JAARGANG 74/NR 1/MAART 2014/CONTACTBLAD VAN DE SALESIANEN VAN DON BOSCO IN NEDERLAND
NIEUW BOEK FRANCISCUS VAN SALES
27E ALGEMEEN KAPITTEL IN ROME VAN START
FOREVER YOUNG
FOTOTENTOONSTELLING
/ DON B O S C O
Redactioneel/
Inhoud/
2014 is voor de hele salesiaanse gemeenschap een belangrijk jaar. Tot 12 april wordt het 27ste Algemeen Kapittel gehouden, dat ook een nieuwe Algemene Overste en Algemene Raad kiest. Namens de Vlaamse en Nederlandse provincie zijn Wilfried Wambeke en Mark Tips in Rome aanwezig. Mark heeft zijn column dan ook vanuit de ‘eeuwige stad’ geschreven. Op 25 januari kwamen meer dan 100 belangstellenden naar Oud-Heverlee voor een studiedag met de salesiaanse historicus don Aldo Giraudo. De pedagogische boodschap en de spiritualiteit van Don Bosco stonden een hele dag centraal. ‘Heilige Aandacht’ is een nieuw boek van Francien van de Beek over Franciscus van Sales. Het werpt een nieuw licht op deze grote inspirator van Don Bosco. De Vlaamse salesiaanse bisschop Bert Vanbuel werkt al vanaf 2005 in de Centraal Afrikaanse Republiek. Dit land wordt al maanden geteisterd door een bloedige burgeroorlog. Een dramatisch (en hoopvol?) getuigenverslag. Verder nieuws over de sluiting van ‘Soest’ en aandacht voor een interessante fototentoonstelling in de Rotterdamse Kunsthal over jongeren van toen en nu. Oud-bisschop van Rotterdam, Ad van Luyn, vierde drie jubilea en de salesiaanse kardinaal Bertone nam in het Vaticaan afscheid als staatssecretaris, de tweede man na de paus. De redactie wenst u wederom veel leesgenot….
2 Column 4 Werk in uitvoering 27e Algemeen Kapittel 6 Don Bosco belicht Studiedag met Aldo Giraudo 8 Boekbespreking Nieuw boek over Franciscus van Sales 10 Nieuws Wereldwijd Mgr. Vanbuel over oorlog in Centraal-Afrika 12 Nieuws.NL ‘Soest’ gaat verhuizen 13 Nieuws.NL Drie jubilea Mgr. Ad van Luyn 14 Verzameld ‘Forever Young’, fototentoonstelling in Kunsthal 15 Verzameld Afscheid kardinaal Bertone sdb 16 De inspiratie van… Eva Min
COLOFON/ ‘Don Bosco NU’ is het driemaandelijkse contactblad van de salesianen van Don Bosco in Nederland. Abonnementen zijn gratis aan te vragen, zie contactgegevens. Directeur: Mark Tips sdb Redactie: Wim Flapper sdb (hoofdredacteur), Joost Middelhoff (eindredacteur) Contact: Don Bosco NU, Heideweg 52, 3768 BC Soest Tel 035-6091590, e-mail:
[email protected] Website: www.donbosco.nl Concept & ontwerp: Heldergroen, www.heldergroen.nl Foto’s: Frank van Aken (coverfoto) Joost Middelhoff-Hannie Webbers-ANS Peter van Mulken-UNHCR-Jerome Delay ISSN: 0167-3203 TNT Post periodieken registratienummer: 36552
/ 2
/4 27STE ALGEMEEN KAPITTEL IN ROME VAN START
Column/
MARK TIPS SDB, PROVINCIAAL
INDRUKWEKK Het is weer eens wat anders: een column uit Rome. Mijn medebroeder, Wilfried Wambeke, die me op het Algemeen Kapittel vergezelt, noemde in zijn bijdrage voor ‘Don Bosco-digitaal’ het kapittel een indrukwekkend gebeuren. Zou het toeval zijn dat ik mijn column ook ‘indruk-wekkend’ heb genoemd? Terecht denken jullie nu: welke indruk wekt dat Algemeen Kapittel dan wel? Je had het moeten zien: een grote aula, gevuld met meer dan 200 salesianen uit de hele wereld. Alle continenten vertegenwoordigd met niet minder dan 59 nationaliteiten. Er wordt hier dus in veel talen gecommuniceerd en als iedereen de gelegenheid krijgt om het Onze Vader in z’n eigen taal te bidden dan lijkt het net Pinksteren. Iedere week kunnen jullie in de nieuwsbrief van Don Boscodigitaal (www.donbosco.be) overigens een actueel verslag vinden. Wie onze algemene overste Pascual Chávez kent, zal het niet verwonderen dat ook híj indruk maakt. In zijn presentaties, tussenkomsten en commentaren komt hij altijd als een gedreven en competent man uit de hoek. Hij was de voorbije twaalf jaren een betrouwbare gids en toont dit ook tijdens de laatste dagen van zijn mandaat als algemene overste. Op 25 maart kiezen we voor onze
C OLU MN/
/6 STUDIEDAG IN OUD-HEVERLEE MET DON ALDO GIRAUDO
/10 BISSCHOP VANBUEL OVER OORLOG IN CENTRAAL- AFRIKAANSE REPUBLIEK
/8 ‘HEILIGE AANDACHT’: NIEUW INSPIREREND BOEK OVER FRANCISCUS VAN SALES
/14 ‘FOREVER YOUNG’: FOTOTENTOONSTELLING OVER JEUGD VAN TEGENWOORDIG
END congregatie een nieuwe leidsman. En er zijn verkiezingen voor een nieuwe algemene raad. Over deze verkiezingen wordt veel nagedacht en gesproken. De indruk leeft dat het een ingrijpend moment zal zijn. Een andere indruk die ik graag wil delen is het feit dat de invloed van paus Franciscus hier sterk aanwezig is. Zijn manier van leven en de woorden die hij spreekt, worden hier telkens opnieuw als inspiratiebron gepresenteerd. De audiëntie die we op 31 maart zullen hebben, zal dat alleen maar kunnen versterken. De ruimte van een column is natuurlijk te beperkt om al mijn indrukken weer te geven. Laat me daarom eindigen met een algemeen beeld. Als provinciaal ben ik hier ambtshalve aanwezig. Ook al is het soms een heel karwei, toch is het ook een gunst dit kapittel te mogen meemaken. Don Bosco krijgt hier een heel ander en nieuw gezicht. Hoe wij in Nederland en Vlaanderen Don Bosco nu gestalte geven is mooi, maar beperkt, omdat we hier ervaren dat Don Bosco veel vormen en kleuren krijgt aangemeten. En dat is meteen ook de opdracht van dit algemeen kapittel: ervoor zorgen dat we als salesianen van Don Bosco, in die grote verscheidenheid tóch de eenheid willen en kunnen bewaren.
