GEMEENTENIEUWS MAANDBLAD VOOR DE PROTESTANTSE GEMEENTE VENRAY e.o. april 2015
Inhoud
Van uw voorzitter Van de redactie Gods aanraking… Omzien naar elkaar Paasontbijt V&T in april: Herderstas Agenda april 2015 Kerkdiensten in april Bijbelrooster april Van de fairtrade werkgroep Van de diaconie Tip: Website www.kpn-venray.nl Kerkbalans.nl 2015 Ontmoetingen… de 1 april (grap)… kikker in je bil.. Informatie
2 3 3 5 8 9 9 10 12 13 14 16 17 18 21
Voor alle actuele info over onze Gemeente: www.pkn-venray.nl UITERSTE INLEVERDATUM VOOR UW KOPIJ VOOR HET GEMEENTENIEUWS
mei
14 april 2015
inleveren bij
C. Versteeg Gouverneur Houbenstraat 48 5861 CD Wanssum e-mail:
[email protected]
Van uw voorzitter Vanochtend was ik weer in de kerk na mijn rondreis van ongeveer 7 weken. Fijn om het gevoel weer te krijgen om weer deel uit te maken van onze gemeente . U heeft in het vorige Gemeentenieuws geen stukje gehad van uw voorzitter. Ook deze keer zal het een kort stukje zijn. De jetlag legt nog een beetje beslag op mij. Ik zag dat er hard geklust wordt om ook de ruimtes mooi te maken die nog niet waren opgeknapt. Fijn dat er toch weer vrijwilligers zijn die dit op zich nemen. Ik heb me nog niet verder verdiept in wat er allemaal is gebeurd in die afgelopen weken, maar ik heb er weer veel zin in om het werk weer op te pakken. In ieder geval is er 20 mei een gemeenteavond , die avond kunt u vrij houden. Hoe het programma er precies uitziet zal u snel genoeg horen. Na zo’n lange reis ben je weer dankbaar dat je veilig en gezond weer thuis mag komen. Volgende gemeentenieuws weer een langer stukje. Bertie van der Ben Voorzitter kerkenraad Tel. Nummer 0478-532438 Email:
[email protected]
Gemeentenieuws april 2015
2
Van de redactie Vanaf dit nummer is het niet meer vanzelfsprekend de column van Rien op den Brouw die hier te lezen is. Er is een groep van vier schrijvers geformeerd die bestaat uit Almut Raaijmakers, Hermie van Helsdingen, Frank van Schaik en Rien op den Brouw. Afwisselend zullen zij deze column gaan verzorgen en Almut bijt in dit nummer heel mooi het spits af.
Gods aanraking . . . Deze keer is het mijn beurt als lid van het groepje column-schrijvers om U iets te vertellen. De eerste keer voor mij om een column te schrijven maar ik vond het naast spannend wel leuk. Hopelijk gaat dat ook voor U op. Kent U het gevoel dat poëten zo dichterlijk kunnen omschrijven met het hart zwelt in mijn borst? Al klinkt het zo overdreven het is toch precies wat je voelt. Je borst lijkt plotseling te klein voor je hart te worden. Nu heb ik het niet over een cardiologische aandoening, nee het overkomt je plotseling en al kan het bijna pijnlijk zijn het is nooit beangstigend. De aanleiding ertoe kan heel divers zijn - een adembenemend mooi plaatje, een mooi klinkend stuk muziek, de gedachte aan een speciaal moment in je leven of nog iets anders. Het kan zijn dat je dezelfde muziek al eerder hebt gehoord of al eerder over deze gebeurtenis in je leven hebt nagedacht. Maar ineens is het toch anders. Als een warme golf overstroomt het gevoel je.
