h, pleisters voor transdermaal gebruik

Samenvatting van de Kenmerken van het Product

SAMENVATTING VAN DE KENMERKEN VAN HET PRODUCT 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Fentanyl Matrix Sandoz 12,5 µg/h, pleisters voor transdermaal gebruik Fentanyl Matrix Sandoz 25 µg/h, pleisters voor transdermaal gebruik Fentanyl Matrix Sandoz 50 µg/h, pleisters voor transdermaal gebruik Fentanyl Matrix Sandoz 75 µg/h, pleisters voor transdermaal gebruik Fentanyl Matrix Sandoz 100 µg/h, pleisters voor transdermaal gebruik 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Fentanyl Matrix Sandoz 12.5 µg/h, pleisters voor transdermaal gebruik Een pleister voor transdermaal gebruik (5,25 cm2 absorptieoppervlakte) bevat 2,89 mg fentanyl equivalent aan een afgifte van 12,5 microgram werkzaam bestanddeel/uur. Fentanyl Matrix Sandoz 25 µg/h, pleisters voor transdermaal gebruik Een pleister voor transdermaal gebruik (10,5 cm2 absorptieoppervlakte) bevat 5,78 mg fentanyl equivalent aan een afgifte van 25 microgram werkzaam bestanddeel/uur. Fentanyl Matrix Sandoz 50 µg/h, pleisters voor transdermaal gebruik Een pleister voor transdermaal gebruik (21 cm2 absorptieoppervlakte) bevat 11,56 mg fentanyl equivalent aan een afgifte van 50 microgram werkzaam bestanddeel/uur. Fentanyl Matrix Sandoz 75 µg/h, pleisters voor transdermaal gebruik Een pleister voor transdermaal gebruik (31,5 cm2 absorptieoppervlakte) bevat 17,34 mg fentanyl equivalent aan een afgifte van 75 microgram werkzaam bestanddeel/uur. Fentanyl Matrix Sandoz 100 µg/h, pleisters voor transdermaal gebruik Een pleister voor transdermaal gebruik (42 cm2 absorptieoppervlakte) bevat 23,12 mg fentanyl equivalent aan een afgifte van 100 microgram werkzaam bestanddeel/uur. Hulpstof: geraffineerde sojaboonolie Fentanyl Matrix Sandoz 12,5 µg/h: 2,89 mg Fentanyl Matrix Sandoz 25 µg/h: 5,78 mg Fentanyl Matrix Sandoz 50 µg/h: 11,56 mg Fentanyl Matrix Sandoz 75 µg/h: 17,34 mg Fentanyl Matrix Sandoz 100 µg/h: 23,12 mg Voor een volledige lijst van hulpstoffen, zie rubriek 6.1. 3. FARMACEUTISCHE VORM Pleister voor transdermaal gebruik Transparante, afgeronde, langwerpige pleister voor transdermaal gebruik, bestaande uit een beschermende film (die dient te worden verwijderd voor aanbrengen van de pleister) en twee functionele lagen: een zelfklevende matrixlaag, die fentanyl bevat, en een waterondoorlaatbare draagfilm. 4. KLINISCHE GEGEVENS

1/14


4.1 Therapeutische indicaties Hevige chronische pijn die enkel goed kan worden behandeld met opioïde pijnstillers. 4.2 Dosering en wijze van toediening Fentanyl Matrix Sandoz, pleisters voor transdermaal gebruik geven fentanyl af over 72 uur. De snelheid van afgifte is 12,5, 25, 50, 75 en 100 microgram/uur en de overeenstemmende actieve oppervlakte is 5,25, 10,5, 21, 31,5 en 42 cm². De vereiste fentanyldosering wordt individueel aangepast en dient na elke toediening regelmatig te worden geëvalueerd. Keuze van de initiële dosering De dosering van fentanyl hangt af van het vroegere gebruik van opiaten en houdt rekening met de mogelijke ontwikkeling van tolerantie, concomitante geneesmiddelen, de algemene gezondheidstoestand van de patiënt en de ernst van de aandoening. Bij patiënten die voordien geen sterke opiaten hebben gekregen, mag de startdosis niet hoger zijn dan 12,5-25 microgram/uur. Overschakeling van een ander opiaat Bij overschakeling van orale of parenterale opiaten op fentanyl, dient de initiële dosering als volgt te worden berekend: 1. Bepaling van de hoeveelheid pijnstillers die de patiënt de laatste 24 uur nodig heeft gehad. 2. Omzetting van de verkregen som in de overeenstemmende dosering van morfine per os (zie tabel 1). 3. Aflezen van de overeenstemmende dosering van fentanyl op tabel 2. Tabel 1: Equianalgetische doeltreffendheid van geneesmiddelen Alle intramusculaire (i.m.) en orale doseringen die in de tabel worden weergegeven, hebben een even goede pijnstillende werking als 10 mg morfine intramusculair. Naam van het geneesmiddel Morfine Hydromorfon Methadon Oxycodon Levorfanol Oxymorfine Diamorfine Pethidine Codeïne Buprenorfine Ketobemidon

Equianalgetische dosering (mg) i.m.* Oraal 10 30 (bij herhaalde toediening)** 60 (bij toediening van een enkele of een occasionele dosis) 1,5 7,5 10 20 10-15 20-30 2 4 1 10 (rectaal) 5 60 75 130 200 0,4 0,8 (sublinguaal) 10 30

* Op grond van studies uitgevoerd met eenmalige doses, waarbij de i.m. dosering van elk bovenvermeld agens werd vergeleken met morfine om een equivalente doeltreffendheid te verkrijgen. Orale doseringen zijn de doseringen die worden aanbevolen bij overschakeling van parenterale op orale toediening.

