Maarssen, 7 oktober 2010
FEV1/FVC onder 70% of Lower Limit of Normal (LLN)?
Tjard Schermer afd. Eerstelijnsgeneeskunde, UMC St Radboud
Topics 1. 2. 3. 4.
Longfysiologie bij veroudering Criteria voor luchtwegobstructie Diagnostiek van luchtwegobstructie in 1e lijn Conclusies
Longfysiologie bij veroudering
Effecten veroudering op longfunctie • Structurele veranderingen borstkas: verstijving van intercostale/costovertebrale gewrichtjes
Crapo RO, 1993; Leech JA, 1990
Effecten veroudering op longfunctie • Structurele veranderingen borstkas: verstijving van intercostale/costovertebrale gewrichtjes • Vernauwing tussenwervelruimtes + osteoporose → wig/compressie ## → kyphose/tonvorm thorax
Crapo RO, 1993; Leech JA, 1990
Effecten veroudering op longfunctie • Structurele veranderingen borstkas: verstijving van intercostale/costovertebrale gewrichtjes • Vernauwing tussenwervelruimtes + osteoporose → wig/compressie ## → kyphose/tonvorm thorax • Stand middenrif verandert → kracht middenrif ↓
Crapo RO, 1993; Leech JA, 1990
Effecten veroudering op longfunctie • Structurele veranderingen borstkas: verstijving van intercostale/costovertebrale gewrichtjes • Vernauwing tussenwervelruimtes + osteoporose → wig/compressie ## → kyphose/tonvorm thorax • Stand middenrif verandert → kracht middenrif ↓ • Ademspierfunctie ↓ (o.a. door veranderende vorm borstkas, spiermassa/-kracht, voedingstoestand) Crapo RO, 1993; Leech JA, 1990
Structuur longparenchym verandert bij veroudering
29-jarige niet-roker
100-jarige niet-roker
Janssens P, et al. Eur Respir J 1999;13:197-205
Longvolumes en capaciteiten: hoe zat het ook al weer?
(F)VC TLC
RV
Effecten van veroudering op longfunctie • TLC: verandert nauwelijks ↓ elastische veerkracht ≈ veranderingen borstkas
Crapo RO, 1982; Janssens P, 1999
Effecten van veroudering op longfunctie • TLC: verandert nauwelijks ↓ elastische veerkracht ≈ veranderingen borstkas • RV: ↑ vanaf 20e jaar (‘air trapping’)
Crapo RO, 1982; Janssens P, 1999
Effecten van veroudering op longfunctie • TLC: verandert nauwelijks ↓ elastische veerkracht ≈ veranderingen borstkas • RV: ↑ vanaf 20e jaar (‘air trapping’) • (F)VC: ↓
Crapo RO, 1982; Janssens P, 1999
Effecten veroudering op longfunctie FVC FEV1
Janssens, et al. Eur Respir J 1999;13:197-205
Expiratoire flow daalt met ouder worden: karakteristieke veranderingen in flow/volume curve
Janssens, et al. Eur Respir J 1999;13:197-205
FEV1/FVC neemt gestaag af bij ouder worden ….
Garcia-Rio F, et al. Eur Respir J 2004;24: 397–405.
Samengevat: effecten veroudering op longfunctie •
Fysiologische veroudering respiratoire systeem: veranderingen borstkas, parenchym, diafragma/spieren, steunweefsel rond klein luchtwegen
•
FEV1, FVC en FEV1/FVC dalen met ouder worden
Veroudering en longfunctie 1. 2. 3. 4.
Longfysiologie bij veroudering Criteria voor luchtwegobstructie Diagnostiek van luchtwegobstructie in 1e lijn Conclusies
G lobal Initiative for Chronic O bstructive L ung D isease 18
GOLD: ernstclassificatie obstructie
www.goldcopd.com
GOLD = NHG Standaard
Obstructie en ernst in evidence-based COPD-richtlijnen Obstructie
Ernst
Evid.
(post-BD)
GOLD (2009)
NHG (2007)
CBO (2010)
ATS/ERS (2004)
BTS/NICE (2004)
FEV1/FVC < 0,70
FEV1% predicted:
?
FEV1/FVC ≤ 0,70
FEV1% predicted:
D
FEV1/FVC < 0,70
FEV1% predicted:
D
FEV1/FVC ≤ 0,70
FEV1% predicted:
?
