Handleiding Maatschappelijke Stage Van Akker tot Bakker Inhoud

Handleiding Maatschappelijke Stage Van Akker tot Bakker Inhoud 1 

Handleiding MaS Van Akker tot Bakker .............................................. 3  Inleiding .......................................................................................... 3  Doelstellingen .................................................................................. 3  Doelgroep ........................................................................................ 3  Kerndoelen ....................................................................................... 3  Partners en opdrachtgevers ............................................................. 4  Op Pad-opdracht .............................................................................. 4  Opbouw van de handleiding ............................................................. 5  2  Maatschappelijke stage - Algemeen ................................................... 6  2.1  Inleiding .......................................................................................... 6  2.2  Definitie maatschappelijke stage ..................................................... 6  2.3  Maatschappelijke stage en burgerschap........................................... 6  2.4  Doel maatschappelijke stage............................................................ 6  2.5  Drie partijen, drie keer winst ........................................................... 7  2.6  Criteria maatschappelijke stages ..................................................... 7  2.7  Tellen voorbereidingsuren ook mee als stage-uren? ........................ 7  3  Codename Future............................................................................... 8  3.1  Codename Future ............................................................................. 8  3.2  Maatschappelijke stage en Codename Future................................... 8  3.3  Workspace ....................................................................................... 8  3.4  Opdrachtgevers ................................................................................ 8  3.5  Begeleiding ...................................................................................... 8  3.6  Individueel, groepsgewijs of klassikaal? .......................................... 9  3.7  Omvang en verdeling ..................................................................... 10  3.8  Ik, wij, jij, go! ................................................................................ 10  3.9  Stageverslag .................................................................................. 10  3.10  Young Reporters ............................................................................ 10  3.11  Tips & Tricks Workspace en didactiek ............................................ 11  3.12  Contactgegevens ............................................................................ 11  4  Lesmateriaal MaS Van Akker tot Bakker .......................................... 13  4.1  Opbouw van het lesmateriaal en organisatie ................................. 13  4.2  Uitgebreide toelichting MaS Van Akker tot Bakker ......................... 15  1.1  1.2  1.3  1.4  1.5  1.6  1.7 

1 Handleiding MaS Van Akker tot Bakker

1.1 Inleiding

De moderne mens komt steeds verder van de natuur af te staan. Kinderen beseffen nauwelijks meer dat je een koe nodig hebt om melk te krijgen; melk – dat komt toch uit een fabriek? Deze trend gaat ook op voor plantaardige producten, bijvoorbeeld over dat we iedere dag eten: brood. Brood, daar zit wat in. Maar wat gebeurt er eigenlijk voordat het op je bord ligt? Met het lesmateriaal rondom deze maatschappelijke stage krijgen leerlingen inzicht in de hele productielijn van akker tot bakker. Naast de verwijding van het natuurbesef speelt nog een andere trend: we gooien steeds meer voedsel weg. Twintig procent van ons voedsel verdwijnt in de afvalbak. Dat geldt ook zeker voor brood. Bij jongeren speelt vaak nog de verspilling van voedsel doordat lunchpakketjes worden weggegooid en omgeruild voor een ander product uit de schoolkantine. De hierboven geschetste trends zijn een maatschappelijk verschijnsel en daardoor ook geschikt als onderwerp voor een maatschappelijke stage. In dit maatschappelijke stage-project gaan de leerlingen actief en maatschappelijk verantwoord aan de slag. Na een module gericht op kennis en bewustwording volgen drie concrete stageopdrachten: 1. Actie in de kantine Deze opdracht richt zich vooral op het voorkomen van verspilling en gezond(er) eten. 2. Het lekkerste broodje Deze opdracht richt zich vooral op gezondheid: gezond kan ook lekker zijn! 3. Organiseer een ontbijt of lunch Deze opdracht richt zich vooral op voorlichting: 'brood, onderweg van akker tot bakker' en 'waarom is brood zo gezond?' Dit alles onder het eten van een gezond broodje!

1.2 Doelstellingen

De leerlingen De leerlingen brood over. De leerlingen De leerlingen De leerlingen De leerlingen actie uit.

beseffen dat brood een natuurproduct is en kennen de productieketen. dragen in een bredere groep kennis en besef van de productieketen van

kunnen voorbeelden geven van innovaties in de akkerbouw. kunnen uitleggen wat er gezond is aan brood. zetten een actie op om het eten van gezond (volkoren) brood te promoten. bedenken een actie om verspilling van brood tegen te gaan en voeren die

1.3 Doelgroep

VMBO leerjaar 1, 2 en 3 Havo-VWO leerjaar 1, 2 en 3

*

Voor de Havo-VWO-leerlingen zitten er verdiepingsvragen in de lessen. Deze zijn gemarkeerd met een asterisk.

