OMSCHRIJVING LESSEN Dora- en Diegopad / Heksenpad Groep: 1 - 2 Lesduur: ± 1 uur Periode: september - oktober (Heksenpad) en april - juni Dora- en Diegopad In het voorjaar en de zomer wijzen Dora en Diego de kinderen de weg langs een pad tussen bomen en struiken, en in de herfst doen de heksen dat. De kinderen ontdekken op deze manier spelenderwijs en met al hun zintuigen de natuur. Onderweg zijn er opdrachten voor de kinderen die hen stimuleren de natuur op een speelse en aantrekkelijke manier te ontdekken en onderzoeken. Alle zintuigen komen aan bod. De kinderen lopen in groepjes van vier of vijf kinderen. De groepsleerkracht dient voor voldoende begeleiding te zorgen. Lesduur: +/- 1 uur Ontdek de Herfst / Lente in de natuur Groep: 1 - 4 Lesduur: ± 1 uur Periode: september - oktober en april – mei Tijdens deze les komen de herfst- c.q. lenteverschijnselen van de natuur aan bod. De kinderen gaan op zoek naar de eerste planten en bollen die tevoorschijn komen of bekijken hoe planten, bomen en dieren zich klaarmaken voor de winter. Ze (onder)zoeken dan onder andere vruchten en zaden. Lesduur: +/- 1 uur Op avontuur in de natuur Groep: 3 - 5 Lesduur: 1½ uur Periode: september – oktober ‘Op avontuur in de natuur’ is een activiteit waarbij de leerlingen kenmerken van de herfst onderzoeken. Op een speelse en avontuurlijke, doch zeer gerichte werkwijze, leren de leerlingen de natuur waar te nemen en te onderzoeken. Door middel van opdrachten worden ze uitgenodigd om de verrassende aspecten van de
‘gewone natuur’, te ontdekken en om inzicht te krijgen in de samenhang van verschillende kenmerken in de natuur (de voedselkringloop). periode: sept-okt Alles in een pannenkoek Groep: 3 – 5 Lesduur: 1,½ uur Periode: hele jaar door Kinderen leren wat er allemaal voor nodig is om een pannenkoek te kunnen bakken. Ze gaan op zoek naar de ingrediënten en/of maken die zelf. Meel malen uit graan, boter maken van melk en hopelijk heeft de Woeste Westen-‘kip’ een ei gelegd. Na het bereiden van het beslag worden de pannenkoeken natuurlijk zelf gebakken én opgegeten. lesduur 1,5 uur Het leven in de sloot (Waterdieren niveau 1) Groep: 3 – 6 Lesduur: 1½ uur Periode: september - oktober en mei – juli De les begint met een voorbespreking met vragen hoe waterdiertjes eruit zien, waar ze vooral zitten, welke rol ze spelen in de natuur. De kinderen gaan waterdiertjes vangen met een schepnet. Daarna bestuderen ze de gevangen beestjes in loeppotjes en met vergrootglazen. De namen kunnen worden opgezocht op een zoekblad. Nadruk ligt op de beleving van en de verwondering over het leven in de sloot. Bij hogere klassen komen de samenhang in de natuur en levenscycli van insecten meer aan bod. (Zie hiervoor ‘Waterdieren niveau 2’). Tot slot is er nog een korte nabespreking. lesduur 1,5 uur
Het leven in de bodem (bodemdieren) Groep: 3 - 6 Lesduur: 1-½ uur Periode: september - oktober en mei - juli De les bodemdiertjes begint met een voorbespreking met vragen als: hoe zien ze eruit, waar wonen ze, welke rol spelen ze in de natuur? Vervolgens gaan de kinderen zelf bodemdiertjes zoeken. Ze ontdekken spelenderwijs dat bodemdiertjes allemaal hun eigen plekje hebben. De gevonden diertjes worden met een loep bekeken om te onderzoeken hoe ze eruit zien. Met behulp van een zoekkaart wordt hun naam gezocht. Nadruk ligt op de beleving en de verwondering over het leven in de bodem. Bij hogere klassen komen de samenhang in de natuur en levenscycli van insecten meer aan bod. Tot slot is er nog een nabespreking. lesduur 1,5 uur De bijzondere bewoners van Het Woeste Westen Groep: 4 – 6 Lesduur: 1½ uur Periode: september - oktober en mei - juli Tijdens deze les komen de leerlingen meer te weten over de bijzondere dieren op Het Woeste