Glaucoom niet te genezen wel te voorkomen! Met meer vertrouwen naar de examens. Zo voorkom je vakantiestress. Mooi haar, een zomer lang

Juni - Juli - Augustus 2015

GEZONDHEIDSMAGAZINE

Mooi haar, een zomer lang

Zo voorkom je vakantiestress

Glaucoom niet te genezen wel te voorkomen! Met meer vertrouwen naar de examens SANA nr 49

1

COLOFON I-SANA MAGAZINE Web-en Gezondheidsmagazine Uitgeverij:ADVIES MEDIA vzw [email protected] www.isana.be Redactieadres: Wegvoeringstraat 66a B-9230 Wetteren [email protected] Uitgave: Tweemaandelijks elektronisch nummer

(behalve de maanden juli en augustus)

Verantwoordelijk uitgever: Monique Kmita Gedelegeerd bestuurder: Danny Zeegers Verantwoordelijke marketing, promotie en advertenties België: [email protected] Verantwoordelijke regie Nederland: Kees Martens Hoofdredacteur: Jan van Bercken Art-Director: Ellen Drenth Artistiek advies: Alvin Bamps

Bestellen? www.nutribell.be

Documentatie & secretariaat: Klaudia Pauwels Abonnementen: Losse nummers : € 3,20 Jaarabonnement: € 32,00 Copyright 2015 Alle in de advertenties en redactionele stukken opgenomen gegevens, alsook foto’s door derden aangeleverd, vallen onder verantwoordelijkheid van het betrokken bedrijf, instelling of dienst die aanlevert aan Advies Media vzw. Voor de juistheid, de aard en de rechten van die gegevens kan de uitgever niet aansprakelijk worden gesteld. Advertenties kunnen zonder enige motivering worden geweigerd. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, door middel van druk, fotokopie of welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De inhoud (teksten en advertenties) van I-sana is geen medisch advies en kan een consult bij een arts niet vervangen. Bij medische problemen of twijfel moet altijd een geneesheer worden geraadpleegd.

2

SANA nr 49

i-sana een uitgave van Advies Media

Voorwoord

W

Geluk te koop?

at is het belangrijkste in het leven? Veel mensen streven naar de realisatie van hun droom: als ik dàt zou hebben, dan zou ik gelukkig zijn. Wat dàt precies mag zijn, is niet altijd te definiëren, maar ze worden gedreven door een onbestemde kracht, een heimwee naar iets wat meestal onbereikbaar is. Geld maakt niet gelukkig, zegt men, maar het maakt het je wel gemakkelijk. Hoewel... met geld kan je ook niet alles kopen en dat is nochtans de grote drijfveer van onze nieuwe maatschappij. Geld maken, geld verdienen, de norm van prestige, kennis, pienter handelen en macht wordt afgemeten aan geld. Tot de rekening wordt opgevraagd van iets waar je met geld niets meer kan bereiken: gezondheid. De hoop op een groter geluk, een betere tijd, de volmaakte tevredenheid, vervalst vaak de waarheid. To be or not to be, zijn of niet zijn... „Want ondanks alles wat we gedaan hebben om in leven te blijven, we gaan toch dood,” zei Cicero. Maar, hij zei ook, dat zolang hij in leven was, hij bleef hopen. We willen allemaal oud worden, maar niet oud zijn en willen allemaal veel geld verdienen, niet om gelukkig te zijn, maar om te streven naar een ander geluk, dat ook met geld onbereikbaar is. Het is erg moeilijk te zeggen wat iemand gelukkig maakt. Zijn er wel gelukkige mensen? Het is pas als je je ongelukkig voelt, dat je weet wat geluk kan zijn.

En bezit is ook niet alles, dat wist de wijze Seneca die zei dat je niet arm was als je niet veel had, maar als je veel wou hebben. In het licht van al die wijsheden, beloven de volgende jaren geen gelukkige maatschappij: want als bezit de norm van waarde voor geluk is, dan breken heel onrustige en onzekere tijden aan: beurscrashes, politieke onstabiliteit, kapitalen en vermogens die smelten, de papieren assignaten van onze eeuw. We voeden de jeugd op met één doel voor ogen: succes hebben in zaken, bezit verwerven, kapitaal maken, alles moet wijken voor het heilige geld. We streven naar geluk, we willen alles verwerven, maar tegelijk flirten we met de dood, stemmen we wetten over euthanasie, maken we de maatschappij drukker, rumoeriger, onduidelijker, elke dag een beetje meer onleefbaar, minder op mensenmaat. Jules Renard zei: „Eindelijk weet ik wat de mens onderscheidt van het dier: geldzorgen!” Zelfs Paulus wist het 2000 jaar geleden al: „De wortel van alle kwaad is het geld” En koning David: „Liever een mager stuk brood in vrede, dan een kostbare maaltijd met veel ruzie en onvrede”. Trouwens op het einde wordt aan iedereen dezelfde eeuwige vraag gesteld: waar komen we vandaan en waar gaan we heen? En met geld los je dat raadsel niet op, wel met wijsheid en kennis en vergeten we die niet al te gemakkelijk na te streven?

Jan van Bercken Hoofdredacteur SANA nr 49

3

nhoud

06

06

32

36

Glaucoom niet te genezen wel te voorkomen! Laat geregeld de oogdruk meten

10

Versterkt immuniteit, elimineert zware metalen

Mooi haar, een zomer lang

36

Wat mag en mag niet? i-Sana interviewde de auteur van de bestseller “De voedselzandloper”

Middeltjes tegen vervelende zomerkwaaltjes

Heilzame planten en hun toepassing

Heermoes: de natuurlijke wondgenezer

Brievenbus

Slecht slapen door pijnlijke voeten e.a...

Wat is gezonde voeding? Deel 2

Vakantie zonder zorgen

40 42

14 20

Chlorella: kleinste plantje is grootste ontgifter

10

50

44

Lekker en gezond koken met groentenkok Dominique Vreven

Pakketje van venkel en zalmforel met dragon

46

24

De groene vingers van Ivo Pauwels

Laat de zon je huid niet verouderen

Wat te doen?

Peper: Pittig in de keuken, maar ook gezond!

26

48

Zo voorkom je vakantiestress

52

Goede voorbereiding erg belangrijk

30

Weetjes

Depressie na verlies van werk of een geliefde, e.a...

32

Laat de “tourista” je vakantie niet verbrodden

Hoe reizigersdiarree voorkomen of behandelen?

4

SANA nr 49

20

Tuinsprokkels

Nootmuskaat & Bamboe

50

Met meer vertrouwen naar de examens

26

Ginkgo biloba kan je geheugen stimuleren

52

Eczeem: Emotie op de huid

Vakantie: ideale geneesmiddel bij eczeem

SANA nr 49

5

Laat geregeld de oogdruk meten

Glaucoom niet te genezen wel te voorkomen!

O

gen zijn het kostbaarste element van de gezondheid en het leven. Wie niet goed kan zien, ervaart permanent hoe moeilijk het is met dit probleem te leven. Altijd al heeft de wetenschap geprobeerd daar iets op te vinden. Het begon bij een bril, het leidde naar contactlenzen, soms een operatie waarbij geprobeerd wordt het oog te herstellen. Dat lukt niet altijd, bijvoorbeeld bij glaucoom. Wat verloren is blijft verloren. Maar men kan wel proberen te redden wat er nog is. Vandaar het grote belang van tijdig ingrijpen en preventie. Verwar glaucoom niet met catarre, ook wel cataract of staar genoemd. Vertroebeling van de ooglens is heel anders dan beschadiging van het netvlies en oogzenuwen. Je bent mijn oogappel... Op iemand een oogje hebben... Hoge ogen gooien... Er geen goed oog in hebben... Het oog wil ook wat... Met open ogen slapen... Iets onder vier ogen behandelen... Een open oog hebben voor... Uit het oog, uit het hart... Het oog van de meester... De hoeveelheid zegswijzen waarin het woord „oog” voorkomt, duidt erop dat het om een zeer belangrijk orgaan gaat. Het oog is eigenlijk een van de meest precieuze organen. Je kan eigenlijk geen enkel orgaan missen, maar het gezicht missen, is zeker erg! Ogen moeten een leven lang mee, vandaar dat als er een probleem met de ogen voorkomt dit bij

6

SANA nr 49

SANA nr 49

7

Blauwe bessen en groenten: ideale antioxidanten voor het oog voorrang moet behandeld worden. Goed zien is trouwens van levensbelang, niet enkel in het verkeer, maar ook in vrijwel alle beroepen, hoewel sommige activiteiten toch voornamelijk steunen of afhangen van visuele waarneming. Zo is de keuring van het oog voor piloten een vitale factor bij het verlenen van de licentie. Piloten mogen trouwens ook geen zichtbare letsels of littekens hebben op het hoornvlies. Heel veel jonge mensen die droomden van een pilotenopleiding hebben daarom van hun jongensdroom moeten afzien, omdat ze niet door de oogkeuring geraakten. Gelukkig kunnen brilglazen veel kijkproblemen corrigeren. Met contactlenzen moet je wel voorzichtig zijn: niet iedereen verdraagt ze en ze kunnen het oog ook beschadigen. Kans op permanente schade ontstaat bijvoorbeeld bij een trauma: wie een tennisbal of voetbal in het oog krijgt, of zelfs een vuistslag, terwijl een ooglens op het oog zit, maakt grotere kans op irreversibel letsel. Bovendien zijn er ook de schadelijke eigenschappen van de plastic ooglens zelf: er ontstaat zuurstofgebrek onder de lens. Het oog probeert dit te corrigeren door expansie van de bloedvaten. Die grotere bloedvaten maken dat de patiënt bij het zien gehinderd wordt. Bovendien is de pompbeweging van vocht op het hoornvlies in het gedrang. Deze gevolgen samen, veroorzaken een minder goede zichtbaarheid op termijn. Er zijn ook ziekten waarbij de patiënt met blindheid wordt bedreigd of kandidaat is voor hoornvliestransplantatie. Cataract of staar Catarre, of staar is een vertroebeling van de ooglens. Het zicht wordt waziger en er wordt minder kleur waargenomen. Hoe ouder men wordt, des te meer kans op staar er optreedt. Alle ouderen krijgen er mee te maken, soms al op

8

SANA nr 49

de leeftijd van 45, soms op 60, maar iedereen na 75, hoewel niet iedereen er last van heeft en slecht gaat zien. De oorzaak is een minder goede stofwisseling in de lens en/of ontbrekende stoffen. Wie ongezond eet (weinig groenten en fruit) krijgt er eerder last van. Roken heeft absoluut een funeste invloed op het oog. Ook bepaalde geneesmiddelen zoals steroïden, te sterk UV-licht zonder oogbescherming, diabetes en ontstekingen kunnen staar in de hand werken. De oplossing: eet meer groene bladgroenten, want een Ohio-State-University-studie leverde het bewijs dat sommige antioxidanten in donkergroene bladgroenten kunnen helpen om staar te voorkomen. Antioxidanten zoals luteïne en zeaxanthine helpen de ogen beschermen volgens Joshua Bomser, studie coauteur. De studie, gepubliceerd in the Journal of Nutrition, vindt dat luteïne en zeaxanthine, antioxidanten in planten zoals boerenkool en spinazie, hebben geholpen om de cellen te beschermen tegen blootstelling aan ultraviolet licht, een belangrijke oorzaak van cataract of staar. Als de lens zodanig vertroebeld is dat het zien wordt gehinderd, helpt nog een operatie, waarbij de troebele natuurlijke lens wordt vervangen door een kunstlens. Het is een operatie met weinig gevaar en een snel en goed herstel. Glaucoom Van een heel andere orde is glaucoom, ook wel groene staar genoemd. Een verhoogde oogdruk en erfelijke factoren hebben er mee te maken. De bolle vorm van het oog kan in stand worden gehouden door kamervocht in het oog dat onder een constante druk moet blijven. Er moet daarvoor een evenwicht zijn tussen de aanmaak van het kamerwater en de afvoer. Met de veroudering kunnen de afvoerkanaaltjes star worden,

vernauwen waardoor de afvoer van het kamerwater verhinderd of vertraagd wordt. Het gevolg is een verhoogde druk in het oog. De oogarts kan dit meten. Door een verhoogde oogdruk kan de oogzenuw worden beschadigd en de bloedtoevoer naar het netvlies worden gehinderd. Op die manier kunnen uitvalsverschijnselen op het netvlies optreden: een deel van het gezichtsveld valt dan weg. Dat wordt niet altijd meteen waargenomen, omdat de hersenen ontbrekende delen compenseren. Problemen met de bloedvaten in en rond het oog, kunnen eveneens een rol spelen bij het ontstaan van glaucoom. Er zijn ook soorten glaucoom waarbij de oogdruk niet is verhoogd, maar de oogzenuw wel wordt beschadigd. Men spreekt van kamerhoekglaucoom. Patiënten met een verziende afwijking zijn hier meer het slachtoffer van. Iedereen kan glaucoom krijgen, maar je moet wel attent zijn op volgende verschijnselen: - erfelijke belasting - sterke bijziendheid - veroudering - oogtrauma’s en operaties - ras: de zwarte bevolking heeft er meer last van. Daarom moet bij de minste afwijking van het oog of problemen bij het zien een oogarts worden geraadpleegd. Oogdruk moet worden gecorrigeerd en de levenswijze moet worden aangepast: niet roken, veel groenten en vruchten, vooral rode en blauwe bessen en risico’s vermijden. Desnoods moet door middel

