HAARLEMMERMEER - m e -pelotons van de marechaussee, de politie Kennemerland, Zaanstreek-Waterland,

Nummer 42 I 26 november 2009 I Uitgave Directie Voorlichting en Communicatie Ministerie van Defensie

Pagina 2 SPEER zet stappen

Pagina 3 ‘Trouwe klant Defensie zoekt de beste spullen’

Pagina 4 Defensie Besluitteam test besluitvorming

Pagina 5 ‘Wat een gru­welijk en kei­hard land is dit’

Testtoestel JSF valt goedkoper uit ROTTERDAM - Het f-35 (jsf)-testtoestel dat Nederland heeft aangeschaft, valt 13,5 miljoen euro goedkoper uit dan begroot. Dat komt door een lagere dollarkoers dan die in de plannen was opgenomen. Om stabiliteit in langlopende materieelprojecten, zoals ook die van de f-35, te bevorderen, worden de kosten door Defensie begroot aan de hand van een ‘plandollarkoers’ van 0,83 euro. De koers van het afgesloten contract is echter 0,71. Daarom kost het eerste testvliegtuig nu geen 113,2 maar 99,7 miljoen euro. Over de gehele productieperiode gerekend, tot 2034, bedraagt de gemiddelde stuks-

prijs van de F-35 naar verwachting 49,5 miljoen dollar. Staatssecretaris Jack de Vries maakte dat donderdag gelijktijdig bekend in een brief aan de Kamer en bij de opening van het congres van de Stichting Nederlandse Industrie voor Defensie en Veiligheid (nidv) in Rotterdam. Het 25-jarig jubileum van deze stichting stond in het teken van het motto ‘Partners in Veiligheid’.

De bewindsman zei in zijn toespraak onder meer: “Dreigingen stoppen niet bij muren, grenzen of hokjes. We moeten kennis en ervaring dus delen. Met andere ministeries en organisaties. Met onze partners in veiligheid. Op die manier dragen we ook bij aan de verbreding van het draagvlak voor Defensie.”

Tanken op hoog niveau

Lees verder op pagina 3 EINDHOVEN - Een Boeing c-17 Globemaster iii van de Heavy Airlift Wing is op 23 november in de lucht bijgetankt door een kdc-10 van de Koninklijke Luchtmacht. Dat leverde de certificering op die het mogelijk maakt voortaan dergelijke operaties uit te voeren. De c-17 werd gevlogen door een deels Nederlandse bemanning. Het was voor het eerst dat een c-17 bij het tankvliegtuig van de KLu aanhaakte. De luchtmacht

Staatssecretaris De Vries...kennis delen... Foto: Peter WiezoreckAVDD

beschikt over twee kdc-10’s die in staat zijn personen en goederen te transporteren en daarnaast ook andere toestellen in de lucht kunnen bijtanken. Dat gaat met een snelheid van 890 kilometer per uur. De kdc-10 heeft daar geen aparte voorzieningen voor, maar geeft brandstof uit de eigen voorraad. In het geval van de combinatie kdc-10 c-17 is men in staat bijna 3.000 liter kerosine per minuut over te hevelen. Foto: Arnoud Schoor●

ME-oefening op Schiphol

Kunstenaar presenteert nagedachtenissculptuur DEN HAAG - Kunstenaar Ad Haring heeft afgelopen week het eerste exemplaar van een sculptuur aan minister Eimert van Middelkoop gepresenteerd. Het kunstwerk hoort bij de nagedachtenisoorkonde die wordt uitgereikt aan nabestaanden van militairen die tijdens een missie zijn overleden. Vorig jaar besloot de regering deze traditie in ere te herstellen. Op vrijdag 11 december ontvangen de eerste twintig nabestaanden de getuigenis met sculptuur uit handen van de bewindsman. De groep vormt een afspiegeling van alle militaire missies waaraan Nederland de afgelopen zestig jaar heeft deelgenomen. Met de hernieuwde uitreiking

van een nagedachtenisoorkonde en sculptuur wordt het voorbeeld van de Verenigde Naties gevolgd, die aan nabestaanden van tijdens vn-vredesmissies omgekomen militairen een kristallen traan uitreikt. Deze Dag Hammerskjöld-medaille is vernoemd naar de oud-secretarisgeneraal van de vn die in 1961 omkwam bij een bezoek aan de vredesmissie in Congo. De oorkondetraditie, destijds ondertekend door de minister van Oorlog, raakte eind jaren veertig van de vorige eeuw in onKunstenaar Ad Haring licht zijn ideeën achter het bronzen sculptuur persoonlijk toe aan de minister. Foto: Herman Zonderland

bruik. De toekenning vindt daarom met terugwerkende kracht plaats, vanaf de militaire inzet in Nederlands-Indië.●

HAARLEMMERMEER - me-pe­ lotons van de marechaussee, de politie Kennemerland, Zaanstreek-Waterland, Noord-Holland Noord en het Korps landelijke politiediensten hebben vorige week een grote oefening gehouden op de luchthaven Schiphol. Het ging er stevig aan toe. Oefendemonstranten werden verdeeld in twee rivaliserende groepen en maakten het de me-teams erg moeilijk om ze uit elkaar te houden. Ook kregen de pelotons opdracht het (brandweer) oefenvliegtuig Fire Fly te ontruimen, waarbij de ‘passagiers’ hevig verzet boden. Een ander deel van de realistische oefening speelde zich af op Schiphol Plaza en het plein voor de luchthaven. Dat leidde, ondanks dat het publiek vooraf goed was geïnformeerd, toch soms tot schrikreacties. De me-pelotons van de marechaussee oefenden met nieuwe voertuigen. Deze bieden betere bescherming - ze zijn steen- en molotovcocktailbestendig - en hebben meer ruimte. Er kan aan beide zijkanten worden inen uitgestapt. Het zijn dezelfde als waarover de politie beschikt,

wat ze onderling uitwisselbaar maakt. De training diende om de samenwerking tussen me-eenhe­ den van verschillende politie­ korpsen te oefenen en om el­kaars procedures te leren kennen. Er was voor Schiphol gekozen, omdat politie en marechaussee in die regio meer gaan samenwerken. Ook op het gebied van grootschalig optreden. Daarbij is de internationale luchthaven een van de belangrijkste objecten binnen dat gebied. Foto: Eva Klijn●

26 november I Pagina 2

SPEER zet stappen DEN HAAG - Het programma speer boekt vooruitgang. Op het otclog zijn onlangs nieuwe opleidingen gestart, op 20 november ging het tweede marineschip over op sap en sinds kort is een gegevensbeheerorganisatie om de sap-data te beheren.

Nieuwe werkgroep veiligheid

Defensie streeft naar effectie­vere missieondersteuning. Om dit te bewerkstelligen, werd speer in het leven geroepen. Sinds vorig jaar maken daartoe een aantal gedateerde softwarepakketten op financieel en materieellogistiek gebied geleidelijk plaats voor een geïntegreerd systeem van de firma sap. Wanneer het compleet is ingevoerd, werken alle Defensieonderdelen vrijwel overal op dezelfde manier en met betrouwbare, identieke gegevens. Na de minder zichtbare fase van ontwerp en bouw van een deel van het systeem, komt het programma inmiddels op stoom. Vorig jaar ging het financiële gedeelte van het sap-pakket (finad) al van start. Hiermee wordt bijvoorbeeld de jaarlijkse defensiebegroting voorbereid en uitgevoerd. Ook betaalt Defensie alle rekeningen met behulp van finad, en biedt het systeem beter zicht op de kosten die het ministerie maakt. Dit jaar zijn de opleidingen gestart in het gebruik van het materieellogistieke deel van sap, wordt het nieuwe systeem gevuld met de juiste gegevens en zijn twee fregatten als eerste operationele eenheden overgezet op sap.

