GIANNI VERHAEGEN EN TINE LENAERTS
New York
Interdisciplinaire reis april 2013
C HAPTER 1
American Museum of Natural History Plaats
Westkant van Central Park bij 79th Street
Sinds
1869
Openingstijden
10.00 u. tot 17.45 u., op vrijdag en zaterdag tot 20.45 u., maandag gesloten.
Prijzen
Afhankelijk van wat je wil bezoeken.
Het museum werd opgericht in 1869 en was gevestigd in het oude arsenaal nabij Central Park aan de Upper West Side van Manhattan. Theodore Roosevelt, Sr., de vader van de 26e president van de Verenigde Staten, was een van de oprichters. Dit natuurhistorisch museum is een van de beste ter wereld. Eén dag is niet genoeg om alles te zien want dit museum is enorm groot. De evolutie van het leven op aarde wordt op verschillende manieren belicht. Het populairst zijn de levensgrote opgezette dieren en skeletten van dinosaurussen. In de Milstein Family Hall of Ocean Life staat bijvoorbeeld een opgezette blauwe vinvis. Ook wordt de ontwikkeling van de mens niet vergeten: de 1e verdieping is helemaal gewijd aan onze voorouders (Hall of Human Origins). Van elke mensensoort wordt aangegeven waar hij leefde, wat zijn gewoonten waren en welke capaciteiten hij bezat. Ook zijn er replica’s te zien van kunstvoorwerpen uit de IJstijd. Verder bezit het museum een wereldberoemde edelsteen: de Star of India. Dit is waarschijnlijk de grootste stersaffier ter wereld en bijzonder omdat aan beide kanten van de steen een ster te zien is. De steen werd gevonden in Sri Lanka en door zakenbankier J.P. Morgan aan het museum geschonken. Op 29 oktober 1964 werden de Star of India samen met enkele andere kostbare edelstenen, waaronder de Eagle Diamond en de DeLong Star Ruby gestolen uit het museum door Jack Murphy en twee handlangers. Zij hadden toegang verkregen via een raam in de w.c.'s die zij enkele uren daarvoor van het slot hadden gehaald. The Star of India en de andere edelstenen werden later teruggevonden in een kluis bij een busstation in Miami. De Eagle Diamond is echter nooit meer teruggezien. Een recente toevoeging aan het museum is het Rose Center for Earth and Space dat is gevestigd in een glazen kubus. Voor kinderen is dit een geweldig leuk museum waar ze alles leren over het heelal. In het bolvormige Hayden Planetarium wordt met de nieuwste technieken niet alleen het heelal nagebootst maar ook het ontstaan ervan, de ‘Big Bang’.
2
C HAPTER 2
Broadway Plaats
Straat van Manhattan tot Tarrytown
Sinds
1667
Broadway is een van de grote straten op Manhattan, New York. De straat loopt van zuid naar noord over de hele lengte van Manhattan tot Tarrytown, ten noorden van New York. Broadway kruist de belangrijkste straten van het eiland en er staan vele bezienswaardigheden langs de straat. Op de kruising met 42nd Street ligt Times Square. Broadway begint bij het Bowling Green nabij Battery Park op het zuidelijkste punt van Manhattan. Oorspronkelijk begon de straat direct bij de Hudson River, maar door landaanwinst is het begin van Broadway verder van de rivieroever komen te liggen. Een paar huizenblokken naar het noordoosten loopt Broadway langs de Trinity Church en het stadhuis van New York. Langs dit gedeelte van de straat verschenen de eerste wolkenkrabbers van de stad, zoals het inmiddels afgebroken Manhattan Life Insurance Building. Dit gedeelte staat ook bekend om de ticker-tape parades, die gehouden werden om helden te huldigen, zoals de astronauten van Apollo 11 en de New York Yankees na hun overwinnig in 2000 op de World Series. Tussen de kantoorgebouwen van het financiële district, grenzend aan Ground zero, de voormalige locatie van het World Trade Center, staat de Saint Paul's Chapel, één van de oudste nog gebruikte kerken van de Verenigde Staten. Ten noorden van Lower Manhattan is Broadway de enige straat in het Commissioners' Plan van 1811 die niet het schaakbordpatroon volgt. Verder naar het noorden markeert Broadway de oostgrens van Greenwich Village en de westgrens van East Village. De straat loopt langs de New York University richting Union Square, waar zij Park Avenue kruist. Op alle kruispunten met de noordzuidavenues bevinden zich dergelijke pleinen. Bij de kruising met Fifth Avenue ligt Madison Square, met het beroemde Flatiron Building. Broadway loopt vanaf Madison Square noordwaarts langs het Herald Square, bij de kruising met Sixth Avenue. Hier staat Macy's, één van de grootste warenhuizen ter wereld. Hierna komt de straat langs Times Square en de Columbus Circle. De straat loopt hierna parallel aan de andere avenues door de Upper West Side. De straat loopt langs het Lincoln Center ter hoogte van 65th Street. Ter hoogte van 107th Street kruist Broadway West End Avenue en volgt vanaf dat punt diens route. De straat loopt ter hoogte van 116th Street langs de bekende Columbia-universiteit. De straat steekt nabij het noordelijkste punt van Manhattan via de Broadway Bridge de Harlem River over. De straat loopt hier door Marble Hill en door de The Bronx. Nadat de straat New York City heeft 'verlaten' is zij de belangrijkste noord-zuidverbinding van westelijk Yonkers, voordat zij overgaat in de Albany Post Road bij de noordgrens van Tarrytown.
4
Broadway theatre
Flariton Building
Broadway theatre is de meest prestigieuze vorm van professioneel theater in de Verenigde Staten.
Het Flatiron Building, letterlijk vertaald 'strijkijzergebouw', (oorspronkelijk Fuller Building) is een wolkenkrabber in New York City, op de kruising van Broadway met 5th Avenue. Later werd de bijnaam als de officiële naam aangenomen. Het gebouw werd gebouwd voor het bedrijf Fuller Construction Company en was ten tijde van de voltooiing, met zijn hoogte van 87 meter en 22 verdiepingen, één van de hoogste wolkenkrabbers van de stad. Door zijn opvallende vorm is het Flatiron Building een bekende toeristische attractie en het werd in 1979 toegevoegd aan het National Register of Historic Places.
Broadway theatre of Broadway show verwijst naar een uitvoering, meestal een toneelstuk of musical voor een groot publiek, gehouden in een van de negenendertig grote professionele zalen met 500 (of meer) zitplaatsen die gelegen zijn in het theaterdistrict rond de straat Broadway op Manhattan in New York City. De meeste Broadwayshows zijn commerciële producties bedoeld om winst te maken voor de producenten en investeerders. Het aantal voorstellingen ligt daarom niet vast, maar is afhankelijk van kritische recensies, mondtot-mond-reclame en de effecten van de advertenties; deze factoren beïnvloeden de kaartverkoop. Een show op Broadway bekijken is een gebruikelijke toeristen-activiteit in New York en de Broadwaytheaters brengen jaarlijks miljarden dollars op. De TKTS-kramen (uitspraak: "tie-kee-tie-es")— één op Duffy Square en één in Lower Manhattan — verkopen kaartjes voor dezelfde dag voor de halve prijs voor veel Broadwayshows en de shows rondom Broadway. Deze dienst verkoopt plaatsen die anders leeg blijven en maakt het bekijken van een show wat betaalbaarder. Veel Broadway-theaters hebben ook een speciale dagprijs voor studenten of kaarten voor staanplaatsen, om er maar verzekerd van te zijn dat hun theaters zo veel mogelijk gevuld en hun "opbrengsten" zo hoog mogelijk zijn.
