Google aast op mobiel internet

B+P=100% Projecten slagen 100%, zoals het hoort

Ga op zeker, ga voor B+P www.benp.nl 2 1

n o v e m b e r

•

2 0 0 7

n u m m e r

1 4

•

j a a r g a n g

1

•

w w w . i t - e x e c u t i v e . n l

Google aast op mobiel internet

IN HET NIEUWS COGNOS NAAR IBM Alle beursgenoteerde specialisten in business intelligence zĳn in korte tĳd opgekocht door softwarereuzen nu IBM een bod van 5 miljard dollar op het Canadese Cognos heeft gedaan. Grote leveranciers doen BI erbĳ. p. 4

MANAGEMENT HOUD LEVERANCIERS BĲ Selectie en contractering van leveranciers krĳgt veel meer aandacht dan controle van de prestaties als zĳ eenmaal binnen zĳn. Dat is niet meer van deze tĳd, nu de rol van leveranciers veel belangrĳker is geworden. p. 12

TECHNOLOGIE ROBECO VIRTUALISEERT SERVERS Een jaar geleden verhuisde Robeco zĳn rekencentrum van Rotterdam naar een datacentrum van de Rabobank. Door de systemen eerst grootschalig te virtualiseren, konden de risico’s van deze adreswĳziging klein gehouden worden. p. 24 Het concern dat op het vaste internet heer en meester is wil met het open source besturingssysteem Android een relevante plek veroveren op de markt voor mobiele telefoons.

L

ange tijd ging het gerucht dat Google net als Apple een eigen mobiele telefoon uit zou brengen. Het is het open source

besturingssysteem Android geworden dat Google samen met ruim dertig andere partijen in de Open Handset Alliance uit wil gaan bouwen en uitbrengen op nieuwe telefoons. Onder de deelnemers zitten niet de minste bedrijven. Grote aanbieders als T-Mobile, Telecom Italia en NTT DoCoMo doen mee. Verder hebben deelnemende fabrikan-

Goede bedrijfssoftware

is onzichtbaar Werkt vanzelfsprekend. Zoals de bedrijfssoftware van IBS. Onzichtbaar om mee te werken. Maar wel zichtbaar in uw resultaten.

Noem uw meest zichtbare it PijNPuNt

oP www.ibs.Nl

eN wiN eeN iPod 54x40_IT_Executive.indd 1

14-09-2007 13:45:37

ten HTC, Samsung, LG en Motorola aangekondigd uit te zullen komen met Androidtoestellen. Eind 2008 moeten de eerste apparaten op de markt verschijnen. Uiteindelijk moeten dat duizenden verschillende modellen worden met een snelle ontsluiting van internet waar Google om bekend staat. p. 8

MENS & WERK PSEUDO GRIEP SLAAT TOE Het griepvirus krĳgt ten onrechte de schuld van menig personeelstekort, ontdekte de NationaleVacaturebank.nl na onderzoek. Een vĳfde van de werknemers neemt wel eens een dagje vrĳ door zich ten onrechte af te melden met griep. p. 34

REDACTIONEEL

INHOUD

IN HET NIEUWS 4-11 5 7 9 11

Mobiel internet 2.0

Duurzaam kostenbeheer met Kyocera

H

ebt u wel eens een TCO (Total Costs of Ownership) onderzoek gedaan naar uw huidige kantoorapparatuur? En hebt u daarbij echt rekening gehouden met alle directe en indirecte kosten? In de jaren 80 is het TCO concept door een bekend Amerikaans onderzoeksbureau geïntroduceerd. Met als doel inzicht te verschaffen in de werkelijke kosten van ICT apparatuur. De tot op dat moment geldende kostprijsberekeningen konden niet meer als module dienen voor de ICT omdat de aanschaf van hard- en software slechts een klein deel van de totale kosten uitmaken. Voor een TCO onderzoek is een betrouwbare partner nodig. Kyocera is die partner. Voor alle onderdelen van het onderzoek is Kyocera de partner die u de juiste informatie verschaft. De juiste cijfers en de juiste insteek om tot een goed onderbouwd eindresultaat te komen.

Het zal u niet verrassen als wij beweren dat dit eindresultaat een stuk voordeliger zal uitkomen dan dat van uw huidige printpark. Dit komt omdat onze apparatuur over een aantal componenten beschikt die in positieve zin van grote invloed zijn op deze uitkomst: De unieke Kyocera ECOSYS-technologie! Met de door ons ontwikkelde longlife componenten bespaart u op de tonerkosten en reduceert u de hoeveelheid afvalmateriaal. U vervangt namelijk alleen maar de tonerbox en niet de hele cartridge. Een financieel winstpunt, maar ook van belang nu we in toenemende mate gaan beseffen dat we zorg moeten dragen voor een schoner milieu. Een ander component wat daarmee samenhangt en ook TCO verlagend werkt, is het energieverbruik van de Kyocera printers. Onderzoek heeft aangetoond dat een energiebesparing tot wel 40% mogelijk is. Maar, er valt kostentechnisch ook te besparen op het beheer van uw apparatuur. Wij vertellen u graag alles over onze KX-printerdriver. En vraag dan ook eens naar KYOcount, een tijdbesparende beheerstool. Over de printers en multifunctionals van Kyocera is nog veel meer te vertellen. Wij doen dat graag. En wij helpen u ook graag om op basis van een TCO onderzoek een weloverwogenbeslissing te nemen bij de aanschaf van uw nieuwe afdruksysteem. Wedden dat u bij KYOCERA uitkomt.

Zo op het eerste gezicht lĳkt de aankondiging van Google om serieus werk te gaan maken van zĳn positie op mobiel internet goed nieuws. Zeker voor gebruikers als je kĳkt naar de ontsluiting van informatie die Google op het vaste internet heeft weten te realiseren. Op een klein scherm en dito’s toetsen zal dit alleen een flinke uitdaging geven. Mensen die nu al mobiel internet op hun smartphone hebben weten als geen ander dat de waarde ervan beperkt is. Zomaar uren surfen als achter een normale pc dat zal het waarschĳnlĳk nooit worden. Als je gedetailleerd naar Google’s plannen met Android kĳkt dan zie je een duidelĳk afwĳkende aanpak van de bestaande spelers. De huidige besturingssystemen voor telefoons of die nu van Symbian, Microsoft Mobile of een Linux-makelĳ is, hebben allemaal een softwarekern die niet aanpasbaar is. Dit maakt dat de belangrĳkste apparaatfuncties bĳ voorbaat vaststaan. Telecomaanbieders en eindgebruikers kunnen alleen met de aanvullende software op de telefoons aan de slag. In het open source Android worden het startscherm, de belfunctionaliteit en de lĳst met contacten wel aanpasbaar. Dat stelt hoge eisen aan de programmeurs die ook de hardware op hun duimpje moeten kennen, maar mensen krĳgen ook de vrĳheid om die telefoonfuncties te verrĳken met dynamische informatie van internet of om andere slimme designaanpassingen uit te werken. Wat denk je van een widget in je startscherm die kort aangeeft wat voor weer het wordt? En is het ook niet handig om in de lĳst met telefoonnummers adresgegevens te zien van een restaurant om de hoek als je in een vreemde stad een eetgelegenheid zoekt. Als je kĳkt naar de huidige web 2.0 trend zie je dat eindgebruikers op portals hun eigen interface, gadgets en informatie willen organiseren. Als Google deze flexibiliteit op een gebruiksvriendelĳke manier in de telefoon weet te krĳgen, dan krĳgt mobiel internet een eigen gezicht en nieuwe onvermoede mogelĳkheden. Lang niet iedereen is er trouwens van overtuigd dat het succes van Google bĳ voorkeur vaststaat. Wat dat betreft zĳn de laatdunkende opmerking van Microsoft-ceo Steve Ballmer dat Android niet meer is dan wat zinnetjes op papier typerend. Ook Symbian ceo Nigel Clifford heeft Android en de Open Handset Alliance gewoon een van de zovele Linux-initiatieven genoemd. Deze heren waren wel zo vrĳ bĳ deze opmerkingen de marktmacht van Google buiten beschouwing te laten, want die liegt er natuurlĳk niet om.

Nieuwsoverzicht Weekmakers Trends en feiten Wannahave Column Dominique Deckmyn

MANAGEMENT 12 14 15 16

18 19 22 23

Hoe presteren mijn leveranciers Management Kort 1 Column Charles Groenhuijsen Stappenplan voor SOx applicatiecontrols Management Kort 2 Waarde it-bezittingen onduidelijk Management kort 3 Column George Ataya

TECHNOLOGIE 24

26 27 29 30 31

Virtualisatie niet een optie maar een must Hoe Altiris opging in het grote Symantec Column Ron Tolido Salesforce.com domineert Europese ‘on demand’ crm-markt Duurzaam beleid heeft tijd nodig Column IT&Recht Peter van Schelven

FORUM 33 33

Lezersreacties Agenda

MENS&WERK 34 35 36 37

Nieuws arbeidsmarkt Banencaroussel Portret van een it-manager Column René Diekstra

ESCAPE 38 38

Nerdville Colofon

ADVERTEERDERSINDEX 01 40 01 08 02 34 20-21 39 10 06

B+P systems BBeyond IBS IMF/ IT Executive Opleidingen Kyocera Match 4 MediaPlaza Oracle Quadia Web TV XS4all

Sytse van der Schaaf Adjunct-hoofdredacteur IT Executive KYOCERA MITA NEDERLAND B.V. / TEL +31 (0)20 58 77 200 / WWW.KYOCERAMITA.NL / KYOCERA MITA CORPORATION / WWW.KYOCERAMITA.COM

nr 14 • 21 november 2007

3

IN HET NIEUWS

WEEKMAKERS

MCAFEE KOOPT SCANALERT McAfee zal voor 51 miljoen dollar ScanAlert overnemen. Het in 2001 opgerichte ScanAlert controleert tegen betaling dagelĳks websites op beveiliging, en of bĳ e-handelapplicaties wel de laatste ‘patches’ zĳn geïnstalleerd. Websites die gebruik maken van de diensten van ScanAlert kunnen een Hacker Safe-logo op de website verdienen, dat bedoeld is om het consumentenvertrouwen in websites te vergroten. ScanAlert zegt achtduizend klanten te hebben, met in totaal meer dan 75.000 websites. McAfee wil ScanAlert integreren in de Web Security Group, die McAfee’s SiteAdvisor ontwikkelt. Vorige maand nam McAfee nog het Nederlandse SafeBoot over.

DELL NEEMT EQUALLOGIC OVER Dell gaat voor 1,4 miljard dollar EqualLogic overnemen. EqualLogic verkoopt iScsi opslagproducten, die zĳn geoptimaliseerd voor virtualisatie. Dell hoopt met de producten van EqualLogic een grotere rol te kunnen spelen als het gaat om het vereenvoudigen en virtualiseren van het datacenter. De overname is goedgekeurd door de directies van de beide bedrĳven en moet nog door de overheid worden goedgekeurd.

KROES KĲKT NAAR DOUBLECLICK Eurocommissaris voor mededinging Kroes start een onderzoek naar de voorgenomen overname van onlineadvertentiebemiddelaar DoubleClick door Google. De EU wil uiterlĳk op 2 april met een uitspraak komen. Ook de Amerikaanse en Australische autoriteiten onderzoeken de aankoop die bĳ concurrenten Yahoo, AOL en Microsoft op veel kritiek stuitte.

LIVE UIT BÈTA Microsoft heeft haar Windows Livediensten en applicaties officieel uit de bèta-fase gehaald, en maakt zich nu op voor een marketingoffensief voor deze online diensten. De diensten moeten Microsoft via advertenties geld opleveren, volgens analisten een stap om Google bĳ te kunnen blĳven. Het Live-aanbod bestaat uit online diensten zoals Live Hotmail, en applicaties die op de pc moeten worden geïnstalleerd, zoals Live Messenger en Live Photo Gallery.

4

Cognos naar IBM

Vergeet de database van Oracle niet Begin november haalde Oracle het doek van zĳn nieuwe database 11G voor een Nederlands publiek in de Heineken Music Hall. Oracle vice-president technology voor de Emea-regio Andrew Sutherland beantwoordde drie vragen van IT Executive.

A

ls ik het nieuws volg dan zijn applicaties en middleware tegenwoordig belangrijker voor Oracle dan de database waar het bedrijf mee begon. Zie ik dat verkeerd? “Jij verwijst misschien naar het bod op middleware-vendor Bea Systems dat net afgeketst is. Ook al is Oracle de laatste jaren meestal in het nieuws vanwege dit soort overnames, de database is nog steeds een cruciaal product voor Oracle. Het aandeel in de omzet slinkt, maar als je kijkt hoe Oracle zijn concurrentievoordeel ten opzichte van Microsoft en IBM realiseert dan is 11g van levensbelang.” Waarom zouden afnemers op de nieuwe versie van de database overstappen? “Ook al is de Oracle database 30 jaar oud, iedere nieuwe versie is toch sneller en kan grotere datavolumes aan. Daarnaast zijn de beheereigenschappen van 11g aanzienlijk verbeterd. Backups zijn gemakkelijker te

maken. Verder kan de workload van nieuwe database-applicaties op servers getest, opgenomen en geanalyseerd worden, voordat deze daadwerkelijk worden uitgerold. Ook zijn patches aan te brengen zonder dat de database uit de lucht moet. Andere verbeteringen zijn aangescherpte compressiealgoritmen en Oracle Total Recall, waarmee databasemutaties te analyseren zijn. Dat is handig voor bijvoorbeeld verplichte audit trails.”

naast steken de beheervoorzieningen van de Oracle-database met kop en schouders uit boven de concurrentie. De komst van open source databases zorgt alleen voor prijsdruk, een echt alternatief is het niet. Wie wil nu een database waarvan de softwarecode openbaar is? Het is rampzalig voor de integriteit van je informatie, omdat je nooit zeker weet welke versie of build is gebruikt.”

•

Op een database kun je je toch helemaal niet meer profileren tegenwoordig? “Microsoft en IBM zijn nu echt aan het rennen om de vernieuwingen in Oracle 11g bij te kunnen houden. Oracle heeft nu 47 procent van de databasemarkt in handen. Dat cijfer staat niet onder druk als ik potentiële klanten spreek. Bedrijven ontgroeien de SQL-server van Microsoft als je kijkt naar hun databasevolumes. Daar-

A

lle beurs genoteerde specialisten in business intelligence zijn in korte tijd opgekocht door softwarereuzen nu IBM een bod van 5 miljard dollar op het Canadese Cognos heeft gedaan. Oracle beet het spits af met de aankoop van Hyperion in februari, zijn tweede BI-aankoop na de overname van Siebel. SAP bood begin november 4,8 miljard euro voor Business Objects. Business intelligence wordt met deze consolidatieslag één van de onderdelen die grote leveranciers in de aanbieding hebben. Het is een stap verder in de trend om naast de database, de middleware ook een heel palet aan applicaties bij

één grote leverancier af te nemen. Dit heeft als voordeel dat er veel minder integratieproblemen zijn. Nadeel is dat afnemers nog afhankelijker worden van één aanbieder. Of bestaande eindgebruikers er met de overname veel mee op zullen schieten is de vraag. In de producten van de overgenomen bedrijven zal de komende tijd veel uitgaan naar de integratie met de systemen van het nieuwe moederbedrijf. Nieuwe functionaliteit komt waarschijnlijk op de tweede plaats. De kans is groot dat dit de overgebleven BI-specialisten als SAS Institute en Microstrategy geen windeieren zal leggen.

•

‘Roer in IT-onderwĳs moet om’ Om de instroom van studenten in het hoger informatica-onderwĳs in Nederland weer op peil te krĳgen moet er veel meer aandacht komen voor disciplines die de huidige offshoringstrend in IT zullen overleven. Alleen dan krĳgen jonge mensen weer een positief beeld van het vakgebied.

D

it zegt hoogleraar Daan Rijsenbrij die per december opstapt bij de Radboud Universiteit Nijmegen. Bij deze universiteit was hij sinds 2003 bijzondere hoogleraar ‘Digitale Architectuur’. Volgens Rijsenbrij moeten universiteiten en hogescholen idealiter it’ers leveren die fungeren als tolk tussen bedrijfskundigen en gebruikers aan de ene kant en informatica-ingenieurs aan de andere kant. In het ‘offshoring’-tijdperk wordt deze intermediaire rol nog belangrijker, omdat het aanbod van IT nr 14 • 21 november 2007

voor een groeiend aantal organisaties in het buitenland wordt aangekocht. Hij vindt dat er nu in het onderwijs teveel aandacht is voor software-ontwikkeling en theoretische informatica. Nu it-werkzaamheden in toenemende mate naar het buitenland verplaatst worden, krijgt het Informatica-onderwijs in Nederland een slechte naam. De Radboud Universiteit heft de bijzondere leerstoel it-architectuur op, omdat de instelling meer aandacht wil geven aan enterprise engineering en datamining. Volgens Automatiseringgids gaat ook voltijds hoogleraar Erik Proper die aan dezelfde instelling it-architectuur doceert per januari grotendeels bij Capgemini werken. Rijsenbrij gaat een adviespraktijk beginnen om de bestaande kloof tussen automatiseerders en opdrachtgevers te dichten. Daarnaast wil hij de menselijke maat in it-gebruik weer terugbrengen.

•

Nederlandse bezoeker IT Expo leest IT Executive. In het Franse Cannes drukte Gartner begin november it-managers op het hart om te anticiperen op slechtere tijden. Volgens hoofdonderzoeker Peter Sondergaard doen managers er goed aan om van een eventuele recessie uit te gaan. Een schaduwbegroting voor 2008 kan volgens hem geen kwaad. Of Nederlandse bezoekers dit advies ter harte moeten nemen is de vraag. De Nederlandse economie haalt dit jaar waarschijnlijk een groei van 3 procent. In het derde kwartaal kwam de groei uit op 4,1 procent.

HOUDT HET DAN NOOIT OP? …natuurlijk niet. ‘Houdt het dan nooit op’ is de laatste zin uit de film Zwartboek. De Carice van Houten van de it-sector zou dezelfde tekst kunnen uitspreken nu IBM 5 miljard dollar neerlegt voor Cognos. Want daarmee verdween de laatste zelfstandige hoofdrolspeler uit de business-intelligencemarkt. We laten dan het niet-beursgenoteerde SAS Institute even buiten beschouwing, want dat bedrijf blijft zelfstandig tot oprichter Jim Goodnight er genoeg van heeft. Soms lijken overnames een besmettelijke ziekte. Eerder lijfde Oracle Hyperion in, daarna deed Sap hetzelfde met Business Objects. En nu dus IBM. Sommige commentatoren voorspellen dat er nog maar enkele grote mondiale softwareondernemingen zullen overblijven. Maar die kennen hun geschiedenis niet. Deze overnamegolven zijn van alle tijden. Als een marktsegment volwassen en uitgekristalliseerd raakt begint de grote consolidatieslag. Maar gelijktijdig starten er dagelijks tientallen nieuwe softwarebedrijfjes. Zo was het en zo is het. CONFUSION? …rond de volgende generatie Oracle bedrijfsapplicaties. Na de overname van Peoplesoft en Siebel kondigde Oracle aan dat er vanaf 2008 een nieuwe geïntegreerde familie bedrijfsapplicaties onder de naam Fusion zou worden uitgebracht. Nu zijn softwareleveranciers notoir onbetrouwbaar als het om planningen gaat, en Oracle is geen uitzondering. Vorige week had topman Larry Ellison op de Oracle Open World (42.000 mensen!) dé mogelijkheid om belangrijke aankondigingen op dit vlak te doen, maar afgezien van enkele nieuwe verkoopondersteunende programmatjes die onder de Fusion-vlag worden uitgebracht, kwam het niet. We kunnen dus veilig concluderen dat er in 2008 geen nieuwe ERP-suite, geen nieuwe CRM-applicatie (opvolger van Siebel) en geen nieuwe HR-applicatie (opvolger van Peoplesoft) komt. Sterker nog: Oracle wil geen enkele prognose meer geven. Dat is maar beter ook, maar om nu die drie nieuwe tools voor verkopers als de start van de Fusion-uitrol te presenteren, is op zijn minst flauw. Van meer gewicht is dan nog de nakende introductie van de Fusion Middleware 11g die met enig geluk wel in 2008 zal uitkomen. Op Oracle World werd een betaversie getoond. VIRTUEEL DE BESTE? ... er komt in ieder geval meer competitie. De grote mode in het datacenter is ‘virtualisatie’. Was het tot voor kort stoer om zoveel mogelijk dozen op elkaar te stapelen, nu ben je het sukkeltje van de klas als je voor elke toepassing weer een nieuwe server het datacenter inrijdt. Al die servers staan namelijk een groot deel van de dag alleen maar hitte te produceren. Dankzij virtualisatiesoftware kun je diverse versies van een besturingssysteem als logische eenheden op één grote server te draaien. VMware is er groot mee geworden, maar andere grote software- en hardwarefabrikanten willen zelf een deel van de virtualisatiekoek. Op Oracle World kondigden zowel Oracle als Sun een eigen oplossing aan. Zowel Oracle VM als Sun’s xVM zijn afgeleid van de opensource Xen virtualisatiesoftware. Microsoft gaat ondertussen zijn virtualisatiesoftware volgend jaar min of meer gratis meeleveren met de nieuwe Windows serversoftware.


