Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie

2004

Jaar verslag 2003

Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie

Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie

Jaarverslag 2003

Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie De Meeûssquare, 23 B - 1000 BRUSSEL Tel: 02/506.51.11 Voor oproepen uit het buitenland: Tel: +32.2.506.51.11 Verantwoordelijke uitgever Lambert Verjus Voorzitter van het Directiecomité FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie de Meeûssquare, 23 B - 1000 Brussel Wettelijk depot D/2004/2295/34 Gratis te verkrijgen in het Nederlands en het Frans bij de Informatiecel e-mail: [email protected] Tel: 02/506.62.05 of 02/506.64.15 Fax: 02/513.46.57 Te consulteren op De gegevens uit dit Jaarverslag mogen overgenomen worden mits de bron te vermelden Redactie afgesloten in juni 2004 504-04

Inhoudstafel VOORWOORD .............................................................................................................................................7

ALGEMENE DIRECTIE ENERGIE ..........................................................................................................11 Prioritaire activiteiten...................................................................................................................................13 1 Geleidelijke vrijmaking van de markten voor gas en elektriciteit ..........................................................15 2 Ontwikkeling van het transmissienet voor elektriciteit ..........................................................................16 3 Meer samenwerking tussen het federale niveau en de Gewesten op het vlak van energie ....................17 4 Duurzame ontwikkeling .........................................................................................................................18 5 Energiebalansen .....................................................................................................................................20 6 Aardolie ..................................................................................................................................................21 7 Website ...................................................................................................................................................21 Dagelijkse activiteiten ..................................................................................................................................23 1 De energie in België in enkele sleutelcijfers ..........................................................................................25 2 Gas-Elektriciteit .....................................................................................................................................29 3 Fapetro ....................................................................................................................................................31

ALGEMENE DIRECTIE REGULERING EN ORGANISATIE VAN DE MARKT .................................35 Prioritaire activiteiten...................................................................................................................................37 1 “E-commerce” en “spamming”: 2003, een markant jaar .......................................................................39 2 Auteursrecht op de tweesprong ..............................................................................................................40 3 De financiële sector ................................................................................................................................41 4 Jongeren en handelspraktijken ...............................................................................................................43 5 De modernisering van het mededingingsbeleid .....................................................................................44 6 Het Tariferingsbureau Auto ....................................................................................................................45 7 Collectieve schuldenregeling..................................................................................................................46 8 Het gemeenschapoctrooi ........................................................................................................................47 Dagelijkse activiteiten ..................................................................................................................................49 1 Opdrachten en structurele taken .............................................................................................................51 2 Economische mededinging en prijzen....................................................................................................51 3 De bescherming van de consument ontwikkelen om het vertrouwen te doen toenemen .......................56 4 Andere werzaamheden ten voordele van de economie ..........................................................................64 5 Beurzen en tentoonstellingen .................................................................................................................72

ALGEMENE DIRECTIE ECONOMISCH POTENTIEEL ........................................................................73 Prioritaire activiteiten...................................................................................................................................75 1 De ministerconferentie van de WHO .....................................................................................................77 2 De uitvoering van de Kimberleyprocess-certificering ............................................................................78 3 Het Airbusprogramma A380 ..................................................................................................................79 4 De oorsprong van de goederen: administratieve vereenvoudiging .........................................................80 5 De etikettering van de levensmiddelen...................................................................................................81 6 De buitenlandse investeringen ................................................................................................................82 7 De Diensten van Algemeen Belang ........................................................................................................83 8 De chemicaliën .......................................................................................................................................83 Dagelijkse activiteiten ..................................................................................................................................85 1 Coördinatie .............................................................................................................................................87 2 Informatie ...............................................................................................................................................90 3 Internationale participaties .....................................................................................................................91 4 Sectoraal beleid en markttoegang ..........................................................................................................94

ALGEMENE DIRECTIE KMO-BELEID ..................................................................................................97 Prioritaire activiteiten...................................................................................................................................99 1 De erkende ondernemingsloketten .......................................................................................................101 2 Wijziging van de weten regelgeving op de ondernemersvaardigheden .............................................102 3 Ambulante handel ................................................................................................................................102 4 Beroepskaart voor vreemdelingen ........................................................................................................103 5 Het Groenboek over het ondernemerschap in Europa..........................................................................103 6 De uitvoering van het Europees handvest voor kleine bedrijven .........................................................104 Dagelijkse activiteiten ................................................................................................................................107 1 Economische vergunningen .................................................................................................................109 2 Handelsberoepen en ambachten (ondernemingsloketten) ....................................................................109 3 Intellectuele beroepen ..........................................................................................................................111 4 Planologie van de handel......................................................................................................................114 5 Analyses en studies ..............................................................................................................................116 6 Externe betrekkingen............................................................................................................................117 7 Informatie en documentatie..................................................................................................................117 8 KMO-documentatiecentrum.................................................................................................................118

