Grondmobiliteit versterken via het decreet landinrichting
Decreet van 28 maart 2014 betreffende de landinrichting Uitvoeringsbesluit van 6 juni 2014 betreffende de landinrichting 22 juni 2015
Grondmobiliteit versterken via het decreet landinrichting Denk aan een concrete case waarbij grondmobiliteit kan bijdragen tot een oplossing of tot realisatie (2’) Instrumenten van grondbeleid binnen het decreet landinrichting Resultaat na een gecombineerde inzet van instrumenten
Welke instrumenten zou je misschien willen inzetten in je case?
Denk aan een concrete case
Realisatie randstedelijk open ruimte gebied (300 ha)
Oplossen van een slecht gelegen woon-uitbreidingsgebied (300 ha) Wat met restgronden? Herstel natuurlijk beekdallandschap (IHD) (300 ha)
Slecht gelegen bedrijf
Grondmobiliteit versterken via het decreet landinrichting Denk aan een concrete case waarbij grondmobiliteit kan bijdragen tot een oplossing of tot realisatie (2’) Instrumenten van grondbeleid binnen het decreet landinrichting Resultaat na een gecombineerde inzet van instrumenten
Welke instrumenten zou je misschien willen inzetten in je case?
Krachtlijnen decreet landinrichting Instrumentenkoffer Verschillende instrumenten die kunnen ingezet worden in uitvoering van een landinrichtingsproject of een ander project, plan of programma (voorbeeld RUP) Brede toegang tot de instrumenten Spoor 1: via een landinrichtingsplan, vastgesteld door Minister of Vlaamse Regering, ter uitvoering van een landinrichtingsproject dat werd ingesteld door de Vlaamse regering Spoor 2: via een inrichtingsnota, vastgesteld door Vlaamse Regering, provincieraad, gemeenteraad ter uitvoering van een ander project, plan of programma, ingesteld door Vlaamse Regering, provinciebestuur of gemeentebestuur Spoor 3: via een beheervisie, aangeleverd door VLM of andere Vlaamse instantie, provincie of gemeente, dat wordt goedgekeurd door de Minister
De instrumenten(koffer)
beheer
inrichting Beheerovereenkomsten Inrichtingswerken Inrichtingswerken uit kracht van wet
Vestigen van erfdienstbaarheden tot openbaar nut
Vergoeding voor waardeverlies van gronden
verwerving en grondmobiliteit
andere
Lokale grondenbanken (incl. vergoedingen)
Dienstenvergoeding
Vrijwillige bedrijfsverplaatsing, bedrijfsreconversie en bedrijfsstopzetting
Vrijwillige herverkaveling Verwerving
Projectmatig recht van voorkoop
Herverkaveling uit kracht van wet Gebruiksruil
Herverkaveling uit kracht van wet met planologische ruil
Koopplicht
Recht van voorkeur
Instrumenten van grondbeleid beheer inrichting
Inrichtingswerken Inrichtingswerken uit kracht van wet
Beheerovereenkomsten Vestigen van erfdienstbaarheden tot openbaar nut
Vergoeding voor waardeverlies van gronden
verwerving en grondmobiliteit
andere
Lokale grondenbanken (incl. vergoedingen)
Dienstenvergoeding
Vrijwillige bedrijfsverplaatsing, bedrijfsreconversie en bedrijfsstopzetting
Vrijwillige herverkaveling Verwerving
Projectmatig recht van voorkoop
Herverkaveling uit kracht van wet Gebruiksruil
Herverkaveling uit kracht van wet met planologische ruil
Koopplicht
Recht van voorkeur
Het juiste grondgebruik! Verwerving
Ruilen Ruilen via Vrijwillige herverkaveling
Verwerving in der minne of via onteigening
Of via Gebruiksruil Via Projectmatig recht van voorkoop
Of via Herverkaveling uit kracht van wet met planologische ruil
Of via Recht van voorkeur Of via Herverkaveling uit kracht van wet
Of door de Koopplicht Lokale grondenbanken (incl. vergoedingen) Bij Vrijwillige bedrijfsverplaatsing, bedrijfsreconversie en bedrijfsstopzetting (incl. vergoedingen) Inrichtingswerken uit kracht van wet Vergoeding voor waardeverlies van gronden
Vestigen van erfdienstbaarheden tot openbaar nut
Vergoedingen
Verwerven via
Projectmatig recht van voorkoop Een recht van voorkoop dat projectmatig kan ingesteld worden om projectmatig de opbouw van grondreserve mogelijk te maken.
