Handleiding Gasolution
Docentenexemplaar
Samengesteld door: MSc. Elma van Velzen
Inhoudsopgave
1. Inleiding3 2. Gasolution ………………………………………………………………………………………………………………………….... 4 2.1 Beschrijving …………………………………………………..…………………………………………………... 4 2.2 Doelstellingen ……………………………………………………………………………………………………. 4 2.3 Doelgroep ………………………………………………………………………………………………………….. 4 3. Opzet van het spel ……………………………………………………………………………………………………………..... 5 3.1 Inleiding .……………………………………………………………………………………………………………. 5 3.2 Opbouw ..……………………………………….………………………………………………………………….. 5 3.3 Uitleg ……………………………………………………………………………………………………………….... 6 4. Opdrachten voor leerlingen ……………………………………………………………………………………………….. 11 4.1 Algemeen ………………………………………………………………………………………………………... 11 4.2 Powerpoint ………………………………….………………………………………………………………….. 11 4.3 Opdrachtenboek Lager Onderwijs groep 7/8 en VMBO groep 1 ..…………………….. 11 4.4 Opdrachtenboek HAVO/VWO en MBO niveau 3 en 4 ……………………………………..... 12 5. Technische vereisten ………………………………………………………………………………………………………….. 13
2
1. Inleiding De wereld van energie is prachtig, staat midden in de actualiteit, is aan snelle veranderingen onderhevig, technisch zeer uitdagend en daarmee boeiend om in te werken. Dat geldt in het bijzonder voor de gaswereld, met gas als een mogelijke overgangsbrandstof van het huidige fossiele tijdperk naar een meer duurzaam gebruik van energie. Met trots presenteren wij u dan ook Gasolution, een ‘serious game’ speciaal ontwikkeld om leerlingen kennis te laten nemen van het gasnetwerk in Nederland. Serious gaming gaat in deze tijd een steeds belangrijkere rol spelen in de ondersteuning van het onderwijs. Het doel van een serious game is om op een innoverende en efficiënte manier kennis bij te brengen, vaardigheden te leren of een boodschap over te brengen. Door het invoegen van game elementen wordt goed aangesloten bij de belevingswereld van jongeren en worden zij actief betrokken bij de leerstof. Gasolution is een voorbeeld van zo’n serious game. Er wordt laagdrempelig en stapsgewijs uitgelegd hoe het gasnetwerk van Nederland in elkaar zit, waarbij alle facetten aan bod komen, zoals opslag, distributie, import/export, schaliegas, milieu en technologie. Het doel van het spel is om jongeren kennis te laten maken met het vakgebied van de energie techniek, waarvan de verwachting is dat de instroom van werknemers in deze sector in de toekomst ontoereikend zal zijn. Het spel is ontwikkeld ten behoeve van het Lager Onderwijs, Voortgezet en Middelbaar Onderwijs, waarbij de nadruk ligt op het Lager en Voortgezet Onderwijs. Gasolution wordt u aangeboden door de KVGN, de Koninklijke Vereniging van Gasexploitanten in Nederland. Wij hopen u en uw leerlingen te kunnen enthousiasmeren voor dit leerzame spel Gasolution en wensen u veel “lering en vermaak” met het spelen ervan.
3
2. Gasolution 2.1 Beschrijving Gasolution is een spel waarbij de speler de wereld van het Nederlandse Gasnet induikt. Door middel van tien levels kunnen er punten gescoord worden op verschillende niveaus als betrouwbaarheid, veiligheid en duurzaamheid. Bij elk level is er sprake van een opdracht die voltooid moet worden, waarin er totaal drie sterren te verdienen zijn. Gasolution is een spel die alleen wordt gespeeld, ook wel een ‘single player’ spel genoemd. In de spelwereld zijn verschillende gebruiksmiddelen aanwezig die nodig zijn om je opdracht te voltooien. Deze middelen dienen correct in kwaliteit en kwantiteit ingezet te worden om succes te behalen.
