Fryslân yn sifers Fryslân in cijfers Ook op internet

Fryslân yn sifers Fryslân in cijfers 2009 Ook op internet www.fryslan.nl/fic

Fryslân yn sifers Fryslân yn sifers jout in oersjoch fan alderhande sosjaal-ekonomyske en demografyske gegevens op provinsjale skaal. It dokumint jout gau in globaal ynsjoch in de hjoeddeistige stân fan saken en yn ûntjouwingen yn de provinsje Fryslân. De kearnsifers binne basearre op de meast aktuele gegevens oer it jier 2009, it jier van útjefte is 2010. De gegevens út dit oersjoch binne ek digitaal beskikber fia www.fryslan.nl/fic. Bij it oernimmen van gegevens út Fryslân yn sifers, sawol fan de print- as fan de digitale ferzje, is boarnefermelding ferplichte. Provinsje Fryslân

Foar ynhâldlike ynformaasje:

Foar algemiene ynformaasje:

Postbus 20120

Belieds- en Geo-Ynformaasje

Ynformaasjesintrum

8900 HM Ljouwert

Til: 058 292 55 31

Til: 058 292 55 24

e-mail: [email protected]

Fryslân in cijfers Fryslân in cijfers geeft een overzicht van allerlei sociaal-economische en demografische gegevens op provinciale schaal. Het document geeft snel een globaal inzicht in de huidige stand van zaken en in ontwikkelingen in de provincie Fryslân. De kerncijfers zijn gebaseerd op de meest actuele gegevens over het jaar 2009, het jaar van uitgave is 2010. De gegevens uit dit overzicht zijn ook digitaal beschikbaar via www.fryslan.nl/fic. Bij overname van gegevens uit Fryslân in cijfers, zowel van de print- als de digitale versie, is bronvermelding verplicht. Provincie Fryslân

Voor inhoudelijke informatie:

Voor algemene informatie:

Postbus 20120

Beleids- en Geo-Informatie

Informatiecentrum

8900 HM Leeuwarden

Tel: 058 292 55 31

Tel: 058 292 55 24

e-mail: [email protected]

3

Inhoudsopgave

blz.

Hoofdstuk 0 Algemeen

7

Indeling naar gemeente

8

Bevolking Fryslân en Nederland

9

Buiten- en binnenlandse migratie 1972 - heden

10

Loop van de bevolking per gemeente

11

Gemiddelde bevolkingstoename/-afname 2003 - 2008

12

Leeftijdsopbouw mannen en vrouwen per jaar Fryslân

13

Leeftijdsopbouw per groep per gemeente

14

Aandeel 65+ in de bevolking

15

Particuliere huishoudens per gemeente

16

Bodemgebruik (in ha) Fryslân en Nederland

17

Bodemgebruik Fryslân 2006

18

Hoofdstuk 1 Bestuur en veiligheid

19

Gemeenteraadsverkiezing per gemeente

20

Zetelverdeling gemeenteraadsverkiezing per gemeente

21

Provinciale Statenverkiezing per gemeente

22

Hoofdstuk 2 Verkeer en vervoer

23

Lengte van wegen en vaarwegen Fryslân en Nederland

24

Motorvoertuigen Fryslân en Nederland

25

Verkeersslachtoffers 2000 - 2009

26

Verkeersslachtoffers per gemeente

27

Reizigers openbaar vervoer Fryslân

28 4

Inhoudsopgave

blz.

Hoofdstuk 3 Water

29

Oppervlakte en kustlengte per gemeente

30

Hoofdstuk 4 Milieu

31

Windturbines en opgesteld vermogen Fryslân en Nederland

32

Hoofdstuk 5 Landelijk gebied

33

Grondgebruik Fryslân en Nederland

34

Akkerbouwgewassen Fryslân en Nederland

35

Landbouwbedrijven per hoofdbedrijfstype Fryslân en Nederland

36

Veestapel Fryslân en Nederland

37

Weidevogels Fryslân

38

Hoofdstuk 6 Economie, recreatie en toerisme

39

Economische groei Fryslân en Nederland

40

Werkgelegenheid per sector Fryslân en Nederland

41

Werkgelegenheidsgroei 2008 - 2009

42

Werkgelegenheid per sector per gemeente

43

Niet werkende werkzoekenden/werkloosheid per gemeente

44

Beroepsbevolking naar leeftijd Fryslân en Nederland

45

Bruto participatiegraad Fryslân en Nederland

46

Gemiddeld besteedbaar inkomen per gemeente

47

Werkgelegenheid Recreatie en Toerisme Fryslân en Nederland

48

Overnachtingen verblijfsrecreatie en watersport per gemeente

49 5

Inhoudsopgave

blz.

Hoofdstuk 7 Sociaal beleid

51

Aantal bedden in ziekenhuizen Fryslân

52

Praktijken en werkzame personen eerstelijnszorg Fryslân en Nederland

53

Wachtlijst Jeugdhulp Friesland per kwartaal

54

Wachtlijst Jeugdhulp Friesland < 4 weken, 4-9 weken, > 9 weken

55

Wachtlijst Jeugdhulp Friesland > 9 weken

56

Hoofdstuk 8 Cultuur, taal en onderwijs

57

Beeldende kunst per gemeente

58

Musea Fryslân en Nederland

59

Hoofdstuk 9 Ruimte en wonen

61

Wonen Fryslân en Nederland

62

Netto groei voorraad woningen (relatief)

63

Wonen per gemeente

64

Mutaties woningvoorraad 2000 - 2009

65

Bedrijventerreinen per gemeente

66

Jaarlijkse uitgifte bedrijventerreinen per gemeente

67

Definities Beschrijving van definities per hoofdstuk

69

6

Hoofdstuk 0 Algemeen

7

8

Bevolking

Aantal inwoners Levendgeborenen Overledenen Natuurlijke aanwas Immigratie Emigratie (incl. adm. corr.) Migratiesaldo buitenland Vestiging vanuit andere provincies Vertrek naar andere provincies Migratiesaldo binnenland Migratiesaldo binnenland + buitenland Bevolkingsgroei (incl. correcties) Bevolkingsdichtheid (km2 land) Aantal particuliere huishoudens w.v. alleenstaand w.v. 1-ouder huishouden w.v. samenwonend met kinderen w.v. samenwonend zonder kinderen w.v. overige huishoudens Gemiddelde huishoudensgrootte Personen in institutionele huishoudens

Fryslân

Nederland

aandeel Fryslân

2005

2006

2007

2008

2009

2009

2009

642.977

642.230

642.209

643.189

644.811

16.485.787

3,9%

7.377 5.606 1.771 1.914 3.028 -1.114 10.449 11.939 -1.490 -2.604

7.233 5.923 1.310 2.256 3.155 -899 10.813 11.349 -536 -1.435

7.059 5.448 1.611 2.742 2.204 538 10.253 11.471 -1.218 -680

7.026 5.574 1.452 3.671 2.608 1.063 10.567 11.555 -988 75

7.134 5.637 1.497 3.544 2.078 1.466 n.n.b. n.n.b. -1.509 -42

184.824 134.174 50.650 147.308 110.830 36.478 n.v.t. n.v.t. n.v.t. 36.478

3,9% 4,2% 3,0% 2,4% 1,9% 4,0% -

-747 192

-21 192

980 192

1.622 192

1.522 192

91.825 488

1,7% -

273.556 88.109 14.711 83.915 85.340 1.481 2,32 8.226

274.354 88.670 15.015 83.236 86.003 1.430 2,31 8.256

275.304 89.072 15.212 82.605 86.922 1.493 2,30 8.265

277.053 90.207 15.721 81.876 87.731 1.518 2,29 8.439

279.239 91.996 15.965 81.271 88.451 1.556 2,31 8.630

7.312.579 2.619.394 474.909 2.051.304 2.114.569 52.403 2,23 207.003

3,8% 3,5% 3,4% 4,0% 4,2% 3,0% 4,2%

Peildatum: (1 januari) 2009 Bron: CBS Voetnoot: de cursief vermelde cijfers zijn voorlopig

9

10

Loop van de bevolking

Achtkarspelen Ameland het Bildt Boarnsterhim Bolsward Dantumadiel Dongeradeel Ferwerderadiel Franekeradeel Gaasterlân-Sleat Harlingen Heerenveen Kollumerland c.a. Leeuwarden Leeuwarderadeel Lemsterland Littenseradiel Menaldumadeel Nijefurd Ooststellingwerf Opsterland Schiermonnikoog Skarsterlân Smallingerland Sneek Terschelling Tytsjerksteradiel Vlieland Weststellingwerf Wûnseradiel Wymbritseradiel Fryslân

inwoners levend01-1-2009 geborenen

28.139 3.466 10.887 19.306 9.823 19.367 24.610 8.825 20.579 10.280 15.689 43.334 13.048 93.498 10.358 13.584 10.932 13.708 10.955 26.288 29.777 946 27.152 55.201 33.260 4.740 32.211 1.146 25.802 11.849 16.051 644.811

overledenen

natuurlijke aanwas

migratiesaldo binnenland

migratiesaldo buitenland *

migratiesaldo*

bevolkingsgroei**

inwoners 31-12-2009

219 37 94 124 116 197 163 65 158 116 172 423 118 857 60 95 76 108 85 242 263 11 187 504 317 52 340 9 261 86 82 5.637

127 8 38 70 -10 24 128 52 57 14 -22 5 45 258 36 72 52 40 29 1 63 -7 97 91 69 -23 29 4 -14 59 105 1.497

-152 15 -109 -29 87 -108 -390 -35 -45 -9 103 16 -83 -94 41 -53 -53 3 -43 -418 192 -2 42 -109 95 5 -324 -9 39 -73 -9 -1.509

-24 14 88 11 15 6 -42 -1 27 19 29 32 -8 446 -4 11 -10 4 16 337 13 4 3 106 1 2 343 15 13 -3 3 1.466