3/
/ DON B O S C O
ALGEMEEN KAPITTEL 2014:
‘GETUIGEN VAN EVANGELISCHE RADICALITEIT’/
VAN 22 FEBRUARI TOT 12 APRIL VINDT IN ROME HET 27STE ALGEMEEN KAPITTEL (AK) VAN DE SALESIANEN PLAATS. DE EERSTE DAGEN VERZAMELDEN DE KAPITTELLEDEN ZICH IN TURIJN, OM BROEDERLIJK IN BEZINNING EN GEBED SAMEN TE KOMEN BIJ DE BRON: DE PLEKKEN WAAR DON BOSCO DESTIJDS LEEFDE EN WERKTE. DAARNA VERHUISDE IEDEREEN NAAR HET SALESIANUM IN ROME. NAMENS VLAANDEREN EN NEDERLAND NEMEN WILFRIED WAMBEKE EN MARK TIPS DEEL AAN HET ALGEMEEN KAPITTEL. DOOR WILFRIED WAMBEKE SDB EN JOOST MIDDELHOFF
Na een lange voorbereiding ging het AK op zaterdag 22 februari 2014 in Turijn van start. Met 220 kapittel leden, uit alle hoeken van de wereld, bezochten we de plaatsen waar het allemaal begon. Valsalice, Becchi, Valdocco en de San Giovannino, de kerk, die door Don Bosco werd gebouwd. De eerste dagen brachten een wirwar van indrukken: de ‘salesiaanse sfeer’ onder de medebroeders, waarvan de meeste elkaar (nog) niet kenden. De ‘Italiaanse stiptheid’ bij het (niet) volgen van het vastgestelde programma. De indrukwekkende gebedsmomenten en vieringen en de inspirerende homilieën van don Pascual Chávez. De dank aan de Algemeen Overste, die de afgelopen twaalf jaar de congregatie op charismatische wijze leidde. En de vraag wie straks zijn opvolger wordt…
/4
NAAR ROME/ Op maandagmiddag verhuisde de hele
groep naar het Salesianum in Rome. Alles is hier prima georganiseerd, maar je moet wel Italiaans spreken om alle richtlijnen te begrijpen en niet verloren te lopen. Ook tijdens de gebedsmomenten kreeg je de indruk dat God alleen Italiaans verstaat… Op dinsdag en woensdag was er een uitgebreid verslag over het reilen en zeilen van onze congregatie. Alle leden van de hoofdraad en de regionale oversten hadden een half uur om toe te lichten hoe de besluiten van het vorige AK in hun sector of regio zijn gerealiseerd. Wat er niet bereikt is, welke problemen er waren en welke uitdagingen er zijn voor de toekomst. Het werd een boeiend overzicht van de wereldwijde realiteit van de salesiaanse aanwezigheid. Interessant was
WE R K IN UITVOERING /
HET 27E ALGEMEEN KAPITTEL IN HET ‘SALESIANUM’ IN VERGADERING BIJEEN
om te zien dat er veel vergelijkbare ontwikkelingen, tendensen en moeilijkheden zijn, in vaak totaal verschillende contexten en culturen. Tot zondagmiddag waren we ondergedompeld in stilte (alleen tijdens het middag- en avondmaal mocht er gesproken worden). Vier dagen van retraite en bezinning moesten ons de goede instelling brengen om maandag officieel met het werk van het AK te beginnen. Met de inleidingen van don Juan José Bartolomé werd het thema van het AK (‘Getuigen van evangelische radicaliteit’) inhoudelijk verdiept. Deze dagen moesten ons vooral op het spoor zetten van Gods Geest, die ons tijdens het AK zal leiden, opdat we de juiste keuzes maken voor het beleid van de komende zes jaar. KUNST VAN LEVEN EN STERVEN/ Op de openingsdag presenteerde de Algemeen Overste een overzicht van twaalf jaar rectoraat. “Die evaluatie is globaal positief, alhoewel de doelen niet allemaal zijn bereikt. De mentaliteitsverandering vraagt veel tijd. Het blijft noodzakelijk om door te gaan en er vervolg aan te geven”, zei hij. De cultuur van de roepingen, het engagement van trouw aan Don Bosco in dienst van de jongeren, het probleem van de vorming en roeping van de salesiaanse coadjuteur. Dat waren de thema’s die het bestuur van de Congregatie in het bijzonder bezighielden. De Algemene Raad ontwikkelde een grondige en blijvende reflectie over twee aparte thema’s, die tot politiek van de congregatie werd gemaakt. Het seksueel misbruik (nultolerantie ten opzichte van medebroeders, die een afschuwelijke en pijnlijke misdaad hebben begaan) en het thema van een correcte administratie van de goederen. Het relaas werd ondersteund met een video over de laatste zes jaar. Don Chávez signaleerde hoe de actuele context ons uitnodigt tot pastorale verandering. “Het gaat om de kunst van het sterven en leven te leren, door datgene wat moet sterven, zo te láten, opdat het nieuwe kan kiemen, bloeien en vrucht dragen. Het is de vrucht van de Geest, die het hart van steen wegneemt en er een hart van vlees voor in de plaats zet en zo het aanschijn van de aarde vernieuwt. Wij moeten openlijk zeggen wie we zijn, wat we willen en wat we vragen, zonder
onze eisen te verminderen”. Een warm, lang applaus volgde aan het slot van zijn verhaal. OPVOLGING ALGEMEEN OVERSTE/ Op maandag 3 maart 2014 werd het AK officieel en plechtig geopend. Met veel vertegenwoordigers uit de salesiaanse familie en met salesianenbisschoppen en -kardinalen (Farina, Bertone, Ezzati, Maradiaga) kreeg de openingsceremonie een bijzondere invulling. Uit onze provincie waren Mgr. Luc Van Looy (bisschop van Gent) en Mgr. Ad van Luyn (bisschop-emeritus van Rotterdam) aanwezig. Dat onze algemene overste de laatste twaalf jaar op een bijzonder inspirerende en authentieke manier gestalte gaf aan de vertaling van Don Bosco naar onze tijd, werd maandagmiddag duidelijk in zijn evaluatie en de uitdagingen die hij formuleerde voor de toekomst. En dus voor zijn opvolger. Wie dat zal worden is nog een groot vraagteken. Over drie weken vindt de verkiezing plaats. Ondertussen hebben we ons ‘gewone’ werkritme: vergaderingen in verschillende commissies, af gewisseld met vergaderingen in de grote groep. De dag begint om half zeven met een half uur meditatie en een eucharistieviering in verschillende taalgroepen. Het avondgebed en de avondwoordjes, waarmee we de werkdag afsluiten, zijn de momenten waarop we met de hele groep samen zijn. Sommige avondwoordjes zijn heel aangrijpend. De provinciaal van het Midden- Oosten was heel emotioneel toen hij vertelde over de oorlog in Syrië en zijn geboorteplaats Aleppo. We kregen ook het schrijnende verhaal te horen van onze Vlaamse medebroeder Mgr. Bert Vanbuel, bisschop in de Centraal-Afrikaanse Republiek. Hij vertelde over zijn land in oorlog: uitzichtloze toestanden die aan ontelbare mensen het leven kosten. (zie ook pag. 10) In alle ellende proberen onze medebroeders met hun onvermoeibare inzet een sprankje hoop te brengen, omdat ze geloven in een God die hen geroepen en gezonden heeft om mensen nabij te zijn, zelfs als er menselijkerwijs gesproken geen hoop meer is. Het moet ons allemaal motiveren hen in de veertigdagentijd te ondersteunen met gebed en solidariteit.
