Fitna draait. 28 Vrijdag

Letterlijk? geeft antwoord op pagina 3

28 Vrijdag Maart2008

Werkt bevrijdend.

Fitna draait

Wilders’ film verraste niemand. En dat was precies de bedoeling. De film toont ‘de gevaren van de islam voor dummies’. Wilders wil nu met moslims in debat. En ze mogen hem dan best ‘knettergek’ noemen.

Geert Wilders heeft precies de film gemaakt die hem maanden geleden voor ogen stond: vreselijk negatief over de islam, maar minder shockerend dan velen dachten. Kustaw Bessems DEN HAAG

...

Geert Wilders stond gisteren om half zeven op. Zijn gewone tijd. Met de gelovige moslims wier ideologie hij zo bestrijdt, heeft de workaholic Wilders gemeen dat hij geen druppel alcohol drinkt. Dat scheelt, op de vroege ochtend. Toch was hij moe. Fysiek, van het zoeken naar een mogelijkheid om zijn film Fitna uit te zenden. En geestelijk, omdat hij de première almaar moest uitstellen. ‘Spuugzat’ was hij het om week na week dezelfde weinigzeggende antwoorden te geven op vragen van journalisten. ‘En dat zegt wat, als ik mezelf niet meer kan horen’, weet Wilders. De moeheid duurde tot gisteravond. ‘Ik voel een enorme adrenalinestoot’, zei hij een uur en drie kwartier nadat Fitna op internet was gezet, op zijn extra beveilgde kamer. ‘Nu heb ik enorme energie.’ De eerste lauwe reacties op de film

waren toen al losgekomen. Is dit het nou? Is dit nu de film waar we ons al maanden druk over maken? Wie daardoor verrast was, heeft meer oog gehad voor de soms uitzinnige reacties op Wilders’ filmplannen dan voor zijn eigen toelichting. Wilders heeft precies gemaakt wat hij op 28 november zei te zullen doen, toen het nieuws over zijn film was uitgelekt: hij toont verzen uit de Koran die oproepen tot geweld en laat daarop verschrikkelijke beelden zien: aanslagen, moorden en vrouwenmishandeling in naam van de islam. Daarnaast bevat de film twee provocatieve gimmicks: even wordt gesuggereerd dat een pagina uit de Koran wordt gerukt, maar het geluid van scheurend papier is gemaakt met een telefoonboek. ‘Want het is niet aan mij maar aan de moslims om de haatdragende pagina’s uit de Koran te scheuren’ , luidt de tekst die vervolgens in beeld komt. Een opvatting die hij meer dan een jaar geleden al in deze krant verkondigde. Op het eind van de film komt de beruchte Mohammedcartoon uit Denemarken in beeld, waarop de profeet een bom in zijn sultan heeft. Het lontje gaat aan, de explosie blijft uit, we zien ineens bliksemschichten. Die

symboliseren volgens Wilders de ellende die islamisering van ons vrije Westen teweegbrengt. En die ellende komt rechtstreeks uit het heilige boek van de moslims. Nieuw is alleen dat de ideeën van Wilders meer aandacht dan ooit krijgen en een wereldwijd publiek bereiken. Hij populariseert. De gevaren van de islam voor dummies. Veel aandacht was er de afgelopen tijd voor de gevaren die aan de film zouden kleven. Wilders prees gisteren de Nederlandse moslims – tegen wie hij als mensen niets zegt te hebben – omdat zij ‘geserreerd’ op zijn filmplannen hebben gerageerd. Heel anders dan premier Balkenende en het kabinet die zich volgens hem achter de oren moeten krabben omdat zij de rampzalige verwachtingen hebben opgeklopt. Wilders riep moslims in binnen- en buitenland om verantwoordelijk te blijven reageren. Hij wil nu met hen in debat. Het is de vraag of veel moslims daar zin in hebben, met een anti-islamfilm als startpunt. Maar de meeste islamitische Nederlanders zullen vast democratisch reageren. Of niet reageren. Van moslims wereldwijd moet dat blijken. Er is een ander risico: de film kan

mensen op het idee brengen dat zij iets tegen moslims moeten doen. Geweld tegen moslims komt tot dusver weinig voor, zelfs na terreurdaden als de moord op Theo van Gogh. Maar ondenkbaar is het niet. ‘Moslims willen dat u ruimte geeft aan de islam, maar de islam geeft geen ruimte aan u’, is in de film te lezen. ‘De islam wil overheersen, onderwerpen en is uit op de vernietiging van de westerse beschaving.’ Nazisme en communisme zijn overwonnen, nu moet de islamitische ideologie worden verslagen, staat in beeld. ‘Stop de islamisering, verdedig de vrijheid.’ De suggestie wordt gewekt dat extreem geweld, in islamitische landen aan de orde van de dag, de toekomst van Nederland zullen bepalen. De gruwelijkheden die Wilders toont zijn er en de islam dient voor de daders al te vaak als legitimatie. Maar er zijn moslims die hun geloof verenigen met democratie en mensenrechten, die hun manier van leven proberen te verspreiden en die in dit publicitaire geweld kunnen ondersneeuwen. Het kan iemand in de dreigende boodschap van Fitna een legitimatie voor anti-islamitisch geweld zien en

ook nog eens geen onderscheid tussen verschillende moslims maken? Behalve moslims zullen ook nietmoslims zich zo verantwoordelijk en geserreerd moeten blijven gedragen als zij de afgelopen jaren voor het leeuwendeel hebben gedaan. Geweld is in ieder geval niet Wilders’ bedoeling, verzekert hij. ‘Ik ben heel blij dat de film er eindelijk is’, zei Wilders gisteren. Het was samen met zijn verkiezingswinst het hoogtepunt van zijn politieke loopbaan, zei hij. Het kabinet betreurt dat de film is gemaakt, sprak iets later premier Balkenende, op een eveneens zwaar beveiligd Binnenhof. De regering veroordeelt gruweldaden en de plegers daarvan, maar stelt die niet aan de islam gelijk. Het ziet niet in wat de film voor doel kan hebben behalve kwetsen. En het kabinet wijst erop dat moslims ook vaak slachtoffers zijn van terreur. Misschien kunnen ze dat Wilders zelf vertellen. Want Wilders wil ‘van Assen tot Limburg en Amsterdam’ met ze in discussie. ‘Dat mag fel. Ze mogen me knettergek noemen.’ 1

Fitna kan zich niet spiegelen aan Submission, p2 Midden-Oosten lag al op één oor, p3 Marokkanen in Utrecht teleurgesteld in oude buurtgenoot, p5 Peter Middendorp: ‘Ergens had ik toch een beetje op iets leuks gehoopt’ p5

2  



Dagblad De Pers

Nieuws

Islamdebat ‘Het is een gemiste kans’

Balkenende droef, moslims niet in shock Op vaderlandse bodem slaat Fitna nog niet in als een bom. Wel popelen moslims om de Koranverzen eens goed uit te leggen aan Wilders. Debat? Prima, maar dan wel op voet van gelijkheid. Peter Wierenga Dirk Jacob Nieuwboer AMSTERDAM/DEN HAAG

...

Nederlandse moslims en ex-moslims lijken niet al te geshockeerd te zijn door Fitna. Termen als ‘flauw’, ‘karig’ en ‘soft’ vallen. Sommigen zijn wel geraakt door het gebruik van Koranverzen. Volgens het kabinet wordt in de film een verkeerd verband gelegd tussen de islam en gewelddadigheden. ‘Wij verwerpen deze voorstelling van zaken’, aldus premier Jan Peter Balkenende (CDA). ‘Onder de slachtoffers zijn ook vaak moslims.’ De premier betreurt dat Wilders Fitna naar buiten heeft gebracht. ‘Hij dient daarmee geen ander doel dan het kwetsen van gevoelens.’ Tegelijk benadrukte hij meermalen - ook in het Engels - dat je beledigd kunt zijn, maar dat de film nooit een excuus kan zijn voor geweld.’ Opmerkelijk, omdat hij eerder suggereerde dat Wilders medeverantwoordelijk zou zijn voor gruweldaden. Balkenende riep op tot een normale discussie zonder geweld. Dat is ook wat Wilders wil. De grote vraag is of het debat waartoe de PVV-voorman oproept, namelijk over het vermeende ‘fascistische’ karakter van de Koran, nu écht op gang komt. Moslims houden de boot nog even af. ‘Ik had meer uitleg van Wilders zélf verwacht, maar er is geen voice over’, zegt de Nederlandse bekeerling Ibrahim Wijbenga, tevens voorzitter van het Islamitische Begrafeniswezen. ‘Dit is heel mager, het begin van het einde van zijn carrière’. Dat aan het eind de bomcartoon van Mohammed ‘opgeblazen’ wordt, vindt hij ‘flauw’. Toch denkt de 30-ja-

rige Eindhovenaar dat de Nederlandse moslims zich koest zullen houden. ‘Een vriend van me zei dat het aan zijn kontje kon roesten.’ Wijbenga blijft sceptisch over de debatavonden die de PVV-leider wil organiseren. ‘Ik ga alleen op gelijke voet in discussie met hem, maar dat wil hij niet. Anders zouden we zelfs gezamenlijk kunnen optrekken. Want er zijn genoeg problemen in de moslimgemeenschap, zoals de fraude bij de islamitische zorginstelling UenZo en scholen.’ Voorzitter Abderrahman Farsi van de Nederlandse Moslimomroep bood Wilders na lang intern beraad aan om de film uit te zenden. Wilders weigerde echter. ‘Als ik de film zie, denk ik: jammer van de koffie die we bij al die besprekingen gedronken hebben. Dit is pure indoctrinatie, pure islamofobie. Als wij het uitgezonden hadden, zou er zeker nog iets tegenover staan.’

‘Jammer van de koffie die we dronken bij alle besprekingen’ Farsi is nog steeds bereid om met Wilders in de debat te gaan. ‘Bijvoorbeeld over de vertaling die hij geeft van sommige verzen.’ Zo staat het woord ‘terroriseren’ naast de beelden van de aanslagen in New York. ‘Natuurlijk begrijp ik dat nietmoslims daarvan schrikken. Maar in de oorspronkelijke context betekent dat Arabische woord niets anders dan het bangmaken van je vijanden’, aldus Farsi. ‘Mohammed was niet alleen een profeet, maar ook een staatsman. En hij was in oorlog met zijn vijanden, die je bang wilt maken. Net zo goed als de shock and awe van de Amerikaanse minister van Defensie Donald Rumsfeld.’

Ook Wijbenga ergert zich aan de Koranverzen die in beeld verschijnen, zoals oproepen om ongelovigen te doden. ‘Voor veel moslims zijn die teksten allang een dode letter. Net als moslimfundamentalisten geeft Wilders daar veel te veel gewicht aan. Het gaat om de context, waar zijn ze geopenbaard et cetera. Alsof de Koran een license to kill zou zijn. Het is een gemiste kans.’ Zelfs ex-moslim Damon Golriz, van Iraanse afkomst, verwacht niet dat Geert Wilders met zijn film nú al voor ontzettende theologische discussies gaat zorgen. ‘Het is meer een politiek statement. Hij werpt zich op als de pionier van de strijd van Europa tegen de islamisering en het terrorisme.’ Precies daarbij zet de NMO-voorzitter juist zijn vraagtekens. ‘Al die Koranverzen zijn al tijden bekend bij Arabisten en bij de AIVD. Toch hebben die nooit het verband gelegd met het terrorisme...’ Farsi zou het overigens niet vreemd vinden als extremisten in het buitenland nu de ‘oorlog’ verklaren aan Nederland. De Iraniër Golriz is minder bevreesd. ‘Soft’ is de kwalificatie die hij geeft aan de beelden die over het scherm razen, of door het trage internet juist sloompjes voorbijdriften. ‘Ik heb als achtjarige wel eens stenigingen van mannen en vrouwen gezien op tv, en dat was een stuk schokkender.’ Hoewel de ex-moslim meent dat Fitna op korte termijn vooral gedonder zal opleveren, verwacht hij echt dat het voor de toekomst wél iets moois voortbrengt. ‘Ik denk dat de moslims in Nederland op termijn toleranter zullen worden. Zo is het goed dat hij het over afvalligheid heeft, een heel belangrijk thema. Met zo’n film doorbreek je taboes. Als alle emoties bedaard zijn, en dat duurt wel een paar jaar, krijg je een rationeel debat. Het is heel pijnlijk, maar dat kan alleen door polarisatie. 1

Onherkenbaar

Wilders tegen een witte muur Geert Wilders werd gisteravond na het uitkomen van zijn film op de foto gezet. Om veiligheidsredenen mocht

dat alleen tegen een witte muur zodat de achtergrond niet herkenbaar was.Premier Balkenende zei tijdens

Recensie

Wilders spiegelt zich aan de Femke van Wiggen AMSTERDAM

...

Leven we in de eerste seconden van Fitna misschien nog in de wat naïeve illusie dat hier een sprookje verteld gaat worden, uit die droom worden we snel geholpen. En effectief ook: aanzwellende violen spelen de Arabische dans uit Tsjaikovski’s Notenkraker, maar worden ruw verstoord door het allesoverheersende gezang uit een

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................................................................................................

moskee dat ons met beide benen in de werkelijkheid van de Koran zet. Fitna’s opening is een slim gestileerde en effectieve verwijzing naar Wilders’ inhoudelijke boodschap. Wilders lijkt te willen zeggen: riemen vast, we gaan beginnen. Op de blanke Koranpagina’s worden nu beelden getoond van misdaden die uit naam van dat boek zijn begaan. De aanslag op het World Trade Center, op de metro in Madrid en die in Londen. Kranten-

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...........................

Selectie werkzaamheden: Noordwijk zh (bus) Wegwerkzaamheden Connexxion-lijnen 40, 42, 59, 90, 95, 208 en 240. Halte Vuurtoren vervallen. Assen (bus) Wegwerkzaamheden Arriva-lijnen 50 en 51. Halten Thorbeckelaan/Oldenhofstraat, Thorbeckelaan/ De Timp, Groningerstraat/Smetanalaan, M.L. Kingweg vervallen.

Vandaag

morgen

In de loop van de dag trekt een regengebied vanuit het zuidwesten over ons land heen. In de ochtend is het nog droog, de zon piept dan even door de bewolking heen. Het vervolg van de dag verloopt grijs en nat. De wind trekt behoorlijk aan tot kracht 5 boven land en kracht 7 aan de kust. De regen houdt aan tot in de nacht. Het wordt 9 graden.

De eerste dag van het weekend gaat zeer waarschijnlijk geheel droog verlopen. De zon is in heel Nederland te zien en het wordt minimaal 11 graden. Wanneer de zon echt goed haar best doet kan het nog één of twee graden warmer worden. De wind waait matig, tot vrij krachtig aan de kust. In de nacht is vorst uitgesloten. Zondag wordt een regendag.

Lisse (bus) Wegwerkzaamheden Connexxion-lijnen 51, 55, 59, 61, 89 en 403. Halten Hyacintenstraat, Nassaupark, Kanaalstraat, Nassaustraat/Blokhuis, Uitermeer, Sportlaan, Vreewijk vervallen. Pieterburen (bus) Wegwerkzaamheden Arriva-lijnen 68 en 69. Halte Wapen van Hunsingo is vervallen. MEER OP: WWW.DEPERS.NL/9292OV ONDERWEG? BEL 0900-9292 (€ 0,70 P/M) OF KIJK OP MOBIEL.9292OV.NL

Dagblad De Pers

Nieuws

3  



Fitna Buitenlandse media

Midden-Oosten lag al op één oor Redactie buitenland AMSTERDAM

...

Toen Fitna om 19:00 uur Nederlandse tijd de lucht in ging, lag het merendeel van de Arabische wereld al op één oor. Het bleef er gisteren dan ook opvallend stil. Geen relletjes, geen vlagverbrandingen of lekgestoken Geert Wilderspoppen, helemaal niets. De Engelstalige Arabische website Al Jazeera kwam pas een aantal uren later met nieuws over de film. In Marokko en Pakistan repte het laatste nieuws bij het sluiten van deze krant nog met geen woord over Fitna. De vrees dat er de komende dagen hevig geprotesteerd gaat worden tegen de film van Wilders is volgens verschillende correspondenten niet bijzonder groot. Ook de reactie op de cartoonrellen liet een aantal weken tot maanden op zich wachten. De Europese media waren er wel als de kippen bij, met de Deense kranten voorop. Nog geen uur nadat de film van Geert Wilders online was gegaan, werd er in de Jyllands Posten, de Deense krant die een jaar geleden de gewraakte Mohammed-cartoons publiceerde, met dikke koppen melding van gemaakt. De inhoud van de film wordt kort beschreven, maar over mogelijke gevolgen voor Dene-

marken wordt niet gerept. In Afghanistan werden protesten tegen Fitna begin deze maand nog op één hoop gegooid met de Deense cartoons. Als Nederlanders in het Midden-Oosten niet meer veilig zouden zijn, zou dat ook voor Denen gelden. Maar de redactie van Jyllands Posten is er vrij nuchter onder. ‘We hebben nog geen verslaggevers de straat op gestuurd’, vertelt een redacteur van de krant. ‘Op de voorpagina vermelden we het nieuws wel, maar we pakken er niet groots mee uit.’ De hoofdredacteur wilde gisteravond geen commentaar geven. De Vlaamse krant De Morgen maakte 27 minuten na de publicatie van Fitna op de website Liveleak melding van de film, net als de rechtse politicus Filip Dewinter, die gisteravond een link naar de film op zijn website zette. Het Duitse opinieweekblad Der Spiegel kwam er iets later mee, maar opende wel meteen op internet een forum waar lezers konden reageren op de film. Het merendeel van de reacties was kritisch. Eén lezer roept verontwaardigd: ‘Als je alle beelden van moslims vervangt door beelden van de Ku Klux Klan dan heb je een film over de verschrikkingen van het christendom.’ 1

Balkenende op katheder voor de wereld de persconferentie die hij gisteren gaf naar aanleiding van het uitkomen van de film van Geert Wilders, dat hij

het uitkomen van de film betreurt. ‘In de film wordt de islam gelijkgesteld met het plegen van gruweldaden. Wij

verwerpen dit. De slachtoffers zijn vaak ook moslims’, zei Balkenende. EVERT JAN DANIËLS, DIRK HOL/ WFA

mythische redder Scarlet Pimpernel koppen van de moord op Van Gogh, de bedreigingen aan het adres van Ayaan. De impact hiervan valt mee – of juist tegen. Geen superlatieven, de beelden vertellen het verhaal zoals ze dat al zoveel vaker hebben gedaan de afgelopen jaren. Tot de film halverwege kantelt. De toon wordt grimmiger, Wilders doet zijn toekomstvisie voor Nederland uit de doeken. Staafdiagrammen waarin het aantal mos-

lims geteld wordt verschijnen in beeld; als ‘t werkt voor Al Gore’s An Inconvenient Truth, waarom dan niet voor Geert? Fragmenten uit Peer Gynt, Ibsens door Grieg op muziek gezette aartsleugenaar, worden harder gedraaid terwijl we in een (moordend?) tempo zien wat we hebben binnengehaald: homo’s aan de galg en in bloed doordrenkte lijken. Fitna is geen film van een filmmaker, Fitna is geen Submission, niet qua visuele taal, maar

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................................................

Argus De geest is uit de fles

ook niet in zeggingskracht. Wilders doet wel een stiekeme verwijzing naar zijn eigen rol: hij schreef het scenario samen met ‘Scarlet Pimpernel’. Wie? Scarlet Pimpernel is de titelheld uit de gelijknamige roman van barones Orczy uit 1905. De man was een mythisch figuur die veel mensen wist te redden van de guillotine net na de Franse Revolutie. Voor het geval Wilders’ ambitie nog steeds onduidelijk mocht zijn. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................

Van Dale geeft antwoord

Letterlijk Er is iets merkwaardigs aan de hand met het woord letterlijk. Letterlijk is het tegenovergestelde van figuurlijk. Als u letterlijk geconfronteerd wordt met een lijk in de kast, is dat flink schrikken. We hopen voor u dat het lijk niet op u valt bij het openen van de kastdeur. Figuurlijk schrikt u misschien ook, maar dan gaat het om een onverwachte tegenvaller of netelige kwestie die plotseling opduikt. Een nieuwe minister wordt er soms mee geconfronteerd als gevolg van nalatigheid van zijn voorganger. Op dezelfde manier levert een letterlijke koude douche u een nat pak op, terwijl de figuurlijke een onaangename en onverwachte tegenvaller is. Het rare is dat je het woord letterlijk

steeds vaker hoort gebruiken als een soort algemene versterking, waarbij je het helemaal niet letterlijk kúnt bedoelen, als je even goed nadenkt. Als je van een toneelspeler zegt dat hij tijdens de uitoefening van zijn beroep is gestorven, ‘letterlijk in het harnas’, dan kan dat eigenlijk alleen maar kloppen als hij de rol van een middeleeuwse ridder speelde. Of nog een voorbeeld: ‘Nu kenmerkt Wil-

Praktijkgids uitdrukkingen

lem-Alexander zich door het gemak waarmee hij zich in alle mogelijke kringen beweegt. Dat laatste leerde hij letterlijk in de schaduw van Beatrix.’ Zou de arme man werkelijk voortdurend in het schaduwbeeld van zijn moeder hebben gelopen? Moeilijk voor te stellen. Daarom hierbij de oproep om het woord letterlijk alleen te gebruiken als het ook echt letterlijk is. Want ik ben het spuugzat. Letterlijk! 1 www.depers.nl/vandale

4  



Dagblad de Pers

De Vier

DE WERELD VOLGENS

KOSTER + JOJANNEKE DE DORPSPOMP

Vos ogenschijnlijk licht teleurgesteld ‘Hiermee gaat het kabinet het niet moeilijk krijgen’

Geert Wilders redt Mei Li Vos uit seksrel Een seksverhaal over Mei Li Vos en Paul Tang was heel even de nieuwe dorpsroddel in Den Haag. Toen kwam de Wilders-film: ‘Wel veel Bergman-shots zeg.’

...

