B1
Gegevens over milieumeldingen per (deel)gemeente
(Deel)gemeenten en aantal inwoners
Lansingerland 49.401
Hoek van Holland 9.401 HillegersbergSchiebroek 40.846
Overschie 15.768
Maassluis 31.567 Rozenburg 12.680 Westvoorne 14.128
Vlaardingen 71.855
Noord 49.429
Schiedam 75.162
Brielle 15.918
Delfshaven Centraal 30.071 69.903
Hoogvliet 34.910 Hellevoetsluis 39.633 Bernisse 12.669
KralingenCrooswijk 49.216
Feijenoord 68.914
Pernis 4.737
Charlois 62.292
Prins Alexander 89.225 Capelle aan den IJssel 65.374 Krimpen aan den IJssel 28.807
IJsselmonde 57.986 Ridderkerk 44.679
Albrandswaard 22.427
Barendrecht 44.972
Spijkenisse 73.104
Bron: MSR
In deze bijlage vindt u de gegevens over milieumeldingen vanuit alle gemeenten in het Rijnmondgebied en de deelgemeenten van Rotterdam tot en met 2008. De inwoneraantallen in de bovenstaande figuur dateren van 1 januari 2008.
lawaai zijn binnengekomen (3.894 ten opzichte van 3.456 in 2007). Over stank werd in 2008 totaal 4.693 maal (21%) geklaagd, 482 minder dan in 2007. Het aantal stofmeldingen (287 ten opzichte van 296 in 2007) staat weer bijna op hetzelfde niveau als vorig jaar.
Basis Lawaaimeldingen Nog steeds veroorzaken vliegtuigen de meeste lawaaimeldingen: 7.660 in 2008. Dat zijn er, ondanks de 861 meldingen over het Rotterdamse evenement Red Bull Air Race, 574 minder dan in 2007. Het aantal bij de DCMR binnengekomen meldingen als gevolg van horecalawaai is in 2008 weer flink gestegen. In totaal waren er 3.894 meldingen hierover in 2007.
Stankmeldingen Aantal meldingen In 2008 kwamen in totaal 22.583 milieumeldingen binnen. Dat zijn er 140 meer dan in 2006. De meeste meldingen (16.866, ofwel 75%) gingen over lawaai, 780 meer dan vorig jaar. De stijging is veroorzaakt doordat er ruim 10% meer meldingen over horeca-
Het totale aantal stankmeldingen is lager dan in 2007(4.693 in 2008). Dat zijn er 482 minder dan in 2007. Het aandeel van de grote industrie in het totale aantal stankmeldingen is in 2008 gedaald van 40% naar 35%. n
Bijlage 1: Gegevens over milieumeldingen per (deel)gemeente
Aanleiding voor de meldingen die de meldkamer van de DCMR registreert, zijn vooral bedrijven binnen het Rijnmondgebied en het vliegverkeer van en naar Rotterdam Airport. Hinder door andere bronnen komt echter ook voor. Zo nodig onderzoeken medewerkers van de meldkamer de meldingen direct. De meldkamer is dag en nacht bereikbaar voor milieumeldingen, bedrijfsmeldingen en incidentmeldingen van bedrijven in het Rijnmondgebied.
93
Meldingen per gemeente Gemeente Albrandswaard 2005
2006
2007
2008
129 42 184 150
172 53 150 99
104 39 81 62
64 20 105 89
2005
2006
2007
2008
129 36 73 46
49 26 122 82
138 104 145 127
106 71 173 145
2005
2006
2007
2008
166 43 149 25
95 25 48 30
105 33 95 53
67 27 48 36
2005
2006
2007
2008
146 44 152 123
166 20 74 46
145 47 110 97
95 6 140 119
Gemeente Capelle aan den IJssel 2005
2006
2007
2008
45 26 104 61
34 12 101 69
40 20 343 129
Stankmeldingen: - waarvan bron in gemeente: Geluidmeldingen: - waarvan bron in gemeente:
Gemeente Barendrecht Stankmeldingen: - waarvan bron in gemeente: Geluidmeldingen: - waarvan bron in gemeente:
Gemeente Bernisse Stankmeldingen: - waarvan bron in gemeente: Geluidmeldingen: - waarvan bron in gemeente:
Gemeente Brielle
Het milieu in de regio Rotterdam 2009
Stankmeldingen: - waarvan bron in gemeente: Geluidmeldingen: - waarvan bron in gemeente:
94
Stankmeldingen: - waarvan bron in gemeente: Geluidmeldingen: - waarvan bron in gemeente:
106 23 154 104
Zowel het aantal externe stankmeldingen als het aantal stankmeldingen over bronnen binnen de gemeente is gedaald ten opzichte van 2007. Het aantal lawaaimeldingen over bronnen binnen en buiten de gemeente is op een relatief zeer laag niveau gebleven. Een belangrijke interne bron van lawaaimeldingen is het bedrijf J. Termeer. Via overleg wordt getracht dit probleem op te lossen.
Het aandeel van de meldingen over interne bronnen blijft ook in 2008 hoog. De lawaaimeldingen zijn wederom gestegen. De belangrijkste oorzaak hiervoor vormen bronnen van binnen de gemeente. Eén van deze bronnen is het Loonbedrijf Groenenboom. Dit bedrijf gaat echter verhuizen en hiervoor zijn ook al plannen ingediend. Een andere bron is het aannemersbedrijf Kraaijeveld. Dit bedrijf is aangeschreven om maatregelen te treffen.
Het aantal stankmeldingen is in 2008 gedaald. Er is geen bedrijf dat er in negatieve zin uitspringt. Het aantal lawaaimeldingen is gehalveerd. Er is geen bedrijf dat er in negatieve zin uitspringt.
Het aantal stankmeldingen is in 2008 gedaald. De meeste stankmeldingen hebben betrekking op het Europoortgebied. Zowel het aantal interne als het aantal externe lawaaimeldingen is in 2008 gestegen ten opzichte van 2007. Ook deze meldingen hebben vooral betrekking op het Europoortgebied. BIS Industrial Services uit Zwartewaal zorgde voor 60 geluidmeldingen. De belangrijkste overlastgevende activiteiten worden waarschijnlijk medio 2009 naar Vlaardingen verplaatst.
Het aantal stankmeldingen met een bron buiten de gemeente is in 2008 wederom op een zeer laag niveau. Het aantal lawaaimeldingen is in 2008 scherp gestegen ten opzichte van 2007. De Roca-centrale van E.On veroorzaakt veel geluidoverlast. De bromtoon is, ondanks maatregelen, nog steeds waarneembaar. De DCMR zoekt samen met E.On en externe adviseurs intensief naar mogelijkheden.
Gemeente Hellevoetsluis
2005
2006
2007
2008
Stankmeldingen: - waarvan bron in gemeente: - waarvan bron in Bernisse Geluidmeldingen: - waarvan bron in gemeente:
189 49 80 212 185
143 20 82 242 177
147 53 72 440 429
105 47 45 398 354
Gemeente Krimpen aan den IJssel 2005 2006
2007
2008
28 22 41 20
22 8 73 55
Stankmeldingen: - waarvan bron in gemeente: Geluidmeldingen: - waarvan bron in gemeente:
22 9 32 22
29 19 55 38
Het aantal stankmeldingen over bronnen binnen en buiten de gemeente is gestegen. Farm Frites in Bernisse is, ondanks de daling, nog steeds de grootste bron van stankmeldingen buiten de gemeente. Het aantal lawaaimeldingen over bronnen buiten de gemeente is fors toegenomen in 2007. De milieustraat aan de Rijksstraatweg was goed voor 21 meldingen over geluid en trillingen. Bij het bedrijf loopt een proces om te komen tot een nieuwe vergunning. Orselen Shipping & Forwarding BV veroorzaakte, net als in 2007, veel lawaaimeldingen.
Het aantal stankmeldingen ligt in 2008 met 22 nog steeds op een laag niveau. Het aantal lawaaimeldingen is gestegen ten opzichte van eerdere jaren. De meldingen worden gedeeltelijk veroorzaakt door café ’t Anker. Na contacten tussen de melders en de eigenaar van het café zijn geen meldingen meer ingediend.
Gemeente Lansingerland (voorheen Bergschenhoek, Berkel en Rodenrijs en Bleiswijk) 2005 2006 2007 2008 De stankmeldingen over bedrijven binnen de gemeente zijn Stankmeldingen: 188 - waarvan bron in gemeente: 132 Geluidmeldingen: 2982 - waarvan bron in gemeente: 57 - waarvan Rotterdam Airport 2.871
113 100 2.899 73 2.285
178 112 3.494 83 3.405
120 62 2.161 98 2.015
gedaald. Er is, net als in 2007, vooral geklaagd over de Leeuwenakker en de Dutch Nut Group. De Leeuwenakker is verzocht maatregelen te nemen en bij de Dutch Nut Group wordt in het lopende vergunningtraject extra aandacht besteedt aan het aspect geur. Het aantal meldingen over Rotterdam Airport blijft het geluidbeeld bepalen.
