Frank Adam Met prenten van Klaas Verplancke
Confidenties aan een ezelsoor
boek vijf
Belgische fabels
Voor de kleine jongen van Hoei
Geboren worden als mens betekent altijd een reis naar een vreemd land P L U TA R C H U S
De wereld is mooi! En dat is eigenlijk treurig. S TA N I S L AW J E R Z Y L E C
Inhoud P 7 —
Voorwoord van een gewezen
P 55 — 10. De intellectuelen van Brussel
uitgeefster
Over de mogelijke dood van de koning
en het lef om laf te Zijn
Over België en de troost van het ongerijmde
P 11 — 1. Het lijden van Laken
P 61 — 11. De boswachter van Tihange
‘Wie verontwaardigt zich over
de verontwaardigden?’
Googelen op ‘mongolen’
P 65 — 12. De komiekenconferentie P 17 — 2. De mensen-manager van Oostende
van Rochefort
‘Als je in het land van de Belgen wil wonen’
En de komische imperatief
P 21 — 3. De koetsier van Brugge
P 71 — 13. De gedupeerden van Diest
‘Gedenk dat ge u verveelt’
P 75 — 14. De schatrijke voetballer van Genk
‘Solidariteit is gegalvaniseerd egoïsme’
P 33 — 5. De klagers van Luik
P 79 — 15. De vijftigers van Bertrix
Over de Hoer van België.
Een historisch manifest.
‘Ik ben zo vreselijk gelukkig’
P 37 — 6. De stadsschijter van Damme
‘De Uitgever moet weg!’
P 41 — 7.
De patiënt van Gent
Over het hart van de Belgische wet
verplicht mij ertoe hadden bewogen een punt
het etentje tijdens hetwelk de uitgever van
te zetten achter mijn carrière.
Belgische Fabels mij vroeg om een voorwoord
Over het Nieuwe België
P 89 — 17. De dromers van Lier
En de fontein van licht
Over Joessoef Goebbels
en Mohammed Robespierre
dat de vele losse relaties waartoe hij wordt
Hij loofde de moed waarmee ik destijds
verplicht hem juist de kracht geven ermee
als uitgeefster de erotische intimidaties heb
door te gaan.
getrotseerd om de inmiddels veel geprezen P 93 — 18. De kleine jongen van Hoei
reeks absurde fabels Confidenties aan een ezels-
oor te lanceren.
Over het hoogste geluk
P 51 — 9. De wikipedisten van Dinant
De uitgever deelde mij in vertrouwen mee
bij dit bijzondere boek.
P 47 — 8. De allochtonen-auditie van Antwerpen
‘Dit incident is begonnen’
waartoe men als uitgeefster in het vak wordt
binnen, lieve lezer, wanneer ik terugdenk aan
Vereerd, warm en tintelend voel ik mij van
P 85 — 16. De criminelen van Nijvel
Over België en de troost van het ongerijmde
Over liefdes die goed zijn begonnen
P 27 — 4. De Rechtvaardigheids-juf van Malonne
‘Schrijf me met de krijtjes van je tepels!’
Voorwoord van een gewezen uitgeefster
Ook erkende ik dat ik in veel gevallen heel erg emotioneel ben maar dat het mij toege stuurde manuscript van Belgische Fabels mij
Ik dankte hem dat hij tijdens mijn scheiding P 97 — 19. Tafel van Overpeinzing
een zekere rust had geschonken. De uitgever
en mijn daaruit voortvloeiende depressie de
vroeg wat ik daarmee bedoelde. Ik antwoordde
uitgave van de reeks zo gedreven heeft voort
toen als volgt.
gezet. Ik erkende dat de vele losse relaties
7
Een weids panorama van de menselijke ziel.
