jaarverslag 2005 - welstandscommissie - Haarlemmerliede en Spaarnwoude
09-06-2006 13:54:39
haarlemerliede koen.indd 1
2
haarlemerliede koen.indd 2
09-06-2006 13:54:39
Welstandscommissie Noord-Holland Zuid
Jaarverslag 2005 voor de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Stichting Welstandszorg Noord-Holland
3
haarlemerliede koen.indd 3
09-06-2006 13:54:39
4
haarlemerliede koen.indd 4
09-06-2006 13:54:39
Voorwoord Voor U ligt het jaarverslag 2005 van de welstandscommissie Noord-Holland Zuid voor de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude. De welstandscommissie, die bestaat uit door uw gemeenteraad benoemde leden, vervult een wettelijke taak op grond van de Woningwet. In het jaarverslag komt, zoals de Woningwet vereist, aan de orde op welke wijze de welstandscommissie toepassing heeft gegeven aan de in de gemeentelijke welstandsnota opgenomen welstandscriteria. Dat wil zeggen hoe wij als commissie de door uw raad vastgestelde welstandscriteria hebben gebruikt bij de beoordeling van bouwvergunningaanvragen. Het zou echter een gemiste kans zijn als wij de aan ons voorgelegde bouwinitiatieven alleen als incidenten zouden beschouwen. De stoet bouwplannen die aan ons voorbijtrekt en de discussies die daarover plaatsvinden, leveren een grote hoeveelheid kennis en inzicht op die voor de gemeente van belang is in het kader van een breder ruimtelijk kwaliteitsbeleid. Daarom willen wij in dit jaarverslag ook enkele grote lijnen en onderliggende ontwikkelingen aan de orde stellen. Meer dan de vorige jaren zullen wij in dit jaarverslag stilstaan bij de vraag wat de publieke betekenis is van de beoordeelde bouwplannen en de interventies van de welstandscommissie. Dat is immers de bestuurlijke relevantie van het welstandstoezicht. Van deze gegevens kan de gemeenteraad gebruik maken bij het evalueren en verfijnen van de welstandsbeleidsnota. Als welstandscommissie en welstandsorganisatie bedanken wij de gemeente en alle betrokkenen bij de bouwplannen die in het verslagjaar aan ons zijn voorgelegd, voor het vertrouwen en de prettige samenwerking. Wij hopen dat het welstandstoezicht op deze manier ook in de toekomst een bijdrage mag leveren aan de ruimtelijke kwaliteit van de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude. Wij zijn graag bereid om de gemeenteraad een toelichting op het jaarverslag en onze aanbevelingen te geven. Alkmaar, mei 2006 Drs. P.J. van Mourik, voorzitter van de welstandscommissie Noord-Holland Zuid Dr. ir. N. de Vreeze, directeur van de stichting Welstandszorg Noord-Holland
5
haarlemerliede koen.indd 5
09-06-2006 13:54:39
6
haarlemerliede koen.indd 6
09-06-2006 13:54:39
Inhoudsopgave 1- Welstand 2005 in vogelvlucht 2- Ruimtelijk kwaliteitsbeleid 3- Veel voorkomende plannen 4- Plannen met bijzondere publieke betekenis 5- Conclusies en aanbevelingen
7
haarlemerliede koen.indd 7
09-06-2006 13:54:39
8
haarlemerliede koen.indd 8
09-06-2006 13:54:39
1. Welstandstoezicht 2005 in vogelvlucht In dit hoofdstuk wordt een impressie gegeven van het reilen en zeilen van de welstandscommissie in 2005 en de manier waarop onze adviezen tot stand komen. De wettelijke taak van de welstandscommissie is het adviseren van het college van burgemeester en wethouders over de vraag of bouwplannen voldoen aan redelijke eisen van welstand. Die ‘redelijke eisen’ zijn vastgelegd in de door de gemeenteraad vastgestelde welstandnota. Het begrip ‘redelijke eisen van welstand’ verbindt de welstandsbeoordeling áltijd met de openbare ruimte. Het gaat immers om eisen die in relatie tot de bestaande of de gewenste kwaliteit van de openbare ruimte, redelijk genoemd kunnen worden. Het welstandsadvies is dus geen absoluut, objectief gegeven maar een beredeneerd oordeel over de manier waarop en de mate waarin een voorgenomen bouwwerk de openbare ruimte positief of negatief beïnvloedt. In het verslagjaar heeft de commissie dit uitgangspunt nadrukkelijk als uitgangspunt van de advisering genomen. Daarmee hopen wij duidelijk te maken hoe belangrijk de regie van het aanzien van de stad, de dorpskernen of het buitengebied is. Het gaat niet om de individuele ingrepen als zodanig maar om de samenhang of juist de gewenste diversiteit van het geheel. In de hoofdstukken 4 en 5 geven wij voorbeelden van dergelijke beoordelingen.
De welstandscommissie De welstandscommissie Noord-Holland Zuid is één van de 12 commissies die in NoordHolland werkzaam zijn onder supervisie van de stichting Welstandszorg Noord-Holland. De commissie adviseert de gemeenten Aalsmeer, Bennebroek, Haarlemmerliede en Spaarnwoude, Ouder-Amstel en Uithoorn. De leden van de welstandscommissie zijn benoemd door de gemeenteraad. welstandscommissie Noord-Holland-Zuid De commissie was in 2005 als volgt samengesteld: voorzitter: Drs. P.J. van Mourik, sociaal geograaf/planoloog te Broek in Waterland architectlid: Ir. H.A. Schuurman, architect te Amsterdam architectlid: Ir. A.H. Vermeulen, architect te Haarlem (tot 1 nov. 2005) Ir. C. Niestijl, architect te Amsterdam (m.i.v. 1 nov. 2005)
9
haarlemerliede koen.indd 9
09-06-2006 13:54:40
De commissie werd ondersteund door: S. Loos commissiecoördinator stichting WZNH Ing. J.P. Mendrik plantoelichter gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude De vergaderingen De commissie vergaderde dit jaar op de oneven maandagmiddagen in het gemeentehuis van Aalsmeer. De commissie veranderde in de loop van 2005 van vergaderruimte. De huidige zaal nr 011 is groter en representatiever. De huidige ruimte draagt bij aan de wens de vergaderingen een openbaar karakter te geven. De vergaderingen worden voorbereid door de gemeentelijke plantoelichter, de heer P.J. Mendrik. Hij stelt van te voren de agenda op, zorgt dat de planindieners geïnformeerd worden en is verantwoordelijk voor de plandossiers en de achtergrondinformatie over het beleid en de omgeving van het plan. De minimale informatie die de commissie nodig heeft bestaat uit de bouwaanvraag gegevens, de betreffende delen van de welstandsnota, indien van toepassing de ruimtelijke onderbouwing en de adviezen stedenbouw en de monumentencommissie. De commissie heeft dit jaar 4 keer een beoordeling moeten aanhouden vanwege onvoldoende informatie. Vaak ging dit over het ontbreken van details op de tekeningen, of om het ontbreken of onvoldoende aanleveren van gegevens over de omgeving van een bouwplan, zoals foto’s. Een voorbeeld hiervan betreft een aanvraag voor een uitbreiding van een woning aan Dillenburg te Halfweg. Er ontbraken bij de aanvraag goede tekeningen zodat de oude en de nieuwe situatie niet goed te vergelijken waren. De commissie kon de aanvraag op grond van deze gegevens niet beoordelen en heeft het plan aangehouden. De vergaderingen zijn openbaar tenzij dit het financiële- of een ander soort belang van een planindiener zou kunnen schaden. Er werd veel gebruik gemaakt van de mogelijkheid om bij de behandeling van het eigen bouwplan aanwezig te zijn en een toelichting te geven. In 2005 heeft de commissie bij 5 planbehandelingen, dat is 8 procent van het totaal, een planindiener aan tafel mogen ontvangen. Dat is een toename ten opzichte van 2004 met 4 procent. De toelichtingen zijn voor de commissie vaak verhelderend en andersom merken we ook dat het bijwonen van de beoordeling voor de planindiener informatief is. De bezoekers krijgen na afloop een evaluatieformulier mee dat zij desgewenst kunnen invullen en naar het bureau van de stichting WZNH kunnen sturen. Over de door ons beoordeelde plannen van de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude zijn op deze manier dit jaar geen klachten geregistreerd. Van de openbaarheid in de zin dat mensen uit belangstelling als toehoorder aanwezig zijn, werd in 2005 maar weinig gebruik gemaakt. Ook dit jaar kan hierover opgemerkt worden dat de openbaarheid van de vergadering niet goed te combineren is met de beveiliging van het gemeentehuis. Men moet begeleid worden van de receptie naar de vergadering, dit werpt mogelijk voor veel mensen een drempel op. Welstandsadviezen De commissie kan één van de volgende adviezen uitbrengen: • Akkoord: Het plan voldoet aan redelijke eisen van welstand en komt niet terug in de commissie. • Akkoord op hoofdlijnen: Wordt gebruikt bij principevoorstellen of pré-adviezen. De commissie staat positief tegenover de ontwikkeling. Dit plan komt in een later stadium terug bij commissie.
