Frank. Met alleen ratio doe je het bosman. leven tekort. Nieuwe column: alumna in India. Cloud: waar gaat het heen met onze data?

03 11 Alumnimagazine van Tilburg University

Frank bosman ‘Met alleen ratio doe je het leven tekort’

Nieuwe column: alumna in India

Cloud: waar gaat het heen met onze data?

Terug in de tijd: oprichting van Plato

22 Frank Bosman column Ad Vingerhoets ■

until untiltickertape tickertape ■ ■

until until hoofdverhaal hoofdverhaal ■ ■

until…we until…we meet meetagain again ■ ■

Universiteit Universiteit organiseert organiseert ‘teach-in’ ‘teach-in’ ☒ ☒ stUdente stUdente krijgt krijgt 10 10 voor voor scriptie’ scriptie’ ☒ ☒ Universiteit Universiteit organiseert organiseert ‘teach-in’ ‘teach-in’ ☒ ☒ stUdente stUdente krijgt krijgt 10 10 voor voor script script

universiteit kiest voor engelse benaming tilburg university, universiteit lanceert eigen spellingcontrole t

andere andere universiteiten, universiteiten, in in staat staat

in in de de media media en en het het publieke publieke debat. debat. Dat Dat bleek bleek onlangs onlangs uit uit nieuw nieuw vergelijkend vergelijkend onderzoek onderzoek

De De universiteit universiteit heeft heeft er er in in zijn zijn ogen ogen baat baat bij bij om om op op het het netnetvlies vlies te te staan staan bij bij media media en en het het

samenwerking samenwerking met met weekblad weekblad Elsevier. Elsevier. En En daar daar is is de de uniuni-

en en ons ons onderwijs onderwijs daarvan.” daarvan.” ScienceWorks ScienceWorks baseerde baseerde de de

als als het het gaat gaat om om aanwezigheid aanwezigheid

door door onderzoeksonderzoeks- en en adviesadviesbureau bureau ScienceWorks, ScienceWorks, in in

versiteit versiteit maar maar wat wat trots trots op, op, benadrukt benadrukt communicatiecommunicatie- en en marketingdirecteur marketingdirecteur WalWalther ther Verhoeven. Verhoeven. “De “De mediamediaexposure exposure van van de de universiteit universiteit

verdubbelde verdubbelde de de afgelopen afgelopen drie drie jaar,” jaar,” vertelt vertelt hij. hij. Verhoeven Verhoeven

gelooft gelooft dat dat dit dit te te maken maken heeft heeft met met de de politieke politieke en en economieconomische sche issues issues die die op op het het ogenblik ogenblik spelen. spelen. Dit Dit zijn zijn onderwerpen onderwerpen

om om het het voordeel voordeel te te benutten.” benutten.”

publiek. publiek. “Uiteindelijk “Uiteindelijk profiteprofiteren ren alle alle wetenschapsgebieden wetenschapsgebieden

score score op op het het aantal aantal vermeldinvermeldingen gen in in landelijke landelijke dagbladen dagbladen en en het het aantal aantal optredens optredens op op radio radio en en televisie. televisie. Daarbij Daarbij hielden hielden de de onderzoekers onderzoekers rekening rekening met met het het aantal aantal wetenschappelijk wetenschappelijk medewerkers. medewerkers. In In de de rubrieken rubrieken Ondernemen Ondernemen en en SamenwerSamenwerking king scoorde scoorde Tilburg Tilburg minder minder goed, goed, erkent erkent Verhoeven. Verhoeven. “De “De en en biomedische biomedische richtingen richtingen scoorden scoorden daar daar het het hoogst. hoogst. Overall Overall namen namen we we echter echter de de

er er niet niet minder minder reden reden voor voor trots trots op op de de veelvuldige veelvuldige aanwezigaanwezig-

terdam. terdam. Dat Dat mag mag gerust gerust een een geweldige geweldige prestatie prestatie worden worden

heid heid in in de de media, media, volgens volgens VerVerhoeven. hoeven. “We “We bleken, bleken, meer meer dan dan

Wat Watis ishet hetpublieke publiekebelang belangvan vanreligie religieen enchrischristendom? tendom?Volgens VolgensErik ErikBorgman, Borgman,lekendomilekendominicaan nicaanen enhoogleraar hoogleraartheologie theologievan vande dereligie, religie, is iseen eentegendraads tegendraadsgeloof geloofmaatschappelijk maatschappelijk onmisbaar. onmisbaar.Het Hetis isde degrondslag grondslagvan vande de samenleving, samenleving,stelt stelthij hijin inOverlopen Overlopennaar naar de deBarbaren. Barbaren.De Deheersende heersendepublieke publiekeopinie opiniedoceert doceertvolgens volgens Borgman Borgmandat datje jegeloof geloofniet niette teveel veelmoet moetlaten latenzien. zien.Gelovigen Gelovigen met meteen eentegendraadse tegendraadsemening meninggelden geldenals alsprobleem. probleem.Volgens Volgensde de Tilburgse Tilburgsehoogleraar hoogleraarkomt komtdeze dezeaversie aversievoort voortuit uiteen eenliberale liberale denkfout, denkfout,waarbij waarbijreligie religiewordt wordtgezien gezienals alseen eenprivékwestie. privékwestie. Christenen Christenenen enkerken kerkengaan gaandaar daarin inmee meeen enlaten latenzich zichzo zoveel veel te tegemakkelijk gemakkelijkwegdrukken wegdrukkenin inde demarge margevan vande desamenleving. samenleving. Borgman Borgmanbetoogt betoogtechter echterdat dateen eentegendraads tegendraadsgeloof geloofmaatmaatschappelijk schappelijkonmisbaar onmisbaaris. is.Levensbeschouwelijke Levensbeschouwelijkeen enreligieuze religieuze botsingen botsingenzijn zijnvolgens volgenshem hemgeen geenbedreigingen bedreigingenvoor voorde degoede goede samenleving, samenleving,maar maarmogelijkheden mogelijkhedenom omdeze dezetelkens telkensopnieuw opnieuw vorm vormte tegeven. geven.Daarom Daarommoet moetiedereen iedereenzijn zijneigen eigenvisie visieop ophet het goede goedeleven levenongehinderd ongehinderdnaar naarvoren vorenkunnen kunnenbrengen. brengen.

GevoeliGe materie

universiteiten universiteiten met met technische technische

waar waar de de Tilburgse Tilburgse Universiteit Universiteit buitengewoon buitengewoon goed goed mee mee uit uit de de voeten voeten kan. kan. Denk Denk aan: aan: de de

financiële financiële crises crises en en de de populapopularisering risering in in de de politiek. politiek. Toch Toch is is

Boek: Boek: Pleidooi Pleidooi voor voor tegendraads tegendraads geloven geloven

tiU oP je telefoon

vijfde vijfde plek plek in, in, na na Delft, Delft, de de UvA, UvA, Wageningen Wageningen en en RotRot-

Sinds Sinds11augustus augustusbeschikbaar beschikbaarin inde deappstore appstorevan vanApple: Apple: iStudent iStudentTiU. TiU.Studenten Studentenmet meteen eeniPhone iPhonekunnen kunnenvia viadeze deze

genoemd.” genoemd.”

applicatie applicatieonder ondermeer meerhun huncollegecollege-en ententamenrooster tentamenrooster

alUmni alUmni actUeel actUeel ‘een visitekaartje laten zweven voor ik het overhandig’ Bij Bijde deBest BestGraduates, Graduates,de detop top100 100met methigh high potentials potentialsvan vanMemory MemoryMagazine, Magazine,staat staatdit ditjaar jaar een eenbijzondere bijzonderealumnus. alumnus.Het Hetgaat gaatom omKoos Koosvan van de deLinde Linde(26). (26).De Devoormalige voormaligemasterstudent masterstudent International InternationalEconomics Economicsand andFinance Financewerkt werkt tegenwoordig tegenwoordigin inde de‘haute ‘hautefinance’, finance’,bij bijprivate private equity-firma equity-firmaHAL HALInvestments. Investments.Hij Hijliep liepstage stagebij bij Lehman LehmanBrothers, Brothers,ging gingniet nietop opeen eenaanbieding aanbieding in inen envertrok vertrokeen eendag dagvoor voorhet hetwereldberoemde wereldberoemde faillissement. faillissement.

Frank bosman ‘Met alleen ratio doe je het leven tekort’

nieuwe Column: aluMna in india

Cloud: waar gaat het heen met onze data?

Wat Watdoe doeje jeprecies preciesbij bijHAL HALInvestments? Investments? “Als “Alsassociate associatemaak maakik ikdeel deeluit uitvan vanhet hetinvesteinvesteringsteam: ringsteam:we wemaken makenfinanciële financiëleen enstrategische strategische analyses analysesvan vanbedrijven bedrijvenwereldwijd wereldwijden enspelen speleneen een belangrijke belangrijkerol rolin inhet hethele heleeventuele eventueleinvesteinvesteringsproces. ringsproces.mijn mijnwerk werksluit sluitdus dusprima primaaan aanbij bij mijn mijnin in2009 2009afgeronde afgerondemaster. master.Het Hetleuke leukeis isdat dat we weinvesteren investerenin inheel heeluiteenlopende uiteenlopendebedrijven: bedrijven:

terug in de tijd: oprichting van plato

van vanoptiekketens optiekketensen endagbladen, dagbladen,tot totbaggerbaggermaatschappijen maatschappijenen enorganisaties organisatiesin inde deolieolie-en en gasbranche.” gasbranche.” Hoe Hoekwam kwamje jebij bijde deBest BestGraduates? Graduates? “Ik “Ikkreeg kreegeen eenmailing, mailing,schreef schreefmij mijin inen enverwachtverwachtte teer erverder verderniks niksvan. van.Ik Ikwas wasvooral vooralbenieuwd benieuwd waar waarik ikzou zoueindigen. eindigen.Dat Datwerd werddus dusplaats plaats twaalf. twaalf.of ofzo’n zo’nlijst lijstook ookecht echtiets ietsvoorstelt? voorstelt?Tja, Tja, persoonlijk persoonlijktil tilik iker erniet nietal alte tezwaar zwaaraan, aan,want wantde de top top10 10bestaat bestaatvooral vooraluit uitmensen mensenafkomstig afkomstigvan van dezelfde dezelfdeorganisaties organisatiesals alsde dejuryleden. juryleden.Wat Watdat dat betreft betreftis ishet hettoch tochvoornamelijk voornamelijkreclame reclamevoor voorde de deelnemende deelnemendebedrijven. bedrijven.Desalniettemin Desalnietteminleuk leukom om deze dezeerkenning erkenningte tekrijgen.” krijgen.” Je Jewerk werkis iséén éénpassie, passie,goochelen goochelenis iseen eenandere. andere. Hoe Hoelang langdoe doeje jedat datal? al? “Dat “Datbegon begonal alop opmijn mijnelfde, elfde,toen toenik ikgegrepen gegrepen werd werddoor doorde detv-shows tv-showsvan vanHans HansKazàn. Kazàn.Ik Ikleenleende degoochelboekjes goochelboekjesbij bijde debibliotheek, bibliotheek,kocht kochtmijn mijn

2 3-2011 |

van vaneen eenBlackBerry BlackBerryof ofeen eenAndroid-smartphone. Android-smartphone.

BAs vAn der schot

eerste eerstetrucs trucsen enbezocht bezochtlater laterzelfs zelfsgoochelcongoochelcongressen. gressen.Ik Ikkreeg kreeger ersteeds steedsmeer meerhandigheid handigheidin. in. En Enuiteindelijk uiteindelijktrad tradik iktijdens tijdensmijn mijnstudententijd studententijd wekelijks wekelijksop, op,tijdens tijdensverjaardagen, verjaardagen,op opscholen scholen en entijdens tijdensbedrijfsfeesten. bedrijfsfeesten.Ik Ikvind vindhet hetheerlijk heerlijk om ommensen mensente tevermaken vermakenmet methet hetschijnbaar schijnbaar onmogelijke. onmogelijke.Helaas Helaasschiet schiethet hetgoochelen goochelener er door doordrukte druktesteeds steedsvaker vakerbij bijin.” in.” Ga Gaje jejouw jouwgoochelcarrière goochelcarrièreooit ooitnog nogoppakken? oppakken? “Als “Alsik ikweer weerwat watmeer meertijd tijdheb: heb:zeker. zeker.Hoewel Hoewel ik ikme medan danvooral vooralzou zouwillen willenrichten richtenop opgoochelgoochelwedstrijden wedstrijdenin inplaats plaatsvan vanbetaalde betaaldeoptredens. optredens. op opdie diemanier manierkun kunje jeje jeecht echtverder verderontwikkeontwikkelen. len.Trouwens: Trouwens:waarom waarommijn mijntwee tweepassies passiesniet niet combineren? combineren?Tijdens Tijdenseen eenbusiness businessmeeting meetingeen een visitekaartje visitekaartjelaten latenzweven zwevenvoor voorik ikhet hetoverhanoverhandig. dig.of ofeen eenbriefje briefjevan vantien tieneuro euroomtoveren omtoverenin in een eenbriefje briefjevan vanvijf, vijf,een eenprima primaijsbreker.” ijsbreker.”

44 3-2011 3-2011||

1 (+ 22) COVER Frank Bosman, theoloog van het jaar

raadplegen, raadplegen,uitslagen uitslagenchecken checkenen eneen eencampusplattegrond campusplattegrond bekijken. bekijken.Later Laterdit ditjaar jaaris isde deapp appook ookbeschikbaar beschikbaarvoor voorbezitters bezitters

­ TICKERTAPE 4 Laatste nieuws alumni en universiteit

||3-2011 3-2011 55

reAlity lAb

→ Als onderzoeker van stress en emoties,

ben je geïnteresseerd in manieren om die gevoelens op te wekken. Je wilt immers bestuderen wat er bijvoorbeeld gebeurt als iemand onder stress komt te staan. Of je bent geïnteresseerd in welk opzicht de lichamelijke veranderingen bij een persoon die zich heel erg schaamt anders zijn dan bij iemand die heel erg bang is. Ik heb wat zitten nadenken en kwam op een paar heftige ideeën. Het klinkt allemaal misschien een beetje wild, maar het lijkt me wel haalbaar. Als eerste dacht ik een situatie van een medische keuring te creëren. En dan zou ik de zogenaamde dokter een proefpersoon laten vertellen dat hij aan een ernstige ziekte lijdt. Dat moet toch flink wat stress opleveren, lijkt me. En nog een ander idee is, om een overval in scene te zetten: de proefpersonen ergens uitnodigen en dan plotseling een paar lieden met een wapen laten opduiken. Dergelijke levensechte situaties lijken me geschikter om meer over stress te weten te komen dan de nu gebruikelijke onderzoeksmethoden. Om stress op te wekken, laten onderzoekers proefpersonen moeilijke sommetjes maken of naar een of ander filmfragment kijken. Of ze laten de proefpersoon iets over zichzelf

vertellen. Ook ‘heel erg’ stressrijk! Wie over zulke methoden leest, vraagt zich af waarom we inderdaad niet vaker onderzoek doen naar echte stressituaties. Of, zoals we dat in de wetenschap noemen: ecologisch valide stresssituaties. Toch is er geen haar op mijn hoofd die daaraan denkt (overigens, in mijn specifieke geval is dit niet zo’n sterke uitspraak). Stel dat ik het zou willen, dan zou ik het niet eens kunnen doen. Ik moet goedkeuring hebben van een hele strenge ethische commissie. Dit zal zonder twijfel als zeer onethisch worden bestempeld. Er komen Kamervragen, er dreigt ontslag. Heel Nederland valt over me heen. Ongetwijfeld zal ook nog worden verwezen naar nazipraktijken. Vingerhoets moet aan de schandpaal. Waarom kom ik dan met de twee voorbeelden die ik noemde? Die zijn ontleend aan het programma Boobytrap dat jaren geleden op de Nederlandse televisie te zien was. Notoire grappenmakers konden op deze manier eens flink worden teruggepakt door mensen uit hun omgeving die te grazen waren genomen. En er zijn ook tegenwoordig diverse voorbeelden van televisie waar mensen in stressvolle situaties worden gebracht, zoals onlangs De Confrontatie van de NCRV. Daarin gaat een slachtof-

fer van een misdrijf, samen met een cameraploeg, onaangekondigd op bezoek bij de dader. Wetenschappers die thuis zijn in slachtofferhulp, zoals Antony Pemberton van onze universiteit, noemden het programma in het Brabants Dagblad volstrekt onverantwoord. Maar er is geen brede maatschappelijke ophef over ontstaan. Blijkbaar zijn er twee gescheiden werelden met ieder zijn eigen wetten. Omdat kritiek op televisie of in de kunst wordt geassocieerd met censuur, mag heel veel, tenzij volksstammen er aanstoot aan nemen. Terwijl wetenschappers roomser dan de paus (van zichzelf) moeten zijn. Wat wil ik nu? Dat wetenschappers hetzelfde mogen als televisiemakers? Dat nu ook weer niet. Wetenschappers moeten zich blijven houden aan hoge ethische normen. Maar misschien is het aardig om wetenschappers in een televisieprogramma confronterende scenes uit reality-televisie te laten duiden. Of is zo’n format saai en moet ik me gewoon maar tot mijn eigen vak beperken? ■

Het Het is is zaterdag zaterdag 22 juli juli 2011. 2011. In In een een grote grote zaal zaal in in

Londen Londen hebben hebben zich zich 1.800 1.800 toehoorders toehoorders verzameld. verzameld. Ze Ze luisteren luisteren naar naar een een live live interview interview met met de de SloSlo-

veense veense filosoof filosoof en en psychoanalyticus psychoanalyticus Slavoj Slavoj Žižek Žižek en en WikiLeaks’ WikiLeaks’ voorman voorman Julian Julian Assange. Assange. De De laatste laatste draagt draagt een een elektronische elektronische enkelband enkelband vanwege vanwege zijn zijn

voorarrest. voorarrest. Žižek Žižek waarschuwt waarschuwt het het publiek. publiek. Hij Hij stelt stelt dat dat wat wat tot tot nu nu toe toe publieke publieke ruimte ruimte was, was, zoals zoals het het web, web, hard hard op op weg weg is is om om geprivatiseerd geprivatiseerd te te worden. worden. En En de de weg weg waarlangs waarlangs dat dat gebeurt, gebeurt, is is volgens volgens hem hem

Maar Maar voor voor we we aan aan dergelijke dergelijke vergaande vergaande conclusies conclusies toe toe zijn, zijn, moeten moeten we we eerst eerst terug terug naar naar de de essentie. essentie. Wat Wat is is de de cloud cloud precies? precies? Cloud Cloud computing computing is is de de

Dat Dat kan kan opslagcapaciteit opslagcapaciteit voor voor data data zijn zijn of of de de rere-

kenkracht kenkracht van van processoren processoren of of programmatuur. programmatuur. Dit Dit alles alles is is dan dan niet niet meer meer fysiek fysiek aanwezig, aanwezig, bijvoorbeeld bijvoorbeeld op op de de schijf schijf van van de de computer computer thuis, thuis, maar maar in in vaak vaak

die die van van cloud cloud computing. computing. Hij Hij vindt vindt dat dat er er een een levensgroot levensgroot gevaar gevaar bestaat bestaat dat dat er er overal overal clouds clouds

onbekende onbekende datacenters. datacenters. Daar Daar staan staan de de servers, servers, de de opslagsystemen, opslagsystemen, en en daar daar draait draait de de online online software. software.