1.4 Kerndoelen

Deze maatschappelijke stage is een veelzijdig project en sluit aan bij de volgende kerndoelen:

Nederlands 1 5 6 7

De leerling leert zich mondeling en schriftelijk begrijpelijk uit te drukken. De leerling leert in schriftelijke en digitale bronnen informatie te zoeken, te ordenen en te beoordelen op waarde voor zichzelf en anderen. De leerling leert deel te nemen aan overleg, planning, discussie in een groep. De leerling leert een mondelinge presentatie geven.

Mens en natuur 29 30 34 35

De leerling leert kennis te verwerven over en inzicht te verkrijgen in sleutelbegrippen uit het gebied van de levende en niet levende natuur, en leert deze sleutelbegrippen te verbinden met situaties in het dagelijks leven De leerling leert dat mensen, dieren en planten in wisselwerking staan met elkaar en hun omgeving (milieu), en dat technologische en natuurwetenschappelijke toepassing de duurzame kwaliteit daarvan zowel positief als negatief kunnen beïnvloeden. De leerling leert hoofdzaken te begrijpen van bouw en functie van het menselijke lichaam, verbanden te leggen met het bevorderen van lichamelijke en psychische gezondheid, en daarin een eigen verantwoordelijkheid te nemen.. De leerling leert over zorg en leert zorgen voor zichzelf, anderen en zijn omgeving, en hoe hij de veiligheid van zichzelf en anderen in verschillende situaties (wonen, leren, werken, uitgaan, verkeer) positief kan beïnvloeden.

Mens en Maatschappij 36 42

De leerling leert betekenisvolle vragen te stellen over maatschappelijke kwesties en verschijnselen, daarover een beargumenteerd standpunt in te nemen en te verdedigen, en daarbij respectvol met kritiek om te gaan. De leerling leert in eigen ervaringen en in de eigen omgeving effecten te herkennen van keuzes op het gebied van werk en zorg, wonen en recreëren, consumeren en budgetteren, verkeer en milieu.

1.5 Partners en opdrachtgevers

Deze maatschappelijke stage is ontwikkeld in opdracht van het ministerie van LNV en in nauwe samenspraak met de volgende partners:  Het Voedingscentrum (www.voedingscentrum.nl)  De Nederlandse Brood- en Banketbakkers Ondernemers Vereniging (www.nbov.nl)  Het Hoofdproductschap Akkerbouw (www.hpa.nl)

1.6 Op Pad-opdracht

In het project zit een zogenaamde Op Pad-opdracht. In dit hoofdstuk in de Workspaceles kunnen de leerlingen kiezen voor een excursie naar een akkerbouwbedrijf of een bakkersbedrijf. Daarvoor krijgen de leerlingen contactgegevens. Het is goed dat u als docent van tevoren afspreekt of deze opdracht wel of niet gemaakt moet worden. Ter beoordeling vindt u hieronder de informatie zoals die in de les staat. Keuze 1 Bezoek een bakker Ga op bezoek bij een bakker. Dat kan een 'warme bakker' zijn, maar ook een industriële bakkerij. Maak eerst een afspraak en leg uit waarom je een kijkje wilt nemen in de bakkerij (schoolproject / Maatschappelijke Stage). Organiseer het bezoek met een groepje leerlingen.

Maak eventueel gebruik van de website www.buurtbakker.nl. Als je een mail stuurt naar [email protected] dan regelt de vereniging van brood- en banketbakkers een bedrijfsbezoek voor je. In je e-mail vermeld je de volgende zaken: - jouw naam - jouw e-mailadres en telefoonnummer - de naam van de school - adres van de school - klas - hoeveel leerlingen aan het bedrijfsbezoek deel willen nemen - naam van de begeleidende docent - e-mailadres en telefoonnummer van de begeleidende docent - dag, week of periode waarin je het liefst het bedrijfsbezoek wilt doen Maak een verslag in de vorm van een fotoserie (in PowerPoint), een werkstukje of een filmpje. Upload je verslag hieronder en presenteer het op school. Keuze 2 Bezoek een akkerbouwer Ga op bezoek bij een akkerbouwbedrijf waar graan verbouwd wordt. Zoek uit hoe het verbouwen en oogsten van graan in zijn werk gaat. Welke machines gebruikt de boer? Hoe gaat hij om met gewasbeschermingsmiddelen (wat zijn dat precies)? En wat gebeurt er, zodra het graan geoogst is? Je bedenkt vast zelf ook nog een aantal vragen. Een bezoek aan een akkerbouwer regel je zo: Stuur een e-mail naar [email protected] en vermeld in die mail: - jouw naam - jouw e-mailadres en telefoonnummer - de naam van de school - adres van de school - klas - hoeveel leerlingen aan het bedrijfsbezoek deel willen nemen - naam van de begeleidende docent - e-mailadres en telefoonnummer van de begeleidende docent - dag, week of periode waarin je het liefst het bedrijfsbezoek wilt doen Maak een verslag in de vorm van een fotoserie (in PowerPoint), een werkstukje of een filmpje. Upload je verslag hieronder en presenteer het op school. NB: Docenten kunnen evt. ook telefonisch contact opnemen met: - Bakkers (NBOV) tel. (0182) – 69 30 30 - Akkerbouw (HPA-agro) tel. (070) - 370 87 08

