Gezocht:
Wijkpredikant(e) met talent voor jongeren Informatiegids beroepingswerk vacature voor wijkgemeente Oost en het plaatselijk jeugdwerk
Noorderkerk
Inleiding Wij zijn op zoek naar een wijkpredikant(e) met talent voor jongeren. Bent u de predikant(e) die wij zoeken? In eerste instantie ligt het antwoord op die vraag bij uzelf. In deze gids reiken wij informatie aan die bij beantwoording van deze vraag van belang kan zijn. We doen dat in eerste instantie met impressies van de wijkgemeente Oost en het plaatselijk jeugdwerk. Daarna volgen verdere beschrijvingen van de burgerlijke gemeente en de kerkelijke gemeente inclusief informatie over wijkgemeente Oost en het plaatselijk jeugd werk. Eventueel kunt u de in deze gids aangeboden digitale informatie aanvragen bij de secretaris van de beroepingscommissie. De Protestantse Gemeente te Zaandam heeft in wijk Oost een ruime pastorie beschikbaar.
Inhoud 1. 2. 3. 4. 5. 6.
1
Wijkgemeente Oost: een persoonlijke impressie De jeugd: een persoonlijke impressie Zaanstad en Zaandam De Protestantse Gemeente te Zaandam Wijkgemeente Oost Jeugd
1. Wijkgemeente Oost: Een persoonlijke impressie Ik kwam destijds na de sluiting vanuit Het Lichtschip naar de Noorderkerk. Niet helemaal onbekend terrein, want vanaf de nieuwbouw van de Noorderkerk was het een aantal jaren ook al mijn wijkkerk. Meteen vanaf mijn komst naar de Noorderkerk was het een plaats waar ik mij thuis voelde. Je kunt het een veelkleurige gemeente noemen, waar men op een plezierige wijze met elkaar omgaat. Wat voorheen Hervormd of Gereformeerd was vindt men weinig meer terug, ik zie dat althans niet en ervaar het als allemaal Protestants. De diensten in wijkgemeente Oost zijn eveneens veelkleurig en bieden aan een ieder van tijd tot tijd wat voldoet aan wensen en beleving, zonder dat het tot vervlakking leidt. Men gunt elkaar een kerkdienst waarbij men zich goed voelt en waaruit men het geestelijk voedsel kan halen waar behoefte aan is. De goede sfeer kan ook worden afgelezen aan het grote leger van vrijwilligers dat zich inzet voor diverse werkzaamheden. Een gastvrouw en - heer verzorgen bij toerbeurt de kostersdiensten. Elke zondag is er een comité van ontvangst en wordt er een prachtig boeket bloemen verzorgd, na de dienst te bezorgen bij een ziek of eenzaam gemeentelid. Elke zondag liggen er 2 of 3 kaarten in de hal, verzorgd door een comité en die worden door alle kerkgangers getekend en vervolgens bezorgd bij gemeenteleden die extra aandacht nodig hebben. Na de dienst kan men koffiedrinken en daar wordt veel gebruik van gemaakt. Koffie zetten en tappen gebeurt ook weer door vrijwilligers bij toerbeurt. Het kerkelijk bureau van de PGZ is gevestigd in de Noorderkerk en het wordt op 2 ochtenden per week bezet door vrijwilligers met veel ervaring en heel veel plezierige bereidheid tot dienstverlening. De Noorderkerk is wekelijks op vrijdag uitdeelpunt voor de Voedselbank. Zo'n 60 pakketten worden uitgedeeld door ca 12 gemeenteleden, waaronder een aantal diakenen. De Noorderkerk is wekelijks op woensdag opvangruimte voor daklozen, verslaafden en eenzamen. Ontmoeting is voor deze mensen een belangrijk onderdeel van hun bestaan en voor hen wordt een uitgebreide maaltijd bereid en aan hen uitgeserveerd. De kosten worden door de diaconie gedragen. 2
Op woensdag is er wekelijks ook Kerk Open. Wie wil mag binnenlopen en vindt een luisterend oor, een kopje koffie of beleeft gewoon even een moment van stilte. Ook op woensdag kennen we de soos. Kaarten maken, handwerken, rummikuppen, een verhaal voorlezen, koffie, thee en soms een koekje. Wie kent niet de befaamde dames die het organisatoren. Gespreksgroepen die soms al jaren bestaan en waar nog steeds gretig met elkaar wordt gesproken over "Het verhaal gaat", “de Psalmen”, "Paulus "en “het boek Openbaring”. Men weet van elkaar dat je geen blad voor je mond hoeft te nemen, maar dat je mag zeggen hoe je er over denkt en hoe je er tegenaan kijkt. Zo alles met elkaar is de wijkgemeente Oost van de Noorderkerk dus een open en openhartige gemeente, waar men elkaar serieus neemt in de verschillen die er onderling zijn. Verschillen zijn geen aanleiding tot geschillen, maar men beseft dat elk lid op eigen wijze deel uitmaakt van het ene lichaam. De hand kan niet zonder de voet, het oog niet zonder het oor. We hebben elkaar hard nodig en moeten elkaar tot inspiratie zijn. Dirk
2. De jeugd: een persoonlijke impressie Als ik spreek over het jeugdwerk dan kan ik wel zeggen dat het de wijkgemeenten Oost en West tegelijk betreft. Het jeugdwerk wordt aangestuurd door een Team Jeugdwerk dat eens in de zoveel tijd vergadert. Hierbij zijn vaak contactpersonen van diverse clubs aanwezig, er wordt nu een dominee gemist. Pastorale kennis en aanpak bij de vergaderingen en activiteiten (o.a. netwerken met jeugd en andere kerken) zou opnieuw moeten worden opgepakt door de nieuwe dominees. De jeugd is helaas niet veel te zien in de kerk op zondagochtend, maar ze wordt zeker niet vergeten. Kom maar eens op een doordeweekse dag of een ander tijdstip in het weekend en de jongeren zijn er echt wel te vinden…!