-176 29 -21 -18 102 -102 -432 -36 -18 10 132 48 -91 352 37 -42 -63 7 -27 -81 205 2 45 -3 96 7 19 6 52 -76 -6 -43

-48 37 21 53 93 -78 -293 16 42 24 111 57 -46 633 73 31 -11 48 2 -79 271 -5 143 93 167 -16 49 11 39 -16 100 1.522

28.091 3.503 10.908 19.359 9.916 19.289 24.317 8.841 20.621 10.304 15.800 43.391 13.002 94.131 10.431 13.615 10.921 13.756 10.957 26.209 30.048 941 27.295 55.294 33.427 4.724 32.260 1.157 25.841 11.833 16.151 646.333

346 45 132 194 106 221 291 117 215 130 150 428 163 1.115 96 167 128 148 114 243 326 4 284 595 386 29 369 13 247 145 187 7.134

Peildatum: 2009 Bron: CBS Voetnoot: de cursief vermelde cijfers zijn voorlopig

* inclusief administratieve correcties ** exclusief administratieve correcties 11

12

13

Leeftijdsopbouw per groep Achtkarspelen Ameland het Bildt Boarnsterhim Bolsward Dantumadiel Dongeradeel Ferwerderadiel Franekeradeel Gaasterlân-Sleat Harlingen Heerenveen Kollumerland c.a. Leeuwarden Leeuwarderadeel Lemsterland Littenseradiel Menaldumadeel Nijefurd Ooststellingwerf Opsterland Schiermonnikoog Skarsterlân Smallingerland Sneek Terschelling Tytsjerksteradiel Vlieland Weststellingwerf Wûnseradiel Wymbritseradiel Fryslân

0-19 jaar

20-64 jaar

65+

totaal

0-19 jaar

20-64 jaar

65+

7.213 807 2.781 4.941 2.381 4.995 6.274 2.281 5.095 2.553 3.722 10.303 3.343 20.700 2.732 3.427 3.032 3.581 2.622 6.257 7.710 187 7.047 13.662 8.204 986 7.956 269 5.964 3.115 4.427 158.567

16.843 2.098 6.451 11.566 5.661 11.232 14.211 5.249 12.221 5.733 9.234 25.319 7.766 59.032 6.116 8.160 6.477 8.158 6.235 15.497 17.430 551 15.811 32.344 19.419 2.928 18.658 695 15.067 7.083 9.420 382.665

4.083 561 1.655 2.799 1.781 3.140 4.125 1.295 3.263 1.994 2.733 7.712 1.939 13.766 1.510 1.997 1.423 1.969 2.098 4.534 4.637 208 4.294 9.195 5.637 826 5.597 182 4.771 1.651 2.204 103.579

28.139 3.466 10.887 19.306 9.823 19.367 24.610 8.825 20.579 10.280 15.689 43.334 13.048 93.498 10.358 13.584 10.932 13.708 10.955 26.288 29.777 946 27.152 55.201 33.260 4.740 32.211 1.146 5.802 11.849 16.051 644.811

25,6% 23,3% 25,5% 25,6% 24,2% 25,8% 25,5% 25,8% 24,8% 24,8% 23,7% 23,8% 25,6% 22,1% 26,4% 25,2% 27,7% 26,1% 23,9% 23,8% 25,9% 19,8% 26,0% 24,7% 24,7% 20,8% 24,7% 23,5% 23,1% 26,3% 27,6% 24,6%

59,9% 60,5% 59,3% 59,9% 57,6% 58,0% 57,7% 59,5% 59,4% 55,8% 58,9% 58,4% 59,5% 63,1% 59,0% 60,1% 59,2% 59,5% 56,9% 59,0% 58,5% 58,2% 58,2% 58,6% 58,4% 61,8% 57,9% 60,6% 58,4% 59,8% 58,7% 59,3%

14,5% 16,2% 15,2% 14,5% 18,1% 16,2% 16,8% 14,7% 15,9% 19,4% 17,4% 17,8% 14,9% 14,7% 14,6% 14,7% 13,0% 14,4% 19,2% 17,2% 15,6% 22,0% 15,8% 16,7% 16,9% 17,4% 17,4% 15,9% 18,5% 13,9% 13,7% 16,1%

Peildatum: 1 januari 2009 Bron: CBS

14

groene druk 43 38 43 43 42 44 44 43 42 45 40 41 43 35 45 42 47 44 42 40 44 34 45 42 42 34 43 39 40 44 47 41

% % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % %

grijze druk 24 27 26 24 31 28 29 25 27 35 30 30 25 23 25 24 22 24 34 29 27 38 27 28 29 28 30 26 32 23 23 27

% % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % %

15

Particuliere huishoudens alleenstaand 1-ouder huishouden samenwonend met kinderen


3.010 500 1.495 2.421 1.449 1.904 3.169 1.003 2.711 1.221 2.308 6.641 1.464 22.445 952 1.568 1.095 1.541 1.463 3.314 3.261 213 3.053 7.717 5.099 769 3.721 210 3.244 1.353 1.682 91.996

669 59 297 389 236 430 567 195 525 180 488 1.093 265 3.180 234 285 204 277 196 651 610 13 505 1.486 1.032 94 646 31 589 244 295 15.965

4.042 450 1.399 2.618 1.206 2.766 3.205 1.217 2.575 1.325 1.840 5.323 1.835 9.149 1.405 1.834 1.559 1.919 1.368 3.351 4.047 101 3.717 6.900 3.956 503 4.343 134 3.287 1.625 2.272 81.271


16

samenwonend zonder kinderen

overige huishoudens

totaal particuliere huishoudens

gemiddelde huishoudensgrootte

3.530 482 1.413 2.686 1.356 2.410 3.241 1.144 2.833 1.499 2.211 6.177 1.647 12.749 1.493 1.942 1.416 1.891 1.619 3.754 4.067 150 3.729 7.535 4.496 723 4.509 159 3.847 1.598 2.145 88.451

57 11 28 23 28 45 37 16 54 17 38 104 24 542 13 31 17 9 16 44 51 1 49 105 56 8 38 2 46 19 27 1.556

11.308 1.502 4.632 8.137 4.275 7.555 10.219 3.575 8.698 4.242 6.885 19.338 5.235 48.065 4.097 5.660 4.291 5.637 4.662 11.114 12.036 478 11.053 23.743 14.639 2.097 13.257 536 11.013 4.839 6.421 279.239

2,49 2,31 2,35 2,37 2,30 2,56 2,41 2,47 2,37 2,42 2,28 2,24 2,49 1,95 2,53 2,40 2,55 2,43 2,35 2,37 2,47 1,98 2,46 2,32 2,27 2,26 2,43 2,14 2,34 2,45 2,50 2,31

Bodemgebruik land (ha)

% Fryslân

Nederland

2000

Fryslân 2003

2006

2006

2006

2006

Landbouwgrond Bos en natuur Bebouwde grond Semi bebouwd Recreatie Verkeer

264.947 38.706 15.309 2.627 4.607 8.731

263.577 38.463 15.910 2.734 4.682 8.736

262.091 38.896 16.671 2.905 4.864 8.666

78,4% 11,6% 5,0% 0,9% 1,5% 2,6%

2.285.799 484.024 337.927 52.849 96.311 115.955

11,5% 8,0% 4,9% 5,5% 5,1% 7,5%

Totaal landoppervlakte (exclusief water breder dan 6 meter)

334.927

334.102

334.093

100,0%

3.372.865

9,9%

aandeel Fryslân

Bodemgebruik (ha)

Fryslân

aandeel Fryslân

% Fryslân

Nederland

2000

2003

2006

2006

2006

2006

Totaal landoppervlakte (exclusief water breder dan 6 meter)

334.927

334.102

334.093

58,1%

3.372.865

9,9%

Binnenwater Buitenwater

65.054 174.107

65.339 174.645

65.621 175.160

11,4% 30,5%

362.628 418.815

18,1% 41,8%

Totaal oppervlakte

574.087

574.087

574.874

100,0%

4.154.308

13,8%

Peildatum: 2006 Bron: CBS

17

18

Hoofdstuk 1 Bestuur en veiligheid

19

Gemeenteraadsverkiezing

Achtkarspelen Ameland het Bildt Boarnsterhim Dantumadiel Dongeradeel Ferwerderadiel Franekeradeel Gaasterlân-Sleat Harlingen Heerenveen Kollumerland c.a. Leeuwarden Leeuwarderadeel Lemsterland Littenseradiel Menaldumadeel Ooststellingwerf Opsterland Schiermonnikoog Skarsterlân Smallingerland Terschelling Tytsjerksteradiel Vlieland Weststellingwerf Fryslân

Opkomst

CDA

PvdA

54,1% 80,0% 55,5% 53,4% 57,1% 55,6% 55,9% 54,9% 60,7% 58,1% 55,1% 53,9% 49,9% 65,0% 57,5% 63,3% 60,1% 56,9% 57,4% 82,5% 58,4% 56,6% 65,9% 59,7% 68,1% 51,8% 55,7%

25,5% 26,2% 26,5% 11,7% 28,7% 29,4% 29,7% 19,7% 29,1% 11,2% 11,9% 33,5% 11,2% 18,0% 15,8% 26,4% 17,0% 17,5% 15,2% 25,4% 17,8% 18,9% 24,4% 18,8% 18,9%

16,7% 14,1% 18,9% 16,6% 16,3% 12,3% 13,4% 14,9% 15,3% 20,4% 26,1% 14,7% 27,2% 26,7% 13,7% 18,3% 21,0% 20,1% 19,7% 21,6% 34,6% 16,5% 20,6% 26,4% 20,2%

VVD CU/SGP

7,7% 10,9% 13,6% 13,9% 9,2% 10,2% 9,5% 18,5% 11,8% 16,2% 17,4% 12,4% 11,8% 15,4% 14,3% 10,9% 11,5% 8,9% 13,0% 10,9% 19,5% 11,6% 48,2% 24,3% 12,3%