5
C HAPTER 3
Brooklyn Bridge Plaats
Tussen Lower Manhattan en Brooklyn Heights
Sinds
1869
Opening brug
1883
Lengte
1825 meter
De in 1883 gebouwde Brooklyn Bridge is een hangbrug in New York City in de Verenigde Staten. Ze gaat over de East River en verbindt Brooklyn met Lower Manhattan. De architecten waren John en Washington Roebling, vader en zoon, zij wilden de mooiste brug ter wereld creëren. De vrouw van Washington maakte de brug uiteindelijk af. De drijvende kracht achter dit project was de ingenieur John Roebling, een Duitse immigrant die voor zijn emigratie bruggen en wegen bouwde voor de Pruisische overheid. Hij kwam op het idee de brug te bouwen nadat hij tijdens de oversteek op een veerboot kwam vast te zitten in het ijs van de East River. John Roebling overleefde de bouw echter niet, een werkongeval kostte hem het leven. Hij was niet de enige die zijn leven liet tijdens de bouw: 20 van de in totaal 600 werknemers lieten het leven door arbeidsongevallen. De Brooklyn Bridge wordt aanzien als een van de grootste technische verwezenlijkingen van de 19e eeuw en is nog steeds een van de populairste en meest bekende monumenten van New York. De indrukwekkende brug overspant de East River tussen Brooklyn en Lower Manhattan en heeft een lengte van ongeveer 1.8 kilometer. De afstand tussen de twee grote torens bedraagt 486 meter. Hiermee was de brug lange tijd de grootste hangbrug ter wereld. Het meest opvallend aan de Brooklyn Bridge zijn de twee stenen torens waaraan de kabels opgehangen werden. De torens met grote gotische bogen zijn 84 meter hoog, wat ze in die tijd tot een van de hoogste bouwwerken van New York maakten. Roebling beweerde indertijd dat de brug dankzij de monumentale torens een historisch monument zou worden. Hij kreeg hierin gelijk toen de brug in 1964 een officieel nationaal monument werd. De brug werd een nationaal symbool voor de hereniging en de verbondenheid na de burgeroorlog in de jaren '60 van de 19e eeuw. Op 23 mei 2008 werd het 125-jarige bestaan van de Brooklyn Bridge groots gevierd. Op de Brooklyn Bridge zit ook een stadszegel van Nederlandse afkomst die dateert uit 1834 waar op te lezen is "Eendraght Maakt Magt" (Eendracht maakt macht).
7
Manhattan Bridge
Roosevelt Island Bridge
George Washington Bridge
De Manhattan Bridge is een hangbrug die de East River in New York City overspant. De 2089 meter lange brug verbindt Manhattan met Brooklyn. De brug is ontworpen door de Poolse brugontwerper Ralph Modjeski en werd geopend op 31 december 1909.
De Roosevelt Island Bridge is een hefbrug die Roosevelt Island met Long Island City in Queens verbindt. De brug is de enige toegangsweg tot Roosevelt Island voor autoverkeer,openbaar vervoer niet meegerekend.
De George Washington Bridge, ook bekend als de GW Bridge, is een tolbrug over de Hudsonrivier in de Verenigde Staten. De brug, gebouwd in 1931, verbindt de wijk Washington Heights in Manhattan (New York City) met Fort Lee in New Jersey. De brug is vernoemd naar George Washington, de eerste president van de Verenigde Staten. De brug was van 1931 tot 1937 de langste hangbrug ter wereld.
De brug heeft op de bovenste laag vier rijstroken opgesplitst in twee rijbanen aan iedere kant van de brug, in het middelste gedeelte van de bovenste laag bevindt zich niets. Twee rijstroken gaan naar Manhattan en de andere twee gaan naar Brooklyn. Op de onderste laag bevinden zich drie omkeerbare rijstroken, een fietspad, vier metrolijnen (tussen Canal Street of Grand Street en DeKalb Avenue of Atlantic Avenue-Pacific Street) en een voetgangerspad. De drie onderste rijstroken worden gebruikt richting Manhattan tijdens het ochtendspitsuur en richting Brooklyn tijdens het avondspitsuur.
De bouw van de brug begon op 17 maart, 1952, en kostte $6.5 miljoen. De brug werd in 1955 geopend. Er werd in totaal meer dan 3000 ton staal gebruikt voor de bouw van de brug.
De George Washington Bridge is een van de drukste bruggen ter wereld. In 2004 maakten 108.404.000 voertuigen gebruik van de brug. De snelheidslimiet op de brug is 70 km/h. Over de brug rijden ca. 300.000 voertuigen per dag. De totale lengte van de brug is ongeveer 1450 meter, de breedte is 36 meter. De George Washington Bridge levert meer dan $1.000.000 per dag op omdat je tol moet betalen om de brug te mogen gebruiken. 8
C HAPTER 4
Central Park Plaats
Manhattan, New York City
Type
Stadspark
Oppervlakte
341 ha
Opening
1859
Openingstijden
Het hele jaar open.
Central Park is een groot stadspark op het eiland Manhattan in de stad New York. Het is het bekendste park van New York en wellicht zelfs van de Verenigde Staten. Central Park komt veelvuldig voor in films en televisieprogramma’s. Met zo’n 25 miljoen bezoekers per jaar is het park het meest bezochte park in de Verenigde Staten. Het langwerpige park strekt zich uit over 4 kilometer van 59th tot 110th Street en heeft een totale oppervlakte van 341 hectare. De aanleg van het park nam 16 jaar in beslag, waarin in aanvang ruim 500000 bomen en planten werden geplant. In 1965 werd het park officieel een historisch monument en in 1974 een stedelijk monument. Het wordt beheerd door de Central Park Conservancy in samenwerking met de New York City Department of Parks and Recreation. Het park werd ontworpen door Frederick Law Olmsted en Calvert Vaux, die later het Prospect Park in Brooklyn ontwierp. Hoewel vele delen van het park natuurlijk lijken is het volledig door mensenhanden aangelegd. Het bevat verschillende ontworpen meren, een uitgebreid net wandelpaden, twee ijsschaatsbanen, een roeivijver, een dierenbegraafplaats, open grasgebieden die zowel voor de beoefening van verschillende sporten of als ligweiden benut worden en meerdere speeltuinen. Het park is een veelbezochte rustplaats voor trekkende vogels en daarom ook populair bij vogelaars. De 10 kilometer lange weg die het park omringt is populair bij joggers, fietsers en inline-skaters, vooral in de weekends en na 19.00 u., als het autoverkeer uit het park verbannen wordt. Het park herbergt enkele belangrijke gebouwen en kunstwerken zoals het Metropolitan Museum of Art, het Belvedere Castle, the Dairy, het Central Park Wildlife Center, een beeld van Alice in Wonderland en een beeld van Christoffel Columbus.
Het Metropolitan Museum of Art is het grootste en één van de belangrijkste kunstmusea ter wereld. Het museum bevindt zich aan de oostelijke kant van het Central Park.
Het Belvedere Castle is een kasteel bovenop Vista Rock, het op één na hoogste natuurlijke hoogtepunt in Central Park. Het kasteel werd gebouwd in 1869, gebruikmakend van schist dat elders in het park werd opgegraven, versierd met grijs graniet. De top van het kasteel is het hoogste punt in het park. Het kasteel is gebruikt in de film De Smurfen uit 2011 als het kasteel waar Gargamel zijn laboratorium had.
In 1892 werd een beeld van Christoffel Columbus gedoneerd aan Central Park ter nagedachtenis aan de vierhonderdste verjaardag van zijn aankomst in Amerika. Rond het park kan men de Frick Collection, het American Museum of Natural History en het Guggenheim Museum bezoeken. Het chique Plaza Hotel kijkt uit op het park.
10
Het bezoekerscentrum – The Dairy – bevindt zich niet ver van de zuidoostelijke ingang bij Grand Army Plaza. Daar is een plattegrond te koop van het park en kunt u ook informatie krijgen over evenementen. Tegenover het bezoekerscentrum ligt de dierentuin met zeehonden, zeeleeuwen, pinguïns, slangen, apen en vogels. Er is een aparte Children’s Zoo waar kinderen de gelegenheid krijgen dieren te voeren.
Strawberry Fields Forever - The Beatles
Strawberry Fields is een 10000 m² groot deel van Central Park, opgedragen ter nagedachtenis aan muzikant John Lennon. Het is vernoemd naar het Lennon-McCartney-lied ‘Strawberry Fields Forever’.
De ingang van de gedenkplaats is op Central Park West bij West 72nd Street, direct tegenover de Dakota Apartments, waar Lennon het laatste deel van zijn leven woonde en waar hij is vermoord. De plaats is een driehoekig stuk land met in het midden een cirkelvormig mozaïek van stenen, een replica van een mozaïek uit Pompeii, een gift van de stad Lissabon. In het midden van het mozaïek staat een enkel woord, de titel van Lennons bekende lied: ‘Imagine’. Rond de randen van het driehoekige gebied staan banken die zijn geschonken ter nagedachtenis aan andere mensen en worden beheerd door de Central Park Conservancy. Langs een pad naar het zuidoosten is een plakkaat te vinden met een lijst met landen die hielpen met de aanleg van het monument. Op Lennons geboortedag (9 oktober) en op zijn sterfdag (8 december) komen mensen hier samen om liedjes te zingen en hun respect te tonen.
