neemt u
gerust de kurk
schillende een
gunstig moment zou komen. Veel opzien verwekte het feit. toen in 1926 'de eerste vrouw, de Amerikaansche Gertrude
■I
Ftrlerto
i
succes had. en met haar tijd '14 uur en 32 mm bij i verre dien van haar voorgangers i Webb.
Ederle
c*t/,r>««
Engeland. Engeland.
kant moeten maar eens probeeren van uit de verte een zwemmer te controleeren. vooral in
Burgess.
Sullivan.
In het/elfde jaar deed
STRIJD RONDOM DON BRADMAN.
Dc groothandelsprijzen zijn :n de groote steden opgeioopen. mede daar de beperkte aanvoer op de markten het slachtvee duurder heeft gemaakt Wanneer men gesmolten reuzel in plaats van versch rundvet zou gebruiken, zou de schaarschte van het oogenblik vermin-
■
■
Ongesmolten rundvet en reuzel vallen niet onder het bak- en braadvetdistributiebesluit -
Geschil tusschen Zuid-Anstralië
Wietrijden.
en N.Z.-Wales. —
De zoo juist ontvangen
Vijf
DERKSEN TE KOPENHAGEN.
|
RECHT EN WET.
vingers.
BIOSCOOPKWESTIE TE ALPHEN. -■
!
■
kampioen
sche
jarenlang voor Nieuw Zuid-
der voor Sydney een
groote trekpleister ge-
voor het interstate-cricket. hetgeen veranderde, toen Bradman naar Adelaide verhuisde waar hem een beter gesalarieerde positie werd aangeboden Hiervan trok Zuid-Australië in het bijzonder profijt en sinds Bradman voor dien staat speelt, zijn dt inkomsten van ZuidAustralië met duizenden ponden sterling naar
-
Ml!"
Bea beeldgroep in liet paviljoen van (.eorgic ap ÉV nationale landbouw tentoonstelling
-
houw verboden :n de Stille Week voor Paschen tnoscoopvoorsteil.ngen te doen geven. De ex-
le Moskou.
,
■'
-
den, eerst door een staatscommissie moeien
■ ■
-
■
>..}■...■
Nieuw Zuid-Wales kan het nog steeds niet ''
Resultaten.
•
•
■
n
zijn gaan spelen
•••
l
en beweert nu openlijk, dat Zuid-Austraüë die spelers betaalt. Nu is het
!!;r.E
KATAJA STARTER BIJ DE O.S. OLYMP. SPELEN GAAN INI GEVAL Opvolger van Miller. DOOR.
■
Olympische Speten
tot het houden van bioscoopatetllngeii in de Stille Week in strijd moest worden gencht met het bepaalde in de Bioscoopwet. Spr. eischte daarom voor beide verdachten ontslag van rechtsvervolging en de kantonrechter wees vonnis conform dezen burgemeester
■.-.'!'.'::;:
.
'
.<•...-.
treexnloiteerd in
pen
geweldig rijk. Wanneer
EDR
Verklaring van
en het
Finland
I.O.C.
H -I.SINKI 2 Sept. Het spreekt wel vanzelf, dat bij het organisatiecomité der Olympische Spelen de laatste dagen verscheidene verzoeken zijn binnengekomen om inlichtingen in verband met de internationale situatie Het organisatiecomité is Zaterdagmiddag bijgekomen en heeft den tekst samengesteld e WP telefonisch de goedk et gekregen van in&. heeft den president van het Internationaal Olympisch Comité graaf de o, °e ,ekS l geen verrassing, dat men besloten heeft K dPZe vcrklar n * lgt T c bl ur,on ss en rukt ook aan ri oen houw jder 12e Olympiade. Het huis staat ei uier stevig, op Finschc rotsen gebouwd. In zijn taak dit buitengewone feest der jeugd zoor te bereiden en te organiseeren. staat Finland onwankelbaar Organisator der moderne Olympische Spelen is het Olympisch Comité hetwelk reeds menigen storm doorstaan heeft langd. Hij moet in staat zijn rie Het lOC. geeft de spelen dan opwinding van ook niet prijs 'le loopers te remmen, een Het werk van Pierre de Coubertin geeft rustiuitdrukking aan het menschelijk streven, dat steeds opnieuw ontvlamt aan de eeuwige goederen Jer antieken. Het Internationaal Olympisch Comité is bewaarder van deze gedachte. Al zal er weer een storm over Europa razen de Olympische idee zal hij niet kunnen vernie-
Op Reis
—
"h'
■
'
''
'
leest men „De Telegraaf'
Sa 'blaarras. dat wij in Groningen en ZuidHolland eveneens kennen en flat m Rusland
'i,
■
K
gefokt wordt dan in Gron.ngen. Daarvan nu was op de tentoonstelling niet alleen afgebeeld.
'
'-
l
IN —
|!
D
keld in de kunstmatige bevruchting.
l>e spelen van 1!M0 zullen doorgang vinden, als het noodzzkeliik mocht zijn ook in
ENGELAND k uw dagblad verkrijgbaar aan de volgende adressen:
»■
.
HARWICH "
RAILWAT
len zijn geruimd. Zelfs in het geval dat enkele landen ten tijde der Olympische Spelen nog in politieke verwikkelingen zijn. zullen de équipes der neutrale landen en in het bijzonder die der Scandinavische landen, bij een romp-Olympiade sterk vertegenwoordigd kun-
nen
zijn.
|
1
MAIN I-INE. ;
RAILWAY BOOKSTALL
S. F. SECTION' VICTORIA SfTATION
ger
extérieur peil
gebracht kunnen
worden.
IK_
U
M.
ROT AL
DUTCH
AIK UNES
I
MILLBAVK)
I
HORSEFERRY HOUSE
en
getrevens
verkregen.
Men
heeft
HORSEFERRY KOAD (NR.
Onovertrefbaar.
CUMBERI.AND HOTEL MARBLE ARCH RECENT PALACE
1
van hem een onverbiddelijke overgave en een ijzeren beheprsching vorderen, die zonder overte ontvangen. drijving, met die van de athleten zelf verg< leken kan worden. Finland treft zijn voorbereiUit elke beproeving treedt de Olympische dingen met heiligen ernst en wij moeten aangedachte zuiverder en duidelijker naar voren nemen, dat het Kataja niet heeft benoemd Ui! en de wensch van de jeugd in ridderlijken ..nationale'' overwegingen, maar dat zij er Vftfl kamp elkaar in het stadion te ontmoeten, zal overtuigd is. dat hy de juiste man op de juiste altijd een impuls blijven voor den weg plaats is. om-
BOOKSTALL.
LIVERPOOL STREET STATION"
er nergens zooveel nervositeit en op-
een kleineren omvang. De bouwwerken staan er, de organisatie is gereed, en Finland is bereid als haard van den vrede zijn gasten
ROOKSTALL. PARKESTON QUAY.
LONDON
hem verwekte zonen werden 4 door de staatscommissie ais excellent aangewezen. Va-
Kutaja waarschijnlijk aan ervaring ontbreken,
omdat
RAILWAY
Hij be-
door
wijzingen
j
*
'
Imekende record
-
Cricket.
de Duitscher Vierkötter het in 12 uur en 32 min en vestighoog de zich van zijn winst President Rangell en de vertegenwoordiger als zelfstandig van banHelsinki in het organisatiecomité, von ketbakker en wat la- Frenckell. hebben nogmaals verklaard dat de ter bracht een andere voorbereiding voor de spelen in onveranderd banketbakker. de tempo verder zal gaan. in de plaats Franschman Miehel waar het de bouwwerken betreft,eerste omdat men rfen op het on algemeen de hoop koestert, dat de internatiouur en 5 min. Uiter- nale moeilijkheden spoedig uit den weg zul-
I
Kderle.
:
Z
1
Amerika. Tiraboschi Italië. Toth. Amerika»
(lerirude
in den mond of
■
-
De snelle
uitbreiding
i. ■ i
van de kunstmatige
Lawntennis
VON CRAMM VERLIEST TE BOEDAPEST. te Hoedapefd. heeft von Cramm klop van Gabory. hoewel hij beide eerste sets
Hongarije gehad
sloegen Gabory en Aabotil von Cramm en den Zw eed Scluoeder in vier sets.
591 koeien öf»l kalveren geleverd hadden. Percentages van 97 a 98 pCt t.j koe en. 96», pCi.
Bi:
.
HOTEL
HOTEL RUSSELL RUSSELL SQUARE STRAND PALACE HOTEL
.
?é
UTRECHT. 2 Sept Het Bureau van den Ned Slagershond wust het publ.ek er op. da: het zelf maakt, dat de prijzen van het rundvet hooger worden door extra-voorraden in te slaan. Er is niet de minste reden om zich over de vetvoorziening zorg te maken De bond adviseert dan ook aan de slagers niet meer vet te verkoopen dan voor normaal gebruik noodig is Veelal kunnen de slagers ook niet meer afleveren, want het versche rundvet is in den groothandel uit den aard der zaak niet onbe—
verboden voor leden van den Board of Control. om salaris te aanvaarde:: en men wil Bradman. die lid is van d n Board, daardoor treffen en hem tot aftreden dwingen Doch Zuid-Australië verschuilt zich achter het woord ..loonderving 'hetgeen wel is toegestaan in Au.s;ralie.'i en houdt vol. dat Bradman en ook de andere genoemde spelers geen salaris ontvangen Bradman zelf weet van niets Toen hem gevraagd werd of de beweringen van N. Z Wales eenigen grond van waarheid bevatten, antwoordde Don. ..Ik heb vernomen, dat Je boeken van Zuid-Australië gecontroleerd en aceoord bevonden zijn. dat is het eenige wat ik weet. Maar wel wil ik N Z -Wales zeggen, dat ik de komende maanden in Sydney kom spelen en voor een goede innings zal zorgen!'' De bowlers van Nieuw Zuid-Walcs weten dus wat hun te wachten staat in het a s cricketseizoen, dat volgende maand een aanvang
nemen,
Opvolgers. fu"dt abTo Elk voorbeeld erkt tot navolping. Zoo had ook Webb vele opvolgers. En het ging er nu niet meer alleen om. eveneens Hot Kanaal te Overwinnen, maar tevens om den tijd van den En arisch man te verbeteren. Vele malen is het „Kanaalrécord" dan ook verbeterd, in de meeste gevallen na den wereldoorlog Want voorloopig lukten alle pogingen om Webb te evenaren. Pas in 1911 gelukte het Burgcss. als tweede den anderen oever te bereiken In 1923 beleefde Het Kanaal zijn grootste tijden. Er was een inflatie van zwemmers, die den strijd opnamen, en voortdurend lagen vergegadigden tegelijk op de loer tot
EXTRA VET INSLAAN NIET NOODIG.
Sallv Bauer. die onlangs over Hel Kanaal z« om.