5/
/ DON B O S C O
STUDIEDAG MET ALDO
‘DE PEDAGOGISCHE BOODSCHAP EN OP ZATERDAG 25 JANUARI KWAMEN MEER DAN 100 GEÏNTERESSEERDEN UIT NEDERLAND EN VLAANDEREN NAAR OUD-HEVERLEE VOOR EEN STUDIEDAG OVER DE PEDAGOGISCHE BOODSCHAP EN DE SPIRITUALITEIT VAN DON BOSCO. GASTSPREKER WAS ALDO GIRAUDO, SALESIAAN EN HOOGLERAAR AAN DE SALESIAANSE UNIVERSITEIT IN ROME. VANUIT HET ‘CENTRO STUDI DON BOSCO’ VERRICHT HIJ WETENSCHAPPELIJK DOOR JOOST MIDDELHOFF HISTORISCH ONDERZOEK NAAR DON BOSCO EN DE TIJD WAARIN HIJ LEEFDE
INTEGRAAL PEDAGOGISCH HUMANISME/ Aan het
In het ochtendgedeelte hield Aldo Giraudo een interessante lezing over de drie biografieën, die Don Bosco schreef over jongeren die rond 1850 bij hem in het oratorio in Valdocco kwamen: Domenico Savio, Michele Magone en Francesco Besucco. Deze op het eerste gezicht voor ons nogal vrome verhalen, lijken ver van onze tijd af te staan. Maar Aldo Giraudo reikte de toehoorders een aantal leestips aan, die uitdagen om ons toch verder te verdiepen in het leven van deze drie jongens. Als we de drie verhalen wat beter bekijken, dan blijken het niet alleen biografieën, maar vooral ook autobiografieën te zijn. En daarin leren we Don Bosco beter kennen als opvoeder en spirituele leider. Door zijn eigen manier van schrijven, wist Don Bosco- niet alleen de jongeren van zijn tijd– maar ook de opvoeders te bereiken. Hij had de gave om zijn pedagogische aanpak op een concreet verwoorde manier door te geven.
/6
eind van de ochtendsessie stelde Aldo Giraudo de vraag waarom het ook in onze tijd nog belangrijk is om deze drie biografieën te bestuderen ondanks de grote culturele verschillen. “Ze zijn de moeite van het lezen waard omdat het kostbare levensgetuigenissen zijn, die ons helpen om binnen te treden in de innerlijke wereld van Don Bosco, in zijn visies en bekommernissen. Zij laten ons zien hoe groot zijn vertrouwen was in de mogelijkheden die sluimeren in de ziel van de jonge mens. Ze weerspiegelen een integraal pedagogisch humanisme. In de context van de hedendaagse culturele versnippering loont het zeker de moeite dat humanisme opnieuw onder de aandacht te brengen. Zijn teksten brengen een fascinerende cultuur van de geest tot expressie die zijn glans niet verloren heeft door de patina (oxidatielaag, red.) die de tijd er aan gegeven heeft. In hun eenvoud getuigen ze van een groot moreel elan, een pedagogisch enthousiasme en een pastorale bekommernis die ons denken op een positieve manier stimuleert en ons aanzet tot moed en vastberadenheid in het opvoedingswerk”, aldus Aldo Giraudo. HEILIGHEID VAN HET ALLEDAAGSE/ Na een uitgebreide en goed verzorgde broodmaaltijd in de grote aula van Oud-Heverlee en een moment van ontspanning volgde om 14.00 uur het middaggedeelte. Nu ging Aldo Giraudo dieper in op de spiritualiteit en religieuze gevoeligheid van de negentiende eeuw en de rol en positie van Don Bosco daarin. Hij was in de eerste plaats een priester die leefde vanuit een verbondenheid met God. Aldo Giraudo benadrukte de eigen accenten die Don Bosco gelegd heeft vanuit zijn persoonlijke gevoeligheden. Bij Don Bosco gaan werk en gebed hand in hand. Hij was kritisch over de drang naar het mystieke, zonder verankering in het dagelijkse leven. Don Bosco slaagde er in om de beide polen in
D O N BO SC O BELICHT/
GIRAUDO
N SPIRITUALITEIT VAN DON BOSCO’ evenwicht te houden en hij was zo een voorbeeld voor iedereen, die salesiaans bewogen is. In navolging van zijn grote voorbeeld, Franciscus van Sales, richtte hij de blik op de heiligheid van het alledaagse. Het ging hem daarbij niet om vroomheid, versterving of ascese, maar om het leven met overgave voor God en de ander. CRUCIALE UITDAGING/ Aldo Giraudo constateerde dat een verdere analyse uiteraard nog andere aspecten en mogelijkheden bloot kan leggen. “Toch blijft er een fundamenteel probleem. Voor ons, die leven in een historisch en antropologisch milieu dat totaal anders is. En waarin ook wij geroepen zijn om jongeren en adolescenten op te voeden, die qua mentaliteit zo verschillend zijn in vergelijking met de religieuze romantiek en het strijdvaardige katholicisme van de 19de eeuw. Wij staan voor een cruciale uitdaging: proberen de grondprincipes van het pedagogische en spirituele dynamisme te onderkennen, ondanks het
culturele omhulsel waarin die werkelijkheid beleefd werd. Het pogen de evangelische en pedagogische boodschap van onze stichter en meester even daadkrachtig en ‘actueel’ te maken voor de jongeren van het tweede millennium”, aldus Aldo Giraudo. BELGISCHE BONBONS/ Na afloop van de middagzitting werd Aldo Giraudo met luid applaus bedankt. Voor zijn interessante referaat ontving hij namens alle aanwezigen uit handen van Colette Schaumont een grote doos (hoe kan het anders…) Belgische bonbons. Daarna was er nog gelegenheid om een borrel te drinken ter gelegenheid van het vijftien jarig bestaan van ‘Don Bosco Vorming en Animatie’.
De complete (Nederlandse) tekst van de twee lezingen van Aldo Giraudo is overigens na te lezen op de website: www.donboscovorming-animatie.be onder ‘downloads/donbosco/achtergronden’.