11
Varen op het meer in Central Park werd populair in de jaren 1860 waardoor er een grote behoefte ontstond aan een opslagplaats of een boothuis. In 1872 ontwierp de architect van Central Park ‘Vaux’, een prachtige, twee verdiepingen tellende Victoriaanse, houten ‘Boathouse’ van maar liefst twaalf meter breed en twintig meter lang.
In 1924 werd Vaux’s boothuis vervangen door een rustieke, houten structuur dat in 1950 behoefte had aan een grondige reparatie. Gelukkig was er een investeerder die graag 305000 dollar doneerde om te helpen de ‘Loeb Boathouse’ te creëren zoals deze vandaag nog steeds bestaat. De Loeb Boathouse werd officieel geopend in maart 1954. Behalve genieten van de natuur kunt u van alles ondernemen in Central Park: roeien op The Lake, paardrijden, skaten of tennissen. Als u zich liever niet te veel inspant, aan de zuidkant van het park staan tientallen koetsjes met paarden waarmee u een ritje kunt maken door Central Park.
Imagine - John Lennon
12
C HAPTER 5
Chrysler Building Plaats
405 Lexington Avenue
Start bouw
1928
Opening
1930
Hoogte
319 meter
Aantal verdiepingen
77
De Chrysler Building is een wolkenkrabber in de Amerikaanse stad New York City, die in de periode van 1928 tot en met 1930 gebouwd werd. Hij is door William van Alen ontworpen voor de projectontwikkelaar William H. Reynolds, de bedenker van Dreamland. Het ontwerp werd later door Reynolds verkocht aan Walter Chrysler als een toekomstig hoofdkantoor voor zijn autoconcern. Tegenwoordig is het gebouw voor 90% eigendom van de Abu Dhabi Investment Council en voor 10% van Tishman Speyer Properties. De Chrysler Building is 319 meter hoog en telt 77 verdiepingen. Hiermee was dit het hoogste gebouw ter wereld vanaf de opening in 1930 tot aan de oplevering van de Empire State Building in 1931. Tegenwoordig staat het derde op de lijst van hoogste gebouwen van New York en 31ste op de lijst van hoogste gebouwen ter wereld. Het staat onder andere bekend om zijn ontwerp in art-decostijl, zijn spits en de door auto's geïnspireerde ornamenten. Aan het begin van de 20e eeuw startte de strijd om de bouw van de hoogste wolkenkrabber ter wereld. Het Chrysler Building was het eerste gebouw dat het toenmalige hoogste bouwwerk ter wereld, de Eiffeltoren, wist te overtreffen. Voor Walter P. Chrysler, eigenaar van de gelijknamige autoconstructeur, was het bouwen van het hoogste gebouw een kwestie van prestige. Zijn Chrysler Building was in een strijd met de Bank of Manhattan (nu 40 Wall Street) om de titel van hoogste gebouw ter wereld te bemachtigen. Amper een week nadat de Bank of Manhattan zijn maximale hoogte bereikt had, werd de spits van het Chrysler Building geïnstalleerd waardoor het gebouw 318 meter hoog werd en hiermee dus de Bank of Manhattan versloeg als ‘s werelds hoogste gebouw. Het zou deze titel echter niet lang behouden: amper een jaar later werd de Empire State Building opgericht. Vroeger had Chrysler zijn kantoor en privéwoning in de top van het gebouw, dat onder andere een fitnessruimte en het hoogste toilet ter wereld bevatte. Verdieping 69 en 70 bevatten tegenwoordig een tandartspraktijk. Tot 1945 bevond zich op de 71ste verdieping een observatiedek, dat voor 50 cent open was voor publiek. De ruimte had gewelfde plafonds, die als een sterrenhemel beschilderd waren en waaraan glazen Saturnussen hingen. Deze verdieping, met een oppervlakte van 362 vierkante meter en volgens de brochures een uitzicht tot 161 kilometer, is nu echter het kantoor van de twee partners van de Cowperwood Company. Boven de 71ste zijn de verdiepingen alleen nog bruikbaar voor mechanische apparatuur. Zo bevat de 73ste etage naast motors voor de liften, ook een rechthoekige watertank van ongeveer 57.000 liter, waarvan circa 13.000 liter bewaard wordt voor brand.
14
C HAPTER 6
Columbus Circle Plaats
Broadway - Central Park West - 59th Street 8th Avenua
Type
Rotonde
Oppervlakte
14000 m²
Opening
1892
De Columbus Circle is een rond plein in New York City. Het is gelegen op het kruispunt van Broadway, Central Park West, Central Park South (59th Street) en 8th Avenue op de zuidwestelijke hoek van Central Park in Manhattan. De rotonde werd ontworpen door William Phelps Eno, een zakenman die bekendstaat door zijn vele uitvinden op het gebied van verkeersveiligheid. De rotonde was een onderdeel van Frederick Law Olmsteds plannen voor het Central Park en voor een cirkelvormig plein aan het begin van 8th Avenue. Net als vroeger is Columbus Circle een belangrijk verkeersknooppunt. Er komen veel bussen en metro’s langs dit plein. Columbus Circle is vernoemd naar het Christoffel Columbus Monument dat in 1892 als onderdeel van de herdenking van de vierhonderdste verjaardag van de ontdekking van Amerika werd opgetrokken. Het monument werd gefinancierd door een Italiaanse krant. Het beeld is een marmeren standbeeld, dat staat op een twintig meter hoge granieten zuil. De kolom is versierd met bronzen reliëfs, die de schepen van Columbus, Nina, Pinta en Santa Maria voorstellen. Aan de voet van de zuil staat een engel die een wereldbol vasthoudt. Vanuit dit monument worden alle afstanden in New York City gemeten. In 2005 werd het plein gerenoveerd. Dit resulteerde in de toevoeging van een fontein, bankjes en beplanting rond het monument. Het ‘eiland’ in de rotonde meet ongeveer 3330 vierkante meter en het gehele plein meet bijna 14000 vierkante meter. Aan de westkant van Columbus Circle staat het Time Warner Center, het hoofdkantoor van Time Warner Group. In het complex bevindt zich ook het hoofdkantoor van nieuwszender CNN in New York. Aan de noordzijde staat de Trump International Hotel and Tower. De 58 verdiepingen tellende wolkenkrabber, gebouwd in 1983, is ongeveer 202 meter hoog. Het is een ontwerp met een kern van gewapend beton en volledig glazen gevel. Trump en zijn archtect moesten gebruik maken van een aantal inventieve ingrepen om een dergelijk hoge toren te mogen bouwen op een kleine oppervlakte. Vooraleerst werden de rechten van de lucht boven de Tiffany winkel naast het gebouw opgekocht, de zogenaamde ‘air rights’ die toelaten een gebouw hoger te bouwen dan normaal toegestaan indien gebouwen in de buurt een beperkte hoogte behouden. Eigenaars van die lagere gebouwen kunnen dan de lucht erboven verkopen. Verder zorgde Trump voor een verbinding met de aanpalende IBM Tower, en maakte van het atrium in de Trump Tower een publieke ruimte waardoor de strenge regels die in New York gelden voor hoogbouw versoepeld werden. Trump Tower is voor de rijken en beroemdheden. Trump zelf woont in het penthouse. Het winkelgedeelte is echter toegankelijk voor iedereen. 16
C HAPTER 7
Districten en wijken Manhattan Brooklyn Queens The Bronx Staten Island
New York is ingedeeld in vijf stadsdistricten of boroughs, die gelijk zijn aan vijf county's van de staat New York. Deze structuur is uniek in de Verenigde Staten. Opvallend is dat als deze boroughs/county's steden op zich zouden zijn, vier van de vijf in de top-10 van de dichtstbevolkte steden van de VS zou staan. The Bronx The Bronx (Bronx County, bevolking: 1.373.659[20]) is de noordelijkste borough van New York City, de locatie van het Yankee Stadium, de thuisbasis van de New York Yankees. Hier bevindt zich ook de wijk Co-op City, het grootste huisvestingsproject van een woningbouwvereniging in de Verenigde Staten.[21] Op een heel klein stukje van Manhattan (Marble Hill) na, is The Bronx het enige deel van de stad dat zich op het Amerikaanse vasteland bevindt. The Bronx staat bekend als de geboorteplaats van de rap en de hiphopcultuur. Brooklyn Brooklyn (Kings County, bevolking: 2.528.050[20]) is de borough met het grootste inwonersaantal. Het was een zelfstandige stad tot 1898. Brooklyn is bekend om zijn culturele, sociale en etnische diversiteit, zijn specifieke kunststromingen, zijn wijken met een eigen karakter en om zijn unieke architecturale erfgoed. Het is de enige borough buiten Manhattan die een duidelijk centrum heeft. Er is een lange kustlijn met veel stranden en het bekende Coney Island, een van de eerste pretparken in de regio.