Gemeente Maassluis
2005
2006
2007
2008
375 65 227 80
431 73 228 87
278 50 204 72
353 58 159 68
De stankmeldingen worden voornamelijk veroorzaakt door bedrijven uit de Europoort en Botlek. Een gierende boer zorgde op 12 februari 2008 voor 18 stankmeldingen. In 2008 kwamen 3 meldingen binnen over Conline Coatings. Door een nieuwe werkwijze en gebruik van andere middelen wordt dit opgepakt. De geluidmeldingen zijn gedaald ten opzichte van 2007. Een belangrijke interne bron is Van Gelderen. Bij dit bedrijf zijn afspraken gemaakt over het gebruik van een ventilator omdat deze geluidhinder veroorzaakte.
Gemeente Ridderkerk Stankmeldingen: - waarvan bron in gemeente: Geluidmeldingen: - waarvan bron in gemeente:
2005
2006
2007
2008
122 53 119 109
152 99 173 162
68 42 145 125
52 22 238 209
De stankklachten zijn ten opzichte van 2007 weer verder gedaald. De lawaaimeldingen worden veroorzaakt door sportcentra, horeca en winkels, elk met een relatief beperkt aantal meldingen. Bij Bardot, dat vanaf de opening in 2007 geluidoverlast veroorzaakte, zijn maatwerkvoorschriften opgelegd.
Bijlage 1: Gegevens over milieumeldingen per (deel)gemeente
Stankmeldingen: - waarvan bron in gemeente: Geluidmeldingen: - waarvan bron in gemeente:
95
Gemeente Rozenburg
2005
2006
2007
2008
178 26 108 7
155 27 136 18
117 25 170 20
142 22 284 24
2005
2006
2007
2008
Stankmeldingen: 578 - waarvan bron in gemeente: 173 Geluidmeldingen: 1.643 - waarvan bron in gemeente: 286 - waarvan Rotterdam Airport 1.279
450 154 2.037 393 1.157
398 181 1.521 621 874
276 77 1.466 470 883
Gemeente Spijkenisse
2005
2006
2007
2008
467 72 201 125
409 65 147 86
515 110 255 128
251 62 325 134
Stankmeldingen: - waarvan bron in gemeente: Geluidmeldingen: - waarvan bron in gemeente:
Gemeente Schiedam
Stankmeldingen: - waarvan bron in gemeente: Geluidmeldingen: - waarvan bron in gemeente:
Het aantal stankmeldingen hebben voornamelijk betrekking op bedrijven in de Europoort en Botlek. De lawaaimeldingen zijn gestegen ten opzichte van het voorgaande jaar. Lawaaimeldingen over bronnen binnen de gemeente zijn gestegen tot 24.
Het aantal stankmeldingen is in 2008 is wederom gedaald. Stankmeldingen over bronnen buiten Schiedam worden voornamelijk veroorzaakt door bedrijven in de Botlek en Pernis. Het aantal lawaaimeldingen is gedaald, maar de bedrijven binnen de gemeente veroorzaken nog steeds relatief veel meldingen. Lawaaimeldingen met een bron binnen de gemeente worden voornamelijk veroorzaakt door de horeca. Daarnaast zijn de Noletmolen en E.R.S. belangrijke veroorzakers. Het aantal meldingen over vliegverkeer is in 2008 ongeveer gelijk aan 2007.
De stankmeldingen zijn fors gedaald ten opzichte van 2007. De meeste meldingen in 2008 komen voor rekening van bedrijven uit de Botlek. Deze bedrijven zijn ook verantwoordelijk voor de daling.
Het milieu in de regio Rotterdam 2009
De lawaaimeldingen zijn in 2008 gestegen. De stijging komt vooral door bedrijven van buiten de gemeente.
96
Gemeente Vlaardingen
2005
2006
2007
2008
Stankmeldingen: - waarvan bron in gemeente: Geluidmeldingen: - waarvan bron in gemeente: - waarvan Rotterdam Airport
987 149 1194 318 769
906 161 899 182 158
674 160 773 211 355
924 81 552 238 162
Gemeente Westvoorne
2005
2006
2007
2008
309 60 496 88 64
326 40 232 30 191
172 48 231 37 23
158 21 443 94 117
Stankmeldingen: - waarvan bron in gemeente: Geluidmeldingen: - waarvan bron in gemeente: - waarvan Rotterdam Airport
Het aantal stankmeldingen is in 2008 gestegen. Stankbronnen buiten de gemeente waarover in 2008 geklaagd werd, waren bedrijven in de Botlek en Pernis. De lawaaimeldingen zijn gedaald naar 552. Binnen de gemeente worden de meldingen veroorzaakt door diverse horeca-inrichtingen. Het aantal lawaaimeldingen over vliegverkeer is in 2008 gedaald opzichte van 2007.
Het aantal stankmeldingen over lokale bronnen is meer dan gehalveerd. De meeste meldingen hadden betrekking op bedrijven in het Europoortgebied. Lawaaimeldingen over bronnen binnen en buiten de gemeente zijn in 2008 gestegen ten opzichte van 2007. Het aantal meldingen over vliegverkeer is in 2008 zeer sterk gestegen: van 23 naar 117.
Gemeente Rotterdam
Meldingen
2003
2004
2005
2006
2007
Rotterdam-Centrum (Inclusief Havengebied) Stank 382 308 373 171 210 Geluid 488 454 608 1.335 1.914
2008
383 2.161
Rotterdam Charlois Stank 286 115 118 99 103 Geluid 264 241 154 226 391
91 439
Rotterdam Delfshaven Stank 308 156 120 78 115 Geluid 144 152 203 318 482
181 777
Rotterdam Feijenoord Stank 204 143 257 97 136 Geluid 279 234 209 584 841
269 942
Rotterdam Hillegersberg-Schiebroek Stank 157 131 122 82 149 Geluid 1.487 2.198 2.808 1.379 1.316
78 1.329
Rotterdam Hoek van Holland Stank 258 194 173 218 152 Geluid 31 21 49 84 75
114 76
Rotterdam Hoogvliet Stank 333 197 355 290 213 Geluid 76 74 125 159 98
137 105
Rotterdam Kralingen-Crooswijk Stank 118 66 131 78 68 Geluid 225 319 240 232 375
66 431
Rotterdam Noord Stank 116 163 70 82 111 Geluid 84 82 147 413 498
116 422
Stank 102 86 81 61 88 Geluid 294 320 619 454 400
63 465
Rotterdam Pernis Stank 71 119 65 49 141 Geluid 66 58 96 84 71
59 182
Rotterdam Prins Alexander Stank 217 143 148 98 93 Geluid 156 145 145 173 195
127 355
Rotterdam IJsselmonde Stank 176 106 134 50 57 Geluid 85 114 80 122 93
50 140
Totaal Rotterdam Stank Geluid
2.728 3.679
1.927 4.412
2.147 5.483
1.452 5.580
1.736 6.749
2.061 7.518
Bijlage 1: Gegevens over milieumeldingen per (deel)gemeente
Rotterdam Overschie
97
98
Het milieu in de regio Rotterdam 2009
B2
Werkgebied waterkwaliteitbeheerders
HHS van Delfland HHS van Schieland en de Krimpenerwaard
Waterkwaliteitsbeheerders
Waterschap Hollandse Delta
Bron: MSR
Deze bijlage laat zien voor welke gebieden de waterkwaliteitsbeheerders in de regio: Hoogheemraadschap van Delfland, Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard en het Waterschap Hollandse Delta verantwoordelijk zijn. Rijkswaterstaat Zuid-Holland verzorgt de waterkwaliteit voor de rijkswateren. Dit is niet in de kaart aangegeven. Het Havenbedrijf Rotterdam voert eveneens taken uit in relatie tot de waterkwaliteit. Ook dit is niet apart aangegeven. n
Bijlage 2: Werkgebied waterkwaliteitbeheerders
99
100
Het milieu in de regio Rotterdam 2009
B3
Gebruikte afkortingen ARIE AVI Awzi BaP BEC BEES BEST BETA BEVER BEVI BGW BIM BKMW BLK BLOW BOBEL BOOM BOOT BPRW BRG BRL Brzo BUS C2C CATO CBS CCS CIN CMLR