13,5% 18,5% 12,0% 7,7% 5,3% 7,2% 4,5% 5,3% 11,1% 5,5% 7,8% 4,9% 5,9% 10,3% 5,8% 13,5% 7,2% 7,1%

FNP

D66

Gemeente Belangen

PAL/ Groen Links

SP

Overig

23,9% 15,4% 7,6% 18,2% 20,6% 13,0% 29,3% 8,9% 22,9% 4,5% 19,1% 24,2% 16,5% 3,7% 33,8% 6,2% 19,7% 11,0%

11,0% 3,3% 5,3% 6,3% 8,3% 7,0% 8,4% 5,5% 5,5% 4,0% 3,8% 4,0%

12,8% 48,4% 24,1% 22,2% 17,4% 11,3% 17,9% 25,2% 9,6% 13,0% 24,0% 22,9% 28,9% 30,4% 36,1% 99,2% 11,6% 26,0% 4,9% 30,2% 15,4% 13,7%

9,4% 4,0% 6,7% 5,5% 7,0% 12,5% 8,2% 7,9% 5,5% 11,5% 11,6% 5,7%

10,5% 5,8% 1,9% 5,7% 1,9%

16,7% 11,2% 20,0% 3,0% 13,6% 15,7% 30,0% 2,9% 3,1% 5,1%

Peildatum: 3 maart 2010 Bron: Dagbladen Voetnoot: Inwoners van Bolsward, Nijefurd, Sneek, Wûnseradiel en Wymbritseradiel stemden niet, vanwege de geplande fusie per 2011.

20

Zetelverdeling Gemeenteraadsverkiezing Achtkarspelen Ameland het Bildt Boarnsterhim Dantumadiel Dongeradeel Ferwerderadiel Franekeradeel Gaasterlân-Sleat Harlingen Heerenveen Kollumerland c.a. Leeuwarden Leeuwarderadeel Lemsterland Littenseradiel Menaldumadeel Ooststellingwerf Opsterland Schiermonnikoog Skarsterlân Smallingerland Terschelling Tytsjerksteradiel Vlieland Weststellingwerf Fryslân

CDA

PvdA

VVD

CU/SGP

FNP

D66

Gemeente Belangen

PAL/ Groen Links

SP

Overig

Totaal zetels

6 3 4 2 5 7 4 4 4 2 3 5 5 3 3 4 3 4 4 6 6 2 6 4 99

3 2 3 3 3 2 2 3 2 3 8 2 11 4 2 3 5 5 4 7 4 4 2 6 93

1 1 2 2 2 1 2 3 2 4 3 5 2 2 2 2 2 2 3 4 2 3 4 5 61

3 3 2 1 1 1 1 2 2 2 1 1 2 1 4 1 28

5 3 1 4 3 2 5 2 3 1 3 4 2 7 2 5 52

2 1 1 2 2 1 1 1 1 12

3 5 4 4 3 2 2 5 2 4 3 4 4 7 9 9 3 3 1 3 3 83

1 1 1 2 5 1 1 2 3 3 20

2 2 2 6

2 2 3 4 2 5 18

21 11 15 17 17 19 13 19 15 17 27 15 37 15 15 15 15 21 23 9 21 31 11 23 9 21 472

Peildatum: 3 maart 2010 Bron: Dagbladen Voetnoot: Inwoners van Bolsward, Nijefurd, Sneek, Wûnseradiel en Wymbritseradiel stemden niet, vanwege de geplande fusie per 2011.

21

Provinciale Statenverkiezing Achtkarspelen Ameland het Bildt Boarnsterhim Bolsward Dantumadiel Dongeradeel Ferwerderadiel Franekeradeel Gaasterlân-Sleat Harlingen Heerenveen Kollumerland c.a. Leeuwarden Leeuwarderadeel Lemsterland Littenseradiel Menaldumadeel Nijefurd Ooststellingwerf Opsterland Schiermonnikoog Skarsterlân Smallingerland Sneek Terschelling Tytsjerksteradiel Vlieland Weststellingwerf Wûnseradiel Wymbritseradiel Fryslân Zetelverdeling Fryslân

Opkomst

CDA

PvdA

VVD

CU

FNP

Groen Links

SP

Overig

53,7% 58,0% 56,7% 60,3% 53,8% 55,0% 58,0% 56,9% 53,6% 60,0% 49,1% 50,9% 51,7% 46,3% 64,2% 52,3% 64,4% 60,0% 62,2% 53,9% 57,8% 64,6% 56,7% 55,8% 50,5% 51,9% 59,2% 54,1% 48,0% 58,4% 59,3% 54,1%

31,1% 31,9% 27,8% 16,5% 38,2% 29,9% 36,8% 35,3% 27,1% 33,0% 20,7% 19,5% 35,6% 16,6% 20,9% 28,1% 29,4% 23,0% 33,4% 23,7% 20,7% 22,2% 30,1% 24,2% 24,1% 19,8% 30,2% 9,3% 25,5% 36,4% 36,9% 25,8% 12

20,3% 21,2% 33,1% 36,1% 23,4% 20,6% 16,2% 17,2% 25,0% 13,3% 27,2% 32,5% 14,8% 30,5% 28,1% 22,4% 24,5% 28,9% 19,5% 30,4% 28,3% 26,7% 22,0% 26,6% 26,6% 24,1% 22,3% 20,5% 28,1% 20,8% 16,2% 25,5% 12

5,3% 17,2% 10,5% 14,6% 8,1% 4,9% 6,7% 8,4% 8,9% 9,5% 13,0% 14,1% 6,2% 11,7% 8,0% 15,4% 9,6% 10,8% 10,5% 13,0% 10,9% 19,2% 10,7% 8,9% 13,4% 29,2% 9,0% 36,2% 16,4% 11,0% 10,0% 10,8% 5

15,5% 1,3% 4,5% 2,7% 4,6% 20,2% 13,2% 9,7% 7,1% 7,7% 7,1% 5,9% 13,9% 6,5% 5,3% 7,1% 3,4% 4,5% 5,8% 6,2% 11,2% 2,7% 5,1% 14,5% 6,1% 2,0% 8,8% 1,5% 4,1% 4,1% 5,9% 8,2% 3

15,1% 0,8% 8,2% 14,7% 8,4% 11,7% 13,9% 15,5% 14,2% 22,7% 5,4% 7,0% 16,6% 6,5% 16,7% 5,0% 19,3% 16,7% 16,6% 3,2% 9,2% 2,7% 18,9% 6,6% 8,5% 2,3% 15,2% 2,2% 2,3% 11,3% 18,4% 10,7% 5

1,4% 2,9% 2,5% 3,2% 3,7% 2,2% 2,0% 2,1% 3,0% 3,0% 5,2% 4,9% 1,9% 7,0% 2,2% 2,1% 3,8% 4,2% 4,2% 4,4% 4,3% 7,6% 2,5% 3,5% 4,3% 6,9% 4,1% 3,8% 4,9% 2,6% 2,6% 3,9% 2

7,5% 5,8% 9,2% 7,6% 9,6% 6,3% 7,3% 6,7% 8,7% 6,3% 14,2% 9,7% 7,4% 14,3% 6,5% 10,6% 6,1% 6,6% 6,1% 11,0% 10,6% 8,6% 6,7% 11,4% 12,0% 9,9% 7,1% 7,9% 11,9% 8,8% 6,0% 9,6% 4

3,9% 18,9% 4,3% 4,6% 4,0% 4,4% 3,9% 5,2% 6,1% 4,5% 7,1% 6,6% 3,7% 6,9% 12,2% 9,3% 3,7% 5,4% 3,9% 8,1% 4,7% 10,4% 4,0% 4,3% 5,1% 5,8% 3,3% 18,5% 6,8% 4,8% 4,1% 5,5%

Peildatum: 7 maart 2007 Bron: CBS/Dagbladen

22

Hoofdstuk 2 Verkeer en vervoer

23

Lengte van wegen (km)

Fryslân

Nederland

aandeel Fryslân

2005

2006

2007

2008

2009

2009

2009

Rijkswegen Provinciale wegen Overige wegen

308 676 7.648

309 676 7.692

310 672 7.732

311 671 7.773

311 670 7.808

5.076 7.836 123.914

6,1% 8,6% 6,3%

Totale weglengte

8.632

8.677

8.714

8.755

8.789

136.826

6,4%

Nederland

aandeel Fryslân

2005

2006

2007

2008

2009

2009

2009

Rijksvaarwegen Provinciale vaarwegen Overige vaarwegen

143 640 159

143 635 179

129 635 196

146 635 179

146 625 188

2.552 1.666 1.997

5,7% 37,5% 9,4%

Totale vaarweglengte

942

957

960

960

959

6.215

15,4%

Lengte van vaarwegen (km)

Fryslân

Peildatum: 2009 Bron: CBS

24

Motorvoertuigen

Fryslân

Nederland

aandeel Fryslân

2005

2006

2007

2008

2009

2009

2009

Personenauto’s Bestelauto’s Vrachtauto’s Trekkers (voor opleggers) Speciale voertuigen Autobussen Aanhangers Opleggers Motortweewielers