2/14


** De doeltreffendheidsverhouding van 3/1 voor morfine i.m./orale doseringen is gebaseerd op een studie die werd uitgevoerd bij patiënten met chronische pijn.

Tabel 2: Aanbevolen dosering van Fentanyl Matrix Sandoz, pleisters voor transdermaal gebruik gebaseerd op de dagdosis van orale morfine* Morfine per os (mg/24 uur)

Dosering van Fentanyl Matrix Sandoz, pleister voor transdermaal gebruik (µg/uur)

Voor pediatrische patiënten ** 30-44 45-134

12,5 25

Voor volwassenen <135 135-224 225-314 315-404 405-494 495-584 585-674 675-764 765-854 855-944 945-1034 1035-1124

25 50 75 100 125 150 175 200 225 250 275 300

* De conversieschema’s zijn gebaseerd op klinische studies. Schema’s die gebaseerd zijn op andere studies, zijn in de klinische praktijk ook nuttig gebleken en kunnen worden gebruikt. ** De conversie in Fentanyl Matrix Sandoz, pleisters voor transdermaal gebruik met een dosering van meer dan 25 microgram/uur is dezelfde bij volwassenen als bij kinderen.

De maximale pijnstillende werking van Fentanyl Matrix Sandoz pleister voor transdermaal gebruik mag pas worden geëvalueerd als de patiënt de pleister al 24 uur gedragen heeft. Dat is zo omdat de serumconcentraties van fentanyl geleidelijk stijgen de eerste 24 uur na applicatie van de pleister. De eerste 12 uur na overschakeling op Fentanyl Matrix Sandoz pleister voor transdermaal gebruik dient men de vorige pijnstiller in de vorige dosering voort te zetten; de volgende 12 uur wordt die pijnstiller toegediend naargelang de behoefte. Verhoging van de dosering en onderhoudstherapie De pleister dient om de 72 uur te worden vervangen. De dosering dient individueel te worden aangepast tot de pijnstillende doeltreffendheid wordt bereikt. Als de pijnstillende werking binnen 48-72 uur na applicatie sterk afneemt, kan het noodzakelijk zijn de Fentanyl Matrix Sandoz pleister voor transdermaal gebruik na 48 uur te vervangen. Een dosering van 12,5 microgram/uur is geschikt voor het aanpassen van lagere doseringen. Als de pijn onvoldoende gestild is op het einde van de eerste applicatieperiode, mag de dosering na 3 dagen worden verhoogd tot het gewenste effect wordt verkregen. Verdere aanpassing van de dosering dient te gebeuren met stappen van 12,5 microgram/uur of 25 microgram/uur, hoewel rekening dient te worden gehouden met de behoefte aan extra pijnstillers en de pijntoestand van de patiënt.

3/14


Bij het aanpassen van de dosering en voor doseringen hoger dan 100 microgram/uur kan meer dan een pleister worden gebruikt. Het kan gebeuren dat patiënten periodieke extra doses van een kortwerkende pijnstiller nodig hebben wegens doorbraakpijn (bv. morfine). Extra of alternatieve methoden van pijnstilling of alternatieve toediening van opiaten dienen te worden overwogen als de dosering van transdermaal fentanyl hoger is dan 300 microgram/uur. Ontwenningssymptomen zijn beschreven bij overschakeling van een chronische behandeling met morfine op transdermaal fentanyl ondanks een adequate pijnstillende doeltreffendheid. In geval van ontwenningssymptomen wordt aanbevolen die te behandelen met kortwerkende morfine in lage dosis. Verandering of stopzetting van de behandeling Als de pleister dient te worden stopgezet, dient een eventuele vervanging door andere opiaten geleidelijk te gebeuren: starten met een lage dosis en die traag verhogen. Dat komt omdat de fentanylspiegels geleidelijk dalen na verwijdering van de pleister. Het duurt minstens 17 uur voor de serumconcentratie van fentanyl met 50% is gedaald (zie rubriek 5.2). In de regel dienen opioïde pijnstillers geleidelijk te worden stopgezet om ontwenningssymptomen te voorkomen (zoals nausea, braken, diarree, angst en spiertremor). Gebruik bij oudere patiënten Oudere of cachectische patiënten moeten zorgvuldig worden gevolgd op symptomen van overdosering en de dosering dient zo nodig te worden verlaagd (zie rubriek 4.4 en 5.2). Gebruik bij kinderen Fentanyl Matrix Sandoz pleister voor transdermaal gebruik mag niet worden gebruikt bij kinderen jonger dan 2 jaar. Fentanyl Matrix Sandoz pleister voor transdermaal gebruik mag enkel worden toegediend aan opiaattolerante pediatrische patiënten (van 2 tot 16 jaar) die al minstens 30 mg morfineequivalenten per dag per os krijgen. Bij het overschakelen van pediatrische patiënten van orale of parenterale opiaten op Fentanyl Matrix Sandoz pleister voor transdermaal gebruik kan men zich baseren op tabel 1 en tabel 2. Er is maar beperkte informatie van klinische studies over kinderen die meer dan 90 mg morfine per os per dag krijgen. In de pediatrische studies werd de vereiste dosis van Fentanyl Matrix Sandoz pleister voor transdermaal gebruik conservatief berekend: 30 mg tot 45 mg orale morfine per dag of de equivalente opiaatdosis werd vervangen door een Fentanyl Matrix Sandoz pleister voor transdermaal gebruik 12,5 microgram/uur. Het conversieschema voor kinderen geldt enkel bij overschakeling van orale morfine (of een equivalent) op Fentanyl Matrix Sandoz pleister voor transdermaal gebruik. Het mag niet worden gebruikt bij overschakeling van Fentanyl Matrix Sandoz pleister voor transdermaal gebruik op andere opiaten, gezien het risico van overdosering. Het pijnstillende effect van de eerste dosis van Fentanyl Matrix Sandoz pleister voor transdermaal gebruik zal de eerste 24 uur nog niet optimaal zijn. De eerste 12 uur na overschakeling op Fentanyl Matrix Sandoz pleister voor transdermaal gebruik dient men de patiënt dus nog de vorige normale dosis van pijnstillers te geven. De volgende 12 uur worden die pijnstillers toegediend volgens de klinische behoefte. De piekfentanylspiegels worden bereikt na 12 tot 24 uur behandeling. Daarom is het raadzaam pediatrische patiënten te volgen op bijwerkingen zoals hypoventilatie gedurende minstens 48 uur na het begin van een behandeling met Fentanyl Matrix Sandoz pleister voor transdermaal gebruik of na verhoging van de dosering (zie ook rubriek 4.4).

