Geachte minister Plasterk, Mogen wij even uw aandacht? We zijn zeer geschrokken van de negatief getinte uitspraken van de Raad voor Cultuur en van zijn advies om STEIM geen plek te geven in de basis-infrastructuur. Wij vrezen dat er sprake is van misverstanden en/of verkeerde beeldvorming. Vandaar dit schrijven. Wij ervaren de huidige situatie als extreem onzeker en potentieel levensbedreigend, en vragen daarom uw oprechte aandacht voor deze reactie op het advies van de Raad. Wij bieden onze oprechte excuses aan voor de lengte van deze reactie. We hadden helaas geen tijd voor een korte. Ook hebben wij onze vrienden en relaties gevraagd te reageren op een mogelijk einde van structurele subsidie voor STEIM. Dit heeft geleid tot een overweldigend aantal hartverwarmende reacties. Het zijn er in nog geen twee weken tijd meer dan 800 geworden uit binnen- en buitenland. We zullen hier en daar in deze tekst refereren aan specifieke voorbeelden, maar we vragen u ook om zelf kennis te nemen van wat de buitenwereld van ons vindt. De citaten die u rechts van deze tekst ziet, zijn slechts een fractie. Veel staat in schril contrast met sommige opmerkingen in het advies van de Raad. STEIM heeft bepaald geen minderwaardigheidscomplex, maar is toch ook zelf verrast door de overweldigende hoeveelheid en de uitgesproken complimenteuze inhoud van de reacties. We worden er bijna verlegen van. STEIM: van vormonderzoek naar contextonderzoek STEIM is niet meer wat het geweest is. STEIM is veranderd en blijft veranderen onder invloed van ontwikkelingen in technologie, cultuur en samenleving. Wij hebben het gevoel dat we afgerekend worden op iets dat we niet zijn en ook niet ambiëren, en dat er kennelijk een verkeerd beeld is van STEIM anno 2008. De Raad maakt in zijn eigen sectorinleiding over e-cultuur onderscheid tussen ‘vormonderzoek’, ‘contextonderzoek’ en 'transformatieonderzoek'. STEIM's onderzoek is de laatste jaren verschoven van vormonderzoek naar contextonderzoek. Bij deze verschuiving horen ook andere criteria voor bestaansrecht, kwaliteit en effectiviteit. Het misverstand bestaat uit het feit dat ons werk nog steeds als puur vormonderzoek beoordeeld wordt, terwijl het dat niet meer is. Van puur vormonderzoek kan verwacht en geëist worden dat het leidt tot "vernieuwing van de muziekpraktijk en/of die van nieuwe media in den brede" (citaat uit het advies). Dit geldt echter niet voor contextonderzoek. Contextonderzoek is specifieker geworteld in een toepassingsdomein en kan dus nooit de brede toepassing hebben die wel van vormonderzoek gevraagd kan worden. Gezien het overweldigende aantal reacties op onze oproep, kunnen bij het ons verweten gebrek aan brede doorwerking ook nog wel de nodige vraagtekens gezet worden, maar het gaat nu om een fundamenteel verschil in aard en doorwerking van ons werk. We zijn geen uitvinders meer Op het gebied van vormonderzoek (nieuwe interfaces, technologie voor fysieke interactie) zijn we links en rechts door de praktijk ingehaald—met als trotse kanttekening dat we aan de bron gestaan hebben van deze ontwikkelingen,
—1—
Voor leden van onze verenigingen zijn de initiatieven en activiteiten van STEIM van groot belang. Het wegvallen van STEIM zou voor onze beroepsgroep niet minder zijn dan een ramp en betekent dat Nederlandse geluidskunstenaars hun ondersteuning over de grenzen moeten gaan zoeken. Unie van Componisten (C96, Geneco, BIM)
In the course of my career as a physicist, I often collaborated closely with colleagues at the renowned Dutch Institute of High Energy Physics (NIKHEF) on detectors for CERN. I put STEIM on a par with NIKHEF – they are both institutions of the highest quality that emphasize the cutting edge of Dutch ingenuity and technical depth. Out of the special art/engineering sauce that STEIM has confected over the years comes a vibrant creative culture – new ideas always crystallize at the places where different fields of inquiry meet. STEIM is very special here. If it were to be silenced, the world and I’m sure the Netherlands would deeply lament the ensuing loss of ideas. Prof. Dr. Joseph A. Paradiso - MIT Media Lab