Slechts een uur of vijf gloeide de aandacht om haar heen en trilde haar telefoon haar bijna een blauw bovenbeen. Toen werd het weer rustig. Mei Li Vos, links-liberaal PvdAKamerlid, was gisteren vanaf een uur of twee tot zeven opgejaagd wild op het Binnenhof. Zij en fractiegenoot Paul Tang zouden korte coïtale momenten hebben beleefd in de CDA-fractiekamer in het Kamergebouw. Althans, dat beweerden ‘betrouwbare bronnen’ in de Hofstad, die werden geciteerd op de NOS-website. ‘Tja, prachtig verhaal was het’, zegt Vos even na achten gisteravond. ‘Toch is het anders gegaan. Paul en ik zijn verdwaald in de krochten van de Kamer. Dit moet vlak voor de zomer zijn geweest. In die tijd raakte ik dagelijks de weg kwijt in het pand met al die liften. Op een gegeven moment stonden we daar ineens bij het CDA. We hebben nog even overwogen om de voorzittershamer mee te nemen in het kader van de goede coalitiebetrekkingen.’ Vos en Tang werden op hun rondgang door het Haagse labyrint echter gespot door een medewerker

HET PROGRAMMA

De PvdA-Kamerleden Mei Li Vos en Paul Tang (rechts) zijn samen verdwaald in de krochten van de Kamer. FOTO’S: PETER HILZ/HH

van CDA-Kamerlid Ger Koopmans. ‘We hebben natuurlijk onze excuses gemaakt. Wat moesten we daar’, gniffelt Vos nu. Toch, doofde deze aanstaande seksrel, waar in Den Haag en op het ministerie van Financiën al weken over werd gesmoesd, sneller dan verwacht, constateert Vos. ‘Ik zat in een overleg over de liberalisering van de postwet toen mijn telefoon steeds maar ging. Ik dacht: wat is er aan de hand? Bleek ik op die pubersite van GeenStijl te staan.’

Maar terugbellen naar bezorgde vrienden of roddelzieke kennissen was niet echt meer nodig (‘Je bent trouwens de eerste die mij rechtstreeks vraagt’), omdat er een andere gons in het Kamergebouw dit pikante non-zaakje kwam overstemmen. Om zeven uur ronkte het bericht dat Fitna eindelijk zou worden uitgezonden. Vos: ‘Ik zag dat Wilders ingeklemd tussen camera’s stond. Toen ben ik op mijn kamer met een paar VVD’ers en Pvda’ers naar de film gaan kijken.’ De

PvdA-volksvertegenwoordiger behoort tot de heel vroege kijkers van de film: ‘Toen ik inlogde, stond de teller bij website LiveLeak pas op 46 views’. Dan ogenschijnlijk licht teleurgesteld: ‘Hiermee gaat het kabinet het niet moeilijk krijgen.’ Dan semi-serieus met de stem van een gewichtige recensente: ‘Wel veel Bergman-shots zeg. Hier kun je het zelfs bijna mee eens zijn.’ Paul Tang, die wij ook nog even spraken, kan ook alleen maar lachen.

‘Wat een dorpspomp hè.’ Maar is het ook allemaal onwaar van die vrijpartij? Lachje: ‘Het zijn echt roddels.’ Hij ontkent stellig? ‘Den Haag is net een dorp hoor, het zijn echt verhalen rond de dorpspomp.’ Vos staat inmiddels – de klok tikt over achten – alweer klaar om naar een volgend enerverend overleg te gaan. ‘Iets met Nigeria en olie.’ En zo ging er weer een dag voorbij in onze vaderlandse parlementaire geschiedenis. 1

Mannelijk trio vervangt voetbalanaliste Natasja Froger onthoudt zich van commentaar

Op deze pagina deed ze al een keer een oproep aan de vrouwen om zich te onthouden van voetbalcommentaar. En daar houdt ze zich helaas aan. Natasja Froger, Ajax-afficionado en ooit bijna-international van het nationale vrouwenelftal, komt (en wij vinden dat best jammer) niet meer bij SBS terug als voetbalanaliste. Froger glorieerde onlangs in de nabeschouwing tegen Kroatië, toen ze zonder morren het voetbal lingua franca sprak waar elke man van droomt. Ze sprak over ‘looplij-

nen’ alsof Louis van Gaal er nooit had gezeten. Ze snapte – ondanks haar opmerking dat ze geen tactiekkenner was – meteen dat de 4321-opstelling een gedurfde nieuwe aanvalsvariant was. ‘Maar dat was een eenmalig optreden. Natasja blijft bij haar standpunt’, zegt een woordvoerder van Froger. SBS heeft inmiddels drie opvolgers gevonden voor Froger: trainer Mario Been, ex-Oranjespeler Frank de Boer en oud-keeper Hans van Breukelen. Althans, dat verwacht Hans Kraay jr, die als sportverslagge-

ver is verbonden aan SBS. ‘Ik heb het optreden van Natasja helaas niet gezien, omdat ik in Kroatië in het stadion stond.’ Kraay weet wel te vertellen dat de SBS-top en de KNVB na het optreden van Froger hebben besloten om de nabeschouwing in handen te leggen van ex-voetballers, huidige voetballers of trainers. ‘SBS en de KNVB hebben elke maand overleg en dat is besloten.’ Gaat hij de blonde Hart in Actie-presentatrice ook zo missen in De Derde Helft? ‘Veel succes met je ironische stukje.’ 1

Froger snapt de 4321-opstelling. HH

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................

Knip- en plakwerk

FORUMLEDEN MAROC.NL REAGEREN LACONIEK OP FILM ‘Zou dit wel van Wilders zijn? Beetje flauwig filmpje zoals er al zoveel van op het internet staan’, luidt een van de eerste reacties op het internetforum van maroc.nl. Vrij snel nadat de film van Wilders online is stromen daar de reacties binnen. Niemand lijkt echt onder de indruk van wat ze zojuist hebben gezien. ‘Veel knip- en plakwerk. Het zijn allemaal beelden die we al kenden’, reageert iemand.

‘Het is niet eens een film. Het is gewoon een samenraapsel van fragmenten die hij koppelt aan een aya. Op die manier kun je elk volk, religie en ideologie zo profileren dat het iets angstaanjagends lijkt’, vindt een ander. ‘Dit is een kwestie van YouTube afstruinen en wat kranten en ‘oeh ik heb de engste film op aarde’.’ Daar komt bij dat de film niet ‘mooi’ is. ‘Hij had op zijn minst meer aandacht kunnen schenken aan de opmaak van

het geheel, want zelfs dat was niet om aan te zien.’ Een enkeling kan zich wél voorstellen dat de film invloed heeft op niet-moslims. ‘Zo sluw en selectief in elkaar gezet dat ik me heel goed kan voorstellen dat niet-moslims echt bang worden voor de islam.’ Dat Wilders rapper Salah Edin verwarde met Mohammed B. leidt tot grote hilariteit op het forum. ‘Hahahaha, vernedering voor Wilders niet normaal meer.’ Door de grote belangstelling lag de site al vrij snel plat, dit tot grote frustratie van veel forumleden.’ Willen jullie niks verklappen, ik wil zelf kijken. Zo traaagg... fuckk.’ 1

Islamdeskundige

‘ZWAAR OVERDREVEN ALS IEMAND STRAAT OP ZOU GAAN’ De film Fitna van Geert Wilders zal geen schokeffect in de Arabische wereld veroorzaken. Dat stelt hoogleraar Islam in West-Europa aan de Universiteit Leiden, Maurits Berger, gisteravond. ‘Het zijn schokkende beelden’, zegt de hoogleraar. ‘Maar niet meer dan dat. Ik zou het zwaar overdreven vinden als men in islamitische landen hiervoor de straat op gaan.’ Volgens Berger is Fitna een filmisch evenbeeld van Wilders zelf. ‘Wat hij al

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ................................................................................

jaren uitdraagt, is nu achter elkaar gemonteerd: een reeks van gruwelijke beelden van aanslagen door terroristen die door de islam zijn geïnspireerd. Niet echt vernieuwend.’ ‘Maar de profeet en Allah worden nergens beledigd. Nogmaals, ik verwacht niet dat deze reeds bekende boodschap voor veel ophef zal gaan zorgen.’

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................

Forumreactie (1)

Forumreactie (2)

Forumreactie (3)

‘Ik heb eigenlijk best wel medelijden met Wilders. Wat gaat hij zeggen als hij tegenover Allah staat.’

‘Ik vind de Fitna movie meevallen. Ik heb soortgelijke filmpjes al op YouTube gezien. Het zou me niet verbazen als hij daarvan heeft geknipt en geplakt.’

‘Mensen die hiervoor zouden rellen zouden een bitchslap moeten krijgen, als je dit serieus neemt.’

Dagblad De Pers

Binnenland

5  



Vreemdeling in Den Haag Peter Middendorp is schrijver/journalist en doet voor De Pers dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag.

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..............................................................................

Film

D HH

Zoek de verschillen

Wilders verwisselt Mohammed B. met rapper een foto te zien van Edin, met ‘Mohammed B.’ als bijschrift. Edin kan slechts lachen om het misverstand. ‘Zijn feiten onderbouwen doet hij niet echt’, vertelt hij. Het is niet voor het eerst dat Edin wordt verward met B. 1

Fitna Marokkaanse jeugd teleurgesteld in oude buurtgenoot

‘Geert Wilders kan de boom in’ Marokkaanse jongeren in de Utrechtse wijk Kanaleneiland hebben tabak van hun oude buurtgenoot Geert Wilders. Marcia Nieuwenhuis UTRECHT

...

Khalid (20): ‘Tot 2001 woonde hij hier om de hoek, in de Vasco da Gamalaan.’ Zijn leeftijdsgenootje Rachid vult aan: ‘Ja, boven de Lidl.’ ‘Hij kwam geregeld een praatje met ons maken. Hoe gaat het, vroeg hij ons’, vervolgt Kalid. ‘Maar sinds hij verhuisd is, roept hij allerlei gevaarlijke teksten. Het was een aardige kerel, maar hij bleek een vieze vuile hufter.’ Rachid vindt dat hij ‘de Kamer uit moet’. ‘Als er hier straks rellen gebeuren is het zijn schuld.’ Een ander groepje jongeren, dat in een Peugeot 206 stapt om naar het buurthuis – Tiener Chill Eiland – te gaan, is ook not amused met de aandacht van de PVV-voorman. ‘Wilders kan de boom in’, zegt de 23-jarige automonteur Marouan stellig. ‘Hebben

jullie ons ooit zo het christendom zien beledigen?’, vraagt Mohammed zich op de achterbank hardop af. ‘Hij discrimineert live, alleen hij blijft wel nét binnen de regeltjes’, concludeert de 23-jarige student bedrijfsadministratie. Wilders gebruikt volgens Marouan de islam omdat hij weet dat hij daar ‘een gevoelige snaar mee raakt’. Maar hij doet dat op de verkeerde manier, vindt hij. Selectief. ‘Waarom neemt hij niet het deel waarin staat dat je je buren moet respecteren?’ Mohammed: ‘Nu zul je zien dat moskeeën weer beklad worden met leuzen van White Power, dat veroorzaakt hij.’ De jongens wonen in de Gasparilaan. De straat die in september vorig jaar in de aandacht kwam nadat Wilders aandacht vroeg voor de bewoners van een seniorenflat. De ouderen waren daar destijds erg blij mee. Rond de flat stonden ijzeren hekken met spijlen die de doorgangen van de flat versperden. Doel was dat criminele jongeren geen vluchtroutes meer hadden. Maar de bewo-

ners waren ontstemd omdat ze om moesten lopen naar de supermarkt. De ouderen daar reageren nu gelaten. Gert Hogenkamp ,verwonderd: ‘Dat Wilders die film überhaupt nog heeft gemaakt, ik dacht dat het een 1-aprilgrap was.’ 1

was ontploft – er was alleen symbolisch gewerkt met bliksemschichten. We werden stil. ‘Jij bent er straks verantwoordelijk voor dat de hele wereld denkt dat hij het hoofd van Mohammed heeft laten ontploffen,’ zei W., voordat we begonnen te lachen. Daarna de straat op. Er gebeurde niets. Op elke hoek van het Binnenhof stonden journalisten, iedereen rende ergens naartoe. Er was politie. De ingang van de Tweed e Ka m e r aan de Lange Poten was gesloten. Veiligheidspersoneel verzamelde zich bij de ingang aan het Plein. Landrovers van de politie trokken op. Sirenes in de verte. Ergens had ik toch een beetje op iets leuks gehoopt. Een rel, geweld, iets; we hadden al zolang gewacht. Waar bleven de moslims? Waarom stoomde men niet op naar het Plein? Ik heb gewacht, ik heb op wacht gestaan, maar tegen de tijd dat deze pagina naar de drukker moest, had de werkelijkheid zich nog steeds niet aan mijn adrenalineniveau aangepast. 1

Ergens had ik toch een beetje op iets leuks gehoopt. Een rel, geweld, iets

TU RKIJE All inclusive!

8- t/m 22-daagse strandvakantie

379

8 dag en van af

o .b .v.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..............................................................................

4 pers on

Verklaring internethost

VRIJE MENINGSUITING IS HET BELANGRIJKST VOOR LIVELEAK Liveleak, het bedrijf dat de anti-Koranfilm van Geert Wilders ruimte op internet heeft geboden, keurt de inhoud van de film niet goed, maar wil opkomen voor de vrijheid van meningsuiting. ‘Veel mensen die bij Liveleak werken, vinden sommige boodschappen (in de film, red.) beledigend. Maar dat wij beledigd zijn, is geen reden om de heer Wilders het recht te ontzeggen om zijn film te tonen’, meldde het bedrijf gisteravond

in een verklaring. ‘Niemand is verplicht de film te bekijken.’ LiveLeak heeft een reputatie van horrorfilmpjes. De rauwste werkelijkheid van de Irak-oorlog is hier te vinden, inclusief barbaarse onthoofdingen en bloedige oorlogsverslaggeverij uit de loopgraven. Recent kwam de site in het nieuws omdat Nederlandse militairen zonder toestemming van Defensie via hun telefoons schermutselingen hadden gefilmd.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................

Fitna is megahit Fitna van Geert Wilders was gisteravond laat al dik 2 miljoen keer bekeken, de Engelse variant ruim 1,1 miljoen keer. Ook andere sites vertoonden de film, waardoor het echte aantal hits nog hoger ligt.

en

Extra ingekocht: diverse vertrekdata in de meivakantie! Wilt u er in de meivakantie nog tussenuit? Dat kan bij KRAS, want er zijn nog diverse vertrekdata beschikbaar naar het zonnige Turkije! Uiteraard kunt u ook bij KRAS terecht voor een strandvakantie in een andere periode. Als u vóór 30 april boekt, profiteert u bovendien van aantrekkelijke vroegboekkortingen bovenop de spectaculaire prijsverlaging die wij voor u wisten te bedingen. Daardoor boekt u nu al vanaf slechts € 379 een 8-daagse all inclusive strandvakantie in het comfortabele 4-sterren Hotel Royal Palm. Wacht niet langer en boek!

HOTEL ROYAL PALM**** – ALANYA Dit comfortabele 4-sterren hotel ligt op ca. 50 m van het schitterende Kleopatra-strand en op ca. 1 km van het centrum van Alanya. Het hotel beschikt over een lift, restaurant met terras, internetcafé en bar. Er is een spa-center met Turks stoombad, sauna en massagesalon. Verder is er een buitenzwembad, zonneterras met ligbedden en parasols en regelmatig entertainment. Voor de kinderen is er een apart kinderbad en een speeltuin. Qua sportfaciliteiten biedt het hotel tafeltennis, darts, biljart, beachvolleybal en diverse watersporten aan het strand.

U verblijft hier op basis van all inclusive, dat is inclusief ontbijtbuffet, lunchbuffet, dinerbuffet, koffie, thee, gebak en alle lokale (non-)alcoholische drankjes. Dit alles op de door het hotel vastgestelde tijden. INCLUSIEF: vliegreis Nederland of Duitsland–Antalya v.v., vlieg- en luchthavenbelastingen, transfer luchthaven–accommodatie v.v., verblijf in Hotel Royal Palm, o.b.v. all inclusive, Ned.sprekende reisleiding ter plaatse.

Vertrekdata: dagelijks van 1/4 t/m 28/10 8 dgn 15 dgn 8 dgn 15 dgn April v.a. € 389 v.a. € 500 Augustus v.a. € 459 v.a. € 645 Mei v.a. € 389 v.a. € 546 September v.a. € 425 v.a. € 581 Juni v.a. € 395 v.a. € 536 Oktober v.a. € 379 v.a. € 606 Juli v.a. € 469 v.a. € 675 Prijzen zijn per persoon op basis van een 4-persoonsbezetting. Voor uitgebreide reisbeschrijving/reservering, zie www.kras.nl/72125

BOEK ONLINE of bel 0900 – 9697

15 cpm

PE 13.5.1

Geert Wilders toont in Fitna een foto van rapper Salah Edin waar hij Mohammed B. bedoelt. Tussen de vijfde en zesde minuut van de film klinkt de stem van de moordenaar van filmmaker Theo van Gogh. Op dat moment is

e film is er. Vooraf gedacht dat ik iets onbenulligs zou doen als die zou worden uitgezonden, maar op het moment zelf zat ik in een Haags café met W., een bevriende journalist. Bij RTL4 wisten ze het weer als eerste. Via hen kwam het nieuws naar Een Vandaag, en daarna bij W. en mij. We keken om ons heen. Er waren in de kroeg veel Haagse journalisten, maar niemand wist nog iets. NOS niet, de Volkskrant niet, bij een hapje en een glaasje werkte men van Den Haag Vandaag een blonde stagiaire in. W. zette zijn laptop aan, de film begon. ‘Moeten we de andere journalisten niet op de hoogte stellen?’, vroeg hij. ‘Nee,’ zei ik. ‘Die site loopt elk moment vast, mond houden.’ Met de film aan liepen we het café uit, naar de ingang van de vergaderzaal van de Tweede Kamer. Daar kwam Wilders al aan. We verdeelden de taken. Ik keek de film, W. zou het commentaar van Wilders volgen. Toen de film was afgelopen, zei ik tegen W.: ‘Aan het slot ontploft Mohammeds hoofd.’ W. vroeg Wilders waarom hij Mohammeds hoofd had laten ontploffen. Wilders antwoordde met gespeelde glimlach dat het hoofd niet

6

 

 

Binnenland

 




Rechtszaak Journalist beschuldigd van antisemitisme

Satire over joden zou testcase zijn Peter Wierenga AMSTERDAM

...

‘Sinds de nazi-tijd is het niet echt cool om negatieve dingen te zeggen over joden, maar soms snap ik best hoe het in 1937 allemaal zo ver heeft kunnen komen,’ schreef Scheepmaker in Havana, het huisblad van de Hogeschool van Amsterdam. Anderhalf jaar later mag hij zich verdedigen tegenover de politierechter. ‘Onverdund antisemitisme,’ oordeelt de officier van justitie. En dat moet bestreden worden, ‘zeker in deze roerige tijden’. In zijn felle requisitoir komt echter het woord vrijheid van meningsuiting niet eens voor. Terwijl iedereen in dit kleine rechtszaaltje weet dat dát het echte onderwerp is. Waar ligt de grens? Gaat de wiskundeleraar in Venlo te ver, die rekensommen laat maken

met de gasovens in Auschwitz? Of Ehsan Jami, die de profeet Mohammed in volle erectie afbeeldt naast zijn jonge geliefde Aisha – met teddybeer? En als klap op de vuurpijl gisteravond de vertoning van Wilders Fitna op internet. Het is vooral Wilders op wie alle ogen zijn gericht. Niet voor niets wil advocaat Maarten Pijnenburg weten waarom ‘de hoogblonde politicus’ ondanks tientallen aangiftes niet vervolgd wordt voor het beledigen van moslims, terwijl zijn cliënt wél terecht staat. Er wordt zelfs gefluisterd dat dit een testcase is. Geen gekke gedachte aangezien de aangifte van anderhalf jaar geleden dateert en Scheepmaker pas vorig jaar door de politie gehoord werd. ‘De kans dat u vervolgd wordt, is 1 procent,’ zei de agent. Een jaar later ploft de dagvaarding op de mat.

Vreemde timing. Het begon allemaal met een vakantie in Egypte, waar hij zich kapot ergerde aan onbeschofte Israëlische toeristen. ‘Hadden ze mij zo benaderd en was ik in het bezit geweest van explosieven, dan had je hun ledematen verspreid tussen Sjarm el Shei-

‘De kans dat u vervolgd wordt, is 1 procent’, zei de agent kh en Dahab terug kunnen vinden’, schreef Scheepmaker. En als hij die woorden nu terugleest? ‘Oei,’ zegt de journalist. ‘Het is een spijkerharde column met ongelukkige bewoordingen. Nee, ik zou

het nu niet weer doen.’ Maar waarom hij het dan zo opschreef, wil de rechter weten. ‘Niet alleen uit irritatie, maar ook om het maatschappelijk debat te dienen’, zo betoogt Scheepmaker. En dan is er nog het satirische karakter van de column. Met relativerende opmerkingen, zoals: ‘Ik zou in de oorlog ook gewoon vergast zijn.’ Want Scheepmaker heeft zélf joods bloed. Zijn opa vertelde pas op diens sterfbed – op 98-jarige leeftijd – dat hij in de oorlog onderdook omdat hij jood is. Bovendien heeft de columnist inmiddels zijn excuses aangeboden aan de man die aangifte deed. Bart van der Valk, oud-docent van de Hogeschool van Amsterdam, aanvaardde die ruiterlijk. Het laat de officier van justitie allemaal koud. ‘Niks satire, onverdund

antisemitisme. En al zou geen enkele jood zich beledigd voelen, dan nog staat belediging objectief vast.’ In zijn laatste woord probeert Scheepmaker het nog eens uit te leggen. ‘Ik betreur de suggestie van de officier dat ik begrip zou hebben voor het uitroeien van joden.’ Over twee weken weet de journalist of hij echt 800 euro moet gaan betalen. En wie weet wordt het nog erger, want om aan te tonen dat hij niet alleen joden op de korrel neemt, leverde hij ook twintig andere columns in. Van zelfspot tot kritiek op Marokkanen. Nu al voelt hij de gevolgen. ‘Ik ben voorzichtiger en schrijf niet meer over bevolkingsgroepen. Dat betreur ik wel, ja.’ Een Israëlische vriendin probeert er een positieve draai aan te geven. ‘De grote Amerikaanse schrijver Philip Roth is ook vaak aangeklaagd.’ 1

Fraude

Herfkens hoeft niet terug te betalen Redactie binnenland AMSTERDAM

...