van een ingreep de afvoer van kamervocht in het oog worden verbeterd. Zwarte bessen en visolie Studies hebben aangetoond dat antioxidanten in zwarte bessen de bloedtoevoer naar de ogen kunnen verbeteren en de oogdruk kan normaliseren. De gezichtsscherpte verbeterde eveneens en kon tot op latere leeftijd bewaard blijven. Het zijn vooral de anthocyaniden die de kamerdruk kunnen beïnvloeden. Ook bosbessen, braambessen en cranberry kunnen beschadiging van de oogzenuwen helpen voorkomen. Vis en visolie zijn blijkens onderzoeken gunstig om degeneratie van de macula en dus ook blindheid, te voorkomen. Wie twee porties vis per week verorbert, halveert het risico op leeftijdsgebonden maculaire degeneratie in vergelijking met zijn leeftijdsgenoten. Onderzoekers leggen het als volgt uit: de Omega-3 vetzuren verminderen het risico op ontstekingen en bevorderen een gezonde bloedvatfunctie in de ogen. Met eenvoudige toepassingen kan dus al heel wat worden bereikt en dat is belangrijk als je weet dat in België alleen al 100.000 mensen of bijna tien percent van de bevolking last heeft van glaucoom. Wie in de risicogroep zit (familiale voorgeschiedenis en diabetici) moeten zeker jaarlijks hun oogdruk laten controleren. Dat geldt ook voor mensen van boven de 45. Glaucoom is niet te behandelen, maar wel te voorkomen en aangezien je maar één paar ogen hebt, moet je die een leven lang verzorgen. Jan van Bercken SANA nr 49

9

Mooi haar, een zomer lang Wat mag en mag niet voor de gezondheid van je haren

O

ns haar is een element van schoonheid. Wie ziek is of last heeft van problemen met het haar zoals haarroos, of haaruitval voelt zich daar meestal niet gelukkig mee. De gezondheid van het haar mag dan een natuurlijk en erfelijk gegeven zijn, toch kan je zelf ook heel wat doen om levenslang van mooi en levenskrachtig haar te genieten. Vooral in de zomer is het van belang een aantal gewoonten af te leren of andere dingen zeker toe te passen zodat je na de vakantie nog altijd van een mooi sierlijk kapsel kan genieten.

Ons haar bestaat hoofdzakelijk uit keratine en dat is dood materiaal, maar het blijft voortdurend groeien of zou het dat moeten doen en wel gemiddeld met één centimeter per maand. Dat betekent dat de uiteinden van sommige haarlengtes er al meer dan vier tot vijf jaar zijn. Stel je voor dat je vijf jaar met dezelfde kleding voort moet kunnen, dan zal de wijze waarop je die verzorgt ook bepalen hoe die kleding er gaat uitzien. Met het haar is dat evenzeer het geval! Het haar en de gezondheid Mooi haar is een sieraad. Voor een

10

SANA nr 49

SANA nr 49

11

Er zijn nog andere ziekten waar haaruitval een frequent gevolg van is: tyfus en paratyfus, leverziekten, hormonale storingen. Ook tijdens de zwangerschap is het haar van een vrouw moeilijk in model te houden en niet gemakkelijk te verzorgen. Elke vrouw weet dat. Wat je niet mag doen - Iedereen gebruikt haarverzorgingsproducten, maar dikwijls te veel. Kies een milde shampoo, liefst geschikt voor baby’s zodat er minder allergenen inzitten. Doe de shampoo nooit rechtstreeks op het haar, maar eerst in de hand en verdun het met water, anders is de detergerende werking te sterk. - Spoel het haar na de wasbeurt altijd heel grondig uit. Vooral de additieven uit de shampoo moeten weg uit het haar. Het zijn vaak siliconen, soepelmakers, bewaarmiddelen enz. Water en vooral veel water kunnen uw haar een grote dienst bewijzen. - Het is niet verstandig met een natte haardos te blijven rondlopen. Op die manier kunnen zich bacteriën ontwikkelen en haarroos bevorderen, de huid ontsteken en het haar ruïneren. Je moet de haren drogen met de föhn, maar vermijd toch de grote hitte, want dat maakt de haren breekbaar, omdat door de grote hitte de haarvezel kan beschadigd worden.

- Gebruik een borstel met natuurlijke haren om het haar te verzorgen en geen plastic kam. Vermijd ook de haren te “creperen”. Het verhoogt wel tijdelijk het volume, maar het zet de haarvezels open en je loopt kans de haren te beschadigen. - En ook in de zon en op vakantie hebben de haren speciale verzorging nodig, meer dan als je thuis bent. In de zomer We kunnen nog zo goed onze haren verzorgen, maar in de zon in het water en vooral aan zee, krijgt je haardos het extra hard te verduren. Je kan toch van een heerlijk zonnige vakantie genieten, aan watersport doen en toch de schoonheid van je haar vrijwaren. Je moet natuurlijk bedenken dat water en dan vooral zeewater of chloorwater van het zwembad, het haar kunnen beschadigen. Vooral zeewater is echt agressief voor het haar. De haarschubben gaan op de schacht uit elkaar staan, waardoor het haar heel kwetsbaar wordt en poreus. Bovendien wordt het haar ook erg droog hiervan. Daarom is het van belang telkens je van zee komt het haar goed te spoelen met zoet water, eventueel een milde shampoo te gebruiken. Maar je moet wel aan het laatste spoelwater wat citroensap toevoegen. Op die manier krijgt het haar zijn natuurlijke zachtheid en een prachtige gezonde glans terug. Er zijn natuurlijk ook producten in de handel die het haar extra beschermen. Zo heeft men tegenwoordig al shampoo met een ingebouwde UV-filter. Op die manier wordt het haar minder beschadigd door de zon, hetzelfde met de huid. Want het is het UV-licht dat ook schadelijk is voor het haar en dit bros maakt en de kleur gaat afbleken. Sommigen hebben het al meegemaakt dat het haar een groene schijn krijgt na een paar zwempartijtjes in een zwembad met chloorwater. Daar kan je iets aan doen door het haar te wassen met shampoo waaraan je wat tomatenpuree hebt toegevoegd. Op die manier zal de groene glans snel verdwijnen. Nog even vermelden dat een pet of hoofddoek geen overbodige luxe is als de zon erg gaat branden. Dat is de beste manier om huid en haar te beschermen.

Monique van Hasselt

sch

ook ge

dills

®

digestive mints Zachtverfrissende muntjes met essentiële oliën uit kruiden en vruchten.

Verkrijgbaar in de apotheek met CNK-bestelcode: 2161-149

dills digestive mint ®

Maakt de dingen verteerbaar! voor meer info:

12

SANA nr 49

Advertentie

mooie haardos zouden velen fortuinen geven. Anderen springen er zo achteloos mee om, dat ze zich pas later realiseren welke ruïne ze hebben aangericht. Als je haren netjes verzorgd zijn, dan zie je er al veel jonger en beter uit. Toch is die haardos vaak een zorg: dof, of het splitst op de uiteinden, of het valt gemakkelijk uit, of het staat zeer schraal, of het is onmogelijk in model te houden. Onze gezondheid speelt uiteraard een rol. Als het haar ziek is, dof en moeilijk te verzorgen, moet men zich afvragen of er in het lichaam niet iets verkeerd gaat. Met andere woorden: hou je haar gezond, van binnenuit en je bent helemaal gezond en je krijgt mooi haar. Iedereen weet dat bij vergiftigingen met arsenicum b.v. dit toxische product zeer lang in de haren kan worden teruggevonden. Patiënten die bepaalde medicijnen moeten slikken zoals tranquillizers en hormonen, kunnen moeilijk te verzorgen haar krijgen. Naarmate hun gezondheidstoestand verbetert, zal ook het uitzicht van het haar verbeteren. Patiënten die griep hebben doorgemaakt, weten ook dat hun haar nadien gemakkelijker uitvalt en dat ze zich geen zorgen hoeven te maken, want dat na een paar weken de situatie weer helemaal voor mekaar is.

VRIJiabetici SUIKikEt R o v or d

SANA nr 49 13 www.dills.be

Deel 2 Dr. Kris Verburgh ontwikkelde de nutri-gerontologie: voeding en veroudering

Wat is gezonde voeding? i-Sana interviewde de auteur van de bestseller “De voedselzandloper”

D

at we niet goed bezig zijn met onze voeding is duidelijk: hart- en vaatziekten en kanker nemen toe en de bevolking wordt steeds meer obese en lijdt aan diabetes. De klassieke voedingsdriehoek heeft dus een stuk gefaald en de dieetgoeroes van de laatste tientallen jaren hebben ook weinig geluk aan het leven toegevoegd. Hoogtijd voor een grondig analyse en daar heeft de bekende dokter Kris Verburgh zich op geworpen met een nieuwe wetenschap die hij ontwikkelde: de nutri-gerontologie, of het effect van voeding op gezondheid en veroudering. In ons vorig nummer hadden we het over onderzoek, veroudering en proteïnen. In dit vervolg gaan we meer in detail over voeding en gezondheid.

14

SANA nr 49

In de klassieke driehoek worden producten aanbevolen die u in de verboden zone plaatst zoals brood en pasta’s. Dr. Verburgh: “Ik raad brood af om verschillende redenen. De glycemische index van volkorenbrood is volgens sommige tabellen 40 en volgens andere tabellen 75, quasi evenveel als wit brood. Hoe is dat mogelijk? Omdat o.a. volkorenbrood gemaakt wordt met een soort genetisch gemodificeerde tarwe. Die tarwekorrels of vlokken bevatten veel amylopectine A, een soort superzetmeel dat heel hoge suikerpieken veroorzaakt. Anderzijds moeten we niet enkel kijken naar de glycemische index, want dat is slechts een benadering, maar de glycemische lading is nauwkeuriger. Deze houdt ook rekening met de hoeveelheid koolhydraten. Glycemische lading is de glycemische index vermenigvuldigd met het aantal absorbeerbare koolhydraten in een voedingsmiddel. Zo zien we

dat de glycemische lading van volkorenbrood vaak 28 is, terwijl dat voor havervlokken slechts 7 is, dus uiteindelijk het viervoudige. De index is een benadering, maar nauwkeuriger is de lading. Dat betekent dat havermoutpap minder glycemische lading heeft dan volkorenbrood.” Eet u brood? Dr. Verburgh: “Ik eet heel weinig brood. Ik verbied brood helemaal niet! Ik doe wel een aanbeveling om minder brood te eten en zeker als men diabetes heeft, of hart- en vaatziekten, dan is dat zeker de moeite waard. De vraag is dan: is brood echt ongezond? Wel sommige dieetgoeroes zeggen “ja”, terwijl anderen “neen” zeggen. Het is veel complexer dan dat. Als je wit brood vervangt door volkorenbrood, dan is dat al gezonder. Als je volkorenbrood vervangt door zuurdesem roggebrood, dan is dat nog gezonder dan tarwevolkorenbrood. En als SANA nr 49

15

meren en veel gezonder maken. Dankzij die bèta-glucanen heeft havermout een gezondheidsclaim gekregen van de Europese unie, omdat het gezond is voor hart- en bloedvaten, terwijl volkorenbrood helemaal geen gezondheidsclaim heeft, ook volkorenpasta niet en ook rijst niet, hoewel bakkers al jaren proberen een gezondheidsclaim te krijgen voor hun volkorenbrood. Daarom is havermoutpap te verkiezen boven het klassieke tarwebrood. Ik, beveel niet enkel havermout aan, want dat is maar een klein onderdeel in de voedselzandloper.”

je dat zuurdesem volkoren-roggebrood vervangt door havermout, dan is dat nog gezonder! En als je die havermout vervangt door noten en groenten, dan is dat weerom nog gezonder. Om maar te zeggen: het kan altijd gezonder. Dat is wat ik ook beschrijf in mijn boek. Ik ben niet tegen brood, maar ik raad wel aan om er minder van te eten of gezondere varianten daarvan te nemen. Maar om nu terug te komen op die havermoutpap in de plaats van brood: het is niet enkel een kwestie van glycemische index of lading, want havermout heeft heel veel wateroplosbare vezels dat zijn bèta-glucanen, die zeer gezond zijn. Tarwebrood heeft nagenoeg geen bèta-glucanen. Die bèta-glucanen worden in de dunne darm omgezet in korte keten vetzuren. Die kunnen heel uw metabolisme herprogram-

