Aan de leden van de gemeenteraad Haarlemmermeer
Postbus250 2130 AG Hoofddorp Bezoekadres Raadhulsplein 1 Hoofddorp Telefoon 023 567 69 54 Telefax 023 563 95 50
Cluster Contactpersoon Doorkiesnummer
Beleid Jur Botter 6954
Uw brief
Ons kenmerk Bi~iage(n) Onderwerp
Verzenddatum
09.0406464\~b 1 Presentatie van de factsheet volwassenenonderzoek Volksgezondheid Haarlemmermeer
8 OECO ZVO9
Geachte heer, mevrouw, Op 14 december jl. is het 'Volwassenenonderzoek 2008 Kennemerland' gepresenteerd aan de wethouders Volksgezondheid van de tien gemeenten in deze regio, Voor iedere gemeente die hieraan heeft deelgenomen is een afzonderlijke factsheet samengesteld. De factsheet voor Haarlemmermeer treft u bijgevoegd aan. In het volwassenenonderzoek staan twee vragen centraal: "Hoe is de algehele gezondheid, leefstijl, sociale omgeving, woonomgeving en het gebruik van gezondheidsvoorzieningen van de volwassenen in de regio? En bij welke groepen komt ongunstig gedrag, ongunstige gezondheid en het ervaren van hinder vooral voor?" Een eerste analyse van de gegevens leert ons dat de gegevens uit 2008 ten opzichte van het vorige onderzoek van 2006 op hoofdlijnen geen grote verschillen vertonen. Maar omdat sommige data iets meer onderzoek vergen, kom ik daar begin 2010 bij u op terug. In het algemeen kan ik zeggen dat onze gemeente het goed doet, zowel in vergelijking met de cijfers in de regio alsook ten opzichte van de landelijke cijfers. Ik vind het belangrijk deze voorsprong te behouden en daarom is in de nota Lokaal Volksgezondheidsbeleid "Meer doen aan gezondheid" een aantal maatregelen opgenomen. Immers, voorkomen is beter dan genezen. Hoogachtend, Burgermeester en wethouder van Haarlemmermeer, namens dezen,
Wethouder Volksgezondheid, c.a.
GEMEEN-TE HAARLEMME17MEER
VQ"LWAS"fBNEEONDEERZ0EMGEMEENTE HAARLEMMERME" Een onderzoek naar de gezondheid en het welbevinden van volwassenen in de gemeente Haarlemmermeer: H E I ONDERZOEK de regio. Dit is te downloaden vanaf de website van GGD Kennemerland. Daarin is ook te lezen hoe het onderzoel< is uitgevoerd.Van de mensen in de regio die een vragenlijst hebben ontvangen (ruim 14.000), heeft 46% deze op papier of via internet ingevuld. D e uiteindelijke respons in Haarlemmermeer is 4 1 %.
In het najaar van 2008 heeft GGD Kennemerland een onderzoek uitgevoerd onder inwoners van 19 tot 65 jaar in I O gemeenten: Beverwijk, Bloemendaal, Haarlem, Haarlemmerliede en Spaarnwoude, Haarlemmermeei; Heemsl<erl<, Heemstede, Uitgeest, Velsen en Zandvoort. Het doel van ait onderzoek is inzicht te geven in de gezondheid, de leefstijl en het welbevinden van volwassenen. De belangrijkste onderwerpen en resultaten van de gemeente Haarlemmermeer zijn in deze factsheet samengevat. Waar mogelijk worden vergelijl
Tabel I toont de achtergrondgegevens van de inwoners van Haarlemmermeer, uitgesplitst naar de woonl<ernen Hoofddorp (I), Zwanenburg (2), Nieuw-Vennep (3) Badhoevedorp (4) en overige kernen (5).
Tube1 1 Achtergrondgegevens van de inwoners van de gemeenze Huarlemmermeer;uungegeven in %.
