K Corporate photography
Door Hans Arend de Wit
Gerry Hurkmans, fotograaf op zijn veertigste
Van antropologie tot gigantisch beeldverhaal Het gesprek kwam op fotografenopleidingen, diploma’s, carrières, specialisaties, een evoluerende kijk op het leven, de overweging die soms speelt om aan de uiting daarvan een wending te geven, en ‘life begins at forty’. Toen viel de naam Gerry Hurkmans. Hij zou het aantoonbaar bewijs ervan zijn. Na een geslaagde start als antropoloog werd hij rond zijn veertigste alsnog professioneel fotograaf. Gerry Hurkmans.
En nog een goede ook. “Jaren eerder had ik m’n kandidaats gehaald, maar bij nader inzien zag ik dat ik een verkeerde beroepskeuze had gemaakt. Ik bedacht dat ik iets heel anders moest doen met mijn leven. Al vaker hoorde ik van mensen dat ik mooie portretten van ze gemaakt had. Ik had zelfs van Kodak een prijs gekregen. De camera die ik had, verruilde ik voor een Nikon en ik stapte naar de Fotovakschool in Apeldoorn, waar ik aan een opleiding
begon. Ik was wat ouder dan de andere studenten, maar ik pikte de lesstof snel op. Met het zelfvertrouwen dat ik had ontwikkeld had ik gezegd dat ik op 1 januari 1990 mijn diploma gehaald zou hebben en dan voor mezelf zou beginnen. In de tussentijd had ik bij een reclamefotograaf gewerkt, Geek Zwetsloot, en daar had ik het vak van geleerd. Ik had het geluk dat Geek heel goed was, veel pit en energie had. Als ik in dit vak iets wilde bereiken, moest ik daar ook hard naar toe werken. Als je geen opdrachten Cees Dam.
had, was je toch hartstikke druk met al die andere dingen waar je anders niet aan toe kwam, of waar je geen tijd voor had. Van Geek leerde ik hoe je de styling moest aanpakken, modellen zoeken en locaties zoeken en regelen. Dat deed ik voor hem of samen met hem. Uiteindelijk werd het een stage met een vergoeding.” Twee creatieven “Het werken met Geek ging heel goed en plezierig. We gingen steeds meer dingen samen doen. Uiteindelijk wierf ik ook klanten voor hem, maar gaandeweg zag ik in dat er grenzen zijn aan zo’n samenwerking van twee creatieven, en dat ik het beste mijn oorspronkelijke plan kon doorvoeren om voor mezelf te beginnen. Volgens mij zat de essentie in zo’n samenwerking dat je opdrachten krijgt van mensen die het vertrouwen hebben dat je terug komt met het werk waar zij Jessica.
27
Aan vrij werk kom je door de drukte gewoonlijk niet makkelijk toe, maar in de loop van de tijd is wel gebleken dat je in de vrijheid zonder een strakke briefing, richtingen en stijlen kunt verkennen die je anders misschien zult mijden.”
Albert Heijn.
naar uitkijken. De gedachtenwisseling tussen de ene fotograaf en de klant kan soms onuitgesproken heel anders verlopen dan met de andere fotograaf. In de startfase van mijn eigen studio kreeg ik een klant waarvoor ik steeds snel foto’s moest maken en waar creatieve improvisatie bijna net zo belangrijk was als
fraaie, impactvolle fotografie. En zoals dat soms gaat, kwam er bij besprekingen met de klant soms iemand van een andere afdeling bij staan, die ook een foto nodig had, of een hele serie. Ook toen moest ik oppassen niet te vergeten om dat andere werk te blijven doen: het werk waar je niet aan toe komt als je het te druk hebt. Paul Scheffer.
Overwinning De website laat zien een indrukwekkende lijst van klanten zien. In het kort verbeelden die namen het niveau van het zakelijke succes, waarmee Gerry een mooie relatie heeft opgebouwd, met de klanten achter die namen: ABN AMRO, ANWB, Ahold, Art Unlimited, Alares, Acomo, Basell, Budelpack, CDI, Cap Gemini, Chrysler, Deloitte, Draka, De Heus, Dujat, Faber, Fakton, Flexa, Flanderijn, GreenbergTraurig, Hema, HVA, HPDETIJD, Heijmans, Hyva, Holland Symphonia, Hooge Huys, Lexence, Lodh, IBM, ING, KLM, KCAP, Kluwer, KPN, KPMG, Leische Rijn Utrecht, MBO-Raad, Nedho, Numico, NPM-Capital, NS, Nikon, NykampNyboer, Parool, Pricewaterhouse-Coopers, Rabobank, Regiobank, ROCvA, Rochdale, San, Prins Bernhard.
