December 2012
Handel – Nieuwsbrief Nederlandse Ambassade in Dakar NR. 1, DECEMBER 2012
Inhoud Welkomstwoord Agenda Actualiteiten Milieusamenwerking Economische seminars in Dakar en Banjul Handelsverkeer Senegal / Nederland De landbouwsector in Senegal Economische dienstverlening van de ambassade Portret van het Nederlandse bedrijf Van Oers
Welkomstwoord van de Ambassadeur Ik wens u veel leesplezier met deze eerste editie van onze economische nieuwsbrief! In augustus 2012 ben ik in Senegal als ambassadeur aangetreden. De betrekkingen van dit land met Nederland zijn uitstekend. Dit blijkt ook uit het bezoek van President Macky Sall aan koningin Beatrix, op 10 november op het Paleis « Huis ten Bosch », in Den Haag. © Albert Nieboer. Economische diplomatie heeft voor mij de hoogste prioriteit. Ik hecht persoonlijk belang aan het assisteren van Nederlandse bedrijven en de handelsbetrekkingen te versterken tussen Nederland en de landen waar ik geaccrediteerd ben (Senegal, Mauritanië, Kaapverdië, Gambia, Guinee en Guinee Bissau). De West-Afrikaanse regio wordt vaak beschouwd als een moeilijke markt voor Nederlandse ondernemers (vanwege de Franse en Portugese taal; zorgen over accountability; ingewikkelde douane procedures). Maar laat u zich hierdoor niet ontmoedigen! Want hier tegenover staat een interessant aanbod van mogelijkheden voor Nederlandse bedrijven: deze regio kent een grotere economische groei dan de Eurozone en wisselkoersrisico’s zijn geminimaliseerd doordat de franc CFA aan de Euro is gekoppeld. Sinds mijn aankomst ben ik positief getroffen door onder meer het succes van de Nederlandse uien en aardappelen op deze markt. Naast landbouwproducten zie ik aantrekkelijke handelsmogelijkheden voor onder meer ingenieursbureaus, scheepsbouw en hernieuwbare energie.
Graag nodig ik ondernemers uit om zich tot de ambassade te wenden voor adviezen. De Nederlandse residentie in Dakar staat tot uw beschikking voor economische activiteiten. Wij staan voor u klaar! Beste wensen voor 2013!
Pieter Jan KLEIWEG DE ZWAAN
AGENDA
Online debat over de toekomst van landbouw van 10 tot 21 december 2012, http://blogs.oxfam.org/fr/avenir-agriculture
5e editie van de Afrika race van 27 december tot 9 januari. Intermodal Africa North, van 27 tot 28 maart 2013, in het King Fahd Palace hotel. Expositie en conferentie over containerhavens en exploiteurs van de terminal. PSI- Nieuwe aanvragen voor het Private Sector Investeringsprogramma (PSI – programma) kunt u indienen vanaf 13 december 2012 tot 11 februari 2013, 15h (GMT1h). Zie ook: http://www.agentschapnl.nl/programmas-regelingen/private-sectorinvesteringsprogramma-psi
Actualiteiten Ter gelegenheid van de viering van het 10-jarig bestaan van het Internationaal Strafhof heeft de President van de Republiek van Senegal een ontmoeting gehad met Hare Majesteit de Koningin op het Paleis « Huis ten Bosch », in Den Haag. Senegal was in 1999 het eerste land ter wereld dat het verdrag ter oprichting van het Internationaal Strafhof heeft geratificeerd. De ‘Conseil National du Patronat’ (nationale werkgeversorganisatie), CNP, en het Senegalese platform voor MVO (Initiative pour la Responsabilité sociétale des entreprises), hebben een partnerschap voor duurzame ontwikkeling getekend. Met deze overeenkomst, wil het CNP (die een groot deel van de formele economische activiteiten in Senegal vertegenwoordigt) een groene economie bevorderen. Senegal streeft naar een nieuwe algemene wet voor belastingen en eigendom die
begin 2013 in werking zal treden. Vanaf de eerste helft van 2013 biedt een elektronisch platform de mogelijkheid tot het oprichten van online bedrijven in Senegal. Het IMF heeft de voorspelling van economische groei in Senegal in 2012 enigszins naar beneden bijgesteld, van 3,9% naar 3,7%, terwijl een lichte stijging in 2013 wordt verwacht. Senegal staat op de 166e plaats (op een totaal van 183 landen) op de Doing Business 2013 index. Het land is met 12 plaatsen gezakt vergeleken met 2012. Daarbij zij aangetekend dat het rapport Doing Business 2013 tot stand kwam in de bijzondere context van de Senegalese presidentiële verkiezingen van 2012. Senegal is daarentegen 18 plaatsen gestegen op de Corruption Perception Index 2012 van Transparency International, een stevige vooruitgang ten opzicht van het jaar daarvoor.