STEIM is naar mijn weten de enige stichting in Nederland die diensten verleent aan componisten en geluidskunstenaars die net die informatie en/of ervaring missen die nodig is om een gewaagd plan te realiseren. Maarten Altena - componist
STEIM is er als zeer weinig andere e-culturele instellingen in geslaagd om cross-overs tot stand te brengen met het erfgoedveld. Dit blijkt duidelijk uit de bijdrage van STEIM aan het 3voor12 Plundert Museaproject en uit de Wonderkamers-experimenten in het Haags Gemeentemuseum, en is voor ons ook een belangrijke steun nu in de aanloop naar onze muziektentoonstelling. Er is geen andere instelling waar wij bij hadden kunnen aankloppen. Het wegvallen van STEIM zou een ernstige verarming betekenen van het e-culturele landschap. Jos Taekema - informatiemanagement Museum Volkenkunde
My own experience there was crucial in helping me develop the necessary means to create the installation Portraits d’Inconnus in Paris [...]. My assistant in France made it clear at the time that STEIM was the only place in Europe that had the necessary facilities and expertise to allow me to realize my ideas. Fred Frith - musicus, componist
maar dat betreft het verleden en we zijn ook blij dat veel van onze ideeën inmiddels gemeengoed zijn geworden. Anno 2008 zijn we echter nog steeds vernieuwend, maar niet meer op de manier waarop we dat vroeger waren. Ooit waren we bijna spreekwoordelijke ‘uitvinders’—denk aan de kraakdoos (overigens nog steeds in productie en we kunnen de vraag ernaar maar nauwelijks aan), of de ‘handen’, een destijds revolutionair muziekinstrument van Michel Waisvisz. Wie momenteel nog steeds dergelijke uitvindingen van ons verwacht, komt van een koude kermis thuis. We richten ons nu op verdieping Toepassingen in de muziek van digitale technologie hebben zo’n grote vlucht genomen, dat alternatieve interfaces en interactieve technologie gemeengoed zijn geworden. Je koopt bij Intertoys een Wii game controller, koppelt die met makkelijk verkrijgbare software aan je laptop, en je kunt elektronische muziek maken met je lichaam. Maar dan? Onze huidige artistiek directeur Takuro Mizuta Lippit verwoordt het als volgt: "Dan ben je echt nog niet zover dat mensen geld willen betalen om je daar live mee te zien spelen (lees 'stuntelen'). Het gaat nu juist over verdieping in het gebruik van ogenschijnlijk eenvoudige technologie." Die verdieping bestaat uit artistiek/inhoudelijke begeleiding en ambachtelijk technische ondersteuning. In die verdieping ligt onze overgang van vormonderzoek naar contextonderzoek en een daarbij horend ander model voor 'doorwerking'. Kennis, ervaring en netwerk zijn nu onze belangrijkste troeven Wii controllers en vergelijkbare technologie zijn een beginpunt geworden in het contact tussen STEIM en de makers waar we mee werken. Met al onze ervaring en kennis zijn wij in staat om makers te prikkelen om zichzelf te ontwikkelen en te leren op welke manieren zij hun eigen vormentaal willen 'bespelen'. Het is die inhoudelijke discussie en het daarmee samenhangende vakmanschap die STEIM anno 2008 kenmerken. Jonge makers zijn, zonder uitzondering, aangenaam verrast door zowel de technische als de artistiek-inhoudelijke kennis bij STEIM en bij de mensen die ze bij en via STEIM ontmoeten. Het gaat dus niet langer om wat we uitvinden, maar om wie we helpen, hoe we dat doen, van wie er nog meer geleerd kan worden en de inhoudelijke vragen die we daar bij stellen. Onze vroegere rol als uitvinders komt ons goed van pas, maar nu in de context (!) van het begeleiden van makers die zichzelf (!) willen vernieuwen. Een instelling als IRCAM in Parijs, die bij uitstek vormonderzoek doet, vindt iets uit en gaat dan op zoek naar kunstenaars die daar mee kunnen