5

IN HET NIEUWS

TRENDS EN FEITEN

‘Pas op voor Microsoft’

Test het rampenplan

Opnieuw waarschuwt Becta, een Brits adviesorgaan voor educatieve omgevingen, voor Microsoft. Scholen moeten volgens Becta geen licentieovereenkomst met Microsoft afsluiten.

De meeste organisaties testen hun ‘disaster recovery’-plannen niet volledig, en onderzoeken niet hoe groot de kans op een noodsituatie is en wat de effecten ervan zĳn. Dat blĳkt uit een internationaal onderzoek van Symantec.

M

icrosoft zou er middels die overeenkomsten oneerlijke praktijken op na houden. De Becta heeft hiervoor een officiële klacht ingediend. Becta adviseert om in plaats van de meer gebruikelijke educatieve licentie, een eenmalige ‘perpetual licence’ te kopen, die tegen een eenmalige bedrag het ongelimiteerde gebruiksrecht geeft. Licenties waar ieder jaar een klein bedrag voor moet worden betaald zijn weliswaar goedkoper, maar volgens Becta vraagt Microsoft daarbij te betalen voor iedere aanwezige pc, onafhankelijk of daar nou Microsoft-software op draait of niet. Becta adviseerde eerder om te wachten met het inzetten van Vista.

•

H

oewel de plannen te weinig worden getest, heeft bijna de helft van de it-organisaties (48 procent) het rampenplan van hun bedrijf wel eens moeten uitvoeren. Door het niet te testen worden organisaties blootgesteld aan aanzienlijke risico’s. Daar komt nog eens bij dat bijna de helft van de rampenplantesten die wel worden uitgevoerd, mislukken. Falende technologie werd het meest genoemd als oorzaak van het mislukken van de test. Het onderzoek werd in juni en juli 2007 uitgevoerd onder it-managers in grote organisaties in de Verenigde Staten, elf Europese landen, het MiddenOosten en Zuid-Afrika. Het niet-functioneren van essentiële programma’s en diensten kan bijzonder kostbaar zijn. Zo’n 69 procent van de

respondenten sprak zijn bezorgdheid uit over schade aan de naam en de reputatie van het bedrijf, 65 procent vreesde een afname van de klantloyaliteit, 65 procent was bezorgd over het effect op de concurrentiepositie en 64 procent was bang voor verlies van bedrijfsgegevens. Organisaties zouden moeten zorgen voor een rampenplan in alle bedrijfsomgevingen, en bovendien moeten ze procedures bijhouden voor het testen ervan, zodat de effectiviteit van de ‘disaster recovery’-strategie voortdurend wordt geëvalueerd.

•

Vereniging voor hostingproviders

O

p 30 oktober hebben de Nederlandse hosting-providers zich verenigd in de Dutch Hosting Provider Association (DHPA). Dit gebeurde tijdens de eerste editie van de Nederlandse Datacentre en Hosting Summit in Grand Hotel Huis ter Duin in Noordwijk. Doelstelling van de DHPA is de hosting-sector naar een hoger plan tillen. Initiatiefnemers van het platform zijn de hosting-providers Apcare, Bluedome, Cyso Managed Hosting, IS Interned Services, NXS Internet, Pins en Rackspace Managed Hos-

ting. Vier toonaangevende ictbedrijven ondersteunen het initiatief: Cisco, IBM, Microsoft en Sun. Het platform krijgt tevens steun van ecp.nl. Voor leden van het platform worden criteria en een gedragscode opgesteld. Zo moeten aangesloten hostingproviders gekwalificeerd personeel in dienst hebben, meegroeien met hun klanten, investeren in kennis en kunde en zich inzetten voor de ontwikkeling van innovatieve technieken. Meer informatie is te vinden op: www. hostingassociation.nl.

Meer winst Microsoft

M

icrosoft zegt in de rapportage over het eerste fiscale kwartaal 2007/2008 tot dusverre 88 miljoen exemplaren van Vista te hebben verkocht, en dat is naar eigen zeggen twee keer zo veel als XP verkocht in dezelfde periode na verschijnen. Het was volgens Microsoft met name Vista dat ervoor zorgde dat de financiële verwachtingen werden overtroffen; Microsoft rapporteerde een omzet van 13,76 miljard dollar over het eerste fiscale kwartaal dat eindigde op 30 september. Dat is een groei van 27 procent ten opzichte van hetzelfde kwartaal in 2006. De Client-divisie, met daarin de verkopen van Windows, zette 4,14 miljard dollar om, en dat was meer dan ‘Business’, met daarin onder meer Office (4,11 miljard). Opmerkelijk in de verdere cijfers is de belangstelling voor Windows Server; het aantal verkochte exemplaren van Windows Server Premium Enterprise Edition laat een groei zien van 35 procent.

Infrastructuurdiensten Helpdesk en ondersteuning Applicatiebheer

•

Desktopbeheer Telecommunicatie en netwerk Business process outsourcing Offshorediensten

S

•

'ZXNSJXX.SST[FYNJ2JSXJS\JWPTK9JHMSTQTLNJ$ ?dj[hWYj_[l[jWbaiêmef_dj[hd[jc[j>[hX[hj8bWda[ij[_`d$

Bezorgd om computerbeveiliging Nederlanders zĳn bezorgd over hun financiële- en internetveiligheid. Dat zegt de Security Index die Unisys uit mondiale gegevens samenstelt.

D

6LZWIK

HX]g^_[jcj^ckddgZZcZ"bVâd[hbhVaZgidemmm$]ekZ[dX[h][d$jl BVV`bZijl^chX]g^_k^c\`Vchde&kVcYZ&%ZmXajh^ZkZY^cZgh^cZZcajmZgZhiVjgVci# nr 14 • 21 november 2007

UITBESTEDEN HELPDESK IN DE LIFT Het uitbesteden van de helpdesk komt steeds vaker voor. Dit blijkt uit een analyse van onderzoeksbureau Forrester van de afgesloten outsourcingsovereenkomsten dit voorjaar in Europa. In totaal telde Forrester 84 deals met een waarde van tien miljoen euro of meer met een totale omvang van 5,8 miljard euro. Een aanzienlijk deel van deze opgetelde overeenkomsten (44 procent) betrof de helpdesk en ondersteuning. In het voorjaar van 2006 werd deze activiteit (17 procent) veel minder uitbesteed. Nederland besteedt veel it-activiteiten uit. Het staat samen met Duitsland (12 procent) achter koploper Engeland, waar 36 procent van de grote overeenkomsten getekend werden.

Software-ontwikkeling en onderhoud

pammers voegen nu ook mp3-bestanden toe aan spamberichten. Dat blijkt uit een rapport van MessageLabs. Bij de eerste spamactie werden 15 miljoen e-mails met mp3’s verstuurd. Het meegestuurde geluidsfragment bevat een gesproken ‘beleggingsadvies’, waarmee spammers de waarde van een bepaald aandeel proberen op te drijven.Analyse suggereert dat dit het werk is van dezelfde cyber-criminelen die begin oktober pdf-spam hebben verstuurd.

6

Waarde productieve tĳd gerelateerd aan salaris (in euro’s)*

•

Spam via mp3

stream_GoudenBergen_IT-executive2 2

IEDEREEN AAN DE BLACKBERRY? Onderzoeksbureau Ipsos Reid deed in opdracht van RIM onderzoek naar de productiviteitswinst van zijn Blackberry apparaat. De mogelijkheid om altijd en overal elektronische berichten te bekijken zorgt ervoor dat verloren uren verleden tijd zijn. Eindgebruikers gaven in het onderzoek aan dat zij met de Blackberry een uur per werkdag winnen. Als je dit afzet tegen het verdiende salaris, dan loopt de teller behoorlijk op.

15-11-2007 10:23:29

e resultaten van het onderzoek zetten Nederland neer als een veilige en vredige maatschappij. Nederlanders maken zich relatief weinig zorgen over nationale en persoonlijke veiligheid, maar des te meer over

MILJARDEN VRAGEN VIA INTERNET

de fi nanciële veiligheid. Zo’n 84 procent van de Nederlanders zegt een beetje tot extreem bezorgd te zijn over het gebruik van credit- en debit-kaartinformatie door anderen, 85 procent maakt zich zorgen om computerveiligheid met betrekking tot virussen en ongevraagde emails en 89 procent geeft aan bezorgd te zijn over onbevoegde toegang tot of misbruik van persoonlijke informatie.

•

In augustus dit jaar werden er wereldwijd 61 miljard zoekopdrachten via internet uitgevoerd. Comscore, dat dit aantal becijferde, wist ook te melden dat 20 miljard van deze opdrachten ingetypt werden in Azië, 18 miljard in Europa en 16 miljard in Noord-Amerika. Opvallend in deze cijfers is dat de Chinese zoekmachine Baidu op wereldschaal Microsoft ruim voorblijft.

Bron: Comscore


7

IN HET NIEUWS

WANNAHAVE

Google legt mobiel aanvalsplan klaar Niet met een eigen mobiele telefoon, maar wel met een eigen besturingssysteem en bĳbehorende programeeromgeving maakt Google zĳn entree op het mobiele internet. Succes is niet bĳ voorbaat verzekerd, omdat bestaande partĳen deze markt goed afgeschermd hebben.

B IT Executive biedt, i.s.m. International Management Forum, ruim 30 cursussen aan. Deze cursussen staan hoog aangeschreven en zijn door prominente vakgenoten samengesteld. Deze keer lichten we de cursussen Governance & IT en Informatiebeveiliging in de praktijk uit. Voor meer informatie verwijzen wij u naar onze site: www.it-executive.nl/opleidingen

Governance & IT

IT Governance is een aandachtsgebied waar vrijwel geen enkele organisatie omheen kan. Het professioneel inrichten van een deugdelijke IT Governance blijkt in de praktijk echter een complex en weerbarstig project te zijn en roept tal van vragen op. In deze actuele cursus worden verschillende visies op IT Governance geschetst, bekende frameworks besproken en wordt het verschil tussen IT Governance en IT management helder gemaakt. U krijgt onder meer antwoord op de volgende vragen: • Wat is het? • Wat kun je ermee? • Hoe doe je het? • Wat komt er bij kijken? • Hoe voer je het in? • Hoe verbeter je en hoe levert IT een optimale bijdrage aan de doelstellingen van de organisatie? • Welke hulpmiddelen zijn er? Schrijf u vandaag nog in en u krijgt alle antwoorden! Alle lessen worden afgesloten met vragen en opdrachten. De cursus start op 17 januari of 21 februari 2008.

Informatiebeveiliging in de praktijk

Onderzoek toont aan dat het informatiebeveiligingsbeleid bij Nederlandse organisaties veelal nog niet op orde is. Men neigt vaak naar een reactieve aanpak in plaats van een proactieve aanpak waardoor bedrijven daadwerkelijk financiële schade ondervinden. Wist u dat zelfs een zeer uitvoerige beveiliging slechts een fractie (enkele promille) van de totale IT-investeringen kost? In deze schriftelijke praktijkcursus leert u vorm en inhoud te geven aan informatiebeveiliging binnen uw organisatie. De cursus biedt concrete handvatten voor het opstellen van een informatiebeveiligingsbeleid op strategisch en tactisch niveau en van de daadwerkelijk te treffen maatregelen op operationeel niveau. Aangezien informatiebeveiliging in veel gevallen ook een wettelijke verplichting is, komen de wettelijke en de facto standaarden uitgebreid aan de orde. De cursus start op 17 januari of 21 februari 2008. Inschrijven? Ga naar www.it-executive.nl/opleidingen Powered by:

8


egin november kondigde Google Android aan, een nieuw op Linux gebaseerd softwareplatform dat programmeurs open toegang moet geven tot mobiele telefoons. Daarnaast heeft het concern met ruim dertig andere bedrijven, waaronder chipleveranciers, fabrikanten van mobiele telefoons en telecomaanbieders de Open Handset Alliance opgericht. In dit samenwerkingsverband wordt gewerkt aan mobiele telefoons en software en diensten voor deze toestellen. Onder de bedrijven die het initiatief steunen, zijn indrukwekkende zwaargewichten uit de mobiele wereld, zoals T-Mobile, NTT DoCoMo, Samsung, HTC, Qualcomm en Motorola. Maar ook uit de rest van de ict-industrie is er ondersteuning, onder meer van Intel, eBay en LG Electronics. Google wil op mobiele telefoons internet net zo gemakkelijk ontsluiten als op de pc thuis. OP ZĲN KOP Android moet de kosten van het ontwikkelen van mobiele applicaties omlaag brengen, en daarmee de mobiele wereld op zijn kop zetten. Op dit moment bepalen telecomaanbieders en toestelfabrikanten wat eindgebruikers kunnen doen met hun mobiele telefoon, omdat zij deze toestellen grotendeels dichtgeschroefd hebben. Android bestaat uit een besturingssysteem, een middlewarestack, een aan te passen gebruikersinterface en applicaties. Een software development kit is vorige week verschenen. Ontwikkelaars kunnen beginnen met ontwikkelen, ook al zijn er nog geen toestellen. De eerste telefoons die op Android

zijn gebaseerd, worden eind 2008 verwacht. In een verklaring zei Google ceo Eric Schmidt dat het Androidplatform krachtig genoeg is om binnen enkele jaren duizenden verschillende modellen telefoons op de markt te brengen. Daarmee legt hij de nadruk op het open karakter van het platform; het geeft zowel de makers van mobiele telefoons als de ontwikkelaars van applicaties veel meer bewegingsvrijheid dan voorheen. Wel zal Google al zijn marktmacht nodig hebben om in dit open platform de neuzen dezelfde kant op te krijgen en te houden. Critici wijzen er op dat het bestaande initiatief van voornamelijk Aziatische toestelfabrikanten rond Linux erg gefragmenteerd is. Met name in Azië worden veel Linuxsmartphones verkocht. Maar het bleek in het verleden moei-

lijk om de verschillende bedrijven in deze sector onder één Linux-initiatief bij elkaar te brengen. Anderen wijzen er op dat het open karakter van de software er toe kan leiden dat er een versplintering in de basis kan ont-

staan. Hierdoor zouden niet alle Android-applicaties op alle Android-apparaten kunnen functioneren. Een ander gevaar van een open platform is dat er gemakkelijker malware voor geschreven kan worden. Deze inherente bezwaren aan het open platform zijn niet de enige hobbels die Google’s opmars op het mobiele internet zouden kunnen tegenhouden. De markt voor besturingssyste-

len in hun netwerk. Het heeft Microsoft veel tijd gekost voordat diens Windows Mobile op prominente toestellen verscheen en in vooraanstaande netwerken gebruikt werd. De reactie van Steve Ballmer, ceo van Microsoft, op Android was koeltjes. “Natuurlijk zijn hun inspanningen tot dusverre alleen maar wat woorden op papier, het is daarom moeilijk om een goede vergelijking te maken (met Win-

bestaande smartphones zijn grotendeels dichtgeschroefd men op smartphones is gefragmenteeerd en wordt op dit moment gedomineerd door Symbian, dat op toestellen van bijvoorbeeld Nokia wordt gebruikt. Ook voor dit systeem kunnen programmeurs applicaties ontwikkelen. Ze moeten dan alleen wel licentiekosten afdragen. Daarnaast moeten programmeurs aanbieders nog overhalen om hun software te ondersteunen op de toestel-

dows Mobile, red.). [..] Zij hebben nu een persbericht, wij hebben vele, vele miljoenen klanten, prachtige software en vele apparaten, en zij zijn welkom in onze wereld.” Opvallend afwezige in de Open Handset Alliance is Apple, die zijn eigen iPhone op dit moment juist afschermt voor toepassingen van buiten. Door de populariteit van het toestel is Apple er ingeslaagd om overeenkomsten te sluiten met grote aanbieders als AT&T in de Verenigde Staten, O2 in Engeland en T-Mobile in Duitsland. Volgens de Financial Times krijgt deze aanbieder ook de rechten voor Nederland, Oostenrijk, Hongarije en Oekraïne. Gevolg is dat veel van de toestellen gekraakt worden om ze ook op andere netwerken te kunnen gebruiken en om er software voor te kunnen maken. Apple topman Steve Jobs heeft aangegeven dat de programmeeromgeving voor de iPhone in februari open staat voor programmeurs van buiten. Dat zou nu nog niet kunnen vanwege beveiligingsproblemen.

•

Alleskunner mist pit Sony Ericsson bouwt al sinds de jaren ‘90 smartphones die later P-series gingen heten. Ze lopen niet bepaald storm maar ze zĳn wel zeer compleet. De jongste telg de P1 van Sony Ericsson is een kwart kleiner, dan zĳn voorganger de P990. Het heeft een mooi groot aanraakscherm en is ook zeer rĳk uitgerust. Leveranciers geven hun toestellen momenteel zo min mogelĳk fysieke knoppen. De P1 heeft een paar handige. Karakteristiek is de rollerball die dateert uit de erfenis van Sony en waarmee je door menu’s heen kan scrollen. En met de Terug-knop (eveneens aan de zĳkant) kun je naar een hoger niveau. Het aanraakscherm werkt zĳdezacht maar onderweg is éénhandige bediening soms toch geschikter. Goede keuze. Het synchroniseren met een pc is zeer intuïtief en verloopt als een zonnetje. Ook e-mail functioneert prima. De P1 kan zelfs worden gebruikt als Blackberry. Helaas geeft de mail browser geen preview en dus heeft Microsoft Mobile 6 hier een voorsprong. Andere leuke features zĳn iSkoot waarmee Skype op het toestel wordt geïnstalleerd en de visitekaartjes scanner die heel aardig werkt en tĳd bespaart. Keerzĳde van de P1 is de processor die ronduit traag is. De reden is onduidelĳk want zware documenten zoals foto’s worden standaard opgeslagen op de geheugenkaart. Werk aan de winkel dus. Dan het typerende maar helaas tegenvallende toetsenbord. Het concept is afgekeken van de prachtige maar commercieel mislukte M600 en heeft twee letters per toets. Ook hiervan zeggen Sony Ericsson-gebruikers er snel aan te wennen, maar eigenlĳk is het twee keer niks; geen echt qwerty en geen T9 dat Nokia-toestellen zo handig maakt. Schrĳven met de stylus geniet dus de voorkeur. Tot slot de multimedia. Voor zakelĳke gebruikers met multimediale belangstelling is de P1 een zegen, niet alleen door de uitstekende 3,2 megapixel camera. Nee, echt alle toeters en bellen zitten erop. De alleskunner P1 kan wel een beetje peper in z’n reet gebruiken maar mag in het huidige multimediale smartphonegeweld best worden beschreven als een underdog met veel potentie. Meer informatie > www.sonyericsson.nl Specificaties: Sony Ericsson P1: Umts, wlan, Bluetooth (stereo), infrarood, Symbian 9.1, USB, POP3 en IMAP4 e-mail, pushmail support (incl. Intellisync en Blackberry Connect), agenda, VPN-client, 2,6 inch aanraakscherm, 3,2 MP camera incl. videorecorder, videobellen, mediaplayer en opties voor mobiele TV, FM-radio, 160 MB geheugen, webbrowser met RSS Feeds en picture blogging en veel meer. Afmetingen: 106 x 55 x 17 mm. In verpakking: stereo headset, docking station, 512MB geheugenkaart, pc-software, beschermhoesje, oplader. Prijs varieert op internet tussen 400-560 euro, zonder abonnement.