Manhattan Manhattan (New York County, bevolking: 1.620.867) is de borough met de hoogste bevolkingsdichtheid en is wereldbefaamd door de wolkenkrabbers en het grote Central Park. Manhattan is het financiële centrum van de stad en er bevinden zich hoofdkantoren van vele multinationals en internationale organisaties, zoals de Verenigde Naties. Ook zijn er belangrijke universiteiten, culturele bezienswaardigheden zoals musea, het Broadway-theaterdistrict, Greenwich Village, en Madison Square Garden (waar o.a. the New York Knicks thuis spelen). Manhattan is te verdelen in Lower, Midtown en Upper Manhattan. Upper Manhattan is dan weer verdeeld in de Upper East Side en de Upper West Side, van elkaar gescheiden door Central Park. Het noordelijkste gedeelte heet Harlem. Queens Queens (Queens County, bevolking: 2.270.338) is de grootste borough en is de etnisch meest diverse county in de Verenigde Staten. Het zal Brooklyn in de toekomst waarschijnlijk voorbijstreven qua inwonertal. Van oorsprong is Queens een verzameling dorpjes gesticht door Nederlanders. Tegenwoordig wordt de borough hoofdzakelijk door middenklasse Amerikanen bewoond. Het is de enige grote county in de VS waar het gemiddelde inkomen van een Afro-Amerikaan met ongeveer 52.000 dollar hoger ligt dan dat van een blanke Amerikaan. In Queens liggen twee grote luchthavens, LaGuardia Airport en John F. Kennedy International Airport (JFK). 18
Staten Island Staten Island (Richmond County, bevolking: 481.613) is de meest voorstedelijke borough. Staten Island is met Brooklyn verbonden door de Verrazano-Narrows Bridge en met Manhattan door de gratis Staten Island Ferry, die tevens geldt als een populaire toeristische attractie. De Staten Island Greenbelt, die centraal op Staten Island ligt en 25 km² groot is, biedt zo'n 56 km wandelpaden en een van de laatste onverstoorde bossen van de stad. De F.D.R. Boardwalk, gelegen langs de South Beach, is met 2,5 km de op drie na langste boardwalk ter wereld.
Het eiland Manhattan is het centrum van de wereldstad New York. Manhattan is door bruggen en tunnels verbonden met Brooklyn, Queens en the Bronx, en ook met de staat New Jersey aan de andere oever van de Hudson. Elk van deze boroughs bevat tientallen of zelfs honderden wijken, vaak met een heel eigen identiteit. Op Manhattan zijn er diverse stadsdelen, die vaak echt "dorpen in de stad" zijn. Voorbeelden zijn Chinatown, Greenwich Village, Little Italy, SoHo (afkorting van South of Houston Street), TriBeCa (afkorting van Triangle below Canal Street) en Meatpacking District.
Little Italy of klein Italië is een buurt in het zuiden van Manhattan in New York City, eens bekend om haar vele Italiaanse immigranten. Nu zijn er nog veel Italiaanse restaurants en winkels. Chinatown in New York is een wijk op het eiland Manhattan in New York City. Het is een etnische enclave met 300.000 inwoners, waarvan de meesten van Chinese afkomst. Aan het einde van de 19e eeuw bestond de wijk uit nog maar een paar honderd Chinezen, daarna groeide dat aantal sterk. In de 1980’s is haar populatie deze van de bekende Chinese wijk van San Francisco voorbijgestreefd en werd ze de grootste Chinatown van het Westelijk Halfrond. Vandaag de dag is het één van de populairste toeristenattracties in New York. Het Meatpacking District is een hippe en moderne wijk in New York City. Het ligt in de Lower West Side van Manhattan (tussen Ninth Avenue en de Hudson). Vroeger zaten in deze wijk veel vleesdistributeurs. Nu wordt er nog wel vlees verhandeld, maar lang zo veel niet meer. Het contrast is zeer groot in deze wijk, en dat is waarschijnlijk waarom zoveel mensen het een leuke wijk vinden. Aan de ene kant wordt vlees verhandeld en aan de andere kant zitten hippe en trendy winkeltjes, waar ook veel beroemdheden heen gaan. Het Meatpacking District kwam ook voor in Sex and the City, Samantha Jones woonde hier. Het komt ook vaak voor in The City.
19
C HAPTER 8
Ellis Island Plaats
Eiland haven van New Jersey en New York
Openingstijden
9.30 u. - 17.00 u., ‘s zomers langer, gesloten op Kerstdag
Toegangsprijs
Vanaf 16 jaar: 11,50 $, 62+: 9,50 $, 4-12 jaar: 4,50 $
Ellis Island is een eiland in de Haven van New York en New Jersey dat eind 19de en begin 20ste eeuw dienst deed als grenspost voor aankomende nieuwe immigranten die zich in de Verenigde Staten wilden vestigen. Oorspronkelijk werd het eiland echter gebouwd als een versterking langs de kustlijn in 1812. Oorspronkelijk werd het eiland Oyster Island genoemd door de Nederlandse en later Engelse kolonisten van New York, rond 1770 werd het eiland eigendom van Samuel Ellis, aan wie het zijn huidige naam dankt. Voor 1892 vond de uitgevoerde controle plaats in Castle Clinton op Lower Manhattan. Tussen 1 januari 1892 en november 1954 kwamen in totaal zo’n 12 miljoen immigranten door de poorten van het verwerkingscentrum op Ellis Island. Immigranten die per boot aankwamen in de haven van New York moesten onder andere een medische keuring ondergaan alvorens zij tot de VS werden toegelaten. Ellis Island werd ook wel Island of Tears genoemd: ongeveer 2% van de mensen die hier aankwamen werd de toegang tot de VS geweigerd, vaak wegens ernstige, chronische ziekten, oogziekten, mentale ziekten of criminele achtergronden van de immigranten. Veel van de immigranten vestigden zich in New York of het aangrenzende New Jersey. Een brand in 1897, die overigens geen levens kostte, verwoestte veel gebouwen en grote delen van de immigration records van de eerste 5 jaar. Annie Moore, een vijftienjarig meisje uit Ierland, was de eerste immigrant die via Ellis Island werd toegelaten tot de Verenigde Staten. In het immigratiemuseum is nog veel extra informatie terug te vinden over ‘The Island of Hope’, ‘The Island of Tears’. In 1965 werd Ellis Island een onderdeel van het Statue of Liberty National Monument en in 1976 werd het opengesteld voor het publiek. Het huidige Ellis Island National Monument wordt door zo’n 2 miljoen mensen per jaar bezocht via een boottocht in combinatie met Liberty Island.