werken. Bij STEIM is samenwerking juist het begin en wordt van daaruit gezocht naar passende oplossingen. De samenwerking tussen STEIM en IRCAM is al jaren zeer hecht omdat we elkaar op het hoogste niveau goed aanvullen. Makers (mensen, instellingen) komen naar STEIM om te leren en om zichzelf te vernieuwen. Live performance is opnieuw actueel In de begindagen van STEIM was er het probleem dat elektronische muziek hoegenaamd geen theatrale vorm had. In de jaren zeventig/begin tachtig bestonden concerten van elektronische muziek daadwerkelijk uit het kijken naar een draaiende bandrecorder en het luisteren naar fascinerende klanken. Ironisch genoeg is deze problematiek momenteel opnieuw actueel. De laptop heeft de tape recorder vervangen, maar is op een podium nauwelijks interessanter
—2—
Thanks in part to the work of steim, the LSO is able to fulfill its desire to be an inclusive 21st Century Orchestra. Chris Rogers - London Symphony Orchestra Education Department
Steim is een organisatie die een geschiedenis in zich draagt die in staat is om de waan van de dag te relativeren, er een autonome lijn in te ontdekken en de beste jonge kunstenaars in staat stelt hun eigen praktijk geconfronteerd te zien met een reeds gearticuleerde visies. Dat zomaar schrappen is simpelweg niet snappen hoe vernieuwing in de kunsten werkt. Rob van Kranenburg - Waag Society
The second piece I did at STEIM, CampoSanto, was comissioned by the internationally known Kronos Quartet and the San Francisco Fund for the Arts, also for string quartet and electronics. This piece was included during two years in their world tour including halls like the Tchaikovsky Hall in Moscow, the Sydney Opera House, the Theatre de la Ville in Paris and the Carnegie Hall in New York. Felipe Perez Santiago - componist
Please consider the long term. We are here in front of a research and EDUCATION institution. If we diminish the possibilities for experimentation, exploration and education, we cut into the curiosity and creativity of future generations. prof. Hans Tutschku, director of the Harvard University Studio for Electroacoustic Composition
Steim is een echte klassieker, en die zeg je na jarenlang bewezen diensten niet van de ene op de andere dag de wacht aan onder het motto: zoek het nu zelf maar uit. Dick Raaijmakers - componist, kunstenaar
Steim is known globally as 'the Dutch IRCAM' and is regarded by most people I know as one of the most important of all the Dutch cultural organizations. John Thackara - Director Doors of Perception
Particularly now that pop culture is so ubiquitous and in addition is used primarily as a marketing tool, I believe it's of paramount importance that we underwrite institutions that will advance learning. Laurie Anderson - performer
om naar te kijken. Hier komt nog bij dat in het tijdperk van grootschalige distributie van muziek via online netwerken, artiesten in toenemende mate hun geld moeten verdienen met live optredens. Die worden duurder en duurder, maar het publiek wil wel waar voor zijn geld—lees: een live performance die verschillende zintuigen prikkelt. Dit verklaart voor een belangrijk deel het succes (o.a. de prestigieuze Internationale Webby Award 2008) van een artiest als Jeroen Hofs (Eboman), die veel van zijn inspiratie bij STEIM heeft gevonden en dankbaar gebruik heeft gemaakt van STEIM's technologie. Eboman zet zijn hele lichaam in bij het bespelen van allerhande fysieke interfaces en is live een lust voor het oog. Ook van hem is een ondubbelzinnige steunbetuiging binnengekomen. Van constructie naar inspiratie, van instrument naar performance In het licht van deze ontwikkelingen is STEIM nu actueler dan ooit. Echter, de manier waarop ons werk 'doorwerkt' is anders. We richten ons meer dan ooit op de praktijk van het maken, maar doen dat met name in samenwerking met makers en instellingen in concrete projecten. Doorwerking vindt dan plaats via mensen, kennis en