10
haarlemerliede koen.indd 10
09-06-2006 13:54:40
• Niet akkoord tenzij: Het plan voldoet niet aan redelijke eisen van welstand tenzij er een aantal duidelijk noembare kleine aanpassingen worden gedaan. De plantoelichter handelt dit zelf af. Het plan komt niet terug in de commissie. • Niet akkoord, schriftelijk advies: Het plan voldoet niet aan redelijke eisen van welstand en de commissie wil een definitief of duidelijk signaal aan B&W geven, of haar motivering uitvoerig op papier zetten. Dit negatieve schriftelijke advies wordt in ieder geval uitgebracht als de termijn voor de bouwvergunningaanvraag bijna voorbij is, ofwel het plan al drie keer voorgelegd is aan de commissie en er is geen vooruitgang merkbaar is. Omdat er in de praktijk behoefte was aan een mogelijkheid om een negatief advies niet meteen in een formele brief gericht aan burgemeester en wethouders te verpakken, werd in november 2005 de mogelijkheid van een tussenadvies in de vorm van ‘niet akkoord, nader overleg’ geïntroduceerd. Dit advies, dat nooit een eindadvies is, wordt slechts gebruikt in overleg met de plantoelichter. Het geeft de planindiener de gelegenheid zijn plan binnen de vergunningstermijn aan te passen. Planbehandelingen in cijfers In totaal hebben er in 2005 voor de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude 59 planbehandelingen plaatsgevonden, voor 55 aanvragen. Het aantal nieuwe aanvragen was 52 en het aantal aanvragen die als herhaling van of wijziging op plannen van voorgaande jaren voorgaande jaren naar voren kwamen was 3. De verdeling van het aantal behandelingen per soort aanvraag is als volgt: Soort aanvraag
Aantal aanvragen
Aantal behandelingen
Aantal herhalingen t.o.v. de aanvragen
bouwvergunning
36
39
8%
waarvan nieuwbouw
9
9
waarvan uitbreiding
22
23
waarvan gevelwijziging
2
2
waarvan monument
3
5
67 %
préadvies
11
12
9%
advies over reclame
5
5
advies over handhaving
3
3
Totaal
55
59
5%
7%
11
haarlemerliede koen.indd 11
09-06-2006 13:54:40
In vergelijking met de voorgaande jaren ontstaat het volgende beeld: 3 jaar bouwplanbeoordeling in Haarlemmerliede en Spaarnwoude
2005
2004
2003
aantal behandelingen
59 (100 %)
73(100 %)
63 (100%)
aantal nieuwe aanvragen
52(88 %)
52(71 %)
38 (60 %)
aantal herhalingen
7(12 %)
21(29 %)
25 (40%)
aantal préadviezen
12(20 %)
Het aantal nieuwe aanvragen is in 2005 gelijk gebleven .t.o.v. en 2004.Het aantal behandelingen is gedaald, omdat het aantal herhalingen is gedaald. In totaal hebben er dus in 2005 59 behandelingen van bouw- en reclameplannen plaatsgevonden. De beslissingen op deze aanvragen zijn als volgt verdeeld: Beslissing
2005
in %
2004
in %
akkoord
40
67 %
41
56 %
akkoord op hoofdlijnen
2
(16 % van de previsies)
niet akkoord tenzij
2
3%
17
23 %
niet akkoord
6
10 %
8
11 %
aanhouden
3
5%
7
10 %
Akkoord op hoofdlijnen is een beslissing die alleen bij préadviezen mogelijk is en is pas vanaf september 2004 toegepast. In 2005 werden er 52 nieuwe plannen behandeld. Daarvan waren er: - 36 bij de eerste behandeling akkoord. - 1 bij de eerste behandeling voorwaardelijk akkoord (niet akkoord, tenzij). Voor 37 aanvragen was dus slechts één behandeling nodig (71%). - 2 bij de tweede behandeling akkoord. - 1 bij de tweede behandeling voorwaardelijk akkoord (niet akkoord, tenzij). Voor 3 aanvragen waren twee behandelingen nodig (6%). - 1 bij de derde behandeling akkoord (2%). Aan de hand van deze cijfers kan worden gesteld dat bij 36(69%) van de 52 nieuwe plannen geen interventie van de welstandscommissie nodig is geweest. 16 plannen zijn aangepast naar aanleiding van de welstandsbeoordelingen en 3 plannen
12
haarlemerliede koen.indd 12
09-06-2006 13:54:40
zijn definitief afgewezen met een schriftelijk advies. Kwantitatief zit het grootste effect van welstandstoezicht dus in de plannen die meerdere keren worden behandeld en aangepast tot ze aan redelijke eisen van welstand voldoen. Dat effect is voor buitenstaanders niet altijd zichtbaar. Een klein deel van de herhalingen wordt veroorzaakt door wijzigingen in reeds goedgekeurde plannen. De kwaliteit van de welstandsadviezen Dit jaar is veel aandacht besteed aan de organisatie en de efficiëntie van de planbehandelingen en de kwaliteit van de adviezen. De stichting WZNH heeft een nieuw ‘format’ voor de schriftelijke adviezen beschikbaar gesteld en een intern programma opgezet om de inhoudelijke, juridische en redactionele kwaliteit van de schriftelijke adviezen en de vergaderverslagen te bewaken. Bovendien heeft de stichting onderzoek gedaan naar de kwaliteit van de (eigen) welstandsadviezen, waarbij werd geconcludeerd dat die kwaliteit ligt in: • de proportionaliteit van het advies: hoe verhoudt de ingreep van de welstandscommissie zich tot het belang en de betekenis van het bouwplan in algemene zin en het welstandsbeleid; • de inhoudelijke opbouw van het advies: is de argumentatie helder, is het advies juridisch houdbaar en begrijpelijk geschreven. • de procedure en het ‘gebruik’ van het advies: is het advies goed ingebed in de bouwvergunningprocedure, wordt er adequaat over gecommuniceerd met de direct betrokkenen en wordt het gehandhaafd. Alle leden van onze commissie zijn bij deze discussies betrokken. Wij hopen hiermee de professionaliteit én de klantvriendelijkheid van onze dienstverlening te garanderen. Bijzondere adviezen Bijzondere adviezen zijn alle adviezen die de commissie uit brengt over andere zaken dan vergunningplichtige bouwplannen, zoals (gevel)reclame en beeldkwaliteitplannen. In 2005 werd vijf maal over reclame advies uitgebracht, waaronder een aanvraag voor drie reclame-uitingen op een bedrijfsgebouw aan de Haarlemmerstraatweg te Halfweg. Het gebouw was gelegen in een industriële strook met bedrijfsgebouwen langs de Haarlemmerweg. De sneltoetscriteria in de welstandsnota staan 1 reclame-uiting per gebouw toe. Op grond hiervan voldeed de aanvraag niet. Gezien de omvang van het gebouw in relatie tot de acceptabele afmeting van de reclame-uitingen en gezien het industriële karakter van de locatie was de commissie echter van mening dat de aanvraag aan redelijke eisen van welstand voldeed. Jaarverslag en evaluatiegesprek met de portefeuillehouder Ons jaarverslag over 2004 is in mei 2005 verzonden aan de gemeente. De aanbevelingen opgenomen in dat verslag gingen over het onderhouden van de nota, en de betrokkenheid van de welstandscommissie bij de totstandkoming van stedenbouwkundige plannen en beeldkwaliteitplannen. Op 7 november 2005 heeft het evaluatiegesprek met portefeuilliehouder mevrouw E.J. van Hoogdalem plaatsgevonden (zie bijlage 1 voor het verslag van dit gesprek). Met betrekking tot de in het jaarverslag 2004 gegeven aanbevelingen werd het volgende besproken: Mevrouw van Hoogdalem maakt de stichting WZNH complimenten over de verschijningsvorm van het jaarverslag over 2004.