3
Op zondagochtend zijn er de reguliere kindernevendiensten. Daarnaast zijn er regelmatig peuter- en kleutervieringen van 0-4 jr en tienervieringen voor 12+. Als de tienervieringen gehouden worden zijn er ineens veel meer tieners in de kerk te vinden. Ook tijdens de TOK-diensten zie ik beweging in de gemeente. De gemeente probeert open te staan voor vernieuwingen, waarbij iedereen uit de voorbereidingscommissie (van jong tot oud) iets kan laten zien in of kan toevoegen aan een dienst. Buiten de zondagochtend zijn er ook activiteiten als de zondagsschool BOAZ, basis catechisatie en de Bullebende (12-15 jr). Voor de groep van 15 + is er elke maand de Soos en WIJZ (Wij Jongeren Zaandam). WIJZ bestaat op 1 september 2009 precies een jaar. Het doel is o.a. om jongeren van 15-25 jr bij elkaar te brengen om elkaar te ontmoeten, te leren kennen en met elkaar in gesprek te gaan. Ook zie je in de ‘Song Praise and be Amazed’ diensten op de tweede zondagavond van de maand meer jongeren dan ’s ochtends. En dan ben ik de nachtwake en interculturele jongerenontmoetingen nog vergeten te noemen… Ik denk dat het goed is als er meer aandacht komt voor het meer betrekken van de jeugd bij de “oudere”gemeente. Dit begint bij het laten aansteken van een kaars door een kind tijdens de dienst, helpen bij een maaltijd met verslaafden of een kerstfeest voor senioren begeleiden. Dit laatste is afgelopen jaar voor het eerst met een vijftal jongeren gebeurd. Uiteindelijk hopen we dat er steeds meer jongeren ook mee willen denken over de zondagochtenddiensten. Daarnaast is het goed om te weten dat ik als jongere het zogenoemde jongerenbestand beheer. Als er activiteiten of diensten zijn, kan dit gemaild worden naar
[email protected] en dan zorg ik ervoor dat het bij de jongeren (en begeleiding jeugdwerk) terechtkomt. Hierbij kun je denken aan o.a. affiches voor activiteiten, maaltijden, SPA diensten, interculturele jongerenontmoetingen en Taizé diensten. Rianne
4
3. Zaanstad en Zaandam Juist boven het Noordzeekanaal ligt Zaanstad. Letterlijk boven in de Randstad. Zaanstad ontstond in 1974 door samenvoeging van de stad Zaandam met de industriële en/of landelijke dorpen Koog aan de Zaan. Zaandijk, Wormerveer, Westzaan, Krommenie en Assendelft. De Protestante Gemeente te Zaandam (PGZ) omvat het gebied van de voormalige gemeente Zaandam. In Zaandam ligt het stedelijke zwaartepunt van Zaanstad. Ongeveer de helft van alle inwoners van Zaanstad woont hier. De Zaan vormt de natuurlijke grens tussen het oostelijk en westelijk deel van Zaandam. Aan de dijken langs de Zaan staan historische koopmanshuizen, moderne wooncomplexen en oude levensmiddelen fabrieken. Imposant is bijvoorbeeld het Verkadecomplex. Een aantal van deze fabriekspanden heeft een monumentale status. Langs de Oostzijde maken fabrieken plaats voor appartementencomplexen, waarvan de architectuur duidelijk verwijst naar de vroegere bedrijfspanden. Daarmee wordt de ontwikkeling die Zaanstad doormaakt zichtbaar. In de sociale structuurvisie 2009-2020 wordt de ambitie van de gemeente Zaanstad als volgt geformuleerd: 'Zaanstad manifesteert zich binnen de Metropoolregio Amsterdam als een sociale stad, waar iedereen gestimuleerd wordt om zich te ontwikkelen en mee kan doen, waar bewoners goed met elkaar omgaan en waar voor iedereen wat te doen is”. Zaandam is verdeeld in een negental wijken. Zes aan de oostkant van de Zaan en drie aan de Westkant. De gemeente Zaanstad geeft voor iedere wijk een signalement uit. De signalementen van de wijken in Zaandam zijn op verzoek digitaal beschikbaar. Zie voor verdere informatie de site van de gemeente Zaanstad en tal van andere informatieve sites over Zaanstad, Zaandam en de Zaanstreek.