261.644 44.920 2.928 2.471 2.806 1.080 42.231 3.405 23.800

268.039 41.791 2.878 2.503 3.027 1.019 44.657 3.387 24.630

274.837 40.425 2.917 2.674 3.231 1.051 46.856 3.412 25.397

281.912 41.002 2.912 2.768 3.398 1.213 49.065 3.637 26.184

288.360 41.478 2.935 2.908 3.640 1.162 50.668 3.846 27.207

7.542.331 876.170 75.112 74.624 64.194 11.332 905.955 132.894 605.604

3,8% 4,7% 3,9% 3,9% 5,7% 10,3% 5,6% 2,9% 4,5%

Totaal motorvoertuigen

385.285

391.931

400.800

412.091

422.204

10.288.216

4,1%


25

26

Verkeersslachtoffers Achtkarspelen Ameland het Bildt Boarnsterhim Bolsward Dantumadiel Dongeradeel Ferwerderadiel Franekeradeel Gaasterlân-Sleat Harlingen Heerenveen Kollumerland c.a. Leeuwarden Leeuwarderadeel Lemsterland Littenseradiel Menaldumadeel Nijefurd Ooststellingwerf Opsterland Schiermonnikoog Skarsterlân Smallingerland Sneek Terschelling Tytsjerksteradiel Vlieland Weststellingwerf Wûnseradiel Wymbritseradiel Fryslân

verkeersdoden

ziekenhuisgewonden

licht gewonden

totaal slachtoffers

0 0 0 1 1 0 1 0 0 1 0 1 0 5 0 0 0 2 0 2 1 0 1 2 0 0 2 0 1 1 1 23

16 4 2 7 1 6 7 2 2 4 8 21 6 22 1 6 3 4 2 13 13 0 18 18 4 4 11 1 15 10 5 236

21 4 1 12 6 14 18 5 6 6 6 47 5 55 2 7 10 7 5 17 24 2 29 63 17 6 16 1 24 11 9 456

37 8 3 20 8 20 26 7 8 11 14 69 11 82 3 13 13 13 7 32 38 2 48 83 21 10 29 2 40 22 15 715

Peildatum: 2009 Bron: RWS-AVV (Adviesdienst Verkeer en Vervoer) Heerlen/Ministerie van Verkeer en Waterstaat Voetnoot: Het betreft de geregistreerde ongevallen, het werkelijke aantal ongevallen en slachtoffers ligt hoger.

27

Reizigers openbaar vervoer Fryslân Noord en Zuidwest* Zuidoost Q-liner 315** Wadden Leeuwarden

Totaal busvervoer Trein***

2007

2008

2009

groei/afname

8.602.500 4.310.700 288.600 1.025.100 2.958.300

8.801.400 4.149.100 286.400 1.068.100 3.388.800

9.350.600 4.256.700 311.400 1.080.700 3.484.900

6,2% 2,6% 8,7% 1,2% 2,8%

17.185.200

17.693.800

18.484.300

4,5%

6.494.400

6.767.800

6.409.800

-5,3%

* Reizigersaantallen over 2007-2009 zijn te hoog door dubbelingen, Connexxion komt op korte termijn met juiste cijfers. ** Q-liner 315 rijdt van Groningen via Heerenveen naar Lelystad. Cijfer heeft betrekking op het Friese deel van de lijn. *** Trein omvat alleen het regionale spoorvervoer (Arriva). Dit betreft de spoorlijnen Leeuwarden-Harlingen Haven, LeeuwardenStavoren en Leeuwarden-Groningen (hele lijn).

Peildatum: 2009 Bron: Afdeling Verkeer & Vervoer provincie Fryslân, uit rapportage met kwartaal- en jaarcijfers 2009 (cijfers vervoerders)

28

Hoofdstuk 3 Water

29

Oppervlakte en kustlengte

kustlengte km


55,2 15,4 33,0 10,1 9,5 8,1 44,2 89,0 55,9 27,4 347,8

2

binnenwater km

1,4 0,7 0,7 16,9 0,4 2,0 9,6 0,9 1,5 114,0 0,8 5,1 6,5 5,0 0,6 48,2 1,9 1,2 192,7 2,0 3,0 0,2 31,6 7,9 4,0 0,4 11,9 0,6 7,0 152,8 24,7 656,2

Peildatum: kustlengte 1987, overige cijfers 2006 Bron: CBS

30

2

buitenwater km

209,0 23,5 90,0 34,6 4,9 361,8 154,8 587,5 279,0 6,4 1751,6

2

land km

102,5 58,8 92,4 151,5 9,1 85,4 167,2 97,7 102,7 94,1 25,0 135,0 109,7 79,0 40,8 75,7 130,7 68,9 94,6 224,1 224,7 44,0 185,0 118,2 30,1 86,1 149,4 36,1 221,2 157,0 137,8 3334,4

2

totaal km

104,0 268,5 116,5 168,6 9,4 87,5 266,9 133,2 109,2 209,3 387,7 140,2 116,3 84,1 41,4 124,4 132,6 70,0 289,2 226,1 227,7 199,1 216,9 126,2 34,0 674,0 161,4 315,8 228,4 317,7 162,7 5748,7

Hoofdstuk 4 Milieu

31

32

Hoofdstuk 5 Landelijk gebied

33

Grondgebruik (ha)

Nederland

aandeel Fryslân

2005

2006

Fryslân 2007

2008

2009

2009

2009

Cultuurgrond Niet cultuurgrond

234.864 10.675

232.852 20.755

234.184 13.746

237.377 8.137

237.278 9.990

1.917.482 139.653

12,4% 7,2%

Totaal grondgebruik

245.538

253.607

247.931

245.515

247.268

2.057.135

12,0%

Nederland

aandeel Fryslân

Indeling cultuurgrond (ha)

Fryslân 2005

2006

2007

2008

2009

2009

2009

Blijvend en natuurlijk grasland Akkerbouw Tuinbouw open grond Tuinbouw onder glas

172.850 60.801 1.100 113

174.894 56.663 1.174 122

175.001 57.848 1.201 135

174.736 61.403 1.121 117

177.675 58.467 1.015 122

827.247 992.901 87.009 10.324

21,5% 5,9% 1,2% 1,2%

Totaal cultuurgrond

234.864

232.852

234.184

237.377

237.278

1.917.480

12,4%

Peildatum: 1 mei 2009 Bron: CBS

34

Akkerbouwgewassen (ha)

Fryslân

Nederland

aandeel Fryslân

2005

2006

2007

2008

2009

2009

2009

Granen Peulvruchten Aardappelen w.v. consumptieaardappelen w.v. pootaardappelen Suikerbieten Voederbieten Akkerbouwgroenten Groenvoedergewassen w.v. tijdelijk grasland w.v. snijmaïs Zaden Handelsgewassen Overige akkerbouwgewassen Braak

8.310 414 7.854 1.033 6.611 3.573 5 823 35.717 18.361 17.272 1.443 42 439 2.182

8.234 75 7.543 1.030 6.316 3.223 14 1.037 33.831 16.311 17.367 1.522 44 107 1.033

9.597 56 8.050 1.374 6.424 2.892 7 1.040 34.191 14.757 19.301 1.085 100 67 763

11.654 57 8.091 1.321 6.531 2.614 27 1.169 36.405 14.085 22.086 802 152 140 292

10.201 71 8.153 1.362 6.597 2.593 22 986 35.219 13.445 21.514 783 86 84 268

228.801 3.233 155.232 70.520 38.142 72.701 329 51.721 437.556 189.872 240.220 18.813 11.296 5.796 7.423

4,5% 2,2% 5,3% 1,9% 17,3% 3,6% 6,7% 1,9% 8,0% 7,1% 9,0% 4,2% 0,8% 1,4% 3,6%

Totaal akkerbouw

60.801

56.663

57.848

61.403

58.467

992.901

5,9%


35

Landbouwbedrijven per hoofdbedrijfstype

Fryslân

% Fryslân Nederland % Nederland

2005

2006

2007

2008

2009

2009

2009

2009

Akkerbouwbedrijven Tuinbouwbedrijven Blijvende teeltbedrijven Graasdierbedrijven Hokdierbedrijven Gewassencombinaties Veeteeltcombinaties Gewassen-/veeteeltcombinaties

461 99 34 5.390 135 26 26 120

433 93 36 5.264 129 29 26 102

398 84 39 5.159 126 27 26 100

394 86 37 5.128 115 21 25 108

370 77 33 5.042 118 25 23 97

6,4% 1,3% 0,6% 87,2% 2,0% 0,4% 0,4% 1,7%

10.923 7.966 4.257 38.299 5.336 1.320 1.480 3.427

3,4% 1,0% 0,8% 13,2% 2,2% 1,9% 1,6% 2,8%

Totaal landbouwbedrijven

6.291

6.112

5.959

5.914

5.785

100,0%

73.008

7,9%


36

Veestapel

Melk- en kalf-, vlees- en weidekoeien Overig melk- en fokvee Melk- en fokvee, totaal Vleeskalveren Overig vlees- en weidevee Vlees- en weidevee, totaal Rundvee, totaal Biggen Vleesvarkens Fokvarkens Varkens, totaal

Nederland

aandeel Fryslân

2005

2006

Fryslân 2007

2008

2009

2009

2009

265.327 188.755 454.082

263.025 183.811 446.836

264.358 188.816 453.174

272.864 203.726 476.590

271.794 217.177 488.971

1.529.210 1.245.341 2.774.551

17,8% 17,4% 17,6%

44.280 15.138 59.418

39.517 15.705 55.222

38.996 15.826 54.822

39.600 14.513 54.113

37.973 14.478 52.451

894.248 298.800 1.193.048

4,2% 4,8% 4,4%

513.500

502.058

507.996

530.703

541.422

3.967.599

13,6%

49.763 44.562 16.740

47.984 39.929 13.133

44.027 44.534 13.861

41.565 43.913 11.259

44.475 45.310 11.847

5.068.497 5.872.351 1.245.605

0,9% 0,8% 1,0%

111.065

101.046

102.422

96.737

101.632

12.186.453

0,8%

Vleeskuikens (incl. ouderdieren) Leghennen (incl. ouderdieren)

5.999.706 742.000

6.070.386 1.263.030

6.314.846 1.144.093

6.561.323 1.119.805

7.481.761 1.237.153

50.219.082 46.640.402

14,9% 2,7%

Kippen, totaal

6.741.706

7.333.416

7.458.939

7.681.128

8.718.914

96.859.484

9,0%

258.160

253.454

257.565

231.822

207.066

1.116.609

18,5%

Geiten, totaal

16.710

19.375

15.900

14.190

15.536

374.184

4,2%

Paarden en pony's, totaal

12.042

12.908

12.745

13.889

13.787

144.924

9,5%

Schapen, totaal

Peildatum: 1 april 2009 Bron: CBS

37

Weidevogels

Scholekster Kievit Grutto Tureluur Watersnip Veldleeuwerik Gele kwikstaart

Fryslân

trend

1996

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

100 100 100 100 100 100 100

67 75 80 102 71 97 118

-

61 63 66 90 58 86 115

59 75 64 89 65 68 115

56 69 56 72 57 63 145

51 61 49 64 63 54 113

52 73 50 70 53 50 102

41 56 42 58 48 56 222

44 52 44 60 47 51 166

46 48 42 64 48 44 204

Peildatum: 2009 Bron: Weidevogelmeetnet Friesland Voetnoot: In 2001 is niet geïnventariseerd vanwege de MKZ.