Na zijn omzwervingen in de woestijn en
Maar tegen het ochtendgloren boden ze samen
de wereld, en zijn escapades op het vlak van
een weids literair-artistiek panorama van de
de erotiek en de liefde, trekt de literaire ezel
menselijke ziel dat wij, lieve lezer, elk op zich
in Belgische Fabels door een land waar politiek,
niet hadden vermoed. De schrijver van de Con
onderwijs, toerisme, sport en de vele andere
fidenties en de meester van de prenten verrijk
geledingen van de samenleving niet worden
ten de Nederlandse literatuur met een volstrekt
geregeerd door de wrede speling van het toeval
nieuw genre en een volstrekt origineel perso
of het lot, maar door de troostende logica van
nage. Zij hebben velen geïnspireerd en vervul
het absurde.
len ook ons nog telkens van nieuwe ideeën. Zo
Zowel het vorstelijke lijden van Laken als
bracht de uitgever tijdens ons nachtelijke sa
de nood van de kleine jongen van Hoei worden
menzijn de vele praktische raadgevingen van
verlicht. De pijn van de vijftigers van Bertrix,
Erotische fabels en Liefdesfabels op een erg
de klacht van de klagers van Luik, het verdriet
eigen maar attente manier op mijn persoon in
van de boswachter van Tihange, de onzeker
de praktijk. Zo koester ik, in het Belgistan van
heid van de intellectuelen van Brussel, de angst
mijn leven, de Tafel van Overpeinzing en alle
om het einde van België zelfs worden getemperd
andere gedachten en beelden uit dit boek als
door de troost van het ongerijmde.
een dagelijkse bron van inspiratie.
De uitgever vroeg of ik dit alles in mijn
Met de inmiddels klassiek geworden begin
voorwoord wilde vermelden en of ik hem na
formule in zicht, wensen wij u de troost en
het dessert de vorige boeken wilde voorlezen
verlichting die wij in Belgische Fabels mochten
in het intieme kader van zijn flat. Tijdens de
vinden. U ontvangt alvast de beste groeten van
lectuur van De Woestijn, De Wereld, Erotische
de uitgever en vele kusjes vanwege
Fabels en Liefdesfabels stelden we vast dat de boeken elk op zich gelezen kunnen worden.
8
De Uitgeefster
9
Hier begint
boek vijf
1
Het lijden van Laken ‘Wie verontwaardigt zich over de verontwaardigden?’
van Confidenties aan een ezelsoor getiteld Belgische Fabels geschreven door Frank Adam en van prenten voorzien door Klaas Verplancke
Het absurde verlosse beiden van een zinvol leven en een logische dood P E R S BE R I C H T
Gelieve onderstaand een vorstelijke reactie te lezen.
Bij deze laat het hof weten dat de Schrijver
Wij verzoeken u geen actie te ondernemen
van de Confidenties heeft besloten uit het
tegen de Schrijver van de Confidenties – dat
leven te stappen.
doet hij naar eigen zeggen zelf – en zeggen u
Het hof ziet zich dientengevolge genood
bij voorbaat
zaakt mee te delen, met emoties laverend tussen diepe ontgoocheling en regelrechte
Dank voor uw begrip
verontwaardiging, dat aan de vooravond van
Persdienst Koninklijk Hof
de nationale feestdag tekst noch prent werden geleverd voor de voorziene Belgische Fabel die op de vorstelijke website hulde zou brengen aan Zijne en Hare Majesteit.
10
11
VO R S T E L IJK S C H R IJVE N h . m . KO N I N G I N D E R BE L G E N
letterkundige werken, monologen, liedjes en sketches. En wij belasten u met een schrijfopdracht
Geachte Schrijver van de Confidenties,
die ons inziens slechts door iemand als u tot
Goede Vriend,
een goed einde kan worden gebracht.
Aan de vooravond van de nationale feestdag
de zwakken in onze Belgische samenleving.
U weet dat wij ons als vanouds inzetten voor vroegen Wij, Onze Majesteit de Koningin
Meer in het bijzonder gaat onze huidige be
der Belgen, ons af waarom u uit het leven wil
kommernis uit naar de groep geleerden, denkers,
stappen op het moment dat u hulde dient te
schrijvers, treurspelers, komieken, politici,
betonen aan het Belgische vorstenhuis.
leraren, reporters, bankiers, advocaten, en
Hebben wij of Z.M. de Koning uw schrijvers
andere kunst- en taalbeoefenaars – doorgaans
ziel ooit gegriefd? Dienen uw afscheid en de
omschreven als ‘de intelligentsia’. Deze burgers
daarmee gepaard gaande publicitaire leemte
worden bedreigd door anti-intellectualistische
heimelijk ter ondersteuning van zij die ijveren
activiteiten van het volk, maar vooral worden zij
voor het heengaan van België?