5
4. De Protestantse Gemeente te Zaandam De Protestantse Gemeente te Zaandam (PGZ) is in april 2006 ontstaan uit een vereniging van de Gereformeerde Kerk en de Hervormde gemeente te Zaandam. De PGZ bestaat uit twee wijkgemeenten met de Zaan als natuurlijke grens. De gemeentelijke wijken 1 tot en met 6 vormen de wijkgemeente Oost en de wijken 7 tot en met 9 de wijkgemeente West. Het logo van de PGZ bestaat uit een beeldmerk en een tekst. Deze twee horen bij elkaar. Het beeld laat zien hoe een aantal mensen aan twee kanten van een rivier samenkomt rond een kruis. In het logo zijn drie hoofdthema´s te onderscheiden: een kruis, een rivier en een groep mensen. Daarmee symboliseert het logo waar de PGZ als kerkelijke gemeente voor staat, maar laat het ook iets zien van de lokale werkelijkheid waarin zij werkzaam is. Een verdere toelichting op het logo is op verzoek digitaal beschikbaar. Mission Statement van de PGZ GELOVEN IN DE TOEKOMST Een zich vernieuwende gemeente weet zich geroepen en gedragen door de levende Heer. Daarom kan zij het niet laten dat regelmatig te vieren in onderling samen-zijn, uitlopend in dienstbetoon aan elkaar en aan de omgeving. De gemeente leeft vanuit de belofte: Gods Koninkrijk in de hemel en op de aarde. De Protestantse Gemeente te Zaandam wil een gemeenschap zijn van mensen die zich verbonden weet door het geloof in Jezus Christus als de levende Heer. Een gemeente onderweg, die zich wil laten inspireren door en actief wil leven vanuit Gods Woord en Geest. Geworteld in Israël, samenkomend vanuit verschillende tradities, groeit zij toe naar een kleurrijk mozaïek. Het gemeente-zijn maakt zij - zowel binnen haar gemeenschap als ook daarbuiten - concreet in het leren, communiceren, vieren en dienen. Het leven van de eerste gemeente zoals beschreven in Handelingen 2: vers 41 - 47 is voor de Protestantse Gemeente te Zaandam het uitdagend perspectief.
6
Predikantsplaatsen Bij de PGZ zijn tot 1 januari 2013 4 fulltime predikantplaatsen voorzien. Daarna zal naar verwachting sprake zijn van 3 fulltime predikantsplaatsen. Momenteel zijn binnen de PGZ drie predikanten actief, twee in wijkgemeente Oost en één in wijkgemeente West. Als deze vacature wordt vervuld, zal één van de predikanten van wijkgemeente Oost worden ingezet voor taken op centraal niveau. In 2010 en 2012 gaat steeds één van de wijkpredikanten met emeritaat. In 2010 zal naar verwachting een predikantsvacature voor wijkgemeente West worden open gesteld. Op deze manier zal omstreeks 1 januari 2013 het verwachte aantal van 3 formatieplaatsen worden bereikt. Organisatie De primaire taken van de PGZ (Eredienst, pastoraat en diaconaat) wordt vorm gegeven in de wijkgemeenten. Het jeugdwerk is een brede plaatselijke aangelegenheid en wordt in de nieuwe opzet ondersteund door de nieuw aan te stellen wijkpredikanten, die ieder 25 procent van de beschikbare tijd aan jeugdwerk besteden. Aan het jeugdbeleid wordt onder 7 afzonderlijk aandacht besteed. De diaconale taken worden uitgevoerd door de wijkdiaconieën. Een aantal zaken is ondergebracht bij de algemene (centrale) diaconie. Ook is er een ZWO werkgroep voor heel protestants Zaandam. De Algemene kerkenraad is op centraal niveau beleidsmatig en faciliterend werkzaam. Het college van kerkrentmeesters is verantwoordelijk voor beheersmatige aangelegenheden Kerkgebouwen De Protestantse gemeente beschikt over 2 kerkgebouwen met nevenruimten: de Noorderkerk en de Westzijderkerk. Wijkgemeente Oost heeft als kerkelijk centrum de Noorderkerk uit 1952. Dit kerkgebouw is tussen 2002 en 2004 geheel gerenoveerd: de nevenruimten zijn geheel nieuw gebouwd en de kerkzaal is gerenoveerd en van een nieuw liturgisch meubilair voorzien. Wijkgemeente West heeft als kerkelijk centrum de Westzijderkerk uit de 17 e eeuw. Dit kerkgebouw heeft een nieuwe aanbouw gekregen en ook de inrichting is aangepast. Daarnaast maakt de Protestantse gemeente voor een aantal centrale kerkdiensten gebruik van de monumentale Oostzijderkerk in het stads-centrum, die in een stichting is ondergebracht. Centrale Kerkdiensten Tenminste 5 keer per jaar zijn er diensten voor de gehele stad in de Oostzijderkerk, die zoveel mogelijk een thematische invulling krijgen (nieuwjaarsdienst, ZWO-dienst, Pinksterdienst, startdienst, Taizédienst). 7