FFW GAP GCT GET GFT GGD GGOR GHOR GIM GIOS GRP gWh GZH HCl HHD HHSK HSL IBC IBM ICT ILB ILG IPCC IPO IPPC ISO IUCN Ivb KCA Ke KICI KRW kWh KWS LAP LAT LCA LIFE LNG LNV LOGO LPG MBO MBP MDW MER MJV MKB MKN Mton
Flora- en faunawet Gemeentelijk afvalstoffenplan Goede chemische toestand Goede ecologische toestand Groente-, fruit- en tuinafval Gemeentelijke Gezondheidsdienst Grond- en Oppervlaktewater regime Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen Gemeentelijke interne milieuzorg Groen in en om de stad Gemeentelijk rioleringsplan Gigawatt / uur Groenservice Zuid-Holland Zoutzuur Hoogheemraadschap van Delfland Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard Hoge Snelheidslijn Isoleren, Beheersen en Controleren In Betekenende Mate Informatie- en communicatietechnologie Industry Leadership Board Investeringsbudget landelijk gebied Intergovernmental Panel on Climate Change Interprovinciaal Overleg Integrated Pollution Prevention and Control International Organization for Standardization International Union for Conservation of Nature and Natural Resources Inrichtingen- en vergunningenbesluit milieubeheer Klein chemisch afval Kosteneenheid Kledinginzameling charitatieve instellingen Kaderrichtlijn water Kilowatt / uur Koolwaterstoffen Landelijk afvalbeheerplan LAndelijk regieTeam (LAT) BRZO Levens cyclus analyse Europese subsidie voor het oplossen van belangrijke natuur- en milieuproblemen Liquified natural gas (Ministerie van) Landbouw, Natuur en Voedselveiligheid Lokale Gebiedstypologie en Omgevingskwaliteit Liquified petrolic gas Milieubelevingsonderzoek Milieubeleidsplan Marktwerking, deregulering en wetgevingskwaliteit Milieu-effectrapportage Milieujaarverslag Midden- en kleinbedrijf Milieukwaliteitsnormen voor oppervlaktewater Megaton
Bijlage 3: Gebruikte afkortingen
CO2 CRP CV dB(A) DLG DPL dS+V EC EHS ENECO EOCl EOX EPA EPBD EPC ER ETS EU Eural EV EVR EZ FES
Aanvullende risico-inventarisatie en -evaluatie Afvalverwerkingsinstallatie Afvalwaterzuiveringsinstallatie Benzo(a)pyreen Biomassa-energiecentrale Besluit Emissie Eisen Stookinstallaties Bio-ethanol For Sustainable Transport Belangenvereniging tankstations Beleidsvernieuwing bodemsanering Besluit externe veiligheid inrichtingen Bodemgebruikswaarde Bedrijfsinterne milieuzorg Besluit kwaliteiteisen en monitoring water Besluit Luchtkwaliteit Bestuursovereenkomst Landelijke Ontwikkeling Windenergie Gezamenlijk bodemsaneringsbeleid Zuid-Holland Besluit kwaliteit en gebruik overige organische meststoffen Besluit opslaan in ondergrondse tanks Beheersplan Rijkswateren Belangenvereniging Rail Goederenvervoerders Beoordelingsrichtlijn Besluit risico’s zware ongevallen Besluit Uniforme Saneringen Cradle-to-cradle CO2-afvang, -transport en -opslag Centraal Bureau voor de Statistiek Carbon Capture and Storage Centraal Incidenten Nummer Commissie milieuhygiëne luchtvaartterrein Rotterdam Kooldioxide Centraal registratiepunt gevaarlijke stoffen Centrale verwarming Decibel (A) Dienst Landelijk Gebied Duurzaamheidsprofiel locatie Dienst Stedenbouw en Volkshuisvesting Europese Commissie Ecologische hoofdstructuur West-Nederlands energiebedrijf Extraheerbaar organisch chloor Extraheerbare Organo Halogenen Energieprestatieadvies Richtlijn energieprestatie van gebouwen Energieprestatiecoëfficiënt Emissieregistratie European Transport Systems Europese Unie Europese Afvalstoffenlijst Externe veiligheid Extern veiligheidsrapport (Ministerie van) Economische zaken Fonds Economische Structuurversterking
101
MTR MW NBW NB-wet NCDO NDFF NEC NER NH3
Ammoniak Nederlands Maatschappelijk Topinstituut voor de steden Nirov Nederlands Instituut voor Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting NME Natuur- en milieu-educatie NMP Nationaal Milieubeleidsplan Stikstofdioxide NO2 NOVE Nederlandse organisatie voor de energiebranche NOx Stikstofoxiden NS Nederlandse Spoorwegen NSL Nationaal Samenwerkingspogramma Luchtkwaliteit NVVP Nationaal Verkeers- en Vervoersplan NW4 Vierde Nota waterhuishouding NWP Netherlands Water Partnership O 3 Ozon OM Openbaar Ministerie OPK Oud papier en karton OV Openbaar vervoer P+R Park-and-ride, een parkeerterrein nabij een station of halte PAK Polycyclische aromatische koolwaterstof PBZO Preventiebeleid Zware Ongevallen PCB Polychloorbifenylen PEHS Provinciale ecologische hoofdstructuur PET Polyethyleen tereftalaat PI Procesintensificatie PIL Publieksinformatiepunt Luchtkwaliteit Zeer fijn stof PM2.5 PM10 Fijn stof PMR Project Mainport Rotterdam POM2 Project Onderzoek Maas II PSR Standaard prestatienorm (performance standard rate) PV Proces-verbaal RAL Rotterdamse Aanpak Luchtkwaliteit RANOMOS Rotterdam-Airport Noise Monitoring System RAP Regionaal Actieprogramma Luchtkwaliteit Rijnmond Ravi Raad voor vastgoedinformatie RAVON Vrijwilligersorganisatie voor onderzoek naar reptielen, amfibieën en vissen RCP Regionale Coördinatie Programma’s REACH Registratie, Evaluatie en Autorisatie van Chemische stoffen RegioGIS Geografisch informatiesysteem voor de stadsregio Rotterdam
Het milieu in de regio Rotterdam 2009
NICIS
102
Maximaal toelaatbaar risico Megawatt Nationaal Bestuursakkoord Water Natuurbeschermingswet Nationale Commissie voor Internationale samenwerking en Duurzame Ontwikkeling De Nationale Databank Flora en Fauna Nationale Emissie Plafond Nederlandse Emissierichtlijnen
REOV REVI RHRR RIKZ RIVM RMP RND RO ROM RR2020 RSL
Registratie en Evaluatie Onvoorziene Voorvallen Regeling externe veiligheid inrichtingen Regionale Hulpverleningsdiensten Regio Rijnmond Rijksinstituut voor Kust en Zee Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu Rotterdams milieubeleidsplan Raad Nederlandse Detailhandel Ruimtelijke ordening Ruimtelijke ordening en milieu Ruimtelijk Plan Regio Rotterdam 2020 Regionaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit RSP Regionaal structuurplan RUS Regeling uniforme saneringen RVMK Regionale verkeersmilieukaart RVVP Regionaal Verkeers- en Vervoersplan RWS Rijkswaterstaat Zuid-Holland Rwzi Rioolwaterzuiveringsinstallatie SAM Subsidieregeling afname milieudruk SAN Subsidieregeling agrarisch natuurbeheer SCG ServiceCentrum Grond SDE Stimuleringsregeling Duurzame Energie SEPH Servicepunt Handhaving SKP Samenwerkingsknooppunt Handhaving SLOK Stimulering Lokale Klimaatinitiatieven Zwaveldioxide SO2 STAP Stimuleringsprogramma afvalscheiding en preventie van huishoudelijk afval Stibat Stichting batterijen STOWA Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer SUBAT Stichting Uitvoering Bodemsaneringen Amovering Tankstations SWUNG Samen Werken in de Uitvoering van Nieuw Geluidbeleid TNO Nationale Organisatie voor Toegepastnatuurwetenschappelijk Onderzoek TOM Toezicht op maat TOP-gebied Zeer belangrijk natuurgebied bedreigd door verdroging TUM Toekomstige uitvoering milieutaken VINEX Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra VMS Veiligheidsmanagementsysteem VNG Vereniging van Nederlandse Gemeenten VOGM Vervolgbijdrageregeling Ontwikkeling Gemeentelijk Milieubeleid VOS Vluchtige organische stoffen VOTOB Vereniging van onafhankelijke tankop- en overslagbedrijven VR Veiligheidsrapport VR Verwaarloosbaar risico VROM (Ministerie van) Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer VRR Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond VVG Vereniging Vloerbaar Gas WABO Wet algemene bepalingen omgevingsrecht
