relatie
TEKST FEMKE ZIJLEMA | ILLUSTRATIES ROSANNE GROENEWEG
Geen zin in zijn gezin Heb je eindelijk je prins op het witte paard gevonden, blijkt ie kinderen te hebben. Geen probleem? Wacht maar tot je zijn ex ontmoet. Journalist Femke Zijlema (33) weet er alles van en waarschuwt voor valkuilen.
22 VIVA
relatie
B
Benjamin ontmoette ik in 2010 op een festival. Ik was op slag verliefd en zijn driejarige tweeling nam ik er met liefde bij. Om heel eerlijk te zijn had ik daar niet echt over nagedacht. Die meisjes waren er gewoon en ze hadden iets schattigs. Ik vond hém leuk en dacht dat zo’n constructie me wel ging lukken. En ach, ik zat op een roze wolk en van daaraf was alles machtigprachtig. Dat hij en zijn ex ooit een te dure boerderij hadden gekocht en die niet meer konden verkopen vanwege een torenhoge hypotheek, wist ik toen nog niet. Dat diezelfde ex ondanks zelfgeïnitieerde scheiding totaal niet op mij (of welke vriendin dan ook) zat te wachten evenmin. Ik had ook nog niet door dat de lieftallige moeder van zijn kinderen niet terugschrok voor een ‘die vriendin van jou is niet welkom hier’ en een ‘A merika is van ons, ik wil niet dat jullie naar New York gaan.’ Dat ontdekte ik later pas. Net als dat hij zich chronisch schuldig voelde, dat hij – hoe boos ook – altijd toegaf en dat hij en zijn ex geen omgangsregeling hadden en lukraak overlegden. Eigenlijk wist ik vrij weinig van de wereld die een gescheiden man met kinderen met zich meebrengt. Hoe langer onze relatie duurde, hoe vaker ik alleen naar huis reed omdat het gezin iets met z’n vieren wilde doen. Of omdat er een verjaardag gevierd werd waar ik niet bij mocht zijn. Dat ik even naar de supermarkt moest omdat ex-lief de kinderen kwam halen. Eten
24 VIVA
koken, kinderen verzorgen, boekjes voorlezen, de hele fucking dag K3: waar was ik in beland? Hier had ik toch niet voor gekozen? Ik heb vaak gedacht: had iemand me van tevoren maar gewaarschuwd. Want wat voelde ik me soms alleen. Daarbij: ik had geen idee, hoe werkt zoiets? Mijn relatie met Benjamin heeft het uiteindelijk niet gered. Achteraf had me veel leed bespaard kunnen worden. Had ik maar geweten dat ik 1) niet de enige was, 2) de dertigersvalkuilen in de gaten moest houden en 3) véél beter op mezelf had moeten letten. Natuurlijk zaten – en zitten – er meer vrouwen in dit schuitje. Steeds meer vrouwen krijgen een relatie met een man met kinderen. In 2012 telde Nederland zo’n 2 miljoen singles en trekken we die lijn door, dan is in 2050 maar liefst 20 procent van de bevolking alleen. Dat komt door de vergrijzing, maar ook doordat een relatie een toevoeging moet zijn. Trouwen draait tegenwoordig meer om het leuke feest dan de belofte van eeuwige trouw. Ook kunnen we makkelijker onze eigen boontjes doppen. De noodzaak om bij elkaar te blijven, valt dus langzaam weg.
Ik. Mag. Niet. Falen Bij single dertigers en veertigers gebeurt iets interessants, signaleert psycholoog Ellen Huijsmans. “Vrouwen uit die leeftijdscategorie vallen vaak op een man die een paar jaar ouder is en de mannen nemen liever een jonger exemplaar.” Niet verwonderlijk dus, dat de vrouw van eind twintig steeds vaker een man van dertigplus met kinderen treft. Uit cijfers van het CBS blijkt dat 50 procent van de gescheiden mannen binnen vier jaar weer samenwoont met een andere vrouw. Andersom is dit 30 procent. Inmiddels telt Nederland zo’n 200.000 stiefgezinnen en, wat ik zelf nogal shocking vond: twee derde van dit soort relaties loopt stuk, tegenover een derde bij ‘normale’ relaties, aldus Stichting Stiefmoeders Nederland. Het kan dus zomaar gebeuren dat je op een dag een leuke man inclusief kinderen tegen het lijf loopt. In het begin is alles leuk, spannend en romantisch en je raakt tot in je tenen op hem. Totdat
‘Die vriendin van jou is niet welkom hier,’ zei zijn ex
Help, mijn vriend heeft kinderen Je kunt een hulplijn inzetten via stichtingstiefmoeders.nl of nieuwgezin.info. Psycholoog Ellen Huijsmans vind je via inmotie.net.