Gedurende de zomervakantie worden ca 6 zomerdiensten gehouden voor heel Protestants Zaandam. Daarnaast zijn er enkele avonddiensten verspreid over het jaar: Kerstnachtdienst, Evensong, Adventsvesper. Op weg naar de toekomst In het algemeen kan gesteld worden dat de PGZ de fase van de moeilijke beslissingen en de realisatie daarvan, goed heeft doorstaan en dat er een stevig fundament is gelegd voor een levende gemeenschap. De komende jaren zal de vraag centraal staan hoe we gemeente willen zijn in de komende jaren. Wat vinden we belangrijk en welke keuzes maken we daarin. Te denken valt aan:
Hoe kunnen we de christelijke presentie in de samenleving blijvend vorm geven? Hoe kunnen we de jeugd en de middengroep bij de kerk betrekken? Hoe veelkleurig willen we zijn en wanneer kent pluriformiteit ook z’n grenzen? Hoe zorgen we voor menskracht om pastoraal en diaconaal invulling te geven aan onze opdracht
Leden PGZ Tabel A: Leden PGZ (doop, belijdend en overige) per leeftijdsgroep Leeftijdsopbouw November 2008
%
Belijdende leden Abs
%
Overige leden Abs
%
Totaal Abs
0-9
102
91,9
0
0,0
9
8,1
111
10-19
226
89,0
1
0,3
27
10,6
254
20-29
181
84,6
13
6,1
20
9,3
214
30-39
125
63,5
65
33,0
7
3,5
197
40-49
131
37,3
210
59,9
10
2,8
351
50-59
99
25,8
269
70,1
16
4,1
384
60-69
58
12,6
384
83,7
17
3,7
459
70-79
38
8,2
410
88,6
15
3,2
463
80-89
22
6,4
314
91,3
8
2,3
344
5
4,9
70
67,9
28
27,2
103
>90 Totaal
8
Doopleden Abs
987
1736
157
2880
Wijkgemeente Oost 5. PGZ wijkgemeente Oost Wijken en bevolking Oostelijk van de Zaan ligt de wijkgemeente Oost van de Protestantse Gemeente te Zaandam. De wijk omvat een zestal wijken waarvan Zaandam Zuid en de Rosmolenwijk vooroorlogse wijken zijn en de andere wijken na de tweede wereldoorlog zijn gerealiseerd. Iedere wijk heeft een eigen gezicht wat blijkt uit de wijksignalementen uitgegeven door de gemeente Zaanstad. Op aanvraag zijn deze digitaal beschikbaar. In Zaandam hebben zich in de jaren zestig veel nieuwe bewoners gevestigd vanwege de toenemende vraag naar arbeidskrachten voor de Zaanse industrie. In eerste instantie ging het om autochtonen uit de provincies Friesland, Groningen en Drenthe, later kwamen allochtone arbeiders aanvankelijk uit de EEG-landen maar daarna vooral uit landen als Marokko en Turkije. In de bevolkingsopbouw zijn deze bewegingen terug te vinden. De allochtone kleuring van de bevolking is vooral herkenbaar in de wijken Poelenburg en in mindere mate, ook in de Kogerveldwijk. De wijk Poelenburg staat op de zogenoemde Vogelaarlijst. De verandering in de bevolkingssamenstelling is ook zichtbaar in de skyline van Zaandam. Rijdend over de A-8 zijn naast flatgebouwen en kerktorens ook de contouren van de Sultan Ahmet moskee, staande in de wijk Poelenburg, zichtbaar. Beleidspunten 2006-2010 De kerkenraad koos in 2006 voor een vijftal hoofdlijnen. Deze zijn onverkort en ongewijzigd hier vermeld. In 2010 wordt het beleid opnieuw vastgesteld. Verbondenheid Situatie: De gemeenschap van de kerk is sterk aan veranderingen onderhevig. Dat blijkt vooral uit de mate en wijze van betrokkenheid van de huidige kerkmensen. Sommigen willen vriendenkringen, anderen koesteren hun zelfstandigheid. Het vanouds vertrouwde bezoekwerk door ouderlingen is weggevallen. Predikanten kunnen dat omvangrijke netwerk als enkeling niet in standhouden.