16

SANA nr 49

En spelt? Dr. Verburgh: “Wel men zegt dat spelt gezonder is omdat het een oudere graansoort is, maar uiteindelijk levert spelt toch heel wat koolhydraten. Het blijft ook tarwe. Spelt heeft zowel een hoge glycemische lading als glycemische index en veroorzaakt dus ook hoge suikerpieken en bevat ook niet die gezonde bestanddelen zoals havermout en dus ben ik er ook geen voorstander van. Het blijft een tarwebrood dat hoge suikerpieken veroorzaakt en die versnellen het verouderingsproces.”

proteïnen gaat gebruiken, dat mensen minder lang leven en dat ze meer risico hebben op verouderingsziekten zoals diabetes of hart- en vaatziekten. Onlangs was er een studie waarbij men 6000 mensen 18 jaar lang heeft gevolgd. Welnu, als mensen meer dan 20 percent van hun totale caloriewaarde innamen door dierlijke proteïnen, dan hadden ze dubbel zoveel kans om te overlijden, vergeleken met mensen van wie de proteïne-inname tien percent of minder was. Ze hadden ook vier- tot vijfmaal meer kans op diabetes, viermaal meer kans op kanker. Dat gold niet voor plantaardige proteïnen. Ik beveel dan ook in mijn boek aan om minder dierlijke proteïnen te eten, men moet geen vegetariër worden, maar als men toch dierlijke proteïnen eet, dan is het best om rood vlees, van koe, varken, schaap, paard, te vervangen door wit vlees zoals gevogelte en kip

of dat te vervangen door vette vis. Men ziet in een grote studie aan Harvard met 120.000 proefpersonen dat als elke portie rood vlees vervangen wordt door vis, dan zakt men 14 percent in mortaliteit. Ook veel andere studies tonen dat aan.” Hoe komt dat? “Omdat kip een gezondere vetzuursamenstelling heeft en vis zeker, omdat het heel veel Omega-3 vetzuren bevat, maar ook furaanvetzuren, ook jodium en andere gezonde zaken. Tweemaal per week vette vis is toch een minimum. En dan natuurlijk fruit en noten bij het ontbijt en zwarte chocolade. Die zwarte chocolade is trouwens een interessant onderzoeksitem geweest, want in een recente studie gaf men aan patiënten die tekenen vertoonden van mild cognitieve problemen meestal een voorloper van Alzheimer - heel geconcentreerde cacaoflavonoïden van de cacaoboon.

Is vis minder verzurend dan vlees, terwijl je vlees afraadt omwille van de verzuring? Dr. Verburgh: “In mijn boek beveel ik aan om minder dierlijke proteïnen te eten. Daar is ook vis bij, ook wit vlees zoals kip, ook rood vlees, kaas en eieren. Dus minder dierlijke proteïnen. We zien dat als men meer dierlijke SANA nr 49

17

Advertentie

Men zag na verloop van tijd dat ze minder aftakeling hadden van de hersenen en cognitief beter presteerden op tests en dat de insulinegevoeligheid ook drastisch was toegenomen. Wat ook belangrijk is voor de hersenen. Want hoe insulineresistenter het lichaam wordt, hoe minder het suikers kan verwerken, hoe sneller het lichaam veroudert en hoe meer kans op verouderingsziekten.” Oliën en vetten In verband met vetten raad je verzadigde vetten zoals boter af en andere verzadigde vetten zoals avocado raad je aan? Maar wat met verzadigde vetten als cocosvet? Dr. Verburgh: “Ik ben niet tegen vetten. In mijn boek schrijf ik het ook: verzadigde vetten kunnen! We zien trouwens in recente studies met meer dan 300.000 proefpersonen, dat verzadigde vetten niet ongezond zijn voor hart- en bloedvaten. We zijn pas de laatste tijd een vet-o-fobe samenleving geworden, omdat we denken dat vetten ons ongezond en dik maken, maar uiteindelijk hebben we vetten nodig, o.a. voor onze hersenen. En zo is kokosnootolie op zich zeker niet ongezond, integendeel want kokosvet bevat middellange ketige verzadigde vetten. Uit studies blijkt dat deze middellange ketens van vetten gezond kunnen zijn voor de hersenen omdat ze deze vetten direct als brandstof kunnen gebruiken in de plaats van suikers, wat het metabolisme zou kunnen verbeteren. Er zijn inderdaad verschillende

18

SANA nr 49

onderzoeksgroepen bezig o.a. aan de universiteit van Oxford om dat soort van middellange ketige vetten te gebruiken o.a. voor soldaten omdat het de cognitie zou verbeteren en ze dus alerter kunnen zijn in de strijd. Het idee dat verzadigde vetten ongezond zouden zijn, is voorbijgestreefd. Zelfs boter is beter dan bepaalde verhitte onderverzadigde vetten. Je moet natuurlijk niet heel veel boter gaan eten en in combinatie met brood is het eerder af te raden, maar af en toe een beetje boter, dat kan! Er zijn natuurlijk nog gezondere varianten dan bijvoorbeeld boter, men zou olijfolie of avocadoolie kunnen gebruiken. Maar als men verzadigd vet combineert met gezonde voeding is dat geen probleem. Er zijn natuurlijk mensen die de studies interpreteren in functie van hun eigen smaak en dan maar dikke lagen boter smeren op hun toastje. Dan ben je zeker ongezond bezig, maar als je een klontje bij de broccoli doet dan ben je goed bezig zoals prof. Ludwig van Harvard zegt. Dan is dat perfect gezond, want we hebben meer vetten en minder koolhydraten nodig voor ons lichaam en zeker minder snelle suikers.

4

Winterkwalen effectief aanpakken

max Echinacea Viervoudige krachtpatser voor uw weerstand l Met vier verschillende extracten, dus viermaal sterker. l De superbooster voor uw immuniteit in elk seizoen. l Bij winterse indringers, bij zomerse aanvallen: EchinaceaMax4 helpt u er zo weer bovenop! Dosering: 3 x 1 capsule per dag

Jan van Bercken In volgend nummer: Deel 3 van het interview “aardappelen en vis”

EchinaceaMax4 van AlkPharma is enkel verkrijgbaar bij uw apotheker met CNK bestelcode: 3139-581 PET-verpakking van 60 capsules. Prijs € 24,95 PL nr. van de Belgische Eetwareninspectie: 34/158

www.alkpharma.be SANA nr 49

19

als ze geen ziekten overbrengen. De huid kan lokaal erg beginnen jeuken en rood zien. Dus kan je je beter beschermen. Een ideaal muggenmiddeltje is citroenmelisse. Het is het meest natuurlijke middel, maar zeker doeltreffend. Daarmee smeer je de huid op voorhand in. De klassieke muggenmelk uit parfumerieën en apotheken is meestal een synthetisch product. Maar citronelle of citroenmelisse is zeker even doeltreffend.

Vakantie zonder zorgen Gezond op reis: Eenvoudige middeltjes tegen vervelende zomerkwaaltjes

D

e vakantie komt er aan, een tijd waar velen het hele jaar naar hebben verlangd. Er even tussenuit, van horizon en klimaat veranderen en iets helemaal anders doen dan wat we gewend zijn: sport, luieren, in de zon zitten, lekker eten, exotisch genieten... om ziek naar huis terug te keren. De kunst is gezond op reis te vertrekken, om... gezonder terug te keren.

Op vakantie kan je veel ongemakken ervaren, maar je kan er wel leren goed op te reageren en gepaste maatregelen te nemen. Insecten Eén van de vervelendste ervaringen op vakantie zijn prikkende insecten. Moet je muggen en andere stekende insecten laten doen? Prikkende muggen zijn enerverend, zelfs

20

SANA nr 49

En als je dan toch gebeten werd door een insect? Als je gebeten wordt door muggen, mieren of andere insecten zoals bijen, wespen en hommels, dan bevat het gif dat deze insecten in je huid achterlaten altijd mierezuur. Dat is tenminste een onderdeel van het gif dat ze inspuiten. Dat mierezuur is een echt zuur, zoals de naam ook zegt. Dat moet je niet gaan behandelen met azijn, wat men meestal ten onrechte doet. Deze totaal verkeerde beoordeling heeft tot gevolg dat de insectenbeet nog meer gaat jeuken, nog meer pijn doet en dat het langer duurt vooraleer het probleem vergeten is. Azijn is ook een zuur en wakkert de werking van de beet nog meer aan. Eigenlijk moet je dit zuur van het insect neutraliseren met een alkalische stof: dus bijvoorbeeld ammonia of desnoods een doorgesneden rauwe aardappel op de plek wrijven, want de meeste groenten zijn alkalisch. Ook goed tegen beten is maagzout oplossen in water en op de beetwonde wrijven. Iedereen heeft in zijn keuken wel wat maagzout of sodiumbicarbonaat liggen al was het maar om bepaalde groenten zoals kool sneller gaar te krijgen. De ergste pijn kan je meteen doen verdwijnen met deze alkalische ingreep of oplossing. Nadien kan je het opzwellen tegengaan door ijs of een antihistaminicum. Trouwens een wespensteek is niet dodelijk, tenzij men werkelijk in de hoogste graad allergisch is, maar je kan nooit weten waar de insecten hebben opgezeten en ze kunnen dus altijd bacteriën of virussen mee overbrengen. Dat is het probleem. Maar de mensen moeten niet op stang worden

AU!

gejaagd. Als er een ernstig probleem is, kunnen ze ter plaatse wel naar een dokter gaan. En voor een tekenbeet moet je zeker ook naar de dokter en moet je zelf niet beginnen te experimenteren. Het enige dat je moet onthouden bij een tekenbeet is dat je de teek moet losmaken met een tekentang en niet met een sigaret! Maar nadien ook meteen naar de arts, want door een tekenbeet kan je de ziekte van Lyme krijgen en dat kan het hele zenuwstelsel aantasten. Daarover zullen we later nog meer informeren. Braken Heel wat toeristen hebben te maken met reisziekte: het vliegtuig, de boot zelfs de auto speelt hen parten. Ze worden SANA nr 49

21

22

SANA nr 49

Advertentie

draaierig en moeten braken. Er bestaan natuurlijk klassieke middeltjes tegen reisziekte zoals Touristil. Die helpen goed, maar sommige kunnen slaperig maken. Wie stuurt, moet ze niet nemen. Trouwens aan het stuur zelf zal je er zelden of nooit last van hebben. Op een schip ga je beter naar buiten en hou je de horizon in de gaten, dan gaat het over, of krijg je het niet. In het vliegtuig heeft de angst er ook vaak mee te maken. De middeltjes tegen reisziekte zijn antihistaminica en hebben een dempend effect. Maar er zijn ook natuurlijke antihistaminica zoals gember. Je kan het in poedervorm kopen in de apotheek, maar je vindt de wortel ook wel in de supermarkten. Je kan gember kauwen vooraleer je vertrekt. Het braken kan ook het gevolg zijn van een moeilijke spijsvertering, omdat je te vet of te veel hebt gegeten. Dan helpt munt. Muntthee stimuleert ook de gal, zodat vetten beter verteerd worden. Aan het einde van het eetmaal geven veel restaurateurs wat muntblaadjes bij het dessert. Veel mensen denken dat het om versiering gaat, maar eigenlijk zou je dat beter opeten voor de gezondheid en een vlotte spijsvertering.

Kwetsuren, verstuikingen Sommigen proberen op vakantie ook sportief te doen en kwetsen zich dan. In geval van twijfel kan beter een arts of een ziekenhuis worden opgezocht. Tegen kneuzingen helpt de goede oude Arnicazalf of Arnicatinctuur. Het is ook goed tegen blauwe plekken en bloedstortingen, maar de huid mag niet geschonden zijn. Je mag het dus niet toepassen op een bloedende wonde. Bij verstuikingen moet je ijs gebruiken. Natuurlijk zijn er nog vele andere ongemakken waarmee je op reis kunt getreiterd worden, zoals pijnlijke ogen, draaierigheid, plotse heftige oorpijn... maar in deze gevallen is het toch verstandiger niet zelf te gaan dokteren, maar wel een arts op te zoeken. Maar wie zijn gezond verstand bezigt en niet te roekeloos wordt op vakantie zal meestal zonder ernstige problemen van de heerlijkste periode van het jaar genieten en gezond terugkeren.

EL GEHE ITE! S E D UW ERNIE

V

Uw online gezondheidsadviseur BOVERTE is een moderne internetwinkel. Eenvoudig, overzichtelijk, informatief, vriendelijk geprijsd en een goede service.

U koopt bij Boverte omdat… • U toegang heeft tot het complete assortiment producten van Fytobell®, Nutribell®, Ellen Dee® en Kilonorm®. • U boven de 50 euro geen verzendkosten betaalt. • U met korting op uw bestelling kan aankopen. • De producten binnen 2 werkdagen bij u worden afgeleverd. • U gemakkelijke betalingsmogelijkheden heeft. • Onze winkel 365 dagen per jaar en 24 uur per dag geopend is. Daarnaast kunt u 7 dagen per week bij onze klantenservice terecht. • Wij garant staan voor een optimale service. • Wij u helder en duidelijk over de producten informeren via de website, per telefoon en via e-mail.