Gemeentenieuws april 2015
3
Wat voel je dan precies? Een groot gedeelte is blijdschap, simpel gelukkig zijn, tevreden. En misschien een beetje trots. Mij overkwam het toen ik op vakantie onze kinderen samen door een park zag lopen. Mooie gezonde kinderen - op dat moment zonder ruzie te maken- voor een fantastisch uitzicht. Maar je bent ook ontroerd, bewogen. Er zit ontzag in het gevoel, zoals toen ons orkest een concert van Mozart speelde en voor het eerst de solist meespeelde. Het werd ineens zoveel mooier! En dan voelde ik me dankbaar dat ik ervan deel mocht uitmaken en toch was er ook ontzag voor de maker en vertolker van deze schoonheid. Je voelt je tevreden, geen wensen meer op dit moment, alles is goed zo. Verwondering is een deel van het gevoel, wie heeft dat zo geregeld? Waarschijnlijk voelt iedereen als hem zoiets overkomt het toch ook een beetje anders. Maar waardoor komt het nou? Je kunt het niet naar believen oproepen. Het is als een geschenk, een compleet onverwachts groot geschenk. Het niet iets wat je kunt verdienen. Je de tijd gunnen om de mooie dingen in de wereld te zien helpt zeker wel. Maar toch blijft er verschil tussen aan de ene kant gewoon iets moois zien en er misschien van ontroerd te raken of het zelfs overweldigend te vinden en aan de andere kant deze aanraking. Want voor mij is het dat. Een aanraking van iets van buiten mij. Een aanraking van God. Het besef dat ik door Gods genade ben aangeraakt, onverdiend, onverwacht en overweldigend. Het laat je achter in diepe tevredenheid, je voelt je gezegend. Voor mij is het een bevestiging van mijn geloof. Op dat moment weet ik zeker en hoef niet te twijfelen: God maakt zich kenbaar en voelbaar in deze wereld. Ik wens iedereen van U ook een paar van deze momenten toe.
Almut Raaijmakers
Gemeentenieuws april 2015
4
OMZIEN NAAR ELKAAR Voorbede Omzien naar elkaar kan betekenen dat de predikant een voorbede doet tijdens de zondagse kerkdienst. Wij willen u in de gelegenheid stellen hiervan gebruik te maken. Bijvoorbeeld als u zelf of één van uw naasten in moeilijke omstandigheden verkeert, bij ziekte of voor een spannende gebeurtenis die u te wachten staat. U kunt een dergelijk verzoek doorgeven aan de predikant of aan de pastorale medewerker van uw wijk. Of u kunt uw gebedsintentie opschrijven in het voorbedeboek dat achterin de kerk ligt: dit wordt meegenomen in de voorbeden tijdens de dienst op zondag. Bloemen Kent u een gemeentelid dat volgens u een bloemengroet zou mogen ontvangen, dan wordt u vriendelijk verzocht dit door te geven aan de pastoraal medewerkster van de betreffende wijk. Bezoek Stelt u het op prijs om bezoek te krijgen van de pastorale medewerker van uw wijk of van iemand van het pastorale team, laat het ons dan alstublieft weten! De namen van de pastorale medewerkers van de wijken vindt u in het onderstaande overzicht. Het pastoraal team bestaat uit Carla Duppen, Suzanne Lijklema, Harriët van Schaik, Annelies Claessens en Georgette Verbist. Zij zijn beschikbaar voor iedereen die behoefte heeft aan pastoraat dat wat dieper gaat dan aandacht geven, praten over de gewone dingen van het leven, een bloemengroet. Voor een gesprek over leven en geloven en, waar die behoefte leeft, voor gebed.
ds. op den Brouw mw. Lijklema
584397
Hij werkt op maandag en dinsdag
515026
Voorzitter, Algemeen aanspreekpunt pastoraat en contactpersoon voor het pastoraal team Gemeentenieuws april 2015
5
Mw. Kengen mw. Atsma mw. Barthel mw. Duppen
589177 584196 585276 550914
mw. Muller mw. Verbist mw.v. Maaren mw. Baas
583363 589161 501376 0774632655
mw. Buth mw.v. Schaik
0773985317 583295
secretaris Venray Centrum, Holthees, Maashees, Overloon, Smakt Venray Brukske, Oostrum, Geysteren, Oirlo Venray Veltum, overige kerkdorpen Venray Landweert Blitterswijck, Tienray, Broekhuizen, Wanssum, Broekhuizenvorst, Well, Meerlo, Wellerlooi, Swolgen Horst, America, Melderslo, Meterik Venray Antoniusveld en Brabander
Pasen De steen is weg, het graf is leeg. De Heer is waarlijk opgestaan. De engel heeft het ons gezegd: "De Heer is waarlijk opgestaan, Hij heeft de dood verslagen". Maar zie, er is veel tijd vergleden, en velen zijn er overleden. wij wachten op de jongste dag dat Jezus terug komen mag. Daar blijven wij op hopen dan gaan de graven open. Dan is er een einde aan al het leed, en is het ieder die dan weet: De Heer is waarlijk opgestaan Halleluja.