Het Opleidings- en Trainingscentrum Logistiek (otclog) in Soesterberg biedt sinds kort alle speer opleidingen, van algemeen tot specialistisch. “Hoewel het niet zonder slag of stoot is gegaan, hebben we het opleidingspakket op tijd gerealiseerd voor de live gang van de nh90 helikopter”, aldus projectleider opleiding en training kapiteinluitenant ter zee Ronald Montijn. “Daarna ligt de focus op de invoering van sap bij de grondgebonden eenheden”, zegt kolonel Arco Solkesz, commandant van het otclog. Ir. Lex Hendrichs, directeur van de Defensie Materieel Organisatie, noemt de kwaliteit van de sap-data cruciaal voor Defensie. Deze worden namelijk defensiebreed op tal van werkterreinen gebruikt. Om dit te bewaken, is onlangs het Bureau Gegevensbeheer opgericht. Dat ziet toe op de kwaliteit en het beheer van de gegevens in sap. “Het bureau is dé spil in het bereiken van de juiste kwaliteit van gegevens en een voorwaarde om de doelstellingen van Defensie te bereiken”, benadrukt Hendrichs. Tweede fregat over

Na Hr.Ms. Van Speijk is vorige

DEN HAAG - Er wordt een werkgroep Internationale Veiligheid toegevoegd aan de brede heroverwegingen van het kabinet, die het takenpakket van Defensie in ogenschouw neemt. Het besluit volgt op een onderzoek naar de verhouding en overlapping van de heroverwegingen en de al eerder ingezette Defensieverkenningen, waarin ook wordt gekeken naar de toekomst van de krijgsmacht. In die verkenningen komen de toekomstige rol en taken van Defensie te staan voor de periode 2020-2030. De heroverwegingen richten zich op de periode tot 2015 en moeten concrete besparingen opleveren. De precieze opdracht van de werkgroep Internationale veiligheid heeft betrekking op de drie hoofdtaken van Defensie: het beschermen van de integriteit van het eigen grondgebied en dat van bondgenoten, het bevorderen van de internationale rechtsorde en stabiliteit en het ondersteunen van Nederlandse en buitenlandse civiele autoriteiten bij rechtshandhaving, rampenbestrijding en humanitaire hulp.●

Hendrichs: ‘Bu­reau Gegevens­beheer is es­sentieel om de doelstellingen van Defensie te bereiken.’ Foto: Leo van Hijkoop

Hr. Ms. van Amstel over op SAP. Foto: Peter Bijpost-AVDD

week ook Hr.Ms. Van Amstel, aangesloten op het nieuwe informatiesysteem. In navolging van beide mfregatten zullen stap voor stap alle onderdelen hun materieellogistieke systemen inruilen voor het defensiebrede standaard sap-pakket. Hiertoe is een migratieplanning gemaakt die loopt tot in 2014. Kapitein ter zee Hans Leeflang, projectleider voor de marine, zegt trots te zijn dat het tweede schip betrekkelijk geruisloos door alle voorbereidingen rolde. “Het bevestigt dat ons draaiboek werkt en dat we dit ook voor de volgende stappen in de zeeketen kunnen gebruiken. speer boekt resultaten. Veel mensen kijken belangstellend mee bij de marine. Ze doen leerervaringen op die we straks defensiebreed gebruiken. Het systeem en het aantal gebruikers groeien, volgend jaar gaan ook de luchtmacht en de landmacht de eerste eenheden omzetten naar sap.”●

Vlnr. KTZ Leeflang, VADM Van der Burg en KLTZ Luyckx snijden ter gelegenheid van de overgang op SAP met een SPEER de taart aan. Foto: AOOWDE Andreas Swiebel

Meer informatie over speer op intranet: Home >Portaal>Be­­drijfsvoering > Projecten>speer ●

Twee Nederlandse militairen NRFK tekent convenant met Defensie gewond VADM Van der Burg bezoekt de nieuwe SPEER- opleidingen op het OTClog. Foto: Maarten van Groenestijn

TARIN KOWT - Bij een aanslag met een Improvised Explosive Device in Uruzgan zijn zaterdag 21 november rond 10 uur lokale tijd twee Nederlandse militairen gewond geraakt. Ze patrouilleerden te voet in het Deh Reshangebied ten noorden van Tarin Kowt. De militairen zijn overgebracht naar het Role 2-ziekenhuis op Kamp Holland. Ze hebben inmiddels hun werkzaamheden hervat.●

DEN HAAG - Commandant der Strijdkrachten generaal Peter Van Uhm en de voorzitter van de Nederlandse Reservisten Federatie Krijgsmacht (nrfk) hebben 20 november een convenant getekend. Daarin worden kaders aangegeven waarbinnen steun en samenwerking tussen beide partijen mogelijk is. Voorbeelden hiervan zijn de Tweedaagse Militaire Prestatietocht, de Vierdaagse en schietfaciliteiten. De invoering van het nieuwe Reservistenbeleid in november 2005 heeft geleid tot een flinke

personele reductie. Defensie beschikte toen nog over tienduizenden ‘slapende’ maar wel aangestelde reservisten. Deze aantallen waren na het opschorten van de opkomstplicht niet meer nodig. Daarnaast leidde het nieuwe beleid tot reorganisatie en verdere professionalisering van de resterende reservisten. Door de daadwerkelijke inzet bij ondersteuning van de Defensieorganisatie is hun belang gestegen. In 2009 heeft men het beleid geëvalueerd en zijn bredere taken voor reservisten vastgesteld. Er ontstond behoefte om hen

VADM Van der Burg: ‘trots op het resultaat’. Foto: Maarten van Groenestijn

Het speer-programma zorgt voor de defensiebrede integratie en stan­daardisatie van de financiële en mate­rieellogistieke processen. Waar de krijgsmachtdelen in het materieellogistieke domein nu nog gebruik maken van eigen procedures en informatiesystemen, zullen zij in de toekomst allemaal zo veel mogelijk op dezelfde manier gaan werken, ondersteund door één systeem. Hierdoor is effectievere en snellere bedrijfsvoering mogelijk. De organisatie wordt eenvoudiger en goedkoper, wat uiteindelijk weer ten goede komt aan het joint optreden. Ongeveer 12.000 mensen gaan sap in hun dagelijkse werkzaamheden gebruiken.●

meer en langer uit te zenden en ook voor vervanging van uitgezonden collega’s in te zetten. Om die reden kwamen er 400 functies bij. Dit was mede aanleiding voor nieuwe afspraken met de nrfk. De bestaande taken, zoals ondersteuning van Defensie bij nationale taken, militaire taken en het invullen van specialistische functies tijdens uitzendingen, blijven ongewijzigd. De nrfk is een bundeling van twee belangenverenigingen voor reservisten; de Koninklijke Vereniging van Reserve Officieren

en de Algemene Vereniging van Reserve Militairen. De federatie kan met haar activiteiten bijdragen aan de vaardigheden van de-

ze reservisten en aan onderlinge uitwisseling van kennis en ervaring. Foto: Peter Wiezoreck●

26 november I Pagina 3

De stand van RMC West.

Namens DMO tekent souschef verwerving Ad van der Geijn (midden) een van de contracten.

Trouwe klant Defensie zoekt de beste spullen

Vervolg van pagina 1

ROTTERDAM - De tentoonstelling van de Stichting Nederlandse Industrie voor Defensie en Veiligheid (nidv) is in de 25 jaar van haar bestaan gegroeid van een zaaltje met twintig bedrijven tot een expositie met tweeduizend bezoekers en dik 130 standhouders. “We hebben er zelfs een zaal bij moeten nemen dit jaar”, meldde de nidv

trots.