OFSCHOON
de begeleidingsbootjes natuurKJ lijk veranderd zijn. is het beeld, als een zwemmer zich voor zijn moeilijken tocht te ■water begeeft hetzelfde gebleven. Daar staan met ernstig gezicht de ..getuigen", in de eene hand de klok. in de andere hand het protocol. waarin de gebeurtenis correct wordt geboekstaafd En ten slotte, niet te vergeten, is daar de hoofdpersoon, hij of zij. die zwemt Voorzichtig stappen ze op het water toe: zoo dik met talk en vet ingesmeerd, dat men ze nauwelijks herkent. Zoo was het in 1875. toen de eerste poging gelukte, en zoo is het nu nog. Want de koude van het water is altijd een van de grootste tegenstanders van de zwemmers geweest, en daartegen helpt maar één middel, een zoo dik mogelijke vetlaag. Een weddenschap leidde tot de eerste succesvolle Kanaalpoging. Een Engelschman. captain Webb. had haar afgesloten. Toen hij den eersten „sprong" waagde, had hij pech. want zeven uur lang trachtte hij tevergeefs den stroom te doorworstelen En toen hij niet minder dan 15 K M van zijn koers was afgeweken, gaf hij op. Bij den tweeden keer zou hij meer succes ' hebben. De zee was zoo glad als een spiegel, : toen hij 's middags tegen 12 uur in het water stnpte en hij kon dan ook tamelijk snelle vorderingen maken. Uur na uur vergaat Op alle mogelijke manieren, door verhaaltjes, door muziek, wordt de zwemmer wakker gehouden. Webb zwemt ten slotte mechanisch en reeds is de kust niet meer zoo erg ver verwijderd. Maar is ook deze poging gedoemd te mislukken? Want Het Kanaal, berucht om zijn snelle weersveranderingen, biedt niet meer den aanblik van een spiegelglad meertje, doch is thans een en al golf. Steeds sterker wordt de storm. Als de zon in den vroegen morgen doorkomt, zet Webb zijn laatste krachten in. De kust is in zicht, maar nog een gevaarlijke stroom moet hij overwinnen. Ook dat gelukt En na precies 21 uur en 43 minuten heeft hij weer vasten grond onder de voeten. Geestdrift overal. Men houdt een collecte voor hem. die 17 000 gulden opbrengt, zoodat dus, na betaling van de hooge kosten, nog een aardig sommetje voor hem overblijft.
BINNENLAND.
■ :
LONDEN 2 Sopt
beeld.
OiRK]
■
'
Hetzelfde
woordiger het land mocht verlaten.
i
•.
■
overkant
men genoodvoor het goede is
-
■
den
!in 11 -;
■
kracht,
z; i \ '
'
eigen
bereiken. Integendeel. Dikwijls
ver-
.'
■
trouwend op
probeeeren.
behartigt Duitsche belangen in Engeland.
LONDEN. 2 Sept De Zwitsersche gezant te Londen. Paravicini. heeft van zijn regeering opdracht gekregen de Duitsehe belangen in
■
'
hiuonnaire Socialistische Partij, gearresteerd.
bereiken.
dan te
SOVJET-PACT.
VAN
ISpecia'»* rorrc-.pi inden tiet.
V.V.A.-TOURNOOI.
«I
■water te springen, om
'Belga'.
-
Zeer groot gebrek aan Practisch gebruik. Wollen goederen. Rcizisers kunnen beter hun sokken verkoopen dan dollars en ponden inu'isselen tegen roebels.
2—2
C
TWEEDE
is
Het zijn natuurlijk niet die 36 K.M.. die de zoo moeilijk maken, maar de veelvuldige stroomingen, waartegen moet worden gevochten. Hieromtrent heeft zich reeds een aardige „wetenschap" gevormd en er zijn steeds vakmensthen, die allen, die de poging wenschen te wagen, van advies willen dienen. Daardoor .wordt de Kanaalzwemmenj niet alleen een sportief moeilijke onderneming, maar ook een z a k e 1 ij k zware taak. want de. kosten zijn heel hoog. Men is er niet mee klaar, eenvoudig in het
—
—
hiermee de elfde vrouw, aan wie de ..tocht" gelukt is. terwijl veertien mannen op hetzelfde resultaat kunnen wijzen.
1
van de
Blarkburn—Everlon
eenmaal
—
Sallv
uitslagen
Fngel-
eenmaal vanuit
bedwongen.
Veestapel uitgebreid door kunstmatige bevruchting.
Blackburn Rovers.
Een manager liet hem een flesch zien met een kurk. die men prachtig
speelt gelijk tegen
—
Rusland.
in
pas gepromoveerde
waterpolospeler femme, die zelf, iK
schen vanuit
GOEDE PRESTATIE VAN BLACKPOOL.
BKI'SSEL. 2 Sept. De Belgische premier Pierlot heeft hedenmiddag den voorzitter van rie Kamer, van Cauwelaert. en den president van den Senaat. Gillon. ontvangen, die inlichtingen verzochten over de bedoeling der rigrering. wa' betreft het eventueel bijeenroepen van het parlement Tijdens dit onderhoud is geen enkele beslissing genomen doch wel verklaarde de premier, dat het parlement zou worden bijeengeroepen, indien de gebeurtenissen een nog ernstiger wending zouden nemen Gillon en van Cauwelaert hebben met den premier de voorwaarden besproken waaronder deze buitengewone zitting zou plaats hebben. Deze zou van korten duur zijn. maar maatregelen zouden moeten worden genomen om ieder hartstochtelijk debat onder derge-
.
Sally
GEEN BUITENGEWONE ZITING VAN BELGISCH PARLEMENT.
meer; bij paarden werd in een stapel van .1132
BROADWAYS LTD
25.1 REGENT STREET
had als taak gekreeen om 3000 drachrt.<je merriën af te leveren en hij leverde er de volle 3126. Dit record is dus niet meer te slaan.
CONTINENTAL LIBRAKY
27 SHAKTESBFRY AVE.
LIRRAIRIE MODERNE 38 COYENTRY STREET
door het Instituut van prof. Neuman geleverde werk. waarbij vastges-'.cld werd. dat het juiste moment van de bevruchting nies van het (le tot het -tSste uur na de intrede van de brons' is. doch het 16e tot het 22s!e. terwijl men In de Oekraïne een methode gevonden heeft om deze periode vast te stellen en tevens {na 1* dagen) of de bevruchting heeft plaats gehad men met de natuurlijke geen resultaten be-
SELFRIDGE'S OXFORD STREET STRAATVERKOOP PICCADILLY CIRCUS MARBLE ARCH
[i
NEWCASTLE-ON-TYNE RAILVV
BOOKSTALL
CENTR
I STAT,
j
Zondag 3 September 1939
12
DE TELEGRAAF
-
Vierde Blad.
-
NAGEKOMEN FAMILIEBERICHTEN.
DUITSCHLAND VECHT OOK INDEN ATHR.
&
lUMAN—VAN i. VI E?
(Gedltijk gcor).
LAATSTE NIEUWS in Engeland. (Vervolg van pag. 1). ~Het is mogelijk, dat de vertraging te wijten is aan het voorstel, intusschen door de Italiaansche regeering geopperd, dat dc vijandelijkheden worden stopgezet en dat er onverwijld oen conferentie zal worden schonden door de vijf mogendheden Engeland. Frankrijk. Polen. Duitschland en Italié. Mei alle waardeering voor het streven der Italiaansche regeering zou de Britsche regeering het harerzijds toch niet mogelijk achten deel to nemen aan een conferentie, zoolang Polen onderworpen is aan een invasie, zijn steden worden gehombardeerd en de Dan/ig-kw oMie eigenmachtige op wijze met geweld wordt geregeld."' ..Ile
Britx he
ambassadeur
te
Berlijn
~lk
er tien voorkeur aan gegeven heb-
/ou
minister-president vanavond definitie! had kunnen /eggen, ot hel vrede o! aartag i~. Klki minuut uitstel heleekenl rliaiis verlies aan inensehenlrveiis en in gedat
ben,
vaar (a
de
van onze
brengen
Igein e e n
va n
van
o
n
e e e r"),
/
geroe p e n:
en
Dinsdag gaat
belangen
nationale
d I
woi
Gooiers!
de groiulv eMcn
van
storingsiieluidrn veranderen herhaaldevan karakter en zij zijl, nok niel op alle stations gelijk. De Pin lsc e zenders Posen en
POLEN DOET ER HET ZWIJGEN NOG TOE. behalve Scottish Regional voigens North er de bestaande en oorlogsregeling. het zwijgen toedoen zijn de
Het felst
richtten zich de aanvallen
op de Poolsche de Warschau noch andere stations kregen de gelegenheid door den aether aan zenders
I
-
de wereld nissen
toerftvg \
nvorpcfl
eriiriiirn
im'
i*-
h
j ii ii
I li
mmcX
•»**(
i
n).
u<*
I
„GEEN UITSTEL.”
nam Sinclair het woord,
Greenwood
|
die
wrrd
riidag.iv ond halftien door minister vnn Kihbentrop ontvangen, wien hij rie u a.irsehiiw md-
l
c boodschap
■
in
mededeelingen
over de
gebeurte-
hun land te doen
Wat de luisteraars in Europa verder konden waarnemen, was dat Luxemburg bleef zwijgen, evenals de Engelsche zenders, dat de Duitsehe stations ook volkomen van de programma s afweken Duizenden, die eigen toestellen hebben zochten telkens tevergeefs Een deel van de SO 000 Amsterdammers, die een aansluiting op de radio-distributiecentrales hebben, belden herhaaldelijk de centrales op waarom ze dit of dat pmgrammanummcr der buiten landsche stations toch niet te hooren kregen Het antwoord was kort en duidelijk De stations zijn er niet. of zenden nnregelmatig uif Het offensief alle Poolsche stations op maakte deze ook gisteren weer ten deele onverstaanbaar Het is duidelijk, dat de storende zendmachines ten doel hadden het Poolsche woord geheel uit den aether te bannen.
i
dat hij Ma mededoeiing aan
woordde,
Burckhardt in Kaunas.
Wilii
In- ambassadeur verklaarde herenl. het antwoord van den ïïiikskanh
no.est 7n
-
kr.ichlrn van TooKi h gebied worden leruggeMkfcea /ii -I.i.it in ont.M t aael de Kr.ins.ihr <
raa de tiidshmiet. waarbinnen de BrttKtM en Praaaefce rrgeeringen
ter
KOWXO 2 Sept De L\ nzigsche volkenbondscommissans. Burckhardt. evenals de consul-generaal, neeft Fransche voorloopig in Kowno zijn intrek genomen Burckhardt bevestigde desgevra=>ga tegenover een correspondent van Reuter dat Forster en Greiser hem te kennen hadden gegeven dat zijn werk iaamheden in de Vrije Stad geëindigd waren en dat hij binnen twee uur /.ijn ambtswoning nad te verlaten, zoodat de hakenkruisvlag geheschen kon worden Vergezeld van twee agente.i vat de Gestapo zoo meldt Reuter heeft hu daarop Danzig om halftien .'riidagmorgen erlaten Toen hij :n zijn auto stapte werden er uit de volksm"nigte kreten gehoort . slaat hem dood" Er is echter niets gebeurd Hij h.-eft echter zijn meubelen en boeken achter moeten laten. Voor het eerst was Danzig gisteravond volkomen in het duister gehuld Met het oog op de mogeli.ikoeid van vijandelijke vliegtuigaanvallen waren ook de leden van de luchtverdediging opgeroepen Hoewel Dan/tg to! militair operatiegebied verklaard ia, verrirnten de Danzigers normaal hun werk De rtuksdagrede van Hitler. die de luidsprekers op straat telkens weer laten hooren. wordt telkenmale met groote geestdrift —
bepaling
motten llrlm of (If Dlll|s
reid i*. gaan."