Recht van voorkeur Als een administratieve overheid de intentie heeft om onroerende goederen te vervreemden dan moet die overheid de onroerende goederen eerst te koop aanbieden aan de Vlaamse Grondenbank (enkel open ruimte bestemmingen)
Verwerven via
Koopplicht Indien het landinrichtingsproject of het project, plan of programma leidt tot een ernstige waardevermindering OF tot een bedreiging van de leefbaarheid van een bedrijf dan kan de eigenaar van de overheid eisen dat zijn onroerende goederen worden verworven.
Verwerven en ook vergoeden via
Vrijwillige bedrijfsverplaatsing, bedrijfsreconversie, bedrijfsstopzetting Een gebruiker kan een vergoeding aanvragen als ten minste één van de volgende situaties zich voordoet: De aanwezigheid van het bedrijf belemmert de realisatie van het doel van het project; De leefbaarheid van de bestaande bedrijfsvoering komt ernstig in het gedrang door de realisatie van het doel van het project
De landcommissie stelt de vergoedingen vast. Er kunnen onroerende goederen gekocht worden.
Bedrijfsverplaatsing: het bedrijf verplaatst naar een gebied waar het zich duurzaam kan ontwikkelen Bedrijfsreconversie: het landbouwbedrijf heroriënteert tot een bedrijf met een kleinere bedrijfsoppervlakte OF tot het verenigbaar is met de doelstellingen van het landinrichtingsproject of project, plan, programma Bedrijfsstopzetting: het landbouwbedrijf stop vervroegd
Verwerven, ruilen en vergoeden via
Lokale grondenbanken De verwerving, beheer en overdracht van onroerende goederen door de VLM, op basis van een overeenkomst met één of meerdere partners Vergoedingen om gronden sneller vrij te krijgen van eigendom en/of gebruik Vergoeding beëindiging gebruik aan gebruiker en houder zakelijk recht (‘wijkersstimulus’) Vergoeding eigenaar bij verkoop aan Vlaamse Grondenbank (‘eigenaarstoeslag’) Pachtaanvaardingsvergoeding voor eigenaar
Basisprincipe: verwerven van gronden in een “zoekgebied” en deze vervolgens ruilen naar een “projectgebied”
Zoekgebied
Projectgebied
Ruilen (en waar nodig vergoeden) via
Vrijwillige herverkaveling Schriftelijke overeenkomst tussen alle eigenaars en gebruikers gericht op vrijwillig ruilen van eigendom en gebruik en herverkavelen van percelen om tot een gewenst grondgebruik te komen.