ALDO GIRAUDO: “GEROEPEN OM JONGEREN EN ADOLESCENTEN OP TE VOEDEN”
7/
/ DON B O S C O
‘HEILIGE AANDACHT’: EIGENTIJDS BOEK OVER FRANCISUS VAN SALES BEGIN 17E EEUW SCHREEF FRANCISUS VAN SALES, DE GROTE INSPIRATOR VAN DON BOSCO, ZIJN BEROEMDE BOEK ‘INLEIDING TOT HET DEVOTE LEVEN’. INSPIRERENDE TEKSTEN EN MEDITATIES OM DE MENS TE HELPEN ZICH NIET TE LATEN MEESLEPEN DOOR HET WERELDSE LEVEN. MACHT, MATERIE VERLANGENS EN HARTSTOCHT VEROORZAAKTEN, VOLGENS HEM, ALLEEN MAAR ONRUST. IN HAAR NIEUWE BOEK ‘HEILIGE AANDACHT’ NEEMT DE SCHRIJFSTER FRANCIEN VAN DE BEEK DE LEZERS MEE LANGS DE WIJSHEDEN VAN DOOR JOOST MIDDELHOFF FRANCISCUS VAN SALES: DE BISSCHOP NAAR WIE DE SALESIANEN ZIJN VERNOEMD.
manier waarop zijn teksten naar de huidige tijd zijn ‘vertaald’. Francien van de Beek voert de lezer mee naar ‘aandachtig leven’: een onderwerp dat in onze huidige tijd en cultuur heel actueel is. De bijbehorende kaarten en tien minuten meditaties (digitaal) maken het boek tot een bijzonder geheel. Francien van de Beek over haar nieuwe boek: ZOEKTOCHT/ “In de jaren ’90 van de vorige eeuw ging
ik regelmatig naar de vespers in een nabijgelegen abdij. Het gewone kerkbezoek lag al vele jaren achter mij. In plaats daarvan was ik een zoeker geworden naar nieuwe vormen van spiritualiteit. Toch miste ik altijd iets. Dat ‘iets’, besefte ik later, was het woordje: ‘God’. Ik vond het terug in de abdij. Af en toe had ik een kort gesprek met de abt en op een gegeven moment gaf hij mij een oud boek te leen: ‘Inleiding tot het godvruchtig leven van Franciscus van Sales’. De inhoud stond toen ver van mij af, maar ik weet nog dat ik het als een heel persoonlijk boek ervoer: het had met míj te maken. Een retraite in het voorjaar van 2011 wekte opnieuw mijn belangstelling voor hem. Tijdens die week volgde ik de ‘Geestelijke Oefeningen’ van Ignatius van Loyola. Inmiddels wist ik dat Franciscus van Sales deze oefeningen had gekend en zelf ook retraites gaf. FRANCISCUS VAN SALES: “AANDACHTIG LEVEN”
Macht, materie, verlangens en hartstocht veroor zaakten volgens Franciscus van Sales alleen maar onrust. Stilte en aandacht daarentegen brachten de mens weer terug naar zichzelf, naar God, naar zijn hart. In haar boek laat de auteur de spiritualiteit van Franciscus van Sales voor een breed publiek aansprekend klinken. Dit geldt zowel de selectie van onderwerpen, die Franciscus aansnijdt, als de
/ 8
POËTISCHE TAAL/ Zo begon mijn zoektocht naar het werk van deze heilige, die mij een paar maanden later deed belanden in een antiquariaat in Roermond, de stad waar ik geboren ben. Tot mijn grote verrassing én verbazing vond ik daar het boek dat ik destijds in de abdij te leen kreeg. ‘Inleiding tot het devote leven’ was nu de titel, vertaald door prof. J.H. Niekel en uitgegeven in 1940. Tijdens het lezen durfde ik mij soms nauwelijks te verroeren om de fijne trilling die door mijn lijf ging niet te verstoren. De vriendelijke,
BO E K BE SPREKING /
zachtmoedige en poëtische taal van deze man, mijn patroonheilige, raakte mij tot in het diepst van mijn ziel. De eeuwen verstrengelden zich, de boodschap was dezelfde: ‘devoot leven’ zouden we nu ‘aandachtig leven’ noemen. Het zette mij aan tot een hertaling van zijn oefeningen. Devotie is meer dan alleen aandacht, je zou het ‘heilige aandacht’ kunnen noemen; aandacht voor het onnoembare, het eeuwige, voor God, liefde, licht of iets dat groter is, dan wijzelf. ‘MINDFULNESS’/ Het is een grondhouding, waarin respect voor het leven dat wij kennen én niet kennen de basis is. Als die grondhouding niet aanwezig is, zal aandacht slechts tijdelijke vrede brengen. In dit boek heb ik ervoor gekozen om het woord God te blijven gebruiken. God is voor mij een ruimte van
rust en stilte waar ik mij aan kan toevertrouwen. Voor velen is het een beladen woord, voor anderen klinkt het nog steeds vertrouwd. Ik hoop dat dit boek een bijdrage mag leveren aan een nieuwe en open blik als het gaat om religie, spiritualiteit en aandachtig leven. Het taalgebruik van Franciscus van Sales is zo mooi dat ik rijkelijk gebruik maak van zijn eigen woorden, gevolgd door een werkbare hertaling en enkele aanvullingen, aangepast aan deze tijd. Mensen die bekend zijn met de moderne ‘mindfulness’ zullen verrassende overeenkomsten ontdekken in de teksten van Franciscus”. ‘HEILIGE AANDACHT’, DOOR FRANCIEN VAN DE BEEK UITGEVERIJ: ABDIJ VAN BERNE - ISBN 978-90-8972-068-9
HOE KOMEN DE BESLISSINGEN VAN JEUGDZORG EIGENLIJK TOT STAND? EN HOE GROOT IS DE MACHT VAN JEUGDZORG? CAROLINE KARSSEN, GEDRAGSWETENSCHAPPER BIJ BUREAU JEUGDZORG HAAGLANDEN, HIELD VAN 2010 TOT 2012 EEN DAGBOEK BIJ. IN EEN NIEUW BOEK, DAT ZIJ SAMEN MET HELLEN KOOIMAN EN MARIA VAN ROOIJEN SCHREEF, IS ZIJ OPENHARTIG OVER DE DAGELIJKSE PRAKTIJK VAN BUREAU JEUGDZORG, DE DISCUSSIES MET COLLEGA’S, DE DILEMMA’S EN DE SUCCESVOLLE EN MINDER SUCCESVOLLE DOOR JOOST MIDDELHOFF BESLISSINGEN.
Een filmpje op ‘YouTube’: met veel tumult haalt de politie kinderen uit een woning. Schrijnende beelden van huilende kinderen, boze ouders en verontwaardigde omstanders. Hoe kan jeugdzorg zo onmenselijk zijn? Het NOSJournaal bericht over een gezinsdrama. Een vader doodt zijn kinderen en zichzelf. En ja: het gezin was bekend bij jeugdzorg. Waarom haalde jeugdzorg de kinderen niet eerder uit huis? Afgaande op de (sociale) media, lijkt jeugdzorg het zelden goed te doen. Wat dikwijls niet wordt verteld, is dat een groot deel van de kinderen het na
ingrijpen van jeugdzorgmedewerkers beter doet. En dat ook veel ouders, na tussenkomst van jeugdzorg, hun weg weer vinden in de opvoeding. SCHAT AAN INFORMATIE/ Volgend jaar zal de verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg overgeheveld worden van de provincies naar de gemeenten. Gemeenteambtenaren, wethouders en lokale politieke partijen moeten daarom op de hoogte zijn van wat jeugdzorg behelst. Maar niet alleen voor hen, ook voor ouders die met Bureau Jeugdzorg te maken hebben, studenten, verwijzers en iedereen, die geïnteresseerd is in de hulp aan kinderen die van overheidswege bescherming nodig hebben, biedt dit interessante boek vol persoonlijke ervaringen een schat aan informatie.