Het kabinet kan de ruim tweehonderdduizend euro die oud-minister Eveline Herfkens (PvdA) onterecht heeft ontvangen als werknemer van de Verenigde Naties in New York, vooralsnog niet terugvorderen. Volgens minister van Buitenlandse Zaken Maxime Verhagen (CDA) is dat juridisch onmogelijk. Een rechtszaak heeft alleen kans van slagen als een lopend onderzoek van de VN uitwijst dat Herfkens wist dat ze de huursubsidie niet mocht aannemen, zei Verhagen gisteren in de Tweede Kamer. Hij heeft Herfkens gevraagd het geld uit vrije wil terug te betalen, maar wilde niet zeggen hoe zij daar op heeft gereageerd. De oppositie vindt dat Herfkens, van 1998 tot 2002 minister voor Ontwikkelingssamenwerking, het

bedrag hoe dan ook moet terugbetalen. De coalitiepartijen CDA, PvdA en ChristenUnie zijn het met Verhagen eens dat dat alleen kan als wordt bewezen dat Herfkens wist dat zij het geld niet mocht aannemen. D66-Kamerlid Fatma Koser Kaya stelde dat Herfkens van de regels op de hoogte had moeten zijn. ‘We hebben het over een oud-minister, niet over een of andere mevrouw die net de arbeidsmarkt op komt.’ Verhagen zei tijdens het debat dat de ambtenaren op zijn ministerie niet bekend waren met de VN-regel dat VN-personeel geen geld van derden mag aannemen, ook niet uit hun land van herkomst. VVD-Kamerlid Boekestijn noemde dat ‘ongelooflijk incompetent’. Verhagen bleef erbij dat niet meer is vast te stellen of Herfkens zelf om de huursubsidie heeft gevraagd of dat het ministerie die haar heeft aangeboden. 1

Restauratie

Graven gelicht in Nieuwe Kerk Vanwege de restauratie van de Oude Kerk worden de circa 2.500 grafstenen gelicht. Er zijn ongeveer 10.000

Amsterdammers begraven. Het gaat om mensen van adel, kunstenaars en burgemeesters. 1 FOTO: NOVUM

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................................................................................................................

VVD-verkiezingen

SLECHTS 42 PROCENT VAN DE LIBERALEN BRENGT STEM UIT Bij de verkiezing voor de nieuwe VVDpartijvoorzitter heeft ruim 42 procent van de stemgerechtigden de afgelopen weken een stem uitgebracht. Dat zegt een woordvoerder van de VVD. De verkiezing sloot woensdag. Het uiteindelijke percentage kan iets lager liggen, omdat eventuele dubbelingen in stemmen per post en stemmen via internet er nog niet uit zijn gehaald. Als iemand zowel via internet als per post heeft gestemd, wordt de stem per

post ongeldig verklaard. Het totaal aantal stemmen inclusief mogelijke dubbelingen ligt op 15.714. De 36.636 stemgerechtigde VVD’ers konden kiezen tussen gedeputeerde in NoordBrabant Onno Hoes (foto) en burgemeester van Rotterdam Ivo Opstelten. Het gros van de stemmen (11.068) werd via internet uitgebracht. Per post werd 3.608 keer gestemd. Via de telefoon stemden 1.038 VVD’ers. Maandag wordt bekend wie heeft gewonnen.

HH

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ......................................

Tijgermug (1)

Tijgermug (2)

De aanpak van de tijgermug is succesvol. Sinds oktober vorig jaar is er geen enkele mug meer gevangen bij bedrijven die bamboestaken, zogenoemde Lucky Bamboo, importeren. Dat is maar goed ook...

Want die kan het virus overbrengen dat knokkelkoorts veroorzaakt.

Dagblad De Pers

Buitenland

7  



Achtergrond Iraaks leger vecht in zuidelijke oliestad met sjiitische milities

Basra in vlammen vanwege olie, geld en macht Het blijft vreselijk: Irakezen die elkaar afslachten. Nu weer in Basra. Wat is er toch aan de hand daar?

TURKIJE

Redactie buitenland AMSTERDAM

...

SYRIE

Wie vechten er tegen wie?

Wat valt er dan te halen in Basra? Heel wat. Het is de tweede stad van Irak, met een grote haven, waar veel

IRAN Bagdad

I R A K © GRAPHIC NEWS

Het begon met de sjiitische milities. De grootste daarvan is het Mehdi-leger van Muqtada al-Sadr, een zeer invloedrijke geestelijke. Dat kreeg het aan de stok met de Badr-brigade, de gewapende tak van de Opperste Raad van Islamitisch Irak. Daarnaast doen er ook nog wat kleinere groepjes mee, zoals de Fadhila-milities van de gouverneur van Basra. Ze willen allemaal hetzelfde: de macht in Basra. En dat is iets wat de regering in Bagdad niet tolereert. Vandaar dat nu ook het Iraakse leger zich in de strijd heeft gemengd.

kaar de tent uit vechten, maar de oliedollars uit Basra zijn van essentieel belang voor de wederopbouw van Irak. Bovendien is dit de eerste echte test voor het Iraakse leger. De Britten hebben zich min of meer teruggetrokken uit Basra en de verantwoordelijkheid voor de veiligheid aan Bagdad gelaten. Als het daar gierend uit de hand loopt, slaat de regering een modderfiguur.

SAUDI ARABIE

Basra

Dagelijks gaan er meer dan een miljoen vaten olie via Basra naar het buitenland. REUTERS

gehandeld wordt. Maar belangrijker nog: Basra is het centrum van de Iraakse olie-export. Op dit moment worden er in Irak elke dag 2,4 miljoen vaten geproduceerd, waarvan twee miljoen op de grote olievelden in het

zuiden. Het overgrote deel daarvan (1,9 miljoen) gaat naar het buitenland, voor een groot deel via Basra. De zeggenschap over die stad is dus erg aantrekkelijk. Het gaat om geld en macht.

Wat wil Bagdad? Premier al-Maliki probeert te voorkomen dat de regering de controle over Basra verliest. Aan de ene kant lijkt het misschien aantrekkelijk dat zijn politieke sjiitische concurrenten el-

Maar? In augustus vorig jaar is er een wapenstilstand gesloten met het Mehdi-leger van Muqtada al-Sadr. En dat hielp, want het werd inderdaad een stuk rustiger in het land. Nu het Iraakse leger zo hard ingrijpt in Basra beginnen de 60.000 Sadristen zich opnieuw te roeren: er was toch een staakt-het-vuren? De ongeregeldheden zijn al overgeslagen naar SadrCity, de enorme sjiitische wijk in Bagdad. Ook zijn er twee grote olieleidingen opgeblazen, waardoor een deel van de productie stilligt. 1

Grensgebied

Korea’s ruziën over eigen vredesproject Redactie buitenland AMSTERDAM

...

Het gold als een mooi voorbeeld van de Koreaanse ‘zonneschijn-politiek’: Noord en Zuid hebben op hun grens een industrieterrein ingericht dat de goedkope krachten van de communisten combineert met de technologie en managementskennis van de kapitalisten. Helaas. Noord-Korea is boos, omdat Zuid-Korea alleen maar met het project wil doorgaan als de buurman opschiet met zijn nucleaire ontwapeningsprogramma. Pyongyang wil nu dat het overgrote deel van de ZuidKoreaanse managers het industrieterrein verlaat. Seoel betreurt het standpunt, maar heeft toegegeven aan de eis. Volgens de minister voor Hereniging blijft Zuid-Korea een voorstander van economische samenwerking, omdat het voordelen kan hebben voor beide landen. Op het industrieterrein staan negenenzestig Zuid-Koreaanse bedrijven, die werk bieden aan 23.220 Noord-Koreaanse arbeiders. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................

München

TOCH GEEN ZWEEFTREIN De Duitse regering ziet vanwege de almaar stijgende kosten af van de aanleg van een magneetzweeftrein naar de luchthaven van München. Alleen in Shanghai rijdt een dergelijke trein. De regering had 1,85 miljard euro uitgetrokken voor de Maglev-lijn, maar de kosten zijn opgelopen tot 3,4 miljard euro. De maglev zweeft door een magnetisch veld een centimeter boven de rails en haalt 450 kilometer per uur.

Verleidelijk is het wel. De gedachte om van alle modellen één paar achter te houden.Om bijvoorbeeld later een bescheiden schoenmuseum te beginnen. Ook fijn: elke week een vers paar schoenen uit mijn eigen zaak aantrekken. Maar ergens is er toch een bepaald zakelijk instinct dat me daarvan weerhoudt. Het zij zo... Gelukkig kan ik wel elke dag naar schoenen kijken. En ervan genieten. Zeker op het moment dat er nieuwe modellen binnenkomen. Het resultaat van veel internationale beurzen en gerenommeerde fabrieken bezoeken wordt dan ineens tastbaar. Het is echt een feest om die dozen uit te pakken en al dat moois uit te stallen. Krijgt de winkel tóch nog iets van een museum. Waarom vertel ik u dit nu allemaal? Natuurlijk om u uit te nodigen de nieuwe collectie te komen bewonderen. Die is namelijk binnen. Maar ook omdat we dit jaar 125 jaar bestaan. Een mooi moment voor een persoonlijke kennismaking, dacht ik zo. André is de naam. Alweer zo’n 23 jaar eigenaar van schoenhandel Zwartjes van 1883. Persoonlijk contact met mijn klanten vind ik bijzonder belangrijk. Daarom ga ik u vanaf nu dan ook zélf op de hoogte houden van al het nieuws op schoengebied. Tot snel!

21/" %10"01/1

1")





$")!"/)+!-)"&+

1")





*01"/!*

XXX[XBSUKFTOM

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................

Het weer Seoul: 13°C / 5°C, zonnig Pyongyang: 13°C / 3°C, zonnig

Al onze klanten, ontvangen bij hun aankoop een aardige attentie in de vorm van een boekje over de ontwikkelingen van de schoenmode in de laatste zestig jaar, samengesteld aan de hand van ons zorgvuldig bewaard reclamemateriaal. Let wel: de voorraad is beperkt.

8

 

 

Buitenland

 




Rwanda Rondreizend filmfestival Hillywood

‘Pas op voor vreemde mannen’ Amuseren en voorlichten, daar draait het rondreizende filmfestival Hillywood in Rwanda om. ‘We proberen grappige films te programmeren’. Maar we kunnen ze niet vertellen te vergeten wat er gebeurd is.’ Eefje Blankevoort Arnold van Bruggen RWAMAGANA

...

De zon is net achter de heuvels verdwenen als duizenden mensen het voetbalveld van Rwamagana, een slaperig provinciestadje in het oosten van Rwanda, oplopen. Het is er direct aardedonker, alleen het grote opblaasbare bioscoopscherm licht de toegestroomde mensenmassa bij. Vanavond is de karavaan van Hillywood hier neergestreken, het rondreizende programma van het Rwandese Filmfestival dat dit jaar voor de vierde keer wordt georganiseerd. De naam verwijst zowel naar de duizenden heuvels van Rwanda als naar de aspiraties van de jonge filmmakers.

‘We willen Rwanda aan de wereld laten zien en de wereld aan Rwanda’ Honderden kinderen zitten op de eerste rijen, hun benen opgetrokken in het hoge gras. Daarachter dringen de oudere bezoekers om de beste plaats. Het is voor de meeste mensen de enige keer in het jaar dat ze films zien. Rwanda is nog een echt ‘radioland’. Slechts weinigen bezitten een televisie. ‘Er is in Rwanda bijna geen entertainment, zeker niet op het platteland’, vertelt Eric Kabera. Hij is de directeur van het festival. Hij staat bij de achterbak van het busje dat dienst doet als mobiele projector. Hij controleert of de beamer goed staat afgesteld. ‘Films in het Rwandees waren er helemaal niet, daar proberen wij verandering in te brengen.’ Tot een aantal jaar geleden bestond er geen filmindustrie in Rwanda. Dat veranderde toen internationale filmploegen na 1994 in het land neerstreken om de genocide, die in honderd dagen aan honderdduizenden mensen het leven kostte, te verfilmen. Eric Kabera, die na de genocide naar Rwanda was teruggekeerd, begon zijn filmcarrière als lokale pro-

‘Het is voor de meeste mensen de enige keer in het jaar dat ze films zien.’ ANOEK STEKETEE

ducer voor de internationale producties. ‘We hebben hier veel enthousiaste en getalenteerde jongeren die graag in de filmindustrie willen werken. Maar er bestond geen enkele opleiding voor. Om mijn ervaring te delen ben ik zes jaar geleden het Rwanda Cinema Centre begonnen. We organiseren trainingen, masterclasses en het filmfestival.’ In vier jaar tijd is het Rwandan Film Festival uitgegroeid tot een volwaardig filmfestival, met een rijke programmering van meer dan zestig films en internationale gasten. Deze week draait het festival in de hoofdstad Kigali, daaraan voorafgaand krijgt de bevolking in de afgelegen provincies de kans een aantal films te zien. Terwijl het programma in Kigali vooral internationale films laat zien, toont Hillywood films van Rwandese makers. ‘Met dit filmfestival willen we Rwanda aan de wereld laten zien en de wereld aan Rwanda. We willen laten zien dat Rwanda zich heeft ont-

wikkeld na de genocide’, zegt Eric. ‘Hier tonen we films die gewone Rwandezen aanspreken, die dicht bij hun belevingswereld staan.’ Als de voorstelling begint, klinkt er opgewonden gejoel vanuit het publiek. Een animatiefilm begint luchtig. Een klein jongetje speelt onbezorgd op straat. Halverwege de film slaat de stemming om. Een vieze man lokt het jongetje mee naar huis en probeert hem te verkrachten. Gelukkig komen geschrokken buren op zijn geschreeuw af en weten hem net op tijd uit de handen van de verkrachter te redden. Een politieagent slaat de man in de boeien en wendt zich dan tot het publiek om ons te waarschuwen voor de gevaren van dit soort mannen. Als de film is afgelopen neemt de presentator van het filmfestival het woord. ‘En wat hebben jullie geleerd van deze film?’, vraagt hij. ‘Niet met vreemde mannen meegaan!’, klinkt het uit honderden monden. Het ritueel blijkt de opzet voor de

hele avond te zijn. De films zijn naast amusement toch vooral educatief bedoeld. Veilig vrijen en tienerzwangerschap, huiselijk geweld en de genocide komen aan bod. De zware onderwerpen staan in schril contrast met de uitgelaten sfeer van de bezoe-

‘Alle films worden gefinancierd door NGO’s, die willen geen amusement’ kers die vooral komen voor een avondje plezier. Volgens Eric Kabera is een educatieve boodschap in de films onontbeerlijk. ‘Naast amusement is er een enorm gebrek aan informatie. We proberen grappige films te programmeren. Maar we kunnen ze niet vertellen te vergeten wat er gebeurd is.’ Dat er geen films worden gemaakt die een welkome ontsnapping aan de

dagelijkse realiteit bieden heeft nog een andere oorzaak, vertelt Pierre, filmmaker en medewerker van het Rwanda Cinema Centre. ‘Ik zou best een film over helemaal niets willen maken’, verzucht hij. ‘Bijvoorbeeld een komedie, puur voor vermaak bedoeld. Maar daar zijn geen sponsors voor te vinden. Al onze films worden gefinancierd door NGO’s die hun educatieve boodschap kwijt willen. Voor amusement is geen geld te vinden.’ Maar dat het programma volgend jaar wel wat luchtiger mag, blijkt na afloop van de laatste film: We are all Rwandans. De film vertelt het waargebeurde verhaal van een massamoord op scholieren van een kostschool in 1997. Als een gewapende militie het klaslokaal van de kostschool binnenvalt – in de eerste jaren na de genocide kwamen gewelddadige aanvallen van Hutu-extremisten nog regelmatig voor – en de leerlingen bevelen de Tutsi’s en de Hutu’s van elkaar te scheiden, weigeren zij categorisch. De militie opent het vuur en doodt tientallen scholieren. Het is het heldenverhaal van mensen die weigeren nog langer onderscheid te maken tussen de twee bevolkingsgroepen, geheel in lijn met het regeringsbeleid van eenheid dat sinds de genocide strikt wordt gehanteerd. Het verhaal is bij de meeste toeschouwers bekend, maar de impact van het beeld is groot, zeker bij mensen die bijna nooit films zien. Vanuit het publiek klinken angstkreten, naast ons barsten kinderen in huilen uit. Een groot deel van het publiek loopt voor het einde van de film weg. Na afloop zegt het handjevol overgebleven mensen braaf: ‘We zijn allemaal Rwandees’ als de presentator hierom vraagt. Festivaldirecteur Eric Kabera is geschrokken van de reacties. ‘De politie heeft veel vrouwen en kinderen moeten opvangen. Het is belangrijk om over het verleden te vertellen, niet te vergeten wat er gebeurd is, maar dit was te heftig. We hebben een humoristische manier nodig om met ons verleden en toekomst om te gaan.’ Als het voetbalveld verlaten is en zijn crew het filmscherm naar beneden haalt, overlegt de staf van het festival. ‘Waarschijnlijk zullen we de film bij volgende vertoningen niet draaien,’ zegt Eric. 1 www.weareallrwandans.com www.rwandafilmfestival.org.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ................................................................................ ...............................................................................

Transseksueel

Trend

Woningen in Pale

EX-VROUW KRIJGT BABY

BIJNA DE HELFT VAN BRITSE HUWELIJKEN LOOPT STUK

HUISZOEKING BIJ FAMILIE EN BUURMAN VAN KARADZIC

Een transseksuele Amerikaan, die zich van vrouw naar man liet ombouwen, is zwanger van zijn eerste kind. Thomas Beatie werd ooit geboren als vrouw, maar liet zijn borsten verwijderen en onderging een testosteron-therapie. Hij is sinds tien jaar gelukkig getrouwd met zijn vrouw Nancy, die zelf niet in staat is zwanger te worden. Via een spermadonor draagt Thomas nu hun kind, dat hij in juli zal baren.

Als de huidige trend doorzet, zal 45 procent van de huwelijken die in Groot-Brittannië worden gesloten op een scheiding uitlopen. Dat meldt het Britse bureau voor de statistiek. Slechts 10 procent van de stellen die elkaar het ja-woord geeft, haalt het 60-jarige huwelijk. Vijfenveertig procent van de huwelijken is voor die tijd ontbonden en in 45 procent van de gevallen zijn een of beide partners overleden.

EUFOR- en NAVO-militairen hebben gisteren huiszoekingen verricht bij de vrouw, dochter en buurman van Radovan Karadzic. Deze voormalige politieke leider van de Bosnische Serviërs werd in 1995 door het Joegoslaviëtribunaal aangeklaagd wegens oorlogsmisdaden, maar is nog altijd voortvluchtig. De huiszoekingen werden verricht in woningen in Pale, tijdens de oorlog het politieke bolwerk van de Bosnische Serviërs.

REUTERS

REUTERS

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ............................................................ ..........................................................

Filipijnse Playboy

Het weer

Ook op deze dag...

Vanaf april wordt ook op de Filipijnen de Playboy verkocht. In deze lokale editie van het internationale naaktblad echter geen blote vrouwen, maar verhalen over succesvolle mannen en vrouwen.

Kigali: 25°C / 18°C, regen Moskou: 7°C / -3°C, zonnig Texas: 23°C / 19°C, regen

Veranderen de steden Constantinopel en Angora in 1930 hun namen in Istanbul en Ankara.

 

 

Buitenland

 




9

Olympische Spelen Boycot speelt niet in buitenland

Kom maar op met die medailles! In Nederland is een boycot van de Olympische Spelen of het Holland Heineken House een serieus issue. Het buitenland heeft er minder last van. Redactie buitenland AMSTERDAM

...

Als je de Nederlandse politici en sporters over elkaar heen ziet buitelen met meningen over het al dan niet boycotten van de Olympische Spelen in China, lijkt het alsof de hele wereld ermee bezig is. Ook de dreiging met een boycot van de openingsceremonie door de Franse president Nicolas Sarkozy wekt die indruk. Maar niets is minder waar. In landen als de VS, Australië, Rusland en Duitsland houden sporters en politici zich relatief stil. En dat terwijl bijvoorbeeld Duitsland zich vorig jaar nog sterk maakte voor de Tibetaanse zaak. In september 2007 was de Dalai Lama op bezoek bij de Duitse bondskanselier Angela Merkel. De Tibetaanse geestelijk leider werd met alle égards ontvangen in Berlijn. Het bezoek gaf een duidelijk signaal aan China: jullie moeten anders met de mensenrechten omgaan, iets waar Merkel sinds haar aantreden op hamert. Maar gek genoeg bleef het bij het bezoek van de Dalai Lama. Merkel heeft sindsdien weinig meer te melden over de Olympische Spelen, behalve dat de deelname van Duitsland

niet ter discussie staat. Ook een boycot door Amerikaanse sporters of politici lijkt ver weg. ‘Nee, we overwegen absoluut geen boycot,’ zei Darryl Seibel van het Amerikaanse Olympische Comité tegen ABC News. ‘Er is geen discussie over.’ Klare taal. De Amerikaanse sportwereld heeft dan ook geen beste herinneringen aan de vorige boycot: die van de Spelen van 1980 in Moskou. Die werd vier jaar later beantwoord met een Russische boycot van de Spelen in Los Angeles. Het gevolg was dat een hele generatie Amerikaanse sporters niet of alleen aan gedevalueerde Olympische Spelen kon deelnemen. Daar komt bij dat de Tibetaanse kwestie het momenteel in de publieke arena moet afleggen tegen het eerste jubileum van de Irakoorlog en de crisis in het Amerikaanse financiële systeem. Er is gewoon geen nationale discussie over een eventuele boycot. En Rusland dan? Zijn daar openlijke protesten of een boycot? Nee. En dat ligt niet alleen aan het feit dat het land, net als China, ervaring heeft met ‘opstandige gebieden’ – denk aan Tsjetsenië – maar heeft ook te maken met de stand van de sport in Rusland. Ze staan juist te popelen om af te reizen naar China, want het land beleeft een opmerkelijke sportieve revival. Topsporters worden door de overheid weer ruim financieel ondersteund. Overal verrijzen moderne

België

Onbewogen Fourniret weigert iets te zeggen Mark Heijster CHARLEVILLE-MÉZIERES

...

Ze werd daags na haar verdwijning gevonden. Op een weggetje langs een militair oefenterrein. Fabienne Leroy lag op haar zij, in een kort T-shirt, doordrenkt met bloed. Door de kracht van het dodelijke schot was het meisje achterovergevallen. De details tijdens de tenlastelegging zijn zo gruwelijk dat de rechter twee keer een pauze inlast voor de aanwezige familieleden. Fourniret hoort het relaas onbewogen aan. Af en toe maakt hij enkele aantekeningen. Doet zijn armen over elkaar en richt zijn blik naar de grond.

De eerste zitting is om elf uur begonnen. Het hof geeft Michel Fourniret (65) meteen de ruimte om een verklaring af te geven. Maar of de rechter hem even zelf wil voorlezen. Want Michel Fourniret houdt zijn mond dicht. Demonstratief houdt hij een briefje tegen de glazen wand van de kooi. Geen zitting achter gesloten deuren? Dan zeg ik ook niks. De rechter heeft zijn wens dat de zitting achter gesloten deuren zou plaatsvinden niet gehonoreerd. De rechter trapt er niet in. Hij bekijkt de rol die met een roze lint is dichtgemaakt. ‘Zo, dat is echt leuk gemaakt’, laat hij de zaal weten met gevoel voor cynisme. Hij laat Fourni-

Angela Merkel en de Dalai Lama in Berlijn in september 2007. REUTERS

trainingscomplexen. Voor veel oliedollars worden er buitenlandse toptrainers voor volleyballers, basketballers en atleten binnengehaald. De zware klap van 1991, toen samen met de Sovjet-Unie het sportsysteem in elkaar stortte, is eindelijk verwerkt. Kom maar op met die medailles! Dat is ook de insteek van Australië.