..Indien de Duitsehe regeering bereid is. haar strijdkrachten terug te trekken, dan zal de Britsche regeebereid u orden gevonden de i'iiiï zaak zoo te bezien, alsof de toestand weer dezelfde was als vóór de Duitsehe strijdkrachten over de Poolsche grens trokken. Dat wil zeggen: de weg zou openstaan voor bes-prekingen tusschen de Poolsche en Duitsehe legeeringen over de tusschen
„GEENSZINS VERSLAPT.”
D
..Ik zou hei afschuwelijk vinden, aoo zeide hij. als mei Huis ook maar één oogenblik dai hl. dal uit mijn verklaring na woi-den .irgclchl. taf er ook maar de verslapping
sle
ltnts.hr
'.-..is
de
in
fl—W fel
of de
hel wantrouwen •
in
van
regeeiing
manoeuvres .
m
die .'.
...
,
gcring-
de Ik deel
houding
•
moeten
...
it. .
-
:•
In
Poolsche. kwam hun uil/ending beter door. Zoo profiteerde Krakow '293 5 meter) en Torun '304 3 m- ter' van de stilte op Midland '377 4' werd. ondanks stoRegtonal: Lwow ringen, verstaanbaar, doordat Welsh Regional zweeg Posen kreeg door het zwijgen van Londen het terrein vrij Deze vier Poolsche stations waren zeer actief en maakten ten volle van de gelegenheid gebruik Katowire werd door het nabijgelegen station Scottish Regional. dat we 1 werkte niet gehinderd daar uitzending toch door zware storing en invloed van het sterke Mtinchen onbruikbaar werd gemaakt Op de lange golf werd Warschau in tegenstelling tot Vrijdag meer door de storingsmachines met rust gelaten Het station
kortst
gaan. Hel
DANZIGS INLIJVING.
is
/eer
IBllniai at»
antwoord
mededeeiing aan dr l'rallsi hell. ben ca /eker van. dal ik morgen in siaal Ik Huis een definitieve verklaiing K hei BaJ zijn
t
de regeering veel
tijd
van den stroom
m van
voor
oorlog zullen verklaren.
Wanneer men hel communiqué naar de lethelt men naar het eerste over De militaire alliantie, althans in den vorm. waarin het publiek «verd gemaakt, dwingt eveneens ter neemt,
ir tweede opdr «rrnach een waarbij niiitiHMil'l'l vatting, groole lol speelt. Dr beschouwingen in de It.i-
—
gev e n.
(Van
iMnisehe
rrgecring
i
/ijn reeils
gei
allen.
in
teel
.
„Messagero" schrijft, dat het evident bedoeling van Hit'er is. om het conlocaliseeren en dat het hierom is. da: hij slechts op de Duitsene strijdkrachten re ken'. En Sets verder schrijft genoemd blad, dat gegeven het feit. da; hel conflict nog gelocaliseerd blijft het volmaakt logisch en natuurlijk Is, dat Italië geen initiatief tol militaire ie
flict
.-'natie.
In de „Oiornale d'Italia" echter zegt dat Italië in dit dramatisch begin dei loop der gebeurtenissen met de grootste politieke en diplomatieke waakzaamheid blijft Gayda
slechts,
volgen
van bankbiljetten
van 5.
111 be-
in België. p
verdrag
toegekend, zijn tigd in overeenkomsten
en beves tusschen Danzig en Polen. De actie, waartoe de autoriteiten te Danzig en de Rijksdag gisteren ziin overgegaan, beteekent den laatsten stap bij het eenzii dip verzaken van een internationaal document, dat slechts door onderhar delingen mocht worvastgesteld
regeering
erkent
dan
terug-
...
BURGEMEESTER VAN ANKEVEEN VRAAGT ONTSLAG. 2
...
tt
mHe der rianz.igsi he autoritei .en gebaseerd «as. noch de geldigheid van die actie
of
Daiitache
de bekrachtiging daarvan door de rrgerring."
GREENWOOD
HET kelde
Hoogerhuis
werd.daarop vrijwel ter-
stond verdaagd. In het Lagerhuis ontwik zich echter nog een belangwekkend de-
bat na deze verklaring van Chamberlain. De Labourleider Green w ood zeide: „Dit is waarlijk een ernstig oogenblik. Ik geloof dat het geheele Huis ontdaan is rioor de mededee-
iing van Chamberlain. Er is in het Huis, ik mag wel zeggen in alle deelen van het Huis.
een steeds sterker gevoel, dat de huidige span mng vroeg of laat moet ophouden, en in zeke ren zin hoe eerder hoe heter Maar als wij moe ten marcheeren, dan hoop ik. dat wij in vol
,\
tla-|
De burgemeester, ANKEVEEN Sept D J A baron van Harinxmu thoe Slootei, heeft in de raadsvergadering medegedeeld, dat hij met ingang van 30 September ontslag uit zijn functie heefl gevraagd wegens het overschrijden van de leeftijdsgrens.
Labour niet in de
-
-
regeering.
:>
v
i,
■
'/. \\
A.P. Mol
LONDEN,
I
voegde krineen
Sept.
—
Naar Keuter uit
der Labour Part\
be■
verneemt,
de uitnooditring van
heeft de Labour Party den premier. Chamberlain. om haar intrede te
■
doen in een gereconstrueerde regeerinE.
Dit beteekent echter niet. dat de houding die dc partij op het oogenblik tegenover den huldigen toestand inneemt, veranderd is De positie der partij is volkomen duidelijk zij zal deelnemen aan allen arbeid die op ad-
ministratief
en practisch gebied te
Sept
ik
B
Dl
voor
■
■
:>nu: ■
BW ||(
SS KI..
2 Sept.
—
Da minister
OFFICIEELE CRISISPUBLICATIE. rie overheid gesteld.
Winkelstand ontevreden.
heeft ruim
van Dolen-
heeft de maatregelen in zake het nverv lie-
ook
Wel is waar worden de huitonlandschr zenders door zoemers en Morse-seinen zoovee!
mogelijk gehinderd, maar in West-Duitsehbn.ï
komen toch vcrsih.'lende buitenlandsche zen
Wlbodill over Belgic le vliegen.
Voorzorgen.
i.in
dering worden gemaakt. Deze aanvragen moe ten worden gericht tot den Dienst van de Luchtvaart. Regentlaan te Brussel Itij de aan vragen dienen gevoegd te worden alle bijzon
derheden omtrent de ke.imerken van hei vljeg tuig. de kracht van den motor en den datum ?n het uur van overvlucht. Er zal bij d.iglicht moeten worden overgevlogen op minder dan
bied mochien overvliegen.
100.000 betalende
beluisteren.
van andere zijde beticht, te
het Helgisehe grondgebied veiseheipi Het is thans aan alle particuliere v liegluigeii gen
v aardige episcopaat geheel de geestelijkhcu! alle religieuzen op. om in vereeniging met H heel het Sederlandsche volk. morgen, '/.onr ; September, bijzondere oefeningen te houd' rn extra-gebeden te storten, nndnl de ramp* ran den oorlog u ordrn nlgenend en God e. duurzame» vrede oan de volkeren geve
-
OVER
(Van onzen rorrespondent.)
UTRECHT, 2 Sept. Namens de hoogwaai van Nederland richt de aa-bisschop van Utrecht. Z.H.Exc. mgr J. i i o n g. zich met den volgenden oproep tot re katholieke volk van Nederland: „Op verzoek van de regeering roept liet hoa dige bisschoppen
"
verrichten
burgerluchtvaart.
L(l|.
-
—
Verbod
—
-
valt doch zij zal geen portefeuille aanvaarden Zooals vanzelf spreekt, zal zij haar vollen steun blijven geven aan alle maatregelen, die voor een doeltreffende oorlogvoering noodr /akelijk zijn Deze beslissing sluit niet uit dat de Labour Party later nog in de regeering zitting zal nemen 'Renten
NIET VLIEGEN
EPISCOPAAT. —
MESTSTOFFEN. ANTV\i:ttPK\
OPROEP TOT GEBED VAN HET
†
HILVERSUM. 2 Sept. De oudhoofdinspccteui van het gevangeniswezen, de heer A. P Mol. is in den ouderdom van 73 jaar overleden De begrafenis is bepaald op Dinsdag te twaalf uur op de algemeene begraafplaats te Naarden
BELGIË. „Ik spreek hier." zoo ging Gieenwood voort „onder zeer moeilijke omstandigheden, maai ik meen. dat ik uiting moet geven aan wat thans in mijn hart leeft. Ik ben zeer veront rust. Een aanvalsdaad is 38 uur geleden ge pleegd. Op het moment, dat d> HA ,\ werd gepleegd, kwam een van de belangrijkste ver dragen van onzen tijd in werking. (Toejui c h i n g e n). Wellicht zijn er redenen, waarom niet on middellijk weid opgetreden Ik heb gepoogd een eerlijk spel te spelen (toejuich in gen). Ik ben niet bereid te zeggen, wat ik gedaan zou hebben.' Na gesproken te hebben over de hevige bom bardementen. zeide Greenwood: ..Ik vraag mij af, hoe lang wij nog zullen weifelen, nu GrootBrittannie. al datgene, waarvoor Groot-Brittannië opkomt, en de mensrhelijke beschaving in gevaar verkeeren. Wij moeten marcheeren met de Franschen. Ik geloof niet. dat de Fransrhen thans den heiligen eed, diën zij gezworen heb-
De „Osservatore Romano" van hedenavond schrijft in haar buitenlandse!) overzicht, da!j Londen en Parijs in nauw diplomatiek contac: met Italië blijven. Nieuwe onderhandelingen, aldus de „Osservatore Romano" schijnen gang te zijn en de hoop op een positief resul-'i iaat ontbreekt niet. Bij deze veronderstelling?" en gevoelens schaart zich het feit. dat de liaansche pers een zeer objectieve weergave! publiceert van de rede van Ohamherlain.
mi
afgewezen.
WIL SPOED.
11r i.
,
zelf
Gayda het conflict nog Men Is geneigd deze waar
—
ook
motieven, waarop
om «'
tsj
specialen trein naar Madrid
avond per
■
Britsche
..Dr
Zooals
krijgen.
dr hoop op ren aller all vreedzame regeling nog niet opgegeven heef! en zijn activiteit door die hoop laat leiden.
—
norh de grilligheid van de
I-
deering te romblneeren niet «at hij eerder Kchrijfl mui de Itaiiaansche politieke en
■
I ,
ti'
nu'
-<
-ti'i'il- doende
noem!
maar episodisch.
SPAANSCHE KUNSTSCHATTEN TERUG.
'
,
.
nog
II
—
reeds zeiden
■
•
iiin wel vrij zeker
tl is. dat In-I conflict bijgelegd
(Havas>,
•
>.;-
11 ti—«
Wat i-mi»
10 en
-
g
van Italië te wettigen.
—..