13
haarlemerliede koen.indd 13
09-06-2006 13:54:40
Voor het ter inzage leggen bij de raadscommissie zijn echter meerdere exemplaren van het jaarverslag benodigd. Bovendien zou het voor de gemeente efficiënter zijn als het evaluatiegesprek direct na het verschijnen van het jaarverslag zou plaatsvinden. De datum voor het volgende evaluatiegesprek wordt daarop vastgesteld op 19 juni 2006. Er zijn op dit moment twee grote ontwikkelingen in de gemeente, te weten de ontwikkeling van het CSM-terrein en de bouw van circa 300 woningen in Spaarnwoude. Aan de orde komt de procedure die de commissie hanteert als plannen in een vroeg stadium worden voorgelegd. In eerste instantie wordt het plan globaal (op hoofdlijnen) beoordeeld. Bij de definitieve aanvraag beoordeeld de commissie de diverse invullingen van het eerder voorgelegde plan. Contacten met de raad Omdat de welstandscommissie dit hele jaar heeft gewerkt binnen de door de raad vastgestelde beoordelingskaders, ligt het voor de hand dat de contacten tussen de raad en de commissie worden geïntensiveerd. Dat is in de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude niet het geval. In 2005 hebben geen raadsleden een vergadering van de welstandscommissie bijgewoond. De welstandscommissie heeft geen vergadering van de raad(scommissie) bijgewoond. De jaarlijkse excursie De commissie Noord-Holland Zuid organiseert ieder jaar een excursie in één van haar gemeenten, de commissieleden en de betrokken ambtenaren spreken elkaar op een informelere manier, de contacten met de wethouders en burgemeesters worden zo onderhouden, en er wordt kennis opgedaan van de locaties ter plaatse. De jaarlijkse excursie van de commissie en de plantoelichters en andere betrokkenen vond plaats op 24 november 2005. Er werd een bezoek gebracht aan de gemeente Uithoorn. Daarbij waren behalve de commissieleden ook de directeur van de stichting WZNH, de heer N. de Vreeze en alle plantoelichters aanwezig. Ook de burgemeester van Uithoorn, mevr H.L. Groen was een gedeelte van de dag aanwezig. De excursie voerde langs diverse projecten die reeds gerealiseerd zijn en werken die nog in aanbouw zijn. Er werd een rondleiding verzorgd door het V.B.A complex van de bloemenveiling waarvoor diverse bouwplannen in de commissie behandeld zijn, er werd een bezoek gebracht aan het Alkwin college, een middelbare school die uitgebreid is met een nieuw gebouw ernaast. Vervolgens bezocht het gezelschap een sportcentrum in een voormalige wateropslag. Dit plan werd door de commissie voorgedragen als ‘Plan van de Maand’ van de Stichting WZNH en gepubliceerd in het kwartaalblad ‘Oog’ nr. 1, 2005. Tijdens de lunch werd afscheid genomen van commissielid Anouk Vermeulen (architect).
14
haarlemerliede koen.indd 14
09-06-2006 13:54:41
2. Ruimtelijk kwaliteitsbeleid In dit hoofdstuk gaat de welstandscommissie in op het ruimtelijk kwaliteitsbeleid van de gemeente. Het spreekt voor zich dat daarbij veel aandacht uitgaat naar de gemeentelijke welstandsnota omdat elk welstandsadvies daarop gebaseerd moet zijn. Daarnaast betrekt de welstandscommissie in zijn overwegingen ook het monumentenbeleid, het beleid ten aanzien van stedenbouw, landschap en beeldkwaliteit en ten aanzien van de openbare ruimte. Het geven van een professioneel en kritisch kwaliteitsoordeel over ruimtelijke ontwikkelingen en stedenbouwkundige en landschappelijke plannen wordt steeds belangrijker omdat de verantwoordelijkheid voor de lokale en regionale ruimtelijke ordening in de Nota Ruimte nadrukkelijk bij de gemeenten wordt gelegd en tegelijk het initiatief voor ruimtelijke ontwikkelingen steeds vaker bij particulieren ligt. Eind 2005 heeft de stichting WZNH besloten een nieuwe welstandscommissie voor bovenlokale plannen en vraagstukken in het leven te roepen. Alle lokale welstandscommissies kunnen advies van deze commissie vragen. Ook kunnen gemeenten hun ruimtelijke plannen desgewenst rechtstreeks aan deze commissie voorleggen. De precieze gang van zaken zal in 2006 worden uitgewerkt. Welstandsnota In 2004 is het werken met de welstandsnota van start gegaan. Met name de hierin opgenomen gebieds- en objectgerichte criteria voor kleine plannen geven de plannenmakers meer inzicht vooraf in de mogelijkheden. Ambtenaren kunnen veel zelf afhandelen middels de zogenaamde sneltoetscriteria en de welstandscommissie heeft meer dan voorheen steun voor de uitvoering van haar taak. De welstandscommissie heeft bij alle planbehandelingen de welstandsnota gebruikt. Bij elke behandeling wordt vastgesteld welke welstandscriteria voor het betreffende plan gebruikt moeten worden. Vervolgens vindt de beoordeling plaats, waarbij de commissie in navolging van de welstandsnota altijd van groot naar klein werkt. De commissie begint bij de plaatsing van het bouwwerk. Binnen de mogelijkheden van het bestemmingsplan zijn vaak verschillende alternatieven mogelijk, die voor het aanzien van het bouwwerk in zijn omgeving een groot verschil kunnen maken. Vervolgens beoordeelt de commissie de massa’s en het volume, ook weer in relatie tot de mogelijkheden die het bestemmingsplan biedt. Daarna pas wordt ingegaan op de maten en verhoudingen in het bouwwerk zelf, de gevelindeling is hierbij een belangrijk punt. Tot slot worden materialen, kleuren en details beoordeeld. Het spreekt voor zich dat als een plan op een hoger schaalniveau niet akkoord is, de beoordeling van de meer gedetailleerde schaalniveaus meestal nog niet kan worden uitgevoerd. In het onderstaande wordt een kort overzicht gegeven van het gebruik van de verschillende categorieën van welstandscriteria. Concrete voorbeelden komen in de volgende hoofdstukken aan de orde. Sneltoetscriteria In de welstandsnota van Haarlemmerliede en Spaarnwoude zijn sneltoetscriteria opgenomen voor: • aan- en uitbouwen • bijgebouwen en overkappingen • dakkapellen • gevelwijzigingen
15
haarlemerliede koen.indd 15
09-06-2006 13:54:41
• • • •
erfafscheidingen reclames rolhekken, luiken en rolluiken antennes
Deze criteria zijn bedoeld voor een snelle welstandsbeoordeling die ambtelijk kan worden uitgevoerd. Plannen die aan deze criteria voldoen worden niet aan de welstandscommissie voorgelegd. Plannen die niet aan de sneltoets voldoen komen wel naar de commissie, die beoordeelt of het in het concrete geval verantwoord is de sneltoetscriteria los te laten en het plan te beoordelen op grond van de gebiedsgerichte of zelfs de algemene welstandscriteria. De commissie heeft de indruk dat dit in de praktijk uitstekend werkt. Een groot deel van de kleine plannen kan efficiënt door de behandelend ambtenaar worden afgehandeld. De precies geformuleerde regels over kleine plannen in de welstandsnota voorkomen onnodig veel ambtelijk en welstandelijk werk. Slechts de twijfelgevallen komen in de commissie, of plannen die door de omvang duidelijk niet voldoen aan de sneltoetscriteria. Een voorbeeld hiervan is de aanvraag voor de plaatsing van een tuinpoort aan de Van Meeuwenstraat in Spaarndam. Het plan voldeed niet aan de sneltoetscriteria zodat de aanvraag werd voorgelegd aan de welstandscommissie. De commissie kon niet akkoord gaan gezien het afwijkende kleurgebruik en het gesloten karakter van de poort. De commissie adviseerde het kleurgebruik terughoudend en de poort meer opengewerkt uit te voeren. Gebiedsgerichte welstandscriteria In de welstandsnota zijn gebiedsgerichte welstandscriteria op genomen voor: • Dorpsgezicht Spaarndam en kern Spaarnwoude bijzonder/beschermd • Dorpslint Haarlemmerliede bijzonder • Dorpskern Halfweg bijzonder • Lint Buitengebied regulier • Woongebied jaren ’30 Halfweg bijzonder • Seriematige dorpsuitbreiding regulier • Individuele dorpsuitbreiding regulier • Bedrijfsterrein regulier • Buitengebied regulier • Sport- en recreatiegebied regulier Deze criteria zijn bedoeld om een bouwplan in zijn context te kunnen beoordelen: hoe voegt het plan zich in zijn omgeving, levert het een bijdrage aan het aanzien van de openbare ruimte of doet het afbreuk daaraan. Voor de meeste plannen biedt de bestaande omgeving een goed beoordelingskader, wat overigens niet wil zeggen dat er alleen maar conserverende of zelfs historiserende plannen mogelijk zijn. De commissie heeft in 2005 veelvuldig gebruik gemaakt van de gebiedsgerichte criteria. Een voorbeeld hiervan betreft de aanvraag voor een uitbreiding van een woning aan de Spaarndammerdijk. De commissie kon niet akkoord gaan met omvang van het dwarsvolume aangezien deze te weinig ondergeschikt was ten opzichte van het hoofdvolume. De nok van het dwarsvolume zou naar het oordeel van de commissie minstens twee pannen onder de nok van de hoofdmassa moeten blijven. De commissie verwees hierbij naar de gebiedsgerichte criteria (gebied 9), waarin gesteld wordt dat wijziging in schaal, maat en stijl zorgvuldig dienen te worden afgestemd op het hoofdvolume. Voor de Dr. W. Nijestraat te Spaarndam werd een aanvraag voorgelegd aan de commissie voor de verbouw van een woning en de bouw van een kantoor. De commissie kon akkoord gaan met het voorgestelde hoofdvolume, maar plaatste kanttekeningen bij de