‘MEVROUW, MAG IK BIJ U WONEN?’ DOOR CAROLINE KARSSEN. UITGEVERIJ: SWP ISBN: 978 90 8850 378 8
9/
/ DON B O S C O
AL MAANDEN WOEDT ER IN DE CENTRAAL-AFRIKAANSE REPUBLIEK EEN BLOEDIGE STRIJD TUSSEN GEWAPENDE VERZETSGROEPEN: DE ‘SELEKA’- EN ‘ANTI-BALAKA’ MILITIES. VROUWEN EN MEISJES WORDEN VERKRACHT EN ER WORDT OP GROTE SCHAAL GEMOORD EN GEPLUNDERD. 1 MILJOEN MENSEN ZIJN VOOR HET GEWELD OP DE VLUCHT. VOOR EEN KWART VAN DE BEVOLKING DREIGT ER HONGERSNOOD. 2 MILJOEN MENSEN ZIJN AANGEWEZEN OP HUMANITAIRE HULP. DE VN START BINNENKORT EEN ONDERZOEK NAAR DE DOOR JOOST MIDDELHOFF SCHENDING VAN MENSENRECHTEN EN EVENTUELE GENOCIDE.
SALESIAANSE BISSCHOP VANBUEL: '' CENTRAAL-AFRIKAANSE REPUBLIEK STAAT AAN RAND VAN DE AFGROND'' In de hoofdstad Bangui van de Centraal-Afrikaanse Republiek hebben de salesianen diverse projecten. In de wijk Galabdja is er een grote school, een jeugdcentrum en een gezondheidscentrum. Op dit moment bivakkeren daar meer dan 9.000 vluchtelingen op zoek naar veiligheid, onderdak en voedsel. In een ander deel van de hoofdstad, Damala, zijn de salesianen verantwoordelijk voor een regionaal opleidingscentrum, een middelbare school en een druk bezocht jeugdcentrum. Maar die zijn ook veranderd in één groot vluchtelingenkamp. Meer dan 50.000 mensen hebben er hun toevlucht gezocht. En op het internationale vliegveld van Bangui bivakkeren op dit moment nog zo’n 100.000 vluchtelingen. Overal is er een tekort aan voedsel, water en medicijnen. De Vlaamse salesiaan Bert Vanbuel werkt al sinds 1994 als missionaris in de Centraal-Afri-
/ 10
kaanse Republiek. Hij stichtte de twee salesiaanse gemeenschappen in de hoofdstad. In juli 2005 werd hij door paus Benedictus benoemd tot bisschop van KagaBandoro in het noorden van het land. Een bisdom twee keer zo groot als Nederland met 240.000 inwoners, 11 parochies, 18 rk-scholen en vijf gezondheidscentra. Bisschop Vanbuel was begin maart even op bezoek in Vlaanderen. Don Bosco NU sprak met hem: TIENTALLEN HUIZEN PLATGEBRAND/ “God zij dank heeft Kaga Bandoro, mede door onze aanwezigheid, (nog) niet de gruwelen meegemaakt, die andere steden zoals Bangui, Bouar en Bossango wél kenden. Een uitzondering vormt Sibut, waar ons kleinseminarie is gevestigd. Het is een belangrijk knooppunt op 180 km van Bangui. In die stad barstte onlangs de
N IE UWS WE R E L DWIJD/
strijd tussen de ‘Seleka’ en de ‘Anti-balaka’ los. Alle mensen sloegen op de vlucht. De meesten kwamen naar ons kleinseminarie, waar de strijdende groepen gelukkig nog niet komen. Er vielen heel wat doden aan beide kanten en tientallen huizen werden platgebrand. De markt is totaal verwoest, dus werden er geen goederen en levensmiddelen meer aangevoerd. We proberen, samen met de imams, de mensen duidelijk te maken te blijven samenleven zonder geweld. En wij bidden dat dit zo blijft en dat er geen massamoorden zullen plaatsvinden zoals elders. Onze scholen en polikliniek hier werken normaal. Maar de situatie blijft gespannen, omdat duizenden moslims uit de hoofdstad Bangui wegvluchten. Zij komen allemaal langs Kaga Bandoro op weg naar Tsjaad of Sudan. De vluchtelingen blijven hier een dag om wat uit te rusten en zich opnieuw te bevoorraden voor de reis. Begin maart werd onze meest noordelijke parochie Sainte Marie Ndele slachtoffer van de ‘Seleka’. De Franse troepen, die samen met de internationale MISCAtroepen uit Afrika de orde handhaven, omdat er geen
OVERAL IN HET LAND MENSEN OP DE VLUCHT
nationaal leger meer is en de overheid niet meer functioneert, eisten de ontwapening van de ‘Seleka’. Toen ze weigerden werden er 4 ‘Seleka’-rebellen gedood en 2 zwaar gewond. Reactie: de ‘Seleka’ vermoordde een Rode Kruis-helper, die logeerde in het huis van de zusters. Ook de parochiegebouwen werden vernield, zodat de priesters moesten vluchten naar de internationale militaire basis. Op dit moment zitten zij in het bisschopshuis in Kaga Bandoro. CORRUPTIE, CHAOS, WANORDE/ In de media wordt het conflict in de Centraal-Afrikaanse Republiek vaak verengd tot een strijd tussen religieuze groepen (moslims versus christenen). Maar de realiteit is dat bepaalde politieke figuren er alleen maar belang bij hebben dit te doen. Zo kunnen ze hun eigen doelstellingen realiseren. De onlusten in de CentraalAfrikaanse Republiek begonnen niet als een strijd tussen religieuze groepen. Al is het duidelijk dat president Djotodja, die inmiddels is afgetreden, droomde van een islamstaat. Zijn bewind heeft alleen maar corruptie, chaos en wanorde gebracht. Het conflict ontstond doordat een stel ‘Seleka’-bandieten moordend en plunderend rondtrok en de overheid niet tegen hen optrad. Daarom nam de bevolking het heft maar in eigen hand. Met alle gevolgen van dien. Sommige ‘Anti-balakas’ wilden alle moslims uitroeien. Zodat duizenden op de vlucht sloegen, bang om vermoord te worden. De prijzen rijzen inmiddels de pan uit. Vooral het ontwapenen van de heetgebakerde extremisten aan beide kanten is belangrijk. Gelukkig hebben we nu een nieuwe president, een integere vrouw. Cathérine Samba Panza kent het land goed. Zij was burgemeester van Bangui en riep meteen op tot samenwerking zonder stammentwisten en tot ontwapening van alle betrokken partijen. MORELE EN MATERIËLE STEUN/ Er was een internationale militaire interventie nodig om de orde in het land te herstellen. De SANGARIS (franse troepen) en de MISCA (troepen van de Afrikaanse Unie) doen sinds december goed werk. Maar ook zij waren daar in eerste instantie niet toe in staat en bleven voornamelijk in de buurt van de hoofdstad. Extra militairen uit Europa zijn dringend noodzakelijk. Zonder die hulp zullen er nog honderden slachtoffers vallen. We zullen in dit land, mede met uw steun, moeten opkomen voor een vredevolle samenleving en het normale leven helpen hervatten. Het moet opnieuw mogelijk worden om het land te bebouwen, zodat de mensen weer te eten hebben. De scholen moeten weer gaan draaien, want de meeste zijn nog steeds gesloten of doen dienst als vluchtelingenkamp. Ik hoop op uw morele en materiële steun, en ook op uw gebed, om de doodarme mensen hier te laten voelen dat ook zij meetellen, ondanks al die corruptie en machtswellust.
