Goud uit de. Rogier Jacobs. IT & Communication. (Provimi) Frank Pisters (Flynth) Integratie van mens en systeem Communicatief leiderschap:

8 e j a a r g a n g # 2 2 0 12

IT & Communication

Frank Pisters (Flynth)

Integratie van mens en systeem Communicatief leiderschap: Schakelen tussen kleuren Siki Giunta (CSC)

‘Samenwerking wordt intensiever’

Rogier Jacobs (Provimi)

Goud uit de ERP-databerg

Master Class Cloud Computing “An exclusive 4 day master class for CIOʼs, CFOʼs, senior IT managers and business leaders who want to make a difference”

CIO

ACADEMY

8 Modules THE MASTER CLASS CLOUD COMPUTING WIL BE A PROGRAM OF 8 MODULES. 1 2 3 4 5 6 7 8

Earning money with change Cloud Computing or Outsourcing 3.0 Strategy - orchestrating the new paradigm Business risks: security in the cloud Cloud Computing in the making: an inside story Defining a roadmap for Cloud Adoption Dealing with Providers / Cloud Sourcing Strategies Governance and Wrap up

Profile Peter Hanselman

Master Class teachers/speakers BOB STEMMERIK is head of data centre architecture Europe North at Cisco. JOHN HERMANS is partner at KPMG Advisory and leading the cloud computing services at KPMG Netherlands.

This masterclass is chaired by Cloud Strategist Peter Hanselman. Peter has a strong corporate background and worked as CIO and Change Manager in retail, banking, finance and IT service companies. He is VP at EQMentor, mentoring people to make better decisions and more. As a member of the Speaking Academy Peter turns out to be very stimulating guest speaker as well.

Location Bossche Boardroom at Den Bosch www.bosscheboardroom.nl

LOKKE MOEREL is ICT lawyer at De Brauw. MARCO PLAS is chief security office Europe & Asia and chief architect risk & security at ING Insurance. ROB DE HAAS is an independent coach and former Group CIO of ABN Amro. TON VAN DIJK is CIO at Vopak, the world’s leading provider of conditioned storage facilities for bulk liquids. WOUTER SCHMITZ is head of architecture within the Dutch department of ABN Amro.

Special Dinner Guests FRANS VAN DER REEP is senior strategist at KPN Consulting and professor Digital World at the INholland University of Applied Sciences. GRIMBERT ROST VAN TONNINGEN is a publicist and strategic advisor.

Contact information ICT Media BV Magistratenlaan 184 5223MA Den Bosch Phone: 073-6140070 Fax:: 073-6129997 [email protected] www.ictmedia.nl www.bosscheboardroom.nl

=inhoudsopgave

Geen slagveld, maar lekkernij

12 34 52 88

DE AFRONDING VAN EEN ERP-PROJECT met de HANA BI-oplossing van de Duitse softwarefabrikant SAP is het slagroomtoefje dat het ROI-toetje van het ERP-project naar meer doet smaken. CIO Rogier Jacobs maakte het allemaal van nabij mee.

Schakelen tussen geel en blauw

OPRUKKENDE EN DOORSTOMENDE THEMA’S als cloud computing, consumerization, en security- en privacykwesties zetten IT-afdelingen onder zware druk. Daarnaast staat kostenbesparing hoger op de agenda dan ooit. Hoe stuurt de CIO zijn mensen zo aan dat de IT-afdeling niet in een spagaat terechtkomt?

Het ritme van de cloud

ZOALS CSC IN DE JAREN NEGENTIG van de vorige eeuw outsourcing in de IT zo’n beetje uitvond, bevindt het bedrijf zich nu opnieuw in de frontlinie bij cloud computing. Bij applicatiehosting op industriële schaal moet je op zoek naar systemen met hetzelfde ritme, stelt Siki Giunta, vicepresident cloud computing bij de IT-dienstverlener.

Integratie en communicatie

ACCOUNTANTS- EN ADVIESORGANISATIE GIBO GROEP gaat vanaf dit jaar samen met haar fusiepartner verder onder de naam Flynth. Frank Pisters (1961) is als directeur Algemene zaken medeverantwoordelijk voor de IT-integratie van beide bedrijven. 4

8e jaargang #2 | 2012

n • Co nec

0•

ity 2020

ity 202

ti v

t iv

14+15 mei

Colofon hoofdRedactie: Hotze Zijlstra E-mail: [email protected] Website: www.cioday.nl Eindredacteur: Yvette Polman

Connec

18 Van de 22 voorzitter De agenda 24 van de CIO Rondetafelbijeenkomst 29 62 Fokker Technologies: 38 stapsgewijs naar de cloud Slim omgaan 42 met app-effecten Out of 48 Office IT & Communication 56 2020 De 10 belangrijkste 84 uitdagingen Overleven in het ecosysteem

Columns 21Peter Hagedoorn 33Daan Quakernaat 47Bernhard van oranje 69Aloys Kregting 83Roel Wolbrink 95Eric Vroon En verder... 7Redactioneel 8Bits & Bytes 10onze cio 32opinie 58Gezien, geweest, gesproken 66Research 70Heb je even? 74Valkenoog 76cio in de zorg 87opinie 96DigIT

MEDEWERKERS: Rob Beijleveld, Ardy Bullee, Frans van Geest, Arnoud van Gemeren, Peter Hagedoorn, Gijs Hillenius, Jan-Leen ‘t Jong, Maarten Kleyn, Aloys Kregting, Bram van Mechelen, Dennis Mensink, Teus Molenaar, Hyleco Nauta, Bernhard van Oranje, Paul Piebinga, Rube van Poelgeest, Guus Pijpers, Daan Quakernaat, Sytse van der Schaaf, Jan Peter de Valk, Eric Vroon, Roel Wolbrink, Ferdi van der Zwaag UITGEVER: Rob Beijleveld ([email protected]) tel. 06-51531551 ICT Media BV Magistratenlaan 184 5223 MA ’s-Hertogenbosch T 073-6140070 F 073-6129997 Sales & Marketing Events: Bart de Vaan [email protected] 073-6140070 Sales & Marketing Media: Jeffrey Ploeg [email protected] 073-6140070/ 06-31744858 Traffic Advertenties: Jeffrey Ploeg [email protected] (max 5mb) 073-6140070/ 06-31744858 ABONNEMENTEN: Een abonnement in Nederland kost 175 euro per jaar exclusief btw. Zie www.cioportal.nl Opgave en vragen over abonnementen: ICT Media BV Magistratenlaan 184 5223 MA ’s-Hertogenbosch Tel. 073-6140070 Fax. 073-6129997 Site: www.cioportal.nl/2050/Magazines voor abonneren of [email protected] voor adreswijzigingen en opzeggingen. CIO Magazine is een vakblad Beëindigen abonnement: Als vakblad zijnde, hanteren wij de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan ervan uit dat het blad ontvangen wordt uit hoofde van beroep. Hierdoor wordt een abonnement steeds stilzwijgend met een jaar verlengd. Opzeggingen (uitsluitend schriftelijk of via [email protected]) dienen 30 dagen voor afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn. Prijswijzigingen voorbehouden. FOTOGRAFIE: Eric Fecken, Mark van den Brink, Roelof Pot, Marcel Willems Illustraties: Walter van Kalsbeek Vormgeving: Mathieu Westerveld Drukker: PRinterface Aanlevering van artikelen Inzending van een artikel naar de redactie ter publicatie houdt in dat de auteur akkoord gaat met de volgende voorwaarden: - de auteur heeft het volledige auteursrecht op het werk; - het artikel is niet eerder, in welke taal dan ook, gepubliceerd; - met publicatie wordt geen geheimhoudingsplicht geschonden; - de auteur zal het artikel niet zonder schriftelijke toestemming van de uitgever elders publiceren. Artikelen herpubliceren? Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever is het niet toegestaan om artikelen uit dit blad integraal over te nemen in eigen of andere media (zoals tijdschriften, websites en intranet). Nota bene: geen toestemming is nodig om van een artikel de titel en de inleiding over te nemen (circa 50 woorden) onder de strikte voorwaarde dat er tevens een goed zichtbare en werkende link of verwijzing wordt geplaatst naar de website van dit blad. ISSN 1570-5463

© ICT Media BV, ’s-Hertogenbosch 2012

5

BT business day

Connecting you to a better future

BT and CIO Magazine present the second BT business day on June 7th 2012, at the beautiful Rosarium in Amsterdam. We expect 100 CIO's, CTO's, CISO's, VPs and senior IT executives from both public and enterprise companies, allowing an excellent opportunity to network. The event will start with a lunch at 12.00 and ends with a networking dinner. During the breaks we welcome you in the demo lounge for innovative showcases. Leading BT partners and customers we will share inspiring experiences. Key topics will be around: IT optimized for business, the hypergrowth in datastreams and “Big Data”, the future of work, bring your own device, 360 degrees security and globalisation of business. Speakers include Dan Bieler, principal analyst at Forrester; Steffen Frankenberg, VP DHL Solutions & Innovations and Drs. Nicola Millard, BT’s customer experience futurologist. The BT Business Day is hosted by Edwin Hageman, CEO BT Benelux. This is an invitation-only event. For queries please contact [email protected] or call us at: +31-73-6140070. Please visit www.bt.nl for more information.

You communicate. We care.

Redactioneel

Communicatieconnectie Trouwe lezers en leden van de CIO-gemeenschap weten het misschien: ik heb al jaren een klik met de onderwerpen connectiviteit, communicatie en collaboration. Sterk IT-gedreven zaken, die elkaar vorig voorjaar inhoudelijk ontmoetten op het eerste Jaarcongres Connected Enterprise.

Nakijken Bijna een jaar later heeft het communicatiethema niets aan belang ingeboet. In tegendeel: de opmars van cloud computing, consumerization, sociale media en steeds weer slimmere samenwerkingsoplossingen maken de organisatie meer ‘verbonden’ dan ooit tevoren. Wie de trend negeert, heeft het nakijken. Als gevolg van de stormachtige ontwikkelingen aan het communicatiefront gaat het Jaarcongres Connected Enterprise in 2012 in grotere vorm verder, maar dan wel onder de nieuwe naam Connectivity 2020. Die naamsverandering heeft alles te maken met het feit dat voor de tweede editie van het evenement intensief wordt samengewerkt met BTG, de vereniging die sinds 1986 de belangen behartigt van Nederlandse bedrijven of instellingen die op grote schaal gebruikmaken van bedrijfscommunicatie. Het nieuwe, tweedaagse evenement vindt dit jaar plaats op 14 mei, met op 15 mei de aansluitende BTG-ledendag.

Nieuw ecosysteem Het thema van Connectivity 2020 is ‘How to gain value through collaboration in the new ecosystem’. Alles draait daarbij om de rol die IT binnen bedrijven en instellingen de komende jaren gaat spelen bij het mogelijk maken van interne en bedrijfsgrenzenoverschrijdende samenwerking. Van connectiviteit en netwerken tot communicatie en collaboratie dus. Maar ook over nieuwe samenwerkingsverbanden tussen leveranciers, partners en andere partijen binnen het genetwerkte ecosysteem. CIO’s en andere IT-verantwoordelijken krijgen alle nieuwe mogelijkheden in toenemende mate op het netvlies, niet in de laatste plaats aangezwengeld door genoemde technologieën als cloud computing, collaborationtools en slimmere mobiele devices. Oprukkende apps, intelligente netwerken en datacenters doen de rest. Allemaal zaken tenslotte, die de ontsluiting van mensen en informatie eenvoudiger maken; zowel intern als binnen innovatieve ecosystemen en consortia. Wie ook de communicatieconnectie maakt of wil maken is erbij op 14 en 15 mei. Tot die tijd volstaat wellicht dit themanummer IT & Communication. Veel leesplezier! Hotze Zijlstra, Hoofdredacteur CIO Magazine

IT in the boardroom

7

Bits

& Bytes

Amsterdamse IT krijgt voet aan de grond

Van IT Executive www.it-executive.nl

Microsoft Coöperatief en Nokia gamen investeren bij de Rabobank in apps De Verenigde Naties heeft 2012 uitgeroepen tot het jaar van de coöperatie. De Rabobank grijpt dit aan om te laten zien hoe de bank coöperatief bankieren in de praktijk brengt en om te onderzoeken hoe zij een sleutelrol kan vervullen in de verduurzaming van voedselketens. Een coöperatieve game helpt daarbij. Rabobank Groep ICT levert een bijdrage aan het project door samen met jongeren tussen de 16 en 25 jaar een spel te maken op Facebook: de ‘World Food Game’ (www.facebook.com/worldfoodgame). In dit spel leren jongeren wat coöperatief ondernemen inhoudt aan de hand van het thema verduurzaming van de voedselketens. “Het spel komt tot stand via cocreatie en is te spelen via een Facebookpagina. Het wordt vóór en dóór jongeren gemaakt”, aldus RabobankCIO René Steenvoorden. “Het idee is mensen op een aansprekende manier attent te maken op de problematiek en de rol die een coöperatieve organisatie kan spelen bij de oplossing ervan.” Rabobank betrekt nu al jongeren bij het maken van het gamedesign. Later in het voorjaar staat een eerste versie van deze game online op Facebook. Vanuit daar gaat het cocreatieproces echt beginnen. Jongeren kunnen deelnemen aan de totstandkoming via offlineworkshops of onlineactiviteiten, en de game spelen en testen. Hun feedback wordt gebruikt om het spel steeds verder te verbeteren.

0-en

Nokia en Microsoft gaan samen ongeveer 18 miljoen euro investeren in de ontwikkeling van nieuwe applicaties voor Windows Phone, het mobiele besturingssysteem van Microsoft. Zij doen dat door de komende drie jaar het nieuwe AppCampus-programma aan de Aalto-universiteit in de Finse hoofdstad Helsinki te financieren. Het mobiele applicatieontwikkelingsprogramma is erop gericht om startende bedrijven naar de Finse universiteit te halen en zo een broedplaats te creëren voor nieuwe apps, zowel voor Windows Phone als voor het Nokia-platform Symbian. Met een breed aanbod van diverse apps hopen Microsoft en Nokia de concurrentie met marktleider Apple beter aan te kunnen. Aalto-universiteit levert een bijdrage aan het project door gebouwen beschikbaar te stellen, coachingsmogelijkheden voor startende ondernemingen aan te bieden en beginnende app-ontwikkelaars toegang te geven tot academische en zakelijke netwerken. "We zijn er trots op dit nieuwe programma aan te kondigen, dat nieuwe en bestaande ontwikkelaars in staat zal stellen om de volgende generatie mobiele apps en unieke gebruikerservaringen te realiseren", aldus Kai Öistämö, executive vicepresident van Nokia.

&1-en

De verantwoordelijk wethouder Eric Wiebes van de gemeente Amsterdam had vorige week eindelijk eens goed nieuws over de IT in de hoofdstad. Het ontspoorde vernieuwingsprogramma is weer terug in het gareel en ook de herstructurering van de IT komt op stoom. “We zijn er nog lang niet, maar dat valt ook niet te verwachten gezien het jarenlange achterstallig onderhoud. Voor het eerst is er een heldere aanpak, liggen we op schema en boeken we zowel technisch als financieel resultaat. Maar het blijft hard werken”, concludeerde Wiebes bij de bespreking van de eerste voortgangsrapportage van het in oktober 2011 gelanceerde stabilisatieplan dat vorige week in de Amsterdamse gemeenteraad besproken werd. Wiebes meldde dat het aantal ernstige verstoringen fors is gedaald en dat de geplande aanpassingen op schema liggen. De stadsbestuurder kreeg groen licht om het stabilisatieplan verder uit te voeren. Het aantal ernstige verstoringen per maand is gedaald van 37 naar 11, voornamelijk door het verhogen van de geheugencapaciteit van de centrale datacenters. Het netwerk van 43 versnipperde veiligheidszones is gereduceerd tot vier centrale veiligheidszones. Softwarecontracten zijn onder de loep genomen en geactualiseerd, waardoor betere afspraken met leveranciers mogelijk werden. Er zijn op dit moment zo’n 2.700 nieuwe standaardwerkplekken in gebruik genomen. Ook organisatorisch is er voortgang geboekt. De externe inhuur is gedaald van 202 naar 142 personen, terwijl er 37 mensen in vaste dienst zijn aangenomen.

+++ Ondanks de economische recessie verwacht ICT~Office een tekort van ruim 6.300 hoger opgeleide ict-professionals in 2016. +++ Polycom, leverancier van op open standaarden gebaseerde oplossingen voor unified communications (UC), lanceert twee nieuwe HD-videosamenwerkingsoplossingen die geschikt zijn voor HP en Microsoft. +++ MMD, het technologiebedrijf en merklicentiepartner voor Philips-monitoren, onthulde ’s werelds eerste ErgoSensor Monitor, die helpt gebruikers een gezondere werkhouding aan te nemen. +++ Fujitsu introduceert FlexFrame in Windows voor SAP-oplossingen en breidt op die manier zijn adaptieve computeromgeving uit. +++ Alcatel-Lucent Enterprise introduceert OpenTouch Conversation-software waarmee medewerkers eenvoudig en zonder onderbreking kunnen switchen tussen verschil8


CIA: Licentiesoftware is ten dode opgeschreven

Topkennispartner voor ICT Media

Een IT-executive van de Amerikaanse inlichtingenorganisatie CIA heeft op een congres het publiek grotendeels bestaand uit vertegenwoordigers van softwareleveranciers laten weten dat zijn organisatie binnenkort stopt met het betalen voor licentiesoftware. Het wordt slikken of stikken. Period.

ICT Media, de uitgeverij waar ook CIO Magazine onder valt, heeft analistenfirma Forrester Research aangetrokken voor zware inhoudelijke bijdragen aan haar vier grote IT-jaarcongressen en de CIO Day in 2012.

Chief technology officer Ira Hunt van de CIA heeft tijdens een conferentie gezegd dat het huidige licentiesysteem, waarbij organisaties tegen grote sommen geld licenties afnemen die voor een belangrijk deel nooit gebruikt worden, zijn langste tijd gehad heeft. Zo’n ‘all-you-can-eat-deal’ die de bestaande praktijk van enterprise licensing agreements goed typeert, is volgens Hunt niet meer van deze tijd. De software-industrie moet aan het Amazon-model, of ze nu wil of niet. Dat betekent dat bedrijven vrij toegang krijgen tot de systemen en betalen naar het gebruik dat wordt gemeten.

Sprekers van Forrester Research verzorgen presentaties op respectievelijk de Jaarcongressen Connectivity 2020, Strategic Sourcing en IT Transformation. Bovendien levert Forrester een bijdrage aan de jaarlijkse CIO Day in november, die traditioneel meer dan 800 nationale en internationale bezoekers uit de hoogste bestuurslagen trekt. Rob Beijleveld, algemeen directeur van ICT Media, is bijzonder verheugd over de gemaakte afspraken met de onafhankelijke researchfirma: "Tijdens eerder door ons georganiseerde congressen heeft Forrester Research bewezen een open oog te hebben voor internationale ontwikkelingen op het snijvlak van business en IT. Bovendien sluit hun onderzoeksagenda naadloos aan op die van onze belangrijkste doelgroepen: de Europese chief information officer (CIO) en zijn of haar direct reports. Ik ben trots dat we Forrester voor al onze grote evenementen in 2012 hebben kunnen vastleggen."

Bedonderen Dat is volgens Hunt niet bedoeld om de leveranciers te bedonderen en een poot uit te draaien. Hij nodigde zijn publiek van harte uit om achter de voordeur te komen controleren of voor de software die in gebruik is wel netjes betaald wordt. De CIA eigent zich deze nieuwe flexibiliteit toe omdat de organisatie niet anders kan. De oude manier van het aankopen van eigendomssoftware werkt flexibiliteit tegen en beperkt de organisatie in het gebruik van nieuwe mogelijkheden en technologieën in een vroeg stadium. Als voorbeeld haalde Hunt de toepassing van big-dataontwikkelingen aan. Een organisatie als CIA, die eet en leeft bij de analyse van grote hoeveelheden informatie, zou er als het oude licentiemodel gehanteerd zou worden in deze economisch krappe tijden van verstoken blijven. Voor toehoorders die ervan uitgingen dat het niet zo’n vaart loopt met het Amazonmodel, had Hunt een waarschuwing: “Hou jezelf niet voor de gek, denk niet dat we dit niet kunnen doen. De CIA wil en zal sterke partnerships bouwen met leveranciers van technologie.”

Overheid doet te weinig Nieuwe Europese recyclingseisen van afgedankte elektrische apparaten zijn dermate streng dat het huidige inzamelingsbeleid van de Nederlandse overheid – dat gebaseerd is op het principe dat fabrikanten zelf inzameling en recycling regelen – volstrekt onvoldoende is. Dat blijkt uit nieuw onderzoek dat de afvalstroom van afgedankte elektronische apparatuur in Nederland gedetailleerd in kaart bracht. We denken er met zijn allen niet zoveel over na, maar het feit dat Nederlandse consumenten en bedrijven voortdurend bij weer een nieuwe versie naar de winkel rennen om de fonkelnieuwe gadget in de hand te kunnen houden, heeft ook tot gevolg dat deze koopjesjacht onherroepelijk leidt tot een steeds grotere berg aan elektronisch afval. Volgens de bestaande regelgeving in Nederland zijn producenten en importeurs er zelf verantwoordelijk voor om elektronisch afval in te zamelen. Om dat te realiseren zijn er afgiftecontracten gesloten met alle gemeenten en veel winkeliers. Zij ontvangen een onkostenvergoeding voor het inzamelen van afgedankte apparaten. De consument wordt via campagnes gestimuleerd elektrische apparaten en spaarlampen apart in te leveren bij de gemeentelijke milieustraat of bij winkels. In 2011 zamelden Wecycle en ICT~Milieu – een stichting die namens de Nederlandse IT-bedrijven de inzameling van afgedankte IT-apparatuur regelt – bij elkaar 130 miljoen kilo elektronisch afval in. Waar al het elektronisch afval naartoe gaat dat in Nederland wordt afgedankt, was tot nu toe lastig te zeggen. Nieuw onderzoek in opdracht van Wecycle en ICT~Milieu, onder leiding van de United Nations University (UNU) heeft deze afvalstroom in Nederland beter in kaart gebracht. “Voorheen kon slechts 30 procent van het e-waste worden getraceerd, nu ligt dit percentage op 80 procent”, zegt Jaco Huisman, hoofdonderzoeker van de UNU. De komende EU-inzameldoelstelling voor afgedankte elektrische apparaten en energiezuinige lampen (e-waste) legt de lat een stuk hoger dan nu het geval is. De EU legt Nederland voor 2021 een inzameldoelstelling op van 340 miljoen kilo e-waste. In Nederland wordt op jaarbasis 400 miljoen kilo aan elektronisch afval geproduceerd. Om deze doelstelling te halen moet de hele afvalketen zijn verantwoordelijkheid nemen.

lende bedrijfscommunicatiediensten. +++ SafeNet levert zijn multifactor-authenticatieoplossingen voor tablets en andere mobiele apparaten aan het lifestylekledingmerk O’Neill. +++ Piet Wybe Wagter (49) is benoemd tot CEO van Sogeti in Nederland; hiermee volgt hij Jeroen Versteeg op die zijn loopbaan voortzet binnen de Capgemini Groep als CEO van Capgemini Application Services Benelux. +++ Cognizant, dienstverlener in IT-consultancy, technologie en business process outsourcing (BPO), heeft onlangs een nieuw developmentcenter in Singapore geopend. +++ Halt heeft Ordina geselecteerd als nieuwe partner voor beheeractiviteiten, de overeenkomst heeft een looptijd van maximaal vier jaar en betreft het beheer en onderhoud van het zogeheten AuraH3-informatiesysteem. +++ SAS introduceert Visual Analytics, een nieuwe in-memory

IT in the boardroom

9

Onze CIO Door Walter van Kalsbeek

Onze CIO Welkom! Welkom op IT-R-US, de nieuwe webportal van IT. Je vind hier alle informatie overde afdeling, je collega's, handliedingen, ... LEES VERDER >> CorrectusMaximus RE: Welkom! Leer nederlands! *je vindt *over de *handleidingen I<3Kitteh23 RE: RE: Welkom! GrammerPurist! CorrectusMaximus RE: RE: RE: Welkom! *Grammarpurist

ITnerdOne RE: Welkom! TL;DR Steven04 RE: RE: Welkom! ?? Wat betekent 'TL;DR'? En hoe krijg ik mn foto in mn profiel?? ITnerdOne RE: RE: Welkom! OMG! N00B! RTFM, LOLLOLLOL!!!1!11!!!

TROLL4FUN RE: Welkom! TROLLLOOLLLOLLOLL!!!11!!1!!!ONE!!1!

0-en

&1-en

analyticsoplossing, voorzien van een sterk visuele businessintelligence-interface om de krachtige analyses razendsnel inzichtelijk te kunnen maken. +++ Sogeti lanceert tijdens haar jaarlijkse DYA-dag architectuur as a service, waarmee de ict-dienstverlener concrete architectuurdiensten tegen een vaste prijs levert. +++ De Nederlandse parkeeraanbieder Parkmobile heeft in Washington binnen acht maanden tijd de mijlpaal van 1,5 miljoen parkeertransacties via de mobiele telefoon bereikt. +++ Kadenza, specialist op het gebied van informatiemanagement, heeft Klaske de Hoop (37) aangesteld als teamleider architectuur. +++ Atos Worldline, het bedrijfsonderdeel van Atos dat de kennis van High Tech Transactie Services bundelt, is tijdens de vakbeurs TradeForum in Parijs onderscheiden met de Innovative Payments Trophy 2012. 10


Bits

& Bytes

Informatie om te overleven

Van IT Executive www.it-executive.nl

SAP in Contentaanval op management databaseontwikkelt zich markt In Nederland ontwikkelt de document- en contentmanagementsoftware en dienstenmarkt zich nog steeds positief. Dat is de conclusie van Strategy Partners Nederland in de Business Barometer voor de document- en contentmanagementmarkt 2012. Tevens wordt, wederom, duidelijk dat organisaties met een heldere en in de markt herkenbare en gespecialiseerde dienst of oplossing een betere omzetgroei en marge realiseren dan de meer generieke oplossing- of dienstenaanbieders. De marktresearchorganisatie Strategy Partners presenteert de resultaten op basis van een omvangrijk en permanent onderzoeksproject naar de markt en de marktposities van (inter)nationale ECM/EDMS/OM-software- en dienstenleveranciers in Nederland. “Document- en contentmanagementgerelateerde oplossingen en diensten doen het in Nederland erg goed”, stelt Hans Kaashoek, managing partner van Strategy Partners Nederland. “Bestuurders van leveranciersorganisaties of divisies op dit gebied rapporteerden ook dit half jaar resultaten die gemiddeld duidelijk beter zijn dan de generieke IT-markt.” De resultaten geven aan dat ruim 78 procent van de bedrijven in 2011 meer omzet en marge heeft gerealiseerd dan in 2010. De verwachtingen voor de tweede helft van 2011 zijn niet volledig gerealiseerd maar hebben niet geleid tot een negatieve groei. Kaashoek: “Rekening houdend met het specifieke omzetvolume per onderneming is de gewogen groei van deze sector in Nederland in 2011 ruim 7,3 procent. Dat is duidelijk beter dan de 1,6 procent groei in de generieke ict-sector.” Gevraagd naar de verwachte omzetgroei voor heel 2012 geeft 56 procent van de bedrijven aan een omzetgroei van 10 procent of meer te verwachten.

De fabrikant van bedrijfssoftware SAP heeft de ambitie uitgesproken om een grote leverancier van databasesoftware te worden. Met deze verrassende stap wordt de verhouding met aartsrivaal Oracle verder op scherp gezet. Het van oorsprong Duitse SAP is inmiddels uitgegroeid tot de grootste leverancier van bedrijfssoftware waar gangbare bedrijfsprocessen als boekhouding, productie en salarisadministratie mee ondersteund kunnen worden. In deze markt is Oracle nummer 2 na SAP. Oracle is de grootste speler in de databasemarkt, maar daar komt verandering in, als het aan SAP ligt. De twee bedrijven hebben een groot gedeeld klantenbestand. Bij veel SAP-implementaties heeft Oracle de onderliggende databasetechnologie geleverd. SAP kreeg eigen databasesoftware in handen toen het concern in juli 2010 Sybase overnam, de vierde grootste leverancier van databases. Sinds die overname wekte SAP naar buiten toe de indruk dat het concern vooral aan de slag ging met de Afaria-software van Sybase, een beheersysteem waarmee mobiele devices als smartphones en tablets beheerd kunnen worden. SAP was tot nu toe een stuk zwijgzamer over de plannen om de Sybase-database te integreren in zijn eigen productaanbod.

Door Guus Pijpers ‘All U Can Eat’

Neem alle informatie die je wilt, maar neem alleen die informatie die je ook kunt verwerken.

Even Amersfoort bellen

Marketing probeert al jaren ons slogans te laten onthouden. Herhaling is daarbij een bekende techniek. Informatie die marketeers op ons afsturen, hebben vooral als doel ons brein als parasiet te gebruiken. Mensen passen vervolgens die reclameboodschappen vaak toe in een andere context of in een net iets andere betekenis. Slogans, deuntjes, woorden of afkortingen kunnen zelfs een eigen leven gaan leiden. Ze worden vereenzelvigd met bijvoorbeeld een houding, levensstijl of groepsgevoel. In de titel van dit stukje, toch maar drie woorden, zien we hoe een commerciële organisatie onze hersenen jarenlang heeft geprogrammeerd. Ga voor jezelf eens na hoe jouw brein iedere dag weer wordt gebruikt om informatie van anderen te verspreiden. Ben jij echt de baas over die informatie?

Te gemakkelijk

Informatie die we (te) gemakkelijk krijgen, vinden we minder belangrijk.

Informatie in het voorwerp

Informatie heeft vaak een medium nodig om zich te uiten. Maar soms is een voorwerp zelf al een informatiebron. De deur van het kantoor van je baas staat open of dicht. De stoel die je wordt aangeboden. De parfumfles van Jean Paul Gaultier. Een uitgestoken vinger. Het geplette deel van een korenveld.

Informatie is van mensen

Alleen mensen kunnen van gegevens informatie maken. Dus een website, een krant of een boek is geen informatie. Informatie heeft altijd een mens nodig. Of zoals de filosoof Dretske zei: “Beauty is in the eye of the beholder, and information is in the head of the receiver.” GUUS PIJPERS geeft adviezen over de inzet en het gebruik van informatie ([email protected]).

+++ Wegener Media, uitgever van lokale en regionale media, stapt met 4.500 werknemers in de Benelux over op Google Apps for Business. +++ Betalingsverwerker Equens gaat met Unit4 Scenario gegevens uit de salarissoftware halen en gebruiken om verschillende toekomstscenario’s door te rekenen. +++ Colt, aanbieder op het gebied van information-deliveryplatforms, heeft bekendgemaakt dat Jaguar Land Rover het datacenter van Colt heeft gekozen voor de geavanceerde productiefaciliteit in Solihull, Verenigd Koninkrijk. +++ SAP specialist Ctac en Graydon, bureau voor zakelijke (krediet)informatie, lanceren een koppeling tussen SAP Finance en de Graydon-database. +++ Infopact, leverancier van IP-communicatieoplossingen voor de zakelijke markt, heeft Erik Eising (43) aangesteld als algemeen directeur. +++

IT in the boardroom

11

ROGIER JACOBS, CIO PROVIMI

Slagroom op het ERP-toetje Waar ERP-projecten veelal een bloedig slagveld vormen, leek veevoederspecialist Provimi vanaf de start met SAP af te stevenen op een succes. Toch is de afronding met de HANA BI-oplossing van de Duitse softwarefabrikant het echte slagroomtoefje dat het ROI-toetje van het ERP-project naar meer doet smaken. CIO Rogier Jacobs maakte het allemaal van nabij mee. Door Frans van Geest Fotografie Roelof Pot

12


IT in the boardroom

13

D

e overschrijding van tijd en budget is meestal niet de hoofdreden om ERPprojecten als mislukt te bestempelen. Het ontbreken van aantoonbare meerwaarde voor de business vormt hiervoor een gangbaarder argument. Het is immers de businesswaarde die ondernemingsbestuurders doet besluiten vele miljoenen te investeren in het inhuren van implementatiekennis, de aanschaf van softwarelicenties en het uitbreiden van de hardwarevoorzieningen. In haar proefschrift Does ERP Add Company Value? toont Nyenrode-hoogleraar en Vodafone-CIO Lineke Sneller aan dat de aandelenmarkten positief reageren op aankondigingen van ERP-implementaties bij ondernemingen. De positieve verwachting van de beurs staat echter haaks op de operationele prestaties van de betrokken bedrijven, gemeten gedurende drie tot vijf jaar na de aankondiging – ze doen het niet beter dan vergelijkbare ondernemingen zonder ERP. Dat is ongetwijfeld waar. Maar ligt de focus bij de overgang naar bedrijfsmatige processen, die ERP met zich meebrengt, niet veel te veel op de technologie? Is de noodzakelijke en veelal moeilijke cultuurverandering geen veel belangrijker voorwaarde voor een succesvolle ERP-implementatie?