21
C HAPTER 9
Empire State Building Plaats
5th Avenue - 34th Street
Start bouw
1930
Opening gebouw
1931
Gebruik
Kantoor
Hoogte
381 meter (443 meter met antenne)
Verdiepingen
108
Openingstijden
8.00 u. tot 2.00 u. zonder sluitingsdag
Toegangsprijs
Volwassenen: 18,00 $ 12 - 17 jaar, 62+: 16,00 $ 6 - 11 jaar: 12,00 $
Het Empire State Building staat fier en trots in het centrum van Manhattan. De bouw van het Empire State Building maakte deel uit van de competitie in New York, om het hoogste gebouw ter wereld te bouwen. Deze competitie liep oorspronkelijk tussen 40 Wall Street en het Chrysler Building. De naam van het gebouw komt van de bijnaam van de staat New York: The Empire State. Het gebouw werd in recordtijd neergezet. Voordat men met de bouw kon beginnen moest eerst het Waldorf-Astoria Hotel worden afgebroken, de sloop begon op dinsdag 1 oktober 1929. Op 22 januari 1930 begon men met de uitgraving van het gebied waar het gebouw zou komen te staan, zodat op 17 maart de constructie van het gebouw zelf kon beginnen. Tijdens de bouw rees het stalen geraamte met een snelheid van 4,5 verdiepingen per week. Het metselwerk voor het gebouw, dat in juni 1930 was begonnen, werd op 13 november van datzelfde jaar voltooid. Na 1 jaar en 45 dagen werd de bouw afgerond en kon president Herbert Hoover het gebouw officieel openen door vanuit zijn kantoor in Washington D.C. op een knop te drukken waardoor de lichten van het Empire State Building aan gingen. The Empire State Building was van 1931 tot de bouw van de Twin Towers van het World Trade Center in 1971 het hoogste ter wereld (nu staat het hoogste gebouw ter wereld in Dubai – het Burj Khalifa). Na de verwoesting van het World Trade Center als gevolg van de aanslagen op 11 september 2001, was het Empire State Building weer het hoogste gebouw in New York. Dat bleef zo tot op 30 april 2012 het nog in aanbouw zijnde One World Trade Center deze positie overnam. Het trappenhuis telt 1860 trappen, maar niemand gebruikt die om naar de top te komen. Er zijn maar liefst 73 liften in het gebouw waarvan enkele speciaal bedoeld zijn voor toeristen. Van de 73 liften gaat er niet één rechtstreeks naar de bovenste verdieping van het gebouw, om daar te komen moet men minimaal twee keer overstappen. Op de 86ste verdieping (320 meter) is een groot uitkijkplatform. Het uitzicht op New York is schitterend en bij helder weer kunt u meer dan 70 kilometer ver kijken. Er is een kleiner en met glas afgesloten platform op de 102de verdieping, maar daar moet 15,00$ extra voor betaald worden. Elk jaar bezoeken 3,5 miljoen toeristen het Empire State Building, oftewel gemiddeld 10000 mensen per dag. In de hal op de begane grond is een permanente expositie over de actrice Fay Wray die de hoofdrol vertolkte in de film King Kong uit 1933, waarin een enorme aap het Empire State Building beklimt en Fay Wray voorzichtig neerzet op het observatieplatform. Toen de actrice overleed in 2004 werden de lichten van de wolkenkrabber 15 minuten gedoofd. De verlichting van de top van het Empire State Building is niet altijd hetzelfde. De kleuren worden aangepast aan het seizoen of voor een speciale gebeurtenis. Tijdens de Open Amerikaanse Tenniskampioenschappen baadt de top in geel, de kleur van een tennisbal, en met Kerstmis zijn de kleuren groen en rood.
23
C HAPTER 10
Fifth Avenue Plaats
New York
Type
Winkelstraat
Fifth Avenue is een chique winkelstraat en een van de beroemde straten van New York. Het is de duurste winkelstraat van de wereld met een prijs van omgerekend ruim €11.000 per m² per jaar. Onder meer bevinden zich daar de kledingzaken Saks, Bendel, Fendi, Versace en Gucci en de juweliers Cartier, Tiffany en Bulgari en een zogenaamde flagshipstore (goede winkel) van een Apple Retail Store. Het gebied rond Central Park stond vroeger bekend als Millionaire's Row, aangezien de rijksten van New York daar hun huizen bouwden. De straat wordt vaak gebruikt voor parades en optochten. Fifth Avenue strekt zich van het noorden van Washington Square Park door Greenwich Village, Midtown, Upper East Side, Spanish Harlem, Harlem, en in the Bronx. Er bevinden zich veel bekende gebouwen en plaatsen langs Fifth Avenue in Midtown en the Upper East Side. Aan het begin van Fifth Avenue, in het Washington Square Park, staat een marmeren boog voor George Washington. In Midtown bevinden zich het Empire State Building, de New York Public Library, 500 Fifth Avenue, het Rockefeller Center, en de St. Patrick's Cathedral. Het gedeelte van Fifth Avenue vanaf de 80th Streets tot de 90th Streets (van 82nd Street tot 105th Street) heeft genoeg musea om de bijnaam Museum Mile te dragen. Onder andere bevinden zich daar het Solomon R. Guggenheim Museum en het Metropolitan Museum of Art. De meeste designwinkels vindt u tussen 49th en 59th Street. Een greep uit het aanbod: Versace, Dior, Chanel, Lacoste, Prada, Louis Vuitton en Armani.
25
C HAPTER 11
Grand Central Terminal Plaats
42nd Street en Park Avenue
Opening
1871
Type
Station
Perrons
44
Grand Central Terminal (onofficieel: Grand Central Station) is het hoofdtreinstation van New York City in de Verenigde Staten. Het ligt op Vanderbilt Avenue in Manhattan maar is eigenlijk ingesloten tussen Madison Avenue en Lexington Avenue. Dit kopstation heeft de meeste perrons ter wereld: 44 perrons, en 67 sporen. Grand Central Terminal is een van de twee grote toegangspoorten tot New York die in de hoogperiode van het spoorwegtransport in de Verenigde Staten werden gebouwd. Het gebouw, daterend uit het begin van de 20e eeuw wordt tegenwoordig aanzien als een van de mooiste spoorwegstations ter wereld. Binnenin is vooral de centrale zaal het meest indrukwekkend. Het is 143 meter lang, 49 meter breed en 46 meter hoog. Het monumentale spoorwegstation werd in de periode van 1903 tot 1913 gebouwd in opdracht van de New York en Harlem Railroad Company. Het is een prachtig Beaux-Arts gebouw dat dienst doet als een knooppunt voor reizigers waarbij treinen, metros, autoverkeer en voetgangers op een efficiënte manier met elkaar verbonden zijn. Het station bezit 67 sporen op twee verschillende niveaus. Dit hoofdstation heeft per dag ongeveer 575.000 bezoekers (ter vergelijking: het drukste station in de wereld Station Shinjuku in Tokio heeft "slechts" 30 sporen maar wel ruim 3,6 miljoen passagiers per dag). Onder het station zijn tientallen restaurants en pubs te vinden en het metrostation Grand Central-42nd Street. Hoofdgebruiker van het station is de spoorwegmaatschappij Metro-North Railroad.
27
C HAPTER 12
Ground Zero Plaats
150 Greenwich Street
Opening
11 september 2011
Type
Monument
Ground zero ('bodemnulpunt') is een Engelstalige aanduiding voor het op het maaiveld geprojecteerde punt van explosie van een bom, meestal een in de lucht ontploffende kernbom. Ontploft de bom op de grond, dan is die plek het ground zeropunt. Het National September 11 Memorial & Museum is een monument voor de slachtoffers van de terroristische aanslagen op 11 september 2001 in de Amerikaanse stad New York. Het is ontworpen door Michael Arad en werd gebouwd op de plaats waar voorheen de Twin Towers stonden, naast de in aanbouw zijnde wolkenkrabber One World Trade Center (voorheen bekend als de Freedom Tower). Het monument werd op 11 september 2011 geopend voor de familieleden van de slachtoffers van 11 september 2001.
de horror van de ramp over weet te dragen. Ook zou het ontwerp te minimalistisch zijn voor een ramp van deze omvang. St. Paul’s Chapel Saint Paul's Chapel lag en ligt op steenworp afstand van Ground Zero. De kerk was een toevluchtsoord voor velen in de hectiek. In de rust van vandaag vinden velen het heiligdom en herdenken de slachtoffers.
Twee laaggelegen waterbakken markeren precies de plaatsen waar vroeger de torens stonden. Het wateroppervlakte wordt onderbroken door leegten. De bakken worden constant gevuld met water dat langs de muren naar beneden komt. De bakken worden omsloten door enkele bouwwerken. Hierdoor kunnen bezoekers het monument betreden. Zij dalen af via een serene, donkere gang naar een ruimte waar zij achter de watervallen staan en zo de bakken kunnen bekijken. Langs het monument is in koper een reling gebouwd met hierop de lijst met de namen van alle slachtoffers. Familieleden van de slachtoffers, die de jury ervan beschuldigden hen niet te willen horen, zeiden dat het monument niet
29
C HAPTER 13
Guggenheim Museum Plaats
5th Avenue - 82nd Street
Start bouw
1956
Opening gebouw
1959
Gebruik
Museum
Verdiepingen
10
Openingstijden
Zaterdag - woensdag: 10.00 u. - 17.45 u. Donderdag: gesloten Vrijdag: 10.00 u. - 19.45 u.