■
.-
twijfel omtrent de toekomstige houding
gen
M
de
-
wet te bekrachtigen. In de Rijksdagzitting van Vrijdag werd een wet aangenomen ter vereeniging van Danzig met het Rijk. De internationale -tatus van Danzig als Vrije Stad werd bepaald bij een verdrag, waarvan Engeland een der onderteekenaars is. en de Vrije Stad werd onder bescherming van den Volkenbond ge-
D« ..Popoio 1'ltaiia" schrijft, dat Hitler daar* om geen beroep op de Itaiiaansche strtjdkra< ten heeft willen ,lo?n. omdat Duitsrhland he' als een eerezaak beschouwt om alleen het conflict op te 'tossen. Deze twee persstemmen schijnen dus eeni-
diplomatieke waakzaamheid. Deze combinatie lever! bel sterke vermoeden op. dat Mn-
slag genomen. -
'
""
angst,
/ipi
'•
<
Führer den militairen bijstand van Italië Dlel i i g en het is o mdezelfde reden, flat Ital geep enkel Initiatief tol militaire operatie. neemt! Deze Interpretaties verklaren derhah? de -".stèren door den Italiaanschen rnlnisterra genomen besluit, slechts gel :ig voor do huidig
is proces-ver*
hen
Togen
te
operaties neemt De ,.T r i li u n a" schrijf!: nu he: groote dl ma m\g maar nauwelijks Is begonnen, heef:
eiste
IH
zake de radio ontv
opgemaakt en hun toestellen
haal
B»
—
tuilen nemen den twij
hi.n-. he kranten lm fel niet geheel weg.
speel.den verslaggever).
een
WKsT-IH ITSC HI.WH. 2 Sept sl.n hli.ffel s \.m het nieuwe de<
rrrdrdlgl «eniger»
Niettemin
ZILVRBONS IN FRANKRIJK. uitgeven
zin.
tot die conclusie in
,;
Het station brarht ook het bericht, dat de electrische verlichting van den verkeersweg fli ussel—Antwerpen met ingang van Maandag niet ontstoken zal worden Zoo werden toch op vim minst alle programma s in alle landen door de gebeurtenissen in Oost-Europa beïnvloed
op
ontvangen
Dll/i-
E-
van
gewaagde gif'en voor de defensie.
20 francs.
ét
mogelijk, dal wij in
best
uren
mededeelmccn beslag Brussel
het
handelen zullen over-
mi
Blijkbaar zijn er vele Italianen, die deze, Gayda's mecning. niet deelen. Het communiqué, da: gisteren na de zitting van den Italiaanschen» ministerraad werd uitgegeven. heeft velen de vraag doen stellen of het slechts betrekking heeft op de huidige situatie, die door Oayda hedenavond gekenschetst wordt als een nog enkel maar episodisch. conflict, of ook de I:a!iaansche gehet geval, dat Endragslijn weergeeft aan Duitsch'.and den Frankrijk geland en
5 francs aan de circulatie warden onttrokken De Banque de France krijgt toestemming voor
zijn
stip, na.n op beiden tt
reid."
«ij
en
de zenders bijna geheel normaal hun gewone programma Natuurlijk namen ook daar de administratieve
Slechts met duizend voorzorgen luistert de Duitscher. NAAR BUITENLANDSCHE ZENDERS. Geenvlagen
ov ereeiigekomen tt mogelijke limiet le stellen voor het tijd-
Ir.inkii.ik
Frankrijk en België brachten
correspondent).
welke gisteren door den Italiaanschen ministiTi aad «orden genomen, duidelijk en helder de nationale en internationale condities weereeven, waarin Italië zich op dit zeer ernstige Europeesche moment bevindt.
het front.
Veel minder dan in voorafgaande dagen bedienden de Duitsehe zenders zich van de Fransche en Engelsche taal Zij werden niet moed'in het Duitsch daden van moed en triomf op de fronten te gewagen Van een oorlogs' liegtuig sloeg de motor af zoo vertelde rie omroeDe piloot vloog door. onper van Munchen danks storm en mist en bereikte het 300 kilometer verder gelegen Duitsehe vaderland ongedeerd
—
—
■
geweest
onzen
Scp(."eexanv.neerd \oor Afgewezen 3.
In zijn hoofdartikel van ROME. 2 Sept. hedenavond schrijft Oayda. dat de besluiten,
—
ik ge/irn. dat het mij mogelijk het Hui- thans le zeggen, dat
n,i>.
(Van
PARIJS. 2 Sept De staatscourant publiceert een decreet waarbij zilveren muntstukken van 10 en 20 francs en de nikkelen van
■
l.aarnr had
van
vremd
wordt rantie. sche regeeringen zouden wenschen. dat andere mogendheden zich bij de besprekingen zouden aansluiten, dan is de Britsche regeering hiertoe be-
I.t kenen MO.
A\ KNHACK. 2 akte U-C. 3 candidaten (;rt
-
olgen.
j
verzekerd waarborgt en door een internat ionele gaIndien de Duitsehe en Pool-
EXAMENS.
geven
-
langen
een
I
ID N ft)
—
hel stampvoeten door
Dr radiostri|d met het «oord ging gisteren Dit is niet geheel gelukt De luisteraars ook vonrnamrliik rechtstreeks lussehen Polen en ln ons land konden o m uit Lemberg—Lwow Dui'srhland. Dc Poolsche zenders verzekerden op 377 4 meter een in het Duitsch gestolde uitjeenzetting hooren. waarin betoogd werd dat lelkens weer. dat slechts hel voortreffelijke onverdedigde dorpen en open steden herhaalPoolsche jfw rergesc hul den Duitse hen bomnirn deluk zijn gebombardeerd waarbij de vliegers werpers wisten te verhinderen, onder de burevenwel snel weer werden verdreven. gerbevolking vele slachtoffers te maken. Vastgesteld kon a orden, dat de Pool-che En Keulen Die Angriffe der deutschen I zenders al of niet op/ettelijk een prooien Meun Flieger auf Krakow ..natürlich nicht auf die ; ondervonden hebben van Ingeland Door het Stadt. solbstverstandlich nicht, doch auf die zwijgen \an de Kngelsche stations, die ongeFlughafen hat einen vernirhtender, EindrucK veer op gelijke golflengten werken als deze gemacht..."
—
aangehoord
■
"
—
dat aan
stn-
een
dan bedolven onder
en
112.
uitzonden,
Dit geschiedde dan ook Dc berichten gewaagden van triomfen in Poolsch gebied van ..weitere schnelle Erfolge auf allen Fronten De mededeelingen werden langzaam voorgelezen om den troepen gelegenheid te geven goede nota van den omvang en de juiste plaats dezer als Duitsehe successen aangekondigde resultaten te
Niet geheel geslaagd.
Danzig.
van
-
CONTACT MET PARIJS.
regeertag
afscheid
Onvriendelijk
selier m ontvangst Ir nemen, maar tot op dil n oinent is geen astaraett binnengekomen."
rxl. Britsche regrrring zal. zooals \ rijdag zien, tol V* IS rs medegedeeld, zich genoopt daden om Ie na.in. tenzit de Duits» he *lrii
nu
rede
groote
|
het Huis
werden
Nieuws
—
i
handlede, welke gisteren in i».irgclczcn. B.n Kihheiiti-op ant*
onderbroken
\
\
'»v
applaus
daverend
luid als zwaar
storingen op die plaatsen geëindigd Vrijdag werden deze stations vrijwel den geheelen
dag door morse-signalen bestookt
t*Mea
door
herhaaldelijk
De uitzending van Lodz werd door een gemotorgebrom gehinderd Toen kon de omroeper zijn mededeeiing verstaanbaar maken, dat Duitsehe jachtvliegtuigen, na een mislukte poging militaire objecten nabij Krakow te vernietigen, de open stad gingen bestoken Een deel der Duitsehe zenders, zoo luidde een DR B -bericht zonden om militair-technische redenen, slechts op onregelmatige tijden uit De luisteraars kregen evenwel de opdracht deze stations Berlijn. Breslau. Leip/ig Bohmen en den Deutschland Sender ingeschakeld te houden, daar nu en dan berichten zouden
Nu de Engelsche zenders
I
\
-
Nassaukade
heele menigte deed denken.
-
\v o
een
die
ringsvrld.
iialionale eer.
oii/e
K'H v
RRI I
De
I.wow
het beter.
„e n
i.l
lijk
NIET
Parlementszittingen
kon nog des te verder reiken, doordat Luxemburg het veld geruimd heeft.
Grof radio-geschut in stelling.
Zoo reratostte mitn DttHarlif /.tch l<* luisteren Mii
gartheer
teravond siliell
/ell'lel.
die hlllle nge w 01.11
den
gis-
Vlaam-
goed
door-
kwam. Vlaai v ooi hij hiertoe overging, werden pelß| allerlei maatregelen genomen.
Wij waren er al aan gewend, dat. wanneer b.v
over het .loden vraagstuk gesproken werd.
de naastliggende keuken bevond. Nu waren de
levensmiddelen verkoopen. hebben vele klan ten. doch kunnen allen niet bedienen. drielen in blik. voor zoover niet ir iie distributie opgenomen, vinden gretig aftrek, doch deze zijn te duur voor den gewonen burgerman Bijzondei druk hebben het de zaken, die bepaalde voorwerpen, die men op weg
zijnde, noodig kan hebben, verknopen 7.00 is er een hoogconjunctuur ontstaan in electrische zaklampen en batlerijen en automatische «iga rugzakken, kampeerartkelei. renaansteker-. e.d. De meeste magazijnen, die deze artikelen verkoopen. zijn -hans uitverkocht en wachten op nieuwen voorraad Ook tal van Ersatz-wa-
schijnen.
I
abonné's. Vrij voor elk
Pe .VEDFRLANDSCHK MEEl.CENTRAI.E maakt bekend: Het gedeelte van net prijsverschil ,x?r '00 kg vonr den invc* j van veekoeken (In den zin van artikel 1, lid 1. onder llo. M I net Crisis-Akkerliouwbesliiit lftlti al* betüoeïd in artikel 8, Icnder 2o, van de {.'ri=is-Akkerbouwhc-.chikklng inrit I. Is
■
j volgt vastgesteld:
Inklaring var 4 Sept. af t/i .11 Oei. 193P:
i Voor: itjnkoeken dlnzaadschilfers soyaschroot
i | |
0.7(1 0.7(1
..,....,
palmpttkoeken
.,
..
niet
1.40
e.d.. afkomstig
1
met
bijproducten
en
onderzoek.
"
**
of °'"
afvallen)
accountants-
|'j
O.Ga n.fto
-■-
-
verwerkt
1.40 l.-ü' 1 .«W 0.00 0 90
• tabassukoeken ille andere niet genoemde sooiten veekoeken (al
dan
O.SO
0.95
.
akoeken rrondnootkoeken "rondnootschroot trondnootsehilfers o'ondiiootmeel ■ocoskoeken \ed. Oost-Indische cocoskoeken 'italsveekoeken. maisglutenfeed uit de zetmeelindustrie -e-amkoeken .i*\
•
j
bedrajp Voor de goede orde wordt opgemerkt, dat In deze met is begrepen het in artikel 8, b. onder lo. van viioinretr beschikking bedoelde gedeelte van het prijsverschil. wnisi Indien met ziln import op verderen termijn nu reeds gelieve re va-I ie leggen tot bovengenoemde pril-verschillen, Merlrenlrm* /.un daarover met de Stichting Nederlandsen* -".'«,'. 's-Gravenhagc in verbinding te stellen. '""'' van 3 Srpt. mi. * Het Is niet ■ttgestotea. "li" gewijzigd. worden ireden week dr hellingen „.