2.2 Doelstellingen Het doel van Gasolution is het verlagen van de drempel van de Beta techniek. Daarnaast hopen wij leerlingen te enthousiasmeren voor de wereld van Gas en Energie.
2.3 Doelgroep Gasolution is ontwikkeld ten behoeve van groep 7 en 8 van het Lager Onderwijs, het Voortgezet en Middelbaar Onderwijs. De nadruk ligt op het Lager en Voortgezet Onderwijs.
4
3. Opzet van het spel 3.1 Inleiding Het Doel In dit spel bouw je een gasnetwerk. Je moet gas uit de grond halen of op een andere manier zien te winnen. Je verdient bouwpunten door gas te leveren aan consumenten en bedrijven. Als je dat betrouwbaar, veilig en duurzaam doet zul je hoog scoren.
3.2 Opbouw Het spel kent in totaliteit tien levels, waarbij er afzonderlijk scores worden bijgehouden voor drie elementen. Bouwpunten, betrouwbaarheid en veiligheid. Ieder level brengt een ander aandachtsgebied aan de orde. In volgorde is dat: Level 1. Leveren van gas aan consumenten. Level 2. Gas boren en leveren aan meerdere afnemers. Level 3. Veiligheid waarbij gebruik gemaakt kan worden van geurcentrales en robots. Level 4. Handel. Import en export. Level 5. Opslag. Level 6. Off-Shore. Boorplatform en LNG haven. Level 7. Duurzaamheid. Dorp met HR ketels en Biogas. Level 8. Schaliegas en mengen. Level 9. Smart Computing. Level 10. Future technology.
5
3.3 Uitleg Hoe kan ik het spel tot een goed einde brengen? Stap 1. Bouwen Er zit een logische volgorde in het spel. Wil je gas leveren aan consumenten/bedrijven? Dan zul je eerst naar gas moeten boren en daarna het gas moeten distribueren. Bij ieder volgend level worden daar nieuwe elementen aan toe gevoegd -zie thema’s van de tien levels. Het spel wordt actief gemaakt door de bouwmodus aan te klikken (icoon met hamer en baco). In de omgeving verschijnen dan allemaal iconen (hamers) waar middelen (boortorens, stations, onderhoudscentra etc.) geplaatst kunnen worden. Klik op de hamer waar je het middel wilt hebben. Logischerwijs wordt er begonnen met het bouwen van een boortoren boven een gasbel, waarna je overgaat op het bouwen van ontvangstations en verdeelstations. Ieder middel dat je plaatst kost een bouwbedrag en wordt van je startkapitaal afgehaald. Heb je te weinig kapitaal dan kan er niet verder gebouwd worden. In het spel kan je dan ook automatisch geen keuzes meer maken voor een te plaatsen gebouw.
Stap 2. Pijpen leggen Verbind de pijpleidingen aan elkaar om het gas te distribueren. Let hierbij op de volgende zaken: a. De pijltjes geven aan of er gas instroomt of uitstroomt. b. Er wordt in de gasindustrie gewerkt met hoge en lage druk, in het spel gekenmerkt door oranje en gele pijlen. Alleen pijlen met dezelfde druk kunnen aan elkaar verbonden worden. De kosten van het aanleggen van een pijpleiding worden automatisch afgehaald van je saldo. Deze kosten staan altijd weergegeven bij betreffend icoon. Voor een gebouw en voor pijpleidingen wordt er per kavel 1 bouwpunt afgeboekt.
6
Stap 3. Tijd en Inzicht (grafiek-icoon). Vraag en aanbod Iedere gasbel heeft een hoeveelheid capaciteit. Daarnaast hebben de consumenten en bedrijven een bepaalde afnamebehoefte. Deze moeten in overeenstemming zijn. Er moet daarom in het spel rekening worden gehouden met een balans tussen vraag en aanbod. Door de getoonde informatie (via de grafiek-icoon) kan je bepalen of je goed op weg bent en dus de juiste afnemers aan de juiste aanbieders, verdeelstations en boortorens gekoppeld zijn. Tijd in het spel Ieder level heeft een vooraf bepaalde tijdsduur in weken. Het betreffende icoon geeft de voortgang weer in het aantal weken nog te gaan en in welke periode van het jaar je bent. De vormgeving van het spel verandert automatisch mee gedurende de vier jaargetijden. Als de vooraf bepaalde tijdsduur nog niet verstreken is, maar je al wel het gasnetwerk juist hebt aangelegd, dan kun je de ronde afsluiten door met de dubbele pijltjestoets de tijd te versnellen.