9

COLUMN

ILiad in boekhandel Boekhandelketen Selexyz gaat als eerste boekhandel in Nederland de digitale boekenlezer iLiad verkopen, met bĳbehorende digitale boeken.

L

ezers kunnen met behulp van de iLiad elektronisch hun lectuur downloaden en lezen. De iLiad, een ontwikkeling van het Eindhovense bedrijf iRex Technologies BV, is gebaseerd op elektronisch papier; een beeldscherm dat geen eigen verlichting (‘backlight’) nodig heeft, maar in bijvoorbeeld lamp- of daglicht kan worden gelezen. Vorige maand werd bekend dat het Franse dagblad Les Echos via de iLiad kan worden gelezen. De digitale boekenlezer kost 649 euro. Via Mobipocket, het e-book format van Amazon.com, zijn 49.000 titels tegen betaling voor de iLiad beschikbaar.

•

Mobiele Skypetelefoon Samen met het mobiele netwerk 3, heeft Skype een eigen mobiele telefoon op de markt gebracht, de 3 Skypephone.

H

et betreft een complete 3gtelefoon met Skype ingebouwd; van Skype naar Skype bellen is met deze telefoon dan ook gratis. Maar daarnaast is het ook een gewone mobiele telefoon die gebruik kan maken van alle internetdiensten van 3. Volgens het persbericht is het voor het eerst dat een mobiel netwerk een apparaat levert waarmee gratis telefoongesprekken kunnen worden gevoerd. Dit jaar komt de telefoon beschikbaar in negen landen wereldwijd. Hij kost afhankelijk van het contract 49,99 pond of niets. Hij heeft een 2 megapixel-camera, een mp3-speler, mobiele tv en internet.

•

DOMINIQUE DECKMYN

Geen wonderen bĳ IT-overnames Reacties op overnames; na een paar jaartjes als it-journalist kun je ze van tevoren uittekenen. De fuserende bedrĳven spreken in hun persbericht over de verbluffende synergie tussen beide organisaties. Alsof ze voor elkaar waren voorbestemd. En op het operationele vlak kan er bovendien een aardige cent worden bespaard. Wat zegt de grote concurrent? Dat die overnemer gewoon marktaandeel aan het kopen is, dat ziet een kind. Maar opgelet, waarschuwen ze, de overnemer zal het zootje nooit geïntegreerd krĳgen. En de klant ziet heus wel het verschil tussen een écht geïntegreerd aanbod en dit bĳ elkaar geshopt samenraapsel. Wie moeten we nog bellen voor een reactie? Oh ja, de concurrenten van het overgeno-

afgelopen weken lezen in verband met de overname van Business Objects door SAP. En als Oracle zĳn zin krĳgt met BEA, krĳgt u ze opnieuw te horen. Allemaal perfect voorspelbaar, maar daarmee niet onwaar. De laatste paar jaar lĳkt het echter alsof voor Oracle een andere werkelĳkheid geldt. De overname van Peoplesoft was een bizarre veldslag. En het bod op BEA verloopt evenmin volgens het ingeburgerde scenario. Wat Oracle doet, heeft geen enkel softwarebedrĳf eerder gedaan: een lange reeks concurrenten en nichespelers overnemen, hun marktaandeel inpikken, al hun producten verder ontwikkelen tot tevredenheid van de (meeste) klanten, en tegelĳk al die producten ook nog eens combineren tot één superproject, het mythische Fusion. CA

het lijkt alsof er voor oracle andere waarheden gelden

men bedrĳf. Die roepen nu fier dat zĳ voortaan de enige onafhankelĳke spelers zĳn. Het overgenomen product zal ingepast worden in het portfolio van de overnemer en de verdere ontwikkeling zal wel bĳna stilvallen. Ondertussen, fluisteren ze op samenzweerderige toon, beginnen de verontruste klanten van het overgenomen bedrĳf ons al te bellen. En wat heeft de onafhankelĳke industrieanalist te melden? Dat de overnemer nu toch wel een verdraaid mooi portfolio bĳ mekaar heeft. Met aantrekkelĳke mogelĳkheden voor cross selling en upselling. Misschien voegt de analist ook een paar kanttekeningen toe. Dat het allemaal eerst geïntegreerd moet worden. En dat, als de fusie te veel aandacht van personeel en management in beslag neemt, het bedrĳf zĳn focus kan verliezen. Af en toe belt een journalist ook wel eens een klant. Die heeft doorgaans weinig te melden. Ja, het is best wel even schrikken. Maar of het een verbetering wordt? Dat is nog even afwachten. Al deze citaten, en varianten erop, kon u de

probeerde het, maar oogstte alleen chaos. Cisco heeft een indrukwekkende staat van dienst qua overnames, maar dat is hardware. Of is het schĳn. Blĳken straks alle bekende waarheden rond grote overnames tòch van toepassing? Het bod op BEA is misschien een hint. Want BEA ontwikkelt tenslotte integratiesoftware. Die kan op heel wat manieren worden ingezet. Bĳvoorbeeld: om een hutspot van programma’s van verschillende oorsprong en met een uiteenlopende architectuur en logica aan elkaar te koppelen tot iets dat er op het eerste gezicht uitziet als één toepassing. Die je dan, desgewenst, Fusion kunt noemen. Toch een geval apart, dat Oracle.


11

management

Veel organisaties hebben geen helder beeld

hoe presteren mij n leveranciers? door Maarten van der Wolf & Rogier van Overvest (Kirkman Company)

SOftwareleVerancIer preSteert OnDermaatS

Een grote internationale financiële instelling besloot om een nieuw mondiaal contract af te sluiten met een strategische softwareleverancier. Tijdens de onderhandelingen kwam het onderhandelingsteam erachter dat de prestaties van de leverancier – met name op operationeel niveau - niet goed waren. Vanuit de lokale businessunits kwamen steeds meer issues, knelpunten en problemen aan het licht. Het onderhandelingsproces liep vertraging op, omdat deze issues eerst moesten worden opgelost. Ondertussen gaf het management opdracht de deal zo snel mogelijk te sluiten, om gezichtsverlies binnen de organisatie te voorkomen. Daardoor nam de spanning tussen het management en de business toe en werd de kloof nog groter.

producten en diensten kopen is dagelij kse kost voor organisaties. toch worden de beslissingen over leveranciers vooral genomen op basis van onderbuikgevoel in plaats van harde criteria. een aantal tips voor de beoordeling van leveranciers.

V

verschillen per niveau (zie kader ‘Contacten met leveranciers op drie niveaus’).

leVerancIerSmanagement Leveranciersmanagement is het proces van het bewaken, beoordelen en tijdig bijsturen van de prestaties van leveranciers en het managen van leverancierrelaties op strategisch, tactisch en operationeel niveau. Dit natuurlijk met als doel de kwaliteit van de geleverde dienstverlening te optimaliseren. Leveranciersmanagement moet niet worden gezien als een functie of een afdeling maar als een proces dat zich in alle lagen van de organisatie afspeelt. Er zijn zoals gezegd contacten met leveranciers op operationeel, tactisch en strategisch niveau. Deze contacten moeten niet separaat worden gezien, maar als onderdeel van het gehele leveranciersmanagementproces. De bedoeling is dat de (klant)organisatie ervoor zorgt dat de drie niveaus elkaar informeren over de kwaliteit van de geleverde dienstverlening – en dit geldt helemaal als de prestaties van leveranciers subjectiever van aard zijn. De frequentie en de inhoud van het contact tussen klant en leverancier

wat mISgaat BĲ De uItVOerIng Het is essentieel dat er op tactisch en strategisch niveau een juist beeld ontstaat van de geleverde prestaties op operationeel niveau. Dat blijkt moeilijk te zijn. Prestaties van leveranciers zijn namelijk niet alleen objectief en statisch. Bij samenwerkingsverbanden met leveranciers – of als een activiteit als geheel wordt uitbesteed - spelen subjectieve factoren als vertrouwen en flexibiliteit een rol. De prestaties op deze factoren bepalen het beeld van de leverancier maar zijn moeilijk in kaart te brengen. In het praktijkvoorbeeld (zie kader ‘De softwareleverancier presteerde ondermaats’) had de organisatie geen eenduidig beeld van de leveranciersprestaties. De ervaringen - op operationeel niveau - met het leverancierspersoneel maakten dat de kwaliteit van het geleverde als onvoldoende werd ervaren. Het management was hiervan niet op de hoogte en had een ander beeld van de leverancier. Uiteindelijk resulteerde dit verschil van inzicht in verlies van tijd, geld en reputatie. Kortom, organisaties worstelen ermee om de leveranciersprestaties in beeld te krijgen: problemen op operationeel niveau komen vaak niet terecht op tactisch en strategisch niveau, ervaringen met prestaties van leveranciers worden niet geïnventariseerd, bijgehouden of opgeslagen. Daardoor ontstaat er geen eenduidig beeld van leveranciers en is leveranciersinformatie niet met één druk op de knop beschikbaar. Dat maakt het moeilijk om op tactisch en strategisch niveau optimale beslissingen te nemen.

eel organisaties hebben geen eenduidig beeld van de prestaties van hun leveranciers. Er wordt veel tijd gestoken in het selectie- en contracteringsproces, maar vervolgens wordt er niet of nauwelijks gemonitord en geëvalueerd, en slechts in beperkte mate aan leveranciersmanagement gedaan. Leveranciers worden voornamelijk gemanaged op buikgevoel en subjectieve constateringen. Dat Is niet meer van deze tijd, in een wereld waarin de rol en bijdrage van leveranciers steeds belangrijker worden en waarin het dus ook steeds belangrijker wordt om hun prestaties - bij wijze van spreken liefst in real time - te monitoren en managen.

cOntacten met leVerancIerS Op DrIe nIVeauS Niveau

Wie?

Hoe vaak?

Waarover?

Strategisch

Directie / management / ceo

Weinig: één à twee keer per jaar

Mogelijkheden, langetermijnontwikkelingen, relationeel management, escalatieniveau

Tactisch

Inkoop / procurement / sourcing / contractmanagement

Regelmatig: maandelijks

Onderhandelingen, voortgang dienstverlening

Operationeel

‘Klanten’ / gebruikers

Constant: dagelijks

Vragen, helpdesk, operationele samenwerking

12


Als er geen helder beeld is, kan dat verstrekkende gevolgen hebben. Zo kunnen de total cost of ownership (tco) van het contract flink hoger uitvallen doordat er extra managementaandacht noodzakelijk is. Of leveranciers presteren niet optimaal doordat zij niet worden aangesproken op hun werkelijke prestaties. Of het contract wordt niet volledig benut, waardoor besparingen en mogelijkheden voor extra voordelen gemist worden. Om dit soort probleem te voorkomen, zullen organisaties de leveranciersprestaties kwantitatief en kwalitatief moeten beoordelen. ‘Vendor rating’ dus - leveranciersbeoordeling. leVerancIerSBeOOrDelIng Bij een leveranciersbeoordeling worden leveranciersprestaties via vragenlijsten gemeten en beoordeeld volgens vooraf vastgestelde criteria. Dat gebeurt voor een groot deel geautomatiseerd. Het tactisch niveau is de ‘eigenaar’ van dit proces. De sleutel ligt bij het in kaart brengen van de prestatiecriteria. Deze kunnen per leverancier verschillen. Is optimale kwaliteit het belangrijkst of gaat het juist om minimale kosten? Hoeft er alleen te worden gepresteerd zoals afgesproken, of zijn de relationele aspecten ook belangrijk? Er zijn objectieve criteria (kosten, reactietijden, aantal helpdeskcalls) en subjectieve criteria (meningen, ervaringen). De ervaring wijst uit dat vooral de subjectieve factoren van belang zijn. Dat komt door de outsourcing van dienstverleningsprocessen, waardoor criteria als flexibiliteit, inlevingsvermogen en gedrag steeds belangrijker worden. Deze ‘zachte’ factoren bepalen het beeld van de prestaties van een leverancier. Het zijn ook factoren waarop leveranciers zich gaan onderscheiden. Door periodiek te meten ontstaat er op tactisch en strategisch niveau een realistisch beeld van de leveranciersprestaties. Tegelijkertijd worden de gebrui-

kers op operationeel niveau op deze manier bij de besluitvorming betrokken. Er ontstaat zo een eenduidig beeld binnen de klantorganisatie: alle partijen zitten op één lijn, wat effectief leveranciersmanagement mogelijk maakt. Leveranciersmanagement heeft bovendien enkele bijkomende voordelen: incidenten en escalaties worden eerder gesignaleerd, leveranciers worden gedwongen om optimaal te presteren, negatieve en positieve ontwikkelingen in de leveranciersprestaties kunnen worden herkend, en er worden ‘benchmarking’-mogelijkheden gecreëerd.

•

leVerancIerSBeOOrDelIng In De praktĲ k

Een ministerie met vestigingen verspreid over Nederland maakte zich zorgen over het aantal leveranciers dat werd gebruikt voor tijdelijke mankracht. De verantwoordelijke afdeling besloot actie te ondernemen. Alle afzonderlijke contracten op regionaal niveau werden verzameld en geanalyseerd. Inderdaad bleek dat binnen it, financiën en HR werd gewerkt met een groot aantal leveranciers, onder verschillende voorwaarden. De afde-

ling categoriseerde vervolgens alle leveranciers, waarna in alle regio’s hun dienstverlening werd beoordeeld via elektronische leveranciersbeoordeling. Zo werd bepaald welke leveranciers het best presteerden. Op basis hiervan zijn per activiteit goed onderbouwde raamcontracten gesloten met de best presterende leveranciers. Resultaat: tevreden lokale vestigingen en substantiële kostenbesparingen op centraal niveau. nr 14 • 21 november 2007

tIpS BĲ De BeOOr DelIng Van leVerancIerS

• Breng de interne stakeholders en hun belangen in kaart. Welke informatie hebben zij nodig om te kunnen beslissen? • Besef dat niet alle leveranciers even belangrijk zijn. Focus op de top-10. • Voer leveranciersbeoordelingen bij herhaling uit. Zo kom je aan vergelijkingsmateriaal en kun je op den duur trends ontdekken. • Betrek leveranciers er ook bij. Bespreek de resultaten van de beoordeling en stel verbeterplannen op. • Deel de resultaten van de beoordeling met de rest van de organisatie. Dat vergroot de betrokkenheid.

13

management

cOlumn

charleS grOenhuĲ Sen

NEDERLAND VOORAAN IN OUTSOURCING

rfi d: de keerzij de

Binnen Europa, het MiddenOosten en Afrika (Emea) loopt Nederland voorop in uitbesteding. 12% van alle outsourcingdeals wordt in Nederland afgesloten, evenveel als in Duitsland. Het Verenigd Koninkrĳk gaat op kop: Britse organisaties zĳn goed voor 36% van de deals. Dat blĳkt uit onderzoek van Forrester onder grote outsourcingleveranciers. In totaal werd er in Emea voor 5,4 miljard euro aan deals gesloten, 1 miljard meer dan een jaar eerder. De activiteiten/processen die het meest worden uitbesteed, zĳn de infrastructuur, de helpdesk en support, en desktopbeheer. In de financiële sector wordt het meest uitbesteed, gevolgd door de overheid.

Op kantoor: verslaafd aan ‘broodje drinken’

het gebruik van rfi d heeft schaduwzij den op het gebied van privacy. Bedrij ven zullen er alles aan moeten doen om de zorgen bij consumenten weg te nemen.

R

adio frequency identification (rfid) is ook een technologie met schaduwzijden op het gebied van consumentenprivacy. De consument krijgt al snel een ongemakkelijk gevoel bij het idee dat zijn doen en laten gedetailleerd kan worden gevolgd, geregistreerd en geanalyseerd. Voor sommige bedrijven is het té verleidelijk gebleken om rijke rfid-informatiebronnen te misbruiken: in Amerika is dan ook al ettelijke keren het vertrouwen van consumenten geschonden. De meeste ondernemingen hebben publiekelijk verklaard dat zij rfid alleen gebruiken voor tagging van pallets en containers, maar er zijn herhaaldelijk rfid-tags aangetroffen op afzonderlijke artikelen. Zo had Benetton in een van zijn kledinglijnen alle kledingstukken voorzien van rfid-tags zonder dat aan klanten te vertellen. Het bedrijf stopte ermee nadat er een boycot was georganiseerd. Wal-Mart en Procter & Gamble hebben in 2003 in een filiaal in Oklahoma geëxperimenteerd met rfid-tags op een bepaalde Max Factor-lipstick, waarbij klanten ook met onzichtbare camera’s werden gefilmd en geobserveerd op het P&G-hoofdkwartier in Cincinatti.

INNOVATIEVE BEDRĲVEN SELECTIEVER Uit de innovatiemonitor 20072008 blĳkt dat innovatieve bedrĳven selectiever zĳn bĳ hun keus welke activiteiten wel en niet passen. Zĳ hanteren scherpe businesscriteria en weten beter wat kansrĳk is, doordat zĳ meer outside-in handelen, anticiperen en inspelen op de grote trends. Ook durven zĳ innovatieprojecten vroegtĳdig te stoppen om andere innovaties met een grotere kans meer ruimte te geven. Minder innovatieve bedrĳven laten zich beperken door wat binnen hun realiteit beschikbaar is; koplopers laten zich beïnvloeden door de kansen die voortdurend om hen heen ontstaan in markten en technologieën. The Bridge business innovators – Innovatiemonitor 07-08

MATRIXORGANISATIE LEIDT TOT STRESS EN ONVREDE

Anekdote over een kantoor in Engeland: Op maandagmorgen hangt boven het kopieerapparaat een fraaie afdruk van een blote bilpartĳ. Iedereen doet een beetje lacherig en kĳkt om zich heen. Wie zou met zĳn/haar billen op die koude glasplaat hebben gezeten? Ach, waar een personeelsborrel op vrĳdagavond al niet toe kan leiden...

Pas nadat het verhaal in de krant was verschenen, werd er een bordje bij de lipsticks geplaatst dat mensen werden geobserveerd. Als er geen harde afspraken worden gemaakt en regelingen worden getroffen over rfid-toepassing en de bescherming van de privacy van consumenten (denk ook aan diefstal van en fraude met rfid-gebaseerde gegevens), zal rfid nooit zijn potenties met betrekking tot de toeleveringsketen waarmaken. De consument keert zich dan namelijk tegen rfid. Dat zeggen Fataneh Taghaboni-Dutta en Betty Velthouse van de University of Michigan. Er moet volgens hen een alliantie komen tussen fabrikanten, wederverkopers, overheidsvertegenwoordigers (rfid-gebruikers en privacybeschermers), ethici,

academici en kopstukken uit het bedrijfsleven. Deze alliantie moet privacybeschermende, uitvoerbare richtlijnen voor rfid-gebruik ontwikkelen. Cruciaal is dat het publiek goed wordt geïnformeerd over de voordelen van de technologie en hoe de privacy wordt gegarandeerd – iets wat momenteel niet gebeurt. Bij veel toepassingen blijken consumenten bijvoorbeeld helemaal niet te weten dat het om rfid-technologie gaat (denk aan tolwegsystemen waarbij het gebruik via een ‘speedpass’ automatisch wordt geregistreerd en afgerekend). Centraal uitgangspunt: consumenten hebben het recht te weten welke gegevens worden verzameld en wie toegang tot die gegevens heeft. Bron: Academy of Management Perspectives

•

De bewaarplicht voor bedrij ven die kosten willen aftrekken van de belastingaangifte gaat verder dan gedacht.