netwerken. En die is minder vastomlijnd, minder tastbaar en minder gericht op brede doorwerking dan in het geval van concrete uitvindingen. De waardeketen van inspiratie is een andere dan die van constructie. STEIM's steunbetuigingen geven een indruk van ons netwerk, maar inmiddels is onze oproep voor steun op zoveel weblogs doorgekopieerd, dat wij zelf verbaasd zijn over de manier waarop wij ook indirect bekend zijn bij mensen die we nooit persoonlijk ontmoet hebben. Wij voelen ons prima thuis in de netwerksamenleving ;-). Van hardware naar kennisoverdracht De artistiek directeuren die STEIM de afgelopen jaren heeft gekend, zijn hier een sprekend voorbeeld van. Zij zijn 'digital natives': jong, opgegroeid met digitale technologie, geworteld in relatief nieuwe muzikale genres (techno en deejay cultuur), en zien STEIM als een plek om zichzelf te vernieuwen, om zich beter bewust te worden van hun plek in een lange traditie en om met andere makers samen te werken. Zo hebben ze op hun beurt STEIM ook weer verbonden met nieuwe netwerken van jonge muzikanten en componisten. Dit is geen toeval. Al vele jaren voert STEIM een actief beleid om jonge makers de positie van artistiek directeur van STEIM te geven. Momenteel is dat Takuro Mizuta (bij een groter publiek bekend als DJ Sniff), en voor hem was dat Jan St. Werner (bij een groter publiek bekend van Mouse on Mars). Zij ervaren STEIM als een belangrijke bron van kennis over interactieve technologie en performance met een groot en toegankelijk (wereldwijd) netwerk van makers, kennisinstellingen en onderzoekers. STEIM als een cruciale knoop in een netwerk van oude en jonge makers uit allerlei toepassingsdomeinen, van muziek tot museale expositie, die vooral van elkaar leren. Deze ontwikkeling van 'hardware' naar 'kennis' drukt zich ook uit in de groter wordende rol van kennisoverdracht en samenwerkingsverbanden met vele soorten onderwijsinstellingen voor alle niveaus en leeftijden. Publieksbereik is indirect en moeilijk meetbaar Door deze oriëntatie op (netwerken van) makers, moet ook
—3—
Ik vecht graag voor STEIM omdat dat instituut al tientallen jaren een uiterst belangrijk fundament legt waarop het Nederlandse hedendaagse muziekleven floreert. Waar ter wereld komen ontwikkeling van techniek, live elektronica, research, improvisatie en compositie zo natuurlijk bij elkaar? Anders dan in de chique academische wereld van b.v. het franse IRCAM is STEIM kleinschalig, onacademisch en vooral niet hierarchisch. Iedereen is welkom en je kunt daar zonder veel gedoe gelijk aan de slag. De combinatie van laagdrempeligheid in entree en hoogwaardigheid in artistiek opzicht is en blijft uniek. Het is die onbaatzuchtige en flexibele houding, het niet epateren en het altijd voor de kunst zijn dat STEIM tot één van Nederlands belangrijkste en zuiverste instellingen maakt. STEIM doet heel veel voor jonge makers zonder dat daarover op de grote trom wordt geslagen. Dat hebben ze altijd al gedaan, ook toen ik zelf studeerde. Martijn Padding - hoofd compositie afdeling Conservatorium Den Haag
De filosofie van STEIM is een leidraad in het huidige kunstonderwijs voor zover het interactieve, geprogrammeerde, nieuwe mediakunst betreft, en het vormt een belangrijke inspiratiebron voor de noodzakelijke vernieuwing van de Bachelor. Arie Altena - docent MFA Interactive Media and Environments, Frank Mohr Instituut
I am a 26 years-old Italian poet and performer. Everytime I make a performance, STEIM is there among the main credits. Everytime and everywhere in the world I make a lecture about my poetry and performance work, STEIM experience is one of the first things I speak about. Everybody working with music and performance knows exactly what STEIM is and does. Alessandro De Francesco - École Normale Supérieure Lyon