Toegangsprijs
18,00 $, < 12 jaar: gratis
Het Guggenheim Museum New York, officieel het Solomon R. Guggenheim Museum, op 5th Avenue in New York City is één van de vijf Guggenheim museums over de hele wereld naast Guggenheim Hermitage Museum in Las Vegas, het Museo Guggenheim in Bilbao, Deutsche Guggenheim in Berlijn en Peggy Guggenheim Collection in Venetië. De musea maken alle deel uit van de Solomon R. Guggenheim Foundation. Het is een museum voor moderne kunst met vooral schilderkunst van de 20e eeuw en één van de belangrijkste musea voor moderne kunst. Het oorspronkelijke gebouw is een museumstuk op zich door zijn bijzondere vormgeving. De tentoonstellingsruimte bestaat uit een spiraalvorm, die zich ook buiten manifesteert. De kunstwerken worden tentoongesteld langs een spiraalvormig verlopende helling die het gehele gebouw doorloopt. Het centrale deel van de ruimte, die over alle verdiepingen, voor zover men hier van verdiepingen kan spreken, doorloopt, is afgedekt door een grote lichtkoepel. Het is ontworpen door de Amerikaanse architect Frank Lloyd Wright in samenwerking met Hilla von Rebay van de Solomon R. Guggenheim Foundation. Het Guggenheim Museum begon als museum voor de privécollectie van Solomon R. Guggenheim. In 1956 werd met de bouw begonnen en op 21 oktober 1959 ging het museum in New York open. Wright overleed een half jaar voor de opening. In 1992 kwam een uitbreiding gereed en werd de museumruimte verdubbeld met een tien verdiepingen hoge toren,
hetgeen reeds door Wright werd voorzien in zijn plannen. Architect van de uitbreiding was Gwathmey Siegel & Associates. In 2006 en 2007 werd het gebouw aan de buitenkant volledig gerestaureerd. De kunstwerken die hier tentoongesteld worden variëren van Moderne kunst, zowel Europees en Amerikaans (popart) tot gerenommeerde artiesten als Picasso. De spiraalvormige galerij wordt gebruikt voor wisseltentoonstellingen; in het vierkante deel van het museum wordt slechts een deel van de vaste collectie, waaronder de Thannhauser-collectie, getoond. De permanente collectie wordt verder getoond in de vijf andere Guggenheim-museums en geven een prachtig overzicht van de plastische kunst in de 20e eeuw. Enkele werken zijn: •
Parijs, vanuit het venster gezien van Marc Chagall
•
Gele koe van Franz Marc
•
Naakt van Amedeo Modigliani
•
Blonde vrouw van Picasso
•
Strijkende vrouw van Picasso
•
Voor de spiegel van Édouard Manet
•
Vrouw met vaas van Fernand Léger
•
Zwarte lijnen van Wassily Kandinsky 31
C HAPTER 14
Madison Square Garden Plaats
33rd Street - 7th Avenue
Opening gebouw
1969
Type
Evenementenhal
Capaciteit
20000 toeschouwers
Het Madison Square Garden (MSG) is een van de bekendste hallen ter wereld. MSG heeft een eigen televisiekanaal en een eigen marktslogan (The World Most Famous Arena (TM)). MSG is te vinden in New York. De hal, die plaats biedt aan een kleine 20.000 toeschouwers, wordt gebruikt voor verschillende sportevenementen, waaronder boksen, basketbal (thuisbasis van de New York Knicks) en ijshockey (thuisbasis van de New York Rangers). Ook is de MSG bekend als podium voor muziekconcerten. Beroemdheden als Queen, Christina Aguilera, Lady Gaga, Eric Clapton, Elvis Presley, Michael Jackson, Neil Diamond, Neil Young, Madonna, Elton John, Paul McCartney, Sting, Mariah Carey, Bruce Springsteen & E-street band en vele anderen traden hier op. In 2004 was MSG de locatie waar de Republikeinen onder leiding van George W. Bush hun partijconventie hielden. De huidige MSG is de vierde "Garden" met deze naam. De eerste werd in 1879 gebouwd aan de Madison Square en werd als circustent gebruikt. Later, in 1890, werd deze hal gesloopt, waarna op dezelfde locatie een nieuwe MSG gebouwd werd. In 1925 werd de derde MSG geopend op het kruispunt van 50th Street en 8th Avenue. De huidige MSG werd geopend in 1969 en is te vinden boven het Pennsylvania Station op het kruispunt van de 33rd Street en 7th Avenue. De MSG, die ook een congrescentrum, bioscoop en een theater bevat, is ook te huur voor privéfeesten. De worstelbond WWE (World Wrestling Entertainment) huurt regelmatig de MSG af voor belangrijke events. WrestleMania I, X en XX zijn er gehouden, net als verschillende SummerSlam en Survivor Series PPVs.
33
C HAPTER 15
Museum of Modern Art Plaats
11 West 53rd Street
Opgericht
1929
Opening
1939
Type
Kunstmuseum
Openingstijden
10.30 u. - 17.30 u., vrijdag tot 20.00 u., dinsdag gesloten
Toegangsprijzen
20,00 $, < 17 jaar: gratis
Het Museum of Modern Art (MoMA) is gevestigd in Manhattan in New York en is een van de meest toonaangevende musea voor moderne en hedendaagse kunst ter wereld. De collectie bestaat uit schilderkunst van de 20e eeuw en beeldhouwkunst van de 20e eeuw, films en foto's en een uitgebreide collectie boeken. Het MoMA ligt in de buurt van het Metropolitan Museum of Art, dat een aanzienlijk breder kunstspectrum tentoonstelt. Het Museum of Modern Art in New York, algemeen gekend als MoMa, wordt vaak aanzien als het belangrijkste museum in zijn genre. De beroemde New Yorkse Rockefeller familie was voor een groot deel verantwoordelijk voor het ontstaan van het museum van moderne kunsten. Het idee voor het museum werd gelanceerd door Abby Aldrich Rockefeller, vrouw van John D. Rockefeller Jr. Het museum is gesticht in 1929 en veranderde steeds van locatie, afhankelijk van wie er fondsen gaf. Dit veranderde echter in 1939 wanneer John D. jr een stuk grond schonk voor het museum, nog steeds de locatie van het huidige museum. Enkele van de bekendste kunstwerken in het museum zijn de Waterlelies van Monet, de Sterrennacht van Van Gogh, de Hardnekkigheid van het Geheugen van Salvador Dali, Gouden Marilyn Monroe van Andy Warhol en De Wereld van Christina van Andrew Wyeth. Andere bekende kunstenaars waarvan het museum werken tentoon stelt, zijn Rousseau, Matisse, Cezanne, Pollock, Kahlo, Mondriaan, Léger en Lichtenstein. In 2004 werd het museum uitgebreid waardoor de beschikbare oppervlakte verdubbelde. Het gerenoveerde glazen gebouw heeft nu zes verdiepingen met tentoonstellingsruimtes. Op het gelijkvloers is er een verbinding met de beeldentuin, een vredige tuin met moderne kunst, ingesloten door de torengebouwen van Midtown Manhattan.
35
C HAPTER 16
New York Public Library Plaats
5th Avenue en 42nd Street
Opgericht
1895
Type
Bibliotheek
Afdelingen
87
De New York Public Library (Openbare bibliotheek van New York) is een wereldberoemde openbare bibliotheek in New York City. De bibliotheek, die in 1895 werd opgericht, heeft 87 verschillende afdelingen. De bekendste afdeling is de hoofdbibliotheek op Fifth Avenue op Manhattan. De prachtige openbare bibliotheek is gelegen in het centrum van Manhattan, aan Fifth Avenue tussen 40th en 42nd Street. Miljoenen mensen passeren jaarlijks de deuren van de New York Public Library en een indrukwekkende 1.8 miljoen personen hebben een lidkaart bij deze bibliotheek.