16
haarlemerliede koen.indd 16
09-06-2006 13:54:41
wijziging van het bestaande balkon. Deze wijziging betrof het dichtzetten van het balkon met metselwerk. De commissie wees op hetgeen gesteld wordt in de welstandsnota, bij de gebiedsgerichte criteria (gebied 6), waar onder de kop ‘architectonische uitwerking’ staat dat wijzigingen en toevoegingen in stijl en afwerking afgestemd dienen te zijn op het hoofdvolume. De commissie stelde dat metselwerk in dit geval onvoldoende aansloot bij de bestaande situatie. De commissie gaf de suggestie mee om het balkon uit te voeren met een materiaal dat beter paste bij de bestaande gevel van het pand. Het plan werd gewijzigd, waarbij de materialisatie van de gevels van het dichtgezette balkon in zwarte rabatdelen waren gewijzigd conform het toegepaste materiaal in de bestaand gevel van het pand. De aanvraag voldeed daarmee aan redelijke eisen van welstand. Objectgerichte welstandscriteria In de welstandsnota zijn objectgerichte welstandscriteria opgenomen voor: woonschepen en woonwagens. Deze criteria zijn bedoeld om, in aanvulling op de gebiedsgerichte welstandscriteria, een specifiek beoordelingskader te bieden voor bepaalde bouwwerken die in alle gebieden voorkomen. De gemeente kan hiermee het aanzien van deze objecten strak regisseren. De commissie heeft in 2005 één aanvraag waarop de objectgerichte criteria van toepassing waren behandeld. Dit betrof de aanvraag voor een woonschip aan de Penningveer. Deze voldeed aan redelijke eisen van welstand. Algemene welstandscriteria De in de welstandsnota opgenomen algemene welstandscriteria gelden voor elk bouwplan, maar zijn meestal niet nodig omdat ze zijn uitgewerkt in de vorm van de gebiedsgerichte en objectgerichte welstandscriteria. Als deze echter voor een concreet plan niet ontoereikend zijn, kan de welstandscommissie het plan ‘op zichzelf’ beoordelen op grond van de algemene welstandscriteria. Omdat dit altijd gaat om een uitzondering op de regel moet een dergelijke keuze goed worden gemotiveerd. De commissie heeft in 2005 geen plannen beoordeeld op basis van de algemene welstands-criteria. Welstandscriteria voor excessen De in de welstandsnota opgenomen criteria voor de beoordeling van excessen zijn bedoeld om initiatiefnemers van vergunningsvrije bouwwerken die in ernstige mate in strijd zijn met redelijke eisen van welstand, te kunnen aanschrijven. Het gaat hier dus om repressief ingrijpen tegen zeer detonerende vergunningsvrije bouwwerken. Alle andere handhavingvragen met betrekking tot vergunningplichtige bouwwerken worden beoordeeld op grond van de bovengenoemde ‘gewone’ welstandscriteria. De commissie heeft in 2005 diverse keren clandestien gebouwde zaken beoordeeld die in de vergadering ingebracht werden door de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude. Sommige ervan zijn vergunningsvrij gebouwd of aangebracht, zoals bijvoorbeeld de plaatsing van een airco op een dak aan de achterzijde van een woning aan het Burgemeester van Hövel tot Westervlierpad te Halfweg. Gezien de slechte zichtbaarheid vanaf de openbare weg concludeerde de commissie dat er geen sprake was van een exces en kon met de aanvraag in dit geval akkoord gaan. Monumentenbeleid Voor bouwplannen die betrekking hebben op een monument en/of een beschermd gezicht moet de gemeente advies vragen aan een monumentencommissie. De gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude heeft hiervoor een eigen monumentencommissie. De welstandscommissie wordt tevens betrokken bij deze beoordelingen. De commissie heeft in 2005 twee plannen met betrekking op monumenten behandeld.
17
haarlemerliede koen.indd 17
09-06-2006 13:54:41
In 2005 heeft een ontmoeting tussen de welstandscommissie en de monumentencommissie plaatsgevonden. Onderwerp van gesprek was onder andere het overlappingsgebied in het wederzijds werkterrein waar de twee commissies mee te maken hebben. Als voorbeeld werd besproken de planbehandeling van restaurant De Stal. De welstandscommissie keurde dit plan goed, waarna de monumentencommissie het alsnog afkeurde. Het is in het belang van de planindieners en de gemeente dat dit soort situaties vermeden worden. Hoewel de welstandsbeoordeling op andere aspecten richt, is het monumentenadvies een waardevol gegeven dat de welstandscommissie in haar beoordeling betrekt. De verwachting is dat nu de commissies met elkaar kennis gemaakt hebben er een betere afstemming zal plaatsvinden. Een andere aanvraag betrof het gedeeltelijk vernieuwen en veranderen van een fabrieksruimte op het CSM terrein. De commissie heeft kennis genomen van het verslag van de Monumentencommissie en was van mening dat het plan eveneens voldeed aan redelijke eisen van welstand. Stedenbouw, landschap, beeldkwaliteit Het ruimtelijk kwaliteitsbeleid van een gemeente is gebaat bij een goede overdracht van doelstellingen en ambities tussen de ruimtelijke ordening en de bouwactiviteiten. Met name bij de grotere ingrepen die de bestaande ruimtelijke structuur doorbreken zal de welstandscommissie in een vroeg stadium geïnformeerd moeten worden over het toe te passen beoordelingskader. In de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude verloopt het contact tussen de welstandscommissie en de afdeling stedenbouw/ruimtelijke ordening via de heer P. Mendrik. Het contact stedenbouw-welstand is van groot belang bij artikel 19-procedures. Zonder informatie over de ruimtelijke onderbouwing kan de welstandscommissie een dergelijk bouwplan meestal niet beoordelen. Van belang is daarbij dat in de ruimtelijke onderbouwing wordt aangegeven hoe het plan zich verhoudt tot het welstandsbeleid en wat de argumenten zijn voor een eventuele afwijking van de gebiedsgerichte welstandscriteria. Ontwikkelingsgebieden In de welstandsnota is een procedure opgenomen voor het vaststellen van welstandscriteria bij stedenbouwkundige plannen voor (her-)ontwikkelingsgebieden. Bij deze locaties biedt de bestaande omgeving geen referentie meer voor de welstandsbeoordeling. Het gaat in deze gevallen om ontwikkelingsgerichte ‘beeldkwaliteitachtige’ welstandscriteria waarmee de nieuwbouw kan worden beoordeeld. Na oplevering van het project kunnen deze meestal worden vervangen door of aangevuld met op beheer gerichte welstandscriteria (of valt het project gewoon onder de gebiedsgerichte criteria). In de gemeente Spaarnwoude en Haarlemmerliede is in 2005 verder gewerkt aan de ontwikkelingen op het CSM-terrein. De twee silo�s die een kantoorfunctie krijgen zijn behandeld in de welstandsvergadering, alsmede de hiervoor genoemde transformatie van de oude monumentale fabrieksruimten. Een andere grote ontwikkeling betreft het woningbouwproject SpaarneBuiten. Dit laatste plan is in 2005 schetsmatig aan de commissie gepresenteerd. Openbare ruimte De openbare ruimte omvat meer dan alleen de gevels van de gebouwen. Ook ontwerp, inrichting en beheer van straten, groengebieden en het landschap als geheel is van belang. De welstandscommissie neemt bij de beoordeling van bouwaanvragen altijd het ambitieniveau van de gemeente ten aanzien van de openbare ruimte, mee in haar overwegingen.
