FOTO’S ONDERZOEKSLOCATIE
Rapport vooronderzoek bodemkwaliteit Herontwikkelingslocatie Putsebocht Projectnummer 150161
12 maart 2015 foto’s onderzoekslocatie
INHOUDSOPGAVE FOTO’S ONDERZOEKSLOCATIE 1
INLEIDING ...........................................................................................................................................................1 1.1 1.2 1.3
2
VOORONDERZOEK ..........................................................................................................................................2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 2.10 2.11
3
Inleiding ...................................................................................................................................................1 Doel ..........................................................................................................................................................1 Uitgangspunten vooronderzoek..........................................................................................................1 Bronnen ....................................................................................................................................................2 Locatiebeschrijving ................................................................................................................................2 Algemeen / basisinformatie ................................................................................................................2 Locatie-inspectie ....................................................................................................................................3 Informatie bodemarchief .....................................................................................................................4 Luchtfoto’s ................................................................................................................................................4 Bodemgebruik ........................................................................................................................................5 Bodemopbouw en geohydrologie......................................................................................................5 (Financieel-)juridische aspecten ..........................................................................................................5 Informatie gemeente/milieudienst .....................................................................................................6 Bodemonderzoeken ..............................................................................................................................6
CONCLUSIES ................................................................................................................................................... 10 3.1 3.2 3.3
Conclusies ............................................................................................................................................. 10 Hypotheses........................................................................................................................................... 10 Aanbevelingen .................................................................................................................................... 11
4
VERANTWOORDING .................................................................................................................................... 12
5
LITERATUUROPGAVE..................................................................................................................................... 13
BIJLAGEN 1. 2.
Regionale situatie Overzichtstekening onderzoekslocatie
Rapport vooronderzoek bodemkwaliteit Herontwikkelingslocatie Putsebocht Projectnummer 150161
12 maart 2015 inhoudsopgave
1
INLEIDING
1.1
Inleiding Op verzoek van Woonstad Rotterdam is door Koenders & Partners adviseurs en procesmanagers bv een historisch vooronderzoek naar de bodemkwaliteit uitgevoerd met betrekking tot de herontwikkelingslocatie gelegen aan de Putsebocht te Rotterdam. De aanleiding voor historisch vooronderzoek is de voorgenomen herontwikkeling van de locatie (sloop / nieuwbouw).
1.2
Doel Het doel van het vooronderzoek is het verzamelen van relevante informatie over de locatie, door het opvragen van informatie bij de opdrachtgever, de eigenaar en de gemeente, uitvoeren van terreininspectie en een archiefonderzoek. De te verzamelen informatie heeft betrekking op het voormalige gebruik, het huidige gebruik, het toekomstige gebruik, de bodemopbouw, de geohydrologische situatie en financieel-juridische aspecten.
1.3
Uitgangspunten vooronderzoek Navolgend zijn de uitgangspunten van het vooronderzoek omschreven: Het vooronderzoek is gebaseerd op de Nederlandse norm NEN 5725 Bodem - Landbodem Strategie voor het uitvoeren van vooronderzoek bij verkennend en nader onderzoek (NEN 5725 uit januari 2009). Koenders & Partners adviseurs en procesmanagers bv verklaart hierbij dat zij geheel onafhankelijk opereert van de opdrachtgever.
Rapport vooronderzoek bodemkwaliteit Herontwikkelingslocatie Putsebocht Projectnummer 150161
12 maart 2015 pagina 1 van 13
2
VOORONDERZOEK
2.1
Bronnen Het vooronderzoek heeft zich gericht op de onderzoekslocatie en de direct hieraan grenzende terreindelen. Het totaal vormt het onderzoeksgebied van het vooronderzoek. Het vooronderzoek is uitgevoerd volgens NEN 5725. De gegevens van het vooronderzoek zijn afkomstig van onder andere de volgende bronnen: Verstrekte informatie opdrachtgever; Locatie-inspectie; Bodemkwaliteitskaart gemeente Rotterdam; Bodemfunctieklassekaart gemeente Rotterdam; DCMR Milieudienst Rijnmond; Atlas Leefomgeving ( www.atlasleefomgeving.nl; Recente luchtfoto / topografische kaart; Bodemloket ( www.bodemloket.nl); Historische topografische atlas; Wat was waar ( www.watwaswaar.nl); Grondwaterkaart Nederland ( www.dinoloket.nl); Bodemkaart Nederland ( www.bodemdata.nl).