Sportieve prestaties spreken meer dan honderd politici. ‘Ik hoop dat we ons kunnen richten op de positieve dingen die gebeuren bij de Spelen in Peking. Hopelijk zal het onderwerp Tibet dan naar de achtergrond verdwijnen’, zegt zwemkampioen Grant Hackett. De (linkse) regering van minister-

ret weten dat zijn verklaring op een ander tijdstip zeker nog ter sprake zal komen. Fourniret kijkt nauwelijks op of om. Zo’n 450 journalisten, voornamelijk afkomstig uit Frankrijk en België wonen de zaak bij. Ze zien dat Monique Olivier een ander kapsel heeft. Haar lange donkere haar met grijze uitgroei heeft plaatsgemaakt voor een korte coupe, grijs geverfd. Een charmeoffensief om van het imago van heks af te komen? Ze kijkt af en toe met een vage blik de zaal in. Aan het eind van de middag wordt de verklaring gekopieerd en aan de verdediging overhandigd. Het spel waar vooral de slachtoffers zo bang voor waren is begonnen. Maar Gilles Latapie, voorzitter van het Hof van Assisen, heeft de eerste zet gepareerd. Het hof heeft zich voorbereid. Het geringste vermoeden van manipulatie van de zijde van Fourniret, wordt de kop ingedrukt. 1

Slowakije

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ......................................

Opvolgster ijsbeertje Knut

Frankrijk

FLOCKE ZET EERSTE STAPJES IN DE BUITENLUCHT

SÉBIRE NAM SLAAPPILLEN

Nog wat onwennig om zich heen snuffelend zette het drie maanden oude ijsbeertje Flocke gisteren in de Neurenbergse dierentuin haar eerste stapjes buiten. Het - nu nog - schattige beertje is razend populair en zal dit voorjaar naar verwachting drommen fans naar de dierentuin lokken. Het is de vraag of Flocke net zo populair wordt als Knut, het ijsbeertje dat vorig jaar een ware hype veroorzaakte in Duitsland en daarbuiten.

De Française Chantal Sébire is bezweken aan een zwaar slaapmiddel. De 52-jarige vrouw overleed op 19 maart, twee dagen nadat een rechter haar het recht op euthanasie had ontzegd. Ze had daar om verzocht, omdat een ongeneeslijke tumor in haar neus haar leven ondraaglijk maakte. Sébire was door de ziekte vrijwel blind geworden en leed voortdurend enorme pijn. Ook was haar gezicht ernstig vervormd.

REUTERS

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................

Verslaafde schildpad (1)

Verslaafde schildpad (2)

In China is een schildpad opgedoken die rookt en verslaafd is aan nicotine. Zijn baasje Yun stak hem voor de grap een sigaret in zijn bek.

Maar elke keer als hij nu een sigaret opsteekt, steekt de schildpad zijn hoofd boven water en wiebelt met zijn kop tot hij een peuk krijgt.

president Kevin Rudd wil eveneens geen boycot overwegen. ‘De boycot van de Spelen in Moskou in 1980 was achteraf gezien niet juist’, zei minister Smith van Buitenlandse Zaken. ‘Ik denk niet dat het helpt om de Spelen ter discussie te stellen.’ 1

Invloed krantenlezer gehekeld AP BRATISLAVA

...

Slowaakse kranten hebben gisteren op hun voorpagina’s geprotesteerd tegen een voorgenomen mediawet. Die wet zou de persvrijheid inperken door lezers te veel invloed te geven op de inhoud van kranten. De voorpagina’s van grote kranten zoals Novy Cas, SME en Pravda waren grotendeels wit. Onder de kop ‘Zeven zonden van de perswet’ deden de redacties uit de doeken wat er allemaal mis is met het wetsvoorstel. Lezers en

staatsorganen die in een artikel genoemd worden, krijgen het recht om in de krant te reageren, zelfs als de informatie in eerste instantie correct was. Daardoor worden volgens de kranten journalisten in hun werk belemmerd, met allerlei negatieve gevolgen voor de democratie, de rechten van burgers en de persvrijheid. ‘Wilt u dat uw favoriete krant wordt gemaakt door iemand anders dan de redacteuren?’, vroegen de kranten. Ook de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) is tegen de mediawet. 1

GRATIS NOKIA N95 exclusief bij gsm.nl T-Mobile Relax

150 belminuten Nergens

goedkop er Bezorgin binnen 24 g uur

24 maanden slechts

16,50 per maand

Bestel direct telefonisch

0900-5555 444 (van 10:00 tot 18:00 uur lokaal tarief)

www.gsm.nl/depers

10  



Dagblad De Pers

Economie

Portret van een strijdlustige aandeelhouder

Frans Faas is vasthoudend, dat irriteert ze De Don Quichotte onder de kleine aandeelhouders heeft tanden gekregen

O

ranje overhemd, bijpassende das, pienter brilletje en onder elke arm een Maltezer leeuwtje. Frans Faas fluistert een van de hondjes in het oor. ‘Je mag zo naar buiten, hoor.’ Buiten is het bos dat pas ophoudt als de tuin van Faas begint. Het opgewonden standje dat in de boardrooms van Nederland wordt gevreesd om zijn keiharde aanvallen op slecht presterende bedrijfsbesturen, is de gemoedelijkheid zelve als hij is teruggekeerd in zijn natuurlijke habitat van Boekel. In zijn huis op een smal eenbaansweggetje aan de rand van het dorp komt hij tot rust. ‘Bestuurders bestempelen mij vaak als luidruchtig en intimiderend’, verzucht Faas vanachter de stapels papieren op zijn bureau. ‘Ze vergeten dat ik maar een klein gedeelte van mijn werktijd buiten de deur doorbreng. Tussen de tachtig en negentig procent van de tijd zit ik hier. Dan wind ik me op over alle rottigheid die bestuurders van beursgenoteerde bedrijven uithalen en met de mensen die als gevolg daarvan in financiële nood komen. Als ik in zo’n vergaderzaal sta en eindelijk het woord krijg, ben ik vaak al via alle formele lijnen tegengewerkt en genegeerd. Dan ben ik wel beetje opgefokt, ja.’ Dit is de Frans Faas die particuliere aandeelhouders kennen van de vergaderingen van obscure beursbedrijfjes als Dico, Begemann en EDCC. Faas begon net als zij: met een paar aandeeltjes in een bedrijf dat hij wel zag zitten. ‘Het was de Deli Maat-

schappij uit Amsterdam die handelde in tabak’, weet hij nog. ‘Gekocht voor honderd gulden, meer had ik niet.’ Er was één essentieel verschil met die andere kleine aandeelhouders: Faas leest wél de jaarverslagen van de bedrijven waarin hij belegt. ‘En de prospectussen’, corrigeert hij. ‘Dan pakte ik tijdens de vergadering zo’n boekwerk en zei: Op pagina 38 beweert u dit en dit en op pagina 63 precies het tegenovergestelde. Kunt u dat uitleg-

‘Ik voorzie in een behoefte, maar ben geen gladde verkoper’ ‘Ik stap desnoods in het vliegtuig om een vergadering bij te wonen’ gen? Dat was voor de heren achter de bestuurstafel wel schrikken. Oeps, er is iemand die het jaarverslag leest. Dan pakten ze stiekem de presentielijst erbij om te zien hoeveel aandelen ik had. Als ze zagen dat dat er maar één of twee waren, zag je ze ontspannen. Ze wisten dat ze van mij niets te vrezen hadden.’ Tegenwoordig liggen de verhoudingen anders. Met zijn beleggingsfonds Recalcico belegt Faas miljoe-

nen euro’s in kleine beursgenoteerde bedrijven waar iets mis mee is, ook voor andere beleggers die genoeg hebben van de bestuurlijke arrogantie die ze treffen bij beursfondsen. ‘Mijn optredens in de vergaderzalen en acties tegen financiële wanproducten gingen opvallen’, zegt Faas. ‘Dan komen er mensen op je af, je krijgt visitekaartjes. Mensen komen met hun buurman aanzetten die ook zo’n mislukte Aegonpolis heeft. Of je ook zijn belangen wilt behartigen.’ Jaren geleden is Faas daar al mee begonnen. Hij stortte zich ook voor anderen op falende bedrijfsbesturen en financiële consumentenproducten met verborgen gebreken. Vaak zonder dat hij daarvoor iets terugzag. ‘Bij Getronics heb ik aan de bel getrokken namens de obligatiehouders. Het ging daar niet goed en het bestuur moest bedrijfsonderdelen verkopen. In de prospectus van door Getronics uitgegeven obligaties stond echter dat voordat er bedrijfsonderdelen verkocht mochten worden, de obligatiehouders hun geld terug zouden zien. Dat wisten de bestuurders niet: kenmerkend voor de incompetentie van die heren.’ De obligaties stonden op nog maar zeventig procent van hun oorspronkelijke waarde. Het lukte Faas uiteindelijk om een betere rentevergoeding te krijgen en een aflossing tegen 110 procent. ‘Fantastisch’, roept Faas. ‘Mijn grootste zakelijke succes ooit.’ Dat succes werd echter niet door iedereen op waarde geschat. Een gro-

Als Faas iets begint, hangt bij advocatenkantoren de vlag uit. BRAM SAEYS

te obligatiehouder had vooraf beloofd alle kosten die Faas zou maken te vergoeden en een succesfee te betalen. ‘Hij verdiende er uiteindelijk zo’n honderd miljoen euro aan, maar ik heb nooit meer iets van hem gehoord.’ Iets dergelijks overkomt hem niet meer. Hij beheert nu zijn eigen beleggingsfonds Recalcico, waarin particuliere aandeelhouders hun belangen mogen storten. De minimum storting is 500.000 euro, geen grens om veel geïnteresseerden over de streep te trekken. ‘Ik voorzie met Recalcico in een behoefte, maar ben geen gladde verkoper’, zegt Faas. Dat is eufemistisch uitgedrukt. Zijn potentiële klanten benadert Faas bijna even kritisch als rommelende bedrijfsbestuurders. ‘Ik zeg niet: hier is het inschrijfformulier, kunt u even teke-

nen? Ik ga ook niet met ze naar een skybox of een biertje drinken. Een kopje koffie kunnen ze krijgen. Ik heb hier genoeg mensen huilend aan de tafel gehad die iets hadden getekend waarvan ze later spijt kregen.’ Desondanks stroomt het geld binnen. Het doel van Faas was om binnen drie jaar honderd miljoen euro te beheren. Hoeveel hij daarvan al binnen heeft wil hij niet zeggen, maar hij zit na ruim een jaar naar eigen zeggen ‘op schema’. Faas ontvangt van zijn beleggers een vergoeding van 0,5 procent van het beheerd vermogen en tien procent van de winst. ‘Daarvan betaal ik ook alle kosten. Er zijn bedrijven zoals investeerder EDCC die – om het aandeelhouders lastig te maken – hun aandeelhoudersvergadering op Curaçao houden. Ik stap desnoods in het vliegtuig om zo’n

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................

Ruim dertig jaar na creatie

Even geen grote aankopen

BEDENKER ONTBIJTBROODJE EGG MCMUFFIN OVERLEDEN

CONSUMENT HEEFT IETS MEER VERTROUWEN IN ECONOMIE

Herb Peterson, de man die het ontbijt van McDonald’s op de kaart zette, is op 89-jarige leeftijd overleden. De Amerikaan kwam in 1972 met het idee voor de Egg McMuffin, een gebakken ei met kaas en bacon op een Engelse muffin; een geroosterd broodje. Peterson begon zijn carrière als vicevoorzitter bij D’Arcy Advertising, het advertentiebedrijf van McDonald’s. Daar bedacht hij de eerste grote slogan voor het fastfoodres-

De Nederlandse consument was afgelopen maand iets minder pessimistisch; de indicator steeg van -10 in februari naar -9 in maart. De koopbereidheid nam in deze maand wel af. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De indicatoren zijn gebaseerd op het oordeel van de consument over de afgelopen twaalf maanden, het heden en de komende twaalf maanden. In februari daalde het vertrouwen in de economie

taurant: ‘Where Quality Starts Fresh Every Day.’ Later werd Peterson franchisenemer en momenteel was hij mede-eigenaar van zes McDonald’srestaurants. De Egg McMuffin werd toentertijd geïntroduceerd in een vestiging die de bedenker runde met zijn zoon. Het ontbijtbroodje staat na ruim dertig jaar nog steeds op het menu van de fastfoodketen. In 2006 ontving Peterson van McDonald’s een Lifetime Achievement Award voor zijn creatie.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ................................................................................

nog sterk. Over het economisch klimaat was de Nederlander met een waarde van -20 ook iets minder somber dan voorgaande maand. Volgens het CBS vond de consument het geen gunstig moment om grote uitgaven te doen. In een periode van twee maanden daalde de waarde waarin kooplust wordt uitgedrukt met tien punten naar -3. De Nederlander is enigszins optimistischer over de eigen financiële situatie.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................

Besparen op vlucht (1)

Besparen op vlucht (2)

Besparen op vlucht (3)

Goed nieuws voor vakantiegangers met bestemming Turkije of de Canarische Eilanden. De vliegtaks wordt mogelijk lager.

De populaire bestemmingen zouden aanvankelijk in de dure categorie voor lange vluchten vallen. Maar staatssecretaris De Jager van Financiën vindt 45 euro toch te veel, zei hij gisteren.

De Jager gaat bekijken of voor de vluchten het lage tarief van 11,25 euro of een tussentarief moet gelden. De vliegtaks gaat 1 juli in.

Dagblad De Pers

Economie

11  



Londen ‘Het is groot, modern en schoon’ Mathijs Rotteveel ten in de arm, terwijl ik alleen even met ze wil praten over hun beleid, meer niet. Het verwijt dat mijn acties de onderneming veel geld kosten, kan ik altijd eenvoudig pareren: het wanbeleid van het bestuur voortzetten kost namelijk nog veel meer.’ Deze week wist Faas weer een succes te melden aan zijn investeerders. Al jaren ruziede hij met het bestuur van beursfonds Begemann over een pakket aandelen in Tulip dat het verder lege beursfonds Begemann bezit. De Belgische grootaandeelhouder Jozef van Waeyenberge wilde met behulp van het bestuur van Begemann het volledige bedrijf Begemann in handen krijgen, maar Faas ging niet

Terminal 5 moet Heatrows imago oppoetsen

‘Schop ik herrie? Je kan ook zeggen dat aandeelhouders heel mak zijn’

vergadering op eigen kosten bij te wonen.’ Uiteraard gaat er eerst een rondje protestbrieven de deur uit. ‘Bij EDCC heb ik gevraagd of we die vergadering niet gewoon in Nederland konden houden. De feitelijke directeur van het bedrijf zit in Nederland en ik zit hier en wij zijn eigenlijk de enigen om wie het in die vergadering gaat. EDCC ging bluffen: dat kan niet volgens de statuten was het eerste antwoord. Dan kennen ze hun eigen statuten niet, want daarin staat dat de vergadering kan plaatsvinden ‘op de Nederlandse Antillen of op elke andere plaats die de directie aanwijst’. Dat kan dus ook Amsterdam of Honoloeloe zijn, desnoods hier bij mij thuis in Boekel.’ Helaas voor Faas: EDCC wilde van geen wijken weten en hij moest toch naar Curaçao ko-

men. Wat hij dus deed. Bedrijfsbestuurders halen veelal dezelfde trucjes uit om de lastige – Faas noemt zichzelf liever assertief – aandeelhouder tegen te werken. Bedrijven die het moeilijk hebben, worden door zijn acties verder op kosten gejaagd. Dat is doorgaans het verhaal. ‘Als ik ergens een actie begin, hangt bij grote advocatenkantoren de vlag uit’, zegt Faas. ‘Die bellen meteen naar zo’n bedrijf. De vennootschap neemt een advocaat, de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen. Ze proberen allemaal hun aansprakelijkheid te ontlopen. Zo ook bij Alanheri. Ik schreef een brief om een afspraak te maken met het bestuur. Ik had meer dan dertig procent van de aandelen en had dus recht van spreken. Ze schoten daar meteen in de kramp en namen allemaal advoca-

akkoord omdat de kleine aandeelhouders de dupe zouden worden. Het is Faas nu gelukt voor zijn aandeelhouders een bedrag in contanten (Faas zegt niet hoeveel) en een pakket aandelen Tulip bij Begemann los te peuteren. In ruil daarvoor zet hij zijn rechtszaak bij de Ondernemingskamer tegen Begemann niet door. De zakelijke successen strelen zijn ego, maar zijn motivatie haalt Faas vooral uit zijn afkeer van onrechtvaardigheid. ‘Dat heb ik altijd gehad.’ Hij weet nog precies wanneer dat ontstond. Hij had zich als student opgegeven voor een uitwisselingsprogramma met een Britse universiteit. Er waren drie plaatsen en uitgaande van de objectieve criteria behoorde hij zeker tot de top drie van kandidaten. Faas werd echter nummer vier, gepasseerd door ‘een jongen met dubbele naam’. Faas ging naar de klachtencommissie. ‘Uiteindelijk mochten er vier studenten’, zegt hij. ‘Ze konden die adellijke jongen blijkbaar niet thuislaten.’ Sindsdien verafschuwt Faas dergelijke willekeur en nog steeds schopt hij daar graag herrie over. ‘Als wat ik doe herrieschoppen is, geeft dat meer aan hoe mak andere aandeelhouders zijn. Als die nu eens mee zouden doen, zou het allemaal een stuk eenvoudiger worden. Maar goed, ik weet ook dat niet iedereen zo denkt als ik. Wellicht heb ik een verwrongen wereldbeeld gekregen. Als het goed gaat met een bedrijf, schuif ik het terzijde. Hier op mijn bureau zie je dus alleen maar boekjes van bedrijven waar iets niet klopt.’ 1

De modernste terminal ter wereld kostte 5,5 miljard euro. REUTERS

Heathrow heeft gisteren met trots Terminal 5 geopend. De nieuwe vertrek- en aankomsthal zal jaarlijks 30 miljoen passagiers verwerken. Maar de eerste dag verliep niet zonder problemen. Arjen van der Horst HEATHROW

...

‘Ik ben vaak op Heathrow geweest, dit is echt een hele verbetering’, zegt een Griekse passagier die net uit Athene is aangekomen. Met nieuwsgierige blik kijkt hij rond. ‘Het is groot, modern en schoon. Zo zouden eigenlijk alle terminals van Heathrow moeten zijn.’ Het waren veel gehoorde klachten over de Britse luchthaven: de toiletten zijn vies, de rijen voor de paspoortcontroles te lang en bagage raakt te vaak zoek. Geen wonder dat Heathrow vorig jaar tot slechtste luchthaven ter wereld werd gekozen. De nieuwe Terminal 5 moet daarin verandering brengen. De luchthaven heeft 5,5 miljard euro besteed aan de bouw van de modernste terminal ter wereld. De vertrek- en aankomsthal zal jaarlijks 30 miljoen passagiers verwerken en is voorzien van de modernste gemakken en winkels. Zo staan er in de vertrekhal tientallen computers waarmee passagiers voort-

aan zelf kunnen inchecken. Heathrow wil zo de wachttijden drastisch verkorten. Het is de bedoeling dat reizigers binnen een kwartier na het inchecken bij de juiste gate zijn. Vooralsnog lijkt de nieuwe terminal niet aan ieders verwachtingen te voldoen. Een Londense zakenman vertelde dat zijn vliegtuig drie kwartier op de landingsbaan moest wachten omdat er problemen bij Terminal 5 waren. ‘Ik maak wekelijks gebruik van Heathrow en zal voortaan zoveel mogelijk Terminal 5 proberen te vermijden. Hier heb ik geen zin in’, mopperde hij. En zo waren er meer problemen. De bagagebanden functioneerden niet optimaal waardoor reizigers lang op hun koffers moesten wachten. Een woordvoerder van Heathrow deed het af als ‘kinderziektes’. Toch zag British Airways zich genoodzaakt 35 vluchten te schrappen. Terminal 5 was in de ochtend ook het toneel van demonstraties. Een zogeheten ‘flashmob’ van tientallen actievoerders stroomde plotseling van alle kanten de aankomsthal binnen. Ze wilden met hun actie protesteren tegen de geplande aanleg van een derde start- en landingsbaan. Omdat de demonstranten passagiers niet in de weg zaten, greep de politie niet in. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................................................................................................

Reactie op wetsvoorstel van CDA

MINISTER BOS: GEEN VERBOD OP LEENRECLAMES OP TV

HH

Minister van Financiën Wouter Bos (PvdA) ziet niets in een algemeen verbod op leenreclames. Dat bleek gisteren tijdens een debat in de Tweede Kamer. Het CDA diende een initiatiefwetsvoorstel in om alle kredietreclames op televisie te verbieden. De minister ziet niets in een algemeen verbod, omdat het in strijd is met de vrijheid van meningsuiting. Het brengt volgens hem schade toe aan kredietverstrekkers die op een eerlijke manier

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................

adverteren. ‘Je mag consumenten niet het recht ontnemen om geïnformeerd te worden over leningen waarmee ze goedkoper uit zijn.’ Hij sloot niet uit dat het wetsvoorstel zal afketsen op deze juridische bezwaren. Kamerlid Elly Blanksma kreeg voor haar wetsvoorstel steun van de SP en GroenLinks. Coalitiepartner PvdA steunt het initiatief van het CDA, maar zet wel vraagtekens bij de juridische haalbaarheid ervan.

Comfort Rent

De meest flexibele oplossing voor uw zakelijke autobehoefte

Bel 088 - 2847100 of kijk op www.avis.nl/comfortrent

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ..........................................................

Blunder belastingdienst

Huizen shoppen op internet

Straf voor Telfort

Samar uit Kampen schrok toen hij een belastingaanslag van 30.000 euro kreeg, meldt De Telegraaf. Samar is namelijk pas 6 jaar oud.

Je huis verkopen was nog nooit zo makkelijk. Sinds gisteren kan dat via een internetveiling. Iedere geïnteresseerde kan een bod uitbrengen. Zo kunnen potentiële kopers zien wat de concurrentie biedt.

Telfort moet een misleidende reclame rectificeren. In het spotje beweert Telfort goedkoper te zijn dan Vodafone.

12

 

 

Economie

 




Postmarkt TNT klaagt in Brussel over Deutsche Post

De twee gezichten van TNT TNT is boos. Het postbedrijf zou door Deutsche Post van de Duitse markt geweerd worden. Maar op de Nederlandse thuismarkt is TNT ook niet zo dol op nieuwkomers. Jan-Hein Strop AMSTERDAM

...