zal zal worden worden geweerd. geweerd. Als Als voorbeeld voorbeeld noemt noemt hij hij het het exclusieve exclusieve contract contract dat dat Apple Apple met met de de onderneming onderneming van van mediamagnaat mediamagnaat Rupert Rupert Murdoch Murdoch afsloot afsloot voor voor de de

praktijk praktijk is is dat dat een een bladerprogramma bladerprogramma (browser) (browser) op op pc, pc, laptop, laptop, smartphone smartphone of of tablet. tablet. De De snelle snelle opkomst opkomst van van tablets tablets die die nu nu plaatsvindt, plaatsvindt, is is het het logische logische

ontstaan, ontstaan, die die worden worden gedomineerd gedomineerd door door bedrijven bedrijven en en overheden overheden en en waaruit waaruit onwelgevallige onwelgevallige informatie informatie

levering levering van van nieuws nieuws voor voor iPhones iPhones en en andere andere mobiele mobiele apparaten. apparaten. → → Abonnement Abonnement

Wat Wat nodig nodig is is om om daar daar toegang toegang toe toe te te krijgen, krijgen, is is een een internetverbinding internetverbinding en en een een soort soort ‘venster’. ‘venster’. In In de de

gevolg gevolg van van de de opkomst opkomst van van cloud cloud computing. computing. Want Want tablets tablets zijn zijn ideale ideale voordeuren voordeuren of of toegangspoorten toegangspoorten naar naar de de cloud. cloud. Lekker Lekker licht licht en en gemakkelijk. gemakkelijk. Alleen Alleen het het hoogstnoodzakelijke hoogstnoodzakelijke zit zit er er op op geïnstalleerd geïnstalleerd en en

Het Het is is de de vraag vraag hoeveel hoeveel waarde waarde je je moet moet hechten hechten aan aan allerlei allerlei angstbeelden angstbeelden over over big big brother-toestanden. brother-toestanden.

de de rest rest trek trek je je als als een een dienst dienst uit uit de de cloud. cloud. Tot Tot zover zover de de min min of of meer meer fysieke fysieke kenmerken kenmerken van van

te te bezien. bezien.

ducten ducten naar naar diensten. diensten. Software Software koop koop je je niet niet meer, meer,

Of Of de de cloud cloud ons ons transformeert transformeert tot tot brave, brave, slecht slecht geïnformeerde geïnformeerde big big brother-burgers, brother-burgers, valt valt nog nog maar maar

7

deze deze technologie. technologie. Inhoudelijk Inhoudelijk betekent betekent cloud cloud comcomputing puting dat dat er er een een verschuiving verschuiving plaatsvindt plaatsvindt van van propro-

7 COLUMN Ad Vingerhoets over extreme tvexperimenten

88 3-2011 3-2011||

8 HOOFDVERHAAL De kansen en gevaren van cloud computing

Studie? “Bachelor Business Studies. Daarna een Master Logistics/Operations Management, met aanvullend een aantal vakken uit de master Strategic Management.” Werk? “Als Customer Team Logistics Manager initieer en beheer ik logistieke projecten bij Procter & Gamble in Rotterdam. Zo denk ik samen met onze klanten na over de inzet van efficiënt transport.” JaarSalariS? “Tussen de zestig- en negentigduizend euro.” Wat heb Je GemiSt in Je Studie? “Niets: de combinatie van interessante colleges en in teams werken aan interessante ‘echte’ cases was voor mij perfect. Een taal als Spaans misschien, maar dat kon je naast je studie volgen.” ColleGeS die Je ziJn biJGebleven? “We mochten een keer, als praktijkopdracht, de eerste vestiging van Starbucks in Nederland inrichten. De topmanager wees ons groepje als winnaar aan.”

TijdgenoTen

verzamelnaam verzamelnaam van van een een samenstellingen samenstellingen voor voor techtechnieken, nieken, die die het het mogelijk mogelijk maken maken om om ‘op ‘op afstand’ afstand’ it-functionaliteit it-functionaliteit aan aan te te roepen roepen en en te te gebruiken. gebruiken.

Ad Vingerhoets, hoogleraar emoties en welbevinden Tilburg University

| 3-2011

Krista van Oudheusden Woont met echtgenoot Roland en drie (stief) kinderen in Hellouw

Langzaam maar zeker helt het gehele it-landschap over naar cloud computing. steeds meer computerkracht balt samen in over de hele planeet verspreide datacenters. tegelijk nemen de zorgen over de maatschappelijke implicaties hiervan toe. in hoeverre raken we de controle over onze eigen data kwijt? en hoe erg is dat? tekst: tekst:fred fredteunissen teunissen

foto: getty getty images images foto:

Tilburg Tilburg University University is is koploper koploper

foto: erik van de Burgt

tilBUrg ‘Profiteert’ van crises

foTo: Ton Ton ToEmEn ToEmEn foTo:

03 11 AlumnimAgAzine vAn Tilburg universiTy

||3-2011 3-2011 99

Studie? “Bachelor Business Studies en een Master Strategic Management.” Werk? “Tot mijn zwangerschapsverlof fulltime als customer centre manager voor Europa bij Shell Chemicals, straks voor vier dagen in een commerciële functie. Bij Shell heb ik het enorm naar mijn zin: internationaal, veel mogelijkheden, en je krijgt al snel veel verantwoordelijkheden.” JaarSalariS? “Zo’n zestig- tot negentigduizend euro.” uitdaGinG? “Als customer centre manager gaf ik leiding aan zestien personen met zo’n zes verschillende nationaliteiten. Ontzettend leerzaam! Minder leuk is dat je soms te maken kreeg met persoonlijke problemen van mensen in je team.” tilburG oF hellouW? “Tilburg heeft de echte Brabantse gezelligheid, maar in onze verbouwde boerderij in het pittoreske Hellouw bevalt het uitstekend! Tussendoor heb ik ook nog in Londen en Amsterdam gewoond.” had Je nu opnieuW dezelFde Studie Gekozen? “Zeker, het heeft me een brede academische basis gegeven. Uiteindelijk gaat het ook meer om de juiste instelling en de juiste capaciteiten.”

ContaCten? “Vooral met mijn vaste vriendinnengroep van acht meiden, ondanks dat we over de hele wereld verspreid wonen en werken.”

in 1987 kende tilburg slechts twee studentenverenigingen het corps St. Olof en roeivereniging Vidar. er was ruimte voor meer smaken. Plato sprong in dit gat. Dat werd een open vereniging zonder ontgroening waarbij iedere student, van stropdas tot geitenwollensok, zich thuis moest voelen. niek van Keulen (1954) en ingelise Romers (1966) blikten onlangs terug op de oprichting. ‘ik kwam er na mijn afstuderen nog vaak. tot ze me met ‘u’ begonnen aan te spreken.’

eveline rOKs Single, woont in Bangkok

Hoe is het alumni uit een bepaalde richting of lichting vergaan na hun studietijd? Deze keer aan het woord: de vriendinnen Marieke, Krista en Eveline (allen 28). De voormalig studenten Business Studies hebben wat van de wereld gezien.

Studie? “Business Studies, daarna de Master Strategic Management.” Werk? “Voor het World Food Programme van de Verenigde Naties. Namens DSM ben ik gedetacheerd in Bangkok. Van daaruit werk ik als projectmanager rijstfortificatie. Het doel: vitaminen en mineralen aan rijst toevoegen en zo de gezondheid verbeteren.” JaarSalariS? “Normaal ook tussen zestigen negentigduizend euro, maar momenteel krijg ik een buitenlandtoelage.” Globetrotter? “Na mijn studie heb ik onder meer in de VS, Europa, Afrika en Azië gewoond en gewerkt. Ik houd van het avontuur van het werken in minder ontwikkelde landen.” FruStratie? “In deze wereld heb je een lange adem nodig. Er spelen veel verschillende krachten, en vaak is het ingewikkeld om te begrijpen hoe beslissingen worden genomen.” Warme herinnerinGen? “Aan de dynamische colleges Supply Chain en Strategie van Bart Vos en Eric Dooms. Daarnaast natuurlijk aan mijn studentenhuis en het uitgaan in Tilburg.”

MarieKe trOMp Woont in Harderwijk samen met Peter | 3-2011 13

13 TIJDGENOTEN Drie jonge alumni met internationale ambitie

TeksT: TeksT:sara saraTerburg Terburg

‘Oprichten en studeren gingen niet echt samen’ → → OprichtingsavOnd OprichtingsavOnd

→ → Bijna Bijnain inde dekiem kiemgesmOOrd gesmOOrd

een eenaantal aantalactieve actieverechtenstudenten, rechtenstudenten, waaronder waaronderNiek Niekvan vankeulen keulenwilde wildein inde de jaren jarentachtig tachtiggraag graageen eennieuwe nieuwestudentenstudentenvereniging verenigingoprichten. oprichten.Hun Huneerste eerstepoging poging mislukte. mislukte.Van Vankeulen keulenvertelt: vertelt:“Preges, “Preges,een een afkorting afkortingvan vanPrettig Prettiggestoord, gestoord,kwam kwamniet niet van vande degrond. grond.We Wewaren warentoen toenmet mette teweinig weinig man manen enhadden haddente teveel veelwerk.” werk.”De Dedoor door dezelfde dezelfdegroep groepopgerichte opgerichtefilmvereniging filmvereniging socrates socratesbleek bleekwel wellevensvatbaar. levensvatbaar.Na Na twee tweejaar jaarwaagden waagdende debestuursleden bestuursledenvan van socrates socrateseen eennieuwe nieuwepoging pogingom omeen eengrotere grotere vereniging verenigingop opte terichten. richten.Ze Zelanceerden lanceerden Plato: Plato:Plezierige Plezierigeen enLeuke Leukeactiviteiten activiteitenvoor voor Tilburg Tilburgen enOmstreken. Omstreken.“Deze “Dezekeer keerpakten pakten we wehet hetgroots grootsaan. aan.We Webeplakten beplaktende deglazen glazen gang gangtussen tussende detoenmalige toenmaligegebouwen gebouwenaa en enbbmet metposters postersen enplaatsten plaatsteneen eenoproep oproep in inunivers.” univers.”Het Hetaantal aantalstudenten studentendat datde de oprichtingsavond oprichtingsavondbezoekt, bezoekt,overtreft overtreftde de stoutste stoutstedromen dromenvan vanVan Vankeulen. keulen.“We “We gokten goktenop op20 20tot tot50 50aanmeldingen, aanmeldingen,maar maar er erverschenen verschenendie dieavond avond150 150studenten studenten in incampuscafé campuscaféDe DePuf. Puf.Tachtig Tachtigactieve actieve verenigingsleden verenigingsledenverdeeld verdeeldover overzo’n zo’nzeven zeven commissies commissiesgingen gingenaan aande deslag slagmet methet het vinden vindenvan vaneen eenbierbrouwer, bierbrouwer,sponsoren, sponsoren, drankenleverancier drankenleverancieren eneen eenpand.” pand.”

alle alleoprichters oprichtersvan vanPlato Platowaren warenactieve actievestudenstudenten, ten,die diein inverschillende verschillenderaden radenen encommissies commissies zaten. zaten.Ze Zewisten wistenvan vanaanpakken. aanpakken.Het Hetaantal aantal leden ledenvan vande devereniging verenigingsteeg steegdan danook ooksnel snelnaar naar 300. 300.Toch Tochkwam kwamPlato Platobijna bijnaniet nietverder verderdan danhaar haar eenjarig eenjarigbestaan bestaanin in1988. 1988.Van Vankeulen: keulen:“een “eenpand pand vinden vindenbleek bleekeen eenenorme enormeopgave. opgave.Locaties Locatieswaren waren te teduur duurof ofdeals dealsketsten ketstenaf afvanwege vanwegede deverwachte verwachte geluidsoverlast. geluidsoverlast.er erzat zatvoor voorons onsniets nietsanders andersop op dan danvan vancafé cafénaar naarcafé caféte tetrekken.” trekken.”Onder Ondermeer meerDe De spoel, spoel,The Theelephant elephanten enLa LaCabane Cabanebieden biedentijdelijk tijdelijk onderdak. onderdak.“Door “Doordat datgesjouw, gesjouw,liep liephet hetledenaantal ledenaantal snel snelterug terugtot totenkele enkeletientallen”, tientallen”,vertelt verteltVan Vankeukeulen. len.Na Naanderhalf anderhalfjaar jaarkeert keerthet hettij, tij,als alsPlato Platohet het pand pandCasino Casinoaan aande dest. st.Josephstraat Josephstraatbetrekt. betrekt.Van Van keulen keulenmaakte maaktedat datniet nietmeer meermee; mee;hij hijstudeerde studeerde af afin in1988. 1988.“De “Deeerste eerstejaren jarenna namijn mijnafstuderen afstuderen kwam kwamik iknog nogregelmatig regelmatigbij bijPlato… Plato…tot totze zeme memet met ‘u’ ‘u’begonnen begonnenaan aante tespreken!” spreken!”Daarna Daarnanodigde nodigde het hetbestuur bestuurhem hemnog nogwel weluit uitals alsspreker. spreker.“Dan “Dangaf gaf ik iktips tipsaan aanPlatonen Platonendie dievoor voorhet heteerst eerstgroepen groepen studenten studentenbegeleidden begeleiddenen ensprak sprakik ikover overgroepsgroepsdynamiek.” dynamiek.”De Devereniging verenigingbeleeft beleeftgoede goedetijden tijdenin in Casino, Casino,met metfeesten, feesten,belgische belgischebieravonden, bieravonden,Mr. Mr. Plato-verkiezingen Plato-verkiezingenen enactiviteiten activiteitenvoor voornieuwe nieuwe studenten studententijdens tijdensde deTIk. TIk.In In2007 2007verhuisde verhuisdede deververeniging enigingnaar naarakademeia akademeiaaan aande deschouwburgring. schouwburgring.

14 14 3-2011 3-2011||

||3-2011 3-2011 15 15

14 UNTIL …WE MEET AGAIN Het ontstaan van Plezierige en Leuke Activiteiten voor Tilburg en Omstreken

→ →

until inhoud ■

oog voor de maatschappij

colofon Until is een periodieke uitgave van Tilburg University en de Stichting Professor Cobbenhagen. Dit magazine beoogt de banden met alumni te versterken. Gehele of gedeeltelijke overname van artikelen is alleen toegestaan na schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur.

Het academisch jaar is bij Tilburg University geopend door hoogleraar Ernst Hirsch Ballin. Hij pleitte ervoor om stil te staan bij onze missie: Understanding Society, in het bijzonder bij de beoefening van het recht. Inlevingsvermogen in de maatschappelijke realiteit is volgens hem buitengewoon belangrijk en essentieel voor het functioneren van de rechtsstaat. Je moet verder kijken dan je eigen overtuigingen, faculteit of leefgebied. Wie de waarheid in pacht denkt te hebben en de ogen sluit voor wat er verder nog in de maatschappij gebeurt, zit op een dood spoor. Daarom is Understanding Society als ambitie van onze universiteit zo’n juiste keuze. Iemand met open ogen voor wat er in de moderne maatschappij gebeurt, is Frank Bosman. De jonge Tilburgse theoloog met wie u in deze Until een interview leest, sleepte dit jaar de titel ‘meest spraakmakende theoloog van 2011’ in de wacht. Bosman wordt in het juryrapport omschreven als een ‘angry young man’: “Hij blogt en twittert alsof zijn leven er vanaf hangt en je vraagt je wel eens af: heeft hij nog een leven naast de social media?” Bosman is ook regelmatig in kranten en op de radio te vinden. Hij werkt aan een nieuwe verpakking voor oude christelijke verhalen. Hij schrijft over games, videoclips, boeken, film, soaps, reclame, noem maar op. Allemaal uitingen die wat zeggen over hoe wij op dit moment denken over zaken als liefde, trouw, dood, feesten of verantwoordelijkheid. Bosman gaat daarbij op zoek naar levensbeschouwelijke en religieuze lagen die daaronder zitten. Ook de universiteit is voortdurend bezig met die maatschappelijke realiteit. Die dwingt ons soms tot zaken, die lang ondenkbaar waren. Zo helpen steeds meer universiteiten hun studenten op weg in hun loopbaan. Dat is goed voor de student én de universiteit: carrières en inkomens van alumni worden meer en meer gebruikt als criterium in universitaire rankings. Een recent initiatief waarmee Tilburg University de overgang tussen studie en loopbaan wil verkleinen, is Tilburg University Career Portal. Deze website gaat studenten helpen bij het vinden van een baan. Via de portal wil de universiteit het aanbod van stages, afstudeeropdrachten en starterfuncties verenigen. Ook willen we het huidige versnipperde aanbod op het gebied van loopbaanondersteuning bij elkaar brengen. In deze Until leest u hierover en over vele andere inspirerende initiatieven en bijeenkomsten.

uitgever Communicatie en Marketing, Tilburg University hoofdredactie Walther Verhoeven bladmanagement Tonke van de Ven redactieraad Jan Boelhouwer, Hein Coppes, Clemens van Diek, Pam Dupont, Anne-Marie Hartog, Arno Herweijer, Ewoud Jansen, Bob van Kuijck , Roel Lauwerier, Annemeike Tan, Dieuwke van Turenhout, Michelle te Veldhuis, Aniek Verhoeven bladformule, redactie-coördinatie en eindredactie Joost Bijlsma (Magma Publicaties) art direction en vormgeving Patrick Hoogenberg (Curve bno) auteurs Joost Bijlsma, Irene Herbers, Willem van Leeuwen, Joost Peters, Sara Terburg, Fred Teunissen, Dieuwke van Turenhout, Ad Vingerhoets, José van der Waerden fotografen Erik van der Burgt, Ton Toemen, Vincent van den Hoogen druk Koninklijke BDU, Grafisch bedrijf redactieadres Postbus 90153 5000 le Tilburg meer informatie over alumniactiviteiten www.tilburguniversity.edu/nl/alumni

Ik wens u veel leesplezier, Hein van Oorschot Voorzitter College van Bestuur

studenten helpen bij

het vinden van een baan. Via de portal wil de universiteit het aanbod van stages, afstudeeropdrachten en starterfuncties verenigen. Ook wil ze het huidige versnipperde aanbod op het gebied van

carrière (evenementen, carrière-advies,

workshops, lezingen) bij elkaar brengen. Tilburg University wil meer betekenen voor de loopbaan van haar studenten. Maar de vraag is hoe? Wat verwachten potentieel afgestudeerden van de arbeidsmarkt en wat verwacht de markt van hen? En welke hulp kan de universiteit hierbij bieden? → MaatschappijvreeMd Arbeidsmarktspecialist Geert-Jan Waasdorp weet hoe de hazen lopen. Hij is de

oprichter en directeur van de Intelligence Group in Rotterdam. Zijn onderzoeks- en adviesbureau is specialist op het gebied van arbeidsmarktcommunicatie en het bedrijf helpt werkgevers om beter talent