2.2
Locatiebeschrijving De herontwikkelingslocatie betreft 86 woningen en 10 bedrijfsruimtes en is gelegen aan de Putsebocht 16-82, Egelantierstraat 1 en 3, de 1e Pioenstraat 1, 2-4 en de Violierstraat 4 te Rotterdam Feijenoord. De totale oppervlakte van de onderzoekslocatie bedraagt circa 10.500 m2. De regionale ligging van de locatie is weergegeven in bijlage 1. In bijlage 2 is een overzichtstekening van het plangebied opgenomen.
2.3
Algemeen / basisinformatie Adres onderzoekslocatie:
Twee blokken in Rotterdam Feijenoord: Putsebocht 16-82 Egelantierstraat 1 en 3 1e Pioenstraat 1, 2-4 Violierstraat 4
Kadastrale aanduiding:
Kadastrale gemeente Charlois, sectie G, percelen 246, 248-264, 3454, 5404-5406, 5492, 5255-5260.
Oppervlakte onderzoekslocatie (m2):
Circa 10.500 m2.
Aanleiding vooronderzoek:
Voorgenomen herontwikkeling van de locatie: Sloop van 86 woningen en 10 bedrijfsruimten en de nieuwbouw van 50 grondgebonden woningen.
Gegevens eigenaar:
Woonstad Rotterdam.
Rijksdriehoek coördinaten hart locatie
X = 93.950, Y = 434.550
Bebouwing en verhardingen:
De locatie is voor een groot deel bebouwd met portiekwoningen en bedrijfsruimten. Aan de achterzijde van de bebouwing zijn tuinen gelegen met diverse opstallen en elementverhardingen.
Rapport vooronderzoek bodemkwaliteit Herontwikkelingslocatie Putsebocht Projectnummer 150161
12 maart 2015 pagina 2 van 13
Bodemfunctieklasse obv bodemfunctieklassekaart:
2.4
Uit de bodemfunctiekaart van de gemeente Rotterdam uit 2013 blijkt dat de locatie is gelegen in een zone met functie Wonen.
Locatie-inspectie Resultaten locatie-inspectie
Op 26 februari 2015 heeft een locatie-inspectie plaatsgevonden. Tijdens de locatie-inspectie was het buitengebied / tuinen achter de bebouwing niet toegankelijk voor inspectie. Aan de staatzijde van de locatie zijn tijdens de locatie-inspectie zijn geen verdachte activiteiten, brandplekken, verzakkingen, ophogingen, vul- en ontluchtingspunten en/of (asbest)verdachte materialen op het maaiveld waargenomen. Navolgend zijn enkele foto’s opgenomen welke zijn gemaakt tijdens de locatie-inspectie met hierop een algemene impressie van de locatie.
Foto 1: overzichtsfoto
Foto 2: overzichtsfoto
Foto 3: overzichtsfoto
Foto 4: overzichtsfoto
Rapport vooronderzoek bodemkwaliteit Herontwikkelingslocatie Putsebocht Projectnummer 150161
12 maart 2015 pagina 3 van 13
2.5
2.6
Informatie bodemarchief Historisch bodembestand / potentieel bodembelastende activiteiten:
Ter plaatse van de naastgelegen locatie zijn de navolgende potentieel bodembedreigende activiteiten geregistreerd: Putsebocht 32, burgerlijk- utiliteitsbedrijf, periode onbekend; Putsebocht 40, firma Braco, periode onbekend: - scheepsschilderbedrijf en –spuiterij; - transportbedrijf; - laad- los- en overslagbedrijf (zeevaart); Putsebocht 44, firma Centratech, periode onbekend, elektrotechnisch installatiebedrijf; Putsebocht 68A, firma R. Voortmann, 1934-onbekend, instrumentenmakerij; Violerstraat 4/Putsebocht 82: - Rijwielreparatiebedrijf, 1926-1965; - HBO-tank (ondergronds), onbekend-1995; - autoreparatiebedrijf, 1965-1976; - benzinetank (ondergronds), 1948-onbekend; - benzine-service-station, 1948-1969.
Gevallen van ernstige bodemverontreiniging bekend op/nabij locatie:
Ter plaatse van de onderzoekslocatie, of grenzend aan de onderzoekslocatie, zijn geen gevallen van ernstige bodemverontreinigingen geregistreerd.
Aanwezigheid bovengrondse / ondergrondse tanks
Ter plaatse van de Violierstraat 4/Putsebocht 82 is een 3.000 liter ondergrondse olietank geregistreerd. Het betreft vermoedelijk een tank voor afgewerkte olie. De tank is, voor zover herleidbaar, in 1995 inwendig gereinigd (KIWA-certificaat) een afgevuld met zand. De exacte locatie van de ligging van de tank is niet teruggevonden in de dossiers.
Calamiteiten bekend met bijv. asbest:
Nee.