Gebruiksruil Instrument gericht op het versneld ruilen van enkel het gebruik. Wordt altijd gevolgd door een herverkaveling uit kracht van wet. Rol Landcommissie
Ruilen (en waar nodig vergoeden) via
Herverkaveling uit kracht van wet Instrument gericht op ruilen van eigendom en gebruik en herverkavelen van percelen om tot een gewenst grondgebruik. Uit kracht van wet: niet vrijwillig ! Rol landcommissie
Gebruikers voor (inbreng = toestand voor herverkaveling)
Gebruikers na (toedeling = toestand na herverkaveling)
herverkaveling uit kracht van wet
Toestand voor
Toestand na
Ruilen (en waar nodig vergoeden) via
Herverkaveling uit kracht van wet met planologische ruil Twee instrumenten in één: Een ruimtelijk uitvoeringsplan: elke instantie die mag instaan voor de opmaak van een ruimtelijk uitvoeringsplan kan ook overgaan tot herverkaveling uit kracht van wet met planologische ruil. Een eigendoms- en gebruiksruil: het ‘grondruilplan’ wordt opgemaakt door de landcommissie Wat: Instrument gericht op het omwisselen van gebiedsbestemmingen gelijktijdig met het ruilen van eigendom en gebruik en herverkavelen van percelen om tot een gewenst grondgebruik te komen. Er is geen planschadevergoeding, planbatenheffing, bestemmingswijzigingscompensatie verschuldigd wanneer het perceel is opgenomen in het grondruilplan dat opgemaakt wordt binnen een herverkaveling uit kracht van wet met planologische ruil. Rol landcommissie
Herverkaveling uit kracht van wet met planologische ruil Planologische ruil
+
Herverkaveling Inbreng
+
Toedeling
Herverkaveling uit kracht van wet bij realisatie van een nog niet ontwikkelde woongebied, waar regelmatig overstromingen voorkomen Waar willen we naar toe met dit gebied?
Inbreng Eigenaar A: niet te ontwikkelen grond Eigenaar B: venale waarde woning Eigenaar C: venale waarde woning Eigenaar D: niet te ontwikkelen grond Eigenaar E: niet te ontwikkelen grond Eigenaar F: niet te ontwikkelen grond
10 ha 0,3 ha 0,2 ha 0,2 ha 0,1 ha 3 ha 13 ha80
= 72% = 2,2% = 1,7% = 1,4% = 0,7% = 22% 8.300.000
100%
Toedeling Openbaar domein: 4 ha 80 Te ontwikkelen:
9 ha
Eigenaar A: Eigenaar B: Eigenaar C: Eigenaar D: Eigenaar E: Eigenaar F:
72 % 2,2 % 1,7 % 1,4 % 0,7 % 22 % 100 %
= = = = = = 8.300.000 €
6 ha 48.00 0 ha 19.80 0 ha 15.30 0 ha 12.60 0 ha 06.30 1 ha 98.00 9 ha 00.00
Vergoeden via Vergoeding voor waardeverlies van gronden Wat: Als de uitvoering van inrichtingswerken uit kracht van wet of de vestiging van erfdienstbaarheden tot openbaar nut leiden tot waardeverlies van gronden, moet daarvoor een vergoeding uitgekeerd worden. Doel om dit op te nemen in dit decreet: De mogelijkheid bieden om eigenaars en gebruikers éénmalig te kunnen vergoeden voor inrichtingsmaatregelen of erfdienstbaarheden die een permanent waardeverlies van de gebruiks- of eigendomswaarde met zich meebrengen. Rol van de landcommissie
Inrichtingswerken uit kracht van wet Wat: Werken die verband houden met
landschapszorg natuurontwikkeling recreatie & natuureducatie waterhuishouding, milieuverbeteringen, natuurtechnische milieubouw verbeteren landbouwstructuur conservering archeologie en cultuurhistorische overblijfselen werken aan waterlopen, wegen en wegenpatroon en grondwerken En die kunnen uitgevoerd worden zonder instemming van de eigenaar Doel om dit op te nemen in dit decreet: De mogelijkheid bieden om werken uit te voeren in functie van het openbaar nut.