Hier, waar Het gebeurt

te werven. Waasdorp, die veel praat met zowel alumni als studenten, denkt dat de huidige lichting veel geluk heeft. “Studenten die nu afstuderen zijn schaars en er is volop werk. Maar de student is ook verwend en niet zo’n beetje ook. De

→ Het schijnt een menselijk iets te zijn,

alumnus van nu is niet over het paard getild, hij is over de manege gesmeten”, zo formuleert Waasdorp. “Ten eerste zitten ze qua salariseis aan de bovenkant van wat bedrijven willen betalen. Ten tweede willen ze in plaats van fulltime, maar 36 uur of minder werken en ten derde staat

de kwaliteit van de afstudeerders onder druk. Doordat ze steeds minder externe stages lopen, ontbreekt het ze aan goede skills en ervaring. Mensen komen te nat

achter de oren op de arbeidsmarkt. Dat is een heel groot probleem waar universiteiten zelf debet aan zijn.” Waasdorp vindt dat de universiteiten de externe stage veel meer zouden moeten stimuleren. Ook alumnus René Jansen kent de

arbeidsmarkt goed. Hij is directeur van

6P Consultancy, een organisatieadviesbureau, gevestigd te Eindhoven. In zijn ontmoetingen met de afstudeerlichting mist hij de voordelen van stagelopen

ook. “Studenten zijn nog zo maatschappijvreemd. Ze weten onvoldoende hoe

18 3-2011 |

→ → ||3-2011 3-2011 19 19

om ‘daar’ te willen zijn waar ‘het’ gebeurt. Als je in de mode zit, gebeurt het in Milaan, internet bracht je rechtstreeks naar Silicon Valley en bankiers vertrokken met een enkeltje Londen of New York. Dat was toen. Anno 2011 kraakt, hapert en schuurt de wereldeconomie, aan de westerse kant van de wereld althans. De textielindustrie die Tilburg lang geleden al verliet, is ook Italië aan het verlaten. Bangladesh, China en India, daar gebeurt het! En voor internet, ICT en aanverwante zaken als hackers en helpdesken bel je in naar Bangalore of Beijing. En bankieren... ach. Een beetje bankieren anno nu vertaalt zich in microkredieten. Juist ja, ook al in Azië. The Economist kopte deze zomer nog met ’s werelds gevaarlijkste grens op de voorpagina: die tussen Pakistan en India. Tussen Derde en Eerste wereld, tussen anarchie en democratie. Maar

minstens zo bepalend is de verhouding tussen wereldmacht China en wereldmacht India. Communisme versus democratie, zoals dat zo graag in de pers wordt uitgemeten. Is dat dan de place to be? Maar inderdaad, groei gebeurt hier. Wildgroei, zou ik zelfs durven zeggen. De economische groei, de levensverwachting, de geletterdheid, het opleidingsniveau, het besteedbaar inkomen. En in het kielzog van wat beschaving heet, daarmee ook de bevolkingsaantallen, het nationale ego, de internetaansluitingen, de vervuiling en het aantal diabetespatiënten. Voordat je de neiging krijgt om koorts-

Maar inderdaad, groei gebeurt Hier. wildgroei, zou ik zelfs durven zeggen.

achtig een baan te gaan zoeken in Mumbai of Shanghai, om je steentje te gaan bijdragen aan de wereldeconomie, wereldgezondheid, wereldvoedseldistributie of mensenrechten – zowel het IMF, als het WHO, als het WFP als Amnesty International zijn vooralsnog onmisbaar – is het misschien toch handig om even via LinkedIn op zoek te gaan naar bekenden. Wie weet wil je meer weten van alumni, die je zijn voorgegaan naar waar het allemaal gebeurt. Mogelijk kom je dan bij mij uit: alumna van de Letterenfaculteit en sinds 2010 woonachtig in New Delhi, India. Om het je gemakkelijk te maken om op de hoogte te blijven van een regio in opkomst en hoe het is om te werken in zo een vreemde cultuur, schrijf ik vanaf nu hier een column. ■

nederland nederland heeft heeft de de afgelopen afgelopen tien tien jaar jaar het het ondernemerschap ondernemerschap omarmd. omarmd. uit uit de de Global Global entrepreneurship entrepreneurship monitor monitor bleek bleek onlangs onlangs dat dat 7,2 7,2 procent procent van van de de nederlanders nederlanders tussen tussen 18 18 en en 64 64 jaar jaar starter starter is is of of plannen plannen heeft heeft om om een een bedrijf bedrijf op op te te richten. richten. tien tien jaar jaar geleden geleden behoorde behoorde nog nog maar maar 4,9 4,9 procent procent tot tot diezelfde diezelfde categorie. categorie. een een belangrijk belangrijk aandeel aandeel in in de de groei groei hebben hebben vrouwen. vrouwen. in in het het eerste eerste decennium decennium van van deze deze eeuw eeuw nam nam het het percentage percentage vrouwelijke vrouwelijke starters starters op op de de ondernemersmarkt ondernemersmarkt toe: toe: van van 25 25 naar naar 35 35 procent procent (onderzoek (onderzoek eim). eim). until until interviewde interviewde twee twee vrouwelijke vrouwelijke alumni alumni die die de de stap stap al al hebben hebben gezet. gezet. Irene IreneHerbers Herbers

ninke ninke peijs peijs,, afgestudeerd afgestudeerd

bedrijfseconoom bedrijfseconoom met met een een passie passie voor voor mode, mode, werkte werkte tien tien jaar jaar in in het het bank-en bank-en verver-

“Alle “Alle kennis kennis en en ervaring ervaring komen komen van van pas. pas. Dankzij Dankzij mijn mijn werk werk in in het het bankwezen bankwezen

Weddingplanner, Weddingplanner,vanwaar vanwaardie die suikerroze suikerrozeswitch? switch?

Bovendien Bovendien is is alles alles wat wat ik ik doe doe mijn mijn eigen eigen verdienste. verdienste. Ik Ik ben ben geen geen radertje radertje in in het het

weet weet ik ik hoe hoe banken banken naar naar je je

geheel, geheel, maar maar kom kom met met alle alle aspecten aspecten van van de de bedrijfsvoebedrijfsvoe-

ICT-projecten ICT-projecten gebruik gebruik ik. ik. Elk Elk event event dat dat ik ik voor voor klanten klanten

merschap? merschap? “Je “Je eigen eigen draai draai eraan eraan kunkunnen nen geven. geven. Sinds Sinds ik ik onon-

bedrijf bedrijf kijken kijken betreffende betreffende financieringen financieringen of of garangaranties. ties. Ook Ook de de ervaring ervaring met met

organiseer, organiseer, pak pak ik ik op op als als een een project.” project.” Wat Watbezielt bezieltje jeom omeen eengoed goedsalaris salaris op opte tegeven gevenvoor vooreen eenonzeker onzeker bestaan? bestaan?

ik ik mijn mijn werk werk niet niet tot tot aan aan mijn mijn pensioenleeftijd pensioenleeftijd wilde wilde

doen, doen, wist wist ik ik dat dat het het geen geen zin zin had had om om te te blijven. blijven. Ik Ik heb heb altijd altijd iets iets met met mode mode gehad, gehad, maar maar koos koos voor voor economie economie

omdat omdat ik ik daar daar later later alle alle kankanten ten mee mee op op zou zou kunnen.” kunnen.” Profetische Profetischeblik. blik.Hoe Hoeisishet hetom omje je

26 26 3-2011 3-2011||

ze ze weddingplanner. weddingplanner. Lenie Lenie is is een een groentje groentje op op de de onderondernemersmarkt: nemersmarkt: haar haar bedrijf bedrijf

schap schap en en liefde liefde is is gemaakt. gemaakt.

“Absoluut. “Absoluut. Ik Ik werk werk met met een een prachtig prachtig product, product, met met kleding kleding die die met met vakmanvakman-

eigen eigenbedrijf bedrijfte terunnen? runnen? | 3-2011 21

lenie lenie volkers-willems volkers-willems,,

Haal Haalje jenu numeer meervoldoening voldoeninguit uitje je werk werkdan daneerst? eerst?

en en doorzettingsvermogen doorzettingsvermogen getuigt.” getuigt.”

hartje hartje Den Den Bosch. Bosch. Van Vanbankproducten bankproductenvia viacomputers computers naar naardameskleding. dameskleding.Geen Geenlogische logische stap… stap…

“Doen “Doen wat wat je je hart hart je je ingeeft. ingeeft. Zodra Zodra ik ik me me realiseerde realiseerde dat dat

Dieuwke van Turenhout, alumna Taalwetenschappen. Verblijft met man en twee dochters in New Delhi, India.

“Het “Het voelt voelt heel heel vanzelfsprevanzelfsprekend. kend. Maar Maar anderen anderen zeggen zeggen dat dat het het van van lef, lef, daadkracht daadkracht

zekeringswezen zekeringswezen en en ICT-proICT-pro-

jectmanagement. jectmanagement. In In 2006 2006 opende opende ze ze Outfit Outfitby byNinke, Ninke, een een exclusieve exclusieve modezaak modezaak in in

afgestudeerd afgestudeerd als als vrijetijdwevrijetijdwetenschapper, tenschapper, werkte werkte onder onder meer meer bij bij Selexyz Selexyz als als online online

“Het “Het grootste grootste voordeel voordeel is is dat dat ik ik nu nu werk werk met met een een glimglim-

Prachtige PrachtigePlannen Plannen bestaat bestaat sinds sinds april april 2011. 2011.

dat dat mijn mijn vorige vorige baan baan minder minder bij bij me me paste. paste. Het Het is is bevrijbevrijdend dend dat dat ik ik nu nu iets iets doe doe waar waar

“Grote “Grote feesten feesten organiseren, organiseren, het het geeft geeft me me energie energie en en ik ik draai draai er er mijn mijn hand hand niet niet voor voor

schap schaponweerstaanbaar onweerstaanbaarmaakt? maakt? “De “De enorme enorme vrijheid vrijheid en en

Universitair Universitairgeschoolden geschooldenstaan staan niet nietals alspractici practicibekend. bekend.Zijn Zijnze ze eigenlijk eigenlijkwel welopgewassen opgewassentegen tegen

bruidspaar, bruidspaar, ook ook de de familie familie raakt raakt ervan ervan in in de de wolken wolken

Is Ishet hetondernemerschap ondernemerschaper ervoor voor iedereen? iedereen? “Nee! “Nee! Sommige Sommige mensen mensen werken werken om om te te leven leven en en anderen anderen leven leven om om te te werwer-

ken. ken. Maar Maar is is werken werken geen geen noodzakelijk noodzakelijk kwaad kwaad en en zie zie je je kansen, kansen, then then go go for for it!” it!”

Meer Meerweten: weten:www.ninke.nl. www.ninke.nl.

ik ik helemaal helemaal achter achter sta.” sta.”

Zijn Zijner ernadelen? nadelen? “Ik “Ik mis mis directe directe collega’s.” collega’s.” En Enisiser eriets ietsdat dathet hetondernemerondernemer-

“Bruiloften “Bruiloften zijn zijn hele hele specispeciale ale dagen. dagen. Niet Niet alleen alleen het het

ik ik dat dat ontzettend ontzettend graag.” graag.” Oké, Oké,maar maarwaarom waaromspecifiek specifiek bruiloften? bruiloften?

derneem derneem heeft heeft werk werk voor voor

de de winkel winkel en en de de winkel, winkel, dat dat ben ben ik.” ik.”

lach. lach. Ik Ik zit zit heel heel goed goed in in mijn mijn vel vel en en realiseer realiseer me me nu nu pas pas

om. om. Mijn Mijn hele hele leven leven al al doe doe

ring ring in in aanraking.” aanraking.” Wat Watisiser erzo zomooi mooiaan aanhet hetonderneonderne-

mij mij een een andere andere betekenis. betekenis. Het Het is is meer meer met met mijzelf mijzelf als als persoon persoon verweven. verweven. Ik Ik ben ben

of ofmeer meerin inhet hetondernemerschap ondernemerschap gerold, gerold,wat watzijn zijnde devoordelen voordelenvan van deze dezestap? stap?

marketeer. marketeer. Tegenwoordig Tegenwoordig is is

en en ik ik vind vind het het geweldig geweldig om om met met gelukkige gelukkige mensen mensen te te werken. werken. Weddingplanner Weddingplanner is is mijn mijn specialiteit, specialiteit, maar maar ik ik organiseer organiseer ook ook surprisesurpriseparty’s, party’s, kraamfeesten kraamfeesten en en jubilea jubilea hoor.” hoor.”

Hoe Hoegroot grootisisde demarkt? markt? “Elk “Elk jaar jaar worden worden er er ongeveer ongeveer 73.000 73.000 huwelijken huwelijken gesloten, gesloten, waarvan waarvan 5840 5840 met met hulp hulp van van

een een weddingplanner. weddingplanner. Er Er zijn zijn nu nu zo’n zo’n 200 200 weddingplanweddingplanners ners in in Nederland.” Nederland.”

eigen eigen verantwoordelijkheid, verantwoordelijkheid, het het maakt maakt me me gelukkig.” gelukkig.”

het hetondernemerschap? ondernemerschap?

“Mijn “Mijn studie studie heeft heeft me me een een bepaalde bepaalde denkwijze denkwijze geleerd geleerd en en het het heeft heeft me me als als persoon persoon gevormd. gevormd. Daar Daar ben ben ik ik erg erg blij blij mee. mee. Maar Maar ik ik ben ben geen geen

theoreticus theoreticus en en daar daar kwam kwam ik ik tijdens tijdens het het schrijven schrijven van van

mijn mijn scriptie scriptie snel snel achter. achter. Ik Ik ben ben toch toch meer meer een een mens mens van van de de praktijk.” praktijk.” Meer Meerweten: weten: www.prachtigeplannen.nl www.prachtigeplannen.nl

JuVat JuVat

lustruMviering lustruMviering Datum: Datum:27 27oktober oktober Dit Ditnajaar najaarviert viertJUVAT JUVAThet het vijfde vijfdelustrum. lustrum.Om Omdie diereden reden kleden kledenwe wede detraditionele traditionele JUVAT-dag JUVAT-dagextra extrafeestelijk feestelijk aan aanen ensluiten sluitenwe wedie dieaf afmet met een eenspeciaal speciaallustrumdiner lustrumdineren en -feest. -feest.Ook Ookis iser ereen eenlustrumlustrumbundel bundelin inde demaak. maak.Nadere Nadere informatie informatievia viaJUVAT.nl. JUVAT.nl.

Dante Dantecafé café datum: datum:18 18november novemberen en20 20 januari januari De Devolgende volgendebijeenkomst bijeenkomst van vanhet hetDante Dantecafé caféis isop op18 18 november novembermet metWillem WillemMarie Marie speelman speelman(Drachten (Drachten1960). 1960). Op Op20 20januari januari2012 2012komt komtralf ralf bodelier bodeliervertellen vertellenover overzijn zijn studententijd studententijden enhoe hoehij hijnu nuin in het hetleven levenstaat. staat. nb nbIn Inhet hetDante-bestuur Dante-bestuur heeft heefteen eenbestuurswisseling bestuurswisseling plaatsgevonden: plaatsgevonden:rob robKuiper Kuiper (oud-student (oud-studentreligiewetenreligiewetenschappen) schappen)en enMarie MarieLouise Louise Luijbrechts Luijbrechts(oud-letterenstu(oud-letterenstudent) dent)hebben hebbenafscheid afscheidgenogenomen, men,rachel rachelHöppener Höppeneris isin inde de plaats plaatsvan vanrob robgekomen. gekomen.naar naar vervanging vervangingvan vanMarie MarieLouise Louise wordt wordtnog noggezocht. gezocht.

DialOGOs DialOGOs

De Deafscheidsoratie afscheidsoratie Uit Uitstof stofen en As Asop op27 27mei meivan vanerelid erelidprof. prof.dr. dr. Wim WimWeren Werenwerd werddoor doorvelen velen beluisterd. beluisterd.Tijdens Tijdensde dereceptie receptie boden bodennamens namensDialogos Dialogosrachel rachel Höppener Höppeneren enHannie Hanniebouwhuis bouwhuis een eentekening tekeningaan, aan,vervaardigd vervaardigd door doorbea beaVoogt. Voogt.Het Hetging gingom om een eenbijbels bijbelstafereel, tafereel,waarbij waarbijde de VaPt VaPt scheidend scheidendhoogleraar hoogleraarals alseen een lustruMviering lustruMvieringpsycholopsycholo- Christusfiguur Christusfiguurstaat staatafgeafgegen gentilburg tilburg beeld, beeld,te temidden middenvan vandiscipelen discipelen Datum: Datum:18 18november november en enluisteraars, luisteraars, herkenbaar herkenbaarals als Het Hetdepartement departementPsychologie Psychologie collega’s collega’sen enleden ledenvan vanDialogos. Dialogos. viert vierthaar haarveertigste veertigsteverjaarverjaarContact: Contact:Dialogos@tilburguniDialogos@tilburgunidag. dag.Dit Ditgebeurt gebeurtsamen samenmet metde de versity.edu. versity.edu. Vereniging Verenigingvan vanAfgestudeerde Afgestudeerde nOsO nOsO Psychologen PsychologenTilburg Tilburg(VAPT) (VAPT) nOsO, nOsO,de debestuurskundige bestuurskundige die die25 25jaar jaarbestaat. bestaat.De Deviering viering alumnivereniging alumniverenigingvan vanTilburg Tilburg vindt vindtplaats plaatsop op18 18november november University, University,organiseerde organiseerde99 (en (endus dusniet nietop op25 25november november mei meiin inDen DenHaag Haaghaar haareerste eerste zoals zoalseerder eerdergenoemd). genoemd).Om Om bijeenkomst bijeenkomstsinds sindshaar haardoordoor14.30 14.30uur uurstart starthet hetfeestelijk feestelijk start startin injuli juli2010. 2010.Met Meteen eenmooie mooie samenkomen samenkomenop opde deTilburgse Tilburgse opkomst opkomsten endinerspeeches dinerspeeches campus campusmet meteen eenterugblik. terugblik. van vanhoogleraar hoogleraarGabriël Gabriëlvan vanden den Voor Vooralumni alumniis iser eronder ondermeer meer brinken entopambtenaar topambtenaarrichard richard een eenforum forumwaarin waarinalumni alumniuit uitde de brink vanZwol Zwolwas washet heteen eensuccessuccespraktijk praktijkaan aanhet hetwoord woordkomen. komen. van volle volleactiviteit. activiteit. De Dedag dagwordt wordtafgesloten afgeslotenmet met Meer Meerinfo: info:Nosotilburg.nl Nosotilburg.nl een eenbuffet. buffet. Meer Meerinfo: info:VAPT.nl VAPT.nl

21 COLUMN Nieuw: Dieuwke van Turenhout vanuit New Delhi

Zijn Bauer-fans minder eenzaam?

het is een beetje raar maar toch waar. ouderen die van ‘populair’ entertainment houden, zoals musicals, cabaret en Frans Bauer, blijken gelukkiger en minder eenzaam dan ouderen die elitaire activiteiten ondernemen, zoals museumbezoek, de opera of een balletvoorstelling. De Tilburgse vrijetijdswetenschapper vera toepoel heeft dat aangetoond. haar onderzoek bestond uit het laten invullen van een vragenlijst door een representatieve groep nederlanders. Daaruit kwam naar voren dat 55-plussers minder vaak andere mensen ontmoeten dan 55-minners, en dat zij significant vaker eenzaam zijn. Maar: ouderen die populaire culturele activiteiten

Bestaat goed kunstveRkooPweeR? Jazeker. Wie een kunstwerk wil laten veilen, kan dat het beste op een mooie, zonnige winterdag doen. Dergelijke dagen brengen kunstkopers in een goede stemming waardoor ze vlot twee tot drie procent meer neertellen dan op andere dagen. Dat heeft Rachel Pownall van Tilburg University met

enkele collega-onderzoekers vastgesteld. Ze legden de verkoopcijfers van de Londense veilinghuizen Sotheby’s en Christie’s van 1990 tot 2007 naast data van een Brits weerinstituut en ontdekten de invloed die het weer heeft. De wetenschappers stelden vast dat het prijsopdrijvende effect van een

stralende dag vooral meetbaar is in de winter. Dan werkt (plotseling) mooi weer blijkbaar het meest op het gemoed van mensen. Pownall beveelt aan haar studie te herhalen in een gebied met andere klimatologische omstandigheden, om te zien of daar ook een ‘zoneffect’ optreedt.