4/14


Verhoging van de dosering en onderhoudstherapie Als de pijnstillende werking van Fentanyl Matrix Sandoz pleister voor transdermaal gebruik onvoldoende is, dient extra morfine of een ander kortwerkend opiaat te worden gegeven. Afhankelijk van de behoefte aan extra pijnstillers en de pijntoestand van het kind kan worden beslist meer pleisters te gebruiken. De dosering dient te worden aangepast met 12,5 microgram/uur per keer. Gebruik bij patiënten met lever- of nierinsufficiëntie Patiënten met een verminderde lever- of nierfunctie dienen zorgvuldig te worden geobserveerd op symptomen van overdosering en de dosis dient zo mogelijk te worden verlaagd (zie rubriek 4.4). Gebruik bij patiënten met koorts Tijdens episoden van koorts kan het noodzakelijk zijn de dosering aan te passen (zie rubriek 4.4). Wijze van toediening Voor transdermaal gebruik. Fentanyl Matrix Sandoz pleister voor transdermaal gebruik dient te worden aangebracht op niet-geïrriteerde en niet-bestraalde huid op een vlak oppervlak van de rug of de bovenarm. Voor gebruik bij kinderen: Er bestaan geen farmacokinetische gegevens of gegevens over de veiligheid voor andere applicatieplaatsen. Bij jonge kinderen wordt de pleister bij voorkeur hoog op de rug aangebracht om de kans te verkleinen dat het kind de pleister zou aftrekken. Haar op de plaats van applicatie (bij voorkeur aanbrengen op een gebied zonder haar) dient te worden geknipt (niet scheren) voor applicatie van de pleister. Als de plaats moet worden gereinigd voor aanbrengen van de pleister, moet dat gebeuren met water. Zeep, olie, lotions, alcohol of andere stoffen die de huid zouden kunnen irriteren of de kenmerken ervan zouden kunnen beïnvloeden, mogen niet worden gebruikt. De huid moet volledig droog zijn vooraleer de pleister wordt aangebracht. De pleister voor transdermaal gebruik is aan de buitenzijde beschermd door een waterdichte folie en mag dus ook worden gedragen tijdens het douchen. Fentanyl Matrix Sandoz pleister voor transdermaal gebruik dient te worden aangebracht zodra de verpakking wordt geopend. Na verwijdering van de beschermende laag de pleister voor transdermaal gebruik goed met de handpalm gedurende ongeveer 30 seconden aandrukken en zorgen voor een volledig contact, vooral rond de randen. Fentanyl Matrix Sandoz pleister voor transdermaal gebruik dient continu gedurende 72 uur te worden gedragen; daarna wordt de pleister vervangen. Een nieuwe pleister voor transdermaal gebruik dient steeds op een andere plaats dan de vorige te worden aangebracht. Men mag een gebruikte applicatieplaats pas opnieuw gebruiken na minstens 7 dagen. Als er resten op de huid blijven zitten na verwijdering van de pleister, kunnen die worden verwijderd met veel water en zeep. In geen enkel geval alcohol of andere oplosmiddelen gebruiken om de huid te reinigen aangezien die door het effect van de pleister in de huid zouden kunnen dringen. De pleister voor transdermaal gebruik mag niet in stukken worden gesneden bij gebrek aan gegevens daaromtrent.