TEKST: EVERT BROUWER FOTO’S: PETER WIEZORECK

Het knetterde en knisperde van bedrijvigheid en initiatieven op de vloer van Ahoy in Rotterdam. “Dit heeft de allure van een grote beurs zoals je die in het buitenland aantreft”, meende een bezoeker. De economische crisis gaat zeker niet voorbij aan de defensie-industrie, maar lijkt de internationale en

vooral de Nederlandse bedrijven te inspireren tot innovaties. De staatssecretaris prees niet alleen de nationale koopmansgeest, maar ook de inzet van voorzitter (en oud-staatssecretaris van Defensie) Jan Gmelich Meijling. Hij reist stad en land af om de vaderlandse industrie aan de man te brengen. De bewindsman roemde tevens de Maatschappelijke Inno­ vatie Agenda Veiligheid. “Het kabinet heeft ruim 50 miljoen euro uitgetrokken voor ondernemers die met technologische vernieuwingen de veiligheid in Nederland kunnen vergroten. Vier ministeries vinden elkaar hier: Defensie, Binnenlandse Zaken, Justitie en Economische Zaken. Samen werken we aan het oplossen van brede maatschappelijke veiligheidsvraagstukken. Vijfentwintig bedrijven hebben inmiddels voorstellen gedaan. Ik blijf rekenen op uw creativiteit en innovatief vermogen. Zodat onze krijgsmacht ook in de toekomst kan blijven werken op het hoogste technologisch niveau. Zodat onze militairen ook in de toekomst met het best mogelijke materieel kunnen werken. Of dat nu is op de versperde rails bij Barendrecht, in de brandende duinen van Schoorl of in de onrustige wateren van Somalië.” Naast de Vries volgde tijdens het jubileum nog een keur aan prominente sprekers, zoals minister Guusje ter Horst (Binnenlandse Zaken) en de voormalig secretaris-generaal van de navo,

Jaap de Hoop Scheffer. Deze liet zijn licht schijnen over internationale veiligheid en wees daarbij op de nieuwe ‘wapens’ die sommige landen hanteren. “Het dichtdraaien van een gaskraan naar Europa kan grote gevolgen hebben. Het is in feite bijna hetzelfde als het neerzetten van een tankbataljon aan de grens.” Hij prees de inzet van de mili­ tairen binnen de navo en hun loyaliteit. “Maar het bondgenootschap alleen kan niet de oplossing bieden in Afghanistan”, waarschuwde hij. De Hoop Scheffer vroeg ook regeringen om eerlijk te zijn. “Zeg niet dat het een wederopbouwmissie is, want dat is het niet. Er is wel enorm veel vooruitgang geboekt in het land.” Hij zei zich tevens niet te kunnen voorstellen dat Nederland op geen enkele wijze betrokken blijft in Afghanistan. Dan moet, zo betoogde hij net als staatssecretaris De Vries, de Nederlandse krijgsmacht wel over de beste spullen beschikken. De 130 leveranciers in de zalen vonden natuurlijk allemaal dat ze die hadden en hier en daar werd dat ook beloond met het ondertekenen van een contract.

Boven: De parttime militairen van CIMIC hadden het druk. Links majoor Le Fevre druk in gesprek, rechts majoor BrilJansen.

Bambi dmo was op de expositie vertegenwoordigd met een kloeke stand. “Industrie en partners in veiligheid - zoals politie, brandweer en Defensie - moeten elkaar hier goed in de ogen kunnen kijken”, aldus nidv-woordvoerder Mat Herben. “Ik sta elke

Rechts: Staatssecretaris De Vries nam de tijd om met de deelnemers aan de expo te spreken.

keer ook weer versteld van wat de bedrijven allemaal uitvinden.” Zo trok hij commodore Dré Kraak (Souschef Behoeftestellingen van de Directie Operationeel Beleid Behoeftestellingen) de tent van Ifex in, waar niet-dodelijke wapens stonden opgesteld. Waaronder een blussysteem voor helikopters. “Die gaan straks de bambi-bucket overbodig maken”, voorspelde de nidv’er. Natuurlijk mochten ook de winnaars van de Defensie Innovatie Competitie 2009 (System Soldaat in een virtuele wereld. Een ambulancebroeder (r) en (in pak) ritmeester b.d. Maarten Korting kijken gespannen toe.

for Asset Maintenance Management (samm) niet ontbreken. Vorige week zijn de bedenkers al door De Vries in het zonnetje gezet en dat werd bij de nidv nog eens dunnetjes over gedaan. Sergeant-majoor Jacco Dudink (School voor Vredesmissies) en sergeant Alex van der Schult, beiden verbindelaars bij de Koninklijke Landmacht, waren naar heel andere spullen op zoek. Op hun gebied bleek er voldoende voorhanden “Het gaat soms om kleine, maar niet onbelangrijke zaken”, legde Van der Schult uit. “Zoals mogelijk­ heden om berichtenverkeer tussen Defensie en civiele systemen goed uit te wisselen.” Dudink constateerde dat veel burgerbedrijven de militaire

eisen steeds vaker toepassen. “Wij gebruiken de spullen in de woestijn van Afghanistan en dan moeten ze wel tegen een stootje kunnen.” Beide militairen hielden ook even halt bij de stand van cimic, waar de majoors Hilde Bril-Jansen en Simon le Fevre, ritmeester Fred Koolhof en kaptein Robert van de Ven flinke aanloop hadden. “Zeker vijftien belangstellenden”, kon Le Frevre met trots melden. Van de Ven, in het dagelijks leven importeur van minerale grondstoffen, trok flink de aandacht in zijn vlekkenpak. “Net terug uit Afghanistan, een verrijking van mijn leven om te hebben meegemaakt”, liet hij iedereen weten.●

26 november I Pagina 4

Defensie Beleidsteam test besluitvorming DEN HAAG - Het Defensie Beleids Team (dbt) heeft onlangs geoefend. Onder leiding van plaatsvervangend secretaris-generaal Jeroen Sikkel boog het zich over een zogenaamd uit de hand lopende situatie in een Afrikaans land. Daar waren op dat moment Nederlandse militairen aanwezig om deel te nemen aan een jungletraining. Franse troepen hadden de Nederlandse commandant ter plaatse om hulp gevraagd na een geweldsescalatie als gevolg van recente verkiezingen. Het betrof een fictieve situatie die diende als scenario voor de jaarlijks terugkerende oefening, dit keer Purple Aster genaamd. De Directie Aansturen Operationele Gereedstelling (daog) van de Defensiestaf leverde de oefenleiding. De purple oefeningen dienen om het besluitvormingsproces te testen bij gebeurtenissen op internationaal niveau die gevolgen hebben voor Nederland, en met name voor Defensie. Het is daarbij van belang dat het dbt beschikt over de juiste kennis en kunde om de afhandeling van een calamiteit te coördineren en de daaropvolgende crisis te beheersen. Na een inleidende presentatie door het gespeelde hoofd

Rol DAOG

De cds is als corporate operator on­der meer verantwoordelijk voor het aansturen van het gereedstellingsproces van militaire eenheden bij de Operationele Commando’s. De daog vervult namens de cds deze rol. Daarmee vormt ze voor de operationele gereedstelling de schakel tussen de Bestuursstaf en de opco’s. Om als expeditionaire krijgsmacht optimaal voorbereid te kunnen zijn op inzet waar ook ter wereld, moeten eenheden hiertoe naar behoren zijn opgeleid, geoefend en getraind. Veelal is een doeltreffende aansturing van het gereedstellingsproces van de opco’s gebaseerd op standaard processen en regelgeving, maar regelmatig bestaat er behoefte aan maatwerk. daog draagt, naast de hiervoor genoemde taken, vanuit een operationele invalshoek bij aan functionele beleidsontwikkeling in de Bestuursstaf.●

Calamiteiten Actie Team werd er druk overleg gevoerd tussen de teamleden. Zij kregen hierbij ondersteuning van een rolspeler vanuit het Ministerie van Buitenlandse Zaken en kolonel Guiliano van der Voet, als militair adviseur werkzaam bij dit ministerie. Na zorgvuldige afwegingen op onder meer juridisch gebied en rekening houdend met Nederlandse belangen in een politiek gevoelige omgeving, werd gereageerd op gebeurtenissen die in het draaiboek waren opgenomen. Onverwachte wen-

...daar waren op dat moment Nederlandse militairen aanwezig om deel te nemen aan een jungletraining... Foto: Archief Defensiekrant

dingen in de veiligheidssituatie, de zogenaamde aanwezigheid van Hr.Ms. Johan de Witt in de buurt, zetten extra druk op het