Werkt een prestatiebeloning? Het lijkt er wel op. eric engesaeth nam in zijn promotieonderzoek aan Tilburg University de relatie tussen beloning van CEO’s en hun ondernemingsprestaties bij

Topman Niek Hoek van Delta Lloyd kreeg in 2009 een forse prestatiebeloning in opties uitgekeerd

Nederlandse en Britse beursgenoteer- financiële risico is voor de baas zelf, als de bedrijven onder de loep. Dat deed hij doelstellingen niet worden gehaald. Wat via een zelf ontwikkelde compensation bleek? Ondernemingen die hun CEO alrisk index. Die geeft aan hoe groot het leen extra belonen als ondernemingsdoelen worden gehaald, presteren doorgaans beter. Engesaeth plaatst daarbij wel de kanttekening dat prestatiebeloning ook kan leiden tot het nemen van te grote risico’s, wat natuurlijk averechts kan werken voor een onderneming. Uit zijn onderzoek komt verder naar voren dat CEO’s die langer op hun plek zitten, beter in staat zijn een lager beloningsrisico uit te onderhandelen. Nog een conclusie is dat vrouwelijke topbestuurders minder in verband worden gebracht met een excessieve bonus. Voor West-Europa onderzocht Engesaeth daarnaast de beloning van het topmanagement net onder de raad van bestuur. Daaruit blijkt onder meer dat loyaliteit niet echt loont: managers van buiten verdienen meer.

||3-2011 3-2011 27 27

26 ALUMNI NIEUWS Actualiteiten voor alumni, van verenigingen en universiteit

NaTUUr BETEr af DaNkzij VErDragEN?

ondernemen, gaven aan gelukkiger en minder eenzaam te zijn dan ouderen die meer highbrow-uitstapjes maken. Toepoel stelt in haar conclusies dat het zinnig zou zijn om laagdrempelige cultuur meer te subsidiëren. “nu gaat cultuursubsidie alleen naar highbrowkunst, terwijl veel mensen gelukkiger zijn met een gratis bioscoopkaartje. Samen meezingen met een volkszanger of genieten van een film is gezelliger en zorgt voor meer contact dan kijken naar een serieus toneelstuk, waarbij je stil moet zijn. ook museumbezoek is meer voor jezelf alleen en gaat eenzaamheid dus niet tegen”, stelt de onderzoekster.

UNDERSTANDING SOCIETY

Dat valt tegen. De vijf belangrijkste internationale verdragen die gericht zijn op bescherming van planten- en diersoorten ontberen effectiviteit. Ze missen op dit moment de capaciteit om het probleem waarvoor ze in het leven zijn geroepen op te lossen. Dat stelt Karin Baakman in haar promotieonderzoek aan Tilburg University. Zij analyseerde het Werelderfgoedverdrag, het Biodiversiteitsverdrag, CiTeS en de verdragen van ramsar en Bonn met een door haar zelf ontwikkelde test. Deze omvat tien elementen die bepalend zijn voor de effectiviteit, zoals het aantal verdragspartijen, de opgenomen maatregelen en de mate waarin deze zijn geïmplementeerd. Geen enkel verdrag scoort een voldoende op alle tien elementen. een grote makke is het tekortschieten van de financiele middelen voor de implementatie, naleving en handhaving van de verdragen.

is het melden van een ongeval goed voor je cv?

Door Dooreen eenreorganisatie reorganisatieben benje jemin min

Túúrlijk, zul je denken. Maar nee, verantwoordelijkheidsgevoel wordt afgestraft. Wie een bedrijfsongeval rapporteert, loopt een grotere kans op ontslag. Dat hebben twee Tilburgse onderzoekers Jan Boone en Jan van ours ontdekt, met behulp van unieke data van oostenrijkse bedrijven. Waarom ze dat wilden weten? Al wat langer was bekend dat het aantal ongelukken op de werkplek toeneemt bij hoogconjunctuur. een voor de hand liggende verklaring leek te zijn dat er in tijden van groei meer en harder gewerkt wordt (door meer

30 3-2011 |

UN1103_Wetenschap-u vroeg.indd 30

18 FEATURE UNIVERSITEIT Career Portal wil kloof met arbeidsmarkt slechten

UNTil WETENsCHap ■

U vroeg?

FoTo: AnP/Arie KieViT

‘Merkte bij scriptie dat ik geen theoreticus ben’

Dante Dante

FOTO: ANP/EPA/SCANPIX NORWAY

u

w universiteit lanceert in september de Tilburg University Career Portal. Deze portal, die Tilburg Matchpoint zal vervangen, moet

‘Mijn zaak is een verlengstuk van Mezelf’

Meestersactiviteit: Meestersactiviteit: apenManageMent apenManageMent Datum: Datum:99oktober, oktober,Dierenpark Dierenpark Amersfoort Amersfoort Zoals Zoalsgebruikelijk gebruikelijkluiden luidenwe we het hetnieuwe nieuwewerkwerk-en encollegejaar collegejaar weer weerin inmet meteen eenactiviteit activiteitvoor voor alumni. alumni.Dit Ditjaar jaaris isdat dateen eeninterinteractieve actieveworkshop workshopApenstreken Apenstreken op opde dewerkvloer. werkvloer.Je Jekrijgt krijgtin inDieDierenpark renparkAmersfoort Amersfoortde dekans kans krijgt krijgtom ommeer meerte teleren lerenover over jezelf jezelfals alsmens mensen endegenen degenen om omje jeheen, heen,door doormiddel middelvan van het hetkijken kijkennaar naaronze onze‘neven’ ‘neven’de de apen. apen.een eenuitgelezen uitgelezenactiviteit activiteit om ommet metje jehele helegezin gezinte tekomen! komen! Inschrijven Inschrijvenkan kanvia [email protected]. [email protected].

FoTo: ShUTTerSToCK

foto: franco gori

TeksT: Irene Herbers

asset asset||marketinG marketinG

FoTo: AnP/roBin UTreChT

Het gros van de afstudeerders is niet helemaal klaar voor een loopbaan in het bedrijfsleven. Dat zijn althans de bevindingen van twee alumni in recruitment. Tilburg University wil studenten helpen bij het dichten van de kloof tussen theorie en praktijk, onder meer via een internetsite met carrière-ondersteuning.

until until alumni alumni nieuws nieuws ■ ■

Nieuws Nieuws uit uit de de vereNigiNgeN vereNigiNgeN een eenselectie selectieuit uitDe Deactiviteiten activiteitenvan vanDe DealuMnivereniginaluMniverenigingen. gen.kijk kijkvoor voorMeer MeerinforMatie inforMatieen enactiviteiten activiteitenvan vanDe De verenigingen verenigingenop: op:tilburguniversity.eDu/nl/aluMni. tilburguniversity.eDu/nl/aluMni.

FoTo: hh/Koen VerheiJDen

SteedS meer alumni kiezen voor ondernemerSchap

FoTo: hh/FriSo KeUriS

column Dieuwke ■

until until feature feature ■ ■

Universiteit wil grotere rol in loopbaan

EErstE hulp bij arbEidsmarkt

onervaren mensen), wat de kans op ongelukken vergroot. Maar Boone en Van ours vonden dat slecht te rijmen met de bevinding dat het aantal dodelijke ongelukken níet afneemt bij een recessie. Zij ontwikkelden daarom een andere theorie. Volgens hen stijgt het aantal meldingen tijdens hoogconjunctuur omdat mensen de ongevallen dan durven te melden. in tijden van recessie steken ze hun hoofd liever niet boven het maaiveld. Blijkbaar voelen ze aan dat het melden hun kans op ontslag vergroot.

WAT VOOR DADER DOET DIT? ‘Anders Breivik, die een bloedbad aanrichtte in Noorwegen, is geen typische ‘lone wolf’. Dat is een verkeerd beeld. Want het idee van een lone wolf wordt gebruikt bij seksmisdaden, waarbij de dader, een beetje uitgestoten, als roofdier op zoek gaat naar een prooi. Zo’n misdadiger handelt vaak vanuit impulsen en slaat toe op een onverhoeds moment. Dat is bij Breivik niet zo. Deze aanslagpleger uit Noorwegen is een eenling die handelde uit een overtuiging die hij in de loop der jaren heeft opge-

bouwd. Hij is heel stelselmatig bezig geweest. Breivik schafte zich de materialen aan zowel voor de enorm zware bomaanslag in het centrum als de afzichtelijke schietpartij op het eiland. En hij heeft zijn overtuiging op papier gezet. Dat past typisch in het klassieke schema van een overtuigingsdader die er lang mee bezig is geweest en zijn daad voor zichzelf heeft gerationaliseerd. Voor de mensen om zo’n aanslagpleger heen komt de daad vanuit het niets. Eenzame overtuigingsdaders doen van alles

om hun sporen af te dekken en te voorkomen dat de omgeving erachter komt. Dat is ook de reden dat Breivik niet eerder bij de politie in beeld kwam. Als zoiets niet in groepsverband wordt beraamd, is het lastig om in te grijpen. Dan zou je een verregaand intelligence-systeem moeten opbouwen rond alle mogelijke kwetsbare personen en objecten.’ Emeritus (per 30 september) hoogleraar Cyrille Fijnaut, bij BNR Nieuwsradio.

| 3-2011 31

16-09-11 16:56

UN1103_Wetenschap-u vroeg.indd 31

30 U VROEG? Wetenschapsrubriek geeft antwoord

16-09-11 16:56

UN1103_Backcover.indd 32

16-09-11 16:57

32 BACKCOVER Drama in Noorwegen

| 3-2011 3

Universiteit organiseert ‘teach-in’ ☒ Studente krijgt 10 voor scriptie

universiteit kiest voor engelse benaming tilburg unive

Tilburg University is koploper als het gaat om aanwezigheid in de media en het publieke debat. Dat bleek onlangs uit nieuw vergelijkend onderzoek door onderzoeks- en adviesbureau ScienceWorks, in samenwerking met weekblad Elsevier. En daar is de universiteit maar wat trots op, benadrukt communicatie- en marketingdirecteur Walther Verhoeven. “De mediaexposure van de universiteit verdubbelde de afgelopen drie jaar,” vertelt hij. Verhoeven gelooft dat dit te maken heeft met de politieke en economische issues die op het ogenblik spelen. Dit zijn onderwerpen waar de Tilburgse Universiteit buitengewoon goed mee uit de voeten kan. Denk aan: de financiële crises en de popularisering in de politiek. Toch is er niet minder reden voor trots op de veelvuldige aanwezigheid in de media, volgens Verhoeven. “We bleken, meer dan

andere universiteiten, in staat om het voordeel te benutten.” De universiteit heeft er in zijn ogen baat bij om op het netvlies te staan bij media en het publiek. “Uiteindelijk profiteren alle wetenschapsgebieden en ons onderwijs daarvan.” ScienceWorks baseerde de score op het aantal vermeldingen in landelijke dagbladen en het aantal optredens op radio en televisie. Daarbij hielden de onderzoekers rekening met het aantal wetenschappelijk medewerkers. In de rubrieken Ondernemen en Samenwerking scoorde Tilburg minder goed, erkent Verhoeven. “De universiteiten met technische en biomedische richtingen scoorden daar het hoogst. Overall namen we echter de vijfde plek in, na Delft, de UvA, Wageningen en Rotterdam. Dat mag gerust een geweldige prestatie worden genoemd.”

Boek: Pleidooi voor tegendraads geloven Wat is het publieke belang van religie en christendom? Volgens Erik Borgman, lekendominicaan en hoogleraar theologie van de religie, is een tegendraads geloof maatschappelijk onmisbaar. Het is de grondslag van de samenleving, stelt hij in Overlopen naar de Barbaren. De heersende publieke opinie doceert volgens Borgman dat je geloof niet te veel moet laten zien. Gelovigen met een tegendraadse mening gelden als probleem. Volgens de Tilburgse hoogleraar komt deze aversie voort uit een liberale denkfout, waarbij religie wordt gezien als een privékwestie. Christenen en kerken gaan daar in mee en laten zich zo veel te gemakkelijk wegdrukken in de marge van de samenleving. Borgman betoogt echter dat een tegendraads geloof maatschappelijk onmisbaar is. Levensbeschouwelijke en religieuze botsingen zijn volgens hem geen bedreigingen voor de goede samenleving, maar mogelijkheden om deze telkens opnieuw vorm te geven. Daarom moet iedereen zijn eigen visie op het goede leven ongehinderd naar voren kunnen brengen.

foto: anp/ Ronald Naar

Tilburg ‘profiteert’ van crises

alumni actueel ‘Een visitekaartje laten zweven voor ik het Bij de Best Graduates, de top 100 met high potentials van Memory Magazine, staat dit jaar een bijzondere alumnus. Het gaat om Koos van de Linde (26). De voormalige masterstudent International Economics and Finance werkt tegenwoordig in de ‘haute finance’, bij private equity-firma HAL Investments. Hij liep stage bij Lehman Brothers, ging niet op een aanbieding in en vertrok een dag voor het wereldberoemde faillissement. Wat doe je precies bij HAL Investments? “Als associate maak ik deel uit van het investeringsteam: we maken financiële en strategische analyses van bedrijven wereldwijd en spelen een belangrijke rol in het hele eventuele investeringsproces. Mijn werk sluit dus prima aan bij mijn in 2009 afgeronde master. Het leuke is dat we investeren in heel uiteenlopende bedrijven:

4 3-2011 |

van optiekketens en dagbladen, tot baggermaatschappijen en organisaties in de olie- en gasbranche.” Hoe kwam je bij de Best Graduates? “Ik kreeg een mailing, schreef mij in en verwachtte er verder niks van. Ik was vooral benieuwd waar ik zou eindigen. Dat werd dus plaats twaalf. Of zo’n lijst ook echt iets voorstelt? Tja, persoonlijk til ik er niet al te zwaar aan, want de top 10 bestaat vooral uit mensen afkomstig van dezelfde organisaties als de juryleden. Wat dat betreft is het toch voornamelijk reclame voor de deelnemende bedrijven. Desalniettemin leuk om deze erkenning te krijgen.” Je werk is één passie, goochelen is een andere. Hoe lang doe je dat al? “Dat begon al op mijn elfde, toen ik gegrepen werd door de tv-shows van Hans Kazàn. Ik leende goochelboekjes bij de bibliotheek, kocht mijn

until tickertape ■ ☒ Universiteit organiseert ‘teach-in’ ☒ Studente krijgt 10 voor script

TiU op je telefoon

Sinds 1 augustus beschikbaar in de appstore van Apple: iStudent TiU. Studenten met een iPhone kunnen via deze applicatie onder meer hun college- en tentamenrooster

overhandig’

foto: ton toemen

ersity, universiteit lanceert eigen spellingcontrole t

raadplegen, uitslagen checken en een campusplattegrond bekijken. Later dit jaar is de app ook beschikbaar voor bezitters van een BlackBerry of een Android-smartphone.

BAs van der schot

eerste trucs en bezocht later zelfs goochelcongressen. Ik kreeg er steeds meer handigheid in. En uiteindelijk trad ik tijdens mijn studententijd wekelijks op, tijdens verjaardagen, op scholen en tijdens bedrijfsfeesten. Ik vind het heerlijk om mensen te vermaken met het schijnbaar onmogelijke. Helaas schiet het goochelen er door drukte steeds vaker bij in.” Ga je jouw goochelcarrière ooit nog oppakken? “Als ik weer wat meer tijd heb: zeker. Hoewel ik me dan vooral zou willen richten op goochelwedstrijden in plaats van betaalde optredens. Op die manier kun je je echt verder ontwikkelen. Trouwens: waarom mijn twee passies niet combineren? Tijdens een business meeting een visitekaartje laten zweven voor ik het overhandig. Of een briefje van tien euro omtoveren in een briefje van vijf, een prima ijsbreker.”

| 3-2011 5

Studente krijgt 10 voor scriptie ☒ Universiteit organiseert ‘teach-

voor engelse benaming tilburg university, universi

Foto: guido koppes

Altijd al willen zingen? “Ik begon bij het kinderkoor, later volgden diverse bandjes en ging ik op zangles. Het conservatorium was – mede vanwege de carrièreperspectieven – echter een brug te ver. Bedrijfseconomie in Tilburg werd het, maar in mijn derde jaar kriebelde het toch zo sterk dat ik me ook nog inschreef aan het conservatorium hier. Die combinatie was behoorlijk pittig, zeker in het eerste jaar.” Toch ging het je goed af… “Uiteindelijk wel ja. Na drie jaar ben ik geswitcht naar het conservatorium in Utrecht en daar heb ik mijn bachelordiploma gehaald. Hoe dat in zijn werk gaat? Je geeft een soloconcert van een uur, voor een volle zaal én voor de examencommissie. Enorm spannend. Ik zong onder andere Habanera, de beroemde aria uit de opera Carmen. Toen het eindcijfer kwam, begon de hele zaal te klappen en te schreeuwen.” En nu: fulltime zingen? “Het liefst zou ik van mijn hobby mijn werk maken. Nu al zing ik behoorlijk vaak met koren en orkesten: door het hele land, en zelfs al een keer in Athene. Ik ben echter ook nog bezig om Marketing Management én mijn zangmaster in Utrecht af te ronden, dus wie weet wat de toekomst brengt. Een functie in de directie van een conservatorium, lijkt me wel wat. Kan ik mijn twee interesses combineren.”