'"
1
's-Gravenhage.
2 September 1339.
"
"''
ringsgeval
naar zijn oordeel, het raat,
.
kunnen
is
gebracht,
vooralsnog
s
n
'
■1
M
\
I
met de
verschillende geheel
1 -
en geleidelijk hun huidigen
in harmonie met
eenvoud, geen
gedeeltelijk
Nederlandsche ■
-
vorm hebben
de
Nog komt wel
in
(ielspolitieke zelf
|
■
taal.
wetten
verdwijnen
zal.
9
I
|
| .
aangemerkt
worden,
overzichtgever,
partement van Kconomische Zanen verI'rof. mr. dr. I*. J.nftimk.
standaardwerk als dit zal, is het een-
:
&
&
maal voltooid, den romp let levensarbeid van een 2 e boren historicus bet eekenen.
Geestelijk teven. Huwelijksprocessen. U'x>r prof dr L Bender P. l'itg.: Paul Brand, Hilversum.
Dat wil dus ook zeggen, dat een ..ebenburtige" bespreking er van. zoo een die en aan
Vrije economie of ordening door S. de ta Bella. l'itg.: Nederlands Verbond van
'
de groote lijnen ên aan de duizendvoudige details van dezen, encyclopedisrhen, maar uel-geordenden arbeid
termen brengen
moedelijk in een niet al te sterk afwijken-
zou
van
ten
volle recht
geheel
een of ander
»il
nummer verhistorisch
Amsterdam.
I-eopold's Den
Haag.
—
Vening Meinesz. En wat Janmaat er
met prof.
denkt.
van
D wetenschapplijk werk van prof. dr. Vening Meinesz. Met het
leiddraad en
heeft raadpleegd. Chanibon daaron een bock „100.000 Zeemijl per onderzee—
boot met nrof Vening Meinesz" (uit-
ga va C. de Boer Jr.. geDen Helder)
taille" en filosofie, vaderlandsche en internationale geschiedenis, het simpelste proza van
pamfletten, waarin een anonieme volksdichter zijn pleizier en zijn verontwaardiging uit (het pleizicr en de verontwaardiging van een gemeenschap!) zoowel als de poëzie waarin de volken, door hun dichters, hun innigste ge—
tevens
met behulp van veel
wetenschappen: Toynbee is een dergenen, die alleen door zijn „beschrijving" den lezer den innigen s am e n h a n g der dingen opnieuw bew-ust maakt Onopzettelijk: al lezend ervaar', men het Theologie en astronomie, „histoire de ba-
voelens openbaren,
Dongen,
100.000 zeemijl
een
—
blijkbaar noodzaak heeft bestaan, zulke woorden te vormen en toe te passen.
H. P. Leopoids l':tg.
tijd-
karakteristiek aankondigende «van slechts kan de aandacht der historici professie of uit ernstig amateurisme) vestigen op dit uitermate belangwekkende werk. De schrijver toont zich een meester in de analyse zoowel als in de synthese: hij b es c h r ij f t en ontleedt gebeurtenissen en verschijnselen van de verste oudheid tot hemaar hij wijst ook analogieën aan. den zij het niet op de wel eenzijdig-pessimistische w ijze van Spengler. Alle aspecten der historie belicht de schrijver, ongetwijfeld zoo objectief mogelijk, maar toch op zijn wijze: aan déze subjectiviteit kan immers geen historicus ontkomen. Historie is: geschiedenis der menschen en hun samenleving. Maar als in zoo een «slechts benaderende) definitie waarheid schuilt, dan raakt haar beoefening ook aan alle andere
Wie
Diverse». Wereldatlas. Uitg-:
Mii. Handboek voor smeden, door P. G van lig : Kluwer. Deventer.
Voor zóó een recensie is een dagblad niet de
plaats:
O
Uronoinie.
schrift.
—
en bizarre
doen wedervaren, een gen
wan-
En toch heeft hij om derwille van het uiten zonderlijke uitheemsche het gewone en eigene niet verdrongen Inderdaad staat daar. zoo heel gewoon tusschen alle „elementaire geesten" hoogdravende „elocutie" en op pag. 96 het woord elf tn zijn dubbele beteeeerst gekken" getal „omdat de kenis. als naam volksetymologisch werd gecombineerd met dien van elf in den zin van boozen. foppenden natuurgeest™ en dan als luchtgeest. Alle talen, tot Chineesch en Japansch toe. hebben haar tribuut betaald. Ook namen van beroemde psychiaters en paedagogen ontbreken niet met enkele vermeldenswaardige bijzonderheden. Zoo worden Freud en Adler genoemd, maar waarom Künkel niet" Zelfs toevallige steekproef een hoe kan het in een werk als dit anders" brengt zijn kleine teleurstellingen Waarom staat er bij adiaphora
zullen ook deze organen, voorspelt deze
-.
■—1
heeft ooit een woord als auropolpebraalreflex („hetzelfde als oorlidslag' zegt de yerklanngi over de lippen gebracht ' Wie wist, dat er zoo
•
—
l>i
mMbretm te
Irlnnnr
schreven, waarin hij de verschillende tochten, welke deze
bekende geleerde over de wereldzeeën
dat alles is ..historie"
Er zijn méér terreinen nog, waar de schrijver ons heenlokt. Waar vindt een cultuur-hisMen zal. dunkt ons, toricus zijn grens?.... voortaan niet met gezag over de geschiedenis van het menscheüjk geslacht kunnen schrijven of doceeren, zonder rekening te houden met dit levenswerk van prof. Toynbee. Over sommige zijner conclusies zal men met hem willen disputecren pleit het niet voor de levendigheid, de actualiteit ook. van deze waarlijk univcrseele geschiedbeschrijving?
V
—
I
1
—
_
I I
de economische oorzaken van de omzwenking in onze handelspolitiek, zal eer toe- dan afnemen. Hij acht het waarschijnlijk, dat de wijzigingen in de handelspolitiek van het bui-
Oft
am Knrie
:u Schonen sich.
GOEDE SCHOOLMEESTER. DE Chips”: James Hilton: „To you, Mr.
uitg.Londe.H r
Stoughn, &
Een andere medewerker bij het opstellen van het memorandum Ls mr. W. V e e n s t r a.
delsverdrag-spolitiek. De economische oorzaken van de feitelijke omzwenking :n de handels•poütiek van ons land worden verder in deze
r'EN"
(.
schrijft den huitcnlandschen handel en de handelspolitiek van het Koninkrijk der Nederlanden sedert 1923. achtereenvolgens van genoemd jaar tot den va! van het Pond Sterling, van dat tijdstip tot de Economische en Monetaire Wereldconferentie te Londen, van deze mislukte conferentie tot het monetaire Drie-Mogendhedvn Aceoord en ten slotte van dat Aceoord tot begin 1939. De hoogleeraar laat verder den buitenlandschen handel van Ned.-lndië en jn het bijzonder de Nederlandsen-Indische han-
-
ford. United Press.
tracht te openbaren, maar. deze aannemende, j I wordt hij veeleer de wijsgeerige en theologi- I iets bestaat als ..autostereognosie" ruimtelijkvoor. maar. evenals I sche uitlegger en verklaarder. Hij zegt wat I lichamelijke zelfkennis resp. oriëntatie omdit woord naar aile I dit betreft in zijn voorrede: ..Ik weet niet I het eigen trent lichaam" Men kan zich r.' .-■;„•! ; slechts met den scnrijver verbazen, dat er Ide prachtige nauwkeurigheid van deze
Lieftinck.
een beschouwing Deze geeft voornamelijk over de voornaam.r .te handelsaccoorden gesloten in de periode 1923—1938. dus van de han-
I
uitheemsche
•
De beginselen en de organen van onze nieuwe handelspolitiek worden behandeld door Ors. G. Brouwers. Hij geeft analyses van de Crisisinvoerwet (onze centrale 'handelspolitieke wet), van de Tarief machtigings-, retorsie- en crisisuitvoerwetten, voorts van de Landbouwcrisiswet en van andere wetten van zuiver handelspolitiek karakter, o.a. van die met betrekking tot de betalingsmoeilijkheden met het buitenland. Op zijn onderzoek' van de b. teekenis dezer wetten voor de Nederlandsche handelspolitiek volgt dan nog een overzicht, ook van zijn hand, van de administratieve machinerie, gelijk hij het noemt, te weten van al de crisis-organen, met behulp waarvan de han-
winst
—
nomische Zaken ondergeschikte organen
5e
(4e.
Arnold J. Uitgave: Ox-
deel).
6e
Toynbee
omvattende kennis en trouwe vlijt dit woordenboek samengesteld. Onder de welgevulde bladzijden zijn er het boek telt er 366! vele. die onafgebroken reeksen van de meest
.
standaardwerk te schrijven over het aandeel dat Nederland en Ned.-Indie kregen in den
&
study of history
en
Onmiskenbaar heeft dr Van Essen met veel-
handelspolitiek en het zal
N>d. Ec. Instituut, prof. mr. P
A
kracht van een man I>r. Jac. v. Essen. uit „Maar wanneer ze met een veelomvattende kennis en een intensieve bearbeiding van het veld geschiedt." merkt prof v. d. Horst in een inleidend woord op, ..dan mag 't als een
belangrijke
.
d>-
grenzen.
digende mate van volledigheid verzamelen" Zuik een onderneming stijgt boven de draag-
Hegner,L hevenheicl
men
>ld iH larlem
mol
und VerlagJakob
R. Guardini. „Hölderlin, Weltbild
MZ2T
'
u.'g
tot
likw ideeron.
of
&
'
handelspolitieke appa-
dat in Nederland in do laatste jaren
ontwikkeling
Hölderlin's wereld.
dan /.al men.
—,
Tnanatos de Vreemdeling, door A. M. de Jong. L'itg.: De Tijdstroom, Lochem, Romans en lectuur. Hotel Shanghai, door Viekl Baum. l'itg.: Querido Verlag. Amsterdam. Tusschen Dag en Nacht door S. Maral. Uit Hongaarsch vertaald door Székely-Luinfs. Cltg.l Gottrr.er Co., Haarlem. Op zoek naai- het Lijk. door André Weber L'itg.: Gotuner Co.. Haarlem. Johanna's zwerftochten, door Eva Szelburg Z*remhina. l'it PooLseh vertaald door Cantê-Krvloff. L'itg.: Gottmei * Co, Haarlem. De tweede jeugd, door M. Mok. l'itg.: De Tii.istroom. 1/ochem. Love in the sun. door Leo Wa'.ms'.ev. l'itg.: Collins, London. Science marehes on. door Walter Shepherd l'itg Harrap Co.. London. Politiek en historie. The Prince Imperia!, door Kaïheru-.e John l'itg.: Putnam Co., London
■
worden zulks inderdaad hrt geval is
kan. bij de toenemende specialisatie op het gebied der geesteswetenschappen, alle vaktermen der psychologie tot een alleszins bevre-
eipzg.