Er tegenaan

Voedseltekort De wereldbevolking groeit en een voedseltekort dreigt. Aan de veevoederindustrie de taak om op verantwoorde wijze meer en kwalitatief goed voer te produceren en aldus boeren in staat te stellen de vleesproductie op te voeren. Vooral in de BRIC-landen (Brazilië, Rusland, India, China) ziet Provimi de afzet toenemen. Een gezonde, op groei gerichte bedrijfsvoering vraagt om controle en aansturing, zowel op lokaal als op centraal niveau. Stilstand is achteruitgang en indachtig die spirit bestond er voor Provimi geen weg terug. De eerste drie wapenfeiten onder de leiding van CIO Rogier Jacobs bestonden uit het strakker managen van de SAP-uitrol, waar nodig het herstellen van technische onvolkomenheden en het leveren van aanvullende ondersteuning na afloop van het implementatietraject. “Bij het opstellen van de ‘blueprints’ was men aanvankelijk uitgegaan van een heel sobere uitrol”, vertelt hij. “Men kwam snel uit de startblokken door zo dicht mogelijk bij de standaardoplossing te blijven. Bij de businessafdelingen kan dat knelpunten veroorzaken. Meestal waren ze creatief genoeg om daarvoor zelf oplossingen te verzinnen. En soms hebben we vanuit het kernelteam afwijkingen moeten toestaan. We beschikten weliswaar over een eenduidige implementatietemplate, maar de businesspraktijk in de landen week daarvan nog wel eens af.” Jacobs vervolgt: “We hadden bij het begin van het project Noord-Amerika, waar al langer SAP werd toegepast, als voorbeeld genomen. Dat pakte niet altijd goed uit. Zo hanteerden ze daar voor het kostenmanagementgedeelte het uitgangspunt van voortschrijdende gemiddelde prijzen. Voor onze bedrijfsvoering, met sterk schommelende grondstofprijzen op de wereldmarkt, niet ideaal. Onze verkoopwaarde wordt voor een belangrijk deel bepaald door de inkoop. Daartussen zitten dan wel mengprocessen en een stuk receptuurbewaking, maar toch blijft die inkoop cruciaal. Dat deden we vooral lokaal vanwege de lage marges op producten als graan, soja en maïs, die het verschepen over grotere afstanden niet lonend maakten. Maar gelijktijdig willen we ook profiteren van grotere inkoopvolumes en moeten we dus de inkoop meer gaan centraliseren in combinatie met termijnhandel. Het is dan wel

Men startte snel door zo dicht mogelijk bij de standaardoplossing te blijven

Bij Provimi zit het wat betreft de bedrijfscultuur wel goed: mouwen opstropen en er tegenaan. Het zijn van oorsprong Rotterdammers, groot geworden met diervoeder voor de agrarische sector. Maar dan wel wereldwijd, aangestuurd vanuit een hoofdkantoor annex verwerkings- en opslagbedrijf in de Rijnhaven. Een miljardenbusiness zonder pracht en praal, te midden van de dynamiek van handel, logistiek en industriële nijverheid. CIO Rogier Jacobs zit al een kwart eeuw in het IT-vak en hij heeft zich ongetwijfeld geen dag verveeld. Energiek en niet bang voor techniek, maar vooral gedreven door de waarde voor de bedrijfsvoering heeft hij bij diverse organisaties zijn talenten mogen aanwenden. Provimi haalde hem binnen toen halverwege de ambitieuze SAP-implementatie zowel de toenmalige CFO als CIO opstapten. Daar zit je dan met je goede gedrag: een weliswaar veelbelovend, maar nog niet afgerond project, met evenzoveel losse eindjes als uitdagingen om ze aan elkaar te knopen. De Provimi-directie stond voor de keuze: gecontroleerd afremmen door de uitrol van het ERP-project te consolideren

14

om zodoende de uitdijende kosten in de hand te houden, of in de hoogste versnelling doorgaan. Zonder bedenktijd opteerde de nieuwe CIO voor het laatste, bezeten van dezelfde passies als het Provimi-management: ondernemerschap, groei en innovatie.


In-memorygegevens

zaak om bij je commerciële acties wereldwijd te weten wat je inkoopkosten zijn geweest.”

Zwarte doos ERP lijkt het ideale instrument om het management van ondernemingen het noodzakelijke inzicht in de kosten voor inkoop, productie en logistiek te verschaffen. Inmiddels praat de CIO van Provimi niet meer over enterprise-resourceplanning maar over enterprise-assetmanagement. Ruim een half jaar na zijn aantreden liet softwareleverancier SAP hem kennismaken met het product HANA, volgens Jacobs het ei van Columbus. “Eindelijk wordt de zwarte ERP-doos van Pandora, waarvan je nooit wist wat eruit kwam, op een transparante manier geopend. Het is een kijkdoos geworden. Eén groot feest voor de business, want waar ze jarenlang geen zicht op hadden, is nu tot op transactie- en klantniveau overal voorhanden. Indien gewenst zelfs op een iPad. Met HANA worden de beloften van ERP waargemaakt.” We praten volgens Jacobs over een investering waarvan de baten omgekeerd evenredig zijn met de kosten- en waardeproblematiek bij ERP-implementaties. “De investeringen in geld en tijd zijn groot geweest en de landenorganisaties hebben heel wat moeten doorstaan toen ze in het ERP-keurslijf werden geperst. Maar wanneer het fundament voor businessmasterdatamanagement eenmaal is gelegd, brengt het aanbrengen van een volgende verfijningslaag, bijvoorbeeld ten behoeve van supply-chainmanagement of creditmanagement, minder inspanningen met zich mee. Technisch gezien worden de stapjes steeds kleiner, maar neemt de waarde die je voor de business creëert significant toe.”

Demonstratie Het overtuigen van de raad van bestuur kostte de CIO weinig moeite. Ook die herkende dat er met weinig risico en tegen geringe meerkosten aardig wat goud uit de ERP-databerg viel te delven. “Gaan Rogier, hoe eerder hoe beter!”, klonk het eensgezind na een korte opsomming van bijkomende argumenten zoals het ontlasten van de transactionele systemen en de mogelijkheid voor eindgebruikers om zelf hun dashboards met projecties op de relevante data in te richten. Het feit dat het financiële geweten op groepsniveau ook zijn zegen gaf aan het project, hielp de CIO natuurlijk eveneens bij zijn pleidooi. Zelfs de van nature bij IT-investeringen en nieuwe speeltjes sceptische Provimi-controller was onder de indruk van de demonstratie die SAP-specialisten in drie dagen hadden opgezet met behulp van een kopie van de operationele data uit het Quality Assurance-systeem.

Verlossing “Provimi is geen bedrijf waar je een IT-project slechts op basis van een sophisticated kosten-batenanalyse mag starten”, aldus Rogier Jacobs. “En eigenlijk ben ik tot het inzicht gekomen dat dergelijke benefitcalculaties ten behoeve van

De afkorting HANA staat voor high performance analytical appliance. Het is software die, verpakt in hardware, als één functioneel werkend geheel wordt geleverd. Overigens stelt SAP dezelfde analysefunctionaliteit tevens beschikbaar via de cloud. HANA is gebaseerd op een kolomgebaseerde rangschikking van data, een ontwikkeling die door SAP destijds is gestart onder de naam Business Warehouse Accelerator. Die structuur staat veel snellere bevragingen toe dan de gebruikelijke database-indeling met rijen en kolommen. De snelheid wordt mede beïnvloed doordat alle bij de analyse betrokken data in het werkgeheugen van de computer wordt geplaatst. Er gaat geen tijd meer verloren bij het laden van of schrijven naar de harde schijf. Op zich is de in-memorytechnologie niet nieuw, maar de brede toepassing ervan wordt nu mogelijk omdat geheugenchips een stuk goedkoper zijn geworden. De inspanningen op het gebied van BI, in combinatie met datawarehousetechnieken, zijn bij SAP vooral geïntensiveerd door de overname van BusinessObjects en meer recent Sybase. Ook de wetenschappelijke activiteiten van de vroegere SAP-topman Hasso Plattner dragen positief bij. Aan de Universiteit van Potsdam werkt Plattner aan speciale algoritmen voor de kolommendatabase, zodat één petabyte (1000 terabytes) aan data al is onder te brengen op een appliance ter grootte van een laptop.

Vereenvoudigd Met HANA is de voor BI benodigde systeemarchitectuur aanzienlijk vereenvoudigd. Boven op de in-memorydatabase ligt een configuratielaag waarin via zogeheten rapid deployment solutions (RDS) de voor de analyse benodigde tabellen uit het ERP-systeem worden gehaald. Daar bovenop ligt de presentatielaag, gevormd door BusinessObjects-software, die zich zowel op conventionele pc’s als op tablets en smartphones laat installeren. De gebruiker kan dus zijn dashboards met de analyseresultaten geheel naar eigen inzicht vormgeven. SAP is druk doende om voor de meeste gangbare toepassingen in uiteenlopende bedrijfssectoren RDS-modules te maken. Maar ook andere partijen in de SAP-gemeenschap zijn daartoe in de gelegenheid. Zo gebruikt Provimi nogal wat rapportages voor operationele doeleinden, die zijn vervaardigd door Every Angle. Vanuit de businesspraktijk heeft Every Angle (zie andere kader) de afgelopen jaren een hele reeks zinvolle analyses met dashboards op het ERP-systeem vervaardigd. Zij zijn dan ook door de CIO van Provimi gevraagd om deze ook rechtstreeks op HANA te laten draaien.

de besluitvorming rond IT-investeringen ook elders vaak geen zin hebben. Het zijn theoretische oefeningen die in de praktijk veelal anders uitpakken. Men gaat uit van veronderstellingen die achteraf ofwel binnen de eigen organisatie niet zijn waar te maken, ofwel niet meer opgaan vanwege gewijzigde marktomstandigheden.” Dat die onzekerheid over de geleverde meerwaarde vooral geldt voor BI-oplossingen beaamt Jacobs. Hij heeft het in zijn vorige werkkring ervaren. “Alle randvoorwaarden waren goed geregeld; er werd gestart met de juiste attributen voor masterdatamanagement; we konden cubes maken, aggregeren en testen. En als we het eindelijk voor elkaar hadden, dan was de business toch niet echt tevreden of waren de inzichten of re-

IT in the boardroom

15

16


quirements al weer gewijzigd. Konden we weer helemaal van voren af aan beginnen met knutselen.” Na de eerste kennismaking met HANA denkt de Provimi-CIO dat de stroperige BI-trajecten tot het verleden behoren. Binnen vier weken hadden zijn medewerkers, bijgestaan door een team van Capgemini, de eerste toepassing operationeel: cost price analysis (COPA). Het ter beschikking stellen van de toepassing legde nauwelijks beslag op de bestaande IT-organisatie. Gebruikers krijgen als het ware een bak met panklare analytische data ter beschikking en kunnen daar zelf verder mee aan de slag. “Met BusinessObjects Xcelsius er bovenop lever je ze de flexibiliteit van Excel, met de integriteit van een volwassen ERP-database”, aldus Jacobs, die zijn enthousiasme voor de analytische toepassing niet onder stoelen of banken steekt – ofschoon SAP in zijn ogen wel een paar jaar eerder met deze technologie had mogen komen. “Het is de convergentie van gehypete technologieën zoals cloud, mobility en in-memory die het nu echt mogelijk maakt.”

Selfservice uit de doos Every Angle is een standaardapplicatie om analyse op SAP-data te vereenvoudigen. Het systeem wordt omschreven als out-of-the-box selfservice. Eindgebruikers kunnen op een eenvoudige manier toegang krijgen tot de SAP-data en die met enkele muisklikken vanuit ieder gezichtspunt analyseren. De analytische intelligentie die in EveryAngle is gebouwd kan knelpunten in processen en ketens vinden en helpt gebruikers om die zo snel mogelijk op te lossen. Veel Nederlandse multinationals hebben hier aanzienlijke efficiencyverbeteringen mee gehaald. Every Angle is gecertificeerd door SAP en door Gartner benoemd tot Cool Vendor 2011. Provimi heeft als eerste in de wereld twee innovatieve in-memoryoplossingen voor BI samengevoegd. Het bijzondere van het project is dat de nadruk niet zozeer lag op de klassieke BI, die zich richt op ingedikte informatie over het verleden, maar dat er veel slimmer met de data werd omgesprongen door te kijken naar de operationele processen, waarbij op het hoogste detailniveau de transactiedata uit SAP geanalyseerd werd om uitspraken te doen over de nabije toekomst.

Vrijmaken De combinatie van Every Angle voor ‘process analytics’ en SAP-HANA voor ‘realtime data processing’ ondersteunt de Provimi-strategie naar operational excellence. Met Every Angle kunnen operationele gebruikers en hun management de voor hen relevante informatie uit de complexe ERP-omgeving zelf flexibel ontsluiten, analyseren en direct vertalen naar acties. Bijvoorbeeld doordat knelpunten in de goederenstroom en onterecht geclaimde voorraden zichtbaar werden gemaakt en vrijgemaakt konden worden. Het resultaat is zoals gesteld een verbetering in het werkkapitaal van ruim een half miljoen euro.

Besparingen Het gebruik van HANA bij Provimi resulteerde vanaf de start in een aaneenschakeling van quick wins. De maandafsluiting in de financiële administratie draait gemiddeld vijf dagen. Door de technische doorlooptijd eruit te halen, kunnen daar direct al twee dagen vanaf. Maar omdat de gebruikers veel sneller dan bij de oude rapportagestructuur zien wat de consequenties zijn van hun analyses, zal de tijdwinst verder toenemen. De kostenallocatieroutine draait achttienduizend keer sneller dan voorheen. De batchrun op klassieke wijze via een Oracle-database nam tien uur in beslag. Dezelfde methodiek via IBM’s DB2-database duurde zes uur. Nu, via HANA, is de job in vier seconden gepiept. Dat impliceert tijdwinst voor de business en minder resources en energieverbruik in het datacentrum. De routine om de open-orderpositie te bepalen nam voorheen uren in beslag en dan was het maar de vraag of er tijdig maatregelen te treffen waren. Bij een eerste proefrun met een HANA-applicatie werden in drie seconden 7.000 open-orderposities wereldwijd in 2010 aangegeven. Hoewel die natuurlijk nooit meer worden uitgeleverd, geeft de voorraadbeheermodule van SAP ze niet vrij. Dat impliceert voor 0,5 miljoen euro aan ongebruikte voorraden grondstoffen ten behoeve van deze orders. Daarvan zijn weinigen zich bewust. Door razendsnel te inventariseren komt het euvel aan het licht en kunnen warehousemanagers gericht zoeken naar restantpartijen. Die hoeven dus niet opnieuw te worden ingekocht. Alleen al op die besparing van 0,5 miljoen heeft de investering zich dubbel en dwars terugverdiend.

Overgenomen Bij Provimi is inmiddels 80 procent van een klus geklaard die drie jaar geleden is gestart met als doel om de organisatie onder één informatie-infrastructuur te brengen. Van de 26 landen zijn 20 volledig operationeel op SAP-ERP, deels aangevuld met CRM en GRC. De snelheid en voortvarendheid waarmee IT de businessdoeleinden ondersteunt, zijn andere partijen in de sector niet ontgaan. Inmiddels is Provimi overgenomen door het vijftig keer grotere Amerikaanse familiebedrijf Cargill. De groeistrategie van de Rotterdammers en de visie om dit met moderne IT-voorzieningen te ondersteunen heeft dus gewerkt. Producenten van veevoeder kijken verder vooruit en spelen in op de ontwikkelingen bij de grote veehouderijbedrijven in landen met ontzagwekkende geografische afstanden. Voedingsspecialisten besparen zich veel reistijd wanneer ze elektronisch kunnen koppelen met de veehouderijmanagementsystemen ter plaatse en cruciale data met betrekking tot algemene voedingsvoorschriften dan wel afzonderlijke toevoegingen per dier van vitamines en mineralen, elektronisch kunnen doorgeven.

IT in the boardroom

17

18


SLINKENDE BESTEDINGEN DWINGEN TOT INTEGRALE BENADERING

IT-industrie overleeft alleen in ecosysteem Het gaat niet echt goed met de IT in Nederland. Grote organisaties beperken hun (aan)bestedingen bij lokale en nationale IT-leveranciers en zoeken hun heil en oplossingen steeds vaker in ‘het buitenland’. Ook de omarming van nieuwe deliverymodellen als cloud computing leidt tot toenemende uitgaven over de grens. Raakt de rol van de lokale IT-branche uitgespeeld? Niet noodzakelijkerwijs. De oplossing ligt in innovatie door samenwerking. Door Rob Beijleveld

O

nlangs stelde de Algemene Rekenkamer dat onduidelijk is of de stijgende uitgaven aan innovatie in Nederland een positief effect hebben gehad. Daarmee komt een bijdrage van 1,5 miljard euro per jaar vanuit het Innovatieplatform op losse schroeven te staan. Een andere alarmbel is de jaarlijkse IT Industry Competitiveness 2011-benchmark van de Economist Intelligence Unit. Hieruit blijkt dat Nederland van de vijfde naar de tiende plaats is gezakt. Het lijkt dus legitiem om de vraag te stellen hoe innovatief we als land nog zijn en wat we eraan kunnen doen om het tij te keren. Een recente peiling door CIO Magazine onder de 250 Nederlandse topCIO’s leerde dat de vraagzijde van IT geen al te hoge pet op heeft van de door de leverancier geleverde of beloofde innovatie. Tijdens een recente door het genoemde blad geïnitieerde discussiebijeenkomst met CEO’s van de grote IT-marktpartijen in Nederland, bleken deze zich over het algemeen hier-

van bewust. Terwijl de werkelijkheid volgens de verzamelde IT-industrie anders is. Er zou door de Nederlandse IT wel degelijk volop innovatie worden geleverd, maar deze sluit wellicht onvoldoende aan bij de veranderende businesswensen van de klant.

Convenanten Gevalletje van welles/nietes dus! Dat moet toch anders kunnen? Zeker als je ziet hoe vraag en aanbod in Nederland door onder meer partijen als ICT Media regelmatig bijeen worden gebracht. Het gaat erom dat we samen de echte dialoog zoeken. Iedereen inbegrepen: van CIO’s en andere IT-verantwoordelijken tot vaandeldragers van de industrie, goeroes en consultants. Niemand kan het zich nog veroorloven om aan de kant te blijven staan. De noodzaak om gezamenlijk – binnen het totale IT-ecosysteem en in nauwe betrokkenheid met de overheid – naar vernieuwing te zoeken is het meest dwingend op een tweetal onderwerpen: duurzaamheid (green IT) en educatie (vanwege een achterblijvende

doorstroom en instroom ontstaat er de komende vijf jaar een groot tekort aan ict-professionals). Op het moment dat deze twee heikele punten door een integrale aanpak worden opgepakt, ontstaat vanzelf IT-gebaseerde innovatie op andere terreinen. Gelukkig raken steeds meer hooggeplaatste functionarissen hiervan doordrongen, zo blijkt uit de brede steun voor een tweetal recente CIO-convenanten dat op initiatief van ICT Media en het CIO Platform Nederland het licht zag. Het CIO Convenant Energy Efficiency heeft bovendien naast een twintigtal ondertekenaars aan vooral de vraagzijde de steun van onder meer MVO Nederland, ICT~Office en het Ministerie van EL&I. Het CIO Platform Nederland gaat een raamwerk opstellen waarmee de effecten van ingrepen in de IT-efficiëntie gemeten kunnen worden en hoe daar in- en extern over gerapporteerd kan worden. Kunnen we of moeten we hier wat mee als ict-industrie? Jazeker! Zo geeft DSM-CEO Feike Sybesma aan dat je als bedrijf niet succesvol kunt zijn in

IT in the boardroom

19

een maatschappij die faalt. DSM ziet het als taak om een bijdrage te leveren aan een duurzamere wereld. “De CIO kan helpen fundamentele waarde te creëren voor alle belanghebbenden: klanten, medewerkers, partners, aandeelhouders en de rest van de wereld.” Hans Wijers, CEO van AkzoNobel vult aan: “Bedrijven die in staat zijn om sustainable te opereren, zullen uiteindelijk succesvoller zijn. Het is erg belangrijk dat ook CIO’s met het onderwerp bezig zijn, om vanuit de IT een bijdrage te leveren aan een efficiëntere en effectievere operatie.” Het convenant met betrekking tot educatie kwam in 2010 voort uit de zorg over het totaal ontbreken van een fatsoenlijke opleiding voor toekomstige CIO’s in Nederland. Het doel: een MBA-opleiding die speciaal is gericht op de brugfunctie tussen business en IT. Dat lijkt gelukt. Vorig jaar zijn ruim zestig studenten begonnen aan deze managementopleiding bij Nyenrode. In 2012 zullen dat er ruim tachtig zijn. Bovendien komt er dit jaar een architectuuropleiding bij.

Opportunistisch De vraagzijde van IT staat dus zeker open voor industriebrede discussies en initiatieven. Helaas leert de dagelijkse praktijk bij tijdschriften als CIO Magazine, TITM en het online IT-Executive dat te veel in Nederland gevestigde IT-leveranciers nog op gevaarlijk opportunistische en solistische wijze opereren. Men blijft daarbij steken in het zenden van wat tunnelvisies en stokpaardjes, veelal in de vorm van free publicity en gratuite stellingnames in zogenoemde opinieen auteursartikelen; zonder dat aan dergelijke boodschappen in het bijzijn van een klant een vervolg wordt gegeven middels een goede discussie en/of dialoog. Hoewel het iedereen vrij staat om via genoemde uitgaven een mening te verkondigen, loopt de afzender het risico op een averechts effect. Nogmaals: de visie op technologie en innovatie bij veel grote leveranciers staat, zo blijkt eveneens uit het CIO Magazineonderzoek, nog te vaak haaks op die van de afnemer. Het genoemde zendgedrag, zonder dat hier opvolging aan wordt gegeven tijdens een discussiesessie of presentatie op een congres,

20

wekt bij de CIO en diens mensen in het gunstigste geval een reactie op als: ‘Oh, marktpartij x, y of z roept ook weer eens wat’. Maar intussen toont de leverancier zich doof voor zijn of haar problemen, uitdagingen en suggesties hoe het beter kan. Hoewel redacteuren van onafhankelijke tijdschriften en websites zich niet met commercie horen te bemoeien, hebben zij wel degelijk in de gaten welke marktpartijen alleen maar komen ‘halen’ en de community nooit iets ‘brengen’. Ook zien zij de nadelen van gebrekkige opvolging van stappenplannen, stellingen en opinies. Meer en meer neigen zij de sponsors van discussies, dinershows en jaarcongressen te belonen voor het feit dat ze open staan voor verdere discussie. Tevens zien redacteuren dat hun doelgroep het plezierig vindt wanneer bepaalde onderwerpen of thema’s op meerdere plaatsen en in meerdere vormen terugkeren.

Ecosysteem Goede voorbeelden zijn er legio. Neem Verizon, dat geen gelegenheid onbenut laat om de eigen nationale en internationale executives tijdens rondetafels en evenementen te laten levelen met hun peers aan de demandkant. Ook een partij als IBM zoekt voortdurend naar zo’n wisselwerking, en natuurlijk haalt dit zo nu en dan op natuurlijke wijze en in overwegend positieve zin de pers. Zelfs scepsis aan de vraagzijde is door een dergelijke dialoog om te buigen in respect en positieve energie, zoals Microsoft in 2011 bewees: bereid om in het bijzijn van een redacteur de diverse pijnpunten van klanten aan te horen, deze mee te nemen en na enkele maanden COO Kevin Turner ten overstaan van enkele top-CIO’s tekst en uitleg te laten geven over de herijkte strategie. Zulke ecosysteempartners, daar hebben we allemaal wat aan! De totale ict-koek wordt in Nederland steeds kleiner. Wanneer we als industrie samenwerken aan echte, klantgerichte innovatie en daarmee extra waarde creëren, dan kunnen we de koek eerst groter maken om elkaar vervolgens weer op de prijs te kunnen beconcurreren. Hier ligt tevens een taak voor de overheid. Deze moet de nodige randvoorwaarden scheppen,


zodat bedrijven nieuwe verdienmodellen kunnen realiseren. De Nederlandse maatschappij als geheel kan hiervan profiteren. Ook daarbij kunnen we als totale ict-industrie, zowel aan de vraag- als aanbodzijde, het initiatief nemen.

Bestaansrecht De Nederlandse IT-sector heeft zoals gezegd alleen bestaansrecht als deze innovatie brengt die aansluit op de behoeften van klanten en de maatschappij als geheel. IT-gebaseerde uitdagingen en oplossingen – ongeacht of deze oud of nieuw zijn – moeten veel meer in gezamenlijkheid worden aangevlogen. Het gaat om het idee van het ecosysteem, waarbij de behoefte centraal staat en meerdere leveranciers hun eigen specifieke, onderscheidende oplossing inbrengen ter ondersteuning van het totaal. Dit idee sluit niet alleen sterk aan op de wens van de CIO, zo bleek met name uit de recente peiling door CIO Magazine, maar kan er tevens voor zorgen dat er een stuk innovatie in Nederland blijft. Het vernieuwende karakter van een kleine leverancier kan op deze manier gedijen binnen het grotere geheel. Het heeft geen zin om te blijven jammeren over het wellicht mislopen van miljardeninjecties en over het feit dat de ict als industrie door de Rijksoverheid niet tot een van de topsectoren benoemd is. Ict is en blijft een belangrijke pijler voor de ontwikkeling van diverse wél als topsector benoemde bedrijfstakken. Bovendien is ict al dermate belangrijk, dat het vrijwel met elk bedrijfs- en overheidsproces is verweven. Waar het om gaat, is dat ict – als vak en als sector – zijn toegevoegde waarde moet kunnen aantonen. Dat kan, nogmaals, alleen door doorlopend de discussie met de vraagzijde en de maatschappij als geheel te blijven voeren. Aan het verspreiden van eendimensionale reclame- en visiepraatjes, zonder hoor- en wederhoor, heeft helemaal niemand wat.

OB BEIJLEVELD is algemeen directeur van ICT Media en ✒ Ruitgever van CIO Magazine, TITM, Outsource Magazine en IT-

Executive. Daarnaast organiseert hij vanuit ICT Media diverse netwerkbijeenkomsten en jaarcongressen waaronder de internationale CIO Day in Noordwijkerhout.

Column

Door Peter Hagedoorn Fotografie Roelof Pot

Naar de top? Op 4 februari zond minister Verhagen een brief naar de Tweede Kamer over het nieuwe bedrijfslevenbeleid Naar de top. Daarin gaat hij in op de kansen die we hebben, met name internationaal, mits de bakens in Nederland worden verzet. We blijven achter met R&D-uitgaven, het MKB profiteert te weinig van het onderzoek dat met publieke middelen wordt betaald, MKB’ers hebben moeite financiering te vinden. Het overheidsbeleid wordt als onsamenhangend en ondoorzichtig ervaren door het bedrijfsleven. De gepropageerde aanpak is geconcentreerd op kansrijke topsectoren: agrofood, tuinbouw, hightech, energie, logistiek, creatieve industrie, life-sciences, chemie en water. Deze zouden thans circa 30 procent van het BNP omvatten. Er wordt voor 500 miljoen aan specifieke subsidies geschrapt en het geld wordt gebruikt voor lastenverlichting van het bedrijfsleven. In samenwerking met het bedrijfsleven en kennisinstellingen worden sectorale actieagenda’s opgesteld en uitgewerkt. In iedere agenda wordt ingegaan op kennis en onderzoek, de relatie met het buitenland, sectorale randvoorwaarden, onderwijs en scholing, duurzaamheid. Als voorbeeld dient de ‘gouden driehoek’ in de agrarische sector, waarbij het voormalige Ministerie van L&V, de sector en kennisinstellingen een samenhangend agrofoodcomplex hebben opgebouwd. De verantwoordelijkheid voor dit geheel ligt niet uitsluitend bij het Ministerie van Economie, Landbouw & Innovatie, maar ook bij andere departementen. Iedere topsector heeft een topteam met een boegbeeld uit de sector, een topambtenaar, een wetenschapper en een MKB’er. Er worden plannen gemaakt, waarna in mei 2012 de uitvoering volgt. Het geheel mag 1,5 miljard euro gaan kosten. Tot zover een duidelijk nieuw beleid dat steun verdient. Meer focus, meer samenwerking tussen partijen binnen sectoren, dat moet toch gaan werken?

Zwak punt Er is echter ten minste één belangrijk zwak punt. De topsectoren zijn alle sterk gericht op technologie. Kennelijk wordt daarvan verwacht dat het Nederland innovatie, groei en welvaart gaat brengen. Klinkt logisch: de toegevoegde waarde per persoon in deze technologiegedreven sectoren is in het algemeen hoger dan in de diensten. Met name in deze sectoren kan Nederland internationaal dus beter meedoen. Maar de ironie wil dat de jeugd helemaal geen interesse heeft in een carrière in de technologie. Al jaren kampen we met een tekort aan ingenieurs. Er is een Platform Bèta Techniek opgericht om daar verbetering in aan te brengen, met enig, maar vooralsnog onvoldoende resultaat. Al jaren kampen we met een te lage instroom in het IT-onderwijs. Tal van ITtopfuncties kunnen niet of nauwelijks vervuld worden omdat de jeugd geen zin heeft in ‘nerdstudies’. Indien de overheid niet parallel met dit topsectorenbeleid actief aan de slag gaat om de interesse bij de jeugd te wekken, dan zal dit beleid in schoonheid ten onder gaan. Met een jeugd die de voorkeur geeft aan sociale studies die opleiden tot werkloosheid, komen we er niet. Vanuit de industrie komen tal van geluiden om meer aandacht aan techniek en IT te geven. De politiek en de overheid blijven hierin achter. Op scholen is het met name een oude garde leraren die de jeugd de verkeerde kant opstuurt. ‘Naar de top’ zal niet lukken met alleen de huidige generatie boegbeelden, daar is de jeugd voor nodig. Die zal geleerd moeten worden dat het bereiken van die top, zowel voor henzelf als het land, voor een groot deel in technologie gevonden zal moeten worden. Met name door het grotendeels verouderde onderwijs een impuls van vernieuwing te geven, zowel qua inzet van middelen (denk aan e-learning) als qua instelling van docenten.

PETER HAGEDOORN is oud-CIO, voorzitter Raad van Advies CIO Platform Nederland, CIO of the Year 2005, en programmadirecteur e-skills EuroCIO.

IT in the boardroom

21

van de voorzitter Door René Steenvoorden

Communicatieplatform

I

T & Communication, het centrale thema van deze CIO Magazine-editie, is voor veel CIO’s en andere bestuurders een nieuw hoofdpijnonderwerp: ze willen en kunnen er niks mee. Bovendien zijn ze bang dat het de vaste grond onder hun voeten wegslaat. Die angst en weerstand zijn nergens voor nodig. Nieuwe communicatietrends en -technieken drukken steeds nadrukkelijker hun stempel op de samenleving. Binnen organisaties leidt dit tot groeiende verwachtingen bij eindgebruikers en business, maar ook tot onrustige managers. In plaats van de hakken in het zand te zetten, zou de CIO op dit onderwerp juist een stap vooruit moeten maken. Hij of zij is als eigenaar van alle communicatiemogelijkheden bij uitstek de verbindende en faciliterende factor binnen de zakelijke omgeving. Dat schept kansen. Mobiele toepassingen, videoconferencing, chatapplicaties en sociale media zijn niet meer weg te denken. De inrichting van de onderliggende techniek binnen de bedrijfsomgeving is daarbij niet langer de grootste uitdaging. Als CIO moet je vooral begrijpen wat er allemaal mogelijk en nodig is. Een grote stap is dit niet. Door de terugkeer van de ‘c’ in ‘ict’ was het onderscheid tussen communicatie als hulpmiddel en als techniek immers toch al kleiner geworden. Telecom wordt steeds meer IT. Daarnaast zijn de kanalen en middelen om te kunnen communiceren de laatste jaren radicaal veranderd en vergroot. Ze worden bovendien steeds gemakkelijker in gebruik.

Luisteren Dit alles dwingt bestuurders tot nieuwe manieren van communiceren. Waar men voorheen vooral gewend was te zenden, vereisen de nieuwe toepassingen tevens dat men luistert. Ik zie veel collegabestuurders daarmee worstelen, omdat ze het niet gewend zijn dat klanten en medewerkers hen vanuit alle lagen van de organisatie rechtstreeks vragen be-

22

ginnen te stellen. Het openen van een Twitter-, Facebook- of LinkedIn-account is vijf minuten werk, maar levert vaak een stroom van berichten en vragen op. Ze vragen me wel eens hoe je daarmee netjes omgaat en waar ik zelf de tijd vandaan haal om het allemaal bij te houden. Mijn ervaring is dat dit meevalt. ’s Morgens en ’s avonds tien minuten online is genoeg. Wat helpt is dat de etiquette binnen de sociale media minder streng is. Waar een e-mailbericht nog wordt behandeld als een brief, is sociale media stukken sneller en informeler. Je hoeft niet alle berichten te lezen en erop te reageren. Een paar dagen overslaan kan best. Persoonlijk lees ik bijvoorbeeld nooit oude tweets, hooguit als ik ie-

Bestuurders worden gedwongen tot nieuwe manieren van communiceren mands profiel bekijk. Omdat je veel meer op persoonlijke titel communiceert, is het wel belangrijk dat organisaties met de medewerkers duidelijke gedragsregels voor sociale media bespreken. Sommige zaken verlopen echter nog vrij klassiek. Wanneer ik via LinkedIn een zakelijk voorstel krijg, dan verzoek ik de afzender om dit even netjes naar mijn zakelijke e-mailadres te sturen. Vervolgens zijn zaken weer traditioneel door de secretaresse af te handelen. Het zijn dus


andere manieren van communiceren, waarmee je vooral moet leren omgaan.