– uit angst door het volk te worden geminacht,
Toen wij echter vernamen dat uw besluit
vernederd en bespot – onderdrukt door zichzélf.
tot levensbeëindiging zou zijn genomen tijdens
Zij duiken onder in nietszeggende meningen.
de problematische verwerking van een sterf
Zij duiken op in kookprogramma’s op de
geval in uw naaste omgeving, naar verluidt
televisie waarin zij hun talenten om te spreken
na het overlijden van uw eigen moeder, waren
in het openbaar verspelen aan pedant geklets
wij dusdanig verbolgen dat wij u thans openlijk
over de filosofische kant van een kwak boter.
het volgende wensen te berichten.
Zij maken zichzelf met zielige vrolijkheid
Als schrijver beschikt u niet over het recht
interessant tijdens denigrerende acties voor
om niét te schrijven.
het goede doel.
Ook al betroffen uw psychische problemen
Als journalisten, reporters en commenta
het heengaan van uw moeder, ja zelfs het ver
toren hebben zij het onderkruiperschap tot
scheiden van uw vader – als schrijver hebt u
openbare kunst verheven.
maar één vader die tegelijk uw enige moeder is,
In de saloon van de Belgische media zijn
en dat is de Staat.
geen pianisten meer om op te schieten. Uit de
En als schrijver, tenslotte, hebt u zeker niet
luidsprekermonden weerklinkt enkel mono
het recht uw persoonlijke leed te stellen boven
tone meningenmuzak.
dat van de vertegenwoordiger van de staat,
Ook jonge knappe leeuwen gedragen zich
Z.M. De Vorst, wiens Lijden van Laken uw
van bij hun geboorte als corrupte oude kroko
individuele miserie miljoenen malen overstijgt.
dillen en maken van België een tribaal continent,
Derhalve verbieden wij u uit het leven te
waar alles niet ‘te koop’ is, maar ‘te ruilen’ bij
stappen, op straffe van vernietiging van al uw
de juiste anti-intellectuele chef.
13
Maar hij wordt bezocht door een daimoon.
De Belgische ochtend die zich in het geruis van de stilte als een ontroerende symfonie laat vermoeden.
Gezien uw psychische toestand reageert
Als een goede geest wijst zijn ezel de weg naar
u niet meer op berichten van de redactie.
de weidse velden der verwondering. Samen
Daarom doen wij een beroep op een persoon
met hem vragen hij en zijn lezers zich af: ‘Hé?!
lijke bode, die het zelf moeilijk heeft met
Wie verontwaardigt zich over de verontwaar
de wereld en zichzelf, maar u na lectuur van
digden?’ ‘Wie ontmaskert de ontmaskeraars?’
ons bevelschrift naar het schijnt zal weten
‘Wie heeft de moed de lafhartige spotters
te troosten en motiveren.
te bespotten?’
Bij deze bevelen wij het lot van u, ons,
Ook kleine dingen – overschaduwd door
België en zijn verwarden in de handen van
de monsters Haat en Nijd die het dagelijkse
uw Uitgeefster.
leven baart – krijgen door zijn daimoon-ezel
Mogen haar troostende woorden een hand
die wonderlijke glans, die de stervende tijdens
zijn op uw verdrietige hart, en haar strenge
zijn laatste doodsgrimassen tot extase voert.’
blikken een zweep op uw werkweigerige
Daarom gebieden wij u al schrijvend
schrijversziel.
uw ezel uit te zenden voor een verzameling
In afwachting van uw Belgische fabels,
Belgische fabels waarin onze verwarde bur
tekenen wij vol ongeduld
gers zich over hun land leren verwonderen met de scherpe, stralende blik van de stervende. Alsof ons Koninkrijk een brousse is, waar intel
woorden hun lezers enkel vleien en dronken
lectuelen niet resideren als waardige vorsers
voeren van zichzelf.