U

it interne discussies bij de Belastingdienst komt naar voren dat behalve bonnetjes en emails ook smartphones en pda’s zeven jaar moeten worden bewaard. De fiscus constateert tegelijkertijd dat vrijwel geen enkel bedrijf dat op dit mo14


ment doet. Als bedrijven de benodigde correspondentie uit de smartphones en pda’s niet kunnen overleggen, keert de fiscus de bewijslast om en krijgt het bedrijf of de ondernemer een terugvordering over zeven jaar en een boete. Bedrijven wordt geadviseerd om de gegevens uit pda`s en smartphones centraal op te slaan, zodat de Belastingdienst er gemakkelijk bij kan. Ook usb-sticks, diskettes en cd-roms moeten worden bewaard.

•

Is het de werkstress? Andere sores in het leven? Of surft iedereen gedachteloos mee op de vloedgolf aan alcohol die ons land overspoelt. We beginnen de basistraining ‘Hoe word ik een goede alcoholist?’ steeds vroeger. Kids zĳn amper twaalf jaar oud als ze hun eerste drinkgelagen bĳwonen. De regering probeert er gelukkig iets tegen te doen. Maar de kans is klein dat onze politieke leiders echt een dam kunnen opwerpen tegen die ‘anything goes’mentaliteit. Alles mag. Wie daarover klaagt is een preutse zeurpiet. tOpJe Van De Ĳ SBerg (Ĳ SBlOkJeS)?

een alCoholist is goed in drie dingen: drinken, liegen en smoezen Verzinnen Ik werkte meer dan 20 jaar bĳ de publieke omroep waar in de bedrĳfskantine volop bier en wĳn te koop zĳn. Wat kan de reden zĳn om tĳdens werktĳd te drinken? Welk belang heeft een werkgever om toe te staan dat alcohol in de bedrĳfskantine wordt verkocht? Om te voorkomen dat de echte zuipschuiten elders gaan innemen? Dan drinken ze meer en zĳn langer weg van kantoor. Maar toch: Wat voor voorbeeld geeft een werkgever die dit toestaat? Of krĳgen ze een deel van de winst uit de drankverkoop? Aan de andere kant ben ik wél verbaasd. We leven in 2007, geachte lezer, en iedereen weet hoe nadelig alcohol is voor je werkprestaties. Ik moet er niet aan denken dat ik deze column met alcohol in mĳn lĳf moet tikken.

Bewaarplicht voor smartphone

De matrixorganisatie is populair onder managers, maar medewerkers klagen over stress en gebrek aan steun. Dit blĳkt uit internationaal onderzoek van bureau Krauthammer. Een van de klachten is dat in de matrixorganisatie, waar vooral projectmatig en programmatisch wordt gewerkt, te veel mensen zich met dezelfde issues bezighouden.

Ik lees geboeid over een onderzoek over alcohol op het werk. Aan de ene kant ben ik niet verbaasd. Ik begon dertig jaar geleden in de journalistiek op een redactie waar mĳn directe chef stagiaires op pad stuurde om een paar halve liters te halen. Bier dus! En dan reken ik nog niet al die keren mee dat die collega tussen de middag er even van tussen ging om buiten de deur ‘een broodje te drinken’; ook wel bekend als de ‘natte lunch’.

op maandagochtend op hun werk met alcohol in hun bloed. Die zĳn er in het weekeinde zo ongenadig tegenaan gegaan dat ze op maandag nog niet nuchter zĳn. Of zoals een gulle innemer eens snedig opmerkte: ‘Alcohol in mĳn bloed? Bloed in mĳn alcohol, zul je bedoelen.’

alcOhOl In mĲ n BlOeD? BlOeD In mĲ n alcOhOl! Uit het onderzoek naar alcohol tĳdens werktĳd blĳkt dat veel managers hun werknemers nogal eens op drinken-tĳdens-werktĳd betrappen. Een medewerker stomdronken aantreffen schĳnt ook voor te komen. Sommige werknemers verschĳnen

Iedereen kent ze in de eigen omgeving. De collega’s die er last van hebben en op feestjes nooit ver van de bar afdwalen. Je herkent ze zo. Kun je nagaan hoeveel ze drinken als alle collega’s en de baas er niet bĳ zĳn. Hoeveel minder werk leveren ze af door al dat gezuip? Hoe vaak zĳn ze onnodig ziek? Is de tip bruikbaar van een hoogleraar die de doorgewinterde drinkebroer op maandagmorgen verplicht vrĳ wil laten nemen? Bĳ vermoeden van alcoholmisbruik moet iemand verplicht mogen testen. Dat mag de werknemer niet weigeren. De dreiging met zo’n test schrikt vast af. Of - ben ik daarin iets te Amerikaans geworden? - waarom ontsla je zo iemand niet? In bĳna alle artikelen die ik er over tegenkom staan waarschuwingen dat we slechts het topje van de ĳsberg (ĳsblokjes?) zien. Is dat alleen een cliché of is het echt waar? Wie een beetje nuchter is weet het antwoord. Wie geeft immers ruiterlĳk toe een zuipschuit te zĳn? Een alcoholist is goed in drie dingen: drinken, liegen en smoezen verzinnen. De werknemer die ondanks alle waarschuwingen niet wil luisteren moet met zĳn billen op de blaren zitten. Als we daarvan op maandagmorgen maar géén fotokopietje boven het kopieerapparaat hoeven te aanschouwen. Dank u zeer. Proost! nr 14 • 21 november 2007

15

management

Stappenplan voor SOx applicatie-controls

Borging verslaglegging niet vanzelfsprekend door Cor Roodhorst

SOx: zo zit het

Sinds 2006 is SOx een externe verslaggevingsplicht voor alle beursgenoteerde ondernemingen in Amerika. Implementatie van deze wetgeving heeft flinke consequenties voor de financiële systemen. Maar wie het vraagstuk oppakt en hoe is minder duidelijk. De afdelingen risicomanagement en ict spreken niet elkaars taal.

De SOx-verslaggevingsplicht beoogt beursgenoteerde ondernemingen betrouwbare jaarcijfers te laten presenteren. Aangezien vrijwel de gehele financiële verslaggeving berust op computerapplicaties, spelen zogeheten ‘applicatie-controls’ een belangrijke rol. Al zou de administratieve organisatie nog zo goed zijn georganiseerd, de betrouwbaarheid van de jaarcijfers is apriori twijfelachtig wanneer de automatische gegevensverwerking niet of onvoldoende wordt gecontroleerd. Maar wie is in een organisatie eigenlijk verantwoordelijk voor de definitie van dergelijke applicatie-controls? Een afdeling orm (Operational Risk Management) wijst al snel naar een ict-afdeling terwijl deze op hun beurt ‘controls’ toewijzen aan orm. De praktijk: vooral bij oudere systemen kan vaak niemand in de organisatie nog garanderen hoe het werkelijk zit. Er is geen - of alleen gedateerde - beheersdocumentatie. De documentatiediscipline is verzwakt of gefragmenteerd over de organisatie en dat vaak zonder samenhang. Bovendien is de documentatie nogal eens moeilijk toegankelijk voor niet-ict’ers. De afdeling orm echter begrijpt doorgaans onvoldoende hoe een systeem werkt. Als orm en ict ook elkaars taal niet spreken verloopt de samenwerking moeizaam waardoor de applicatie-controles niet van de grond komen.

Begin 2002 kwam de Amerikaanse Democratische senator Paul Sarbanes met een wetvoorstel voor deugdelijk ondernemingsbestuur. Zijn strenge maatregelen oogstten weinig bijval. Dat gold evenmin voor een mildere versie van zijn Republikeinse collega Michael Oxley. De sfeer sloeg om als een blad aan de boom na een reeks financiële schandalen, waarvan WorldCom en Enron de bekendste zijn. De Sarbanes-Oxley (afgekort SOx) wet werd 30 juli 2002 ingevoerd.

16


Drie randVoorwaarden voor applicatiecontroles Officiële toewijzing van de gezamenlijke taak. Het is van belang dat dit bekrachtigd wordt vanuit het management aan de afdelingen orm en ict én een geselecteerde groep kundige eindgebruikers. De expertise van de afdelingen vult elkaar aan en de eindgebruikers kennen de systemen goed vanuit hun processen.

Bovendien moeten de operationele, tactische en strategische managementniveaus herkenbaar zijn met de processen en de samenhang ertussen. Met de rangschikking van deze processen wordt het interne-controleframework (icfr) opgesteld, dat een logische opbouw kent van gegevensverwerking naar de consolidatie van gegevens. Daarmee ontstaat inzicht in de relatie

Vaak kan niemand in de organisatie garanderen hoe het werkelijk zit orm kan in samenwerking met ict de betrokkenheid van de systemen in de processen bepalen; gebruikers kunnen daarna samen met orm de risico’s bepalen. Ontwikkeling van een gemeenschappelijke taal. Denk hierbij aan (sub)systeemcode lijsten, jobcodelijsten, batchcodelijsten, foutverslagenlijsten, mutatiecodes, schermcodes, boekingscodes maar ook functieprofielen, vertaald in bevoegdheden binnen het systeem. Op de lijsten moet bij elke code een korte omschrijving staan. De risicobeheersingsmaatregelen en tests kunnen veel concreter worden gedefinieerd als met deze codes wordt gewerkt. Opzetten van een gemeenschappelijke dossierstructuur. Dit voorziet in de koppeling tussen de orm- en ict-afdeling. De organisatie moet deze structuur gemakkelijk kunnen begrijpen.

tussen de invoer en verwerking van data en de rapportage. Zowel de keycontrols als de tests zijn aan de structuur op te hangen en zijn makkelijker uit te leggen aan de eindgebruikers, auditors en accountants. Een ander voordeel is de beperking van het aantal controles. Binnen de bedoelde structuur is het beter mogelijk om de samenhang met het grootboek (de ‘significant accounts’) en de relevantie van de SOx-processen te bepalen. Applicatiecontroles in zeven stappen Uitgangspunt van het stappenplan is dat een organisatie werkt met één systeem met diverse modules. 1 Inventariseer SOx-processen. Als de significant accounts zijn bepaald, is dit een van de eerste stappen in het SOx-traject. Het

gaat om mapping van de accounts/processen, waarmee een koppeling wordt gelegd tussen materiële onderdelen van de financiële verslaggeving en de processen die daar een significante invloed op hebben. Vooraf moeten de materialiteitscriteria bepaald zijn. 2 Deel ze in naar informatieniveaus. Tijdens deze stap moet blijken welke processen direct verbonden zijn met de consolidatie van informatie en welke processen direct te relateren zijn aan de operationele processen. Juiste toekenning aan informatieniveaus is belangrijk: daarmee kan ook het gewicht van de keycontrols bepaald worden in verhouding tot de financiële jaarverslaggeving en het gewicht van eventuele imperfecties. 3 Inventariseer het systeemlandschap. Voor een volledig beeld van alle processen en de ingeschakelde modules moet het hele systeemlandschap bekend zijn. Daarbij moet de samenhang van de datastromen binnen en tussen de modules zichtbaar worden gemaakt. Het is van belang inzicht te krijgen in de systeemcodes, modulecodes en andere applicatiegerelateerde codes. Aan deze stap zal de ictafdeling een bijdrage moeten leveren, die orm dan verder uitschrijft. 4 Maak een proces-modulematrix. Na het in kaart brengen van het systeemlandschap kunnen de in stap 1 gedefinieerde processen worden gekoppeld aan de modules. De processen zijn al in stap 2 gekoppeld aan de informatieniveaus. In stap 4 wordt dus automatisch inzichtelijk gemaakt hoe de modules en de informatieniveaus gerelateerd zijn. Dat is een eerste stap op weg naar het benoemen van de applicatie-keycontrols. 5 Analyseer de automatisering van SOx-processen. Stel vast op welke wijze automatisering wordt toegepast binnen de SOxprocessen. Systeemdocumentatie

is daarbij een belangrijke steun. Tijdens de procesanalyse moet worden bepaald welke informatie wordt ingevoerd, verwerkt, opgehaald en vergeleken. Het gebruik van gemeenschappelijke codelijsten gaat daarbij in het voordeel werken. Samenwerking met de gebruikers van het systeem is hierbij noodzakelijk. In deze stap moet ook bepaald worden welke onderdelen van het verslaggevingsproces op elkaar moeten aansluiten en hoe dit door de automatisering ondersteund wordt. Onvoldoende gedefinieerde verbandscontroles (tussen lijsten, standen, totalen) zijn vaak op zich al een indicatie van onvoldoende controle. 6 Analyseer risico’s. Hier gaat het erom dat de informatie tijdig, volledig, juist en met voldoende functiescheiding in de processen gegarandeerd is. Hoe hoger de automatiseringsgraad, hoe meer applicaties-controls er doorgaans gedefinieerd worden. De orm-afdeling moet tijdens deze analysefase een onafhankelijke positie innemen en advocaat van de duivel spelen. Ook de interactie tussen modules is nu belangrijk. De risicoanalyse wordt vanuit een contingentiebenadering toegepast waarbij de aard van het bedrijf en het proces belangrijke factoren zijn.

interne controleframework: van mutatienaar consolidatieniveau

Operaties. Elke module is een geautomatiseerde ondersteuning van administratieve processen. Dit is het gegevensmutatieniveau. Applicatiecontroles zijn hier mutatiegerelateerd. Met ‘operationele’ controles begint de betrouwbaarheid van de verslaggeving. Controlelijsten. Iedere module genereert controlelijsten (bijvoorbeeld een grootboek of werkvoorraden) die óf direct worden gebruikt tijdens operationele processen (mutatielijsten) óf - na indikking - voor tactische sturing. Een inventarisatie laat al snel zien of daadwerkelijk alle informatie over een module bekend is. Verbandscontroles. Tussen de lijsten (of standen, of controletotalen) zijn verbandscontroles te leggen, zowel binnen als tussen modules. Hier wordt de financiële informatie geconsolideerd die op niveau 1 is ingevoerd. niveau kunnen er keycontrols zijn, namelijk als gebruikers de bevoegdheid hebben mutaties te fiatteren met grote financiële consequenties. Met de vaststelling van keycontrols en -risks is de basis gelegd voor de testwerkzaamheden en de verslaggeving over imperfecties.

•

7 Benoem de keycontrols en risks. Stem de definitie van keycontrols af op de materialiteitscriteria. Het aantal keycontrols kan voor de overzichtelijkheid en beheersbaarheid van de SOxwerkzaamheden beter beperkt blijven. Op operationeel (mutatie) niveau kan de aandacht daarom eerst uitgaan naar verbandscontroles. De topdown-benoeming van de keycontrols moet in samenhang worden gebracht met de impact van het risico van onbetrouwbaarheid van de jaarverslaggeving. Ook op operationeel nr 14 • 21 november 2007

17

management NEDERLANDSE BEDRĲVEN ‘EDITEN’ VEEL OP WIKIPEDIA Tegenwoordig kun je met de Wikiscanner nagaan hoeveel bewerkingen er door organisaties worden uitgevoerd op Wikipedia. Shell is met zo’n 1500 bewerkingen het actiefst, gevolgd door Philips (1250 ‘edits’) en Unilever (1000). Uit de ip-nummers blĳkt dat in sommige gevallen marketing- en communicatieafdelingen de bewerkingen uitvoeren. Wikipedia als vooruitgeschoven marketingtool? Een zoektocht naar ip-nummers van ministeries levert zo’n duizend bewerkingen op, met als koploper het ministerie van Justitie.

SUCCES LEGT LAT HOGER Succesvolle bedrĳven stellen zichzelf hogere doelen, houden meer winst in om te investeren in groei, en blĳven met acquisities dichter bĳ huis. In een onderzoek van Eiffel en de Universiteit Utrecht onder 18.000 Nederlandse bedrĳven zĳn tien van deze zogeheten gouden bedrĳven geïdentificeerd. Tussen 1997 en 2005 realiseerden zĳ ten opzichte van hun branchegenoten een enorme groei in cashflow. De tien bedrĳven zĳn Cefetra, Centraal Boekhuis, De Groot International, Exploitatiemaatschappĳ Verweĳ Mĳdrecht, Feenstra Verwarming, Heĳmerink Bouw Utrecht, Koninklĳke BAM Groep, Kroymans Corporation, Stern Groep en Van Weelde Beheer.

NIEUW: BENELUX-AFDELING AIS Sinds een paar maanden heeft de Association for Information Systems (AIS) een Benelux-afdeling. De AIS – met wereldwĳd zo’n 5000 leden - is de internationale beroepsvereniging voor het vakgebied informatiesystemen. Voorzitter van het Benelux-bestuur is Egon Berghout (hoogleraar Information Systems, Rĳksuniversiteit Groningen). Het Benelux-bestuur bestaat verder uit Hans Weigand (associate professor Informatica, Universiteit van Tilburg), Jos van Hillegersberg (hoogleraar Informatiesystemen, Universiteit Twente), Jan Vanthienen (hoogleraar beleidsinformatica, KU Leuven) en Yao-Hua Tan (hoogleraar Electronic Business, VU Amsterdam).

18

It vaak genegeerd bĳ waardebepaling bedrĳfsmiddelen

Veiligheidsrisico’s telewerken

waarde It-bezittingen onduidelij k

Volgens de meeste it-managers houdt werken op afstand grote risico’s in voor het bedrij fsnetwerk.

grote internationale organisaties zij n vaak niet op de hoogte van de waarde en de omvang van hun it-middelen. welke bij drage it levert aan de bedrij fsvoering weten ze al helemaal niet, zo blij kt uit onderzoek.

B

ijna 90 procent van de itmanagers vindt dat telewerk veiligheidsrisico’s inhoudt. Dat blijkt uit een studie van Vanson Bourne en TNS. It-managers zijn het meest bezorgd over het feit dat hackers pc’s bij werknemers thuis kunnen gebruiken als achterdeur om het bedrijfsnetwerk in te komen. Een andere vrees is dat dit netwerk wordt gebruikt voor niet-geautoriseerde toegang tot software en internet. It-afdelingen hebben geen zicht op wat er op de computers van telewerkers gebeurt en ze kunnen dus niet controleren of thuisgebruikers bijvoorbeeld patches installeren of e-mailbijlagen scannen op virussen. 87 procent van de telewerkers gebruikt zijn ‘thuis-pc’ om toegang te krijgen tot bedrijfsgegevens. 90 procent van de thuiswerkers geeft overigens aan te beseffen dat zij zelf ver-

D

e Britse softwareontwikkelaar Micro Focus en het Franse onderzoeksinstituut Insead hielden een enquête onder 250 cio’s en cfo’s die werken bij grote, toonaangevende ondernemingen - met een jaaromzet van tussen de 100 miljoen en 1 miljard dollar - in Frankrijk, Duitsland, Italië, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten. Hieronder waren productiebedrijven, financieel dienstverleners en retailers.

antwoordelijk zijn voor het uitvoeren van de veiligheidsprocedures op hun pc. Ondertussen willen steeds meer werknemers thuis toegang hebben tot het bedrijfsnetwerk. Daar hebben ze hun redenen voor: 59 procent van de thuiswerkers geeft aan

dat telewerken hun productiviteit vergroot én een betere werk-privébalans geeft. Te verwachten is dat werknemers in toenemende mate ook thuis zullen gaan werken. Dat betekent dat het veiligheidsprobleem alleen maar groter wordt.

•

Overheid selecteert dienst ver leners De winnaars van een europese aanbesteding voor ict-dienstverlening en -detachering zij n bekendgemaakt. het gaat om een totale contractwaarde van 160 miljoen euro.

