Gentle Teaching nieuwsbrief December 2014
Universele waarheden die het belang van Gentle Teaching onderstrepen Mensen kunnen een week zonder water, twee weken zonder voedsel, vele jaren zonder een eigen woning, maar ze kunnen niet tegen eenzaamheid. Dat is de ergste kwelling, de ergste vorm van lijden. Paulo Coellho, in ‘Eleven minutes’ Er zullen weinig mensen zijn die deze bewering van Paulo Coellho in twijfel trekken. Toch zien we overal om ons heen mensen die eenzaam zijn en die zich niet verbonden voelen met anderen; ook in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking / cognitieve aandoening. Het gaat daarbij niet alleen om Agenda 2015 mensen die in de samenleving Basiscursus: wonen, maar de echte aansluiting 14 en 28 april, 13 mei, 2 juni met hun buren en collega’s op het werk missen. Het gaat ook om Gentle Teaching voor LVB: mensen die zich als gevolg van 7 en 21 april, 5 en 19 juni emotionele of mentale stress niet kunnen of durven te verbinden met Verdiepings/coach cursus: anderen en op momenten van 29 sept. 13 okt. 27 okt. 10 nov stress niet meer op een liefdevolle manier te bereiken zijn. Op deze mensen richt Gentle Teaching zich in het bijzonder, omdat we ze willen leren zich onvoorwaardelijk veilig, geliefd, liefdevol en verbonden te voelen.
Gentle Teaching voor mensen met een lichte verstandelijke beperking
Mensen met een lichte verstandelijke beperking vormen een complexe doelgroep in de zorg. Veel van hen staan midden in de samenleving, maar hebben moeite om om te gaan met de complexiteit van de samenleving. Ze
overschatten soms hun eigen mogelijkheden, en ook voor anderen is het vaak moeilijk te zien wat wel of niet van hen verwacht kan worden. Veel mensen met een LVB zijn ook behoorlijk teleurgesteld of zelfs gefrustreerd in de relatie met ouders en hulpverleners. Dat maakt het extra moeilijk om hen de juiste ondersteuning te bieden; zeker als ze dat niet altijd op prijs lijken te stellen. Door de komst van de WMO is het werken voor begeleiders er ook niet gemakkelijker op geworden. Niet alleen moet veel meer in het hele sociale domein gewerkt worden, maar tegelijk is er vaak minder tijd beschikbaar. Binnen de traditionele AWBZ voorzieningen zien we vooral nog de mensen met een LVB en ernstig probleemgedrag. Gezien het bijzonder karakter van deze doelgroep en het werken ermee, is een speciale training Gentle Teaching ontwikkeld. Deze vier-daagse training wordt in april 2015 voor de eerste maal aangeboden en is bestemd voor iedereen die direct met deze doelgroep te maken heeft.
Kwaliteit van leven In een serie artikelen willen we het begrip kwaliteit van leven, zoals daar binnen Gentle Teaching mee gewerkt kan worden, uitwerken. Kwaliteit van leven wordt gezien als de persoonlijke manier waarop iemand een achttal basiswaarden in zijn dagelijks leven ervaart. In deze en de komende bulletins worden de basiswaarden stuk voor stuk toegelicht.
Basiswaarde: Zekerheid en houvast ervaren Zekerheid ervaren lijkt wellicht op de basiswaarde ‘veilig voelen’’. Het verschil is dat ‘veilig voelen’ vooral gerelateerd is aan momenten die angst op kunnen roepen. Zekerheid ervaren heeft een meer structureel karakter dat je weet dat het goed met je gaat. Het gaat bijvoorbeeld om de zekerheid dat je baan behouden blijft, de zekerheid die je kunt ontlenen aan een religie, de zekerheid dat mensen doen wat ze je beloofd hebben.
Waar mensen hun zekerheid aan ontlenen is natuurlijk voor iedereen verschillend, en kan mede bepaald worden door de aandoening van de persoon. Zo is het voor veel mensen met autisme belangrijk om een zekere voorspelbaarheid te hebben in het ritme van de dag of van de week. De zekerheid die we ze hiermee kunnen bieden kan ze de rust geven om te doen wat ze leuk vinden en zich te kunnen ontwikkelen. Een belangrijke bron voor zekerheid die we als mensen allemaal nodig hebben is de zekerheid dat er iemand is die altijd voor ons klaar staat en ons helpt als we dat nodig hebben. In Gentle Teaching is dat de persoon bij wie we daadwerkelijk companionship ervaren. Dit geldt ook voor mensen met Druk op deze knop om een autisme, maar we moeten hen dat dan bijdrage te leveren aan de vaak wel eerst leren ervaren. Dat verdere ontwikkeling van dit betekent dat we de zekerheid die we model voor kwaliteit van kunnen bieden met een voorspelbaar leven. dagritme nadrukkelijk ook proberen te verbinden met de zekerheid die we met onze persoonlijke aanwezigheid kunnen bieden. Zo verwijzen we iemand niet zomaar naar het pictogram dat de volgende activiteit aangeeft, maar we gebruiken het pictogram alleen als ondersteuning van de persoonlijke communicatie. Als je de kwaliteit van leven van iemand ten aanzien van deze basiswaarde wilt verbeteren, kun je als volgt te werk gaan: 1. Kijk waardoor de persoon op dit moment onzeker wordt. Lukt het om deze oorzaken weg te nemen, zonder de kwaliteit van leven op andere gebieden onevenredig aan te tasten. 2. Probeer de relatie met de persoon zo te versterken dat je hem de nodige steun kunt bieden als hij zich onzeker voelt 3. Kijk of je nieuwe dingen kunt bedenken waardoor de persoon zich zekerder kan gaan voelen.