op zoek naar kennis en kunst, maar schuilen
Zoals boksers andere boksers zonder feilen
Hare Majesteit de Koningin der Belgen
Laat zien: de Belgische nacht waarin de lucht het lied van de longen reutelt. Laat
Post scriptum
horen: de Belgische ochtend die zich achter
Mocht het u van nut zijn, betuigen wij u onze
als geestelijke pygmeeën, die de pijl en boog
boksen in het gezicht – zo beoogt de andere
een rolluik in het geruis van de stilte als een
deelneming in het verlies uwer moeder. Mogen
van de psyche nog niet hebben ontdekt, niet
soort alleen maar hun lezers te slaan op
ontroerende symfonie laat vermoeden. Laat
de goede herinneringen aan wat zij geweest
weten hoe ze woorden van ijzer moeten smeden,
de smoel van hun verstand, de bakkes van
ruiken: de geur van koffie die voor de laatste
is u blijven vergezellen en de slechte bij haar
en dansen en zingen als bange kinderen in de
hun Ego.
maal als een levensdrug omhoog kringelt langs
achterblijven in haar graf. Sit ei terra levis 1.
Belgische nacht.
‘Maar de schrijver van de Confidenties,’
Hoe u, zélf schrijver, bijstand zou kunnen
zo liet Z.M. De Koning zich onlangs hoofd
bieden in deze nood? Tijdens audiënties zag Z.M. De Koning tot nu toe slechts twee soorten letterkundigen over zijn vorstelijke loper defileren.
vocht die nog één keer de korstige lippen
Post post scriptum
schuddend ontvallen, ‘wij weten niet wie
verzacht. Laat vloeien: de vreugdevolle traan
Mocht u onze letterkundige opdracht negeren
of waar hij is.’ Waarop wij repliceerden:
om de overrompelende schoonheid van al dit
en alsnog uit het leven stappen, dan wensen
‘De schrijver van de Confidenties vleit en slaat
leven middenin de dood …
wij: Sit tibi terra gravis 2.
zijn lezers niet, en laat zich niet, door Uwe
Zoals narren destijds met grimassen hun
de trap. Laat smaken: de hemelse druppel
Laat, door de geest van uw daimoon-ezel,
Majesteit noch door zichzelf, onderbrengen
al deze vergeten aspecten van de Belgische dag
in een of ander soort. Hoewel hij met zijn
en nacht weer oplichten in de geest van onze
ten hun publiek lieten gieren, en hoeren met
handen de grond van zijn berg bewerkt en
dierbare lezer-landgenoten. Laat hen – voor
uitroepen als ‘NEUK ME!’ of ‘NEUK ME HARD!’
er naar verluidt ook mediteert met de bomen,
één keer zonder ironie, domheid of pretentie –
meesters lieten grijnzen, jongleurs met boer
hun klanten tot op de huidige dag laten ejacu
is hij even verward, verdwaald en hypocriet
het O-Dierbaar-België! gemeend euforisch
leren – zo wil de ene soort schrijvers met hun
als alle anderen.
uitspreken als in een laatste levenszucht.
14
1
Romeinse grafspreuk: ‘Moge de aarde zachtjes
2
‘Moge de aarde hard op jou drukken.’
op haar drukken.’
15
2
De mensen-manager van Oostende ‘ Als je in het land van de Belgen wil wonen …’
‘Oké, luister goed, allemaal! Ik ben jullie mensen-
Mag ik informeren naar jullie belangrijkste
manager!’ riep een stem in de pikdonkere
motieven waarom jullie naar België zijn
container. Waarna een zaklamp haar felle
afgereisd?’
schijnsel over de versufte asielzoekers liet
Na anderhalve week ronddobberen in
glijden en na een willekeurige zigzagbeweging
een duistere, bedompte container had de ezel
halt hield bij het oor van de ezel.
de indruk dat zijn met stof, zweet, en lichaams
‘Ik ben incognito met jullie meegereisd
vet verstopte poriën onder het brandende licht
om jullie voor aankomst te briefen over jullie
van de zaklamp allemaal tegelijk als defecte
land van bestemming. Er zijn geen al te grote
kranen begonnen te lekken.
hoeveelheden lucht meer beschikbaar in deze
Enkele asielzoekers verderop lokten tot
passagiersruimte. Dus zal ik proberen het kort
zijn opluchting met hun antwoord de felle
te houden en aldus een overeenkomstige
lichtbron bruusk bij zijn oor weg.
hoeveelheid zuurstof uit te sparen.