Blik in de toekomst

Sinds 1995 is bij Defensie de aansturing van operaties stapsgewijs verbeterd. De cds is hiervoor verantwoordelijk en beschikt over een Defensie Operatie Centrum. Omdat joint operaties tegenwoordig eerder regel dan uitzondering zijn, zal dit worden omgevormd tot een permanent gezamenlijk hoofdkwartier, met daarin ook elementen van de operatie- en situatiecentra van de operationele commando’s. Hierdoor verbetert de aansturing van operaties nog verder en kunnen de operationele informatiestromen beter worden gecoördineerd. Op deze manier ondergaat de informatieverstrekking aan de politieke en de

dbt,

dat tijdens een tweede vergadering belangrijke beslissingen nam om te zorgen voor een juiste afwikkeling van de cala-

miteit. Ook komend jaar staat de oefening weer op de agenda.●

ambtelijke leiding eveneens een verdere verbetering. In het hoofdkwartier zal ook plaats worden ingeruimd voor vertegenwoordigers van andere departementen en civiele partners. De gereedstelling van de eenheden blijft in de eerste plaats de taak van de opco’s. Het gezamenlijke hoofdkwartier, dat naar verwachting in 2010 zal functioneren, levert een wezenlijke bijdrage aan een geïntegreerde aanpak van internationale missies: vanaf de planning tot en met de uitvoering en de afwikkeling. Het bevordert daarnaast de effectieve inzet van de krijgsmacht voor nationale taken.●

CDS markeert rol en positie onderofficier DEN HAAG - Comman-

Links: De CDS in gesprek met deelnemers en hun partners.

dant der Strijdkrachten generaal Pe­ter van Uhm heeft adjudanten van de vier krijgsmachtdelen onlangs een cursus­ certificaat overhandigd. Onder grote belangstelling van diverse geno-

Rechts: Generaal Van Uhm feliciteert adjudant Russchenberg.

digden, onder wie de partners van de adjudanten, werd hiermee de ‘Joint’ Tertiaire Vorming voor onderofficieren afgesloten. Deze opleiding is bestemd voor adjudanten die de functie van staf­adjudant binnenkort gaan vervullen of dat al doen. Zij hebben een belangrijke rol in de vorming en begeleiding van onderofficieren en jonge officieren. Door hun jarenlange ervaring beschikken ze over de benodigde kennis en inzicht om te kunnen adviseren over leiderschap en vaktechnische kwaliteiten. Deze raad brengen zij vaak direct uit aan de commandant van hun eenheid, maar ook op vele andere plekken in de Defensieorganisatie. Dit vormt een garantie dat de standpunten van ‘de onderofficier’ worden meegenomen in

de besluitvorming, waar en waarover dan ook. Naast deze adviserende rol hebben de staf­adjudanten de taak uit te leggen waarom, soms ogenschijnlijk onlogische, beslissingen worden genomen. Het programma van de Joint Tertiaire Vorming is erop gericht de kwaliteiten (competenties) met betrekking tot adviseren, coachen, coördineren en bewaken, bij de deelnemers verder te ontwikkelen. “Wij hebben vooral geleerd van elkaar”, aldus adjudant der mariniers De Jong tijdens zijn toespraak bij de afsluiting. Geen enge gedachte

De cds gaf in zijn rede aan dat de Joint Tertiaire Vorming uitstekend aansluit bij de manier van denken en werken binnen de krijgsmacht. “Joint is allang geen enge gedachte meer. Integendeel. Het bewijst dagelijks een kritische

succesfactor te zijn bij onze operaties.” Vervolgens deed Van Uhm een direct appel op de cursisten. “De druk op de schouders van het personeel is groot. U kunt door uw houding en optreden de eerste druk verlichten en de rol als onmisbare schakel in de ketting vervullen. Alleen als u doordrongen bent van deze complexe omgeving kunt u uw rol als mentor en begeleider van jongere collega’s vervullen.” Naast de certificaatuitreiking aan de deelnemers hief de cds de Commissie Positie Onderofficieren Krijgsmacht (cpok) op. Deze werd in 2001 opgericht door toenmalig Chef Defensie Staf luitenant-admiraal Luuk Kroon, na aanbevelingen uit de eerste nationale onderofficiersconferentie. Ze had tot doel de cds te adviseren over de rol en positie van de onderofficier. Behalve de krijgs-

machtbrede beleidsvisie daarop, vormt de Joint Tertiaire Vorming een van de concrete resultaten van de cpok. Omdat meeste doelstellingen gehaald zijn en de De staf­adju­ danten hebben onder meer de taak om uit te leg­gen waarom, soms ogenschijnlijk onlogische, beslissingen worden genomen. Foto: Gerben van Es-AVDD

onderdeeladjudanten integraal verantwoordelijk zijn voor het adviseren van de cds met betrekking tot de rol en positie van de onderofficier, is de commissie

wegens succes opgeheven. Zoals de cds het verwoordde: “De cpok heeft de status bereikt die elke commissie zou moeten bereiken, en dat is overbodig zijn.”●

26 november I Pagina 5

‘Een mooi resultaat’ Noël van Bemmel toont zich tevreden over de inhoud van Task Force Uruz­gan. Hij spreekt van een ‘mooi resultaat’. “We hebben klassieke thema’s naar boven ge­haald.” Van Bemmel vond het interessant te zien hoe alle deelnemers aan het Li­terair Trainingskamp ‘frank en vrij’ schreven. Al hadden de meesten een duwtje in de rug nodig en moest er een bepaald wantrouwen worden overwonnen. Daarna ging het pro­ject lopen en deden sommigen zelfs op advies van hun echtgenote mee. Op zijn beurt bracht Defensie in geen enkel verhaal veranderingen aan. “Het ministerie verdient een compliment voor de ruimte die het me gaf.” Met het verschijnen van Task Force Uruz­gan zit het schrijfproject en het Li­te­­rair Trainingskamp er allerminst op. Er kunnen namelijk nog steeds verhalen bij Van Bemmel worden ingeleverd (e-mail n.vanbemmel@volkskrant. nl) en er ligt materiaal op de plank waarvoor nu geen plek was. Van Bemmel garandeert niets, maar als het even kan gaan alle stories mee in de tweede druk. Wat hem betreft wordt die twee keer zo dik als de eerste.●

Foto: Arief Rorimpandey-AVDD

Militairen bundelen Uruzgan-ervaringen in boek

‘Wat een gruwelijk en keihard land is dit!’ DEN HAAG - “De twee pelotons vechten als tijgers en houden de ‘opposing military forces’ goed bezig. De verhalen liegen er niet om. Bij een luitenant van ‘viper’ wordt de kijker van z’n geweer geschoten terwijl hij ligt te richten. Een soldaat krijgt een schampschot over z’n neus omdat hij toevallig zijn hoofd wegdraait. Een heleboel voertuigen worden extra geventileerd. De lucht ziet zwart van de engeltjes.” Kolonel Hans van Griensven, oud-commandant van de ‘Task Force Uruzgan’, zette zijn ervaringen bij de Slag om Chora op papier en verfijnde de tekst in het Literair Trainingskamp. Zijn verhaal staat samen met indringende belevenissen van andere Afghanistangangers in het boek ‘Task Force Uruzgan’ dat afgelopen dinsdag verscheen. TEKST: JACK OOSTHOEK