38

sterk achteruit matig achteruit sterk achteruit matig achteruit matig achteruit sterk achteruit matig vooruit

Hoofdstuk 6 Economie, recreatie en toerisme

39

Economische groei

Economische groei Fryslân Economische groei Nederland

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

-1,5% 0,2%

1,0% 0,5%

0,4% 2,3%

2,2% 2,1%

2,0% 3,3%

4,7% 3,7%

1,7% 2,2%

-3,1% -3,5%

Peildatum: 2009 Bron: CBS Voetnoot: de cursief vermelde cijfers zijn voorlopig

40

Werkgelegenheid per sector

A B/C D/E F G H/J I K L/M/N O P Q R/S/T/U

Landbouw/visserij Industrie/delfstoffenwinning Nutsbedrijven Bouwnijverheid Handel en reparatie Vervoer, opslag en communicatie Horeca Financiële instellingen Zakelijke dienstverlening Openbaar bestuur en overheid Onderwijs Gezondheids- en welzijnszorg Overige dienstverlening

Totaal Fryslân

% Fryslân

Nederland

% Nederland

2005

2006

Fryslân 2007

2008

2009

2009

2009

2009

14.009 35.232 2.261 17.991 31.059 12.632 6.418 10.318 19.197 13.728 15.754 31.076 6.622

13.508 34.777 2.497 18.489 31.341 12.650 6.533 10.570 19.762 13.655 16.049 31.837 6.859

13.424 35.947 2.451 19.959 32.549 13.300 6.895 10.199 21.388 13.573 16.315 32.314 7.168

13.489 36.460 2.448 20.657 33.388 13.847 6.871 10.148 22.354 13.581 16.635 33.587 7.325

13.568 35.748 2.434 20.283 32.984 13.546 6.852 9.992 22.373 13.763 17.253 34.948 7.651

5,9% 15,4% 1,1% 8,8% 14,3% 5,9% 3,0% 4,3% 9,7% 5,9% 7,5% 15,1% 3,3%

202.578 816.827 64.749 498.345 1.103.646 611.249 210.957 242.644 984.194 439.810 476.203 1.003.812 253.392

2,9% 11,8% 0,9% 7,2% 16,0% 8,8% 3,1% 3,5% 14,2% 6,4% 6,9% 14,5% 3,7%

216.297 218.527 225.482 230.790 231.395

100,0%

6.908.406

100,0%

Peildatum: 1 april 2009 Bron: Werkgelegenheidsregister provincie Fryslân, LISA Voetnoot: banen minimaal 15 uur per week.

41

42

Werkgelegenheid per sector Achtkarspelen Ameland het Bildt Boarnsterhim Bolsward Dantumadiel Dongeradeel Ferwerderadiel Franekeradeel Gaasterlân-Sleat Harlingen Heerenveen Kollumerland c.a. Leeuwarden Leeuwarderadeel Lemsterland Littenseradiel Menaldumadeel Nijefurd Ooststellingwerf Opsterland Schiermonnikoog Skarsterlân Smallingerland Sneek Terschelling Tytsjerksteradiel Vlieland Weststellingwerf Wûnseradiel Wymbritseradiel Fryslân

A

B/C

D/E

F

G

H/J

I

607 1.860 4 1.191 1.188 395 113 126 45 1 137 176 139 442 387 324 13 334 601 193 47 528 734 48 501 746 390 208 26 977 1 544 611 333 82 322 568 2 618 703 92 70 678 1.366 80 919 1.094 371 208 377 703 235 209 107 29 503 1.583 7 504 875 269 108 398 603 382 381 143 160 164 1.010 40 360 844 670 196 474 3.226 271 1.330 3.091 1.727 434 334 264 369 445 268 97 172 4.307 1.208 2.381 5.867 2.676 1.026 182 173 2 187 318 49 28 354 979 3 379 587 300 224 610 551 0 286 343 76 58 478 475 2 343 434 157 49 414 563 3 354 443 168 264 818 1.159 10 584 1.140 520 200 856 1.048 2 933 1.251 275 266 24 11 0 33 43 13 179 909 1.862 152 1.289 1.777 621 255 457 5.106 341 2.236 3.755 1.550 352 267 2.460 107 999 2.563 607 321 107 68 4 137 217 181 523 667 1.085 76 999 1.002 590 259 3 8 0 46 46 20 202 936 1.317 53 705 1.280 236 194 762 603 2 450 460 128 115 628 710 2 518 494 282 143 13.568 35.748 2.434 20.283 32.984 13.546 6.852

K

L/M/N

P

Q

209 448 269 556 500 16 89 90 50 132 14 204 112 231 167 35 560 191 222 381 89 440 212 220 738 123 253 228 284 736 72 868 320 674 1.175 10 92 65 112 232 102 653 235 345 824 20 242 86 228 263 42 499 268 386 558 491 2.714 726 1.617 3.467 52 267 117 194 314 6.765 5.322 7.600 5.309 10.265 17 160 87 109 418 35 418 109 180 219 5 154 80 210 202 16 172 82 145 271 18 199 111 157 294 259 433 254 394 873 165 571 207 558 1.549 1 38 31 20 19 160 1.095 381 418 1.025 423 2.470 521 2.023 4.480 465 1.938 467 1.248 3.092 18 140 98 110 110 130 643 295 426 1.447 2 26 45 23 25 58 537 237 458 789 21 169 94 141 215 159 559 145 205 168 9.992 22.373 13.763 17.253 34.948

Peildatum: 1 april 2009 Bron: Werkgelegenheidsregister provincie Fryslân Voetnoot: banen minimaal 15 uur per week. Voor verklaring van de categorieën zie bladzijde 41.

43

O

R/S/T/U

totaal % Fryslân

195 7.535 79 1.522 84 2.711 242 4.786 497 4.770 144 4.143 186 8.011 55 2.226 161 6.169 104 3.010 138 5.175 850 20.418 93 2.814 1.623 54.521 80 1.810 188 3.975 73 2.648 95 2.719 181 3.169 179 6.823 302 7.983 11 423 317 10.261 600 24.314 313 14.847 87 1.800 263 7.882 35 481 254 7.054 110 3.270 112 4.125 7.651 231.395

3,3 0,7 1,2 2,1 2,1 1,8 3,5 1,0 2,7 1,3 2,2 8,8 1,2 23,6 0,8 1,7 1,1 1,2 1,4 2,9 3,4 0,2 4,4 10,5 6,4 0,8 3,4 0,2 3,0 1,4 1,8 100,0

Niet werkende werkzoekenden/werkloosheid


Niet werkende werkzoekenden

Werkloosheidspercentage

man

vrouw

totaal

man

vrouw

totaal

451 28 193 234 154 355 414 134 300 89 284 644 179 2.287 130 195 107 159 126 408 433 8 258 1.127 637 19 394 6 393 118 152 10.412

341 26 157 236 163 259 353 107 348 79 329 597 109 1.811 114 215 91 160 111 369 392 9 230 1.069 674 39 314 9 415 111 146 9.384

791 54 350 470 317 614 767 240 648 168 613 1.241 288 4.099 244 410 198 320 237 776 825 17 487 2.196 1.310 59 708 15 808 229 298 19.796

6,0% 3,1% 6,6% 4,6% 6,3% 7,1% 6,5% 5,7% 5,5% 3,5% 7,1% 5,9% 5,1% 9,0% 4,9% 5,4% 3,7% 4,4% 4,6% 6,0% 5,6% 3,4% 3,7% 7,9% 7,5% 1,5% 4,8% 1,9% 6,0% 3,7% 3,6% 6,2%

6,0% 3,8% 7,3% 6,0% 8,4% 6,8% 7,3% 6,2% 8,5% 4,2% 10,5% 6,7% 4,1% 8,7% 5,5% 7,8% 4,1% 5,8% 5,4% 7,1% 6,6% 5,0% 4,3% 9,5% 9,9% 4,3% 5,0% 3,6% 8,2% 4,7% 4,6% 7,4%

6,0% 3,4% 6,9% 5,2% 7,2% 7,0% 6,8% 5,9% 6,8% 3,8% 8,6% 6,3% 4,7% 8,8% 5,1% 6,4% 3,9% 5,0% 5,0% 6,5% 6,1% 4,1% 3,9% 8,6% 8,6% 2,7% 4,9% 2,7% 6,9% 4,2% 4,1% 6,7%

Peildatum: 2009 Bron: Nww: CWI, Werkloosheidspercentages: bewerking provincie Fryslân

44

Beroepsbevolking

Nederland

aandeel Fryslân

2005

2006

Fryslân 2007

2008

2009

2009

2009

Mannen 15 tot 25 jaar 25 tot 35 jaar 35 tot 45 jaar 45 tot 55 jaar 55 tot 65 jaar Totaal mannen

