Definities Accreditatie
Accreditatie is de erkenning door een gezaghebbende organisatie dat een andere organisatie of persoon competent is om een bepaalde taak uit te voeren. De Raad voor Accreditatie is de gezaghebbende organisatie die accreditaties verleent aan certificatie-instellingen.
Afwijking
Het niet voldoen aan een eis/norm (bij certificatie). Alles wat niet overeenkomst met de geplande en afgesproken zorgen/of dienstverlening of niet voldoet aan de verwachtingen, wensen en/of behoeften van de cliënt.
Audit
Kwaliteitsevaluatie: een systematisch en onafhankelijk onderzoek om te bepalen of kwaliteitsactiviteiten en de resultaten hiervan overeenkomen met vastgelegde regelingen en of deze laatste doeltreffend ten uitvoer zijn gebracht en geschikt zijn voor het bereiken van de doelstellingen. Systematisch, onafhankelijk en gedocumenteerd proces voor het verkrijgen van auditbewijsmateriaal en het objectief beoordelen daarvan om vast te stellen in welke mate aan overeengekomen auditcriteria is voldaan. Een audit kan zowel intern als extern worden uitgevoerd.
Auditcriteria
Geheel van beleidslijnen, procedures of eisen (normen) die worden gebruikt als referentie.
Calamiteit
Een niet beoogde of onverwachte gebeurtenis in de gezondheidszorg, die tot de dood of een ernstig schadelijk gevolg voor een patiënt heeft geleid, optredende bij een (para)medische, verpleegkundige of verzorgende handeling of bij de toepassing van een product of apparaat in de gezondheidszorg danwel voortkomend uit een manco in een voorziening of een kwaliteitsafwijking van een product of apparaat dat toepassing vindt in de gezondheidszorg.
Certificatie
Activiteiten op grond waarvan een onafhankelijke instantie kenbaar maakt dat er een gerechtvaardigd vertrouwen bestaat in het feit dat een duidelijk omschreven onderwerp van certificatie in overeenstemming is met een bepaalde norm of een bepaald eisenstellend document.
Team P&I/ algemene definitielijst/ 4 augustus 2009
Cliënt
De cliënt is de afnemer van de zorg- en dienstverlening van de organisatie. In sommige sectoren wordt de term patiënt gehanteerd. Met de cliënt wordt in sommige gevallen ook het cliëntsysteem (cliënt met direct betrokkenen genoemd). Met de cliënt wordt ook bedoeld zijn wettelijke vertegenwoordiger. (Lees ook: patiënt).
Cliëntveiligheid
De afwezigheid van onaanvaardbare risico’s voor de cliënt op lichamelijke, sociale en/of psychische schade.
Conformiteit
Het voldoen aan een eis (norm).
Continu verbeteren
Zich herhalende activiteit om het vermogen om aan eisen te voldoen te vergroten. Het proces van het vaststellen van doelstellingen en het vinden van kansen voor verbetering is een continu proces dat gebruikmaakt van auditbevindingen en auditconclusies, analyse van gegevens, directiebeoordelingen of andere middelen en leidt in het algemeen tot corrigerende of preventieve maatregelen.
Correctie
Maatregel genomen om een waargenomen afwijking weg te nemen.
Corrigerende maatregel
Maatregel om de oorzaak van een waargenomen afwijking of andere ongewenste situatie weg te nemen. Corrigerende maatregelen worden getroffen om herhaling te voorkomen. Preventieve maatregelen worden getroffen om te voorkomen dat zich iets voordoet.
Directie
De directie is de persoon of groep van personen die een organisatie of een eenheid waarop een certificatieschema van toepassing is op het hoogste niveau bestuurt en beheerst.
Directievertegenwoordiger
Onder de directievertegenwoordiger wordt verstaan: één of meer medewerkers die in verband met het kwaliteitssysteem bepaalde verantwoordelijkheden en bevoegdheden heeft resp. hebben. Welke medewerker dat is, is afhankelijk van de grootte van de organisatie. In kleine organisaties kan dit de directeur zijn, in een kleine praktijk de eigenaar. In grotere organisaties zijn deze verantwoordelijkheden en bevoegdheden vaak gedelegeerd.
Team P&I/ algemene definitielijst/ 4 augustus 2009
Eis
Behoefte of verwachting die kenbaar is gemaakt en vanzelfsprekend of dwingend is voorgeschreven. ‘Vanzelfsprekend’ betekent dat het gebruikelijk of de normale gang van zaken is voor de organisatie, haar cliënten en andere belanghebbenden dat het in overweging nemen van de behoefte of verwachting stilzwijgend wordt verondersteld. Een gespecificeerde eis is een eis die kenbaar gemaakt is in bijvoorbeeld een document.