De bibliotheek is ontstaan in 1895 en werd gevormd door de samenvoeging van de privéverzamelingen van John Jacob Astor en James Lenox. Tegenwoordig bezit de bibliotheek tientallen miljoenen boeken verspreid over zo’n 140 km aan boekenplanken; dankzij een elektronisch gestuurde lift kan elk boek binnen 10 minuten opgehaald worden. Naast boeken bezit de bibliotheek ook een verzameling van miljoenen tijdschriften, geluidsopnames, historische kaarten en foto’s. Sommige stukken uit de collectie zijn zeer zeldzaam zoals de Gutenberg Bijbel en een door Thomas Jefferson handgeschreven exemplaar van de Onafhankelijkheidsverklaring.
Toen de stad New York besloot dat ze een bibliotheek nodig hadden, werd er niet op een dollar meer of minder gekeken. De eerste directeur van de bibliotheek, Dr. John Shaw Billings had een groots gebouw voor ogen met een enorme leeszaal op de bovenste verdieping. De architecten Carrère en Hastings maakten een ontwerp dat bestond uit een rijkelijk versierd marmeren Beaux-Arts gebouw, in die tijd het grootste dat ooit in de Verenigde Staten gebouwd werd. 500 werklui hadden 2 jaar nodig om het reservoir dat op de locatie stond waar de bibliotheek gebouwd zou worden, af te breken.
37
C HAPTER 17
Rockefeller Center Plaats
5th Avenue - tussen 58th en 51th Street
Start bouw
1929
Gereed
1940
Opening gebouw
1933
Hoogte
259 meter
Verdiepingen
70
Het Rockefeller Center is een complex van 19 commerciële gebouwen, gebouwd tussen 1929 en 1940, in het hart van Manhattan in New York. Het complex bestaat onder andere uit de volgende gebouwen: GE Building, Radio City Music Hall, Reckefeller Plaza, Bank of America Building, Nintendo World Store.
Op Rockefeller Plaza bij het Rockefeller Center staat een 5,5 meter hoog gouden standbeeld van Prometheus van de hand van de beeldhouwer Paul Meship bij fonteinen. In de winter is hier een ijsbaan, waarop wordt geschaatst en staat er een enorme kerstboom.
Het gebouw is 259 meter hoog en heeft 70 verdiepingen. Het gebouw telt 60 liften en bevat naast kantoren ook winkels. Tijdens de constructie van het gebouw in 1932 nam Charles Clyde Ebbets de foto Lunchtime atop a Skyscraper. Hierop ziet men 11 bouwvakkers eten op een stalen balk. Op het dak van het gebouw bevindt zich het uitkijkpunt “Top of the Rock”. Het uitkijkpunt werd in mei 1986 gesloten en op 1 november 2005 heropend.
In januari 1929 kreeg John D. Rockefeller jr. een stuk grond in bezit, gepacht van Columbia University, ter grootte van drie stratenblokken, bedoeld voor zowel de bouw van kantoor- en appartementencomplexen als hotels en de Metropolitan Opera. Na de beurscrash van oktober 1929 werden deze plannen enigszins afgezwakt tot het complex in zijn huidige vorm. Onder leiding van architect Raymond Hood werd de ‘stad in de stad’ in art-deco-stijl opgetrokken met als hoogste gebouw het GE-Building. Het GE-Building vormt het middelpunt van het Rockefeller Center en wordt ook wel 30 Rockefeller Center genoemd. De bouw van de wolkenkrabber begon in 1931 en werd in 1933 voltooid.
39
Ten tijde van de voltooiing was met 6000 plaatsen de Radio City Music Hall de grootste theaterzaal van de Verenigde Staten. Deze zaal was enige tijd de voornaamste trekpleister van de stad. Het interieur is in 1978 tot monument verklaard. De namen Radio City en Radio City Music Hall werden afgeleid van een van de eerste huurders van het gebouw, de Radio Corporation of America. Radio City Music Hall was een project van Samuel Roxy Rothafel en de voorzitter van de RCA, David Sarnoff. Rothafel had in 1927 al het Roxy Theater geopend. RCA had vele studio’s voor NBC ontwikkeld aan Rockefeller Plaza 30, ten zijden van de Music Hall. Het radio- en tvgebouwencomplex dat de naam gaf aan de Music Hall staat nog steeds bekend als de NBC Radio City Studios. De zaal opende op 27 december 1932 met een show waarin Ray Bolger en Martha Graham speelden. De opening was bedoeld om naar het variété terug te keren. Dit was echter geen succes en op 11 januari 1933 werd de eerste film, ‘The Bitter Tea of General Yen’ met daarin Barbara Stanwyck, op een groot scherm vertoond. Nog steeds worden door NBC vanaf het Rockefeller Center televisie-uitzendingen verzorgd. In 1988 werd het Rockefeller complex, uitgeroepen tot nationaal historisch monument. 40
C HAPTER 18
St. Patrick’s Cathedral Plaats
50th Street
Start bouw
1858
Opening gebouw
1879
Type
Rooms-Katholieke kathedraal
Hoogte
100 meter
Afmetingen
L 110 x B 58
Capaciteit
2200 zitplaatsen
Saint Patrick's Cathedral staat aan Fifth Avenue ter hoogte van de 50th Street van Manhattan in New York City, bereikbaar vanaf metro-station Rockefeller Center. Deze rooms-katholieke kathedraal behoort tot de grootste ter wereld. Hij is 110 m lang en 58 m breed. Het schip is 36 m hoog en 16 m breed. De twee spitse torens zijn ruim 100,5 m hoog. De voorzijde heeft drie bronzen deuren. Hij wordt gebruikt voor huwelijken en andere evenementen. De oorspronkelijke kerk opende in 1815 de deuren in Mulberry Street in Lower Manhattan. Tijdens de decennia die daarop volgden bleef het aantal katholieken in New York sterk groeien, en in 1853 besloot aartsbisschop John Hughes dat de gelovigen in de stad een nieuwe, grotere kerk nodig hadden. In 6 maart 1810 werd de grond gekocht voor 11.000 dollar, eigenlijk was het plan om er een weeshuis te bouwen. Aartsbisschop John Joseph Hughes kondigde op 6 oktober 1850 aan dat hij op die plek een nieuwe kathedraal wilde bouwen, ter vervanging van de oude St. Patick's kathedraal. Deze ‘Old St. Patrick's Cathedral’ werd in 1866 verwoest door brand en in 1868 geheel herbouwd. Het is nog steeds een parochiekerk en tevens het oudste katholieke gebouw van de stad New York. Op 15 augustus 1858 werd de eerste steen van de (nieuwe) kathedraal gelegd. Tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog lag het werk tot 1865 stil. In 1878 was het gebouw klaar en op 25 mei 1879 door aartsbisschop John McCloskey ingewijd. In 1882 werd er een school geopend en het huis van de bisschop en de pastorie zijn er tussen 1882 – 1884 aan toegevoegd. De beide torens, aan de voorzijde van het gebouw, waren in 1888 gereed. De uitbreiding aan de oostkant en de Lady Chapel (architect: Charles T. Mathews) begon in 1901. De kathedraal werd tussen 1927 en 1931 geheel gerenoveerd, toen is ook het tweede orgel toegevoegd en werd de begraafplaats uitgebreid.