ALGEMENE DIRECTIE KWALITEIT EN VEILIGHEID ......................................................................119 Prioritaire activiteiten.................................................................................................................................121 1 De consument .......................................................................................................................................123 2 De burger ..............................................................................................................................................124 3 De onderneming ...................................................................................................................................125 Dagelijkse activiteiten ................................................................................................................................129 1 Accreditatieniveau ................................................................................................................................131 2 Kwaliteit en / of conformiteit van de producten...................................................................................131 3 Voorverpakte waren ..............................................................................................................................132

ALGEMENE DIRECTIE CONTROLE EN BEMIDDELING .................................................................133 Prioritaire activiteiten.................................................................................................................................135 1 Nieuwe uitdagingen en opdrachten voor de Algemene Directie Controle en Bemiddeling ................137 2 Stimulering van de markttransparantie ................................................................................................137 3 Strijd tegen het consumentbedrog ........................................................................................................139 4 Internetbewaking en diensten van de informatiemaatschappij .............................................................140 5 Versterking van de internationale administratieve samenwerking inzake consumentenbescherming .........................................................................................................141 Dagelijkse activiteiten ................................................................................................................................143 1 Onderzoeken door de Algemne Directie Controle en Bemiddeling in 2003........................................145 2 Onderzoeksresultaten op het vlak van de wetgevingen inzake consumentenbescherming ..................145 3 Verplichtingen van de ondernemingen .................................................................................................152 4 Specifieke onderzoeken ........................................................................................................................153 5 Controles uitgaven Europees Orientatie- en Garantiefonds voor de Landbouw en marktordening: sectie A...................................................................................................................156 6 Nijverheidscompensaties ......................................................................................................................157 7 Controledienst van de beheersvennootschappen van het auteursrecht en de naburige rechten............157 8 Administratieve minnelijke schikkingen ..............................................................................................158

ALGEMENE DIRECTIE STATISTIEK EN ECONOMISCHE INFORMATIE ......................................159 Prioritaire activiteiten.................................................................................................................................161 1 Basisopdracht .......................................................................................................................................163 2 Kruispuntbank Ondernemingen ...........................................................................................................163 3 Hergroepering diensten ........................................................................................................................163 4 Andere aandachtspunten ......................................................................................................................164 Dagelijkse activiteiten ................................................................................................................................165 1 De Kruispuntbank Ondernemingen......................................................................................................167 2 Consumptieprijzen: de polsslag van het economisch gebeuren ...........................................................168 3 Beurzen en tentoonstellingen: de FOD Economie een gezicht geven..................................................168 4 Bibliotheek Queteletfonds ....................................................................................................................169 5 De publicaties: vaste waarden ..............................................................................................................170 6 Opvolging van de informatiemaatschappij...........................................................................................171 7 Elektronische informatie ......................................................................................................................172 8 Van telefonisch onthaal naar contactcentrum .......................................................................................174 9 Economische analyses ..........................................................................................................................175 10 Statistiek ...............................................................................................................................................176

STAFDIENST PERSONEEL EN ORGANISATIE ..................................................................................179 Prioritaire activiteiten.................................................................................................................................181 1 De aanwerving van personeel binnen de FOD Economie....................................................................183 2 Het BPR-programma ............................................................................................................................184 3 De ontwikkelcircels ..............................................................................................................................185 4 Kennismanagement ..............................................................................................................................186 Dagelijkse activiteiten ................................................................................................................................189 1 Personeelssterkte ..................................................................................................................................191 2 Bewegingen ..........................................................................................................................................193 3 Bevorderingen ......................................................................................................................................193 4 Verdeling van de personeelssterkte per directie en / of diensten ..........................................................193

STAFDIENST BUDGET EN BEHEERSCONTROLE ............................................................................195 Prioritaire activiteiten.................................................................................................................................197 1 Nieuwe begrotingsstructuur .................................................................................................................201 2 Begrotingsdiscipline .............................................................................................................................202 Dagelijkse activiteiten ................................................................................................................................203 1 Logistieke ondersteuning .....................................................................................................................205 2 Aankopen .............................................................................................................................................205 3 Gebouwen.............................................................................................................................................205 4 Drukwerk..............................................................................................................................................206 5 Archieven .............................................................................................................................................206 6 Milieu ...................................................................................................................................................207 7 Realisaties van het budget 2003 van de FOD .......................................................................................207

STAFDIENST ICT ....................................................................................................................................209 Prioritaire activiteiten.................................................................................................................................211 1 Opdracht van ICT .................................................................................................................................213 2 Beschrijving van de ICT-organisatie ....................................................................................................214 3 De informatica-infrastructuur ...............................................................................................................216 4 Veiligheid .............................................................................................................................................218 5 De Kruispuntbank Ondernemingen......................................................................................................219 6 De ontwikkeling van informaticaprojecten ..........................................................................................220 Dagelijkse activiteiten ................................................................................................................................223 1 Budget ..................................................................................................................................................225 2 Informatica-infrastructuur ....................................................................................................................225 3 Ondersteuning van de diensten ............................................................................................................227 4 ICT-personeel op 31 december 2003....................................................................................................228

BIJLAGEN.................................................................................................................................................229 Selectie van wetten en besluiten van de FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie verschenen in het Belgisch Staatsblad in 2003 ........................................................................231 Afkortingenlijst ..........................................................................................................................................261 Contactpunten ............................................................................................................................................265