5/14


4.3 Contra-indicaties -

Overgevoeligheid voor het werkzame bestanddeel, (gehydrogeneerd) colofoniumhars, soja, pinda’s of één van de hulpstoffen. Acute of postoperatieve pijn, aangezien de dosis op korte termijn niet kan worden aangepast en gezien de kans op levensbedreigende ademhalingsdepressie. Ernstige stoornissen van het centrale zenuwstelsel Concomitant gebruik van MAO-remmers of minder dan 14 dagen na stopzetting van een MAO-remmer (zie rubriek 4.5).

4.4 Bijzondere waarschuwingen en voorzorgen bij gebruik Het product mag enkel worden gebruikt in het kader van een geïntegreerde pijnbehandeling na een adequate medische, sociale en psychologische evaluatie van de patiënt. Als een patiënt een ernstige bijwerking vertoont, dient hij gedurende 24 uur na verwijdering van de pleister voor transdermaal gebruik te worden gevolgd gezien de halfwaardetijd van fentanyl (zie rubriek 5.2). Fentanyl Matrix Sandoz pleister voor transdermaal gebruik mag enkel worden gebruikt op de huid van de persoon voor wie de arts het heeft voorgeschreven. In geïsoleerde gevallen kan de pleister aan de huid van iemand anders blijven plakken na nauw lichamelijk contact. De pleister dient dan onmiddellijk te worden verwijderd. Ademhalingsdepressie Zoals met alle krachtige opiaten kunnen sommige patiënten een ademhalingsdepressie vertonen bij gebruik van Fentanyl Matrix Sandoz pleister voor transdermaal gebruik. De patiënten moeten daarop worden gevolgd. De ademhalingsdepressie kan aanhouden na verwijdering van de pleister. De incidentie van ademhalingsdepressie stijgt met de dosis fentanyl (zie rubriek 4.9). Stoffen die actief zijn op het CZS, kunnen de ademhalingsdepressie verergeren (zie rubriek 4.5). Voorzichtigheid is geboden bij gebruik van fentanyl bij patiënten met een vooraf bestaande ademhalingsdepressie en in dat geval moet een lagere dosis worden voorgeschreven. Als een patiënt maatregelen dient te ondergaan die het pijngevoel volledig opheffen (bv. regionale pijnstilling), is het raadzaam voorzorgsmaatregelen te nemen mocht er een ademhalingsdepressie optreden. Vooraleer die maatregelen uit te voeren, dient men de dosering van fentanyl te verlagen of dient men over te schakelen op een snel- of kortwerkend opiaat. Chronisch longlijden Bij patiënten met chronisch obstructief longlijden of een andere longziekte kan fentanyl ernstigere bijwerkingen veroorzaken. Bij die patiënten kunnen opiaten de respiratoire drive verminderen en de luchtwegweerstand verhogen. Afhankelijkheid Herhaalde toediening van opiaten kan leiden tot tolerantie en lichamelijke en psychologische afhankelijkheid, maar dat wordt zelden gezien bij de behandeling van kankerpijn. Net zoals met andere opiaten, stijgt het risico van afhankelijkheid sterk bij patiënten met een voorgeschiedenis van afhankelijkheid van geneesmiddelen of illegale drugs of alcoholisme. Als een behandeling met Fentanyl Matrix Sandoz pleister voor transdermaal gebruik geschikt wordt geacht bij een patiënt met een hoger risico van afhankelijkheid, is een zorgvuldig medisch toezicht vereist. Verhoogde intracraniale druk

6/14


Voorzichtigheid is geboden bij patiënten die bijzonder gevoelig zijn voor de intracraniale effecten van retentie van koolstofdioxide, zoals patiënten met intracraniale overdruk, een verminderd bewustzijn of coma. Voorzichtigheid is geboden bij gebruik van fentanyl bij patiënten met een hersentumor. Hartziekte Fentanyl kan bradycardie veroorzaken. Voorzichtigheid is dan ook geboden bij het gebruik van Fentanyl Matrix Sandoz pleister voor transdermaal gebruik bij patiënten met bradyaritmieën. Opiaten kunnen hypotensie veroorzaken, vooral bij patiënten met hypovolemie. Daarom is voorzichtigheid geboden bij de behandeling van patiënten met hypotensie en/of patiënten met hypovolemie. Verminderde leverfunctie Fentanyl wordt in de lever gemetaboliseerd tot inactieve metabolieten. De eliminatie kan dus trager verlopen bij patiënten met een leverziekte. Patiënten met leverinsufficiëntie dienen zorgvuldig te worden gemonitord en zo nodig dient de dosering te worden verlaagd. Nierinsufficiëntie Minder dan 10% van fentanyl wordt in onveranderde vorm door de nieren uitgescheiden en in tegenstelling tot morfine zijn er geen actieve metabolieten bekend die door de nieren worden uitgescheiden. Gegevens verkregen bij intraveneuze toediening van fentanyl bij patiënten met nierfalen, wijzen erop dat het distributievolume van fentanyl bij dialyse kan veranderen. Dat kan een invloed hebben op de plasmaconcentraties. Als patiënten met nierinsufficiëntie transdermaal fentanyl krijgen, moeten ze zorgvuldig worden gevolgd op tekenen van fentanyltoxiciteit en dient de dosering zo nodig te worden verlaagd. Patiënten met koorts/externe warmte Een farmacokinetisch model geeft aan dat de fentanylconcentratie in het bloed met een derde kan stijgen als de huidtemperatuur stijgt tot 40 °C. Patiënten met koorts dienen dan ook zeer goed te worden gemonitord op opioïde bijwerkingen en zo nodig dient de dosering van fentanyl te worden aangepast (zie rubriek 4.2). De patiënten moeten de raad krijgen de plaats van applicatie van Fentanyl Matrix Sandoz pleister voor transdermaal gebruik niet bloot te stellen aan directe externe warmtebronnen zoals een verwarmingskussen, een warmwaterfles, een elektrische deken, een verwarmd waterbed, verwarmingslampen, een warm bubbelbad en intensief zonnebaden tijdens het dragen van de pleister gezien de kans op temperatuurafhankelijke toename van de afgifte van fentanyl uit de pleister. De pleister voor transdermaal gebruik dient steeds te worden verwijderd voor het nemen van een sauna. Men mag enkel een sauna nemen bij het vervangen van een pleister voor transdermaal gebruik (na 72 uur). De nieuwe pleister voor transdermaal gebruik dient te worden aangebracht op een koele, zeer droge huid. Oudere patiënten Gegevens van intraveneuze studies met fentanyl geven aan dat de klaring kan verminderen en de halfwaardetijd kan toenemen bij oudere patiënten en dat deze gevoeliger kunnen zijn voor het geneesmiddel dan jongere patiënten. Oudere, cachectische en verzwakte patiënten dienen zorgvuldig te worden gevolgd op tekenen van fentanyltoxiciteit en zo nodig dient de dosering te worden verlaagd. Kinderen Fentanyl mag niet worden toegediend aan pediatrische patiënten die nog nooit opiaten hebben gekregen (zie rubriek 4.2), gezien het risico van ernstige of levensbedreigende hypoventilatie ongeacht de toegediende dosis van transdermaal fentanyl (zie tabellen 1 en 2 in rubriek 4.2).