9
Doel: Een belangrijke taak van ons als wijk is dat aan samenhang wordt gewerkt, noem dit: werken aan de chemie, chemie-zonder-claim wel te verstaan. Verantwoordelijkheid nemen voor elkaar. Concreet: werken aan ontmoeting, de mensen daartoe uitnodigen. In kerkdiensten en door de week. Hiervoor geruime tijd uittrekken. Diensten Situatie: Er is een voldoende gevarieerd aanbod om elke zondag een dienst met voldoening mee te vieren. Er is ruimte voor creativiteit, muzikaliteit en er zijn ook gewone diensten. Doel: Gezien de veelheid aan individuen en de verscheidenheid aan wegen met de Heer lijkt het verstandig erediensten aan te blijven bieden in de veelvormigheid, waarin dat op dit moment gebeurt en waarin ook jongeren zich thuis voelen. De evangelische behoefte in onze kerken blijft wat onderbelicht en zou meer aandacht en onderzoek verdienen. Plaats: Over de invulling van de dienst op de 1e zondag van de maand lopen in de kleine kerkenraad de meningen uiteen. De gemeente zal geraadpleegd worden, want er leeft een sterke wens om alle diensten in de Noorderkerk te laten plaatsvinden. Ook zal worden onderzocht of er draagvlak is voor het voortzetten van de huidige diensten in de Oostzijderkerk (OZK). De AK komt daarvoor met een voorstel.1 Geloofs- en levensverdieping Geloofs- en levensverdieping willen we bereiken via gespreksgroepen, aandachtsgroepen, kerkdiensten, hulp en voorlichting van buiten. Er is in onze tijd veel in beweging: ook de kerk verandert daarin mee. Door bezinning, studie en scholing proberen we bij de tijd te blijven en bij de Schrift.. Kerk en Samenleving Situatie: De nood van de wereld ligt op ons bordje. De kerk springt op allerlei wijzen daarop in. ICCO/Kerk-in-aktie, en SOH, maar ook plaatselijk worden initiatieven ontplooid. De kontakten met de moslimgemeenschap via de Moskeeverenigingen is ook een aspect van maatschappelijke betrokkenheid. Doel: Door brede culturele belangstelling willen we dat de kerk een eigen bijdrage levert aan de samenleving, zoals ze dat in het verleden ook heeft gedaan. In deze wijk is in samenwerking met de diaconie een duidelijker diaconaal profiel nodig.
Inmiddels is op dit punt een besluit genomen waarbij de OZK wordt gebruikt voor tweemaandelijkse centrale diensten en eens per 3 jaar voor centrale zomerdiensten. Het besluit wordt in 2010 geëvalueerd 1
10
Jongeren2 Voor jongeren wordt een gevarieerd aanbod aan kerkelijke activiteiten ontwikkeld. Wij hopen dat wij jongeren kunnen blijven interesseren voor wat ons boeit. Daarbij worden zoveel als mogelijk ouders met raad en daad bijgestaan. Kerkdiensten Elke zondagmorgen vindt er een kerkdienst plaats in de Noorderkerk behalve als er een centrale dienst is. Hierin gaan de beide wijkpredikanten in afwisseling voor. Eén keer per maand is er een gezamenlijke viering in de O.L.V.Kerk in Zaandam-Zuid. Eén keer per maand is er ’s avonds een Praisedienst in de Noorderkerk die wordt georganiseerd door een commissie voor de gehele gemeente. De kerkdiensten zijn per zondag wisselend van opzet: in de expressiediensten die ongeveer 6 keer per jaar worden gehouden, wordt gebruik gemaakt van afbeeldingen van kunst en cultuur die op een groot scherm worden getoond, en voorbereid worden door een commissie. In de zogenoemde laudatediensten wordt gebruik gemaakt van een meer liturgische opzet en kerkmuzikale mogelijkheden. In de kerkdiensten wordt gebruik gemaakt van het liedboek voor de kerken, Tussentijds (beide in boekvorm in de kerk aanwezig) en andere bundels zoals Zingend Geloven. In de Noorderkerk is een Flentrop-orgel aanwezig uit 1952. Zie voor een beschrijving: www.flentrop.nl/orgelbouw/zaanda_gere_noor.html Het orgel wordt bespeeld door een vaste organist en enige hulporganisten. Het Heilig Avondmaal wordt circa 6 keer per jaar gevierd in een lopende viering met op Witte Donderdag een kringviering. Kinderen zijn welkom aan het Avondmaal. In de basiscatechese (10-12 jaar) wordt aandacht besteed aan betekenis en achtergrond van de Maaltijd. De Heilige Doop wordt ca 5 keer per jaar bediend aan kinderen van de gemeente. In de Protestantse Gemeente te Zaandam zijn 3 koren/cantorijen aanwezig: de Adventscantorij, het Oostzijderkerkkoor en het Westzijderkerkkoor. Met name de eerste 2 koren werken met regelmaat mee aan de diensten in de Noorderkerk. Tijdens de morgendiensten in de Noorderkerk wordt een kindernevendienst gehouden. Elke zondag is er oppas. Ook wordt eenmaal per twee maanden een speciale peuter- en kleuterviering gehouden. Eenmaal per maand is er in Oost of West een tienerviering voor jongeren van ca 12 – 15 jaar.
2
Leidend zijn de afspraken die in het jeugdbeleidsplan zijn gemaakt.