I

CTU en GBO.overheid sluiten raamovereenkomsten met 26 geselecteerde leveranciers. Deze overeenkomsten hebben een looptijd van twee jaar, met een mogelijke verlenging tot vier jaar. De kwaliteit van de geleverde diensten wordt gewaarborgd via tussentijdse inkoopevaluaties. De geselecteerde leveranciers: • Architectuur en informatiemanagement: Atos Origin, Inter Access, Ordina, Sogeti, Klooster & Associates/Het Expertise Centrum (VK/HEC). • Systeemontwikkeling en realisatie: Atos Origin, Capgemini, Deloitte Consultancy, Hinttech, KPMG CT, Ordina, Sogeti. • Beheer: Centric IT Solutions, Getronics PinkRoccade, IBM, KPMG CT, LogicaCMG, Ordina, Sogeti. • Auditing en kwaliteit: Cibit, Deloitte Accountants, nr 14 • 21 november 2007

Ordina, PricewaterhouseCoopers, VKA/HEC. • Markt- en opinieonderzoek: Imtech ICT Information Technology, Interview NSS, Panteia, Ruigrok Amsterdam, TNS NIPO. • Onderzoek en innovatie: Capgemini, HP, Ordina, TNO ICT, VKA/HEC. • Security/informatiebeveiliging: Capgemini, Ordina, Sogeti, TNO ICT, VKA/HEC. • Organisatieadvies: Atos Origin, Capgemini, DCE Consultants, Deloitte Consultancy, Management Centrum & M&I Partners, Ordina, Verdonck, VK/ HEC. • Programmamanagement en projectleiding: Capgemini, Conclusion, Deloitte Consultancy, Management Centrum & M&I Partners, Ordina, Sogeti, VKA/HEC.

•

BeDrĲ fSSOftware Bedrijfsmiddelen als omzet, eigendommen, kennis en het merk worden regelmatig geëvalueerd. De omvang en waarde van it-middelen niet. Iets minder dan de helft van de respondenten heeft ooit de financiële waarde van de it-bedrijfseigendommen gemeten. Opvallend is dat cio’s (37 procent) op dit punt lager scoren dan financieel managers (60 procent). Slechts 29 procent van de ondervraagden heeft ooit geprobeerd om de invloed van it-middelen op de bedrijfsprestaties te meten. Maar liefst 60 procent van de cfo’s en cio’s heeft geen idee wat de omvang is van de belangrijkste bedrijfssoftware. Verder weet gemiddeld 29 procent van de cio’s en cfo’s niet wat de organisatie jaarlijks uitgeeft aan software. Opmerkelijk is dat ook cfo’s op dit vlak in het duister tasten. 56 procent van de respondenten denkt dat het bedrijf de financiële waarde van bedrijfssoftware negeert of onderschat in vergelijking met andere bedrijfseigendommen. ‘wake up call’ De kennis van de bedrijfssoftware is het grootst onder Duitse respondenten: 60 procent van de cio’s en cfo’s van ondernemingen in Duitsland kent de omvang van hun bedrijfssoftware. In de Verenigde Staten is dat 52 procent, in Italië 40 procent, in Frankrijk 36 procent en in Groot-Brittannië een schamele 12 procent. In Italië en Groot-Brittannië heeft slechts een op de vijf bedrijven ooit geprobeerd om te kwantificeren welke bijdrage it-middelen leveren aan de bedrijfsprestaties. Ondernemingen in andere landen doen dat vaker: een op de twee Amerikaanse en een op de drie Franse en Duitse ondernemingen heeft

wel eens geprobeerd om de invloed van it in kaart te brengen. Het afgelopen jaar is wereldwijd meer dan 3 biljoen dollar uitgegeven aan it. Wat dat betreft zijn de onderzoeksresultaten een ‘wake up call’ voor

tweederde Cio’s heeFt geen idee Van omVang BedrijFssoFtware elke it-executive: veel bedrijven verwaarlozen de waarde van hun it-middelen. Gezien de enorme bedragen die organisaties in hun it-systemen pompen, is de vraag gerechtvaardigd of directies en bestuursraden hun verantwoordelijkheid tegenover de aandeelhouders wel nemen. Als organisaties de kosten, omvang en waarde van hun it-eigendommen niet kennen, hoe kunnen ze dan de juiste itinvesteringsbeslissingen nemen?

•

Het onderzoek is uitgevoerd in opvolging van een onderzoek van Micro Focus en KPMG in mei 2007. Hieruit bleek dat 90 procent van de grote ondernemingen de waarde van it-investeringen verkeerd inschat of niet opneemt in hun jaarcijfers. Insead voert een vervolgonderzoek uit, dat in november 2007 wordt afgerond.


19

cOlumn

management

top-downveranderingen implementeren

BEZOEK WEB 2.0-SITES AAN BANDEN Ongeveer 40 procent van de bedrĳven in Nederland filtert het webverkeer. Naar verwachting gaat dit percentage snel toenemen. Veel bedrĳven blokkeren inmiddels alle sociale-netwerksites als Hyves (ruim 1 miljoen gebruikers in Nederland), LinkedIn (350.000 zakelĳke gebruikers) en YouTube. Ook videosites worden steeds vaker tegengehouden. Veelvuldig bezoek aan sociale-netwerksites verhoogt de kans op lekken van vertrouwelĳke informatie en op identity theft. Bron: Email Systems

E

en van de lastigste taken van it-managers is het implementeren van veranderingen. Onrust, discussie, weerstand, soms zelfs regelrechte sabotage… Hoe zorg je ervoor dat door het topmanagement afgekondigde veranderingen worden geïmplementeerd? Een paar tips van The Mind Gym, het Britse bureau voor mentale ontplooiing. * Verlies je niet in eindeloze detailplanning maar begin gewoon. Planning is nuttig, maar de perfecte planning bestaat niet (en leidt alleen maar tot verlamming). * Zorg ervoor dat je helderheid verkrijgt over de essentie van de kwestie. Wat is de grondgedachte van de verandering? Wat wordt verbeterd of gerepareerd? Helderheid hierover maakt het makkelijker om je medewerkers te overtuigen.

EINDE VAN HET MANAGEMENT Kevin Roberts, worldwide ceo van Saatchi & Saatchi: “De corporate organisatie gaat veranderen. Er zullen niet langer een paar mensen aan de top zĳn, miljoenen in het middenmanagement en een handjevol helemaal onderin. Wat het gaat worden, is veel mensen aan de top die strategisch denken en veel mensen onderin die het uitvoeren. Exit voor iedereen in het midden: het is het eind van het management.” Bron: Fast Company

* Beschouw het als iets positiefs dat medewerkers het er niet mee eens zijn, en zich verzetten. Zonder dat is de verandering waarschijnlijk niet de moeite waard. * Breng tijd door met de sceptici. Luister naar hun zorgen en ideeën, dwing ze niet om het met je eens te zijn. * Deel de verantwoordelijkheid. Geef zo veel mogelijk mensen het gevoel dat zij de veranderingskar trekken en maak hen verantwoordelijk voor een deel van de uitvoering. * Geloof erin: straal de verandering uit in je doen en denken. Je gedrag moet consistent in lijn met de verandering zijn. * Maak het persoonlijk. Laat mensen zien wat zij erbij winnen als de verandering plaatsvindt. Bron: Management Today

•

Veel allianties en joint ventures zij n te stabiel. Dat leidt tot nare ‘echtscheidingen’ en teleurgestelde partners.

H

ooguit 50% van de allianties is een succes. De gemiddelde joint venture heeft een levensduur van slechts een jaar of vijf. Veel executives klagen er dan ook over dat samenwerkingsrelaties vaak zo instabiel zijn. Verkeerd gedacht, stellen twee McKinsey-consultants: het probleem is juist dat allianties en joint ventures vaak te stabiel zijn. Omdat samenwerkingsrelaties worden opgezet en uitgevoerd in een omgeving van verandering, moeten ze constant meeveranderen. Maar dat gebeurt vaak niet. Bedrijven wachten bijvoorbeeld te lang om succesvolle joint ventures te verdiepen of te verbreden, of om de stekker te trekken uit allianties die hun doel hebben gediend maar nu weinig meer toevoegen. Of ze wachten te lang met het stopzetten van teleurstellende projecten waarmee het in de huidige vorm niet meer goed komt. Samenwerking vergt herstructureringsdiscipline: bedrijven moeten hun allianties constant evalueren, diagnosticeren en aanpassen aan de veranderende omstandigheden.

•

Bron: Harvard Business Review

managertje pesten

Vakbondsvinger aan pols bij outsourcing

het is een plaag in het Duitse bedrij fsleven: medewerkers die hun leidinggevende ‘mobben’.

S

chrikbarend veel Duitse managers wordt het leven zuur gemaakt door medewerkers. Mensen brengen geruchten de wereld in, saboteren, schrijven anonieme dreigbrieven, stelen vertrouwelijke bedrijfsinformatie, noem maar op. De meeste managers lijden in stilte: het is geen onderwerp waar ze graag over praten. Managers die worden gepest, zijn bang om zwak over te komen, om te worden gezien als iemand die niet kan leiden – kortom, als een incompetente manager. Slecht voor je reputatie. Hoe komt dat ‘chefmobbing’ de afgelopen jaren sterk zo sterk is toegenomen? Het heeft alles te maken met de hardere werkomgeving van tegenwoordig: meer uren, stagnatie in de beloning (behalve dan voor de directie), continue herstructurering, minder zekerheid over de baan, de werknemer als kostenpost. Dat heeft het moreel beschadigd. En het heeft - blijkbaar – bij som-

COMMISSARIS PROFESSIONALISEERT De meeste commissarissen voelen zich verantwoordelĳk voor de organisatie en grĳpen actief in als dat nodig is. Dat blĳkt uit het Nationaal Onderzoek 2007 (Erasmus Universiteit en Nederlands KennisCentrum voor Commissarissen). Bĳna alle commissarissen vinden de voordelen van de ‘governance’codes groter dan de nadelen. Na de invoering van de code zĳn er duidelĳk verschuivingen opgetreden in de werkzaamheden. De ‘checks and balances’ liggen nu vast. Het is wel zaak dat hiermee met gezond verstand wordt omgegaan, zonder tot allerlei formele knellende procedures te vervallen, zeggen de commissarissen.

22


mige mensen de drempel om hun frustraties uit te leven op hun chef verlaagd. Bedrijven hebben kortom de band met hun mensen kapotgemaakt. Nog maar een schamele 13 procent van de Duitse werknemers is

architectuur of kaartenhuis?

te stabiele allianties niet goed

Van bovenaf komt een instructie om een door het topmanagement bedachte verandering uit te voeren. altij d lastig.

volledig gecommitteerd aan baan en bedrijf. 68 procent doet wat moet maar meer ook niet. 19 procent heeft innerlijk ontslag genomen. Dat blijkt uit onderzoek van Gallup. Bron: managermagazin

•

In de open nederlandse economie is uitbesteding van werk naar het buitenland een onontkoombare trend. maar wel een met de nodige risico’s voor werknemers.

F

NV Bondgenoten maakt zich sterk voor een verantwoorde aanpak van outsourcing. De vakbond adviseert ondernemingsraden om al in een heel vroeg stadium de vinger aan de pols te houden en om het liefst al mee te praten voordat er concrete plannen worden gemaakt. Een meerjarig sociaal beleidskader met maatregelen in het geval van verplaatsing van werk naar het buitenland is bijvoorbeeld een goed idee. Beslissingen om te outsourcen moeten altijd vanuit een langetermijnvisie worden genomen, iets wat maar zelden gebeurt. Aandeelhouders willen graag zo snel mogelijk geld verdienen, en dan is een besluit om naar landen met goedkope arbeid te gaan gauw genomen. Zo’n besluit kan trouwens ook voor die aandeelhouders slecht uitpakken: zo’n 20 procent van de be-

drijven realiseerde in 2005 niet de kostenbesparingen die men met outsourcing wilde bereiken. Uitbesteding kan rampzalig zijn voor de Nederlandse (kennis)economie, stelt de vakbond, zeker als ook de r&d-functie wordt uitbesteed en als er te weinig aan innovatie wordt gedaan. Verder zouden werkgevers meer moeten letten op de sociale en maatschappelijke gevolgen van de verplaatsing van werk. Outsourcing naar vrije handelszones- bijvoorbeeld in China en Indonesië, waar geen regels zijn voor de bescherming van de werknemer - leidt tot ‘sociale dumping, vindt het FNV. Wordt het werk ergens anders nóg goedkoper, dan verplaatst men de fabriek gewoon weer. Om die reden is FNV Bondgenoten bezig met de opbouw van lokale vakbonden in China en India. Bron: Outsource Magazine

geOrgeS ataYa

•

Flexibele ondernemingen hebben het vermogen bestaande systemen en toepassingen tĳdig aan te passen aan nieuwe behoeften of kansen. Maar het gevaar van snelle innovatie is dat die tot een enorme fragmentatie van de it-middelen leidt. Daar schuilt een fors beheerrisico in. Elke nieuwe toepassing kan incompatibiliteitsprobleem doen ontstaan met bestaande software, hardware of data. Dat moet worden opgevangen en daarvoor worden lĳmverbindingen en verbindingslagen opgezet in de vorm van convertors, emulatoren, interfaces en andere vormen van middleware. Al die oplossingen hebben gemeen dat ze de it-infrastructuur nog onoverzichtelĳker maken. Elke grote organisatie worstelt met gefragmenteerde itarchitecturen. Het Amerikaanse departement van defensie heeft ooit zelf een aanzet gegeven om daar greep op te krĳgen. op basis van deze beheermethodiek ontwikkelde de Open Group in 1995 TOGAF: een methode om de architectuur van een organisatie te documenteren en te structureren. TOGAF beschrĳft vier domeinen: de architectuur van de bedrĳfsprocessen, van de toepassingen, van de gegevens en van de technologie. De architectuur van de bedrĳfsprocessen bepaalt de strategie van de onderneming, zĳn governance, zĳn organisatie en beschrĳft de meest centrale bedrĳfsprocessen. De architectuur van de toepassingen bevat diagrammen voor elke toepassing die uitgerold moet worden, voor de interactie tussen die toepassingen en voor de relatie tussen de applicatie en het bedrĳfsproces. De data-architectuur beschrĳft de informatie vanuit logisch en fysisch oogpunt. Zĳ definieert ook de systemen voor gegevensbeheer. De technologische architectuur beschrĳft de technische infrastructuur die toelaat om de kritische toepassingen uit te rollen. Het is voor een cio goed te weten dat deze methodes echt kunnen helpen. Ze vergemakkelĳken het strategische aanpassingsvermogen (alignment ) omdat ze de basisstructuren neerzetten waarop verder kan worden gebouwd. Ze beheren het intellectueel kapitaal omdat ze de verschillende modellen in verschillende domeinen formaliseren. Ze verminderen de risico’s bĳ toekomstige investeringen en zorgen voor beter rendement op die investeringen – ook al omdat ze het hergebruik van processen en systemen vergemakkelĳken. Ten slotte helpen ze u om verandering en complexiteit te beheren. Het is tegenwoordig erg in de mode om over service oriented architectures te praten. Maar laten we eerst eens beheermethodes als TOGAF toepassen en echt greep krĳgen op onze architectuur. Georges Ataya is hoogleraar aan de Solvay Business School en vicepresident van het IT Governance Institute nr 14 • 21 november 2007

23

technologie

Virtualisatie niet een optie maar een must

tender

Vergunningen De gemeente Zoetermeer is op zoek naar een leverancier voor een integraal vergunningensys teem. Dat pakket moet alle stappen van het proces onder steunen, inclusief handhaving en bezwaarprocedures. Behalve de installatie, de configuratie en het onderhoud van het nieu we systeem zelf, moeten ook de bestaande bestanden worden gemigreerd en de beheerders en gebruikers worden getraind. De levering van mobiele appara tuur voor de handhaving is een optie. De nieuwe voorziening moet in juli van volgend jaar in de lucht zijn.

Verhuizing Robeco kan niet zonder consolidatie Door Onno Breedveld beeld Cor Mooij

Een jaar geleden verhuisde Robeco zijn rekencentrum van Rotterdam naar een datacenter van de Rabobank. Door de systemen eerst te virtualiseren, konden de risico’s klein gehouden worden. Inmiddels draait vrijwel de hele Wintel- en AIX-omgeving op gevirtualiseerde systemen.

H

oewel Robeco al veel langer met virtualisatie aan het stoeien was, kon men pas bij de verhuizing van het rekencentrum overgaan tot grootschalige implementatie. “We zijn al in 2004 over virtualisatie gaan nadenken,” vertelt Willem van Vianen, manager infrastructure delivery bij Robeco. “We hadden hier zo’n driehonderd losse Wintel-machines en ongeveer honderd AIXsystemen draaien. Vrijwel elke toepassing had zijn eigen systeem. We wilden wel af van al die losse dozen. Bovendien hadden we nog een aantal NT4-systemen waarvan de hardware vervangen moest worden.” Robeco had daarom het plan opgevat om de oude systemen uit te faseren, en wat niet opgeruimd kon worden te virtualiseren. “We wilden een goed uitwijkbare omgeving. In ons oude serverpark met al die losse systemen was dat erg arbeidsintensief en vergde dat te veel doorlooptijd. Dit gold met name voor de niet-kritische systemen waarvoor we geen goed uitwijkscenario hadden.”

Infrastructuur De gemeente Amsterdam zoekt een partner voor de levering van zijn infrastructuurcomponenten. Het gaat om een raamcontract van in eerste instantie twee jaar. De gemeente verwacht in die pe riode voor 3 miljoen euro aan servers, opslagsystemen en net werkcomponenten nodig te heb ben. Bijbehorende dienstverle ning behoort tot de opties.

Fusie Per 1 januari 2009 zullen de ge meenten Alkemade en Jacobswoude opgaan in een nieuwe gemeente. Bij deze fusie wordt ict-infrastructuur com pleet vernieuwd. De gemeenten zijn daarvoor op zoek naar een aannemer die deze hele klus voor zijn rekening kan nemen. Het gaat om zowel hardware (servers, desktops en netwerk componenten) als bijbehorende dienstverlening. Bovendien moeten ook enkele toepassin gen worden geleverd, waaron der de Office-producten van Microsoft. In de nieuwe infra structuur zullen ook zaken als servervirtualisatie, ServerBased Computing (SBC) en NAS/ SAN (Network-Attached Storage en Storage Area Network) wor den geïmplementeerd.

Verhuizen Vroege pogingen om virtualisatie in te voeren, kwamen volgens Van Vianen echter moeilijk van de grond. “Robeco had zelf te weinig specialistische kennis van virtualisatie. De vorige implementatiepartner had wel die kennis, maar kreeg deze technologie niet binnen de organisatie verkocht.” Pas toen Robeco voor de virtualisatie van de Wintelsystemen met SLTN in zee ging, kwam er schot in de zaak. “Zij legden erg de nadruk op het betrekken van het beheer en op training on-the-job.”