Task Force Uruzgan, waarvan het eerste exemplaar afgelopen dinsdag naar staatssecretaris Jack de Vries ging, is een bundeling van verhalen van militairen over hun belevenissen in de zuid-Afghaanse provincie. Van vrachtwagenchauffeur tot piloot. Als ‘broedplaats’ voor alle verhalen diende het Literair Trainingskamp, een initiatief van Volkskrantjournalist Noël van Bemmel, met medewerking van Defensie. In diverse sessies voorzag hij de auteurs, samen met schrijver Arnon Grunberg, van tips om hun verslagen te verbeteren. Van Bemmel, die negen keer voor de Volkskrant in Uruzgan werkte, maakte daar veel mee, ‘maar nog veel meer niet’. Daarom stimuleerde hij militairen ook zelf over hun ervaringen te schrijven. “In het begin, in 2006, kreeg ik veel ‘aalmoezeniersverhalen’ binnen. 2007, toen de strijd in Uruzgan heftiger werd, leverde veel ‘kinetische’ verslagen op. Dat is ook niet goed voor de ‘mix’. Daarom vroeg ik alle inzenders zich te concentreren op het menselijk aspect. Alles bij elkaar geven de

artikelen de missie goed weer. Er wordt gelachen en gekankerd, gevochten en geknuffeld.” Volgens de Volkskrant blazen de schrijvende militairen een befaamd literair genre - berichten van het front - nieuw leven in. Steeds onoverzichtelijker

De artikelen laten aan duidelijkheid weinig te wensen over. Dat blijkt zonneklaar uit andere passages in het verhaal van Van Griensven. Op een morgen zit Foto: AVDD

hij in alle vroegte in de Operations Room. Buiten zet de Taliban een serieuze aanval in op controlepunten rond Chora. De situatie is onduidelijk doordat het contact met alle betrokken Afghanen via telefoontjes en tolken moeizaam verloopt. “Onze twee aanwezige pelotons vechten mee, maar de overmacht is al snel te groot om overal aanwezig te kunnen zijn. De verantwoordelijke Afghaanse veiligheidstroepen, milities en hun leiders vechten voor wat ze waard zijn, maar erg ongecoördineerd. In de loop van de dag wordt de situatie steeds onoverzichtelijker en komen er allerlei verhalen binnen van gevallen checkpoints, binnengedrongen Taliban en wreedheden op straat. Berichten bereiken ons dat broers van een checkpointcommandant voor zijn ogen uit de quala worden getrokken en op straat gekeeld. Op andere plaatsen worden vrouwen en kinderen de armen afgehakt en ze worden levend in brand gestoken om de strijders te dwingen zich over te geven. Wat een vreemd, gruwelijk en keihard land is dit!” Uiteindelijk beslechten de isaftroepen de Slag om Chora in hun voordeel, de Taliban blazen

de aftocht. Er is dan, volgens Van Griensven, Nederlandse militaire geschiedenis geschreven. Hij loopt rond met een gevoel ‘dat ik kan janken’. “Niet van verdriet, maar van de adrenaline en emotie. Het gebeurt niet. Wat zegt dat? Ben ik te veel betrokken, een machtswellusteling, een watje of gewoon menselijk? Ik ben gelukkig niet de enige. Het zal wel bij het beroep horen. Hopelijk komt er geen tweede Slag om Chora.” door het oog van de naald

Bedrijfsmaatschappelijk werker Jasper Gorissen beschrijft onder de titel ‘Zo werd Kaas een held’ de meer menselijke kant van het verblijf in Uruzgan. Kaas is de bijnaam van een militair die een zelfmoordaanslag door een passerende Afghaan als bij een wonder overleeft, doordat hij even daarvoor het pantserluik van het rupsvoertuig sluit. Een dag later treft Gorissen Kaas aan bij het gehavende voertuig. Een kleine schare ‘ramptoeristen’ slaat vanaf een afstand gade hoe de nieuwe local hero het pantservoertuig staat leeg te maken. “Ik was benieuwd hoe het Kaas verging, nu hij er een nachtje over had kunnen slapen. Kaas liep

Foto: Arief Rorimpandey-AVDD

met ontbloot bovenlichaam rond het voertuig. Van een afstandje leek het meer op een abstracte performance, dan op iemand die bezig was met onderhoudswerkzaamheden. Voor een beroepsmilitair zag hij er niet bepaald getraind uit. Een uitgezakte bleke buik hing over zijn riem. Zijn hele bovenlichaam zat bovendien onder de roetstrepen. Terwijl ik op Kaas afstapte deed ik mijn uiterste best om de juiste woorden te vinden als openingszin voor een gesprek. Maar hoe ik ook mijn best deed om een goede zin te formuleren, ik kon geen geschikte woorden vinden. Wat zeg je tegen iemand die door het oog van de naald is gekropen? Welke geruststellende woorden zijn er te verzinnen voor iemand die een afgerukt Afgaans lichaamsdeel in zijn handen heeft gehad? ‘Dit is fucked up, hè cap!’, begroette Kaas me met opgeheven armen. Er verscheen een cynische lach op zijn gezicht. Het was niet de meest poëtische beschrijving van de situatie, maar wel de enige accurate.”

Gorissen vraagt of hij kan meehelpen met het leegruimen van het voertuig. Kaas vindt het prima. “Wat een mafketel moet je zijn om jezelf op te blazen. Toch!? Dit is gewoon fucked up, hè cap.” “Dat is het zeker Kaas, dat is het zeker.”● Task Force Uruzgan, 176 pagina’s, is een uitgave van de Volkskrant en Uitgeverij Meulenhoff. Redactie Noël van Bemmel, met een inleiding van Arnon Grunberg. Prijs in de boekhandel M 17,95. ISBN 978 902 908 5472. Een deel van de opbrengst van het boek gaat naar Uruzgan, ter bevordering van de onafhankelijke journalistiek door Afghanen. Meer informatie op www.meulenhoff.nl●

26 november I Pagina 6

KORT INTERNATIONAAL NIEUWS DALLAS - Lockheed Martin heeft onlangs een succesvolle lancering mogen beleven van het Guided Multiple Launch Rocket System (gmlrs) over een recordafstand van 92 kilometer. De vlekkeloze test onderstreept recente verbeteringen van het systeem, die resulteren in een groter bereik, onder handhaving van de doeltreffendheid. Het gmlrs toont zich zeer effectief en betrouwbaar in Irak en Afghanistan, waar Amerikanen en Britten er meer dan twaalfhonderd hebben afgevuurd. Het is ontworpen voor het vernietigen van doelen met een hoge prioriteit op afstanden van 70 kilometer en meer. Tijdens de beproeving op White Sands werd de raket gelanceerd door een High Mobility Artillery Rocket System, dat per c-130 door de lucht kan worden vervoerd.

GMLRS vestigt afstandsrecord Tucano’s voor Paraguay ASUNCIÓN - De Paraguyaanse luchtmacht (fap) wil zes Super Tucano lichte gevechtsvliegtuigen (zie foto) aanschaffen. De fap heeft drie emb-312 bewapende lestoestellen in dienst en dat is meteen de hele omvang van de vastvleugelige luchtvloot, die men eind dit jaar hoopt te verdubbelen. De Paraguayanen zijn namelijk ver gevorderd in hun onderhanemb-314

Foto: Lockheed Martin●

delingen met Brazilië over de ruil van vijf van hun onbruikbare emb-326 Xavante lichte aanvals(straal)vliegtuigen en hun enige, eveneens onbruikbare, Boeing 707 transportkist voor drie overtollige emb-312’s van de Braziliaanse luchtmacht. Die heeft behoefte aan Xavante en 707 reserveonderdelen, dus beide partijen profiteren van deze deal. Foto: Embraer●

Nieuw wapen tegen piraterij VICTORIA - Het Unmanned Aerial Vehicle (uav) Reaper van General Atomics Aeronautical Systems opereert sinds kort vanaf de Seychellen. Onlangs vloog de Reaper, die onder het u.s. Africa Command (africom) valt, zijn eerste sortie in de strijd tegen de Somalische piraten. Hoeveel er precies worden ingezet, wil africom niet zeggen. Maar voor een continue waarneming van het gebied tussen de Seychellen en de Somalische kust, mq-9

een afstand van ruwweg 1448 kilometer, met constant één uav op patrouille, zijn er vier nodig. Behalve onbemande doen er ook bemande toestellen mee. Spanje heeft een p-3c naar Djibouti gestuurd en Frankrijk twee Atlantique’s, Duitsland zet een duo Orions in en Japan draagt eveneens twee maritieme patrouillevliegtuigen bij. Zo nu en dan zullen ook Amerikaanse p-3c Orions vanaf de Seychellen opereren. Foto: Brian Ferguson, usaf.●

M777 dondert voort HATTIESBURG - bae Systems heeft bestellingen mogen ontvangen voor nog eens 63 m777 houwitsers, waarmee het totaal op precies achthonderd komt. De Verenigde Staten kopen er 38 voor leger en mariniers, en Canada schaft er 25 extra aan

boven op het dozijn dat het al bezit. Beide landen zetten het wapen in Afghanistan in. De revolutionaire m777 weegt minder dan 4200 kg, half zoveel als conventionele 155 mm stukken, dankzij het gebruik van titanium en aluminium legeringen.