TE-V
i
Historie kent geen
I
|
behoeve van dc lllfl H Studie C<*foinitie van het Intei nationaal InstiSamenwerking, betuut \tH.r Inlellei lueele legd te Bergen m Vn.i w rg.n. dit Jaar. over het I—dll mum ..Hamb Ispobin k en Wereldvrede*' hebben de directeuren van hei \edcrlandsch Economisch Instituul te Koilerdaui een memorandum doen samenstellen helietfende de hande|s|iolitiek van het Koninklijk dei- \ederland.-n Bedeel ongt v.-er het einde van den w ereldoorlog.
dienen.
m| hensiigend In ■■luwtd rn tl t- hooglcei'aar meent, dal
—
25-31 Augustus.
van
j
prof. i.ïi ftiiii k. of dc ■■■|>n«i«|.iii>i'H« IU» hi-Ml M nalioliale economische slelsels aan interne ot rvtrrne v minderingen nog volom Irrugkcer naai' een podoende EFOBI lilit-k van niet-geh«.ndeiiheid Ic gedoogen.
(Uitgave No. 28 Ned. Econo- j Moei itam misch Instituut).
—
"™
verklaart
ONTVANGEN....
—
!
_r c D I ;_f»; i I ding van piot. DU. r. Liet tint k.
nelpen.
Frömigket”.
1938, een overzicht samengesteld onder leitot en met
vraag bestaan,
in
kan.l en letteren.
ivrlE een encydopaedisrh woordenboek wezen op het gebruik van speciale controleen electrlsche meetinstrumenten. apparaten opslaat, moet er mee rekenen, dat men Wat er op dit gebied bereikt is, kan men op vaak niet vindt, vul men zoekt. Het zal ook populair-technisehe wijze beschreven vinden in gaan met dit ..Woordenboek der zoo wel & een onlangs bij de N.V. Wed. J. Ahrend Psv filologie". I*e schrijver, dr. Van Essen, Zoon te Amsterdam verschenen werkje van de hand van E. H. Mulder Jr.. waarin de schroomt in el' geval niet te erkennen, dat auteur bij tal van goede illustraties en vele het hoek lip'ens de bewerking een steeds tabellen de Allen-contröle-apparaten voor de diagnose van storingen in compressie, ontsteking en earburatie behandelt. Als een breed sleepnet heeft het een schier Uit dit vlot geschreven boekje kan men In- onafzienbaar bodemvlak afgevischt: natuurlijk tusschen óók ieeren, dat dit vrij gecomplibleef bij het vele, dat ceerde instrumentarium weer een heel aparte aangevoerd werd. nog studie mitsgaders een uitgebreid aantal steekwel het een en ander proeven op bekende storingsverschijnselen verachter. Maar wie telt al eischt. wil de onderzoeker er zich bij raadselde sterren van n uitachtige gevallen met vrucht van kunnen bedijend heelal en wie
wcg-
woord
,
denis der ethiek ' Maar het blijft met dit alles een boek van gedegen kennis een vraaghaak voor psychologen, paedagogen. ethnologen en psychiaters. De uitgeefsters, erven F.
j
hliilt dr
"enouien
Z
enkel:
..Woordenboek der Psychologie", door dr. Jac. van Uitgave: Erven Essen. F. Bohn te Haarlem.
De molor-medicus is dan ook. waar zijn erva-
CRISISDIENST?
de/e *Miivakcn werden
kunnen
Vijfde Blad.
—
De Psychologie in Woordproblemen.
ring en zijn zintuigen tekort schieten, aange-
NAAR PERMANENTEN Zelfs W—lll
|
rijsnelheid bij een geforceerde rijproef, tegenwoordig hangt de perfecte werking van den motor van zooveel schijnbare kleinigheden en van de juiste afregeling van tal van gecompliceerde appendages af, dat ervaring, intuïtie en grondige kermis van het bepaalde motortype den expert niet voor de voile 100 % aan de juiste diagnose van een ietwaf duister sto-
ECONOMISCH LEVEN VAN NEDERLAND. Ontwikkeling tiek van ons imperium van 1923
DE TELEGRAAF
kundig onderhoud, localiseeren op het gevoel, het gehoor en door taxatie van trekkracht en
OVER BOEKEN.
der handelspoli-
-
I
Zondag 3 September 1939
I richting I
Het
CHIPS,
meester,
zullen afspelen.
geheele belangwekkende overzicht,
een
op de omwikkeling der Nederlanden Nederlandsen-Indische handelspolitiek
terugblik
sche'
de waardige Engelsche schoolis bezig zich een internationale vermaardheid te verwerven, en hij verdient het. In een f.lmkioniek van ons blad werd onlangs verteld van den enonmn bijval, dien de
MR.
een verfilming van „Goodbye. Mr. Chips" in dc Vereenigde Stavorig boek van Hilton ten heeft behaald, en gewezen op het merkwaardige van dit verschijnsel, waar de stof zoo ver afw'jkt van de tot nu toe door Hollywood
■
—
■.
■
—
De totale ommekeer van dc Ned.-Indische handelspolitiek, in de periode 1923—1935, van een vrijwel onbeperkte vrijhandelspolitiek tot een politiek van meer gebonden economie, Deze
ten
slotte
uitvoerig
beschreven
preferent geachte in dit laatste boek van Hilton verschijnt de voortreffelijke paedagoog in zes korte vertellingen (men zou ze kunnen noemen: uitgewerkte paedagogisehe anecdote.0 uit de lange, aan ervaringen en ontmoetingen zoo rijke loopbaan, van den nu 80-jarige. en het zijn meesterstukje.: tevens van joHgens-psychologic, Aan de verleningen gaat een autobiografisch hoofdstuk van den schrijver vooraf, waarin hij met milde Ironie herinneringen ophaalt aan zijn eisen schooljongenstijd en al causeerend een beeld schetst van de plaats die de ..public schools" hebben 'ogenomen in de opvoeding van het Engelïc.ie volk en de vorming van zijn idealen, waarvan hij de beste in onzen tijd bedreigd ziet. .Maar bovenal een sympathiek beeld van den „schoolmeester" der thans volwassen generatie, en die het beste bereikt heeft van een welbesteed leven: ,.to grow oid
door
medewerker beschrijft de verschiilen-
hand daarmede in Ned.-lndië functionneert. hij gaat verder de economische en politieke oorzaken na. welke tot vorenbedoelde maatregelen leidden en somt dc gevolgen op. welke daaruit voortkwamen. Deze gevolgen zijn tot uitdrukking gebracht in een vrij uitvoerige
VOOR DEN MOTOR-MEDICUS.
Beproevingstoestellen voor het ausculteeren van automobiel-
motoren.
uiteenzetting van den heer Hulshoff Po! vormt draaienden
motor de voornaamste storingsver-
schijnselen, gevolg van slijtage of onoordeel-
The Empress of Australia baant zich een weg door het ijsveld.
ENGELAND-CANADA-AMERIKA. ENGELAND-CANADA-AMERIKA. van Het menschelijke in een Koninklijke Reis. Aan boord
de
<;.
Met illustraties. I itgrver: Hoddrr and Stiniirliton. Londen.
de Canadeesche premier tot den koning en de koningin van Engeland sprak, toen zij
eerste
maakte,
begroetingswoorden
mr. Cordon
loting
aan
het
begin
Ofis een iiitvoet'iïï
Journalistiek van de beste
soort,
klaar en
juich van Canada en Amerika tot in dit b .ek door. Het gejuich dat de eenheid var. Canada met Engeland bevestigde. Mr V'oung verbindt geen politieke conclusies aan zijn verslag van den tocnt. Slecnts een scène beschrijft hij ons.
uiting komen waarmede de
Kngelscl.en
deze
portret van Hitler en een portret van Mussolini. Op een kaart er naast staat: „Ach. Benito. w ij' ziin voor den gek gehouden". En Mussolini
ontvangst.
voerder Meikle de godsdienstoefening. Het was indrukwekkend toen de passagiers en de 'eden van de bemanning zich te zamen met hun koning en koningin vereenigden in het gebed dat steeds gesproken wordt aan boord van zijne majesteits vloot: „Bewaar ons voor de gevaren van de zee en voor hr.t geweld van den vijand, zondat wij een waarborg mogen zijn voor onzen koning Lord George en zijn Rijken, en een beschermer voor hm die op vettige wijze de zee bevaren." Aan het eind van den dienst zongen allen ..God save the King". Builen woedde de storm. De schepen, die in dezelfde route lagen, zonden telegrammen met de beste wenschen. Een van die telegrammen kwam van de Veendam. De koning en de koningin leefden zeer rustig aan boord. Zij gebruikten hun maaltijden in kleinen kring. De chef-kok was een Italiaan, wiens familie gedurende zes generaties een restaurant in Milaan had gehad. Hij heette Severgnini en de koningin was nieuwsgierig om van hem te hooren. hoe hij bij ruw weer kookte, hetgeen hij vertelde. lederen morgen bestelde de koningin zelf wat zij wou eten; het ging in de keuken toe als in een machinekamer. De chef paarde artisticiteit aan groote nauw gezetheid. De koning vond het eten zelfs „te goed". Mist en ijs hebben het schip dagen opgehouden. Over boord van het nagenoeg stilliggende vaartuig geleund keken de koning en de koningin naar de gigantische Ijsbergen, die eens de machtige Titanic deden verongelukken; een der overlevenden van deze catastrophe deed dienst op de Empress. Kapitein Meikle nam de uiterste voorzichtigheid in acht de ervaren zeeman wilde geen enkel risico loopen. Drie .lagen en drie nachten bleef hij op de brug.
Elisabeth constateert zicht”.
„land
in
vanwaar voortdurend de misteignalen klonken.
waarvan hij er enkelen meemaakte. Hij moest
ninklijken trein reed de pilot-trein, waarin een deel van het gevolg en de journalisten
De eenige inwoners van Canada, de niet meewerkten aan het welslagen van het bezoek, waren de bevers van Banff, die een kolonie hadden in de rivier bij het hotel, waar de
■
Keen
Oppositie.
het ge-
zeggen". In dit licht bekeken is
gewijd zijn aan t kranige werk
Paul Emile Tasse. hem schoor, een zwaar ge-
In den pilot-trein zaten de volgende func58 journalisten, waarvan zeven tionarissen:
„U heb: een drukken tijd." zei de koningin tot een Australisch reporter. ..Net als u, me-
Vol tot diep in den nacht stonden de menschen te wachten en zij kwamen van honderden mijlen ver. Eens stopte de trein om water in te nemen bij een verlaten waterstation in een onmetelijke vlakte. Er stonden op deze eenzame plek zeker achtduizend kijkers, waaronder een aantal Indianen. Een der reporters vroeg, hoeveel menschen gewoonlijk in dit ge-
jtei .-conferentie.
w aarin hij
zijn gasten
volk.