I love my cracklebox, but more than that, I think simple and accessible art projects that bring science to ground level in an interactive and fun way, whilst avoiding the embarrassing corporate overtones of the 'public engagement with science' industry, are extremely valuable. Dr. Ben Goldacre - schrijver van de 'Bad science' column in The Gardian UK
Echter daar waar men de laagdrempeligheid van STEIM prijst en die rol voor STEIM in het elektronische muziekveld ook wel ziet, laat men de subsidiëring ervan nu over aan een fonds dat andere criteria hanteert dan een stad of een staat. Henk Heuvelmans - hoofd afdeling Hedendaagse Muziek Muziek Centrum Nederland
het vraagstuk over 'publieksbereik' in een ander perspectief gezien worden. STEIM richt zich niet op het algemene publiek. Zelfs de eigen concerten zijn eerder stappen in het experimenteerproces van makers dan op zichzelf staande evenementen. STEIM bereikt een enorm publiek, maar via het werk van onze partners. Het is onmogelijk om dit te kwantificeren, omdat ook wij niet precies kunnen weten hoe al die mensen en instellingen in contact treden met hun eigen publiek. Tienduizenden jongeren hebben in de afgelopen twee jaar kennis gemaakt met het werk van STEIM in het Haags Gemeentemuseum, maar hebben waarschijnlijk geen idee dat zij met een instrument van STEIM gespeeld hebben. Zo werken netwerken. STEIM is buitengewoon gastvrij voor makers (lees de steunbetuigingen er vooral op na), of dat nu muzikanten zijn of musea. Aan hen de taak om in hun eigen context een eigen, meer algemeen publiek te bedienen. Oude criteria voldoen niet meer Aldus zien we, dat in de overgang van vormonderzoek naar contextonderzoek, andere invullingen nodig zijn voor begrippen als 'doorwerking' en 'publieksbereik'. En, wees eerlijk, we zijn allemaal verrast door de digitale revolutie en de aard en omvang van netwerkstructuren. Inmiddels is wel duidelijk dat veel van de gangbare opvattingen over doorwerking en effect aan herziening toe zijn. Wij verzoeken de Raad om ons niet te beoordelen aan de hand van criteria die niet op ons van toepassing zijn. Domein van onderzoek vs. domein van betekenis STEIM begeeft zich (al jaren) op het grensvlak tussen muziek en e-cultuur. De Raad noemt dit een ‘niche’ en stelt, mede om deze reden, voor dat STEIM geen onderdeel wordt van de basisinfrastructuur en zich kan wenden tot het NFPK+. STEIM betwist deze argumentatie. Als het gaat om een eventuele plek in een ‘basisinfrastructuur’, dan moet de vraag niet alleen zijn waar het onderzoek van STEIM plaatsvindt, maar ook waar het betekenis heeft of toegepast wordt. Een klein werkdomein kan een groot toepassingsdomein bedienen. Dit is voor STEIM inderdaad het geval. Artistiek onderzoek is over het algemeen gericht op ‘het maken’, op het onderzoeken van nieuwe vormen, structuren en concepten binnen de praktijk van artistieke productie. Er is momenteel een actieve discussie in onderwijs- en onderzoeksland over deze vorm van 'practice based research' die nog jaren voort zal duren. STEIM zit er middenin. STEIM onderzoekt een algemeen thema (fysieke, objectgerichte interactie) in een specifiek domein (muziekperformance). Zo bestrijkt de potentiële betekenis van het onderzoek van STEIM een veel groter veld dan muziek alleen. Het feit dat STEIM in 2005 de ‘keynote speech’ heeft verzorgd op de zowel bij interactieontwerpers als wetenschappers zeer hoog aangeschreven CHI conferentie (Computer Human Interaction) van de ACM (Association for Computing Machinery), is hiervan een goede, maar zeker niet op zichzelf staande illustratie. Live performance is interactiviteit op het scherpst van de snede en om die reden alleen al een bron van kennis en inspiratie voor vele soorten kunstenaars en ontwerpers. Vanuit een perspectief van artistieke productie fungeren we als een plek waar de maker (de context van) de eigen praktijk verdiept, en vanuit een e-cultureel perspectief ontwikkelen wij het vakgebied zelf. Vandaar wellicht ook de onduidelijkheid of STEIM nu bij de fondsen of in de basisinfrastructuur thuishoort.