Ethiek
De grondslag voor maatschappelijk en moreel verantwoord handelen.
Evidence Based
Evidence based handelen is gebaseerd op een combinatie van wetenschappelijke inzichten, klinische ervaring en de wensen van de patiënt/cliënt.
Feedback
Terugkoppeling van informatie over de output van een proces. Op basis van de informatie kan actie worden ondernomen ter correctie van de output en/of verbetering dan wel beheersing van het proces. Het geheel van meting van de output, vergelijking van de meting met een normwaarde en corrigerende actie is een feedbackloop of terugkoppellus. De indicator is een instrument voor feedback.
Fout
Het niet uitvoeren van een geplande actie (fout in de uitvoering) of het
(bijna)fout
toepassen van een verkeerd plan om het doel te bereiken (fout in de planning). Toelichting In tegenstelling tot het begrip procesafwijking zit in het begrip fout een oordeel besloten. Het oordeel is, dat het niet zo gegaan is als had gemoeten. Een fout is per definitie vermijdbaar, soms ook verwijtbaar. Achteraf kan men bij een procesafwijking tot het oordeel domen dat er sprake is van een fout. Het is ook mogelijk dat er sprake is van een beredeneerde afwijking.
Implementatie
Het testen, introduceren en in gebruik nemen van een nieuw systeem, een nieuwe werkwijze of nieuwe apparatuur.
Een onbedoelde gebeurtenis tijdens het zorgproces die tot schade aan Incident
de patiënt heeft geleid of zou kunnen leiden. -
Bijna-incident/near miss (incident zonder schade) Een onbedoelde gebeurtenis ontstaan door het onvoldoende handelen volgens professionele standaard en/of
Team P&I/ algemene definitielijst/ 4 augustus 2009
tekortkomingen van het zorgsysteem, die a) niet nadeligs is voor de patiënt omdat de gevolgen op tijd zijn onderkend en gecorrigeerd, of b) waar de gevolgen niet van invloed zijn op het fysiek, psychisch of sociaal functioneren van de patiënt. -
Complicatie Een onbedoelde en ongewenste uitkomst tijdens of volgend op het (niet) handelen van een hulpverlener, die voor de gezondheid van de patiënt zodanig nadelig is dat aanpassing van het medisch (be)handelen noodzakelijk is dan wel dat er sprake is van (onherstelbare) schade.
-
Adverse event (onbedoelde gebeurtenis met schade) Een onbedoelde gebeurtenis ontstaan door het onvoldoende handelen volgens de professionele standaard en/of tekortkomingen van het zorgsysteem met schade voor de patiënt zodanig ernstig dat er sprake is van tijdelijke of permanente beperking en/of een verlengd verblijf of overlijden. Toelichting Een adverse event is dus niet het (logische) gevolg van de ziekte/aandoening of van een goed afgewogen risico of ingecalculeerd neveneffect van een behandeling (complicatie), maar het gevolg van een of meer fouten van de hulpverlener of tekortkomingen in de organisatie van de zorg. Fouten en dus adverse events zijn in principe vermijdbaar.
Indicator
Een instrument om een tevoren bepaald onderdeel of het resultaat van een proces te meten en het verloop hiervan te kunnen volgen. Het gaat om een meetbaar fenomeen dat een signalerende functie heeft met betrekking tot de kwaliteit van de zorg en de kwaliteit van de organisatie.
Infrastructuur
Het geheel van materiële voorzieningen en faciliteiten van een organisatie, zoals gebouwen, inventaris, apparaten en communicatielijnen.
Kalibreren
Het geheel van handelingen dat vereist is om te bewerkstelligen dat meetuitrusting voldoet aan de eisen voor het beoogd gebruik ervan.
Ketenpartner
Die organisatie waarmee wordt samengewerkt teneinde de zorg- en dienstverlening aan individuele cliënten op elkaar af te stemmen en hiaten te voorkomen.
Team P&I/ algemene definitielijst/ 4 augustus 2009
Ketenkwaliteit
Coördinatie van de zorg- en dienstverlening met betrekking tot afstemming rond de individuele zorg- en dienstverlening tussen alle hierbij betrokken zorg- en dienstverleners. Daarbij kan onderscheid worden gemaakt tussen interne coördinatie (de afstemming tussen de medewerkers van de organisatie) en externe coördinatie (afstemming met medewerkers van andere organisaties).
Klacht
Uiting van ontevredenheid of smart.
Klant
Een ‘klant’ is de afnemer van een goed of een dienst. Dit kunnen in verschillende situaties verschillende personen of organisaties zijn.