7/14


Transdermaal fentanyl werd niet onderzocht bij kinderen jonger dan 2 jaar. Fentanyl Matrix Sandoz pleister voor transdermaal gebruik mag enkel worden toegediend aan opiaattolerante kinderen van 2 jaar of ouder (zie rubriek 4.2). Fentanyl Matrix Sandoz pleister voor transdermaal gebruik mag niet worden gebruikt bij kinderen jonger dan 2 jaar. Om accidentele ingestie door kinderen te voorkomen, dient men een goede plaats uit te kiezen voor het aanbrengen van Fentanyl Matrix Sandoz pleister voor transdermaal gebruik (zie rubriek 4.2) en goed na te gaan of de pleister goed vastkleeft. Andere Niet-epileptische (myo)clonische reacties kunnen optreden. Voorzichtigheid is geboden bij de behandeling van patiënten met myasthenia gravis. Voor de verwijdering zie rubriek 6.6. 4.5 Interacties met andere geneesmiddelen en andere vormen van interactie Gelijktijdig gebruik van barbituraten dient te worden ademhalingsdepressie door fentanyl zou kunnen verergeren.

vermeden

aangezien

de

Gelijktijdig gebruik van andere stoffen die het CZS onderdrukken, zoals opiaten, anxiolytica en kalmeringsmiddelen, slaapmiddelen, algemene anesthetica, fenothiazines, myorelaxantia, sederende antihistaminica en alcoholische dranken kan resulteren in een nog sterkere onderdrukking van het CZS met hypoventilatie, hypotensie en diepe sedatie of coma als gevolg. Als de bovenvermelde geneesmiddelen en producten samen met fentanyl worden gebruikt, dient de patiënt dus goed te worden geobserveerd. MAO-remmers verhogen het effect van narcotische pijnstillers, vooral bij patiënten met hartfalen. Fentanyl mag daarom niet worden gebruikt binnen 14 dagen na stopzetting van een behandeling met MAO-remmers (zie rubriek 4.3). Fentanyl, een werkzaam bestanddeel met een hoge klaring, wordt snel en sterk gemetaboliseerd, vooral door CYP3A4. Itraconazol (een krachtige CYP3A4-remmer) in een dosering van 200 mg/dag per os gedurende vier dagen had geen significant effect op de farmacokinetiek van intraveneus fentanyl. Bij enkele proefpersonen werden echter verhoogde plasmaconcentraties gemeten. Orale toediening van ritonavir (een van de sterkste CYP3A4-remmers) verminderde de klaring van intraveneus fentanyl met twee derde en verdubbelde de halfwaardetijd ervan. Gelijktijdig gebruik van krachtige CYP3A4-remmers (bv. ritonavir, ketoconazol, itraconazol, sommige macrolideantibiotica) samen met transdermaal toegediend fentanyl kan de plasmaconcentraties van fentanyl verhogen. Dat kan de therapeutische effecten en de bijwerkingen verhogen of verlengen, wat kan leiden tot een ernstige ademhalingsdepressie. Dergelijke patiënten dienen goed te worden verzorgd en bewaakt. Gelijktijdig gebruik van ritonavir of andere krachtige CYP3A4-remmers en transdermaal fentanyl wordt niet aanbevolen, tenzij de patiënt zorgvuldig wordt geobserveerd. Pentazocine en buprenorfine hebben een pijnstillende werking, maar ze antagoneren bepaalde effecten van fentanyl (bv. pijnstilling) gedeeltelijk, wat ontwenningssymptomen kan veroorzaken bij patiënten die opiaatafhankelijk zijn. 4.6 Zwangerschap en borstvoeding De veiligheid van fentanyl tijdens de zwangerschap werd niet onderzocht. Uit experimenteel onderzoek bij dieren is reproductietoxiciteit gebleken (zie rubriek 5.3). Het potentiële risico