—4—
[STEIM] blijft met reden een enorme aantrekkingskracht uitoefenen op musici, componisten en kunstenaars die werken met nieuwe technologie, en die vanuit experimenteel onderzoek daarmee tot betekenisvolle en meeslepende kunst komen. STEIM is een kraamkamer voor vernieuwing. Meestal vindt het onderzoek en het praktische experimenteren plaats bij STEIM, de presentatie volgt op internationale podia en bij festivals zoals Sonic Acts. Lucas van der Velden, Gideon Kiers, Jan Hiddink, Arie Altena, Martijn van Boven, Annette Wolfensberger (Sonic Acts redactie)
Voor mij was de kennismaking met STEIM het beginpunt van een ontwikkeling die onder andere geleid heeft tot de creatie van een succesvol bedrijf genaamd Infusion Systems dat de I-Cube producten [eerste echte concurrent van STEIM's Sensorlab - red.] maakt. Axel Mulder - ondernemer in Montreal
Het conservatorium heeft [...] steeds STEIM's ruime gastvrijheid genoten en zodoende iets kunnen doen aan die grote behoefte onder zowel spelers als componisten (jazz en klassiek) om met live-elektronica te werken. Jos Zwaanenburg, Jorrit Tamminga, Jorge Isaac Conservatorium van Amsterdam
The core of my work with Arduino [een populaire sensor interface, red.], an open hardware project, started because of the exchange of ideas at STEIM. This work has now developed into the standard software that is installed on every Arduino from the factory. Hans-Christoph Steiner - hardware ontwikkelaar
During my residency at STEIM, I met an artist from the US who performs on banjo with rock, pop, and experimental music bands, I met a classical singer from Norway who uses a computer to perform in a voice and violin duet, I met an opera composer and singer from Germany who was working on a new interface for Wii controller and computer, I met a DJ who works in clubs throughout Germany, I met performer from Mexico working on a new piece for computer and electronics, and I was introduced to two university researchers from Japan and Newcastle (UK) working with physical feedback mechanisms for computer and software interfaces for music. This was all in the space of two weeks! Bill Thompson - geluidskunstenaar universiteit van Aberdeen, Schotland
STEIM trekt zich niets aan van traditionele scheidingen tussen verschillende kunstdisciplines, tussen kunst en wetenschap, tussen ‘hoge’ en ‘lage’ cultuur, en wordt in al deze domeinen gewaardeerd. Juist voor een laboratorium dat met liefde en vakmanschap verschillende vakgebieden en toepassingsdomeinen met elkaar verbindt, zou plek moeten zijn in een ‘basisinfrastructuur’.
Having done a residency at STEIM and having used the STEIM SensorLab technology for my performances and installations in Europe, the USA, Japan and Australia I can personally attest to the quality of innovation and the importance of such an organization interfacing with the needs of the electronic arts community. Stelarc - performance kunstenaar
Waar is e-cultuur? Om die reden verbaast het STEIM dan ook dat in het advies nauwelijks wordt ingegaan op het e-culturele aspect van STEIM's werkzaamheden. Even komt het ter sprake (er wordt dan gerefereerd aan vier jaar geleden), maar als de Raad vervolgens zegt dat hij er niet meer van overtuigd is dat STEIM ‘een belangrijke bijdrage levert aan e-culturele innovatie’, dan gebeurt dit met argumenten die vooral betrekking hebben op de muzieksector, en nauwelijks op het e-cultuurdomein. Wij vinden dat dit geen recht doet aan onze positie in de e-cultuursector en verwijzen graag naar de vele steunbetuigingen die ons met name vanuit ecultureel perspectief van waarde achten. STEIM dreigt op het snijvlak van muziek en e-cultuur tussen wal en schip te vallen. Dit is buitengewoon pijnlijk voor STEIM zelf, maar ook voor de Nederlandse basisinfrastructuur die, met name als het gaat om e-cultuur, gebaat is bij experimenten die zich niets aantrekken van traditionele disciplinegrenzen (zie hiervoor de nota van de Raad over e-cultuur, ‘van i naar e’). Wel degelijk nieuw onderzoek Ook betwist STEIM het oordeel van de Raad dat de plannen van STEIM geen aanleiding geven ‘om aan te nemen dat hier een inhoudelijke transitie gaande is’ als het gaat om STEIM’s onderwerp van onderzoek. Het tegendeel is waar. STEIM heeft zich lange tijd gericht op de individuele maker/performer, maar kiest in de huidige