1
-
'
dr>l V / M a n d h c tV g c il!)
i
A
GIS en water: de gevolgen van overstromingen en watertekorten
13 decem ber 2006 K V IV , A n t w e r p e n
F. M o s t a e r t & W . V a n n e u v ille W a te rb o u w k u n d ig L a b o ra to riu m
H
Data verzamelen - ruim telijke component -■tijdscom ponent
„
■
■.
î
door verschillende instanties i* . via verschillende technieken (terrein-o's, riviei, . ._ -ï waarnemingen, DHM, luchtfoto'; modellen,...)
,r
f *
13 decem ber 2006
----- . a
A
Data verzamelen
Data verzamelen
-•* ' A , Á v : ■
i
\v.: O
waterstanden en debieten
A
neerslag
- bodembebruikkaarten - statistieken NIS
Modernisatie: - on-line transmissie van data naar de databank - lim niphonen: data via telefoon - + /-1 0 nieuwe stations per ja a r - data verzamelen iedere 15 minuten
"¡jr;""', ,.., .
A ch tergrond: T o p o g ra fisch e kaart raste rversie zw a rtw it 1:10.1000, © Nationaal G eografisch In stitu u t
.------
Data management
Data verzamelen ......
"
ik)
13 decem ber 2006
■illgi?
* : ' V
Bodem gebruik W ater Bebouwing I Bebouwing II Bebouwing III Industrie I Industrie II Infrastructuur I Infrastructuur II Luchthaven I Luchthaven II Recreatie I i Akkerbouw í 1 W eiland ( "Natuur" Bos
V ' 'AA
■; ■■ ■• ..
Efficiënt beheren van meetgegevens : V;
n Grensmaas Ü H 15.945 23.434 m m 23.434 30.924 EI3 30 924 30.413 I ¡36.413 45.902 [ j 45.902 53.391 [ _ J 53.391
p
i 60.881
r ~ ~ l 68.37 - 75.859 | p 3 75 .8 59 -8 3.34 9 [ I No Data
AOSO VMM-AWA (onbevaarbaar) HIC (bevaarbaar)
A
HYDRA
KMI R ijksw aterstaat (N I) SETHY (W allonië) Protocols IM C
13 d e c e m b e r 2 0 0 6
M eetnet Vlaamse Banken Kempische Kanalen
DIREN - VNF (Fr) Protocols ISC (in opm aak)
13 decem ber 2006
Hydrologische en Hydraulische modellen
Efficiënt beheren van meetgegevens In te rn e t
I n tr a n e t
(
▼"^Calculation nodes nu merica I scheme B ro n : KU Leuven
m
Hydrologische en Hydraulische modellen
Neerslag Neerslag voorspelling KMI » ■ I Hoeveel? Distributie?
j
•'?Verdamping Lokale meting! 'ii/ i (pluvlograaf) I
O nverzadigde zone
V erzad igde zon e
I
; '<
H Y D R O L O G IS C H M O D E L
M F.TEO M O D E L
iAfvoer / .Waterweg Water niveau meting ; diepte : (diepgang)
J
. Stuw
H Y D R A U L IS C H M O D E L
Zee-
13 decem ber 2006
Overstromingskaarten
Validatie overstromingskaarten
On-line voorspellingen
WAARNEMINGEN - VOORSPELLINGEN
1100
1000 ACTUAL SITUATION 900
800
700
600
CONTROLLEO INUNDATION AREAS
500 10________ 20________30
40
13 decem ber 2006
50
60
70
13 decem ber 2006 I
Laagwaterstategieën
Kansen en gevolgen
Hoogwaterstand s i -ü la b u sj i i k s i
¿ jp i ü .k l e í ..