8/14


voor de mens is niet bekend. Fentanyl mag tijdens de zwangerschap enkel worden gebruikt als het strikt noodzakelijk is. Een langdurige behandeling tijdens de zwangerschap kan ontwenningssymptomen veroorzaken bij het pasgeboren kind. Fentanyl mag niet worden gebruikt tijdens de arbeid en de bevalling (met inbegrip van keizersnede). Fentanyl gaat immers door de placenta en kan ademhalingsdepressie veroorzaken bij de foetus of de pasgeborene. Fentanyl wordt in de moedermelk uitgescheiden en kan sedatie en ademhalingsdepressie veroorzaken bij zuigelingen die borstvoeding krijgen. De borstvoeding dient dan ook minstens 72 uur na verwijdering van Fentanyl te worden onderbroken. 4.7 Beïnvloeding van de rijvaardigheid en het vermogen om machines te bedienen Fentanyl heeft een sterke invloed op de rijvaardigheid en op het vermogen om machines te bedienen. Een dergelijke invloed is te verwachten, vooral bij het begin van de behandeling, bij verandering van dosering en bij gelijktijdig gebruik van alcohol of kalmeringsmiddelen. Men hoeft niet noodzakelijk beperkingen op te leggen aan patiënten die gestabiliseerd zijn op een specifieke dosering. De patiënten dienen dus hun arts te raadplegen om na te gaan of ze met de auto mogen rijden of machines mogen bedienen. 4.8 Bijwerkingen Transdermaal fentanyl veroorzaakt dezelfde bijwerkingen bij kinderen en adolescenten als bij volwassenen. Het risico bij pediatrische patiënten was niet hoger dan het risico dat kan worden verwacht bij gebruik van opiaten voor pijnstilling bij ernstige ziekten, en kinderen tot 2 jaar oud blijken geen specifiek risico te lopen bij gebruik van transdermaal fentanyl zoals voorgeschreven. Zeer frequente bijwerkingen in klinische studies bij kinderen waren koorts, braken en nausea. De volgende frequenties worden gebruikt bij het beschrijven van het optreden van bijwerkingen: Zeer vaak: ≥ 1/10 Vaak: ≥ 1/100 - < 1/10 Soms: ≥ 1/1.000 - < 1/100 Zelden: ≥ 1/10.000 - < 1/1.000 Zeer zelden: < 1/10.000, niet bekend (kan met de beschikbare gegevens niet worden bepaald) De ernstigste bijwerking van fentanyl is ademhalingsdepressie. Hartaandoeningen Soms: Tachycardie, bradycardie Zelden: Ritmestoornissen Zenuwstelselaandoeningen Zeer vaak: Slaperigheid, hoofdpijn Soms: Tremor, paraesthesie, spraakstoornissen Zeer zelden: Ataxie, niet-epileptische myoclonische reacties Oogaandoeningen Zelden: Amblyopie Ademhalingsstelsel-, borstkas- en mediastinumaandoeningen Soms: Dyspneu, hypoventilatie Zeer zelden: Ademhalingsdepressie, apneu, hemoptoe, longobstructie, faryngitis 9/14


Maagdarmstelselaandoeningen Zeer vaak: Nausea, braken, constipatie Vaak: Xerostomie, dyspepsie Soms: Diarree Zelden: Hik Zeer zelden: Pijnlijke flatulentie, ileus Nier- en urinewegaandoeningen Soms: Urineretentie Zeer zelden: Oligurie, pijn aan de blaas Huid- en onderhuidaandoeningen Zeer vaak: Zweten, pruritus Soms: Rash, erytheem Rash, erytheem en jeuk zullen gewoonlijk verdwijnen binnen een dag na verwijdering van de pleister. Bloedvataandoeningen Soms: Hypertensie, hypotensie Zelden: Vasodilatatie Algemene aandoeningen en toedieningsplaatsstoornissen Vaak: Huidreacties op de plaats van applicatie Zelden: Oedeem, koudegevoel Immuunsysteemaandoeningen Zeer zelden: Anafylaxie, laryngospasme Psychische stoornissen Zeer vaak: Slaperigheid. Vaak: Sedatie, verwardheid, depressie, angst, zenuwachtigheid, hallucinaties, verminderde eetlust Soms: Euforie, geheugenverlies, slapeloosheid, agitatie Zeer zelden: Wanen, toestanden van opwinding, asthenie, seksuele stoornissen, ontwenningssymptomen. Sommige bijwerkingen kunnen ook worden toegeschreven aan de onderliggende stoornis of aan andere therapeutische maatregelen. Andere bijwerkingen Langdurig gebruik van fentanyl kan leiden tot tolerantie, lichamelijke en psychologische afhankelijkheid. Opiaatontwenningssymptomen (bijvoorbeeld nausea, braken, diarree, angst en rillingen) kunnen bij sommige patiënten optreden na overschakeling van voordien voorgeschreven opioïde pijnstillers op Fentanyl Matrix Sandoz pleister voor transdermaal gebruik of na plotselinge stopzetting van de behandeling. In zeer zeldzame gevallen kan geraffineerde sojaboonolie allergische reacties veroorzaken. 4.9 Overdosering Symptomen De symptomen van fentanyloverdosering zijn toe te schrijven aan zijn farmacologische werking, bv. lethargie, coma, ademhalingsdepressie met Cheyne-Stokesademhaling en/of