plannen ondubbelzinnig voor een meer op samenspel gerichte benadering, waarin het ontwikkelen van een gestandaardiseerd instrumentarium (ook een nieuw concept) centraal staat. Inhoudelijk is dit wel degelijk een specifieke transitie die, voortbouwend op kennis uit het verleden, nieuwe onderzoeksvragen met zich meebrengt. Zoals de orkestbezetting ooit werd gestandaardiseerd, zo wil STEIM nu een soortgelijke ontwikkeling entameren in het digitale domein en loopt daarmee toch weer op de troepen vooruit. Reken ons af op wat we doen, niet op wat we niet doen STEIM krijgt van de Raad kritiek op het feit dat het een te klein gebied bestrijkt en dat roept bij ons verbazing en verwarring op. In het monitorgesprek tussen de Raad en STEIM van 4 mei 2007 werden door de Raad kritische vragen gesteld over de positie van STEIM in het zich snel en breed ontwikkelende veld rondom elektronische muziek. Kernpunt in de discussie was dat STEIM moest oppassen om niet te breed te willen opereren. Ook STEIM zag en ziet dat als een belangrijk gegeven. We hebben dat vertaald in een heldere onderzoeksagenda (dat erkent de Raad ook in het advies) die gericht is op makers en projecten met een sterk interactief of op performance gericht karakter. Vervolgens treffen we in het advies van de Raad het volgende aan: "Opvallend is ook dat STEIM relatief onzichtbaar is in de snelle veranderingen ten gevolge van actuele elektronische, digitale en draadloze ontwikkelingen rond sounddesign en
—5—
[In 2007,] my class and I spent time exploring the STEIM website and reading about the projects made possible by their support. The excitement spread among the group that included two architecture students, a performance artist, 4 graphic designers and a ceramicist. I felt that the work at STEIM really helped to make clear the tremendous potential of digital media in the arts. This connection is something that we were all able to take into our respective fields, one that yielded new approaches to engaging our contemporary context as persons living with ubiquitous technology. The visit from STEIM was both inspiring and enlightening. It would be a great loss to so many artistic communities if STEIM were to close it doors or curtail its offerings. Maria del Carmen Montoya, Rhode Island School of Design
I've studied Audio Design at the Electronic Studio of the Music Academy in Basel and was always interested in developments and research by the STEIM. It has always been a great informational resource and important research base, which not only helped me during my studies, but also later while working as head of sound design at the market leader for software musical instruments in Berlin, Germany. Martin Jann - ex. Head of Sound Design, Native Instruments [software bedrijf gerelateerd aan STEIM software, red.]
The bow concept itself has undergone some 4 updates and software/hardware transformations, and has been utilised successfully in more projects and concerts than any comparable technological device. [... performing with] Steim at educational institutions from Beijing and Tokyo Universities to UC San Diego, Cal Arts, UC Davis, Mills College in California. I have performed music and new media compositions with Steim software and hardware in over 30 countries. Jon Rose - violist, kunstenaar - zijn Hyperstring project wordt continu doorontwikkeld i.s.m. STEIM
I chose to come to Amsterdam largely because of STEIM and its support for my residence project. Within the local Dutch scene it is a focal point, and perhaps the largest node in a diverse, open and expansive network of artists, musicians, technologists and thinkers. Yolande Harris - componist en media kunstenaar
popmuziek als conceptuele drager van artistieke ideeën, experimenten in generatieve muziek, nieuwe praktijken in gecomponeerde muziek, remixgerelateerde (her)interpretaties en andere vormen van intertekstualiteit en klankinstallaties, waarbij klank, beeld en ruimte met elkaar een verbinding aangaan." Alsof het niets is. Dit is in tegenspraak met de inhoud van het eerder gevoerde monitorgesprek. Moeten we nu focussen of verbreden? Verwarring. Ook wij vinden de genoemde onderwerpen belangrijk en de moeite van het onderzoeken waard. Het zijn alleen niet onze onderwerpen. We richten ons meer op performance dan op compositie en kiezen, gesteund door het