Kwaliteitsbeleid
Beleid ten behoeve van het beheersen, bewaken, borgen en verbeteren van kwaliteit. (zie ook: verbetercyclus).
Kwaliteitshandboek
Beschrijving van het kwaliteitsmanagementsysteem dat een organisatie specificeert. Kwaliteitshandboeken kunnen ook digitaal zijn en variëren in detail en formaat, al naargelang de omvang en complexiteit van een individuele organisatie.
Kwaliteits-
Managementsysteem voor het sturen en beheersen van een
managementsysteem
organisatie met betrekking tot kwaliteit. De Kwaliteitswet zorginstellingen (1996) geeft aan dat een instelling een kwaliteitssysteem dient in te richten waarmee: › op systematische wijze gegevens betreffende de kwaliteit van zorg worden verzameld en geregistreerd › aan de hand van deze gegevens wordt getoetst in hoeverre de organisatie van de zorg leidt tot verantwoorde zorg › op basis van de uitkomst van deze toetsing zo nodig de organisatie van de zorg wordt aangepast.
Missie
Een globale omschrijving van wat de organisatie beoogt te doen, de reden van bestaan en de waarden die ten grondslag liggen aan haar bestaan.
Norm
zie eis.
Team P&I/ algemene definitielijst/ 4 augustus 2009
Patiënt
zie cliënt.
Preventieve maatregel
Maatregel genomen om de oorzaak van een mogelijke toekomstige afwijking of andere mogelijke ongewenste situatie weg te nemen. Preventieve maatregelen worden getroffen om te voorkomen dat zich iets voordoet, terwijl corrigerende maatregelen genomen worden om herhaling te voorkomen.
Procedure
Gespecificeerde wijze van het uitvoeren van een activiteit of een proces.
Proces
Geheel van samenhangende of elkaar beïnvloedende activiteiten dat input omzet in output.
Procesverantwoordelijke
Degene die de verantwoordelijkheid heeft rekenschap te geven over het resultaat van een omschreven proces.
Product
Resultaat van een proces. Een dienst wordt als product gedefinieerd. Lees ook: dienst.
Project
Uniek proces dat bestaat uit een geheel van gecoördineerde en beheerste activiteiten met start- en einddata, dat wordt ondernomen om een doelstelling te halen om te voldoen aan specifieke eisen, inclusief randvoorwaarden met betrekking tot tijd, kosten en middelen.
Risico
Een functie van de mogelijkheid op een ongewenst effect en de grootte van dat effect, voortvloeiend uit geva(a)r(en).
Seksueel misbruik
Grensoverschrijdend seksueel gedrag waarbij sprake is van lichamelijk, geestelijk of relationeel overwicht (Kwaliteitswet Zorginstellingen)
Vastgelegd
Het betreffende is bepaald en gedocumenteerd. Medewerkers zijn op de hoogte van waar ze het betreffende kunnen vinden.
Vastgesteld
Het betreffende is bepaald, afgesproken en als zodanig bekend bij relevante medewerkers.
Verbetercyclus
De “Deming Circle”, ook wel Plan-Do-Check-Act (PDCA) genoemd.
Team P&I/ algemene definitielijst/ 4 augustus 2009
Met betrekking tot kwaliteit wordt deze als volgt beschreven: Plan:
Bepalen van de gewenste kwaliteit van die de organisatie levert
Do:
Uitvoeren wat er is bepaald/vastgelegd
Check: Bewaken en controleren of daarmee de kwaliteit is behaald Act:
Visie
Verbeteren van de kwaliteit.
In een visie staat beschreven hoe de organisatie in een voorliggende periode gestalte denkt te geven aan haar missie.
Visitatie
Visitatie is een ter plaatse te verrichten onderzoek waarbij leden van de beroepsgroep in georganiseerd verband de omstandigheden beoordelen waaronder door collega-specialisten de zorg wordt verleend. Indien mogelijk vindt de beoordeling plaats op grond van vooraf vastgestelde normen of eisen.
Vraaggerichte zorg
Vraaggerichte zorg is het streven naar een optimale mix van rekening houden met wat de zorgvrager wil en belangrijk vindt en datgene wat de hulpverlener vanuit zijn professionele achtergrond belangrijk vindt. xPHb4LFxaan kwaliteitscriteria van cliënten als aan die van professionals.
Wachtlijst
De weergave van (het aantal) cliënten dat bepaalde hulp/dienstverlening nodig heeft, maar nog niet heeft ondergaan.
Team P&I/ algemene definitielijst/ 4 augustus 2009