Tikkie anders

De TIK-week: welke alumnus denkt er niet met weemoed aan terug? Toch is aan dit instituut iets gewijzigd. Dit jaar verdwenen de facultaire introducties. En ook de Welcome Week voor uitwisselingsstudenten ging dit jaar op in de aloude TIK. We spreken woordvoerder Onno Brouns van de TIK-week bij de start van de introductieweek op maandagochtend. Dat doen we op het Koningsplein. “Kijk: op deze podia vinden straks allerlei optredens plaats, van muziek tot theater”, vertelt Brouns. Hij verwacht dat de nieuwe opzet, midden in het centrum, de deelnemers zal aanspreken. “Op diverse locaties kunnen de circa drieduizend TIK-deelnemers genieten van dansworkshops en straatartiesten. En bij deze standjes hier kunnen ze straks informatie halen over van alles en nog wat.” De levendige informatiemarkt is een van de nieuwe programmaonderdelen. Op het terrein leggen medewerkers deze ochtend de laatste hand aan de opbouw van de markt. Terwijl we verder lopen, blikt Brouns kort vooruit naar de week die voor ons ligt. “Vanavond is er een grote barbecue en een openingsfeest in 013. Verder is er ook op woensdag en vrijdag volop ruimte voor ontspanning en kennismaking. Op dinsdag en donderdag zijn de faculteiten en opleidingen aan zet met een eigen programma. Dat is een duidelijke verandering met voorgaande jaren, toen de faculteiten hun eigen introkampen organiseerden.” De TIK-week wordt traditioneel afgesloten met de befaamde biercantus. Die heeft nooit ter discussie gestaan, bezweert Brouns. “Het is al jaren een van de populairste onderdelen. Wat is er nu mooier dan met je nieuwe vrienden te zingen en te proosten? We hebben geprobeerd het programma te vernieuwen, met behoud van de oude TIK-sfeer.”

Zilveren Griffel voor boek Kinderuniversiteit Een grote eer onlangs voor de Kinderuniversiteit Tilburg: Ik! Wie is dat? won de Zilveren Griffel in de categorie Informatief. Het bekroonde boek maakt filosofie toegankelijk voor leerlingen uit hoogste groepen van de basisschool. Daarbij komen vragen voorbij, zoals: weet een regenworm wie hij is? Wie ben je eigenlijk? En wat maakt jou nu juist jou? Ben je wel wie je wilt zijn, of speel je een rol? En hoe weet je wat je wilt? Door naar anderen te kijken en te luisteren?

6

foto: ton toemen

Voor haar afstudeerconcert kreeg zangtalent Florieke Beelen (24) van de examencommissie het allerhoogst haalbare cijfer: een tien. Zingen is echter niet haar enige interesse. Naast haar studie aan het Utrechtse conservatorium volgt ze ook nog de master Marketing Management in Tilburg.

Of door zelf te filosoferen? Ik! Wie is dat? spoort de lezer aan om na te denken over zulke levensvragen. Het boek maakt lastige thema’s zoals zelfbewustzijn, identiteit, groepsdynamica, evolutie, religie en zingeving toegankelijk. Aan de uitgave werkten onder andere theoloog Erik Borgman en hoogleraar sociale wetenschappen Arie de Ruijter mee. In het boek vertellen bovendien een aantal basisschoolleerlingen over zichzelf, hun leven en ambities.

foto: erik van der Burgt

column Ad Vingerhoets ■

Gevoelige materie

Reality lab

→ Als onderzoeker van stress en emoties,

ben je geïnteresseerd in manieren om die gevoelens op te wekken. Je wilt immers bestuderen wat er bijvoorbeeld gebeurt als iemand onder stress komt te staan. Of je bent geïnteresseerd in welk opzicht de lichamelijke veranderingen bij een persoon die zich heel erg schaamt anders zijn dan bij iemand die heel erg bang is. Ik heb wat zitten nadenken en kwam op een paar heftige ideeën. Het klinkt allemaal misschien een beetje wild, maar het lijkt me wel haalbaar. Als eerste dacht ik een situatie van een medische keuring te creëren. En dan zou ik de zogenaamde dokter een proefpersoon laten vertellen dat hij aan een ernstige ziekte lijdt. Dat moet toch flink wat stress opleveren, lijkt me. En nog een ander idee is, om een overval in scene te zetten: de proefpersonen ergens uitnodigen en dan plotseling een paar lieden met een wapen laten opduiken. Dergelijke levensechte situaties lijken me geschikter om meer over stress te weten te komen dan de nu gebruikelijke onderzoeksmethoden. Om stress op te wekken, laten onderzoekers proefpersonen moeilijke sommetjes maken of naar een of ander filmfragment kijken. Of ze laten de proefpersoon iets over zichzelf

vertellen. Ook ‘heel erg’ stressrijk! Wie over zulke methoden leest, vraagt zich af waarom we inderdaad niet vaker onderzoek doen naar echte stressituaties. Of, zoals we dat in de wetenschap noemen: ecologisch valide stresssituaties. Toch is er geen haar op mijn hoofd die daaraan denkt (overigens, in mijn specifieke geval is dit niet zo’n sterke uitspraak). Stel dat ik het zou willen, dan zou ik het niet eens kunnen doen. Ik moet goedkeuring hebben van een hele strenge ethische commissie. Dit zal zonder twijfel als zeer onethisch worden bestempeld. Er komen Kamervragen, er dreigt ontslag. Heel Nederland valt over me heen. Ongetwijfeld zal ook nog worden verwezen naar nazipraktijken. Vingerhoets moet aan de schandpaal. Waarom kom ik dan met de twee voorbeelden die ik noemde? Die zijn ontleend aan het programma Boobytrap dat jaren geleden op de Nederlandse televisie te zien was. Notoire grappenmakers konden op deze manier eens flink worden teruggepakt door mensen uit hun omgeving die te grazen waren genomen. En er zijn ook tegenwoordig diverse voorbeelden van televisie waar mensen in stressvolle situaties worden gebracht, zoals onlangs De Confrontatie van de NCRV. Daarin gaat een slachtof-

fer van een misdrijf, samen met een cameraploeg, onaangekondigd op bezoek bij de dader. Wetenschappers die thuis zijn in slachtofferhulp, zoals Antony Pemberton van onze universiteit, noemden het programma in het Brabants Dagblad volstrekt onverantwoord. Maar er is geen brede maatschappelijke ophef over ontstaan. Blijkbaar zijn er twee gescheiden werelden met ieder zijn eigen wetten. Omdat kritiek op televisie of in de kunst wordt geassocieerd met censuur, mag heel veel, tenzij volksstammen er aanstoot aan nemen. Terwijl wetenschappers roomser dan de paus (van zichzelf) moeten zijn. Wat wil ik nu? Dat wetenschappers hetzelfde mogen als televisiemakers? Dat nu ook weer niet. Wetenschappers moeten zich blijven houden aan hoge ethische normen. Maar misschien is het aardig om wetenschappers in een televisieprogramma confronterende scenes uit reality-televisie te laten duiden. Of is zo’n format saai en moet ik me gewoon maar tot mijn eigen vak beperken? ■ Ad Vingerhoets, hoogleraar emoties en welbevinden Tilburg University

| 3-2011

7

Langzaam maar zeker helt het gehele it-landschap over naar cloud computing. Steeds meer computerkracht balt samen in over de hele planeet verspreide datacenters. Tegelijk nemen de zorgen over de maatschappelijke implicaties hiervan toe. In hoeverre raken we de controle over onze eigen data kwijt? En hoe erg is dat? Tekst: Fred Teunissen Het is zaterdag 2 juli 2011. In een grote zaal in Londen hebben zich 1.800 toehoorders verzameld. Ze luisteren naar een live interview met de Sloveense filosoof en psychoanalyticus Slavoj Žižek en WikiLeaks’ voorman Julian Assange. De laatste draagt een elektronische enkelband vanwege zijn voorarrest. Žižek waarschuwt het publiek. Hij stelt dat wat tot nu toe publieke ruimte was, zoals het web, hard op weg is om geprivatiseerd te worden. En de weg waarlangs dat gebeurt, is volgens hem die van cloud computing. Hij vindt dat er een levensgroot gevaar bestaat dat er overal clouds ontstaan, die worden gedomineerd door bedrijven en overheden en waaruit onwelgevallige informatie zal worden geweerd. Als voorbeeld noemt hij het exclusieve contract dat Apple met de onderneming van mediamagnaat Rupert Murdoch afsloot voor de levering van nieuws voor iPhones en andere mobiele apparaten. →→ Abonnement Het is de vraag hoeveel waarde je moet hechten aan allerlei angstbeelden over big brother-toestanden. Of de cloud ons transformeert tot brave, slecht geïnformeerde big brother-burgers, valt nog maar te bezien.

8 3-2011 |

Maar voor we aan dergelijke vergaande conclusies toe zijn, moeten we eerst terug naar de essentie. Wat is de cloud precies? Cloud computing is de verzamelnaam van een samenstellingen voor technieken, die het mogelijk maken om ‘op afstand’ it-functionaliteit aan te roepen en te gebruiken. Dat kan opslagcapaciteit voor data zijn of de rekenkracht van processoren of programmatuur. Dit alles is dan niet meer fysiek aanwezig, bijvoorbeeld op de schijf van de computer thuis, maar in vaak onbekende datacenters. Daar staan de servers, de opslagsystemen, en daar draait de online software. Wat nodig is om daar toegang toe te krijgen, is een internetverbinding en een soort ‘venster’. In de praktijk is dat een bladerprogramma (browser) op pc, laptop, smartphone of tablet. De snelle opkomst van tablets die nu plaatsvindt, is het logische gevolg van de opkomst van cloud computing. Want tablets zijn ideale voordeuren of toegangspoorten naar de cloud. Lekker licht en gemakkelijk. Alleen het hoogstnoodzakelijke zit er op geïnstalleerd en de rest trek je als een dienst uit de cloud. Tot zover de min of meer fysieke kenmerken van deze technologie. Inhoudelijk betekent cloud computing dat er een verschuiving plaatsvindt van producten naar diensten. Software koop je niet meer,

foto: getty images

until hoofdverhaal ■

| 3-2011 9

maar neem je steeds vaker af als dienst voor een vast bedrag per maand. Muziek koop je niet meer als cd of mp3, maar als luisterdienst op basis van een abonnement. Kijk maar naar Spotify.com. De muziek is er nog wel te koop, maar als overgangsaanbod. Want waarom zou je nummers kopen als zij altijd en overal online beschikbaar zijn? De kern van het nieuwe businessmodel is dus het abonnement. De verschuiving naar diensten betekent ook dat geografische grenzen vervagen. Goede software kun je uit Australië, Chili of Azerbeidjan betrekken. Het aanbod van beschikbare applicaties neemt daardoor spectaculair toe. Hierdoor ontwikkelt zich een enorme online dienstenfabriek en iedere onderneming en ieder individu staat nu voor de uitdaging om daar de optimale mix uit op te diepen. →→ Nieuwe verdienmodellen De impact van cloud computing is enorm, stelt alumnus Bart Bogaert. De Tilburgse wetenschapper gelooft dat het allesbehalve een modegril is. Het is in zijn ogen een fenomeen dat alomtegenwoordig zal worden. Cloud computing zal de client-server

Bart Bogaert, wetenschapper en alumnus: ‘Iedere wereldburger kan tegenwoordig zijn eigen tv- of radiozender beginnen tegen een fractie van de kosten, die dat in de oude wereld met zich zou hebben meegebracht’ technologie, die tot dusver dominant was, gaan verdringen. “De performance, die je kunt bereiken met cloud computing, afgezet tegen de kosten ervan, overtreft die van de client-server technologie. En deze superioriteit baant uiteindelijk de weg. Dat is een economische wetmatigheid. De technieken, waarop cloud computing berust, zijn op zichzelf niet zo nieuw. Maar door de opkomst van het internet, hebben ze een nieuwe dimensie gekregen. En je ziet de cloud zo ongeveer vanaf het jaar 2000 langzaamaan doorbreken.” Bogaert wijdde zijn proefschrift Cloud Content Contention aan de stress, die dit nieuwe fenomeen oproept bij mediabedrijven. “Tot nu toe hebben de meeste traditionele mediabedrijven cloud computing nog niet geadopteerd. Ze houden vast aan oude

10 3-2011 |

verdienmodellen. Daarbij selecteren redacties de content (tekst, beeld en geluid, red.) en bewerken die. En vervolgens wordt dit aan de lezer, kijker of luisteraar verstrekt via zeer kapitaalintensieve distributiesystemen, zoals kranten, radiozenders en televisie. Terwijl dat via het web allang veel goedkoper kan. Iedere wereldburger kan tegenwoordig zijn eigen tv- of radiozender beginnen tegen een fractie van de kosten, die dat in de oude wereld met zich zou hebben meegebracht. En dat dankzij cloud computing-technieken. YouTube bijvoorbeeld is een cloud service voor contentdistributie. Maar er zijn er veel meer. Als je die inzet en gebruik maakt van citizen journalists dan worden nieuwe vormen van productie en distributie mogelijk. Ohmy News in Zuid-Korea is daar een goed voorbeeld van. Alle productie loopt bij dit alternatieve nieuwskanaal via cloud-diensten. Er is een kleine vakredactie die

until hoofdverhaal ■

→→ Informatiekostje Niet alleen de productie en distributie van tekst, beeld en geluid verandert drastisch door de opkomst van cloud computing, ook de consumptie daarvan. Volgens Bogaert gaan we toe naar een wereld waarin de consument voor een groot deel zelf zijn eigen informatiekostje bij elkaar scharrelt. Hij haalt in zijn proefschrift een onderzoek uit 2008 aan, waaruit blijkt dat destijds al meer dan 40 procent van de totale ‘mediaconsumptie’ buiten de traditionele kanalen om verliep, lees: via het web.” Niet alleen public clouds, zoals Facebook of G-mail, zijn sterk in opkomst, aldus Bogaert, maar ook private of enterprise clouds. “Dat zijn vergelijkbare omgevingen en ze zijn gebaseerd op dezelfde technieken, maar

zij zijn afgesloten van het publieke web. Voor veel ondernemingen is dit een eerste vorm van toepassing van cloud computing.” Ook Erik van Ommeren en alumnus Martin van den Berg, samenstellers van het boek Seize the Cloud, vinden dat de impact van cloud computing moeilijk kan worden overschat. Zij zien deze ontwikkeling als de vierde grote golf van de IT na mainframe, client-server en web. De cloud zal in hun ogen grote gevolgen hebben voor IT-medewerkers. De cloud neemt hun beheertaken voor een groot deel over, wat betekent dat zij andere rollen krijgen, zoals die van inkoper of innovatiemanager. Deze nieuwe IT-medewerker onderzoekt en introduceert nieuwe businessmodellen vanuit kennis van de modernste technologie. En dit is bepaald geen vrijblijvende mogelijkheid, concluderen de auteurs, maar een dwingende noodzaak. Want wie zich niet laat meeslepen in de slipstream van de cloud, wordt op een gevoelige concurrentieachterstand gezet. →→ Controle Cloud computing brengt in het oog springende voordelen: lagere kosten, meer mogelijkheden en inno-

’Kijk maar naar Spotify.com. De muziek is er nog wel te koop, maar als overgangsaanbod. Want waarom zou je nummers kopen als zij altijd en overal online beschikbaar zijn?’ vatie. Maar er zijn ook minder aangename implicaties, zoals inbreuken op privacy en het verlies van controle over je informatie. Toen jij al je gegevens nog lekker overzichtelijk op de harde schijf van je thuis-pc opsloeg, was één ding volstrekt duidelijk; als je dat wilde, dan kon je erbij. Datzelfde geldt voor data op servers en opslagsystemen binnen bedrijven. Maar in de cloud is dat helemaal niet meer zo vanzelfsprekend, signaleert Ot van Daalen, directeur van Bits of Freedom in Nederland. “De controle over de toegang tot die gegevens ligt bij de cloud-aanbieder. Je bent afhankelijk geworden van diens beleid. Meestal zijn er goede mogelijkheden om je eigen data weer te downloaden, maar soms is dat tamelijk lastig. Gegevens uit Facebook en Twitter, bijvoorbeeld, kun je wel op een andere plek

foto: hh/Joost van den Broek

coördineert, maar vrijwel al het nieuws komt van vele duizenden freelance medewerkers.”

| 3-2011 11

opslaan, maar daarvoor heb je aparte applicaties nodig. Erg gemakkelijk is dat dus niet. Ook kunnen er voor de aanbieder van de dienst commerciële redenen zijn om de toegang tot data te beperken. Zo blokkeerde Facebook onlangs de mogelijkheid om vriendenlijsten te exporteren naar concurrerende toepassingen, zoals Google+.” De cloud is verder een luilekkerland voor hackers, waarschuwt Van Daalen. “Simpelweg vanwege de schaal van de gegevensopslag die daarin plaatsvindt. Dat is nog wat anders dan wat data op een individuele pc thuis. Je kunt er rustig van uitgaan dat er vaker inbraakpogingen zullen worden gedaan in cloud-databases dan in minder gecentraliseerde omgevingen.” De remedie? Encryptie. Dat is het versleutelen van gegevens, zodat de informatiedief er niets mee kan. “Maar encryptie wordt nog veel te weinig toegepast”, oordeelt Van Daalen. “Dat komt amper van de grond. En in geval van social networks werkt dit natuurlijk niet. Die gegevens zijn juist bedoeld om open en bloot op het web te staan.” Als al die gegevens centraal en onversleuteld worden opgeslagen in grote datacenters, dan vormt dat een groot beveiligingsrisico, vindt hij. “Dat risico zou kunnen worden beperkt door de data decentraal op te slaan binnen een wijdvertakt netwerk van deelnemende computers.”

Ot van Daalen, directeur Bits of Freedom: ‘De controle over de toegang tot jouw gegevens ligt bij de cloud-aanbieder. Je bent afhankelijk geworden van diens beleid.’