1.7 Opbouw van de handleiding

In de volgende hoofdstukken vertellen we u iets meer over de maatschappelijke stage in het algemeen en over Codename Future en de maatschappelijke stage. In het laatste hoofdstuk vindt u een uitgebreide beschrijving van de les en de stageopdrachten.

2 Maatschappelijke stage - Algemeen 2.1 Inleiding In het publieke debat is veel aandacht voor de manier waarop burgers in de maatschappij staan. Het ideaalbeeld is: betrokken, medeverantwoordelijk voor de kwaliteit van de samenleving, oog voor wat mensen bindt en een bijdrage leveren aan onze democratische rechtsstaat. Helaas blijkt dit ideaalbeeld niet altijd de realiteit, reden waarom met name de regeringen ‘Balkenende’ tot een actieprogramma besloten. Daarbij is ook het onderwijs betrokken. Een van de initiatieven was de invoering van een ‘maatschappelijke stage’.

2.2 Definitie maatschappelijke stage

Maatschappelijke stage is een vorm van leren binnen of buiten de school, waarbij leerlingen vanuit de school vrijwillig een activiteit uitvoeren, waardoor ze kennismaken met het nemen van verantwoordelijkheid voor een gemeenschapsbelang. Kenmerkend voor de maatschappelijke stage is dat er aandacht is voor het leren van de leerling én voor het belang voor de samenleving (2006, ‘maatschappelijke stage’, Hoek, CPS).

2.3 Maatschappelijke stage en burgerschap

Maatschappelijke stage sluit aan bij het thema ‘burgerschap’, een thema waarvan sinds 2006 wordt verwacht dat scholen dit geïntegreerd hebben in hun onderwijs. Niet zo heel vreemd overigens, want dit past uitstekend bij de algemene pedagogische opdracht van het onderwijs, waarbij iedere school vrij is in de manier waarop dit gestalte wordt gegeven. Burgerschap steunt op de pijlers identiteit, democratie en participatie. Dit zijn ook de pijlers waarop de maatschappelijke stage bij uitstek rust: “wat vind jij belangrijk in de maatschappij, wat vindt de maatschappij belangrijk en hoe ga jij daar (vrijwillig) je steentje aan bijdragen?” Maatschappelijke stage draagt vooral bij aan het onderdeel ‘participatie’. Participatietaken van leerlingen in het onderwijs zijn verdeeld op drie niveaus: 1. uitvoeren 2. organiseren 3. analyseren en veranderen Deze drie niveaus zijn toepasbaar op de diverse aspecten van burgerschap: activiteiten in de klas, in de school en buiten de school. Vervolgens valt de maatschappelijke stage onder de ‘buiten de school-activiteit’.  Omgeving: actie voor goed doel (lokaal, nationaal, internationaal.); Maatschappelijke stage inzetten om bepaalde doelen te realiseren  Organiseren: meehelpen aan organisatie straatspeeldag, PR voor school genereren; Zelf ten dele organiseren van eigen maatschappelijke stage  Analyseren en veranderen: meedoen aan goede doelen actie, onderhoud schoolomgeving; uitvoeren maatschappelijke stage (2006, ‘Een basis voor burgerschap’, Jeroen Bron, SLO).

2.4 Doel maatschappelijke stage

Het voornaamste doel van de maatschappelijke stage is dat alle jongeren tijdens hun middelbare schooltijd kennis maken met en zich oriënteren op maatschappelijke instellingen en dat ze een onbetaalde bijdrage leveren aan de samenleving. De stage moet zinvol zijn. Het draait hierbij vooral om de balans tussen het ‘zelf’ leren en iets ‘voor anderen’ doen. Doel is immers de maatschappelijke betrokkenheid van leerlingen te vergroten. Een maatschappelijke stage draagt bij aan de ontwikkeling van

de sociale vaardigheden van leerlingen, het besef van waarden en normen en actief burgerschap.

2.5 Drie partijen, drie keer winst

De maatschappelijke stage creëert een win-win-win-situatie. • De leerling ervaart wat het betekent om iets voor een ander te doen en ontmoet nieuwe mensen. • De vrijwilligersorganisatie kan voordeel halen uit de frisse blik en creativiteit van jongeren. • De samenleving heeft baat bij (jonge) mensen die in staat zijn om over de grenzen van hun eigen wereld heen te kijken en het normaal vinden om belangeloos iets voor een ander te doen.