WAMZ WBB WBM WBR WGH WHVBZ WKK WKO WM WRO WSHD WSSD WVGS WVO WWH Zeq ZOAB
Wet op de archeologische monumentenzorg Wet bodembescherming Wet belastingen op milieugrondslag Wet beheer rijkswaterstaatwerken Wet Geluidshinder Wet hygiëne en veiligheid in badinrichtingen en zwemgelegenheden Warmtekrachtkoppeling Warmte-/koudeopslag Wet milieubeheer Wet op de ruimtelijke ordening Waterschap Hollandse Delta World Summit on Sustainable Development Wet vervoer gevaarlijke stoffen Wet verontreiniging oppervlaktewateren Wet op de waterhuishouding Zuurequivalent Zeer open asfaltbeton
Bijlage 3: Gebruikte afkortingen
103
104
Het milieu in de regio Rotterdam 2009
B4
Geraadpleegde documenten
De in dit rapport geciteerde doelstellingen zijn afkomstig van een groot aantal verschillende documenten. We noemen hier de belangrijkste. Op onderdelen verwijzen deze brondocumenten door naar andere, meer specifieke uitwerkingsnota’s of regelingen. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34
Bijlage 4: Geraadpleegde documenten
35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51
Actieprogramma gezondheid en milieu, Ministerie van VROM (uitwerking van een beleidsversterking), 2002 Actieprogramma Ruimte voor economie 2007-2011, Provincie Zuid-Holland, 2007 Activiteitenbesluit, Ministerie van VROM, 2007 Algemene handreiking Natuurbeschermingswet 1998, Ministerie van LNV, 2007 Anders omgaan met water, Waterbeleid in de 21e eeuw Kabinetsstandpunt, 2000 Beheer, Onderhoud & Exploitatie van P+R-terreinen in de stadsregio Rotterdam, stadsregio Rotterdam, 2005 Beleidsplan Groen, Water en Milieu, Provincie Zuid-Holland, 2006 Benchmark Randstad, TNO, 2008 Besluit energieprestatie gebouwen, Ministerie van VROM, 2006 Besluit luchtkwaliteit, Ministerie van VROM, 2001 Besluit risico’s zware ongevallen, Ministerie van VROM, 1999 Besluit Uniforme Saneringen, Ministerie van VROM, 2005 Bezoek en waardering groenvoorzieningen Rotterdam, COS, 2008 BGWM in beeld, Provincie Zuid-Holland, 2007 Bouwstoffenbesluit bodem- en oppervlaktewaterbescherming, Ministerie van VROM, 1995 Broedvogels stadsregio Rotterdam, jaarverslag 2008, SOVON, 2009 CO2 afvang en opslag in Rijnmond, Rotterdam Climate Initiative, 2007 Convenant Bodemsanering in gebruik zijnde en blijvende bedrijfsterreinen, 2001 Draaiboek Horecageluid, Politie Rotterdam-Rijnmond, 2002 Ecologische verbindingszones in de stadsregio Rotterdam, stadsregio Rotterdam, 2008 Effecten van groen op de luchtkwaliteit, RIVM, 2008 Eindevaluatie pilot Lansingerland Vernieuwing toezicht, DCMR, 2009 Eindrapport Lichtonderzoek Zuid-Holland, onderzoeksbureau Sotto le stelle, 2008. Eindverslag Meerjarenprogramma bedrijventerreinen 2003-2007, provincie Zuid-Holland, 2006 Europese richtlijn 96/61/EG Integrated Pollution Prevention and Control, 1996 Europese richtlijn omgevingslawaai 2002, EU 2002 Europese richtlijn voor verpakking en verpakkingsafval, EU 2004/12, 2004 Europese zwemwaterrichtlijn 2006, EU 2006 Evaluatie Randstad in ’t groen, Dienst Landelijk Gebied, 2004 Gecumuleerde geurcontouren binnen Rijnmond, DCMR, 2009 Geluidsbelastingskaarten Rotterdam, DCMR, 2007 Geluidsmetingen Calandbrug, gemeente Rozenburg, 2007 Gemeentelijk milieubeleidsplan: van plan naar proces, Evaluatiecommissie Wet milieubeheer, 2001 Gezamenlijk bodemsaneringsbeleid 2003, Provincie Zuid-Holland en de gemeenten Den Haag, Dordrecht, Leiden, Rotterdam en Schiedam, 2004 Groen en gezondheid, GGD Rotterdam-Rijnmond, 2008 Groen in de Stad, achtergronddocument bij de Natuurbalans, MNP, 2005 Habitatrichtlijn 92/43/EEG, EU, 1992 Handboek Monitoring Bodemsanering, Werkgroep Monitoring Bodemsanering, 2001 Handreiking LOGO (naar een duurzame ruimtelijke kwaliteit), DCMR en Provincie Zuid-Holland, 2004 Handreiking Watertoets 2 (samenwerken aan water in stedelijke plannen), RIZA, 2003 Impulsprogramma Zwerfafval 2007-2009, SenterNovem 2006 Interimwet stad- en milieubenadering, 2006 Jaarplan Handhaving chemie, Ministerie van VROM, 2008 Jaarverslag RCI 2007, RCI, 2008 Kaderrichtlijn water 2000/60/EG, EU, 2000 Klimaatagenda stadsregio Rotterdam, stadsregio Rotterdam, 2008 Klimaatverandering op de kaart gezet, IPO, 2008 Landelijk afvalbeheerplan, Ministerie van VROM en Afval Overleg Orgaan, 2003 Leidraad monitoring, Commissie Integraal Waterbeheer, 2001 Meerjarenprogramma Vitaal Platteland (met diverse basiskaarten), Ministerie van LNV, 2006 Milieu en economie (Ontkoppeling door innovatie), VROM-raad, 2002
105
Het milieu in de regio Rotterdam 2009
52 53 54
106
55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101
Milieumeldingenverslag, DCMR, 2009 Monitor glastuinbouw, Provincie Zuid-Holland, 2008 MSR2003 achtergrondrapport: ‘Luchtkwaliteit en gezondheid in Rijnmond: Berekening van gezondheidseffecten bij bevolking’, GGD Rotterdam e.o., 2003 MSR2005 achtergrondrapport: ‘Milieu en Ruimte’, MSR 2005 MSR2006 achtergrondrapport: ‘Het begint met schoon water’, MSR 2006 MSR2007 achtergrondrapport: ‘Energiek in Rijnmond’, MSR 2007 MSR2008 achtergrondrapport: ‘Geluid, Gezondheid en Geld’, MSR 2008 Nationaal Milieubeleidsplan 4 (Een wereld en een wil, werken aan duurzaamheid), Ministerie van VROM, 2001 Nationaal Verkeer en Vervoerplan 2001 - 2020 (NVVP), Ministerie van Verkeer en Waterstaat, 2001 Nota Natuur voor mensen, mensen voor natuur (Nota natuur, bos en landschap in de 21e eeuw), Ministerie van LNV, 2000 Nota Ruimte, Ministerie van VROM / Ministerie van LNV, 2005 Nota Wervel (Ruimtelijke visie windenergie), Provincie Zuid-Holland, 2003 Ontwerp-stroomgebiedsbeheersplan Rijndelta, Ministerie