Namens Pastoraat wens ik u gezegende paasdagen toe. Georgette Verbist Gemeentenieuws april 2015
6
Jarige oudere gemeenteleden 01/04/1929 Mevr. C. de Jong Wijk 4 01/04/1939 Dhr. A.P. Muller
Wijk 6
20/04/1936 Mevr. J. Timmer – v. Guilik
Wijk 5
23/04/1919 Mevr. J. Bosma – Limburg
Wijk 1
Allen van harte gefeliciteerd namens de Protestantse Gemeente Venray en omstreken
Gemeentenieuws april 2015
7
Zondag 5 april Van 08.30 – 09.40 uur
In de koffiekamer hangt een lijst voor deelname
Gemeentenieuws april 2015
8
Herderstas
Vanaf zijn veertiende is Sjoerd Stellingwerf geboeid door het herdersleven. Het heeft te maken met de stilte en schoonheid van het oude landschap van de Veluwe. Tussen 1993 en 1998 is Sjoerd zelf herder in de Loenermark. Een periode van blijvende invloed. Zijn verstilde manier van waarneming en pastorale bewogenheid komen terug in zijn korte verhalen en gedichten.
Datum: 22-04-2015 Plaats: Protestantse kerk, H. Jan IJpenburglaan 33, Elsendorp Tijd: 20.00 - 22.00 uur Spreker: Sjoerd Stellingwerf Entree: € 5,-
Agenda april 2015 05-04 09-04 22-04
29-04
Samenzang voor aanvang van de dienst “Open tafel”, gezamenlijke maaltijd Kosten € 3,00 Regionale Werkgroep V&T avond: “Herderstas”, door Sjoerd Stellingwerf Kosten € 5,00 Gesprekkring Horst
Het Zonnelied Aanvang 09.40 uur Het Zonnelied 17.00 – 19.30 uur Prot. Kerk, H. Jan IJpenburglaan 33 te Elsendorp 20.00 – 22.00 uur Aanvang: 20.00 uur
Gemeentenieuws april 2015
9
KERKDIENSTEN VENRAY Plaats:
Het Zonnelied, Kiosk 6, 5802 NP Venray
Aanvang: 10:00 uur Dienst Datum Voorganger 1 / 2 ouderlingen 02-04 Witte Donderdag Wit Ds. M.J. op den Brouw Bertie van der Ben Almut Raaijmakers 03-04 Goede Vrijdag Paars Liturgiegroep Dionne Boks
Collecten Geen collecten
Geen Collecten
05-04 Wit
Eerste Paasdag Ds. M. J. op den Brouw Bertie van der Ben
Diaconie Kerk JOP / Jeugdwerk PKN Adrie de Klerk
12-04 Wit
2de Paaszondag Ds. A. Claessens, Horst Welmoed Hofstra Grada van der Wal 3de Paaszondag Ds. R. Wijkhuizen, Voerendaal Annemarie van Meurs
Diaconie Kerk Ontw. samenwerking Janny Baars Diaconie Kerk Ontw. samenwerking Annemarie van Meurs Diaconie Kerk Eredienst en kerkmuziek Hilly Breukink
19-04 Wit
26-04 Wit
4de Paaszondag Ds. M. Gosker, Venlo Hermie van Helsdingen
03-05 Wit
5 Paaszondag Ds. M.J. op den Brouw Patrick Damen
de
Diaconie Kerk Missionair Werk en Kerkgroei Bertie van der Ben
Gemeentenieuws april 2015
10
Als u of een familielid ziek thuis is of in het ziekenhuis ligt en u stelt er prijs op dat u bezoek krijgt van de kerk laat het ons dan even weten.