18
haarlemerliede koen.indd 18
09-06-2006 13:54:41
3. Veel voorkomende plannen In dit hoofdstuk worden enkele zaken gesignaleerd die in de bouwaanvragen van de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude vaak voorkomen. De veel voorkomende bouwplannen bepalen als de ‘som der delen’ in grote mate het aanzien van de stad, dorp of landschap. Voor de planindiener is dit soms moeilijk te begrijpen omdat het juist hierbij vaak om kleine ingrepen gaat. ‘Wie heeft daar nou last van?’ is een veelgehoorde opmerking. De commissie probeert altijd zorgvuldig met deze reacties om te gaan. Ook het afgelopen jaar gingen veel plannen over op- of aanbouwen, een dakkapel, of een berging. Zo werd aan de commissie de vraag voorgelegd of een zeecontainer als berging voor een sportcomplex aan redelijke eisen van welstand voldoet. De commissie oordeelde dat daarmee voorbijgegaan wordt aan ontwerpaandacht voor detaillering en dat zo een armoedig beeld ontstaat. De commissie gaf geen akkoord. Ook werd aan de commissie de vraag voorgelegd of het mogelijk was een “standaard” chalet als berging te plaatsen naast de kerk in Spaarnwoude Ook hier adviseerde de commissie negatief. Voor een achtertuin is een dergelijke berging mogelijk, maar niet naast een monument. De armoedige dakbedekking en de niet streekeigen detaillering passen niet in deze omgeving. De commissie gaf de suggestie mee dat een in traditioneel Hollandse detaillering uitgevoerde houten berging met een pannendakje wel passend zou kunnen zijn. Een voorbeeld van een dakkapel waar de commissie het afgelopen jaar aanvankelijk negatief adviseerde betreft een aanvraag voor een renovatieplan van een woonhuis aan de Spaarndammerweg. Een klein woonhuis werd op tekening voorzien van een relatief zeer grote dakkapel. De commissie wees op de tekst uit de welstandsnota waar aangegeven wordt dat dakkapellen ondergeschikt vormgegeven moeten worden. In de volgende vergadering werd het plan in afgeslankte versie aan de commissie voorgelegd. Ook in deze vorm toonde de dakkapel te dominant ten opzichte van het bescheiden hoofdvolume. Uiteindelijk werd de oplossing gevonden in een aanpassing van het materiaalgebruik. Door de dakkapel uit te voeren in het vlak van de gevel en met dezelfde gevelbehandeling werd deze onderdeel van het hoofdvolume. Het kleine huis kon zo toch aangepast worden aan moderne wooneisen, en voldeed aan redelijke eisen van welstand. Gevelwijzigingen van rijenwoningen, of voor twee onder één kap woningen kwamen het afgelopen jaar regelmatig voor. De moeilijkheid is hierbij gelegen in het feit dat de bestaande regelmaat in het totaalbeeld verstoord kan worden. Een voorbeeld hiervan betreft een aanvraag voor een uitbreiding van de entree van een woning aan de Jan van Geemstraat te Spaarndam. De aanvraag was geheel conform een eerder uitgevoerd plan voor de wijziging van twee entrees, die samen een symmetrisch geheel bleven vormen. Deze aanvraag betrof de helft van een van oorsprong symmetrische entreepartij. De commissie was niet positief over het opheffen van deze symmetrie maar kon toch akkoord gaan vanwege het beginsel van de zogenaamde ’trendsetters’. In dit geval woog de commissie het beginsel trendsetter zwaarder dan het ongewenste beeld van de ontstane asymmetrie.
19
haarlemerliede koen.indd 19
09-06-2006 13:54:41
4. Plannen met bijzondere publieke betekenis In dit hoofdstuk wordt een aantal voorbeelden gegeven van de beoordeling van plannen met een bijzondere publieke betekenis. Dit zijn plannen die in het oog springen door bijvoorbeeld de ligging, de uitstraling, de functie of de cultuurhistorische waarde. Voor de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude zijn de twee grote plannen die in ontwikkeling zijn van bijzonder belang. De voormalige suikerfabrieken op het CSM-terrein worden verbouwd, en tezamen met de toegevoegde nieuwbouw voor bedrijven en voorzieningen, zal het geheel een enorme toegevoegde waarde voor de bestaande omgeving vormen. De planvorming wordt regelmatig aan de welstandscommissie voorgelegd. Het totaalplan is het afgelopen jaar gewijzigd. Een verhoogd maaiveld met eronder ruimte voor parkeren is vervallen. Ondertussen gingen diverse deelplannen gewoon door, zoals de twee silo`s met kantoren, en de transformatie van de monumentale fabriekspanden. Welstandelijk gezien verdient het aanbeveling het - voor de nieuwe functies - ongewone karakter van de diverse industriële gebouwen als uitgangspunt te houden. Met de huidige betrokken partijen heeft de commissie er vertrouwen in dat dit zal gebeuren.
verbouwde silo’s, CSM-terrein
De andere belangrijke ontwikkeling betreft de bouw van circa 300 woningen bij Spaarndam, SpaarneBuiten. Hier is de functie van de bebouwing geheel wonen, eventueel aangevuld met woon/werkfuncties. Het totaalplan is het afgelopen jaar aan de commissie gepresenteerd. Het plan vertoont een opvallende diversiteit aan sferen en woonvormen. Laag voor laag (groen, infrastructuur, verblijfsgebieden, speelplekken, architectuur etc.) is op papier een basis gelegd voor een kwalitatief hoogwaardige woonomgeving.
20
haarlemerliede koen.indd 20
09-06-2006 13:54:42
5. Conclusies en aanbevelingen De ontwikkelingen binnen de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude bevonden zich het afgelopen jaar op twee schaalniveaus. Kleinschalig waren het plannen voor wijzigingen van en toevoegingen aan de bestaande woningvoorraad. De commissie oefende invloed uit op diverse plannen om het aanzien van de straten en wijken te behouden of te versterken. Het gaat om reclame, of een op- of aanbouw waarbij geadviseerd werd het plan zodanig uit te voeren dat het totaalbeeld van een bepaalde straat of wijk dat in de gebiedsgerichte welstandscriteria omschreven is, te behouden. De in de vorige paragraaf genoemde twee grote plannen vormen een programmatische schaalsprong. Ze zullen echter een aanwinst vormen voor de gemeente. De commissie volgde de plannen en verwacht voor het komende jaar hier veel ontwikkelingen. Ook dit jaar kan aanbevolen worden de welstandsnota goed te onderhouden en voor wat betreft nieuwe ontwikkelingen, zoals het CSM-terrein en Spaarnebuiten tijdig beeldkwaliteitplannen en welstandscriteria te formuleren die benodigd zijn voor de welstandsadvisering van de diverse invullingen die gaan komen.
21
haarlemerliede koen.indd 21
09-06-2006 13:54:42
22
haarlemerliede koen.indd 22
09-06-2006 13:54:42
Bijlagen 1. Verslag van het evaluatiegesprek met de portefeuillehouders 2. Curriculum-vitae van de commissieleden 3. Adressen
23
haarlemerliede koen.indd 23
09-06-2006 13:54:42
24
haarlemerliede koen.indd 24
09-06-2006 13:54:42
Bijlage 1 Verslag van het overleg met de portefeuillehouders Verslag evaluatiegesprek met de welstandscommissie d.d. 7 november 2005
Aanwezig: hr. P.J. van Mourik, mw. A.M. Vermeulen, hr. H. Schuurman, mw. C. Niestijl, hr. N. de Vreeze, hr. C.J. Wijnen, hr. R. Gratama, mw. E.J. van Hoogdalem, hr. J.P. Mendrik, hr. G.Braam, hr. R.P. Perquin, hr. Pieterman, hr. J.G.T. van Putten, mw. S. Loos
Opening De heer Van Mourik opent de vergadering en heet de aanwezigen welkom. Alhoewel mevr. Vermeulen de commissie per 1 november 2005 heeft verlaten om de commissie Zaanstad te versterken, is zij bij dit gesprek toch nog aanwezig. Caro Niestijl is sinds 1 november 2005 als architectlid werkzaam voor de commissie. De heer Van Mourik spreekt de hoop uit dat alle gemeenteraden hun goedkeuring aan haar benoeming zullen kunnen hechten.