op een gegeven moment alle slagroom van de taart is gelikt en je aankomt bij de andere koek. Ellen Huijsmans: “Het verloop van deze relaties is precies hetzelfde als in de ‘gewone’ situatie: de vrouw wordt verliefd op de man, niet op zijn kind. Als het wat serieuzer wordt, komt de rommel pas boven.” En dat is lastig, zeker voor de perfectionistische jonge dertiger. “De dertigers van nu verliezen zichzelf makkelijk. Een groot sociaal netwerk, een leuke partner, veel sporten, carrière maken: alles is nog niet genoeg.” Dat verklaart waarom we alles geven en willen in een relatie, en we – als we eenmaal onze tanden erin hebben gezet – de handdoek niet snel in de ring gooien. Falen is geen optie, terwijl het soms beter is om weg te gaan. Volgens Huijsmans hebben vrouwen in die situatie moeite met het beëindigen van een relatie, omdat ze vinden dat ze moeten afmaken waaraan ze begonnen zijn. Nog een boosdoener: de biologische klok. Zodra die tikt, blijven we zitten waar we zitten.
Check de alarmbellen Maar dat het moeilijk is, betekent nog niet dat zo’n relatie met een man met kinderen gedoemd is te mislukken. De kans op succes vergroot je door het rustig aan te doen, tipt Huijsmans. “Ga bijvoorbeeld niet te snel samenwonen: die leuke man heeft een leven met zijn kind of kinderen en zijn ex, en jij komt daarbij. Probeer uit te zoeken wat jouw rol is. Ook belangrijk is dat je van begin af aan je
De psych:
‘ga niet te snel samenwonen. zoek eerst uit wat jouw rol is’ grenzen aangeeft en niet te hoge verwachtingen hebt. Alarmbellen zijn fysieke klachten, zoals hoofdpijn, buikpijn en slecht slapen. Maar ook: piekeren over dingen van je vriend of de kinderen. Nog eentje om te onthouden: je bent niet verantwoordelijk voor de scheiding of eventuele financiële problemen. Soms zie ik vrouwen die met volle overgave in zo’n relatie stappen en vergeten zich af te vragen: wil ik dit wel?” Dit beaamt ervaringsdeskundige Nicole van der Horst van Stichting Stiefmoeders Nederland: “Een relatie met een man met kinderen is een moeilijk proces, waarbij je goed op jezelf moet blijven letten. De succesfactor? Als je liefde voor hem groot is en hij écht voor jou kiest. Veel problemen kun je voorkomen als je weet wat de ander nodig heeft. Bewaak je grenzen en zoek hulp, misschien preventief. Zie het als een steun in de rug om de juiste balans te vinden. Want dat kan soms wel jaren duren.” › BRONNEN: CBS.NL, NIEUWGEZIN.INFO, SCHEIDINGSKINDEREN.NL
VIVA 25
relatie
1 ‹
De manipulatieve ex
Over hoe hij moest reageren op haar sms’jes bijvoorbeeld. Ik had
Fenna (30) werkt als marketingadviseur en heeft een relatie met
continu het gevoel dat we met z’n drieën op de bank zaten. We gingen
Stephan (35). Hij heeft twee dochters (6 en 8) uit een eerdere relatie.
in relatietherapie en leerden we praten. Daar zag ik in dat ik niet moet
De kinderen zijn om het weekend bij hen.
oordelen over hun geschiedenis. Op een gegeven moment zei hij: ‘Ik
“Tijdens onze eerste date vertelde Stephan over zijn dochters. Ik vond
snap je.’ Dat was heel belangrijk voor mij.
het wel lief. Drie weken later ontmoette ik ze en vijf weken later trok ik
Nu is er rust. Naast vader- en moederdag hebben we thuis een Fenna-
bij hem in. Die zomer ontmoette ik zijn ex. Ik wilde het graag goed doen:
dag. De ex laten we niet meer toe. Ik ben over mijn grenzen gegaan en
met vlekken in mijn nek doorstond ik die sessie. Het was de eerste keer
heb veel verdriet gehad. Nee, het is geen aanrader, maar deze man
dat ik dacht: wat doe ik hier? Ik voelde me buitengesloten.
maakt me gelukkig. Laatst zei een van de meiden tegen me: ‘Wij zijn ook
De ex ging zich van kwaad tot erger gedragen. Ze was manipulatief,
een gezinnetje hè.’ Toen zei ik: ‘Nee. Wij zijn een samengesteld gezin.’
stelde zich op als een dictator. Dan liepen we in de stad en belde ze op
Waarom ik dat zei? Ik vond het zielig voor hun moeder.”
om te zeggen dat het lichtknopje het niet deed. Of hij nu kon komen om het te repareren, want de meiden vonden het zo eng in het donker. Stephan wilde vooral een goede verstandshouding met haar, maar ik zag haar als een bedreiging. Op een dag vierden we het verjaardagsfeestje van een van de meisjes, in hun oude huis. Met haar familie en met die van Stephan, en miss ex was alleen maar bezig met het ophalen van herinneringen. Dat was het dieptepunt. Weer dacht ik: wat dóe ik hier? Uiteindelijk klapte het bijna tussen mij en Stephan. We hadden veel ruzie.