→→ Informatiegevangenissen Privacy is niet de enige zorg. Er zijn ook twijfels over de vrijheid van informatievergaring. Op clouds kunnen door de aanbieder namelijk filters worden aangebracht. Je krijgt dan uitsluitend of hoofdzakelijk die informatie te zien, waarvan de aanbieder van de cloud aanneemt dat die relevant voor jou is. Dit gebeurt meer en meer met behulp van business intelligence software die in grote hoeveelheden informatiepatronen kan ontdekken. Waar het om gaat, is dat jij zelf dan niet langer degene bent die aangeeft wat relevant is, want dat wordt overgeno-

12 3-2011 |

’De cloud is een luilekkerland voor hackers, vanwege de schaal van gegevensopslag die daarin plaatsvindt.‘

men door een vorm van kunstmatige intelligentie. Dat kan ontzettend handig zijn, maar ook heel erg creepy worden. Zo was er laatst veel ophef over de filtering die Google toepast bij zoekopdrachten. Mensen, die hetzelfde zoekwoord intypten bleken totaal verschillende zoekresultaten voorgeschoteld te krijgen, die waren aangepast aan hun persoonlijke profiel. Let wel, een profiel dat niet zijzelf hadden samengesteld, maar Google en wel buiten hun medeweten om. Dit betekent dat je (via deze gepersonaliseerde zoekresultaten) nog maar een deel van de immense hoeveelheid content op het web kunt bekijken. Google bepaalt welk deel. Zo’n profiel kan een informatiegevangenis worden. Een soortgelijke benauwende ontwikkeling beschrijft sociologe Sherry Turkle in haar nieuwste boek Alone Together (2011). Veel jonge mensen, die zij interviewde, blijken ernstig gebukt te gaan onder de druk van hun digitale identiteiten op social media-sites als Facebook en MSN. Ze moeten die continu bijwerken en checken. Onder al dat digitale contact voelen zij zich vaak eenzaam en verlaten. En ze hebben in toenemende mate moeite met gesprekken IRL (in real life). Als er een confronterende vraag wordt gesteld, ontwijken ze die door hun mobiel te pakken en te vluchten in een digitale parallelwerkelijkheid. Al die parallelwerkelijkheden zijn clouds. Turkle stond altijd bekend als een voorvechtster van de digitale revolutie, maar met haar laatste boek laat ze zien dat ze inmiddels zeer bezorgd is over de keerzijden daarvan. De grootste zorg is misschien nog wel of democratische controlemechanismen gelijke tred houden met de razendsnelle technologische ontwikkelingen. De kans bestaat dat geavanceerde technieken, zoals cloud computing, worden misbruikt door machtige ondernemingen en politieke elites. Een organisatie als Wikileaks wil dat informatie altijd vrijelijk, integraal, overal, in zijn oorspronkelijke vorm en voor iedereen toegankelijk blijft. Als dat lukt, zijn we pas echt in de wolken.■

Krista van Oudheusden Woont met echtgenoot Roland en drie (stief) kinderen in Hellouw

Studie? “Bachelor Business Studies. Daarna een Master Logistics/Operations Management, met aanvullend een aantal vakken uit de master Strategic Management.” Werk? “Als Customer Team Logistics Manager initieer en beheer ik logistieke projecten bij Procter & Gamble in Rotterdam. Zo denk ik samen met onze klanten na over de inzet van efficiënt transport.” Jaarsalaris? “Tussen de zestig- en negentigduizend euro.” Wat heb je gemist in je studie? “Niets: de combinatie van interessante colleges en in teams werken aan interessante ‘echte’ cases was voor mij perfect. Een taal als Spaans misschien, maar dat kon je naast je studie volgen.” Colleges die je zijn bijgebleven? “We mochten een keer, als praktijkopdracht, de eerste vestiging van Starbucks in Nederland inrichten. De topmanager wees ons groepje als winnaar aan.”

Tijdgenoten Studie? “Bachelor Business Studies en een Master Strategic Management.” Werk? “Tot mijn zwangerschapsverlof fulltime als customer centre manager voor Europa bij Shell Chemicals, straks voor vier dagen in een commerciële functie. Bij Shell heb ik het enorm naar mijn zin: internationaal, veel mogelijkheden, en je krijgt al snel veel verantwoordelijkheden.” Jaarsalaris? “Zo’n zestig- tot negentigduizend euro.” Uitdaging? “Als customer centre manager gaf ik leiding aan zestien personen met zo’n zes verschillende nationaliteiten. Ontzettend leerzaam! Minder leuk is dat je soms te maken kreeg met persoonlijke problemen van mensen in je team.” Tilburg of Hellouw? “Tilburg heeft de echte Brabantse gezelligheid, maar in onze verbouwde boerderij in het pittoreske Hellouw bevalt het uitstekend! Tussendoor heb ik ook nog in Londen en Amsterdam gewoond.” Had je nu opnieuw dezelfde studie gekozen? “Zeker, het heeft me een brede academische basis gegeven. Uiteindelijk gaat het ook meer om de juiste instelling en de juiste capaciteiten.”

Contacten? “Vooral met mijn vaste vriendinnengroep van acht meiden, ondanks dat we over de hele wereld verspreid wonen en werken.”

Eveline Roks Single, woont in Bangkok

Hoe is het alumni uit een bepaalde richting of lichting vergaan na hun studietijd? Deze keer aan het woord: de vriendinnen Marieke, Krista en Eveline (allen 28). De voormalig studenten Business Studies hebben wat van de wereld gezien.

Studie? “Business Studies, daarna de Master Strategic Management.” Werk? “Voor het World Food Programme van de Verenigde Naties. Namens DSM ben ik gedetacheerd in Bangkok. Van daaruit werk ik als projectmanager rijstfortificatie. Het doel: vitaminen en mineralen aan rijst toevoegen en zo de gezondheid verbeteren.” Jaarsalaris? “Normaal ook tussen zestigen negentigduizend euro, maar momenteel krijg ik een buitenlandtoelage.” Globetrotter? “Na mijn studie heb ik onder meer in de VS, Europa, Afrika en Azië gewoond en gewerkt. Ik houd van het avontuur van het werken in minder ontwikkelde landen.” Frustratie? “In deze wereld heb je een lange adem nodig. Er spelen veel verschillende krachten, en vaak is het ingewikkeld om te begrijpen hoe beslissingen worden genomen.” Warme herinneringen? “Aan de dynamische colleges Supply Chain en Strategie van Bart Vos en Eric Dooms. Daarnaast natuurlijk aan mijn studentenhuis en het uitgaan in Tilburg.”

Marieke Tromp Woont in Harderwijk samen met Peter | 3-2011 13

In 1987 kende Tilburg slechts twee studentenverenigingen het corps St. Olof en roeivereniging Vidar. Er was ruimte voor meer smaken. Plato sprong in dit gat. Dat werd een open vereniging zonder ontgroening waarbij iedere student, van stropdas tot geitenwollensok, zich thuis moest voelen. Niek van Keulen (1954) en Ingelise Romers (1966) blikten onlangs terug op de oprichting. ‘Ik kwam er na mijn afstuderen nog vaak. Tot ze me met ‘u’ begonnen aan te spreken.’ Tekst: Sara Terburg

‘Oprichten en studeren →→ Oprichtingsavond

Een aantal actieve rechtenstudenten, waaronder Niek van Keulen wilde in de jaren tachtig graag een nieuwe studentenvereniging oprichten. Hun eerste poging mislukte. Van Keulen vertelt: “Preges, een afkorting van Prettig Gestoord, kwam niet van de grond. We waren toen met te weinig man en hadden te veel werk.” De door dezelfde groep opgerichte filmvereniging Socrates bleek wel levensvatbaar. Na twee jaar waagden de bestuursleden van Socrates een nieuwe poging om een grotere vereniging op te richten. Ze lanceerden Plato: Plezierige en Leuke Activiteiten voor Tilburg en Omstreken. “Deze keer pakten we het groots aan. We beplakten de glazen gang tussen de toenmalige gebouwen A en B met posters en plaatsten een oproep in Univers.” Het aantal studenten dat de oprichtingsavond bezoekt, overtreft de stoutste dromen van Van Keulen. “We gokten op 20 tot 50 aanmeldingen, maar er verschenen die avond 150 studenten in campuscafé De Puf. Tachtig actieve verenigingsleden verdeeld over zo’n zeven commissies gingen aan de slag met het vinden van een bierbrouwer, sponsoren, drankenleverancier en een pand.” 14 3-2011 |

until…we meet again ■

gingen niet echt samen’ →→ Bijna in de kiem gesmoord

Alle oprichters van Plato waren actieve studenten, die in verschillende raden en commissies zaten. Ze wisten van aanpakken. Het aantal leden van de vereniging steeg dan ook snel naar 300. Toch kwam Plato bijna niet verder dan haar eenjarig bestaan in 1988. Van Keulen: “Een pand vinden bleek een enorme opgave. Locaties waren te duur of deals ketsten af vanwege de verwachte geluidsoverlast. Er zat voor ons niets anders op dan van café naar café te trekken.” Onder meer De Spoel, The Elephant en La Cabane bieden tijdelijk onderdak. “Door dat gesjouw, liep het ledenaantal snel terug tot enkele tientallen”, vertelt Van Keulen. Na anderhalf jaar keert het tij, als Plato het pand Casino aan de St. Josephstraat betrekt. Van Keulen maakte dat niet meer mee; hij studeerde af in 1988. “De eerste jaren na mijn afstuderen kwam ik nog regelmatig bij Plato… tot ze me met ‘u’ begonnen aan te spreken!” Daarna nodigde het bestuur hem nog wel uit als spreker. “Dan gaf ik tips aan Platonen die voor het eerst groepen studenten begeleidden en sprak ik over groepsdynamiek.” De vereniging beleeft goede tijden in Casino, met feesten, Belgische bieravonden, Mr. Plato-verkiezingen en activiteiten voor nieuwe studenten tijdens de TIK. In 2007 verhuisde de vereniging naar Akademeia aan de Schouwburgring.

| 3-2011 15

→

‘Onze vergaderingen waren nogal structuurloos en eindigen vaak pas om drie uur ’s nachts’

→→ Liefde in commissie

Rechtenstudent Ingelise Romers bezocht op 17 november 1987 de oprichtingsavond van Plato. Romers: “Ik was lid van de FIC, de facultaire introductiecommissie. De oprichting van een nieuwe studentenvereniging wilde ik zeker niet missen. Ik kende Niek al van de FIC, waar hij ook een tijd in heeft gezeten. Maar geïnteresseerd in elkaar waren we toen nog niet.” Toen Van Keulen zich tijdens de bewuste avond opwierp als voorzitter van de activiteitencommissie van Plato vroeg hij wie zich bij hem willen

16 3-2011 |

voegen. Romers aarzelde geen moment. Glimlachend: “Ik kon twee vliegen in een klap slaan: in de leukste commissie gaan zitten én bij Niek in de buurt komen.” De vonk sloeg bij hem na twee dagen ook over. Sindsdien zijn ze een stel. De twee trouwden in 1996 en wonen samen met hun drie dochters in Tilburg. Zij is jurist bij de gemeente Tilburg. Hij werkt bij GITP als manager en senior trainer van ondernemingsraden en hun overlegpartners.

until…we meet again ■

→→ Dochters

Romers en Van Keulen praten nog vaak over Plato, ook met hun dochters. Romers: “Ik vertel ze dat studeren de mooiste tijd van je leven is.” Van Keulen: “En als ze lid zouden worden van Olof, dan vinden wij dat ook prima.” Het juristenpaar is nog altijd bevriend met andere Platonen uit die begintijd. Romers: “Een vriendin pest mij nog af en toe met de wintersporttrip die niet doorging. Mijn commissie organiseerde een busreis naar de Ardennen. We zouden daar gaan langlaufen. De bus was betaald, het was hartje winter, maar er was geen

sneeuw te bekennen. We bliezen het tochtje af en moesten de deelnemers hun geld terug geven.” Door al dat georganiseer verliep haar studie niet echt vlot. “Een vereniging oprichten en studeren gingen niet echt samen. Onze vergaderingen waren nogal structuurloos en eindigen vaak pas om drie uur ’s nachts. Onder het genot van veel wijn bedachten we de wildste ideeën om ons de volgende ochtend af te vragen wat we eigenlijk besproken hadden.” Ze deed uiteindelijk acht jaar over haar studie en studeerde in 1992 af.

‘Als onze dochters lid zouden worden van Olof, dan vinden we dat ook prima’

| 3-2011 17

Universiteit wil grotere rol in loopbaan

Eerste hulp bij arbeidsmarkt Het gros van de afstudeerders is niet helemaal klaar voor een loopbaan in het bedrijfsleven. Dat zijn althans de bevindingen van twee alumni in recruitment. Tilburg University wil studenten helpen bij het dichten van de kloof tussen theorie en praktijk, onder meer via een internetsite met carrière-ondersteuning. Tekst: Irene Herbers

U

w universiteit lanceert in september de Tilburg University Career Portal. Deze portal, die Tilburg Matchpoint zal vervangen, moet studenten helpen bij het vinden van een baan. Via de portal wil de universiteit het aanbod van stages, afstudeeropdrachten en starterfuncties verenigen. Ook wil ze het huidige versnipperde aanbod op het gebied van carrière (evenementen, carrière-advies, workshops, lezingen) bij elkaar brengen. Tilburg University wil meer betekenen voor de loopbaan van haar studenten. Maar de vraag is hoe? Wat verwachten potentieel afgestudeerden van de arbeidsmarkt en wat verwacht de markt van hen? En welke hulp kan de universiteit hierbij bieden? →→ Maatschappijvreemd Arbeidsmarktspecialist Geert-Jan Waasdorp weet hoe de hazen lopen. Hij is de oprichter en directeur van de Intelligence Group in Rotterdam. Zijn onderzoeks- en adviesbureau is specialist op het gebied van arbeidsmarktcommunicatie en het bedrijf helpt werkgevers om beter talent

18 3-2011 |

te werven. Waasdorp, die veel praat met zowel alumni als studenten, denkt dat de huidige lichting veel geluk heeft. “Studenten die nu afstuderen zijn schaars en er is volop werk. Maar de student is ook verwend en niet zo’n beetje ook. De alumnus van nu is niet over het paard getild, hij is over de manege gesmeten”, zo formuleert Waasdorp. “Ten eerste zitten ze qua salariseis aan de bovenkant van wat bedrijven willen betalen. Ten tweede willen ze in plaats van fulltime, maar 36 uur of minder werken en ten derde staat de kwaliteit van de afstudeerders onder druk. Doordat ze steeds minder externe stages lopen, ontbreekt het ze aan goede skills en ervaring. Mensen komen te nat achter de oren op de arbeidsmarkt. Dat is een heel groot probleem waar universiteiten zelf debet aan zijn.” Waasdorp vindt dat de universiteiten de externe stage veel meer zouden moeten stimuleren. Ook alumnus René Jansen kent de arbeidsmarkt goed. Hij is directeur van 6P Consultancy, een organisatieadviesbureau, gevestigd te Eindhoven. In zijn ontmoetingen met de afstudeerlichting mist hij de voordelen van stagelopen ook. “Studenten zijn nog zo maatschappijvreemd. Ze weten onvoldoende hoe

until feature ■

→ | 3-2011 19

de echte wereld is. Ze zijn gewend te consumeren, te reageren. Jarenlang kregen ze immers punten voor kopieergedrag, voor dat te doen wat de docent ze vroeg. Het zelf creëren van kansen, het inventief met mogelijkheden omgaan, dat zijn competenties die nog geheel in de grondverf staan. Het zijn juist deze competenties, die tellen op de arbeidsmarkt.” Wat Waasdorp en Jansen verwondert, is de snelheid waarmee de zelfbewuste sollicitant panikeert. Jansen: “Bij een beetje tegenwind geven ze op.” Waasdorp: “Hebben ze tien brieven geschreven en niet direct drie uitnodigingen, dan is er stress.” Tussen werkgevers en studenten heerst volgens hem een generatiekloof. De werkgever begrijpt de noten op de zang van studenten niet (hoezo 32 uur werken aan het begin van je carrière?) en de student heeft geen sjoege van wat de markt van hem of haar verwacht. →→ Van bul naar baan Wat moet Tilburg University doen om de kloof tussen studenten en arbeidsmarkt te verkleinen? De universiteit kan volgens de twee alumni studenten helpen om de juiste baan te vinden. Bijvoorbeeld door ze uit te leggen hoe de arbeidsmarkt werkt, hoe werkgevers naar hen kijken en wat de markt verwacht. En dat is volgens Elke Schrijen, één van de initiatoren van de carrièreportal, precies wat Tilburg University tracht te doen. “Het Student Career Center van de universiteit bereidt Tilburgse studenten voor op loopbaan én arbeidsmarkt. Het centrum biedt informatie, workshops, trainingen en meetings die studenten helpen te ontdekken welke baan het beste bij ze past en via welke wegen ze werk kunnen zoeken. Daarnaast is er het aanbod van

‘De alumnus van nu is niet over het paard getild, hij is over de manege gesmeten’ career counseling voor geïnteresseerde studenten.” Naast het verwerven van loopbaaninzicht en het opdoen van vaardigheden gaat het carrièrecentrum ook over het ontwikkelen van competenties – zoals onderhandelen en conflictmanagement – en over het pad van bul naar baan. “Wat betreft dat laatste maken we studenten wegwijs in de mogelijkheden om vacatures op de arbeidsmarkt te vinden.” De Career Portal gaat van start als vacaturebank met stageplekken, starterfuncties en afstudeeropdrachten. Het maakt het huidige aanbod aan Career Services van Tilburg University compleet door behalve een voorbereiding op de arbeidsmarkt te bieden, al tijdens de studie een brug te slaan naar het aanbod op de arbeidsmarkt. De portal verenigt studenten, docenten, bedrijven en alumni en er zal speciale aandacht zijn voor de groeiende groep internationale studenten omdat het voor hen erg lastig is om toegang te krijgen tot de Nederlandse arbeidsmarkt. Tilburg University biedt studenten hulp bij de transitie naar de realiteit, maar tot op heden was het aanbod te versnipperd. De toekomstige Career Portal brengt de snippers bij elkaar en maakt het carrièreaanbod op termijn compleet. Zij wil uitgroeien tot startpunt van alle carrièregerelateerde zaken van de universiteit. →→ Alumni Ook voor de alumnus of alumna kan de Career Portal van nut zijn. Alumni en bedrijven die medewerkers en stagiaires zoeken of een onderzoeksproject willen laten uitvoeren krijgen via de portal directe toegang tot de Tilburgse pool van studenten. De carrièreportal is een instrument waar studenten en werkgevers elkaar zonder bemiddeling vinden. Schrijen nodigt alumni van harte uit om hun stages, afstudeeropdrachten en starterfuncties vanaf september op de Career Portal te plaatsen. Tegelijk kunnen ze hun kennis van de arbeidsmarkt met studenten delen. Het team achter de Career Portal staat open voor verfrissende ideeën en suggesties die dit initiatief tot een succes kunnen maken. ■

Voor meer informatie over de Career Portal: www.tilburguniversity.edu/careerportal. 20 3-2011 |

foto: franco gori

column Dieuwke ■

Hier, waar het gebeurt → Het schijnt een menselijk iets te zijn,

om ‘daar’ te willen zijn waar ‘het’ gebeurt. Als je in de mode zit, gebeurt het in Milaan, internet bracht je rechtstreeks naar Silicon Valley en bankiers vertrokken met een enkeltje Londen of New York. Dat was toen. Anno 2011 kraakt, hapert en schuurt de wereldeconomie, aan de westerse kant van de wereld althans. De textielindustrie die Tilburg lang geleden al verliet, is ook Italië aan het verlaten. Bangladesh, China en India, daar gebeurt het! En voor internet, ICT en aanverwante zaken als hackers en helpdesken bel je in naar Bangalore of Beijing. En bankieren... ach. Een beetje bankieren anno nu vertaalt zich in microkredieten. Juist ja, ook al in Azië. The Economist kopte deze zomer nog met ’s werelds gevaarlijkste grens op de voorpagina: die tussen Pakistan en India. Tussen Derde en Eerste wereld, tussen anarchie en democratie. Maar

minstens zo bepalend is de verhouding tussen wereldmacht China en wereldmacht India. Communisme versus democratie, zoals dat zo graag in de pers wordt uitgemeten. Is dat dan de place to be? Maar inderdaad, groei gebeurt hier. Wildgroei, zou ik zelfs durven zeggen. De economische groei, de levensverwachting, de geletterdheid, het opleidingsniveau, het besteedbaar inkomen. En in het kielzog van wat beschaving heet, daarmee ook de bevolkingsaantallen, het nationale ego, de internetaansluitingen, de vervuiling en het aantal diabetespatiënten. Voordat je de neiging krijgt om koorts-