Stap 4. Scores Naast de betrouwbaarheidsscore, die je verdient door bouwpunten (t.a.v. het plaatsen van de boortorens, verdeelstations etc.) en de gas die je levert zijn er nog twee andere indicatoren voor het behalen van een goede score. Deze indicatoren zijn veiligheid en duurzaamheid. Per level wordt bij de start aangegeven welke doelstellingen behaald moeten worden.
7
Door goed gebruik te maken van alle indicatoren kun je de haalbaarheid bepalen. Bij de hoogte van Betrouwbaarheid wordt gemeten in hoeverre vraag en aanbod met elkaar in overeenstemming zijn. Bij de mate van Veiligheid wordt gemeten in hoeverre de inrichting van je gasnetwerk efficiënt is. Hiervoor geldt dat hoe meer (en langer de) pijpen aangelegd, hoe lager de veiligheid. Sommige gebouwen (zoals een onderhoudscentrum; die verderop in de levels aanwezig zijn) kunnen de veiligheid weer verhogen. De hoogte van Duurzaamheid wordt gemeten door de milieuvriendelijkheid van de gasproducent. Hoe hoger het getal van de duurzaamheid (inzichtelijk gemaakt door het grafiek-icoon) hoe duurzamer het gas. Duurzaam gas leveren betekent een hoge duurzaamheidscore. Als de tijd verstreken is wordt automatisch getoond of je het level gehaald hebt. De bouwpuntenscore is leidend t.a.v. de voortgang in het spel. Zijn de bouwpunten behaald, dan heb je de mogelijkheid om door te stromen naar het volgende level. Onderstaand plaatje laat zien dat de bouwpunten wel behaald zijn, maar de factoren betrouwbaarheid en veiligheid niet. Je hebt dan de keuze om door te gaan naar het volgende level of je kunt huidig level opnieuw spelen voor een betere score.
8
Stap 5. Slopen In het spel kan het voorkomen dat je niet alles even efficiënt inricht en je geen bouwpunten meer over hebt om de juiste gebouwen en/of pijpleidingsverbindingen aan te leggen. Door op het bulldozer-icoon te klikken wordt op het speelveld zichtbaar welke gebouwen en installaties verwijderd kunnen worden door middel van het woord ‘SALE’. Je klikt op het te verwijderen gebouw/ installatie. De helft van de nieuwprijs wordt weer bijgeboekt in de bouwpunten score.
Stap 6. Informatie-icoon Achter het i-icoon zit de encyclopedie van het spel. Deze encyclopedie breidt zich elk level uit. Per level komen er steeds meer installatie-opties bij (o.a. een onderhoudscentrum, biogasproducent, robotcentrale etc.). Wanneer je op het icoon van een installatie klikt dan wordt aangegeven wat het betekent, waar het voor dient, hoeveel ingangen en uitgangen deze installatie heeft en of deze een hoge of lage druk bezit. Tevens wordt er per installatie weergegeven wat de scores zijn t.a.v. veiligheid, betrouwbaarheid en duurzaamheid. Vraagteken-icoon Het ?-icoon gebruik je als je hulp nodig hebt tijdens het spelen. Je kunt met dit icoon tips en uitleg krijgen over de variabelen die je tegenkomt in het speelveld. Zodra je klikt op het informatie-icoon of vraagteken-icoon staat de tijd stil. Het opvragen van informatie heeft dus geen invloed op je score.