Stief tot nadenken • N iet te hard je best doen voor de kinderen. Hoe hard je ook probeert, je wordt nooit hun moeder. • H ou de ex buiten de deur. Figuurlijk dan, en besef dat zij zich soms net zo voelt als jij: buitenspel gezet. • D e vader heeft de verantwoordelijkheid voor de kinderen. Jij niet. • Wees niet te negatief en focus op het positieve. Stiefkinderen geven je leven een andere wending en daar zitten ook leuke kanten aan.
‘Als zij weer bezig is met het ophalen van herinneringen, denk ik: wat dóe ik hier?’
2
3
Schuld door scheiding
Sanne (26) is personal assistent en heeft bijna vier jaar een relatie met Jan (33). Hij heeft een zoon: Raoul (6).
“Jan was gescheiden en ik dacht dat hij alles redelijk op de rit had. Ik
werd verliefd op hem, we hadden lol en vulden elkaar aan. Als ik eenmaal ergens voor ga, dan ga ik er ook écht voor. Op een gegeven
moment ontdekte ik de puinhoop die hij van zijn leven had gemaakt. Zijn
2
‘Een moeder voelt altijd hoger en beter. Ik ben maar de vriendin’
Luie pubers op bezoek
ex had ’m opgezadeld met torenhoge schulden, hij las z’n post niet meer, werd bijna uit huis gezet. Ik dacht: ik moet hem helpen, en zette mezelf
Kathelijne (37) is huisarts en getrouwd met Bertram (53). Hij heeft
in de regelmodus. Ik opende de rekeningen, zorgde voor betalings-
twee zoons (14 en 15), die om de week een week bij ze wonen. Samen
regelingen, hielp met de rechtszaak, leende hem ruim vijfduizend euro
hebben ze een dochter (3).
spaargeld voor het dwangbevel op het huis. Ik trok bij hem in en nam
“Ik heb alsmaar zo’n ‘iedereen blij, behalve wij’-gevoel. Laatst kwamen
ook de zorg voor zijn kind er voor een deel bij. Ooit zou het goedkomen,
we terug van vakantie en in het vliegtuig dacht ik al: o nee, vrijdag
dacht ik. Naast de financiële problemen was er ook nog de ex. Ik voelde
komen de jongens weer. Toen we net thuis waren, liepen de jongens
me het vijfde wiel aan de wagen. Ik wilde me bewijzen, laten zien dat wij
ineens binnen. Mijn man en zijn ex hadden weer eens niet overlegd.
met z’n drieën een goed gezin waren. Maar wat ik ook deed, een moeder
Toen ik verliefd werd op Bertram, zag hij zijn zoons bijna niet. Hij en zijn
voelt altijd hoger, beter. Ik ben maar de vriendin. Als ik met Raoul de stad
ex waren dramatisch uit elkaar gegaan. Ik heb de jongens destijds wel
in ga, ben ik bang dat we haar tegenkomen en dat hij dan met haar mee
ontmoet en vond het grappig en leuk, maar daar bleef het bij. Twee jaar
naar huis wil.
later woonden ze fiftyfifty bij ons. Toen ik zelf zwanger was, kreeg ik
Ik ga naar een psycholoog en twijfel: ga ik weg of blijf ik. Jan houdt van
nesteldrang. Ik dacht voor het eerst: wat doen die jongens hier nog? Een
me, maar ik voel niet dat hij alles voor me overheeft. Hij kiest nog vaak
nieuwe fase van mijn leven begon en ik beschouwde ze als bezoek dat
voor zichzelf en zijn ex. In het begin was alles leuk en aardig en nu heb
maar niet wegging. Ik begon me te ergeren. Ze zijn aan het puberen en
ik er zo veel energie ingestopt dat weglopen moeilijk is. Het heeft veel
nogal passief. ‘Help mee! Ga lekker buitenspelen en zo!’ wilde ik roepen.
tijd nodig. Nog steeds doet het zeer als Raoul ’s ochtends bij ons in bed
De meeste ruzie hebben we als de jongens bij ons zijn. Na een lange dag
kruipt en alleen ‘goedemorgen’ zegt tegen zijn papa. Ik weet dat het een
werken, fiets ik langs de crèche om mijn kind op te halen, kom ik thuis en
kind is en hij het niet zo bedoelt. Maar zo ver is het gegaan, ík ben te ver
liggen er twee pubers languit op de bank. Ik zit in een situatie waar ik
gegaan. Maar wist ik veel.” •
niet voor heb gekozen, althans: niet met mijn volle besef. Ik mag ze wel, maar ik hou niet van ze. De impact die het op mijn leven heeft, ik
DE NAMEN ZIJN OM PRIVACYREDENEN GEFINGEERD.
‘Ik mag ze wel, maar ik hou niet van ze’ wou dat Bertram dat begreep. Vorig jaar is het geëscaleerd, lichamelijk kon ik niet meer. Ik ben bij een praatgroep gegaan, ik doe nu meer dingen voor mezelf en probeer het los te laten. Ik gun ons alle vijf dat het rustiger wordt en natuurlijker voelt. We zijn gelukkig en Bertram gaat door het vuur voor me, maar als je mijn advies wilt: ga niet meteen samenwonen en leid je eigen leven.” VIVA 27