11
Er loopt momenteel een proefperiode met diensten voor jong en oud (TienerOuder-Kind (t-o-k) dienst genaamd] die ongeveer 1 keer per 2 maanden plaatsvinden in de Noorderkerk, en ook in de Westzijderkerk. De kindernevendienst werkt met projecten rond de feestdagen; ca 10 tot maximaal 30 kinderen bezoeken de kindernevendienst. De predikant voert met de kinderen, voordat deze naar hun eigen ruimte vertrekken een kort gesprek over het thema van de nevendienst. De schriftlezingen worden verzorgd door de ouderling van dienst of door een gemeentelid/lector. Na afloop van elke morgendienst is er gelegenheid tot informele ontmoeting en gesprek onder het genot van een kopje koffie, thee of limonade. Hiervoor worden per keer wisselende vrijwilligers ingeroosterd. Het Kerkelijke spectrum In de Protestantse Gemeente van Zaandam zijn verschillende geloofsopvattingen aanwezig, het is een pluriforme gemeente. De wijkkerkenraad Oost streeft naar een kerkdienst met een wisselende opzet, waarbij van de predikant wordt verwacht dat hij een aansprekende prediking verzorgt waarin Gods bedoelingen met ons leven en ons maatschappelijk handelen worden aangegeven aan de hand van de Schrift. De aanwezigheid van 2 wijkpredikanten geeft een mogelijkheid tot enige diversiteit binnen bepaalde grenzen. Het is moeilijk om bepaalde kwalificaties aan te geven voor de positie van de wijkgemeente in het kerkelijk spectrum: deze varieert van gematigd vooruitstrevend tot open confessioneel. Samenbindend is de wens tot gemeente-zijn in deze tijd en de behoefte om de middengroep en de jongeren meer bij het kerkelijk leven te betrekken. Organisatie In wijkgemeente Oost wordt bestuurlijk gewerkt met een kleine kerkenraad (KKR: maandelijkse vergadering) en een grote kerkenraad ( GKR: twee maandelijkse vergadering). De Grote kerkenraad Oost telt momenteel naast de beide predikanten 25 leden: 10 ouderlingen, 12 diakenen en 3 ouderlingenkerkrentmeester. De wijkkerkenraad streeft naar verjonging. De kleine kerkenraad fungeert als een dagelijks bestuur, de wijkkerkenraad als een algemeen bestuur met besluitvorming op hoofdzaken. De KKR bestaat uit: beide predikanten, voorzitter GKR, 1e en 2e scriba, voorzitter wijkdiaconie, een kerkrentmeester en een tweede voorzitter. Naast deze beide colleges is er de wijkdiaconie waarin alle wijkdiakenen plaats nemen.
12
Pastoraat Het Pastoraat wordt gedaan vanuit een werkgroepenmodel, wat inhoudt dat niet alleen predikanten en kerkenraadsleden aan pastoraat doen, maar ook gemeenteleden die hun talenten daarvoor in willen zetten. De volgende groepen zijn actief: Bezoekgroep nieuw ingekomenen voor mensen die nieuw zijn in onze gemeente. Ziekenbezoekgroep Oost die zich bezighoudt met het bezoeken van zieken en mensen die extra aandacht behoeven. Bezoekgroep ouderen, voor de oudere gemeenteleden. Daarvoor zijn ook nog de dames van de Hervormde Vrouwen Dienst actief, al zal die groep door natuurlijk verloop in de toekomst verdwijnen. Er zijn ook vaste mensen die in de diverse verpleeg- en verzorgingshuizen bewoners bezoeken. In ” Oostdam” zijn de diverse werkgroepen vertegenwoordigd. Deze groep vergadert 2 maal per jaar om elkaar op de hoogte te houden, nieuwe ontwikkelingen te bespreken en afspraken te maken. Diaconie De wijkdiaconie wijkgemeente Oost telt 12 leden. De diakenen hechten niet zozeer aan het schrijven en hanteren van een beleidsplan, maar houden van een praktische invulling van het werk dat hun voor handen komt. Zij willen zo de handen en de voeten zijn van hun Zender als rentmeesters over de schepping. Elk van de diakenen heeft bepaalde taken in haar/zijn portefeuille, behartigt de zaken die daarmee samenhangen en doet verslag in de maandelijkse vergadering. Eén diaken is 2e scriba van de Algemene. Kerkenraad (AK) en een tweede is afgevaardigde naar de AK. Een diaken is scriba van de kleine- en grote wijkkerkenraad en de voorzitter is eveneens lid van de kleine kerkenraad, ook wel moderamen genoemd. Er zijn portefeuillehouders voor : Boekhouding Alg. Diaconie – Adventmaaltijd – Ouderenkerstfeest – Kerstgiften – ZWO – Eetgroep – Kerk open – Boottocht – Voedselbank – Classis – Klussen – Belastingzaken. Een van allen is de zogenoemde sociaal diaken, aanspreekpunt voor dit soort zaken. De groep is hecht , komt voor elkaar op en springt voor elkaar in. Er wordt gezocht naar wegen en methoden om weer nauwer contact met de gemeenteleden op te bouwen, maar dat komt slechts moeizaam van de grond. Voor veel mensen is de diaconie kennelijk wat ver buiten zicht geraakt. De diaconie mag zich verheugen in de medewerking van een allervriendelijkste en bekwame notuliste. 13