Koster Organist Kindernevendienst Lector Beamerteam Oppas
Bijzonderheden Koffiedrinken Basiscatechese
Frits van Helsdingen Frans Overman Patrick Damen Christa Quak ----------------
Maaltijd van de Heer Aanvang 19.30 uur
Maarten Post Arjen van der Meer
Aanvang 19.30 uur
Frans Overman Hermie van Helsdingen / Ineke Grootemaat ------------------Jan Willem Kruithof Bertie van der Ben Justus en Sander
Patrick Damen Anneke Palmen
Frans Overman Janny Baars Karla van Maaren
Geen Maaltijd van de Heer/ Zingen voor de dienst 09.40 uur Mevr. A. Atsma / Mevr. R. Barthel Maaltijd van de Heer Mevr. A. Atsma / Mevr. R. Barthel
Dick van der Ben Bas Grootemaat
Jan Willem Kruithof Annemarie van Meurs Jack van der Elsen
Mevr. K. van Maaren / Mevr. R. Baas Wim van Maaren
Wim van Meurs Gerald Peters Annet van Acquoij
Frans Overman Ineke Grootemaat Karla van Maaren
Mevr. I. Lech / Mevr. N. v.d. Wijngaard
Maarten Post Wouter Damen
Jan Willem Kruithof Bertie van der Ben Marjente Driegen
Zingen voor de dienst 09.40 uur Mevr. R. Buth / Mevr. A. van Boekel
Dick van der Ben Johan Koster
Gemeentenieuws april 2015
11
Bijbelrooster april 2015 woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag maandag dinsdag woensdag donderdag
1 april 2 april 3 april 4 april 5 april 6 april 7 april 8 april 9 april 10 april 11 april 12 april 13 april 14 april 15 april 16 april 17 april 18 april 19 april 20 april 21 april 22 april 23 april 24 april 25 april 26 april 27 april 28 april 29 april 30 april
Marcus 14:1-11 Marcus 14:12-52 Marcus 14:53–15:39 Marcus 15:40-47 Marcus 16:1-8 Marcus 16:9-20 Handelingen 19:21-34 Handelingen 19:35–20:6 Handelingen 20:7-12 Handelingen 20:13-24 Handelingen 20:25-38 Handelingen 21:1-14 Micha 1:1-7 Micha 1:8-16 Micha 2:1-5 Micha 2:6-11 Micha 2:12-3:4 Micha 3:5-12 Micha 4:1-8 Micha 4:9-14 Psalm 98 1 Johannes 1:1-10 1 Johannes 2:1-11 1 Johannes 2:12-17 1 Johannes 2:18-29 1 Johannes 3:1-10 1 Johannes 3:11-24 Psalm 23 Hooglied 1:1-7 Hooglied 1:8-17
Gemeentenieuws april 2015
12
Van de fairtrade werkgroep Soms kom je vol inspiratie thuis van een kerkdienst. Zo was er pas een preek over het mosterdzaadje. Dit is een super klein zaadje, maar er komt een grote boom uit voort. Dat was dan ook de boodschap : het doet er toe wat je doet, ook al is het zo klein. Alle beetjes helpen. Dus dat ene pakje fairtrade thee dat je koopt doet er toe. En ook dat ene zakje eerlijke paaseitjes. De boodschap was : we zijn allemaal ambtsdragers en hebben een taak in deze wereld. En denk hierbij klein. Het doet er toe ! Zo las ik afgelopen week een artikel over : Kantelen voor een duurzame wereld. Het gaat hierbij om een maatschappij waarin niet langer geld en efficiëntie centraal staan, maar waar mensen en hun kennis het uitgangspunt vormen. Een maatschappij waarbij sectoren zoals onderwijs, de bouw en energie en zorg weer gaan samenwerken en het initiatief vanuit de mensen komt. Samen werken aan een duurzame wereld. Er werden ook tips gegeven om zelf te kantelen : Draag een warme trui : er is een maal per jaar een warme truiendag. Waarom niet elke dag ? Als je de thermostaat een graadje lager zet werk je mee aan minder CO2 – uitstoot en dat heeft een positief effect op de klimaatverandering. Heb oog voor de buren. Burenhulp was vroeger heel normaal en komt nu gelukkig weer wat terug. Spring over naar duurzaam. Voor tips : kijk eens op de leuke site www.ikspringover.nl . Hier staan 11 punten waarop u makkelijk een duurzame keuze kunt maken. Het gaat hierbij vaak om simpele dingen. Ik spring over op : het drinken van kraanwater : Een van de punten was het feit dat er veel flessen water gedronken wordt waardoor de berg plastic afval groeit. Kraanwater is gewoon gezond en wordt goed gecontroleerd. Zelf heb ik altijd een kan water op het aanrecht staan. Nu las ik op de site van www.ikspringover.nl ook dat er bidons te koop zijn waarvan de opbrengst gebruikt wordt om waterprojecten in ontwikkelingslanden te financieren. Kijk eens bij www.jointhepipe.org. Zij financieren waterputten of een sociale onderneming in een ontwikkelingsland. Gemeentenieuws april 2015