11/
/ DON B O S C O
BUREAU VERHUIST NAAR HOEVELAKEN MEDIO JUNI GAAN DE VIER SALESIANEN VAN DON BOSCO, DIE NU NOG AAN DE HEIDEWEG IN SOEST WONEN, VERHUIZEN. HUN AANTAL IS TE KLEIN GEWORDEN VOOR HET GROTE GEBOUW, DAT ZE BEWONEN- EEN KLOOSTER VAN DE ZUSTERS VAN ONZE LIEVE VROUW VAN AMERSFOORT. VEEL KAMERS STAAN LEEG. DE VIER SALESIANEN GAAN NIET OPNIEUW EEN EIGEN GEMEENSCHAP VORMEN, MAAR SLUITEN ZICH AAN BIJ GEMEENSCHAPPEN ELDERS IN NEDERLAND EN ZELFS IN VLAANDEREN. DOOR WIM FLAPPER SDB
Na de sluiting van ‘Soest’ zullen er nog twee salesiaanse communiteiten in Nederland over zijn: één in Assel bij Apeldoorn én de internationale communiteit in Amsterdam. Bij deze twee communiteiten behoren juridisch ook de salesianen, die in en rond Wijchen en Schiedam wonen. Het bureau van de Nederlandse salesianen, dat nu in Soest is gevestigd,
gaat eveneens verhuizen. Vanwege de medewerk(st) ers, die er werken, blijft het in het midden van het land gevestigd: het wordt naar Hoevelaken verplaatst (zie kader). JONGERENWERK GAAT DOOR/ In Hoevelaken zullen
ook de ‘Stichting Don Bosco’ en ‘Stichting Missie procuur’ gehuisvest worden. Het aantal salesianen in Nederland wordt kleiner en ouder. Daarom is het goed om dichter bij elkaar te gaan wonen, om zo, als dat nodig is, de band met elkaar te kunnen onderhouden en voor elkaar te zorgen. Het Don Boscowerk voor jeugd en jongeren zal gewoon doorgaan. Het wordt grotendeels gedragen en geleid door nietreligieuzen, die volgens de methode en in de geest van Don Bosco willen werken. De don Bosco-werken hebben zich met elkaar verbonden in de stichting ‘Don Bosco Werken Nederland’, die in Assel gevestigd is. De salesianen blijven hun activiteiten met interesse volgen en ondersteunen het jeugd- en jongerenwerk waar ze kunnen. Hun blad, Don Bosco Nu, zal er voor u verslag van blijven doen.
Met ingang van 15 juni 2014 wordt het adres van het Bureau van de salesianen van Don Bosco in Nederland: WIEKSLAG 2c, 3871 AS HOEVELAKEN
/ 12
N IE UWS.NL/
MGR. AD VAN LUYN:
60 JAAR SALESIAAN - 50 JAAR PRIESTER - 20 JAAR BISSCHOP IN AANWEZIGHEID VAN ZO’N 700 GENODIGDEN WERD ZATERDAG 8 FEBRUARI IN ROTTERDAM HET GOUDEN PRIESTERJUBILEUM VAN MGR. AD VAN LUYN SDB GEVIERD MET EEN PLECHTIGE PONTIFICALE EUCHARISTIEVIERING IN DE H. LAURENTIUS EN ELISABETHKATHEDRAAL. BISSCHOP VAN LUYN WAS HOOFDCELEBRANT EN DE BISSCHOP VAN ROTTERDAM, MGR. VAN DEN HENDE, APOSTOLISCH NUNTIUS MGR. DUPUY, VICARIS-GENERAAL MGR. VERBAKEL EN PLEBAAN BERGS CONCELEBREERDEN. DOOR JOOST MIDDELHOFF
Ook verschillende Nederlandse bisschoppen, onder wie de voorgangers van mgr. Van Luyn als bisschop van Rotterdam, kardinaal Simonis en bisschop Bär, gaven acte de présence. Onder de aanwezigen waren familieleden van Ad van Luyn, tientallen priesters en diakens uit het bisdom, diverse mede-salesianen, een delegatie van de Ridderorde van het Heilig Graf en prominenten uit de politiek, onder wie Jaap Smit, commissaris van de Koning in Zuid-Holland en diens voorganger Jan Franssen, de oud-ministers Hirsch-Ballin, Van der Hoeven, Deetman, Donner en Gardeniers, vele tientallen vertegenwoordigers van parochies uit het bisdom en de staf en medewerkers van het bisdombureau aan het Koningin Emmaplein.
60 JAAR SALESIAAN/ In zijn welkomstwoord refereerde vicaris-generaal Verbakel niet alleen aan het 50-jarig priesterschap van mgr. Van Luyn, waarvan 20 jaar als bisschop, maar memoreerde dat de jubilaris dit jaar ook zijn 60-jarig jubileum als salesiaan viert. In zijn preek refereerde Ad van Luyn aan de recente brief van paus Franciscus, ‘Gaudium evangelii’, de vreugde van het evangelie. De paus roept hierin christenen op tot een eenvoudige levensstijl en tot solidariteit met de armen. ‘Liever een Kerk die gekneusd, gewond en vuil is, omdat zij op straat leeft, dan een kerk die ongezond is omdat zij niet buiten haar grenzen gaat en zich opsluit in haar eigen veiligheid’, aldus de paus. Franciscus constateert dat er een groeiende kloof is tussen een meerderheid die arm is en de weelde waarin de ‘happy few’ leeft. Die onevenwichtigheid is naar zijn mening het gevolg van ‘ideologieën die de absolute autonomie van de markt en financiële speculatie verdedigen’. DRUKBEZOCHTE RECEPTIE/ De Eucharistieviering werd
MGR. VAN DEN HENDE SPREEKT MGR. VAN LUYN TOE
muzikaal ondersteund door de Kathedrale Laurentius en Elisabeth Cantorij onder leiding van chef-dirigent Marc Schaap en op het gerenoveerde orgel begeleid door Ronald van Baekel. Het slotlied ‘Zang over Jerusalaïm’ met teksten van J. Duin en muziek van R. Bot werd in 1995 geschreven ter gelegenheid van het veertigjarig bestaan van het bisdom Rotterdam in opdracht van de afdeling bisdom Rotterdam van de Nederlandse Sint-Gregoriusvereniging. Na afloop van de viering volgde een drukbezochte receptie in de zalen van de plebanie, waar de honderden gasten bisschop van Luyn feliciteerden met zijn drie jubilea.