10/14


cyanose. Andere mogelijke symptomen zijn hypothermie, verminderde spiertonus, bradycardie, hypotensie. Tekenen van toxiciteit zijn diepe sedatie, ataxie, miosis, convulsies en ademhalingsdepressie, het belangrijkste symptoom. Behandeling Voor de behandeling van ademhalingsdepressie moeten meteen tegenmaatregelen worden genomen zoals verwijdering van de pleister en lichamelijke of verbale stimulatie van de patiënt. Daarna kan een specifieke opiaatantagonist worden toegediend zoals naloxon. Bij volwassenen wordt een startdosis van 0,4-2 mg naloxonhydrochloride intraveneus aanbevolen. Zo nodig kan die dosis worden herhaald om de 2-3 minuten of kan ze worden toegediend als een continu infuus van 2 mg in 500 ml 9 mg/ml natriumchloride oplossing (0,9%) of 0,004 mg/ml glucose oplossing (5%). De infuussnelheid dient te worden aangepast volgens de vorige bolusinjecties en de individuele respons van de patiënt. Als intraveneuze toediening onmogelijk is, kan naloxonhydrochloride ook intramusculair of subcutaan worden gegeven. Na intramusculaire of subcutane toediening zal het product trager beginnen te werken dan na intraveneuze toediening. Naloxon zal langer werken na intramusculaire toediening dan na intraveneuze toediening. De ademhalingsdepressie door een overdosering kan langer aanhouden dan het effect van de opiaatantagonist. Het opheffen van het effect van het narcoticum kan leiden tot acute pijn en afgifte van catecholamines. Behandeling op een intensieve zorgen afdeling is belangrijk, indien de klinische toestand van de patiënt dat vereist. Bij ernstige of persisterende hypotensie moet worden gedacht aan hypovolemie en dient een voldoende hoeveelheid vocht parenteraal te worden toegediend. 5. FARMACOLOGISCHE EIGENSCHAPPEN 5.1 Farmacodynamische eigenschappen Farmacotherapeutische groep: pijnstillers; opiaten; fenylpiperidinederivaten ATC-code: N02AB03 Fentanyl Matrix Sandoz pleister voor transdermaal gebruik is een pleister voor transdermaal gebruik die continu fentanyl afgeeft. Fentanyl is een opioïde pijnstiller met vooral affiniteit voor de µ-receptor. De belangrijkste farmacologische effecten zijn pijnstilling en sedatie. Bij patiënten die nog geen opiaten hebben gekregen, zal pijnstilling worden verkregen bij een fentanylconcentratie van 0,3 tot 1,5 ng/ml. Die patiënten zullen vaker bijwerkingen vertonen bij serumconcentraties hoger dan 2 ng/ml. Naarmate de tolerantie toeneemt, zal zowel de laagste doeltreffende fentanylconcentratie als de concentratie die bijwerkingen veroorzaakt, stijgen. De ontwikkeling van tolerantie verschilt sterk van patiënt tot patiënt. De veiligheid van transdermaal fentanyl werd onderzocht in drie open studies bij 293 pediatrische patiënten van 2 jaar tot 18 jaar met chronische pijn; 66 kinderen waren 2 tot 6 jaar oud. In die studies werd 30 mg tot 45 mg orale morfine per dag vervangen door een Fentanyl Matrix Sandoz pleister voor transdermaal gebruik 12 microgram/uur. Een startdosis van 25 microgram/uur en hoger werd gebruikt bij 181 patiënten die voordien minstens 45 mg orale morfine per dag hadden gekregen. 5.2 Farmacokinetische eigenschappen Na toediening van Fentanyl Matrix Sandoz pleister voor transdermaal gebruik wordt fentanyl continu door de huid geabsorbeerd over een periode van 72 uur. Gezien de polymeermatrix en de diffusie van fentanyl door de huidlagen blijft de snelheid van afgifte vrij constant. Absorptie