Ophogingen / dempingen / hergebruik van grond:
Waarschijnlijk is in eerste instantie bouwrijp gemaakt volgens de cunetmethode (ophoging met schoon zand). Daarnaast is echter ook aanvullend opgehoogd met koolashoudende zandige grond van elders.
Verwachting niet gesprongen explosieven:
Zone 3: Redelijke tot hoge archeologische verwachting (Archeologische Waardenkaart Rotterdam).
Verwachting archeologische waarden:
Geen relevante informatie bekend. De locatie is niet gebombardeerd in de WOII.
Luchtfoto’s Informatie geraadpleegde luchtfoto’s:
Op internet zijn recente luchtfoto’s geraadpleegd. Hierop zijn geen bijzonderheden waargenomen. Op de website watwaswaar.nl zijn luchtfoto’s geraadpleegd van de RAF uit 8 april 1945. Er zijn geen bijzonderheden waargenomen. Hierbij dient te worden opgemerkt dat details slecht waarneembaar zijn gezien de schaal van de luchtfoto’s.
Rapport vooronderzoek bodemkwaliteit Herontwikkelingslocatie Putsebocht Projectnummer 150161
12 maart 2015 pagina 4 van 13
2.7
2.8
2.9
Bodemgebruik Voormalig bodemgebruik:
Uit de historische topografische kaarten blijkt dat de locatie is gelegen in de voormalige Katendrechtsepolder. Het gebied rondom de huidige Putsebocht was in gebruik als weiland. Vanaf omstreeks 1900 is het gebied ontpolderd en heringericht. Uit de pandkaarten blijkt dat de bebouwing ter plaatse van de onderzoekslocatie is omstreeks 1920 opgeleverd.
Huidig bodemgebruik:
Op de locatie bevinden zich portiekwoningen en diverse kleinschalige bedrijfspanden.
Toekomstig bodemgebruik:
Het voornemen is de bestaande bebouwing te slopen en nieuwbouw terug te plaatsen. Het doel is het vervangen van de kleine woningen naar grotere grondgebonden eengezinswoningen met tuin.
Bodemopbouw en geohydrologie Ophooggeschiedenis en wijze bouwrijp maken van de locatie
Uit de historische topografische kaarten blijkt dat de locatie is gelegen in de voormalige Hillepolder. Het gebied was in gebruik als weiland. Vanaf omstreeks 1900 is het gebied ontpolderd en heringericht. De stratenplannen hebben globaal dezelfde oriëntatie als de sloten van de stroken-/ blokverkaveling. Rond 1930 is de gehele wijk volgebouwd. Waarschijnlijk is in eerste instantie bouwrijp gemaakt volgens de cunetmethode. Daarnaast is echter ook aanvullend opgehoogd met koolashoudende zandige grond van elders. Door de bewoners zijn de kleine tuinen in de loop der jaren verder opgehoogd met zand en/of verhard met koolas uit de eigen kachel.
Globale bodemopbouw tot 10 m-mv
De bodem tot 10 m-mv bestaat uit een ophooglaag van zand op klei met veen inschakelingen (Dinoloket boringen B37H0374 en B37H1833 bevinden zich nabij de onderzoekslocatie).
Verwachte grondwaterstand
Circa 1 m-mv.
Richting stroming grondwater 1e watervoerend pakket
Uit de digitale grondwaterkaart blijkt dat de grondwaterstromingsrichting in het 1e watervoerende pakket globaal noordwestelijk is gericht.
Locatie gelegen nabij oppervlaktewater
De locatie is niet gelegen in de nabijheid van oppervlaktewater.
Ligging binnen beschermde zone
De locatie is niet gelegen in een grondwaterbeschermingsgebied of boringvrije zone.
(Financieel-)juridische aspecten Overige belanghebbenden aanwezig:
Geen relevante informatie bekend.
Sprake van calamiteit en/of overtreding i.k.v. WM of Wbb:
Geen relevante informatie bekend.
Periode waarin verontreiniging mogelijk is ontstaan:
Geen relevante informatie bekend.