---
I
Geslacht
Leeftijd
Herkomst
1
Nederlandse Niet Nederlandse
Huishoudsamenstelling' Eenpersoonshuishouden tluishouden met thuiswonende
Inkomen & bezuinigen' PPC-n--$-,
/ Moeite hebben met rondkomen 'zu~nigt
tilen nie
--
Q ,
o
00% omdi
CC
op n n m a a een terren
-- -
pro-e-? eik-i
. p
I
1
51
50
5C
I0
84 16
/
81 9
49
1
94
6
1
84 l6
1
90
I4
O
1
9
18
1
19
1
59
1 5 9
1
20 6
3
1
16
L
57
1
17
1 5 5
n e UI4.n ei? en iite ,lre c2 e,-or*eer gt>*e"-'eneepa AC-oen
-- --
86
p p p p -
1
19
I
1 6 1
- -. -
Eigen ervaring gezondheid Zeven procent van de volwassenen ervaart de eigen gezondheid als matig o f slecht. Lichamelijke gezondheid Ruim vier o p de tien volwassenen is 'te zwaar': 34% heefî matig overgewicht en 9% ernstig overgewicht. Landelijl< is dit 36% en I I %. In de twee maanden voorafgaand aan het onderzoel< heeft 45% een verkoudheid, griep, voorhoofdsholte- o f oorontsteking gehad.Van de volwassenen gaf46% aan minstens één chronische aandoening te hebben. Het meest voorkomend zijn hoge bloeddrul<, ernstige o f hardnekkige aandoening rug en gewrichtsslijtage. Diabetes is bij 3% vastgesteld. Wanneer dit cijfer teruggerekend wordt naar het aantal volwassenen van 19 t o t 65 jaar; gaat het o m ruim 2.700 volwassenen met diabetes. In het afgelopen jaar leed I % aan één o f meerdere vormen van I
Landelijke cijfers voor diabetes en Ikanker zijn 4% en I %,
Psychische gezondheid In totaal heeft 10% van de volwassenen sombere of depressieve gevoelens, 5% is hiervoor onder behandeling, Een derde van de volwassenen heeft een matig risico o m een angststoornis o f een depressie te ontwil
Figuur I :Samenvatting van de uilkomsten voor lichumei~l<egezondheid.
ernstig overgewicht
diarree, baken huidinfectie infectie van nieren, blaas of urinewegen
hoge bloeddruk ernstige of hardnekkige aandoening rug gewrichtsslijtage diabetes kanker
1
Depressie en angst
i l i e t nsico voor het ontwikl<eler~va17een ungststoornis of depressie is nagevraagd met beilulp vun tien ondenuerpen overgevoelens zoals
i j
rusteloosheid en zenuwachtigheicl (K 10, /<essier psyci-iological distress scale). Per onderwerp kan worden cicingegeven hoe vria/< in de maand voorafqnand aan het onderzoek deze gevoelens voorkwamen.Voorbeeld van een vraagrHoe vauk voelde u a c h zeni:waclhti,g?
i1
: i j
1 Antwoordmogel~l
i
j
Figuur 2: Samenvarring van de uitkomsten voor psyc-hischegezondheid.
hoog risico angststoorn~sldepressie gegeneraliseerde angststoornis wel eens angstig (geen stoornis)
(zeer) ernstig eenzaam
LEEFSTIJL Voeding en beweging Veertien procent van de ondervraagden ontbijt op minder dan vijf dagen in de week. Aan de voedingsnorm van 200 gram groente en twee stul<s fruit per dag voldoet driekwart niet: 7 1 % eet onvoldoende groente en 75% onvoldoende fruit. In Nederland is dit ongeveer 80% en 70%.Van de volwassenen beweegt 56% niet voldoende volgens de Nederlandse norm voor gezond bewegen (minstens vijf dagen per week een half uur matig intensieve lichamelijl<e activiteit).Van de Nederlandse bevoll
33% niet aan de norm van 'verantwoord alcoholgebruil<'. Veertien procent geeft aan in het half jaar voorafgaand aan het onderzoek auto te hebben gereden na meer dan twee glazen alcohol gedronken te hebben.
i
i
1
1
i Alsoholgebruik
i l
Zware drinlcers rgn personen die minstens l /<eer per week 6 ofmeer g1t:ien alcohol per dag drinken. Gewoontedrinkers úrinken meer tfun 2 l gluren (mannen) ofmeer dan l (I gluren (vro~iwen)alcohol per weel<.De norm verantwoord «lcohol~ebruil
;
/
I meer dan 5 drinl<dogenper week l i e i meer dan 5 glazen per drinkdug, en in totaal niet meer dan 2 1 glazen per week. Voor vrouwen / i j geldt: niet meer dan 5 drinl
i
Figuur 3: Samenvatting van de uitkomsten voor Ieefstgi.