monitorgesprek met de Raad in mei 2007, ondubbelzinnig voor focus en diepgang. Wij vinden het ongepast om afgerekend te worden op dat wat we niet doen en ook niet ambiëren. Als er belangrijke onderzoeksgebieden braak liggen omdat niemand ze onderzoekt, dan is dat wellicht een probleem voor een sector, maar niet voor een (kleine!) instelling die goed werk levert op een helder gedefinieerd deelgebied. In de sectorinleiding e-cultuur kiest de Raad overigens een vergelijkbaar standpunt als het gaat om wat hij 'transformatieonderzoek' noemt: "[..] het transformatieonderzoek is naar de mening van de Raad momenteel ondervertegenwoordigd in de sector. Dat ziet de Raad als een punt van zorg, niet voor individuele instellingen, maar voor de sector als geheel." STEIM is STEIM, een bolwerk van kennis en ervaring met een enorm wereldwijd netwerk. We leven in een turbulente tijd waarin digitalisering en netwerken bestaande relaties en verhoudingen transformeren. STEIM voelt zich thuis in die wereld. STEIM 2.0 STEIM is STEIM en altijd anders. STEIM verandert en blijft veranderen—vanuit een doorleefde, eigenzinnige visie, maar altijd gastvrij voor nieuwe mensen en nieuwe ideeën en nooit te oud om te leren. Zoals u kunt zien aan de vele steunbetuigingen die van over heel de wereld zijn binnengekomen, staan we er niet alleen voor. Wij kunnen u verzekeren dat er in dit proces veel ruimte zal zijn voor het luisteren naar kritiek en het onderzoeken van nieuwe verbindingen van STEIM met verschillende spelers en sectoren in de Nederlandse en de internationale cultuurwereld. STEIM 2.0 in BIS 1.0: het kan wat moois worden.
Hoogachtend, met vriendelijke groet, het bestuur van de Stichting STEIM, Dirk Groeneveld Dick Rijken Felix Visser Martijn Verver
—6—
De Rijksacademie […] zoekt naar samenwerking op het hoogste niveau bij voorkeur in Nederland. STEIM is in dit palet een belangrijke partner. […] Kunstenaars/residents van de Rijksacademie kunnen gebruik maken van de kennis en expertise van STEIM. Vaak gaat dit om interactieve installaties, waarbij geluid, licht en projectie door beweging worden beïnvloed en geactiveerd. Voorbeelden zijn: Sonia Cillari (o.a. getoond in V2 in Rotterdam, in de collectie van het NIMk en met een ‘honorary mention’ bekroond in Linz Ars Electronica) en Rosa Barba (o.a. getoond in Stedelijk Museum Bureau, Biënnale Venetië, Biennal of Moving Images, Geneva) Els van Odijk (dir.), Janwillem Schrofer (alg. dir.) Rijksacademie
STEIM supported me in developing the electric-field sensing interface for this work, an interface which could be possible to realize only thanks to the great knowledge which is housed in STEIM, and which is a "security" for any artists that like me are interested in developing new interfaces to express our ideas in performance art. Sonia Cillari - media kunstenaar & architect ‘honorary mention’, Prix Ars Electronica 2007
At the ITP program at NYU, we have benefited from the work done at STEIM in many ways. A number of useful pieces of software for audio and video manipulation have been developed at STEIM that have helped us to advance our work. Their writings have been useful for instructing students. The hardware they have developed has been very useful. Tom Igoe - Associate Arts Professor ITP Tisch School of the Arts, NYU
We're continually impressed by the work carried out at steim and believe that it is the kind of institution that is needed to created real international parnterships to promote music creation aand education in the international arena today. Emmaneul Flety, Emmanuel Jourdan, Julien Bloit, Jean Lochard, Niels Bogaards, Manuel Poletti, Fabrice Guedy, Laurent Ghys, David Coll IRCAM Paris
Deze reactie is op 29 mei 2008 per email verstuurd naar het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, met als bijlage een PDF bestand met een selectie van zo’n 100 brieven uit de ruim 850 reacties uit het veld. Daarnaast zijn alle brieven en emails die we hebben ontvangen als antwoord op onze roep om steun te bekijken op http://www.steim.org/netwerk/. Tenslotte is op diezelfde datum bij het ministerie aangeboden (op papier): 1. 2. 3.
Deze brief. Een bundel met alle support brieven en emails. Een fotoboek dat recente projecten van STEIM documenteert. Zo kunt u daadwerkelijk zien wat wij doen als we samenwerken met makers.
—7—