42
C HAPTER 19
Statue of Liberty Plaats
Liberty Island
Start bouw
1875 in Parijs
Opening
1886
Gewicht
225 ton
Hoogte
45,5 meter
Type
Monument
Het Vrijheidsbeeld (Engels: Statue of Liberty) is een standbeeld in de New York Bay. Het staat symbool voor de verwelkoming van iedereen: terugkerende Amerikanen, gasten en immigranten. Het 46 meter hoge beeld (93 meter als de sokkel wordt meegerekend) met een gewicht van 225 ton was een geschenk van Frankrijk, ter ere van het eeuwfeest van de Onafhankelijkheidsverklaring en als teken van vriendschap. Op de plaquette in haar linkerhand staat "JULY IV MDCCLXXVI", de datum (4 juli 1776) van de onafhankelijkheidsverklaring. Het beeld werd ontworpen door de Franse beeldhouwer Frédéric Bartholdi en voorzien van een staalconstructie ontworpen door Gustave Eiffel. De moeder van Bartholdi, Marie, zou model hebben gestaan. De volledige naam van het beeld luidt in het Frans La liberté éclairant le monde (de Vrijheid die de wereld verlicht) en in het Engels Liberty Enlightening the World. Oorspronkelijk was het bedoeld als reusachtige vuurtoren aan de noordelijke ingang van het Suezkanaal, maar Egypte had er geen geld voor. Het werd door Frankrijk ten geschenke gegeven aan de Verenigde Staten en werd in juni 1886 geplaatst. Het bestaat geheel uit koperen platen die bevestigd zijn aan een geraamte ontworpen door Maurice Koechlin, een medewerker van Gustave Eiffel. De sokkel werd van Euvillekalksteen gemaakt naar een ontwerp van de Amerikaanse architect Richard Morris Hunt. De kroon bestaat uit zeven punten, symbool voor de zeven continenten en zeeën. Op 15 oktober 1924 werd het standbeeld samen met Fort Wood tot National Monument bestempeld. Het Vrijheidsbeeld werd Statue of Liberty National Monument. In 1935 werd heel Bedlou's Island hieraan toegevoegd en omgedoopt tot Liberty Island. Op 11 mei 1965 werd ook Ellis Island aan dit National Monument toegevoegd. Van 1984-1986 is het beeld gerestaureerd, waarbij de toorts met de 24-karaats bladgouden vlam is vervangen. Sinds 1984 staat het Vrijheidsbeeld op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Na de terroristische aanslagen op 11 september 2001 is het beeld enige jaren gesloten geweest voor het publiek. In 2003 werd het toen 118 jaar oude monument wederom gerestaureerd, vooral om de veiligheid van de bezoekers te vergroten en het behoud van het beeld te waarborgen. Sinds de zomer van 2004 is het Vrijheidsbeeld weer te bezoeken. Er is een veerverbinding van Battery Park op het zuidpuntje van Manhattan naar Liberty Island, het eiland waarop het Vrijheidsbeeld staat, en naar Ellis Island, waar de aankomsthallen voor de immigranten te bezichtigen zijn. Op Onafhankelijkheidsdag (4 juli) 2009 is ook de kroon van het Vrijheidsbeeld, voor het eerst sinds 11 september 2001, weer opengesteld voor het publiek. Indien je het voetstuk of de kroon wenst te bezoeken kan je best op voorhand tickets reserveren. Tickets voor de ferries die je langs Liberty Island brengen kan je bekomen in Castle Clinton, gelegen in Battery Park op het meest zuidelijke punt van Manhattan. 44
C HAPTER 20
Times Square Plaats
Broadway - 7th Avenue 42nt Street - 47th Street
Type
Plein
Sinds
1904
Times Square is zowel een plein als een buurt in Manhattan, New York in de buurt van 42nd Street en Broadway. De naam is afgeleid van het voormalige hoofdkantoor van de krant ‘The New York Times’. Tot de bouw daarvan in 1904 heette het Longacre Square.
Times Square wordt over het algemeen als de bekendste straat van de wereld beschouwd. In New York staat het ook wel bekend als Crossroads of the World.
Het plein ligt op de kruising van Broadway en Seventh Avenue tussen West 42nd Street tot West 47th Street. Onder het plein ligt het metrostation Times Square-42nd Street. Het plein is het culturele centrum van New York City. In de jaren tachtig van de 20ste eeuw stond de buurt er echter zeer verpauperd bij. Door een gezamenlijk initiatief van overheid en ondernemers kreeg de buurt na 1990 weer haar oude allure. Opvallende kenmerken van het plein Times Square zijn de elektronische billboards, waarvan er meer dan 50 hangen. De theaterwijk Broadway, genoemd naar de straat, bevindt zich hier.
New Year’s Eve
Elke oudejaarsavond zijn er veel mensen op en rond het plein. Even voor twaalf uur kunnen zij een grote, glanzende bal zien dalen langs een 23 meter hoge vlaggenmast boven op One Times Square Plaza. Vele miljoenen mensen volgen dit rechtstreeks op de televisie. In de film ‘New Year’s eve’ kan je heel goed zien hoe belangrijk deze gebeurtenissen is voor alle inwoners van New York.
46
C HAPTER 21
Wall Street Plaats
Lower Manhattan
Sinds
1817
Type
Straat
Lengte
800 meter
Wall Street is een straat in Lower Manhattan, het zuidelijkste gedeelte van het eiland Manhattan, dat het hart van New York City vormt. Wall Street wordt vaak gebruikt als metonymie voor de Amerikaanse financiële wereld. Wall Street werd oorspronkelijk "De Waal Straat"[1] of "Wal Straat" genoemd. Er zijn twee verklaringen voor de naam. De meest gangbare verklaring is dat Wall Street genoemd was naar de wal die de Nederlanders bouwden om niet alleen de indianen, maar ook de Engelsen en de Fransen, buiten de Nederlandse vestigingsplaats te houden, zo'n straat werd vaak walstraat genoemd. Dezelfde straat werd ten tijde van Peter Stuyvesant, die de wal aanmerkelijk liet verbeteren, "Het Cingle" genoemd. De wal werd al snel overbodig, wat des te meer duidelijk werd toen Peter Stuyvesant zelf als eerste dorpeling er buiten ging wonen. De dreiging werd ook minder omdat de Nederlanders slaven van de Portugezen kochten. Hierdoor werd het land snel opgebouwd, de Nederlanders hadden meer ruimte nodig en de indianen werden landinwaarts gedreven. Deze burgwal verloor daardoor uiteindelijk zijn defensieve functie; in 1699 werd de wal definitief afgebroken. Een plakkaat aan het gebouw op Wall Street 1 geeft ook deze verklaring.
Volgens de andere verklaring verwijst "De Waal Straat" naar de Walen[2], de hoofdzakelijk Frans sprekende regio die nu deel uitmaakt van België. Onder de eerste kolonisten die op 29 maart 1624 inscheepten op het schip "Nieu Nederlandt" bevonden zich inderdaad 30 Waalse families. Echter in de eerste helft van de zeventiende eeuw zou Waalsche, Waalse Straat of Walenstraat meer gebruikelijk zijn geweest. Zo kende Rotterdam een Walensteeg. In elk geval, na de overdracht van Nieuw-Amsterdam aan de Engelsen, ging de naam "De Waal Straat" verder door het leven als "Wall Street". Tegen het einde van de 19e en begin van de 20e eeuw was Wall Street de plaats om zich als financiële institutie of als groot bedrijf te vestigen. Er werden zoveel grote gebouwen neergezet aan dit puntje van Manhattan dat de wijk rond Wall Street zijn eigen skyline begon te krijgen. Bekende figuren zoals J.P. Morgan bouwden hoofdkwartieren als 23 Wall Street dat gedurende meerdere decennia het belangrijkste financiële instituut van de hele Verenigde Staten was. Je kan er nog steeds putjes in de muur zien van een nooit opgeloste bomaanslag uitgevoerd in 1920.
48
Andere opmerkelijke gebouwen zijn onder andere de tempelachtige Federal Hall, oorspronkelijk gebouwd als stadhuis. Het gebouw van de New York Stock Exchange (NYSE) is al even groots. Het gebouw, ontworpen door George B. Post in een neo-klassieke stijl is tegenwoordig een Nationaal Historisch Monument. Al even opvallend is het rijk versierde 40 Wall Street, vroeger de thuisbasis van de Bank of Manhattan. Een van de bekendste symbolen van de financiële wijk rond Wall Street is het standbeeld ‘Charging Bull’. De stier vertegenwoordigt een ‘bull market’, een steeds stijgende beurs. Geïnspireerd door de beurscrash van 1987 maakte de beeldhouwer Arturo di Modica het meer dan 3 ton zware beeld van de stier als een teken van optimisme. In 1989 plaatste hij het zonder toelating - voor het gebouw van de New York Stock Exchange in Wall Street. Politie verwijderde het standbeeld maar dankzij de commotie die hier rond werd gemaakt werd het standbeeld opnieuw geïnstalleerd, dit keer aan Bowling Green, een klein plein met een parkje vlak bij Wall Street. Het standbeeld is ondertussen een van de meest populaire attractie in het zuiden van Manhattan geworden.
49