2.6 Criteria maatschappelijke stages

Vanaf het schooljaar 2011-2012 moeten alle leerlingen die instromen in het voortgezet onderwijs (VO) een maatschappelijke stage lopen. In alle onderwijsvormen moet er minimaal 30 uur besteed worden aan een maatschappelijke activiteit. De stage kan opgeknipt worden in een aantal kortere stages bij uiteenlopende organisaties en kan worden verdeeld over verschillende leerjaren. De inrichting van de maatschappelijke stage hangt af van de school en de stagebieder. Bij de uitvoering zijn er verschillende mogelijkheden:  De maatschappelijke stage valt geheel binnen de schooltijden.  De maatschappelijke stage wordt geheel buiten schooltijd uitgevoerd.  De uitvoering van de maatschappelijke stage valt deels binnen en deels buiten de schooltijden, vaak afhankelijk van de stageplaats en de werkzaamheden.

2.7 Tellen voorbereidingsuren ook mee als stage-uren?

Voor de maatschappelijke stage mogen in principe allen de ‘uitvoeringsuren’ meetellen. Soms mag ook de voorbereidingsles meegerekend worden. Dit hangt af van het karakter van de voorbereiding. Als zonder deze voorbereiding de maatschappelijke stage-activiteit niet uitgevoerd kan worden, dan mogen deze uren meetellen als maatschappelijke stageuren. Als deze uren meer algemeen vormend van karakter zijn (zoals voorbereiding op vrijwilligerswerk door docent in de klas), dan mogen ze niet mee tellen als stage-uren en kunnen ze beter ondergebracht worden bij bijvoorbeeld maatschappijleer.

3 Codename Future

3.1 Codename Future

Stichting Codename Future is opgericht in 1995 en heeft zich ontwikkeld tot een educatieve uitgeverij met een ideële grondslag. De missie van Codename Future is “het professionaliseren van jongeren aan de hand van hun maatschappelijke positie”. Concreet komt dit er op neer dat Codename Future jongeren bewust maakt van hun eigen identiteit en zorgt dat zij hun talenten ontdekken en ontwikkelen. Bij het samenstellen van de lessen nemen we jongeren als uitgangspunt. In de projecten en lessen staat dan ook niet de inhoud, maar het leerproces voorop: jongeren vaardigheden bijbrengen die nodig zijn om goed te kunnen functioneren in onze samenleving. Waarbij beslist niet gezegd is, dat kennis onbelangrijk wordt geacht; in alle lessen zit een gedegen ‘kennis-module’, zodat jongeren weten waarover ze praten, waarnemen door verschillende ‘brillen’ (multiperspectiviteit), verklaren, herkennen en waarderen. Belangrijke pijlers van het lesmateriaal zijn naast het uitgangspunt ‘jongeren’: construerend leren, samenwerken, gebruik maken van moderne media (ict).

3.2 Maatschappelijke stage en Codename Future

De uitgangspunten van burgerschap en maatschappelijke stage sluiten naadloos aan op de missie, visie en het lesmateriaal van Codename Future, waarin identiteit, participatie en actief burgerschap centraal staan. Het is dan ook niet verwonderlijk dat een groot aantal overheden en NGO’s besloten hebben een maatschappelijke stage lesproject te laten samenstellen door Codename Future. Een greep: tal van gemeenten, ministerie LNV, Nederlandse Hartstichting, Amnesty International, Warchild, Voedingscentrum. Zie voor actuele informatie www.codenamefuture.nl.

3.3 Workspace

Codename Future maakt voor haar lesmateriaal gebruik van een digitaal platform: de ‘Workspace’. Grote voordeel hiervan is o.a. de interactiviteit, het gebruik van actuele informatie (weblinks), geïntegreerde filmpjes en polls. Stappenplannen begeleiden de leerling naar het resultaat, waarbij vaardigheden ondersteund worden. Er wordt altijd toegewerkt naar een betekenisvolle eindopdracht die handelingsperspectief geeft aan datgene wat voorafgaand is geleerd. Daar waar een digitale benadering niet praktisch is vanwege de afhankelijkheid van hardware (computerlokaal) gebruiken we downloadbare en printbare werkbladen.

3.4 Opdrachtgevers

Het bezit van een digitaal platform, de gerichtheid op jongeren en het netwerk dat Codename Future in het onderwijs heeft, maken de uitgeverij aantrekkelijk voor overheden en NGO’s die een boodschap aan jongeren hebben. Bijna al het lesmateriaal wordt in opdracht vervaardigd. Behalve lespakketten voor maatschappelijke stage biedt Codename Future ook projecten rond mediawijsheid, burgerschap, ondernemend leren, natuur- en milieu-educatie en andere actuele thema’s.