CVerschr¡jdingsfrequenti<
RISICO = 1 SCHADE x FREQUENTIE
■••»y
-cc
-C h
m
13 decem ber 2006
00
ML
13 decem ber 2006
■ .-V
'r i :
Kansen en gevolgen
Kansen en gevolgen
■i%
I 2. N ieuw e veilig heidsb en ad erin g
2. N ie u w e veilig heidsb en ad erin g
k a n s g r o te r
F’otential Damage
g e v o lg g r o o t
g e v o lg k le in e r ?
r is ic o « k a n s ' g e v o lg
r is ic o = k a n s “ g e v o lg
k a n s : o v e r s tr o m in g e n /o f d ijk b r e u k g e v o lg : s c h a d e u itg e d r u k t Sn B E F
k a n s : o v e r s tr o m in g e n / o f d ijk b r e u k g e v o lg : s c h a d e u itg e d r u k t in BEF
R IS K
Damage Maps
-a -
m
Kansen en gevolgen
Kansen en gevolgen Puntelem enten
Liínelem enten
0.9
Polygonen
sa 1 91 91 13 13
I
80 13 91 50 13 13 71 13 21 21 31 31
B e w o n in g in b o e d e ls
71 13 13 21 22 31 61 13 13 12 11 11
80
61 12 12 12 11 11
1 91 91 13 13
B e d r ijv e n w e r k n e m e r s
80 3 91 50 13 2 71 13 21 21 2 31 71 13 13 3
S c h a d e fa c to re a
2 31
61 13 13 2 11 11 D ie p te in m e te r
61 12 2 12 11 11 -a -
-D 13 d e ce m b e r 2 006
«
I*
' "■■■
*
j ■
-RímcQmQdaLivQriq.a.versiel
Risico
»*i
land use
werkelijke schade = maximale schade * schadefactor
X
a
x
S
surface c binary m aps
« ™ x N
flood m aps and dam age functions
Risico = I (werkelijke schade * kans van voorkomen)
* = Z í= i
t
1*d:\lijnelem enten__versnelling\tm p002.rst*d:\versnelling\idr¡s¡32\risico.rst*d: \lijn e le m e n te n _ ve rsn e llin g \risico _ lin _ p o l.rst DISPLAY X im age file d:\lijn e le m e n te n _ _ ve rsn e llin g \risico Jin _ p o l.rstw ith sym bol file idris256. A u to sca le , Legend. Class w id th m ust be a real num ber in the range o f -1E+37 - +1E+37 Class w id th m ust be a real num ber in the range o f -1E+37 - +1E+37 HISTO X 1*d:\lijnele m e n te n _ ve rsn e llin g \risico jin _ p o l.rst*n o n e *1 *1 *0 .5 *t*8 0 0 *1 HISTO X 1‘ d:\lijnele m en ten_ vers nelling\risico_lin__pol.rst'‘none*2*1*0.1*0.1*760*1 HISTO X 1*d:\lijnele m enten_versnelling\risico_lm _poLrst*none*2*1 *0.1 *0*760*1
recreado nn sture,
im ite s uniq u es
(S ,-S m )
SCALAR X d:\lijnele m en ten_ ye rsn e llin g \b e re ke n in g e n _ w e g Jd risi\risico _ w e g 1 OO.rst*d:\l ijnelem enten_versnelling\tm p000.rst*3*0.001 SCALAR X d:\lijnele m en ten_ vers nelH n g \b e re ke n in g e n _ sp o o rJd risi\risico _ sp o o r.rst*d :\l ijnelem enten_versnelling\tm p001.rst*4*10.0 OVERLAY X 1‘ d:\lijnele m en ten_ versn elling\tm p0 01. rst*d:\lijnelem enten_versnelling\tm pO O O.rst*d:\lijnelem enten ve rsnellin g\tm p002.rst OVERLAY X
di
I
corrections risk
~a~
risk
13 decem ber 2006
Welk GIS-pakket? ■/
•
k r Ä
rsus vector G IS? ■ %
#^
\ y
,
iy G
■
b
— ■“ r
T “r
-
Actuele situatie
-■ I ' - 1
i
I
,-y/:
K euze in functie van: - besch ik b are data - analysevereisten - andere projecten binnen de organisatie
^
'
m
zi >
/
v
discussie k e u z e ja
Toepassingen: effect van geplande ingrepen
i
1, j l
m
;
i
/
Verschil tussen actuele situatie en situatie met de grootste risicoreductie
T ri i -
. '
-y
■.
T v r i
‘
.■ .
T t ir y *
y
.