FEV1/FVC < 0,70
FEV1% predicted:
D
≥80/80-50/50-30/<30 >80/80-50/50-30/<30 >80/80-50/50-30/<30 ≥80/80-50/50-30/<30 80-50/49-30/<30
D = Expert committee report of consensus
Ondergrens van normaal (“lower limit of normal”) ‘Normale verdeling’ FEV1/FVC bij respiratoir gezonde, niet-rokende 25 jarigen, ……. FEV1/FVC
LLN: 5e percentiel
Ondergrens van normaal (LLN) FEV1/FVC neemt af bij ouder worden
Schermer TR, Quanjer PH. Huisarts Wet, 2008
FEV1/FVC bij gezonde nooit-rokende 70+ers (n=71) -------- 5e en 95ste percentiel
∆ vrouwen ○ mannen
Hardie JA, et al. Eur Respir J 2002; 20: 1117–1122.
FEV1/FVC in cohort 70+ers (n=71)
Hardie JA, et al. Eur Respir J 2002; 20: 1117–1122.
Percentage gezonde ouderen dat voldoet aan GOLD-criteria voor luchtwegobstructie
Hardie JA, et al. Eur Respir J 2002; 20: 1117–1122.
Veroudering en longfunctie 1. 2. 3. 4.
Longfysiologie bij veroudering Criteria voor luchtwegobstructie Diagnostiek van luchtwegobstructie in 1e lijn Conclusies
Diagnostiek van luchtwegobstructie
Mannino DM, et al. Thorax 2007;62:237–41.
FEV1/FVC <0,70 versus LLN bij (ex-)rokende, symptomatische 50+ mannen door huisarts verwezen voor spirometrie (n=3.473) : 1 ,0 0
tru e n e g a tive tru e p o sitive fa lse p o sitive
Post-BD FEV1/FVC
P o s tb ro n c h o d ila to r F E V 1 /F V C
0 ,9 0
0 ,8 0
0 ,7 0
0 ,6 0
0 ,5 0
0 ,4 0
0 ,3 0
0 ,2 0 50
60
70
80
90
100
A g e (y e a rs )
Leeftijd (jaren) Schermer T, 2008
Misclassificatie bij door huisarts voor spirometrie verwezen symptomatische personen Misclassification when using GOLD cut-off point (FEV1/FVC< 0.70)
100%
80%
60%
40%
20%
0% 21-30
31-40
41-50
51-60
61-70
71-80
≥81
Leeftijd (jaren)
Vals-positief
Positief
Negatief
Vals-negatief
Schermer T, 2008
Post-BD FEV1-daling per categorie, voor rokers en niet-rokers n=1828
Akkermans R, 2010
n=578
n=251
n=138
n=237
n=292
Post-BD FEV1-daling per categorie, voor rokers en niet-rokers n=1828
Akkermans R, 2010
n=578
n=251
n=138
n=237
n=292
Post-BD FEV1-daling per categorie, voor rokers en niet-rokers n=1828
Akkermans R, 2010
n=578
n=251
n=138
n=237
n=292
Prevalentie COPD sterk beïnvloed door definitie
Shirtcliffe P, et al. Eur Respir J 2007; 30: 232–239
Fixed FEV1/FVC…… versus …… LLN FEV1/FVC
* Bekend
* Onbekend = onbemind
* Gemakkelijk in gebruik
* Ingewikkelder
* Internationaal * Onafhankelijk van referentieformules
* Afhankelijk van referentieformules
* Niet onderbouwd
* Wetenschappelijke rationale
* Forse overdiagnostiek
* Geen vals-positieven
Conclusies •
FEV1, FVC en FEV1/FVC dalen a.g.v. normale verouderingsproces
•
% vals-positieven (LLN-Fixed+) bij gebruik FEV1/FVC<0,70 stijgt met leeftijd
•
LLN-Fixed+ vertonen géén versnelde longfunctiedaling, LLN+Fixed+ wèl
•
Gebruik FEV1/FVC < 0,70 leidt tot overschatting van prevalentie luchtwegobstructie
•
FEV1/FVC: rekening houden met leeftijd en geslacht: “ondergrens van normaal” (LLN)
Maarssen, 7 oktober 2010
FEV1/FVC onder 70% of Lower Limit of Normal (LLN)?
Tjard Schermer afd. Eerstelijnsgeneeskunde, UMC St Radboud