van Verkeer en Waterstaat, 2008 P+R-Locatieanalyse, stadsregio Rotterdam, 2005 Programma Milieu Rotterdam 2008-2012, gemeente Rotterdam, 2008 Provinciaal Verkeers- en Vervoersplan 2002-2020, Provincie Zuid-Holland, 2003 Raamwerk voor het Bedrijfs Milieu Plan Tank Opslagbedrijven 2006-2010, VOTOB, 2006 Regeling algemene regels milieubeheer, Ministerie van VROM, 2007 Regeling beoordeling luchtkwaliteit 2007, Ministerie van VROM, 2007 Regeling bouwbesluit 2003, Ministerie van VROM, 2003 Regeling niet in betekenende mate bijdragen (luchtkwaliteitseisen), Ministerie van VROM, 2007 Regeling projectsaldering luchtkwaliteit 2007, Ministerie van VROM, 2007 Regionaal Actieprogramma Luchtkwaliteit Rijnmond 2006, ROM Rijnmond 2006 Regionaal Groenblauw Structuurplan 2, stadsregio Rotterdam, 2004 Regionaal Verkeers- en Vervoersplan 2003-2020, stadsregio Rotterdam, 2003 Rotterdam Climate Initiative Actieprgramma en doelen 2007-2010, Rotterdam Climate Initiative, 2007 Ruimtelijk plan Rotterdam 2020, stadsregio Rotterdam en Provincie Zuid-Holland, 2005 Samen voor de buis, Ministerie van VROM, 2004 Samen werken aan een groene Rotterdamse regio, stadsregio Rotterdam / provincie Zuid-Holland, 2004 Samenstelling van het huishoudelijk restafval, SenterNovem, 2009 Staat van Rotterdam, COS, 2008 Startnotitie Randstad 2040, Ministerie van VROM / Ministerie van Verkeer en Waterstaat, 2007 Stimuleringsprogramma Digitaal Uitwisselbare Ruimtelijke Plannen (DURP), 2000 Stimuleringsregeling Duurzame Energie (SDE), 2008 Subsidieregeling programmafinanciering EV-beleid voor andere overheden 2006-2010, Ministerie van VROM, 2005 Uitvoeringsagenda Ruimte 2006, Ministerie van VROM, 2006 VNG-handreiking voor duurzaam inkopen, VNG / Ministerie van VROM, 2008 Vogelrichtlijn 79/409/EEG, EU, 1979 Voortgangsrapportage / monitoring RGSP2, stadsregio Rotterdam, 2008 Water in Beeld, Rijkswaterstaat, 2008 Welvaart en Leefomgeving, CPB / MNP / RPB, 2006 Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (concept), 2007 Wet bodembescherming, 1986 Wet geluidhinder, 1979 Wet milieubeheer, 1992 Wet op de ruimtelijke ordening, 1965 / 2008 Wet verontreiniging oppervlaktewateren, 1969 Wet vervoer gevaarlijke stoffen, 1995 Zuid-Holland ziet het licht, informatie over maatschappelijk verantwoord verlichten, provincie Zuid-Holland, 2006 Zuidvleugel zichtbaar groener, Provincie Zuid-Holland, 2005
Verder is ook veel informatie afkomstig van de internetsites die voor MSR van belang zijn. Ook via deze internetbronnen zijn er weer doorverwijzingen naar specifieke beleidsdocumenten of regelingen te vinden. We noemen hier de belangrijkste links. ec.europa.eu eur-lex.europa.eu www.aarhus.nl www.afvalscheiding.info www.albrandswaard.nl www.apheis.net www.barendrecht.nl www.bds.rotterdam.nl www.bodembescherming.nl www.bodeminformatie.rotterdam.nl www.brielle.nl www.bureaustadsnatuur.nl www.capelle-ijssel.nl www.ciw.nl www.cmlr.nl www.dcmr.nl www.deltares.nl www.deltavogelatlas.nl www.dewaterwet.nl www.duurzaamheid.info www.emissieregistratie.nl www.energiewereld.nl www.eu-milieubeleid.nl www.europadecentraal.nl www.gemeentebernisse.nl www.ggd.rotterdam.nl www.glami.nl www.gw.rotterdam.nl www.gzh.nl www.habiforum.nl www.hellevoetsluis.nl www.hhd.nl www.hhsk.nl www.infomil.nl www.iucnredlist.org www.kaderrichtlijnwater.nl www.kenniscentrumgeluid.nl www.kiwa.nl www.klic.nl www.krimpenaandenijssel.nl www.lansingerland.nl www.lap2.nl www.lma.nl www.lnv.nl www.loodswezen.nl www.maassluis.nl www.meermetminder.nl www.milieucentraal.nl www.milieuennatuurcompendium.nl www.mvo.nl www.natuurloket.nl www.nibv.nl
53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95
www.nsg.nl www.ocap.nl www.overheid.nl www.pbl.nl www.piek.org www.politie-rijnmond.nl www.portofrotterdam.com www.ridderkerk.nl www.rijkswaterstaat.nl www.rivm.nl www.roteb.rotterdam.nl www.rotterdam.nl www.rotterdam-airport.nl www.ruimtemonitor.nl www.samenwerkenaaneenschonernederland.nl www.sbns.nl www.schiedam.nl www.senternovem.nl www.spijkenisse.nl www.stadsregio.info www.statline.cbs.nl www.stibat.nl www.stillerverkeer.nl www.stowa.nl www.tno.nl www.uitvoeringafvalbeheer.nl www.verenigingafvalbedrijven.nl www.vewin.nl www.vlaardingen.nl www.vng.nl www.voff.nl www.vrom.nl www.waterforum.net www.watermarkt.nl www.waterplan.rotterdam.nl www.welvaartenleefomgeving.nl www.westvoorne.nl www.wetten.nl www.windmill-innovations.com www.wshd.nl www.wur.nl www.zeeland.nl www.zuid-holland.nl
Bijlage 4: Geraadpleegde documenten
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52
107
108
Het milieu in de regio Rotterdam 2009
Index Trefwoordenlijst A15 13 aansluitplicht 64 aardgas 58 achtergrondconcentratie 25 achtergrondniveau 35 Activiteitenbesluit 77 adaptatie 3, 20, 64, 85, 88, 90 Afval Energie Centrale (AEC) 58 afval(inzameling) 7, 40, 41, 57, 59-64, 69, 72, 77, 79, 80, 83, 85-87, 89 afval(stof) 57-59, 62 Afvaloverlegorgaan (AOO) 59, 60 afvalstoffenplan 57, 59 afvalstromen 58, 86 afvalverbrandingsinstallatie (AVI) 58, 63 Afvalverwerking Rijnmond (AVR) 58 afvalwater 42, 46, 69 agrarisch 89 akoestische kwaliteit 35 Al Gore 86 Albrandswaard 33, 60, 61, 93, 94 amfibieën 50, 51 25, 26, 72 ammoniak (NH3) AMvB 77, 79 AquaReUse 69 Arbeidsinspectie 73, 76, 77 arseen 37, 45 asbest 77 astma 13 autokilometer 15, 90 bagger(slib/specie) 37, 38, 40, 43, 47, 50, 85 Barendrecht 16, 35, 58, 60, 61, 64, 65, 74, 93, 94 barium 37 barometer (milieu-) 69, 72, 86 Basisnet 74 bedrijfsintern milieuzorgsysteem (BIM) 69 Bedrijvenregeling bodemsanering 40 bedrijventerrein 17, 37, 70 beheerplan 40-42, 49, 57, 59, 61, 88, 90 bemaling 22 benchmark 83 benzeen 27, 28, 31, 43 benzine 27, 28, 31, 43 benzo(a)pyreen (BaP) 64 Bergschenhoek 95 Berkel en Rodenrijs 16, 95 Bernisse 41, 49, 57, 60, 93-95 beschermingsniveau 27, 35, 38, 39, 43, 49, 50, 77, 78, 81, 88 Besluit externe veiligheid inrichtingen (BEVI) 73-75, 87, 89 Besluit kwaliteit en monitoring water (BKMW) 43 Besluit risico’s zware ongevallen 1999 (BRZO’99) 73-76 Besluit uniforme saneringen (BUS) 39 Bestaand Rotterdams Gebied (BRG) 43, 50
bestemmingsplan bestuursrecht Betuweroute bevoegd gezag Bevolking(sdichtheid) binnenmilieu binnenstedelijk binnenvaart binnenwateren biobrandstoffen bio-ethanol biomassa blauwalg Bleiswijk BOBEL bodembeheer bodembeschermingsgebied bodemecologisch onderzoek
19, 33, 41, 55, 75, 77 34 39, 48, 72, 73, 76, 78, 79 11, 13-15, 21, 25, 27, 33, 90 13, 14, 19 90 26, 70 13, 44, 46, 47 25, 62, 64 64 58, 63, 64, 70, 91 45 22, 69, 95 38 37 50 38