3.5 Begeleiding

Codename Future kan haar lesmateriaal tot op de werkvloer ondersteunen. Relatiemanagers kunnen adviseren bij de inbedding en uitvoering. Bij enkele projecten kan zelfs gefaciliteerd worden in de vorm van leencamera’s, I-Phones, etc. Vaak is de begeleiding ‘gratis’ (betaald door de opdrachtgever). Scholen die structureler met Codename Future projecten willen werken, kunnen een abonnement afsluiten.

3.6 Individueel, groepsgewijs of klassikaal?

Er zijn drie scenario’s mogelijk om het lesmateriaal in te zetten: Klassikaal - Kies een maatschappelijke stage uit de reeks ‘foodstages’. - Introduceer het thema klassikaal. - Geef een overzicht van de concrete stageopdrachten. - Laat de kennisles maken (2 uur; computerlokaal). - Maak groepjes, of laat groepjes maken en een opdracht kiezen. - De groepjes werken een plan uit voor de stageopdracht. Belangrijk is dat u als docent/begeleider toezicht houdt op een realistische planning; de activiteiten mogen per leerling ongeveer 10 uur beslaan. - Alle groepsleden houden een logboek bij waarmee de aan maatschappelijke stage bestede uren worden aangetoond. - Kies of u iedere leerling een verslag laat maken of elk groepje. Per leerling geeft u 3 uren voor het maken van het verslag/logboek; deze uren tellen mee met de maatschappelijke stage-uren. Groepsgewijs - Bied het overzicht aan van maatschappelijke stages uit de reeks ‘food-stages’. - Leg klassikaal uit wat het verbindende thema is en waarom dit geschikt is voor een maatschappelijke stage (gezondheid en consequenties voor de maatschappij, duurzaamheid en het maken van bewuste keuzes, verspilling en overconsumptie). - Geef een overzicht van de concrete stageopdrachten. - Laat de leerlingen een keus maken voor een thema op basis van hun eigen interesses, vaardigheden en talenten (burgerschap: identiteit). - Breng de leerlingen die eenzelfde thema hebben gekozen bijeen. - Laat de bijbehorende kennisles maken (2 uur; computerlokaal). - Laat groepjes maken en laat elk groepje een uitwerkings(stage)opdracht kiezen. - De groepjes werken een plan uit voor de stageopdracht. Belangrijk is dat u als docent/begeleider toezicht houdt op een realistische planning; de activiteiten mogen per leerling ongeveer 10 uur beslaan. - Alle groepsleden houden een logboek bij waarmee de aan maatschappelijke stage bestede uren worden aangetoond. - Kies of u iedere leerling een verslag laat maken of elk groepje. Per leerling geeft u 3 uren voor het maken van het verslag/logboek; deze uren tellen mee met de maatschappelijke stage-uren. - Laat de groepjes eventueel aan elkaar hun werk, resultaten en bevindingen presenteren. Individueel (bijna identiek aan groepsgewijze organisatie) - Bied het overzicht aan van maatschappelijke stages uit de reeks ‘food-stages’. - Leg klassikaal uit wat het verbindende thema is en waarom dit geschikt is voor een maatschappelijke stage (gezondheid en consequenties voor de maatschappij, duurzaamheid en het maken van bewuste keuzes, verspilling en overconsumptie). - Geef een overzicht van de concrete stageopdrachten. - Laat de leerlingen een keus maken voor een thema op basis van hun eigen interesses, vaardigheden en talenten (burgerschap: identiteit). - Laat de bijbehorende kennisles maken (2 uur; computerlokaal). - Laat de leerling een uitwerkings(stage)opdracht kiezen. - De leerling werkt een plan uit voor de stageopdracht. Belangrijk is dat u als docent/begeleider toezicht houdt op een realistische planning; de activiteiten mogen per leerling ongeveer 10 uur beslaan.

-

De leerling houdt een logboek bij waarmee de aan maatschappelijke stage bestede uren worden aangetoond. Laat een verslag laat maken. Per leerling geeft u 3 uren voor het maken van het verslag/logboek; deze uren tellen mee met de maatschappelijke stage-uren. Laat de leerlingen eventueel aan elkaar hun werk, resultaten en bevindingen presenteren.

3.7 Omvang en verdeling

Door de bank genomen bieden de maatschappelijke stage-projecten die Codename Future aanbiedt vulling voor 15 te verantwoorden uren maatschappelijke stage. Ruwe urenverdeling van de Codename Future maatschappelijke stage-projecten is:  2 uur introductie en kennismodule  10 uur feitelijke stage-activiteiten, incl. planning en voorbereiding  3 uur stageverslag De concrete invulling en keuzes van de stage-activiteit bepalen de uiteindelijke ureninvestering. Hier is een uiterst belangrijke rol weggelegd voor de docent of stagebegeleider die via het planningsdocument moet toezien dat leerlingen zich er niet ‘met een Jantje van Leiden afmaken’, maar ook dat leerlingen zich niet verliezen in hun enthousiasme en veel teveel uren aan het project besteden. In het tweede deel van deze handleiding vindt u een projectspecifieke beschrijving.