En mocht een kleinigheid de rust verstoren dan zijn deze raadgevingen zeker voldoende.

www.boverte.com

Jan van Gendt De beste zorgen uit de natuur!

e-mail: [email protected] - tel.: 00/31 (0)40 254 30 48

SANA nr 49

23

D

e winter heeft lang geduurd, de lente heeft lang op zich laten wachten en met des te meer enthousiasme werpen veel mensen zich in de eerste zonnestralen. Heerlijk en deugddoend, dat wel, maar ook gevaarlijk. Levensgevaarlijk soms! Want zonlicht is belangrijk voor de vorming van vitamine D, de botopbouw en het immuunsysteem, maar teveel is schadelijk, kan kanker veroorzaken.

De huid heeft een geheugen. Dat betekent dat de schade die in de loop van de levensjaren aan de huid wordt toegebracht door overdreven zonnen, opgeteld wordt. Vooral de schade in de kinderjaren is erg belangrijk en zal uiteindelijk bepalen hoe de huid het er vanaf brengt op oudere leeftijd. Veel ouders staan er niet bij stil en zijn gecharmeerd door het mooie bruine kleurtje van hun baby. Zo leggen ze misschien wel de basis van een dodelijke huidkanker. Wat te doen? Zonlicht is belangrijk, voor het humeur, de geestelijke gezondheid, een sterk skelet en de preventie van kanker vanwege de vitamine D3. Maar zonlicht kan ook doden. Dat betekent: -Niet in de middagzon.

24

SANA nr 49

-Baby’s nooit onbedekt in de zon laten -Kinderen buiten laten spelen met een hoofddeksel een T-shirt dat het lichaam bedekt -Altijd een hoge zonnefilter gebruiken, ook als je gaat zwemmen. -Gebruik altijd een goede zonnebril om de ogen te beschermen Gebruik na het zonnen een beschermende crème, bijvoorbeeld op basis van Jojobaolie en Calendula. Dat verzacht, voorkomt rimpelvorming en verjongt de huid. Daarom is Ellen Dee met Calendula en Jojoba de ideale verzorgingscrème voor de zomer.

Advertentie

Laat de zon je huid niet verouderen Calendula crème – (met jojobaolie) Bij schrale huid en zonnebrand De combinatie van Calendula-extract en jojobaolie maakt deze crème zo bijzonder. Jojobaolie is een uitstekende huidverzorgingsolie, die de huid beschermt en glad en soepel maakt. Jojobaolie bevat een hoog gehalte aan het huidvitamine E en minerale stoffen. Jojobaolie revitaliseert en regenereert de lichaamsdelen op een natuurlijke en prettige manier. De olie geeft de huid meer vocht en een aangename fluweelachtige zachtheid. Calendula crème verzorgt een ruwe en schrale huid en helpt deze te herstellen. Na zonnebrand werkt ze verkoelend en verzachtend. Bovendien ondersteunt ze het helen van de huid en helpt ze littekenvorming te verminderen. Calendula of goudsbloem wordt weleens de ‘natuurlijke jodium‘ genoemd.

Potje 100 ml -

Prijs

€ 5,95

Verkrijgbaar bij uw apotheek met cnk-bestelcode 2885-416. Neem deze code mee, zo zal uw apotheker u sneller en beter kunnen helpen. Monique van Hasselt

Voor meer info: www.ellendee.be SANA nr 49

25

Goede voorbereiding erg belangrijk

D

e lente is maar kwakkelend geweest, maar de zomer lonkt en als dat zou mislukken, dan zijn er nog de zonnige bestemmingen, want afstanden zijn er niet meer, tenzij je in de file gaat staan naar het zuiden. En daar begint het: vakantie die normaal de rustigste en meest ontspannende periode van het jaar zou moeten zijn, levert eigenlijk zoveel stress op dat je er ziek kan van worden, zelfs dood aan gaan. Want niet zelden eindigt een veelbelovende vakantie in een hartinfarct, beroerte, of doodzieke terugkeer. Stress op vakantie: het kan dodelijk zijn, maar hoe leg je het aan boord om niet ten onder te gaan aan vakantiestress?

Zo voorkom voorkom je vakantievakantie26

SANA nr 49

Stress en vakantie: het is best herkenbaar. De belangrijkste oorzaak van stress op vakantie is een slechte voorbereiding of een verkeerde inschatting van alle taken die nog moeten worden afgerond en alle voorbereidingen die nog moeten worden getroffen. Een goed programma, voldoende tijd en de juiste schikkingen kunnen heel wat ellende voorkomen. Goed voorbereiden De vakantie is altijd kort, te kort want de tijd vliegt in een wip voorbij. Dus willen we maximaal profiteren van de schaarse tijd en haasten we ons ter bestemming. Normaal mag dat geen probleem zijn, maar als massa’s mensen zich tegelijker tijd naar hun vakantiebestemming willen haasten, liggen de tenen kort bij elkaar en is de kans groot dat er op getrapt wordt. De stress begint al thuis, want er moet haastig gepakt worden, haastig worden ingeladen en nog haastiger worden vertrokken. En dus kan je beter een ander plan

toepassen. Het begint al op het werk, waar nog wat reservetaken moeten worden opgeknapt, teneinde de collega’s niet al te veel te belasten. In sommige functies wordt er al eens een nachtje doorgewerkt, om de activiteiten van het bedrijf toch door te laten lopen en de collega’s te vriend te houden en dus begint men aan de vakantie doodmoe. Het is compleet onverstandig op die manier de wagen of het vliegtuig in te stappen, dat is vragen om problemen. Je kan best minstens één, maar beter nog een paar dagen thuis uitrusten, op adem komen en de reis grondiger voorbereiden om niet doodmoe achter het stuur te moeten kruipen. Want wat zie je: vooral de derde en de tiende dag van de vakantie komen merkwaardig genoeg het meest hartinfarcten voor. De druk was te groot. Je kan maar beter die druk wegnemen vooraleer je vertrekt, want tijdens de reis bouwt die druk zich vanzelf weer op. Grondig plannen, betekent ook zijn reisdoel met verstand kiezen. Als je wil SANA nr 49

27

uitblazen en vooral de kinderen een rustige vakantie wil geven, kies dan niet voor een drukke bestemming, overvolle stranden, een broeiend heet klimaat en een omgeving waar het voedsel niet altijd veilig is. Beperk in dat geval ook de afstand. Waarom niet een vakantie in eigen land of in de buurlanden op beperkte afstand. Er zijn ook heel mooie plaatsen en gezellige buurten in de omgeving. Ofwel als de kinderen klein zijn en niet aan school gebonden, kan je nog altijd een vakantie plannen buiten het hoogseizoen: goedkoper, rustiger en vooral ook leuker voor de kinderen en jezelf. Veel minder stress en veiliger! Tips tegen de stress - Begin op tijd aan de voorbereiding en zorg dat je de laatste dagen niet meer met je werk moet bezig zijn. - Maak een lijstje op met taken die nog moeten worden afgewerkt, thuis en op het werk. - Laat de kinderen ook een lijstje opmaken met hun taken, maar ook met voorwerpen die ze willen meenemen op vakantie. - Maak zelf ook een lijstje op met dingen die in je koffers moeten. - Begin met het pakken van de koffers een week van tevoren, want er zijn altijd spullen die je op het laatste moment vergeet. - Schaf op tijd geneesmiddelen aan die je moet meenemen, want op vakantie zijn ze misschien moeilijk te krijgen. - Vergeet zeker de zonneolie niet en de zwemkleding. - Schaf zonbeschermende producten aan met een zeer hoge beschermingsfactor en denk daarbij beslist aan de bescherming van de kinderen: een pet, T-shirts enz..

28

SANA nr 49

- Verzamel documentatie over de streek waar je naartoe reist, zodat je ter plekke meteen een programma hebt of kunt opstellen. Niets is meer stresserend dan in een streek te belanden waar je geen enkel doel hebt, tenzij je van de morgen tot de avond op het strand wil liggen, wat niet erg gezond is! - Maak een planning op van de reisweg en voorzie spelletjes voor de kinderen voor onderweg. Je weet zeker dat kinderen snel iets beu zijn en afwisseling zoeken. - Las de nodige rustpunten in tijdens de reis en beperk het aantal kilometers per dag. Laat het reizen zelf ook ontspannend verlopen en kies desnoods een secundaire weg die meestal veel mooier is. - Spreek met familie of buren af hoe je huis zal worden bewaakt, want het is beter de indruk te wekken dat er iemand woont, dan dat het leeg staat. De rolluiken naar beneden is niet altijd een goed idee. Je kan ook met de lokale politie afspreken dat ze een oogje in het zeil houden. - Spreek af met familie of buren hoe ze kunnen zorgen voor planten, voor de huisdieren, voor de post. Laat beslist de post dagelijks uit de brievenbus halen, om eventuele dieven niet op ideeën te brengen. - Laat de wagen op voorhand nakijken en tank voldoende vooraleer je vertrekt. In de file verbruikt de auto meer en zeker als de airco aanstaat. Neem ook voldoende water mee voor onderweg. - En vooral: maak je niet druk, het is al druk genoeg op de weg. Op die manier zal je vakantie er beslist beter uitzien en stresslozer verlopen! Hans de Groot

Advertentie

Kruidenkenniscentrum Herkenrode 15 augustus 2015 van 10 tot 17u:

Kruidendag abdijsite Herkenrode Hasselt!

De kruiden van Hildegarde von Bingen Meer dan dertig standhouders, abdijproducten, zalven, zepen, thee, mineralen, tentoonstelling, honingijs, tuinbenodigdheden, Bertram project, optreden koor “In Volunta & Friends” 3x, figuranten HvB en abt, voordrachten, stad Bingen (D), geleide kruidenwandelingen langs de Hildegarde route, knutsel- en animatiehoek voor kinderen allemaal rond het thema van Hildegarde von Bingen in de kruidige inspiratietuin van Herkenrode Hasselt. Toegang €4

Abdijsite Herkenrode Herkenrodeabdij 4 3511 Hasselt Tel.: 011 23 96 70 Fax: 011 33 46 45 E-mail: [email protected] Web: www.abdijsiteherkenrode.be SANA nr 49

29

Weetjes

30

Tomaten en wortelen beschermen tegen longkanker Tot voor enkele jaren werd gedacht dat bèta caroteen aanzienlijke bescherming bood tegen longkanker. Voeding rijk aan deze stoffen leek deze bescherming te realiseren. Toen uit interventiestudies bleek dat extra bèta caroteen deze bescherming niet biedt en zelfs de kans op longkanker onder zware rokers iets scheen te verhogen. Nu blijkt uit een grootschalig onderzoek dat andere carotenoïden, met name lycopeen en alfa caroteen, waarschijnlijk de bescherming bieden die ooit aan bèta caroteen werd toegeschreven. Hiervoor werden meer dan 124.000 mensen 10 tot 12 jaar gevolgd. Gekeken werd naar de

hoeveelheid carotenoïden in de voeding. Degenen met alleen een hoge bèta caroteen inname verkleinden de kans dat ze longkanker kregen enigszins, maar niet significant. Belangrijker was het 25 respectievelijk 20% verminderde risico door het gebruik van veel alfa caroteen en lycopeen. Wortelen zijn de belangrijkste voedingsbron van alfa caroteen en tomaten van lycopeen. Volgens de onderzoekers biedt het eten van veel verschillende groenten en fruit de beste bescherming. Overigens zijn 90% van alle longkankerpatiënten rokers of exrokers. Wil je van de rookhonger af? Dan kan de natuur je helpen. Denk aan Xantipex als je de rook niet meer ziet zitten.

Ginseng goed tegen maagkanker Ginseng is een product dat al langer in het Oosten bekend was en gebruikt werd. Thans werd van 4634 Koreanen het ginsenggebruik opgeschreven. Na vijf jaar werd gekeken of er een verband was met het aantal kankergevallen. Onder de ginsenggebruikers kwam 60% minder kanker voor dan onder de niet-gebruikers. Vooral maagkanker (67%) en longkanker (70%) kwam minder voor. Onderverdeeld naar de

verschillende soorten Koreaanse Ginseng (verse, witte en rode) vond men geen belangrijke verschillen. Wel was de hoeveelheid van belang. Gezien de aard van het onderzoek - de korte duur en het ontbreken van nadere informatie omtrent andere gewoonten en het vóórkomen van kanker in Korea - konden toch geen al te grote conclusies uit dit onderzoek getrokken worden.