Mail tips en weetjes over aanbestedingen naar [email protected]

24


Bovendien was de noodzaak om te virtualiseren inmiddels veranderd. “Begin vorig jaar kwamen we tot de conclusie dat het rekencentrum hier in Rotterdam niet meer voldeed. Behalve dat we op de duurste locatie van de stad zaten, liepen er ook waterleidingen op de verdiepingen boven het rekencentrum. Bovendien kon de koeling de BladeCenters van IBM niet aan. Om deze ruimte geschikt te maken naar onze eisen hadden we flink moeten investeren.” Robeco koos er voor om niet zelf meer een nieuw rekencentrum te bouwen, maar gebruik te maken van een van de bestaande datacenters van de Rabobank. Robeco had al een uitwijk in een ander rekencentrum van de Rabobank. “Dit rekencentrum was relatief eenvoudig geschikt te maken aan onze eisen en goed te beveiligen. Bovendien hoefde de koeling niet te worden aangepast. Daarnaast past deze oplossing in de strategie van de Rabobank Groep om intensiever met elkaar samen te werken.” Virtualisatie Omdat het verhuizen van fysieke systemen enorme risico’s met zich meebrengt, was virtualisatie niet langer een optie maar een must. “We moesten de systemen naar nieuwe hardware overzetten. Mocht er iets mis gaan, dan konden we gewoon de oude systemen weer inschakelen.” De verhuizing van het rekencentrum bracht volgens Van Vianen ook het benodigde draagvlak. “We zijn natuurlijk begonnen met de kleinere, niet-kritische systemen,” vertelt Jan Otten, system engineer en gespecialiseerd in Windows en VMware. “Pas daarna

kwamen de productiesystemen.” In een half jaar tijd werden alle systemen gevirtualiseerd en verhuisd. Alleen de file servers, een aantal zware SQL Servers, de Citrix servers, de domain controllers en de telefoniesystemen bleven op dedicated hardware draaien. Alle andere toepassingen draaien op de gevirtualiseerde blade-omgeving. Hetzelfde geldt voor de AIX-applicaties. Daarvoor wordt gebruik gemaakt van Lpar, IBM’s logische partitioneringsoplossing voor Unix. Geleidelijk Otten is heel erg te spreken over VMware, met name over de schaalbaarheid en de manier waarop virtuele machines kunnen worden overgezet. “We hadden een heleboel oude systemen die in een virtuele machine of een LPAR moesten worden gestopt. Met de encapsulationtechnologie van VMware ging dat moeiteloos. Het overzetten van de IBM-hardware naar de Lpar’s was moeilijker. We zijn een half jaar bezig geweest om alles geleidelijk over te zetten,” vervolgt Otten. “We hebben eerst de netwerken van het nieuwe en het oude rekencentrum aan elkaar gekoppeld. Vervolgens hebben we de systemen stuk voor stuk gevirtualiseerd.” Om dat mogelijk te maken, had Robeco in Rotterdam een identiek BladeCenter-systeem neergezet. “Na de virtualisatie konden we alle systemen repliceren naar de nieuwe locatie en de applicaties op één avond verhuizen.” Hoewel Robeco met deze oplossing ook flink op zijn stroomkosten heeft kunnen besparen, noemt Van Vianen andere blijvende opbrengsten. “We hebben

heel veel oude apparatuur er uit kunnen gooien en daarmee fiks bespaard op de onderhoudscontracten. Bovendien is het nu veel gemakkelijker om nieuwe systemen aan te maken. De standaardisatie daarvan is veel eenvoudiger geworden. En alles wordt beheerd vanuit één enkele interface. De concurrentie in de financiële markt is groot. Als je nieuwe producten wilt introduceren, is een korte introductietijd belangrijk. Moet je daar een nieuw systeem voor bestellen, dan ben je zo zes, zeven weken verder. Als de processen je niet tegenhouden, kan dat nu binnen één dag.” Hetzelfde geldt voor het opzetten van een testomgeving en het uitbreiden van de capaciteit van productiesystemen. “Je kunt heel gemakkelijk virtuele capaciteit toevoegen en weer terugzetten als je die niet meer nodig hebt,” aldus Otten. “Bovendien heb ik daarvoor niet meer steeds beheerders van het netwerk en de opslag nodig.” Stabiel Over de investeringen kan Van Vianen niets zeggen. “We hebben een aantal trajecten gecombineerd: de migratie van Windows en AIX, en de verhuizing. De kosten daarvan hebben we bij elkaar geveegd. De business wilde natuurlijk zeker weten dat alles goed werkte. Zij hebben daarom veel testwerk gedaan om de instellingen goed te krijgen. We maken nu veel minder kosten dan voorheen. Dat is voor een gedeelte aan virtualisatie te danken. Veel zaken kosten nu veel minder tijd en energie. Dat betekent dat we meer tijd aan andere dingen kunnen besteden.” De gevirtualiseerde omgeving draait nu stabiel. “De kans op verstoringen is weliswaar klein,” zegt Otten, “maar de impact is wel gelijk heel groot doordat in zoń geval alle virtuele machines worden geraakt. We hebben maar één keer een klapperende

switch gehad. Toen merkten we dat de redundancy nog niet helemaal in orde was. Daarom is het belangrijk dat terugvalopties al tijdens de bouw heel kritisch worden bekeken en goed getest.” In de toekomst zal Robeco kijken naar nieuwe hardware. Ook een opwaardering naar ESX versie 3 ligt in het verschiet. “We gebruiken nu versie 2.5.4,” vertelt Otten. “Versie 3 was destijds net uit, maar we vonden het nog te nieuw.” Op business-niveau betekent de nieuwe infrastructuur dat straks anders met IT zal worden omgegaan. “Het wordt nu gemakkelijker om diensten aan te bieden,”

stelt Van Vianen. “Vroeger deden we dat op basis van tijd en hardware. We zijn nu bezig om te overleggen en na te denken over aanpassing van het productportfolio en de tarieven.

Willem van Vianen (links) en Jan Otten van Robeco zetten servervirtualisatie in om het rekencentrum verantwoord te kunnen verhuizen.

•

Infrastructuur

Robeco heeft hier in Nederland ongeveer 1300 mensen in dienst. De meesten daarvan werken in Rotterdam centrum. Daarnaast heeft het bedrijf diverse kantoren in andere delen van de wereld, waaronder Europa, Azië en de Verenigde Staten. Veel communicatie met klanten verloopt via internet en websites. Het oude rekencentrum was gevestigd op een kantoorlocatie in Rotterdam. Daar draaiden ongeveer driehonderd Wintel-systemen en honderd AIX-machines. In het nieuwe productierekencentrum staan vijf grote BladeCenters van IBM met in totaal 32 blades. In het uitwijkcentrum staan de ontwikkel-, testen acceptatiesystemen en een aantal hot-standby systemen. nr 14 • 21 november 2007

25

technologie

coluMn

deAL

eÉn MiLJarD DOLLar

Hoe Altiris opging in het grote Symantec

Satyam levert niet langer zelf de hardware aan persbureau Reuters. In plaats daarvan is Fujitsu Siemens aangetrokken als derde partij. Deze wordt verantwoordelijk voor de leve ring en het onderhoud van de systemen. Satyam blijft wel verantwoordelijk voor de kern toepassingen van Reuters. Het persbureau zal de komende tien jaar zijn hele backoffice opnieuw opzetten. In totaal gaat het om een programma ter waarde van één miljard dol lar. Het nieuwe contract met Satyam en Fujitsu Siemens is daar onderdeel van.

Security + system management = love in december 2006 belde altiris-topman greg butterfi eld zij n collega van Symantec op om te vragen of hij zij n bedrij f wilde overnemen. een logische combinatie ontstond. Voor altiris was het erop of eronder. Door Ben Kuiken

T

wee dagen voor de kerstvakantie van 2006 pakt Greg Butterfield, de ceo van Altiris, de telefoon op en draait een nummer in Cupertino, California. De telefoon gaat twee keer over en dan klinkt een warme mannenstem aan de andere kant van de lijn: “Symantec, with John Thomson.” Butterfield valt maar meteen met de deur in huis. “Hi, I’m

straK Van Meijel Automatisering wordt de nieuwe erpleveran cier van bouwbedrijf Aan de Stegge. Omdat de ondersteu ning van hun huidige software ophield, moesten zij op zoek naar een nieuw pakket. Daarnaast voldeed de bestaan de software niet meer aan de eisen van de huidige organisa tie. “We hebben inmiddels een heel modern bedrijfsbureau opgezet, dat erg gefocust is op de beheersbaarheid van de be drijfsprocessen en de kwaliteit. Dat heeft geleid tot een strakke werkvoorbereiding en een stringente tijd en kostenbewa king,” aldus financieel direc teur Ron aan de Stegge.

Greg Butterfield of Altiris. Would you be interested in buying our company?” Thomson is even van zijn stuk gebracht, maar herstelt zich snel. De mannen praten anderhalf uur lang over een mogelijke overname en besluiten el-

kaar de volgende dag te ontmoeten en verder te praten. Thomson vliegt de volgende ochtend vroeg naar Salt Lake City en praat de hele dag met Butterfield en zijn team. no brainer Al snel blijkt dat de twee bedrijven dezelfde visie delen. Zoals Thomson het uitdrukt: “Het best beveiligde itsysteem is het best gemanagde.” Of zoals Butterfield zegt: “Het best gemanagde itsysteem is het best beveiligde.” Het is dus eigenlijk een nobrainer om beide bedrijven in elkaar te schuiven, want dat heb je de volgens Symantec beste it-beveiliger ter wereld en de volgens Altiris beste applicatie voor systeembeheer in één huis. Tijdens

My system management and his security are a perfect fit

HeLPDesK Electrabel Nederland is met FrontRange Solutions in zee gegaan voor de levering van een nieuwe service manage mentomgeving. Naast de on dersteuning van de helpdesk van de energieleverancier wordt ook Inventory Management door het nieuwe pakket ondersteund. Belangrijke overweging bij deze aanschaf was de behoef te om de processen en de daaraan verbonden kosten in zichtelijker te maken. Mail tips en weetjes over opdrachten naar [email protected]

26


de kerstvakantie bellen Thomson en Butterfield nog een paar keer met elkaar en begin januari ligt er een akkoord. Butterfield gaat naar zijn aandeelhouders om ze de logica van deze overeenkomst uit te leggen. In de maanden voorafgaand aan de aandeelhoudersvergadering melden zich nog twee partijen voor een overname van Altiris, maar Butterfield weet zijn aandeelhouders ervan te overtuigen dat het bod van Symantec superieur is. Begin april 2007 is het huwelijk tussen Symantec en Altiris een feit. We zijn nu een half jaar later en de eerste geïntegreerde producten komen op de markt. De nieuwe suites van Symantec bieden niet alleen meer security

lange en moeizame exercitie van bedrijven spotten, financiering regelen, overnemen en het integreren van de nieuwe bedrijven in de Altiris-organisatie… Dat zou jaren kosten en die tijd had Altiris niet. Want er was nog een zeer urgente reden die Butterfield de telefoon deed oppakken om Thomson te vragen hem over te nemen. In oktober van 2006 had een zeker bedrijf uit Seattle namelijk aangekondigd zich vol op systeembeheer te zullen storten. In de visie van dat bedrijf, Microsoft, zou it-beheer in de toekomst geheel kunnen worden geautomatiseerd. Op de weg daar naartoe kondigde Tim Sinclair, general manager Windows & Enterprise Management

buttErfiEld wEEt dat als microsoft Zich ErgEns mEE bEmoEit, Er klappEn gaan vallEn en backup, maar nu ook systeembeheer. Wie het nieuwe productaanbod beziet, kan niet anders dan concluderen dat de combinatie van beide bedrijven een logische is. Een no-brainer inderdaad. Overigens functioneert Altiris nog als een losstaand bedrijfsonderdeel binnen Symantec en merken de medewerkers van Altiris naar eigen zeggen weinig van de overname. inVeSteringSVerMogen Altiris was één van de laatste overgebleven zelfstandige ontwikkelaars van software voor systeembeheer. De meeste anderen waren al overgenomen of waren bezweken onder het geweld van de grote jongens. Tegelijkertijd vroegen de klanten van Altiris steeds vaker om beveiligingsoplossingen. In 2005 had het bedrijf al een partij overgenomen die zich bezighield met compliance (Pedestal), maar om aan de vraag van zijn klanten te kunnen voldoen, zou Altiris nog veel meer technologie moeten aankopen. Dat betekende een

Division bij Microsoft, nieuwe software aan, waaronder een hulpmiddel voor het beheren van virtual machines, een programma voor de Service Desk en een geïntegreerd beheerprogramma voor het midden- en kleinbedrijf. MicroSoftieS Butterfield realiseerde zich onmiddellijk wat deze aankondiging betekende voor zijn bedrijf. Hij loopt al te lang mee in de itindustrie mee om te weten dat als Microsoft zich ergens mee bemoeit, er klappen gaan vallen. Niet onmiddellijk, want de Microsofties hebben het zelden in één keer goed. Maar met het investeringsvermogen van de softwaregigant is het een kwestie van tijd totdat ze het trucje doorkrijgen. En berg je dan maar als kleine jongen. Dus het was misschien niet liefde op het eerste gezicht tussen Butterfield en Thomson. Maar verstandshuwelijken hoeven niet altijd slechte huwelijken te zijn.

•

ron tolido

architectencongres ITarchitecten, wat is het toch een heerlijk volk. Ik mag me er graag aan vergapen tijdens het Landelijke Architectuur Congres dat deze week weer in Nieuwegein wordt georgani seerd. De beroepsgroep is dan eens lekker onder elkaar en introspectieve bespiegelingen worden niet geschuwd. Dit deel van het vakgebied is nog jong en dat merk je aan de favoriete gespreksonderwerpen. Wat is eigenlijk het nut van itarchitectuur? Kun je de waarde ervan meten? Wat zijn de beste methoden, technieken en tools? Beter nog, hoe past itarchitectuur binnen de rest van de organisatie? Of wacht, waaraan kun je een echte itarchitect eigenlijk herkennen? Allemaal belangwekkende, existentiële vragen, laten we eerlijk zijn. En de feestvreugde neemt toe alleen maar toe naarmate de discussie meer meta wordt. In welk ander vakgebied kun je immers een bestseller schrijven over een architectonische methode en een raamwerk om architecto nische methoden en raamwerken met elkaar te vergelijken? Laat het maar even tot u doordringen. Neem gerust de tijd. Het gemiddelde IQ op de congresvloer is torenhoog, neem dat van mij aan. Maar je vraagt je af of de analytische kwaliteiten niet wat te dik zijn aangezet. Sommige oppervlakkige, niet ingewijde toeschouwers zouden geneigd kunnen zijn om itarchitecten af te doen als wereldvreemde, onbereikbare theoretici. Laat ze maar een beetje megalomaan prutsen met hun onbegrijpelijke diagrammen en hun AOprinters, gaan wij hier ondertussen door met ons werk. Niet helemaal de kwaliteitsperceptie die je nastreeft. Temeer omdat itarchitectuur – los van alle wolligheid – wel degelijk een fundament is voor het veranderen van organisaties in een complexe wereld, gedomineerd door technologische ontwikkelingen. En het architectonische denken strekt zich al uit tot de hele bedrijfs voering, getuige de opkomst van termen als Business Architectuur en Enterprise Architectuur. Dat zijn dan wel termen die exclusief door het itvolk zijn uitgevonden. Gewone mensen, elders in het bedrijf, moeten er nog aan wennen. Wat meer communicatieve en empathische vaardigheden zouden daarom bij de meeste architecten niet misstaan. Zo nu en dan eens wat simplificeren, ook een goed idee. Misschien een beetje meer realiteitszin: vaker aan feitelijke oplossingen werken in plaats van proberen ze in abstracties te persen. Verandering hangt gelukkig al in de lucht. Voorafgaand aan het congres wordt een wedstrijd gehouden waarin teams van itarchitecten over innovaties in mobiliteit nadenken. Nu maar hopen dat er geen metamodel voor routeplanners uitrolt. nr 14 • 21 november 2007

27

Salesforce.com domineert Europese on demand crm-markt

DG

;>C6C8>6A B6C6<:G

Niet bang voor ‘zware jongens’

=JB6C G:HDJG8: B6C6<:G

B6G@:I>C< 8DBBJC>86I>: B6C6<:G

Nu softwaregigant Microsoft zich ook op de on-demand crm-markt heeft begeven, voelt Salesforce.com de hete adem in de nek. Toch is er, aldus Salesforce, geen wolkje aan de lucht.

8:D

Bartel Volckaert

B6C6<:B:CI HJEEDGI 6G7D B6C6<:G

;68>A>IN B6C6<:G

>I B6C6<:G

E

en drietal jaar geleden richtte de specialist in ‘on demand’ crm-technologie een kantoor op in de Benelux. Op dit moment beschikt Salesforce over een twintigtal medewerkers verspreid over Brussel en Utrecht, met daarnaast ook een helpdesk in Dublin. De Nederlander Hans Brouwer is sinds juli 2007 de nieuwe topman voor de Benelux. Wat zijn uw doelstellingen voor de Beneluxmarkt? “We willen onze lokale staf in hoog tempo verder laten groeien. Hoeveel precies weet ik nog niet, maar om een idee te krijgen: de afgelopen drie jaar is ons personeelsbestand van één naar twintig gegaan. We verwachten dat deze groei zal aanhouden. Onze omzet groeide in Europa trouwens met 72 procent. Op dit moment hebben we meer dan 50 pro-

‘Eigenlijk hebben we geen grote concurrenten’

"" " ! $ ! !!!!

cent van de Europese ‘on demand’ crm-markt in handen. Maar om heel eerlijk te zijn: eigenlijk hebben we geen grote concurrent op die markt. Al zijn er wel enkele kleine spelers, zoals Rightnow en Netsuite. Globaal gesproken zijn onze grootste concurrenten SAP en Oracle met hun Siebel-oplossing, want met ‘on demand’-crm is Oracle nog niet ver.” Van wie vreest u dan de meeste concurrentie? “Onze twee belangrijkste concurrenten zijn Oracle en SAP. Salesforce is gewoon heel ver met ón demand´. Een term die Salesforce.com regelmatig gebruikt is ‘multitenancy’, wat betekent dat meerdere klanten gebruikmaken van dezelfde softwaredienst binnen eenzelfde infrastructuur. Het voordeel hiervan is dat de 32.000 organisaties die Salesforce.com wereldwijd gebruiken vrijwel tegelijkertijd over de nieuwe functionaliteiten

kunnen beschikken van een nieuwe release (de laatste kwam afgelopen zomer uit, red.). Bij een asp-model zouden we al die applicaties telkens een voor een moeten upgraden voor elke klant, wat een vrij complex werk zou zijn. We zien dat trouwens ook bij een aantal van onze concurrenten: bedrijven die Oracle of SAP hosten, hebben nog steeds heel veel moeite met het upgraden van de ene versie naar de andere. Dergelijke projecten kunnen wel een jaar in beslag nemen.” U noemt Microsoft niet. Is Salesforce dan niet bang voor het product Microsoft Dynamics Live crm? “Welnee.”

Hans Brouwer

Anderzijds heeft Microsoft wel een erp-poot om op te steunen. Wat is de strategie van Salesforce op dit vlak? “Ik kan en mag u niet vertellen of we al dan niet een erp-pakket zullen bouwen.” Welk erp-programma gebruikt Salesforce.com intern? “Ook dat kan ik u niet vertellen.” Verwacht u een prijzenslag nu Microsoft zeer scherpe prijzen aankondigde voor haar ‘on demand’-dienst? “We zien dat soort prijzen nu al bij de lokale partners van Microsoft. Wij hebben geen enkele moeite om daarmee te concurreren – onze omzetgroei bewijst dat. Ook Gartner ziet Microsoft blijkbaar niet als een bedrijf met een grootse visie op crm. We hebben trouwens ook een groepseditie voor kleinere bedrijven die zeer gunstig geprijsd is, tot 10 euro per gebruiker. Benelux-klanten steunen bij de implementatie steeds vaker op internationale en lokale partners van Salesforce.com. Concreet gaat het onder meer om Accenture en Deloitte en lokale bedrijven als Absi, 4C Consulting, Vivens crm en Nxt-IT.”

•


29

technologie

column it & recht

Energielabels moeten exploitatiekosten inzichtelijk maken

Dure kat in de zak

Duurzaam beleid heeft tijd nodig Door Sytse van der Schaaf

kyosei-filosofie

Canon werkt sinds 1987 volgens de Japanse Kyosei-filosofie. “Ook in die tijd stond het milieu al onder druk”, zegt Martin Trampe, directeur Canon Nederland. “Kyosei betekent samenleven en samenwerken voor het algemeen belang. Het doel is om een onderlinge harmonie te bereiken tussen mensen en natuur.” Sinds de introductie van de Kyosei-filosofie zijn de Canon productiebedrijven mondiaal Iso 14001 gecertificeerd. Sinds 2004 geldt dat ook voor alle internationale verkoopactiviteiten. Het productieproces van Canon voldoet sinds de jaren tachtig aan Iso-norm 14001. Sinds 2000 is dezelfde certificering ook van kracht voor de bedrijfsvoering. Canon heeft zichzelf de ‘Factor 2 doelstelling’ opgelegd; in 2010 moet de mondiale CO2-uitstoot van de fabrieken, kantoren en distributie zijn gehalveerd ten opzichte van 2000 naar rato van de omzetontwikkeling.

Martin Trampe, directeur van Canon Nederland

30

“Eén advocaat kan met zijn koffertje meer stelen dan honderd gewapende mannen.” De vorig jaar overleden Amerikaanse econoom Theodore Levitt, in leven prominent redacteur van de Harvard Business Review, had het niet beeldender kunnen zeggen. Hij had gelijk vrees ik. In de commerciële rechtspraktijk zijn juristen dagelijks bezig om de ene mens te verrijken door de ander te verarmen. Ik erken: een deprimerend vak. Het draait vaak alleen maar om geld in de wereld van het recht.