Serious gaming Het zakelijk toepassen van sociale media staat nog in de kinderschoenen, maar nu al zijn de mogelijkheden enorm. Voorbeeld: 2012 is wereldwijd uitgeroepen tot het jaar van de coöperatie. Onze bijdrage hieraan vanuit de ict-functie bij de bank is een serious game dat draait om het wereldwijde voedselprobleem. Het spel is te spelen via een Facebook-pagina en wordt vóór en dóór jongeren gemaakt. Het idee is mensen op een aansprekende manier attent te maken op de problematiek en de rol die een coöperatieve organisatie kan spelen bij de oplossing ervan. Dit is een prachtig voorbeeld van moderne communicatie. Niet zenden, maar samen iets bouwen op basis van persoonlijke betrokkenheid en interactie. De belangrijkste uitdaging voor de CIO is dat zijn organisatie alle vormen van sociale communicatie als één geheel gaat beschouwen. Onverschillig of het gaat om Twitter, LinkedIn, Yammer, Hyves, een mobiel gadget of een Facebook-pagina; alle ingezette kanalen en mogelijkheden moeten een onderdeel vormen van de integrale strategie. Het is geen puur CIO-thema meer, maar iets wat bedrijfsbreed moet worden gedragen. Ga ermee aan de slag, oefen ermee, kijk wat voor jou en je organisatie werkt en bovendien: praat erover met anderen. We zijn tenslotte allemaal nog aan het pionieren. Dat geldt ook voor ons als CIO Platform Nederland. Juist omdat er nog zoveel te leren valt, willen we deze onderlinge communicatie graag helpen faciliteren. Dat is immers de kern van ons bestaan. STEENVOORDEN is CIO van ✒ RdeENÉ Rabobank. Deze rubriek schrijft hij vanuit de hoedanigheid als voorzitter van het CIO Platform Nederland.

De strategische brug tussen uw datacenter en uw bedrijf? Dat bent u. Alleen StruxureWare for Data Centers zorgt voor een optimaal op uw business afgestemd datacenter. Blijf op de hoogte van de status van uw datacenter. Als IT- of datacentermanager wilt u uw bedrijf geld en tijd besparen. Nu kunt u continu realtime een overzicht van uw datacenter hebben. Met StruxureWare™ for Data Centers heeft u inzicht in uw gehele datacenterinfrastructuur, zodat u goed geïnformeerde beslissingen kunt nemen over veranderingen. U kunt bijvoorbeeld de beschikbaarheid verbeteren door proactief de benodigde capaciteit en workflow te plannen. Meer dan ooit zijn beslissingen die uw datacenter aangaan, immers kritische business beslissingen.

Een altijd beschikbaar, efficiënt datacenter. StruxureWare for Data Centers communiceert real-time met de belangrijkste virtualisatieplatformen, zoals VMware vSphere™ en Microsoft® System Center Virtual Machine Manager. De ingebouwde automatische responsfunctie zorgt ervoor dat virtuele workloads altijd op een gezonde hostomgeving draaien. Met uw VM's op geoptimaliseerde hosts, focust u zich op efficiënter datacenterbeheer. De software biedt eveneens inzicht in PUE/DCiE-trends. En met de planning- en rapportagemogelijkheden van StruxureWare for Data Centers heeft u de tools in handen om de juiste strategische IT-investeringen te bepalen. APC™ by Schneider Electric™ is pionier op het gebied van modulaire datacenterinfrastructuur en innovatieve koeltechnologie. De producten en oplossingen, waaronder InfraStruxure™, maken deel uit van het IT-portfolio van Schneider Electric.

Neem vanaf vandaag gefundeerde beslissingen over uw infrastructuur:

>

Plan proactief de benodigde capaciteit.

>

Blauwdruk van uitbreidingen en consolidaties van het datacenter.

>

Gestroomlijnd workflow management van uw fysieke IT-infrastructuur om de flexibiliteit van uw bedrijf en de beschikbaarheid te verbeteren.

>

Visualiseer wijzigingen capaciteitscenario’s en voorkom onnodige problemen en kosten.

>

Voer veranderingen door waarvan u de impact op voorhand weet.

>

Neem beslissingen op basis van uw huidige en historische PUE/DCiE-gegevens en energiekosten van subsystemen.

Download binnen 30 dagen GRATIS uw white paper(s) en maak kans op een iPad 2! Ga naar www.SEreply.com Code 17378p ©2012 Schneider Electric. All Rights Reserved. Schneider Electric, APC, StruxureWare, and InfraStruxure are trademarks owned by Schneider Electric Industries SAS or its affiliated companies. All other trademarks are the property of their respective owners. Lange Dreef 15e, 4131 NJ Vianen • T: 0800 023 25 09, E: [email protected] • 998-4108_NL_B

Data_center_Works_NL_13398p_B.indd 1

2012-01-19 15:00:31

MARTIN MOCKER, CENTER FOR INFORMATION SYSTEMS RESEARCH MIT

Kan de CIO nee zeggen?

Een druk bezette manager moet prioriteiten stellen in zijn agenda. Een visie op die tijdsindeling, taken delegeren en vergaderingen afzeggen horen daarbij. Uit onderzoek blijkt dat de agenda van effectieve CIO’s verrassend veel overeenkomsten vertoont. Ook in de aanpassingen die de directie graag in de agenda van de CIO wil doorvoeren zit een duidelijke lijn. Het biedt een mooie houvast voor CIO’s die zich voorgenomen hebben hun rol anders in te vullen. Door Sytse van der Schaaf

24

“W

ie wil er CIO van het jaar worden?”, vraagt Martin Mocker de zaal als hij op de CIO Day op dinsdag 15 november in Noordwijk de laatste spreekbeurt verzorgt, net voordat Aloys Kregting (CIO van DSM) verkozen wordt tot CIO van het jaar 2011. “Bij een soortgelijk evenement in de VS zou ik last van mijn oren hebben vlak voordat de CIO’s aanbeland zijn bij de verkiezing van de CIO van het jaar”, vervolgt Mocker, die als onderzoeker verbonden is aan het Center for Information Systems Research (CISR) van de gerenommeerde Amerikaanse MIT-universiteit. Om vervolgens in de rest van zijn verhaal de agenda van de CIO te schetsen zoals die in zijn wetenschappelijk onderzoek naar voren komt. De ruim 1.500 CIO’s uit zo’n zestig landen die in 2009 over hun tijdsindeling zijn ondervraagd blijken in grote lijnen eenzelfde agenda te hebben. Zo’n 44 procent van hun tijd gaat op aan het management van de IT-organisatie en de diensten die deze afdeling aan de rest van het bedrijf levert. Maar eigenlijk zouden de ondervraagde CIO’s meer tijd aan drie andere activiteiten buiten de IT-afdeling willen besteden. Een flinke hap in de agenda gaat op aan overleg met collega’s over strategie en de operatie buiten de IT – zo’n 36 procent. Daarnaast gaat zo’n 10 procent van de tijd op aan overleg met klanten, en 10 procent van de CIO-agenda wordt vrijgemaakt voor het leveren van een bijdrage aan andere bedrijfsprocessen, zoals productontwikkeling of de realisatie van een strategie voor maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Afhankelijk van rol Bijna alle CIO’s die meededen aan het onderzoek willen minder tijd besteden aan het runnen van hun IT-organisatie en de bijbehorende levering van ITdiensten. Ze willen in hun agenda meer tijd reserveren om in de eigen organisatie de boer op te kunnen gaan om IT beter af te stemmen op de vraag. Een andere wens is om meer met klanten en partnerbedrijven te praten over het productaanbod en de dienstverlening, en hoe IT dat kan verbeteren. Er valt

een grote gemene deler te ontdekken ten aanzien van de aanpassingen die CIO’s willen maken in hun tijdsbesteding. Toch hangt de keuze die ze daarin maken voor een belangrijk deel af van de rol die CIO’s willen vervullen in de organisatie en de richting die ze aan IT willen geven. “Er is wat dat betreft niet een goede of een slechte indeling van een agenda te maken. Een CIO die de kwaliteit van de IT-diensten wil verbeteren ontkomt er niet aan om de eigen IT-afdeling prioriteit te geven. Een CIO die moet bijdragen aan productvernieuwing zal juist relatief veel tijd vrijmaken voor overleg met klanten en partnerbedrijven”, aldus Mocker. Toch is het niet vrijheid, blijheid al-

der tijd dan nu aan hun embedded rol in de organisatie moeten besteden. Ze willen vooral dat CIO’s meer tijd doorbrengen met klanten om te praten over het verbeteren van diensten en producten met en door IT.

Activiteit

CIO

CxO

Services

44

42

Embedded

36

29

Customer

10

19

Enterprise

10

10

Figuur 1. Tijdsindeling van executives.

Tegenspraak

Hoe kan het dat de CxO wil dat de CIO minder tijd doorbrengt in de bestuurskamer?

leen. Uit een vervolgonderzoek van het CISR in 2010 blijkt dat het senior management een duidelijke mening heeft hoe de agenda van de CIO eruit moet zien. Directie en CIO’s denken in grote lijnen hetzelfde over de tijdsindeling, maar er blijken wel enkele opvallende accentverschillen te zijn. Zo geven de ondervraagde CxO’s aan dat CIO’s 42 procent van hun tijd aan het managen van IT-services moeten besteden, terwijl CIO’s zelf op 44 procent uitkomen. Maar CxO’s vinden dat CIO’s veel min-

Hier lijkt een tegenstrijdigheid in te zitten. Minder tijd voor overleg in de organisatie betekent uiteindelijk ook minder energie steken in overleg met het senior management over de manier waarop IT een grotere bijdrage aan de strategie van de onderneming kan leveren. “Dat lijkt met elkaar in tegenspraak”, stelt Mocker. “Hoe kan het dat de CxO wil dat de CIO minder tijd doorbrengt in de bestuurskamer, terwijl IT juist steeds belangrijker wordt in de strategie van veel bedrijven? Bij veel organisaties komen tenslotte steeds meer producten en diensten waarbij IT een essentiële component is. Business executives van bedrijven die een wendbare strategie willen, geven aan dat CIO’s meer tijd moeten besteden aan klanten dan zij op dit moment doen. Tegelijkertijd moeten CIO’s hun gezicht minder lang laten zien in de bestuurskamer of op andere essentiële plekken buiten de IT-afdeling. Maar hun impact moet er niet minder om zijn. Dat wil zeggen dat de besturing van IT optimaal ingericht moet zijn. Als de beslisstructuur glashelder is, dan is het voor het complete managementteam duidelijk wie wanneer welke IT-beslissing moet nemen en welke strategische IT-projecten voorrang krijgen en welke niet. Als de IT-governance goed is ingericht, is hier geen grote ad-hocdiscussie meer voor nodig. Is die duidelijkheid er nog niet in een organisatie, dan moet de

IT in the boardroom

25

Customer CIO Work with external customers/partners to sell and provide IT-enabled products and services

Embedded CIO Work with non-IT collegues: focus on strategy, business process execution and innovation, new product development and compliance

Goede voornemens Enterprise Process CIO Manages enterprise business process such as sourcing, facilities, operations, shared services (often non-IT tasks)

CIO

Services CIO Provides IT services firm-wide and manages the IT unit and vendors

Figuur 2. De vier rollen van de CIO volgens het MIT.

CIO voor alles deze IT-governance op poten zetten.” Dit is volgens Mocker een van de belangrijkste voorwaarden om meer lucht te krijgen in de agenda van de CIO en nieuwe invulling aan deze rol te kunnen geven.

Orde op zaken Maar boven alles moet de CIO die meer controle wil krijgen over zijn agenda eerst orde op zaken stellen in zijn eigen winkel. “Om tijd te krijgen om de governance van IT te verbeteren is het essentieel dat CIO’s niet te veel tijd besteden aan de dagelijkse gang van zaken op de IT-afdeling”, vervolgt Mocker. “Dat kan alleen als de CIO twee zaken op orde heeft binnen zijn eigen team. De ontwikkeling en coaching van teamleden moet zo goed geregeld zijn dat CIO’s leidinggevende taken tot op een hoog niveau aan eigen mensen kunnen delegeren. Verder moet het management van IT zo routineus verlopen dat er alleen aandacht hoeft te gaan naar het doorhakken van de knopen bij uitzonderlijke incidenten.” Nu de crisis in de eurozone ook de reële economie in zijn greep krijgt, lijkt er weer een periode aan te breken waarin

26

alle goede voornemens rond de agenda van de CIO ondersneeuwen. Mocker gelooft er niet in en wijst op de lange termijn. “De vier vormen van tijdsbesteding zijn een tijdloze methode om na te denken over de rol van de CIO en de agenda die daarbij hoort”, stelt hij. “Het eerste onderzoek is bovendien afgerond in 2009 toen het financiële systeem in Noord-Amerika en Europa ook op zijn grondvesten schudde. Tegelijkertijd moeten CIO’s niet vergeten dat een crisis een heftige periode kan zijn, maar tegelijkertijd een moment is waar zich tal van kansen voordoen. In een crisis gebeuren veranderingen die onder normale omstandigheden niet voor mogelijk gehouden worden. Voor CIO’s die in zo’n turbulente periode niet de regie nemen over hun agenda, is de crisis hooguit het zoveelste excuus om niets te doen. In andere omstandigheden zouden ze andere oorzaken vinden voor deze lethargie.”

Kans grijpen CIO’s die wel hun kans grijpen, zullen bijzonder ver komen, voorspelt Mocker. “Meer dan ooit liggen er de komende tijd grote kansen in het ver-


Tijd is een schaars goed. Drukbezette managers die van het ene overleg naar het andere rennen of wier tijd opgeslokt wordt door het blussen van het ene brandje na het andere, weten dat als geen ander. Controle en grip op de eigen tijdsbesteding is een belangrijk middel om je rol als CIO concreet en bewust vorm te geven. Om een doordachte agendaplanning te maken is het handig om gedurende een aantal weken in de eigen agenda activiteiten en overleggen met een kleurcodering te labelen: services, embedded, customer en enterprise. Vervolgens kan het inzicht dat ontstaat in de tijdsbesteding aan deze verschillende werkzaamheden een leidraad zijn om bewust meer tijd te reserveren voor de doelen die je als CIO persoonlijk en voor het bedrijf wil realiseren. Zoek wel een stip op de horizon die ver weg ligt want voordat je de vrijheid krijgt om deze ruimte in de agenda op te zoeken, zul je het management tot in de details moeten regelen en taken moeten delegeren. Doe je dat goed dan komt er een moment dat je nee kunt zeggen tegen een uitnodiging voor een overleg, omdat een van de mensen uit het team al gaat, en worden brandjes geblust zonder dat je daar wetenschap van hebt.

schiet. Voor de CIO ligt bijvoorbeeld een prachtige rol weggelegd om schatbewaarder te worden van data, nu organisaties big data omarmen en hun marges willen opkrikken door nieuwe databronnen aan te boren. Daarnaast kunnen CIO’s ongekend veel bijdragen door hun collega’s te helpen bij het vinden en gebruiken van waardevolle informatie. CIO’s krijgen, hoe je het ook wendt of keert, een belangrijkere rol in de organisatie nu IT meer en meer integraal onderdeel uitmaakt van het producten- en dienstenaanbod. Het is aan de CIO om deze trends te herkennen en de kansen die ze bieden te grijpen. Er is alleen wel één voorwaarde om die positie en die rol ook te krijgen. Voor alles moet de CIO zijn eigen toko op orde hebben – te beginnen bij IT-projecten en de kwaliteit van de dienstverlening, in die volgorde.”

Het nieuwe outsourcen

Ondernemen is tegenwoordig een enorme

Kernvraag is natuurlijk: moet u de ICT zelf blijven

uitdaging. Bedrijfsresultaten staan onder

regelen of is uitbesteding een betere oplossing?

druk, de kosten moeten omlaag en

KPN helpt u hierbij. We zijn wereldwijd ruim

resultaten moeten worden verbeterd.

vijftien jaar actief op het gebied van uitbesteding.

Organisaties hebben behoefte aan

En de waardevolle ervaringen uit deze periode

flexibiliteit. Ze willen in staat zijn de

delen we graag met u. Met KPN haalt u een

capaciteit in te perken of uit te breiden al

partner binnen die ICT-zorgen wegneemt en

naargelang hun behoefte. ICT speelt hierbij

meedenkt over de toekomst. KPN is de ICT-

een cruciale rol en kan een belangrijke bijdrage

dienstverlener die data, video en telefonie op

leveren aan de bedrijfsdoelstellingen.

unieke wijze combineert. Deze nieuwe, slimme

De inrichting van ICT is dan ook een terug-

ICT-oplossingen zorgen ervoor dat uw bedrijfs-

kerend onderwerp op veel directieagenda’s.

doelstellingen worden vertaald naar bedrijfsprestaties. En daar gaat het uiteindelijk toch om.

Kijk voor meer informatie op kpn.com /corporatemarket

Microsoft Private Cloud Oplossingen

Lees meer op Microsoft.nl/readynow of bekijk de IT-Next afleveringen op rtl.nl/itnext

62e RONDETAFELBIJEENKOMST: HET VALUE MANAGEMENT CENTER

Kennis delen voor betere businesscases Sinds een jaar of zeven Houdt SAP systematisch informatie bij over de volwassenheid en prestaties van bedrijfsprocessen (KPI’s) van zijn klanten en gebruikersverenigingen. Klanten kunnen hiermee vergelijkingen met branchegenoten maken of, belangrijker nog, hun businesscases onderbouwen. Een recente stap is het verder ontwikkelen van een selfserviceportal, SAP Value Management Center genaamd. Door Arnoud van Gemeren Fotografie Roelof Pot

H

et Value Management Center (VMC) is kort gezegd een portal met informatie die managers helpt businesscases voor procesverbetering of nieuwe implementaties op te stellen. Alleen met stevig onderbouwde businesscases is het immers haalbaar processen rigoureus om te gooien, terwijl organisaties vaak moeite hebben geschikte data voor het onderbouwen te vinden. Het VMC is het resultaat van zo’n zeven jaar investeren in onderzoek en ontwikkeling door SAP, aldus onderzoeksbureau Gartner, dat het systeem enige tijd geleden onderzocht en uitvoerig testte.

Businessgericht De kern van VMC bestaat uit meer dan dertig ‘benchmarking survey areas’. Daaronder vallen niet alleen bekende systematieken als total cost of owner-

ship en order to cash, maar ook new product development and introduction en enterprise health check. Volgens de onderzoekers is er voldoende diepgang om kansen te lokaliseren. Dit komt met name door de achterliggende KPI’s die in de benchmarks zijn verwerkt, meer dan zevenhonderd in totaal. Daaraan heeft SAP nog duizend ‘best practices’ toegevoegd. Omdat circa 10.000 benchmarks al zijn uitgevoerd met ruim 3.000 klanten, kunnen de cijfers voor de KPI’s niet alleen worden vergeleken per proces, maar ook binnen specifieke industrieën of regio’s – ook wel de ‘peer groups’ geheten. Data van specifieke deelnemende bedrijven wordt anoniem gehouden en kwartielen of gemiddelden van de gekozen peer group worden via de portal beschikbaar gesteld. Zij zijn de kern van het uitvoeren van de benchmarks en ‘what if’-analyses. SAP gaf tijdens een recente rondetafel-

sessie op de CIO Day wel aan dat voor bedrijven die een zeer solide businesscase willen maken, de statistische benchmarkdata vaak wordt aangevuld met casestudies die daadwerkelijk behaalde prestatieverbeteringen van bedrijven in dezelfde branche of van een vergelijkbare omvang bevatten. Grosso modo is de database echter voldoende omvangrijk om mee uit de voeten te kunnen. Gartner merkt hierbij op dat de gepresenteerde informatie vooral businessgericht is, en dus minder geschikt voor het onderbouwen van bijvoorbeeld technologie-investeringen door de IT-afdeling. Er blijft volgens SAP echter voldoende over om het VMC ook voor CIO’s interessant te maken.

Achterliggende content Met behulp van de value life cycle manager, onderdeel van het VMC, zijn businesscases verder te ontwikkelen

IT in the boardroom

29

De value life cycle manager presenteert de pijnpunten in de businesscase

en uit te bouwen. Zo is aan de hand van benchmarks te zien hoe de eigen businesscase het doet ten opzichte van vergelijkbare cases. Daarbij zijn kwartaalpunten of -gemiddelden te gebruiken om streefdoelen te bepalen, zoals het streven om de score van de peer group te evenaren, indien het huidige gemiddelde onder die score ligt. De value life cycle manager presenteert bovendien de pijnpunten waar bedrijven mee te maken krijgen wanneer ze hun businesscase ontwikkelen. De tool maakt eveneens inzichtelijk welke onderdelen bedrijven beter buiten beschouwing kunnen laten, omdat ze bijvoorbeeld in de praktijk weinig invloed hebben op het realiseren van de businesscase. Volgens de makers is het VMC ook bedoeld om snel overeenstemming tussen betrokkenen te krijgen over de businesscase, doordat de onderbouwing van de case ‘transparant’ wordt. Een tool als Excel leidt wat hen betreft tot te veel onduidelijkheid. Vooral in de communicatie met de directie kan de informatie uit het systeem bijdragen aan snel inzicht bieden, waarbij ook op basis van scenario’s te werken is (what if ). Er is ook een ‘maar’: Gartner benadrukt dat de business wel bereid moet zijn de benodigde tijd te investeren in het verzamelen van haar eigen data. Want tegenover de uitgebreide informatie die de benchmarks zo specifiek maakt, moet natuurlijk wel evenzo gedetailleerde informatie uit de eigen organisatie staan. Gartner waarschuwt

gefragmenteerde organisaties dan ook de inzet die ervoor nodig is niet te onderschatten. De onderzoeker zegt er wel meteen bij dat het juist die bedrijven zijn waar vaak het meeste voordeel te behalen is...

Meten en realiseren Naar verwachting van SAP zelf zal ongeveer een derde van alle gebruikers van SAP’s Business Suite in 2013 gebruikmaken van het VMC. Enige tijd geleden al peilde Gartner de mate waarin bedrijven kijken naar de waarde die software oplevert. En nog belangrijker: in hoeverre bedrijven precies meten hoe groot deze waarde is. Slechts 37 procent bleek dat periodiek te doen. Uit de toon van het onderzoek is op te maken dat dit beter moet. Het VMC biedt volgens Gartner kansen om het budget dat SAP-klanten aan producten besteden meer waarde te laten opleveren. Waar de hiervoor genoemde services gratis zijn, kent VMC ook een deel waarvoor betaald moet worden. Dat richt zich volgens de makers op de waarderealisatie, terwijl het gratis gedeelte meer gericht is op waardeontdekking. Met andere woorden: het betaalde deel zorgt ervoor dat je als klant op de hoogte raakt van de benodigde acties om de waarde te realiseren. Ondanks de aanwezigheid van deze ‘betaalmodule’ zijn de makers er stellig over dat het VMC geen onderdeel uitmaakt van de commerciële activiteiten van SAP. Het gaat er volgens de leverancier vooral om klanten in staat te stellen van elkaars ervaringen te profiteren.

gelijkheden voor innovatie?’ Volgens deze laatste vraagsteller zou men in de benadering van het VMC niet snel gaan nadenken over nieuwe activiteiten, maar de businesscases van andere imiteren of verbeteren. SAP bracht een belangrijke nuance aan en vroeg aandacht voor de paradox tussen best practise en innovatie. Een best practise zal niet snel een innovatie zijn (alhoewel de best practise van de ene organisatie voor de andere een innovatie kan betekenen). Maar door de operatie te optimaliseren – met behulp van de best practices – is geld voor innovatie vrij te spelen. Verwachtingen over directe innovaties op basis van de content die het VMC biedt, mogen dus wat worden bijgesteld.

Vragen Tijdens de rondetafelsessie gedurende de laatste CIO Day legde SAP de deelnemers uit wat het Value Management Center in de praktijk brengt. Na een uitgebreide blik op het systeem kwamen enkele vragen op, zoals: ‘richt het systeem zich alleen op efficiency of is er meer voordeel te behalen?’ En: ‘het VMC lijkt met name te zijn gericht op het optimaliseren van bestaande business. Is dat niet dodelijk voor mo-

IT in the boardroom

31

Opinie Door Jan-Leen ‘t Jong

Flexibel is verstandig Het jaar 2011 is de boeken ingegaan als het jaar van de tweede dip – ook al leek het er in het begin van dat jaar op dat het een jaar van langzaam herstel zou worden. De markt blijft schommelen. Waar het afgelopen zomer allemaal een stuk rooskleuriger leek te worden met de economie, houdt Europa zijn adem in voor het verloop van de economische ontwikkelingen.

32

V

ormen van arbeidscontracten en baanzekerheid zijn twee zaken die door de roerige economische tijden veel onder de aandacht zijn geweest. In tijden van crisis is het bieden van vaste arbeidscontracten een zeldzaamheid. Met het schommelen van de economie is het voor werkgevers lastig inschatten of ze hun flexibele schil moeten vergroten, of dat ze hun talent aan zich willen binden en vaste contracten moeten bieden. Dit geldt zeker ook voor de invulling van het IT-team van een organisatie. Uit het laatste CIO report van Harvey Nash blijkt dat Nederlandse CIO’s meer van flexibele arbeid gebruikmaken dan de rest van de wereld. 43 procent heeft tussen een kwart en de helft van het personeel flexibel ingevuld, ten opzichte van 32 procent wereldwijd. Dit is onlosmakelijk verbonden met het feit dat de regels voor flexibele arbeid in bijvoorbeeld de VS anders zijn dan hier. In bijvoorbeeld Duitsland zijn de arbeidsregels ongeveer gelijk en zien we ook een flinke inzet van flexibele arbeid: 12 procent heeft maar liefst tussen de helft en driekwart van het personeel flexibel ingehuurd. Wat zal dit volgend jaar gaan brengen: een grotere stijging van flexibele medewerkers, of gaat het binden van talent met vaste contracten de overhand nemen op de IT-markt?


Beleid en visie Wij zien in veel gevallen dat CIO’s het beleid van de organisatie moeten volgen in de keuze voor het contracten en recruitmentbeleid voor medewerkers. In dit geval moet er op iedere afdeling een evenredige hoeveelheid vast en flexibel personeel zitten. Waarom zou je daar immers een ander beleid hanteren dan in de rest van de organisatie? Daar zijn echter wel degelijk redenen voor. IT ontwikkelt zich snel en wordt geregeld de motor van innovatie binnen organisaties genoemd. Een flexibele invulling is dan verstandig. Wanneer bepaalde kennis niet in huis is, zoals kennis over softwareontwikkeling, kan deze gemakkelijk binnengehaald worden. Veel CIO’s hebben dan ook een sterke eigen visie over de invulling van het personeel op de IT-afdeling van de organisatie. Zij maken bewuste keuzes tussen welke kennis flexibel ingevuld moet worden en welke werkzaamheden door vast personeel vervuld kunnen worden. Dit stimuleert de creativiteit en vaak ook de efficiëntie binnen een organisatie. De vraag is wel: is er een ideale mix tussen flex en vast? 25/75, 50/50 of misschien zelfs 75/25? Hoe ervaart u dat binnen uw IT-afdeling en wat is uw ideale mix voor 2012? ’T JONG (janleen.tjong@ ✒ JAN-LEEN harveynash.com) is algemeen directeur van Harvey Nash.

Column

Door Daan Quakernaat Fotografie Roelof Pot

Fascist? Ik kwam rond zes uur binnen om een zakelijke propositie door te nemen. Mijn vriend is echter uitermate gul en gastvrij. De avond onverwacht heerlijk doorgebracht in gezelschap. Wijn, charcuterie, gedestilleerd, spijs, discussie met fijne mensen.

Geen sympathisant Je kunt mij veel verwijten, maar nooit eerder werd ik uitgemaakt voor fascist. Vanavond zat ik naast een gerenommeerde professor die mij letterlijk de rug toekeerde. Ik heb nog nooit op de PVV gestemd en ben ook geen sympathisant. Ik vertelde dat ik het boek van Kamerlid Martin Bosma een goed boek vond. Dat ik de PVV niet compleet veroordeelde, was voldoende. De prof bleef hem Bosman noemen. Mijn inbreng: de PVV kaart problemen aan die reëel zijn en te lang onbesproken zijn gebleven. Mijn gastheer memoreerde terecht dat we ‘de fascisten’ in de kaart spelen door deze problemen bestuurlijk niet op te lossen. Ik zeg dat ik niet meteen iets heb met Europa. Dat ik in handel geloof. In de vermeerdering van waarde en winst. Dat Nederland alleen werkt als wij qua prijs en kwaliteit een goede propositie hebben. Dat je alleen dan solidariteit kan blijven bekostigen. Dat politiek per definitie populisme is...

Zuiver fascistisch In zijn woorden is de PVV zuiver fascistisch. Europa is onze redding. Het boek van Bosma heeft hij niet gelezen maar uit de reacties weet hij al genoeg. Ik moet geloven in zijn walhalla: Europa. Zonder dat zou Nederland niet bestaan. Hij praat. Hij luistert niet. Hij vraagt nergens waarom ik denk wat ik denk. Geen inhoudelijke argumenten. Moralistische superioriteit. De reden waarom ik twintig jaar geleden afscheid nam van links.

Hoezo crisis? Mij fascineert de wereld van deze oudere professor. Wat is fascisme? Ik vroeg het hem. Zijn antwoord? De PVV! Gaande de discussie noem ik zijn redenatie weinig intelligent. Wat maakt deze man zo? Hij blijft zeggen dat het ons nog nooit zo goed is gegaan als vandaag. Dat moet dan toch vooral voor hemzelf gelden. Hoezo crisis, zwalkende kiezers en 60 procent van Nederland dat ‘nee’ zegt tegen Europa? Nee, er zijn nergens problemen. Alleen fascisten. Ik vind dat de PVV democratisch bestaansrecht verwerft en dat het geen pas geeft deze kiezers voor fascisten weg te zetten. Terwijl ik naar huis loop, denk ik dat mijn generatie dit varkentje moet wassen en dat hij eerdaags met pensioen gaat. Gelukkig maar! Cheers! DAAN QUAKERNAAT ([email protected], www.quakernaat. nl) is spreker. Met zijn voordrachten helpt hij bedrijf en bestuur met het bouwen van kathedralen. Met het vinden van de balans tussen de zwarte en de witte wereld. Ik deel uw wereld in, in een zwarte wereld en een witte wereld. Uw zwarte wereld is dat deel dat je kunt vatten in cijfers en regels. Structuurtje, checklistje, blokje, pijltje. Uw witte wereld past fundamenteel niet in een computer of blokjes en pijltjes. Visie, mensen, passie en ideeën, de dingen die we softere zaken noemen.

IT in the boardroom

33

COMMUNICATIEF LEIDERSCHAP

Schakelen tussen geel en blauw Oprukkende en doorstomende thema’s als cloud computing, consumerization, en security- en privacykwesties zetten IT-afdelingen onder zware druk. Daarnaast staat kostenbesparing hoger op de agenda dan ooit. Hoe stuurt de CIO zijn mensen zo aan dat de IT-afdeling niet in een spagaat terechtkomt? Roland Hameeteman, schrijver van het boek Yellow & Blue, stelt dat hij of zij het beste uit zijn of haar mensen haalt met de juiste mix van inventiviteit (geel) en structuur (blauw). Maar dat vraagt wel om leiderschap. Door onze redactie

D

e vele en elkaar snel opvolgende ict-ontwikkelingen vragen van mensen een flexibele houding, aanpassingsvermogen en vooruitdenken. Bij kostenbesparingen gaat het vaak meer in de richting van het stroomlijnen van processen, duidelijkheid en strakke aansturing. Het eerste noemt Roland Hameeteman de ‘gele wereld’. Die van de kostenbesparing, de ‘blauwe wereld’. Hiermee sluit Hameeteman aan bij een verdeling naar motivatie, zoals die in de zogenaamde management drives is benoemd. De hamvraag is: waarop stuurt een CIO zijn of haar mensen om tot het gewenste resultaat te komen? Volgens Hameeteman moet men eerst weten wat er van een IT-afdeling wordt verwacht. Capaciteit, beschikbaarheid en infrastructuur leveren? Dat vraagt om blauw: voorspelbaar en betrouwbaar gedrag. Of moet de afdeling tevens informatie leveren voor het management, het

34

nieuwe werken ondersteunen en het verkoopproces efficiënter laten verlopen? Dan is veeleer geel gedrag geboden; creatief en verbindend. Is de manager zelf in staat de juiste mix van inventiviteit en structuur te bieden, dan wordt de kracht van de medewerkers benut.

Blauwe en gele IT IT-afdelingen zijn de laatste decennia steeds beter geworden in het beheren van het proces. Door alles en iedereen een vaste plaats en tijd te geven en de voortgang en kwaliteit van het proces voortdurend te controleren, zijn steeds meer IT-afdelingen veranderd in een geoliede, voorspelbare machine. Ze zijn, met andere woorden, sterk blauw gekleurd. Dat is iets om trots op te zijn en prettig voor de organisatie, want het is heel duidelijk wat van de technische collega's kan worden verwacht. De doorsnee IT’er mag dan vaak blauw van aard zijn, ook in hem zit creativiteit. Moet een IT-afdeling ruimte krijgen om


leuke, innovatieve en creatieve dingen te doen? Dat klinkt aantrekkelijk en het levert wellicht goede ideeën op voor nieuwe producten en diensten die de business verder helpen. Maar om succesvol te zijn, is het bedenken van nieuwe producten en diensten alleen niet genoeg. Er moet daarnaast een vaste kern zijn die ervoor zorgt dat producten en diensten op tijd en binnen budget worden opgeleverd en tevens goed aansluiten bij de wensen van de klant. De kern is het proces, het blauwe deel van de organisatie, die het creatieve (gele) deel haar vastigheid geeft.