13
En zo zijn er meerdere firma’s die de opbrengst van de verkoop gebruiken voor ontwikkelingswerk. Ik heb nog niet alle 11 punten gelezen van www.ikspringover.nl. In het volgende gemeentenieuws wil ik daar meer over schrijven. Ik vond het heel inspirerend om te lezen. En om te eindigen waarmee ik begonnen ben : hoe klein onze bijdrage ook is voor een eerlijke wereld : het doet er iets toe ! Veertigdagentijd : U heeft het vast wel gemerkt : in de veertigdagentijd kreeg u iedere zondag na de dienst een kaartje met een tekst uitgereikt. Als fairtrade werkgroep wilden wij zo iets van onze missie mee geven. Het waren mooie teksten die betrekking hadden op eerlijke handel en onze omgang met de medemens. Op eerste Paasdag krijgt u het laatste kaartje mee. En, zoals eerder gezegd, wordt er op deze dag een eerlijk paaseitje bij de koffie gepresenteerd. De fairtrade werkgroep wenst u goede Paasdagen toe! Namens de fairtrade werkgroep, Grada van der Wal – Visser.
Van de diaconie Algemeen Dit keer een kort bericht van de diaconie. Als u dit leest zijn de 40dagentijd spaaractie en Paasgroetenacties achter de rug. De opbrengst van de 40dagentijd spaaractie maken we in het mei nummer van Gemeentenieuws bekend. Voor de diaconie breekt nu even een wat rustiger tijd aan. Deze willen we onder andere gebruiken om een nieuw project voor onze gemeente te zoeken. We doen dit samen met Jaantje Vink, onze gemeenteadviseur. Vanuit de gemeente kregen we het voorstel om dit keer een project wat dichter bij huis te gaan doen. Dit signaal hebben we ter harte genomen en zijn op zoek naar Gemeentenieuws april 2015
14
mogelijkheden voor binnenlandse projecten die passen bij onze gemeente. Op de komende gemeenteavond hopen we u hier meer over te vertellen. Speciale collecte in april Zondag 12 april: Bouw speciale school voor dove kinderen in Jiboro, Gambia Op zondag 12 april collecteren we voor de bouw van een speciale school in Jiboro in Gambia waar dove kinderen les kunnen krijgen en aansluitend een vakopleiding kunnen volgen. In Gambia zijn veel dove mensen. De doofheid kan aangeboren zijn of worden veroorzaakt door ziektes of verkeerd gebruikte medicijnen. Deze mensen kunnen niet communiceren met hun omgeving en leiden een eenzaam bestaan. In het land is één dovenschool. Voor de meeste dove mensen is deze school niet bereikbaar omdat vervoer in dit land niet gemakkelijk is. In dit project wordt naast de bouw van de school ook de opleiding van in dovenonderwijs gespecialiseerde leerkrachten gefinancierd. De school wordt dusdanig gebouwd dat in de toekomst ook andere kinderen met een beperking er les kunnen krijgen. Bij dit project hoort verder de aanschaf van een personenbusje voor vervoer van de kinderen van en naar de school en de aanleg van een schoon water voorziening en een septic tank voor de afvoer van het riool. De bouw van de school en de opleiding van een leerkracht zijn ondertussen gestart. Tijdens de collecte zijn er foto’s van dit project te zien. Naast een gift in de collecte kunt u dit doel ook steunen door het kopen van speciaal voor dit project samengestelde set van 12 grote kunstkaarten met enveloppen. Deze sets kosten € 6,50 per stuk. De kaarten zijn die zondag ook te koop. Voor meer informatie zie www.sos-meerlowanssum.nl . Hierbij een link naar een aansprekende video om een beeld te krijgen van wat doof zijn in Afrika betekent en welk verschil onderwijs krijgen maakt https://www.facebook.com/video.php?v=10152361633422330 Helpt u mee om deze kinderen erbij te laten horen? Namens de diaconie, Dionne Boks Gemeentenieuws april 2015