SANA nr 49

Depressie na verlies van werk of een geliefde De helft van de volwassen bevolking in ons land heeft last van slapeloosheid en maakt geregeld gebruik van slaapmiddelen. Daarnaast heeft een groot aantal last van depressieve stemmingen, wat nog niet hetzelfde is als depressie. „Het zit tussen de oren”, wordt vaak als verklaring voor psychische problemen gegeven. Daarmee is het probleem echter nog niet opgelost. Het onderkennen van psychische problemen is een eerste stap, inzicht hebben in de symptomen een tweede, op weg naar de oplossing. Juist deze laatste stap is van groot belang bij zelfhulp of zelfzorg bij psychische klachten. Duidelijk is dat het belangrijk is om te weten of iemand aan een (ernstige) depressie lijdt of dat hij of zij een dip heeft van voorbijgaande aard. Het kan ook zijn dat depressieve gevoelens samenvallen met een bepaald seizoen zoals het geval is bij een winterdepressie. Bij ernstige depressies moet in ieder geval altijd specialistische hulp worden gezocht. Hoe herkent u de symptomen depressie: *gevoelens van somberheid. *verlies van interesse of plezier in bijna alle activiteiten. *gewichtsafname of juist toename, zonder dat een dieet gevolgd wordt. *moeite met in- en doorslapen of juist overmatige slaapbehoefte.

*vermoeidheid of verlies van energie. *gevoelens van waardeloosheid. *onterechte schuldgevoelens. *concentratieproblemen. *besluiteloosheid. *terugkerende gedachten aan de dood. Iedereen heeft wel eens een dipje. Somber, lusteloos, verdrietig en terneergeslagen omdat het even niet meezit. Meestal zijn deze gevoelens van voorbijgaande aard. Maar houden ze langer aan en fungeert de tijd niet langer als heelmeester, dan is er waarschijnlijk sprake van een lichte depressie. Slaapklachten of concentratieproblemen zijn vaak de eerste tekenen dat zo’n depressie of dip in aantocht is. Een depressie kan zich geleidelijk ontwikkelen, maar ook vrij plotseling ontstaan bijvoorbeeld na het optreden van één of meer stressvolle gebeurtenissen. Dat kan zijn na het verlies van een geliefd iemand of bijvoorbeeld na het kwijtraken van een baan. Dat depressief zijn geen uitzondering is, blijkt wel uit het feit dat 10% procent van de mannen en 20% van de vrouwen minstens éénmaal in hun leven een lichte depressie heeft. Op tijd de symptomen onderscheiden, is dus van het grootste belang om tijdig de gepaste maatregelen te nemen. En laat de natuur je helpen: Sint-janskruid is daartoe bijzonder geschikt. Denk aan Hyperibell als je in een dipje zit.

Gastritis door laag vitamine Cgehalte Ook van vitamine C is het bekend dat het bescherming biedt tegen maagkanker. Dat bleek uit diverse studies. In de zogenaamde zeven-landen-studie waarbij van 12.000 personen uit zeven landen de voedingsgewoonten werden geanalyseerd, vond men een verband tussen een lage vitamine C inname en een grotere kans op het krijgen van maagkanker.

Er werd al eerder vastgesteld dat extra vitamine C schade aan het DNA kon verminderen bij mensen met gastritis en dat mensen geïnfecteerd met de bacterie Helicobacter Pylori (veroorzaakt maagzweer) zeer lage gehaltes van deze vitamine in de maag hebben. Dit is ook het geval bij andere maagaandoeningen. Mensen die lijden aan deze kwalen hebben een grotere kans op het krijgen van maagkanker.

SANA nr 49

31

Hoe reizigersdiarree voorkomen of behandelen?

Laat de “tourista” je vakantie niet verbrodden

E

en van de meest voorkomende problemen op reis is diarree. De zon lokt, de stranden zijn exotisch, de drankstalletjes zijn uitnodigend, de rijk gevulde buffetten nodigen uit en... het kwaad is sneller geschied dan verholpen. De beruchte “tourista” of reisdiarree slaat toe. Wat kan je doen om het te voorkomen of in het slechtste geval te verhelpen zonder al te veel vakantiedagen te moeten verliezen? Er zijn haast geen toeristen die niet eens getroffen worden door reisdiarree. De oorzaak is niet altijd een besmetting met bacteriën, virussen of salmonella, maar het kan ook gewoon het gevolg zijn van een wijziging in het dieet. Aangezien de mens een gewoontemachine is, reageert hij vaak snel en kordaat op de minste wijziging van zijn normaal patroon. Trekken we naar de middellandse zee, dan worden we daar al geconfronteerd met flinke porties olijfolie, veel groenten en vruchten. Gevolg: er komen meer vezels in het dieet en de olijfolie zorgt voor een goede smering van de darmen... men moet de eerste dagen meer dan gewoonlijk naar het toilet, hoewel er geen besmetting in het spel is. Er kan dus diarree zijn zonder enige vorm van besmetting. Dat is niet noodzakelijk ongezond. Comfort op reis? Maar op reis is dat niet comfortabel. Je kan niet achter elke duin gaan hurken of elk cafébezoekje met een uitgebreid bezoek aan het toilet laten voorafgaan. Maar je merkt het wel of er een bacterieel veroorzaakte diarree is of een dieetgevoelige diarree: bij een besmet-

32

SANA nr 49

ting moet je al te vaak naar het toilet en krijg je soms spuitende diarree, is er ook buikpijn en voel je je ziek worden. Bij dieetgebonden diarree is er gewoon wat meer ontlasting die ook minder gebonden kan zijn. Op reis kan je dan ook een bekend middel nemen tegen

gewone diarree. Het zijn veilige middelen die zelfs werden meegenomen door de astronauten naar de maan. Ze werden voldoende veilig bevonden door de bijzonder strenge American Food and Drug Administration (FDA). Deze middelen zijn gemaakt op basis van een scheikundig morfinederivaat. Eigenlijk is men tot deze ontdekking gekomen op SANA nr 49

33

34

SANA nr 49

restaurant

‘t Vlierhof

Hasseltsestraat 57A 3740 Bilzen Tel. 089 41 44 18 GSM 0478 61 33 02

[email protected]

natuurlijk smakelijk

Bezoek onze website:

www.vlierhof.be Dominique Vreven

Advertentie

Kruiden als natuurlijk antibioticum En als er toch een besmetting in het spel is? Ook hier is beter voorkomen dan genezen. Kies geen dubieuze restau-

rantjes uit, eet niet al te exotisch met schotels die je niet herkent. En als je het doet moet je de kruiden van het recept erbij nemen, want veel scherpe kruiden zijn een natuurlijk antibioticum. Curry (kurkuma) is bijvoorbeeld een natuurlijk antibioticum plus alle terpeenderivaten in aromatische kruiden: muntolie, basilicum, bonenkruid, salie, rozemarijn, terwijl muskaatnoot en pepers natuurlijke antiseptica zijn. Je moet er op reis gebruik van maken. De zuiderlingen kruiden hun spijzen voortdurend en zeer sterk, ook al omdat anders door de warmte sneller bederf optreedt en dus sneller een vergiftiging kan plaats vinden. Er is echter een eeuwig probleem: wie een zwakke maag heeft kan deze scherpe kruiden niet aan en heeft dus eigenlijk op vakantie in exotische of zuiderse landen een dubbel probleem. Een voedselvergiftiging kan ook overgebracht worden door virussen, maar hiertegen heeft antibioticum geen enkele macht en dus ook geen zin, maar ook door bacteriën. In elk geval moet je bij diarree en zelfs zonder diarree veel drinken. Op vakantie nog meer dan thuis: minstens twee liter, maar liever nog meer en zeker als je erg veel zweet of beweegt. Overtuig je ervan dat je onbesmet water drinkt, dus liefst uit ongeopende flessen bronwater. Anders moet je beslist het water koken, ook om groenten te wassen. Fruit moet je altijd schillen en er voor zorgen dat het mes de besmetting van de schil niet overbrengt naar het binnenste van de vrucht. Vergeet vooral niet een goed probioticum mee te nemen zodat de darmflora kan verzorgd worden. Digesbiose is hiervoor uitstekend. Prettige vakantie! Jan van Bercken

Advertentie

basis van het observeren van de neveneffecten van spuitjes morfine die men aan doodzieke patiënten gaf die erg veel pijn hadden. De morfinespuitjes hadden een bijwerking: ze verstopten. Meen niet dat je van Reasec nu ook high zult worden, want het heeft met de eigenlijke werking van de morfine niets meer te maken. Men kan het trouwens zonder voorschrift krijgen. Natuurlijk kan men zich ook goed behelpen met de middelen „op grootmoeders wijze”. Rijstwater van witte rijst zelfs de witte gekookte rijst zelf (geen bruine, want die bevat weer vezels), ook wit brood en witte beschuit (geen voltarwe) helpen diarree te stoppen. Ook geraspte en bruin geworden appel, geplette banaan en bosbessen, vanwege de tannines die erin zitten. Looistoffen werken trouwens adstringerend, ze verminderen de peristaltiek, of de voortstuwende activiteit van de ingewanden. Het bloed waarmee de darmwand doorbloed wordt, verliest veel water, de poriën gaan meer dicht en diarree is niets anders dan waterverlies. Ook langdurig getrokken zwarte thee is een goed middel tegen diarree, omdat de looistoffen vrijkomen als zwarte thee voldoende lang getrokken heeft (zeker tien minuten). De tannines in rode wijn zijn dan ook van toepassing. De combinatie van de zuiderlingen is eigenlijk goed uitgebalanceerd: ze gebruiken olijfolie en ook rode wijn. Het ene compenseert het andere. Het is dus goed het hele dieet van de plaats waar men vertoeft over te nemen, anders kan men problemen krijgen.

50 net.be www.50net.be

De portaalsite voor de dynamische

50-plusser!

Schrijf je nu in op onze Nieuwsflash

www.50net.be 35 SANA nr 49

Versterkt immuniteit, elimineert zware metalen

V

eel mensen voelen zich futloos, uitgeput en niet meer opgewassen tegen de druk van de tijd. Dat is niet te verwonderen omdat ze hun immuniteit hebben ondergraven en de cellen boordevol toxines, purines en zware metalen hebben gestopt. Ons voedsel is hoogst ongezond, soms zelfs ronduit giftig. Om de weerstand te verhogen moeten vitamines en belangrijke mineralen uit het voedsel kunnen worden opgenomen en toxines en gifstoffen worden afgevoerd. Daarvoor is een onooglijk klein plantje uitermate geschikt: chlorella, een wonder van de natuur! De natuur is een schatkamer met een geheime code. De vraag is of we die code ooit zullen kunnen ontraadselen. Wat we wel kunnen, is dankbaar gebruik maken van de rijke eigenschappen van natuurlijke stoffen.

Chlorella: kleinste plantje is grootste ontgifter 36

SANA nr 49

Sterk in ontgiften Het mag dan nog niet helemaal duidelijk zijn hoe het ontgiftingswerk van chlorella in zijn werk gaat, maar feit is dat chlorella als een van de krachtigste ontgiftende planten van onze aarde mag worden beschouwd. Daar is veel onderzoek naar gedaan in Japan en in Duitsland. Zo heeft Dr. Klinghardt vastgesteld dat chlorella in staat is giftige stoffen in het lichaam te binden aan chlorofyl om ze nadien uit het organisme te verwijderen. Sedert zijn ontstaan heeft chlorella speciale eiwitten en peptiden aangemaakt en is het tevens de grootste producent van chlorofyl. Vandaar de geweldige detoxificerende eigenschappen. Vanwege de zuurstofdragende kwaliteiten van het chlorofyl verbetert chlorella ook de zuurstofopname in de menselijke cel. De zware metalen worden gebonden aan het chlorofyl en de buitenste taaie wand van chlorella waardoor de gifstoffen gecheleerd of gebonden worden en nadien uit het lichaam worden verwijderd. Er komt zuurstof in de plaats: een dubbel voordeel dus. PCB’s, dioxines, lood, cadmium, kwik, pesticiden en zelfs stoffen als uranium worden op die manier geëlimineerd. Chlorella prikkelt het natuurlijke ontgiftingsmechanisme door het gehalte aan glutathion te verhogen dat erom bekend staat vrije radicalen te neutraliseren en te verwijderen. Daardoor is het ook ideaal in stressvolle periodes. SANA nr 49

37

beschermt de cellen van ons ontgiftingsorgaan

overgevoeligheid voor allerlei stoffen

de darmflora wordt hersteld

de spijsvertering verbetert

GE DOSI S U E HO IEK NI E UN KE HOGE UNIE DO SIS SIS DO

E G

SIS UNIEKE HO GE DO

SANA nr 49

van Fytobell brengt je weer in topvorm!