Reacties n.a.v. de jaarverslagen Gemeente Aalsmeer. De heer Wijnen kan zich vinden in het jaarverslag. Er is één opmerking: De op pag.17 vermeldde Wilhelminalaan ligt niet in Aalsmeer. Ten aanzien van de ontwikkelingen rond de bestemming van de Watertoren deelt de heer Wijnen mede dat er geen uiterlijke wijzigingen aan de toren zullen worden aangebracht. De toren zal worden ingericht voor bezoekers. De heer De Vreeze informeert naar wat er in de gemeente gedaan wordt met het jaarverslag. In de gemeente Aalsmeer wordt het jaarverslag ter inzage gelegd. Gemeente Ouder-Amstel. De heer Pieterman merkt op dat de gemeente nu al een aantal jaren de jaarverslagen ontvangt en constateert dat deze er steeds beter uitgaan zien. Het is een beknopt, maar volledig verslag. Gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude. Mevrouw Van Hoogdalem vindt dat het verslag er steeds mooier gaat uitzien. Het verslag zou bij de raadscommissie ter inzage gelegd kunnen worden, maar dan zouden er meer exemplaren door de stichting verstrekt moeten worden. Mevrouw van Hoogdalem stelt voor het evaluatiegesprek kort na het verschijnen van het jaarverslag te laten plaatsvinden. Dit voorstel vindt bijval bij de aanwezigen en daarom wordt direct de datum voor het volgende evaluatiegesprek vastgesteld t.w. maandag 19 juni 2006. Vanuit de stichting WZNH zal t.z.t. nog een officiële uitnodiging worden verzonden. Voorts bestaat er onduidelijkheid over het begrip “trendsetter” De heer De Vreeze legt uit dat in een bepaalde buurt of wijk soms verbouwingen voorkomen, die een rommelig beeld veroorzaken. Als oplossing is in welstand het begrip trendsetter ontstaan. Dit betekent dat bij een bepaald type verbouwing (bijv. een dakkapel) de eerste dakkapel die goedgekeurd wordt, als de trendsetter voor volgende dakkapellen in deze buurt of wijk wordt beschouwd. Dit dient dan onderdeel in de welstandsnota en van het gemeentelijk beleid te zijn. Het betreft veelvoorkomende verbouwingsinitiatieven waarvan gezegd kan worden dat het aanbevelingswaardig is om een zekere regelmaat in deze verbouwingen te hebben. (esthetische regelmaat). Gemeente Bennebroek. De heer Braam is tevreden over het verslag en met name ook over de uitvoering. De heer Braam geeft aan voorstander van een trendsetterbeleid te zijn, maar spreekt tegelijkertijd zijn bezorgdheid uit dat dit tot starheid zal leiden.
25
haarlemerliede koen.indd 25
09-06-2006 13:54:42
Ervaringen met de werkwijze van de welstandscommissie in het licht van het dualisme en evaluatie van de welstandsnota. Gemeente Haarlemmerliede. Mevr. Van Hoogdalem deelt mede, dat er op dit punt in praktijk geen verschil met voorheen te merken is. Nadat de nota is vastgesteld, is deze nota in de Raad niet meer ter sprake geweest. Het welstandsadvies wordt bij de rechter echter zeer zwaar gewogen. Van het advies afwijken is niet zomaar mogelijk. De heer Van Mourik merkt op dat, (juist vanwege deze juridische kant) in de commissie daarom steeds meer aandacht aan de formulering wordt besteed. Gemeente Bennebroek. De heer Braam constateert dat de raad het onderwerp meer naar zich toetrekt. Dit leidt ertoe dat de Raad zich er te veel en te gedetailleerd mee bemoeit, waardoor zaken die in de commissie in de meest informele zin zijn langs geweest, vaak worden beschouwd als al definitief beoordeeld. De heer Van Mourik merkt op dat dit de indruk geeft dat welstand bepalend zou zijn voor wat er mag, terwijl het juist aan het College is om het oordeel van de commissie te volgen. Gemeente Aalsmeer. De heer Wijnen is van mening dat de nota nog jong is en dat men nog moet leren om er mee te werken. De heer De Vreeze bevestigt dit. In Zaanstad is nu de evaluatie van het werken met de nota uitgevoerd en ook daaruit blijkt dat men echt nog moet leren om met de nota te werken. In feite gaat de nota pas in de Raad spelen, als er knelpunten bij de bevolking ontstaan. Op de vraag, wat de Raad precies met de nota zou moeten in het kader van het dualisme, legt de heer Van Mourik uit dat de welstandsnota bij uitstek een voorbeeld is van een kadernota zoals deze in het duale bestel is bedoeld. De gemeenteraad stelt deze nota vast en het college, dan wel de wethouder, legt jaarlijst verantwoording af over de manier waarop het college met de nota is omgegaan. De heer Van Mourik is van mening dat de nota niet ingewikkeld is en dat het mogelijk is om er goed mee te leren werken. In de komende jaren zal de nota steeds verder geperfectioneerd worden. Volgens de heer De Vreeze zou informatie in het verslag van B & W aan de Raad kunnen gaan over bijvoorbeeld of alle adviezen van de commissie zijn overgenomen of dat hiervan is afgeweken, hoe is omgegaan met de sneltoetscriteria, wat het generale oordeel over de vastgestelde nota is en of er hiaten in het beleid zijn (bijv trendsetters), die door de gemeente zijn opgenomen. Dit verslag zou tezamen met het jaarverslag van de commissie aan de Raad gezonden kunnen worden. Ervaringen met het wettelijk voorgeschreven verslag Van de gemeenten Aalsmeer en Ouder-Amstel is een verslag ontvangen. De gemeenten Haarlemmerliede en Spaarnwoude en Bennebroek hebben dit jaar dit verslag nog niet gemaakt. Recente plannen waarover door de commissie is geadviseerd. Gemeente Aalsmeer. De heer Wijnen merkt op dat het werken met beeldkwaliteitplannen goed bevalt. Ook heeft men goede ervaring met het werken met het Q-team Oosteinde. Mevr. Vermeulen legt uit dat, ook al is zij geen lid meer van deze commissie, besloten is dat zij in het Q-team zal blijven. Voor grote plannen werkt het prettig om daarbij een vooruitgeschoven post van de commissie te hebben. Gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude. Mevr. Van Hoogdalem deelt mede dat er twee grote ontwikkelingen in gemeente zijn t.w. het CSMterrein en de bouw van 300 woningen in Spaarnwoude. Beide plannen zijn in een vroeg stadium ter kennisname aan de commissie voorgelegd. De vraag is hoe de commissie bij definitieve bouwaanvraag het plan nu beoordeeld. De vraag wordt gesteld of deze 1e beoordeling dan nog een rol bij de planbehandeling speelt. De heer Mendrik merkt op dat als een plan in vooroverleg wordt getoond, het plan nog in een globaal stadium verkeert. De beoordeling van de invulling van het plan is voor het vervolg. Van elke bijeenkomst worden verslagen gemaakt, waarop teruggegrepen wordt bij een volgende behandeling. Mevr. Vermeulen constateert dat plannen weliswaar in een vroeg stadium aan de commissie worden voorgelegd, maar dat het dan vaak heel lang duurt voordat het plan opnieuw aan de commissie wordt voorgelegd. Vaak is dat zelfs meteen de definitieve bouwaanvraag. Het is van belang dat de commissie de ontwikkelingen in het plan goed kan volgen.