13 /
/ DON B O S C O
FOTOTENTOONSTELLING OVER JONGERENCULTUUR
TOT EN MET 11 MEI KUN JE IN DE KUNSTHAL IN ROTTERDAM DE FOTOTENTOONSTELLING ‘FOREVER YOUNG’ GAAN ZIEN. AL RUIM VIJFTIEN JAAR FOTOGRAFEERT MARTIJN VAN DE GRIENDT JONGEREN OVER DE HELE WERELD. DE EXPOSITIE PRESENTEERT EEN SELECTIE UIT ZIJN UITGEBREIDE OEUVRE EN ZOOMT IN OP ZIJN FOTO’S OVER DE JEUGDCULTUUR. DE FOTO’S TONEN EEN BIJZONDER OVERZICHT VAN DE JEUGD VAN TOEN DOOR JOOST MIDDELHOFF EN NU, HIER IN NEDERLAND EN ELDERS IN DE WERELD.
Martijn van de Griendt legde als straatfotograaf, werkend in de traditie van Ed van der Elsken, op een open en directe manier een generatie jongeren vast, die nog zoekende is naar haar identiteit. In krachtige beelden toont hij de kwetsbaarheid en openheid van jongeren in de context van hun sociale groep. Al lijken zijn foto’s snapshots, van de Griendt laat weinig aan het toeval over. Hij kijkt en wacht geduldig op het voor hem perfecte beeld, waarin een subtiele dynamiek of spanning ontstaat. PURE DIRECTE BEELDEN / Een foto van Harry (13), voorafgaand aan een ‘emo’- concert in Londen, illustreert de werkwijze van Martijn van de Griendt.
Hij portretteert hem – met houtskool rond zijn ogen, lippenstift en een pony tot vlak boven de wenkbrauwen – op straat tussen andere emo’s. Zij kenmerken zich door een alternatieve kledingstijl en een emotionele inslag. Zodra de afwezige blik van de kwetsbaar ogende jongen in zijn kader valt, drukt Van de Griendt af. Hij vangt de momenten waarin jongeren voornamelijk met zichzelf en met elkaar bezig zijn. Bij zijn reportages weet Van de Griendt snel het vertrouwen van de jongeren te winnen. Deze manier van werken levert beelden op die puur en direct zijn. “Ik probeer er heel erg ‘in te gaan zitten’, alsof ik één van hen ben”, zegt de fotograaf over zijn manier van werken.
KARDINAAL BERTONE SDB
NEEMT AFSCHEID VAN STAATSSECRETARIAAT/
MET EEN KORTE OFFICIËLE PLECHTIGHEID NAM DE SALESIAANSE KARDINAAL TARCISIO BERTONE IN OKTOBER AFSCHEID ALS STAATSSECRETARIS VAN HET VATICAAN. VANAF 2006 WAS HIJ, NA DE PAUS, DE TWEEDE MAN. KARDINAAL BERTONE WERD OPGEVOLGD DOOR MGR. PIETRO PAROLIN, EEN ERVAREN VATICAANSE DIPLOMAAT. HIJ VOERDE NAMENS HET VATICAAN O.A. DELICATE ONDERHANDELINGEN MET DOOR JOOST MIDDELHOFF ISRAËL EN VIETNAM.
/ 14
ver zameld/
Agenda / DEEBEETJEKAMPEN/ In Assel wordt van 25 t/m 27 april in de ‘Kampschuur’ weer het gebruikelijke voorjaarsweekend georganiseerd. Het kamp belooft net zo gaaf te worden als vorig jaar! Voor meer informatie en inschrijving, surf naar de website: www.jeugdkampendonbosco.nl OPEN KLOOSTERDAG/ Op zaterdag 10 mei is het ‘Open Kloosterdag’. Ook de salesiaanse gemeenschappen in Assel en Amsterdam doen dit jaar weer mee en zetten hun deuren wagenwijd open. Thema is: ‘Geroepen om te delen’. Geïnspireerd door paus Franciscus, die aanspoort tot een eenvoudiger levensstijl en tot solidariteit met de armen. HERDENKING OVERLEDEN SALESIANEN/ Op zondag 25 mei vindt in het ‘Gildehuis’, Steenhoffstraat 46 in Soest de jaarlijkse herdenking plaats van de overleden
“Beste kardinaal Tarcisio. Ik denk dat ik spreek uit naam van mijn beminde voorganger, paus Benedictus XVI, als ik u oprecht dank voor al het werk dat u al die jaren hebt verzet. Ik zie in u allereerst een zoon van Don Bosco”. Met deze woorden begroette paus Franciscus kardinaal Bertone tijdens de korte afscheidsceremonie. “Als ik denk aan uw lange jaren van dienstbaarheid aan de Kerk dan was uw salesiaanse priesterroeping, die vanaf uw jeugd in u leeft, altijd de rode draad. Het was deze roeping die u ertoe bracht om alle taken die u werden toevertrouwd zonder uitzondering uit te voeren, edelmoedig, met een diepe liefde voor de Kerk en met de typisch salesiaanse mix van een ernstige geest van gehoorzaamheid én tegelijk een grote vrijheid van initiatief en persoonlijke creativiteit”. STEKELIGE DOORNEN/ De paus dankte de kardinaal voor
“de moed en het geduld waarmee hij omging met alle tegenstand die hij ontmoette en er waren vele voorbeelden”, aldus Franciscus. Toen kardinaal Bertone in 2006 tot staatssecretaris werd benoemd had hij nauwelijks diplomatieke ervaring. Een aantal fouten en problemen tijdens het pontificaat van paus Benedictus (diefstal van persoonlijke papieren van de paus door zijn butler, de rehabilitatie van een Holocaust ontkennende bisschop en de verkrampte reactie op de misbruikschandalen) werd door velen op het conto van kardinaal Bertone geschreven. Paus Franciscus haalde Don Bosco’s droom over de rozen aan. “Als je naar een rozentuin kijkt dan zie je alleen de bloemen, maar hoe verder je er binnengaat, hoe meer je de stekelige doornen voelt die je kwetsen en veel pijn doen. Maria Hulp van de Christenen heeft u niet zonder hulp gelaten. Zij zal u ook in de toekomst niet in de steek laten. Wees daarvan overtuigd”, aldus de paus.