De houwitser kan onder meer de slimme Excalibur granaat, die in staat is een specifiek vertrek in een gebouw te raken, tot een afstand van 40 kilometer afvuren. Australië gaat vrijwel zeker 35 van deze kanonnen kopen.●

Astute het zeegat uit

BARROW-IN FURNESS HMS Astute, de nieuwste aanwinst van de Britse onderzeebootvloot, is begonnen aan haar proefvaarten. Deze klasse is aanzienlijk groter dan die van de voorgaande Trafalgars: ondergedoken kent ze een waterverplaatsing van 7400 tegenover net onder 5000. Ze heeft ook meer

Cobra’s naar Turkije ANKARA - De Verenigde Staten gaan eindelijk akkoord met de verkoop van Bell ah-1w Cobra gevechtshelikopters aan Turkije. Ankara had er twee jaar geleden al om gevraagd als overbrugging voor de t129 - de Turkse versie van de a129 Mangusta van Agusta Westland - die niet voor 2013 wordt verwacht. De Amerikanen weigerden toen, naar verluidt mede omdat de opdracht voor vijftig machines dankzij de eis voor de overdracht van technologie

wapens aan boord. Zes lanceerbuizen kunnen een mengeling van maximaal 36 Spearfish torpedo’s en Tomahawk kruisraketten afvuren; de Trafalgar-klasse doet het met respectievelijk vijf en 24. Voor de bemanning zal vooral het comfort tellen. Voor het eerst krijgen alle 98 opvarenden van de onderzeeboot een

eigen kooi. De nucleair aangedreven Astute zal zich in de lente van 2010 bij de vloot voegen. Het is de eerste nieuwe Britse onderzeeër in zeventien jaar en dat leverde zowel voor bouwer bae Systems als voor de marine problemen op, omdat veel kennis inmiddels verloren was gegaan.●

TEKST: WIEBREN TABAK

aan de neus van hun helikopterbouwers voorbijging. Washington heeft er nu in toegestemd een niet nader genoemd aantal uit de inventaris van het Korps Mariniers te leveren. Oorspronkelijk wilden de Turken er twaalf hebben, maar dat lijken er acht tot tien te worden. Ankara zou ze het liefst in 2010 al ontvangen, de Amerikanen geven echter de voorkeur aan 2011, wanneer ze zich uit Irak terugtrekken. Foto: Kristopher Wilson, u.s. Navy●

26 november I Pagina 7

...gezamenlijk optreden van alle muzikanten...

Dekaatjes

De vierde editie van YMSTW was dit jaar uniek, doordat Commandant Luchtstrijdkrachten luitenant-generaal Jac Jansen...

Muziekspektakel op luchtmachtbasis De Peel VREDEPEEL - De luchtmachtbasis De Peel heeft donderdag 19 november onderdak geboden aan de vierde editie van Young Musicians Spread Their Wings (ymstw). Tijdens dit evenement verzorgde het orkest van de Koninklijke Luchtmacht samen met tweehonderd jeugdige muzikanten, afkomstig van diverse fanfares en harmonieën uit de directe omgeving van de basis, een groot muziekspektakel. ...en CDA Tweede Kamerlid Raymond Knops tot de orkestleden behoorden.

In de ochtenduren gaven professionele musici van het orkest van de Koninklijke Luchtmacht diverse workshops. Het middagprogramma werd ingevuld door een geza-

menlijk optreden van alle muzikanten. Daarbij voerden ze, onder leiding van dirigent en medewerker van de Groep Geleide Wapens adjudant Maarten Rijs, diverse populaire muziekstukken uit voor familie, kennissen en militairen. De vierde editie van ymstw was dit jaar uniek, doordat Commandant Luchtstrijdkrachten luitenant-generaal Jac Jansen en cda Tweede Kamerlid Raymond Knops tot de orkestleden behoorden. Het doel van ymstw is het stimuleren van de muzikaliteit bij jongeren. Meer informatie over Young Musicians Spread Their Wings op www.youngmusicians.nl. Foto’s: Leonie van Helmond●

IN HET KORT F-16 vliegt 14.000ste ISAF uur

vliegbasis Gilze-Rijen, opereren vanaf Kandahar. Ze vliegen, samen met de ook tot het dhc behorende Chinook transporthelikopters van 298 squadron, sinds 2006 onafgebroken voor de isaf-missie in Afghanistan.●

KANDAHAR - f-16’s van de Nederlandse Air Task Force hebben 18 november het 14.000ste vlieguur voor de International Security Assistance Force gevlogen. Ze verlenen luchtsteun aan isaf-grondtroepen in heel Afghanistan. De toestellen en het daarbij behorende personeel van de Koninklijke Luchtmacht komen van de vliegbases Volkel en Leeuwarden. Op de vliegbasis Kandahar zijn momenteel vier f-16’s gestationeerd, waarvan twee beschikbaar voor Quick Reaction Alert taken. De jachtbommenwerpers opereren al vanaf 2003 in Afghanistan. Eerst vanaf de vliegbasis Manas in Kirgizië, daarna vanaf de Internationa­le Luchthaven Kabul en sinds november 2006 vanaf Kanda­har.●

Jubileumconcert Women Only

UTRECHT - Omdat het 65 jaar geleden is dat de eerste vrouwelijke militair in dienst kwam, presenteert het Luchtmachtorkest op 2 december een jubileumconcert voor Women only. Het concert, onder leiding van gastvrouw Karin Bloemen, wordt afgewisseld met korte filmpjes over vrouwen in de krijgsmacht. Ook het repertoire is helemaal Women only. Met songs als You make me feel like a natural Woman en een speciaal lied voor de Defensievrouwen. Locatie: Beatrixtheater in Utrecht. Aanvang 20.00 uur, zaal open vanaf 19.00 uur. Kaarten via: im.frankhuizen@mindef. nl. Geef uw naam, werknemers-id en adres door, dan krijgt u de kaarten thuisgestuurd. Na het concert is er een after party met dj Femke.●

UNMO’s verenigt u?