bodemecosysteem 37 bodemfunctiekaart 37, 40 bodemkwaliteit 37, 38, 40, 84, 88 bodemsanering 37-40, 81, 84, 88, 90 bodemtoepassingskaart 37 bodemverontreiniging 39, 40, 84, 85, 88 Botlek 95, 96 bouwstoffen 37, 38 brancheafspraken 25 brandweer 73, 76, 81 Brielle 60, 93, 94 Brielse Gat 51 Brielselaan 58, 64 broedvogel 50, 52-54, 85 broeikasgas 25, 63, 67 bronbeleid 3, 25, 88, 90 Brundtland 86 bufferzone 49 buisleidingen 73 buitenruimte 50 bulk(goederen) 31, 67, 81 bureau Stadsnatuur Rotterdam (bSR) 50 cadmium 27, 45 calamiteit 73, 87 Calandbrug 34 Calandkanaal 52, 66 Capelle aan den IJssel 13, 16, 33, 41, 61, 65, 70, 93, 94 Carcinogene (koolwater-)stoffen 31 Centraal Incidentennummer (CIN) 81 China 58 chloor 31, 43, 45 chlorofyl 43 chroom 37, 45 38, 63. 64 CO2-opslag CO2-reductie 20, 26, 64, 91 Commissie Elverding 25 compost 58 Index
109
Het milieu in de regio Rotterdam 2009
110
concentratiegebied 23 Connexxion 13, 16 convenant 26, 38, 63, 64, 69, 73, 83, 86 COPD 13 cradle-to-cradle (C2C) 69, 86 CV-ketel 88 DCMR Milieudienst Rijnmond 2, 13, 15, 20, 25, 26-29, 33-38, 73-81, 90, 93, 94 Deltalinqs 34, 38, 64 Deltanatuur 49 Deltawerken 50 demonstratieproject 64 deregulering 79, 87 derogatie 25, 26, 90 dieldrin 43 diesel 26, 70 diffuse bronnen 88 dochterrichtlijn 28 doelstelling 7, 15-17, 22, 25-27, 30, 31, 34, 38, 39, 42, 44-47, 49, 52, 54, 55, 57, 59-67, 71, 73, 75-77, 83-86, 88, 91 dosis-responsrelatie 30 drempelwaarde 33, 38, 73 drie P’s (people-profit-planet) 69 drijfvuil 46, 47 drinkwater(voorziening) 45, 48, 50 drins 37 Duinen van Voorne / Voornes Duin 35, 49, 51, 54 Duurzaam inkopen 70, 71, 89 Duurzaamheidsmeter 71 Duurzame Daadkracht 69 duurzame energie 63-67, 69, 70, 86, 91 duurzame wijken 69 E.ON 17, 64, 94 E85 64 Ecologische (hoofd)structuur (EHS) 15, 22, 49, 50, 54, 89 economische activiteiten 13, 17 educatie 50 Eems 41 Eiland Van Brienenoord 50 elektriciteitssector 26 elektriciteitscentrale 17, 25 emissie 3, 17, 25, 26, 31-33, 42, 58, 62, 64, 66, 67, 72, 79, 81, 87, 89-91 EMK-terrein 37, 38 endosulfan 43 ENECO 70 energiebedrijf / -bedrijven 25, 63, 79 energiebesparing 63, 64, 67, 70, 86, 89 energie-efficiency 64, 66, 67 energielabel 63 EnergieNed 26 energieopwekking(sbedrijven) 58, 80, 81, 91 energieprestatiecoëfficiënt (EPC) 64, 70
EOX 37 Erasmuslijn 17 Erasmus-universiteit 70 Essent 58 Euro(norm) VI 26, 90 European Container Terminals (ECT) 34 Europees Massagoed Overslagbedrijf (EMO) 34 Europese Commissie (EC) 25, 63 Europese lijst afvalstoffen (Eural) 57 Europese richtlijn 25, 41, 69 Europese Unie (EU) 25, 26, 49, 54, 57, 63, 65 eutrofiëring 43, 46, 85 externe veiligheid 7, 19, 20, 23, 73-76, 83, 86, 87, 89 extraheerbaar organisch chloor (EOCl) 45 faunaknelpunt 15 Feijenoord 93, 97 fijn stof (PM10) 3, 13, 20, 25-28, 30-32, 67, 88, 90 Fileplan 15, 16 Fileproof-project 17 flexifuel 64 Flora- en faunawet (FFW) 49, 50, 52, 54, 88 FOCUS 37 fosfaat 43, 44, 46, 85 fossiele brandstoffen 25, 28, 58, 62, 63, 65, 69, 70, 91 front office 77, 89 Functioneel Parket (FP) 78 gasfabriek(sterrein) 39, 84, 88 gasmotoren 25 gebiedsgericht 25, 33, 38, 84 gebruiksfunctie 42 gedrag(scode) (-maatregel) (-verandering) 14, 25, 50 Gegevensautoriteit Natuur (GAN) 50 geluid 7, 13-15, 17, 19-22, 33-35, 36, 82-84, 87, 88, 91, 94-97 Geluid in Beeld 34 Geluidbelasting(kaart) 13, 21, 22, 33, 34, 84, 88 geluidscherm 33, 34 geluidshinder/-belasting 13, 15, 21 22, 33-35, 87, 95 geluidsisolatie 33 geluidsproductieplafond 33 geluidsreducerende maatregelen 34 geluidswaarde 33 geluidwal 33 Gemeentelijk afvalstoffenplan (GAP) (-beleid) 59 Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR) 73 geografische informatiesystemen (GIS) 19 geothermie 63 geur 13, 21, 83, 95 geur- en stofhinder 13 gevaarlijk afval 40, 57 gevaarlijke stoffen 23, 73-76, 86, 87 gewasbeschermingsmiddelen 42, 43 gezondheid 3, 13-15, 19, 25, 26, 30, 33, 44, 46, 49, 50, 55, 57, 69, 83, 88, 90
GGD 2, 13, 14, 19, 20, 26, 55 gietwater 69, 70 glas 23, 25, 58-64, 66, 69, 70, 77, 86 glastuinbouw 23, 25, 63, 64, 66, 69, 70, 77 Global Economy 90, 91 goederenvervoer 17, 34 grenswaarde 21-23, 25, 27, 28, 83, 84, 88, 90 groen 7, 14, 19, 20, 22, 37, 42, 49-51, 53-55, 63, 82, 83, 85-89, 91 Groenblauwe Delta 19 Groene Hart 19 groene stroom 65, 69, 86, 91 groengebied 50, 55, 91 Groenjaar 50 groenproject 22, 49, 55 groente-, fruit- en tuinafval (GFT) 57-62, 86 Groenservice Zuid-Holland (GZH) 55 groepsrisico 23, 73, 74 grondtransactie 38 grondwater 37, 38, 41, 42, 48, 84 grote bedrijven 17, 27, 31, 46, 67, 69, 81, 85 habitat 44, 49, 51, 54 handhaving 7, 14, 69, 76-79, 81, 82, 87, 89 Haringvliet 49-52, 54 Havenbedrijf (Rotterdam) 13, 26, 34, 38, 70, 73, 81, 90, 99 havengebied 23, 29, 34, 38, 55, 84, 97 Heijplaat 65 Hellevoetsluis 21, 41, 50, 57, 60, 61, 70, 74, 93, 95 helofytenfilter 69 hemelwater 42, 69 hernieuwbare (hulp-) (energie)bron 57, 63, 65 herstelproject 50 herstructurering 21, 23, 70, 88 hexachloorbenzeen 43 Hilligersberg 35, 93, 97 hinder 13, 15, 17, 21, 22, 29, 30, 33-35, 44, 83, 84, 87, 90, 93, 95 Hoek van Holland 13, 26, 26, 29, 49, 51, 65, 70, 93, 97 hogere-waardenbesluit 33 Holle Mare 49 Hoogvliet 27, 28, 65, 93, 97 hoogwaardige OV-verbinding 13, 17 horeca(lawaai) 15, 34, 35, 73, 93, 95, 96 huisvesting 69 hulpbron 57 hulpverlening 73, 75 Humana 61 humus 38 IBC-sanering 40 ICT-voorziening 19 immobiele verontreiniging 40 implementatie 9, 37, 38, 41, 49, 57, 73, 74, 78, 88, 89 Impuls Lokaal Bodembeheer (ILB) 37, 42, 50
