Gaat het nu wat beter, dokter? Oratie prof.dr.ir. Erwin W. Hans Hoogleraar Operations Management in Healthcare CTIT onderzoekscentrum CHOIR
Wachtlijsten
2
Heb jij geen wachtlijst??
… dan ben jij vast geen goede dokter!!
3
4
Toename zorguitgaven
Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012)
5
Vergrijzing tussen nu en 2040
65+-ers: van 15% naar 26.5% in 2040
2040: dubbele “grijze druk”
6
Bron: www.abvakabofnv.nl
7
Handhaven van minimaal huidige kwaliteit van zorg zonder extra uitgaven of personeel
8
Operations Management Het management dat zich richt op efficiënte en effectieve
procesorganisatie
9
Operations Management in de Zorg Het hele proces geoptimaliseerd Kwaliteit van zorg Kwaliteit van arbeid Productiviteit
10
Center for Healthcare Operations Improvement & Research
[email protected]
11
12
Al vele mooie resultaten bereikt
UT
Duitsland
België
www.utwente.nl/choir
13
OVERZICHT Ontwikkelingen
Wetmatigheden van (zorg)processen Hoe pakken we het aan?
De UT
14
Ontwikkelingen &
Uitdagingen voor het onderzoek
15
ONTWIKKELINGEN Overheidsmaatregelen: marktwerking
16
ONTWIKKELINGEN Overheidsmaatregelen: Specialisatie
17
18
ONTWIKKELINGEN Overheidsmaatregelen: verschuiving
VerpleegVerzorghuizen Topklinische zorg
Ziekenhuis GGZ instelling Specialisten
Huisarts Apotheek Tandarts Fysio Thuiszorg Verloskundigen
Mantelzorg GGD Consultatiebureau
Zorgen voor jezelf
19
Optimalisatie van geïntegreerde spoedpost
20
ONTWIKKELINGEN Overheidsmaatregelen: verschuiving
VerpleegVerzorghuizen Topklinische zorg
Ziekenhuis GGZ instelling Specialisten
Huisarts Apotheek Tandarts Fysio Thuiszorg Verloskundigen
Mantelzorg GGD Consultatiebureau
Zorgen voor jezelf
21
ONTWIKKELINGEN Patiënten beter geïnformeerd
22
23
ONTWIKKELINGEN Technologische ontwikkelingen Vroegere, snellere en effectievere diagnostiek Betere en snellere communicatie Zorg op afstand (Tele-Medicine, Tele-monitoring) Minimaal invasieve interventies Big data, data visualisatie en data mining
24
En vele anderen…
25
Wetmatigheden van (zorg)processen
26
Natuurlijke vs. onnatuurlijke variatie
Blokkenschema Operatiekamers
27
Invloed van OK op bezetting verpleegafdeling Peter Vanberkel
Extra 6e OK met huidige omvang verplegend personeel
28
Invloed van onzekerheid relatie wachttijd – bezettingsgraad
Pollaczek-Khinchine formule
Wachttijd Wachttijd = 10 x servicetijd
10
0.9 0.99
Bezetting (%)
29
Van maximaliseren bezetting Naar levellen werklast Capaciteit werklast
Tijd
30
Tegenstrijdige doelstellingen?
Personeel: minimaliseer overwerk
Management: maximaliseer bezetting
Patiënten: minimaliseer toegangstijd / wachttijd
31
Planning is variabiliteitsmanagement!
werklast
Capaciteit
Tijd
Hogere bezetting én minder kans op overwerk! Voorbeeld: Leeftink, A.G. (UMC Utrecht, pathologie) – From rapid diagnostics to a rapid diagnosis 32
Wet van Little (1961)
Bijv. 6 patiënten per uur
Gem. aantal patiënten in het systeem
Bijv. 9 patiënten
9/6=1.5 uur
Gem. Gem. X productiviteit doorlooptijd 33
Wet van Little (1961) Capaciteitsuitbreiding in de keten STAP 1 Meer patiënten
Gem. aantal patiënten in het systeem
Gem. Gem. X productiviteit doorlooptijd
STAP 2 Meer onderhanden werk Lagere productiviteit
Doorlooptijd groeit extra snel! 34
Lokale optimalisatie in de keten Variaties in een keten zorgen voor bullwhip effect
35
Lokale optimalisatie Eed van Hippocrates (ca. 4 eeuwen BC):
Manuscript uit 12e eeuw 36
37
Hoe pakken we het aan?
38
Hoe optimaliseer je processen in een organisatie?
39
BOTTOM UP: Logistieke paradigma’s
40
TOP DOWN: Optimaliseren planning en besturing Integraal model van alle besturingsfuncties omvat het gehele proces (ketenperspectief)
omvat alle besturingsgebieden omvat alle besturingsniveaus (hiërarchisch)
41
Hiërarchisch besturingsraamwerk Resource capaciteitsplanning
Materiaal planning
Strategisch Tactisch Operationeel offline Operationeel online
Financiële planning
Hiërarchische decompositie
Medische planning
besturingsgebieden 42
Onderbelicht: tactische planning Resource capaciteitsplanning
Materiaal planning
Strategisch Tactisch
ONDERBELICHT
Operationeel offline Operationeel online
Financiële planning
Hiërarchische decompositie
Medische planning
besturingsgebieden 43
44
Onderbelicht: financiële planning
45
Zonder prestatie geen verbetering Maar wat is prestatie?
46
Integrale kijk op prestatie Kwaliteit van arbeid
Patiëntgerichtheid
Kwaliteit van zorg
Eerlijke verdeling Doelmatigheid
Veiligheid
47
Valorisatie
48
De zorg
De UT
49
Onderwijslogistiek Real-time overzicht zalenbezetting
50
Professionele organisatie?
51
52
53
54
Hier ga ik het leren!
IEBIS collega’s
TBK / IEM opleidingsmanagement
(Oud-) Promovendi
e.v.a.
Afstudeerders
Ingrid Vliegen en Richard Boucherie
IRMA
Mark van Houdenhoven
Dank voor uw komst!
Prof.dr.ir. Erwin W. Hans Hoogleraar Operations Management in de Zorg
www.utwente.nl/choir