26
haarlemerliede koen.indd 26
09-06-2006 13:54:43
Gemeente Bennebroek. De heer Braam deelt mede dat een aantal plannen in een vroeg stadium aan de commissie is voorgelegd. De commissie kon met deze plannen instemmen. Dit is in de Raad verkeerd opgevat nl. alsof de commissie al definitief akkoord was met deze plannen. Wellicht is het mogelijk plannen die in een dergelijk stadium aan de commissie worden voorgelegd informeler te behandelen. Vervolgens vraagt de heer Braam zich af of de stedenbouwkundige deskundigheid/of bevoegdheid van de commissie voldoende gedefinieerd is. De heer De Vreeze merkt op dat welstand ook over stedenbouw gaat, maar dat welstand wettelijk gezien aan de vergunningskant zit. Daartussen zit nog het bestemmingsplan waarover een welstandscommissie niet bevoegd is te oordelen. Het kan zijn dat de architecten in de commissie belangstelling hebben voor de stedenbouwkundige situatie, maar men dient met grote terughoudendheid hier reacties op te geven. Een commissie vraagt ook vaak bij knelpunten of de stedenbouwkundige het plan heeft gezien. Gemeente Ouder-Amstel. De heer Pieterman deelt mede dat het stedenbouwkundige plan voor Ouder-Amstel-Zuid binnenkort aan de commissie zal worden voorgelegd. Ook de verdere invulling zal tijdig aan de commissie worden voorgelegd. De heer Pieterman vraagt zich af op wat voor gronden de commissie besluit om gebruik te maken van de algemene criteria. (Voorbeeld het plan aan de Brugstraat (beschermd dorpsgezicht). De heer De Vreeze licht toe dat dit afhankelijk is van de situatie. Het is een kwestie van interpretatie en een keuze die de commissie kan maken. Een ander plan voor het doortrekken van dakopbouwen was volgens het bestemmingsplan mogelijk. Toch bleek bij de rechter dat de argumentatie, op grond waarvan de commissie in afwijking met de nota toch akkoord ging met de aanvraag, aan het dossier toegevoegd had moeten worden. De heer Van Putten zal de commissie nog eens uitgebreid informeren over het verloop van dit plan. Openbaarheid van de vergadering De stichting WZNH heeft twee jaar geleden een evaluatieformulier ingevoerd met het doel na te gaan hoe een contact met de welstandscommissie wordt ervaren. Uit de nu inmiddels 150 terugontvangen formulieren blijkt dat het overgrote deel (ongeveer130) positieve reacties zijn. Dit is boven verwachting gezien de reacties over welstand in het algemeen. De heer De Vreeze merkt op het belangrijk te vinden dat mensen vriendelijk en netjes worden behandeld en geïnformeerd worden over wie er in de commissie zitting hebben. In het verleden was dit lang niet altijd gebruikelijk. Volgens mevr. Vermeulen kan het verschil in de uitkomst van de formulieren en de algemene mening in de samenleving verklaart worden uit het feit dat deze evaluatieformulieren alleen aan bezoekers worden uitgereikt. Deze groep ervaart ook echt dat zij door de commissie serieus genomen worden Er ontstaat wellicht een ander beeld als alle planindieners die een welstandsadvies hebben ontvangen benaderd zullen worden. De heer De Vreeze deelt in aansluiting hierop mede, dat in 6 gemeenten door de stichting een onderzoek wordt gedaan naar bevindingen van burgers met betrekking tot de welstandsadvisering. Dit rapport komt binnenkort uit. De heer Van Mourik merkt op dat ten aanzien van bezoekers de commissie en de plantoelichters zeer op elkaar zijn ingesteld in de zin van verzorging en het maken van ruimte aan de tafel. De commissie zelf probeert de bezoekers altijd zo goed mogelijk te woord te staan binnen de ingeplande tijd. Voorts is het van belang dat bezoekers serieus genomen worden. Er is bovendien een verschil of de bezoeker een burger of een architect is. In het geval van een burger kan het zijn dat de commissie haar oordeel uitgebreider moet toelichten. De heer De Vreeze deelt mede dat in het licht van de openbaarheid de stichting in het komende jaar onderzoek wil doen naar de mogelijkheid om de verslagen beschikbaar te maken voor particulieren, door deze bijvoorbeeld op de website te zetten, of een link op de website op te nemen naar de website van de gemeente. De heer De Vreeze vraagt de mening van de aanwezigen hierover. De heer Mendrik deelt mede dat het verslag al op de website van de gemeente staat. De agenda nog niet. Een punt van aandacht is, hoe dan met plannen die niet openbaar zijn, wordt omgegaan (bijv. gevallen van handhaving of aanschrijven) . Aanbevelingen aan de commissie voor de toekomst. Gemeente Aalsmeer. De heer Wijnen benadrukt belang te hechten aan een juist gevolgde procedure bij de behandeling van monumentenplannen. Hierover ontstaat soms verwarring als de monumentencommissie een
27
haarlemerliede koen.indd 27
09-06-2006 13:54:43
plan heeft beoordeeld en de Rijksmonumentendienst wijkt in haar oordeel hier geheel vanaf. Dit was bijvoorbeeld het geval met de plannen voor de Watertoren in Aalsmeer, waar de monumentencommissie akkoord was en de Rijksdienst het plan afkeurde. De heer De Vreeze legt uit dat als een gemeente een eigen monumentencommissie heeft de Rijksdienst formeel niets te zeggen heeft. Binnenkort zal er voor de Rijksdienst een nieuwe functieomschrijving komen, waarbij de dienst als een kenniscentrum zal gaan functioneren. Rondvraag • De heer Schuurman vraagt zich af hoe het staat met de evaluatie van de welstandsnota’s. De heer De Vreeze geeft toe dat er een zekere traagheid is waar te nemen bij het implementeren van het werken met de nota. Dit blijkt in het hele land het geval te zijn, zoals blijkt uit een onderzoek dat bij commissies elders in het land is gedaan. Het valt op dat veelal nog op de oude manier wordt gewerkt. Evaluatie van de nota is dan ook nog niet echt aan de orde omdat er nog zo weinig mee wordt gewerkt. De stichting WZNH heeft er een jaar voor uitgetrokken om iedereen ervaring te laten krijgen met toepassing van de nota bij de planbeoordeling. Inmiddels zijn een aantal gemeenten bezig om e.e.a. te evalueren (o.a. Haarlemmermeer). De stichting heeft de afgelopen zomer een aanbieding voor het evalueren van de nota aan de gemeenten doen uitgaan, maar hierop zijn weinig reacties gekomen. De heer Mendrik deelt mede de kosten in deze offerte voor kleine wijzigingen te hoog te vinden. De gemeente Aalsmeer stemt hiermee in en deelt mede nu zelf de nota op kleine punten aan te passen. De heer De Vreeze geeft aan deze opmerking eerder vernomen te hebben en zegt toe hieraan aandacht te zullen schenken. • De heer De Vreeze deelt mede, dat de stichting WZNH bijna klaar is met een nota over gemeentelijk reclamebeleid, welke in samenwerking met de provincies Zuid-Holland en Zeeland is opgesteld. Deze nota kan als instructie voor gemeenten dienen over wat reclamebeleid is, waarop het gericht kan zijn en hoe reclamebeleid geïmplementeerd kan worden. De heer Wijnen geeft aan dat de gemeente Aalsmeer bezig is zelf een dergelijke nota op te stellen. De heer De Vreeze biedt aan de genoemde nota, als deze gereed is aan belangstellende gemeenten toe te sturen. De heren Wijnen, Pieterman en Braam en mevr. Van Hoogdalem nemen graag kennis van deze nota. Afsluiting De heer Van Mourik dankt de aanwezigen voor de grote inbreng en sluit de vergadering. De aanwezigen worden uitgenodigd voor de lunch.