15
Tip: Website www.pkn-venray.nl Zondag 8 maart was ik in de kerk voor een mooie dienst o.l.v. onze eigen predikant Rien op den Brouw. Wat me tijdens de dienst opviel was het geblader in het Liedboek tijdens de gebeden. Jammer. Het is inmiddels bekend dat het opzoeken in het Liedboek door de dunne blaadjes niet zo makkelijk is. De liturgie van de zondag is te vinden op de website van onze kerk www.pkn-venray.nl Daar vindt U dan ook alle liederen en lezingen. Dit hebben we zo gemaakt, zodat u thuis de liederen alvast op kunt zoeken. Ook kunt u thuis de liturgie uitprinten, voor het geval u het niet zo goed vanaf de beamer kunt lezen. Ik hoop dat u iets heeft aan deze suggestie. Ineke Grootemaat, Webbeheerder www.pkn-venray.nl
Gemeentenieuws april 2015
16
Bericht van uw kerkrentmeesters. De Kerk in Balans Het is al weer enige tijd geleden dat we u benaderd hebben voor een toezegging voor de actie kerkbalans. Een grote groep vrijwilligers is op pad geweest om alle brieven rond te brengen en uw toezeggingen ook weer op te halen. Ik kan u vertellen dat zowel de betrokkenheid van zoveel vrijwilligers én uw grote bereidheid om uw kerk financieel te steunen hartverwarmend is. Ons streefbedrag van €50.000 voor de actie kerkbalans is juist gehaald. Via deze weg willen wij als college van kerkrentmeesters iedereen hartelijk bedanken voor de royale giften. Ook willen wij alle vrijwilligers die hebben meegewerkt aan de actie kerkbalans van harte bedanken. Periodieke gift? Verder willen we u alsnog attenderen op de mogelijkheid om uw gift als periodieke gift bij de belastingdienst aan te laten merken. Dit heeft als voordeel dat uw gift in zijn geheel aftrekbaar is voor de belastingaangifte. Dit in tegenstelling tot een “gewone gift” waarvoor een drempelbedrag (1% van uw inkomen) van toepassing is. Bij een “gewone gift” is alleen het bedrag boven deze drempel aftrekbaar. Voorheen was voor een periodieke gift een notarisverklaring nodig. Sinds 2014 volstaat ook een document dat door de gever en de ontvanger is ondertekend. Dit formulier kunt u downloaden van de belastingsite. Zie het septembernummer van het Gemeentenieuws, te downloaden via www.pkn-venray.nl, voor meer informatie. Namens uw college van kerkrentmeesters met vriendelijke groet, René van Acquoij
Gemeentenieuws april 2015
17
ONTMOETINGEN
… de1 april(grap), kikker in je bil? …
Wanneer de 1-aprilgrap is ontstaan is niet meer precies na te gaan. Er zijn wel betrouwbare oude bronnen die 5 eeuwen terug gaan. In de 19de eeuw begonnen de kranten erover te schrijven. Zoals over de Franse keizerin Eugenie, die in tranen uitbarstte, toen ze in een telegram las dat het Duitse Beieren Frankrijk de oorlog wilde verklaren. “ Eindelijk konden de personen, die van de zaak wisten, hun lagchen niet meer bedwingen, zodat de keizerin bemerkte, dat zij het slagtoffer van een Aprilgrap was geweest”, schreef het Nieuw Amsterdamsch handels en effectenblad op 22 april 1863. Sommige bronnen zeggen dat de bijzondere betekenis van 1 april is begonnen bij de Franse verandering naar de gregoriaanse kalender. Die kalender was opgedragen