18.000 39.000 46.000 41.000 22.000 166.000

20.000 35.000 47.000 40.000 22.000 164.000

20.000 35.000 46.000 41.000 26.000 167.000

19.000 36.000 48.000 42.000 24.000 169.000

18.000 37.000 47.000 43.000 23.000 169.000

470.000 915.000 1.173.000 1.105.000 646.000 4.310.000

3,8% 4,0% 4,0% 3,9% 3,6% 3,9%

Vrouwen 15 tot 25 jaar 25 tot 35 jaar 35 tot 45 jaar 45 tot 55 jaar 55 tot 65 jaar Totaal vrouwen

15.000 31.000 33.000 26.000 11.000 115.000

15.000 27.000 34.000 29.000 10.000 116.000

13.000 29.000 35.000 30.000 12.000 119.000

17.000 31.000 36.000 30.000 13.000 126.000

18.000 32.000 36.000 31.000 14.000 131.000

414.000 811.000 956.000 867.000 395.000 3.443.000

4,3% 3,9% 3,8% 3,6% 3,5% 3,8%

Totaal 15 tot 25 jaar 25 tot 35 jaar 35 tot 45 jaar 45 tot 55 jaar 55 tot 65 jaar Totaal mannen en vrouwen

33.000 70.000 79.000 67.000 32.000 281.000

35.000 63.000 81.000 69.000 32.000 279.000

33.000 64.000 81.000 70.000 38.000 286.000

36.000 66.000 84.000 72.000 37.000 295.000

36.000 70.000 83.000 74.000 37.000 300.000

884.000 1.726.000 2.129.000 1.972.000 1.041.000 7.753.000

4,1% 4,1% 3,9% 3,8% 3,6% 3,9%

Peildatum: 1 januari 2009 Bron: CBS Voetnoot: door afronding is de som van de afzonderlijke getallen niet steeds gelijk aan het totaalcijfer.

45

Bruto participatiegraad

Fryslân

Nederland

2005

2006

2007

2008

2009

2009

Totaal bruto arbeidsparticipatie

66,3%

66,2%

68,0%

70,0%

71,4%

70,7%

Leeftijd 15 tot 25 tot 35 tot 45 tot 55 tot

43,4% 86,9% 81,8% 76,2% 38,6%

43,4% 86,3% 83,4% 76,5% 38,7%

43,8% 87,5% 83,7% 78,1% 44,2%

48,7% 87,1% 86,6% 78,9% 44,4%

46,8% 90,1% 87,3% 79,7% 47,9%

44,5% 87,9% 86,0% 81,4% 49,1%

Herkomst autochtonen allochtonen

67,4% 55,3%

67,2% 55,6%

69,2% 55,1%

71,0% 60,0%

68,4% 56,6%

69,1% 59,9%

Onderwijsniveau laag middelbaar hoog onbekend

49,5% 72,5% 81,5% 80,0%

46,2% 73,8% 82,5% 80,3%

48,9% 74,6% 84,0% 77,8%

52,3% 75,9% 86,3% 81,8%

52,4% 77,6% 87,3% 78,0%

52,2% 75,0% 85,8% 78,1%

25 35 45 55 65

jaar jaar jaar jaar jaar


46

Gemiddeld besteedbaar inkomen (euro)


per inwoner

per persoon met 52 weken inkomen

per huishouden

11.400 11.700 11.500 12.900 12.300 11.100 11.400 11.400 11.800 12.200 12.000 12.900 11.200 12.300 12.200 12.300 12.200 12.200 12.200 11.900 12.500 14.200 12.400 12.200 12.400 13.400 12.500 13.300 12.000 12.100 12.400 12.200

16.700 16.600 16.700 18.600 17.400 16.400 16.400 16.600 16.700 17.400 16.900 17.900 16.400 16.700 17.500 18.100 18.100 17.700 17.200 16.600 17.900 19.000 17.900 17.300 17.300 18.100 17.800 19.000 16.700 18.000 18.400 17.200

28.400 27.800 28.300 31.200 28.200 28.400 27.900 28.800 28.200 29.700 27.600 29.800 28.100 26.100 31.000 30.700 32.700 30.700 28.600 28.800 31.100 29.200 30.900 28.500 28.300 31.000 31.000 29.200 28.300 30.400 31.900 28.900

Peildatum: 1 januari 2007; de inkomensgegevens hebben betrekking op het onderzoeksjaar 2006. Bron: CBS Voetnoot: de cursief vermelde cijfers zijn voorlopig

47

Werkgelegenheid Recreatie en Toerisme

Horeca Logies Cultuur, recreatie, sport en amusement Personenvervoer Reisorganisaties en bemiddeling Recreatiegoederen Overige detailhandel Totaal R&T Totaal Fryslân % R&T

Fryslân

Nederland

aandeel Fryslân

2009

2009

2009

8.341 3.644 4.527 2.571 481 2.621 740 22.925

243.599 70.642 120.268 89.023 23.615 20.206 7.029 574.382

3,4% 5,2% 3,8% 2,9% 2,0% 13,0% 10,5% 4,0%

284.244 289.711 291.306 7,9% 8,0% 7,9%

8.032.079 7,2%

3,6%

2005

2006

2007

2008

8.087 3.159 4.171 2.666 479 2.128 786 21.476

8.136 3.280 4.201 2.515 515 2.053 792 21.492

8.439 3.530 4.186 2.634 494 2.291 788 22.362

8.429 3.705 4.304 2.692 487 2.716 776 23.109

273.510 7,9%

276.490 7,8%

Peildatum: 1 april 2009 Bron: Werkgelegenheidsregister provincie Fryslân/LISA Voetnoot: mannen en vrouwen fulltime + parttime

48

Overnachtingen (x 1.000) verblijfsrecreatie + watersport Achtkarspelen Ameland het Bildt Boarnsterhim Bolsward Dantumadiel Dongeradeel Ferwerderadiel Franekeradeel Gaasterlân-Sleat Harlingen Heerenveen Kollumerland c.a. Leeuwarden Leeuwarderadeel Lemsterland Littenseradiel Menaldumadeel Nijefurd Ooststellingwerf Opsterland Schiermonnikoog Skarsterlân Smallingerland Sneek Terschelling Tytsjerksteradiel Vlieland Weststellingwerf Wûnseradiel Wymbritseradiel Fryslân

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

15 1.920 6 571 18 55 109 17 74 579 139 98 121 181 10 335 15 11 871 394 269 541 542 140 247 1.555 456 573 203 387 513 10.965

14 1.928 6 594 18 60 113 19 78 601 141 100 125 182 11 355 15 10 929 402 291 514 569 150 260 1.538 477 571 208 450 531 11.260

13 1.854 6 582 18 65 107 17 57 572 133 97 121 176 10 345 17 10 886 401 289 493 558 148 249 1.505 464 566 198 457 518 10.931

14 1.905 6 590 18 64 109 16 61 568 132 100 122 168 10 357 16 10 898 385 290 517 574 152 262 1.492 469 558 235 465 545 11.109

15 1.884 6 589 18 61 168 16 64 592 139 99 107 170 8 376 16 11 917 394 286 509 576 166 275 1.485 474 613 241 491 550 11.316

19 2.060 8 585 26 61 263 15 88 574 137 101 106 182 7 376 16 10 897 384 281 495 577 159 283 1.453 481 569 240 496 536 11.482

18 1.956 8 590 25 66 279 16 85 571 135 96 104 182 8 377 17 11 886 401 282 492 575 167 284 1.385 492 670 236 498 543 11.455

Peildatum: 2008 Bron: Toerdata Noord, bewerking provincie Fryslân

49

50

Hoofdstuk 7 Sociaal beleid

51

Aantal bedden in ziekenhuizen*

Talma Sionsberg Dokkum Nij Smellinghe Drachten Tjongerschans Heerenveen Medisch Centrum Leeuwarden Antonius Ziekenhuis Sneek Fryslân * Betreft algemene en categorale ziekenhuizen.

Peildatum: 2009 Bron: Jaardocumenten van de ziekenhuizen Voetnoot: In Fryslân wordt de ziekenhuiszorg geleverd vanuit 5 ziekenhuizen met 6 locaties.

52

2008

2009

138 339 221 657 304

138 339 221 700 304

1.659

1.702

Praktijken* in eerstelijnszorg

Huisartsen Tandartsen** Fysiotherapie Verloskundigen Apotheken

Fryslân

Nederland

aandeel Fryslân

2005

2006

2007

2008

2009

2009

2009

208 183 158 14 -

206 186 16 -

205 192 19 -

201 197 153 22 58

198 210 24 -

4.155 5.900 4.649 503 1.948

4,8% 3,6% 3,3% 4,8% 3,0%

*Een praktijk is een adreslocatie van waaruit de zorg wordt verleend. Volgens deze definitie kan er slechts één praktijk op een adreslocatie gevestigd zijn. In werkelijkheid kunnen dat er ook twee of meer zijn. **Schatting op basis van het aantal tandartsen van 64 jaar en jonger met een bekend praktijkadres in Nederland en het gemiddeld aantal praktijkhoudende tandartsen per praktijk in het betreffende jaar of (indien voor het betreffende jaar geen gegevens beschikbaar zijn) het jaar ervoor (bron: NMT-Peilstations, Onderzoek Tandheelkundige Praktijkvoering).

Zelfstandig werkenden

Fryslân

Nederland

aandeel Fryslân

in eerstelijnszorg

2005

2006

2007

2008

2009

2009

2009

Huisartsen* Tandartsen Fysiotherapeuten Verloskundigen Apothekers

346 198 489 44 139

347 203 49 141

355 210 53 144

362 219 535 57 145

360 236 61 -

8.789 6.628 14.841 1.523 2.912

4,1% 3,6% 3,6% 4,0% 5,0%

* Zelfstandig gevestigde huisartsen en HIDHA's (huisartsen in loondienst van een andere huisarts voor minimaal 6 maanden)

Peildatum: 1 januari 2009 Bron: huisartsen, verloskundigen en fysiotherapeuten: NIVEL, apotheken: KNMP, tandartsen: NMT-tandartsenadministratie. Voetnoot: de peiling van het aantal fysiotherapeuten vindt om het jaar plaats, in het oneven jaar. De peiling van 2008 vormt daarop een uitzondering; de peiling had eigenlijk in 2007 moeten plaatsvinden maar is destijds een jaar uitgesteld. Vanaf 2010 vindt de verzameling tweejaarlijks in de EVEN jaren plaats i.p.v. de oneven jaren.