Onder vuur De CIO ligt de laatste tijd regelmatig onder vuur. Zo zou een teveel aan regels ervoor zorgen dat professionals niet goed meer kunnen werken, waarmee de ITafdeling de klant uit het oog verliest. Bij bring your own device (BYOD) reageert een IT-afdeling bijvoorbeeld door ongeautoriseerde software te verbieden. Niet

IT in the boardroom

35

Twee werelden De blauwe wereld van het proces is die van de controle, van voorspelbaarheid, herhaling en van management. Dat is dus ook de wereld van de procedures, de regels, de fabriek en de machine. Daar staat het proces centraal en niet het individu; die heeft zich maar te schikken naar het proces. Het is de wereld van vaste patronen, bijvoorbeeld van negen tot vijf, of van drie ploegen die rond de klok, 24 uur per dag, zeven dagen in de week, de machine aan de praat houden. Hier is de manager de baas, want dat is degene die zorgt voor structuur, richting, efficiëntie, en die zorgt dat iedereen weet wat hij of zij moet doen. Verwacht in deze wereld geen vernieuwing of innovatie, want daar is het proces niet op ingericht. Vernieuwing verstoort alleen maar de voorspelbaarheid en efficiëntie en levert onvoorspelbare risico’s op. Daarnaast is er de gele wereld van creativiteit, vernieuwing, verbinding en van de kracht van mensen. Het is de wereld waarin vertrouwen centraal staat, vertrouwen in vakmanschap en in het probleemoplossend vermogen van mensen. Het is de wereld van het nieuwe werken, van werken waar en wanneer je wilt: die hersenen staan namelijk altijd aan, niet alleen tussen negen en vijf. En soms moet je een uurtje niks doen om de beste ideeën te krijgen. Het is ook de wereld van sociale media, zoals Twitter, LinkedIn en Facebook, de wereld van verbinden en delen, van netwerken en vrienden. Het draait om persoonlijke groei, leren, nieuwe dingen ontdekken, maar ook om samen: samen werken, samen leren, samen groeien.

genoeg opslagruimte en security wise een ramp, zijn veel gehoorde argumenten. Het verbod is echter niet helemaal legitiem. Werk en privé lopen immers steeds meer door elkaar heen en dit 'nieuwe werken' vraagt om een BYODbeleid. Vanuit wantrouwen en controle medewerkers aansturen en hen voortdurend bestoken met regels en procedures lijkt voor managers in tijden van crisis wellicht de enige manier om het schip

36

Creativiteit en groei zijn nauwelijks traditioneel te sturen en te controleren

drijvende te houden. Er is iemand nodig die het overzicht bewaart en de richting aangeeft. In de ogen van Hameeteman is de CIO een belangrijke schakel tussen de wereld van het ‘gele’ corporate brein en het ‘blauwe’ proces. Hij of zij moet de verbinding leggen tussen het proces en het creatieve deel. En ervoor zorgen dat wat in het creatieve deel wordt bedacht en ontwikkeld, wordt vertaald naar een efficiënt en voorspelbaar proces. De CIO moet het corporate brein daar inzetten waar de organisatie er het meest profijt van heeft. Daarom is het nodig dat iedereen goed doordrongen is van het waarom van een IT-afdeling. Het is aan de CIO dit waarom aan te jagen en het helder te verwoorden.

Volgens Hameeteman komt daar de kritiek op de CIO vandaan; de meeste managers maken geen onderscheid tussen yellow en blue, want dat hebben ze niet geleerd. Het bewust zijn van de twee werelden helpt de CIO te werken aan een oplossing.

Verbindingsofficier

Aan de slag

De rol van de leidinggevende is hiermee een stuk lastiger geworden. Was het vroeger helder wat de taken van de manager waren (processen beschrijven, plannen maken, meten en controleren), deze krijgt er nu een geheel nieuw takenpakket bij. In creatieve processen valt de traditionele manier van managen namelijk weg. Creativiteit en groei zijn nauwelijks te sturen en te controleren, daarop heeft faciliteren en stimuleren meer effect. De moderne CIO moet dus goed kunnen schakelen tussen de twee werelden in de organisatie, tussen yellow en blue. Het gaat om twee petten die de CIO heel bewust op en af moet zetten. Dat is te leren, maar de meeste managers gebruiken (en hebben) maar één pet: die van het traditionele management. Dat is zo geleerd op de managementschool of de MBA en daarmee zijn zij bekend en vertrouwd. Weinig managers worden ontslagen omdat hun aansturing te strak en procesmatig is. Als managers al worden ontslagen, dan is het vaak vanwege een gebrek daaraan; de manager zou er niet genoeg bovenop zitten. Maar als men te veel boven op het corporate brein zit en het creatieve deel van de organisatie op dezelfde manier aanstuurt als het proces, dan hebben medewerkers het idee dat hun onvoldoende ruimte wordt gelaten. Dat de nadruk te veel ligt op het uitvaardigen van regels en procedures.

Het is de kunst van de gulden middenweg: schakel tussen vrijheid en sturing, tussen coaching en management. In het blauwe deel is meer management nodig, in het gele deel van de afdeling voert de rol van een strenge coach de boventoon. Stuur medewerkers op basis van vertrouwen en geef ruimte om te groeien en nieuwe dingen te ontwikkelen, maar ondersteun hen ook met de benodigde structuur en visie op het gebied van IT. Help met het stellen van heldere en uitvoerbare doelen en leid persoonlijke groei in goede banen, dat wil zeggen in de richting van de organisatie als geheel. Op deze manier kunnen medewerkers het beste uit zichzelf halen, maar ook tijdig gas terugnemen of tijd aan andere dingen dan werk besteden. Daarnaast is de CIO bij tijd en wijle streng op de regels en de afspraken. Het vergt leiderschap. Van de CIO wordt verwacht dat hij of zij inspireert en visie deelt over waar de organisatie zich naartoe ontwikkelt. En zo komt alles bij hem samen: de belangen van de organisatie en de belangen en wensen van de mensen die werken op de IT-afdeling. Situationeel ingrijpen als er dingen mis dreigen te gaan. In moeilijke tijden de touwtjes strakker aantrekken en focussen op de markt. En de touwtjes laten vieren, zodra het kan. Zo wordt een spagaat voorkomen.


Het klikt met NetRom! Premium nearshore software

Procesexpertise en transparantie

Wij zijn een Nederlandse organisatie. Vanuit Roemenië ontwikkelen wij bedrijfskritische applicaties voor onder meer beursgenoteerde ondernemingen in de Benelux, Duitsland, Polen, Israël en de VS.

Onze expertise is gebaseerd op 14 jaar optimalisatie van het nearshore-ontwikkelproces. Onze opdrachtgevers kiezen voor kwaliteit, transparantie en een beheersbare samenwerking zonder hinderlijke verschillen in cultuur, taal of werktijden.

Flexibele capaciteit: 125 specialisten

Ervaar de voordelen

Dankzij onze schaalgrootte bewegen wij snel en zonder rompslomp mee met de variaties in uw behoefte aan ontwikkelcapaciteit en –expertise. Ongeacht technologie of methodiek.

Kies voor premium software, ontwikkeld binnen budget en planning. Bepaal zelf hoeveel inzage, verantwoording en interactie u wenst. Ervaar een succesvolle, langdurige samenwerking.

Branches

› Financial Services › Mobile Solutions › Transport & Logistics › Online Retail › Health Care › Marketing & Communications

www.NetRom.Nl

› Telecom, Online Publishing & Media › Mechanical & Process Engineering › Professional Services › Travel, Leisure & Tourism › Building, Dredging & Maritime Services › Education & Science

NetRom Software BV Hazeldonk 6006 4836 LA Breda T 076 - 542 07 40 [email protected]

38


HANS KUIPER, DIRECTOR ICT FOKKER AEROSTRUCTURES

Stapsgewijs de cloud in Waarom kiest een bedrijf voor een private enterprise-cloudservice? Vliegtuigonderdelenbouwer Fokker Aerostructures zag zich geconfronteerd met toenemende eisen op het gebied van gegevensopslag en maakte de duidelijke keuze om zelf geen kennis op het gebied van storage meer op te bouwen en tot uitbesteding van gegevensopslag over te gaan. Door onze redactie

H

ans Kuiper, Director ICT Fokker Technologies, werd voor een groeiend probleem op het gebied van dataopslag gesteld. “De functie van IT is ontzorging van de organisatie op het gebied van ict-infrastructuur, maar wij konden op een gegeven moment de business niet meer de flexibiliteit geven die nodig was.” Hij legt uit hoe een datagroei van 100 tot 120 procent per jaar het capaciteitsvraagstuk steeds hoger op de agenda zet. “Fokker kent de onderverdeling tussen gestructureerde data door het gebruik van ERP- en PDM-systemen en ongestructureerde data uit vooral CADapplicaties. De omschakeling van 2D- naar 3D-modellen bij ontwerpen was moeilijk te faciliteren.”

Complexe uitdaging De datagroei, het maken van back-ups op tapes, en het hanteren van verschillende oplossingen (NAS, DAS, SAN) zorgden voor een complexe IT-uitdaging. Vanuit de business kwamen daar business agility, centralisatie en een slag van capex naar opex bij. De gevoeligheid van veel bedrijfsinformatie zorgde voor een extra element in het volledige vraagstuk, aangezien Fokker voor zowel civiele als militaire opdrachtgevers werkzaam is. Deze ontwikkelingen vroegen van Kuiper en zijn collega’s de nodige bezinning: hoe verder? Security speelde een grote rol, evenals het voldoen aan compliancyregels, maar ook schaalbaarheid, recovery en uiteraard efficiency. Kuiper: “Als je outsourcet, dan moet je zorgen dat je optimaliseert, maar ook dat je altijd kunt blijven innoveren en gebruik kunt maken van de laatste stand van de techniek.”

Geen cloud maar web Uiteindelijk koos Fokker voor een private cloud, hoewel men dat woord in 2006 nog nauwelijks gebruikte. “Je hebt het fenomeen cloud, maar ik houd niet van die term en noem het gewoon web”, zegt Kuiper. “Wij zochten een managed service en een partij die die service ging uitvoeren.” Uiteindelijk viel de keuze op een nichespeler, Databasement (later Proact), dat managed services als coreactiviteit heeft. Kuiper: “We hebben goed gekeken naar de markt. Grote providers huren voor hun dienstverlening vaak ook een nicheplayer in, maar nemen daar ook nog een handling fee van tien, vijftien procent overheen. Bovendien werken we met korte contracten van maximaal drie jaar, waardoor de organisatie veel besluitmomenten heeft om te bekijken of ze zo verder wil.” Aan de andere kant moest Fokker ook weten dat het ging werken. “We zijn geen experimenteel theater”, verduidelijkt Kuiper. “Je legt vertrouwen bij de leverancier, maar het mag nooit zo zijn dat processen stil komen te vallen omdat iets niet beschikbaar is.” Daarom ging de overgang naar de cloud ook langzaam en stapsgewijs, zonder de business te verstoren. Een grote klus, want in de verschillende systemen had Fokker zo’n 170 terabytes bruto (met metadata) en 100 terabytes netto aan ongestructureerde data staan. Garanties heeft Fokker in de gehanteerde SLA’s. “We hebben een goede dienstverlening en dat betekent goede SLA’s”, zegt Kuiper. “Eén keer per maand is er SLA-overleg en we hebben er nu opnieuw bijna een contracttermijn op zitten. Momenteel zijn we in gesprek over contractverlenging. Meestal heb je in zo’n situatie waslijsten aan lessons

IT in the boardroom

39

learned en zaken die niet voor herhaling vatbaar zijn. Bij ons is dit niet het geval en waarschijnlijk kunnen we de contractverlenging in twee gesprekken afronden. Dit hebben we te danken aan de stap-voor-stapbenadering, waarbij zowel de hardware, software als dienstverlening bij onze leverancier ligt.”

Juiste keuzes De vraag is, zoals altijd in een situatie waarin een externe partij processen gaat overnemen: wat zijn de risico’s? Kuiper heeft veel vertrouwen in de leverancier. Databasement werd vorig jaar overgenomen door Proact, waarmee in zijn ogen ‘dingen mooi op hun plek vallen’. Kuiper: “Het blijft een nicheplayer met storage als specialisme, alleen met een grotere omvang. Ik denk dat de groei in storage nog steeds harder gaat dan de technologische ontwikkelingen kunnen bijhouden. Dat kun je dan mooi bij zo’n bedrijf neerleggen, dat immers een ‘dedicated net-op’ is.” Het gaat in zijn ogen om het behouden van het stapsgewijs opgebouwde vertrouwen en het volharden in de strategie om zelf geen kennis op te bouwen op het gebied van storage. Gezien de goede ervaringen met de leverancier, ook voor wat betreft de risico’s, security en compliancy, pakt deze strategie goed uit. “Wij zijn op tijd op een trein gesprongen waarbij een leverancier het met een efficiency kan doen die wij zelf niet voor elkaar krijgen. Het past in onze strategie van multivendorsourcing, het neerleggen van verschillende taken bij verschillende providers.” Juist om deze reden irriteert het fenomeen ‘cloud’ hem zo, vertelt hij erbij. “Het gaat gewoon om de juiste keuzes maken. Het is maximaal gebruikmaken van de mogelijkheden die het web biedt. Wij zijn gericht op een groei van vier procent storage per maand in opex. Gaan we daar overheen, dan weten we ook precies wat we moeten betalen. Dat geeft een goed gevoel, we hoeven ons geen zorgen te maken.”

Het is maximaal gebruikmaken van de mogelijkheden die het web biedt

Choose your battles Is de cloud dan een hype of gewoon een naam? Rob Christ, VP Managed Cloud Services van Proact, vindt het geen issue. “Ik stel altijd liever de vraag: waarom naar de cloud?” De private enterprise-cloudoplossing brengt in elk geval bepaalde voordelen met zich mee. Het terugbrengen van opex en het vermijden van capex is een vraagstuk dat veel speelt. Maar ook het elastisch mee kunnen bewegen met de storagevraag, het kunnen aanspreken van specialistische kennis en het afstemmen van risico en time-to-market spelen sterk mee. Christ: “Fokker beslist in elk geval waar het naartoe wil, wanneer en hoe snel.” Bij het positioneren in de cloud komt het volgens hem aan op ‘choose your battles’. “Outsourcing is taakgebaseerd, cloudsourcing vergt het neerleggen van verantwoordelijkheden op de juiste plek en voor de publieke cloud kies je vanwege functionaliteit.”

40


Fokker Technologies en Fokker Aerostructures Fokker Aerostructures is een businessunit van Fokker Technologies. Fokker Technologies had in 2010 een omzet van 616 miljoen euro en wereldwijd 3.700 medewerkers. Fokker Technologies bestaat uit Fokker Aerostructures (ontwerp en productie van vliegtuigonderdelen) Fokker Landing Gear (ontwerp, productie en onderhoud van landingsgestellen voor helikopters en vliegtuigen) Fokker Elmo (elektrische systemen voor helikopters en vliegtuigen), Fokker Services (vliegtuigonderhoud en technische en supply-chainmanagementservices). Fokker Aerostructures is specialist in het ontwerpen, ontwikkelen en produceren van lichtgewicht aerostructures en een pionier in de toepassing van nieuwe materialen zoals Glare en thermoplastic composites voor de vliegtuigindustrie. Het bedrijf ontwerpt en produceert complete staartstukken, romppanelen en bewegende vleugeldelen voor commerciële en militaire vliegtuigen voor klanten als Boeing, Airbus en Lockheed Martin. Fokker Aerostructures werkt samen met klanten, leveranciers en kenniscentra in innovatieve netwerken om hun bijdrage te leveren aan de technologische ontwikkeling van nieuwe materialen hun economische en ecologische voordelen in termen van kosten en gewicht door gespecialiseerde professionals in de vestigingen in onder meer Nederland, Roemenië, de VS en sinds kort Mexico.

Zou u belangrijke bedrijfsdata aan hem toevertrouwen? Uw mensen deden dat wellicht al. Door gebruik te maken van Dropbox of vergelijkbare publieke file-sharing diensten om hun data in op te slaan en eenvoudig te delen met collega’s. Echter zonder te weten waar die data wordt opgeslagen, op welke wijze en hoe de beveiliging is geregeld. Internal IT kan vanaf nu een eigen alternatief bieden. Proact, Europa’s grootste storage integrator, lanceert Probox: Alle data bevindt zich lokaal op het device van de gebruiker Voortdurende synchronisatie naar de Proact cloud De Proact cloud, en dus uw data, bevindt zich in Nederland Toegang tot data via internet, PC, MAC, browser, mobile of tablet Veilige, eenvoudige deling van grote bestanden tussen gebruikers Betere beveiliging door encryptie, IPSEC, HTTPS, RADIUS of RSA Als private file-sharing cloudoplossing op eigen locatie in te richten Nu heeft u een in-house alternatief voor Dropbox en andere publieke oplossingen. Bel voor een demonstratie of trial: 079 36 19 765.

Probox Secure, Simple and Mobile File Sharing in the Cloud.

Proact Nederland

Boerhaavelaan 11-33

2713 HA Zoetermeer

Tel: 079 36 19 765

www.proact.nl

SLIM OMGAAN MET APP-EFFECTEN?

Jonge bestuurders gevraagd!

Niet alleen een door de wol geverfde CIO dient in de directie plaats te nemen, evenzeer een jonge hond. Een jongeling die van Habbo Hotel is doorgegroeid naar Facebook, die zich geen leven meer kan voorstellen zonder apps. Dat is een van de elf tips die Menno van Doorn meegeeft in het boek Het App-Effect. Door Teus Molenaar

42


V

an Doorn is directeur van het Verkenningsinstituut Nieuwe Technologie (VINT), onderdeel van ITdienstverlener Sogeti. Hij schreef het boek samen met collega’s Jaap Bloem, Sander Duivestein en Andreas Sjöström. Waarom viel de keuze op het onderwerp apps? “Wij laten ons bij VINT adviseren door een groep mensen uit de dagelijkse ictpraktijk. Onder hen zijn CIO’s, CEO’s en COO’s. Zij hebben ons deze kwestie voorgesteld, omdat ze een antwoord willen formuleren op de trend dat medewerkers, maar ook partners en al dan niet potentiële klanten, in toenemende mate apps in hun dagelijks leven toepassen. Zowel privé als zakelijk.” Een zoektocht volgde, evenals veel leeswerk en gesprekken. “Het interessante in de missie die wij meekregen, vond ik het verzoek om ook op zoek te gaan naar het onverwachte. In de IT hebben we namelijk al te vaak meegemaakt dat het effect van een bepaalde technologische ontwikkeling zich soms heel anders manifesteert dan verwacht. Maar ja, hoe ontdek je het onverwachte? Wij hebben dat gepoogd door scenarioplanning toe te passen bij dit onderzoek. We hebben tal van gedragsexperts – ook internationaal – gesproken om hiermee goed aan de slag te gaan.” Een belangrijk webeffect is het veranderend informatiegedrag. “Daarbij hebben wij onder meer de lijn van empowerment verder uitgediept. Daarbij gaat het erom dat mensen doordat zij informatie met elkaar uitwisselen een sterke positie kunnen innemen tegenover bedrijven en (semi-)overheden. Denk aan WikiLeaks en Anonymous. Die groeperingen hebben veel invloed doordat zij grote bakken informatie op straat gooien. Dat gaat verder dan consumenten die tweets rondsturen over hoe zij behandeld zijn door een onderneming. Hier gaat het om groepen mensen die bijvoorbeeld de server van een bedrijf platgooien, omdat die firma iets doet waardoor in hun ogen de maatschappij wordt benadeeld.”

Voorkomen Beveiliging van informatiestromen wint dus dagelijks aan belangrijkheid. “Maar dat is een technologische oplos-

sing”, reageert Van Doorn. “Als je zegt: ‘Voorkomen is beter dan genezen’, dan ga je over heel andere dingen nadenken. Dan ga je nadenken over wat voor soort bedrijf zijn we nou eigenlijk, waarom vallen ze ons aan? Het beste antwoord als onderneming is dan de ‘Don’t be evil-policy’. Dus gewoon zorgen dat je het als bedrijf goed doet. Zorgen dat je geen aanleiding geeft.” Waarmee niet gezegd wil zijn dat beveiliging achterwege kan blijven. “Eigenlijk zorgt het post-pc-tijdperk ervoor dat technologie alleen maar belangrijker is geworden. Dat is goed nieuws voor iedereen die in de IT zit. De druk om beveiliging toe te passen, is groter geworden. We staan nog maar aan het begin van een verdere virtualisering van de technologie, de maatschappij, de economie. Als een organisatie nu niet bereikbaar is, dan heeft dat een enorme impact. Dat wordt nog erger. De druk op de CIO om alles draaiende te houden, groeit alleen maar.”

In het postpc-tijdperk is technologie alleen maar belangrijker geworden

tegenin gaan, maar meegaan, de juiste snaar raken, om er uiteindelijk zelf van te profiteren. Het alternatief is verzet tegen een voldongen feit. Die houding maakt je van bron van vervreemding tot het mikpunt van spot.” Een voorbeeld? “Er zijn artsen die het laakbaar vinden dat mensen ongezouten hun mening over hen geven op social sites als Yelp. Dat is de houding van een elite die niet openstaat voor de veranderende maatschappij. Overigens is het niet zozeer een kwestie van je erbij neerleggen dat dit gebeurt, maar je moet erop anticiperen zodat je in staat bent de discussie naar behoren te voeren.” De tweede tip is het opstellen van een digital-firststrategie. “Mobiel internet is mainstream geworden en technologie is een modeartikel. Mensen willen het, mensen kunnen het, mensen doen het. Massaal. In die zin is er geen verschil meer tussen digitaal en sociaal. Een digital-firststrategie betekent dat een organisatie bij alle beleidsonderwerpen zich eerst gaat bedienen van digitale kanalen. Die aanpak is altijd het snelst en het meest transparant: een houding die tegenwoordig vrijwel iedereen verwacht. De Telegraaf Media Groep heeft dit goed begrepen.” Een logisch vervolg is de mobilefirststrategie. “Daarbij gaat het om ten minste twee zaken. Bij alle vragen die de bedrijfsleiding op haar bureau krijgt, zou zij standaard een mobiele oplossing moeten bedenken. Bovendien zou zij bestaande processen eens grondig tegen het licht moeten houden en een plan van aanpak opstellen in de context van mobiele apps. Dan gaat het ook om nadenken over de beste manier om met klanten in aanraking te komen. Zoals het overnemen van aspecten uit games om mensen te verleiden; de inzet van bewegend beeld.”

Do’s en don’ts

Snelheid

In het boek staan tips om zo goed mogelijk met de app-effecten om te gaan. Elf eigentijdse do’s en don’ts noemt Van Doorn dat. De eerste hint heeft hij al gegeven: Don’t be evil. “Wij wijzen erop dat een organisatie geen bron van vervreemding moet zijn. Cultuur is een gegeven: het is het nieuwe gedrag waar je niet meer omheen kunt. Niet tegen vechten of er

De vierde tip is om de snelheid erin te houden. Er is een algemene versnelling in het maatschappelijk leven gekomen, mede door apps. Een organisatie moet hierin mee kunnen gaan en vertragende elementen verwijderen. Het is tegenwoordig alles ‘social’ wat de klok luidt. “Daarom is onze vijfde aanwijzing: engagement rules”, zegt Van Doorn. “Breng alle processen en

IT in the boardroom

43

De veranderende rol van IT is de hearts & minds in de samenleving veroveren

dienstverlening in kaart en kijk waar de kansen liggen om te socialiseren. De veranderende rol van IT is hier om de hearts & minds in de samenleving te veroveren. Van systems of records – waar de rol van IT bestaat uit vastleggen, opslaan en bewerken – doelbewust bewegen naar systems of engagement. Faciliteer cocreatie en crowd sourcing. Er zijn steeds meer bedrijven die medewerkers actief inzetten om met behulp van social media klanten te helpen met hun problemen.” Haal ook de bezem door de directielagen. “De sprong naar een social business onder leiding van mensen die nauwelijks iets weten van Facebook of Twitter, of die bij de term social CRM

strategisch achter hun oren krabben, is eigenlijk bij voorbaat kansloos. Er moet nieuw bloed in de directie komen”, stelt hij.

Maak een uitstapje Volgens Van Doorn biedt de omvorming naar een social business bij uitstek de gelegenheid om uitstapjes te maken naar andere markten en gebieden waar kansen liggen om te verrassen. “De uitstapjes van bijvoorbeeld Microsoft naar de energiemarkt en Philips naar een gezondheidscoach staan niet op zichzelf.” De achtste hint: wees authentiek en transparant. Businessinformatie delen met klanten kan bijvoorbeeld een nieuwe basis worden voor allerhande selfserviceconcepten. In overheidskringen begint open data een trend te worden. Hierdoor kunnen allerlei nieuwe diensten ontstaan. De negende hint: neem het digitalcommonsideaal als richtsnoer. “Die groep mensen bouwt aan een rechtvaardiger en duurzamer wereld. Kijk naar de Occupy-beweging. Speel daarop in.” De tiende vingerwijzing ‘don’t be evil’ is al aan bod geweest. “Je moet ervoor zorgen dat er geen informatie van jouw organisatie te vinden is die schade doet als zij op straat komt te liggen. Want je kunt er wel van uitgaan dat alles uiteindelijk openbaar wordt.”

Om ten slotte te eindigen bij de elfde en laatste suggestie: ‘Wees alert op security’. “Waar gehackt wordt, vallen spaanders”, woordspeelt Van Doorn. “Daarom moet elke organisatie zorgen voor een deugdelijke beveiliging en verschillende noodscenario’s opstellen. Blijf voortdurend procesmatig en technisch alert. Steeds meer mensen zullen hun eigen data en die van het bedrijf laten rondslingeren. Een social business is zich hiervan bewust, medewerkers zijn zich bewust van de risico’s en zijn adequaat getraind om brokken te voorkomen. Ook weten ze wat ze moeten doen wanneer ze onverhoopt toch slachtoffer worden.”

Wat is een social business? Een social business omarmt en cultiveert een geestdrift voor samenwerken en gemeenschapsvorming – intern en extern – en haalt daar meer uit dan de tijd die erin is gestoken. Een social business erkent dat mensen met mensen (onder)handelen en biedt een optimale omgeving waarbinnen mensen interacteren bij het bereiken van de doelstellingen van de organisatie. Dit gebeurt door individuen met elkaar in contact te brengen op een productieve en doelmatige manier. Door inzicht te geven in wat er binnen de organisatie gebeurt, dwars door de traditionele blokkades heen; en door de benodigde acties op elkaar af te stemmen. Ten slotte door de bedrijfsvoering te versnellen aan de hand van verkregen informatie, en kansen die zich aandienen te benutten. Deze omschrijving van een social business door IBM sluit aan op de ontwikkelingen die VINT eerder beschreef in boeken als Open for Business, Me the Media en Don’t Be Evil. Gartner (die overigens spreekt van een social organization) definieert het als volgt: “Een organisatie die in staat is alle talent, belangstelling, ervaring, inzichten en kennis van haar

44


mensen samen te smelten op een manier die losstaat van de verticale top-bottomhiërarchie of een end-to-end procesoriëntatie, met het doel blijvende waarde te creëren.

Tien fundamentele app-effecten VINT heeft tien effecten waargenomen die apps (kunnen) hebben op de bedrijfsvoering van een organisatie: 1. Verrassing – transsectorale innovatie. 2. Onmiddellijkheid – de responsiviteit moet snel omhoog. 3. Empowerment – digitale subculturen floreren. 4. Attack – tegenculturen gaan de confrontatie aan. 5. Gadgets – steeds vaker software updaten en weggooien. 6. Zintuiglijkheid – minder tekst, meer beeld en beweging. 7. Intimisering – digitaal gedrag en wangedrag. 8. Afhankelijkheid – ons alwetende schermdevice. 10. Overladenheid – we smachten naar betere filters. Het boek van VINT is te downloaden van de site van Sogeti Nederland.

www.pwc.nl/technologyconsulting

Winnen door Technology: daar is niets virtueels aan De winnaar van morgen is degene die vandaag Technology optimaal weet te benutten. Maar hoe doet u dat in een IT-landschap dat continu in beweging is? PwC staat u terzijde om het maximale uit uw business te halen. We hebben veel ervaring met transformaties en het afstemmen van IT op bedrijfsdoelen. Onafhankelijk, professioneel en handelend vanuit een bedrijfskundig perspectief werken we samen aan een blijvend resultaat. Hans Luijendijk, +31 (0)88 792 74 98, [email protected]

© 2011 PricewaterhouseCoopers B.V. (KvK 3412089) Alle rechten voorbehouden.

Koud stortbad of warme douche? U wordt dagelijks bedolven onder een stortvloed van informatie. En het wordt alleen maar meer.

• Hoe garandeert u datakwaliteit? • Hoe zorgt u voor razendsnelle toegang tot gegevens? • Hoe stelt u zeker dat informatie overal en altijd beschikbaar is? Blijft u in de weer met de dweil in handen of kiest u voor een structurele oplossing waarmee u zich onderscheidt van de concurrentie? Software AG biedt een platform waarin Master Data Management, Big Data en Business Process Management samenkomen om uw datastromen op de juiste wijze te kanaliseren tot een aangenaam warme douche. Kijk op www.softwareag.nl/warmedouche en ontvang een ‘spetterend’ informatiepakket of maak direct een afspraak via [email protected].

Get There Faster.™

Column Kies Henriëtte als CIO

Door Bernhard van Oranje Fotografie Roelof Pot

Het gebeurt nog steeds dat ict-afdelingen vooral functioneren als een dienst Beren-op-de-weg-en-daarom-kan-niets. Toch slagen sommige supermensen erin dat te doorbreken met een Ja-maar-dan-moeten-we-wel-even-dit-of-dat-doen-houding. Die mensen hebben een machtig wapen: wilskracht. Behalve leverancier ben ik natuurlijk ook klant. Dan sta je aan de andere kant en merk je de complexiteit van organisaties. In het kader van een verhuizing vroeg ik KPN voor het overhevelen van mijn analoge telefoonlijn. Een ingewikkeld vraagstuk, omkleed met talloze obstakels zoals niet-bevoegde medewerkers, systemen die niet goed samenwerken, en ingewikkelde procedures. De meeste medewerkers van het klantencontactpunt creëren een sfeer alsof ik echt de eerste persoon op de wereld ben die ooit is verhuisd. Na weken van bellen en mailen zat ik op een dood spoor. Totdat Henriëtte de telefoon opnam, luisterde en precies dat deed wat ik van al die andere medewerkers had verwacht: niet hun interne organisatieproblemen etaleren, maar ze zelf te lijf te gaan. Natuurlijk had zij niet meer mandaat om de verhuizing in gang te zetten, maar ze zocht iemand die dat wel had. De problemen met de planning werden intern opgelost en niemand viel mij ermee lastig. Veel bedrijven zitten zo opgesloten in hun procedures dat niets anders mogelijk is dan het volgen van de vaste stappen. De klantvraag wordt dan eventjes vergeten. Henriëtte doorbrak deze werking met gezond verstand. Een dag later kwam het verlossende nieuws: KPN had inderdaad mijn analoge telefoonlijn verhuisd.

Nee-modus De situatie is niet uniek. Ook bij de Tele2 had ik een vergelijkbare ervaring. Door stug vol te houden dat verhuizen van een aansluiting echt kan, lukte het uiteindelijk om ook dat te regelen. Ook omdat één persoon even geen genoegen nam met het antwoord ‘nee’ van de organisatie. Wat opvalt is de houding die is doordrenkt van een zorgvuldig ontwikkelde nee-modus. In de ict hebben we dat inmiddels tot kunst verheven en daarvoor hebben we een heus arsenaal aan wapens voor repliek ontwikkeld: het is te duur, te onveilig, te ingewikkeld, brengt de stabiliteit in gevaar, past niet in de omgeving, het is niet ons werk, we zijn onbevoegd het te doen, en ga zo maar door. Dus krijg je onvrede, minder resultaat en uiteindelijk wrevel over het non-functioneren van de ict. Het is tijd dat we gaan opgroeien en ons een ja-maar-danmoet-ik-wel-even-dit-of-dat-regelen-houding gaan aanmeten. Natuurlijk houd ik geen pleidooi om procedures over boord te gooien. In tegendeel, gestructureerd werken is onmisbaar. Maar ik breek wel een lans om buiten de gebaande paden te kunnen wandelen op het moment dat dit nuttig of noodzakelijk is. Mocht dit te vaak gebeuren, dan zit er in de structuur iets niet goed. De vaste werkwijze is dan aan vernieuwing toe en mag nooit als een juk op de organisatie – en dus de klanten – rusten. Zo’n benadering is niet alleen goed voor het bedrijf, maar ook voor de CIO die dan echte meerwaarde laat zien. Iets wat van ons wordt geëist in een tijd van crisis. KPN was pijnlijk vaak in het nieuws voor het aan de laars lappen van die stappen die noodzakelijk waren voor de beveiliging. Ik zeg: maak Henriëtte CIO en laat haar eens tonen hoe zij die zaken regelt die moeten gebeuren. BERNHARD VAN ORANJE is medeoprichter van nearshorebedrijf Levi9 Global Sourcing en juryvoorzitter van de CIO of the Year Award.