Gentle Teaching in Rwanda In 2013 is, na een eerste Gentle Teaching training in Rwanda, een samenwerkingsafspraak gemaakt met Friends of Handicap in Rwanda en de
stichting Gentle Teaching in Nederland. Doel van de samenwerking is om Gentle Teaching verder in Rwanda in te voeren. In oktober ben ik voor de tweede keer in Rwanda geweest om een training te verzorgen. Er deden 53 mensen mee aan de training. Het merendeel bestond uit leraren uit het reguliere onderwijs en van een school voor dove kinderen. Verder deden enkele ouders mee, een priester en een politiagente uit het dorp. 12 van de deelnemers hadden ook vorig jaar al meegedaan. Een daarvan, een leraar uit het reguliere onderwijs, vertelde dat sinds vorig jaar de sfeer in de klas aanzienlijk verbeterd was en dat het aantal schoolverlaters was afgenomen. De eerste dag was er nog wel de nodige scepsis; zou Gentle Teaching wel werken bij kinderen die zo gewend zijn aan straffen? Wat moet je doen als een kind niet naar je luistert als je iets vriendelijk vraagt, of zelfs brutaal Groepsdiscussie over nadelen van straffen tegen je is? We hebben veel discussies gehad over de nadelen van straffen en aan het eind was iedereen er van overtuigd dat het belangrijk is om straffen te vervangen door een liefdevolle benadering. Als we niet beginnen met het uitbannen van straffen, zullen de kinderen van nu later ook hun kinderen gaan straffen omdat iedereen denkt dat dat normaal is. En zo blijft het doorgaan. Deze discussie hebben we ook gevoerd met vertegenwoordigers van de overheid, zoals de persoonlijk adviseur van de minister van Gender and Family Promotion en de directeur van het National Comitee for Children. Beide waren er van overtuigd dat Gentle Teaching is wat Rwanda op dit moment nodig heeft, want de regering heeft besloten om straffen in de opvoeding van kinderen te verbieden, maar weet nog niet hoe ze dat moet realiseren. Ze gaan de regering nu adviseren om Gentle Teaching in het hele land in het onderwijs en de gezinsbegeleiding in te voeren. Rwanda zou
hiermee het eerste land in de wereld zijn dat de stelling dat kinderen het recht hebben zich veilig en geliefd te voelen op deze wijze vorm geeft.
Sadhana Village is een kleine leefgemeenschap in de omgeving van Pune in India waar vanuit de STICHTING GENTLE TEACHING al 16 jaar mee wordt samengewerkt. In de omgeving van Sadhana Village is een tiental dorpen waar, zoals overal in India, kinderen en volwassenen met een beperking wonen die geen of onvoldoende zorg krijgen. Met name in de arme gezinnen worden kinderen met een beperking vaak als een last gezien, omdat ze verzorgd moeten worden en geen bijdrage kunnen leveren aan het gezinsinkomen. Sadhana Village is nu een project gestart om in ieder dorp een vrouw te vinden die deze gezinnen gaat bezoeken om het gezin te ondersteunen en zorg voor het kind / de volwassene met een beperking te organiseren. Ook zullen deze vrouwen zelf door de manier waarop ze met de kinderen omgaan een voorbeeld geven dat het om waardevolle kinderen gaat, die ieder op hun eigen niveau ontwikkelingsmogelijkheden hebben. Tijdens mijn laatste bezoek – in november – is het project van start gegaan met een eerste tweedaagse training voor de vrouwen, die ieder zeer gemotiveerd zijn om hiermee aan de slag te gaan. Ook hebben we bezoeken gebracht aan aantal gezinnen met kinderen met een beperking. Het project wordt overigens ‘barefoot caregivers’ Barefoot Caregivers tijdens de eerste training genoemd vanwege de gewoonte in India om de
schoenen uit te trekken bij het binnengaan van een woning. De vrouwen gaan ook daadwerkelijk in de woningen aan de slag. Er wordt begonnen met een inventarisatie van de kinderen en volwassenen in de dorpen die zorg nodig hebben. Daarna wordt de selectie gemaakt met wie wordt begonnen. In eerste instantie wordt begonnen met 3 – 4 gezinnen per dorp. Op basis van de ervaringen kan dit aantal zo mogelijk worden uitgebreid. De grootste uitdaging op dit moment is om aan voldoende middelen te komen. De kosten van het project bedragen ongeveer € 3000 per jaar en we willen vanuit Nederland proberen de kosten voor de eerste 5 jaar op ons te nemen. Als je hier een steentje aan wilt bijdragen is dat van harte welkom. (ook als je bijvoorbeeld een fonds kent waar we een beroep op kunnen doen). Voor meer informatie hierover kun je kijken op de website www.sadhanavillage.nl van de stichting Vrienden van Sadhana Village.