e e t onvoldoende groente eet onvoldoende fruit
SOCIALE OMGEVING Drugsgebruik In de vier weken voorafgaand aan het onderzoek heeft 3% cannabis gebruikt en l % harddrugs. Het landelijke cijfer voor cannabis is 3% en voor harddrugs I%. Onder cannabis vallen hasj, marihuana en wiet; onder harddrugs vallen amfetaminen, XTC, LSD, cocaïne en heroïne. Seksuele gezondheid Van de volwassenen heeft 83% een vaste sel<suele relatie. In het jaar voorafgaand aan het onderzoek heeft 4% minstens twee keer onveilig seksueel contact gehad. In de zes maanden voorafgaand aan het onderzoelt heeft 3% zich laten testen op geslachtszieldes zoals SOAIHIV. In Nederland heeft ongeveer 80% van de volwassenen een vaste seltsuele relatie. Van de Nederlandse mannen heeft 5% onveilig seksueel contact gehad en van de Nederlandse vrouwen 2%. Internet en gokken De onderzochte volwassenen gebruiken internet gemiddeld 5,5 uur per week voor privédoeleinden. Een vijfde van de volwassenen heeft in de afgelopen 12 maanden wel eens gegold. Van hen gold 14% minstens één keer per maand o f vaker. Onder gokken valt onder andere het bezoek aan casino's maar ooit pokeren en het Ikopen van krasloten.
Eenzaamheid Van de volwassenen voelt 36% zich matig t o t (zeer) ernstig eenzaam: 29% matig en 7% (zeer) ernstig eenzaam. Wanneer dit teruggereltend wordt naar het aantal inwoners van 19 tot 65 jaar, gaat het om circa 32.000 inwoners. Mantelzorg In het afgelopen jaar gaf 16% mantelzorg. Gemiddeld wordt ongeveer dertien uur per week aan mantelzorg gegeven.Van de totale groep volwassenen voelt I% zich zwaar belast door het geven van deze zorg. Landelijlte cijfers voor het geven van mantelzorg lopen uiteen van 9-1 3%. Het afgelopen jaar ontving 3% van de volwassenen mantelzorg (gemiddeld elf uur per week). Vrijwilligerswerk Bijna een h a r t van de onderzochte volwassenen doet vrijwilligerswerk Huiselijk geweld Zeven procent is ooit slachtoffer geweest van één o f meerdere vormen van huiselijl< geweld. Bij 4% is sprake van lichamelijl< geweld, bij 4% is sprake van emotioneel geweld, bij i% seksueel misbruik en bij I % ongewenste seksuele benadering.
Wonen De meeste volwassenen zijn tevreden over hun woning en woonomgeving. Het gemiddelde rapportcijfer voor de eigen woning is 8,3 en voor de woonomgeving 7,6. De woonomgeving scoort landelijk een 7,7.
In totaal Ikomt dit neer op ruim 55.000volwascenen.Geluidshinder komt met name door vliegtuigen (50%),bromfietsen (37%) en verkeer op wegen binnen de bebouwde kom (23%). Landelijk ondervindt circa 43% geluidshinder van verkeer eniof industrie. Daarnaast leidt geluidshinder bij 35% van de ondervraagden tot slaapverstoring, waarvan bij 30% in ernstige mate.
Vervoer Van de ondervraagden geefî 13% aan wel eens problemen te ervaren met vervoer wanneer ze ergens naar toe willen gaan. Milieuproblemen Acht op de tien volwassenen ervaart in hun woonbuurt minstens één milieuprobleem.Geluidsoverlast wordt met 39% als grootste milieuprobleem ervaren, gevolgd door hondenpoep (2 1 %) en luchtvervuiling (20%). Geluidshinder en slaapverstoring Bijna zeven op de tien (68%) volwassenen geeft aan enige vorm van geluidshinder te hebben,waarvan 30% in ernstige mate.