IT in the boardroom

47

Out of Office tekst en foto’s Paul Piebinga

Stevig fundament COR BROEKHUIZEN

48


A

ls Cor Broekhuizen niet bezig is met het begeleiden van veranderingen (een transistie bij Delia of daarvoor als CIO van het Albeda College) of het opzetten van zijn nieuwe bedrijf (www.wielinq.nl), vindt hij als bassist van Frozen Sweat tijd om op professioneel niveau op te treden. De productie en mix van het gelijknamige debuutalbum zijn in Cincinnatti gemaakt door Erwin Musper die gewerkt heeft met namen als David Bowie, Anouk en Van Halen. Een stevig fundament dus. De keuze voor Musper kenmerkt Broekhuizens aanpak; als je het doet, doe het dan goed. Frozen Sweat, hier en daar aangeduid als U2 on acid, staat bekend om muzikale details, gedegen voorbereiding, een hyperprofessionele set-up en een high-energy show. Voor Cor Broekhuizen is musiceren dus niet zomaar een tijdverdrijf, maar een serieuze zaak. Hij beweegt over het podium alsof de muziek ook fysiek ondersteund moet worden; honderd procent commitment. Het liefst speelt de IT-leider elk nummer op een ander instrument. “Het lijkt een beetje overdreven, maar elke bas is anders en op een andere manier lekker.” Tijdens de liveshow houdt hij het qua aantal instrumenten iets beperkter, maar op de cd is op elk nummer een andere bas te horen. Meer informatie op www.frozensweat.nl

PIEBINGA is CIO van Enexis ✒ PenAUL fotograaf.

49

Grote Groteorganisaties organisatiesve v op oponze onzeveilige veiligecloud clou

vertrouwen ud.

Cloud computing vormt een interessant alternatief voor bestaande sourcing-opties en speelt in op de behoefte aan meer schaalbaarheid en flexibiliteit. Daarnaast brengt het de IT resources beter in lijn met de business en wordt er niet langer betaald voor een constante overcapaciteit. Maar zijn organisaties klaar voor Cloud computing? Organisaties moeten eerst bepalen welke applicaties geschikt zijn om uit te besteden naar een cloud-omgeving. Om vervolgens zorgvuldig af te wegen welke applicaties vanuit de publieke cloud en welke vanuit een private cloud worden afgenomen. Publieke clouds zijn gericht op schaalgrootte en standaarden. One size fits all. Een aantrekkelijke optie voor minder kritische basisbedrijfsprocessen. Dat toch vele grote organisaties kiezen voor private clouds komt doordat ze specifieke wensen hebben op het gebied van veiligheid, compliancy en integratie en te maken hebben met complexe bedrijfsprocessen die vaak niet in standaarden zijn te vangen. Het is van belang een ervaren sourcing partner te hebben die samen met u vaststelt welke applicaties en processen geschikt zijn om vanuit een publieke of private cloud af te nemen.

T-Systems heeft sinds 2005 grote nationale en internationale organisaties begeleid in het transformeren en implementeren van een groot aantal bedrijfsapplicaties naar zijn dynamische platform; een platform voor private cloud diensten. Zo is T-Systems in Europa de grootste service provider die SAP uit een private cloud aanbiedt. Klanten profiteren maximaal van onze kennis en expertise in het combineren van traditionele ICT en de nieuwe mogelijkheden op het gebied van uitbesteden en cloud computing. Wilt u meer informatie over onze aanpak en cloud oplossingen? Kijk dan op www.t-systems.nl/cloud T-Systems Nederland B.V. Postbus 65, 4130 EB Vianen Tel 088-4477888 [email protected]

52


SIKI GIUNTA, VP CLOUD COMPUTING CSC

Het ritme van de cloud Zoals CSC in de jaren negentig van de vorige eeuw

outsourcing in de IT zo’n beetje uitvond, bevindt het bedrijf zich nu opnieuw in de frontlinie bij cloud computing. Bij applicatiehosting op industriële

schaal moet je op zoek naar systemen met hetzelfde ritme, stelt Siki Giunta, vicepresident cloud computing bij de IT-dienstverlener. Door Sytse van der Schaaf Fotografie Roelof Pot

IT in the boardroom

53

I

eder systeem blijkt zijn eigen ritme te hebben vertelt Giunta, die voordat ze bij CSC de leiding kreeg over de cloudactiviteiten carrière maakte bij bedrijven als Computer Associates en Novell. “Als je kijkt naar het huidige cloudhostingwerk dat CSC op dit moment voor klanten verricht, dan kan het gaan om grootschalige transactiesystemen of om een platform waarop heel veel kleinere applicaties draaien. Een grote SAP-omgeving bijvoorbeeld en een SharePoint-implementatie blijk je niet te kunnen clusteren in hetzelfde systeem. En ook e-mailsystemen hebben hun typische cadans. Dat is een van de dingen die we aan het ontdekken zijn bij het uitbouwen van onze cloud-computingdiensten over de hele wereld.” Volgens Giunta bedient het concern inmiddels 200 grotere organisaties met een dergelijk aanbod van cloud computing, waaronder handelshuizen wier marge voor een belangrijk deel afhankelijk is van de snelheid van hun systemen.

CSC zorgt er vervolgens voor dat dit systeem op eenzelfde manier voor de klant ontsloten wordt als andere cloudvoorzieningen en dat deze private cloudinfrastructuur goed beheerd wordt. “Zo’n idee wordt met enthousiasme omarmd. Klanten krijgen geen hardware of dienst door de strot geduwd, maar kunnen deze op afroep zonder voorinvestering afnemen”, meent Giunta.

Toekomst

Wat cloud computing de industrie en de afnemers gaat brengen is volgens de topvrouw Giunta in dit vroege stadium nog moeilijk te zeggen. “Op dit moment ontstaat er steeds meer duidelijkheid hoe de dienstverlening rond het aanbod van virtuele servers in de cloud eruit zal zien”, vervolgt ze. “Welke businessmodellen er op de langere termijn uit voortkomen is op dit moment moeilijk te voorzien. Als je er een aanzienlijke rol in wilt spelen, dan kun je niet anders dan nu vooroplopen. Veranderingen vinden in een ongelooflijk tempo plaats en het ecoReserves systeem is radicaal aan het verschuiNaast technologische eigenaardigheven. De onderlinge verbanden tussen den komt CSC in dit vroege stadium organisaties, partners, leveranciers ook de nodige reserves tegen. Bedrijen klanten zijn aan het verschuiven en Siki Giunta, vicepresident cloud ven hebben op zijn zachtst gezegd de samenwerking wordt intensiever. computing en softwareservices bij CSC, prijkte in het najaar van 2011 ‘enige moeite’ om hun bedrijfskritiVoor de realisatie van die toekomstige op de lijst met ‘vrouwen die in 2012 sche systemen op een gedeelde infracloudomgeving is een omwenteling in op zullen vallen’ van het Ameristructuur te laten draaien in de cloud. de IT-industrie nodig. Dat zou ook best kaanse Diversity Journal. Met dat Die terughoudendheid is niet alleen wel eens kunnen betekenen dat de IT opvallen heeft Giunta al de nodige een gevolg van angst voor de beveilials traditioneel mannenbolwerk gaat ervaring in de bijna twintig jaar dat zij nu in de Amerikaanse IT werkt. ging van deze cruciale informatie. Het sneuvelen. Ik zie een duidelijke link “Omdat ik als vrouw werk in een heeft vaak ook te maken met regelgetussen meisjes en de cloud. Zij zijn van sector waar de overgrote meerderving. “Wat dat betreft is er niet zoveel origine meer bereid om te delen dan heid uit mannen bestaat, val je per verschil met conventionele datacenjongens. En dat is een belangrijke eidefinitie op”, vertelt Giunta. “Dat ters die ingezet worden bij outsourgenschap. Want in de cloud is het nu betekent overigens niet dat het gemakkelijker voor me is omdat cing”, vervolgt Giunta. “Ook daar heb eenmaal zo dat je meer kunt winnen iedereen bijvoorbeeld de deur voor je te maken met privacyregels. Om die naarmate je bereid bent jouw aandeel je openhoudt en je douceurtjes reden zorgen we ervoor dat er op elk en inbreng af te stemmen met de andeen andere voordelen toesteekt. continent centra zijn van waaruit we ren met wie je samenwerkt.” Je komt wel eerder onder het afnemers bedienen. Hier in Europa Een cruciale voorwaarde die deze vergrootglas waardoor fouten zijn dat datacenters in Luxemburg, trend versterkt, is dat techniek in toemaar ook successen uitvergroot worden.” Denemarken en Engeland. Daarnaast nemende mate naar de achtergrond Giunta, die eerder bij Computer zijn er bij cloud computing zaken nog verdwijnt. Wat dat betreft is de toeAssociates en Novell werkte, kwam niet helemaal volwassen. Als een klant komst minder ver weg dan we denken, in 2010 bij CSC in dienst. Onder wil vertrekken naar een andere provizo blijkt uit een recent onderzoek van haar leiding heeft de cloud-comder, dan moet dat bijvoorbeeld op zo’n TNS in opdracht van CSC. Door ruim putingactiviteit van CSC een ongekende groei meegemaakt. Er zijn manier kunnen dat zo’n organisatie er drieduizend internationale IT-beslisover de hele wereld zeven nieuwe absoluut van verzekerd is dat er zelfs sers worden bestaande aannames in datacenters voor clouddiensten tot in de back-up geen snipper van de de IT op zijn kop gezet. Een derde van geopend, twaalf nieuwe diensten in bedrijfsinformatie meer te vinden is. de ondervraagden (33 procent) gaf de markt die in een aantal gevallen Dat is nu nog niet altijd het geval.” aan met cloud computing aan de slag onderscheidingen ontvingen van partners en analisten zoals IDC en CSC is inmiddels met het aanbod gete willen omdat bedrijfsinformatie te Gartner. komen om een redundant uitgevoerd benaderen moet zijn op verschillende storage- en serverplatform, zoals soorten mobiele apparaten. Argumenhet bedrijf zelf gebruikt in zijn eigen ten die meer met het infrastructuurbecloudaanbod, in het datacenter van de klant te plaatsen. heer achter die informatie te maken hebben, komen pas op Zo kunnen afnemers fysiek ervaren dat het in de cloud van de tweede plaats. Snellere levering van IT-componenten (21 CSC draait om de klanten. Afnemers betalen naar gebruik procent) en besparing op de infrastructuurkosten (17 proen niet voor de hardware. De voorwaarde is dat voor mini- cent) worden als minder belangrijk aangemerkt. maal 33 procent van de rekencapaciteit van het systeem betaald wordt, in de vorm van een basisserviceabonnement.

Topvrouw

54


De IT als traditioneel mannenbolwerk gaat sneuvelen

IT in the boardroom

55

it & TELECOMTRENDS MET IMPACT VOOR DE CIO

Communication 2020 Trends in telecommunicatie lijken de ict-

afdeling meer te overkomen dan dat men erop voorbereid is. Voorbeelden hiervan

zijn Skype en de iPhone. Gebruikers brengen

deze toepassingen de organisatie in en aan de ondersteuning hiervan hebben ze geen

boodschap. Dit artikel schetst enkele tele-

comtrends die de komende jaren veel impact zullen hebben. Dus… wees voorbereid!

Door Ardy Bullee

56


E

r is vandaag de dag veel aandacht voor de ontwikkeling van bring your own device (BYOD). De drijvers achter deze ontwikkeling zijn medewerkers die willen werken met de allernieuwste mobiele devices. Zij willen niet afhankelijk zijn van het beperkte assortiment en de ondersteuning van de ict-afdeling. Dat medewerkers bij BYOD zelf moeten opdraaien voor de aanschaf en support van een mobiel toestel, nemen zij voor lief. Hoewel organisaties bij het toestaan van BYOD niet meer hoeven te investeren in mobiele devices, zal de trend geen positief effect hebben op de kosten. Om BYOD te implementeren zal immers geïnvesteerd moeten worden in een goede accesscontrole. Hiermee worden mobiele devices gecontroleerd of deze veilig genoeg zijn om toegelaten te worden op het bedrijfsnetwerk. Een controle op het type en serienummer van het device, versie en patches van het operatingsysteem (inclusief virusscanner) vindt minimaal plaats.

Geen kosten Ook de locatie kan een rol spelen bij de afweging om een mobiel device wel of niet toe te laten tot applicaties op het bedrijfsnetwerk. Zo zou je op een thuiswerkplek of kantoor toegang kunnen krijgen tot alle informatie en onderweg alleen tot e-mail en agenda. Daarnaast moeten eventuele bedrijfsapplicaties automatisch geladen kunnen worden en zal het mogelijk moeten zijn om zakelijke informatie te wissen bij verlies, diefstal of het einde van een dienstverband. Anno 2012 is het nog zo dat bij BYOD de medewerker zelf voor het device zorgt en de organisatie voor de simkaart. In 2020 zal de medewerker ook zijn eigen simkaart gebruiken. Dit betekent dus dat er in 2020 geen kosten meer zijn voor mobiele telefonie of data. Bij veel organisaties is dat toch goed voor meer dan 50 procent van de jaarlijkse telecomkosten. Dat medewerkers hun eigen simkaart of netwerk gaan gebruiken komt door drie belangrijke ontwikkelingen: de netwerkeconomie, toegenomen bandbreedte en wijzigingen van de tariefstructuren in de telecommarkt.

Netwerkeconomie Als eerste geldt de toename van de netwerkeconomie. Organisaties zullen steeds vaker overgaan tot het uitbesteden of afsplitsen van activiteiten. Het aantal medewerkers zal hierdoor afnemen en kosten worden flexibeler. Daarnaast zal men nog projectmatiger gaan werken, waarbij vaak specialisten of zzp’ers ingehuurd worden. Deze inhuurmedewerkers brengen hun eigen mobiele devices mee en willen deze eenvoudig connecteren met het bedrijfsnetwerk. Bandbreedte De tweede ontwikkeling is de toename van bandbreedte. Door de groei van glasvezelnetwerken en nieuwe technologieën zal de groei van beschikbare bandbreedte in vaste en mobiele telecomnetwerken de komende jaren alleen maar toenemen. Vandaag wordt een 100MB-verbinding als commodity gezien. In 2020 is dit 10 GB of zelfs

Flexibiliteit in telecomcontracten wordt belangrijker dan ooit

100 GB – en dat tegen een prijs die dan nauwelijks onderdoet voor de 100 MB van vandaag. Naast de bandbreedte zal tevens de kwaliteit van deze netwerken enorm toenemen. Het gaat dan bijvoorbeeld over ultra low latency in glasvezelnetwerken, dat natuurlijk geschikt is voor toepassingen waarbij elke milliseconde van belang is. Nieuwe trendzettende aanbieders zoals Abovenet hanteren dit al als strategie en stappen nu dan ook in deze nieuwe markt voor deze hoge bandbreedtes. Voor mobiel geldt hetzelfde. Bij de

nieuwe generatie mobiele netwerken, volgend op UMTS/HSDPA (ook wel 4G genoemd), wordt gebruikgemaakt van LTE-technologie. LTE voorziet in downloadsnelheid tot 1GB en uploadsnelheid tot 500 MB. Ook bij de nieuwe 4G mobiele netwerken zal de latency veel lager zijn dan van de huidige 3G/ UMTS-netwerken. Sommige analisten zijn zelfs van mening dat de killer app van 4G niet de toename aan bandbreedte is maar juist de lage latency. Met 4G zal mobiele spraak via IP-technologie verlopen, waardoor ook de integratie van vaste en mobiele telefonie veel eenvoudiger wordt. Door de toename van bandbreedte en kwaliteit zal in 2020 communicatie als voice en video zowel vast als mobiel alleen nog gaan in HD-kwaliteit. Anno 2012 ondersteunt Orange HD mobiele spraakkwaliteit in een aantal landen en heeft KPN hiervoor een pilot gestart. In 2020 is videoconferencing met 3D-hologrammen waarschijnlijk de gewoonste zaak van de wereld. Beam me up, Scotty! Kostmodellen De derde ontwikkeling betreft wijzigingen van de tariefstructuren in de telecommarkt. Het huidige tariefmodel voor telefonie is gebaseerd op een tarief per minuut. Dit stamt nog uit de tijd van de uitvinding van de telefoon door Alexander Graham Bell. De ontwikkelingen van tariefmodellen gaan langzamer dan de technologische ontwikkelingen. Oorzaken hiervan zijn omzetprotectie, complexiteit bij migratie naar andere aanbieders, en het ontbreken van concurrentie. Gelukkig letten de EU, de NMA en OPTA erop dat tarieven enigszins kostengeoriënteerd zijn, zoals bij roamingkosten en gesprekskosten van vast naar mobiel. In 2020 zal het huidige telefonietariefmodel, gebaseerd op minuten, grotendeels verdwenen zijn. Bij vaste telefonie is dat als gevolg van VoIP nu al langzaam het geval. Bij mobiel zal het tariefmodel ook gaan veranderen op het moment dat wij gebruik kunnen gaan maken van mobiele VoIP met de 4G-technologie. Ook zullen de mobiele bundels of het afrekenen per MB in 2020 grotendeels verdwenen zijn. Als er al sprake is van volumegebaseerde tarifering, dan zal het laagste prijsplan

naar verwachting pas starten bij 10 of zelfs 100 GB. In 2020 is de kans groter dat tarieven gebaseerd zijn op bandbreedte en kwaliteitscriteria zoals latency, dan op volumes.

Sourcing blijft sourcing Gezien de geschetste ontwikkelingen, wordt flexibiliteit in telecomcontracten belangrijker dan ooit. Organisaties die het snelst kunnen anticiperen op deze ontwikkelingen, zullen een voorsprong nemen qua medewerkerstevredenheid en kostenniveau. Ondanks afspraken over het aangaan van partnerships met klanten hebben aanbieders ook het doel om met hun diensten zoveel mogelijk geld te verdienen. Aanbieders zijn immers commerciële bedrijven met aandeelhouders. Contracten worden bij voorkeur afgesloten voor een te lange periode, zijn niet transparant en flexibel, en volgen bovendien niet de markt. Sourcing anno 2020 zal niet anders zijn dan vandaag: transparantie, flexibiliteit en marktconformiteit blijven de sleutelwoorden bij het contracteren van telecomdiensten. Dat betekent heel concrete afspraken vastleggen met een meetbaar resultaat, rekening houdend met veranderingen binnen de afnemende organisatie en met veranderingen in de markt gedurende de contractperiode.

Zwart-wit Dat ontwikkelingen op het gebied van telecommunicatie snel gaan, zal niemand betwijfelen. In welke mate organisaties deze ontwikkelingen moeten volgen is echter nog maar de vraag. Waarom zou je bij wijze van spreken tot 2020 in zwart-wit tv-kijken als 3D- en interactieve televisie mogelijk is? Andersom geldt ook: waarom zou je alle ontwikkelingen implementeren wanneer je in de praktijk beter af bent met een aanpassing aan de huidige omgeving? Just in time is hier het sleutelwoord. Scenario’s en businesscases die regelmatig geüpdatet worden op basis van de laatste ontwikkelingen leiden voor de CIO tot de juiste telecomroadmap. BULLEE ([email protected]) ✒ AisRDY partner bij BenN Telecom Consulting & Management.

IT in the boardroom

57

Gezien, geweest, gesproken

w

Door onze redactie

AVAYA FORUM 2012

‘Interactie is alles samenbrengen’ Nieuwe technologische mogelijkheden voor samenwerking, communicatie, interactie en het delen van informatie zijn een belangrijke motor achter grote veranderingen binnen en buiten bedrijven. De CIO die zijn of haar organisatie wil helpen opstoten in de vaart der volkeren doet er verstandig aan om alle nieuwe hulpmiddelen bij elkaar te brengen. Dat was de stelling van Richard Bennett, directeur Unified Communications & Collaboration (UC&C) bij Avaya.

58


John van der Velden, algemeen directeur van Avaya Nederland.

D

e Brit trad op als spreker tijdens het drukbezochte Avaya Forum 2012, dat onlangs in Baarn gehouden werd. “Als je praat over interactie gaat het niet alleen over de technologie”, stelde Bennett. “Het samenbrengen van mensen en bedrijven is minstens zo belangrijk. De technologie kan natuurlijk wel helpen bij het ontwikkelen van zo’n interactieve cultuur.” Volgens de UC&C-aanvoerder van Avaya veranderen met de nieuwe mogelijkheden ook de behoeften en gedragingen van de gebruikers. “Jongere mensen beslissen bijvoorbeeld zelf waar en wanneer ze communiceren. Ze bellen bovendien veel minder dan de oudere generaties. Om in te kunnen spelen op individuele behoeften, is het dus belangrijk dat de gebruiker als uitgangspunt wordt genomen, deze bepaalt immers de relevantie.” Bennett merkt dat steeds meer CIO’s de recente ontwikkelingen serieus nemen. In plaats van een focus op efficiëntie en effectiviteit van busi-

nessprocessen alsmede op kostenbesparing, is deze sinds twee jaar tevens gericht op het ontwikkelen van nieuwe diensten en het behouden dan wel het tevreden houden van klanten. “Dat is een belangrijke verschuiving.”

Roadmap Bennett stond tijdens zijn presentatie stil bij wat hij de industry collaboration roadmap noemde. Dit stappenplan loopt vanaf 2010 van ‘optimalisatie’ (het invoeren van unified communications) via ‘find & connect’ (denk aan presence), ‘dynamic communities’ (de toepassing van UC, telefonie en presence naast sociale media) en ‘integrated experience’ (de integratie van alles binnen één omgeving) naar wat hij collaboration beyond the enterprise noemt: overal, altijd en op elk device kunnen interacteren binnen de onderneming of over de grenzen van de organisatie heen, bijvoorbeeld met partners in de keten. Vanzelfsprekend kan Avaya volgens Bennett een rol spelen bij al deze stappen. Tijdens zijn spreekbeurt stond hij

daarbij voornamelijk stil bij de laatste fasen van de roadmap. “De juiste technologie zorgt voor een vorm van interactie die recht doet aan zowel context, content als communicatie”, aldus de UC&C-baas. “Met de juiste ervaring voor iedere gebruiker en met inachtneming van security, compliance, naadloze werking over verschillende netwerken en het feit dat steeds meer mensen willen werken met hun eigen apparatuur.” Bennett plaatst de technologie van Avaya daarbij in het hart van vier belangrijke behoeften uit de markt, namelijk die naar cloudachtige diensten, collaboration, grote bedrijfsapplicaties en communicatie. “Wij integreren daarbij zowel mensen als technologieën.”

Bring your own Voor Richard Bennett het podium betrad, ging Avaya-consultant Terrence Hotting dieper in op de snelle opmars van het fenomeen bring your own device (BYOD). “Het niet omarmen van deze technologie is niet meer van deze

IT in the boardroom

59

Investering in videoconferencing Communicatiesystemenfabrikant Avaya heeft Radvision overgenomen. Met de nieuwe technologie kan de leverancier klanten een geïntegreerde en interoperabele suite van kosteneffectieve, eenvoudig te gebruiken, high-definition videosamenwerkingsproducten aanbieden die meerdere mobiele platformen ondersteunen, waaronder Apple iPhone en Google Android. Avaya gaat Radvisions enterprise video-infrastructuur integreren met zijn eigen Aura Unified Communications-platform. Het portfolio van Radvision bestaat uit een volledig gamma van videoconferencingproducten en technologieën voor enterprises, kleine bedrijven en serviceproviders. Het bevat op standaarden gebaseerde applicaties met een open infrastructuur. De producten ondersteunen zowel videocommunicatie met H.323 als met SIP. De software is te gebruiken op een verscheidenheid aan videoconferencingsystemen, desktops en mobiele consumentenapparaten. De geïntegreerde producten zijn in te zetten om videocommunicatie in de bedrijven- en de consumentenmarkt te ondersteunen en sluiten aan bij de trend dat binnen een toenemend aantal organisaties medewerkers hun eigen gadgets gebruiken op het werk.

Laagdrempelig Avaya verwacht veel van toegankelijke en laagdrempelige videocommunicatie. “Klanten vragen om een rijke, gezamenlijke gebruikerservaring die interoperabel is en makkelijk te gebruiken”, zegt Kevin Kennedy, president en CEO van Avaya in een toelichting op de overname. “Daarnaast geloven we dat deze transactie een hefboomeffect heeft op heel het bedrijf omdat we met de overname een zeer bekwaam team van getalenteerde en ervaren medewerkers binnenhalen die experts zijn in videocommunicatie voor zakelijke klanten. Deze overname gaan we gebruiken om videoconferencing mogelijk te maken op elk device, altijd en overal, waardoor het net zo laagdrempelig wordt als een gewoon telefoontje. Dat zal ons onderscheiden van de concurrentie.” Naar verwachting rondt Avaya de aankoop van Radvision – waar 230 miljoen dollar mee gemoeid is – binnen 90 dagen af.

tijd”, stelde hij, om eraan toe te voegen dat ook eventuele zorg over beveiliging geen reden hoeft te zijn om BYOD tegen te houden. “Er is altijd wel een oplossing voorhanden”, aldus Hotting, die vervolgens diverse producten en diensten uit het Avaya-gamma in de spotlights zette. Contactcenterconsultant Sander Hoefsmid sprak tijdens het Avaya Forum 2012 over het belang van een goede communicatie- en collaboratieondersteuning bij klantcontacten. “We gaan toe naar de nieuwe generatie customer contacts, aldus Hoefsmid in Baarn. “Dat wil zeggen dat de klant contact zoekt op het moment dat het hem of haar schikt, en op alle soorten apparatuur. Bijvoorbeeld in de file of in het openbaar vervoer.” Nieuwe mogelijkheden hebben volgens de deskundige een grote invloed op de

60

aard van het klantcontact. Dit wordt persoonlijker, maar wel ondersteund door de technologie. “De klant gaat in toenemende mate naar de website, start een videoconferencing op en zoekt contact met bijvoorbeeld de helpdesk. Daarnaast zullen mensen ook via Twitter, Facebook, Hyves en andere kanalen contact zoeken – de keuze hangt af van tijd, plaats en persoonlijke voorkeuren”, aldus Hoefdsmid, die eraan toevoegde dat agents in een nieuwe generatie contactcenters standaard alle relevante informatie over de klanten bij de hand hebben. Dat maakt bijvoorbeeld de koppeling van tekst, voice- en videocommunicatiesoftware met bijvoorbeeld CRM-systemen en sociale netwerksites opportuun. In het verlengde van al deze nieuwe mogelijkheden kunnen bedrijven hun klanten via sociale media proactief gaan benaderen.


Richard Bennett.

ICT-projecten veroorzaken overmatige stress

Elk ICT-project kan succesvol zijn |

Bekijk de cases op:

www.decasesvansysqa.nl Kabelstraat 5, 1322 AD Almere T +31 (0)36 524 11 99 E [email protected]

Gezien, geweest, gesproken

w

Door onze redactie

SUDHIR CHATURVEDI, VP & HEAD OF CONTINENTAL BUSINESS EUROPE Infosys

Dingen die ertoe doen Sudhir Chaturvedi stond binnen Infosys in 2000 aan de basis van de Europese activiteiten. Momenteel is hij verantwoordelijk voor alle business van de van oorsprong Indiase IT-dienstverlener op het Europese continent. Hij geldt bovendien als een expert op het gebied van technologietrends in relatie tot global sourcing. Chaturvedi ziet daarbij diverse thema’s samenkomen binnen het fenomeen ‘pervasive computing’. Een goede CIO is hierop voorbereid.

62


I

n welke zin draag je vanuit je huidige rol bij aan het succes van Infosys? “De businessunit waaraan ik leiding geef, is binnen Infosys verantwoordelijk voor heel continentaal Europa. Deze afdeling is vandaag de dag goed voor maar liefst 47 procent van de totale Europese business. Dat was vier jaar geleden nog maar 33 procent. Daarnaast sta ik aan het hoofd van de succesvolle manufacturing-vertical in Europa, waarmee we inmiddels al meer dan vijftig grote klanten bedienen.” Welke veranderingen aan de klantzijde springen het meest in het oog? “Steeds meer klantcontacten vinden plaats met zowel CIO’s als met mensen die businessverantwoordelijkheid dragen, zeker waar het projecten of activiteiten betreft die samenhangen met innovatie en transformatie. De CIO ontpopt zich daarbij meer en meer als een teamspeler en ik krijg de indruk dat de moderne informatiechef zich hier erg goed bij voelt. Traditioneel wordt IT toch vooral gezien als een backofficefunctie, die werd afgerekend op de kosten of de beschikbaarheid van IT-diensten en applicaties. Vandaag de dag gaat het veel meer om de bijdrage die de IT-functie levert aan de groei van de business, en het ontginnen van nieuwe mogelijkheden en businessmodellen. Dat is een enorme positieve verandering.” Met welke uitdagingen zien jullie klantorganisaties en CIO’s het meest worstelen? “Organisaties werken tegenwoordig steeds vaker in internationaal verband, met verschillende producten en diensten, en in uiteenlopende markten. Omdat er veelal onverminderd sprake is van een kostenfocus, wordt er besparing gezocht in de volwassen markten, terwijl de investeringen met name naar de opkomende economieën gaan. Tegelijkertijd streven bedrijven naar een betere integratie van hun wereldwijde activiteiten, waarbij de IT als een belangrijke enabler wordt gezien.” “Een andere uitdaging is het stimuleren van IT-gebaseerde bedrijfsinno-

vatie. Denk aan het ontwikkelen van mogelijkheden op het gebied van business intelligence, cloud computing, mobiliteit, een duurzame operatie, en ondersteuning van het gegeven dat steeds meer medewerkers hun eigen apparaten meenemen naar het werk. Er is vandaag de dag dus van alles gaande, maar het belangrijkste is alle mogelijkheden te vertalen naar een businesscontext.” “Ten derde dienen bedrijven bij de omarming van nieuwe oplossingen meer dan ooit de aandacht te vestigen op security, riskmanagement en de voorspelbaarheid van de IT-delivery.” Hoe helpen jullie je klanten daarbij? “We leveren diensten die goed aansluiten op alle bovengenoemde trends en mogelijkheden. We hebben onze business hiertoe zo’n zes maanden geleden

in grote mate opnieuw gestructureerd, gericht op achtereenvolgens het ondersteunen van een duurzame en efficiënte operatie, het helpen creëren van businesswaarde en enablen van businesstransformatie, en ten slotte het drijven van innovatie. Rondom dat laatste hebben we de nodige handvatten ontwikkeld waarmee wij als Infosys kunnen bijdragen aan het bouwen van de onderneming van de toekomst.” CIO’s klagen nog vaak dat leveranciers meer innovatie beloven dan ze waarmaken. Hoe volwassen is de Nederlandse IT-markt in dit opzicht? “Jullie hebben naar mijn mening één van de meest volwassen markten, met

name omdat jullie heel goed op de hoogte zijn van de ontwikkelingen en mogelijkheden in een wereldwijd verband. Ik denk dus dat de teleurstellingen in de Nederlandse markt doorgaans minder groot zullen zijn dan op veel andere plaatsen. Bedrijven hebben hier meer dan elders strategische afspraken en wisselwerkingen met hun leveranciers. Dat geldt ook voor Infosys.” “Dat innovatie soms achterblijft bij de verwachtingen heeft misschien te maken met het feit dat veel outsourcingscontracten een lange termijn hebben. De klant verwacht daarbij dat innovatie automatisch wordt meegeleverd. Ik kan me de verwachtingen op dit gebied bij de klant overigens goed voorstellen. Leveranciers zullen hun contractuele verplichtingen zoveel mogelijk nakomen, en eventuele extra wensen tegen een meerprijs aanbieden. Innovatie vraagt

derhalve om goede afspraken. Bijvoorbeeld door in het contract op te nemen dat de kosten van de dienstverlening automatisch omlaaggaan, of dat de gebruikerservaring gaandeweg verbetert. Daarnaast is het mogelijk om afspraken te maken die anticiperen op trends. Het belangrijkste is dat de klant de verwachtingen op het gebied van innovatie helder voor ogen heeft en een leverancier kiest die de gewenste innovatie ook daadwerkelijk kan bieden.” Zien jullie een verandering van het sourcingsmodel, met name op de Nederlandse markt? “Zeker. In Nederland worden veel IT-diensten geleverd in een combi-

IT in the boardroom

63

De uitdaging is dat veel CIO’s niet weten hoe ze dit in de praktijk moeten brengen

natie van on premise, nearshore en offshore. De afweging tussen deze mogelijkheden vindt meestal op basis van strategische IT- en businessoverwegingen plaats. Niet de locatie van waaruit de dienst wordt geleverd is daarbij het uitgangspunt, het gaat vooral om de specifieke meerwaarde. Zo is het tegenwoordig goed mogelijk om – geheel tegen de traditionele opvattingen in – de infrastructuur te offshoren en bijvoorbeeld de helpdesk on-site te houden of te nearshoren.” “Daarnaast zie je dat in Nederland grootschalige businesstransformaties net even anders worden ingezet. Hoewel de scope en de visie altijd gericht zijn op het benutten van de wereldwijde mogelijkheden, zie je dat deze veranderprogramma’s doorgaans worden opgedeeld in kleinere, eenvoudiger te managen projecten. Dat komt de snelheid enorm ten goede. In onze praktijk zien we bovendien regelmatig dat bedrijven lokaal heel goed geoptima-

64

liseerd zijn, maar in een globaal verband nog steeds inefficiënt opereren. Wat je wil, is wereldwijde efficiëntie in combinatie met een lokale optimalisatie. Nederlandse ondernemingen hebben dit in de regel goed op orde.” Op welk thema zou de CIO in de komende maanden en jaren de aandacht moeten vestigen? “Ik heb er natuurlijk al verschillende genoemd, maar deze komen feitelijk allemaal samen in het fenomeen pervasive computing; het idee dat de verwerking van informatie geheel is geïntegreerd in het leven van alledag. Het gaat vanuit de IT niet langer om een focus op specifieke devices, technologieën of vormen van connectiviteit, maar om het gegeven dat iedereen steeds meer digitaal opereert, onafhankelijk van het netwerk, de apparatuur en de software die men gebruikt. Daarbij vervaagt tevens de grens tussen zakelijke activiteiten en privékwesties. Iedereen is altijd online en verricht op zijn of haar al dan niet mobiele apparaat de handelingen die men op dat moment belangrijk vindt. Het omarmen van dit principe, inclusief de ontsluiting van data, kan ondernemingen veel slimmer maken.” Wat betekent deze focus op de informatievoorziening voor de rol van de CIO? “Waar deze tot nu toe vooral draaide om het verhogen van de efficiëntie en het verlagen van de kosten, zal die rol meer en meer verschuiven naar het mogelijk maken van groei. Dat betekent niet dat CIO’s zich niet meer bezig zouden moeten houden met verlaging van de kosten en het optimaliseren


van de IT en de door IT ondersteunde bedrijfsvoering, want die dingen blijven onverminderd belangrijk. Een goed deel van de activiteiten moet evenwel gericht zijn op het drijven van groei van de business op basis van een optimale informatievoorziening.” “De uitdaging is dat veel CIO’s niet weten hoe ze dit in de praktijk moeten brengen. En ook al hebben ze soms ideeën voor nieuwe producten en werkwijzen, dan worden ze wel eens gehinderd doordat ze vast zitten in hun patroon en taakuitoefening. Om verder te kunnen komen zal de CIO soms dus zaken moeten oppakken die conflicteren met de traditionele uitgangspunten en opvattingen. Denk bijvoorbeeld aan het enablen van mobiele mogelijkheden, wat veelal haaks staat op het idee dat de IT-omgeving zo gesloten en secure mogelijk moet zijn. De CIO moet in zo’n geval de business op contractieve wijze uitdagen te omschrijven wat deze écht wil bereiken.” Een sterke wisselwerking tussen business en IT dus. Hoe bereik je die? “Veel communiceren en zoveel mogelijk samen optrekken. Dat is een voorwaarde voor de bijdrage die de IT-functie levert aan de groei van de business.”