Voorbeeld inrichtingswerken uit kracht van wet Aanleg van een bufferstrook langs de beek ‘Oude Kale’
23-6-2015
Vestigen erfdienstbaarheden tot openbaar nut
Wat: Een erfdienstbaarheid tot openbaar nut stelt met het oog op algemeen belang, blijvende beperkingen aan het private eigendomsrecht. Er zijn twee soorten erfdienstbaarheden tot openbaar nut:
De erfdienstbaarheden tot openbaar nut die gericht zijn op de instandhouding van inrichtingswerken uit kracht van wet Andere erfdienstbaarheden tot openbaar nut die gericht zijn op landschapszorg, natuurontwikkeling, recreatie, mobiliteit, natuureducatie, waterhuishouding, milieuverbeteringen, verbeteren van de landbouwstructuur of conservering van archeologische en cultuurhistorische overblijfselen Doel om dit op te nemen in dit decreet: . Erfdienstbaarheden tot openbaar nut zijn een alternatief voor onteigening.
Voorbeeld erfdienstbaarheid tot openbaar nut Een erfdienstbaarheid tot openbaar nut kan hier worden gevestigd in functie van het behoud van het waterbergend vermogen in overstromings gebied. Als gevolg van die erfdienstbaarheid moeten eigenaars toelaten dat hun percelen op geregelde tijdstippen overstromen.
23-6-2015
erfdienstbaarheden openbaar nut
Grondmobiliteit versterken via het decreet landinrichting Denk aan een concrete case waarbij grondmobiliteit kan bijdragen tot een oplossing of tot realisatie (2’) Instrumenten van grondbeleid binnen het decreet landinrichting Resultaat na een gecombineerde inzet van instrumenten
Welke instrumenten zou je misschien willen inzetten in je case
Situatie vóór inzet van
instrumenten
Landbouw: Percelen versnipperd en verspreid in het gebied Onregelmatige vorm van percelen Juridische onzekerheid tracés trage wegen Erosieproblemen Erfdienstbaarheden voor toegang Slecht gelegen landbouwbedrijf Eigendom: Versnippering Niet rechtstreeks toegankelijk Water: Inspoeling van mest en pesticiden Wateroverlast Natuur: Geïsoleerde natuurkern Geen buffering Akkerfauna en akkerflora in verdrukking recreatie en landschap: Trage wegen niet toegankelijk of in onbruik Trage wegen vormen geen netwerk Archeologie: Site onbeschermd en bedreigd Mobiliteit Sluikverkeer Gevaarlijke of geen fietsverbindingen
Situatie na inzet van
instrumenten
Landbouw: Percelen bij elkaar en dicht bij bedrijfszetel Regelmatige vorm, ploegbaar parallel aan helling Trage wegen door akkers krijgen nieuw tracé Erosiebestrijdingsmaatregelen, erosiestroken Percelen toegankelijk via openbaar domein Goed gelegen landbouwbedrijf Eigendom: Bundeling van eigendommen Ontsluiting via openbaar domein Water: Buffering van waterloop Natuurlijke waterbuffering Natuur: Versterken en ontsnipperen natuurkernen Bufferen natuurkernen en beek Stroken voor akkerfauna en akkerflora recreatie en landschap: Wandelwegen weer openstellen Logisch netwerk Archeologie: Site beschermd, Informatievoorziening over archeologische geschiedenis Mobiliteit Nieuwe vrijliggende fietsverbindingen
Instrumenten van grondbeleid Instrumenten van grondbeleid
Recht van voorkoop
Aankoop in de minne
Onteigening
Tijdelijk gebruik via gebruiksruil (landcommissie)
Herverkaveling (landcommissie)
Over-bedelen (meer ná in ruil voor geld) Onder-bedelen (minder ná in ruil voor geld) Afhouding van het totaal (voor openbaar nut) Overdragen aan overheden
Aanpassen openbaar domein
Vestigen en afschaffen erfdienstbaarheden (vergoedingen via landcommissie)
Bedrijfsverplaatsing (via landcommissie)
Grondmobiliteit versterken via het decreet landinrichting Denk aan een concrete case waarbij grondmobiliteit kan bijdragen tot een oplossing of tot realisatie (2’) Instrumenten van grondbeleid binnen het decreet landinrichting Resultaat na een gecombineerde inzet van instrumenten
Welke instrumenten zou je misschien willen inzetten in je case