SENEGAL-NEDERLAND-MILIEU Nederland kent 13 miljoen toe aan Senegalese regering De ambassadeur en de minister van Economie en Financiën, Amadou Kane, hebben in aanwezigheid van de minister van Milieu, Ali Haïdar, een financieringsovereenkomst getekend ter waarde van €13 miljoen (8,5 miljard FCFA) ter verbetering van het milieu in Senegal. Dankzij deze financiële steun zal Senegal 20 programma’s uitvoeren, waaronder het bestrijden van bosbranden, het terugzetten van fauna in natuurreservaten en de verbetering van luchtkwaliteit. Op deze manier hebben beide landen hun langdurige samenwerking op het gebied van milieubescherming bevestigd.
Senegalees en Gambiaans MKB: rush op Nederland Meer dan 160 Senegalese ondernemers uit allerlei sectoren namen deel aan de informatiebijeenkomst ‘Rencontre commerciale Sénégal/Pays-Bas’ die op 8 oktober werd georganiseerd op de Residentie van de Nederlandse Ambassadeur. Een groot succes! Nederlandse experts van de economische hulpprogramma’s PSI en de Matchmaking Facility (MMF, zie ook: http://www.agentschapnl.nl), Mw. Froukje Verreijt en Mw. Annelies Brüning, evenals de lokale vertegenwoordiger van het Programma Uitzending managers (PUM), Dhr. Yann Hazoumé, presenteerden hun programma’s en beantwoordden vragen van het aanwezige bedrijfsleven. Veel dank aan het Ministerie van Handel, Industrie en Ambacht, en diens Secretaris-Generaal, Dhr. Casimir CISSE. Ook dank aan de Kamer van Koophandel van Dakar, Investeringsagentschap APIX,
werkgeversorganisaties CNP, CNES en UNACOIS en degenen die zijn gekomen om hun ervaringen met deze programma’s te delen. Zij hebben allen geweldig bijgedragen aan de organisatie en het succesvolle verloop van dit evenement. Enkele dagen later namen eveneens 115 Gambiaanse ondernemers deel aan de tweede sessie van dit seminar dat plaatsvond in Banjul, Gambia.
Handelsverkeer Senegal / Nederland Nederland is de tweede Europese handelspartner van Senegal en de vierde wereldwijd, na Frankrijk, Nigeria, en China. De laatste vijf jaar heeft Nederland zijn plaats als tweede Europese importpartner behouden en is de waarde van de Nederlandse export naar Senegal sterk gestegen, van €133 miljoen in 2007 naar €185 miljoen in 2011. Dit kan worden verklaard door de groeiende export van geraffineerde olie, waarvan Nederland de belangrijkste leverancier is (22%) vóór het Verenigd Koninkrijk (17,4%) en Frankrijk (14,6%). De overige Nederlandse export naar Senegal bestaat voornamelijk uit zuivelproducten en uien. Nederland is de derde leverancier van zuivel aan Senegal. Opmerkelijk is ook dat de export van Nederlandse uien naar Senegal in vijf jaar is verdubbeld. Nederland hoort ook bij de vier belangrijkste Europese klanten van Senegal, na Frankrijk, Italië en Spanje. De Senegalese exportproducten naar Nederland zijn: olie, tomaten, sperziebonen, mango’s en cement. In de afgelopen vijf jaar is de export naar Nederland eerst flink gestegen, van €15.6 miljoen in 2007 naar €20.07 miljoen in 2009 en daarna iets gedaald naar €17.95 miljoen in 2011.