14+15 mei 2012:

Connectivity 2020 2012 Nieuw eveNemeNt Connectivity 2020 is een nieuw evenement op het snijvlak van telecom, business en IT. professionals aan zowel de vraag- als de aanbodzijde van de markt, alsmede adviseurs, kunnen er kennis delen, ervaringen uitwisselen en alles te weten komen over de laatste trends op het gebied van connectiviteit, communicatie en samenwerking. Het thema van Connectivity 2020 is ‘How to gain value through collaboration in the new ecosystem’. Alles draait daarbij om de rol die IT in bedrijven en instellingen de komende jaren gaat spelen bij het enablen van interne en bedrijfsgrenzen-overschrijdende samenwerking. Van con-

nectiviteit en netwerken tot communicatie en collaboratie. Maar ook over nieuwe samenwerkingsverbanden tussen leveranciers, partners en andere partijen binnen het genetwerkte ecosysteem. CombiNatie Connectivity 2020 is geboren uit de combinatie van het Jaarcongres Connected Enterprise van ICT Media en de Thema Dag van de Nederlandse Vereniging voor Bedrijfs Telecommunicatie Grootgebruikers (BTG). Het grootschalige tweedaagse congres zal plaatsvinden op 14 en 15 mei 2012. Kijk voor meer informatie op www.connectivity2020.nl

Research door Teus Molenaar

voor het omarmen van de trend. Opvallend is dat 56 procent van de respondenten aangeeft dat organisaties bereid zijn de infrastructuur aan te passen om CoIT mogelijk te maken, terwijl 44 procent de medewerkers juist verbiedt hun privéapparaten op de werkplek te gebruiken.

Tien tips 2019: Alleen voor dataprivéapparaten management Het merendeel van de Nederlandse managers en IT-beslissers verwacht dat de werkplek binnen zeven jaar geheel is ingericht met particuliere apparatuur. Twintig procent verwacht zelfs dat dit binnen een jaar het geval zal zijn. Beveiliging is nog een heikel punt. Het onderzoek is verricht in opdracht van Avenade, een samenwerkingsverband tussen Accenture en Microsoft. De informatie over Dispelling Six Myths of Consumerization of IT is te lezen op www.avenade.com/CoIT. Nederland loopt bij het gebruik van privéapparatuur voor zakelijke doeleinden voor op landen als Duitsland en Frankrijk. Op dit moment zegt 96 procent van de respondenten dat medewerkers hun privédevices ook zakelijk gebruiken. Voordelen zijn dat medewerkers vaker en beter bereikbaar zijn en de tevredenheid onder personeel hoger is, omdat het kan werken met apparaten die het zelf het prettigst te gebruiken vindt. De keerzijde is evenwel de beveiliging. Bijna twee derde van de Nederlandse respondenten geeft aan dat toegenomen risico’s een belangrijke uitdaging vormen voor IT-afdelingen. Ook het feit dat organisaties te maken hebben met onbeheerde data vormt een risico. Maar liefst 80 procent geeft aan dat CoIT risico’s met zich meebrengt op het gebied van veiligheid, privacy en compliance. Bijna twee derde geeft aan dat de infrastructuur enigszins moet worden aangepast, tegenover 28 procent die zegt dat er geen wijzigingen aan de infrastructuur nodig zijn. Dit betekent dat het grootste deel van de organisaties op IT-gebied klaar is

66

Masterdata neemt, bij de enorme groei van hoeveelheden gegevens, sterk in belang toe. Zo ook het beheer van masterdata (MDM). Reden voor www.informationmanagement.com om tien tips over dit onderwerp te beschrijven. De eerste is om agile-principes serieus te nemen. Als je hoort dat een masterdataproject niet kan beginnen, omdat de requirements nog niet voor honderd procent bekend zijn, dan moet je hard wegrennen. Een dergelijk project vereist een agile aanpak. Kijk op tijd naar de hardwarevereisten. Hoewel apparatuur tegenwoordig sneller beschikbaar is, dien je toch tijdig vast te stellen wat er nodig is. Voor ontwikkeling, testen én productie. Wacht niet met het definiëren van project en deelnemers. Er gaat veel tijd zitten in een MDM-project, dus plan dit ruimschoots van tevoren. Stel tijdig de testplannen vast; waarbij ook moet worden gelet op de integratie van MDM-data met andere systemen. Maak businessgovernance onderdeel van het projectplan. Er moeten veel businessbeslissingen worden genomen en nageleefd. Zorg dat dit op orde is. Wees klaar voor verandering. Gedurende het project zullen mensen vertrekken, andere functies krijgen, en de waarde van data veranderen. Wees hierop voorbereid. Werk niet alleen met techneuten. MDM gaat zeker niet alleen over technologie. Zorg dat het project gaandeweg aanpassingen en uitbreidingen op het systeem kan verwerken. En ten slotte: werk samen met consultants. Het is niet zo dat MDM hetzelfde is als datawarehousing, het implementeren van een ERP- of BI-systeem.


MDM heeft zo zijn eigen karaktereigenschappen; daarom is het handig een raadgever te hebben die op de hoogte is van de valkuilen.

Belang architectuur onderschat Een benchmark van 56 organisaties laat zien dat toetsing van IT-projecten aan opgestelde architectuur onvoldoende gebeurt. Ook het aansluiten van architectuurkeuzes op bedrijfsdoelstellingen blijft onderbelicht. Dit blijkt uit het promotieonderzoek van dr. ir. Marlies van Steenbergen. Het wetenschappelijk architectuuronderzoek is gebaseerd op verschillende onderzoeksmethoden, waaronder casestudies, een benchmark van 56 uiteenlopende organisaties, en een survey met 293 respondenten uit alle sectoren van de grootzakelijke markt en overheid. Marlies van Steenbergen werkt als Principle Consultant Enterprise Architectuur bij Sogeti Nederland. Zij heeft haar bevindingen uit haar promotieonderzoek gepresenteerd tijdens de jaarlijkse architectuurdag van Sogeti. Op deze DYA-dag in Houten kwamen meer dan 300 architecten bijeen om te praten over de laatste ontwikkelingen op hun vakgebied. Van Steenbergen: “De onderzoeksresultaten laten zien dat architectuur veel meer onderdeel moet worden van de structurele bedrijfsvoering om optimale effectiviteit te realiseren. Uit mijn meest recente onderzoeken blijkt dat er sprake is van een lichte verbetering, maar nog altijd zijn organisaties zoekende naar hoe architectuur op een effectieve manier is in te zetten. Enterprisearchitecten kunnen de onderzoeksresultaten gebruiken om meer aandacht te vragen voor hun inspanningen bij organisatiebestuurders. Mijn advies is een aparte architectuurfunctie te verschuiven naar een geïntegreerde architectuurpraktijk.” Het proefschrift is gratis op te halen op http://igitu-archive.library.uu.nl/dissertations/2011-0609-200519/steenbergen.pdf.

Doorgroei belangrijk voor beginnende IT’ers Bij de keuze voor een werkgever spelen doorgroeimogelijkheden een belangrijke rol voor IT-studenten. Dit blijkt uit onderzoek van IT-detacheringsbedrijf Neomax onder 940 ITstudenten op mbo- en hbo-niveau. Maar liefst 58 procent vindt doorgroeimogelijkheden zéér belangrijk en nog eens 37 procent geeft aan dit belangrijk te vinden. Hiermee is het de enige motivatiefactor die als zeer belangrijk wordt ervaren. Voor 75 procent van de ondervraagden geldt zelfs dat doorgroeimogelijkheden belangrijker zijn dan de hoogte van het salaris.Ten slotte vindt 52 procent van de toekomstige IT’ers ook werkzekerheid minder belangrijk dan persoonlijke ontwikkeling. De resultaten van de studie zijn verwerkt in een white paper die is op te halen via http://neomax.nl/whitepapers.

Vraag naar projectmanagers en ontwikkelaars Mensen die op zoek zijn naar goede projectmanagers moeten zich realiseren dat in het begin van het jaar de spoeling dun is. Uit onderzoek van uitzendorganisatie Yacht blijkt dat deze functie vooral in het voorjaar gewild is. De vraag naar ontwikkelaars blijft doorzetten. Het aantal ict-vacatures is in de eerste maanden van 2012 met 8 procent gedaald ten opzichte van dezelfde periode in 2011. Toch is het aantal vacatures 20 procent hoger dan twee jaar geleden (januari en februari 2010). De vraag naar projectmana-

gers is in het begin van 2012 bijzonder sterk gestegen. Volgens Erik-Jan Monshouwer, competence director ICT bij Yacht, lijkt projectmanager Ict een typische voorjaarsfunctie te zijn, omdat er dan nieuwe budgetten zijn te verdelen. “Eigenlijk wonderlijk dat het zo seizoensgebonden is. Projecten zijn immers in veel organisaties een geïntegreerd onderdeel van de operatie en er vindt juist een continu proces van wijzigingen plaats in veel organisaties.” Ict-managers, testers en engineers behoren bij de dalers als het om vacatureaantallen gaat. Zoals verwacht, vindt de grootste daling bij de overheid plaats. Yacht wijst erop dat er wel veel vraag is naar technisch specialisten in de ict; vooral ontwikkelaars.

Minder mobiele werkplekken in Nederland Het Nederlandse bedrijfsleven loopt achter met de inrichting van mobiele werkplekken voor werknemers in vergelijking met andere landen. Gemiddeld heeft 80 procent van de organisaties in Europa, VS en BRIClanden een mobiele werkplek. Nederland blijft steken op 66 procent. Dit blijkt uit het wereldwijde onderzoek Workshifting Index van Citrix. Onder workshifting wordt verstaan dat medewerkers op iedere locatie kunnen werken, op elk gewenst moment en met de best beschikbare middelen. In het Braziliaanse bedrijfsleven speelt de overgang van vaste naar mobiele werkplekken het sterkst: 90 procent zegt al mobiele werkplekken te faciliteren. Uit het onderzoek blijkt verder dat steeds meer organisaties beschikken over een strategisch ‘bring your own dDevice’beleid. Op dit vlak loopt Nederland overigens voorop, zoals ook uit het onderzoek van Avenade blijkt. Het nieuwe werken, zoals Nederlanders ‘workshifting’ hebben gedoopt, blijkt nog niet aan iedereen besteed. Toch verwacht de grootste meerderheid – 88 procent – van de Nederlandse organisaties wel binnen nu en twee jaar een flexibele werkplek voor hun medewerkers te hebben ingericht.

Nadenken over software/ dienstenlevering Organisaties dienen hun wijze van levering van applicaties en diensten aan medewerkers grondig te overdenken. Dit is volgens Gartner nodig, omdat uit hun onderzoek blijkt dat in 2012 de persoonlijke cloud het gewonnen heeft van de persoonlijke computer. Steve Kleynhans, research vicepresident bij Gartner, stelt dat de afgelopen twee jaar heftige verandering hebben laten zien in het gebruik van computer clients. De rol van de pc is in toenemende mate overgenomen door slimme telefoons, tablets en andere consumentenapparatuur. Gartner ziet vijf megatrends die tot ander computergebruik leiden. Consumerization, virtualisatie, de opkomst van apps, de altijd beschikbare zelfbedieningscloud, en de verschuiving naar mobiel gebruik van computers leiden alle tot de noodzaak de ict-strategie te overdenken. Zo zal het ter beschikking stellen van applicaties en diensten op de schop moeten. En is beveiliging niet meer alleen gericht op apparatuur en infrastructuur, maar vooral op de gegevens die in openbare en bedrijfsnetwerken rondgaan. De ideeën van Gartner zijn te lezen in het rapport The New PC Era: The Personal Cloud.

IT in the boardroom

67

Join the club

NEEM NU EEN ABONNEMENT OP

CIO MAGAZINE en ontvang gratis een McGregor polo kado Ja, ik neem een abonnement op CIO Magazine, IT in the Boardroom Bedrijf Naam m/v Functie Adres Postcode Plaats E-mail Tel.bedrijf Fax bedrijf Handtekening CIO Magazine, hét blad over IT in de boardoom, verschijnt 6 keer per jaar. Een abonnement kost 175 euro per jaar excl. BTW en loopt automatisch door tenzij 30 dagen voor de vervaldatum schriftelijk wordt opgezegd. Abonnees ontvangen 300 euro korting op de CIO Day. Deze inschrijving refereert aan de aktie voor een gratis polo shirt van McGregor. Abonnementenland Postbus 20 1910 AA Uitgeest t 0900-226 52 63 € 0,10 per minuut f 0251-31 04 05 www.cioportal.nl 2 [email protected]

september | oktober 2008

IT + Communicatie = Interactie

Column

Door Aloys Kregting Fotografie Roelof Pot

Het terrein waar wij als CIO’s het grootste verschil kunnen maken is de interactie tussen mensen. Natuurlijk moeten we blijven zorgen voor een stabiele infrastructuur – dat is nog steeds een belangrijke basis – maar je kunt er niet meer een (positief) verschil mee maken. Het thema van deze CIO Magazine-editie is IT & Communication en in deze rubriek ga ik gedurende 2012 in op de vijf I’s: Information, Intelligence, Inspiration, Innovation en Interaction. Dit zijn feitelijk de vijf competenties die iedere moderne IT-leider in huis moet hebben om de gewenste strategie succesvol te laten landen.

Perspectieven Er zijn vanuit de CIO meerdere perspectieven om naar interactie te kijken: je eigen interactie met je team, de interactie met je stakeholders, de interactie met je collega’s in de industrie, en de interactie met leveranciers. Maar waarom beperken we ons eigenlijk alleen tot de ict-functie? Per slot van rekening kunnen we de allergrootste impact realiseren door de interactie binnen het hele bedrijf te verbeteren. Een bedrijf werkt per slot van rekening bij de gratie van de interactie tussen mensen, zowel intern als met de omgeving. De interactie tussen mensen leidt tot innovaties, samenwerking, communicatie, kennisuitwisseling, contracten en winst in meerdere opzichten.

Dimensies Het is natuurlijk gemakkelijker gezegd dan gedaan om even de interactieskills aan pakken. Volgens mij moet je dit via drie dimensies tegelijkertijd aanvliegen: people, place & technology. De laatstgenoemde is daarbij de meest eenvoudige; er zijn talloze IT-oplossingen die de communicatie en interactie tussen mensen ondersteunen. Zo zijn er videoconferenceoplossingen, teamsites, extranets, intranets, presence, social media, instant messaging, et cetera. De beste manier is om deze IT-tools op een eenvoudige en vooral geïntegreerde wijze aan te bieden, uiteraard met de mogelijkheid van communicatie naar de buitenwereld. Place is ook een belangrijke pijler om aan interactie te werken. De rol van het kantoor moet veranderen van ‘een plek om te werken’ in ‘een plek om samen te werken’. Zo hebben wij recentelijk ons kantoor volledig omgebouwd in de stijl van het nieuwe werken. Niemand heeft meer een eigen ruimte, en als je een dag toevallig niet hoeft samen te werken, kun je dat ook thuis doen. Dat heeft een enorm aantal voordelen: je bent veel beter bereikbaar voor je collega’s uit andere tijdzones, je kunt je concentreren op zaken die wat langer duren, je kunt je dag zelf indelen en je hoeft minder te reizen. Het people-element is eigenlijk het meest ingewikkeld. Je hebt een andere cultuur nodig, namelijk een cultuur van willen delen en stelen van ideeën. De managers moeten omschakelen van het managen op aanwezigheid naar het managen op output. Je hebt andere vergadertechnieken nodig, zoals virtual teamworking en cultural awareness.

Disciplines Om betere interactiecapabilities te scheppen is interactie nodig tussen een aantal disciplines: HR, communications, innovation en ict om mee te beginnen. Belangrijk is daarbij om een gemeenschappelijk ambitieniveau neer te zetten. Wij zitten midden in deze reis en het is prachtig om te zien wat voor een energie daarbij vrijkomt. Ik heb duidelijk proberen te maken dat we als IT-functie een natuurlijk positie hebben om de communicatie en interactie aan te pakken. Ik wens iedereen dan ook veel interactie de komende tijd! ALOYS KREGTING is CIO van DSM en CIO of the Year van 2007 en 2011.

IT in the boardroom

69

Heb je even?

korte ontmoetingen in de markt | door onze redactie

ROB HILTERMAN en REIN DE JONG HITACHI DATA SYSTEMS

Valet parking voor gegevens Hitachi Data Systems (HDS) levert dataopslaginfrastructuren, applicatieoptimalisatie en dienstverlening voor het effectief en efficiënt ontsluiten van digitale gegevens op zowel de korte als de lange termijn. Daarbij belooft men op basis van technologieën als virtualisatie, automatisering en cloud computing de operationele kosten aanzienlijk te kunnen reduceren. Een gesprek met Rein de Jong en Rob Hilterman.

W

ij zijn als bedrijf niet het beste in marketing”, vertelt countrymanager Rein de Jong. “Ik werk nu zeven jaar bij HDS en heb in al die jaren nog nooit iets verkocht wat er niet was. Dat is een voordeel. De keerzijde is dat er vanuit het hoofdkantoor in Japan summier inzicht wordt gegeven in strategieën, roadmaps en eventuele toekomstige producten. Ik kan dus geen lucht verkopen en daarmee de mist in gaan. Het nadeel is dat we niet altijd het snelste naar de markt zijn, ook qua boodschap. We zijn de uitvinder van de SATA-schijf, maar we waren de laatsten die ’m in een extern doosje stopten. Puur vanuit de opvatting dat je je data

70

niet zomaar wegstopt en het verder aan de klant overlaat. Wij zijn sterk risicoavers en gaan voor de langere relatie.” Inmiddels wil men bij HDS de schroom van zich afwerpen en de geleverde technologie bij meer potentiële eindgebruikers voor het voetlicht brengen, onder meer op bestuursniveau. “Niet in de laatste plaats omdat we een veel breder verhaal hebben dan in het verleden”, vervolgt De Jong. “We transformeren van de storagelaag binnen de infrastructuur naar het content- en informatiespeelveld.”

Businesswaarde Binnen HDS is men ervan doordrongen dat CIO’s naast het geruisloos draai-


ende houden van de IT-fabriek steeds vaker willen bijdragen aan het creëren van businesswaarde. CTO Rob Hilterman: “Qua visie zijn ze daar vaak heel goed toe in staat, maar ze hebben het veelal te druk met het blussen van brandjes. Wij willen als partner van de CIO bijdragen aan zowel het toevoegen van waarde als het ontzorgen op het gebied van de basis-IT-voorziening.” Het tweetal beaamt dat zij als leverancier in feite dezelfde stap omhoog maken als de CIO zelf. Aan visie ontbreekt het niet, maar de beweging moet nog wel op gang komen. De Jong probeert de vertaling te maken naar de geleverde producten en diensten: “We leggen boven op de geavanceerde storage-

infrastructuur een e-discoverylaag. Deze maakt van de diverse datapools met nullen en enen feitelijk één groot archief waar je vervolgens echte informatie kunt maken. Bovendien stellen we de klant in staat deze data en informatie desgewenst te offloaden naar een goedkoper medium.” De hoogste technologiechef vult zijn collega aan: “Wat je als CIO wil, is ontkoppelen: de data losweken van de applicatie. Niemand heeft namelijk een flauw idee hoeveel mobiele apps er nog op ons af komen. We hebben ook niet de illusie dat we, met al die veranderende formaten en standaarden, alle onderliggende systemen de komende vijftien jaar operationeel zullen houden. De erin opgesloten informatie blijft evenwel onverminderd belangrijk. Als je erin slaagt om de data los te weken van de applicatie, dan ontstaat een nieuwe entiteit in de vorm van een bestand met een beperkt aantal attributen. De intelligentie zit ’m erin dat je jezelf in staat brengt om deze eraan toe te voegen, waarmee het een ‘object’ wordt. Vervolgens heb je, zoals gesteld, echte informatie in handen, waarbij je buiten de kern nog heel veel andere attributen hebt.”

Analogie Hilterman probeert het te verduidelijken met een analogie: “Een digitale foto krijgt vanuit de camerafabrikant een logisch nummer mee. Binnen een applicatie, bijvoorbeeld op de iMac, is er evenwel volop extra informatie over die foto te vinden. Het programma iPhoto stelt je in staat om hier als gebruiker geautomatiseerd nog meer attributen aan toe te voegen: locatie, gps-coördinaten, namen van gefotografeerde mensen, noem maar op. In plaats van een platte foto met alleen een nummer, is ineens een object ontstaan. Omdat de applicatie dergelijke informatie ook van alle andere foto’s bijhoudt, kun je op een slimme wijze naar afbeeldingen, locaties of gefotografeerde personen zoeken. Omdat de content leidend is, zal dat straks wellicht ook binnen andere programma’s kunnen.” Volgens De Jong is een digitale foto wellicht een iets te simpel voorbeeld, het wordt pas echt ingewikkeld wanneer informatie uit meerdere bronnen en

Big data betekent niet alles op één hoop vegen en vervolgens je handen ervan aftrekken applicaties, en met uiteenlopende attributen, bijeen moeten worden gebracht: “Bij het zoeken naar bewijsmateriaal bij fraude moet je bijvoorbeeld kunnen omgaan met totaal verschillende vormen van gestructureerde en ongestructureerde gegevens, die bovendien in allerlei verschillende bakken zijn opgeslagen. Hierbij kan de door ons geleverde technologie enorm helpen.” Hilterman: “In de zorg heb je vergelijkbare uitdagingen. Het begint op regionaal niveau, waar ziekenhuizen op infrastructureel gebied noodgedwongen zullen moeten samenwerken. Maar alleen al op het gebied van radiologie heb je nauwelijks eenheid in standaarden. En als ze er zijn, zullen de applicatiebeheerders deze niet direct strak gaan implementeren. Dezelfde situatie heb je bij de cardiologie, het elektronisch patiëntendossier, noem maar op. Wanneer we alle gegevens ontsluiten en ontkoppelen van de systemen, dan kun je daar veel meer mee doen. Zowel op de korte als de lange termijn.”

Compatible Vertaald naar de doorsnee zakelijke omgeving levert HDS hiermee tevens de oplossing voor het ‘terugwaarts compatible’ houden van gegevens, bijvoorbeeld data die is opgeslagen binnen een groot ERP-systeem. Omdat dergelijke gegevens vaak over de jaren heen bewaard en beschikbaar moeten blijven, houden organisaties tot in lengte van jaren oude versies van applicaties in de lucht. Met alle kosten van dien. “Wij kunnen alle gegevens in een centrale repository gooien, voorzien van een label dat het gegevens zijn die bij een bepaalde applicatie horen, on-

geacht de versie”, aldus de CTO. Hilterman: “Ons probleem is dat de CIO vaak helemaal niet weet dat hij een dergelijk versieprobleem heeft. Het is onze uitdaging om dit duidelijk te maken. En dat er veel geld te besparen is.” Binnen HDS heeft men hiertoe een raamwerk ontwikkeld dat men storage economics noemt. Op basis daarvan kunnen CIO’s en andere IT-beslissers met zelf te benoemen en te waarderen variabelen als kosten, uitdagingen, innovatiebudget en functionele eisen de meest optimale opslagoplossing aanwenden. De Jong: “We kunnen daarbij laten zien dat het in de meeste gevallen sneller, beter en maar liefst 35 procent goedkoper kan. Daar geven we zelfs garanties op af. Ook ten aanzien van de terugverdientijd.” “Binnen je infrastructuur kun je de data daar laten staan waar het prijstechnisch het gunstigst is, maar wel zo dat de plek en de manier waarop het is opgeslagen bij het zoeken niet meer uitmaakt”, verduidelijkt Hilterman. “Je krijgt daarmee als het ware een soort valet parking voor gegevens. Deze worden op een veilige manier geparkeerd, zonder dat je weet waar ze al die tijd opgeslagen zijn geweest en zonder dat je er bij het terughalen naar hebt hoeven zoeken.” De technologie gaat daarbij veel verder dan alleen al dan niet verrijkte bestanden. “We kunnen op basis van een tussenliggende storagevirtualisatielaag zelfs complete datacenters van continent naar continent verhuizen, zonder dat ook maar één gebruiker het merkt.” “Qua prijsefficiëntie wil je niet alles op dure SSD-schijven opslaan”, aldus de countrymanager. “Maar op basis van je eigen policies en criteria kan iets worden weggeschreven naar een goedkoper medium. Daarvoor moet je alleen wel verstand van storage hebben. Big data betekent niet alles op één hoop vegen en vervolgens je handen ervan aftrekken. Integendeel. Met het oog op jarenlange retentie van gegevens, moet je zoals gesteld slimme en efficiënte methodieken toepassen om bepaalde data ‘onder water’ met de applicaties te kunnen laten meebewegen voor leesbaarheid en vindbaarheid op de langere termijn.”

IT in the boardroom

71

Heb je even?

korte ontmoetingen in de markt | door onze redactie

PETER BROEKROELOFS, CTO SERVICE2MEDIA

Evolutie van de app Peter Broekroelofs is CTO bij Service2Media, marktleider op het gebied van geavanceerde app-oplossingen voor een groeiend aantal mobiele apparaten, zoals smartphones en tablets. Volgens hem hebben apps een fundamentele verschuiving in ons interactieve gedrag teweeggebracht.

D

e performance van devices verbetert in een razend tempo en die van storage gaat nog sneller”, aldus Broekroelofs. “Alleen de netwerkcapaciteit houdt het tempo niet bij. Hierdoor is de uiterst efficiënte communicatie via apps direct via het internet in plaats van via browsers ontstaan.” Peter Broekroelofs is zoals gezegd CTO van Service2Media, dat als appleverancier werkt voor een aantal van de meest innovatieve organisaties ter wereld. Voorbeelden zijn CNN, Rabo-

72

bank, Reed Elsevier, De Telegraaf en Al Jazeera. Als hoogste technologiechef en medeoprichter van Service2Media weet Broekroelofs veel over de expertise, visie en oplossingen op het gebied van apps. Ook heeft hij uitgebreide kennis over verscheidene onderwerpen uit de mobiele en telecomindustrie, zoals HTML5 versus apps, app-fragmentatie en innovatie en de toekomst van app-businessmodellen. Belangrijke kenmerken van apps zijn dat ze zowel persoonlijk zijn, als een specifieke focus hebben. Broekroelofs:


“De aantrekkelijke interfaces die devices vandaag de dag bieden, vormen het verlengde van onze zintuigen en hebben daardoor een hoge mate van intimiteit. De verschuiving van traditionele applicaties naar de huidige generatie apps, is een verschuiving van technologie naar mensen. Het scherm is het device geworden en de app wordt de dienst, met zeer interactieve content die is afgestemd op de gebruiker en heel eenvoudig kan worden gedeeld met anderen. Apps zijn zowel interactief als onderhoudend. De mogelijkhe-

den voor personalisatie zijn geweldig en daardoor zijn de mogelijkheden voor het creëren van merktrouw aanzienlijk. Mensen zijn dol op hun apps en hun loyaliteit biedt geweldige zakelijke kansen.”

Eenvoudig “Apps zijn ook eenvoudig te verspreiden, installeren, gebruiken, updaten en verwijderen”, vervolgt Broekroelofs. “Ze stellen gebruikers in staat om effectiever te werken doordat ze vaak multitasken tussen diverse apps. Apps zijn minder bedreigend dan grote softwareapplicaties en moedigen gebruikers aan nieuwe informatie en servicemogelijkheden te ontdekken en te gebruiken. De directe, intuïtieve toegang tot een app en de snelheid waarmee apps werken, zorgen ervoor dat gebruikers niet te maken hebben met de frustraties die veel pc- en browsergebruikers kennen.” Apps maken het volgens de CTO bovendien mogelijk werkzaamheden snel en effectief te doen en ze bieden veilige toegang en privacybescherming door de directe interactie met de serviceprovider. “Ze creëren vertrouwen door de directe toegang tot informatie en diensten die cruciaal voor ons zijn. Als je bijvoorbeeld één keer een goed werkende banking-app hebt gebruikt, zul je minder snel geneigd zijn terug te gaan naar het web. Dit wordt op het moment onderbouwd met cijfers van bijvoorbeeld de Rabobank, waaruit blijkt dat mensen een aantal maal per week op hun banking-app kijken, en slechts een aantal malen per maand op de onlinebankingsite.”

App-economie De snel opkomende dominantie van apps wordt duidelijk aangetoond bij marktobservaties en persoonlijke ervaringen van gebruikers. De combinatie van software, hardware en content die op een doeltreffende manier en tegen lage kosten wordt aangeboden, heeft op dit moment in toenemende mate de voorkeur van gebruikers. Deze ontwikkelingen leiden naar de opkomst van een zogeheten app-economy, waarin apps niet meer worden gezien als een gadget, maar waarin

Apps creëren vertrouwen door de directe toegang tot cruciale informatie en diensten

apps centraal gaan staan in de manier waarop bedrijven met hun klanten omgaan. Er zijn verschillende aanwijzingen voor de verschuiving naar een app-economy: – Volgens Forrester is het app-internet, waarbij gebruik wordt gemaakt van cloudgebaseerde diensten, al een markt van 2,2 miljard dollar. Naar verwachting zal deze markt de komende tijd zeer snel groeien. Ook in Nederland zullen veel bedrijven de overstap maken van het web naar de ontwikkeling van apps. – Recent onderzoek door PwC naar de Nederlandse markt geeft aan dat zo’n 30 procent van de respondenten verwacht tegen 2016 gebruik te maken van apps en nauwelijks nog gebruik zal maken van mainstream websites. – De opkomst van consumentgerichte oplossingen voor zakelijk gebruik is een andere niet te stoppen trend. Een onderzoek van Yankee Group in de Verenigde Staten heeft aangetoond dat 34 procent van de zakelijke gebruikers al gebruikmaakt van consumentenapplicaties voor zakelijke doeleinden. De collaboratieve aard van apps en content zorgt ervoor dat het beperken van het gebruik van dergelijke apps nagenoeg onmogelijk is.

Fases Het is duidelijk dat apps gezien moeten gaan worden als de basis van een engagement- en channelstrategie van iedere organisatie. Peter Broekroelofs ziet dat organisaties zich in toenemende mate bewust worden van de fase rond mobiel en apps waarin de markt en zijzelf zich bevinden. Hij onderscheidt daarin een aantal fases. De

app als gadget, channel en drijver van veranderingen. In eerste instantie zien organisaties apps vaak als een leuk hebbedingetje, een gadget voor smartphones en tablets. Het hebben van een eigen app maakt een bedrijf trendy en dat is vaak de voornaamste reden om er een te laten ontwikkelen. Het zal niet verrassen dat deze apps vaak geen blijvertje zijn: ze worden door gebruikers net zo gemakkelijk weer weggegooid als ze worden gedownload. Als een bedrijf eenmaal de smaak te pakken heeft, krijgt het trek in meer. Elk nieuw mobiel platform wordt gezien als weer een nieuw kanaal om klanten te bereiken: “We hebben al een app voor de iPhone, laten we er ook een ontwikkelen voor de Android.” Bij elke volgende stap wordt gekeken naar de kosten en baten (hoeveel potentiële gebruikers bereiken we hiermee?) In deze fase denkt men in silo’s van verschillende digitale kanalen. Ten slotte zijn er de organisaties die apps veel meer strategisch benaderen. Organisaties die ze zien als een elementair onderdeel van hun interactie met klanten, partners en medewerkers. Door het intuïtieve en persoonlijke karakter bieden apps de intimiteit, gecombineerd met de schaalbaarheid van het internet. Dat is het revolutionaire aan apps: ze zorgen voor een radicale verandering in de communicatie, interactie en transacties met klanten, medewerkers en bedrijven.

Verwachting Broekroelofs: “De verwachting is dat steeds meer bedrijven deze volwassen fase zullen bereiken. De impact van deze collectieve bewustwording is fundamenteel, zowel voor onze economie als voor ons dagelijks leven. Maar er zit meer aan te komen. De komende jaren gaan we zien hoe zich dit daadwerkelijk gaat ontwikkelen.”