H iT
■■■
,r ifr i I
-
, y
-1 7 H
r» » . A ch te rg ro n d : T o p ografische kaart raste rversie in kleur 1:10.000, © Nationaal G eografisch In stitu u t
Toepassingen: MKBA
toepassing: Verzekering tegen natuurrampen
M a a rt 2 0 0 6 : g o e d k e u rin g fe d e ra le w e t v e rz e k e rin g te g e n n a tu u rra m p e n
Optimum : minimale totale kost
S e p te m b e r 2 0 0 6 : g o e d k e u rin g k a a rte n d o o r V la a m s e re g e rin g tn
o
K a a rte n = a fb a k e n in g v a n "d e p la a ts e n d ie aan te ru g k e re n d e en b e la n g rijk e o v e rs tro m in g e n b lo o tg e s te ld w e rd e n o f b lo o tg e s te ld k u n n e n w o rd e n "
Totale kos;
X.
C rite ria : te ru g k e e rp e rio d e o v e rs tro m in g e n = 2 5 ja a r o v e rs tro m in g s d ie p te > 3 0 cm
Investering
B in n e n a fb a k e n in g : d u u rd e re v e rz e k e rin g o f aan m a x . ta r ie f b ij ta r ife rin g s b u re a u Verwachte schade
Infrastructuur -D
13 decem ber 2006
m
m
Toepassingen: MKBA
! 90,00%-100,00%
13 decem ber 2006
Toepassing: Watertoets
Slachtoffers
I 00,00%-90,00% O 70.0Q%-80,00%
Schadofactor
70%
E 60,00%-70,00%
60% 50%
D 50,007o-60,00% B 40,007(1-50,00%
40%
O 30,00%-40,00% D 20,007.1-30,007o es 10,00%-20,007(1 13 0,00%-f 0.007o □ 0,00 7«-20,007«
a 20,007.-40,007o O 40,00%-60.00%
ü 60,00%-80,007« B80,00%-100,00% 0\eislromingsdiepte In
Slachtoffers niet in basism odel: - geen geldw aarde voor m ensenlevens; - extra h ydraulische param eters. - a Overstroininysdiaple
«
A ch te rg ro n d : R a s to rv e rs ie v a n de to p o g ra fis c h e ka a rt op s c h a a i 1 /1 0 0 .0 0 0 , N G I. 1 9 90 (A G IV ).
ï ir t b e r 2 0 0 6
f
Toepassing: Europese richtlijn beoordeling en
■‘ I
Toekomst: Faalmechanismen
beheer overstromingsrisico’s
erosie buitentalud
'/ y
ondertoopsbeid
f S
glijdrkel bfnnentalud /
\
/
S
\
glijcirkel buitentalud
/
-o 13 decem ber 2006
m
13 decem ber 2006
F 5 8 : D resde n, D u rc h g a n g des H o c h -w a s s e rs c h e ite ls , 1 7 .0 8 . 2 0 0 2 , Elbe, A u to r: DPP
Toekomst: Klimaatverandering
Toekomst? Toolontwikkeling
Vlaamse en Europese projecten
m
Rîsicomodel
In Vlaanderen: - KULeuven onderzoek naar composiethydrogrammen - Samen met KMI analyse van historische reeksen
studiec ebied Kies een bekken
Kies bodemgebruik
Kies een berekening
In Europa: - EXCIMAP: bundelen van onderzoek - SAFECoast: veiligheid van de zeewering in 2050
schade o f risico? Aantal terugkeerperioden
Enz
-o----------------------------------------------- ----------
m
13 dece m b e r 2006
m
13 decem ber 2006
~:ñ
j
Conclusies
• Vergelijking van schade en risico op een specifieke plaats, op een verschillende momenten is mogelijk = detecteren van verschillen: hydraulische “randvoorwaarden” maar ook wijzigend bodemgebruik en socio-economische gegevens 9 Vergelijking van schade en risico op verschillende plaatsen = binnen 1 hydrografisch bekken o f tussen verschillende bekkens • Risico ais gemiddelde schade per oppervlakte over een bepaalde tijd is een goede indicator, maar de resultaten moeten relatief ten opzichte van elkaar beschouwd worden • Methode is geïmplementeerd en wordt ingezet bij scenarioberekeningen %
13 decem ber 2006