Rapport vooronderzoek bodemkwaliteit Herontwikkelingslocatie Putsebocht Projectnummer 150161
12 maart 2015 pagina 5 van 13
2.10 Informatie gemeente/milieudienst Bodemkwaliteitskaart Uit de bodemkwaliteitskaart van de gemeente Rotterdam blijkt dat de onderzoekslocatie is gelegen in zone 81 (Bloemhof/Strevelswijk). In deze zone is de bovengrond (0-1 m-mv) verdacht op het voorkomen van sterke bodemverontreinigingen (voornamelijk zink). De ondergrond (antropogene laag > 1 m-mv) is verdacht op het voorkomen van lichte bodemverontreiniging. In deze zone is er een geringe kans op puntbronnen. Verdachte activiteiten Ter plaatse van de locatie zijn de volgende bodembedreigende activiteiten geregistreerd: Putsebocht 32, burgerlijk- utiliteitsbedrijf, periode onbekend; Putsebocht 40, firma Braco, periode onbekend: - scheepsschilderbedrijf en –spuiterij; - transportbedrijf; - laad- los- en overslagbedrijf (zeevaart); Putsebocht 44, firma Centratech, periode onbekend, elektrotechnisch installatiebedrijf; Putsebocht 68A, firma R. Voortmann, 1934-onbekend, instrumentenmakerij; Violierstraat 4/Putsebocht 82: - Rijwielreparatiebedrijf, 1926-1965; - HBO-tank (ondergronds), onbekend-1995; - autoreparatiebedrijf, 1965-1976; - benzinetank (ondergronds), 1948-onbekend; - benzine-service-station, 1948-1969. Al deze activiteiten zijn opgenomen in de UBI-lijst. De uniforme bron indeling potentieel bodemvervuilende activiteiten (UBI) geeft aan elke activiteit die mogelijk bodemverontreiniging kan veroorzaken een unieke code. De UBI-code is geënt op de Bedrijfsindeling Kamers van Koophandel 1995 en komt daar in grote lijnen ook mee overeen. Op basis van de UBI-lijst blijken bovengenoemde activiteiten verdacht op het voorkomen van bodemverontreiniging met voornamelijk zware metalen, PAK en minerale olie (in de grond) en vluchtige aromatische koolwaterstoffen en oplosmiddelen in het grondwater. Deze parameters zijn reeds opgenomen in de standaardpakketten voor grond en/of grondwater. 2.11 Bodemonderzoeken Ter plaatse van een klein deel van onderzoekslocatie is zover bekend eerder bodemonderzoek uitgevoerd: Violierstraat 4/Putsebocht 82 Oriënterend bodemonderzoek Violierstraat 4 te Rotterdam fb156, RT-nummer: 059906008, 2003 / TC 06-10-47. De locatie is onderzocht om te beoordelen of de voormalige bedrijfsactiviteiten van een motorfietsenreparatiebedrijf, een autoreparatiebedrijf, een benzineservicestation met een ondergrondse benzinetank en/of de voormalige ondergrondse tank met afgewerkte olie hebben geleid tot bodemverontreiniging. De grond op de locatie is Iicht verontreinigd met PAK, zink en minerale olie. Het Iicht verhoogde
Rapport vooronderzoek bodemkwaliteit Herontwikkelingslocatie Putsebocht Projectnummer 150161
12 maart 2015 pagina 6 van 13
gehalte aan minerale olie wordt toegeschreven aan PAK. De verontreinigingen met zware metalen en PAK zijn diffuus van aard. In de grond is geen asbest aangetoond In het grondwater zijn Iichte verontreinigingen met arseen, cis-1,2-dichlooretheen, tetrachlooretheen en benzeen aangetroffen. De gemeten Iicht verhoogde cis-1,2-dichlooretheen, tetrachlooretheen en benzeen concentraties worden gerelateerd aan voormalige bedrijfsactiviteiten. In de directe omgeving van de onderzoeklocatie zijn in het verleden de volgende bodemonderzoeken uitgevoerd: Openbaargebied (groenstrook) aan de westzijde van Putsebocht 16-32 Verkennend bodemonderzoek Putsebocht te Rotterdam, Ingenieursbureau Gemeente Rotterdam, projectcode 2012-0051, 9 juli 2012 + beschikking op BUS-SE (TC 13-29-019). Ter plaatse van de groenstrook zijn drie spots met bodemverontreiniging aangetoond: Vlek K102 De 0,3 m dikke toplaag is matig verontreinigd met lood en nikkel en sterk verontreinigd met barium, koper en zink. Vlek 010 De 0,3 m dikke toplaag is sterk verontreinigd met barium, koper, lood, nikkel, zink en PAK. De toplaag bestaat uit kolengruishoudend zand. De onderliggende kleilaag is matig tot sterk verontreinigd met koper. Vlek K107 De 0,3 m dikke uit klei bestaande toplaag is niet tot licht verontreinigd. De direct onder de toplaag gelegen kolengruishoudende zandlaag is matig verontreinigd met barium, lood en zink en sterk verontreinigd met koper. De kolengruishoudende zandlaag heeft een dikte van 0,2 m. De bodem ter plaatse van het overige deel van de onderzoekslocatie is ten hoogste licht verontreinigd met de onderzochte stoffen. De totale hoeveelheid sterk verontreinigde grond met zware metalen en PAK bedraagt circa 55 m3. De locatie is in 2012 gesaneerd. Uit de beschikking op het saneringsevaluatierapport (TC 1329-019) blijkt de grondverontreiniging gedeeltelijk is ontgraven tot maximaal 0,5 meter minus maaiveld (m-mv). In de controlemonsters van de putbodem zijn geen verontreinigingen met zware metalen boven de maximale concentraties voor de klasse Wonen (terugsaneerwaarde) aangetroffen. Ter plaatse van de aanwezige bomen op de locatie is een sterke restverontreiniging met zware metalen achtergebleven. In totaal is circa 55 m3 verontreinigde grond ontgraven en afgevoerd naar een erkende verwerker. Putsebocht overzijde (oneven nummers) Oriënterend bodemonderzoek Putsebocht 51 te Rotterdam, Ingenieursbureau Gemeente Rotterdam, projectcode 2010-0251, 18 januari 2011. Er is geen bodemverontreiniging met vluchtige gechloreerde koolwaterstoffen (VOCl) aangetroffen ten gevolge van de bedrijfsactiviteiten van de voormalige chemische wasserij aan de Putsebocht 51 te Rotterdam. Alhoewel alleen uitpandig onderzoek is uitgevoerd, kan gezien de situering van de geplaatste peilbuizen met voldoende zekerheid worden uitgesloten dat er sprake is van een geval van ernstige bodemverontreiniging met VOCl.