3.8 Ik, wij, jij, go!

Het verdient aanbeveling in het eerste leerjaar de wezenlijke gedachte van maatschappelijke stage duidelijk te maken om zo intrinsieke motivatie en draagvlak te creëren. Dat kan met de algemene voorbereidingsles ‘Maatschappelijke Stage: Ik – Wij – Jij – Go!’ van Codename Future. Deze les is gebaseerd op de pijlers van burgerschap:  IK -start vanuit de eigen identiteit van de leerling (wat vind jij belangrijk  WIJ – wat vindt de samenleving belangrijk, waar hebben we geld voor over en waar rekenen we op vrijwilligers?  JIJ – wat zijn jouw talenten en waar zou jij kunnen participeren in de samenleving  GO! –met een concrete uitdaging de maatschappij in

3.9 Stageverslag

Als u werkt met het materiaal van Codename Future kan aan iedere maatschappelijke stage-opdracht een digitaal stageverslag gekoppeld worden. Meestal staat in de les al een link naar deze module. Zodra een leerling hierop klikt, wordt deze module automatisch aan zijn arrangement toegevoegd. De projectles én het verslag zijn dan vervolgens in één arrangement te vinden onder het tabblad ‘School’ in de Workspace. Het grote voordeel van het digitale stageverslag is dat u als docent de leerlingen te allen tijde kunt monitoren. Dit is met name handig op het moment dat de leerlingen in hun vrije tijd uren moeten maken en u wilt controleren of zij die uren ook maken en waarmee ze die vullen.

3.10 Young Reporters

Een andere module die aan de maatschappelijke stage kan worden gearrangeerd is ‘Young Reporters’. Codename Future vindt het belangrijk dat de stem van jongeren wordt gehoord. Jongeren hebben vaak een frisse kijk op zaken en denken meestal nog niet in beperkingen. Bovendien is het maatschappelijk effect dat de stage-opdracht beoogt veel breder als daar ook persaandacht voor wordt gevraagd. De module Young Reporters bestaat uit twee delen:  My Report – een stappenplan/vaardigheidsles voor een persbericht  My Movie – een stappenplan/vaardigheidsles voor het maken van een kort filmverslag

De website www.youngreporters.nl is het platform waarop filmpjes gepresenteerd kunnen worden.

3.11 Tips & Tricks Workspace en didactiek

Een relatiemanager van Codename Future kan een uitgebreide training op maat verzorgen. Daarvoor kunt u contact opnemen met Codename Future (zie Contactgegevens). Hieronder geven we u alvast enkele tips & tricks: Digibord of beamer In de Workspace-les zitten vele filmpjes. Overweeg enkele filmpjes klassikaal te vertonen op het digibord of via beamer bij de introductie van het thema. Ook bij de nabespreking van de kennismodule kunt u enkele filmpjes hervertonen. Klassenpolls In veel lessen zitten één of meer ‘klassenpolls’. Deze zijn vooral handig als u besluit met de hele klas aan hetzelfde project te werken. Zodra alle leerlingen de poll in de les hebben ingevuld, kunt u namelijk de uitslag presenteren op het digibord of beamer. Vraag de leerlingen hun keuzes te beargumenteren. Op deze manier zal zich een boeiende gedachtewisseling ontspinnen waarop u met uw les en eigen aanvullingen kunt aansluiten. Voor het geval dat de leerlingen individueel of groepsgewijs hun projectonderwerp kiezen, kunnen ze bij de klassenpoll klikken op “Laat resultaten andere klassen zien”; er wordt dan een totaaluitslag getoond van alle gebruikers die hiervoor deze les hebben gemaakt. Nakijken Veel vragen in de Workspace hebben een meningvormend of oriënterend karakter en hebben daarom niet een eensluidend antwoord dat ‘goed of fout’ kan worden gerekend. Daar waar mogelijk is een antwoordsuggestie gegeven. Deze kan opgeroepen worden zodra een antwoord is ingevuld. Hiervoor moet wel de knop ‘Nakijken’ in de leerlingles actief zijn. Indien dit niet het geval is, neem dan contact op met Codename Future. Sommige docenten vinden het fijner zelf de invullingen van de leerlingen na te kijken. Hiervoor is een geavanceerde nakijkfunctie beschikbaar in de docentenmodule van de Workspace. Uw relatiemanager kan daar meer over vertellen.