11/14


Na de eerste applicatie van Fentanyl Matrix Sandoz pleister voor transdermaal gebruik stijgen de serumconcentraties van fentanyl geleidelijk. Doorgaans bereiken ze een plateau na 12 tot 24 uur en daarna blijven ze vrij constant gedurende de rest van de periode van 72 uur. De bereikte serumfentanylconcentraties hangen af van de grootte van de Fentanyl Matrix Sandoz pleister voor transdermaal gebruik. Een evenwichtsserumconcentratie wordt bereikt bij de tweede applicatie van 72 uur en die blijft gehandhaafd bij latere applicaties van een even grote pleister. Distributie De plasma-eiwitbinding van fentanyl is 84%. Biotransformatie Fentanyl kent een lineaire kinetiek en wordt vooral in de lever gemetaboliseerd door CYP3A4. De belangrijkste metaboliet, norfentanyl, is inactief. Eliminatie Bij stopzetting van de behandeling met Fentanyl Matrix Sandoz pleister voor transdermaal gebruik dalen de serumfentanylconcentraties geleidelijk: ze dalen met ongeveer 50% na 1322 uur bij volwassenen en na 22-25 uur bij kinderen. Verdere absorptie van fentanyl vanuit de huid verklaart waarom de serumconcentratie trager daalt dan na een intraveneus infuus. Fentanyl wordt voor ongeveer 75% in de urine uitgescheiden, grotendeels in de vorm van metabolieten; minder dan 10% wordt in onveranderde vorm uitgescheiden. Ongeveer 9% van de dosis wordt teruggevonden in de stoelgang, vooral in de vorm van metabolieten. Farmacokinetiek in speciale groepen Na correctie voor het lichaamsgewicht is de klaring (l/uur/kg) bij pediatrische patiënten 82% hoger bij kinderen van 2 tot 5 jaar en 25% hoger bij kinderen van 6 tot 10 jaar dan bij kinderen van 11 tot 16 jaar, die dezelfde klaring vertonen als volwassenen. Daar werd rekening mee gehouden bij het bepalen van de dosering bij pediatrische patiënten. Bij oudere en verzwakte patiënten vermindert de klaring van fentanyl, waardoor de terminale halfwaardetijd toeneemt. Bij patiënten met nier- of leverinsufficiëntie kan de klaring van fentanyl verstoord zijn door veranderingen van de plasmaproteïnen en de metabole klaring, waardoor de serumconcentraties stijgen (zie rubriek 4.2 en 4.4). 5.3 Gegevens uit het preklinisch veiligheidsonderzoek Niet-klinische gegevens duiden niet op een speciaal risico voor mensen. Deze gegevens zijn afkomstig van conventioneel onderzoek op het gebied van veiligheidsfarmacologie, toxiciteit bij herhaalde dosering en genotoxiciteit. Bij dierstudies werden een verminderde vruchtbaarheid en een verhoogde mortaliteit bij foetussen van ratten waargenomen. Er werden echter geen teratogene effecten vastgesteld. Mutageniciteitstests op bacteriën en knaagdieren hebben negatieve uitkomsten gegeven. Net zoals andere opiaten had fentanyl in vitro mutagene effecten op zoogdiercellen. Een mutageen risico in therapeutische dosering is echter onwaarschijnlijk aangezien de effecten enkel werden gezien bij zeer hoge concentraties. Er werden geen lange termijn carcinogeniciteitsstudies verricht. 6. FARMACEUTISCHE GEGEVENS 6.1 Lijst van hulpstoffen

12/14


Beschermende film: Gesiliconiseerd poly(ethyleentereftalaat) Zelfklevende matrixlaag: Gehydrogeneerd colofoniumhars Poly(2-ethylhexylacrylaat-co-vinylacetaat) Geraffineerde sojaboonolie Waterondoorlaatbare dekfilm: Poly(ethyleentereftalaat) 6.2 Gevallen van onverenigbaarheid Niet van toepassing. 6.3 Houdbaarheid 2 jaar 6.4 Speciale voorzorgsmaatregelen bij bewaren Bewaren in de oorspronkelijke verpakking. 6.5 Aard en inhoud van de verpakking De pleisters voor transdermaal gebruik zijn individueel verpakt in sachets van papier/PE/Al/PE. Verpakkingen met 3, 5, 7, 10, 14, 16 en 20 pleisters voor transdermaal gebruik. Ziekenhuisverpakkingen met 5 pleisters voor transdermaal gebruik. Niet alle genoemde verpakkingsgrootten worden in de handel gebracht. 6.6 Speciale voorzorgsmaatregelen voor het verwijderen Ook na gebruik bevatten de pleisters voor transdermaal gebruik nog een significante hoeveelheid fentanyl. Gebruikte pleisters voor transdermaal gebruik moeten worden toegevouwen met de kleefoppervlakken naar binnen gericht en om redenen van veiligheid en voor het milieu moeten ze veilig worden weggegooid of waar mogelijk weer naar de apotheek worden gebracht. Niet-gebruikte medicatie moet veilig worden weggegooid of weer naar de apotheek worden gebracht. 7. HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN Sandoz NV Telecom Gardens Medialaan 40 1800 Vilvoorde België 8. NUMMERS VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN

13/14


Fentanyl Matrix Sandoz 12,5 µg/h: Fentanyl Matrix Sandoz 25 µg/h: Fentanyl Matrix Sandoz 50 µg/h: Fentanyl Matrix Sandoz 75 µg/h: Fentanyl Matrix Sandoz 100 µg/h: 9. DATUM VAN EERSTE VERGUNNING/HERNIEUWING VAN DE VERGUNNING A. Datum van eerste vergunning: 23.04.2007 B. Datum van hernieuwing van de vergunning: 12.04.2011

10. DATUM VAN DE LAATSTE HERZIENING VAN DE TEKST/GOEDKEURING VAN DE SKP A. Datum van de laatste herziening van de SKP: 08.08.2007 B. Datum van de laatste goedkeuring van de SKP: 11. AFLEVERINGSWIJZE Op medisch voorschrift.

14/14

h, pleisters voor transdermaal gebruik

Recommend Documents