Landbouw, een groeimarkt Net zoals Marokko en Kenia dat hebben gedaan, wil ook Senegal de landbouwproductie intensiveren en industrialiseren, zodat de sector een drijvende kracht wordt voor de ontwikkeling van het land. « Landbouw wordt een pijler van groei ». De Senegalese premier, Abdoul Mbaye, heeft de wens van de overheid voor deze dynamische sector duidelijk uitgesproken, tijdens zijn Algemene Politieke Verklaring in september 2012. Hij licht toe dat « landbouw nog altijd kwetsbaar is voor de grillen van het klimaat, ondanks een aanzienlijk potentieel van landbouwgrond en waterbronnen». Doelstellingen van de regering: zelfvoorzienend zijn qua voedsel en een grotere export. Op de website van de ‘Stratégie de Croissance Accélérée’ (Strategie van de Versnelde Groei), SCA, schrijven Senegalese economen dat de ontwikkeling van Senegal zal berusten op sectoren zoals landbouw, en in het bijzonder tuinbouw. SCA signaleert dat Senegal 52.000 ton fruit en groente heeft geëxporteerd in 2011 en verwacht dat dit in 2012 stijgt naar 60.000 ton. Terwijl de export van deze producten enkele jaren geleden nagenoeg symbolisch was. 70% van de actieve bevolking werkt in deze sector, die 18% bijdraagt aan het BNP van Senegal. De aardnoot (pinda) is sinds lange tijd het belangrijkste gewas in Senegal, met name in het zogenaamde ‘bassin arachidier’ (gebied in west-centraal Senegal). Daarnaast verbouwt men in Senegal steeds meer gierst, rijst en sorghum. Rijst is het hoofdproduct in de Senegalese keuken. Om in de behoefte te kunnen voorzien, vult Senegal de eigen productie aan met geïmporteerde rijst uit Azië en Latijns-Amerika. Een belangrijk streven van de Senegalese regering is om qua rijst zelfvoorzienend te
worden. Daarom wordt groot belang gehecht aan de rijstproductie in de Casamance-regio en in de vallei van de Senegal-rivier (in het noorden). Enkele jaren geleden is men ook begonnen met de diversificatie van gewassen. Sindsdien vindt er in Senegal een intensievere productie plaats van sperziebonen, cherrytomaten, groene asperges, uien, aardappels en aubergines. Opkomende landbouwbedrijven richten zich steeds meer op export. De productie van bepaalde tropische producten, zoals mango’s en biologisch geteelde bananen, vormen een ‘window of opportunity’ volgens, APIX, het Agentschap ter bevordering van investeringen. Nederland deelt deze visie en steunt het Senegalese Agentschap voor Exportbevordering, ASEPEX, bij het exporteren van mango’s naar Europa via het Centrum ter Bevordering voor Import uit ontwikkelingslanden (CBI).
Portret van de Nederlandse landbouwonderneming Van Oers met een vestiging in Senegal.
Vraag van de Ambassade: kunt u een achtergrond geven van de onderneming? Sinds 30 jaar produceert Van Oers land- en tuinbouwproducten. En wij doen dat het hele jaar door, mede dankzij onze vestigingen in vijf landen en onze samenwerking met lokale partners. De onderneming heeft 400 medewerkers in dienst, en ruim 5000 (tijdelijke) seizoensmedewerkers. Wij verkopen meer dan 150.000 ton per jaar; in meer dan 20 landen. De oprichter van de onderneming, Karel Van Oers, is nog altijd de CEO van de onderneming. Vraag: waarom heeft u voor Senegal gekozen voor de opzet van een productieeenheid? Wij zijn voortdurend op zoek naar kansen en mogelijkheden. Bij de beoordeling van een vestigingsland voor de uitbreidingen van onze tuin- en sperziebonen productie hebben we gekeken naar groeimogelijkheden, transport en (politiek) risico. In maart 2007 viel onze keuze op Senegal (Kirène-regio), mede ook vanwege de vruchtbaarheid van de grond, de mogelijkheid om de Europese markt van tuinbonen te voorzien in de maanden van december tot maart en de transportmogelijkheden via de haven van Dakar. Vraag: wat zijn de voor- en nadelen van Senegal? Senegal heeft een stabiel politiek klimaat. Met uitzonderingen van enkele spanningen tijdens de verkiezingsperiode in maart 2012 is het politiek bestel redelijk goed georganiseerd. De haven van Dakar is een logistieke troef. En de klimatologische omstandigheden en de vruchtbaarheid van de grond zijn goed. Daar staat tegenover dat het onderwijsniveau vrij zwak is. Dat proberen wij te verbeteren door workshops en trainingen te geven aan onze medewerkers.