Westen, dieren die kinderen in de andere lessen niet zo snel zelf zullen vangen. De leerlingen kunnen in carrouselvorm een pad en een salamander van dichtbij bekijken (of zelfs in de hand nemen), een geelgerande waterkever en een grote zwarte waterkever en spinnen bestuderen. Een (dode) libelle komt ook aan bod. Hoe ademen deze verschillende dieren, hoe bewegen ze en wat eten ze? periode: sept-okt en mei-juli De planten en bomen van Het Woeste Westen Groep: 4 – 6 Lesduur: 1½ uur Periode: september - oktober en april - juli De planten- en bomenles begint met een voorbespreking over hoe een plant en hoe een boom in elkaar zitten. Hoe herken je een plant en een boom? Waarom zijn bomen belangrijk? De buitenopdracht bestaat uit het maken van een schorsafdruk, een hoogtemeting, een bomenpaspoort en
de naam van de gevonden planten en bomen opzoeken. Na afloop van de les is er een nabespreking. lesduur 1,5 uur Van graan tot brood Groep: 4 – 7 Lesduur: 1½ uur Periode: hele jaar door Bij de les ‘Van graan tot brood’ leren en ervaren de kinderen wat er allemaal nodig is om brood te maken. Ze leren over verschillende graansoorten. Ze malen zelf graan, voegen gist en water toe en kneden het deeg. Vervolgens bakken ze het deeg aan een stok boven het kampvuur. En dan: lekker opeten! Een totaalervaring om niet snel te vergeten. lesduur 1,5 uur Op ontdekkingsreis door Het Woeste Westen Groep: 5 – 7 Lesduur: 1½ uur Periode: september – oktober en april – juli ‘Op ontdekkingsreis door het Woeste Westen’ is een activiteit waarbij de leerlingen in groepjes als ‘vroegere’ ontdekkingsreizigers Het Woeste Westen ontdekken. Ze maken in hun logboek aantekeningen van hun reis; ze beschrijven en tekenen de planten en dieren die ze tegenkomen en de avonturen die ze beleven. De kinderen zoeken met behulp van een kompas hun weg en maken hun eigen landkaart door de witte vlekken zelf in kaart te brengen. lesduur 1,5 uur
Het Stenen tijdperk / IJzertijdperk (dagproject) Groep: 5 – 7 Lesduur: 10.00-14.30 uur Periode: september – oktober en april – juli Tijdens het dagproject over het Stenen tijdperk leren en ervaren de kinderen hoe het is om vuur te maken met een vuursteen, graan te malen tussen twee stenen en daarna op primitieve wijze brood te bakken. Ook maken ze van leer een zakje en gaan ze op zoek naar eetbare planten. Van speksteen maken ze een
pijlpunt. En ze leren met een pijl en boog te schieten. De dag zal zeker lang blijven hangen bij de kinderen! Lesduur: 10.00-14.30 uur
De blik van Jan Wolkers, een kunstige kijk op de natuur Groep: 4 – 6 Lesduur: twee lessen (buiten- + verwerkingsles) van 1½ uur per les Periode: september - oktober en april - juli ‘De blik van Jan Wolkers’ is een verfrissend NME-project met een kunsteducatieve benadering. Aan de hand van het concept van ‘anders dan anders waarnemen’ worden associaties op gang gebracht. Daarmee is het project gericht op het bewust worden van en benoemen van de eigen ‘blik’ op de natuur en het besef dat iets letterlijk meer voor je gaat leven door een goede waarneming. In de lessen wordt gewerkt met fotografie, tekenen en schrijven. Het project bestaat uit 2 lessen; één in Het Woeste Westen, de Jan Wolkers tuin of op locatie, en één creatieve verwerkingsles op school. De leerkracht dient afhankelijk van de groepsgrootte voor extra begeleiders te zorgen. Lesduur: twee lessen (buiten- + verwerkingsles) van 1,5 uur per les