28
haarlemerliede koen.indd 28
09-06-2006 13:54:43
Bijlage 2 Curriculum-vitae van de commissieleden Curriculum vitae (verkort) P.J. van Mourik Hage Weer 1 1151 EN Broek in Waterland Geboren: 1952 Loopbaan Directeur organisatie-adviesbureau ALERT consult bv, Brouwershaven/Broek in Waterland Directeur Stadsontwikkeling en Beheer en loco-secretaris, Gemeente Zwolle Directeur Stadsontwikkeling en Beheer en loco-secretaris, Gemeente Beverwijk Projectleider Grootstedelijke Projecten, Interim-hoofd Bouw- en Woningtoezicht, Projectleider Stadsvernieuwing, Gemeente Amsterdam Voorzitter AbvaKabo Amsterdam Functionaris Externe- en Interne Communicatie Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap
Opleidingen en cursussen
Doctoraaldubbelstudie Sociale Geografie (westerse stad- en plattelandsgeografie en planologie), VU Amsterdam; Doctoraal Planologie (organisatie- en bestuurskunde), UVA N.I.M.A.-A, Nederlands Instituut voor Marketing Beleidskunde en Management, Bestuursacademie Hoger Management voor de Non-Profitorganisatie Instituut voor Sociale Wetenschappen Leergang Financieel Management, Bestuursacademie Leergang Ruimtelijke Ontwikkeling en Beheer, Bestuursacademie Tweejarige opleiding Integraal Management, Bestuursacademie Tweejarige opleiding RET – Counseling
Overige activiteiten en functies(verkort)
Nevenfuncties: Columnist tijdschrift Binnenlands Bestuur Management Docent Managementmethoden en –technieken Bestuursacademie Randstad Boekrecensent tijdschrift Beleidswetenschap Columnist STADSWERK Magazine Maatschappelijke functies: Bestuurslid Studentenafdeling Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap Lid politieke werkgroep Ruimtelijke Ordening, Volkshuisvesting en Stadsvernieuwing Lid Bondsbestuur FNV/AbvaKabo Amsterdam Voorzitter Amsterdamse Ambtenaren tegen Racisme Lid van de landelijke werkgroep 5x5 voor Kwaliteit in Stedenbouw en Volkshuisvesting Lid sectie Milieu van het Nederlands Instituut voor Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting Lid van de sectie Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, Wiardi Beckman Stichting Voorzitter Dorpsraad Broek in Waterland Voorzitter actiegroep “Broek Veilig” Voorzitter Vakgroep Management van de Vereniging STADSWERK Nederland met portefeuilles Bestuurlijk-Ambtelijke Verhoudingen, Strategisch Management, Projectmanagement en sinds 2000 portefeuille Algemeen (Overheids)management Namens Vereniging STADSWERK Nederland vertegenwoordigd in • Begeleidingscommissie opleidingen VNG • Commissie opleidingen VNG • Platform ontwikkeling management decentrale overheid • Congresommissie Voorbereiding Congressen STADSWERK 2003 en 2004 • Platform Overheidskwaliteit VNG (Bestuurs)lid Rotary International Lid werkveldcommissie Hogere Economische School Amsterdam Lid werkgroep “Profijt van de Overheid”, PvdA
29
haarlemerliede koen.indd 29
09-06-2006 13:54:43
Curriculum vitae (verkort) H. Schuurman, architect Nieuwe Leliestraat 169 1015 HD Amsterdam Geboren: 1961
Opleidingen en cursussen 1973 1980 1985
Haarlemmermeerlyceum, Badhoevedorp Technische Hogeschool Amsterdam, afdeling Bouwkunde Technische Universiteit, Delft. Afstudeermentor prof. J. Brouwer, Brouwer associates Den Haag
Loopbaan 1989 1992 1993 2004
Werkzaam voor Architectenbureau Nagelkerke, Amsterdam. Woningbouw Werkzaam voor Architectuurbureau van Berkel en Bos. Lid ontwerpteam Erasmusbrug Rotterdam Zelfstandig architect, Amsterdam. Startstipendium Fonds voor de beeldende Kunsten en Bouwkunst. Architect-lid Welstandscommissie, commissie Noord-Holland Zuid.
Competities
Stedenbouwkundig plan Spoorwegzone, Amersfoort. 1e prijs 2003 2004
Publicaties Het Houtblad, woonloods Landsmeer, nr. 1/2003 Bouwwereld, woonhuis aan het Ilperveld, nr.15 maart 2004
Enkele projecten 1996 1997 1998 2001 2001 1999 2002 2000 2005 2006 2007 2005 2006
32 woningen Amsterdam West. Uitgevoerd Stedenbouwkundig plan Spoorwegzone, Amersfoort. Schetsontwerp Restauratie Stolp, Zunderdorp. Uitgevoerd vernieuwbouw grachtenpand en 16 woningen in schuilkerk Amsterdam. Geplande uitvoering 2005 Loods woningen, Amersfoort. i.s.m. Cyriel Heemels. Schetsontwerp Sportcomlex Drentepark Amsterdam Zuidas, stedenbouwkundige studie i.o.v. HBG vastgoed. Stedenbouwkundig plan ca. 20 woningen te Oostgraftdijk, i.o.v. dorpsvereniging Oostgraftdijk. Schetsontwerp. Woning te Landsmeer. Uitgevoerd. Tennispark en sportcentrum Buitenveldert Amsterdam, schetsontwerp Restauratie boerderij, Rijksmonument, te Eemnes, Juwelenzaak te laren, gevel en interieur. uitgevoerd Woonhuis te Oostgraftdijk, uitvoering 2005 Woonhuis te Vinkeveen, uitvoering 2006
30
haarlemerliede koen.indd 30
09-06-2006 13:54:43
Curriculum vitae (verkort) C. Niestijl, architect Vijzelstraat 77 1017 HG Amsterdam Geboren: 1964
Opleidingen
1983- 1989 1993 2003 2004
TU Delft Faculteit der Bouwkunde Afstudeerrichting: Architectuur Masterclass Berlage Instituut Opleiding Mediation; Mediation Trainings Instituut Examen en registratie Nederlands Mediation Instituut
Hoofdwerkzaamheden 1991- heden
Als zelfstandig architect en adviseur gevestigd in Amsterdam
2002- heden
Opererende in structureel samenwerkingsverband Niestijl Labadie architecten
1997- heden
Adviseur van belangengroeperingen bij stedelijke vernieuwing, herstructurering en inrichting openbare ruimte.
Nevenwerkzaamheden 1997- 2003
Adviseur van Wijkcentrum Oostelijke Binnenstad Amsterdam op het gebied van wonen, bouwen en openbare ruimte.
2001- 2002
Lid klankbordgroep herstructurering aanpak Czaar Peterbuurt.
1999- 2002
Voorzitter Breed Overleg Ouderenhuisvesting, Oostelijke Binnenstad; overlegorgaan met woningcorporaties, gemeente, zorginstellingen met als doel woonzorgallianties en ouderenwoningen te verbeteren.
2002
Onderzoek naar extramuraliseren zorg in opdracht van zorgorganisatie Fontis
2000- 2003
Voorzitter Stichting van Oeckelenorgel. Voornaamste taak van de stichting is restauratie en beheer van het kerkorgel.
2002-heden
Bestuurslid Basisschool Oostelijke Eilanden. Portefeuille externe contacten, schoolomgeving en beleid
2003-heden
Starten van woonmediation
2004- heden
Lid College van Toezicht van Bond Nederlandse Architecten College van Tuchtrechtspraak
2005- heden
Lid welstandscommissie Noord Holland Zuid (gemeente Diemen, Aalsmeer, Uithoorn, Ouder-Amstel, Haarlemmerliede, Bennebroek)
31
haarlemerliede koen.indd 31
09-06-2006 13:54:43
Bijlage 3 CONTACTADRESSEN
voorzitter:
Drs. P.J. van Mourik adviesbureau ALERT consult bv Hage weer 1 1151 EN BROEK IN WATERLAND e-mail:
[email protected]
tel 020-4033255/06-53357711 fax. 020-4038561
secretaris:
Ir. H. Schuurman Nieuwe Leliestraat 169 1015 HD Amsterdam e-mail:
[email protected]
tel. 020-3302256/06-48087826 fax. 020-6271355
architectlid:
Ir. C. Niestijl Niestijl Labadie architecten Vijzelstraat 77 1017 HG Amsterdam e-mail:
[email protected]
tel. 020-4207851 fax. 020-4285219
adviseurs:
R. Gratama Postbus 253, 1430 AG Aalsmeer e-mail:
[email protected] of
[email protected]
tel. 0297-387625 fax. 0297-387676
Ing. J.G.T.van Putten tel. 020-4962190 Raadhuislaan 6 fax. 020-3043380 1191 BE Ouderkerk a/d Amstel Postadres: Postbus 35, 1190 AA Oa/dA e-mail:
[email protected] Ing. W.M. van de Lagemaat Ing. M. Blonk Postbus 8, 1420 AA Uithoorn e-mail:
[email protected] [email protected]
tel. 0297-513221 tel. 0297-513230 fax. 0297-513222
R.P. Perquin Postbus 48, 2120 AA Bennebroek e-mail:
[email protected] e-mail:
[email protected]
tel. 023-5126000 fax. 023-5845529
Ing. J.P. Mendrik Postbus 83, 1160 AB Zwanenburg e-mail:
[email protected]
tel. 020-4072058 fax. 020-4978153
commissiecoördinator: S. Loos St. Welstandszorg Noord-Holland Emmastraat 111, 1814 DP Alkmaar e-mail:
[email protected]
tel. 072-5204459 fax. 072-5204460
32
haarlemerliede koen.indd 32
09-06-2006 13:54:43
33
haarlemerliede koen.indd 33
09-06-2006 13:54:43
colofon auteur: uitgave:
Ir. H.S. Schuurman Stichting Welstandszorg Noord-Holland Alkmaar, mei 2006
34
haarlemerliede koen.indd 34
09-06-2006 13:54:43