Bepaalde landbouw-gerelateerde producten (zoals machines, buizen en kunstmest) zijn nog onvoldoende aanwezig op de Senegalese markt. Hier zien wij mogelijkheden voor andere (Nederlandse) ondernemers. Vraag: wat zijn uw ervaringen met het Private Sector Investeringsprogramma (PSI; subsidieprogramma gericht op ondersteuning van vernieuwende investeringsprojecten in ontwikkelingslanden)? Gesprekken met de Nederlandse Ambassade en Agenschap.nl hebben ons de weg gewezen naar PSI. In mei 2012 zijn wij uitgekozen voor PSI-steun voor de bouw van een uien-entrepot en een verpakkingsinstallatie. Deze moderne opslagmethodes zullen de Senegalese afhankelijkheid van invoer doen verminderen. Wij zijn voornemens om in maart 2013 te starten met de uitvoering van dit PSI-project. Het project zal circa 75 banen genereren. Vraag: wat zijn uw andere projecten? De voedingssector is belangrijk in Senegal; dat biedt kansen. In de toekomst willen wij onze productie ook gaan uitbreiden naar maïs en pepers. Een hechtere samenwerking met de lokale en nationale overheid zou investeringen vergemakkelijken, want daardoor worden de risico’s kleiner. Vraag: welke adviezen geeft u aan Nederlandse en Senegalese ondernemers? Onze Stichting Van Oers, gesteund door Van Oers Senegal, heeft Onderwijsprojecten en Waterprojecten gerealiseerd voor het personeel van onze vestiging in Kirène. Nederlandse ondernemingen zouden economische mogelijkheden moeten aangrijpen die op het snijvlak liggen van zakelijke winstgevendheid en charitatieve ontwikkelingshulp. Nederlandse ondernemers houden van helderheid in planning en organisatie. Aarzel dus niet om vanaf het begin heel open te zijn over wat je hier verwacht en wat je eigen standaarden zijn.
Economische dienstverlening door de Nederlandse Ambassade in Senegal
De economische afdeling van de Nederlandse Ambassade in Dakar heeft als doel de economische samenwerking tussen Nederland en de landen in het ressort te bevorderen, door informatie te delen, assistentie te verlenen en adviezen te verstrekken. De Nederlandse regering stelt verschillende hulpprogramma’s ter beschikking aan het Midden- en Kleinbedrijf (MKB) om partnerschappen en economische uitwisselingen te faciliteren. Het programma MMF, Matchmaking Facility. De Matchmaking Faciliteit (MMF) brengt bedrijven in ontwikkelingslanden op hun verzoek in contact met Nederlandse ondernemers, met als doel het stimuleren van zakelijke relaties en potentiële samenwerking. Denk hierbij aan import of export van producten of diensten, investeringen en kennisoverdracht. Het Programma Private Sector Investeringen, PSI. PSI biedt aan het MKB de mogelijkheid, samen met een buitenlandse onderneming, een innovatief business plan te realiseren. De Nederlandse regering biedt een financiële compensatie van 50% van de investering, die de risico’s van zakendoen in een ontwikkelingsland aanzienlijk verkleint. Het budget voor de uitvoering van het business plan kan oplopen tot €1,5 miljoen
(ongeveer 1 miljard FCFA). Elke ondernemer die een bedrijf heeft met een registratienummer van het Senegalese handelsregister kan in aanmerking komen voor de programma’s PSI en MMF. Het programma PUM (https://www.pum.nl/) biedt het MKB de mogelijkheid om een senior expert in te schakelen die belangeloos voor een periode van 1 tot 21 dagen meeloopt, verbeteringen aanbrengt in de bedrijfsstructuur en business links met het Nederlandse MKB faciliteert. Het intergouvernementele programma ORIO - The Facility for Infrastructure Development (ORIO) geeft de Senegalese overheid de mogelijkheid om, in samenwerking met de private sector, grote infrastructurele projecten te creëren/rehabiliteren, te exploiteren en te onderhouden. Aanvragen moeten worden ingediend door de Senegalese overheid, eventueel op initiatief van een bedrijf. Selectiecriteria zijn: haalbaarheid, duurzaamheid, relevantie voor de eindgebruikers en bijdragen aan de ontwikkeling van de private sector en van de bevolking. Aarzelt u niet om voor meer informatie contact op te nemen met de Economische afdeling van de Ambassade. Wij staan eveneens tot uw beschikking om uw vragen te beantwoorden, over handelsmogelijkheden, contactgegevens van Senegalese bedrijven, of elke andere vraag dan ook!
Afdeling Economie en Handel Mw Astrid den Besten, Eerste Secretaris Mw Gwladys Serrano Vivien Ambassade du Royaume des Pays-Bas à Dakar 37, Rue Jacques Bugnicourt Dakar, SENEGAL Tel : +221.33.849.03.60 Fax : +221.33.821.70.84 e-mail :
[email protected] Internet : www.nlambassadedakar.org Facebook: http://www.facebook.com/PaysBas.Dakar
Dit bericht kan informatie bevatten die niet voor jou is bestemd. Indien je niet de geadresseerde bent of dit bericht abusievelijk aan je is toegezonden, word je verzocht dat aan de afzender te melden en het bericht te verwijderen. De Staat aanvaardt geen aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die verband houdt met risico's
verbonden aan het elektronisch verzenden van berichten. This message may contain information that is not intended for you. If you are not the addressee or if this message was sent to you by mistake, you are requested to inform the sender and delete the message. The State accepts no liability for damage of any kind resulting from the risks inherent in the electronic transmission of messages.