‘Mijn vader werd om politieke redenen vermoord.’
17
waarop jullie zich ginds dienen te presenteren.
Als jullie hebben horen zeggen dat de Belgen bars, achterdochtig, depressief, suïcidaal, ongastvrij en paranoïde zijn, dan is dat in het dagelijkse leven en ook in het algemeen niet helemaal overdreven.
Wetende dat de achtereenvolgende crises zich
Als jullie hebben horen zeggen dat de Belgen
als olievlekken over de hele planeet uitbreiden
bars, achterdochtig, depressief, suïcidaal,
– dat alle mensen binnenkort Belgen worden
ongastvrij en paranoïde zijn, dan is dat in
en de hele wereld één groot radeloos Belgistan
het dagelijkse leven en ook in het algemeen
zal zijn – geef ik jullie de volgende raad.
niet helemaal overdreven.
Als je in het land van de Belgen wil wonen,
Toch wil ik jullie verzoeken hen niet voor
vraag de Belgen dan niet om asiel, spreek liever
ingenomen tegemoet te treden en de situatie
van de hulp en de ontwikkeling die je hen brengt.
van hun kant te willen bekijken.
Als je in het land van de Belgen wil werken,
Door hun geschiedenis trekt, sinds de
spreek de Belgen daarom niet van crisis, gewaag
Romeinen en vele overheersers daarvoor,
van de oplossingen die je biedt. Van de talen en
een nauwelijks onderbroken spoor van bezet
de onderdrukking die je van je onderdrukkers
ting, sociale uitbuiting en genocide.
hebt geleerd. Van de ontbering die je heeft
In het huidige tijdperk leven de Belgen
gesterkt. Van de ondervoeding die je van kanker
onder een kapitalistische dictatuur.
en obesitas heeft gespaard. Van de primitieve
De staat, hoewel officieel uitgebouwd
tradities die je huwelijk van de teloorgang
in een indrukwekkende constructie van
hebben gevrijwaard. Van de echtelijke moraal
regio’s en geledingen, is in de praktijk vrijwel
die je vrouw van vleselijke blootstelling heeft
onbestaande.
verschoond. Van je rijke kroost die de Belgische
Politici op het nationale toneel spelen de
bejaarden zal voeden. Van je jeugdige kracht
stukken, declameren de monologen van lokale
die hen zal verzekeren van hun oude dag.
leiders, “Burgemeesters” genaamd, die in hun
Klaag tegen de Belgen niet “Mijn vader
desbetreffende stadsstaten of “metropolen”
werd vermoord”, “Mijn moeder verkracht”,
het kapitaal en de macht via een clanstructuur
“Mijn leven bedreigd”. Zeg hen dat je met je
steeds meer naar zich toe trekken.
opgedane know-how inzake onrecht mee
Kunst en journalistiek worden gedegradeerd
wil helpen aan de wederopbouw van hun
tot het ambacht van decorateur en kopiist.
ontregelde, corrupte justitiestaat.
Economie dient om het productieproces
En als ze jullie tenslotte vragen wie ik ben,
te blokkeren; banken saboteren de economie.
beveel mij bij de Belgen dan als “mensen-
‘Ze hebben mijn moeder mishandeld en
onkreukbaarheid en mijn duur gezworen
Pedagogen voeden niet langer op; openbare
manager” aan. Want levens regelen en mensen
verkracht.’
ambtenaren-eed, weigerde daarop in te gaan …’
omroepen roepen onzin om.
managen, dat is wat ik als vanouds doe met
‘Ik ben getrouwd.’