indicator 7, 9, 11, 13, 15, 17, 19, 20-23, 25, 39, 47-49, 51, 52, 59-62, 65-67, 69, 74, 76, 77, 80, 81, 83-86, 91 industrie(lawaai) 3, 21, 25-31, 33-35, 37, 45, 46, 48 industriële activiteit 34 infectieziekte 13 Infomil 77 Infrastructuur / infrastructurele projecten 25, 33, 34, 41, 42, 64, 85, 91 inname(stop) 45 innovatie 3, 38, 42, 63, 64, 69, 70, 89, 91 inspectie(programma) 33, 73, 74, 76, 77, 87 integrale aanpak 11, 19, 40-42, 51, 74, 79, 89, 90 Integrale ontwikkeling Delft - Schiedam (IODS) 50 Integrated Pollution Prevention and Control-richtlijn (IPPC-richtlijn) 79 Interimwet stad- en milieubenadering 33 International Union for Conservation of Nature and Natural Resources (IUCN) 51 Interregionaal Selectie Overleg (ISO) 78 interventiewaarde 37, 38 Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV) 37 inzamelstructuur 57, 58 Kaderrichtlijn (bodem / water) 38, 41-43, 46, 49, 57, 88, 90 Kapittelduinen 49, 54 Kenniscentrum Geluid 34 kernvoorschrift 77 ketenbeleid 42 ketenmobiliteit 13 Kierbesluit 50 kindercentra 13 klacht 13, 14, 29, 33-35, 46, 47, 90, 95 klein chemisch afval (KCA) 61 klimaatadaptatie 20 Klimaatagenda 20, 63, 64, 66, 70, 86 klimaatmitigatie 20 klimaatverdrag 63 KLOK Containers B.V. 62 knelpunt 15, 20, 21, 25, 26, 30, 33, 35, 49, 50, 74, 76, 87 kobalt 37 15, 66, 67, 86 kooldioxide (CO2) koolwaterstoffen (KWS) 15, 17, 25, 28, 29, 31, 32, 67, 83 koper 45, 46, 63 koude-warmteopslag 48 Kralingen-Crooswijk 93, 97 Krimpen aan den lJssel 13, 37, 38, 41, 57, 60, 65, 70, 71, 93, 95 kunststof 57 kwaliteitsimpuls 42, 50 kwetsbare (bevolkingsgroepen / objecten) 14, 73, 74 kwik 45 Kyoto 63, 67, 86 laaghangend fruit 22, 49, 85 landbouw(sector) 49, 50, 53, 69, 88-90 Landelijk Afvalbeheerplan (LAP2) 40, 57 Landelijk Afvalstoffenplan (LAP) 57, 59, 61, 62 LandelijkAfstemmingsTeam BRZO (LAT-BRZO) 73, 74 Index
111
Het milieu in de regio Rotterdam 2009
112
landschap(pelijke waarden) 14, 49, 51-53, 82, 83 Lansingerland 35, 41, 48, 60, 61, 77, 93, 95 lawaai(klacht, -melding, -hinder) 15, 17, 33-36, 84, 88, 93-96 leefbaar(heid) 34, 41, 50, 55, 69, 78, 81 leefomgeving 11, 14, 19, 20, 41, 42, 49-51, 55, 83, 87, 89-91 levensstijl 14 liberalisering 87 lichtuitstraling 70 LIFE+ 49 lightraillijn 16 lindaan 43 lJsselmonde 47, 93, 97 LNV (Ministerie van) 54 lood 15, 27, 45 Loodswezen 26, 70 loofbos 53, 85 lozing(en) 17, 41, 45, 46, 66, 77, 78, 85 LPG 73, 75 luchtkwaliteit 3, 14, 19, 20, 25-27, 30, 64, 65, 67, 70, 83, 87, 88, 90 Luchtmeetnet 26 luchtverontreiniging 15, 25, 26, 29, 32, 70, 89 luchtweg(klacht/ziekten) 13, 30 lutum 38 Maas 41, 45 Maassluis 16, 17, 22, 27-29, 33, 40-42, 60, 61, 70, 74, 93, 95 Maastunnel 20 Maasvlakte 3, 13, 34, 50, 51, 64, 66, 87 Maaswater 45 maatschappelijke context 5, 11, 13, 15, 17 maatschappelijke onrust 78 maatschappelijke organisaties 26, 49 mainport 13, 50 marktwerking 79 Maximaal Toelaatbaar Risiconiveau (MTR) 43, 88 Meer met Minder 63 meerjarenafspraak (MJA) 67 Meerjarenprogramma Vitaal Platteland 49 Meetnet Urbane Systemen (MUS) 54 meetpunt 25, 27, 28 melding 13-15, 29, 35, 36, 39, 46-48, 77, 79, 81, 84, 93-97 meldkamer 13, 15, 29, 33-35, 81, 93 meteorologische effecten / omstandigheden 27, 28, 34 methaan 25 metro 13, 16, 17 microverontreiniging 43, 85 Milieu Centraal 69 Milieu Effect Rapportage (MER) 69 milieuactieprogramma 57 milieubelasting 13, 14, 19, 69, 71, 77, 78, 90 milieubeleid(splan) 11, 13, 31, 33, 59, 69-71, 77, 78, 90 milieubelevingsonderzoek (MBO) 13, 15, 19, 21, 30, 35, 76 milieucriminaliteit 77, 78, 87 Milieudoelen 77, 79 milieudomein 83
milieudruk 13, 15, 17, 85 milieuhinder 13 milieuhygiënische ontwikkelingen 19 milieu-intensiteit 17 milieukosten 69 milieukwaliteit 3, 7, 43, 77 milieurapportage 69 milieusituatie 21 milieuzorg(systeem) 7, 20, 64, 69-71, 86, 87, 89 mitigatie 3, 20, 64 MKB 68, 86 mobiliteit 3, 13, 17, 70, 83, 90 molybdeen 37 monitoring 3, 7, 9, 11, 26, 38, 43, 49, 50, 61, 71, 83, 85, 87, 89-91 multifunctioneel 40 naleving(sindex) 74, 80, 81 NAM 64 nascheiding 57, 58 Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW) 22, 41, 42, 88, 90 Nationaal Samenwerkingsverband Luchtkwaliteit (NSL) 20, 25, 26 Nationaal Waterplan 41 Nationale Database Flora en Fauna (NDFF) 50 Natura 2000 49, 54, 88 natuur 3, 13-15, 22, 25, 34, 41, 42, 47, 49-55, 57, 69, 78, 82, 83, 85, 88-91 natuur- en recreatieschap 50, 55 Natuurbeschermingswet (NB-wet) 49, 88 natuurgebied/-ontwikkeling 54, 55, 85 Natuurmonumenten 49, 55 natuurvriendelijke oevers 3, 42, 47 nazorg 39, 40, 81 Nicis 3, 7, 9, 11, 83 Nieuwe Maas 34, 66 Nieuwe Waterweg 50, 52, 66 nikkel 37, 45, 46 nodale oriëntatie 78 non-gouvermentele organisatie 49 Noord 65, 93 Noordrand 43, 50 Noordzee 51 nulmeting 50, 66, 67 nutriënten 17 olie 17, 43, 46, 58, 63, 65, 88, 89 omgevingsvergunning 19, 78 Omrin 58 omslag 91 ondergronds 64, 84, 85 onderhoud 42, 46, 47, 55 ontdoener 40 ontheffing 33, 41, 75, 84, 90 ontkoppeling 13, 17, 62, 85, 86, 88, 89 ontwikkeling(sstrategie) 3, 7, 11, 13, 19, 20, 22, 26, 31-34, 37-42, 49-51, 58, 59
Oostvoorne 34 Oostvoornse Meer 42, 50 op- en overslag 31, 79-81 open water 52 Openbaar Ministerie (OM) 73, 77 openbaar vervoer 13, 16, 17, 63, 69 oplaadpunt 64 opleiding 11, 14 oplosmiddel 57 oppervlaktewater 22, 41, 43, 45, 46, 49, 52, 66, 79, 85 organische microverontreinigingen 43, 85 Oude Maas 35, 38, 49, 54 OV-chipkaart 13 Overbuurtse Polder 69 Overschie 22, 27, 28, 35, 93, 97 overschrijdingsgebieden 25 overstroming 19, 41 ozon (O3) 27, 28, 30, 31 P+R-terrein(en) 13, 16 papier en karton 57, 59-62 PBZO (Preventiebeleid Zware Ongevallen) 73, 74 PCB 37 Pernis 29, 36, 93, 96, 97 personendichtheid 23 pilot 23, 57, 63, 77 plaatsgebonden risico 23, 73-75 Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) 11 plangebied 65 platform Rechter Maasoever 34 politie 13, 14, 73, 77, 78, 81, 82 polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK) 28, 43 preventie 14, 57, 58, 69, 73, 76, 79, 80, 85, 86, 89 Preventiebeleid Zware Ongevallen (PBZO) 73 proactieve aanpak 20 procesindustrie 64, 79, 80 proces-verbaal 82 proefproject 64 proeftuin 70, 77, 78 Programmafinanciering 73, 75 Project Mainport Rotterdam (PMR) 50 ProRail 34 Provinciaal Waterplan 2010-2015 42, 90 provinciale ecologische hoofdstructuur (PEHS) 54 provincie 13, 19, 22-22, 25, 26, 33-35, 37, 38, 41, 42, 48-50, 55, 57, 63-67, 70, 71, 73-78, 81, 86, 88, 90 Publieksinformatiepunt Luchtkwaliteit (PIL) 14, 26 pyrolyse 58 Raad voor Accreditatie 26 raffinaderijen 25, 79-81, 88 railverkeer 67 Ramsar-conventie 52, 54 Randstad (2040) 19, 20, 49, 83 RAP/RAL 2005 26