Project OLV Het project OLV beoogt de christelijke presentie in Zaandam Zuid/Oost (omvat de wijken Poelenburg en Zaandam Zuid) blijvend vorm te geven. De uitwerking van deze doelstelling wordt gezocht in diaconale activiteiten in samenwerking met de OLV parochie en in het in stand houden van een gezamenlijke vierplek met de parochianen in de OLV-kerk. De diaconale activiteiten omvatten alle gezamenlijke activiteiten zoals die naast de kerkdiensten plaats vinden: vriendenmaaltijd, vespervieringen, meditatiegroep en leerhuizen. Er wordt gewerkt aan plannen om in de wijk Zuid/Oost te komen tot een breed diaconaal centrum om daarmee de beoogde presentie ook fysiek vorm te geven. We werken daarbij samen met het Interkerkelijk Diaconaal bureau Zaanstreek-Waterland (IDBWZ) en de RK parochie. In dit centrum zal, naast de al genoemde activiteiten, ruimte ontstaan voor nieuwe diaconale initiatieven. Per september 2009 worden op de 2e zondag van de maand in de OLV-kerk gezamenlijke vieringen met de parochianen gehouden. Het gaat om Woord en Gebed diensten met een sober karakter, afwisselend onder verantwoordelijkheid van de parochieraad en de PGZ. De bestaande contacten met de moslimgemeenschap worden voortgezet en waar mogelijk uitgebouwd. Overige activiteiten Voor inzicht in andere dan de hier genoemde activiteiten wordt verwezen naar de bijdrage onder A: Wijkgemeente Oost: Een persoonlijke impressie.
14
6. Jeugd Jeugdbeleidsplan 2008-2010: Betrokken geloven Uit het jeugdbeleidsplan zijn de beleidsuitgangspunten en het organisatieschema ongewijzigd en onverkort overgenomen. Het beleidsplan en het werkplan zijn op verzoek digitaal beschikbaar. Beleidsuitgangspunten (inhoudelijk) 1. De komende drie jaar (2008-2010) geven de Algemene Kerkenraad (AK) en de wijkkerkenraden vooral aandacht aan de dimensies van het vieren, begeleiden, netwerken, dienen en samenwerken binnen het kerkelijk jeugd- en jongerenwerk. 2. Voor de dimensie van het vieren wordt gekozen voor een daadwerkelijke en gemeentebrede implementatie in de zondagse eredienst van de ervaringen met de vieringen van tieners en jongeren in de jaren 2005-2007. 3. Voor de dimensie van het begeleiden wordt gekozen voor een intensievere ondersteuning van de vrijwilligers in het jeugd- en jongerenwerk bij de theoretische en praktische invulling van de zogenaamde vergezelbenadering. 4. Voor de dimensie van het netwerken wordt uitvoering gegeven aan het verzamelen van contactgegevens van tieners en jongeren en aan het opzetten van een actief digitaal netwerk binnen al bestaande mogelijkheden. Daarnaast wordt in dit kader onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van de website van de gemeente. 5. Voor de dimensie van het dienen wordt gekozen voor nieuwe impulsen voor diaconale activiteiten voor kinderen, tiener en jongeren, in nauw overleg en samenwerking met de diaconie. 6. Voor de dimensie van het samenwerken wordt gekozen voor onderzoek naar de mogelijkheden van oecumenische samenwerking in Zaandam. (organisatorisch) 7. De komende drie jaar (2008-2010) schenken de Algemene Kerkenraad (AK) en de wijkkerkenraden vooral aandacht aan de inhoudelijke continuering en consolidatie van het kerkelijk jeugd- en jongerenwerk (zoals ook uitgedrukt in de voornemens op de terreinen van het vieren, netwerken en begeleiden). Het team jeugdwerk hecht er voorts aan tenminste 0,5 tot 1 fte van de inzet van beroepskrachten blijvend voor het kerkelijk jeugd- en jongerenwerk te reserveren.
15
Overzicht van activiteiten in het kader van het jeugdwerk. Peuter- en kleutervieringen (voor kinderen van 0 – 4 jaar) Om de maand in de Noorderkerk tijdens de kerkdienst. Tevens elke zondagmorgen oppasdienst. Kindernevendienst (voor kinderen van 5 – 12 jaar) Elke zondagmorgen tijdens de kerkdienst. Zondagschool BOAZ (voor kinderen van 4 – 12 jaar) Elke zondag van 12.00 tot 13.00 uur in de Westzijderkerk en basisschool Het Baken. Basiscatechese (voor kinderen in groep 7 en 8) Vijf avonden in het najaar en vijf avonden in het voorjaar. Tienerviering (voor tieners van 12 – 15 jaar) Elke maand tijdens de dienst, om en om in de Noorderkerk en de Westzijderkerk. Jeugdclub Bullebende (voor tieners van 12 – 15 jaar) Eén keer per maand. Wij Jongeren Zaandam (voor jongeren van 15 – 25 jaar) Maandelijks wisselende activiteiten georganiseerd door jongeren zelf. Taizé Een aantal jongeren zijn naar Taizé geweest, naast deze gezellige en zinvolle reis wordt er minstens 1 maal per jaar meegewerkt aan een centrale Taizédienst. Paaswake (voor jongeren van 14 – 25 jaar) Eén keer per jaar in de vrijdagnacht voor Pasen. Sing, Praise and be Amazed Elke tweede zondag van de maand een avondkerkdienst.