‘Oké, ik hoor dat jullie allemaal een mooi
‘Ik werd psychologisch bedreigd. In naam
en vrij geloofwaardig levensverhaal hebben
Werknemers worden in de fleur van hun
hart en ziel.
ouderdom gedumpt in de kerkers van het
Zo dadelijk bereiken we de kade van een
van de internationaal georganiseerde misdaad
voorbereid. Maar blijkbaar doen een paar
pensioen, waar zij vroegtijdig wegroesten
kleine Belgische vissershaven. De burgemeester
deed een ambtenaar mij een frauduleus aan
misverstanden over België en haar bewoners
door verveling.
is op de hoogte van jullie komst en heeft na
bod maar omdat ik, gezien mijn aangeboren
hier de ronde, vooral omtrent de manier
België, moet je goed beseffen, is een staat
een kleine financiële blijk van respect beloofd
in verval.
18
19
een lokale misdaadbende werd geëxecuteerd,
Spreek van de talen en de onderdrukking die je van je onderdrukkers hebt geleerd.
was niet af te lezen van zijn uitdrukkingsloze gezicht. Maar het stompje arm waarachter hij zijn donkergekleurde trekken probeerde te verbergen – dat wist de ezel uit eigen ervaring – was niet geboetseerd door de kunstzinnige hand van moeder natuur, doch gehouwen, gesculpteerd en vlijmscherp afgewerkt met een uitheems
jullie te ontvangen met gezonde nieuwsgierig
hakmes, een machete of bijl.
heid en gepast protocol.
De stem herhaalde ‘Hoort die daar bij u?’
Gezien de beperkte zuurstof in de passa
minder geduldig en vriendelijk-informatief
giersruimte stel ik voor dat jullie verder geen
3
De koetsier van Brugge ‘Gedenk dat ge u verveelt’
dan eerst. De ezel antwoordde ‘Nee,’ nadruk
nutteloze gesprekken voeren en ook geen verse
kelijk en op assertieve toon, ‘daarin vergist
ontlasting meer op de grond laten vallen.
u zich sterk.’
Het komt erop neer dat vanaf het allereerste
Buiten op de winderige kade, terwijl hij
contact een gezonde, evenwichtige en nette
een douane omstandig uitlegde hoe hij door
indruk wordt gemaakt.
een misverstand in de container was beland,
Mag ik erop rekenen dat dit afgesproken is?’
maar ook ver daar vandaan, in de eersteklas treincoupé, op weg naar zijn eerste echte
Het licht dat de asielzoekers bij het open
Belgische bezienswaardigheid, bladerend in
zwaaien van de deuren verblindde, kon zowel
zijn reisgids en genietend van de meest verfijnde,
van de zon als van een zoeklicht afkomstig zijn.
zinnenstrelende Belgische chocolade, vocht
Dit is het verhaal van de koetsier van Brugge,
Elk van de fors gebouwde, zelfvoldane mannen
hij met al zijn geestelijke vermogens tegen
die op een zonovergoten zomerochtend, na het
uw Brugge maar rond’ en een seconde later
in fraai uniform kon voor burgemeester worden
de machete die zijn verbeelding, als in een flits
liefdevol inspannen van zijn paard, het geduldig
met pupillen als schietschijven staarde in de loop van diens revolver.
aangezien. En tegelijk geen enkele van hen. De ezel maakte zich als een van de laatsten klaar de container te verlaten. Toen een stem informeerde ‘Hoort die daar
van helderziendheid, had zien flikkeren in
vullen van de haver, het ambachtelijk invetten
de andere, niet afgehakte kindsoldatenhand,
van zijn zweep, vastberaden had besloten die
waarvan de vingers zich hadden gebald tot
dag zijn eerste klant te doden.
een trefzekere, niets of niemand ontziende,
zeker niet onbeleefd bedoeld gebood: ‘Rij mij
‘Het spijt me, maar voor dat bedrag,’ zei de koetsier met nauwelijks verholen minachting
Dit is het verhaal van de ezel, die de ochtend
in zijn stem, ‘kan ik u enkel rondrijden in
dat de koetsier van Brugge een .357 Magnum
uw Brugge. In de stad van uw geperverteerde
container een jongen van elf ineengedoken zag
in zijn voorraad haver schoof, met de kinderlijke
verbeelding.
zitten, ervoer hij een stekende jeuk in zijn
opwinding van de pas aangekomen reiziger
Zoals de mens bussen inschakelt, treinen
ontbrekende oor.