IT’ers bewijzen nu voornamelijk nog lippendienst aan het milieu. Alleen als directies vierkant achter duurzaam beleid gaan staan kunnen organisatie-onderdelen als de IT hun beleid aanpassen. Het gaat nog wel een tijd duren voordat het zover is.

“I

edereen heeft zijn mond vol over het milieu. Als je naar consumenten kijkt, dan is de praktijk anders. Biologisch geproduceerde producten zijn vaak duurder. Dit weerhoudt een flink aantal mensen om voor het duurzame alternatief te kiezen”, zegt Martin Trampe, directeur van Canon Nederland en voorzitter van de Stichting ICT Milieu, een stichting die zich bezighoudt met de afvalverwerking en recycling van afgedankte computerapparatuur. “Pas als de prijs van biologische aardappelen dichtbij die van gewone komt te liggen zie je dat mensen in groten getale voor het duurzame alternatief kiezen. Dat is soms lastig omdat duurzame producten soms duurder in de aanschaf zijn. Neem spaarlampen of oplaadbare batterijen. Mensen merken bij deze producten het prijsvoordeel pas na langdurig gebruik.” Bij it-producten voor bedrijven zie je precies dezelfde aanschafoverwegingen. Duurzaamheid is bij deze producten nog maar in beperkte mate een selectiecriterium, omdat het energieverbruik bij de aanschaf niet inzichtelijk is. “De Nederlandse overheid moet de keuze voor het duurzame alternatief gemakkelijk maken door energielabels voor hardware te verplichten”, vindt Trampe. “Ik verwacht dat deze labels binnen vijf jaar gemeengoed zijn binnen de IT afhankelijk van het tempo waarin producenten en de Nederlandse overheid tot afspraken komen. Je koopt straks pc’s, servers en nr 14 • 21 november 2007

printers waarop het label een indicatie geeft van het stroomverbruik van het apparaat. Ook energiezuinige apparatuur die misschien duurder in de aanschaf is, wordt een logische keuze als op labels te zien is hoeveel energie een apparaat verbruikt.” grote impact Het is de directie die oog moet hebben voor de invoering en uitvoering van praktisch duurzaam beleid. “Door het hoge stroomverbruik van veel hardware kan IT een grote impact hebben op de energiebesparing in organisaties”, stelt Trampe. “Alleen moet het management dan wel op algemeen niveau laten zien wat het energieverbruik van de totale organisatie is, wat de verschillende organisatie-onderdelen voor

ware meestal aan. De it-afdeling doet vaak het onderhoud. De verant woordelijkheid voor de toners en het papier ligt weer bij afdelingen zelf. Nu is met nieuwe apparatuur een energiebesparing van 30 procent te realiseren. Wie zet zich hier alleen voor in? Als je de it-afdeling de printers aan laat schaffen, laat exploiteren en beheren via het bedrijfsnetwerk creëer je duidelijkheid en tegelijkertijd een infrastructuur waarin je kunt meten of je concrete doelstellingen hebt gehaald.”

Canon-medewerkers krijgen een rapportcijfer voor hun rijgedrag hun rekening nemen en voor iedereen energiebesparing voorschrijven. Alleen in deze setting kan de it-afdeling bijvoorbeeld bepalen dat dubbelzijdig afdrukken de norm is. Ook de aanschaf van duurzame producten ligt dan meer voor de hand. Maar zelfs dan zal het niet gemakkelijk zijn. Neem bijvoorbeeld printers, waar Canon veel expertise in heeft. In de meeste organisaties zijn meerdere afdelingen verantwoordelijk voor de aanschaf en exploitatie van printers. Facilitymanagement koopt deze hard-

Canon zelf heeft duurzaamheid als tweede natuur. Sinds 2004 voldoet het bedrijf zowel wat betreft de productie als de bedrijfsvoering aan de Iso-norm 14001. “Als ik hier in het Canon-kantoor op het lichtknopje druk is er een waarschuwing te lezen dat je het licht niet zomaar moet laten branden ook al gebruiken we hier groene stroom. Recent is ook het autobeleid van Canon veranderd. Auto´s mogen nu niet meer dan 180 gram CO2 per gereden kilometer produceren. Alleen auto´s met een motorinhoud van

Peter van Patrick van Eecke Schelven

Zo ook in het ict-recht. Onlangs kreeg ik te maken met een faillissement van een softwarefirma. De curator in het faillissement was een keurige advocaat van een gerepu teerd kantoor. Hij trof fraaie software aan op de plank van dit bedrijf. Goede software is geld waard, dus hij wilde de intellectuele rechten van het product verpatsen. Prettig voor de gezamenlijke schuldeisers én voor mijn eigen portemonnee, zal hij hebben gedacht. Een geïnteresseerde koper was snel gevonden: een bedrijfje dat de software markt wilde betreden. Weldra tekende de koper tegen forse betaling het koopcontract en de akte waarmee de soft warerechten werden overgedragen. De naïeve koper liet zich daarbij niet bijstaan door een eigen juridisch adviseur. Hij vertrouwde volledig op de eerlijkheid van de curator. Deze was tenslotte door de rechtbank aangesteld.

maximaal 2 liter voldoen hieraan. Dat is niet veel als je naar de zware auto´s van tegenwoordig bekijkt. Verder krijgen medewerkers via de leasemaatschappij via internet inzicht in hun brandstofverbruik en slijtage van de banden. Op basis van deze factoren krijgen zij een rapportcijfer voor hun rijgedrag. Mocht dat nodig zijn dan krijgen ze een cursus aangeboden voor beter rijgedrag. De meerderheid van de Canon-medewerkers staat achter dit beleid.” Nog lange weg te gaan Dat er nog een lange weg te gaan is, blijkt ook uit een enquête onder tweehonderd Nederlandse itmanagers uitgevoerd door Marqit in opdracht van IT Executive. Duurzaam ondernemen staat volop in de belangstelling. Niet minder dan 77 procent van deze online ondervraagde personen verwacht dat het milieu een factor van belang wordt bij investeringsbeslissingen. Ongeveer eenderde van de ondervraagde

bedrijven maakt in zijn jaarverslag al daadwerkelijk melding van maatschappelijk verantwoord ondernemen, terwijl bijna de helft zich heeft voorgenomen dat in de toekomst meer te gaan doen. In de praktijk gebeurt er alleen nog weinig. Dat begint al bij het itbudget. Bij 57 procent van de respondenten maakt het energiegebruik van it-apparatuur van pc’s en printers tot datacenters- geen onderdeel uit van het eigen budget. Dit staat het inzichtelijk maken van it-gerelateerde energiekosten lelijk in de weg. Het is dan ook niet verwonderlijk dat 60 procent van de respondenten aangeeft geen idee te hebben wat de kosten zijn van de it-apparatuur die zij onderhouden. Een klein deel (20 procent) weet dat slechts gedeeltelijk, 7 procent weet niet of die cijfers beschikbaar zijn –wat er in ieder geval op neerkomt dat ze die cijfers niet zelf hebben- en slechts 14 procent geeft aan wèl precies te weten wat it aan energie opstookt.

•

De koper legde enige maanden later het contract en de akte aan mij voor. Helaas moest ik hem wijzen op twee forse problemen. Ten eerste was het verre van zeker dat de verkochte softwarerechten ooit van het failliete bedrijf waren geweest. Er waren in het verleden namelijk veel partijen betrokken geweest bij de ontwikkeling van de software. De vraag bij wie de rechten lagen, was niet duidelijk geregeld. De curator had dus iets verkocht waarover hij vrijwel zeker niet de volledige zeggenschap had. Het tweede knelpunt betrof de Auteurswet. Deze zegt dat een curator sowieso met zijn vingers van een werk (zoals software) moet afblijven, als dit voorafgaand aan het faillissement nog niet openbaar is gemaakt. Die regel ging voor grote delen van de gekochte software op. De curator was er aan voorbij gegaan. Handelde de curator illegaal jegens de koper? Nee. Hij had zijn contract in rijke bewoordingen stevig dichtgetimmerd. Het was een geldig contract, dat geraffineerd alle risico’s op de koper afwentelde. Eerder inschakelen van een eigen ict-jurist had hem veel ellende bespaard.

Peter van Schelven is juridisch adviseur ICT~Office nr 14 • 21 november 2007

31

Wil je reageren op een artikel of heb je een mening die er toe doet? Stuur een e-mail naar [email protected]

in it executive 12 is te lezen hoe dienstverlener cSc familie en vrienden aan willen zetten tot head hunten om maar nieuw personeel te werven. Willen organisaties overeind blij ven in de krappe arbeids markt dan moet het personeelsbeleid een stuk professioneler vindt Marc-Paul brandt van efocus.

D

ienstverleners die nu grote moeite hebben om personeel vast te houden of aan te trekken, moeten de hand in eigen boezem steken. Veel itbedrijven bestaan voornamelijk uit mannen die gericht zijn op harde waarden. Een goed salaris, een lease auto en een mooie laptop voldoen alleen niet meer. Werknemers willen nu flexibele werktijden, werk en zorg combineren, thuiswerken en een informele werksfeer. Bij veel it-bedrijven

Effectief en doeltreffend werven van it-management vacatures doet u in

IT Executive

het magazine voor 24.500 it-managers en businessmanagers met veel verantwoordelijkheid en weinig tijd

bel Erik van Heest 06 13221012 of Rob de Kleijnen 06-53403470 voor een aantrekkelijke aanbieding

www.it-executive.nl

onderbouwt it-beslissingen

is het menselijk aspect een ondergeschoven kindje. Flexibiliteit is niet het enige. De it´-er wil vooral deel zijn van de organisatie en meedenken over het strategisch beleid Werknemers stimuleren mee te denken over het beleid en het bevorderen van eigen initiatief en ontwikkeling vergroot de loyaliteit aan de organisatie. Intern moet men de partnergedachte voorop stellen zodat medewerkers deel worden van het bedrijf en daadwerkelijk

betrokken zijn. Dit resulteert in het langer behouden van kwalitatief goed personeel. De partnergedachte, gevolgd door flexibiliteit, een goede werksfeer en heldere communicatie zijn de kritische succesfactoren. Terwijl er in 2003 en 2004 talloze organisaties moesten sluiten, overleefden de organisaties die dit wel hadden begrepen. Willen it-bedrijven succesvol zijn, dan moeten zij meer met hun tijd meegaan dan nu het geval is.

•

off shoren biedt kwaliteit bert grevelink geeft op de forum-pagina van it executive 9 aan dat de krappe arbeidsmarkt off shoren wenselij k maakt. zij n mening dat off shoren inferieure softwarecode oplevert, deelt bart Schouw van Progress niet.

I

k vind ook dat het uitbesteden van programmeerwerk alleen kan als er in Nederland een gedetailleerde analyse plaatsvindt en er voldoende testcapaciteit beschikbaar is. Als projectmanager ben ik van 2002 tot 2005 verantwoordelijk geweest voor langlopende nearshore projecten die door Progress Nederland Professional Services werden en worden uitgevoerd. Progress Nederland was binnen de Progress community één van de eerste die expliciet nearshoring in haar ontwikkelproces integreerde. De opmerking van Grevelink over inferieure softwarecode kan ik echter niet onderbouwen. Door het gebruik van een raamwerk dat rekening houdt met uitbesteding is de kwaliteit van de code zeker te bewerkstelligen. Wij zelf werken met een op MDA gebaseerd raamwerk met reverse engineering faciliteiten en dat voldoet uitstekend. Code die

22 november 2007 Salesforce crM Success tour Ondemand applicaties op het gebied van sales, partnership relationship manage ment, service & support en marketing. High Tech Campus, Eindhoven www.salesforce.com/eu/events/crm events/crmsuccesstour 27 november 2007 Security Management: taking Security Seriously Zodra de juiste informatie niet beschik baar is of als de informatie niet effectief genoeg beschermd is, komen de con currentiepositie, de winst en het imago van een organisatie in gevaar. Universiteit van Tilburg www.sbit.nl/congres 13 december 2007 informatiebeveiliging in de zorg Seminar over ontwikkelingen en trends in de gezondheidszorg, met praktijk voorbeelden en cases van informatie beveiliging. Mediaplaza, Jaarbeurs Utrecht www.mediaplaza.nl/seminar/informa tiebeveiliging2007 18 december 2007 Seminar Secure Mobile access De noodzaak van het beveiligen van zo wel ictnetwerken als mobiele devices worden steeds belangrijker. Steeds meer kantoren maken gebruik van draadloze netwerken, maar hoe zorgt u ervoor dat inbrekers hier niet op in kunnen loggen? MediaPlaza, Jaarbeurs Utrecht www.mediaplaza.nl/seminar/secure mobileaccess

terugkomt behoeft nauwelijks tot geen structurele aanpassing. Fouten in de code worden opgelost door onze

nearshore partij zelf. De extra aandacht in het voor- en natraject haalt het oorspronkelijke prijsvoordeel van uitbesteden inderdaad onderuit. Doe het niet voor de prijs per uur van een ontwikkelaar, maar doe het om je tekort aan personeel op te lossen. Door een gedeelte van de huidige werknemers om te scholen tot tester en programmeercapaciteit extern in te kopen, wordt de totale nieuwbouwcapaciteit van je organisatie aanzienlijk vergroot.

2324 januari 2008 onderwij s en ict Vakbeurs voor ICTtoepassingen en diensten in het onderwijs. Jaarbeurs Utrecht www.onderwijsenict.org 31 januari 2008 nationaal Mobility event Geheel in het teken van de impact van mobiele (data)oplossingen op onze maatschappij en ons milieu. WTC, Rotterdam www.mobilityevent.nl

Ken je een evenement dat relevant is voor it-managers? Mail deze informatie naar [email protected]

• nr 14 • 21 november 2007

33

agenDa

gedegen personeelsbeleid

foruM

MENS & WERK

Vĳftiger werkt harder dan veertiger

E

en personeelsbeleid dat voor alle leeftijdsgroepen gelijk is, haalt niet het beste uit de medewerkers. Vijftigers blijken minder extravert dan jongere leeftijdsgroepen, terwijl ze net als twintigers minder sterk in hun schoenen blijken te staan dan andere leeftijdsgroepen. Veertigers bijvoorbeeld lijden aan een dip in de prestatiedrang. Een vijftiger heeft daar geen last van, die wil kwaliteit leveren en bij blijven.

Dit blijkt uit onderzoek Gitp onder twintigduizend mensen die recent een persoonlijkheidsonderzoek hebben laten doen. Hieruit kwamen leeftijdsgebonden verschillen naar voren die van invloed zijn op prestaties in het werk. Dertigers springen er uit door hun behoefte aan uitdagende opdrachten waarmee zij hun professionaliteit kunnen versterken en hun zichtbaarheid in de organisatie kunnen vergroten.

•

Rĳkste stagiairs in IT

I

n de it, de technische beroepen en de accountancy ontvangen stagiairs de hoogste vergoedingen. Met name in de techniek, waar veel personeelsschaarste heerst, zijn hoge stagevergoedingen een succesvol middel om aan tijdelijke werknemers te komen. Ook in de it ligt de gemiddelde vergoeding op 500 euro per maand, maar er komen geregeld uitschieters voor tot wel 800 euro. De gemiddelde stagiair verdient maandelijks tussen de 200 en 300 euro, net zo veel als in 2003.

•

34


IT-manager relatief jong

Buitenlandse baas beter

Banencaroussel

M

Zodra buitenlandse beleggers een Nederlands bedrĳf overnemen, laten ze medewerkers harder werken. De productiviteit is er niet alleen hoger, maar stĳgt ook sneller. Dat blĳkt uit CBS-onderzoek.

Lawson Software heeft Jan Vandewalle benoemd tot nieuwe Solution Designer. In deze functie is hĳ verantwoordelĳk voor presales logistics. Dit betekent dat hĳ voorafgaand aan het verkooptraject de wensen van Benelux-klanten koppelt aan de best mogelĳke oplossing. Jan Vandewalle (49) werkte in 1997 ook al voor Lawson, maar sloeg daarna een andere weg in. Nu keert hĳ terug op het oude nest. Vandewalle is afkomstig van badstoffenproducent Santens, waar hĳ directeur logistiek en ict was.

anagers die it-actviteiten aansturen zijn met een gemiddelde leeftijd van net 48 jaar de jongste bestuurders van Nederland. Dit concludeert IQ Info in het Nationaal Bestuurdersonderzoek. Ict-directeuren zijn gemiddeld de jongste bestuurders van Nederland. Door de bank genomen zijn ze 48,3 jaar oud. Dat is ongeveer zeven jaar jonger dan bestuurders van overheidsorganisaties. Naast hun relatief jonge leeftijd zitten it-managers ook het minst lang op hun positie. IT-managers traden gemiddeld 4,5 jaar geleden aan. In de transportsector, landbouwsector en handelssector zitten de bestuurders gemiddeld langer dan acht jaar in hun huidige functie. IQ Info, een databasespecialist op het gebied van marktgegevens, baseerde zijn onderzoek aan de hand van informatie over managers en bestuurders van meer dan 45 duizend grote en middelgrote organisaties in Nederland.

•

Slechte reputatie managers erwijl werknemers steen en been klagen over de slechte kwaliteit van hun managers, klagen diezelfde leidinggevenden dat ze gewoon geen tijd hebben om aandacht aan hun medewerkers te schenken. Dat blijkt uit twee verschillende Britse onderzoeken. Door kantoorpolitiek en een verkeerde focus van het bedrijf slagen managers er onvoldoende in om prioriteiten te stellen, zo klagen ze in een onderzoek van het Chartered Management Institute. Vier van de tien managers zegt afgeleid te zijn door dit soort sores. Zij zijn zich ervan bewust dat dit ten koste gaat van de onderneming. Ze weten namelijk drommels goed hoe moeilijk het is om personeel te werven. Maar in tweederde van de bedrijven investeert de werkgever onvoldoende in talent management. Zij krijgen echter wel de rekening gepresenteerd van deze te-

ls een bedrijf met minder it’ers uit de voeten wil, moet het een buitenlandse baas aanstellen. Grote ondernemingen in buitenlandse handen zijn gemiddeld 8 procent productiever dan wanneer Nederlanders er de scepter zwaaien. Derhalve zijn er dan ook minder mensen nodig. Dit blijkt uit cijfers van het CBS. De gemiddelde toegevoegde waarde geproduceerd per werknemer van grote, niet-financiële ondernemingen in buitenlandse handen bedroeg in 2000 ruim 90.000 euro. In 2005 was dat bijna een kwart meer: 111.2000 euro. Ter vergelijking: de productiviteit per werknemer steeg van bijna 75.000 euro in 2000 tot ruim 85.000 euro vijf jaar later. De stijging is 15 procent. Het CBS ontdekte ook dat meer dan de helft van de hoogproductieve bedrijfstakken in Nederland in buitenlandse handen is. In bedrijfstakken die minder productief zijn, is slechts eenderde van de bedrijven buitenlands bezit. De onderzoekers van het CBS verklaren de hogere productiviteit uit de extra inspanningen die buitenlandse eigenaren moeten doen om hun investeringen terug te verdienen.

•

Opnieuw spreken medewerkers schande over hun bazen. Maar managers op hun beurt voelen zich machteloos.

T

A

kortkomingen, zo blijkt uit onderzoek van Investors in People. Acht van de tien werknemers voelen zich in de steek gelaten door hun bazen. Een derde van het personeel vertrouwt de baas niet. Ondersteunen, luisteren, de waarheid vertellen? Niet door managers. Vier van de tien werknemers verlaten dan ook de onderneming om deze reden.