DEN HAAG - In Defensiekrant nummer 40 stond een oproep aan voormalig vn-waarnemers om hun interesse kenbaar te maken in een eventueel op te richten unmo vereniging. Volgens de initiatiefnemers vallen daar nadrukkelijk ook ecmm waarnemers, van wie het gros in voormalig Joegoslavië heeft gediend, onder. Alle waarnemers van alle missies zijn welkom. Mocht u belangstelling hebben, stuur dan een mailtje naar majoor Rob Burrij, RH.Burrij2@ mindef.nl.●

Herinneringsmedailles

ARNHEM - Honderd leden van het recentelijk uit Afghanistan teruggekeerde Provincial Reconstruction Team en het Police

Mentoring Team hebben 20 november hun ‘Herinneringsmedailles voor Vredesoperaties’ ontvangen. Het betrof een bijzonder gezelschap: militairen van alle krijgsmachtdelen, politieagenten en burgers, die in de periode april-september samen waren uitgezonden. De ceremonie vond plaats op het terrein van het Koninklijk Tehuis voor Oud-Militairen en Museum Bronbeek. De kerneenheid van het zevende prt was 11 Afdeling Rijdende Artillerie. Binnen het prt waren ook veel reservisten met voor de missie relevante specialismen actief. Het pmt maakt deel uit van het prt en richt zich op het opleiden, trainen en begeleiden van de Afghaanse politie. Deze eenheid werd gevormd door leden van de Koninklijke Marechaussee en politie. Militairen van 11 Tankbataljon zorgden voor hun beveiliging. Foto: Bart Nijs Fotografie●

Nieuwe commandant 13 Mechbrig

OIRSCHOT - Brigadegeneraal Michiel van der Laan neemt op 10 december het bevel over 13 Gemechaniseer­de Brigade over van ranggenoot Tom Middendorp, die Directeur Directie Operaties van de Defensiestaf wordt. Van der Laan vervulde vele functies binnen het operationele vakgebied, afgewisseld met stafbanen. Zo was hij in 2000 bij het 1ste Duits-Nederlandse Legerkorps als projectofficier verantwoordelijk voor de initiële operationele gereedstelling van het High Readiness Forces hoofdkwartier. Van oktober 2002 tot augustus 2005 diende hij bij 13 Mechbrig als commandant van 11 Tankbataljon. In deze periode werd hij uitgezonden als commandant van 11 Gemechaniseerde Bataljons­ taakgroep naar Bosnië. Later volgde een plaatsing bij de afdeling Integrale Plannen van de Defensiestaf. In juni 2006 werd hij hoofd van de afdeling Toekomstverkenningen van die zelfde Defensiestaf. Daarna was hij Chef Kabinet Commandant Landstrijdkrachten tot zijn recente uitzending naar Afghanistan. Op het hoofdkwartier van Regional Command South in Kandahar vervulde hij de functie van Director Stability.●

Zesde opleidingslocatie PCG-OK

SOESTERBERG - Luitenant-kolonel Bert Vingerhoed (plv. en luitenant ter zee 1 Hans Melkert (vertegenwoordiger czsk bij otclog) hebben onlangs de zesde opleidingslocatie van de Persoonlijk ComputerGebruik Opleidingen Krijgsmacht officieel geopend. De pcg-ok is een marineschool die aan alle zeven Defensieonderdelen opleidingen aanbiedt op het gebied van persoonlijk computergebruik. Hij viert dit jaar zijn 10-jarig bestaan, heeft in die periode ruim 45.000 cursisten opgeleid en is daarmee het groots­te opleidingsinstituut op dit vlak in de Benelux. De pcg-ok beschikte al over locaties te Den Helder, Assen, Oirschot, Den Haag en Amsterdam. De nieuwe plek op de Dumoulinkazerne te Soesterberg zorgt voor een nog betere bereikbaarheid voor de klant en tegen lagere kosten. Foto: Frank van Biemen● c-otclog)

heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst van een Dekaatje mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Op de envelop of in de e-mail graag ‘Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus 20701, 2500 ES Den Haag of [email protected], onder vermelding van naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer. Let op: de Defensiekrant wordt iedere week ook op internet gepubliceerd. Uw gegevens, zoals telefoonnummer en adres, kunnen door zoekmachines worden gevonden.

WONINGEN Te koop: Anna Paulowna, Saffier 18, vrijst. zeer ruime goed onderh. woning met garage. In rustige woonwijk nabij school,station en centrum. Bjr 2002, kavel 240 m², keuken met kookeiland, 4 slpkmrs, badkmr met whirlpool, linnenkamer. Vr.pr. F 339.000,- k.k. Zie www.funda.nl of bel 06 - 142 845 67. Te koop: Boskoop, Valkenhorst 12, tussenwoning met stenen garage. Kindvr. lo­catie, ca 35 automin. van Den Haag. Bjr 1969. Vloer- en gevelisolatie en (ged.) dakisolatie. Inh. ca 450 m³. Ind.: entree, z-vorm. woonkmr (spachtelputz), keuken. 1e verd.: badkmr, 3 slpkmrs, balkon. 2e verd.: overloop met wma, zolderkmr. Vr.pr. F 249.000,- k.k. Info: www.funda.nl of 0172 - 21 54 09. Te koop: Delfgauw (zh), Melkdrager­hof 143, 3-kmrappartement op 1ee verd. naast lift. Incl. kelderbox. Loopafst. bushalte en winkelcentr. Nabij uitvalsweg a13. Vr.pr. F 185.900,- k.k. Zie www.funda.nl Te koop: Den Helder, Marinapark 164, 3-kmrappartement. Hoek 1e verd. l-vorm. woonkmr met half balkon, open inb.keuken, vern. badkmr en toilet. Sier-openhaard, dubb. beglazing en laminaatvloer in woon­ kmr. Vr.pr. F 129.500,- k.k. A. i.o. Zie www. mulderbeheer.nl Te koop: Dordrecht, Kaperpad, 68, 3-laagse bovenwoning (90 m²) met 2 slpkmrs, zolder en 2 balkons. Groen uitzicht a/d achterzij­ de. Gelegen aan rand van centrum. 15 min. lopen van station. In 01/02 verbouwd o.a. badkmr en cv-install. Zie www.funda.nl Te koop: Eindhoven, Evreuxlaan 77 (Achtse Barrier), halfvrijstaande eengezinswoning. Perfect onderh., v.v. kunststof deuren en ramen. Bjr 1986. Kindvr. wijk. 10 km van Lpl Oirschot. Nabij uitvalswegen a2 en a50. Vr.pr.: F 235.000,- k.k. Info: 0499 - 37 20 88. Zie www.hilverdamakelaars.nl Te koop: Leeuwarden, Beetgumerstraat 37, starterswoning. Tuin op z, eigen achterom, moderne badkmr, hardhouten vloer, 2 rui­ me-, 1 kleine slpkmr. Rustige buurt, goed onderh. 3 km van vlb Leeuwarden, 5 min. van centrum Vr.pr. F 124.500.- k.k. Informatie www.funda.nl of 06 - 549 950 28.

DIVERSEN

Cougars klokken 4000ste ISAF uur

KANDAHAR - De Cougars van de Nederlandse Air Task Force hebben 21 november het 4.000ste vlieguur voor isaf geklokt. Vijf van deze transporthelikopters, afkomstig van 300 Squadron van het Defensie Helikopter Commando, gestationeerd op de

TNO oefent mee

RIJSWIJK - Onder de naam Autumn Guard heeft de Alpha Compagnie van 20 Natresbataljon van 19 t/m 21 november diverse terreinen van tno in bewaking genomen. Bijzonder aan de oefening was het meedraaien in het scenario van de bedrijfsbeveiliging en bedrijfshulpverlening, met als klap op de vuurpijl een grote ontruiming van alle medewerkers uit het hoofdkantoor in Delft. Hierbij waren ook brandweer en ambulancedienst betrokken. De kracht van de oefening school in de samenwerking met alle partners. Alle vier pelotons van de Alpha Compagnie waren bijna drie dagen in touw op tno-locaties in Den Haag, Delft, Ypenburg en Rijswijk. De Alpha is één van de vier compagnieën van 20 Natresbataljon, de eenheid voor de provincies Noord- en Zuid-Holland.●

Gezocht: Engelse-, Nederlandse- en knilem­blemen en rangonderscheidingstekens en uitrusting. Heeft u op zolder of bij familie nog iets liggen, waar u niets mee doet. Ik neem ze graag van u over. E-mail: PJA. [email protected] of 06 - 464 220 09. Te koop: Defensieboeken: Einde oefe­ ning-Kol. b.d. G.J. Felius; Van Korea tot Kosovo-sdu Uitg.; Met de blik naar het Oosten-kl 45-90-Sectie Mil. Gesch.; Naar Eer en Gewe­ten-G.J. Schüssler; Het Indië boek-Peter Boomgaard; 175 jaar KMar; De Gouden Zon-Willem Bevaart; 250 jr Genietroepen; Korps Rijkspolitie 45-94; 150 jr Generale Staf; 50 jr Regiment van Heutz. T.e.a.b. Tel.: 06 - 250 150 47 of mail [email protected] Te koop gevraagd: weekblad Jane’s Defence Weekly 2009. E-mail: peter.janissen@ chello.nl●