Maar inderdaad, groei gebeurt hier. Wildgroei, zou ik zelfs durven zeggen.

achtig een baan te gaan zoeken in Mumbai of Shanghai, om je steentje te gaan bijdragen aan de wereldeconomie, wereldgezondheid, wereldvoedseldistributie of mensenrechten – zowel het IMF, als het WHO, als het WFP als Amnesty International zijn vooralsnog onmisbaar – is het misschien toch handig om even via LinkedIn op zoek te gaan naar bekenden. Wie weet wil je meer weten van alumni, die je zijn voorgegaan naar waar het allemaal gebeurt. Mogelijk kom je dan bij mij uit: alumna van de Letterenfaculteit en sinds 2010 woonachtig in New Delhi, India. Om het je gemakkelijk te maken om op de hoogte te blijven van een regio in opkomst en hoe het is om te werken in zo een vreemde cultuur, schrijf ik vanaf nu hier een column. ■ Dieuwke van Turenhout, alumna Taalwetenschappen. Verblijft met man en twee dochters in New Delhi, India.

| 3-2011 21

22 3-2011 |

until interview alumnus ■

Alumnus Frank Bosman

‘Dromen hebben ons gebracht waar we zijn’ De angry bird onder de theologen is hij genoemd. Hij is een van de wapens van de katholieke kerk: jong, vrolijk, kundig, veelzijdig, eigentijds en soms provocatief. Frank Bosman (32) werd onlangs uitgeroepen tot meest spraakmakende theoloog van 2011. Gesprek met een optimist die op het internet werkt aan een nieuwe verpakking voor oude christelijke verhalen. ‘Met ratio alleen doe je het leven tekort.’ Tekst: Willem van Leeuwen fotografie: Vincent van den hoogen

Onlangs zei Frank Bosman tegen een journalist dat de theologie eindelijk eens uit zijn ivoren toren moet komen. Dat werd dus de kop boven het verhaal: “Ja, het schoot er zomaar uit. Maar ik vind dat ook echt. Hoe ze dat moet doen? Kijk maar op mijn weblog. Ik schrijf over games, videoclips, boeken, film, soaps, reclame, noem maar op. Allemaal cultuuruitingen die wat zeggen over hoe wij op dit moment denken over zaken als liefde, trouw, dood, feesten of verantwoordelijkheid. Welke levensbeschouwelijke en religieuze laag zit daaronder? Onze cultuuruitingen zijn altijd verbonden met de christelijke traditie van waaruit wij in het Westen zijn voortgekomen. Ik geef mijn eigen interpretaties daaraan, maar wel op basis van die tweeduizend jaar geschiedenis die we achter ons hebben. Of je nu een game neemt, waarin in een apocalyptische tijd een redder de wereld van het kwaad gaat verlossen, of je ziet en hoort een muziekclip van Lady Gaga die Born this way zingt, ze zijn allebei terug te voeren tot oerverhalen. Mensen vinden dat leuk en willen meer weten. Dat is ook een manier om iets over religie te vertellen. Een meer aansprekende dan de traditionele, denk ik. Wij theologen kunnen iets toevoegen. We kunnen begrijpelijk maken hoe de maatschappij in elkaar zit, waarom we de ene waarde belangrijker vinden dan de andere.” →→ Niet celibatair Hij komt uit een vroom en devoot Rooms Katholiek gezin, dat je eerder in Zuid-Limburg zou verwachten. Maar in zijn geboorteplaats Leidenschendam, vlakbij het wereldse Den Haag, genoot hij als kind en tiener van het ‘rijke Roomse leven’, met zijn uitbundige hoogfeesten en processies, met wierook en mirre. Hij werd misdienaar, acoliet en koster en wist niet beter of hij zou later een van de ‘knechten des Heren’ worden. Maar priester werd hij niet. Na het vwo ging hij nog naar het Sint-Janscentrum in Den Bosch, de plek waar jongeren zich verder kunnen oriënteren op hun godsdienstige toekomst en hij maakte een paar mooie roepingsreizen mee. Maar het seminarie leek hem toch niet de plaats waar hij moest zijn: “Ik heb nooit op enige manier last gehad van seksuele toespelingen of andere ongemakkelijke toenaderingspogingen. Integendeel, in de kerk en in het geloof voelde ik me juist veilig. Maar achteraf bezien miste ik het academische klimaat en daarmee de onvoorwaardelijke vrijheid om elke vraag te mogen stellen die er te stellen valt.

→

| 3-2011 23

De sociale controle stond me ook tegen, net als het idee dat ik een celibatair leven zou moeten leiden, ik voelde dat ik daar moeite mee zou krijgen.” Niet onbegrijpelijk, want tijdens een kerkdienst in die periode, hij was negentien, zag Bosman een vrouw in de kerkbank zitten waar hij direct verliefd op werd en waar hij uiteindelijk ook mee trouwde. Het werd dus de wetenschap in plaats van een geloofsambt. Moet je een buitenbeentje zijn om theologie te gaan studeren? Frank Bosman denkt wel dat het helpt: “Zeker in deze tijd van de-institutionalisering, ontkerkelijking, ietsisme moet je een beetje tegen de stroom in durven roeien. Ik ben gewoon gek op dit vak, dat is de belangrijkste motivatie.”

‘Dwing me aan te nemen, dat verliefdheid niet meer is dan een chemisch proces in de hersenen en ik ga in een hoekje zitten huilen’

24 3-2011 |

→→ Fanaticus Waar is hij precies gek op? Bosman: “Ik ben opgegroeid in een omgeving waarin het geloof in God vanzelfsprekend is, terwijl er ook een omgeving is, waarin dat juist niet zo is. Dat betekent dat er iets te leren en te begrijpen valt: waarom gelooft de een wel in God en een ander niet? Theologie gaat over filosofie, psychologie, sociologie, cultuur en geschiedenis. Maar dé trekker is voor mij toch wel dat je datgene wat je onmogelijk rationeel kunt aanwijzen en wat is gebaseerd op een leap of faith, tegelijkertijd tóch zoveel mogelijk rationeel wilt benaderen. De spanning tussen fides en ratio, tussen geloof en rede. Theologie probeert die twee met elkaar te verbinden: fides quaerens intellectum, het geloof dat zoekt zichzelf te begrijpen.” Dat is ook precies waar het volgens Bosman om draait in het leven: het evenwicht tussen het denken en het gevoel: “Wie alleen maar gelooft, wordt een fanaticus, een Taliban-terrorist. Maar wie alleen de ratio gebruikt, doet het leven ook tekort.” Frank Bosman haalt de discussie tussen creationisten en evolutionisten er nog maar eens bij: “De ene groep zegt dat God alles heeft gemaakt, de andere groep schrijft alles toe aan het blinde toeval. Die twee groepen kunnen niet met elkaar praten omdat ze zichzelf niet de juiste vragen stellen.” →→ Lady Gaga Hoe belangrijk een zeker evenwicht ook zijn mag, de ratio heeft de overhand in dit tijdsgewricht. Hij zal het niet ontkennen: “Ik ben niet op aarde om de rationalist er hartstochtelijk van te overtuigen dat er meer is dan het tastbare. Ik ben geen zieltjeswinner. Maar mensen die alles alleen rationeel bekijken, doen de poëzie in het leven tekort. Wie zich alleen met de ratio bezighoudt, creëert een

until interview alumnus ■

‘Wie alleen maar gelooft, wordt een fanaticus, een Taliban-terrorist. Maar wie alleen de ratio gebruikt, doet het leven ook tekort’ kale, koude werkelijkheid. Er is meer dan alleen het tastbare en fides staat voor meer dan de traditionele kerkelijke instituties. Ze staat ook voor esthetiek, ethiek, creativiteit, voor poëzie, voor gevoel voor het hogere. Ik ben voor empirisch onderzoek, maar tegen het reductionisme dat alleen het tastbare serieus neemt. Hoe kun je zeggen dat er niet meer is als je tegelijkertijd geëmotioneerd kunt raken door Mozart, of door Lady Gaga? Zeg tien keer tegen me dat een boom slechts een zuurstoffabriek is en dat ze niet voor veel meer staat, zoals is te lezen in de grote verhalen van het christendom en van het zoroastrisme (oude Perzische godsdienst, red.), waarbij de boom een belangrijke metafoor is en bij de elfde keer hang ik mij er aan op. Dwing me aan te nemen dat verliefdheid niet meer is dan een chemisch proces in de hersenen en ik ga in een hoekje zitten huilen. We hebben een verlangen in ons dat ons overstijgt. Ik ben een positivist en vind dat we een prachtige beschaving hebben opgebouwd. Niet alleen omdat we empirisch zo goed zijn bezig geweest, maar óók omdat we als holbewoner naar de maan en de sterren keken en droomden dat we erheen konden vliegen. De droom gaf ons de motivatie empirisch uit te zoeken of we daadwerkelijk de maan zouden kunnen bereiken. Dromen hebben ons gebracht waar we nu zijn.” →→ Provocatie Tijdens de Nacht van de theologie is Frank Bosman uitgeroepen tot meest spraakmakende Theoloog van 2011. In een interview naar aanleiding van de prijs maakt hij die uitverkiezing meteen waar door het christendom een provocatie te noemen: “Dat was een beetje om de betreffende EO-journalist te stangen. Het eerste wat hij tegen me zei was dat het internet per definitie antichristelijk is. De duivel werd erbij gehaald, zo pessimistisch dat ik het niet kon laten te zeggen dat de verering van een gekrui-

CV Frank Bosman

Frank Bosman werd in 1978 in Leidschendam geboren. Hij studeerde aan de Katholieke Theologische Universiteit Utrecht. Met laatstgenoemde universiteit was de voorheen zelfstandige Theologische Faculteit Tilburg reeds in 2006 gefuseerd. Het nieuwe onderwijsorgaan staat bekend onder de naam Faculteit Katholieke Theologie. Als

sigde een provocatie is. Een beetje zieken kan geen kwaad, zeker als mensen zo negatief zijn over het eigentijdse.” Maar hoe optimistisch Bosman zelf ook mag zijn, als het gaat over het huidige humeur van de samenleving, dan kijkt hij toch even zuinig: “We zijn een mopperende, beetje wrokkige natie. We zeggen dat we iedereen accepteren zoals hij is, maar in de praktijk valt dat wel tegen. We zijn aan het doorslaan in ons rationalisme. Als je het vierhonderd gelovige Joden niet gunt dat ze hun koeien onverdoofd mogen slachten. En tegelijkertijd verklaar je het dierenwelzijn zo ongeveer heilig. Dan vind ik dat niet erg tolerant en ook niet in de geest van de Verlichting. Vooral het fanatisme waarmee andersdenkenden, zoals Joden, katholieken en moslims worden bestreden, vind ik getuigen van intolerantie.” Dat mag zo zijn, maar ook ‘zijn’ eigen katholieke kerk geeft weinig reden om opgewekt te zijn. Behalve door de schandalen maar ook door haar weinig buigzame houding is het geloof zo op het oog definitief op haar retour. Bosman startte onlangs de actie Wij blijven katholiek op zijn blog, maar hij ontkent niet dat de RK-kerk het er bij laat zitten: “De kerk lijdt aan cultuurpessimisme. Al enkele eeuwen heerst daar de opvatting dat alles wat van buiten komt per definitie tegen de kerk gericht is. Ontwikkelingen als democratie, mensenrechten en medische ontwikkelingen zijn daarom niet omarmd. Gevolg: de vertegenwoordigers van de kerk worden gezien als hopeloos ouderwets en wereldvreemd. Maar de christelijke verhalen, de waarden die de kerk vertegenwoordigt zijn nog steeds springlevend. Alleen de verpakking deugt niet. Daarom ben ik zelf begonnen met een nieuwe verpakking. Ik denk dat ik de mensen kan bereiken door ze op een nieuwe manier naar die oude verhalen te laten kijken. Ik vertel waarom mensen naar de sterren kijken.” ■

medewerker van het instituut LUCE/Centrum voor Religieuze Communicatie van de Tilburg School of Theology (Faculteit voor Katholieke Theologie) organiseert Bosman postacademisch onderwijs en publieksactiviteiten voor theologisch geïnteresseerden en werkt hij aan een proefschrift over de katholieke dada-kunstenaar Hugo Ball.

Bosman publiceert in kranten en tijdschriften over actuele maatschappelijke en kerkelijke kwesties, is radiocommentator en intensief twitteraar en blogger (www.goedgezelschap.eu). Hij is getrouwd met Marielle Brand met wie hij twee kinderen heeft. Het gezin woont in Vlijmen.

| 3-2011 25

Steeds meer alumni kiezen voor ondernemerschap Nederland heeft de afgelopen tien jaar het ondernemerschap omarmd. Uit de Global Entrepreneurship Monitor bleek onlangs dat 7,2 procent van de Nederlanders tussen 18 en 64 jaar starter is of plannen heeft om een bedrijf op te richten. Tien jaar geleden behoorde nog maar 4,9 procent tot diezelfde categorie. Een belangrijk aandeel in de groei hebben vrouwen. In het eerste decennium van deze eeuw nam het percentage vrouwelijke starters op de ondernemersmarkt toe: van 25 naar 35 procent (onderzoek EIM). Until interviewde twee vrouwelijke alumni die de stap al hebben gezet. Irene Herbers

26 3-2011 |

‘Mijn zaak is een verlengstuk van mezelf’ ninke peijs, afgestudeerd bedrijfseconoom met een passie voor mode, werkte tien jaar in het bank-en verzekeringswezen en ICT-projectmanagement. In 2006 opende ze Outfit by Ninke, een exclusieve modezaak in hartje Den Bosch. Van bankproducten via computers naar dameskleding. Geen logische stap… “Alle kennis en ervaring komen van pas. Dankzij mijn werk in het bankwezen weet ik hoe banken naar je bedrijf kijken betreffende financieringen of garanties. Ook de ervaring met ICT-projecten gebruik ik. Elk event dat ik voor klanten organiseer, pak ik op als een project.” Wat bezielt je om een goed salaris op te geven voor een onzeker bestaan? “Doen wat je hart je ingeeft. Zodra ik me realiseerde dat ik mijn werk niet tot aan mijn pensioenleeftijd wilde doen, wist ik dat het geen zin had om te blijven. Ik heb altijd iets met mode gehad, maar koos voor economie omdat ik daar later alle kanten mee op zou kunnen.” Profetische blik. Hoe is het om je eigen bedrijf te runnen?

“Het voelt heel vanzelfsprekend. Maar anderen zeggen dat het van lef, daadkracht en doorzettingsvermogen getuigt.” Haal je nu meer voldoening uit je werk dan eerst? “Absoluut. Ik werk met een prachtig product, met kleding die met vakmanschap en liefde is gemaakt. Bovendien is alles wat ik doe mijn eigen verdienste. Ik ben geen radertje in het geheel, maar kom met alle aspecten van de bedrijfsvoering in aanraking.” Wat is er zo mooi aan het ondernemerschap? “Je eigen draai eraan kunnen geven. Sinds ik onderneem heeft werk voor mij een andere betekenis. Het is meer met mijzelf als persoon verweven. Ik ben de winkel en de winkel, dat ben ik.” Is het ondernemerschap er voor iedereen? “Nee! Sommige mensen werken om te leven en anderen leven om te werken. Maar is werken geen noodzakelijk kwaad en zie je kansen, then go for it!” Meer weten: www.ninke.nl.

until alumni nieuws ■

Nieuws uit de verenigingen Een selectie uit de activiteiten van de alumniverenigingen. Kijk voor meer informatie en activiteiten van de verenigingen op: tilburguniversity.edu/nl/alumni.

ASSET | Marketing

‘Merkte bij scriptie dat ik geen theoreticus ben’ lenie volkers-willems, afgestudeerd als vrijetijdwetenschapper, werkte onder meer bij Selexyz als online marketeer. Tegenwoordig is ze weddingplanner. Lenie is een groentje op de ondernemersmarkt: haar bedrijf Prachtige Plannen bestaat sinds april 2011. Weddingplanner, vanwaar die suikerroze switch? “Grote feesten organiseren, het geeft me energie en ik draai er mijn hand niet voor om. Mijn hele leven al doe ik dat ontzettend graag.” Oké, maar waarom specifiek bruiloften? “Bruiloften zijn hele speciale dagen. Niet alleen het bruidspaar, ook de familie raakt ervan in de wolken en ik vind het geweldig om met gelukkige mensen te werken. Weddingplanner is mijn specialiteit, maar ik organiseer ook surpriseparty’s, kraamfeesten en jubilea hoor.” Hoe groot is de markt? “Elk jaar worden er ongeveer 73.000 huwelijken gesloten, waarvan 5840 met hulp van een weddingplanner. Er zijn nu zo’n 200 weddingplanners in Nederland.”

Door een reorganisatie ben je min of meer in het ondernemerschap gerold, wat zijn de voordelen van deze stap? “Het grootste voordeel is dat ik nu werk met een glimlach. Ik zit heel goed in mijn vel en realiseer me nu pas dat mijn vorige baan minder bij me paste. Het is bevrijdend dat ik nu iets doe waar ik helemaal achter sta.” Zijn er nadelen? “Ik mis directe collega’s.” En is er iets dat het ondernemerschap onweerstaanbaar maakt? “De enorme vrijheid en eigen verantwoordelijkheid, het maakt me gelukkig.” Universitair geschoolden staan niet als practici bekend. Zijn ze eigenlijk wel opgewassen tegen het ondernemerschap? “Mijn studie heeft me een bepaalde denkwijze geleerd en het heeft me als persoon gevormd. Daar ben ik erg blij mee. Maar ik ben geen theoreticus en daar kwam ik tijdens het schrijven van mijn scriptie snel achter. Ik ben toch meer een mens van de praktijk.” Meer weten: www.prachtigeplannen.nl

Meestersactiviteit: apenmanagement Datum: 9 oktober, Dierenpark Amersfoort Zoals gebruikelijk luiden we het nieuwe werk- en collegejaar weer in met een activiteit voor alumni. Dit jaar is dat een interactieve workshop Apenstreken op de werkvloer. Je krijgt in Dierenpark Amersfoort de kans krijgt om meer te leren over jezelf als mens en degenen om je heen, door middel van het kijken naar onze ‘neven’ de apen. Een uitgelezen activiteit om met je hele gezin te komen! Inschrijven kan via [email protected].

JUVAT

Lustrumviering Datum: 27 oktober Dit najaar viert JUVAT het vijfde lustrum. Om die reden kleden we de traditionele JUVAT-dag extra feestelijk aan en sluiten we die af met een speciaal lustrumdiner en -feest. Ook is er een lustrumbundel in de maak. Nadere informatie via JUVAT.nl.