Ellen ten Damme.
SNS, Sonny, Tantetoes.nl, VanDuuren, Unilever, Gemeente Utrecht, Gemeente Amstelveen, VNU, V&D, Versatel. Dit lijstje heb ik bewust overgenomen omdat elke naam een kwetsbare kennismaking betekent, en een overwinning, met telkens het risico dat er geen samenwerking zal ontstaan. Verder scrollend op de website ziet je het werk voorbijkomen. De foto’s die hij maakte waarmee hij de namen inhoud gaf; karakter, persoonlijkheid en aanspreekbaarheid.
Andre Rieu.
Inzicht Waarin zit het geheim van zijn succes? “Het zijn namen van opdrachtgevers die niet zomaar aanbellen. Ouderwets gezegd ontstaan die contacten nog steeds vooral door recommandatie door collegaopdrachtgevers en vakgenoten die vertellen over hoe zij campagnes, brochures en allerlei uitingen met foto’s hebben gerealiseerd en met wie ze dat deden.” Dan speelt ook het enthousiasme en het plezier een grote rol waarmee die foto’s
tot stand zijn gekomen, en niet te vergeten het inzicht dat Gerry in zijn vorige beroep als antropoloog heeft opgedaan in een maatschappij die steeds complexer en ondoorzichtiger is geworden. De cv van Gerry Hurkmans verklaart denkelijk meer dan hij als levenskunstenaar wil laten overkomen, want hoe verschoven zijn Jan Driessen.
Anton Heyboer.
28
29
interesses achtereenvolgens? Eerst twee jaar Toneelacademie; dan Studie Culturele Antropologie; vervolgens een baan in de wetenschapswinkel; toen werd een huis gebouwd; op zijn 35ste een vierjarige studie Fotovakschool gestart en toen op 1 januari 1990 de start als zelfstandig fotograaf. Dit lijstje van mijlpalen leidt tot allerlei veronderstellingen van mijn kant. Zoals deze: heeft hij zijn misschien visionaire inzicht in de maatschappij verkregen in zijn studie en training in de antropologie? En: zijn de relaties van de mensen in zijn wereld van de fotografie voorbeelden van ‘role models’? En: zie je zijn veronderstelde inzichten terug in zijn foto’s, in de keuze van de mensen, of in de portretten van mensen die geen modellen zijn? Vanaf zijn start als fotograaf was Gerry niet alleen fotograaf, want hij bleef ook de man die hij daarvóór was. In de fotografie maakt hij flexibel gebruik van al zijn ervaringen die hij langs zijn tijdslijn tot nu toe heeft opgedaan, waardoor hij ook een voortref-
Floortje Dessing.
felijk improviserend regisseur is van de mensen die hij niet gecast of gepland heeft. Daardoor komen zijn documentaire Wilgen.
foto’s niet over als reclamefoto’s en zijn portretten niet als statiefoto’s. Via een kalender, een brochure, een folder of een jaarverslag, stap je door de foto’s informeel een bedrijf of een organisatie binnen, zoals de mensen in die organisatie daar trots op zijn, zoals zij zijn en graag gezien willen worden. Gerry beaamt het: toen hij als fotograaf begon maakte hij een ontwikkeling door waar hij veel profijt van had. “Kijk, antropologie is een vak waarin je de mensen beschouwt, en waardoor ik heel snel een relatie kan hebben met iemand waar ik een portret van ga maken. Dat is steeds de kern van mijn metier geweest.” Gigantisch beeldverhaal Leidsche Rijn is weer een heel ander hoogtepunt in de portefeuille. Sinds 1995 legt hij de ontstaansgeschiedenis van Leidsche Rijn Utrecht vast. ”Ja, dat is een heel ander verhaal, een gigantisch beeldverhaal. Ik ben begonnen met de eerste foto’s voor het Masterplan in 1995. Toen was Leidsche Rijn nog een agrarisch landschap met wilgenlaantjes en oude boerderijen. Sindsdien ga ik elk jaar terug om, steeds vanaf dezelfde plekken, de veranderingen vast te leggen. Ik doe dit vanuit een hoogwerker vanaf ongeveer 20 meter hoogte naar alle windrichtingen en ook met een vliegtuig van Aerophoto (Schiphol) met Marco van Middelkoop. Het plan is om hier in 2015 een boek van te maken. Letterlijk en figuurlijk een documentatie met veel dimensies.” www.gerryhurkmans.nl
30
N