TNT is monopolist op lucratief gedeelte van postmarkt. HERMAN WOUTERS/HH

In Nederland is TNT stevig marktleider en op één gebied zelfs nog een ouderwetse monopolist. In Duitsland daarentegen is de postberzorger een nieuwkomer die zich moet invechten op de markt. En daarbij zegt TNT zo veel tegenwerking te krijgen dat het nu bij de Europese Commissie (EC) een klacht heeft ingediend. De klacht richt zich tegen de minimumloonverhoging die Deutsche Post overeenkwam met een grote vakbond en is goedgekeurd door de Duitse overheid. Die verhoging – van 7,50 euro naar 9,80 euro – heeft niets te maken met sociale overwegingen, zegt TNT. Er is een ‘doelgerichte po-

ging om TNT van de markt te weren’, zo stelde het bedrijf gisteren in een opgewonden verklaring. ‘Het hele liberaliseringsproces is in gevaar.’ Grappig genoeg is de situatie in Nederland precies tegenovergesteld. Hier gedraagt TNT zich als de voormalige staatsmonopolist die de kleintjes er graag onder wil houden. Hoewel in Duitsland groot voorstander van een soepele liberalisering van de postmarkt, constateert TNT met tevredenheid dat de laatste stap van de liberalisering hier al drie keer is uitgesteld, de laatste keer in december met als argument dat TNT het zo moeilijk heeft in Duitsland. Een groot en lucratief gedeelte van de markt – geadresseerde briefpost tot 50 gram – is nog altijd het exclusieve terrein van de TNT; volgens critici het resultaat van een succesvolle lobby in Den Haag, waar topman Peter Bakker de weg wel weet. Bakker zegt in interviews helemaal niet tegen concurrentie te zijn, maar

voegt daar wel wat vriendelijks aan toe. ‘De twee andere spelers in Nederland – Selekt Mail en Sandd – verzieken de markt. De hoogwaardige arbeid van TNT is bij hen verworden tot laagwaardige arbeid’, riep Bakker in NRC Handelsblad. Daarmee doelde de bestuursvoorzitter op de inzet van postbezorgers die niet in vaste loondienst zijn conform de cao, maar in tijdelijke dienst. Die arbeidskrachten zijn vanzelfsprekend goedkoper en voor de nieuwkomers de manier om te kunnen concureren met het veel grotere TNT. Sandd en Selekt Mail hebben nu ongeveer zeven procent van de markt veroverd. TNT is ook een rechtszaak gestart tegen de Duitse staat, die het bedrijf in eerste aanleg heeft gewonnen. Duitsland is onmiddellijk in hoger beroep gegaan, waardoor de uitkomst nog jaren op zich kan laten wachten. In Nederland gaat het voorlopig goed met TNT. 1

lagingen aan het begin van de cyclus altijd sneller en feller komen dan verwacht.’

dan in kortlopende staatsobligaties.’ Vanaf het derde kwartaal is er volgens Michele een mogelijkheid dat aan alle voorwaarden wordt voldaan voor méér. Dan kan het even hard gaan als de omslag tijdens het begin van de kredietcrisis. Tot die tijd verdienen staatsobligaties of fondsen die daarin beleggen volgens hem een prominente plaats op de radar van beleggers. 1

Beurs Beurs vandaag Spannende obligaties

Saai, maar fraai Staatsobligaties heten een veilige haven te zijn voor beleggers. Tot dusver doen ze dit jaar die naam volop eer aan. Een specialist legt uit en voorspelt waarom de Europese rente fors gaat dalen. AMSTERDAM

...

Hoewel elke belegger die goed zijn risico’s spreidt over zoveel mogelijk beleggingscategorieën ze zeker in huis heeft, zijn staatsobligaties de Jozef Droogstoppels van de beurs. Aandelen en grondstoffen zijn zo veel spannender dan die staatsleningen met die vaste rente en die gegarandeerde terugbetaling. Een rendement van 1% in drie maanden van 2008 spreekt niet tot de verbeelding, maar het is onein-

dig veel beter dan de –15,4% van de AEX en de –15,2% van de MSCI World Index. Wie zijn geld eind 2007 in staatsobligaties stak, had sindsdien ruim 1% verdiend. Fondsen die in obligaties beleggen zijn dan ook de opvallende winnaars in het eerste kwartaal van dit jaar. Dat lijkt nog maar een voorproefje. ‘2008 wordt het jaar van obligaties’, zegt Bob Michele, fondsmanager bij het Britse huis Schroders. Het Schroder Strategic Bond Fund dat hij beheert heeft alleen al in de maand januari een rendement geboekt van bijna 4%. Jackpot! Dat is namelijk veel meer dan de percentages die beleggers van obligaties gewend zijn.

Begin van de beweging Volgens Michele is dat nog maar het

begin: ‘Het financiële systeem functioneert niet zoals het zou moeten en in zo’n klimaat schiet de risicopremie van bedrijfsobligaties ten opzichte van staatsobligaties omhoog.’ Het fonds heeft daarop ingespeeld door aan het begin van de kredietcrisis in het derde kwartaal van vorig jaar in te zetten op kortlopende staatsobligaties. Tegelijkertijd werd een shortpositie ingenomen in riskante bedrijfsobligaties. Dat was mogelijk omdat het een 130/30-fonds is, dat voor 30% van de portefeuillewaarde shortposities kan innemen. Voorlopig blijft Michele inzetten op deze trends: ‘Na de renteverlagingen in de Verenigde Staten verwacht ik dat straks Europa volgt. Dat kan snel gaan. De ervaring leert dat rentever-

Klimaatverandering Als voorbeeld geeft hij het officiële Amerikaanse rentetarief, die vorige zomer nog op 5,5% stond: ‘Wie toen had voorspeld dat daar binnen een jaar de helft af ging, was voor gek verklaard. Ik houd er rekening mee dat de Europese rente binnenkort naar 2% kan. De grootste kansen liggen

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Spookrijder Spyker 111

Vorig jaar liep de AEX zo’n 4% op, maar verloor het aandeel Spyker bijna 80% door onder meer een mislukt Formule I avontuur. Dit jaar staat de AEX op -15%, maar rijdt Spyker plankgas op de derde baan tegen het verkeer in: +50%! Vandaag publiceert de bolidebouwer zijn jaarcijfers 2007 en dat levert vast weer koersspektakel op. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... .......................................

Het Panel

STELLING: LEVE EUROPA? 111

Handig, met de Eurostoxx 50 index belegt u in één klap in de vijftig grootste fondsen van alle Europese Unie-landen, waaronder zes Nederlandse: Aegon, Arcelor Mittal, Fortis ING, Philips en Unilever. Als u liever in afzonderlijke landen handelt, wat is dan nu het beste EU-land om in te beleggen?

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP WWW.DEPERS.NL

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................

Nederland

Frankrijk

Nederland

CORNÉ VAN ZEIJL (FONDSMANAGER SNS)

AD VAN TIGGELEN (AANDELENSTRATEEG ING)

CEES SMIT (VERMOGENSBEHEERDER TODAY’S

111

111

BEHEER)

‘Als fondsmanager van een Nederlands aandelenfonds kan ik maar één antwoord geven: Nederland. Toch preek ik niet alleen voor eigen parochie. Nederlandse aandelen zijn goedkoop en de AEX heeft een dividendrendement van 4,1%. Ja, iedereen zou een grote NL sticker op zijn portefeuille moeten hebben.’ 1

‘Nederland is een van de goedkoopste beurzen in het EU-gebied, dus geen slechte keuze. Onze indexsamenstelling is alleen onevenwichtig: geen farmacie en nutsbedrijven. Mijn favoriete beurs is Frankrijk, goed gespreid en redelijk gewaardeerd. De andere kolos, Duitsland, heeft teveel conjunctuurgevoelige bedrijven.’ 1

111

‘Het beste EU land om in de huidige, onzekere omstandigheden te beleggen is niet de natie met bijvoorbeeld de hoogste groei of een met de minste inflatie. Nee, het is gewoon Nederland. U kent de bedrijven beter en u zit bovenop het nieuws.’ 1

Dagblad De Pers

Cultuur

13  



Wereldmuziek Spaanse joden

‘Wie ben ik om een cultuur te redden?’ Yasmin Levy is een van de circa twintig ladino-zangers in de wereld. Een zware verantwoordelijkheid. ‘Ik wordt wel eens geplet onder de druk.’ Arjan Terpstra AMSTERDAM

...

Yasmin Levy is er nog vol van. Woensdagavond speelde ze in Rotterdam ‘misschien wel het beste concert van haar leven’. Het publiek raakte de 32jarige Ladino-zangeres door zo open te staan voor haar muziek. Of beter: voor de muziek van de sefardischjoodse gemeenschap, de Spaanse joden (‘ladino’s’) die in 1492 door koningskoppel Ferdinand en Isabella van het Iberisch schiereiland werden verbannen en uitzwierven over de wereld. Volksmuziek van liefde en verlangen, die muzikaal zo divers is als de mediterrane landen waarin de ladino-sprekende groepen terecht kwamen, gedefinieerd door de warme, klagende zangtonen die we van fado en flamenco kennen. Levy: ‘Het verschil met veel andere volksmuziek is dat de thematiek erg joods is. Joden hebben altijd van Jeruzalem gedroomd. De sefardische joden droomden daarbij ook over het Spanje dat zij noodgedwongen moesten verlaten. Die dromen komen neer op de wens om ergens thuis te horen. De sefardische joden waren volledig geworteld in Spanje en hebben zwaar geleden onder het gedwongen vertrek. De grootste groep heeft zich in het toenmalige Ottomaanse rijk gevestigd en is daar heel trots de Spaanse roots gaan benadrukken. Wij zijn niet zomaar joden, wij zijn Spaanse joden.’ Hoewel ze een geboren en getogen Israëlische is, ziet ze zichzelf als

Spaans. ‘Logisch toch?’, zegt ze. ‘De ladino-cultuur is 500 jaar in vrij strikte vormen doorgegeven. We trouwden zoals in Spanje getrouwd werd. We woonden in een Spaans ingericht huis. Jongens leerden liedjes van hun vader in de sjoel, meisjes zongen met hun moeder mee in de keuken. Je kunt ook niet zeggen dat ik als ladino-zangeres getraind ben. Je kunt hier niet in getraind worden, je bént het.’ ‘Ik wist dat vanaf het moment dat ik voor het eerst in Spanje was. Ik studeerde er flamencomuziek en kon elke riedel uit het gitaar moeiteloos afmaken met een liedregel die ik ooit van mijn moeder had geleerd. Spaan-

‘Ladino-muziek is eigenlijk geen muziek voor op een podium’ Je kunt niet getraind worden als ladino-zangeres. Je bént het of niet ser dan flamenco wordt het niet.’ Haar vader realiseerde zich als een van de eersten dat de ladino-cultuur aan het uitsterven was. Er zijn steeds minder mensen die ladino spreken – ook Levy zelf niet – en dat wordt alleen maar minder. ‘Mijn vader is met een bandrecorder langs oudere sefardi gegaan en heeft hun brekende stemmen opgenomen. Alle liederen heeft hij uitgeschreven en in veertien liedboeken gepubliceerd: tien met

Yasmin Levy, een van de twintig ladino-zangers. GAL DEREN

liefdesliedjes, vier met liturgisch (kerkelijk) materiaal. Hij was waarschijnlijk precies op tijd, want veel meer liedjes zijn er niet bekend.’ Ook Levy voelde het verantwoordelijkheidsgevoel over de verblekende ladino-cultuur. Een verantwoordelijkheid die soms beangstigend is. ‘Er zijn in de wereld maar iets van twintig ladino-zangers, iedereen kijkt naar je en vraagt dingen die ik soms ook niet weet. Wie ben ik om een cultuur te redden? Een leraar ofzo? Inmiddels heb ik mij verzoend met mijn lot, maar wordt ook wel eens geplet onder de druk.’ ‘Ik heb zo’n respect voor de traditie, dat je soms een beetje lam geslagen wordt. Uiteindelijk is er maar één manier om dit te doen en dat is: zonder je hoofd te gebruiken. Ik had een keer een groot optreden in Tel Aviv en was dagenlang gestresst omdat er zoveel journalisten zouden komen en sponsors, collega-muzikanten. Het ging natuurlijk prima, maar toen voor het laatste nummer mijn moeder opkwam en een lied zong zoals zij het vroeger in de keuken zong, acapella, zonder rekening te houden met al die poeha eromheen, begreep ik het. Er valt met deze muziek niets te halen als je het als zangwedstrijd

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ................................................................................

Hollywood-acteur

Na 44 jaar weer welkom

WIDMARK (93) BADPLAATS BLACKPOOL HEFT OVERLEDEN ROLLING STONES-BOYCOT OP Acteur Richard Widmark is op 93-jarige leeftijd thuis in Connecticut overleden. Hij was al langer ziek, aldus zijn vrouw Susan. Hij speelde in 40 jaar in meer dan 70 films. Zijn debuut maakte hij in 1947, als de psychopathische moordenaar in Kiss Of Death - een rol waar hij meteen een Oscarnominatie voor kreeg. Hij is verder bekend van Night And The City en speelde met Marilyn Monroe in Don’t Bother To Knock (1952).

REUTERS

De Rolling Stones waren de afgelopen jaren overal welkom, behalve in het Britse Blackpool. Daar had het bestuur van de badplaats haar redenen voor: op 24 juli 1964 trad de band voor het laatst op in de plaatselijke Empres Ballroom wat eindigde in gegooi met flessen en stenen en meer dan vijftig gewonden. Volgens burgemeester Callow is het nu tijd om de boycot op te heffen. Hij hoopt dat de band snel weer komt.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ................................................................................

Eregast

Nog geen Joe Speedboot

Regisseur Tim Burton komt het Amsterdam Fantastic Filmfestival bezoeken.

De rechtbank heeft geoordeeld dat IJswater Films niet het recht heeft om tot verfilming van Tommy Wieringa’s bestseller Joe Speedboot over te gaan. De filmrechten liggen nog bij Wieringa/De Bezige Bij.

benadert: kijk eens hoe goed ik dit lied zing! Ladino-muziek is eigenlijk geen podiummuziek, dit is de muziek van de huiskamer en de avond met de familie bij de haard. De dag na het concert sprak half Israël over hoe

mijn moeder de mensen had geraakt, en dat was terecht.’ 1 Yasmin Levy speelt zondag in het Bimhuis in Amsterdam (uitverkocht), en in oktober in Groningen, Utrecht en Tilburg.

Dagblad De Pers

14

Puzzel

 



1

ZWEEDS RAADSEL: verzekeren wisselloop

pook

2

3

4

5

6

7

CRYPTOGRAM

stagnatie

1

vogel

OPLOSSINGEN VAN GISTEREN

2

3

gravure

metaal

gesloten

4

5

1 kinbaardje ontvangtoestel

6

eens drank

6

2 loofboom restbedrag

strik

deel van een fiets

3

glimmer

9 10 open plek in het bos

5

7

8

7

wandpilaster

soort aardappel insect

11

mollengang getuige bij duel

weg met bomen

grappenmaker

regelmaat

HORIZONTAAL: 1. Met genoegen waanzinnig (8); 4. Zo komt een knaagdier in het straatje van een tacticus (8); 6. Beschonken vloeistof (4); 8. Door elkaar genomen zijn elanden niet nuttig (7); 9. De scherpe kant van een boterham (4); 10. Het trio belt om de operatekst (8); 11. Oksel? (8). VERTICAAL: 1. Schijf om een bespreking te starten (6); 2. De manager mist 'm met genoegen (6); 3. Vooral een vogel in Noorwegen (7); 5. Voor het wassen van een auto? (7); 6. Donder, daar heeft men niet van terug! (6); 7. Gestalte van een minkukel (6).

4

LEGPUZZEL

SUMBRERO®

14

11

25 16

8

10

19

17

16

28

Deze legpuzzel bestaat uit een aantal gekleurde vlakken en een stenen kraaltje. Het stenen kraaltje past in één hokje van de legpuzzel. Maak de legpuzzel compleet en leg het kraaltje in het opengebleven vakje.

9

SUDOKU

7

4

1

6

9

8

3

2

7

SUDOKU


6

4

3

7

1

5

6

3

2

8

9

5

3

4

2

2

3

9 7 1 3 4 8 6 5 2

8 6 3 5 9 2 4 1 7

4 5 2 7 6 1 8 9 3

1 4 7 2 5 3 9 8 6

5 3 8 6 7 9 2 4 1

2 9 6 8 1 4 7 3 5

4 9 8 5 2 3 6 1 7

6 1 3 4 7 9 8 5 2

2 7 5 6 8 1 4 9 3

9 3 2 1 6 4 5 7 8

8 5 6 9 3 7 2 4 1

7 4 1 8 5 2 3 6 9

5 2 4 7 9 8 1 3 6

1 8 7 3 4 6 9 2 5

3 6 9 2 1 5 7 8 4

8 3 5 2 9 4 1 6 7

9 6 4 1 7 3 8 2 5

1 7 2 5 6 8 4 3 9

6 8 9 3 4 2 5 7 1

2 5 1 9 8 7 3 4 6

3 4 7 6 1 5 2 9 8

5 9 6 4 3 1 7 8 2

7 2 3 8 5 6 9 1 4

4 1 8 7 2 9 6 5 3

1 6

KAKURO®


7 6

1

6 1 4 9 3 7 5 2 8

8

5 5

7

7 8 9 1 2 5 3 6 4

Kakuro® van gisteren

3

3

15

24

6

6

7

9

1

7

3

5

9

7

24

17

3

8

3 2 5 4 8 6 1 7 9

Bij onderstaande kakuro® vormen de getallen in de zwarte 7 9 8 9 driehoekjes de som van cijfers 9 8 6 1 van 1 tot en met 9, die hori6 8 9 7 zontaal of verticaal in de aangrenzende vakjes worden inge7 9 6 9 vuld. De Sumbrero® links is 5 6 3 1 een drieweg-kakuro® waarbij de getallen in de driehoekjes Sumbrero® van gisteren de som vormen van cijfers, die verticaal of diagonaal in de aangrenzende witte vakjes 8 5 7 moeten worden ingevuld. De 0 9 9 2 doet helemaal niet mee. Per 5 1 9 som mag elk cijfer maar één 7 3 4 keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet 0+4, 4+0 of 2+2.

14

8

23

SUDOKU


Optische illusie De connecties lopen normaal van 3 naar 2+1. Bij chip B is dit niet het geval.

Kakuro® & Sumbrero®

9

11

Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Oorzaken; 4. schatrijk; 6. suez; 8. rijbeest; 9. leed; 10. mascotte; 11. innemend. VERTICAAL: 1. Opstal; 2. zwaard; 3. kernbom; 5. kletsen; 6. stroom; 7. zwoerd. Zweeds -b-j-d-taerodroom -rei-anti agent-sas -k-ton-lrem-tÿdig -tal-data jeruzalem -nes-sire DEKZEIL

7

4

4

1

16 16

5 22

1 7

6

2

4

4 1

5

8 7

2

4

1

9 2

3 8

6

2 4

3

6

4 7

6

3 1

6

9

1

9

8

2

6 5

3

3

4

10

11

4 1

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

LETTERMATCH - 36

Voorbeeld:

+

=

LEZERS

COLUMN Bij onderstaande opgave zijn de letters van een woord in twee stukken gesplitst. De gedeelten in reeks A zijn in de juiste volgorde blijven staan, de afgesplitste delen staan in reeks B door elkaar. Doel van dit spel is de afbeeldingen uit reeks B in te kleuren in de afbeeldingen uit reeks A, zodat de letters dan samen een woord vormen. Welk woord is dat? Hierboven staan de letters van het alfabet afgebeeld zoals ze in dit spel gebruikt worden.

© Puzzelland Opl. vorige: A1/B7 A2/B1 A3/B6 A4/B5 A5/B2 A6/B3 A7/B4

[email protected]

Rijles Maartje Noordam

...

Ik snap het niet hoor. Is er een geheim dat iemand je influistert en waarmee het mysterie zich ontrafelt? Wil die persoon zich dan even melden bij mij? Autorijden, ik wist niet dat het zo moeilijk zou zijn. Het werd helemaal waar toen de examinator voorstelde dat ik misschien in een automaat kon gaan rijden. Misschien dat ik dan beter overzicht zou hebben over het verkeer. Ik was nog te veel met de auto zelf bezig. Ja logisch, dacht ik, weet je wel hoe moeilijk het is om een auto te besturen? Waarschijnlijk weet hij dat wel, hij werkt bij het CBR. De koppeling, bochten, remmen,

schakelen (ooit wel eens gevoeld hoe het is om van de derde naar de eerste versnelling te komen? Dan schiet je dus helemaal naar voren, heel grappig), de spiegels. Het verkeer beweegt even snel en dat moet in de gaten worden gehouden. De maximumsnelheid, verkeersregels, verkeersborden, stoplichten. Ben ik nog iets vergeten? Probeer je daar maar eens op te concentreren als je allerlei andere (veel leukere) dingen ziet gebeuren buiten de auto. Elke keer als ik begin neem ik me voor om heel goed te gaan rijden. Maar altijd gaat er weer wat fout. Rij ik net lekker op de weg, komt er een obstakel. Zit ik lekker in de flow, hoor ik mijn rijinstructeur al roepen: ‘Waarom doe je dat nou?’ Weet ik veel, jij bent de in-

structeur. Ik probeer alleen maar iets te besturen waarvan ik weet dat ik het niet onder controle heb. Maar als ik nu dus toegeef aan deze prachtige tip (de twee heren waren het helemaal eens met elkaar, typisch) dan krijg ik dus een loser-rijbewijs en kan ik alleen in een automaat rijden. Dat betekent dat je een rijbewijs hebt maar eigenlijk ook niet. Heel suf. Maar als ik doorga met deze ‘geweldige’ rijlessen, liggen er volgens mij nog honderd in het verschiet voor ik weer (en dan voor de derde keer) rijexamen kan gaan doen. Wie wil er nu zoveel moeite doen voor het behalen van een – toch wel erg gewild – roze pasje? 1

Dagblad De Pers

Perspectief

15  



VANDAAG: MODE/LIFESTYLE/GAMES/GADGETS

Hapklare brokken

Online opgebrand

Straks op uw bord: kweekvlees. Echt vlees, in de fabriek gekweekt uit een handjevol dierlijke cellen. Volgens wetenschappers is het hét diervriendelijke alternatief voor vlees. De Utrechtse bioloog vertelt over de toekomst van kweekvlees.

Wie wordt er anno nu niet constant virtueel gestalkt met uitnodigingen voor online netwerken? Vrienden op sociale webnetwerken zoals MySpace, Facebook, Higherlevel en Xing eisen steeds meer aandacht. Een online burnout ligt op de loer.