IT in the boardroom

73

Valkenoog Door Jan Peter de Valk

AFLEVERING 7

De C van Communicatie “Ah, u bent mooi op tijd voor mijn spreekuur, hoe gaat het meneer Kroif?” “Cruijff is de naam, hoe vaak moet ik u dat nog zeggen, Dr. uh Froid?” “Ach ja, hebt u niet wat met sport te maken?” “Nou dan drukt u het zachtjes uit – ik BéN sport!”

S

portief zegt u, en dat op uw leeftijd? Zou u niet wat meer zomaar ontspannen?” “Neen, een dag zonder mot, is een dag zonder geluk!” “Oh ja, u was die van de managementwijsheden…” “Ja, en daar kan zelfs de rechter wat mee, blijkt inmiddels.” “Hoe bedoelt u dat precies, meneer Kroif?” “Nou, nu ik misschien wel het belangrijkste lid van de raad van commissarissen geworden ben…” “Dat klinkt toch een beetje narcistisch hoor, weet u wat dat is?” “Welnee, tenslotte voetbalde ik ook voor 14…” “Tja, een teamspeler bent u nooit geweest, maar wel uniek!” “Zeer zeker, vooral in mijn eentje…” “U won en Nederland verloor, what can you do for your country.” “Of voor clubs, zowel op de loonlijst van Feijenoord als die van Ajax gestaan…” “Maar u kwam toch voor een diagnose?”

74

“Voor mijzelf en Jordi en Danny en pa Coster, ja.” “Oh, u wilt kwantumkorting, daar kunnen we best over denken.” “Kan ik de rekening aan Barça laten sturen in verband met de belasting?” “Misschien kunt u collecteren bij uw oude clubgenoten?” “Nee, die zien mij niet meer zitten, maar hell, who cares.” “Klinkt toch echt wat narcistisch meneer Kroif, dit gaat tijd kosten.”

Wat een prachtige woordspeling meneer Kroif, er schuilt een dichter in u


“En tijd is geld, weer een nadeel bij al die voordelen van mij.” “U verleert het nooit uw publiek in verwarring te brengen.” “Nee, de aanhangers zijn key, vooral tussen je benen.” “Wat een prachtige woordspeling meneer Kroif, er schuilt een dichter in u.” “Als het maar betaalt, vind ik het best, en de jeugdopleiding ook.” “U schnabbelt er inmiddels ook bij, dat is goed om te horen dat u dit doet op uw leeftijd.” “Ja, je kunt nooit tevreden zijn als je niet genoeg aandacht krijgt.” “Oh, er wordt aangebeld, het is autistenkring zo meteen.” “Prima, dan ga ik maar weer eens de Arena op stelten zetten.” “Hallo meneer Van Gaal, kunnen we nu Deutsch reden?” “Ik praat nooit und das wissen Sie schon seit Bayern…”

PETER DE VALK is CIO van DHL ✒JAN Express in de Benelux en geeft in deze rubriek zijn visie op nieuws, trends en ontwikkelingen.

EvEntkalEndEr 2012

In 2012 zullen de komende events gaan plaatsvinden; 27 maart CIO Dinershow & Timmies www.ciodinershow.nl 14 & 15 mei Connectivity2020 14 mei Jaarcongres Connected Enterprise www.connectedenterprise.nl 15 mei BTG Themadag (Ned. Ver. voor BedrijfsTelecommunicatie Grootverbruikers) 18 & 19 juni The Outsourcing Days 18 juni Het OutsourcingsCongres (PON) 19 juni Jaarcongres Strategic Sourcing www.outsourcingdays.com 20 sept Jaarcongres IT Transformation www.it-transformation.nl 12 & 13 nov CIO Day www.cioday.nl 13 dec OM Dinershow & Tommies

MEdia kalEndEr 2012

Thema’s CIO Magazine 2012 nr. 1 it & vision aanleverdatum materiaal 20 januari verschijningsmaand februari nr. 2 it & Communication aanleverdatum materiaal 16 maart verschijningsmaand april nr. 3 it & Finance aanleverdatum materiaal 27 april verschijningsmaand mei nr. 4 it & technology aanleverdatum materiaal 22 juni verschijningsmaand juli nr. 5. CiO-day Special aanleverdatum materiaal 27 augustus verschijningsmaand september nr. 6 it & Business aanleverdatum materiaal 12 oktober verschijningsmaand november

Thema’s TITM 2012 nr. 1 it & innovation Special: mobility aanleverdatum materiaal 17 februari verschijningsmaand maart nr. 2 architecture Special: datum management aanleverdatum materiaal 30 maart verschijningsmaand april nr. 3 Business & it Special: Projects & portfolios aanleverdatum materiaal 11 mei verschijningsmaand juni nr. 4 Cloud computing Special: Social media aanleverdatum materiaal 6 juli verschijningsmaand augustus nr. 5 information planning & management Special: Human Capital aanleverdatum materiaal 14 september verschijningsmaand oktober nr. 6 analytics & Bi Special: Procesmanagement aanleverdatum materiaal 26 oktober verschijningsmaand november nr. 7 Jaarboek information trends 2013 aanleverdatum materiaal 18 januari verschijningsmaand Maart 2013

Thema’s Outsource Magazine 2012 nr.1 Sourcing & innovatie special: nearshoring aanleverdatum materiaal 2 maart verschijningsmaand maart nr. 2 Global Sourcing special: Offshoring aanleverdatum materiaal 13 april verschijningsmaand mei nr. 3 Strategic Sourcing special: klantcontact-outsourcing aanleverdatum materiaal 25 mei verschijningsmaand juli nr. 4 Business Process Outsourcing special: HrM-outsourcing aanleverdatum materiaal 20 juli verschijningsmaand augustus nr. 5 regie special: advies-outsourcing aanleverdatum materiaal 28 september verschijningsmaand oktober nr. 6 Sourcing competences special: Procurement aanleverdatum materiaal 16 november verschijningsmaand december nr. 7 Outsource Magazine Jaarboek 2013 aanleverdatum materiaal 1 december verschijningsmaand januari 2013

DE CIO IN DE ZORG Onder redactie van Rube van Poelgeest

Wat kan IT bijdragen en wat is de rol van de CIO? De gezondheidszorg verandert snel in Nederland. Mede door toenemende marktwerking verschuift de zorg in versneld tempo van aanbod gedreven naar een vraaggestuurde markt. De overheid, politiek, patiëntenorganisaties, de Inspectie en verzekeraars (en zorgkantoren) stellen daarbij steeds hogere eisen en vragen om meer aandacht voor kwaliteit, veiligheid en efficiency. Het adequaat inzetten van informatie- en communicatietechnologie (ict) dient te worden gezien als een belangrijke factor om de doelstellingen die worden beoogd te realiseren.

Veel organisaties in de gezondheidszorg zijn op dit moment gestart met het optimaliseren van de IT binnen de organisatie. Daarbij is de focus vooral gericht op het op orde brengen van de basisinfrastructuur ten behoeve van de invoering van ordercommunicatie en de verdere ontwikkeling van het EPD. De koppeling met informatiesystemen van partners in de zorgketen is nog maar in beperkte mate gerealiseerd. Vooral op het grensvlak tussen ‘care’ en ‘cure’ laat de integratie te wensen over. Gebrekkige dataintegratie veroorzaakt dubbel werk en brengt risico’s mee. Bijvoorbeeld als een bewoner van een zorginstelling met acute problemen wordt

overgebracht naar het ziekenhuis waar zijn of haar dossier niet voorhanden is. Omgekeerd moet een zorginstelling bij ontslag van een patiënt informatie van het ziekenhuis – over bijvoorbeeld aanvullende medicijnen – weer handmatig overnemen in het eigen systeem. Zorgland is fusieland. Organisaties nemen in zo’n samensmeltingsproces hun eigen ITsystemen mee, maar er vindt geen werkelijke integratie plaats. Veranderprocessen worden vaak niet afgemaakt, waardoor zaken niet op elkaar aansluiten. Cliëntgegevens zijn soms tot op zes of zeven plekken in het IT-landschap opgeslagen. Efficiëntie en effectiviteit zijn dan ver te zoeken.

AFLEVERING 13: PAPIERLOOS WERKEN

Invoering verpleegkundig dossier Na de vervanging van het kerninformatiesysteem in juni 2011, ligt binnen het UMC Utrecht de focus op het toevoegen van extra functionaliteit. Een van de projecten behelst de invoering van het zogenoemde ‘verpleegkundig dossier’. Norbert van der Hoek en Rube van Poelgeest in gesprek met leden van het hiervoor verantwoordelijke projectteam. Door Rube van Poelgeest

76


Norbert van der Hoek, Rube van Poelgeest, Jan Christiaan Huysman, Annewijke van den Keulen en Kim Schaafsma.

I

n de artikelenreeks CIO in de Zorg zijn de uitdagingen beschreven van de CIO’s in de zorg. Ziekenhuizen en andere zorginstellingen zullen hun informatievoorziening op orde moeten hebben voordat de storm losbreekt wanneer, door bijvoorbeeld de op handen zijnde vergrijzing, de patiëntenaantallen met tientallen procenten gaan groeien. Geavanceerde informatietechnologie is dan noodzakelijk (ook volgens Eurocommissaris Neelie Kroes van de Digitale Agenda) om onze gezondheidszorg op aanvaardbaar niveau te houden. De basisvoorwaarde hiervoor is dat zorginstellingen ten minste een volwassen EPD tot hun beschikking hebben door middel van een state-of-the-artinformatiesysteem of ZIS (ziekenhuisinformatiesysteem). Een belangrijk deel van de zorginstellingen worstelt hiermee. Echte succesverhalen zijn er weinig, terwijl een groot deel beschikt over achterhaalde systemen uit de jaren zeventig van de vorige eeuw. De politiek helpt ook niet echt mee nu de Eerste Kamer de invoering van een landelijk EPD heeft gestopt.

het budget hun kerninformatiesystemen te vervangen. Het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) ging op 29 april 2011 live, en op 10 juni 2011 volgde het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMC Utrecht) met nagenoeg hetzelfde systeem dat gezamenlijk is ingericht. Dit betrof de zogenaamde eerste fase van dit project, waarbij het uitgangspunt was om geen functionaliteit toe te voegen ten opzichte van het oude systeem. Dit om de complexiteit te beperken. In dit magazine is hierover uitgebreid gepubliceerd in juli 2011 onder de titel Leiden en Utrecht klaren megaklus. Inmiddels zijn we bijna een jaar verder. Dat is reden voor de redactie van deze reeks om weer eens te gaan praten en te horen of de volgende fasen van dit project in Utrecht ook volgens planning verlopen. Immers, de vervolgfasen van het project betreffen het

Uniformiteit

Mislukking CIO’s uit andere sectoren weten hoe lastig het is om omvangrijke systemen te vervangen in complexe organisaties. Het verhaal gaat dat de helft van dit soort projecten mislukt. Daar is niet alleen veel geld mee gemoeid, maar het bedrijf wordt bij mislukking ook op achterstand gezet ten opzichte van de concurrenten. Twee mega-instellingen in Nederland zijn er evenwel in geslaagd om volgens planning en binnen

toevoegen van extra functionaliteit. Hyleco Nauta (CIO van UMC Utrecht) en Rube van Poelgeest, redacteur van de reeks CIO in de Zorg hebben Norbert van de Hoek, ervaringsdeskundige op het gebied van procesverbeteringen in complexe organisaties, gevraagd aan te schuiven bij een gesprek met leden van het projectteam ‘Invoering verpleegkundig dossier’ van het UMC Utrecht. Daarbij waren Annewijke van Keulen, de projectleider van dit project en voormalig verpleegkundige, en Kim Schaafsma aanwezig, als verpleegkundige werkzaam bij het Wilhelmina Kinderziekenhuis van het UMC Utrecht en key user van het nieuwe ZIS. De bespreking vond plaats onder het toeziend oog van Jan Christiaan Huysman, de overall programmamanager. Ook hij kon het niet laten om zijn bijdrage te leveren aan de geanimeerde discussie. In dit artikel worden enige belangrijke punten daaruit belicht.

De verschillende papieren versies zijn teruggebracht naar één dossier

Een van de belangrijkste redenen voor het invoeren van een elektronisch verpleegkundig dossier is het terugdringen van de administratieve last, omdat men het gevoel heeft dat deze ten koste gaat van de zorg aan bed. Het doel van het elektronisch verpleegkundig dossier is het brengen van uniformiteit en duidelijkheid in de verpleegkundige dossiers. De verschillende papieren versies van het dossier zijn teruggebracht naar één dossier dat ziekenhuisbreed is ingevoerd. De verpleging hoeft de patiënt niet steeds alles opnieuw te vragen, bijvoorbeeld bij

IT in the boardroom

77

78

8e jaargang #2 | 20125 | 2011

Kim Schaafsma Kim Schaafsma is senior kinderverpleegkundige en acht jaar werkzaam in het Wilhelmina Kinderziekenhuis op de chirurgische afdeling. Naast de directe zorgverlening aan kinderen en de begeleiding van hun ouders, houdt zij zich ook graag bezig met kwaliteitsverbetering. In 2010 stond zij voor een nieuwe uitdaging: deelnemen aan de werkgroep verpleegkundig dossier EZIS. Namens zorgdivisie Kinderen, die als eerste live ging, heeft zij het verpleegkundig dossier (meer specifiek het kinddossier) vormgegeven. Daarnaast heeft zij als key-user trainingen verzorgd voor collega’s, het implementatieproces begeleid en heeft zij nog steeds aandacht voor het optimaliseren van EZIS. Een groot pluspunt is dat het medisch dossier geïntegreerd is in het verpleegkundig dossier. Door eenduidige registratie zijn zorgprocessen beter gestroomlijnd. Dit komt ook de patiëntveiligheid ten goede, hetgeen zij hoog in het vaandel heeft staan – net als het UMC.

Rube van Poelgeest Rube van Poelgeest is na zijn studie aan de TU Delft en de Medische Faculteit Rotterdam (samenwerking op het gebied van medische fysica) zijn loopbaan begonnen als lid van de wetenschappelijke staf van de hoogleraar Cardiologie in het AZU. Hij is daar, als hoofd van de Computergroep Cardiologie, actief betrokken geweest bij het introduceren van computers bij wetenschappelijk onderzoek. Geïntrigeerd door de mogelijkheden van computertechnologie heeft hij na zeven jaar bewust de overschakeling naar het bedrijfsleven gemaakt, waar het ‘grote’ werk op dit vlak plaatsvond. Hij heeft managementposities vervuld bij ING, National Semiconductors, Philips en binnen de IT-industrie. Hij is eindverantwoordelijk (CIO ad interim) geweest voor de automatisering bij diverse financiële bedrijven (Univé, AXA, Fortis, PGGM, Achmea Pensioenen), en binnen de farmaceutische industrie (Organon). Hij heeft zich daarbij steeds verder toegelegd op de toepassing van informatietechnologie om de concurrentiepositie van bedrijven te versterken. Zijn laatste opdrachten betreffen adviesopdrachten bij voornamelijk raden van bestuur in de zorgsector, waar ict – als vehikel om de zorgketen te stroomlijnen – een steeds belangrijkere rol speelt.

opname op de afdeling, bij overdracht of als het dossier naar het archief is. Bovendien bevat het elektronische dossier een activiteitenplan waarmee heel overzichtelijk de dagelijkse organisatie van het verpleegkundig werk ondersteund wordt. De rapportagemogelijkheden maken het mogelijk om in korte tijd rapportages en overdrachten te maken; dat scheelt administratietijd. Het verpleegkundig dossier bevat dus alle verpleegkundige gegevens. De verpleegkundigen in het UMC Utrecht kunnen overigens ook het medisch patiëntendossier inzien.

Businesscase Het elektronisch verpleegkundig dossier wordt al sinds 10 juni 2011 gebruikt binnen de zorgdivisie Kinderen en Hersenen van het ziekenhuis. Inmiddels is het ook in de rest van het ziekenhuis ingevoerd. In de periode van november 2011 tot februari 2012 zijn vijf zorgdivisies fasegewijs overgegaan. Ook dit omvangrijke project is geruisloos uitgevoerd. In totaal werken nu zo’n 2.000 verpleegkundi-

gen met het verpleegkundig dossier, verdeeld over de zeven zogenaamde zorgdivisies van het ziekenhuis. In elk van deze divisies werken 500 tot 1.500 mensen. Ook hier was standaardisatie het uitgangspunt. Wel mocht elke zorgdivisie vijf extra formulieren toevoegen die specifiek zijn voor dat onderdeel. Voor het hele programma geldt dat er strak op programmakosten wordt gestuurd, maar dat de businesscase uitgaat van de volgende waarden: patiëntveiligheid, doorlooptijden, snelheid, informatiedeling en gemak. Dat zijn zaken die medewerkers aanspreken; kostenreductie is niet het belangrijkste doel. Deskundigen weten dat het ‘sturen op waarden’ veelal organisch leidt tot kostenreductie. Het is het geheim van de smid: zeer betrokken en gemotiveerde medewerkers. Zij brengen het project tot een goed einde. “We willen het gewoon beter doen!”, stelt Kim Schaafsma. Timeboxen met behoud van kwaliteit zit diep in de wortels van dit project. Ook de leverancier Chipsoft heeft

timeboxen hoog in het vaandel staan. Uitgangspunt is dat de procesverbeteringen worden doorgevoerd op basis van gebruik. “En we hebben daar goede ervaringen mee”, zo stellen Annewijke van Keulen en Jan Christiaan Huysman. Eerst een goede basale invoering, dan goed borgen en vervolgens slimmer en beter werken door procesherontwerp. Aan Kim Schaafsma, die in het kinderziekenhuis als senior verpleegkundige werkt, werd anderhalf jaar geleden gevraagd of ze wilde meewerken aan de invoering van het nieuwe ziekenhuisinformatiesysteem. Zij is zo enthousiast geworden dat ze haar werkweek heeft opgerekt naar 40 uur in plaats van de standaard 36-urige werkweek. Ze had dat nodig om naast haar werk als kinderverpleegkundige vanuit haar praktijk een bijdrage te kunnen leveren aan het project. Zij ziet de toegevoegde waarde van het systeem. Het ontlast daadwerkelijk de verpleegkundige en zorgt voor minder administratie en papiertjes in de zakken. Schaafsma’s motivatie komt voort uit

IT in the boardroom

79

haar wens om het beste voor de patiënt te willen. En dit soort systemen verhoogt de patiëntveiligheid aanzienlijk. Zij verklaart haar enthousiasme, dat ook bij haar collega’s aanwezig is, uit het feit dat verpleegkundigen heel flexibel moeten zijn om hun werk leuk te vinden. Verzet tegen veranderingen is nauwelijks aanwezig. De papiertjes in de zakken van verpleegkundigen zijn nog niet helemaal verdwenen. Nog niet alle afdelingen van het ziekenhuis beschikken over zogenaamde COW’s (computers on wheels) die het mogelijk maken het dossier aan bed te raadplegen. Wellicht is een tablet voor verpleegkundigen en artsen een betere oplossing. Daar gaat binnenkort wat in gebeuren, stelt Hyleco Nauta die onderweg naar de ictmarkt in het ziekenhuis even zijn hoofd om de deur steekt. De omarming van tablets heet dan niet eHealth, maar mHealth, met de ‘m’ van mobile.

De papiertjes in de zakken van verpleegkundigen zijn nog niet helemaal verdwenen

Haarscheurtjes

Annewijke van Keulen Annewijke van Keulen is verpleegkundige van oorsprong. Na een baan als arboverpleegkundige bij een arbodienst, ontwikkelde zij zich in het beleidsmatig adviseren van organisaties. In 2005 begon zij binnen de divisie Vrouw & Baby van het UMC Utrecht als stafmedewerker. Vervolgens werd zij projectleider van een project met als doel UMC-brede verpleegkundige protocollen te ontwikkelen en te implementeren. Zo ontdekte ze dat vorm en inhoud geven aan projecten haar passie is. Sinds het najaar van 2010 is zij projectleider van het project ‘Verpleegkundig Dossier’ binnen het programma Vernieuwing ZorgICT.

Ging er dan helemaal niets mis bij dit vervolgproject? Bij de eerste fase van het programma verbaasden de leden van het projectteam zich er al over dat een dergelijk project binnen tijd en budget, zonder ook maar de kleinste haarscheurtjes kon worden afgerond. Wederom hebben zij erbij stilgestaan dat ook dit onderdeel geolied is verlopen, binnen tijd en budget. “Bij het UMC Utrecht vindt men dat de normaalste zaak van de wereld.” De belangrijke succesfactoren zijn: geen spanning tussen business en IT, sturen op waarden, timeboxen, meer procesbegeleiding dan projectleiding, en last but not least betrokkenheid van laag tot hoog en geen interne politiek. Alles lijkt vanzelf te gaan. Je kunt je afvragen of hier nog wel een CIO nodig is…

Het is niet de vraag óf het werkt maar hoe betrouwbaar Onze Cloud Computing services worden niet voor niets wereldwijd door experts beschouwd als de beste en meest betrouwbare in de branche. U kunt rekenen op complete ondersteuning voor uw bedrijfskritische applicaties, gewaarborgd met SLA’s die zijn afgestemd op uw bedrijfsbehoefte. Daarnaast bieden we u ook met onze Managed Hosting en Data Center diensten betrouwbaarheid, flexibiliteit en veiligheid op het allerhoogste zekerheidsniveau. En daarmee onbeperkte IT-mogelijkheden om uw business ambities te realiseren. Kijk voor meer informatie op www.terremark.nl of bel +31 (0)23 547 79 46.

C LO U D CO M P U T I N G MANAGED HOSTING D ATA C E N T E R

www.terremark.nl

REALITY CHECK Visies, trends en ontwikkelingen in informatiemanagement en -technologie… Maak ze tot realiteit.

Lees TITM. Het magazine voor no-nonsense IT- en informatiemanagers.

T

ITM – voluit: Tijdschrift IT Management – is een magazine dat het karakter van zijn doelgroep perfect weerspiegelt. TITM is er voor leidinggevenden in de ict. Of u nu IT-manager, informatiemanager hoofd ict of nog anders genoemd wordt, u draagt verantwoordelijkheid voor de informatievoorziening en neemt dagelijks belangrijke beslissingen. U slaat de brug tussen de directie, de CIO of de CFO enerzijds en de ITorganisatie anderzijds. U bent dagelijks betrokken bij ict-projecten, maar hebt een open oog voor de bedrijfsstrategie. TITM is er voor leidinggevenden in de ict, zoals u. In TITM vindt u prikkelende columns, no-nonsense

vakinformatie en boeiende interviews met opinion leaders of collega’s bij andere organisaties. TITM verspilt uw tijd niet, maar is altijd to-the-point. Net als u. TITM volgt de belangrijke ontwikkelingen in ict en informatiemanagement over de volle breedte. Zo bent u altijd in no time up-to-date. TITM organiseert bovendien tal van events, zoals rondetafelsessies en studietrips, en biedt u de gelegenheid uw opinies en projectervaringen te publiceren. Wanneer u ook meer voor resultaten gaat dan voor loos gepraat, is TITM het blad voor u. Neem meteen een abonnement. Uw investering bedraagt slechts 75 euro per jaar. Welkom bij TITM!

ICT Media BV Magistratenlaan 184 5223 MA 's-Hertogenbosch T. 073-6140070 F. 073-6129997 www.cioday.nl www.cioportal.nl [email protected]

Column

Door Roel Wolbrink Fotografie Roelof Pot

Ben je eigen merk In het zakenleven, maar ook daarbuiten, is het zaak dat mensen jou positief herinneren en een ‘kapstok’ hebben om je te onthouden. Een eigen stijl is daarom onontbeerlijk. Ontwikkel een eigen stijl die smaakvol, formeel, subtiel en onderscheidend is. Het is goed als mensen zich jou kunnen herinneren door specifieke accessoires of stijlvolle kleding. Kies bijvoorbeeld één ding en sta daarom bekend. Kies kleding die past binnen de omgeving waar je werkt, omdat je ook moet kunnen opgaan in het grotere geheel. Pas als je deel bent van de groep, zul je echt geaccepteerd worden. Fit in, to stand out.

Consistent Zorg ervoor dat je kleding en accessoires een consistent beeld oproepen, want voor alles wat opvalt, willen mensen een verklaring. Het zogenaamde Horneffect. Als iets opvalt, roept dat vraagtekens op en wordt de persoon die jou ziet ‘gedwongen’ om het verwrongen beeld te analyseren. Op dat moment ben je dus twee seconden van de onverdeelde aandacht kwijt. Dit is overigens ook de reden waarom dingen die mooi of goed zijn zo weinig aandacht krijgen. Ze worden als normaal beschouwd. Wellicht jammer, maar mensen blijven daardoor wel ontspannen. Gymschoenen onder een pak of Italiaanse schoenen onder een Engels pak vallen te veel op en zetten mensen op het verkeerde been. Hetzelfde geldt vaak ook voor een klassiek pak zonder das of een mantelpak met slechts lingerie eronder. De kleur van de kousen kun je het best laten matchen met je schoenen, of kies voor grijs onder een grijs pak. Panty’s mogen niet te dik zijn (maximaal 20 denier) en hebben uiteraard een huidskleur of zijn donker en niet voorzien van motieven. “Less is more” zeggen de Engelsen – en heel veel ontwerpers met hen. Combineer niet te veel verschillende kleuren en materialen met elkaar. Zorg voor een rustig beeld als je zakelijk wilt overkomen. Bij formele gelegenheden is het verstandig om van de combinatie pak, hemd en das twee onderdelen rustig te laten zijn. Hetzelfde geldt voor het mantel- of broekpak met een accessoire als een sjaal of riem.

Leren dragen Kies kleding die bij jou past, maar besef in welke omgeving je verkeert. Sommigen moeten een pak leren dragen; het model of de pasvorm moet passen bij je lichaamsvormen en de kleuren moeten goed staan bij je haar- of huidskleur. Laat je daarom, indien nodig, adviseren. Kies hooguit enkele mode-items in plaats van een plaatje uit een modemagazine te kopiëren. Je laat er weinig ‘eigens’ mee zien, lijkt geobsedeerd door de mode (en niet door je werk) en laat de mogelijkheid onbenut om je eigen stijl te creëren en een merk te zijn.

ROEL WOLBRINK is etiquettedeskundige en eigenaar van New Tailor, maatpakken en maathemden. New Tailor kleedt de CIO of the Year.

IT in the boardroom

83

DE 10 BELANGRIJKSTE UITDAGINGEN

Chief Communication/ Consumerization/ Compliance/ CO2 Officer(*) (*) doorhalen wat niet van toepassing is De lijst aan belangrijkste uitdagingen voor de CIO komt regelmatig en in diverse vormen en samenstellingen voorbij. Soms ligt de nadruk op de operationele agenda, dan weer op de visionaire. Fedor Hoevenaars, Area Vice President bij Verizon business, focuste zich op de tweede categorie. Door Fedor Hoevenaars

84


1

Het effect van hoogintelligente netwerken Met elk nieuw intelligent toestel of elke nieuwe softwaretoepassing die op een netwerk wordt gezet, zullen ook alle eindpunten en toestellen intrinsiek intelligenter worden – elk profiteert exponentieel van bijkomende verbindingen. Of het nu gaat om verbindingen tussen mensen onderling, machines met mensen of machines met machines, er zullen nieuwe kansen gecreëerd worden om maatschappelijke uitdagingen op te lossen. IT zal bijvoorbeeld ingezet worden om de stijgende kosten voor gezondheidszorg aan te pakken of om intelligente energieoplossingen te leveren. Gezien het belang van het netwerk zal elke dienstonderbreking een belangrijke impact hebben. Hierdoor zal de vraag naar zorgvuldig ontworpen en goed beheerde diensten aan de basis van de wereldwijde IP-backbone en snelle draadloze netwerken alleen maar groeien.

2

Naar de bedrijfscloud en terug De bedrijfscloud zal eindelijk volgroeid zijn en aanzienlijke voordelen verschaffen: kapitaaluitgaven worden drastisch gereduceerd; bedrijfsefficiëntie en een betere rendabiliteit worden gecreëerd. Clouddiensten zullen bedrijven krachtige, nieuwe mogelijkheden bieden om arbeidstaken makkelijk te verplaatsen tussen het bedrijfsdatacenter en de cloud naar keuze. Of het nu gaat om een publiek, privaat of hybride cloudmodel, de bedrijfscloud zal een cruciale rol spelen in het ‘mobiliseren’ van bedrijfstoepassingen die garant staan voor zowel de mobiliteit van het personeel als nieuwe bedrijfsmodellen.

3

4

De sociale onderneming De al internetgerichte bedrijven zullen een nog socialer karakter krijgen. Het vermogen om op alle niveaus van de organisatie kennis aan te boren wordt de nieuwe norm. Met de juiste middelen, zoals HD-video voor een meer waardevolle samenwerking en intelligente ‘crowdsourcing’ (grootschalige samenwerking), kunnen bedrijven makkelijker, sneller en doeltreffender dan ooit informatie genereren, vinden en uitwisselen. Dit komt de innovatie ten goede en zal de productiviteit verhogen, waarbij de voordelen zich opstapelen. Een multi-generationeel personeelsbestand zal technologie gebruiken om een echt grenzeloze werkstijl aan te nemen, waar werk een activiteit is en losstaat van een locatie.

Big data zal de rol van chief information officer helpen evolueren naar die van chief innovation officer

'Big data' is gelijk aan groot inzicht ‘Big data’ – grote gegevenshoeveelheden die nu met de juiste middelen beheerd kunnen worden – zal innovatie aansturen en de rol van de chief information officer helpen evolueren naar die van chief innovation officer. Deze nieuwe ‘denkers’ zullen verantwoordelijk zijn voor het bepalen van de kwaliteit van gegevens en strategische toepassingen die gebruikt worden om nieuwe bedrijfsopportuniteiten te creëren en op feiten gebaseerde besluitvorming mogelijk maken voor een groter succes. Voorspellende analyse, gebaseerd op enorme hoeveelheden samengevatte gegevens, zal een steeds belangrijker hulpmiddel worden

voor bedrijven. Ondernemingen die de kennis die in hun gegevens vervat zit, gebruiken, beveiligen en daarop inspelen, kunnen ervan uitgaan dat ze hun concurrentiepositie aanzienlijk zullen verbeteren.

5

Videotechnologie heeft de toekomst Videotechnologie zal het komende jaar hoge ogen gooien vanwege haar populariteit onder gebruikers en het gemak waarmee zij te raadplegen valt op de huidige tablets, mobiele telefoons en laptops. Dankzij de mogelijkheden van ultrahoge bandbreedte en de combinatie van wereldwijde IP-netwerken en draadloze 4G LTEnetwerken, groeit videotechnologie snel uit tot het alom tegenwoordige en favoriete communicatiemedium voor vele bedrijfsactiviteiten, van teamvergaderingen tot personeelscommunicatie, elk kwartaal en on-demand informatie over belangrijke projecten. En met de opkomst van contactcenters met videomogelijkheden, de meest recente business-to-consumertoepassing, is deze bedrijfstrend een gegeven.

6

Dienstverlening op maat Personalisatie zal een bron van innovatie blijven en bedrijven aanzetten tot het hertekenen van hun processen en bedrijfsmodellen. Bedrijven zullen in toenemende mate op zoek gaan naar nieuwe kansen en kanalen om klanten op hun voorwaarden te ontmoeten. Multifunctio-

IT in the boardroom

85

nele kiosken gelegen buiten traditionele winkellocaties, contactcenterroutering, en ‘click to chat’-vensters zullen bedrijven helpen om hun klanten beter van dienst te zijn. Daarnaast zal de bedrijfscloud zorgen voor meer intelligentie van toepassingen en de mogelijkheid bieden om toepassingen en fysieke omgeving te integreren. Op deze manier kunnen bedrijven de ervaring met de klantendienst personaliseren en de klantentevredenheid vergroten.

Communicatie van machine tot machine zal de manier veranderen waarop mensen hun wereld beheren

7

Consumentisering van ict Net als personalisatie zorgt voor een nieuwe aanpak van de klantendienst, worden IT-afdelingen steeds vaker beïnvloed door hun gebruikers. Veel bedrijven proberen de gebruikerservaring te verbeteren en de productiviteit te verhogen door het IT-beleid van het bedrijf af te stemmen op werknemers die hun eigen productiviteitsmiddelen, zoals smartphones en tablets, meebrengen naar de werkplek. Bedrijven doen een beroep op experts om de mobiele werknemers van vandaag te helpen uitrusten met cloudgebaseerde toepassingen die even veilig en betrouwbaar functioneren op draagbare toestellen en geïntegreerd zijn met traditionele desktoptoepassingen. Bedrijfstoepassingen zullen ook op steeds grotere schaal beschikbaar worden via zakelijke appstores, net zoals ze dat zijn op de consumentenmarkt.

dere overheidsvoorschriften, zal de nood om voluit voordeel te halen uit bedrijfskansen de interesse doen stijgen voor een zorgvuldige, allesomvattende beveiligingsaanpak. Bedrijven en overheden zullen op een andere manier omgaan met hun uitgestrekt netwerk van partners. Ze zullen meer en meer zaken doen met diegene die een veelomvattende, jarenlange en op standaarden gebaseerde beveiligingsaanpak kunnen aantonen.

10

Energiebesparingen zorgen voor zakelijke en maatschappelijke voordelen Energie-efficiënte, in het bijzonder een reductie van de CO2-uitstoot, zal voor vele bedrijven een belangrijke doelstelling zijn. Net op tijd. In 2012 zullen bedrijven voordeel halen uit de publiekprivate samenwerkingsverbanden door te investeren in alles gaande van efficiëntere verlichting tot energiezuinige verwarmingsventilatie en airconditioningssystemen, en het installeren van energiezuinige technologieën. Ze zullen ook flexibele computingmodellen onder de loep nemen die on-demand capaciteit bieden voor piekbelastingen en de stroomvoorziening reduceren zodra het gebruik terugloopt.