VAPT

Lustrumviering Psychologen Tilburg Datum: 18 november Het departement Psychologie viert haar veertigste verjaardag. Dit gebeurt samen met de Vereniging van Afgestudeerde Psychologen Tilburg (VAPT) die 25 jaar bestaat. De viering vindt plaats op 18 november (en dus niet op 25 november zoals eerder genoemd). Om 14.30 uur start het feestelijk samenkomen op de Tilburgse campus met een terugblik. Voor alumni is er onder meer een forum waarin alumni uit de praktijk aan het woord komen. De dag wordt afgesloten met een buffet. Meer info: VAPT.nl

DANTE

Dante café datum: 18 november en 20 januari De volgende bijeenkomst van het Dante café is op 18 november met Willem Marie Speelman (Drachten 1960). Op 20 januari 2012 komt Ralf Bodelier vertellen over zijn studententijd en hoe hij nu in het leven staat. NB In het Dante-bestuur heeft een bestuurswisseling plaatsgevonden: Rob Kuiper (oud-student Religiewetenschappen) en Marie Louise Luijbrechts (oud-letterenstudent) hebben afscheid genomen, Rachel Höppener is in de plaats van Rob gekomen. Naar vervanging van Marie Louise wordt nog gezocht.

DIALOGOS De afscheidsoratie Uit stof en As op 27 mei van erelid prof. dr. Wim Weren werd door velen beluisterd. Tijdens de receptie boden namens Dialogos Rachel Höppener en Hannie Bouwhuis een tekening aan, vervaardigd door Bea Voogt. Het ging om een bijbels tafereel, waarbij de scheidend hoogleraar als een Christusfiguur staat afgebeeld, te midden van discipelen en luisteraars, herkenbaar als collega’s en leden van Dialogos. Contact: [email protected].

NOSO NOSO, de bestuurskundige alumnivereniging van Tilburg University, organiseerde 9 mei in Den Haag haar eerste bijeenkomst sinds haar doorstart in juli 2010. Met een mooie opkomst en dinerspeeches van hoogleraar Gabriël van den Brink en topambtenaar Richard van Zwol was het een succesvolle activiteit. Meer info: Nosotilburg.nl

| 3-2011 27

Engelfriet leidt brainstorm alumni Hij weet mensen te motiveren. Hij kan een groep een gezamenlijke conclusie laten trekken, zelfs elkaar in de haren vliegende politici. En hij is alumnus. Dat maakt Richard Engelfriet (1977) bij uitstek geschikt voor een brainstorm over hoe alumni en universiteit hun banden kunnen aanhalen. Ik begrijp dat het niet veel had gescheeld of jij was wetenschapper geweest… “Na mijn studie Arbeid en Sociale Zekerheidswetenschappen lag er een verzoek om aio te worden. Maar ik wilde eerst nog reizen. Ik had mij voorgenomen om na afloop een beslissing te nemen over mijn toekomst.” En toen je de ultieme vrijheid had ervaren, besloot je zelfstandig ondernemer te worden… “Toch niet. Ik had nergens over nagedacht tijdens die reis. Bij terugkomst stonden in mijn e-mail aanbiedingen voor het geven van workshops in Ede en Tilburg. Dat ben ik toen gaan doen.” Aan jou is dus een groot wetenschapper verloren gegaan… “Niet bepaald. Ik heb te weinig zitvlees om me uren, dagen en maanden te kunnen concentreren op één gedetailleerd vraagstuk. Ik ben beter in het overdragen van energie op groepen mensen. Daar kwam ik al snel achter.” Wanneer kwam je erachter dat spreken wel iets voor je is? “Dat weet ik nog exact. Een van de deel-

nemers aan een van mijn eerste presentatiecursussen stuurde een e-mail. Daarin stond letterlijk dat hij na twee jaar tobben weer zelfvertrouwen had. Het besef dat je echt iets losmaakt bij mensen, drijft mij nog steeds. En het zelfstandige bestaan als zzp’er bevalt bijzonder. Het ondernemerschap, ook binnen organisaties, is op het ogenblik een favoriet onderwerp.” Ook ondernemerschap binnen organisaties...? “Het kan lonen om medewerkers meer eigen verantwoordelijkheid te geven. Zo geeft zorgverzekeraar CZ Groep call center-medewerkers een budget om vrij te besteden aan moeilijk oplosbare problemen van klanten. Dat werkt bevrijdend en leidt tot tevreden klanten.” Doe je nog meer dan spreken, trainen en presenteren? “Ik ben tevens mediator. Dat betekent dat ik bemiddel in conflicten of in situaties waar mensen er samen niet uitkomen. Zo heb ik een groep gemeentepolitici een conclusie laten trekken over een tippelzone.”

Dan moet een brainstorm over het alumnibeleid ook wel lukken… Centraal staat straks de vraag: hoe kunnen universiteit en alumni de banden versterken? Ben jij wat betreft die banden ervaringsdeskundige? “Ik spreek regelmatig met Tilburgse wetenschappers. Ze voeden me met allerlei interessante visies en theorieën Zo heb ik samen met Herman de Regt het boek Verkeerd Verbonden geschreven over het verbeteren van oplossend vermogen van politici.” Hoe kan de alma mater er voor zorgen dat meer alumni warme banden houden met de universiteit? “Dat kan al beginnen door mensen die afstuderen hun e-mail adres van de universiteit te laten behouden. Verder zou je laagdrempelige regionale kringen kunnen organiseren waar alumni elkaar kunnen ontmoeten, liefst dichtbij hun eigen woonplaats.” Moet de universiteit zelf ook meer toenadering zoeken? “Het werkt in mijn ogen het beste als het initiatief vaker vanuit de faculteiten zelf komt. Misschien zou het zelfs leuk zijn als wetenschappers ook worden afgerekend op inspanningen op alumnibeleid, net zoals ze beloond worden voor hun publicaties in wetenschappelijke tijdschriften.”

Brainstorm voor alumniverenigingen Alumnirelaties & Development organiseert op donderdag 13 oktober een bijeenkomst voor bestuursleden van alumniverenigingen en overige geïnteresseerde alumni. Tijdens deze zogeheten TKA-bijeenkomst vindt een brainstorm plaats. Onderwerp: de band tussen

28 3-2011 |

alumni en Tilburg University. Wat kenmerkt die band? Hoe verstevig en bestendig je die? Wat kan de universiteit betekenen voor alumni en omgekeerd? De uitkomsten van deze brainstorm kunnen worden gebruikt door de alumniverenigingen en Alumnirelaties & Development.

Het programma is als volgt: • 18.00-18.45 ontvangst met koffie/thee en broodjesbuffet in Grand Café Esplanade • 18.45-19.00 welkom door Nicole Fouchier van Alumnirelaties & Development • 19.00-20.00 brainstorm onder de bezielende en humorvolle

leiding van alumnus en communicator Richard Engelfriet (meer info: www. richardengelfriet.nl) • 20.00-20.30 netwerken onder het genot van een borrel • 20.30-21.00 samenvatting uitkomst brainstorm plus feedback door Richard Engelfriet

until alumni nieuws ■

Tilburg School of Economics and Management organiseert samen met Tilburg Sustainability Center een lezing voor alumni. Deze zogeheten back to campus-lezing vindt plaats op 1 november 2011 om 19:00 uur in het TIAS-gebouw. Professor Johan Graafland zal daarbij ingaan op het thema Duurzaamheid en Verleiding. Beslissingen nemen we dagelijks. Maar: hoe maak je de juiste beslissing en wie bepaalt wat de juiste beslissing is? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat goede duurzame bedoelingen worden vertaald in gewenst gedrag? Aan de hand van actuele voorbeelden van de keuzes van individuen, bedrijven en politieke instellingen, komen de volgende onderwerpen aan de orde: • Verleiding en (on)duurzaam consumeren • Verleiding in de kredietcrisis De deelnemers zullen worden uitgedaagd hun eigen positie in het debat te bepalen. Voor meer informatie en aanmelden: tilburguniversity.edu/nl/alumni/ evenementen/duurzaamheidenverleiding/

Foto: Márcio Shaffer

Lezing Duurzaamheid en Verleiding

Drie alumni trouwen tegelijk in São PauLo Huwelijken tussen alumni zijn niet zeldzaam. Maar dat drie Tilburgse alumni tegelijk in Brazilië in het huwelijksbootje treden, mag toch wel opmerkelijk worden genoemd. Dit gebeurde op zaterdag 20 augustus in een hotel in São Paulo. Until legde beslag op een foto van de twee gelukkige echtparen, die het mes zetten in een klassieke huwelijkstaart. Links Jop van Bogellen en Yolanda Nunes (beide

‘Nieuwe generatie weet te weinig over social media’ Simone Levie publiceerde onlangs het boek @Studentcoach. De alumna Bedrijfscommunicatie en Digitale media (afgestudeerd in 2008) geeft hierin studenten tips voor het gebruik van social media tijdens hun verblijf op de universiteit.  Je zou verwachten dat je de nieuwe generatie niets hoeft te vertellen over social media. Maar dat is een misvatting, volgens Simone Levie. “Studenten weten goed hoe je in contact blijft met vrienden via Hyves of Facebook, maar ze zijn relatief slecht in-

gevoerd in zakelijk relevante social media. Een minderheid van de studenten heeft een Twitter-account of een LinkedIn-profiel” weet Levie. De eigenaar van het bedrijf Socialmedium kan het weten. Zij geeft cursussen op dit vlak. Een cursiste van een

International Business/Financial Management) en rechts Gabriela Nunes (International Business/Strategic Management) en Bruno Piacentini, de enige niet alumnus. Ook in het gezelschap van plusminus 300 bezoekers wemelde het natuurlijk van Tilburgse alumni, waaronder Joao Leite, Mariana Pineda (exchange student), Marcos Nunes, Joost Philipsen, Daniel van Maanen en Corneus Tavenier.

van haar trainingen, loopbaanadviseur Inge van Erkel, kwam met het idee voor @Studentcoach. Levie: “Om dit boek te schrijven, hebben we ons een week opgesloten in een huisje in Hoenderloo.” Het resultaat is een praktische opsomming van tips over het presenteren met Prezi, het promoten van ‘het merk jij’ en het maken van een blog of bedrijfspagina. Verder krijgt de lezer adviezen over hoe hij of zij met behulp van de nieuwe middelen sneller een stage of een baan kan vinden. Levie: “Social Media zijn prima gereedschap om te bepalen en uit te dragen wat je sterke kanten zijn. En je kunt er echt iets mee bereiken.” Ze geeft het voorbeeld van Twiba. nl. Deze vacaturesite is opgericht door twee studenten, haalt alle vacatures die op Twitter staan op en was binnen een maand een van de grootste vacaturebanken. Heeft ze ook een tip wanneer je social media juist minder moet gebruiken? “Voor studenten ligt voor de hand: weersta de verleiding om, als je aangeschoten bent, te gemakkelijk iets te roepen. Je moet je altijd afvragen wat je wel of niet publiek maakt. Zo heb ik ooit een kritische tweet geplaatst over de prijzen van een concurrent. Deze borrelde op tijdens een presentatie van diezelfde concurrent. Daar werd mijn tweet live zichtbaar. Zoiets pijnlijks is natuurlijk nooit mijn intentie geweest.”

| 3-2011 29

Foto: hh/Koen Verheijden

U vroeg?

Bestaat goed kunstverkoopweer? Jazeker. Wie een kunstwerk wil laten veilen, kan dat het beste op een mooie, zonnige winterdag doen. Dergelijke dagen brengen kunstkopers in een goede stemming waardoor ze vlot twee tot drie procent meer neertellen dan op andere dagen. Dat heeft Rachel Pownall van Tilburg University met

enkele collega-onderzoekers vastgesteld. Ze legden de verkoopcijfers van de Londense veilinghuizen Sotheby’s en Christie’s van 1990 tot 2007 naast data van een Brits weerinstituut en ontdekten de invloed die het weer heeft. De wetenschappers stelden vast dat het prijsopdrijvende effect van een

stralende dag vooral meetbaar is in de winter. Dan werkt (plotseling) mooi weer blijkbaar het meest op het gemoed van mensen. Pownall beveelt aan haar studie te herhalen in een gebied met andere klimatologische omstandigheden, om te zien of daar ook een ‘zoneffect’ optreedt.

Werkt een prestatiebeloning?

Foto: hh/Friso Keuris

Het lijkt er wel op. Eric Engesaeth nam in zijn promotieonderzoek aan Tilburg University de relatie tussen beloning van CEO’s en hun ondernemingsprestaties bij

30 3-2011 |

Topman Niek Hoek van Delta Lloyd kreeg in 2009 een forse prestatiebeloning in opties uitgekeerd

Nederlandse en Britse beursgenoteerde bedrijven onder de loep. Dat deed hij via een zelf ontwikkelde compensation risk index. Die geeft aan hoe groot het

financiële risico is voor de baas zelf, als doelstellingen niet worden gehaald. Wat bleek? Ondernemingen die hun CEO alleen extra belonen als ondernemingsdoelen worden gehaald, presteren doorgaans beter. Engesaeth plaatst daarbij wel de kanttekening dat prestatiebeloning ook kan leiden tot het nemen van te grote risico’s, wat natuurlijk averechts kan werken voor een onderneming. Uit zijn onderzoek komt verder naar voren dat CEO’s die langer op hun plek zitten, beter in staat zijn een lager beloningsrisico uit te onderhandelen. Nog een conclusie is dat vrouwelijke topbestuurders minder in verband worden gebracht met een excessieve bonus. Voor West-Europa onderzocht Engesaeth daarnaast de beloning van het topmanagement net onder de raad van bestuur. Daaruit blijkt onder meer dat loyaliteit niet echt loont: managers van buiten verdienen meer.

until wetenschap ■

Zijn Bauer-fans minder eenzaam?

Natuur beter af dankzij verdragen?

Het is een beetje raar maar toch waar. Ouderen die van ‘populair’ entertainment houden, zoals musicals, cabaret en Frans Bauer, blijken gelukkiger en minder eenzaam dan ouderen die elitaire activiteiten ondernemen, zoals museumbezoek, de opera of een balletvoorstelling. De Tilburgse vrijetijdswetenschapper Vera Toepoel heeft dat aangetoond. Haar onderzoek bestond uit het laten invullen van een vragenlijst door een representatieve groep Nederlanders. Daaruit kwam naar voren dat 55-plussers minder vaak andere mensen ontmoeten dan 55-minners, en dat zij significant vaker eenzaam zijn. Maar: ouderen die populaire culturele activiteiten

ondernemen, gaven aan gelukkiger en minder eenzaam te zijn dan ouderen die meer highbrow-uitstapjes maken. Toepoel stelt in haar conclusies dat het zinnig zou zijn om laagdrempelige cultuur meer te subsidiëren. “Nu gaat cultuursubsidie alleen naar highbrowkunst, terwijl veel mensen gelukkiger zijn met een gratis bioscoopkaartje. Samen meezingen met een volkszanger of genieten van een film is gezelliger en zorgt voor meer contact dan kijken naar een serieus toneelstuk, waarbij je stil moet zijn. Ook museumbezoek is meer voor jezelf alleen en gaat eenzaamheid dus niet tegen”, stelt de onderzoekster.

Foto: shutterstock

Foto: anp/Arie Kievit

Dat valt tegen. De vijf belangrijkste internationale verdragen die gericht zijn op bescherming van planten- en diersoorten ontberen effectiviteit. Ze missen op dit moment de capaciteit om het probleem waarvoor ze in het leven zijn geroepen op te lossen. Dat stelt Karin Baakman in haar promotieonderzoek aan Tilburg University. Zij analyseerde het Werelderfgoedverdrag, het Biodiversiteitsverdrag, CITES en de verdragen van Ramsar en Bonn met een door haar zelf ontwikkelde test. Deze omvat tien elementen die bepalend zijn voor de effectiviteit, zoals het aantal verdragspartijen, de opgenomen maatregelen en de mate waarin deze zijn geïmplementeerd. Geen enkel verdrag scoort een voldoende op alle tien elementen. Een grote makke is het tekortschieten van de financiële middelen voor de implementatie, naleving en handhaving van de verdragen.

Foto: anp/Robin Utrecht

Is het melden van een ongeval goed voor je cv? Túúrlijk, zul je denken. Maar nee, verantwoordelijkheidsgevoel wordt afgestraft. Wie een bedrijfsongeval rapporteert, loopt een grotere kans op ontslag. Dat hebben twee Tilburgse onderzoekers Jan Boone en Jan van Ours ontdekt, met behulp van unieke data van Oostenrijkse bedrijven. Waarom ze dat wilden weten? Al wat langer was bekend dat het aantal ongelukken op de werkplek toeneemt bij hoogconjunctuur. Een voor de hand liggende verklaring leek te zijn dat er in tijden van groei meer en harder gewerkt wordt (door meer

onervaren mensen), wat de kans op ongelukken vergroot. Maar Boone en Van Ours vonden dat slecht te rijmen met de bevinding dat het aantal dodelijke ongelukken níet afneemt bij een recessie. Zij ontwikkelden daarom een andere theorie. Volgens hen stijgt het aantal meldingen tijdens hoogconjunctuur omdat mensen de ongevallen dan durven te melden. In tijden van recessie steken ze hun hoofd liever niet boven het maaiveld. Blijkbaar voelen ze aan dat het melden hun kans op ontslag vergroot.

| 3-2011 31

Foto: anp/EPA/SCANPIX NORWAY

understanding society

Wat voor dader doet dit? ‘Anders Breivik, die een bloedbad aanrichtte in Noorwegen, is geen typische ‘lone wolf’. Dat is een verkeerd beeld. Want het idee van een lone wolf wordt gebruikt bij seksmisdaden, waarbij de dader, een beetje uitgestoten, als roofdier op zoek gaat naar een prooi. Zo’n misdadiger handelt vaak vanuit impulsen en slaat toe op een onverhoeds moment. Dat is bij Breivik niet zo. Deze aanslagpleger uit Noorwegen is een eenling die handelde uit een overtuiging die hij in de loop der jaren heeft opge-

bouwd. Hij is heel stelselmatig bezig geweest. Breivik schafte zich de materialen aan zowel voor de enorm zware bomaanslag in het centrum als de afzichtelijke schietpartij op het eiland. En hij heeft zijn overtuiging op papier gezet. Dat past typisch in het klassieke schema van een overtuigingsdader die er lang mee bezig is geweest en zijn daad voor zichzelf heeft gerationaliseerd. Voor de mensen om zo’n aanslagpleger heen komt de daad vanuit het niets. Eenzame overtuigingsdaders doen van alles

om hun sporen af te dekken en te voorkomen dat de omgeving erachter komt. Dat is ook de reden dat Breivik niet eerder bij de politie in beeld kwam. Als zoiets niet in groepsverband wordt beraamd, is het lastig om in te grijpen. Dan zou je een verregaand intelligence-systeem moeten opbouwen rond alle mogelijke kwetsbare personen en objecten.’ Emeritus (per 30 september) hoogleraar Cyrille Fijnaut, bij BNR Nieuwsradio.