Je bent nu klaar om te gaan spelen. 9
4. Opdrachten voor leerlingen 4.1 Algemeen Zoals al eerder aangegeven heeft de KVGN deze serious game laten ontwikkelen om interesse te kweken voor de gaswereld. Het doel van het spel is om jongeren kennis te laten maken met het vakgebied van de Beta techniek, waarvan de verwachting is dat de toestroom van werknemers in deze sector in de toekomst ontoereikend zal zijn. Jongeren, zowel jongens als meiden, komen amper in aanraking met deze sector en hebben daardoor beperkt inzicht in deze industrie en de importantie ervan. Voordat leerlingen beginnen aan het spel is het aan te raden om klassikaal wat vragen te bespreken, zodat zij wat basiskennis vergaren. Voorbeelden van vragen kunnen zijn: o Wat is gas precies? o Waar gebruiken wij aardgas voor in huis? o Hoe komt een huis eigenlijk aan gas, waar komt het vandaan? Daarnaast verdient het de voorkeur om huidig thema levendig te krijgen bij de leerlingen door middel van het laten zien van een kort videofragment. De titel van een goed fragment is “Werken in de wereld van Olie en Gas”. Deze is te vinden via de link: https://www.youtube.com/watch?v=7QNrW95a6ig. Er zijn op Youtube meerdere videofragmenten over dit thema vindbaar. Mocht u het prettig vinden om ondersteunend materiaal te gebruiken, hier nog een paar voorbeelden: o Hoe winnen wij aardgas? https://www.youtube.com/watch?v=5_GToOXj3Yw o Nederland Gasland (gedeeltelijk in Engels gesproken). https://www.youtube.com/watch?v=ZzW-nfon8YY o Boren, hoe gaat dat in zijn werk? https://www.youtube.com/watch?v=Mo8rUokrZmY o Leven en werken off-shore (Engels gesproken). https://www.youtube.com/watch?v=fAUtFXZQcDQ 4.2 Powerpoint Voor de docenten is een powerpoint ontwikkeld. Deze is van toegevoegde waarde voor de uitleg van het spel aan de leerlingen. Deze powerpoint is te vinden op www.kvgn.nl/gasolution 4.3 Opdrachtenboek Lager Onderwijs groep 7/8 en VMBO groep 1 Het spel kent tien levels, waarbij iedere leerling per level een score verdient op drie onderdelen. Tijdens het spelen van het spel is er altijd een i-icoon aanwezig. Deze geeft achtergrondinformatie weer over de specifieke zaken die in dat level aan de orde komen. Bij die extra informatie staat ook altijd een link opgenomen onder de omschrijving “Meer Informatie”. Deze informatie is als bron gebruikt om de opdrachten weer te geven. 10
U kunt het opdrachtenboekje downloaden via: www.kvgn.nl/gasolution Het opdrachtenboekje met antwoorden kunt u downloaden via: www.kvgn.nl/gasolution
4.4 Opdrachtenboek HAVO/VWO en MBO niveau 3 en 4 Shell i.c.m Ingenious en de Jet Net organisatie hebben een lespakket ontwikkeld waarbij olie en gas in een breder perspectief geplaatst wordt. Onder de titel “It’s all about energy” Deel 2 wordt met name in de hoofdstukken 3 en 4 een veelheid van de aspecten van de winning en de technologie achter aardgas behandeld, inclusief leuke opdrachten. Dit lespakket incl. toetsen kunnen gedownload worden via: www.kvgn.nl/gasolution Uiteraard is er ook een docentenhandleiding ontwikkeld. Deze kan eveneens gedownload worden via: www.kvgn.nl/gasolution
11
5. Technische vereisten Gasolution is een spel dat leerlingen individueel of gezamenlijk achter één computer kunnen spelen. Het spel wordt volledig online gespeeld en er hoeft dus op geen enkele wijze iets op de computers geïnstalleerd te worden. Een verbinding met het internet is voldoende en het hebben van een standaard browser als Internet Explorer, Mozilla of Google Chrome.
12