Biobrandstof van de alg

DOSIS UNIE GE KE HO HO

38

Nuttig bij vermagering Onderzoek in Amerika heeft aangetoond dat chlorella nuttig is in een vermageringsdieet. Volgens de Amerikaanse Dr. Elson Maas worden giftige stoffen vooral opgeslagen in het vetweefsel. Het detoxprogramma van chlorella bindt de giftige stoffen in het vetweefsel en elimineert ze. Door een verhoogde zuurstoftransport en een betere opname van vitamine C versnelt het metabolisme en is het een passende adjuvans in een vermageringsdieet, temeer omdat het ook helpt bij de waterdrainage. Maar niet zozeer de esthetische kant is van belang, maar wel de gezondheid! Als beide samengaan is dat ideaal. Daarom is chlorella dagelijks warm aanbevolen: tegen de stress, voor een sterke immuniteit en om gif te verwijderen. Jan van Bercken

Chlorella

KE

Versterkt weerstand Veel mensen voelen zich moe, afgemat en lusteloos. Ze slepen zich van de ene dag naar de andere. Ze hebben geen fut meer. We leven ook ongezond, niet meer volgens de wetmatigheden van de natuur. We eten giftige, gekleurde producten die amper nog iets te maken hebben met voeding, we kiezen het eten op basis van de prijs, de kleur, de smaak, het uitzicht en het gemak van klaarmaken, niet op basis van de stoffen die ons organisme nodig heeft om perfect te functioneren. We worden ziek, kunnen niet meer op tegen de stress, tegen virussen en bacteriën, worden allergisch aan alles en nog wat, kortom we kunnen amper nog een beroep doen op onze immuniteit. Voor alles hebben we wel een pilletje, maar of dat altijd onze gezondheid en onze leeftijd ten goede komt is wat anders. Recent kwam aan het licht dat amper bekende volksstammen in het regenwoud, bestand waren tegen de grootste bedreigingen. In het mondslijmvlies werden sporen van natuurlijke antibiotica ontdekt, terwijl wij hier door giftige stoffen, inentingen

en zware medicijnen de indringers te lijf moeten gaan. Recent wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat chlorella aan die hoge nood kan voldoen: het bindt niet enkel vergif om het te elimineren, het geeft het immuunsysteem een geweldige boost. Chlorella stimuleert de spijsvertering zonder het maagslijmvlies te belasten, bevat een 20-tal essentiële aminozuren, mineralen, vitamines, vit B1, B2, B3, B6, B12, calcium, magnesium, tryptofaan, arginine, lysine, vitamine E en vitamine C en het bevat zelfs 60 percent eiwitten, rijk aan DNA en RNA voor de celregenerering en het behoud van mooie huid en handen en om bacteriën en virussen krachtig te bekampen. Chlorella is ook twaalfmaal krachtiger dan spirulina. Ondanks het feit dat chlorella een microscopisch klein plantje is, een zoetwateralg, nauwelijks waarneembaar, is het een van de krachtigste geschenken uit de natuur voor onze gezondheid en weerstand.

Advertentie

Het is de krachtigste ontgiftende plant en zodoende wordt ze ook in veel detoxificerings-diëten aangewend. Dankzij chlorella kan de lever zijn taak ook gemakkelijker aan en worden de cellen geregenereerd. Hieromtrent is ook in Nederland veel onderzoek gedaan, want het is dankzij de Nederlandse prof. Beijerinck dat chlorella gecultiveerd werd en grondig werd bestudeerd. Dankzij dit baanbrekend werk heeft men hoop dat ziekten zoals Alzheimer binnenkort beter zullen kunnen worden behandeld. Het is n.l. bekend dat zware metalen die de hersenen aantasten gemakkelijk de ziekte van Alzheimer in de hand kunnen werken.

de huid heelt sneller

de huid wordt frisser

algehele vermoeidheid

tegen somber en bedrukt gevoel Sterke ontgifter

tegen stress Voor infobrochure: E-mail: [email protected] Bestellen in Nederland?

Tel: 011/37.19.24 www.boverte.com

SANA nr 49

39

Door Kees Martens Kruidenkundige

Heilzame plantenextracten en hun toepassing

Plant van de maand

Equisetum arvense L.

Heermoes: de natuurlijke wondgenezer

E

igenlijk is de natuur een wonderlijke schatkamer van gezondheid en schoonheid. Van de schoonheid hoeven we wellicht niemand te overtuigen, maar de gezondheid is voor velen ook evident. Onze voeding is trouwens opgebouwd uit natuurlijke elementen en zoals Paracelsus zie: laat de natuur en uw voeding uw geneesmiddel zijn en uw geneesmiddel en uw voeding, de natuur. Welnu een van de krachtigste en belangrijkste elementen uit die natuur is opneembaar kiezelzuur. Het is uitstekend voor spieren en gewrichten en voor het bindweefsel en voor wondgenezing. Gelukkig dat we dat op een natuurlijke wijze tot ons kunnen nemen en daar zorgt heermoes voor.

Geschiedenis van de plant Equisetum arvense behoort tot de familie der paardenstaarten (Equisetaceae). De plant is een lastig onkruid omdat de wortelstok diep in de grond zit en direct na het ploegen weer uitloopt. Daarom wordt heermoes ook wel akkerpaardenstaart of akkerpest genoemd. In het voorjaar komen eerst de roodachtige vruchtbare stengels tevoorschijn. Later verschijnen de groene, vertakte, onvruchtbare (steriele) stengels. Deze laatste werden door de Griek Dioscorides (40-90 n. Chr.)

40

SANA nr 49

al beschreven als urinedrijvend, bloedstelpend, hoestdempend en wondgenezend. De Romein Galenus (131-201 n.Chr.) vertelde over het helende effect bij beschadigde pezen, ook als ze doorgesneden waren. In de latere volksgeneeskunde staat de plant bekend om zijn versterkende effecten op longweefsel (o.a. bij tuberculose), bij in- en uitwendige bloedingen en bij aandoeningen van de urinewegen en geslachtsorganen. De Vlaming Dodoens (1517-1585) en Culpeper (1616-1654) spraken ook over

de toepassing bij bloedingen. Ook in de signatuurleer, door Paracelsus (14931541) bedacht, is heermoes vanwege zijn bouw als haargroeibevorderend middel beschouwd. Al deze effecten zijn logisch te verklaren door de grote hoeveelheid mineralen in de plant, vooral van kiezelzuur en calcium. Eigenschappen De plant bevordert door het hoge gehalte aan o.a. kiezelzuur de aanmaak, het herstel, de elasticiteit en de souplesse van het bindweefsel. Heermoes herstelt, versterkt en versoepelt het skelet, het kraakbeen, de pezen, de gewrichtsbanden, de huid, het haar, de nagels, de weefsels van de organen en het vaatstelsel. Ook wordt de wondgenezing bevorderd. Tevens heeft de plant een sterk urinedrijvende werking en is remineraliserend. Bestanddelen Kiezelzuur, flavonglycoside, sporen alkaloïden, kalk, natrium, kalium, ijzer, mangaan, zwavel, magnesium, bitterstoffen. Verwerking De jonge, groene, bovengrondse, steriele, vertakte stengels zijn het rijkst aan wateroplosbare kiezelzuurverbindingen. Het verse kruid wordt verwerkt en vaak gecombineerd met andere planten. Toepassing Gecombineerd met andere planten is heermoes kaliumsparend, urinedrijvend met tevens een ontstekingsremmende en krampopheffende werking. Ook remt zo’n combinatie de groei van bacteriën. Door zijn rijke samenstelling aan mineralen wordt de plant ook gecombineerd in middelen bij skelet- en gewrichtsproblemen, zoals botontkalking, moeilijk helende breuken, zwak kraakbeen (zoals bij hernia), zwakke spieren, pezen

en gewrichtsbanden, artrose, artritis, afbrekende nagels en haren, dun haar, haarverlies, een zwak gebit, en zwakke weefsels in het algemeen, zoals bij longproblemen, slecht helende wonden, enz.. Om zelf te doen Drank bij nier- en urinewegaandoeningen om urine af te drijven: Giet een kop kokend water op drie theelepels heermoes, laat dit een half uur koken. Neem op de nuchtere maag twee koppen van het warme aftreksel. Gebruik het aftreksel niet bij nierontsteking. Afkooksel tegen hevige menstruatie en huidaandoeningen als acne en eczeem: Doe 30 gram gedroogde heermoes of 60 gram vers kruid op 750 ml water. Breng het aan de kook en laat het minstens drie uur op een laag vuur staan. Zeef het en bewaar het op een koele plaats. Neem hiervan driemaal daags een theekop of wijnglas. Mondwater/gorgeldrank bij mond-, tandvlees- of keelontsteking: Verdun het bovenstaande afkooksel en gebruik dit meerdere malen per dag om de mond te spoelen. Juiste identificatie belangrijk Voordat heilzame planten worden geoogst, moeten ze worden geïdentificeerd. Hoe belangrijk dit is, blijkt uit het voorbeeld van heermoes (Equisetum). Van Equisetum zijn verschillende soorten bekend, waaronder Equisetum arvense en Equisetum palustre. Deze laatste soort is echter veel minder werkzaam dan Equisetum arvense. Het verschil tussen beide is niet opvallend en het vereist deskundigheid om de goede soort te kunnen identificeren. Bij de beste combinaties met andere planten die op de nieren en urinewegen werken, wordt uitsluitend Equisetum arvense gebruikt.

SANA nr 49

41

Brievenbus

Reacties van onze lezers In deze rubriek krijgen lezers de kans vragen te stellen, of reacties neer te pennen in verband met hun ervaringen over gezondheid.

Richt uw brieven aan [email protected]

Slecht slapen door pijnlijke voeten De heer B.M. uit Middelkerke Mijn vrouw heeft al een tijdje last van een brandend gevoel aan de voeten, vooral op de voetzolen. Het is zo erg dat ze vaak ’s nachts wakker ligt. We hebben al verschillende dokters geraadpleegd, maar het heeft nog niets uitgehaald. Een van de dokters zei zelfs, dat ze er zou moeten leren mee leven. Wat kan zij doen? Brandende voeten kunnen het gevolg zijn van verschillende problemen. Er is bijvoorbeeld reuma. Mensen met een reumatische aandoening hebben vaak last van hun voeten. Daarnaast zijn vermoeidheid, brandende voeten, niet goed kunnen lopen (stijfheid) en zwelling(en) de belangrijkste klachten. Aangezien er meer dan 200 reumatische aandoeningen bekend zijn, is de reumatische voet eigenlijk geen goede term. Beter is te spreken van een „reumapatiënt met voetklachten”. Ontzuren door een gepast dieet is belangrijk. Warmte is gunstig, voor de voeten zijn wisselbaden een weldaad. Liever koffie en suiker schrappen, meer fruit en groenten gebruiken en meer zwavelhoudende producten bijvoorbeeld MSM. Maar “brandende voeten” kan meerdere oorzaken hebben, b.v. diabetes. Het is

42

SANA nr 49

verstandig om alles eerst met de arts door te praten. Lezers berichtten ons volgend gunstig resultaat: Cayennepeper met de werkzame stof capsaicine bleek goede resultaten te geven bij pijnlijke, brandende voeten. 1 theelepel cayennepeper 4 theelepels verzorgende crème (b.v. van Ellen Dee) een vijzel... en roeren maar... En het resultaat! Toen ik het de eerste keer op mijn voeten smeerde, dacht ik het zit tussen mijn oren. De brand was er onmiddellijk uit. Ik heb die avond niets meer gemerkt. ’s Avonds voor het naar bed gaan nog even dun insmeren en ik heb die nacht sinds tijden door geslapen. Ik gebruik het nu twee maanden en nog steeds met het zelfde resultaat. Ik ben hartstikke blij. Jammer is wel dat je al die tijd zo hebt gelopen met pijn en dat de medische wereld je niet verder kan helpen. En om goed te slapen gebruik ik Escholcin. Prima natuurlijk middeltje en het helpt echt! Er zijn ongetwijfeld nog meer lezers en lezeressen die er zo hun idee over hebben en hun middeltje kunnen aanprijzen. Hun antwoorden worden in dank aanvaard.

Waar vind ik Articulan? Mevrouw V.L. uit Dendermonde We zijn trouwe lezers van uw blad. Omdat ik last heb van slijmbeursontsteking had ik belangstelling voor Articulan. Ik vind het middel evenwel niet. Welnu, in de apotheek kent men het niet. Waar vind ik het wel? Het middel Articulan is een natuurlijk product op basis van ondermeer Equisitum (heermoes), Ginkgo biloba (tempelboom), Harpagophytum (duivelsklauw), Salix (schietwilg) en Urtica urens (brandnetel). Het beschermt tegen roodheid en gevoeligheid van de gewrichten en verbetert de bloedvoorziening van de gewrichten en het bindweefsel, spaart zelfs het kraakbeen. Het is dus aangewezen bij elke vorm van gewrichtslast. Het is een product van de firma Fytobell®, en kan bij elke apotheek besteld worden. Aangezien u in Dendermonde woont, kan uw apotheker het bestellen bij zijn groothandelaar. Hij moet zich gewoon de moeite doen van één telefoontje. U kan het ook vinden bij de firma zelf: www.fytobell.be en het rechtstreeks bestellen.