53

54

Wachtlijst Jeugdhulp Friesland < 4 weken 4-9 weken > 9 weken Totaal

2007-3

2007-4

2008-1

2008-2

2008-3

2008-4

2009-1

2009-2

2009-3

2009-4

38 30 75

32 63 86

69 58 78

41 46 58

43 46 49

51 57 54

46 35 29

55 23 23

46 15 21

53 37 4

143

181

205

145

138

162

110

101

82

94

Peildatum: (per kwartaal) 2009 Bron: Jeugdhulp Friesland

55

56

Hoofdstuk 8 Cultuur, taal en onderwijs

57

Beeldende kunst Achtkarspelen Ameland het Bildt Boarnsterhim Bolsward Dantumadiel Dongeradeel Ferwerderadiel Franekeradeel Gaasterlân-Sleat Harlingen Heerenveen Kollumerland c.a. Leeuwarden Leeuwarderadeel Lemsterland Littenseradiel Menaldumadeel Nijefurd Ooststellingwerf Opsterland Schiermonnikoog Skarsterlân Smallingerland Sneek Terschelling Tytsjerksteradiel Vlieland Weststellingwerf Wûnseradiel Wymbritseradiel Fryslân

kunstenaars

galeries

5 1 11 9 6 6 18 11 16 7 11 25 12 124 6 2 17 7 15 10 23 2 11 28 26 0 24 1 11 11 3 459

3 3 4 3 2 10 1 7 13 4 6 28 2 4 2 11 6 17 5 14 7 1 6 4 5 5 173

Peildatum: regelmatig Bron: Keunstwurk

58

Musea

Aantal musea Museumbezoeken w.v. betaalde bezoeken w.v. museumkaart en gratis bezoeken Gemiddeld aantal bezoeken per museum

Fryslân

Nederland

aandeel Fryslân

2001

2003

2005

2007

2007

2007

72 759.000 542.000 216.000 11.000

61 739.000 532.000 206.000 12.000

62 725.000 527.000 198.000 12.000

62 833.000 594.000 240.000 13.000

773 20.540.000 14.205.000 6.335.000 27.000

8,0% 4,1% 4,2% 3,8%

Peildatum: 2007 Bron: CBS Voetnoot: De cursief vermelde cijfers zijn voorlopig

59

60

Hoofdstuk 9 Ruimte en wonen

61

Wonen

Woningvoorraad Nieuwbouw w.v. koopwoningen w.v. huurwoningen w.v. bouwers voor de markt w.v. overheid en woningcorporaties w.v. andere particuliere opdrachtgevers Toevoegingen anderszins Onttrekkingen Netto groei woningvoorraad (incl. adm. correcties) Netto groei woningvoorraad (relatief) Woningdichtheid (km2 land)

Fryslân

Nederland

aandeel Fryslân

2005

2006

2007

2008

2009

2009

2009

271.500

273.395

275.221

277.959

280.356

7.104.518

3,9%

2.387 79% 21% 43% 32% 25%

2.732 75% 25% 46% 34% 20%

2.772 75% 25% 62% 19% 19%

2.865 66% 34% 51% 28% 21%

1.940 62% 38% 42% 34% 25%

82.932 69% 31% 61% 29% 10%

2,3% -

153 650

130 592

138 644

123 486

129 673

6.948 19.004

1,9% 3,5%

1.895 0,7% 81

1.826 0,7% 82

2.142 0,8% 82

2.502 0,9% 83

1.396 0,5% 84

70.876 1,0% 211

2,0% -

Peildatum: (1 januari) 2009 Bron: CBS Voetnoot: de cursief vermelde cijfers zijn voorlopig

62

63

Wonen


woningvoorraad 1-1-2009

nieuwbouw

toevoeging anderszins

onttrekking

netto groei voorraad*

netto groei voorraad relatief

woningvoorraad 31-12-2009

11.493 1.563 4.550 8.190 4.379 7.694 10.429 3.722 8.974 4.441 6.987 19.443 5.339 46.201 4.193 5.931 4.378 5.756 4.945 10.918 12.004 529 11.284 23.859 14.818 2.056 13.141 553 11.075 4.983 6.528 280.356

65 8 68 32 8 58 45 8 109 8 81 230 31 302 17 44 11 64 13 63 134 100 157 107 66 72 11 28 1.940

2 1 4 3 1 1 11 3 89 1 2 1 2 1 5 1 1 129

4 5 3 6 21 41 17 10 1 46 36 74 196 3 5 1 4 42 40 51 21 6 5 7 5 23 673

61 5 66 32 6 37 7 -8 100 7 46 197 -43 195 14 39 10 61 -27 24 85 100 137 106 61 66 6 6 1.396

0,5% 0,3% 1,5% 0,4% 0,1% 0,5% 0,1% -0,2% 1,1% 0,2% 0,7% 1,0% -0,8% 0,4% 0,3% 0,7% 0,2% 1,1% -0,5% 0,2% 0,7% 0,0% 0,9% 0,6% 0,7% 0,0% 0,5% 0,0% 0,6% 0,1% 0,1% 0,5%

11.554 1.568 4.616 8.222 4.385 7.731 10.436 3.714 9.074 4.448 7.033 19.640 5.296 46.394 4.207 5.970 4.388 5.817 4.918 10.942 12.089 529 11.384 23.996 14.924 2.056 13.202 553 11.141 4.989 6.534 281.750

Peildatum: 2009 Voetnoot: de cursief vermelde cijfers zijn voorlopig Bron: CBS *exclusief administratieve correcties

64

65

Bedrijventerreinen Fryslân (ha)

bruto oppervlak

netto oppervlak

w.v. uitgegeven

w.v. nog uitgeefbaar

w.v. terstond uitgeefbaar

w.v. niet-terstond uitgeefbaar

235,8 22,3 60,7 120,0 80,7 62,1 140,5 31,2 141,5 48,7 321,0 494,4 141,5 535,3 31,8 116,6 49,3 39,6 116,5 111,3 203,9 5,0 273,8 664,2 234,5 9,0 157,2 6,2 187,6 43,0 105,0 4790,0

193,0 20,1 49,1 89,1 62,8 50,2 112,6 27,5 120,8 39,0 228,5 398,1 128,6 415,2 21,4 94,3 44,8 34,8 84,6 109,9 153,7 3,5 205,9 437,4 177,2 8,0 135,9 5,7 153,5 36,6 79,2 3720,8

172,7 17,5 45,1 79,6 54,9 46,0 108,5 22,3 83,5 37,5 194,0 285,3 120,7 379,0 18,5 59,7 41,3 34,2 73,9 90,0 140,9 3,5 169,3 328,6 171,1 7,3 130,1 4,7 120,1 29,9 74,9 3144,6

20,3 2,5 4,0 9,5 7,9 4,2 4,1 5,2 37,4 1,5 34,5 112,8 7,9 36,2 2,9 34,6 3,5 0,6 10,8 19,8 12,8 36,7 108,8 6,1 0,7 5,8 1,0 33,4 6,7 4,2 576,2

4,7 1,0 4,2 2,1 66,0 26,3 3,5 3,0 47,0 15,8 173,6

25,0 34,0 0,5 0,7 60,2

Achtkarspelen Ameland het Bildt Boarnsterhim Bolsward Dantumadiel Dongeradeel Ferwerderadiel Franekeradeel Gaasterlân-Sleat Harlingen Heerenveen Kollumerland c.a. Leeuwarden Leeuwarderadeel Lemsterland Littenseradiel Menaldumadeel Nijefurd Ooststellingwerf Opsterland Schiermonnikoog Skarsterlân Smallingerland Sneek Terschelling Tytsjerksteradiel Vlieland Weststellingwerf Wûnseradiel Wymbritseradiel Fryslân Peildatum: 31 december 2009 Bron: VROM/DGR-Ibis

66

Jaarlijkse uitgifte bedrijventerreinen Fryslân (ha)

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009


2,5 0,7 0,3 2,9 1,6 2,8 1,5 0,1 14,7 0,6 2,4 9,2 0,2 0,9 0,5 1,9 2,1 11,1 3,5 3,5 1,8 3,0 3,9 0,7 0,4 72,6

0,9 0,9 3,2 5,1 20,3 1,4 3,6 0,5 0,1 0,5 1,9 4,5 2,4 3,8 1,5 2,5 4,1 0,6 57,5

2,8 0,9 2,7 2,4 0,4 1,4 0,1 2,0 2,7 1,1 4,2 0,6 0,5 0,5 0,7 0,3 3,5 2,5 2,5 1,8 2,5 0,7 1,6 3,1 41,5

3,9 0,1 2,8 2,7 1,5 1,0 7,7 4,7 0,7 0,4 2,2 2,7 1,7 2,0 4,9 1,9 0,2 2,0 3,0 0,9 7,0 54,1

2,8 0,6 1,4 0,5 11,2 0,5 2,8 0,4 8,0 13,7 1,2 1,9 0,2 1,2 0,2 0,8 0,2 1,0 8,0 5,1 7,3 4,7 3,0 1,7 0,8 6,5 85,8

6,2 0,2 2,4 1,5 1,9 4,0 0,1 2,0 0,8 3,9 11,6 0,6 2,3 0,4 1,8 0,7 0,6 2,7 6,6 6,8 6,3 10,1 1,7 2,0 5,6 5,8 88,7

1,2 0,4 2,3 2,6 0,8 2,3 0,9 2,2 6,4 2,8 3,2 0,2 1,8 3,8 0,7 6,4 7,6 5,5 5,4 6,6 1,1 64,1

0,8 5,0 1,5 1,4 1,1 3,7 0,6 0,9 0,4 0,2 0,2 0,2 2,3 2,0 5,3 5,2 6,5 0,6 1,4 0,6 39,9

Peildatum: 31 december 2009 Bron: VROM/DGR-Ibis

67

68

Definities Algemeen Aandeel Fryslân = het aandeel (in %) dat Fryslân heeft in het totaal van Nederland.