De vogels van het Westerpark (biodiversteit) Groep: 6 – 8 Lesduur: 1½ uur Periode: september - oktober en april - juli Kinderen ontdekken spelenderwijs de overeenkomsten en verschillen tussen de vogelsoorten te herkennen, waarbij gebruik wordt gemaakt van verrekijkers en vogelzoekkaarten. De les vogels kijken begint met een inleiding met vragen als: ken jij vogels en weet je hoe ze heten? Hoe zien ze eruit? Wat kunnen zij wat wij, mensen, niet kunnen? Waarin verschillen vogels onderling? Welke aanpassingen hebben de verschillende vogels?. Na het activeren van de voorkennis worden de opdrachten uitgelegd, die de kinderen in de omgeving van Het Woeste Westen uitvoeren. lesduur 1,5 uur
Eten uit de natuur Groep: 6 – 8 Lesduur: 1½ uur Periode: september - oktober en mei - juli Leerlingen leren welke planten uit de directe omgeving van Het Woeste Westen eetbaar zijn (en vooral: welke niet). Ze maken afhankelijk van het seizoen brandenetelsoep, muntthee, vlierbloesemlimonade en/of vlierbessenlimonade. En dan maar smullen van deze jager-verzamelaarsmaaltijd! lesduur 1,5 uur Polderproject ‘Schatkaart Westerparkpolder’ (dagproject) Groep: 6 – 8 Lesduur: 10.00-14.30 uur Periode: september - november en april - juli Het Westerpark in Amsterdam is een nog steeds bemaalde polder. De Overbrakerbinnenpolder ligt tussen de Spaarndammerdijk (uit het jaar 1200) en de Haarlemmertrekvaart (uit 1631). Met het project ‘Schatkaart Westerparkpolder’ leren en ervaren kinderen hoe deze polder functioneert. Het project begint met een binnenles op school over de werking van een polder. Tijdens de projectdag in Het Westerpark gaan de kinderen aan de slag met: waterpeil meten, een polder nabouwen, een bodemboring uitvoeren, water van laag naar hoog brengen, duikers zoeken, dijkhoogtemeten en ze brengen een bezoek aan het gemaal. Als extra kan tussen de middag gekozen worden voor broodje bakken boven het kampvuur. lesduur 10.00-14.30 uur De bodem onder onze voeten (aardrijkskunde) Groep: 6 – 8 Lesduur: 10.00-14.30 uur Periode: september - november en april - juli Amsterdam is gebouwd op slappe veengrond. Vandaar dat onze huizen op palen staan en er overal een zandlaag van 2 meter ligt. Op Het Woeste Westen ligt de oude veengrond nog direct aan de oppervlakte. Kinderen leren m.b.v. grondboringen de verschillen tussen zand, grond en veen te ontdekken. En ze bekijken stukjes veen met een loep. Het is natuurlijk heel bijzonder om stukjes hout en riet van wel 5000 jaar oud in je handen te hebben!
Waterdieren (niveau 2) Groep: 7 – 8 Lesduur: 1½ uur Periode: september - november en april - juli In deze veldwerkles vissen de kinderen in groepjes met een schepnet waterdiertjes uit de sloot. Daarna zoeken ze hun namen met behulp van zoekkaarten en boekjes. Vervolgens kan gekozen worden voor een verdiepingles: ‘Wie eet wie?’, of ‘Waterkwaliteit’, of ‘Van larve tot insect’. lesduur 1,5 uur Overleven in de natuur (dagproject) Groep: 7 – 8 Lesduur: 10.00 -14.30 uur Periode: september - november en april - juli De vier basisprincipes om te overleven zijn: vuur maken zonder lucifers, water filteren, onderdak maken en eten verzamelen uit de natuur. Deze vaardigheden worden tijdens deze avontuurlijke projectdag aangeleerd. Zelf doen is het motto. Leerlingen worden zich bewust van de afhankelijkheid van de natuur. Grote nadruk ligt er ook op het (leren) samenwerken met elkaar. Daarom is dit project ook als groepstraining in te zetten voor het verbeteren van de onderlinge verhoudingen binnen de groep. Energie & Broeikaseffect (binnenles op school) Groep: 8 Lesduur: 1½ uur Periode: hele jaar door In deze les op school wordt duidelijk gemaakt wat energie is, welke energiebronnen er bestaan en welke gevolgen er zijn voor het milieu bij tradtionele energiewinning. Er wordt aandacht besteed aan duurzame energiebronnen als zonne-, wind- en waterenergie, en ook biodiesel, kernenergie, waterstof en de afvalenergiecentrale komen aan de orde. In de les wordt gebruik gemaakt van aanschouwelijk materiaal. Daarnaast worden er actieve werkvormen toegepast. Lesduur: 1,5 uur