Wat doe ik aan rugklachten? Mevrouw V.M. uit Zoutleeuw Ik heb veel last van rugpijn, hoewel ik in 1990 van een hernia tussen de vierde en vijfde lendenwervel werd geopereerd. Nu word ik getreiterd door last aan de kleinere gewrichten in de buurt. Ik heb een vriendin die nog meer last heeft van rugklachten dan ikzelf. Ze ligt hele dagen in de zetel en het enige wat ze nog kan, is wat rondwandelen in haar living. Waarmee kunnen we ons behelpen? Rugpijn kan net als alle andere verschijnselen, meerdere oorzaken hebben. Soms is er een combinatie van oorzaken. Ook puur fysiek technische

oorzaken zoals het beknellen van een zenuw door de nucleus of harde kern van de tussenwervelschijf die door het gekwetste en gebarsten kraakbeen op de zenuwbaan drukt. Maar er kan ook een reumatoïde factor zijn en dan helpt een ontzurend dieet zoals we al menig keer hebben aangegeven: veel fruit en groenten, geen suiker, geen koffie, geen snoep, geen gebakjes, wel aardappelen, weinig vlees, liever vis, geen harde zuivel, veel beweging en veel warmte. Daarnaast kan je geholpen worden door kruiden die vooral de spieren en het bewegingsapparaat helpen en ontstekingen weren: Articulan van Fytobell® (apotheek) is er een van. Ook ontzurend is MSM. Rugzwemmen is uitstekend voor de rug en alle buikspierversterkende oefeningen zijn gunstig, daar de buikspieren de antagonisten van de rugspieren zijn. Veel succes ermee!

Gedaan met schimmel onder borst Mevrouw W.M. uit Brugge Ik las een tijdje geleden een oproep van een mevrouw die voortdurend last had van schimmel onder de borsten. Mijn zus had daar ook lang last van. Natuurlijk kan je allerlei zalfjes, poeders en lotions gebruiken en die zullen ook wel tijdelijk helpen, maar je moet wel de oorzaak aanpakken. Van zodra dit gebeurd is bij mijn zuster, was de oplossing definitief gevonden en heeft ze nooit nog last gehad van schimmel. De oplossing kwam bij toeval, toen ze over haar probleem met een verkoopster in een lingeriewinkel sprak. Ze had ook al tevergeefs van alles geprobeerd zonder resultaat, tot de verkoopster haar de raad gaf geen nylonbeha meer te dragen. Nu draagt ze alleen nog katoen en ze heeft nergens meer last van. Wellicht kan deze raad ook andere lezeressen helpen bij dit toch wel erg vervelend probleem.

SANA nr 49

43

Lekker en gezond koken met groentenkok Dominique Vreven

Pakketje van venkel en zalmforel op smaak gebracht met dragon Boodschappenmandje voor 4 personen: • 2 venkel knollen • 3 grote sjalotten • een busseltje dragon • 2 koffielepels hoeveboter • 2 eetlepels olijfolie van goede kwaliteit • peper & zout • 4 moten zalmforel van elk 150g • aluminiumfolie Bereidingswijze Dit is een uiterst makkelijk gerecht waarmee u uw gasten toch kan verrassen tijdens een zomerse barbecue. Het openen van het pakketje aan tafel brengt een verrukkelijk geurenaroma naar buiten dankzij de sublieme combinatie van venkel en dragon. U kan de zalmforel ook vervangen door een kleine portie mosselen en deze serveren als hapje vooraf. Zon, een terras in de tuin, enkele glaasjes wijn of bier, dit heerlijk pakketje erbij en u begint zich steevast af te vragen waarom u nog wel op vakantie zou gaan. En nu aan het werk: •

44

Oogst de venkel en was hem grondig. Snij de verdikte stengels in dunne reepjes samen met de sjalotten. Stoof deze aan in de hoeveboter vermengd met de olijfolie

SANA nr 49

•

•

tot de groenten glazig zien. Kruid met peper & zout en de helft van de dragon en laat afkoelen. Spreid een vel aluminiumfolie uit en leg de helft van de groenten in het midden. Schik hierop de gekruide zalmforel en bedek deze met de rest van de gestoofde groenten. Leg hierop nog enkele extra takjes dragon. Vouw het pakketje zorgvuldig dicht zodat er geen gaatjes ontstaan. Het is erg belangrijk dat de aluminiumfolie onbeschadigd blijft want anders kunnen de heerlijke geuren en sappen ontsnappen en wegvloeien en dat zou zonde zijn. Zorg voor een matig vuur op de barbecue en leg de pakketjes op het rooster. Laat ze ongeveer 10 tot 12 min. bakken. Deze tijden zijn sterk afhankelijk van de gebruikte barbecue, het soort houtskool, de hitte van het vuur en de roosterafstand tot het vuur. Controleer na 10 minuten de garing van de zalmforel. Serveer de pakketjes ongeopend aan tafel en laat uw gasten zelf de geurige inhoud ontdekken. Met dit eenvoudig gerecht kunnen wij in ’t Vlierhof steeds echte kruidenliefhebbers versteld doen staan. Of, om het met de woorden van een groot gastronoom zoals Curnosky, te verduidelijken : “ Bij het koken zijn, evenals bij alle vormen van kunst, eenvoud en oprechtheid de

twee belangrijkste elementen van perfectie”. Natuurlijk smakelijk! Ook venkel behoort tot de kruidige gewassen die over Europa verspreid werden door Karel de Grote en zijn Capitulare villis. Venkel is zo een groente die uw gedachten naar Zuiderse sferen zendt. De heerlijk naar anijs ruikende, verdikte stengelgroente is inheems in het Middellandse zeegebied en maakt traditioneel deel uit van de befaamde Italiaanse keuken. Het heel fijn gevederd blad geeft ook nog eens een prachtig citrusaroma prijs. Deze rijkdom aan geuren en smaken zijn vooral afkomstig van de 2 etherische oliën: anethol en limoneen. Anethol kennen we vooral als onmisbaar component van vele aperitieven en digestieven. Denk maar aan het befaamde Griekse ouzo. Het terpeen Limoneen is dan op zijn beurt verantwoordelijk voor de gedistingeerde citrusaroma’s. Daarom is venkel, volgens de “food pairing” zeer goed combineerbaar met sinaasappel. Een typische Italiaanse combinatie is trouwens een salade gemaakt van flinterdunne reepjes venkel met partjes sinaasappel, wat olijfolie en peper & zout. Schitterend als begeleider van een barbecue met vis of gevogelte. In de tuin Venkel treft u in onze tuin aan onder de vorm van 2 varianten. Als vaste plant voor het blad en de zaden of als éénjarige voor de verdikte stengel en het blad. Venkel als vaste plant, met zijn lange Venkelsmaken in een aparte verpakking Wist u dat ook de wortel van venkel eetbaar is? Gewoon goed wassen en schillen zoals een wortel. Heerlijk gestoofd, gegratineerd of gewokt met zachte en verfijnde smaken en geuren. Gebruik ze wel met mate want venkelwortels hebben een sterk waterafdrijvend effect. Venkel als vaste plant is zeer geschikt om in het voorjaar te bleken. U krijgt dan uiterst zachte en delicate venkelscheutjes.

Omdat venkel bladluizen op een afstand houdt, gebruiken wij deze groenten soms als rij afwisseling bij salades die wel eens last kunnen hebben van die beestjes. Rupsen daarentegen zijn verlekkerd op het venkelblad en kunnen op korte tijd een grote ravage aanrichten. Behandelen met brandnetelgier of een middel op basis van pyrethrum is hiervoor een goede oplossing. Overdrijf wel niet met dit laatste want denk eraan dat uit die rupsen natuurlijk ook mooie vlinders komen. Behandelingen met dit middel doet u ook het best tegen valavond als de meeste andere insecten al hun slaapplaats hebben opgezocht.

en houterige stengels, kan u vinden in ofwel de groene of paarse versie. Dit zijn krachtige groeiers die zichzelf zeer royaal uitzaaien. Knip daarom bloemschermen uit of vang het zaad op. Ze hebben diepe en lange penwortels die moeilijk te verwijderen zijn. Venkel als éénjarige wordt vooral geteeld om de “knol” of als jonge minigroente. Hou de zaadjes en jonge plantjes goed vochtig. Ze hebben anders de neiging om houterig en droog te worden. Teel knolvenkel als voorjaars- of najaarsgroenten. In de zomer hebben ze onder invloed van de warmte en droogte de neiging om door te schieten. Venkel, als typische kustplant, houdt van licht. Geef ze daarom een zonnig plekje op een kalkrijke en compostrijke ondergrond. Tekst en foto’s Dominique Vreven

‘t Vlierhof Hasseltsestraat 57A 3740 Bilzen Tel. 089 41 44 18 GSM 0478 61 33 02

[email protected] www.vlierhof.be

SANA nr 49

45

De groene vingers van

Ivo Pauwels

Ivo Pauwels, een gerenommeerd natuurkenner, auteur en groen-journalist verzorgt elke maand een aantal schitterende rubrieken in i-Sana.

Peper: Pittig in de keuken, maar ook gezond! Peper is niet meer peperduur...

E

r zijn zo van die zegswijzen die de veranderende tijden trotseren en niets van hun betekenis inboeten. Zo gaat dat met het woord peperduur. Het dateert uit een tijd waarin de patriciërs aan specerijen een klein vermogen besteedden. Het kan verkeren. Nu is peper een goedkope specerij.

Zwarte peper Er bestaan talrijke pepers, maar de bekendste en de culinair hoogst gewaardeerde is de zwarte peper, afkomstig van de doorlevende liaan, Piper nigrum. Hij is inheems in het zuidwesten van India en wordt in heel tropisch Azië gekweekt, maar ook in China, Madagaskar en Brazilië groeit deze klimplant met zijn leerachtige bladeren en langwerpige vruchttrossen naar hartelust.

46

SANA nr 49

Groene en witte peper In feite zijn de meeste bij ons in de handel gebrachte peperbolletjes van Piper nigrum afkomstig. Voor groene peper worden de onrijpe, maar reeds vlezige vruchtjes geoogst. Zwarte peper is niets meer of minder dan de rijpe vruchtjes die vakkundig zijn geoogst en gedroogd. Witte peper ontstaat wanneer de rijpe vruchten langdurig met water worden gespoeld tot het zwarte vruchtvlees loslaat en de bleke steentjes overblijven. Witte peper is het sterkst van smaak, maar ook het armst aan aroma’s. Een enorme productie Wie ooit per vergissing een kg peperbolletjes kocht, weet hoe licht peper weegt. Hij of zij kreeg een hele zak van deze specerij die in de Middeleeuwen en de Renaissance de smaak van bedorven voedsel moest verdoezelen. Een doorsnee peperliaan geeft jaarlijks een opbrengst van 1,5 kg gedroogde zwarte peper. De totale wereldproductie van peperbolletjes overtreft 200.000 ton. Dat zijn vele scheepsladingen vol en de oogst van ruim 13 miljoen peperlianen. Niezen Peper wordt tegenwoordig als verdedigingswapen gebruikt in spuitbussen. De peperspray brandt in de ogen en kriebelt de neus. Peper is dan ook een snelwerkend niespoeder dat ooit wel aan goedkope niesmiddelen werd toegevoegd. Voor de scherpe smaak is piperine verantwoordelijk. Verder bevat peper prikkelende harsen en een aantal vluchtige oliën. Op www.wezooz.be kunt u Ivo Pauwels in zijn en vele andere tuinen aan het werk zien.

SANA nr 49

47

Tuin

van Ivo Pauwels

Tegenwoordig zijn de Molukken al lang niet meer de enige plek waar de muskaatboom groeit. Naast Indonesië zijn Sri Lanka en Grenada nu de voornaamste leveranciers van foelie en muskaatnoten geworden.

Bamboe: van moordwapen tot bonenstaak Nootmuskaat: heerlijke specerij

D

e nootmuskaat, muskaat of muskaatnoot die onze huismoeders op de bloemkool raspen, groeit aan de nootmuskaatboom. Ze zit in een soort van bolster. De vlezige zaadrok wordt gedroogd en vermalen tot foelie. De nootmuskaatboom, Myristica aromatica, levert ons dus twee specerijen. De Molukken, specerijeneilanden bij uitstek Ook de nootmuskaatboom groeit, net als de kruidnagelboom overigens, wild op de Molukken. Het is een hoge boom met glanzend donkergroen en gaafrandig blad. In de oksels van de bladeren ontluiken lichtgele geurende bloempjes waaruit na bestuiving door een mannelijke boom 6 tot 9 cm grote vruchten ontstaan die bij rijpheid openspringen en dan de bruine gerimpelde muskaatnoten tonen. Twintig jaar nadat Colombus Amerika ontdekte, vond Magellaan een snelle route naar de specerijeneilanden bij uitstek, de Molukken.