RAVON 51 recreatie(water) 22, 42, 49-51, 55 Red Bull Airrace 35, 93 Regeling bodemkwaliteit 37, 38, 40 Regionaal Actieplan Geluid 33 Regionaal Groenblauw Structuurplan 2 (RGSP2) 20, 22, 49, 55, 85 Regionaal Verkeers- en Vervoerplan 2003 - 2020 (RVVP) 13, 15, 16 Regional Communities 90, 91 Register Risicosituaties Gevaarlijke Stoffen (RRGS) 75 Registratie en evaluatie onvoorziene voorvallen (REOV) 81 Registratie, Evaluatie, Autorisatie Chemische stoffen (REACH) 57 Registratiebesluit externe veiligheid (Rev) 75 reststromen 58 restwarmte 64-66 RET 13, 16 Rhoon 35 Richtlijn mariene strategie (RMS) 41 Richtlijn stedelijk afvalwater (RSA) 41 Ridderkerk 13, 17, 33, 41, 57, 60, 70, 93, 95 rijkswater(en) 41, 43, 45, 46, 50, 77, 90 Rijkswaterstaat 13, 34, 41, 42, 50, 77, 79-81, 90 Rijndelta 41 Rijnmond 3, 11, 13-15, 20-23, 25-27, 30, 31, 33-35, 37, 38, 41, 43-46, 49-55, 59, 60, 62, 64-67, 70, 71, 73-78, 82-86, 88-91, 93 riolering 42 risicogericht 87, 89 risicokaart 74, 75 Risicotoolbox Bodem 37 risicovolle activiteiten 23, 73, 75 RO-standaarden en -regels 2008 19 Rotterdam 3-6, 8, 10-18, 20, 22-24, 26-30, 32-42, 44-50, 62-70, 74, 76-99 Rotterdam Climate Initiative (RCl) 20, 42, 64, 67, 86 Rotterdam Airport 23, 35, 36, 67, 93, 95, 96 routering 75, 87 Rozenburg 17, 29, 33, 34, 47, 58, 60, 74, 93, 96 RR2020 13, 20-23, 26, 42, 49, 50, 55, 70, 87, 91 ruimte 7, 13, 19, 21, 23, 26, 42, 49-51, 70, 74, 78, 83, 85, 87, 91 ruimtegebruik 33, 34, 90 ruimtelijke ontwikkeling 39, 74, 85 ruimtelijke ordening 19, 20, 23, 41, 49, 50, 74, 76, 88, 89 ruimtelijke plannen 19-21, 23, 41, 49, 55, 73 Ruimte-voor-ruimteregeling 23 saldo-nulbenadering 23 sanering 26, 33, 37-40, 48, 81, 84, 85, 88, 90 saprobie 44 schadevergoedingen 77 scheepvaart 25-27, 67, 70, 75, 83, 87, 88 Schelde 41 Schie 16 Schiebroek 35, 93, 97 Schiedam 16, 22, 27, 28, 36, 38, 40-42, 50, 57, 60, 69, 70, 81, 93, 96 Index
113
Het milieu in de regio Rotterdam 2009
114
Schoon en Zuinig 63, 64 SenterNovem 37, 59-61, 63, 71, 77 SEVESO-richtlijn 73 signaalkaart(en) 20, 21, 23, 75, 86 Sita 62 SKP 77 slaapverstoring 33 slijmvliesirritatie 13 slootschoning 42 Slufter 47, 66, 85 smog 28 soil status report 38 soortgroep 50-54 sorteeranalyse 59-62 SOVON 54 speerpunt(enanalyse) 26, 71, 77 Spijkenisse 33, 40, 41, 60, 74, 93, 96 spoorwegverkeer 33 Staatsbosbeheer 50, 55 Stadshavens 69, 70 stadsregio Rotterdam 5, 13, 16, 20, 22, 26, 33, 49, 55, 63-67, 69, 74, 83, 85-87, 89, 91 stadsverwarming 58 Staelduinse Bos 49 stank(klachten, -hinder) 15, 17, 21, 29, 30, 46, 83, 90, 93-97 stedelijkheidsklasse 59-61 Stena Line 26, 70 Stibat 61 Stichting Het Zuid-Hollands Landschap (ZHL) 50, 55 stikstof 17, 43, 44, 46, 85 3, 27, 28, 84, 88 stikstofdioxide (NO2) stikstofoxiden (NOx) 15, 25, 32 stille banden 88 stiltegebied 35 Stimular 72 Stimulering Lokale Klimaatinitiatieven (SLOK) 66 Stimuleringsregeling duurzame energieproductie (SDE) 63, 66 stof(klachten, -hinder) 3, 13, 15, 17, 20, 25, 29-32, 57, 67, 81, 83, 87, 88, 90, 93 stookinstallaties 25 stookwaarde 58 stortplaats 37, 40 STOWA(-beoordelingssystematiek) 44, 88 strafrecht 77 strategische milieubeoordeling 69 streefwaarde 25, 37, 52, 67 stroomgebied 41 structuurvisie 13, 19 struweel 53, 85 Strypse Wetering 49 subsidie 31, 40, 49, 63, 66, 73, 74, 83, 88 taskforce CCS 64 technologie 58, 91 TechnoPark 64 teerzandolie 58
temperatuur terreinbeheerders themarapport tienpuntenplan TNO toezicht TOP-gebieden TramPlus transportleiding trein trendlijn troebeling trofie tuinbouwclusters tureluur uitstoot
86 50 11, 33, 88, 89 20 34, 64, 70, 83 42, 73, 74, 87 49 13, 17 65, 73, 74, 87 34 7 45 44 70 52 13, 15, 17, 20, 25-27, 31, 32, 42, 62-67, 69, 70, 83, 84, 86, 88-90
Uitvoeringsagenda Geluid 33 uitvoeringsregeling 33 ultrafijn stof (PM2.5) 25, 26, 88, 90 uurgemiddelde 27, 28 veiligheid 7, 34, 41, 45, 73-76, 78, 82, 83, 86-88 veiligheidsrapport 73 Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond (VRR) 74 ventilatie 13 verbranding 25, 27, 28, 58, 63, 85, 86 verdrag 63 vergisting 58 vergunning(verlening ) 7, 19, 25, 35, 41, 48, 57, 61, 63, 69, 73, 74, 77-79, 81, 87, 89, 95 verkeer 13, 15-17, 21, 22, 25, 27, 28, 30, 32, 33-35, 38, 58, 63, 64, 66, 67, 70, 72, 74, 78, 79, 83, 84, 86, 88-90, 93, 96 Verkeersonderneming 13 vermoeidheid 13 verpakking 57, 58, 61 versnippering 50 versobering 16, 89 verstedelijking 57, 59, 60, 83, 87 vervoer 13, 15-17, 34, 35, 63, 64, 67, 69, 70, 72-76, 86 vervroegde sterfte 30 verwijdering 46, 57, 77 verzilting 41, 42, 85, 88, 90 vestigingscriterium 70 Vierde Nota Waterhuishouding (NW4) 43 VINEX 14 visdief 52 visie 11, 13, 19, 41, 49, 70, 74 vis(sterfte) 46, 50, 51 Vlaardingen 13, 16, 22, 27, 29, 33, 37, 38, 40-42, 57, 60, 65, 93, 94, 96 vleermuizen 50, 51, 85 vliegtuig(lawaai) 15, 23, 35, 36, 84, 93 vliegverkeer 21, 22, 35, 67, 93, 97
Vlietlanden 49 vlinder 51, 85 VME 26 voeding (voedingsmiddel, -stof) 44, 46, 48, 58 voertuig(kilometers) 15, 16, 25, 26, 32, 34, 64, 90, 91 Vogelrichtlijn 54 Voordelta 49-52, 54 Voorne(-Putten) 22, 23, 29, 35, 44, 47, 49, 51, 54, 55 vrachtauto’s 25, 26, 88 vrijstellingskaart 37 VROM (Ministerie van) 13, 20, 25, 26, 33, 37, 38, 63, 69-71, 73, 74, 77, 78, 88 waarschuwingscode 29 wagenpark 32, 64 walstroom 26, 34, 70 warmte-/koudeopslag 20, 38, 48, 63 Warmtebedrijf 64, 65 waterbeheerder 41, 42, 90 waterberging 20, 22, 41, 42, 90, 91 waterbodem 85 waterbus 17 waterhuishouding 22, 41-43 waterkwaliteit 3, 41, 42, 44-47, 66, 71, 73, 76, 77, 85, 99 waterkwantiteit 22, 41, 42 watermanagement 70 wateropgave 41 wateroverlast 41, 42 waterplan 41, 42, 47, 90 waterschap 38, 41, 42, 44, 70, 71, 77, 78, 90 Waterschap Hollandse Delta 41, 42, 47, 48, 99 watersysteem 42, 47, 48, 85, 88, 90 watertaxi 17 watertoets 41 watervogel(s) 52, 54, 85 Waterwegcentrum 65 Waterwet 38, 41, 42, 78, 88, 90 weersomstandigheden 29 wegverkeer(slawaai) 13, 15, 28, 30, 32-34, 67, 86, 88-90 welzijn 19, 49, 50, 55 werkprogramma 63 Westvoorne 29, 34, 37, 41, 60, 93, 96 Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (WABO) 19, 77, 78 Wet bodembescherming (WBB) 38, 39 81 wet- en regelgeving 11, 19, 25, 33, 37, 41, 49, 57, 63, 69, 73, 77, 83, 86, 87, 89 Wet hygiëne en veiligheid in badinrichtingen en zwemgelegenheden (WHVBZ) 45 Wet luchtkwaliteit 25 Wet milieubeheer (WM) 33, 39, 57, 73, 76, 77, 79 Wet op de ruimtelijke ordening (WRO) 19 Wet ruimtelijke ordening (Wro) 19 Wet verontreiniging oppervlaktewateren (WVO) 41, 45, 46, 79 Wet vervoer gevaarlijke stoffen (WVGS) 75, 76 wetland(s) 49, 52, 54 windenergie 63, 66, 86
woning(bouw) 3, 14, 17, 33, 34, 37, 41, 63-65, 69, 70, 73, 75, 83, 84, 86-88, 91 woningequivalent 65 Woningwet 87 World Summit on Sustainable Development (WSSD) 69 zalm 50 zandhagedis 51 zandwinning 50 zeeforel 50 zeehond 51, 85 zelfregulering 69, 86 zendmast 15 ziekenhuisopname 30 ziektelast 13 zink 45, 46, 50 ZOAB 88 zorgplicht 42, 49 zouttolerante gewassen 42 Zuidland 35, 49 Zuidpolder 49 Zuidvleugel 19, 49, 40 zuivering 45, 46 zuurequivalenten 31 zuurstof 42, 44, 46 zware metalen 17, 43, 45, 85 15, 25-28, 84, 88 zwaveldioxide (SO2) zwavelhexafluoride 67 zwemadvies 45 zwemgelegenheid 45 zwemlocaties 45 zwemwater(kwaliteit) 41, 45, 51 Zwemwaterrichtlijn 41 zwerfafval 57
Index
115