door Paus Gregorius XIII in 1582. Voor die tijd werd Nieuwjaar gevierd van 25 maart tot 1 april. Met de verandering van het kalendersysteem werd Nieuwjaar verplaatst naar 1 januari. Mensen die dit vergaten of die het nieuwe kalendersysteem weigerden te gaan gebruiken, kregen uitnodigingen voor nietgehouden feestjes, grappige presentjes, verpakte en onverpakte surprises enzovoort. De eerste keer dat een Nederlandstalige aprilmop genoemd wordt, is in een gedicht van de rederijker Eduard de Dene uit Brugge uit 1560. Het is een parodie op 1 april, waarin een knecht het plan van zijn heer om hem weg te sturen doorziet. De aprilmoppengeschiedenis gaat dus ten minste terug tot het begin Gemeentenieuws april 2015
18
van de zestiende eeuw. Maar omdat 1 aprilmoppen wereldwijd voorkomen, zou het best wel eens kunnen zijn, dat er toch nog een oudere oorsprong is. In Frankrijk spreekt men van poisson d’avril. In Engelstalige landen wordt de dag April Fools Day genoemd en de Russen hebben het over Den Doeraka, (dag van de dommerik). In sommige Vlaamse streken spreekt me over verzendekensdag, de dag waarop je iedereen tracht ergens heen te zenden om ze beet te nemen. In de Middeleeuwen zou er een festival geweest zijn dat het feest van de zotten heette. Een populair feest was b.v. LA FETE DES FOUS in Frankrijk, dat van de 5de tot de 16de eeuw werd gevierd met het kiezen van o.a. een valse paus of een bisschop, rond 1 januari. Waarschijnlijk liggen hier vroegere heidense saturnalia aan ten grondslag. Dat 1 april als moppen dag is gekozen zal waarschijnlijk liggen in het wisselvallige aprilweer en parallellen met de Germaanse mythologie (loki) en zelfs met de Bijbelse geschiedenis. De oorsprong is dus een gemêleerd rommeltje. In Nederland wil men graag denken dat de grappenmakerij begonnen is met de inname van Den Briel door de watergeuzen op 1 april 1572. Zo is er het bekende gezegde: Op 1 april verloor Alva zijn bril. Een aprilgrap is natuurlijk pas geslaagd als mensen erin trappen. De kans daarop is groter als de mop aansluit bij de maatschappelijke ontwikkelingen die spelen. Juist daardoor is het soms lastig om een grap jaren later nog te begrijpen. Voorbeeld? In 1887 berichtte Het Nieuws van den Dag over een “telefonische seance”. Geluid was hot in die dagen. Thomas Edison had patent gekregen op zijn fonograaf, waarmee je spraak kon opnemen, en de telefoon was 6 jaar oud. Het leek dus niet meer dan logisch dat iemand van de “Edison-maatschappij” bij deze seance “een toestel vertoonde voor het overbrengen van orkestmuziek langs een telefoondraad. Hij kon met dien toestel het geluid naar believen zeer zacht, normaal en dreunend doen klinken, eenvoudig door het gebruik van een kleiner of grooter aantal ‘klankschakels’. De instrumenten van ’t orkest behoefden slechts door een koperdraad met een telefoontoestel verbonden te zijn.” Lachen?? Ja, want het idee dat je het volume van geluid elektronisch kon veranderen, was nog pure sciencefiction. 1 Aprilgrappen komen vaak al eind maart in de pers. –1960-- In het Nederlands Journaal werd op 1 april aangekondigd Gemeentenieuws april 2015
19
dat de toren van Pisa was omgevallen. Gevolg veel geschrokken en treurende mensen. --1973—de gazet van Antwerpen meldt dat de plaatselijke dierentuin wegens plaatsgebrek dieren van de hand zou doen. Elke lezer zou 1 diertje kunnen krijgen. 200 goedgelovigen kwamen langs in de hoop op een gratis huisdier te krijgen. Vol verwachting klopt mijn hart welke goeie er in 2015 verzonnen wordt……………… Margaux Kimman de Walther email:
[email protected]
Gemeentenieuws april 2015
20