Figuur 4: Samenvatting von de uitkomsten voor woonomgeving.
geluidsoverlast hondenpoep luchtvervuiling enige vorm van geluidshinder geluidshinder vliegtuigen geluidshinder bromfietsen
1l
Blootstelling aan geluid
/
De hiiiciige geliiidss~eri<~es in onze woonomgeving veroorzul<eri voorol hinder en slaupverstoring. D~iurriaasti
i
leiden tol een verminderd prestatievermogen Blootstelling aan geiiiid I
i l
i
1
I
1
i bloeddrul< en daarmee tot huri- ei? vaatziel
j
G e u en ~ stofhinder Van de volwassenen ervaart 39% enige vorm van geurhinder; waarvan 12% in ernstige mate. Hinder van stof, roet enlof rooi< wordt door 24% ervaren, waarvan 10% in ernstige mate. Zowel geurhinder als hinder van stof, roet enlof rook Ikomt voornamelijl
Veiligheid Eén op de tien volwassenen voelt zich overdag wel eens onveilig; 22% voelt zich 's avonds enlof 's nachts wel eens onveilig en 15% heeft zijn uitgaansgedrag gewijzigd om t e voorkomen slachtoffer t e worden van een misdrijf Ruim een Iwart zegt dat er in de eigen wijk o f buurt plekken zijn waar ze 's avonds liever niet alleen komen.
Bezoek aan zorgverleners In het jaar voorafgaand aan het onderzoel< heeft 73% van de volwassenen contact gehad met de huisarts. Het meest was er contact met de tandarts enlof mondhygiëniste (83%). Landelijl< heeft 73% in het afgelopen jaar contact gehad met de huisarts en 78% met de tandarts. Ondersteuning bij de opvoeding Wanneer ouders behoefte hebben aan ondersteuning bij de opvoeding geven zij de voorl<eur aan schriftelijl<einformatie uit foldermateriaal enlof boekjes (14%) en persoonlijke informatie via het consultatiebureau, Centrum voor jeugd en Gezin (CJG) of de GGD (12%).
kon veel kooiinonoxide vei oorzaken Kooln?onoxrde kan by een hoge conccnlrolic lelden lol bewusieloosheici en /<«n de dood tot gevolg hebben Per jour sterven in Nrderlund geinicideld tien mensen uun een I
Zorg om milieu De helft van de volwassenen maak zich zorgen over hun gezondheid enlof veiligheid door invloed van de woonomgeving. De meeste onrust wordt veroorzaakt door het wonen aan een drukke straat en door het wonen in de buurt van hoogspanningslijnen.
Figuur 5 Bezoek aan zoigverleners
tandarts enlof mondhygienist
ezondheidsilorg enlof Algemeen MaatschappelijkWerk
O
10
20
30
40
50
60
70
80
90%
RISICOGROEPEN GEMEENTE HAARLEMMERMEER In tabel 2 wordt zichtbaar gemaakt bij welke groepen ongunstig gedrag, ongunctige gezondheid enlof het ervaren van hinder vooral voorl
vooral in de groep van midden opgeleiden voorl
Tabel 2 :Risicogroepen in de gemeente Haarlemmermeet:
I Totaal
Woonkern
1
boof&ot p
I
2
3
1
1
1
1
4
3
1
3
6
--
1
3
t
-
8
1
I2
Bacrc>ebedcr p
O let ige <erren
/
12
/
,,
37
35
46
j!
44
'46
1 3 1
1
1
6
8
1
7
37
1
5
8:
8
ii
I
E;
i3
i
1 6 6
COLOFON
T: +3 1 (0)23 789 1786 Vormgeving en drukwerk Sixtyseven, Bevewijk
De GGD voert regelmatig ondenoel<en uit in de regio. Rapporten en factsheets zijn te downloaden vanaf de website van de GGD.
1
C
In het volledige onderzoel<srapport 'Volwassenenonderzoek Uitgave Kennemerland 2008' zijn de resultaten van gemeente GGD Kennemerland,december 2009, w.ggdkennemerland.nl Haarlemmermeer t e vinden in relatie t o t de resultaten van de Tekst en figuren andere gemeenten in de regio, OOI< geeft het rapport jolanda ten Brinl<e,Saskia Mérelle en Regina Overberg (epidemiologen) aanbevelingen op regionaal niveau.Het rapport is t e downloaden Contact vanaf de website van de G G D (www.ggdl<ennemerland.nI), GGD Kennemerla~d,Epidemiologie Naar aanleiding van het rapport Ikunnen waar nodig lokale Postbus 55 14,2000 GM Haarlem aanbevelingen gedaan worden. E:[email protected]
ONDERZOEKEN IN D E REGIO
[
7
Bil 'Zwaar dr~nkei?','Ooii l a c h o r i r r b~iseliikgev~olo'ei?'He-komst' k m he: om kIe11~e aantallen %an.
HAARLEMMERMEER IN REGIO KENNEMERLAND
0
I
39
Zr aricrb~i~ NiC~.%-\'C~ire>
7
I