16
Uitleg bij het organisatieschema De wijkkerkenraden van de wijkgemeenten West en Oost zijn direct verantwoordelijk voor alle activiteiten binnen het kerkelijk jeugd- en jongerenwerk op elk van zijn terreinen: het ontmoeten, het dienen, het vieren en het leren. Om deze verantwoordelijkheid handen en voeten te geven is er één bovenwijks team jeugdwerk opgericht. Het team is samengesteld uit (minimaal) twee jeugdouderlingen, een beroepskracht en verder vertegenwoordigers van alle activiteiten binnen het kerkelijk jeugd- en jongerenwerk. Het team legt verantwoording van zijn werk af aan de wijkkerkenraden. Op gezette tijden vindt een informatief overleg plaats met de AK. Voorts kan het team voor training en ondersteuning een beroep doen op de AK. Leeftijdsopbouw Tabel B: Leeftijdsopbouw van Zaandam, de PGZ en wijkgemeenten Oost en West Leeftijd 2008 0-9 10-19 20-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70-79 80-89 > 90 Totaal
3
Zaandam Abs 8474 8747 9090 10624 11585 9113 7544 4492 2382 422 72473
% 11,7 12,1 12,5 14,7 16,0 12,5 10,4 6,2 3,3 0,6 100
PGZ totaal3 Abs 111 254 214 197 351 384 459 463 344 103 2880
% 3,9 8,8 7,4 6,8 12,2 13,3 16,0 16,1 11,9 3,6 100
PGZ Wijkgemeente Oost Abs % 58 3,2 125 6,9 133 7,3 112 6,2 176 9,7 220 12,1 334 18,4 349 19,2 235 12,9 74 4,1 1816 100
PGZ Wijkgemeente West Abs % 53 5,0 129 12,3 81 7,7 84 8,0 175 16,6 163 15,5 125 11,9 114 10,8 109 10,4 19 1,8 1052 100
Het totaal van de wijken komt om onbekende redenen niet overeen met het totaal van de PGZ.
17
Naar aanleiding van de zinsnede uit de profielschets: “een zorgvuldig op te zetten educatief programma” met betrekking tot het jeugdwerk. De jongeren in Zaandam zijn niet anders dan jongeren elders in het land: de band met de kerk is een vriendelijke doch gedistantieerde. Gaandeweg groeit het inzicht dat het belangrijk is dat jongeren van kinds af aan ervaring opdoen met een levendige kerk en een doorleefd geloof en dat de Protestantse kerk weer aan een jongerenbeweging moet bouwen. Vandaar de nieuwe aandacht vanuit het landelijk jeugdwerk met het project JOP. Gedurende een aantal generaties heeft de kerk vooral ingezet op recreatieve programma’s, want het moest vooral leuk blijven. En daar is natuurlijk niets tegen. Maar het is ook nodig dat jongeren bagage meekrijgen, weet hebben van de bijbel en waar het in het geloof om gaat. In allerlei studies en bezinningsrapporten over de toekomst van de kerk wordt het belang van goede geloofseducatie onderstreept.4 Willen we jongeren blijvend bij de kerk betrekken, dan zullen zij de waarde van die betrokkenheid van binnenuit moeten leren ervaren. Wellicht hebben we de afgelopen decennia met de geest van de tijd mee, het belang daarvan wat onderschat. Onze bijzondere aandacht voor het jeugdwerk is dus niet alleen een tijdsinvestering in contacten, maar ook bedoeld om inhoudelijk naar goede aansprekende vormen van geloofsoverdracht te zoeken. Natuurlijk mag het er daarbij ook vrolijk aan toe gaan.
Zie bv. Impulspapier EKD, van 2006; Op weg naar nieuw elan, Wienen/van der Vloot; PKNwebsite over Wat gelooft Jop. 4
18
De informatiegids beroepingswerk is tot stand gekomen onder redactie van: De kleine kerkenraad wijkgemeente Oost; Het moderamen van de algemene kerkenraad.
De profielschets is, na wijkgemeenteberaad op zondag 7 juni 2009, vastgesteld in de vergaderingen van: De grote kerkenraad wijkgemeente Oost van 9 juni 2009; De algemene kerkenraad van 15 juni 2009.
Website PGZ (in ontwikkeling) : www.pgz-zaandam.nl/
Bij het samenstellen van de informatiegids is gebruik gemaakt van gegevens afkomstig van de website van de gemeente Zaanstad: www.zaanstad.nl
19