Nederlandse salesianen. Aanvang: 15.00 uur. ROMMELMARKT ASSEL/ Op eerste Pinksterdag organiseert DeeBeetje-kampen bij de ‘Kampschuur’ in Assel een rommelmarkt. Vanaf 10.00 uur is iedereen welkom om te komen zoeken naar leuke hebbedingetjes. De opbrengst is natuurlijk bestemd voor de DeeBeetjekampen. STRAATKINDERENWEEKEND/ Ben je jonger dan 25 en geïnteresseerd in straatkinderen en vrijwilligerswerk in het buitenland? Van 11 t/m 13 april organiseert ‘SAMEN’ in Assel weer een straatkinderenweekend. Je ontmoet er andere jongeren met dezelfde plannen. Sommigen van hen werkten al op een project in Azië, Latijns-Amerika of Afrika. Voor vragen: mail
[email protected] of bel 020-6792095.
KASBOEK VAN DON BOSCO/ In de maanden oktober t/m december 2013 is ruim € 95.000,00 ontvangen voor de Don Bosco-werken buiten Europa. Bolivia
Straatkinderproject van Henk Erdhuizen
2.323,57
Brazilië
Ziekenzorg in Tres Lagoas, zuster Petronella Janssen 1.348,62
Cambodja
Onderwijs- en adoptieprojecten van Johan Visser
50.829,36
Colombia
257,50
Melaatsenzorg in Agua de Dios
Congo
Onderwijs in Kinshasa, projecten van Kees Smeele Parochie en jeugdzorg: Dik Zwarthoed Overige missies in Afrika
Haïti
Projecten van Wim Boksebeld Overige projecten van hulpverlening
India en Pakistan
Projecten in verschillende provincies
Rwanda en Burundi
Projecten van onderwijs en jeugdzorg
5.159,57 8.293,62 1.500,00 8.805,00 3.559,74 1.277,24 1.205,00
Venezuela
325,00
Projecten in het regenwoud van Amazonas
Zuid Afrika
390,00
Straatkinderenprojecten in Kaapstad
Missiewerken algemeen
Bijdragen uit de missie-spaaractie Straatkinderprojecten
4.285,00 1.047,85
Overige
1.660,00
Kerstactie ten behoeve van Cambodjaanse jeugdgevangenen TOTAAL in euro’s
2.817,00
95.084,07
Hartelijk dank aan alle gulle gevers! Wilt u het werk van Don Bosco financieel steunen? Dat kan door een bijdrage te storten op rekening NL88 INGB 0000 714005 t.n.v. Stichting Don Bosco, Heideweg 52, 3768 BC Soest, met een korte vermelding van de bestemming.
15/
/ DE I NS P IRATI E VAN . . .
EVA MIN
"BIJ DON BOSCO
VOEL IK MIJ THUIS…”/
EVA MIN (24 JAAR) IS ONDERWIJZERES. NA DE LAGERE SCHOOL GING ZE NAAR DE PABO EN VOLGDE EEN HBO- OPLEIDING BEWEGINGSONDERWIJS. ZIJ IS AL JAREN BETROKKEN BIJ DE ‘DEEBEETJE-KAMPEN’. OKTOBER VORIG JAAR VERTROK ZIJ NAAR SANTA CRUZ IN BOLIVIA OM DAAR, VIA ‘SAMEN’, TOT EIND MEI TE WERKEN OP EEN STRAATKINDERENPROJECT VAN MISSIONARIS HENK ERDHUIZEN. HOE LEERDE EVA DON BOSCO KENNEN? EN HOE WERD EN WORDT ZIJ DOOR HEM GEÏNSPIREERD? DOOR EVA MIN EN JOOST MIDDELHOFF
Het begon allemaal op een ‘Deebeetje-kamp’. Ik had het er zo naar mijn zin dat ik geen jaar meer heb overgeslagen. Ik voelde me prettig en noemde het dan ook mijn ‘tweede thuis’. Op kamp kreeg ik de kans mezelf beter te leren kennen. Het voelde alsof ik op school ‘iemand moest spelen’, terwijl ik op kamp gewoon ‘mezelf kon zijn’. Ik was wie ik was. Na die ervaringen wilde ik natuurlijk mee als begeleider. Daar kreeg ik steeds meer te horen over Don Bosco en zijn preventief systeem. Dit inspireerde mij zo dat ik honger kreeg naar meer. Langzaam ben ik me steeds meer gaan verdiepen in zijn gedachtegoed en zijn leven via boeken, artikelen, films, studiedagen en een reis naar Turijn. Alles was vanzelfsprekend en voelde vertrouwd. Ik werk nu op een Don Bosco-project in Bolivia met mishandelde, seksueel misbruikte kinderen en jonge meiden. Het valt mij op dat het belangrijkste onderdeel van het preventief systeem (‘het aanwezig zijn’) hier soms ontbreekt of in beperkte mate aanwezig is. Hoe kun je bijvoorbeeld ‘aanwezig’ zijn met twee oordopjes in je oren. Een kind vraagt iets, maar de opvoed(st)er hoort het niet. De kinderen hier hebben ‘liefde’ nodig. Die liefde komt alleen aan als je er bent, als je deel uitmaakt van hun leven en dus aanwezig bent. Het is een geweldige ervaring dat die liefde door de kinderen beantwoord wordt. Ik vond een tekst op de website van
/ 16
‘Don Bosco Vorming en Animatie’. Die woorden zitten nu in mijn hart en helpen mij hier in Bolivia op moeilijke momenten. Ook inspireren ze mij in Nederland bij mijn activiteiten: Doe al het goede dat je kunt-met de middelen die je hebt-op de manier die je gewoon bent-op de plaats waar je staat-in de tijd die je gegeven is-voor mensen die je zijn toevertrouwd-zolang als het nodig is. Ik heb in Nederland veel scholen gezien. Voor mij ontbreken daar nog belangrijke elementen. Bijvoorbeeld het ‘aanwezig zijn’. In de pauze stoort het mij als leerkrachten met hun kop koffie op een bankje gaan zitten en met elkaar het weekend bespreken. Ze zouden moeten deelnemen aan activiteiten op het schoolplein en interesse tonen in datgene wat bij de kinderen leeft. Loop rond, met een positieve houding en laat merken dat je ze ziet. Zo zijn er nog meer voorbeelden van het preventief systeem die op veel basisscholen ontbreken. Mijn grote droom is daarom het oprichten van een basisschool in de stijl van Don Bosco. Voor mij is de methode die Don Bosco heeft opgeschreven niet alleen bedoeld voor een school, tehuis of organisatie, het is een manier van leven. Hoe ga je met elkaar om? Ik haal energie en kracht uit de activiteiten, die voor mij een relatie hebben met Don Bosco. Het maakt me blij. Bij welk Don Bosco-project ik ook binnenstap. Ik voel me er gewoon thuis!