Hunne
majesteiten
lachten
de vertegenwoordiger van Tevas. Nat l'atlon. den koning siev iq de hand
Steeds weer andere costuums. Zien er. wat de koningin, volgens het officieele bulletin, droeg
drukte en hein vroeg: „Hoe maakt u het. neef George en n, nicht Elisahelh.' Wel u ziel er veel aardiger uit dan op dr foto's. |
hartelijk
beul tel vnn Invendelklenrige tcol. met bijpassen-
bijna
It.en
even
kn.ip
als
de
meisjes
van
Texas."
aldus president Roosevelt, ligt de beteekeni? van dit bezoek. In New Vork was het een cosmopolitische menigte, die de bezoekers toejuichte. Een reporter merkte op: ..Al de volkeren van de wereld schijnen op straal te zijn. tltatige beschrijving van een officieel bulletin De beschrijving van haar charmante verschij-
DE AMERIKAANSCHE SAMENLEVING. Bcrnard
Kay.
..I h ilisation
Amrri-
he-
in het Congres hadden /ij de hand le s, luidden van tSK afgevaardigde* van hel Atncrikaatiselie
op rii' O. lfi nag je «cl vier becnen, zes handen en een apenstaart hebben om staande tr blijven."
voor geen scheepsvolk ter wereld onder".
„Neef„NiGcheotrg” Persoonlijk hield president Roosevelt een
boek leest krijgt respect voor de wijze, waarop
—
Koningin
ning den volgenden dag in de kranten was heel
In Canada, waar de ontvangst overweldi-
Empress.
De reis naar Canada, aan boord van de ,.Empress of Australia", is niet gemakkelijk geweest. Zware storm, ijs en mist waren de oorzaak dat het schip veel te laat aankwam. De eerste Zondag: Sn de bibliotheek leidt gezag-
Voyage ot state. door GordoaKeuters X oaag, srnior-corresponden! Of 'l<' reis \,in
Overweldigende
I beloved".
■
een boek te willen schrijven
enElisabth”.
wordt
welke twee wij hier de aandacht hebben ge-
vestigd, kondigen we nu een derde uitgave var belang aan. van iemand die de US A uit het verleden
benadert
en die
op zijn
terrein
De lang niet eenvoudige binnenlandsche politiek der VS zet hij uiteen, de werking der verschillende wetten voor de verschillende millioen' en de. staten (in totaal gelden er soms minieme, verschillen tusschen democraten en republikeinen Hij waagt zich ook aan een waardeschatting der achtereenvolgens opgetreden preside.iten en komt tot voor het Nederlandsche bloed heel gunstige cijfers. 16 'o was z.i eerste klas. Nl Washington. Jeffersort, Lincoln en de beide Roosevelts Van meer dan gewone qualiteiten 29 %, waaronder Van Buting der immigratie, king.
althans radicale beper» de economische crisis m de hand heeft
gewerkt en geprolongeerd.
10
Zondag 3 September 1939
—
DE TELEGRAAF
—
Vijfde Blad.
NIEUWE LIJNEN VOOR IEDER FIGUUR.
Vrouwen in Zuid-Afrika
De invloed van de huisvrouw
op 't economisch
bestel van Nederland.
naamste
onzer:
ben een vrouw! Dies betaamt het mij niet mij op het terrein van den man te begeven en daar het economisch bestel van een r.atie in handen van den man pleegt te berusten. heb ik. zijnde een vrouw, al of niet toe te zien. maar in ieder geval te zwijgen. Edoch, ik zwijg niet! Ja. ik zou het wel van de daken willen schreeuwen: Vrouwen van Nederland één oogenblik Uw aandacht . voor wat mij geopenbaard werd in het binnenmijner binnenkamer, onder het dekken ste van onze ontbijttafel. Het dekken van tafels en het opdisschen van maaltijden is iets specifiek vrouwelijks De zeggingschap van den man blijft op dit gebied beperkt tot de schuchtere vraag of er al versche doperwtjes zijn en of de nieuwe aardappelen al gauw komen. Soms gromt hij om een versch cadetje. Ik dekte dus. zooals gezegd, de ontbijttafel en zette daar de schaal met brood op. En toen drong een vraag in me, die misschien in een vrouw heelcmaal niet behoort op te komen, n 1 : ..waar wordt dat brood van gemaakt?" En het antwoord kwam terzelfder tijd: ..van meel van een deel van de graankorrel.'* En ik werd diepzinniger dan voor mijn sexe te pas komt en ik vroeg wederom: „waar worden die tarwekorrels voor ons brood en onze meelspijzen vandaan gehaald" „Uit vreemde werelddeelen;" w erd mij ingefluisterd. En ik zag voor mij de onafzienbare vlakten, waar de kinderen van verre volkeren de tarwe zaaiden en de oogst binnenhaalden.
IK
I
:
■ :
;
; ; • [ : : • , •
: •
■
]
j j |
•
I l
herdenking
| :
J;
i
j
j
j j
De zaak is trouwens niet hopeloos. Voor het meer welgedane figuur zijn er ten eerste
grond:
•
hart.
Duivels Piek.
om het hart Want wie zijn die
zoo'n ver Karoo-dorpje, went in haar kleine omgeving ion een paar honderd' blanken. Daarom kan het ook. dat u in een winkel een jonge vrouw aantreft, die. behalve verkoopster, tevens typiste en boekhoudster is voor een bedrag per maand, dat gewoortfijk in Holland voor de typiste alléén betaald wordt. Zij allen weten, dat dit het begin is van een nieuw leven met wijde perspectieven.
V
:
Het werd
:
■
producenten, die wij voor een groot deel pas-
seeren voor onzen leeftocht" Dat zijn onzt eigen mannen en zonen, dat zijn de kinderen van ons eigen volk. die hunkeren naar werk voor hun leege handen
:
•
LANGE SILHOUET. i j
i !
•
:
|
:
D
j :
ide
Dit schept voor ons gezinsverzorgsters een ; groote verantwoordelijkheid. Want wij heb- ■ nu mede ons te bezinnen op het effect ben ■ van onze bestellingen voor de economische : samenhang van ons volksleven. Wij hebben ! • ons af tc vragen w elke kansen er voor onze I ■ mannen en zonen op economisch gebied ge- | boren worden uit onze keuze van voedings- : middelen en benoodigde stoffen voor kleeding :
brengt de variatie, wanneer men de lijn soms wat
zien zij er uit: moeder en kind
—
de Knroo. vond ik be*ig. verslaschrijvende van vergaderingen in dat
rrr weg jen
'"
..
|
i
ii
ce-hte/rnootc van
dra Afrikaner-dokter in
:
'.
M. MOUSSAULT—VEEGB!*S
de achterkant ruimte hebben,
len alleen aan
| •
gesteven wit piqué met
uit
De hierdoor
halsuitsnijding blijkt
—
uit bestaan
vinden.
Het is een treurig feit. dat dikke menser. zich in de mode heel wat meer moeten ontzegeen dan slanke. Daar staat echter tegenover dat zij. volgens de nieuwste wetenschapén volgens de allerpelijke onderzoekingen vriendelijk, goedoudste levenswijsheden moedig en aangenaam gezelschap zijn, zich niet spoedig opwinden enz. enz. Daten wh' dit na eer. alles dus in 't oog houden, als zomer aan t strand, misschien geneigd moch ten zijn om de dikkerds hard te vallen; en laten wij maar hopen, dat zij zich deze winter niet evenzeer aan gedécolleteerde japonnen te buiten zullen gaan als van de zomer aan de weinig bedekkende strandkleding!
jaequette doorlopen.
andere
V-vormige
altijd flatteus en waardig.
wie zirh erhter voor eens heeft moeten bekeunen revers;
Basutoland. !
mocht
eentonig
verkregen
Ook de hoge hals verlengt de gestalte eenigs(iezond
die vrijwel altijd een
rerhts)
haar. zoals np de tekening, laten ombiezen en er alle mogelijke vesten of jabots in dragen; de keuze van stof en materiaal
-1
:
trk
kan
dat zij beslist niet meer in aanmerking komt j voor mannequin nf filmster itenzij dan in knmisciie rollen late het bont niet onder langs
;
i
wel
er dr nooit volprezen ..overslag''
goede lijn geeft aan een gevuld figuur. Men
naar een
spiegel
(zie
'
dit seizoen komt lift meer
i
:
:
goed om werken en... is
;
•
:
j
•
Het te
:
Voot êtm Integraal
werd 't toegangsverbod voor blanke mannen tfp> on» deze heven
:
;
:
1
j ■
l
kunstige
!
t
gen, van
j j i .
Een tuinbank,
versierin-
in de het
woning
dorps-
H
hoofd. Ie kunnen bek i jken.
i
;
'
■
j j
!
Op de licht-eréklei niekleiirige /tin links en rechts blauvww arte strnogeschilderd, ken waarin de witte fi guren
de twee overvloedige waterwitbroodniaalU}één warmen maaltijd waar ook vaak den nog weer een meelkostgerechc aan te pas komt nt irr.nr in vele kringen op drukke dagen een heel meelkostgerecht de aardappelen, en groenten vervangt.
v;iD
I
<•„
En dat. terwijl dr. R N. M. Eijkel. geneeskundig hoofdinspecteur van de Volksgezond verklaarde, dat de samenstelling van de voeding in verscheidene doelen van ons land wijziging behoefde. Allereerst door doelmatiger voeding, waarbij ook de aara-
woon
Meloen op
SNIJD van de pitten. Bestrooi daarna leder stuk ge een
«gemalen gember geroerd hebt. Daarna op ijs Hof in den kelder zetten tot gebruik.
een
blad.
of andere wijze taai gemaakt is de nerven
en smeert dit aan ien kant. «aar /ijn. Met een /ellgeinaakte verfstof in. Daar. tegen na drukt zij dit met de vlakke hand
meer groenten en fruit moeten leeren eten terwijl ook het gebruik van melk dient te
den drogen kleiwand. sa\fw isseling van kleur en vorm gaat
worden bevorderd.
Hoe prachtig kunnen wij Nederlandsche huisvrouwen ons deze uitspraak ten nutte maken.
De ideale tafel.
;
-nrdaDpelen en eén van de groenten, die wij in zoo croote verscheidenheid en goede kwaliteit op onzen eigen bodem voortbrengen. En een vrucht voor wie het betalen kan. Ook de kunnen veld winnen bij den kaasgererhten Smakelijk, lichtverteerbaar, goedmaaltijd!
Cakes à la confiture.
Mt&m met haar gevoel voor klcurriu onibinalies en haar techniek. In dit geval Warell de hoofdkleuren van het .drukwerk" bruin en rooÉ. Trotse li op haar werk. zil de vrouw van het dorp-hoofd. Baast haar broer, op den /ellgeniaakleii troon.
ge de HIERVOOR of klaar ge voor twaalf Nu kunt
«bakker.
kleine
koopen
maken
klimaat liet gras te vochtig otn
cakes
Om
echter alleen
te kunnen
zelf
bij uw banket-
neemt
kleine cakes
::'zcs eetlepels roode bessenmarmelade (of anÏJdere naar eigen smaak». Deze kookt ge even !«op in een steelpannetje met een beetje citroensap en water. Als alles koud is geworden, giet moeder de vrouw verdwijnt en dat zij daar ge ze over de cakes zoodat ze gelijkelijk bedekt zijn en garneert ze ten slotte met een zeggingschap over heeft voor voeding, klee-
tuinbank
zo
onopvallend mo
'
dat op
appel op den voorgrond behoort te treden. Hij verklaarde bovendien, dat de mensehen
onopvallend mogelijk.
weinig
«met basterdsuiker, waardoor
neemt
i'ultuur)
ijs.
den meloen aan stukken en ontdoe hem
De vrouw (natuurlijk de vrouw! als draagster van de
luieren.