•

Onthufteren houdt personeel binnen

H

ufters moeten ontslagen worden als zij hun gedrag niet willen veranderen. Dat pleidooi komt van Robert Sutton van de Stanford University. Op basis van onderzoek naar respectloos gedrag op de werkvloer, schreef hij deze en andere aanbevelingen in zijn recent verschenen boek `The no asshole rule. Building a civilized workplace and surviving one that isn`t`. Respectloos gedrag is het beledigen, voor gek zetten of ongewenst aanraken van collega`s, ze behandelen alsof ze onzichtbaar zijn of boze e-mails sturen. Een `hufter` is iemand die ervoor zorgt dat collega`s zich gekleineerd en beledigd voelen. Meestal richt een hufter zich op collega`s met minder macht of status. Uit Suttons onderzoek komt naar voren dat respectloos gedrag schade

Maarten Baltussen is de nieuwe business unit director logistic solutions bĳ softwareleverancier IBS in Nieuwegein. De business unit van Baltussen houdt zich voornamelĳk bezig met Enterprise en Supply Chain oplossingen. Hĳ komt over van Infor, waar hĳ de laatste drie jaar business consultancy manager was binnen de salesafdeling op Europees gebied.

aanricht aan bedrijven. De stemming op de werkvloer wordt er door aangetast en het is voor menig werknemer een reden om een andere baan te gaan zoeken. Sutton adviseert bedrijven om de hufters te confronteren met hun gedrag. Vat het respectloos gedrag vooral niet persoonlijk op, zo schrijft hij ook nog. Maar als dat niet werkt, dan zit er uiteindelijk inderdaad weinig anders op dan het bedrijf te verlaten, aldus Sutton.

•

Pseudo-griep velt velen

H

et griepvirus krijgt ten onrechte de schuld van menig personeelstekort, ontdekte de NationaleVacaturebank.nl. Uit onderzoek is gebleken dat 20 procent van de werknemers wel eens een dagje vrij neemt en zich ten onrechte afmeldt met griep. Het voordeel van die soepele leugen is dat er bij een enkele verzuimdag niet zo snel controle zal plaatsvinden van een bedrijfsarts. Ongeveer de helft van de werknemers blijkt zich volgens dit onderzoek wel eens onterecht ziek te melden. Andere drogredenen voor thuisblijven zijn een bezoek aan de tandarts, dat in werkelijkheid dus niet plaatsvindt.

•

Interoute, eigenaar van een Europees glasvezelnetwerk, heeft telecom zwaargewicht Gareth Williams aangesteld als nieuwe ceo. Williams heeft meer dan 20 jaar ervaring in de telecomindustrie en was voorheen president Global Markets van


35

Interoute. In zĳn nieuwe functie volgt hĳ Jim Kinsella op, die bestuursvoorzitter is geworden van de onderneming. Opslagsoftwareleverancier LeftHand Networks benoemt Raymond Korteknie tot Country Manager Benelux. Korteknie gaat de nieuwe vestiging van de Amerikaanse softwarespecialist in de Benelux-regio leiden. Voordat hĳ bĳ LeftHand Networks werd benoemd tot Country Manager Benelux, was hĳ als commercieel directeur bĳ Triple P verantwoordelĳk voor de salesactiviteiten van het bedrĳf in Nederland.

Easynet heeft Denis Planat gepromoveerd tot chief operating officer. Planat stapte in 2000 over van Siris naar Easynet, waar hĳ als managing director leiding gaf aan de Franse en later ook de Zwitserse activiteiten. Sindsdien vervulde hĳ verschillende senior management functies, waaronder die van chief commercial officer. Symantec Corporation heeft Harry Klein benoemd tot Country Sales Manager (Consumer Divisie) Benelux bĳ Symantec. Klein wordt verantwoordelĳk voor het verder ontwikkelen van sterke relaties met het retail- en distributiekanaal in Nederland, België en Luxemburg. Klein is overgekomen van Route66.

Oproep: Heb je ook een nieuwe functie. Mail je naam en contactgegevens en de overstap naar [email protected].

IT-managers gezocht: De redactie van IT Executive zoekt it-managers die in aanmerking willen komen voor een portret. Stuur een e-mail naar [email protected].

MENS & WERK

DE IT-MANAGER VAN ACHMEA

Naam: Karin Kruize Leeftijd: 42 Organisatie: Achmea Omvang it-afdeling: 250 medewerkers

Portret van een IT-manager (14) Menig it-manager moet als een ware jongleur meerdere ballen in de lucht houden. De directie wil waar voor zĳn geld, gebruikers betere ondersteuning en it-medewerkers minder stress. Hoe mensen hun balans vinden tussen deze belangen ziet u terug in een aantal portretten van it-managers. Door Henk Vlaming beeld Nico Boink Een vrouwelijke it-manager, die zien we niet vaak. “Op mijn niveau ken ik er vier. Twee daarvan zitten hier bij Achmea; ik ben er een van.”

it-supply. Daarnaast vallen alle ‘shared service centers’ van Achmea en de SAP-dienstverlening onder mijn verantwoordelijkheid.”

Dan ben je dus niet de enige it-manager hier? “Nee, Achmea is een bedrijf van 20.000 man, waarin ik niet de enige it-manager ben. We hebben hier de it-kolom opgeknipt in twee delen: ‘demand’ en ‘supply’. ’Demand’ is de it-afdeling die het management helpt om de vraag naar informatie te vertalen naar it. ‘It-supply’ is de afdeling die de oplossingen levert. Ik ben de manager van de

Dat klinkt als een lange weg naar boven. “Ik ben van huis uit orthopedagoog. Ik heb zelfs nog even gewerkt in een tehuis voor moeilijk opvoedbare kinderen. Maar tijdens mijn studie wist ik al dat dit het niet was. Het duurde dan ook niet lang voor ik als kansarme jongere een it-opleiding ging volgen, een Pion-opleiding zoals dat in die dagen heette. In de IT was werk zat in

36


die dagen, maar er waren nog weinig geschoolde it’ers. In andere bedrijfstakken was daarentegen heel weinig werkgelegenheid, vandaar die mogelijkheid voor omscholing. Daar zat ik dan in de klas met geografen, sociologen en psychologen. Ik leerde het it-vak vanaf de bodem en begon te werken bij BSO, wat nu Atos Origin is. Gewoon als programmeur.” Van schoenpoetser tot itmanager dus? ‘Nou nee, na vier jaar werd ik gevraagd om hr-manager te worden. Ik had er met mijn orthopedagogische opleiding de juiste achtergrond voor en ik wist ook veel over het it-vak. Ik heb toen bij BSO het hr-beleid opgezet. Daarna stond ik voor de keuze: verder als hr-manager of verder in de it waar ik inhoudsverantwoordelijk zou worden. Ik koos voor het laatste.”

Wat is je belangrijkste zorg bij Achmea? “We zijn een fusiebedrijf. Na de fusie met Interpolis, waar ik vandaan kom, heeft er een grote reorganisatie plaatsgevonden in de it-kolom. FBTO, Centraal Beheer, Interpolis, het zijn aparte merken op de markt, maar de achterliggende it is samengevoegd. De organisatie zoals die nu staat, dateert van begin dit jaar. De uitdaging is om hiermee een betere dienstverlening te bieden dan die in het verleden.” Is dat een kruis of juist een uitdaging? “Vanuit het oogpunt van een it’er is het smullen. Er zijn heel veel zaken die we kunnen verbeteren. Zo proberen we van twee systemen naar één over te schakelen. We stappen bijvoorbeeld over naar één grootboekadministratie, één personeelsadministratie, salarisverwerking. Voor een it’er is dat natuurlijk een fantastisch uitdaging.” Wat is hier zo spannend aan dan? “Je kunt natuurlijk gewoon drie systemen uitzetten en dan ben je klaar. Maar in een bedrijf met tienduizenden mensen roep je dan de problemen over je af. De ene afdeling doet bijvoorbeeld iets samen met de andere. Je kunt geen systeem bedenken, of wij hebben het wel in huis. In de it hebben mensen soms keiharde voorkeuren, dus loop je regelmatig aan tegen bloedgroepen en afgeleide belangen. Overtuig al die mensen dan maar eens dat het beter is om op één systeem over te stappen. Daar komt bij dat ik een dienstverlener ben. Dan

COLUMN past het niet om een gebruiker voor te schrijven wat hij moet doen. Voor je het weet gaan ze dan naar een externe leverancier. Ik moet zo overtuigend zijn, dat geen afdeling nog ergens anders naar toe wil.” Hoe krijg je managers zo ver? “Door in gesprek te gaan; de businessmanager, mijn collega bij ‘demand’ en ik. Die driehoek moet werken, zodat men mij als leverancier altijd opzoekt.” Lukt dat ook altijd? “Onvrede over it is er nu eenmaal altijd. Vorig jaar kwam de it-support nog slecht naar voren uit een klanttevredenheidsmeting. Maar er is veel verbeterd. Ik heb scherpe maar goede gesprekken gevoerd met interne klanten. Nu krijgen we in de klanttevrenheidsmeting gemiddeld een 6,9, een zeven min dus. Een positief oordeel vind ik, maar ik zie het niet als een eindcijfer. Ik zet het vergrootglas op al die zaken die nog niet goed gaan. De beste interne it-leverancier van Nederland, die wil ik zijn.” Is dat je toekomstige ambitie? “Ik zou veel meer business-ervaring willen opdoen. Te veel itmanagers missen inhoudelijke kennis van de business waarvoor zij werken. Je hoort niet alleen te sturen op budget en processen. Ik zou ook wel een afdeling Sales willen leiden of Operations willen aansturen. Uiteindelijk zie ik mijzelf daarna toch terugkeren in een it-positie, maar dan wel met ervaring in de business. Je moet affiniteit met je omgeving opbouwen om de juiste vragen te kunnen stellen.” Vinden ze die betrokkenheid thuis ook leuk? “Als ik hier mijzelf niet zou zijn, dan zou ik mij over de kop werken. Er zijn genoeg voorbeelden van managers die op hun tenen lopen. Thuis ligt echter de nadruk op mijn jonge gezin, op sport, op spelletjes en andere leuke dingen. Dat gaat gemakkelijk, want ik ben een groot liefhebber van de watersport.”

•

RENÉ F.W. DIEKSTRA

Verruwing Is er sprake van verruwing in de omgang tussen mensen in ons land? Ik heb die vraag onlangs aan een groep bekenden, die bĳ mĳ op bezoek waren, voorgelegd. Dat leverde opmerkelĳke inzichten op. Van vrĳwel iedereen was de eerste reactie: “beslist!” Nog vóór dat we überhaupt hadden gesproken over wat verruwing precies is. Dat bĳna automatische ‘beslist’ moet daarom wel een conditionering zĳn door of na-apen van de media. Want toen ik vroeg om voorbeelden te geven van verruwing in de dagelĳkse omgang tussen mensen, kwam er aanvankelĳk niets concreets. Men kon eenvoudig niet of nauwelĳks voorbeelden noemen met een zekere maatschappĳbrede geldigheid. Het eerste voorbeeld dat na enig trekken en duwen van mĳn kant tenslotte kwam, was mensen die hun hond zomaar ergens op straat laten poepen en de rotzooi niet opruimen. Maar dat werd door de anderen al gauw van tafel geveegd als geen voorbeeld van verruwing. Bovendien was dat vroeger, tien of twintig jaar geleden, minstens zo erg zo niet erger dan tegenwoordig. Het tweede voorbeeld was interessanter, namelĳk, zo vond één van de aanwezigen, in winkels en restaurants word je tegenwoordig veel onvriendelĳker bejegend, dikwĳls op het onbeschofte af, dan vroeger. Dat kreeg van sommigen bĳval, maar anderen herkenden het absoluut niet. Leasebakkengedrag Het derde voorbeeld, en mĳns inziens het meest interessante, kwam van één van de aanwezigen die werkzaam is bĳ de politie. Hĳ meende een duidelĳk verruwing in de houding van burgers jegens de politie te constateren. Als illustratie gaf hĳ het volgende. Regelmatig, als hĳ en een collega iemand aanhouden vanwege bĳvoorbeeld een snelheidsovertreding, komt het voor dat de aangehoudene niet schroomt dingen te zeggen als: “Zo, dat vind je zeker leuk hè! Dat je weer een bon kunt schrĳven. Een beetje machtsspelletjes spelen, daar geilen jullie bĳ de politie op.” Hĳ voegde er aan toe dat dit soort opmerkingen vooral komen van mannen, een enkele keer vrouwen, die in wat hĳ noemde ‘leasebakken’ rĳden. Het voorbeeld leidde tot een heftige discussie over de vraag of verruwing, voor zover het is toegenomen, vooral heeft toegeslagen in gezagsverhoudingen, en wel van onder naar boven. Burgers die niet schromen een grote, groffe mond op te zetten

tegen politie en justitie. Patiënten die datzelfde steeds vaker tegen artsen en andere hulpverleners doen. Scholieren die zonder permissie tegen hun leerkrachten ‘je-en en jou-en’ en zonder veel remming allerlei groffe termen in hun richting slingeren. Hun ouders die hen daar niet zelden in voorgaan en soms zelfs de school wel even komen verbouwen. Kinderen die tegenwoordig dingen tegen hun ouders en tegen andere volwassenen durven zeggen, die ‘wĳ’, zo zei één van de aanwezigen, ‘als kind nooit in ons hoofd zouden hebben gehaald tegen onze ouders te zeggen’. Is het waar dat, als er al sprake is van verruwing, dat vooral in gezags- en generatie-verhoudingen aanwĳsbaar is? Hoewel er geen goed onderzoek op dit punt is, lĳkt het een plausibele veronderstelling. Het moet wel een ‘bĳverschĳnsel’ zĳn van democratisering en secularisering. Want migrantengroepen uit landen die sterk religieus en/of ondemocratisch geregeerd worden, vertonen in gezags- en generatieverhoudingen veel minder verruwing. De roep om respect en leiderschap en de sterke tendens tot conservatisme en repressie zou daarom wel eens een reactie op juist dit type verruwing kunnen zĳn. Of speelt er toch nog iets anders? Pim Fortuyn werd geprezen om en wordt nog altĳd herdacht met zĳn uitspraak: “Ik zeg wat ik denk en ik doe wat ik zeg”. Ik heb dat altĳd hoogst merkwaardig gevonden, want het aanmoedigen van mensen om te zeggen wat ze denken (‘ik denk die politieagent een ‘homo is’) staat vrĳwel gelĳk aan het uitlokken van onbeschoftheid. Vrĳheid van meningsuiting is alleen een groot goed als het aan bepaalde spelregels wordt gebonden. Maar blĳkbaar hebben we het juiste recept voor een beleefde democratie nog niet echt gevonden.

Diekstra is psycholoog en oa hoogleraar psychologie aan de Roosevelt Academy Middelburg


37

ESCAPE

Ze kunnen ons alles wĳsmaken

D

COLOFON IT Executive is een uitgave Adformatie Groep, onderdeel van Kluwer

e top drie misleidende productlabels:

1. Megabytes van 1.000 KB. Seagate werd vervolgd voor het misleiden van klanten, en belooft nu om kopers van zijn harde schijven 7 procent terug te betalen. 2. Mac OS X ‘Time Machine’. Je moet Steve Jobs heten om je besturingssysteem te voorzien van - formidabel!- een backup functie, en daarmee wereldwijd de voorpagina’s te halen. 3. De ‘100 dollar laptop’. Die 200 dollar kost. Daar is nog werk aan.

•

Wat anders dan Pokémonkaarten

W

ie zijn pc servers vervangt door een IBM-mainframe, krijgt in ruil voortaan een certificaat dat zijn energiebesparing bewijst. En dat certificaat zul je kunnen verhandelen, zoals een echt Kyoto koolstofcertificaat, belooft Big Blue. Maar wat als je nu géén mainframe koopt en met het bespaarde geld een fors stuk Amazonewoud herbebost?

•

De scalp van Steve

S

teve Ballmer is zijn scalp kwijt aan Neelie Kroes, al valt dat aan de man zelf, om evidente redenen, niet meteen te zien. Nu Ballmer, tijdens zijn dineetje met Kroes, op alle punten heeft toegegeven, zou de commissaris al een nieuwe reeks eisen voorberei-

den aan het adres van het bedrijf. Het zou mogelijk hierom kunnen gaan: • Steve Ballmer en Bill Gates moeten met Oudejaar in Tux kostuum rond het Berlaymont lopen.

• Microsoft moet zich laten overnemen door Oracle, waarna alle Windows software een onderdeel wordt van Oracle Fusion. • Na de serverprotocols van Windows moet Microsoft nu ook de cheatcodes van Halo 3 vrijgeven.

•

abonnementen IT Executive wordt blijvend gratis toegezonden aan personen die vallen binnen de doelgroep. Aanmelden, wijzigen en afmelden kan op www.it-executive.nl redactie Fred van der Molen hoofdredacteur e [email protected] Sytse van der Schaaf adj.hoofdredacteur e [email protected] medewerkers Ben Kuiken, Charles Groenhuijsen, Dick Simonis, Dominique Deckmyn, Ed Kerkman, George Attaya, Henk Vlaming, Marco van der Hoeven, Mirjam Hulsebos, Onno Breedveld, Patrick van Eecke, Patrick Linders, Peter van Schelven, René Diekstra, René Frederick, Ron Tolido, Ron Onrust, Ruben Acohen, Stijn Muys en Yvonne Halink fotografie Nico Boink, Cor Mooij redactieadres Postbus 75462 1070 AL Amsterdam tel 020-5733665 e [email protected] advertentie-exploitatie Rob de Kleijnen salesmanager t 06-53403470 e [email protected] Erik van Heest sr. accountmanager t 06-13221012 e [email protected] Postbus 75462 1070 AL Amsterdam e [email protected] f 020-5733603 e [email protected] (advertentiemateriaal) uitgever Rogier Mulder e [email protected] marketing Ceesjan de Vos e [email protected] Mieke Stikkelorum e [email protected] vormgeving colorscan amsterdam-voorhout drukwerk Senefelder Misset Auteursrecht voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd. Op iedere inzending van een bijdrage of informatie zijn van toepassing de Standaard-publicatievoorwaarden van Wolters Kluwer Nederland BV, gedeponeerd ter griffie van de arrondissementsrechtbank te Amsterdam onder nr. 217/1999; een kopie kan kosteloos bij de uitgever worden opgevraagd. Op al onze aanbiedingen en overeenkomsten zijn van toepassing de Algemene Voorwaarden van Kluwer BV, gedeponeerd ter griffie van de Rechtbank te Amsterdam op 6 januari 2003 onder depotnummer 3/2003. Op alle overeenkomsten tussen Uitgever en Afnemer met betrekking tot advertentie-plaatsingen (daaronder begrepen alle overeenkomsten met adverteerders en bemiddelaars) zijn in aanvulling op deze Algemene Voorwaarden van toepassing de laatstgeldende versie van de Regelen voor het Advertentiewezen, uitgegeven door de raad van Orde en Toezicht voor het Advertentiewezen (ROTA), hierna: ‘de Regelen’. Bij tegenstrijdigheid van de Algemene Voorwaarden met de Regelen prevaleren de Regelen. Een exemplaar van de Algemene Voorwaarden en de Regelen zal op eerste verzoek gratis worden toegezonden. U kunt beide ook vinden op www. adformatie.nl/algemene-oorwaarden.html. Een deel van de inhoud wordt gepubliceerd onder licentie van Minoc Business Press N.V. Copyright 2007, IT Executive, ISSN 1570-6737

38


;\ _l`[`^\ \Zfefd`\ m\i\`jk [Xk ln Y\[ià] \e ln [`\ejk\e [X^ \e eXZ_k Y\jZ_`bYXXi qàe% DXXi `j ln e\kn\ibc\m\iXeZ`\i [Xk ffb6 99\pfe[ mfc[f\k n\c XXe [\q\ \`j# feq\ j\im`Z\ jkfgk e`\k Xcj l [\ Xlkf èjkXgk% Nà jkXXe )+ lli g\i [X^ gXiXXk fd XXe ln \oZclj`\m\ n\ej\ek\mfc[f\e%;Xk`jXckà[èZclj`\]%

9\c'/''$))*0--*f]bàbfgnnn%YY\pfe[%ec @ek\ie\k K\c\]fe`\ @G$MGE K_l`jn\ib\e

Google aast op mobiel internet

Recommend Documents