Rapport vooronderzoek bodemkwaliteit Herontwikkelingslocatie Putsebocht Projectnummer 150161
12 maart 2015 pagina 7 van 13
De op deze locatie onderzochte boven- en ondergrond is niet tot licht verontreinigd met barium, cadmium, koper, kwik, lood, PAK en PCB en licht verontreinigd met zink. De onderzochte ondergrond is licht verontreinigd met nikkel. Deze aangetroffen lichte verontreinigingen zijn diffuus van aard. Historisch bodemonderzoek Putsebocht 57 te Rotterdam, Oranjewoud, projectnummer 160195339, november 1998. Het onderzoek is uitgevoerd in het kader van de BSB (stichting bodemsanering in gebruik zijnde bedrijfsterreinen). Op basis van het uitgevoerde historische onderzoek is geconcludeerd dat op de locatie geen bodembedreigende activiteiten zijn uitgevoerd. Historisch-oriënterend bodemonderzoek ter plaatse van de bouwlocatie Heer Nicolaesstraat 47 tot 63 en Boudewijnstraat 98 tot 120 te Rotterdam, Ingenieursbureau Gemeente Rotterdam, 1988. In de bovengrond ter plaatse van de tuinen is een matig verhoogd gehalte aan lood, alsmede een licht verhoogd gehalte aan cadmium aangetoond. Nader onderzoek locatie Heer Nicolaesstraat/Boudewijnstraat te Rotterdam, Chemielinco, projectnummer 882139B, 11 augustus 1988. In de toplaag van de grond zijn licht verhoogde gehalten aan cadmium en matig verhoogde gehalten aan lood geconstateerd. De verontreiniging heeft een meer diffuus karakter. In verticale richting is de verontreiniging beperkt tot de toplaag (0 -0,3 m-mv). Diverse wegcunetten/plantvakken in de straten aan de oostzijde van de locatie Verkennend bodemonderzoek Bloemhofpleinbuurt (1e Pioenstraat, Asterstraat, Jasmijnstraat, 1e Balsemienstraat, 2e Balsemienstraat) te Rotterdam, Ingenieursbureau Gemeente Rotterdam, projectcode 2011-0092, 28 april 2011. Het onderzoek heeft zich beperkt tot de bovenste meter van de grond. Het grondwater is niet onderzocht. Ter plaatse van de onderzochte deellocaties zijn in de grond ten hoogste lichte verontreinigingen aangetoond. Zuidoosten van de locatie Historisch-oriënterend bodemonderzoek op de locatie aan de Violierstraat 3-17, de Asterstraat 72-82, de Korenbloemstraat 4-16 en de 2e Balsemienstraat 31-41 te Rotterdam, Instituut Geotechniek Nederland bv, juli 1990. Plaatselijk is in de bovengrond een koolashoudende laag aangetroffen. In deze laag zijn sterke verontreinigingen aangetoond met lood, matige verontreinigingen met koper en zink en lichte verontreinigingen met cadmium en nikkel. In de overige bovengrond zijn maximaal lichte verontreinigingen aangetoond. In de ondergrond zijn geen verontreinigingen aangetroffen. Riro blokken, Verkennend bodemonderzoek ter plaatse van Rozemarijnstraat 2-20 /1-45 e.o. te Rotterdam, Ingenieursbureau Gemeente Rotterdam, projectcode 2004-0940, 14 april 2005. Navolgend worden de resultaten opgesomd: De zintuiglijk schone klei (aangetroffen zowel in de tuinen als inpandig over de gehele locatie) is vanaf het maaiveld tot 2,4 m-mv hooguit Iicht verontreinigd met cadmium, koper, lood, zink, PAK, EOX en minerale olie;
Rapport vooronderzoek bodemkwaliteit Herontwikkelingslocatie Putsebocht Projectnummer 150161
12 maart 2015 pagina 8 van 13
De zintuiglijk schone zandlaag gelegen onder de klinkers van de Rozemarijnstraat is niet verontreinigd met de onderzochte parameters; De puinhoudende klei (aangetroffen zowel in de tuinen als inpandig over de gehele locatie) vanaf het maaiveld tot circa 1,5 m-mv is hooguit Iicht verontreinigd met lood, zink, PAK, EOX en minerale olie; De puinhoudende zandlaag (aangetroffen zowel in de tuinen als inpandig over de gehele locatie) vanaf het maaiveld tot 2,0 m-mv is hooguit Iicht verontreinigd met zink, PAK (10 VROM), EOX en minerale olie; De dieper gelegen veenlaag (vanaf 1,4 m-mv á 2,6 m-mv tot 2,0 m-mv