Hoofdstuk 0, Bevolking Immigratie = vestiging in Nederland vanuit het buitenland voor een termijn van ten minste vier maanden. Emigratie (inclusief saldo administratieve correcties) = vertrek vanuit Nederland naar het buitenland voor een termijn van ten minste acht maanden, plus de administratief afgevoerde personen minus de administratief opgenomen personen. Bevolkingsdichtheid = totaal aantal personen per km2 land op 1 januari berekend uit de netto oppervlakte. Particuliere huishoudens = één of meer personen die samen een woonruimte bewonen en zichzelf daar particulier, dus niet-bedrijfsmatig, voorzien in de dagelijkse levensbehoeften. Institutionele huishoudens = aantal personen in instellingen, instituten of tehuizen. Hoofdstuk 0, Leeftijdsopbouw per groep Groene druk = verhouding tussen het aantal 0 tot 20-jarigen ten opzichte van de 20 tot 65-jarigen. Grijze druk = verhouding tussen het aantal 65-plussers ten opzichte van de 20 tot 65-jarigen. Hoofdstuk 0, Bodemgebruik Landbouwgrond = terrein bestemd voor agrarisch gebruik. Bebouwd terrein = terrein in gebruik voor wonen, werken, winkelen, uitgaan, cultuur en openbare voorzieningen. Bos en natuur = terrein in gebruik als bos of open natuurlijk terrein. Recreatieterrein = terrein bestemd voor recreatief gebruik (park en plantsoen, sportterrein, volkstuin, dagrecreatief terrein, verblijfsrecreatief terrein). Verkeersterrein = terrein in gebruik voor spoor-, wegen luchtverkeer. Semi bebouwd terrein = terrein met een zekere mate van verharding dat niet in gebruik is als verkeersterrein of bebouwd terrein (stortplaats, wrakkenopslagplaats, begraafplaats, delfstofwinplaats). Binnenwater = inlandig water in gebruik als vaarweg, recreatiewater, delfstofwinplaats, vloei en/of slibveld, of als spaarbekken, inclusief het IJsselmeer. Buitenwater = water buiten de gemiddelde hoogwaterlijn.

69

Definities Hoofdstuk 1, Bestuur en veiligheid Gemeenteraadsverkiezing = Overig bestaat uit de volgende partijen: Frije Bilkerts (het Bildt), Lagere Lasten (Dantumadiel), Frisse Wind (Harlingen), LPF/Ned. Klokkenluiders Partij (Harlingen en Leeuwarden), Lokaal 10, TON (Heerenveen), Nieuwe Leeuwarder Partij, Student058, Ver. Soc. Econ. Belang (Leeuwarden), Nieuwe Comm. Partij Nederland (Lemsterland), SAM samenwerkingsverband P v/d A, D66, Groen Links en SP (Littenseradiel), De Tweede Kramer, Soc. Liberale Volkspartij (Smallingerland), WWW Weststellingwerf. Zetelverdeling = Overig bestaat uit de volgende partijen met zetels: Frije Bilkerts (2), Lagere Lasten (2), Frisse Wind (3), Nieuwe Leeuwarder Partij (4), Nieuwe Comm. Partij Nederland (2), SAM Littenseradiel (5).

Hoofdstuk 2, Lengte van wegen en vaarwegen Overige wegen = wegen beheerd door gemeenten en waterschappen. Overige vaarwegen = vaarwegen beheerd door waterschappen, gemeenten, havenbedrijven en particulieren. Hoofdstuk 2, Verkeersslachtoffers Verkeersslachtoffers = het betreft hier de geregistreerde ongevallen, het werkelijke aantal ongevallen en slachtoffers ligt hoger.

Hoofdstuk 6, Economische groei Economische groei = volumegroei van de toegevoegde waarde (bruto, basisprijzen). De toegevoegde waarde tegen basisprijzen per bedrijfsklasse is gelijk aan het verschil tussen de productie (basisprijzen) en het intermediair verbruik (aankoopprijzen). Hoofdstuk 6, Niet-werkende werkzoekenden en werkloosheidspercentage Niet-werkende werkzoekenden = zij die als werkzoekend staan ingeschreven bij het arbeidsbureau en die niet via een arbeidsovereenkomst werken voor 12 uur of meer per week. Werkloosheidspercentage = de werkloze beroepsbevolking als percentage van de beroepsbevolking. Het betreft hier jaargemiddelden. Hoofdstuk 6, Beroepsbevolking Beroepsbevolking = alle personen (15 tot 65 jaar) die: - tenminste 12 uur per week werken, of - werk hebben aanvaard waardoor ze ten minste 12 uur per week gaan werken, of 70

Definities - verklaren ten minste 12 uur per week te willen werken, daarvoor beschikbaar zijn en activiteiten ontplooien om werk voor ten minste 12 uur per week te vinden. Hoofdstuk 6, Bruto participatiegraad Bruto participatiegraad = totale beroepsbevolking in procenten van de bevolking. Herkomst = onderscheid tussen autochtonen en allochtonen, op basis van het geboorteland van de ouders. Autochtonen: personen waarvan beide ouders in Nederland zijn geboren. Allochtonen: personen waarvan minstens één ouder niet in Nederland is geboren. Onderwijsniveau = het hoogst behaalde opleidingsniveau (vastgesteld met behulp van de Standaard Onderwijs Indeling 1978 of 1998). Hoofdstuk 6, Gemiddeld besteedbaar inkomen Gemiddeld besteedbaar inkomen per inwoner = het bruto-inkomen verminderd met de premies sociale zekerheid en andere betaalde overdrachten (o.a. alimentatie voor ex-partner) en de loon-, inkomsten- en vermogensbelasting. Gemiddeld besteedbaar inkomen van personen met 52 weken inkomen = personen die het gehele jaar inkomen hebben, worden tot de categorie met 52 weken inkomen gerekend. De categorie zelfstandigen behoort tot de groep die het gehele jaar inkomen hebben. Personen die in het onderzoeksjaar gedurende kortere tijd of over een qua tijdsduur onbekende periode inkomen hebben, worden samengenomen in de groep minder dan 52 weken inkomen. Ook personen die uitsluitend kinderbijslag, individuele huursubsidie en/of tegemoetkoming studiekosten ontvangen worden bij de categorie 52 weken inkomen buiten beschouwing gelaten. Vanuit het grondmateriaal is het niet mogelijk om de groep parttime werkers van de fulltimers te onderscheiden. Hierdoor zullen ook bij de personen met 52 weken inkomen lage inkomens voorkomen. Gemiddeld besteedbaar inkomen per huishouden = het huishoudeninkomen bestaat uit de som van inkomens van de afzonderlijke huishoudensleden. Bij ongeveer een procent van de huishoudens is geen belastbaar inkomen waargenomen. Voor een deel is dit het gevolg van het onvoldoende kunnen toerekenen van studietoelagen aan studenten en van andere onvolkomenheden in de gekozen werkwijze. In het algemeen geldt voor de inkomensstatistiek dat huishoudens waar uitsluitend kinderbijslag, individuele huursubsidie en of tegemoetkoming studiekosten wordt waargenomen gerekend wordt tot de huishoudens zonder (waargenomen) belastbaar inkomen.

71

Definities Hoofdstuk 7, Sociaal beleid Wachtijsten Jeugdhulp = het aantal minderjarigen dat op peildatum wacht op het starten van de zorg. Gemeten is de tijd tussen binnenkomst van het indicatiebesluit bij Jeugdhulp Friesland en het starten van de zorg. Er is onderscheid gemaakt naar: - totaal aantal minderjarigen dat wacht - aantal minderjarigen dat korter dan 4 weken wacht - aantal minderjarigen dat 4-9 weken wacht - aantal minderjarigen dat langer dan 9 weken wacht Deze laatste categorie is de belangrijkste: het gaat om de wachtlijst van jeugdigen welke langer dan 9 weken wachten op de start van geïndiceerde jeugdzorg na afgifte van het indicatiebesluit, zonder enige vorm van vervangende geïndiceerde jeugdzorg. Deze definitie wordt door het programmaministerie van Jeugd en Gezin gehanteerd. Het totaal aantal minderjarigen dat wacht zijn alle minderjarigen die op peildatum wachten, ongeacht de wachttijd. Wachten op zorg betekent niet dat er niets gebeurt met een minderjarige. Er is herhaaldelijk contact tussen Jeugdhulp Friesland en de minderjarige en er wordt een hulpverleningsplan opgesteld.

Hoofdstuk 8, Beeldende kunst Kunstenaars = het betreft hier professionele kunstenaars, officieel ingeschreven bij Keunstwurk. Hoofdstuk 8, Musea Musea = een permanente instelling ten dienste van de samenleving en haar ontwikkeling, toegankelijk voor publiek, niet gericht op het maken van winst, die de materiële getuigenissen van de mens en zijn omgeving verwerft, behoudt, wetenschappelijk onderzoekt, presenteert en hierover informeert voor doeleinden van studie, educatie en genoegen.

Hoofdstuk 9, Wonen Toevoeging anderszins = het aantal woningen dat is toegevoegd aan de woningvoorraad door woonruimtesplitsing, bestemmingswijziging en andere redenen. Onttrekkingen = het aantal woningen dat is onttrokken aan de woningvoorraad door brand, afbraak, sloop, verbouw, onbewoonbaarverklaring, verandering van bestemming en andere redenen. Woningdichtheid = totaal aantal woningen per km2 land op 1 januari (exclusief wooneenheden en recreatiewoningen).

72

Fryslân yn sifers Fryslân in cijfers Ook op internet

Recommend Documents