18

19

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Monsterhit Grand Theft Auto 4 komt pas 29 april uit, maar niemand twijfelt aan het succes voor ‘de game van 2008’. De industrie verwacht een aardschok. ‘Het dak gaat eraf!’ uP16

16

 

 

Perspectief

 




Games Voorproefje Grand Theft Auto 4

Langverwachte monsterhit Als eerste Nederlandse krant kreeg De Pers een uitvoerig voorproefje van het spel Grand Theft Auto 4, dat eind april uitkomt. Binnen de gameindustrie twijfelt niemand nog: GTA4 wordt de monsterhit van 2008. David Nieborg MÜNCHEN

...

Leg een niet-gamer maar eens uit waarom je denkt dat je eind maart al kunt zeggen dat een enkel spel de game van 2008 wordt. Het is voor kenners zo vanzelfsprekend dat het eigenlijk geen uitleg behoeft. Dit spel kan gewoon niet floppen. Dat de verwachtingen voor een enkele titel tot zulke eenzame hoogte kunnen stijgen, is begrijpelijk als je bedenkt dat er inmiddels meer dan 65 miljoen verkochte games zijn in de Grand Theft Auto-reeks (GTA).

Grand Theft Wat?

De stad is op onnavolgbare wijze overgebracht naar het televisiescherm.

Wat is er dan zo bijzonder aan de Grand Theft Auto-reeks? De serie stond aan de wieg van een heel nieuw genre, dat van de sandbox games. In een open stad is de speler vrij om missies te aanvaarden, rond te scheuren in auto’s of urenlang de stad te verkennen. Spelontwikkelaar Rockstar gooit daar een typisch maatschappijkritisch sausje over. Een saus die bestaat uit een meesterlijke satire op de Amerikaanse way of life.

')&# "
"
')
! ""
"

"
$

#%

"



$
$ 


!!(
"
"
"!"
"


"
"
% "

$#


!


$

"
 

$ $!
% "

! "
 
"#!& 
"

 "





#"
"



% 

 !

$!"
"
&""

#"

"

&
%

%"
"
')
! ""
!
"
"



%


"
 
$
 
 "
$
')

')!!

') "

')$


 
 
 

 
 
 


 
 
 

 
 
 


 
 
 

 
 
 

 

 

Perspectief

 




17

...................................................

Spullen spotten .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..

En de concurrentie dan? Die is nog stelliger dan menig gamer. Een half jaar geleden ging er een collectieve zucht van verlichting door de game-industrie op het moment dat Rockstar besloot GTA4 uit te stellen tot 2008. Een Kerst met GTA4 in de schappen was voor veel speluitgevers geen prettig vooruitzicht. En ook nu zullen er rond de release op 29 april even geen grote titels uitkomen.

En als je geen spelcomputer hebt dan? Kijk, nu wordt duidelijk wat voor enorme impact GTA4 zal hebben. Op de achtergrond van de release speelt de strijd tussen de Xbox 360 en de Playstation 3. Beide fabrikanten benadrukken het belang van deze ene titel voor de verkoop van hun spelcomputers. Folkert Langeveld (Sony): ‘Een titel als GTA4 kan voor veel mensen die nog geen Playstation 3 bezitten, een reden zijn om over te gaan tot aanschaf.’ Microsoft gaat nog een stap verder en heeft speciaal voor GTA4 de Xbox 360 recent in prijs verlaagd. Paul Naber (Microsoft): ‘De Xbox 360 levert nu de goedkoopste mogelijkheid om GTA4 te spelen en de meest complete. Wij verwachten een aardschok. Het dak gaat eraf!’ Tijd om het spel te spelen.

hoofdpersonage van GTA4 kijkt verveeld naar de gamer. Op de achtergrond verschijnt de skyline van een enorme stad, die we de komende uren gaan verkennen. Gamers weten dat het om Liberty City gaat, niet-ingewijden zullen meteen New York herkennen. Met open mond kijken we om ons heen. Meeuwen vliegen voorbij en in de verte is de mintgroene Statue of Happiness te zien, glimlachend met een kop koffie in de hand. Bij gebrek aan actie krabt Niko verveeld aan zijn kruis. Vanaf het moment dat Niko even later verder loopt is het een feest der herkenning, want ook al is alles aan GTA4 fictief, je hebt het gevoel dat je in New York bent. De stad is werkelijk op onnavolgbare wijze overgebracht naar het televisiescherm en zorgt regelmatig voor zowel verbazing als

Een exclusief voorproefje van Grand Theft Auto 4 – Terug in Liberty City En nu is deel vier bijna klaar. Daar zitten we dan, in een onopvallend kantoorpand in München. Vanwege ‘uitlekgevaar’ zijn er in heel Europa slechts twee plekken waar GTA4 voor de release vertoond wordt aan de media. Een immense HD-televisie wordt aangezet en daar staat hij: Niko Bellic. Een ongeschoren Oost-Europese dertiger in slonzig trainingsjack. De

kippenvel. Het zijn die kleine details, zowel in de architectuur van de stad als de dialogen van een bonte stoet karakters als Italiaanse maffiosi en Oost-Europese gelukzoekers, die het hem doen. Met het omschrijven van enkel de drie getoonde missies, plus de ongekende mogelijkheden om de stad te verkennen, de duizenden knipogen naar het Amerika van vandaag en de opmerkingen van omstanders kan dit hele katern met gemak gevuld worden.

‘Motherfucker’ Toch een poging. De speler is helemaal vrij om te gaan en staan waar hij wil, maar zoals ook in eerdere delen is er een diep verhaal dat door middel van missies en sublieme en bij tijd en wijle hilarische tussenfilmpjes uit de doeken wordt gedaan. De eerste missie, ‘Search and Delete’, draait om het opsporen en uitschakelen van een tegenstander. Hoe vind je die? Door in een politiewagen in te breken en zijn naam in de politiecomputer in te vullen. Na minuten rijden door de straten van Broker (lees: Brooklyn) vinden we ons slachtoffer. Een minutenlange woeste auto achtervolging is het gevolg. ‘Motherfucker’, roept iemand op de stoep. Terwijl we de hoek om scheuren horen we een personage roepen: ‘Wow, that shit is straight from a movie’. Inderdaad, dat kun je wel zeggen. Even later raken we in gevecht met de Italiaanse maffia. ‘Stupid immigrants, trying to take our jobs’, wordt Niko met een vet Italiaans accent toegeslingerd. De volwassen gamer kan zijn hart ophalen met de intelligente satire die als een rode draad door het spel loopt. Wat er ook gebeurt op 29 april, je moet wel rabiaat anti-games zijn, of jonger dan achttien, om dit spel niet even te willen spelen. 1

Bordengekte Joost Alferink

...

De bordendrukte houdt menigeen bezig. Ga eens op een willekeurige plek in Nederland op een straathoek staan en kijk dan goed om je heen. Probeer 360 graden om je eigen as te draaien en tel dan het aantal verkeers- én informatieborden dat je kunt zien. Er zijn plekken in de stad waar je méér dan zestig verkeersborden en bordjes kunt waarnemen, zestig! Bijna elke paal is dan voorzien van een of meerdere borden. De borden zijn van verschillend formaat, kleur en vorm. Het resultaat is een ware chaos aan informatie waaraan je de vooruitgang in de samenleving goed kunt aflezen. Hoe meer borden, hoe meer vooruitgang. Worden de borden sowieso nog waargenomen of ziet iedereen de kakofonie aan beelden als ruis? Achtergrondinformatie waar je feitelijk niets meer mee doet tenzij achteraf, als er iets mis is gegaan? Want dat is het gevaar van de overdaad, de noodzakelijke informatie wordt hierdoor bijna onzichtbaar. Bij consumentenproducten is die overdaad vooral merkbaar in functies én knoppen. Daar wordt al jaren hard gewerkt aan een soort hiërarchie in het informatieaanbod. Dat lukt soms heel aardig met zorgvuldig vormgegeven menustructuren, knoppen en knopjes. Daar is op het gebied van verkeersborden nog heel wat van op te steken. Of moeten we eens goed kijken naar de informatie op zich? Want zinloze borden met teksten zoals ‘Bij gladheid wordt niet gestrooid’ of ‘Auto op slot, buit eruit’ kunnen zonder noemenswaardige gevolgen uit het straatbeeld worden verwijderd. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................

PLOP

MOSLIMWIJN Cor Hospes 111

Een vreemdeling in vinologenland. Of hoe Cor Hospes de veritas in de vino vindt.

Het moet niet gekker worden. Wijn uit Marokko. En ik in al mijn onschuld maar denken dat ze in moslimlanden geen alcohol drinken. Blijken ze rond de stad Meknès rijen druivenranken te verbouwen, ooit geplant door de Fransen die het land jarenlang kolonialiseerden. Vertelde onze Marokkaanse vriendin Ikram. Toen Marokko in 1956 onafhankelijk werd en de Fransen hun biezen pakten, schrompelden veel druiven ineen. Maar de Fransen kwamen midden jaren negentig terug om de druiventeelt een boost te geven. Ze beplantten Meknès en omstreken met de populairste druifjes uit de wijnklas: syrah, cabernet sauvignon en merlot. Die willen immers bijna overal groei-

en. Rood ja. Voor wit is het land veel te heet. Mooier: al dat Meknès-rood smaakt alsmaar lekkerder. Maar zelf wijn drinken, nee hoor, zegt Ikram, dat doen Marokkanen niet. Waarom ze dan in het land wijn maken? Dat klinkt als een bordeel in Barneveld dat alleen toegankelijk is voor mensen van buiten. ‘De wijnbouw is goed voor de werkgelegenheid’, zegt I k ra m . E n daar krijgt zij

een ondeugend giechellachje bij. Nou ja, maar eens opentrekken zo’n Marokkaans antiwerklozenwijntje. Met een goed glas integreer je het beste, leerde ik tijdens mijn studententijd. En met de oplopende spanningen rond de Wilders-film kun je maar beter klare taal met elkaar spreken. In de C1000 vond ik een Marokkaanse blend van merlot en cabernet sauvignon. Van het huis

Bonassia dat heel internationaal Estate heet. En mijn God en mijn Allah, wat een weldadige neus heeft die wijn. Kruiden, karamel, rood fruit: het knalt bijna mijn glas uit en glijdt 1001 Nacht zalig weg over mijn tong. Moskeeën vol inslaan van deze wijn. Geert Wilders zou die tijdens een filmavondje thuis ook eens moeten proberen, zo’n Marokkaantje in zijn mond. Ik weet zeker dat hij alles zou doorslikken. 1

Cabernet Sauvignon Merlot. Bonassio Estate. Prijs: 4,99 euro

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ................................................................................ ..........................................................

Marlies Dekkers (1)

Marlies Dekkers in het museum (2)

Marlies Dekkers (3)

De Kunsthal in Rotterdam brengt een ode aan het oeuvre van lingerieontwerpster Marlies Dekkers met een overzichtstentoonstelling.

De expositie 15 jaar Marlies | Dekkers laat Dekkers’ inspiratiebronnen en ontwerpen van vroeger en nu zien. Aan de hand van films en foto’s wordt de bezoeker geïntroduceerd in de wereld van Dekkers.

Naast haar eigen ontwerpen is ook het werk van Vanessa Beecroft en Hans Bellmer te zien. 2008 is het jubileumjaar van de ontwerpster.

 

 

Perspectief

18

 




RECENSIE | KOOKBOEK

Multiculti recepten ver te zoeken Geneviève van Velzen AMSTERDAM

...

Jarenlang werd er nationaal en internationaal neergekeken op de Nederlandse keuken, gelukkig begint dit langzaam maar zeker te veranderen. Nederland mag weer trots zijn op haar humkessoep, hutspot met klapstuk en huisgemaakte griesmeelpudding met bessensap, vindt kookboekenschrijfster Janny de Moor. En dus neemt De Moor het voortouw met de bundel Nederlands Kookboek, 160 pagina’s over typische eetgewoonten, straatvoedsel en feestgerechten. De Moor begint goed met een klein hoofdstuk over onze kookkunsten vanaf de Romeinse Tijd, via de Middeleeuwen, naar de 21e eeuw. Daarna komen de eetgewoonten en ingrediënten van eigen bodem aan bod. Na de achtergrondinfo verandert het van een geschiedenisboekje in een simpel opgemaakte receptenbundel waarin tevens simpel beschreven recepten staan voor een romige aspergesoep en konijn in ’t zuur. Het Nederlands Kookboek komt helaas een beetje gedateerd en wereldvreemd over. Er is geen pagina rekening gehouden met de Nederlandse samenleving van nu. Waar is de couscous, de nasi goreng nieuwe stijl en waar zijn die bruine bonen met rijst? Dit zijn immers ook gerechten uit (multicultureel) Nederland van nu. Voor wie een culinaire reis wil naar het Nederland van de jaren vijftig, is dit een degelijk kookboek. 1

Kweekvlees zal in eerste instantie meer lijken op gehakt of verwerkt zijn tot worst. EVELYNE JACQ/HH

Culinair Ook Stegeman doet mee

Gekweekt biefstukje Straks op uw bord: kweekvlees. Vlees waarvoor geen dier hoeft te sterven. Maar gaan we het ook eten? In gesprek met de Utrechtse bioloog Bernard Roelen. Marcel Hulspas AMSTERDAM

...

Platform 21, centrum voor design, mode en creatie, organiseert zondag een workshop over kweekvlees. Een van de deelnemers is Roelen.

Vlees kweken in het laboratorium. Wordt daar serieus aan gewerkt? ‘Jazeker! Volgende week ga ik naar Noorwegen om daar met allerlei Europese onderzoekers een consortium op te zetten, om het onderwerp kweekvlees van allerlei kanten te bekijken. Ons eigen onderzoeksproject wordt gefinancierd door het ministerie van Economische Zaken. Naast mijn eigen universiteit doen de Technische Universiteit Eindhoven en de Universiteit van Amsterdam mee – en

ook vleesproducent Stegeman.’

Wat is voordelig aan kweekvlees? ‘Er hoeven geen dieren voor gedood te worden en het is beter voor het milieu. Het houden van dieren voor vleesproductie heeft nogal wat nadelige consequenties voor het milieu, zoals de uitstoot van broeikasgassen (voornamelijk methaan en stikstofoxide), ontbossing, want er moet akkerbouw bedreven worden om de dieren te voeden. Watertekort, want die gewassen moeten besproeid worden. En dan worden er ook nog antibiotica in het milieu verspreid. Vlees is echter wel gezond! Met behulp van kweekvlees kunnen we dus een gezond stukje vlees eten, zonder de hierboven genoemde nadelen.’

Zal kweekvlees werkelijk op echt vlees lijken? ‘Het is lastig om meerdere lagen cellen op elkaar te kweken. In een dierlijk lichaam gaat dit vanzelf dankzij de haarvaatjes die cellen van zuurstof

en voedingsstoffen voorzien. Dat effect is moeilijk buiten het lichaam na te bootsen. Kweekvlees zal daarom in eerste instantie meer lijken op gehakt, of verwerkt zijn tot worst.’

De consument is de laatste tijd huiveriger geworden als het gaat om eten. Denkt u dat kweekvlees geaccepteerd zal worden? ‘De prijs zal hier waarschijnlijk een belangrijke rol spelen. Als de mensen dan ook het nut van deze manier van vlees produceren inzien, zal het kunnen lukken.’

Een andere deelnemer aan de workshop, de Wageningse filosoof Cor van der Weele, denkt ook dat kweekvlees goede kans heeft de supermarkt te halen – al is natuurlijk niets zeker: ‘Het hangt van zoveel dingen af: hoe lekker het zal zijn, hoe dier- en milieuvriendelijk het product zal uitpakken, hoe ernstig de energiecrisis zal worden... De huidige vleespro-

ductie kost enorm veel energie. Stel je voor dat kweekvlees zoveel energievoordelen oplevert dat allerlei overheden het gaan subsidiëren, of dat intensieve dierhouderij zelfs verboden zal worden?’

Zullen vegetariërs het ook kunnen eten? ‘Mensen zijn om verschillende redenen vegetariër. Wie niets dierlijks wil eten, zal ook geen dierlijke weefselkweek willen. Maar als het om dierenwelzijn gaat, ligt dat anders.’

U ziet in ieder geval geen ethische bezwaren tegen kweekvlees. ‘Veel ethici hebben de gewoonte om per definitie huiverig te reageren op technologie. Maar wat mij betreft is dit onderzoek ethisch toe te juichen als veelbelovend experiment. Eigenlijk hadden ethici het moeten verzinnen.’ 1 www.platform21.com

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ........................................................................................................................

Tyra Banks

Personages gebruiken straattaal

NEXT TOPMODEL PLEASE, MELDT ZENDER MSNBC

MANGABIJBEL BARST VAN DE ACTIEHELDEN

Tyra Banks stopt mogelijk met America’s next topmodel. Dat meldt de zender MSNBC. ‘Tyra en Jay Manuel spreken elkaar niet meer’ , aldus een ingewijde. Ook zou Banks zich veel minder met de deelnemers inlaten dan de tv-kijkers denken. ‘Ze verschijnt alleen op eliminatiedagen.’ Ook zou het oud-supermodel haar eigen talkshow veel belangrijker vinden. Banks wilde niet op de aantijgingen reageren.

De Bijbel heeft door de eeuwen heen veel kunstenaars geïnspireerd. Van schilderijen tot films. De Brits-Nigeriaanse tekenaar Ajinbayo Akinsiku heeft de Bijbel vertaald naar een mangaversie: The manga Bible: from Genesis to Revelation. Het boek verschijnt in twee versies: een dunne, uitgeklede en een dikke, complete uitgave. Akinsiku (‘Siku’) koos ervoor om de personages in straattaal met elkaar te laten communiceren en hij gaf de

REUTERS

bijbelse figuren uitgesproken karakters. Zo maakte hij van Abraham een actieheld en van Noach een verwarde wiskundige. Jezus is een keiharde samoeraistrijder en ook God moet eraan geloven, hij krijgt nogal sadistische trekjes en drijft zijn onderdanen regelmatig tot wanhoop. De zelf zeer gelovige Akinsiku maakte de mangabijbel om jongeren een toegankelijke introductie te bieden tot de echte Bijbel.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ................................................................................ ..........................................................

Eek smakelijk!

Rings of the Lords (1)

Rings of the Lords (2)

Piet Hein Eek heeft een serie borden ontworpen voor Royal Delft. De borden zijn vanaf 45 euro te koop via de site royaldelft.nl.

De Harry Winston, een 24.42-karaats diamanten ring, wordt bij Sotheby’s New York verkocht voor het goede doel. D e ring, van uitzonderlijke kwaliteit, is tussen 1,8 en 2,5 miljoen dollar waard.

Dan worden ook de glimmertjes geveild van Rita Hillman, een filantrope met een uitmuntende (en dure) smaak voor juwelen.

 

 

Perspectief

 




19

Lifestyle Virtuele sociale netwerken kunnen ook te groot en te actief zijn

De online burn-out rukt op Netlog, Higherlevel, Xing: nieuwe netwerken volgen elkaar razendsnel op. Met een negatief bij-effect: netwerkmoeheid. Bibejan Lansink AMSTERDAM

...

Toen Ewout Wolff op 9 februari zijn telefoon aanzette, stroomde zijn inbox vol met verjaardagsfelicitaties. Niet alleen van vrienden, maar ook van volslagen onbekenden. Het gekke was dat hij die dag helemaal niet jarig wás. Na enig speurwerk vond hij de schuldige: Plaxo, de online verzamelmachine voor visitekaartjes. Daarop had hij, moe van het telkens weer opnieuw aanmaken van een profiel, uit balorigheid een verkeerde geboortedatum ingevuld. Adviseur internetmarketing Wolff had al een profiel op MySpace, Facebook, Hyves, LinkedIn en Twitter. Hij is niet de enige. Volgens internetanalist comScore gebruikt 6,2 miljoen van de Nederlandse internetters een sociaal netwerk. En vaker meerdere, want alleen al de top-drie, Hyves, Windows Live Spaces en Blogger, trekt samen bijna negen miljoen bezoekers. De top lijkt echter bereikt. Sterker: dat getal kan wel eens flink gaan teruglopen als de ontwikkelingen in de Verenigde Staten een voorbode zijn. Daar is het publiek van het grootste netwerk MySpace in een jaar tijd met een kwart geslonken. In Engeland kreeg Facebook in twee maanden tijd 400.000 bezoekers minder. De oorzaak: netwerkmoeheid. Veroorzaakt door het creëren van een alsmaar toenemend aantal accounts op sociale websites. Wolff is de eerste om de voordelen van de vrienden-van-vrienden-netwerken te roemen. ‘Je houdt contacten bij die anders verwateren en blijft op de hoogte van mensen die je interessant vindt.’ Maar dat Plaxo al zijn gebruikers drie dagen eerder attendeerde op Wolffs imaginaire verjaardag, ging hem te ver. Ook internetsocioloog Albert Benschop, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam, benadrukt in eerste instantie de verrijking van webgebaseerde sociale netwerken. ‘Je hebt warme connecties zoals die met goede vrienden, en zwakke connecties met vage bekenden. Juist die laatste groep, die je op internet bereikt, kan je nuttige informatie opleveren.’ Het probleem zit hem in de hoeveel-

CORBIS

‘Het zijn aandachtsmachines die je niet zomaar stop kunt zetten’ Je uit frustratie overal afmelden is anno 2008 geen optie meer

heid verschillende netwerken. Een belangrijk verschil met een fenomeen dat in 1998 al door Zweedse wetenschappers werd beschreven: interaction overload. Waar het er toen vooral om ging hoe om te gaan met interactie waar je geen zin in hebt, is het probleem van de huidige netwerkmoeheid dat je ‘vrienden’ zich steeds weer op de ‘next best thing’ storten. En jij er wel achteraan zult moéten, wil je ze niet kwijtraken, althans virtueel. Volgens Benschop is dat de paradox van de wildgroei aan netwerken. ‘Ik noem het de ‘Balkanisering’ van het web. Het kost te veel tijd om je sociale contacten van Hyves tot Facebook in te voeren. Daardoor verworden al die netwerken tot geïsoleerde eilandjes en verlies je sommige uit het oog.’ De verleiding je aan te melden bij een nieuw netwerk is echter groot, vindt Wolff. ‘Juist omdát het nieuw is.’ Niets willen missen blijft de grote aantrekkingskracht. Het zijn

aandachtsmachines die je niet zomaar stop kunt zetten.’ Het zou helpen wanneer je de relaties van al die netwerken centraal kunt beheren, net zoals met e-mail. De afwezigheid van een universele identifier, zoals het burgidentificatienummer in het echte leven, is een belangrijke oorzaak van netwerkmoeheid. Het gekke is dat zo’n universele standaard al bestaat (opgesteld door het gerenommeerde internationale internetconsortium WC3. org), maar dat aanbieders als Yahoo en Microsoft zich er niet aan houden. Albert Benschop: ‘Een protocol zorgt ervoor dat je profiel overal herbruikbaar is, en dat relaties en berichten uitwisselbaar zijn. Dan zou één keer inschrijven bij welk netwerk dan ook voldoende zijn. Maar bij het uitwisselbaar maken van klantgegevens hebben die aanbieders weinig belang.’ In de tussentijd zit er niets anders op

dan je te beperken tot de netwerken waar je het meeste uithaalt. Wolff dropte het zakelijke Xing en blokkeerde contacten die weinig toevoegden. Zoals de Twitter-relatie die hem per seconde van zinloze feeds voorzag. ‘Van: ‘Ik denk dat ik zo naar de WC ga.’, tot: ‘Ik ga er nu vanaf’.’ Ook websocioloog Benschop is voorstander van het fatsoenlijk opschonen van een vervuilde kennissenkring op het web. Helemáál afzijdig blijven van sociale netwerken, of je uit frustratie overal afmelden, is anno 2008 geen optie meer, meent hij. ‘Dan mis je te veel. Het is zaak de juiste balans te vinden tussen het een en het ander. Wie zoveel aan het Twitteren, Flickr-en of bloggen is dat ie niet doorheeft dat zijn vriendin al weken niet meer bij hem in huis woont, leeft iéts te veel online.’ 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................