á 3,0 m-mv) is hooguit Iicht verontreinigd met koper; In het grondwater zijn lichte verontreinigingen aangetoond met enkele metalen. Noordoosten van de locatie Historisch-oriënterend bodemonderzoek Jasmijnstraat 1-51, Asterstraat 20-24, 1e Balsemienstraat 19-23, Kamperfoeliestraat 2-28 te Rotterdam, SGS Ecocare bv, juni 1990. Uit het vooronderzoek blijkt dat ter plaatse van de binnentuinen koolassen zijn gestort, afkomstig uit de kolenkachels in de omliggende bebouwing. In de bovengrond zijn matige verontreiniging met PAK (koolas) en plaatselijke matige tot en met sterke verontreiniging met lood en zink vastgesteld. De laag van 0,5-1,0 m-mv is niet tot matig verontreinigd met lood en niet tot licht verontreinigd met zink. In het grondwater zijn plaatselijk matig verhoogde gehaltes aan zink en lood vastgesteld, alsmede een sterk verhoogd gehalte aan fenol-index in één van de peilbuizen. Nader onderzoek en saneringsadvies ter plaatse van de Jasmijnstraat 1-51, Asterstraat 20-24, 1e Balsemienstraat 19-23, Kamperfoeliestraat 2-28 te Rotterdam, Ingenieursbureau Gemeente Rotterdam, projectcode 814002-20, november 1991 / TC- 93 01 18. De fenolverontreiniging in het grondwater, zoals aangetoond in bovenstaand oriënterend bodemonderzoek, is niet meer aangetoond. Op basis van een nadere uitwerking van de gegevens van het historisch/oriënterend onderzoek, een locatiebezoek en een risico-evaluatie is geconcludeerd dat een sanering tot 0,5 m-mv noodzakelijk is. Geadviseerd is om de bovengrond van de locatie integraal te ontgraven en af te voeren. De locatie is in 1992 gesaneerd.
Rapport vooronderzoek bodemkwaliteit Herontwikkelingslocatie Putsebocht Projectnummer 150161
12 maart 2015 pagina 9 van 13
3
CONCLUSIES
3.1
Conclusies Op basis van de het actualiserend vooronderzoek worden de volgende conclusies getrokken: De onderzoekslocatie is bij het bouwrijpmaken (circa 1920) mogelijk opgehoogd met koolashoudende zandige grond. Door de bewoners zijn de kleine tuinen in de loop der jaren verder opgehoogd met zand en/of verhard met koolas uit de eigen kachel; Ter plaatse van de locatie zijn enkele potentieel bodembedreigende historische bedrijfsactiviteiten activiteiten geregistreerd. De meeste van deze registraties betreffen kleinschalige activiteiten of Kamer van Koophandel adressen (woonadres eigenaar). Alleen van de bedrijfslocatie aan de Violierstraat 4/Putsebocht 82 is bevestigd dat ter plaatse daadwerkelijk bodembedreigende activiteiten zijn uitgevoerd. Deze locatie is in 2003 verkennend onderzocht als onderdeel van het BIO-bedrijven (bijzonder inventariserend onderzoek bedrijfslocaties). Hierbij zijn ten hoogste lichte verontreinigingen vastgesteld in de grond en in het grondwater. De historisch potentieel bodembedreigende bedrijfslocaties behoeven geen specifieke aandacht bij een uit te voeren verkennend bodemonderzoek; Bij de uitgevoerde bodemonderzoeken in de directe omgeving van de onderzoekslocatie zijn over algemeen in de bovengrond ter plaatse van voornamelijk de binnentuinen matige tot en met sterke verontreinigingen aangetoond met PAK en zware metalen. Dit is vermoedelijk gerelateerd aan de aanwezigheid van koolassen en puin in de bovengrond; Uit de bodemkwaliteitskaart van de gemeente Rotterdam blijkt dat de onderzoekslocatie is gelegen in zone 81 (Bloemhof/Strevelswijk). In deze zone is de bovengrond (0-1 m-mv) verdacht op het voorkomen van sterke bodemverontreinigingen (voornamelijk zink). De ondergrond (antropogene laag > 1 m-mv) is verdacht op het voorkomen van lichte bodemverontreiniging; De ervaring met vergelijkbare locaties in Rotterdam leert dat in de kruipruimten vaak een stortlaag met puin en afval wordt aangetroffen. Deze stortlaag is vaak verontreinigd met zware metalen, PAK en mogelijk asbest.