3.12 Contactgegevens Codename Future Zeestraat 71 2518 AA Den Haag 070 – 302 47 70 [email protected]

Productmanager maatschappelijke stage: Blanche van der Stolpe 070 – 302 47 70 06- 10 907 283 [email protected] Algemene informatie voor scholen: Martijn Spekman 070 – 302 47 70 06 – 10 905 840 [email protected]

4 Lesmateriaal MaS Van Akker tot Bakker

4.1 Opbouw van het lesmateriaal en organisatie

Introductie

Maatschappelijke Stage Van Akker tot Bakker

Kennismodule Jij en brood

Extra

Gezond eten Waar brood begint Van graan naar meel Bakkerij Thuis Op pad

Stage

Actie in de kantine

Het lekkerste broodje Organiseer een ontbijt of lunch

Eigen idee

Tijdsduur / Organisatie / Voorbereiding 15 minuten Computerlokaal Evt.: Introductiefilmpje klassikaal vertonen en eerste opdrachten gezamenlijk behandelen via beamer/digibord 2 lesuren (minus introductiekwartier) Computerlokaal Individueel of in koppels

Ca. 20 minuten Huiswerkopdracht Evt.: Op school klassikaal bespreken Dagdeel Excursie naar akkerbouwer of bakker Zie adres voor contactbemiddeling in de les Opdracht richt zich vooral op het voorkomen van verspilling en gezond(er) eten. Ca. 10 uur Binnen en buiten de school Opdracht richt zich vooral op gezondheid: gezond kan ook lekker zijn! Ca. 10 uur Binnen en/of buiten de school Opdracht richt zich vooral op voorlichting: 'brood, onderweg van akker tot bakker' en 'waarom is brood zo gezond?' Dit alles onder het presenteren en eten van een gezond broodje. Ca. 10 uur Binnen en/of buiten de school Eigen invulling

4.2 Uitgebreide toelichting MaS Van Akker tot Bakker Introductie Maatschappelijke stage

Broodje gezond op school?

Van akker tot bakker

Maatschappelijke stage Kennismodule Jij en brood

Wat voor broodeter ben jij?

Zonde! Gezond eten

Broodnodig? Brood, daar zit wat in

Waar brood begint

Graan

Kritisch (door leerling gefilmd) filmpje over de schoolkantine. Overweeg dit klassikaal te bekijken en erover te discussiëren: geeft dit aanleiding tot ongerustheid en actie? Is dit een maatschappelijke trend? Waarom leent de maatschappelijke stage zich hier goed voor om iets aan te doen. Introductie van de hoofdvragen: - Hoe kunnen we verspilling voorkomen - Welk brood is gezonder - Wat is de keten van akker tot bakker Introductie van de stage-opdrachten die van de hoofdvragen zijn afgeleid. Bespreek deze verbanden en licht ze eventueel toe. Schroom niet om de leerlingen alvast even te laten snuffelen aan de uitgebreide opdrachtbeschrijvingen in het laatste hoofdstuk. Motivatie van de koppeling van dit projectthema aan maatschappelijke stage. Een aantal persoonlijke vragen over kennis van brood, smaak en (eet)gewoonten. Externe link naar de ‘Ontbijttest’. Rudolph van Veen vertelt in een filmpje waarom ontbijten belangrijk is. De leerlingen bedenken een slogan. Tip! Vraag na afloop van dit lesonderdeel de individueel of in koppels bedachte slogans te vertellen. Koppel er evt. een creatieve les aan vast om deze slogans te verwerken in reclameposters. Nadere beschouwing van de schoolkantine en de lunchpakketten die leerlingen doorgaans meenemen naar school. Hoeveel leerlingen gooien hun brood (hoe vaak) weg? Welke voedingsstoffen zitten er in brood, die je echt nodig hebt? De leerlingen leren meer over de Schijf van Vijf. Hoeveel brood heb je nodig? (externe links naar website Voedingscentrum) Uitleg over vezels, die met name in (volkoren)brood zitten. In de verdiepingsvragen wordt hier verder op ingegaan. Overzicht van graansoorten. In de verdiepingsvraag kunnen leerlingen

Teelt en techniek

Gewasbescherming en milieu Van graan naar meel

Op de korrel De meelfabriek

Bakkerij

Brood bakken Broodsoorten Broodbeleg Van akker tot bakker

opzoeken wat er speciaal van deze granen gemaakt wordt. Een filmpje toont hoe graan geoogst wordt. Een akkerbouwbedrijf werkt tegenwoordig met high-tech. Weinig broodeters beseffen zich welke technieken gebruikt worden en hoe er gewerkt wordt aan innovatie. In deze paragraaf worden enkele technieken en innovaties aangestipt, waaronder vruchtwissel, GPSgestuurd zaaien en oogsten en onkruid bestrijden met robots. Een moderne boer heeft het niet meer over ‘bestrijdingsmiddelen’ maar over ‘gewasbeschermingsmiddelen’. Akkerbouwers zijn actief met duurzaamheid bezig. Deze paragraaf legt uit waarom en hoe. Een graankorrel in close-up: wat zit er allemaal in? Een filmpje laat zien wat er gebeurt in een meelfabriek. De leerlingen leren het verschil tussen meel en bloem. Vanuit de geschiedenis van het brood bakken (externe website) wordt ingezoomd op de moderne bakker. Wat is het verschil tussen een ambachtelijke (‘warme’) bakker en een industriële bakker? Filmpje. Er zijn allerlei broodsoorten. Sommige broodsoorten zijn streekgebonden, maar soms wel landelijk verkrijgbaar. Brood is gezond. Maar niet als je er minder gezond beleg opdoet… In een diashow wordt de keten van akker tot bakker nogmaals op een rij gezet. Tip! Laat bij de nabespreking deze diashow nog een klassikaal zien op digibord of beamer en laat de leerlingen de beelden toelichten.