8

M2M2P – Machine-to-Machine-to-People Communicatie van machine tot machine zal de manier veranderen waarop mensen hun wereld beheren – of het nu gaat om energieverbruik, productinventarisatie of kritische bedrijfsactiva en beheer van het wagenpark. Toch zal het menselijke aspect – de mens – een belangrijke rol spelen in het gebruik van digitale kennis, wat innovatie zal stimuleren en tot belangrijke nieuwigheden zal leiden. Bijvoorbeeld, terwijl draagbare monitors mogelijk 24/7 een oogje houden op de vitale tekens van een patiënt, zullen zorgverleners die informatie uiteindelijk gebruiken om patiënten te onderzoeken en te behandelen.

9

Compliance wordt steeds commerciëler Er zijn steeds meer aanwijzingen dat bedrijven die beveiligingsstandaarden naleven, zoals opgenomen in de Payment Card Industry (PCI), minder het slachtoffer zijn van gegevenslekken. Compliance zal dan ook een vereiste worden voor goed bestuur in 2012. Door de moeilijke economische omstandigheden en steeds dwingen-

86


HOEVENAARS is Area Vice ✒ FEDOR President bij Verizon Business.

Opinie

Door Ferdi van der Zwaag

Risico’s zakelijk USB-gebruik eenvoudig in te dammen Het risico van onveilig gebruik van USB-sticks wordt door het merendeel van de Nederlandse bedrijven danig onderschat. Hoeveel gevaar kan zo’n klein apparaatje nu eenmaal opleveren? Veel, blijkt uit recente cijfers. Toch is het voor ondernemingen mogelijk om met een aantal relatief simpele maatregelen deze risico’s te beheersen en zelfs uit te bannen.

A

llereerst de cijfers: hoe groot is het risico op onveilig USB-gebruik door bedrijven? Behoorlijk, zo blijkt uit recent onderzoek onder Nederlandse ict’ers, verricht door het Ponemon Institute in opdracht van Kingston Technology. In de afgelopen twee jaar zijn er binnen Nederlandse bedrijven gemiddeld 4,3 afzonderlijke incidenten per organisatie geweest waarbij er sprake was van het kwijtraken van USB’s met daarop vertrouwelijke en gevoelige bedrijfsinformatie. In totaal zijn de onderzochte bedrijven in deze periode 11.608 registraties kwijtgeraakt die betrekking hadden op klanten, medewerkers of consumenten. Het merendeel van deze verliezen (62 procent) werd veroorzaakt door onachtzaamheid van medewerkers. Van diefstal of doelbewuste fraude is in de meeste gevallen dus (gelukkig) geen sprake. Toch kan het verlies van een USB-stick wel leiden tot fikse bedrijfsschade – zowel materieel als immaterieel – wanneer deze in verkeerde handen valt. Het Ponemon-onderzoek toont aan dat Nederlandse bedrijven onvoldoende maatregelen nemen om dit onveilige gebruik van USB’s tegen te gaan. Hierdoor is de kans groot dat zij het volgende slachtoffer worden van dataverlies door onkundig USB-gebruik. En dat ze daardoor een van die partijen zijn die in het nieuws komen omdat vertrouwelijke informatie letterlijk op straat ligt.

Voorkomen Het behoeft geen verdere uitleg dat Nederlandse bedrijven een groot risico lopen wanneer werknemers onzorgvuldig met USB’s blijven omgaan. En dat terwijl deze risico’s praktisch vrij eenvoudig te ondervangen zijn. Dat begint al bij de keuze welke hardware (USB-drives) en software (licentie) gebruikt worden. Belangrijk is daarbij om de juiste selectie van software en hardware te maken die compatibel met elkaar zijn. Op de lange termijn is het ook van belang dat de hardwareleverancier en licentieverstrekker de keuzes duurzaam ondersteunen. Bepaal daarnaast de betrouwbaarheid en integriteit van USB’s door ze

te onderwerpen aan bestaande veiligheidsstandaarden. Dit garandeert dat ze geen schadelijke codes bevatten. Bij de keuze voor de hardware is een device dat de informatie versleutelt het veiligst. Daarbij kan gekozen worden voor een FIPS- (Federal Information Processing Standards) gevalideerde USB. Het gebruik van FIPS2/3-gevalideerde USB’s heeft als bijkomend voordeel dat stakeholders weten dat hun data zo in veilige handen is. Minstens zo belangrijk als de keuze van de harden software, is het opstellen van gedragsregels waar werknemers zich aan dienen te houden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het beperken van het gebruik van USB’s tot exemplaren die door het bedrijf zelf zijn verschaft. Bovendien moeten bedrijven erop toezien dat de gedragsregels ook daadwerkelijk nageleefd worden. Met behulp van managementsoftware kan bijvoorbeeld gemonitord worden of dit gebeurt. Kortom, onveilig USB-gebruik is een groot risico voor bedrijven. Met het gebruik van de juiste hardware én met het opstellen van gedragsregels kunnen leidinggevenden dit risico grotendeels terugdringen. Daarbij dient de controle op het daadwerkelijk naleven van deze regels echter niet vergeten te worden, aangezien onachtzaamheid de nummer 1-oorzaak is voor het verlies van USB-data. Door het gebruik van USB’s te monitoren, zorgen bedrijven ervoor dat het risico op verlies van vertrouwelijke data nihil is. Het voorkomt tevens dat u voor de camera’s moet verschijnen om tekst en uitleg te geven over uitgelekte gegevens.

VAN DER ZWAAG is business✒ FERDI developmentmanager Nederland bij Kingston Technology

IT in the boardroom

87

FRANK PISTERS, DIRECTEUR ALGEMENE ZAKEN FLYNTH

Integratie van mens en systeem Accountants- en adviesorganisatie GIBO Groep gaat vanaf dit jaar samen met haar fusiepartner verder onder de naam Flynth. Frank Pisters (1961) is als directeur Algemene Zaken medeverantwoordelijk voor de IT-integratie van beide bedrijven. Dat komt volgens hem veelal neer op het maken van keuzes, zowel voor systemen als voor leveranciers. Door Hotze Zijlstra Fotografie Roelof Pot

88


IT in the boardroom

89

D

e combinatie van Flynth en het van oudsher grotere GIBO Groep levert door heel Nederland producten en diensten op het gebied van accountancy en advies. De pakweg 35.000 klanten kunnen er terecht voor jaarrekeningen, tussentijdse rapportages en uiteenlopende vormen van stuurinformatie – indien gewenst op basis van software as a service. Het bedrijf kenmerkt zich met circa 70 vestigingen en ruim 2.000 medewerkers door lokale betrokkenheid, in combinatie met de deskundigheid en backofficeondersteuning van een landelijke speler. De oude GIBO Groep heeft door de coöperatieve structuur van oudsher geen winstbejag, maar alles staat ten dienste van de klant. Dat is een belangrijke drijfveer om zo goed en efficiënt mogelijk te werken. Frank Pisters, in de nieuwe combinatie verantwoordelijk voor automatisering, is nog druk doende met de integratie. “Niet alleen op het gebied van e-mail en kantoorautomatisering is er eenheid gewenst, ook de financiële kernsystemen worden geïntegreerd. Diverse gebruikte applicaties komen overeen, maar er zijn ook grote verschillen. Dat betekent dat er keuzes gemaakt moeten worden.”

Domeinen

Kernapplicaties Naast de kantoorautomatisering heeft het nieuwe Flynth natuurlijk diverse kernapplicaties, onder meer voor het bedienen van de eindklanten. De integratie daarvan moet tijdens het gesprek nog goeddeels in gang worden gezet. Pisters: “Beide partners werken fiscaal met AFAS-software, al heeft men de pakketten wel verschillend ingericht. Naar de Belastingdienst leveren oud-GIBO Groep en oud-Flynth dezelfde output, maar in de rapporten voor de klanten zitten verschillen. Hier gaan we eenheid in aanbrengen, waarna we alles rondom AFAS naar één omgeving gaan overbrengen.” Verder speelt de vervanging van het pakket waarmee lonen en salarissen voor de klanten worden gedraaid. Dat was zowel bij GIBO Groep als bij Flynth Unit 4 Salaris, maar Flynth heeft vorig jaar tevens Loket.nl ingevoerd ter vervanging van dat pakket. Dat gaat nu bij GIBO Groep ook gebeuren. Waar GIBO Groep voor de eigen urenregistratie en facturering werkte met Navision, werkte oudFlynth met Allure. Hierover is inmiddels afgesproken dat oud-Flynth de urenverantwoording in Allure blijft doen. Vervolgens wordt dit gekoppeld aan Navision voor het financiële deel. “De belangrijkste nog te maken keuze is die voor ons financiële pakket, de kern van onze dienstverlening”, vervolgt de directeur. “Oud-GIBO Groep werkt nog met AccountView en oudFlynth met Navision, ondersteund met de nodige online pakketten.” Het is volgens Pisters best mogelijk dat de keuze uiteindelijk op een geheel andere oplossing valt. “De uiteindelijke beoordeling daarvan wordt geïnitieerd vanuit de ict-functie. Maar omdat de samenhang met wat wij hier ‘vaktechniek’ noemen vrij groot is, heeft de business ook een zware stem. Binnen vaktechniek komen accountancy en automatisering feitelijk samen. Uiteindelijk wordt alles hier dus in samenspraak besloten, waarbij de business in principe vóór gaat.”

Het is verschrikkelijk belangrijk dat je weet wat er om je heen gebeurt

Er zijn al belangrijke stappen gezet. “We hebben sinds januari één e-maildomein. Daarnaast is er een nieuwe active directory gebouwd”, aldus Pisters. “Oud-GIBO Groep beschikte over een tweetal datacenters, een active-active-omgeving met een vestiging in Lopik en in Nieuwegein. November vorig jaar is het datacenter van Flynth verhuisd naar Lopik, waarbij men gebruikmaakt van onze back-upomgeving. Dat moesten we voor elkaar hebben voor we konden starten met de e-mail, exchange-omgeving en active directory. Het komt uiteindelijk neer op een totaal nieuwe basis voor de kantoorautomatisering, dat is best een zwaar traject geweest.” Pisters en de zijnen hadden daar twee maanden de tijd voor, wat achteraf gezien best krap was. “Kleine gebruikersproblemen heb je met dit soort migraties altijd wel. We hebben alles gewoon goed gecommuniceerd en gezorgd dat de helpdesk voldoende bezet was. Onze eindklanten, dus de afnemers van onze dienstverlening, kregen bij eventuele kwesties uiteraard voorrang. De persoonlijke begeleiding van de medewerkers had overigens wel iets beter gekund; we zijn nu bezig met de uitrol van nieuwe werkprogramma’s

90

(de geautomatiseerde werkwijze en kwaliteitsborging bij de samenstelling van de jaarrekeningen, red.) en daarbij steken we hier meer energie in.”


Functioneel “We kiezen feitelijk altijd functioneel voor het beste en zorgen vervolgens dat het van de grond komt. Van AccountView wordt bijvoorbeeld gezegd dat het technisch gezien een ouderwets pakket is, dat binnen de server-based omgeving veel verkeer genereert. Functioneel gezien is het evenwel honderd procent goed. Met iets meer moeite en tegen wellicht iets ho-

IT in the boardroom

91

gere kosten, kun je een dergelijk pakket heel goed neerzetten. Zolang de meerwaarde voor de business, bijvoorbeeld in termen van efficiëntie, er maar tegenop weegt.” Pisters beaamt dat hij nog vooral spreekt vanuit de oude GIBO-praktijk. Bij oud-Flynth waren de structuur en de besluitvorming een tikkeltje anders, wat ten dele te maken heeft met de uiteenlopende aard en achtergrond van beide bedrijven. GIBO Groep is zoals gezegd op coöperatieve leest geschoeid. Flynth was daarentegen een maatschap. Inmiddels is alles ingepast in de structuur van oud-GIBO Groep. Voor wat betreft de IT-governance waren er geen al te grote verschillen.

Veranderingen De moeilijkheid waar Pisters momenteel voor staat, is dat de dienstverlening aan grote veranderingen onderhevig is. “Het op traditionele wijze boeken van facturen staat door het grootschalig digitaal inlezen en de vervolmaking van het scanboeken op de helling. Je moet er aan de ene kant in mee, en tegelijkertijd een keuze maken ten aanzien van de integratie. Dat is lastig en kost tijd, omdat beide organisaties, die zich op sommige punten verschillend hebben ontwikkeld, erin mee moeten.” Bovendien moet hij qua technologie een stap voorwaarts maken. De nieuwe webomgeving behelst zowel internet, intranet en een extranet als portal voor de klanten. Naast scanboeken kunnen klanten ermee digitaal factureren, managementrapportages opvragen, en het in XBRL-formaat aangifte doen bij de Belastingdienst. “Dat is binnen GIBO Groep en Flynth nog allemaal geënt op eigen backoffices. Je bent dus bezig om zowel mensen als systemen te integreren, terwijl je eigenlijk de meeste tijd en energie wilt stoppen in vernieuwing. Dat knelt nogal eens.” Het is voor een deel tevens een architectuurvraagstuk, waarbij Pisters en de zijnen in grote lijnen de roadmap van Microsoft volgen. “We hebben afgelopen december geïnvesteerd in de overstap naar Office 2010. Dan begin je met de vraag hoe je het gaat regelen met de licenties: kopen, huren of Office 365? Daarnaast heb je Google, en daarmee is Outlook misschien niet eens meer nodig. Maar het brengt wel integratievraagstukken met zich mee. Wij werken momenteel veel met standaardprogrammatuur en heel veel koppelt gewoon aan Microsoft. Punt. Je kunt wel andere dingen doen, maar je krijgt van niemand de garantie dat het werkt en integreert.” Vanuit oud-Flynth-ict is de vraag naar software as a service (SaaS) vrij groot, met name omdat dit vanuit het per-

Kleine gebruikersproblemen heb je met dit soort migraties altijd wel

92


IT & Communication Net als GIBO Groep heeft Flynth nog diverse telecomcontracten lopen. Zo zit oud-GIBO Groep sinds kort op de datalijnen van Vodafone, terwijl oud-Flynth nog zaken doet met een andere aanbieder. Dat moet straks allemaal naar één contract. De directeur is erg te spreken over de relatie met Vodafone: “De datalijnen tussen onze vestigingen en de twee datacenters in Nieuwegein en IJsselstein worden sinds december 2011 door hen geleverd. Ruim voor het aflopen van het oude contract zijn we begonnen met het opvragen van offertes. Uiteindelijk hebben de prijs en de geleverde technologie de doorslag gegeven, maar ook qua duidelijkheid scoorde Vodafone goed. GIBO Groep is een nuchtere organisatie, die op basis van concreet geuite wensen snel tot zaken wil komen. We hebben niets aan voorstellen die alle kanten op vliegen.” Pisters was met de afname van de USB-modems voor snel mobiel internet al klant van het telecombedrijf. Met de uitrol van de datalijnen schoof Vodafone evenwel een stuk dichter naar de kernprocessen. Het technische beheer werd daarbij uitbesteed. “We beschikken wel over tooling om het netwerk zelf te monitoren, waardoor we inzicht houden en indien nodig zaken kunnen oplossen. Bij een groter probleem bellen we met Vodafone, waarna het standaard incidentproces in werking treedt.”

Voice over IP Het nieuwe datanetwerk maakte tevens de uitrol van voice over IP (VoIP) mogelijk. “Het mooie is dat dit kon met het behoud van de bestaande telefooncentrales”, vervolgt Pisters, die eraan toevoegt hiermee flinke besparingen te realiseren. “Alleen al als het gaat om de datalijnen liggen de kosten pakweg 10.000 euro per maand lager. De VoIP-uitrol houdt in dat de vaste telefonie de deur uit kan worden gedaan, wat eveneens zo’n 10.000 euro scheelt. De combinatie van diensten levert hiermee een totale besparing op van ongeveer 40 procent.” De directeur heeft daarnaast nog offertes liggen voor mobiele telefonie en dito internet. De keuze is evenwel nog niet gemaakt. “Binnen de nieuwe combinatie hebben we pakweg 800 mobiele aansluitingen. Bij een dergelijke complexiteit aan abonnementen en facturen wil je op telefoonnummerniveau kunnen zien wat het gebruik is, en desgewenst kunnen blokkeren of sturen. Expertise op dit gebied bij de leverancier zal een belangrijk beslispunt zijn.” Frank Pisters is tevens van plan om op termijn de vaste en mobiele telefonie te integreren. Binnen dergelijke abonnementen betaalt de klant voor elke aansluiting eenzelfde vast bedrag per periode. “Vodafone, maar ook KPN, worden hier als leverancier beslist in meegenomen”, stelt hij tot slot. “Waarbij niet alleen prijs en kwaliteit van hun dienstverlening bepalend is, maar zeker ook transparantie, duidelijkheid en de snelheid van schakelen bij problemen of inzet van nieuwe diensten.”

De belangrijkste uitdagingen zijn vooralsnog het goed runnen van alle projecten en tegelijkertijd de business gaande houden. Pisters: “De integratie van systemen en de keuze van een standaardplatform zijn lastige kwesties, maar het creëren van draagvlak bij beide organisatie is nog moeilijker. Dat kost massa’s overleg en dus ook tijd.”

Partners

spectief van beheer veel voordelen met zich meebrengt. Nadelen zijn evenwel de performance en onvoldoende duidelijkheid over de locatie van de data. “Het lastige is dat je organisaties van onze grootte niet kunt testen op dit soort dingen. Bovendien weet je niet wat er gebeurt wanneer zo’n SaaS-leverancier failliet gaat.”

Buitenwereld Zowel de IT als de businesses in de regio’s hebben evenwel een open oog voor de trends in de buitenwereld. “Toen we een jaar of vijf geleden met online boekhouden begonnen, hadden we enige tijd twee pakketten – één voor de klant en één intern – en dus ook twee administraties draaien. Door de klant toegang te geven tot onze eigen omgeving, hadden we één administratie voor iedereen. Hoewel wij er wel mee bezig waren, kwam de vraag vooral vanuit de business. Bij de ontwikkelingen rondom scanboeken speelt precies hetzelfde: we volgen de ontwikkelingen en moeten samen het moment bepalen waarop we overgaan. Het mag niet te vroeg, maar ook niet te laat.”

De nieuwe Flynth-organisatie werkt vanzelfsprekend met verschillende leveranciers die afzonderlijke delen van een totaaloplossing leveren. Om te voorkomen dat ze elkaar bij storingen of andere problemen in de haren zitten, heeft men SLA-afspraken gemaakt die over de totale keten lopen. “Denk daarbij aan onze eigen IT-afdeling, de beheerder van de infrastructuur en de leverancier van de applicaties. Bij een gebrekkige performance van het boekhoudprogramma zijn de diverse leveranciers samen gaan kijken wat er precies gebeurde binnen het samenspel van Citrix-omgeving, de opslag, en de applicatie in de backoffice. Uiteindelijk is het programma herschreven voor Citrix en dus weggehaald uit de backofficeomgeving. Probleem opgelost.” Volgens de Flynth-directeur is het zowel bij de dagelijkse operatie, veranderingen als bij andere uitdagingen zaak dat je als IT-verantwoordelijke goed luistert. Zowel naar de business als naar de eindgebruikers. “Het is verschrikkelijk belangrijk dat je weet wat er om je heen gebeurt.” Verder probeert hij alles zo eenvoudig mogelijk te houden. “Door deskundigen wordt vaak ingewikkeld gedaan over architectuur. Maar zodra je je erin gaat verdiepen, dan blijkt dat het niets meer is dan het goed op elkaar afstemmen van applicaties, zodat alles met elkaar communiceert. Dat is binnen onze organisatie vanzelfsprekend.” Frank Pisters heeft ten aanzien van de leveranciers echter wel een belangrijk punt van irritatie: “We hebben de afgelopen maanden echt keihard gewerkt aan de integratie; de schouders eronder en gaan. Wij willen daarbij projecten het liefst pragmatisch uitvoeren: vastleggen wat nodig is, maar meer ook niet. Je wordt namelijk niet goed van al die methoden. Leveranciers nemen in begrotingen met betrekking tot projecten altijd heel veel uren voor hun projectleiders op. Dat accepteren we dus niet. Projectleiders moeten kennis van zaken hebben en niet continu aan anderen moeten vragen wat er zoal gebeurt, puur om dit vervolgens te kunnen noteren. Dat is een groeiende bron van onvrede.”

IT in the boardroom

93

18+19 june 2012:

The Outsourcing Days.com 2012 PrevIOuSly kNOwN aS:

ANNUAL CONFERENCE FOR SOURCING PROFESSIONALS

June 21st , 2011

by Platform Outsource Nederland

by ICT Media

Platform Outsourcing Nederland (PON) en uitgeverij ICT Media hebben besloten samen te werken. Hun beider congressen op het gebied van outsourcing worden voortaan onder één dak en één noemer georganiseerd. Het Outsourcing Congres (HOC) van PON en het Jaarcongres Strategic Sourcing van ICT Media vormen samen een tweedaags evenement, onder de naam ‘The Outsourcing Days’. Dit grootschalige congres vindt voor het eerst plaats op 18 & 19 juni 2012.

Met The Outsourcing Days komt een platform tot stand waar sourcing professionals van zowel de vraag- als de aanbodzijde van de markt, alsmede adviseurs, kennis delen, ervaringen uitwisselen en de laatste trends op het gebied van sourcing tot zich nemen. The Outsourcing Days vormen het belangrijkste jaarlijkse ijkpunt voor de sourcingindustrie! www.outsourcingdays.com

Column

Door Eric Vroon Fotografie Roelof Pot

Voor de liefhebbers van onbesneden Nederlands In het kader van het thema van deze editie van CIO Magazine wil ik het eens met u hebben over taal. Op het moment dat ik dit schrijf, is er sprake van protesten tegen bezuinigingen in het onderwijs. Zojuist beweerde een demonstrerende leerkracht, op Radio 1, dat de regering iets ‘tussen de oren moest knopen’. Ik weet niet wat de regering op deze vreemde manier moest onthouden, ik was te geschokt om dit tot me te nemen. Zo’n luilebol moet kinderen taalonderwijs geven. De haren schieten je te berge bij het idee. Zo wordt zuiver taalgebruik op den duur met een lantaarntje wel heel ver te zoeken als de spreekwoordelijke spijkers in een glas water. Toegegeven: tot in de hoogste heren verknipt en verhaspelt men uitdrukkingen door elkaar heen, maar juist in het onderwijs zou men beter moeten weten van de hoed en de randverschijnselen. Helaas zijn er jammer genoeg diverse tientallen taalwetenschappers van mening toegedaan dat taal een levend ding is en zich dus ontwikkelt, maar zo strandt het schip met zure appelen ten halve gekeerd. Als dit zo continueert, zal binnen een oogwenk van tijd ‘Ik hier gemaakt hebben goed schoon’ worden afgestempeld als correct gebruik van de moedertaal die wij in dit land spreken. Dat zal liefhebbers van onbesneden Nederlands als een schrijnende doorn in het oog springen.

Zuiver taalgebruik wordt op den duur met een lantaarntje wel heel ver te zoeken Beseft men zich wel hoeveel mensen zich irriteren aan taalgebruik waar bonte honden geen zuivere koffie van lusten? Nee, mensen, het is vijf voor twaalf op de klok van Richter. We moeten terug naar de oude wortels van weleer. Het water staat ons tot aan de spuigaten. Neem het culinaire restaurantgebeuren in Nederland. Op menukaarten word je om de oren gegooid met buitenlands van over de maximale grens van het toelaatbare. Vraag eens om een gewone biefstuk en men kijkt je aan als een donderslag in Keulen en Aken. Aan de muur reproducties van het nerveuze geklieder dat al zoveel musea’s tot verslaafde junk aan de bedelstaf van de subsidiekraan heeft gebracht. Dat is natuurlijk een individuele kwestie van persoonlijke smaak. Zelf vind ik een schilder zoals bijvoorbeeld Van Gogh al op het randje. Waarom schilderde hij niet gewoon wat hij zag, in plaats van dat kunstzinnige, artistieke gedoe met die puntjes? Zonnebloemen in Frankrijk, wat een onzin. Was er iets mis met de Nederlandse, winterse schaatstaferelen van Hendrick Ido Ambacht? Of was het Avercamp, nou ja, het valt niet mee om de gelijke tred op kunstgebied bij te benen. Daarom zeg ik ook altijd: schoenmaker, hou je bij wat men leest.

ERIC VROON ([email protected]) is tekstschrijver en communicatieadviseur.

IT in the boardroom

95

digit

Nieuwe iPad

*

Apple introduceerde onlangs de nieuwe iPad, de derde generatie van dit mobiele apparaat, met een nieuwe Retinadisplay, een nieuwe A5X-chip met quad-core grafische processor en een 5-megapixel iSight-camera met geavanceerde optische technologie voor het maken van foto’s en HD-video-opnamen. Met de iPad WiFi en 4G kan overal ter wereld een snelle netwerkverbinding worden gemaakt, terwijl de batterij nog altijd een gebruiksduur van 10 uur heeft en het apparaat ongelooflijk dun en licht is. “De nieuwe iPad herdefinieert het apparaat dat Apple minder dan twee jaar geleden heeft ontwikkeld en biedt mensen de indrukwekkendste ervaring die ze ooit met technologie hebben gehad”, aldus Philip Schiller, senior vicepresident Worldwide Product Marketing van Apple. “Het display van de nieuwe iPad heeft een resolutie van 3,1 miljoen pixels – de hoogste resolutie die ooit op een mobiel apparaat is gebruikt – voor haarscherpe tekst en ongelooflijk gedetailleerde foto’s en video’s.” Omdat de kleurverzadiging met 44 procent is vergroot, zien kleuren er op de nieuwe iPad rijker, dieper en levendiger uit. Films kunnen met volledige 1080p HD-resolutie worden bekeken.

Dubbelsims innovatie

*

Alcatel presenteert de One Touch 918D met Android 2.3. Deze nieuwe smartphone is voorzien van een zogenoemde dual-simtechnologie, waarbij twee verschillende simkaarten naast elkaar kunnen worden gebruikt en de gebruiker telefoontjes en berichten van beide simkaarten kan sturen en ontvangen. Met zijn 3,2-inch capacitive touchscreen wordt zowel het bekijken van foto’s en video’s als het browsen op internet met 3G+-, Bluetooth 4.0- en WiFi-verbinding een peulenschil. De 3,2-megapixel-camera maakt scherpe foto’s en video’s die eenvoudig zijn te delen. Facebook, Twitter en Palringo Instant Messaging zijn al geïnstalleerd. Het interne geheugen van 150 MB kan met een MicroSD-kaart worden uitgebreid tot liefst 32 GB. Met de MP3-speler en FM RDS-radio is het mogelijk overal en altijd naar muziek te luisteren. Met de geïntegreerde A-GPS-applicatie is altijd de juiste route binnen handbereik. De accu gaat in stand-bymodus ruim 400 uur mee. Het toestel is simlockvrij verkrijgbaar vanaf een kleine 100 euro.

96


Hemels werken

*

De nieuwe Philips LightFramemonitor is precies wat we nodig hebben voor een zonnig lentegevoel. Het blauwe licht dat door de schermrand wordt afgegeven is bewezen werkzaam tegen vermoeide ogen. Ook verbetert het de concentratie en stimuleert het een algeheel welzijnsgevoel. Met zijn tweekleurige glansafwerking – een

Precieze geluidservaring

*

De BeoLab 12 is de eerste muurluidspreker van Bang & Olufsen die is ontwikkeld voor video- en surroundopstellingen. De luidsprekers worden vlak tegen de muur geplaatst en bevatten onder meer de acoustic lens technology van B&O. Deze technologie verspreidt hoge frequenties horizontaal in een hoek van 180 graden waardoor de luisteraar overal kan genieten van een optimale luisterervaring. Het driedimensionale golfontwerp creëert een discrete en gestroomlijnde vorm. De

Krachtadapter

*

De zogeheten AbsolutePowerlaptop-, telefoon en tabletoplader van Kensington behoort tot de kleinste, lichtste en krachtigste in zijn klasse. Het apparaat levert 100 Watt vermogen aan een notebook en kan tegelijkertijd twee extra USB-apparaten opladen. De bijgeleverde set verloopstekkers maakt deze adapter geschikt voor gebruik met vrijwel alle merken laptops. De ingebouwde beveiliging tegen

indigo rand aan de voorzijde en zwart aan de achterkant – vormt de Philips Modadesignmonitor qua uiterlijk een welkome aanvulling voor elke woning of kantoor. De nieuwe Philips-monitor is ontwikkeld voor mensen die uren achtereen naar hun scherm kijken, en is omgeven door diodes die blauw licht afgeven op een specifieke golflengte waarvan het bewezen is dat het vermoeide ogen tegengaat – zodat gebruikers zelfs tijdens marathon-monitorsessies

compacte afmetingen doen geen afbreuk aan de prestaties. Het systeem benut elke millimeter van de eenheid om een heldere en precieze geluidservaring te brengen. De luidspreker heeft een ¾-inch akoestische lens voor de hoge tonen, een 2-inch middentoneneenheid en twee 6,5-inch platte CosCone-woofers voor de lage frequenties die naar de muur zijn gericht. De 2-inch luidspreker uit aluminium geeft een precies geluid dat samengaat met het geluid van de akoestische lens. De BeoLab 12 omvat Bang & Olufsens eigen ICEpower klasse D-versterkertechnologie. Verkoopadvies prijs inclusief muurbeugel is 4.230 euro.

overspanning, kortsluiting en overstroom in alle AbsolutePower-laders beschermt kostbare aangesloten apparaten tegen fluctuaties in het stroomnet. Alle opladers in het AbsolutePower-assortiment zijn geschikt voor het opladen van vrijwel alle mobiele apparatuur, met een verstelbare poweroutput tussen 16V en 19V. De laders zijn krasvrij, hittebestendig, compact en lichtgewicht genoeg voor in de laptoptas of koffer, waardoor ze ook ideaal zijn voor op reis. De adviesprijs is een kleine 100 euro.

of op de donkerste dagen energiek blijven. Dit effect wordt versterkt door de witte LED-technologie van de LightFrame, die voor een superieure kleurweergave en consistente helderheid zorgt. De Philips LightFrame Moda is beschikbaar in de grotere elektronicawinkels tegen de aanbevolen verkoopprijs van iets meer dan 300 euro.

cIo of The Year award

TImmIes

TommIes

Pole position for sourcing and it IT is tegenwoordig voor bijna alle organisaties van strategisch belang. Informatie is immers een key asset. Ditzelfde geldt voor strategic sourcing: excelleren waar het kan, uitbesteden waar het moet! Het is de missie van ICT Media, uitgever van CIO Magazine, Outsource Magazine en Tijdschrift IT Management, om de positie van IT-executives en sourcingmanagers hiermee in overeenstemming te brengen. Ze horen thuis in de boardroom. Jaarlijks brengt ICT Media daarom de sterspelers in sourcing en IT voor het voetlicht. Zij zijn de winnaars van de CIO of the Year Award, de IT Project of the Year Award, de TIMMIES (The Innovation Manager Awards) en de TOMMIES (The Outsource Manager Awards). De CIO of the Year Award heeft tot doel bekendheid te geven aan de best presterende CIO in dat jaar. Deze Award is gebaseerd op een doortimmers en objectief juryproces. De procedure en criteria zijn ontwikkeld in de afgelopen vier jaar, samen met het CIO Platform Nederland, CIO Magazine en de

organisaties The Boston Consulting Group, Qhuba en Echt Ontwikkeling. De IT Project of the Year Award heeft tot doel het best presterende IT-project in een bepaald jaar te onderscheiden. De IT Project of the Year Award is gebaseerd op specifieke criteria – innovatie en klantgerichtheid staan centraal - en een goed gefundeerd juryproces. Tijdens de CIO Diner Show vindt jaarlijks de uitreiking van de TIMMIES plaats. De TIMMIES zijn de Innovation Awards voor de Meest Innovatieve CIO, de Meest Innovatieve Organisatie en de Meest Innovatieve Vendor. Tijdens de Outsource Magazine Diner Show vindt jaarlijks de uitreiking van de TOMMIES plaats. De TOMMIES zijn The Outsource Manager Awards voor de inspirerendste sourcingmanager, de succesvolst uitbestedende organisatie en de meest innovatieve outsourcing vendor. ICT Media brengt sourcing en IT in een kansrijke ‘pole position’!

IT ProjecT of The Year

HIGH-PERFORMANCE

Blijf Big Data de baas. SAS® High Performance Analytics vereenvoudigt de analyse van enorme hoeveelheden gegevens en stelt u in staat complexe bedrijfsproblemen snel te lijf te gaan. Nu beschikt u in minuten of slechts seconden over informatie en inzichten waar u eerder nog dagen voor nodig had. Met SAS blijft u Big Data de baas.

sas.com/bigdata

hét rapport over de aanpak van Big Data

SAS en alle andere SAS Institute Inc. producten- of dienstennamen zijn geregistreerde handelsmerken of handelsmerken van SAS Institute Inc. in de Verenigde Staten van Amerika en andere landen. ® geeft een registratie in de Verenigde Staten van Amerika aan. Andere merken en productnamen zijn handelsmerken van de respectievelijke bedrijven. Auteursrecht © SAS Institute Inc. alle rechten voorbehouden. SAS Institute B.V., Postbus 3053, 1270 EB Huizen. S83365US.0212

Goud uit de. Rogier Jacobs. IT & Communication. (Provimi) Frank Pisters (Flynth) Integratie van mens en systeem Communicatief leiderschap:

Recommend Documents