vanuit het station richting centrum stapte,
inlegt, vliegtuigen chartert om aan de andere
soms bij u?’ en hij in de hoek van de ontruimde
dodelijke kindsoldatenvuist. ¶
zich daar wuivend met een bankbiljet in de
kant van de wereld rampen te aanschouwen
zijn moeder tijdens het tafereel werd onteerd,
eerste de beste koets liet vallen, tegen de rug
en de menselijke gruwel van nabij te kunnen
dan wel of zijn oom langs moeders zijde door
van de koetsier ietwat onpersoonlijk maar
bewonderen, zo huren u en uw toeristensoort
Of de vader van de jongen was vermoord,
20
21
mijn koets om mijn geliefde stad interessant
honden zijn ingewanden zullen openrijten
te komen vinden omwille van haar afschrik
en uitrekken over een afstand van Mekka tot
wekkende saaiheid.
Medina (dat is vijfhonderd kilometer) tenzij
Hoe heerlijk huivert u als u een koetsier
hij, als boetedoening voor de stad die hij zo
nutteloze historische data hoort debiteren met
apocalyptisch heeft verwoest, terugkeert naar
het stemgeluid en de passie van een ambte
de aarde en daar in een danig uitgebluste stad
naar op rust. Hoe zalig rilt u bij het zien van
zulke goede werken verricht dat haar inwoners
deze Midden-Aardse Stad, haar Midden-Aarde
elke ochtend met de hoogst mogelijke hoeveel
kunst, haar hobbitachtige bewoners, die door
heid ochtendenergie ontwaken, en dat naar
een feodaal verbond tussen toerisme en mid
verluidt Bin Laden wanneer hij de naam van
denstand van hun geliefde straten en pleinen
de stad in kwestie leest op het dossier, gelaten
worden verjaagd. En hoe haastig háást u zich
het hoofd schudt en zegt: ‘Een nieuw Bruisend
om haar na amper één dag weer te verlaten.
Brugge? Nee, dat lukt me nooit. Laat die
Want zoals u zich (in normale omstandig
christenhonden maar gelijk op me los.’’
heden) één keer per dag in een privaat vertrek
‘Mag ik u vragen,’ informeerde de ezel
van uw onverteerde voedselresten ontdoet
op zakelijke toon, ‘hoeveel uw tarief bedraagt
en u na een handenwassing de rest van de dag
om mij uw Brugge te laten zien.’
gedraagt alsof u over een lichaam beschikt dat
‘Mag ik u vragen,’ vroeg de koetsier, ‘hoeveel
niet door wansmakelijke ongemakken wordt
uw budget daarvoor heeft voorzien?’
geplaagd – zo bezoekt u slechts één maal in
‘Voor uw Brugge,’ zei de ezel, ‘is geen prijs
uw leven Brugge om u van uw grootste post
mij te hoog.’
moderne dwanggedachte te ontlasten – nl.
‘Wel, dan,’ zei de koetsier, terwijl hij de haan
‘Memento te languere’, ‘Gedenk dat ge u verveelt’
van zijn Magnum spande en de revolver tegen
– en om nadien elders een o! zo druk, cultureel
de slaap van de ezel plaatste, ‘in ruil voor uw
opwindend leven te leiden dat nooit of te
leven laat ik u mijn Brugge zien. Geen sluime
nimmer door zelftwijfel, minderwaardigheids
rende stad waar uw middeleeuwse dagdromen
reflexen of lusteloosheid wordt verstoord.
van in kant gesluierde maagden, in kousenbroek
Oorlog, bezetting en politiek heeft mijn
geperste knapen tijdens een ontspannende
stad in de loop der tijden met de grootste
koetsrit worden verbeeld, maar een bruisende,
volharding getrotseerd. Maar hoe lang houdt
vulkanisch kokende metropool van de eenen
zij stand wanneer zij door vooroordelen wordt
twintigste eeuw, waar niet in stoet of wagenspel,
belegerd, in verhalen wereldwijd met laster
voor het vermaak van de burger af en toe een
wordt besmeurd, tot in het islamitische hier
historisch personage wordt terechtgesteld,
namaals toe – waar naar verluidt de geest van
maar waar de burger zelf op elke straathoek,
Bin Laden bij aankomst in de hel een dossier
elk willekeurig moment van de dag of de nacht,
ontvangt met de mededeling dat christen
voor het oog van journaalcamera’s en tot schrik
23
van het Comité voor Openbare Blijdschap &
de hele antieke wereld offerde voor de schoon
Toerisme kan worden geëxecuteerd.’