3.2
Hypotheses Op basis van verzamelde historische informatie wordt de onderzoekslocatie aangemerkt als verdacht op het voorkomen van bodemverontreiniging met voornamelijk zware metalen en PAK. Het grondwater is daarnaast verdacht op het voorkomen van verontreinigingen met vluchtige aromatische koolwaterstoffen en vluchtige gechloreerde koolwaterstoffen. Ter plaatse van de locatie is vermoedelijk sprake van een diffuse bodemverontreiniging die niet kan worden teruggevoerd op een specifieke bron. In de hier navolgende tabel zijn de verdachte deellocaties met de daar aan gekoppelde hypothese en verdachte stoffen weergegeven. Deellocatie
Motivatie
Hypothese
Verwachte parameters
De toepassing van een koolashoudende Stoffen uit het standaardpakket VED-HE Gehele plangebied ophooglaag, alsmede het storten van grond¹ en grondwater² koolas uit kachels. Daarnaast wordt in NEN 5740 / 2 10.500 m de bovengrond een puinbijmenging NEN 5707 Asbest verwacht. 1 Standaardpakket grond: - Zware metalen: barium, kobalt, molybdeen, cadmium, koper, lood, nikkel, zink en kwik - Minerale olie - Polycyclische aromatische koolwaterstoffen (10 van VROM) - Polychloorbifenylen
Rapport vooronderzoek bodemkwaliteit Herontwikkelingslocatie Putsebocht Projectnummer 150161
12 maart 2015 pagina 10 van 13
2 Standaardpakket
-
3.3
grondwater: Zware metalen: barium, kobalt, molybdeen, cadmium, koper, lood, nikkel, zink en kwik Vluchtige aromatische koolwaterstoffen Vluchtige gehalogeneerde koolwaterstoffen Minerale olie
Aanbevelingen Op basis van bovenstaande conclusies worden de volgende aanbevelingen gedaan: Middels het uitvoeren van een verkennend bodemonderzoek kan worden getoetst of de op basis van onderhavig vooronderzoek gestelde hypothese kan worden aangenomen. De aanwezigheid van een bodemverontreinigingen heeft consequenties voor de voorgenomen herontwikkeling. Geadviseerd wordt om ruim voor de start van de voorgenomen herontwikkeling ter plaatse van de locatie een verkennend bodemonderzoek uit te voeren. De resultaten van het verkennend bodemonderzoek kunnen dan nog een bijdrage leveren in de overwegingen ten aanzien van de planvorming.
Rapport vooronderzoek bodemkwaliteit Herontwikkelingslocatie Putsebocht Projectnummer 150161
12 maart 2015 pagina 11 van 13
4
VERANTWOORDING Koenders & Partners adviseurs en procesmanagers bv is een onafhankelijk adviesbureau en verklaart hierbij geen financiële of juridische belangen te hebben bij de uitkomst van het uitgevoerde onderzoek. De werkzaamheden zijn met een grote mate van zorgvuldigheid uitgevoerd waarbij is gestreefd naar een zo groot mogelijke representativiteit van het onderzoek. Desondanks kan niet worden uitgesloten dat plaatselijke afwijkingen in het bodemmateriaal voor kunnen komen. Voor eventuele plaatselijke afwijkingen in het bodemmateriaal en de gevolgen daarvan kan Koenders & Partners adviseurs en procesmanagers bv geen enkele verantwoordelijkheid dragen. Het is niet toegestaan, dit rapport zonder schriftelijke toestemming van Koenders & Partners adviseurs en procesmanagers bv anders dan in zijn geheel (met inbegrip van bijlagen) te reproduceren. Dit om te voorkomen dat een onjuist beeld van de onderzoeksresultaten wordt verkregen als alleen delen van het rapport in omloop worden gebracht.