Vrijwilligerswerk in india Op 4 december viert Sadhana Villaga haar 20-jarig bestaan. Ze hebben dan ook 20 jaar ervaring in het werken met vrijwilligers, want de dagelijkse begeleiding van de bewoners wordt voornamelijk gedaan door vrijwilligers uit Westerse landen. De meeste vrijwilligers komen voor een periode vam 3, 6 of 12 maanden. Op dit moment heeft Sadhana Village vooral behoefte aan vrijwilligers die kennis / ervaring hebben op het gebied van fysiotherapie, ergotherapie en activiteitenbegeleiding. Dit is niet alleen voor de bewoners van Sadhana Village zelf, maar ook voor de mensen die ondersteund worden in het kader van het Barefoot Caregivers project Als je interesse hebt om een aantal maanden in India als vrijwilliger te werken, neem dan svp contact op met
[email protected]. Nederlandse gegadigden kunnen voor ze gaan gratis deelnemen aan een basistraining Gentle Teaching.
Discipline Tijdens discussies over het gebruik van straf wordt – niet alleen in landen als Rwanda en India, maar ook in ons eigen land – vaak als argument voor het gebruik van straf aangevoerd dat het belangrijk is om kinderen discipline bij
te brengen. Nu is discipline op zich niet verkeerd, maar er zijn twee soorten diiscipline. Waar we bij het woord ‘discipline’ het meest aan denken is ‘gehoorzaamheid’ en het zich netjes gedragen zoals volwassenen het willen. Deze vorm van discipline wordt aangeleerd (afgedwongen!) door gebruik te maken van gedragsafhankelijke beloning of straf. Je zou dit externe discipline kunnen noemen, omdat het van buiten wordt opgelegd. Deze vorm van discipline is gebaseerd op angst en beperkt de eigen ontwikkelingsmogelijkheden en creativiteit. Bij de andere vorm van discipline, de innerlijke discipline, gaat het om een houding waarin je bewust en doelgericht werkt aan het realiseren van een bepaald doel, en waarbij je soms even iets anders dat je ook leuk vindt moet laten liggen. Deze innerlijke vorm van discipline is natuurlijk prima, en kan iedereen goed gebruiken. Maar deze vorm van discipline leer je een kind niet met belonen en straffen, maar door een goed voorbeeld te geven en door het bieden van onvoorwaardelijke ondersteuuning. Er is dus niets mis met het woord ‘discipline’; het ligt er maar net aan welke vorm je nastreeft.
Scholingsaanbod Vanuit de Stichting Gentle Teaching worden verschillende cursussen en trainingen aangeboden.
Basistraining Een vierdaagse training die erop gericht is de deelnemers voldoende inzichten en vaardigheden te geven om Gentle Teaching in de begeleiding van hun cliënten toe te passen; in het bijzonder als het gaat om mensen die af en toe emotioneel / psychische problemen hebben die leiden tot verstorend gedrag.
Gentle Teaching voor LVB Deze training volgt in grote lijnen de modules voor de basistraining, maar is specifiek afgestemd op het ondersteunen van mensen met een lichte
verstandelijke beperking. Geschikt zowel voor mensen die werken in AWBZinstellingen als voor mensen die binnen het sociale domein van de gemeente werken.
Verdiepings/coach cursus Gentle Teaching Voor mensen die al werken met Gentle Teaching en die een verdere verdieping zoeken, en die ook binnen hun eigen werkomgeving collega’s willen ondersteunen en coachen in het werken met Gentle Teaching.
Gentle management In de training Gentle Management worden de uitgangspunten van warme zorg vertaald in een herkenbare stijl van leiding geven.
Geweldloos omgaan met escalaties De kunst is om als begeleider zelf geweldloos te reageren tijdens een escalatie en het geweld van de ander op een goede manier op te vangen.
Casusgerichte training Een training op de werkplek, die resulteert in een individueel ondersteuningsplan op basis van Gentle Teaching en de inzichten die nodig zijn om het plan uit te voeren. Kijk voor meer informatie over de trainingen op de website of neem contact op voor informatie.
Dit bulletin wordt uitgegeven door de STICHTING GENTLE TEACHING. www.gentleteaching.nl -
[email protected] tel. 0302938878 U kunt helpen de belangstelling voor Gentle Teaching te verbreden door die bulletin door te mailen naar collega’s, leerkrachten en verwanten van mensen met een beperking, en door een linkt te sturen naar sociale media als facebook en twitter