RECENSIE | GAMES

MET CLANCY NAAR VEGAS David Nieborg

...

Een van de vele manieren om games aan de man te brengen is om sterke franchises te bouwen. Zo bezit uitgever Ubisoft de Rainbow Six, Ghost Recon, en Splinter Cell series, allemaal geïnspireerd door het werk van de Amerikaanse thrillerauteur Tom Clancy. Recent kwam de uitgever met het nieuws dat hij de rechten op de

naam Tom Clancy voor vele miljoenen euro’s heeft gekocht. En dat betekent dat gamers de komende jaren verzekerd zullen blijven van de drie eerder genoemde series en de nog uit te komen End War strategieserie. Als de aankoop van de naam Clancy betekent dat toekomstige games net zo goed zullen worden als Tom Clancy’s Rainbow Six: Vegas 2 (Xbox 360, PS3, PC) dan is de aankoop goed nieuws. In het tweede deel van dit tactische schietspel is alles net even beter dan de voorganger. Nog steeds is het oppassen geblazen wanneer hordes terroristen over de kling worden gejaagd, maar een uitvoerige planning is min-

der noodzakelijk en dus is het hele spel een stuk laagdrempeliger. De co-op modus doet het spel pas echt uitblinken en laat een concurrerende titel als Army of Two ver achter zich. Kopen

RECENSIE | GAMES

TRAINING VOOR DE KLEINSTE TIJGERTEMMERTJES David Nieborg

...

Voor de jongere gamertjes kwam recent Tigerz: Avonturen in het Circus (DS) uit. Een geheel Nederlandstalig en betaalbaar spel voor de Nintendo DS over een circusfamilie. Voor de allerkleinsten is het leeswerk te pittig maar het spel is prima geschikt om samen op de bank te spelen. Het spel draait zowel om het verzorgen van tijgers, die met

de stylus geaaid, geborsteld en gevoederd moeten worden, als om het trainen van verschillende circusdieren. Door het spel heen loopt een narratief waar het Wereld Natuur Fonds zijn hart aan op kan halen. Natuurlijk zijn mini-games een onvermijdelijk onderdeel, maar de aankleding en verhaallijn compenseren dat ruimschoots. Kopen

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ................................................................................ ...............................................................................

Game saved

100 (pro)Cent in videogame (1)

100 (pro)Cent in videogame (2)

Gamebedrijf Take Two wordt niet overgenomen door EA en blijft zelfstandig.

Rapper 50 Cent is opnieuw hoofdpersoon in een rond hem ontworpen game. In 50Cent: Blood on the sand krijgen we opnieuw ‘alles wat de fan in een 50Cent-spel verwacht’, aldus de rapper.

Nieuwe features zijn, in onvertaalbaar Engels, ‘exciting combat and gunplay, interactive counter-kills and aerial combat’. Precies die dingen die een rappertje van de straat dagelijks tegenkomt.

Dagblad De Pers

20  



Media

Avontuur DAF maakt zich op voor tocht naar China

Televisie Knowing Me Knowing You

Van aftandse bus tot smetteloze touringcar

BN’ers moeten Programma’s met Bekende Nederlanders zijn er genoeg. En toch meent de NCRV dat er ruimte is voor nog eentje. In Knowing Me Knowing You moeten de vips zich dan wel wat meer bloot geven. Maarten Bloem AMSTERDAM

...

Deze bus moet na De Grote Beurt klaar zijn voor de rit naar Peking. Marcia Nieuwenhuis AMSTERDAM

...

Hoe maak je van een oude aftandse stadsbus een flitsende touringcar? Dat zien we vanavond bij De Grote Beurt bij Veronica. De DAF MB200 – die eind jaren zestig nog in Nederland werd onthaald als hypermoderne stads- en streekbus – kan anno 2008 zo in een museum. Maar in de uitzending van vanavond krijgt het oude barrel een rigoureuze makeover. In de eerste aflevering van het nieuwe seizoen is te zien hoe presentatrice Suzanne de Jong één van de Going Dutch-avonturiers onver-

wachts op zijn werk overvalt, met de mededeling dat de bus is uitgekozen voor De Grote Beurt. Het is voor het eerst dat er zo’n groot voertuig wordt verbouwd in dit programma. De bus is zo groot dat deze niet in de autospuitcabine past. Het verschil met voorgaande seizoenen is dat de voertuigen in het programma een personal touch krijgen. Iemands hobby, interesse of idool wordt op verrassende wijze in de auto verwerkt. Eind juni vertrekt de DAF vanaf het Olympisch Stadion in Amsterdam om samen met zo’n twintig auto’s in een karavaan naar de Olympische Spelen in Peking te rijden.

De deelnemers van Going Dutch finishen na de langst mogelijke toer over land – door veertien landen en 17.000 kilometer verderop – bij het Holland Heineken House. In China gaan zij op hun beurt de Nederlandse sporters op de Olympische Spelen aanmoedigen. Tegelijkertijd proberen de avonturiers zoveel mogelijk geld in te zamelen voor stichting Right to Play. Deze humanitaire organisatie zet zich in voor sport en spel voor achtergestelde kinderen in de wereld. De Pers doet deze zomer verslag van de trip. 1 De Grote Beurt, Veronica, 22.30

Ik hou van Holland, Dancing on Ice, Wie is de Mol? Allemaal tv-programma’s waarin de hoofdrol is weggelegd voor de ‘Bekende Nederlander’, een begrip dat overigens aan inflatie onderhevig is. Het publiek lijkt er gezien de hoge kijkcijfers die de programma’s scoren van te smullen. In Knowing Me Knowing You van de NRCV worden elke week vier (bekende) collega’s uitgenodigd die intensief heb-

‘De dames uit Voetbalvrouwen moest ik echt bij de les houden’ ben samengewerkt. Verwacht wordt dat ze het achterste van hun tong laten zien. Vorige week bleek dat scenarioschrijver Edwin de Vries zijn administratie laat doen door actrice/regisseur Monique van de Ven en op zijn vijftiende werd ontmaagd. Van de Ven eet het liefst een patatje oorlog na een avondje zuipen. Het draait in het programma allemaal om prikkelende vragen over persoonlijke details die collega’s zouden kunnen of moeten

weten. Vragensteller is presentator/ tekstschrijver Harm Edens.

Nóg een programma met BN’ers? ‘Het zijn er inderdaad een hoop. Maar wij proberen het wel wat anders te doen door verschillende soorten

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................

Nederland 1

17.00 17:00 17:01 17:25 17:50 17:59 18:00 18:20 18:35 18:45 19:00 19:25

17.00 KRO Kindertijd Nu is nu Sesamstraat ChristenUnie EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Gesprek minister-president NOS Sportjournaal Lingo De dorpsdokter

20.00 20:00 20:30 21:30

NOS Journaal Opgelicht?! TROS TV Show

22.00 23:00 23:55 00:15 01:10

Nederland 2

Pauw & Witteman NOS Journaal Pauw & Witteman NOS Journaal

17:00 17:10 17:35 18:20 18:50 19:20 19:55

17.00 NOS Journaal De Wandeling Paul van Vliet - Zijn mooiste liedjes That’s the question Man bijt hond De toekomst is nu Meester en leerling

20.00 20:25 20:50 21:15

Netwerk Met het mes op tafel De leugen regeert

22.00 22:00 22:15 22:50 23:50 01:25 01:45

Nederland 3

NOS Journaal Nova Het uur van de wolf: Low - You may need a murderer Tsotsi Nova Man bijt hond/Netwerk/ EénVandaag

17:15 17:20 17:30 17:48 18:00 18:25 18:45 19:00 19:21 19:30

17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55

17.00 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer

20:00 20:30 22:40 23:40 23:50 23:55 00:50

17:45 18:30 19:00 19:30

Goede tijden, slechte tijden Hitch Het zesde zintuig RTL Nieuws RTL Weer RTL Boulevard Nachtprogramma

Jensen! The king of Queens Dharma & Greg De Gouden Kooi

20.00 20:00

20.00 22.00

Knowing me, knowing you De Lama’s Doe maar normaal

22.00 22:30 22:55 23:05 23:55 00:50 01:05

RTL 5

17.00 NOS Jeugdjournaal.nl Mr. Bean, the animated series Kika & Bob SudoKidz SpangaS Het Klokhuismagazine NOS Jeugdjournaal ONM NOS Journaal De wereld draait door

20.00 20:25 21:10 21:55

RTL 4

20:30

PostcodeLoterij: Deal or no deal Big Momma’s house

22.00 22:15 23:00 23:30 00:00 00:30

Jensen! De Gouden Kooi PostcodeLoterij: Deal or no deal The king of Queens Nachtprogramma

NOS Sportjournaal NOS Journaal Missing without a trace De wereld draait door NOS Journaal NachteGiel Hitch, 20.30 uur

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................

RTL 7

RTL 8

17.00 17:45 18:40 19:40

The A-Team Law & Order De Pfaffs

20.00 20:20

RTL Voetbal: Eredivisie Live: De Graafschap - FC Groningen

22.00 22:45 00:00 01:00

SBS 6

17.00

RTL Voetbal: Jupiler League RTL Next Star of Poker Nachtprogramma

RTL Voetbal: Eredivisie Live, 20.20 uur

17:00 17:30 18:20 19:10

The nanny Oprah Winfrey show Dr. Phil EHBO: Eerste Hulp Bij Opvoeden

20.00 20:00 20:30 21:00

17:35 18:30 19:00 19:20

Airport As the world turns Oprah Winfrey show Everybody loves Raymond Nachtprogramma

20:00 20:30

Monk Hotel Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie Trauma centrum Holland’s got talent

22.00 22:30 22:45 22:50 23:15 23:50 01:30

Veronica

17.00

20.00 The nanny Kees & co De 10...

22.00 22:00 22:30 23:15 00:05 00:55

Net 5

17.00

17:15 17:40 18:35 19:30

17.00 Will & Grace Judging Amy Gilmore girls McLeod’s daughters

20.00 20:30

The Accused

22:40 00:40 02:20 02:30

Desperate measures Whitewash: The Clarence Brandley story Hart van Nederland & Shownieuws Nachtprogrammering: Relax TV

The Accused, 20.30 uur

Totally spies Kim Possible Seinfeld 3rd Rock from the sun Friends The Simpsons

20.00 20:25 21:25

22.00 Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie Bullit Premier League Darts 2008 Excessive Force II: Force on force Nachtprogramma

17:10 17:31 18:00 18:30 19:00 19:25

Wegmisbruikers! Top Gear

22.00 22:30 23:10 00:05 00:30 01:10 02:00 02:45 05:00

De grote beurt Waar is De Mol? Heroes legend special Sexcetera Nachtprogrammering: Late night Poker after dark Nachtprogrammering: Late night Hart van Nederland - Late editie

Dagblad De Pers

Media

met de billen bloot Voetbalvrouwen. Dat was bij vlagen een kippenhok, die moest ik echt bij de les houden. De week daarop was het team van de film Zomerhitte te gast, met regisseur Monique van de Ven, Edwin de Vries en de hoofdrolspelers Sophie en Waldemar. Dan heb je toch een totaal andere sfeer aan tafel, om het zo maar te zeggen.’

Wat is het verschil tussen ‘Dit was het nieuws’ presenteren en dit programma? ‘Bij Knowing Me Knowing You gaat het allemaal losjes. Hier kan ik heen en weer lopen. Maar ik moet er wel keihard voor repeteren. Er zitten ook rare voorwerpen en situaties in. Bij Dit was het nieuws heb je de geïmproviseerde gesprekken, maar mijn grappen staan op de autocue. Dat moet ook. Het zijn er zo veel, die kan ik nooit zo snel uit m’n hoofd leren.’

Je schrijft ook Nederlandse komedies. Wat is nu het leukst: voor de camera werken of erachter?

Harm Edens: Bij Knowing Me, Knowing You gaat het allemaal losjes.’

teams uit te nodigen. Dat kan een team van echt bekende Nederlanders zijn, maar ook een met wat minder bekende. Dat werkt soms leuk en soms spannend. Kunnen ze nu echt samenwerken, wat weten ze van elkaar? Zo geven we hopelijk ook een

kijkje in de wereld achter dat team.’

En wat valt je tot nu toe op? ‘Dat het verschil in teams het leuke is aan Knowing Me Knowing You. Het is elke week anders. Zo zaten in de eerste aflevering de dames uit de serie

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... .......................................

Eén

17.00 Vrolijk Vlaanderen Buren Het journaal De rode loper Blokken Het journaal Man bijt hond

20.00 20:05 20:10 20:40 21:45

Het weer Thuis Zo is er maar één Koppels

22.00 22:30 22:51 22:52 22:55 23:00 23:50 00:10

NED3, 20.25

Het journaal laat KENO-uitslagen Euro millions-uitslagen Het weer The bill De rode loper Man bijt hond

17:00 17:25 17:40 17:55 18:05 18:15 18:30 18:50 19:05 19:20 19:30 19:50

Kim Possible in het Disney festival KetnetPOP: de making-of Rocket mijn raket Go IV Karrewiet Spring Zo is er maar één cup W817 George van de jungle Karrewiet Lizzie McGuire Disney classic cartoons

20.00 20:00 20:00 20:36 20:40 21:25

Terzake CANVAS Dag boek Het programma van Wim Helsen Rome

22.00 22:25 23:25

Neveneffecten: Zinloos geweld De keien van de Wetstraat

 



Hallo Hilversum! Nico Dijkshoorn kijkt voor De Pers televisie. Reageren? [email protected]

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..

Braderie

V

anavond zendt SBS 6 de eerste aflevering van Holland’s Got Talent uit. Een misleidende titel omdat het de programmamakers natuurlijk om iets heel anders gaat: aantonen dat Holland helemaal is leeggevist. Zingende eeneiige tweelingen, dansende medewerkers van de Boerenleenbank, op zoek naar de slechtste Willem Nijholt met tieten, het is allemaal al aan ons voorbijgetrokken. Idols is inmiddels een slachthuis voor artiesten. Winnaar Boris staat nu waarschijnlijk ergens mengkranen te verkopen in een bouwmarkt en winnaar Jamai staat met een witte jurk om zijn kont de backing vocals van Jezus te doen in theater De Wilde Wietskert. Nu komt SBS 6 met Holland’s Got Talent. Een beproefd recept. De eerste show werd in Amerika uitgezonden. Daar won een meisjeslichaam van elf met de dronken geest van Janis Joplin erin de hoofdprijs. In Engeland won Paul Potts. ‘De telefoonverkoper’ wordt er steeds bij gezegd. Want dat vinden de kijkers fijn. Het moet een beetje armoedig en zielig zijn. Potts zong Nessun Dorma, met een gebit als een dijkdoorbraak. Dat moet de kracht zijn van deze show. Denken:

‘Als deze zwetende otter het kan, dan word ik misschien ook nog eens beroemd’. En nu niet gaan zeggen: ‘Ja, maar hij zingt het zo mooi.’ Dat komt door het liedje. Als je Bin Laden met een kartonnen strottenhoofd Nessun Dorma laat zingen, dan klap je je handen nog stuk. De BBC gebruikte het jaren geleden tijdens het WK voetbal. Ik heb een maand lang zitten huilen om Paul Gascoigne. Dan weet je het wel. Woensdag legden Patricia Paay – bekend geworden als de vrouw van Adam Curry – en Gerard Joling – bekend geworden als de lachband van Gordon – geduldig uit wat ons te wachten staat. Goochelaars, buiksprekers, slangenbezweerders, meisjes die iets doen met een schaap en kunstfluiters. Een braderie in een overdekt winkelcentrum, meer is het niet. Gelukkig zit Henkjan Smits, de ontdekker van Danny Malando’s Tango Orkest, in de jury. Hij is ingehuurd om tegen een bejaarde te zeggen dat met twee eieren in je mond de Marseillaise zingen helaas niet goed genoeg is voor de volgende ronde. Fijne baan heb je dan. 1

Boris verkoopt nu waarschijnlijk mengkranen

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... ....................................... .....................................

Canvas

17.00 17:05 17:35 18:00 18:10 18:35 19:00 19:40

‘Ik merk dat het werken in een team, zoals bij dit programma, me voor de verandering prima bevalt. Schrijven is toch meer een kluizenaarsding. Maar ik ben met mijn schrijfpartner wel bezig met een nieuwe komedie. Waar en wanneer die op tv komt, is nog onduidelijk. Dat heeft altijd heel veel tijd nodig. Wat vooral geldt is: het moet organisch groeien, zoals met dit programma is gebeurd. Dat is ook het leuke aan dit werk. Je weet nooit wat je volgend jaar gaat doen.’ 1

21

+ UITGELICHT+

Het gesprek

Film: Big Momma’s house Actiekomedie met Martin Lawrence. RTL5, 20.30

17.00

Film: Hitch Romantische komedie met Will Smith. RTL4, 20.30

20.00

Met het mes op tafel Kennispokerquiz met Joost Prinsen. Ned2, 20.50

22.00

17:30 18:00 19:00 20:00 20:30 21:30 22:00 23:00

Een politiek gesprek Boekz! Het gesprek van de dag Een politiek gesprek Spraakmakers Een politiek gesprek Sgt. Pepper Het gesprek van de dag

Doe maar normaal Satirische popquiz met o.a. Birgit Schuurman en Ruben van der Meer. Ned3, 21.55 Friday night with Jonathan Ross Britse talkshow met als gast Donald Sutherland. BBC1, 23.35

Comedy Central

20.00 20:00 20:25 21:15 21:40

Cavemen Teachers The Fresh Prince of Bel Air Het Eiland

22.00 22:30 22:55 23:45 00:05 00:40 01:05 01:30 02:00

South Park Reaper The knights of prosperity The daily show: Global edition Trailer Park Boys The Fresh Prince of Bel Air Naked & funny Nachtprogrammering

Reaper, 22.55 uur

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................

BBC 1

BBC 2

17.00

17.00 17:05 17:35 18:00 18:15 19:00 19:30

Freefonix The slammer Newsround The weakest link Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht

17:30 18:15 19:00 19:30

The One show Inside out Nieuws en regionaal nieuws EastEnders A question of sport

22.00

20.00 20:00 20:30 20:57 21:00 21:30

22.00 22:00 23:00 23:25 23:35 00:35 00:40 01:25

New tricks Nieuws en regionaal nieuws Regionaal nieuws en weerbericht Friday night with Jonathan Ross

EuroMillions trekking Damages Atomic twister

22:00 22:50 23:00 23:30 23:55 00:00 00:35 01:35 02:20 03:50

ZDF

17.00

Ready steady cook Escape to the country Eggheads Great British menu

17:00 17:15 18:00 19:45 19:50 19:55

Wielrennen As time goes by Gardeners’ world

20.00

20.00 20:00 21:00 21:30

ARD

17.00

Torchwood Torchwood: Declassified QI Newsnight Weerbericht Newsnight review Emmylou Harris’ ten commandments of country Wielrennen Star Trek: The next generation Pay attention Britain! - Public information films

20:00 20:15 21:45

Tagesschau um fünf Brisant ARD vor acht Wissen vor acht Das Wetter im Ersten Börse im Ersten Tagesschau Utta Danella - Das Geheimnis unserer Liebe Tatort: Borowski in der Unterwelt

22.00 23:15 23:28 23:30 00:55 01:15 02:50 02:55 04:25

Tagesthemen Das Wetter im Ersten Die Liebe hat das letzte Wort Nachtmagazin Carrie - Des Satans jüngste Tochter Tagesschau Kopf oder Zahl - Ein mörderisches Spiel Sturm der Liebe

17:00 17:15 17:45 18:00 19:00 19:20 19:25

Discovery Channel

17.00 heute - Wetter hallo deutschland Leute heute SOKO Kitzbühel heute Weerbericht Forsthaus Falkenau Der Alte SOKO Leipzig

20:00 21:00

Dirty jobs: Sewer inspector Die Ludolfs

22.00

22.00 22:00 22:27 22:30 23:00 00:10 00:20 01:00 02:25 02:30 03:35 03:40

19:00

Wrecks to riches Wreck rescue How it’s made How do they do it?: Airbus/Fire engines/Ketchup Mythbusters: Ming Dynastie astronaut

20.00

20.00 20:15 21:15

17:05 17:35 18:00 18:30

heute-journal Weerbericht aspekte Kerner kocht heute nacht Veronica Mars Die Lügen meiner Mutter heute Johannes B. Kerner heute 3satbörse

22:00 23:00 00:00 01:00 01:55 02:50

Overhaulin’ Biker build-off: Gypsy Charros vs Kim Suter Mega builders: Madrid’s big dig I shouldn’t be alive: Escape from the Amazon Oil, sweat and rigs Nachtprogrammering

Dagblad De Pers

22

Sport

 



Ernie Brandts hekelt clubleiding NAC

‘Wat is nou het probleem?’ Trainer Ernie Brandts breekt met NAC het ene record na het andere. Toch moet hij na dit seizoen vertrekken. Als zoon van een middenstander weet hij: geen ruzie zoeken. Kost alleen maar poen.