heid van een vrouw, nu het beeld, de toekomst
‘En waar u,’ onderbrak de ezel, ‘tijdens een
Oorlog, bezetting en politiek heeft mijn stad in de loop der tijden met de grootste volharding getrotseerd. Maar hoe lang houdt zij stand wanneer zij door vooroordelen wordt belegerd.
en het lot van zijn geliefde stad laten afhangen
schermutseling met veiligheidstroepen straks
van het gladgeschoren poesje van een studente
de eerste zult zijn.’
experimentele dans, die bij gebrek aan carrière
‘Voor het Nieuwe Brugge,’ zei de koetsier
werkte als serveerster in een verre anonieme
heldhaftig, ‘offer ik alles. Zelfs mijn leven.’
stad?
De ezel keek weg van de loop van de Magnum,
Waarom vuurde hij in zijn koets geen verzen
richtte zijn blik als een mentale revolver in
in plaats van kogels af? Waarom confronteerde
de blik van de koetsier en schudde het hoofd.
hij zijn toeristen niet met de praktijk van
‘Alles betekent méér dan enkel uw leven.
de vele theaters, jazzclubs en operahuizen in
Als u met het oude Brugge wil breken, dat
zijn stad, waar ze zonder ijs, Belgische choco
Midden-Aardse beeld voorgoed wil vernietigen
lade of Brugse gids op harde, ongemakkelijke
en zoals u beweert werkelijk alles wil offeren,
stoelen, uren achtereen, met hun existentiële
wend uw .357 Magnum dan af van mijn persoon
verveling werden geconfronteerd, en met
en zet die tegen de slaap van uw paard.’
zoveel onbeantwoordbare vragen naar huis
Alsof het dier in kwestie over een para
werden gestuurd dat ze Brugge de rest van hun
normaal gehoor beschikte en uit de hem
leven vergaten? Waarom ging hij zelf eens niet
omgevende geluidenbrij van Portugese neus
op reis – was het mooiste Brugge niet het Brugge
klanken, Duitse keelraspen en Spaanse grom
dat werd gemist? En waarom zocht hij tegen
spraak, net die klanken die zijn naam vormden
zijn dertigste verjaardag niet een flat en zei hij
had opgepikt, wendde het zijn kop en staarde
zijn kamer in het ouderlijke huis niet eindelijk
zijn meester aan met de trouwe, nietszeggende
voorgoed vaarwel?
blik van een afgeleefde knol.
Meer nog dan van Brugge, zoveel was duidelijk, hield de koetsier van zijn paard.
Een half uur later, op het dakterras van
Alsof beiden door een gril van het lot jaren
het Concertgebouw, dat hen vergastte op
van elkaar waren gescheiden, viel hij zijn
een bovenwerkelijk panorama over stad
rijdier beneden bij het weerzien huilend
en ommeland, vroeg de ezel aan de koetsier
van geluk om de hals.
met welk verhaal hij zijn Nieuwe Brugge nu
Na een haastig, gegeneerd afscheid kwam
juist dacht te verkondigen?
de ezel in een drummende anonieme mensen
Met het verhaal over Bin Laden, die mis
24
stroom terecht. Een kleine jonge vrouw aan
plaatste grap waarmee het meisje van zijn
zijn zij lachte hem zwijgend toe. In het bokkige
dromen, gewild of niet, onlangs zijn hart had
Japans dat hij aan een onbarmhartige judo-
gebroken? Of met zijn eigen verhaal, over het
initiatie overgehouden had, sprak de ezel
Nieuwe Brugge dat hij elke dag opnieuw weer
haar van het mystieke zwijgen waar deze stad
schiep in zijn koets? Moest hij, omdat Paris
in vergeelde reisgidsen om werd geroemd. ¶
25