48

SANA nr 49

Kalk bewaarde het monopolie Na het oogsten worden de zaden van hun zaadhuid ontdaan en in kalkwater gedompeld. Vandaar dat de noot witbepoederd in de handel komt. De kalk maakt de noot steriel. Zo wist het Molukkeneiland Banda eeuwenlang zijn monopolie te bewaren. Waarom de noot nog steeds witbepoederd is? Omdat de kalk ze ook vrijwaarde van insectenvraat, schimmels en andere parasieten. In aardappelpuree en anti-verkoudheidsmiddelen Nootmuskaat en foelie vinden een ruime afzet in de banketbakkerij. Ook kruiden ze sauzen en pickles en brengen onder andere aardappelpuree en kool op smaak. Uit de noten worden balsems getrokken en door distillatie komen de vluchtige oliën vrij die verantwoordelijk zijn voor de geur van de nootmuskaat. Nootmuskaatolie is een onderdeel van smeersels als Vickx. Foelieolie als folietje Wanneer je een parfum in je hals verstuift, breng je misschien ook een vleugje foelieolie aan dat in het geheime recept van een luxueus parfumhuis is verwerkt.

E

en groeiend aantal tuinbezitters plant tegenwoordig bamboe in de tuin. Bamboes behoren tot de grassen. Het zijn wintergroene planten waarvan de halmen in hun land van herkomst tot 40 m hoog kunnen worden. Dan hebben ze een doorsnede van wel 30 cm. Snel, nuttig en sterk Er is geen plant die zo snel groeit als een bamboestengel. Soms schieten jonge scheuten in een etmaal meer dan een meter de hoogte in. Diktegroei vertoont een bamboestengel niet; hij blijft zijn hele leven lang even rank als bij het ontstaan. Van de holle stengels wordt dankbaar gebruik gemaakt bij het maken van bruggen, meubels, huizen, gebruiksvoorwerpen en waterleidingbuizen. Van dikke exemplaren snijden handige ambachtslieden zelfs emmers. De jonge scheuten smaken verrukkelijk en van de houtpulp brouwen de Oost-Aziaten een geestrijke drank. In Hongkong zijn zelfs de bouwsteigers rond de wolkenkrabbers van bamboe.

is Pseudosasa japonica, die ten tijde van de shoguns van groot militair belang was. Hij leverde de vlijmscherpe pijlen op de bogen van de samoerai. Ter dood veroordeelden werden in de lente op de bodem tussen de halmen gelegd. De scherpe scheuten groeiden dan dwars door hun lichaam. Een wrede dood. Pandabrood Een lief dier dat van bamboe leeft, is de pandabeer. In Europa zijn er speciale bamboevelden die de dierentuinen met verse bamboe bevoorraden. De jonge scheuten zijn ook voor ons mensen mals en lekker. In de tuin In de tuin is de bamboe heel decoratief. De gestileerde halmen scheppen een exotisch sfeertje en bovendien is elke grote bamboe een uitstekende leverancier van bonenstaken. Wegens hun neiging om te woekeren moet je er in de tuin uiterst omzichtig mee omspringen. Het is best de worteluitlopers van grote bamboes zoals Phyllostachys in te tomen door een stevig plastic, de zogenaamde rizoombegrenzer, rond de planten in de bodem te werken. En zelfs dan durven de sterkste bamboes te ontsnappen. De uitlopers kunnen in één jaar ruim 10 m verder lopen, vaak met pijnlijke burenruzies tot gevolg.

Mooi en meedogenloos Een minder fraaie bamboesoort SANA nr 49

49

wakker te blijven en langer te kunnen presteren, maar dat is ijdele hoop. De hersenen kunnen maar verwerken waarvoor ze gemaakt zijn. Dat neemt niet weg dat wie toch consequent is geweest ook last kan hebben van stress en dat wie een tandje wil bijsteken dat zeker kan en mag doen. Gelukkig verschaft de natuur ook goede elementen om niet ten onder te gaan aan stress en meer kans te hebben op slagen.

Met meer vertrouwen naar de examens Ginkgo biloba kan je geheugen stimuleren

D

e examenstress slaat weer toe. Zowel voor middelbare scholieren als voor studenten aan de universiteit breekt de meest stresserende periode van het jaar aan: de rechte lijn naar de examens. Het memoriseren van leerstof is een techniek die je niet de laatste weken kan eigen maken, maar je kan wel het lichaam in goede conditie houden zodat ook het geheugen, de hersenen en de zenuwen het niet op het laatste nippertje laten afweten.

Sommigen hopen op een mirakel, maar de natuurlijke wetmatigheid is dat wie in de rest van het school- of academiejaar niets heeft uitgespookt er de laatste

50

SANA nr 49

weken onmogelijk zoveel leerstof kan in proppen dat de kans op succes gegarandeerd is. Integendeel: velen worden wanhopig, gaan middelen slikken om

Goed klimaat Om te studeren, heb je een gunstig klimaat en een goede omgeving nodig. Dat kan je niet op café. Daarom stellen sommige bibliotheken hun zalen ter beschikking zodat studenten elkaar kunnen ontmoeten en er een gemotiveerde atmosfeer vinden, waardoor studeren vanzelfsprekend wordt. De motivering van het gezin is ook erg belangrijk, maar de gezondheid van de jeugd speelt een even grote rol en hier is in heel veel gevallen iets mis mee: veel jongeren hebben een tekort aan mineralen en vitamines, en voelen zich totaal futloos door een verkeerde voedingswijze. Goed studeren heeft evenveel met voeding te maken als met inspanning en aan de beide gevallen kan iets gedaan worden: dus gezond eten en geen junkfood. Tips - Je kan niet verwachten dat wat je de avond voor het examen vlug hebt gelezen, meteen in het geheugen blijft hangen. Het lange termijn geheugen doet er een etmaal over om alles te stockeren. De avond voor het examen kan je alleen maar herhalen, opfrissen, niets nieuws stockeren.

- Regelmaat is erg belangrijk, want de fysieke conditie is van kapitaal belang. Dat betekent op tijd opstaan en op tijd rusten en gaan slapen. Wie te weinig slaapt, beperkt zijn geheugencapaciteit, wordt vermoeid, krijgt stress en wordt wanhopig. - Dagelijkse lichaamsbeweging is van belang, omdat de bloedsomloop geactiveerd wordt, ook in de hersenen. Even gaan lopen, wandelen, zwemmen, is geen tijdverlies. - Gezond eten is primordiaal. Slik geen stimulerende middelen, en beperk zoetigheid. Door de insulinestoot krijg je achteraf een bloedsuikertekort en kunnen de hersenen minder goed opnemen. Wel fruit en groenten. Alcohol en tabak zijn uit den boze, ze hinderen de concentratie. - Reken niet op koffie om de concentratie te verhogen. De aandacht is tijdelijk wel spitser, maar achteraf bekoop je het. - Stress vermijd je best door een goed programma, een betrouwbaar overzicht en regelmaat in het studeren. - Om een betere doorbloeding van de fijne haarvaten van de hersenen te realiseren is Ginkgo biloba een uitstekend natuurlijk hulpmiddel dat geen gewenning veroorzaakt, maar het geheugen wel scherp houdt. Ook Omega-3 vetzuren uit visolie vergroten de capaciteit van het geheugen en maken ook rustiger. - Op tijd ontspannen is van even groot belang. Om het uur even een adempauze van vijf minuten doet wonderen. Op die manier verloopt de studietijd zeker rustiger en de kans op succes wordt er alleen maar groter door. Hans de Groot SANA nr 49

51

ECZEEM: Emotie op de huid

Vakantie: ideale geneesmiddel bij eczeem

D

e huid is het grootste orgaan van ons lichaam. Het is ook een heel complex orgaan. Heel wat inwendige problemen worden duidelijk op de huid. Eczeem is er één van.

Van de huid kan je dus heel wat aflezen en een behandeling op de huid heeft ongetwijfeld ook zijn invloed op onze algemene gezondheid. Geen enkel orgaan heeft zoveel te lijden van schadelijke invloeden van de buitenwereld als de huid. Vandaar dat eczeem en erytheem veel voorkomende problemen zijn. Het is niet enkel bij de jeugd dat acné of eczeem kan optreden, ook volwassenen hebben vaak te maken met ontsierende pukkels en blaasjes die openbarsten en een vocht afscheiden. Het is verkeerd dit probleem enkel op de huid zelf te willen behandelen, aangezien op die wijze de oorzaak naar binnen kan worden geduwd. Ook volwassenen Terwijl acné een ziekte is die meestal bij jongeren optreedt, is eczeem een probleem waarmee ook heel wat volwassenen worden geplaagd. De oorzaken kunnen van velerlei aard zijn: zowel irritatie door UV-stralen, door producten zoals sterk werkende, shampoos of detergenten, producten in de industrie, allergische reacties, maar het kan ook gaan om elimineringsprocessen door een inwendig probleem. En omdat geen enkele ziekte bestaat waar geen psychische factor bij hoort, speelt het emotionele leven ook een grote rol bij huidaandoeningen. Je kan naar een dermatoloog stappen en gebruik maken van een of ander patentgeneesmiddeltje, een zalfje, vaak met cortison, om het verschijnsel te verdoezelen, want dergelijke producten pakken de oorzaak niet aan, ze bestrijden enkel de gevolgen. De huid ziet er weer mooi uit, maar de oorzaak is niet opgelost. Vaak zie je dan een nieuw probleem opduiken. Eczemen die op deze wijze worden behandeld, eindigen niet zelden in een astmacrisis. Aanleg Sommige kinderen hebben een grotere aanleg voor eczeem. Dat is erfelijk

52

SANA nr 49

bepaald. Die aanleg kun je niet veranderen, wel de aanleiding waarop ze reageren. Door een gezonde voeding, een goede huidhygiëne kan veel ellende worden voorkomen. Uit onderzoek blijkt dat bij kinderen die vooraleer ze één jaar zijn vis op het menu krijgen, er veel minder eczeem voorkomt. Elementen uit de zee lijken dus beslist een rol te spelen. Voor kinderen is een kuur aan zee ideaal. Ze hebben in de zomer al neiging aan hun eczeem te gaan krabben, waardoor de huid wordt open gelegd en kans op besmetting groot is. Als ze voldoende zonbeschijning krijgen, waarbij er wel voor gezorgd wordt dat ze niet verbranden, dan blijft hun huid schoon, hebben ze minder last van jeuk, gaan ze niet krabben en voelen ze zich ook lekkerder. Ook de jodiumhoudende zeelucht is erg gezond, niet enkel voor kinderen, ook voor volwassenen. De lymfeklieren en de celstofwisseling worden er door geactiveerd en dus kan het lichaam inwendig aan een grote schoonmaak beginnen. Huidartsen merken op dat kinderen met eczeem die in zee gaan zwemmen in een mum van tijd weer schoon zijn. Als ze daarentegen weer in een chloorbad van het zwembad terecht komen, zie je vaak de klachten herbeginnen. Zowel kinderen als volwassenen moeten er voor zorgen dat hun stofwisseling goed verloopt. Dus zo weinig mogelijk vervuilende stoffen. Weinig snoep, veel fruit en groenten, geen fantasiedranken. Geen bereide vleeswaren. Eet liever vis dan vlees. Vermijd ook belegen kazen. Drink veel, bij voorkeur zuiver water. Zorg voor een gezond darmmilieu: een geregelde stoelgang is meer dan noodzakelijk. Draag ook liefst geen synthetische kleding en spoel gewassen kleren voldoende uit, zodat de irriterende waspoeders weg zijn.

Jos van Landuyt SANA nr 49

53

DE NATUURSTER Buntjens Lizzy Diesterstraat 18 3980 Tessenderlo Natuurwinkeltje Margriet

Advertentie

Achter d’Hoven 11 - 2990 Wuustwezel Openingsuren: di - vrij: 9u - 12u en 13u30-18u woe - zat: 9u - 12u en 13u30 - 17u dond: 13u30 -18u zondag- maandag en donderdagvoormiddag gesloten mail: [email protected]

Openingsuren: Maandag-zaterdag 9u30-12u30 13u30-18u00 Donderdag sluitingsdag Tel.: 0496/60.80.97

Essentiële oliën

Openingsuren:

DE MARETAK

natuur- en dieetvoeding, lichaamsverzorging De Merodelei 36 - 2300 Turnhout Tel.: 014/42 47 63 Openingsuren: van maandag t/m zaterdag 09u30 - 18u00

ma: di: wo: do: vrij: za:

9.30 9.30 9.30 9.30 9.30

12.30 12.30 12.30 12.30 12.30

13.30 13.30 13.30 13.30 13.30 13.30

18.00 18.00 18.00 18.00 18.00 18.00

te bestellen bij

Nieuwstraat 85 - Geel

Korspelsesteenweg 86 - 3581 Beverlo Tel.: 011/40.14.07 www.brouwland.com Openingsuren :

54

SANA nr 49

www.boverte.be

Maandag - vrijdag:

Zaterdag:

9u tot 18u

9u tot 17u

SANA nr 49

55

geeft weerstand tegen irritante allergenen en stof.

Allobiose is verkrijgbaar in de apotheek met cnk-bestelcode: 2121-218 voor 50 capsules en met 2121-226 voor de 100 capsules. Of vraag ernaar in de betere natuurwinkel.

www. 56

SANA nr 49

.be

Advertentie

Ook last in het pollenseizoen? Gedaan met het gesnotter!