Rapport vooronderzoek bodemkwaliteit Herontwikkelingslocatie Putsebocht Projectnummer 150161
12 maart 2015 pagina 12 van 13
5
LITERATUUROPGAVE 1.
Oriënterend bodemonderzoek Violierstraat 4 te Rotterdam fb156, RT-nummer: 059906008, 2003 / TC 06-10-47.
2.
Verkennend bodemonderzoek Putsebocht te Rotterdam, Ingenieursbureau Gemeente Rotterdam, projectcode 2012-0051, 9 juli 2012 + beschikking op BUS-SE (TC 13-29019).
3.
Oriënterend bodemonderzoek Putsebocht 51 te Rotterdam, Ingenieursbureau Gemeente Rotterdam, projectcode 2010-0251, 18 januari 2011.
4.
Historisch bodemonderzoek Putsebocht 57 te Rotterdam, Oranjewoud, projectnummer 1601-95339, november 1998.
5.
Historisch-oriënterend bodemonderzoek ter plaatse van de bouwlocatie Heer Nicolaesstraat 47 tot 63 en Boudewijnstraat 98 tot 120 te Rotterdam, Ingenieursbureau Gemeente Rotterdam, 1988.
6.
Nader onderzoek lokatie Heer Nicolaesstraat/Boudewijnstraat te Rotterdam, Chemielinco, projectnummer 882139B, 11 augustus 1988.
7.
Verkennend bodemonderzoek Bloemhofpleinbuurt (1e Pioenstraat, Asterstraat, Jasmijnstraat, 1e Balsemienstraat, 2e Balsemienstraat) te Rotterdam, Ingenieursbureau Gemeente Rotterdam, projectcode 2011-0092, 28 april 2011.
8.
Historisch-oriënterend bodemonderzoek op de locatie aan de Violierstraat 3-17, de Asterstraat 72-82, de Korenbloemstraat 4-16 en de 2e Balsemienstraat 31-41 te Rotterdam, Instituut Geotechniek Nederland bv, juli 1990.
9.
Riro blokken, Verkennend bodemonderzoek ter plaatse van Rozemarijnstraat 2-20 /1-45 e.o. te Rotterdam, Ingenieursbureau Gemeente Rotterdam, projectcode 2004-0940, 14 april 2005.
10.
Historisch-oriënterend bodemonderzoek Jasmijnstraat 1-51, Asterstraat 20-24, 1e Balsemienstraat 19-23, Kamperfoeliestraat 2-28 te Rotterdam, SGS Ecocare bv, juni 1990.
11.
Nader onderzoek en saneringsadvies ter plaatse van de Jasmijnstraat 1-51,
12.
Asterstraat 20-24, 1e Balsemienstraat 19-23, Kamperfoeliestraat 2-28 te Rotterdam, Ingenieursbureau Gemeente Rotterdam, projectcode 814002-20, november 1991 / TC93 01 18.
13.
Wet bodembescherming (Wet van 9 juli 1986), houdende regels inzake bescherming van de bodem, identificatienummer BWBR0003994.
14.
Circulaire bodemsanering 2013, Staatscourant 2013, nr. 16675, 27 juni 2013.
15.
Besluit bodemkwaliteit (Besluit van 22 november 2007), houdende regels inzake de kwaliteit van de bodem, identificatienummer BWBR0022929.
16.
Regeling bodemkwaliteit (Regeling van 13 december 2007), houdende regels voor de uitvoering van de kwaliteit van de bodem, identificatienummer BWBR0023085.
17.
NEN 5740. Bodem – Landbodem – Strategie voor het uitvoeren van verkennend bodemonderzoek – Onderzoek naar de milieuhygiënische kwaliteit van bodem en grond, Nederlands Normalisatie Instituut (januari 2009).
18.
NEN 5725. Bodem – Landbodem – Strategie voor het uitvoeren van vooronderzoek bij verkennend en nader bodemonderzoek, Nederlands Normalisatie Instituut (januari 2009).
19.
BRL SIKB 2000 – Richtlijnen voor het veldwerk bij milieuhygiënisch bodemonderzoek.
Rapport vooronderzoek bodemkwaliteit Herontwikkelingslocatie Putsebocht Projectnummer 150161
12 maart 2015 pagina 13 van 13
BIJLAGE 1
REGIONALE SITUATIE
Omgevingskaart
Klantreferentie: 150161
0m
125 m
625 m
Deze kaart is noordgericht. Hier bevindt zich Kadastraal object CHARLOIS G 266 1e Pioenstraat , ROTTERDAM CC-BY Kadaster.
Schaal 1: 12500
BIJLAGE 2
OVERZICHTSTEKENING ONDERZOEKSLOCATIE