C

law Boys Claw? Ernie Brandts trekt zijn wenkbrauwen op. Nooit van gehoord. De Amsterdamse rockband trad onlangs op in Breda en droeg een nummer op aan de vertrekkende trainer. ‘Hebben ze hier een keertje een goede trainer, wordt hij vervangen door een oud exemplaar van nota bene RBC. Dat doe je toch niet?’, riep zanger Peter te Bos tijdens het optreden. Brandts glimt als hij het verhaal hoort. ‘Claw Boys Claw was het toch, zei je? Bij nader inzien: prima band! Waar kan ik hun cd kopen?’ Een lach galmt door de brasserie in het Rat Verlegh-stadion. De training in de stromende regen heeft het humeur van de oefenmeester niet kunnen verpesten, ook al heeft hij met het slechte weer extra last van zijn versleten heup. ‘De regen en kou doen die heup geen goed. Er trekt dan zo’n reuma-achtige pijn door mijn been’, zegt hij. Toch is Brandts, wat je noemt, opgeruimd. Vrolijk, positief en vol energie. Onder zijn leiding verpulverde de Bredase volksclub record na record: nog nooit behaalde NAC zoveel overwinningen in één seizoen, nog nooit hield NAC achterin zo vaak de nul, en wanneer de ranglijst vanaf de winterstop zou tellen, stond NAC nu bovenaan. De regionale krant BN/De Stem ging zelfs zover teletekstpagina 819 af te drukken toen NAC na 24 speelronden op een gedeelde tweede plaats in de Eredivisie stond. Nadat bekend was geworden dat hij komende zomer weg moet bij NAC, werd Brandts bijkans bedolven onder steunbetuigingen: spandoeken, brieven, e-mails, het hield niet op. ‘Op een gegeven moment hingen er zeven spandoeken in het stadion’, vertelt hij. ‘Dat doet je wel iets hoor. Ik weet zeker: zoals het hier gaat, maak ik het nooit meer mee. Al word ik honderd. Iedereen leeft zo ongelofelijk mee.’ Het maakt dat zijn noodgedwongen vertrek met vraagtekens wordt omringd. Brandts: ‘Volgens de leiding van NAC was mijn visie niet overtuigend genoeg. Dat is wat ze me heb-

’Bij NAC leef je op de rand.’ PICS UNITED

ben gezegd. Ze zoeken een ander type trainer.’

Wat vind je daarvan? ‘Vooropgesteld: iedere werkgever mag het contract van een werknemer opzeggen. Maar voor mijn gevoel wisten ze het al aan het einde van vorig seizoen. Ze hebben wel erg lang gewacht met de mededeling.’

Ze hebben het wel netjes gedaan. Ze wilden je niet beschadigen. ‘Hoezo zou ik beschadigd kunnen worden dan? We staan vijfde, we hebben de halve finale van de beker gehaald en het publiek staat op de banken.’ Naast de officiële versie circuleerden in de wandelgangen bij NAC verschillende theorieën over het vertrek van Brandts: 1. Hij laat NAC te verdedigend voetballen; is te nadrukkelijk een resultaattrainer; 2. Hij past niet bij de cultuur van het Bourgondische NAC; 3. Niet Brandts, maar zijn assistenten zijn verantwoordelijk voor de goede prestaties ; 4. De spelers nemen hem niet meer serieus. Zelf komt Brandts nog met een vijfde reden. ‘Ik heb ook gehoord dat mijn vrouw te dominant zou zijn.’ Voor-

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................

malig trainer Ton Lokhoff zei al: ‘Bij NAC leef je op de rand. Gaat het slecht, dan roeren de mensen zich.’ De kritiek op zijn vrouw komt voort uit kift, vermoedt Brandts. ‘Waar gaat het over? Mijn vrouw is enthousiast en open en eerlijk. Daar lijkt mij niets mis mee. Maar kennelijk heerst er een hoop afgunst.’

‘Ik drink een biertje, mensen staan op de banken. Kennelijk is dat niet genoeg’ Brandts ergert zich aan de publiciteit rond zijn vertrek. Punt voor punt gaat hij in op de kritiek. Over punt 1: ‘Ik speel naar de mogelijkheden van mijn elftal. Toen ik bij NAC kwam waren ze de seizoenen ervoor als vijftiende en zestiende geeindigd. Dan lijkt het me dat er enige voorzichtigheid is geboden, denk je niet? Met die speelstijl heb ik het maximale uit de spelersgroep gehaald, dus wat is nou het probleem?’ Over punt 2: ‘Ik drink na afloop een biertje en de mensen staan hier op de banken. Kennelijk is dat niet genoeg, het zal wel.’ Over punt 3: ‘Ook zo’n verhaal ja. Dus de goede resultaten bij Volendam en het kampioenschap bij Nue-

nen komen ook op het conto van mijn assistenten? Luister, iedere trainer laat zijn assistenten veel doen, zodat-ie zelf het overzicht houdt. Ik geef mensen de ruimte, dus als John Karelse naar mij toekomt en vraagt of hij de trainingen wat meer mag leiden, dan krijgt hij die vrijheid. Met Leon Vlemmings en Arno van Zwam erbij vormen we een complementair trio.’ Over punt 4: ‘Ik weet uit welke hoek die verhalen komen. Ik wil daar niet op reageren.’ Collega-trainers zeiden tegen Brandts: als ik in jouw situatie zat, had ik al lang de kop van de romp van je directeur getrokken. Maar Brandts bleef stoïcijns. Als zoon van een middenstander leerde hij al vroeg: aan ruzie maken heb je niets. Kost alleen maar klanten en dus poen. Hij vertelt hoe hij mee ging met zijn vader, op bezoek bij klanten die een betalingsachterstand hadden. ‘Dan had het geen zin om te gaan dreigen of zo. Hij zei alleen: volgende week moet ik het geld hebben. Hij liet daar geen enkele onduidelijkheid over bestaan, maar gaf die mensen wel een tweede kans.’ Brandts groeide samen met drie zussen op in het dorpje Nieuw-Dijk, onder de rook van Didam in de Achterhoek. Zijn vader werkte als banketbakker. ‘Als kinderen werden wij geacht mee te helpen in de zaak’, vertelt hij. ‘Ik vond het prachtig, vooral omdat ik op mijn zestiende al mocht autorijden. Omdat mijn vader ziek werd, moest ik toen al met een bestelbusje het brood rondbrengen. De politie wist dat ik geen rijbewijs had, maar zag dat door de vingers. Zo gaat dat in een dorp. Iedereen kent iedereen.’ Het leverde één keer grote problemen op. Glimlachend: ‘Het was Kerstavond. Drukker dan druk dus. Ik moest met de bus gebak rondbrengen. Ik nam een bocht te scherp en ja hoor, al het gebak viel over elkaar heen. Moest mijn uitgeputte vader alsnog om tien uur ’s avonds weer gebak maken.’ Zijn vader werd niet boos. ‘Wat dat betreft lijk ik op hem. Wat heeft het voor zin om kwaad te worden? Hij snapte ook wel dat ik het niet expres

had gedaan. Ik voelde me al lullig genoeg.’ Zelfs toen hij bij De Graafschap profvoetbal speelde, hielp hij nog mee in de bakkerij. ‘In het laatste kwartier van de wedstrijd kreeg ik steevast last van kramp. Totdat ik stopte met werken in de bakkerij op vrijdagavond. Toen was het in één klap over met de kramp.’ Brandts herinnert zich dat zijn vader roggebrood nog met zijn voeten kneedde, zo zwaar was dat. ‘Pas later is dat machinaal geworden. Het heeft mijn vader zijn benen gekost. Doordat hij altijd moest staan in de bakkerij, raakten de bloedvaten van zijn benen verstopt. Daarnaast rookte hij flink, North State, van die gele pakjes. Eerst werden zijn voeten zwart, toen zijn benen en uiteindelijk volgde er een amputatie. Natuurlijk was dat een zware tijd. Maar de mooie herinneringen overheersen. Mijn vader was een rasoptimist. Hij keek naar wat hij nog wél kon in plaats van wat hij niet kon. Wat dat betreft lijk ik ook op hem. Ik probeer ook van nare dingen het positieve er uit te halen.’ Een tikje geëmotioneerd: ‘De eerste keer dat mijn vader in een rolstoel naar me kwam kijken, was toen we met PSV tegen Ajax speelden. Hij zat aan de rand van het veld, schuin achter het doel. In de laatste minuut zet Edo Ophof Jesper Olsen vrij voor het doel. Ik probeer met een sliding nog

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ..........................................................

Geen tijd voor vuur (1)

Geen tijd voor vuur (2)

Geen tijd voor vuur (3)

Het zou de droom voor elke Chinese sporter moeten zijn, maar Liu Xiang is te druk om het olympische vuur aan te steken.

De regerend wereldkampioen op de 110 meter horden was de aangewezen persoon om de Olympische Spelen in zijn land op te sieren, maar de atleet heeft een verbod gekregen.

Volgens zijn coach heeft Liu geen tijd voor alle repetities die noodzakelijk zijn voor het aansteken van de toorts.

Dagblad De Pers

Sport

‘Mijn vrouw is enthousiast en open en eerlijk. Daar lijkt mij niets mis mee’

Brandts is bedolven onder de steunbetuigingen. ‘Dat doet je wel iets hoor.’ FOTO’S: PICS UNITED

Brandts was zeventien jaar toen hij bij De Graafschap debuteerde. Hij was wat men noemde een valse trage. Niet snel, maar nooit te laat. Hij deed aan wielrennen en motorcross, zoals dat hoort in de Achterhoek. Zelfs in

‘Mijn zoontje werd getraind door een vrouw. Ik dacht: dat kan beter’ ‘Ik werk volgend jaar heus wel bij een mooie club. Dat moet trouwens wel’

een schot te voorkomen. Daardoor verandert die bal in een boog en gaat hij zo over doelman Pim Doesburg heen: eigen doelpunt. Ik lag op de grond, met mijn gezicht in het gras. Vanuit die positie zag ik mijn vader zitten. Hij leek verstijfd. Het was alsof

tijd en ruimte eventjes waren bevroren. Het stadion joelde, Lerby gaf me nog treiterig een aai over mijn bol: ‘Dank je wel, Rooie.’ Maar ik zag alleen maar mijn vader in zijn rolstoel. Ik dacht: er is toch niets aan de hand? Gelukkig was dat niet het geval. Dat

deed me meer dan die tegengoal. Ik had een bijzondere relatie met hem, waarschijnlijk ook omdat ik de enige zoon was. In 1980 was hij opgegeven, hij had de laatste zegen van de pastoor al gekregen. Toch overleed hij pas in 1990 aan een hartinfarct.’

zijn PSV-tijd kon hij dat niet laten. ‘Ik werd eens uitgenodigd om te komen crossen. Bennie Jolink van Normaal was daar ook bij. Het ging om twee dingen: hoeveel rondjes kon je crossen op het circuit en hoeveel glazen bier kon je drinken in een half uur. Ik kreeg natuurlijk geen toestemming van PSV, dus ik deed in het geheim mee. Dat motorcrossen was geen groot succes, maar met 23 glazen bier in een half uur had ik een redelijke inhaalslag gemaakt. Het jaar erop werd trainer Jan Reker uitgenodigd.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ................................................................................

23  



Iwan Tol Die zag tot zijn grote verbazing mij hoog op die ranglijst staan. Dat vond hij niet leuk.’ In 1977 vertrok hij van De Graafschap naar PSV, een jaar later werd hij geselecteerd voor het WK in Argentinië. Brandts kreeg zijn kans toen Hugo Hovenkamp geblesseerd raakte. Bondscoach Ernst Happel wisselde slechts een paar woorden met de lange verdediger. ‘Kennst du Krankl? Du spielst morgen gegen Krankl.’ Dat was het dan. Na afloop van de bikkelharde finale tegen Argentinië ruilde hij shirtjes met aanvaller Luque. Zijn moeder moest het shirt vijf keer wassen voordat de bloedvlekken eruit waren. ‘Ik was een harde verdediger, maar niet gemeen. Ik heb nooit bewust iemand de wedstrijd uitgeschopt. Ook nooit een rode kaart gehad. Dat is geen toeval. De Belgische spits Erwin Vandenbergh zei eens in een interview dat hij liever niet tegen mij speelde. Dat vond ik een mooi compliment.’ Het is nog altijd zo, maar dan bij de trainer Brandts die erom bekend staat dat hij een hecht en strak georganiseerd team kan smeden. Rob Baan was het die hem in zijn periode bij Roda JC enthousiast maakte voor het trainersvak. ‘Baan zei tegen me: we moeten zondag tegen PSV. Zeg het maar Ernie, hoe zou jij het doen? Zat ik te puzzelen op de opstelling en speelwijze. Heel leerzaam. Mijn zoontje werd tegelijkertijd getraind door een vrouw. Ik dacht: dat kan beter. Werd ik drie keer kampioen. Toen ging ik denken: het zou wel eens iets voor mij kunnen zijn, dat trainersvak.’ Hij werkte bij PSV als assistent van Dick Advocaat, Erik Gerets, Guus Hiddink, Aad de Mos en Bobby Robson. In 2004 nam Brandts een jaar vrijaf en hij verhuisde met zijn tweede vrouw Amy naar Barcelona om daar waterkoelers te gaan verkopen. ‘Ik had een hectische tijd achter de rug, scheiding, nieuwe relatie. Ik wilde even een jaartje iets anders dan voetbal. Fris worden. Met een vriend ben ik dat project begonnen.’ Het eerste wat hij deed was Johan Cruijff zo’n koeler cadeau doen. ‘In vier maanden haalde ik net zoveel omzet als de concurrentie in een jaar.’ Juist op het moment dat hij met zijn compagnon in onmin raakte, belde Wim Jonk van FC Volendam. ‘Hij vroeg of ik hem uit de brand kon helpen, want de trainer was ontslagen. De volgende dag zat ik in het vliegtuig. Voetbal is toch het mooiste wat er is.’

Bij FC Volendam deed hij het goed, bij NAC nog beter. Voelt hij zich rijp voor een topclub? ‘Welnee, ik ben geen kroonprins, ik ben Ernie Brandts die volgend jaar heus wel bij een mooie club werkt. Dat moet trouwens wel. Het brood moet toch ergens van betaald worden, nietwaar?’

Is dat niet een wat armoedige uitspraak voor een coach? ‘Hoezo? Het zakelijke conflict met die compagnon heeft me geld gekost, dus ik ben niet binnen. In Nederland moet je nu eenmaal hard werken voor je centjes. Maar het belangrijkste is dat ik ontzettend veel plezier heb in het voetbal en ik ben benieuwd waar mijn plafond ligt. Ik mag dan al 52 zijn, goed beschouwd sta ik pas drie jaar op eigen benen.’ 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................

Klik, klak, boos (1)

Klik, klak, boos (2)

Klik, klak, boos (3)

Tiger Woods heeft het helemaal gehad met de fotografen. Volgens de rijkste sporter ter wereld halen ze hem uit zijn concentratie.

Woods wordt gek van het geklik als hij klaar staat om zijn bal te slaan. De nummer 1 van de wereld barstte vorige week in woede uit toen het weer een keer gebeurde. Nu heeft hij ze gewaarschuwd.

Zo erg kan het toch allemaal niet zijn, want Woods won dit jaar al acht toernooien achter elkaar.

24

 

 

Sport

 




Theo Bos Oud boek als sportbijbel

Gedreven door het stellige weten Wielrenner Theo Bos is gisteravond door de Brit Chris Hoj uitgeschakeld op het wereldkampioenschap sprint. Bos kan troost putten uit het boek Temidden der Kampioenen over zijn grote voorbeeld Piet Moeskops. Het is zijn sportbijbel. Dominique Elshout AMSTERDAM

...

Piet Moeskops (1893–1964) uit Den Haag, dat was er een. Honderd kilo zwaar en in de jaren twintig van de vorige eeuw vijf keer wereldkampioen op de sprint. Theo Bos uit Hierden is er óók een, tot gisteren wereldkampioen sprint in 2004, 2006 en 2007. En dan had je nog Joris van den Bergh (1882–1953). Van den Bergh was een pionier in de Nederlandse sportjournalistiek. Hij ijverde voor Nederlandse deelname aan de Tour de France en trad bij het debuut van de Nederlanders in 1936 ook op als ploegleider. Dat deed hij van huis uit. Elke avond bellen met de renners voor een stuk in de krant en meteen de koersplannen van de volgende dag bespreken. Over

het sprintleven van Piet Moeskops schreef Van den Bergh in de Tweede Wereldoorlog een baanbrekend boek, Temidden der Kampioenen. In de taal van toen vertelt Van den Bergh over het leven van de zoon van een jachtopziener te Loosduinen. Pietje Moeskops genoot al snel een reputatie als brutaal fietsrijder. Drie dagen achtereen lag Pietje met fiets en al in de Loosduinse vaart ‘doordat hij gepoogd had over een verhoogd walkantje van twintig centimeter breedte te rijden, welk kantje ook nog een hoek van 130 graden maakte.’ De vierde keer was het dan toch gelukt en was Pietje droog thuisgekomen onder het schreeuwen van ‘nou kan ik het.’ Samen met de Haagse poelier H. van der Zijden fietste Pietje de markten in de omgeving van Den Haag af, kippen verkopen. Van der Zijden, zelf amateurwielrenner, had het snel gezien. ‘Jij hebt mirakel veel aanleg om racer te worden en moet zo snel mogelijk naar de baan.’ Pietje Moeskops vond het een goed idee, ofschoon zijn vader het hem verbood. Wat een racefiets was, wist Piet nog niet precies. Daar kwam hij pas achter toen een boerenzoon hem uitlachte omdat hij zo’n krakkemikkig vehikel had, met voorop een mand vol hoenders. Piet was in zijn wiek geschoten. ‘Zullen wij eens fietsen om het hardst?’ De boerenzoon ging akkoord, maar moest eerst zijn racemodel halen. ‘Rooiem, wat heeft die vent een mooie spullen’, dacht Moeskops. Maar hij won wel. ‘Ik bleef zowat een honderd meter voor de boerenkinkel rijden en riep dan ‘kiep! kiep! kiep!’’ Op een echte koersfiets zou het nog beter gaan. Moeskops werkte bij een verhuisfirma totdat hij er een kon betalen. Hier ‘beitelde zich een karaktertrek af en wel deze: van als ik wil, zal het! Het karakter van Moes-

Theo Bos was tot gisteren wereldkampioen sprint in 2004, 2006 en 2007. RENS HORN/RENSOMATIC.NL

kops ontplooit zich het sterkst bij tegenwerking en ongeloof, gedreven door het stellige weten te zullen slagen’, noteert Van den Bergh. In zijn eerste jaren als serieus coureur werd vaak gepraat over de losse aanpak van Moeskops. ‘Hij leefde naar het populaire voorbeeld van de jonge tijger voor wie elke speelse sprong een voorbereiding is tot het vellen van zijn prooi.’ Moeskops zat maar wat te zitten op het middenterrein van de wielerbanen, lachte veel en deed niks, zo leek het. In werkelijkheid observeerde hij zijn tegenstanders en dacht diep na

over het vak. ‘De fijne knepen van het metier geven de doorslag.’ Zo kwam Moeskops tot het inzicht dat een sprinter die zijn tegenstander voor zich uit ziet rijden, psychologisch sterk in het voordeel is. ‘Hij begon in te zien dat er renners zijn die het hardst reden wanneer zij moesten inhalen. Die een prikkel nodig hadden! Hij peinsde en legde het eerste verband tussen snelheid en gemoedstoestand.’ Sprinters van nu weten niet anders. Tegenwoordig is elkaar de kop opdringen een vast onderdeel van de sprint. Topsport zonder psychologie is ondenkbaar geworden. Van den

Bergh schreef: ‘Een renner wiens gemoedsleven zich niet in zijn verrichtingen weerspiegelt, is hoogstens een middelmatige, nooit en nooit een wereldgrote. De renner die alleen maar fysiek traint, is als de kunstschilder die alleen maar verft. Zoals je schildert met je brein, met je gemoed, met je gedachten en je sentiment, zo kan je sport beoefenen.’ Later diepte Van den Bergh het onderwerp uit in zijn klassieker De Mysterieuze krachten in de sport. Theo Bos heeft er voordeel uit geput. Zijn exemplaar van Temidden der Kampioenen is inmiddels versleten. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ........................................................................................................................

Evans pakt etappe en koppositie in Wielerweek

Cadel Evans heeft gisteren dubbel succes geboekt in de Italiaanse Wielerweek. De 31-jarige renner van Silence-Lotto ging in de derde etappe aan de haal met de dagzege en pakte de leiding in het algemeen klassement. Op de finish had hij een voorsprong van 32 seconden op klassementsleider Stefano Garzelli. Het was de derde seizoenszege voor Evans, die vorig jaar tweede werd in de Tour de France. Eerder pakte de Australiër de winst in de tweede etappe van de Ruta del Sol. Daarna won hij een rit in de Franse ritten-

koers Parijs-Nice. De Wielerweek duurt nog tot en met zaterdag. Vandaag wacht het peloton een rit over ruim 184 kilometer van Rio Saliceto naar Finale Emilia.

Antillen en Suriname nemen horde WK 2010

De Nederlandse Antillen hebben de tweede ronde bereikt in de kwalificatiereeks voor het WK 2010. In Willemstad werd met 2-0 gewonnen van Nicaragua, nadat de ploeg van Leen Looyen het uitduel al met 1-0 had gewonnen. De Antillen nemen het in de volgende ronde op tegen Haïti. Als de Antillen die dubbele ontmoeting winnen, kunnen ze in de poulefase op Su-

REUTERS

111

Zwemmen

SULLIVAN IS SNELLER DAN OERMENS ALAIN BERNARD Eamon Sullivan heeft de Franse oermens Alain Bernard afgelost als de snelste zwemmer ter wereld op de 50 meter vrije slag. De Australiër zwom tijdens olympische kwalificatiewedstrijden in Sydney een tijd van 21,41 seconden, negen honderdsten sneller dan Bernard vorige week tijdens het EK in Eindhoven liet noteren. De Australische zwemmers bleken sowieso in grootse vorm te verkeren. Lisbeth Trickett dook op de 100 meter vrij als

eerste vrouw onder de 53 seconden: 52,88. Het oude record was van de Duitse Britta Steffen. Zij had dat record overgenomen van Trickett, die onder haar meisjesnaam Lenton in januari 2006 53,42 had gezwommen. Eerder zwommen Stephanie Rice, Sophie Edington en Emily Seebohm ook al wereldrecords in Sydney. Seebohm en Edington deden dat op de 50 meter rugslag. Rice op de 400 meter wisselslag.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... ............................................................................... uitgever: Cornelis van den Berg [email protected] Dagblad De Pers wordt in een aantal plaatsen dagelijks Anthony Fokkerweg 61 hoofdredacteur: Ben Rogmans [email protected] bezorgd door Interlanden. Ontvangt u dagelijks De Pers en 1059 CP Amsterdam adjunct-hoofdredacteuren: [email protected] heeft u klachten over de bezorging? Bel: 0900-0708 (lokaal tel: 020 - 3460560 Een uitgave van Frank Poorthuis, Dirk Koppes tarief) of kijk op www.bezorgingdepers.nl Mountain Media BV fax: 020 - 3460596