Extra Thuisopdracht

Op pad

Deze opdracht richt zich op het thema ‘verspilling’. Ook thuis wordt er vaak oud brood weggegooid. De leerlingen bespreken thuis hoe ze deze verspilling kunnen verminderen. In principe maken ze een kort schriftelijk verslag van het gesprek, maar ze worden ook uitgedaagd andere media te gebruiken. Tip! Geef deze opdracht een datum mee en bespreek in een volgende les de uitkomsten en laat foto’s, filmpjes zien. Excursie naar akkerbouwer of bakker. Organiseer dit het liefst klassikaal. De brancheorganisaties kunnen bemiddelen bij het vinden van een geschikte akkerbouwer of bakker. Zie de contactgegevens in de les. Laat de leerlingen het bezoek voorbereiden door een vragenlijst op te

stellen. Laat ze een verslag, PowerPoint, fotoverslag of filmpje maken van de excursie. Stageopdrachten Actie in de kantine

Deze opdracht richt zich vooral op het voorkomen van verspilling en gezond(er) eten. Wat zit er in de lunchpakketjes van de leerlingen van school? Lekkere boterhammen? Op veel scholen belandt meegebracht brood in de prullenbak en kopen de leerlingen in de kantine andere zaken. Tijd voor actie. Deze opdracht bestaat uit 4 fases: 1. onderzoek - wat zit er in de lunchpakketjes, wie heeft het klaargemaakt en wat gebeurt er mee 2. testen - wanneer vinden jongeren brood wél lekker 3. verkopen - aan de slag als 'salesmanager' met de afdeling inkoop van de kantine 4. overtuigen - een brood-campagne Een uitgebreid (downloadbaar) stappenplan ondersteunt deze opdracht.

Het lekkerste broodje

Deze opdracht richt zich vooral op gezondheid: gezond kan ook lekker zijn! Brood is gezond, zo heb je gezien in de eerste hoofdstukken van dit project. Het zou goed zijn als mensen met minder goede eetgewoonten zouden kiezen voor brood. Maar dan moet dat brood wel aantrekkelijk zijn. En gezond. Want brood met veel te zoet of te vet beleg kan niet de bedoeling zijn. Organiseer een campagne die mensen "lekker maakt voor brood". Onderdeel van deze campagne is de wedstrijd "Het lekkerste broodje". In deze wedstrijd moeten de deelnemers broodjes beleggen die anderen moeten keuren. Deze opdracht bestaat uit 3 fases: 1. onderzoek - welke belegsoorten een broodje lekker én gezond kunnen maken 2. voorbereiding - organiseer de wedstrijd

3. uitvoering - de wedstrijd Een uitgebreid (downloadbaar) stappenplan ondersteunt deze opdracht. Organiseer een ontbijt of lunch

Deze opdracht richt zich vooral op voorlichting: 'brood, onderweg van akker tot bakker' en 'waarom is brood zo gezond?' Dit alles onder het eten van een gezond broodje! Gezond en duurzaam eten is belangrijk. Brood is een belangrijk onderdeel van gezonde voeding, zo heb je gezien. Laat een groep kinderen weten en ervaren dat gezond en duurzaam eten, waarbij brood een belangrijke rol speelt, goed en lekker is. Maak een gezond ontbijt of een gezonde lunch voor een groep kinderen. Denk goed na bij de keuze van de producten. Je moet kunnen uitleggen wat het belang van brood is en waarom je voor welke soorten hebt gekozen. Een uitgebreid (downloadbaar) stappenplan ondersteunt deze opdracht.

Eigen idee

Naast de ‘voorgekookte’ opdrachten is het ook mogelijk zelf een stageplan te bedenken en uit te voeren. Het eigen idee moet aan een aantal voorwaarden voldoen en antwoord geven op een van de volgende drie vragen:  Hoe kunnen we verspilling van brood voorkomen?  Hoe kunnen we er voor zorgen dat meer mensen weten welk brood gezonder is?  Hoe kunnen we er voor zorgen dat meer mensen op de hoogte zijn van de keten van akker tot bakker?