'
;
..
te
een tuin
Voor den inwendigen mensch.
drukwerk is.
hiervoor
K
zoo
in
gewone
knoopen /i.jn vastgedrukt. De rechtvan oker hoek kleurige klei wordt begrensd door knoopen. zwarte ter» Ül de lilaliveistrring feitelijk ge-
-
En in een rustig oogenblik ging ik even na vaar de ligging van Nederland en zijn bodemcultuur ons toe in staat stelt. Tot .iet voortbrengen van land- en tuinbouwproducten en het instandhouden van onzen prachtigen veestapel, die ons van uitnemende zuivelproducten voorziet. Maar dat is immers juist wat wij voor onze voeding behoeven? Publiceeren de deskundigen het niet allerwegen vooi ons huisvrouwen: ..een véélzijdige voeding voor het gezin. In voedsel van allerlet aard worden de voedingsstoffen gevonden die. aan i.ct lichaam toegevoerd, een krachtigen groei, een goed" gezondheid en voldoenden weerstand tegen infecties waarborgen. En die véélzijdige voeding kan bestaan uit goed brood, aardappelen, groenten, vruchten, melk. karnemelk en kaas. zie. al deze schatten Kunnen wij aan , En onzen rijken bodem ontleenen. Maar.... nu zie ik voor mij het beeld van de voeding waar Nederlandsche wij huisvrouwen zoo innig aan verknocht zijn; n.1.
streeft
H dan is
T~"
in zoverre tegemoet, dat lange silhouet. Daartoe dienen in de eerste plaats de langere jacquettes van het tailleure ostuum, de gladde, nauw e mouwen, de tamelijk ho;r hoeden, die er veelvuldig bij gedragen worden. Men kan op die jarquettes gerust een rand bont dragen, en deszij
ide
:
cn woning.
van
nonds nok brede
|
!
onze keus valt.
mode
r—vE
Geen phrase.
J ;
waartoe wij behooren. doch mede bepaalt ze de noodzaak van het produceeren van die middelen voor voeding, kleeding en woning waar-
—
gevulde figuur
j
En wat mij geopenbaard werd was dit'. ..wij
bouquetten meen niet. dat loshangende kleren uw gevuldheid verbergen, maar koop ook nooit iets. dat een ietsje te nauw zit. Vermijd in 't algemeen ronde lijnen: een rond, plat kraagje, grote noppen enz., en gladde, onversierde corsages met hoge ronde halsuitsnijding. Gewoonlijk zal een lichte schouderverbreding uw figuur ten goede komen, maar: vrees iedere overdrijving. Ook bij uw vermageringsgym-
figuur
„OVERSLAG.”
:
vrouwen hebben 'n veel crooteren invloed op br* economisch bestel dan wij. en ook misschien onze mannen en zonen, wel meenen Aan ons vrouwen is het gegeven de voeding en kleeding van de gezins'eden te verzorgen en in het onderhoud van de woning te voorzien en de wijze waarop wij dat doen bepaalt plaats en aanzien van ons gezin in den kring
geen grote ruiten, dwarse strepen, grote
draag
I
;
J
uitstek geschikt voor het Men overdruve 'zie boven!' echter de ruimte van achteren niet, daar het effect dan toch verloren gaat. Deze zomer hebben wij kunnen constateren, dat sommigen menen, met een ruime, rechte jas een teveel en aan molligheid te kunnen verbergen tevens, dat haar dit niet geheel gelukte. Een losse, maar toch enigszins getailleerde mantel, geeft meestal een beter effect Zwart fluweel maakt slank, en is hoogst modern, meer kan
bij
ook
sctijnen
zwaa.dere
:
ten part
weinig slagroom.
0ch.... gun mij nu even een vérzienden ontbijttafel met mèlkbrood de kosteblik. I lijke mei!: waarvan wijlen prof Van Rooij makkelijk! omzet zeide. dat het het meest complete voedsel is koop en zie ik den hinnenlandsehen Pan toegevoegd aan het graan. Voor elk van de onze producten al gestabiliseerd door gezinnen in Nederland. 173915" van rn pl Er ziin gezinsleden ook een snede roggebrood van de j goede inzicht van ons. Nederlandsche een pV en groot aantal gezinsverhet rogge van onzen eigen bodem. De rogge, waarvoeding voor huisvrouw en. Fn al«s gevolg daarvan een vvelvan de deskundigen zeggen, dat er een goe- 1 orir-iers En deze nebben de uitgaat van voor onze meestende invloed arende boeren- en tuindersstand, die op tijd tijds in labielen staat verkeerende gebitten. werktuigen vernieuwen, hun grond in zoohun besluiten Indien deze gezinsverzorgsters En ik zie een kopje karnemelk aan den de beste conditie houden en brengen, hun toch zeer disch. voor de gezondheid ook alweer van zoo 1 •eel moeelëk het eenvoudige maar te werk stellen en hun product arbeiders groM belang omdat men ons van deskundige gevarieerde schema als boven omschreven als dat de behalve een de beste kwaliteit opvoeren. karnemelk, rijkzegt. aldus tot kiezen, zijde dan stijgt basis voor haar maaltijden te dom aan voedingsstoffen, door het inwerken En ik /.ie prima stapelprnducten verrijzen producten van onzen eigen bovan de verzuringsbacil ook een reinigenden de omzet van voor onze geld sprongen! op de wereldmarkten te verschijnen en Het voedselbaan. dem met om enorme invloed heeft op onze l_ twaalfuurtje wéér mélkbrood. voeding besteed, blijft in circulatie bij onze het Voor moutbrood en roggebrood en daarnaast het eigen volksgenootenen moet op een of andere restje aardappelen en groenten van den vowijze ook weer onszelf ten «oede komen. zaken die onze industrie, onzen scheepsbouw rigen hoofdmaaltijd: in den winter als warm en ons transportwezen zoo bitter noodig hapje en ir den zomer als slaatje aangevuld tijd tomaten of den van kropsalade in met goedkoope tomaten en sla. Het moet ons Nederlandsche vrouwen, eenn En de goudgele kaas. die bij uitstek goedHet gaat bedrag' niet om een luttel koope eiwitbron. die nog veel te vaak als plicht, ja ook een eer zijn mede te hunnenn wordt aangemerkt. belegging tweederangs aan gezondheid en de welvaart■t werken Dan het kopje of bekertje melk. dat bij kinweten, dat het grootste. Ja, n inkomen Wij allen deren geheel de plaats van koffie in kan negerijk met zoo ophouw zijn van Nederland men en bij ouderen gedeeltelijk althans. den hoofdmaaltijd geval; VoorH-1J.J!.. zie,:. .ik ...... honorarium van den man in de beurs van zegenden bodem! in . ieder \' [.:, .... - ■ _. j... j ■...... -A' ... i.ï ■■
\
1
|
i
I
Ham
en kaasrolletjes.
hladerdeeg ij IERVOOR maakt men eerst een in alle recept, dat gewone het. volgens kookboeken te vinden is. Wanneer dit gebeurd is. rolt men het deeg uit tot ongeveer U cm. dikte en verdeelt het in langwerpige reepen. Intusschen heeft men zoete kaas in lange reep-
tl
je? (� f> cm.) gesneden. N'ü rolt men om ieder dezer reepjes een plakje rauwe ham. waarna omheen vouwt. Bovenop de
men er het deeg rolletjes maakt men met een scherp mesje kleine sneetjes en mat een penseeltje bestrijkt men 7e met geklutst ei. Daarna worden ze in een heeten oven ruim een kwartier of iets langer gebakken, naar de grootte der rolletjes, 7.c worden heet opgediend; netjes opgestapeld op een Pyren- of vuurvasten schotel, dien men
met takjes peterselie versiert.
hoekpunten gebouwd worden, waarop het hout rust Als de muur hoog genoeg is, blijft er een steuntje voor de rug over. Is dit niet het geval, dan moet cle beplanting voor dekking zorgen, winters Daarom moet de tuinbank ook 'S moet liet en materiaal Hui-en blliven staan in de rug te worden aangevallen en we voelen wind bestand zijn. Sterk eikentegen ook midden in de winter om op een rondwandeling even te kiften naar een p;>ar mezen of
wee'- en en het hout of teakhout is hijzonder 'geschikt verjuiste vorm vanzelf, in smeekt dat de
tttiphank
moe T
ore'ent
makkelijk zitten. In
ziin en VOOral ,g-■ plaats van he; hou* te ploos
ons
al
veilig
en
bpïrhp**md
door een hcolar*
De' bank maken we op een mooi punt, op een
plaats waar veel te zien ls, liefst besehut en
schilderen laten we het zijn natuurlijke kleui behouden alleen tegen de inwerking van he
oorlngssehepen. Vorm en materiaal zijn prachtig met elkaar in overeenstemming en door het zeewater is het hout zo hard geworden.
Gehalveerde grapefruit of
groote gebalveerde sinaasappels.
Een vèrziende blik.
|_tET
I
ONZE
strenge zelfcontrole, die fout te herstellen.
Op den achter*
J;
;
hebben.
in
Kaapsrad.
j;
i ■ ' i i :
•
noch deel aan
aan
DingaanvJag
:
stortte die last van tarwe
rte een ssntQl
ge#
ter
legenheid van de
j!
wij Nederlandsche huisvrouwen zoo rijkelijk en menigvuldig onze tafels van spijzen voorzien, waar de Nederlandsche produeenbang
leesten
•
1 ■
op me neer. want ik bezon
1
•
, :
dat
mij
Fcn herinnering aan de grootsche
:
|
plotseling zwaai
de modescheppers steeds weer veronderstellen, dat iedere vrouw het figuur van een svlphide heeft, zou men zeereen dnt riie repiitntie QaidüêJ en clwsrs verdiend is! Evenwel: het niet 70 Voor
:
■
P"N
\
■
...
om 't
„Wat betekent de
De Fransen staan van ouds bekend als ren optimistisch oik en aan de
|
..
Bang
vraag van volen
'-
succes op rte volgende wijze sorveeren. Ontdoe de vruchten van alle pitjes en vellet (es op de gewone wijze. Maak ook de nog meer één geheel met de omgeving In een randen met een grape-froit-mesje geheel los. rotsmuur, in pen staprlmuurtje van baksteen Vermeng nu het vrucht vleesch met bramen. kan van hetzelfde materiaal een bank worden gemaakt. Steen is echter erg kcud. om op tt stukjes banaan en dergelijke. Bestrooi dit geheel met blanke basterdsuiker en garneer het zitten en het ls vaak te omslachtig kussenmet een weinig slagroom, waarop men een mee te nemen en daarom verdient een houten pitloozen dadel plaatst.
kan men mot
(Nadruk verboden)
IiIEN RI'VS