26 november I Pagina 8

DEN HAAG - Vertegen­ woordigers van de Koninklijke Luchtmacht hebben afgelopen maandag een testvlucht van een klm-toestel gevolgd. Defensie wil de komende jaren meer gebruik maken van duurzame energie, en de demonstratievlucht, waarbij één motor van een 747 op een mengsel van duurzame biobrandstof en traditionele kerosine draaide, vormde een interessante testcase. De burgerluchtvaart hanteert dezelfde uitgangspunten als Defensie: noch de veiligheid noch de operationele inzetbaarheid mogen onder het gebruik van biobrandstof lijden. Die gedachtegang valt terug te vinden in de Duurzaamheidsnota 2009. Deze leidraad op het gebied van milieu bestaat uit diverse thema’s, waaraan doelstellingen met praktische maatregelen zijn gekoppeld. Zo wil Defensie vanaf 2010 een energiebesparing van twee procent per jaar realiseren en moet vanaf 2012 het gebruik van elektriciteit, aardgas en huisbrandolie voor

Colofon De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de directie Voorlichting & Communicatie van het Ministerie van Defensie bestemd voor het gehele Defensiepersoneel. Hoofd Defensiemedia Ellen Eggink Eindredactie: Wiebren Tabak (070 - 339 78 05)

Defensie gaat voor duurzaamheid

Redactie: Evert Brouwer (070 - 339 78 04) Jack Oosthoek (070 - 339 78 01) Monique van Rijen-Bos (070 - 339 78 03) André Twigt (06 - 109 465 44) Redactiesecretariaat en administratie: Marianne Beck

Om de luchtkwaliteit te verbeteren, dient uitstoot van uitlaatgassen bij zowel bestaand als nieuw materieel te worden verminderd. Foto: Arief Rorimpandey-AVDD

verwarming van gebouwen honderd procent duurzaam zijn. Om de luchtkwaliteit te verbeteren, dient de uitstoot van uitlaatgassen bij zowel bestaand als nieuw materieel te worden verminderd. Naast het terugdringen van de co2-uitstoot heeft het milieuplan nog twee belangrijke speerpunten. Zo gaat men duurzaam inko-

pen. Met andere woorden: tijdens de verwerving wordt afgewogen welke ongewenste milieueffecten en kosten er tijdens de inzet en afstoting van diensten en goederen optreden en hoe je die voorkomt en reduceert. Milieumanagement (nummer 3) moet Defensie helpen om milieuaspecten structureel en aantoonbaar te

betrekken bij de dagelijkse gang van zaken. Het duurzaamheidsbeleid over de periode 2009 tot en met 2012 kost circa 80 miljoen euro. Een groot deel van de geplande maatregelen (om en nabij 35 miljoen euro) wordt binnen acht jaar terugverdiend door lagere energie-, water- en afvalkosten. De overige uitgaven zijn

nodig om onder meer te blijven voldoen aan de wet- en regelgeving, sanering van vervuiling uit het verleden en het verbeteren van de werk- en leefomgeving op en rondom defensieterreinen. De Defensie Duurzaamheids­ nota 2009 is een voortzetting van het milieubeleid dat sinds 1993 wordt gevoerd.●

Overheidsmanager van het Jaar DEN HAAG - Erik Heijdelberg is vorige week in de Ridderzaal in Den Haag uitgeroepen tot Overheidsmanager van het Jaar 2009. De jury prees Heijdelberg om zijn onbetwiste leiderschap, dat nodig was om twee totaal verschillende organisaties - het Pieter Baan Centrum en de Forensisch Psychiatrische Dienst samen te smelten tot het Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie (nifp), dat een wezenlijke bijdrage levert aan een zorgvuldiger rechtsgang en een veiliger samenleving. Dit jaar werd de prijs voor de 12de keer toegekend. Tijdens de uitreiking hield minister Eimert van Middelkoop een overheidslezing. Hij stelde in zijn betoog de kwestie aan de orde hoe het anno 2009 gesteld is met het primaat van de politiek en de

LEZEN & GAMEN

Assassin’s Creed-II klimt tot grote hoogten Zelfs een van de grote mensen bij concurrent Activision moest het bekennen: na de presentatie van ‘zijn’ Call of Duty zei Martijn Kroonstuiver uit te kijken naar de release van Assassin’s Creed ii. Er is de afgelopen maanden al heel wat naar buiten gekomen over ac-ii, dat de spanning alleen maar heeft verhoogd. Nog mooier is als een game die verwachtingen ook kan waarmaken. En dat is zeker het geval met deze succesuitgave van Ubisoft, dat in deze tweede editie een nieuwe hoofdrolspeler heeft gekozen. Met veel meer prettig spelende en spannende missies, waarbij de assassin (sluipmoordenaar) Ezio Auditore da Firenze meer doet dan muren beklimmen en zijn doelen uitkiezen. De ene keer fungeert deze middeleeuw-

weerstaanbaar maakt, zijn de prachtige beelden van de Italiaanse steden. Met name de missies in Venetië vormen een lust voor het oog en met de vele kanalen in de stad ook buitengemeen vermakelijk om uit te spelen. Dat er gedurende de game veelvuldig Italiaans wordt gesproken, zorgt welhaast voor

een vakantiestemming, maar die kan vakkundig (en letterlijk) de nek worden omgedraaid als je niet oplet. Assassin’s Creed ii, dat nauwelijks concurrentie kent in dit segment, is te verkrijgen voor ps-3, XBox-360 en pc. De prijs ligt tussen de 45 en 60 euro. Tekst: Evert Brouwer●

relatie met het daaraan dienstbare openbaar bestuur. Wat betekent de huidige grilligheid van het politiek systeem voor dat primaat en vervolgens voor de aansturing van het openbaar bestuur in Nederland? Hij gaf daarbij aan dat de politiek het in loyaliteit geven en nemen moet waarderen, evenals de interactie van politiek en bestuur, van de corporate spirit van een permanent onder spanning staande departementale organisatie, van de kwaliteit van haar ambtenaren en dat alles in dienst van de publieke zaak. Maar ook van een politicus die een goede parlementaire controle op het beleid cruciaal acht voor de kwaliteit van de politieke beslissingen en van de legitimiteit en doelmatigheid van de bureaucratie. De toespraak valt in zijn geheel te lezen op www.defensie.nl●

DEFENSIE EVENEMENTENKALENDER De verkorte versie van de Defensie Evenementenkalender vermeldt voor de komende tijd de volgende evenementen:

se edelman als koerier, de andere keer krijgt hij opdracht te vechten. Wat Assassin’s Creed echter on-

28 en 29 november: Sinterklaasspeurtocht, Marinemuseum in Den Helder 2 en 3 december: Korpsconcert 2009, Marinierskapel en Tamboers en

Pijpers, De Doelen in Rotterdam 13 december: Lezing: ‘Albert Kruyt, zendeling in Nederlands-Indië’, museum Bronbeek in Arnhem Voor meer informatie surf naar www.defensie.nl en klik via ‘Actueel’ op de link Activiteiten.●

Telefoon: (070) 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326 Defensiesite: www.defensie.nl E-mail: [email protected] Bezoekadres: Binckhorsthof Binckhorstlaan 135, 2516 BA Den Haag Postadres: Postbus 20703, 2500 ES Den Haag, MPC 58L De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken. Oplage: 41.000 Abonnementen: Per jaar H 13,61. Voor het buitenland H 15,88. Opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant (zie boven), in het geval van een dienstabonnement. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel. 0900 - 226 52 63 of www. aboland.nl, waarna een acceptgirokaart wordt toegezonden. Adreswijziging: Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het kost enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. Layout: Theo Olsthoorn (UnitedGraphics Zoetermeer BV, postbus 659, 2700 AR Zoetermeer) Druk: DeltaHage, Den Haag ISSN: 0167-0808