Voorwoord

Voorwoord De economische en sociale vooruitgang en de constante verbetering van de levens- en werkomstandigheden behoren terecht tot de belangrijkste doelstellingen van de Europese Unie. Om deze doelstellingen te bereiken en om haar eigen integratie te consolideren heeft de Europese Unie ervoor gezorgd dat zij permanent over instrumenten voor een samenhangend economisch beleid beschikt. De EU heeft sinds haar oprichting reeds een lange weg afgelegd. De verwezenlijking van de interne markt en de invoering van de monetaire unie in de jaren 80 en 90 vormen ongetwijfeld zowel institutionele als politieke en economische successen. Door het systematisch uit de weg ruimen van de belemmeringen tussen de nationale economieën vond een gestructureerd en weloverwogen proces plaats dat onmiskenbaar heeft bijgedragen tot het stimuleren van het Europees economisch potentieel. Op Belgisch vlak werkt de Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand en Energie actief mee aan het uitbouwen en controleren van de Europese verwezenlijkingen. De FOD bestrijkt een hele reeks gebieden die bepalend zijn voor de economische bedrijvigheid, zoals: mededinging, normalisatie, sectorenbeleid, liberalisering van de elektriciteitsmarkt, informatiemaatschappij, boekhoudrecht, bescherming van de consument. Via de FOD Economie kan ons land, naast zijn Europese partners en in nauw overleg met de sociaal-economische partijen, aan een zo samenhangend en evenwichtig mogelijk normatief economisch kader werken en dit goedkeuren, omzetten en controleren. Het proces van economische integratie wordt uiteraard gekenmerkt door een constante evolutie. De internationale context verstoort of stimuleert de verdere uitbouw van de Europese Unie telkens weer een beetje meer. Terwijl de globalisering van onze economie en de liberalisering van de internationale handel de openstelling van de markten en de veranderingen in de sectoren versnellen, heeft de mondiale economie anderzijds vaak te kampen met diverse geopolitieke onzekerheden die de economische vooruitzichten op korte en middellange termijn overschaduwen of beïnvloeden. Tot slot wordt door de economische opkomst van een aantal wereldmachten het traditionele handelsevenwicht verstoord. Of deze ontwikkelingen nu als bedreigingen, als kansen of als stimulansen gezien moeten worden, ze zijn realiteit en er moet rekening mee gehouden worden. Ik wens dat de FOD Economie zijn bijdrage aan dit debat levert. Om te beginnen nemen de talrijke deskundigen van de FOD op internationaal vlak actief deel aan alle technische besprekingen met economische inslag (EU, OESO, WTO, NAVO,...). Zij kunnen helpen om de draagwijdte en de gevolgen van deze vraagstukken beter in te schatten. Daarnaast heb ik er bewust voor gekozen de bevoegdheden van de FOD Economie op het gebied van economische prospectie nog te versterken, om onze Regering beter te kunnen ondersteunen bij het anticiperen op deze ontwikkelingen. De FOD Economie beschikt momenteel over een belangrijke troef door naast de gegevens van het eigen netwerk van deskundigen ook te kunnen steunen op de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie, de officiële instantie in België voor statistiek en de belangrijkste autoriteit voor de Europese instanties.

Jaarverslag 2003 7

Voorwoord

Voor elke staat en elke economische regio die zijn plaats op wereldniveau wil behouden, blijft de groei van het Bruto Binnenlands Product, of men het nu wil of niet, een bepalende factor die aangeeft of hij in staat is de doelstelling van vooruitgang en meer welvaart voor de bevolking waar te maken. Tegen die achtergrond vormen de economische realiteit, de werkloosheid, de verschillen in productiviteit en de uitdagingen van een op kennis gebaseerde maatschappij systematisch het politieke en maatschappelijke debat. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat de aandacht voor de competitiviteit van onze economie hier een centrale plaats inneemt. Echter moet men vaststellen dat het economisch rapport van de Europese Unie ook enkele zwakke punten bevat. Na de bemoedigende oprichting van de gemeenschappelijke markt, de geslaagde invoering van de euro en de historische uitbreiding tot een economische eenheid met meer dan 450 miljoen inwoners, zou de Europese Unie op het vlak van wereldwijde competitiviteit nog beter kunnen presteren. Zij mag niet op haar lauweren gaan rusten. Zij heeft de plicht voor een nog verdergaande integratie van haar economie te kiezen, die de enige realistische bron van groei en bijkomende banen vormt. De Europese Unie bevindt zich vandaag eens te meer op een beslissend kruispunt van de weg naar vervollediging. Er moeten nog verdere inspanningen geleverd worden om de bestaande economische regelgeving te vervolmaken, om de gemeenschappelijke markt op een aantal gebieden, zoals de diensten, op billijke wijze te verbeteren en de digitale economie, de ondernemingszin en de innovatie te stimuleren. De strategie van Lissabon die in 2000 werd afgekondigd, moet de EU dit op methodische en efficiënte wijze helpen bereiken. Met duurzame ontwikkeling en wereldwijde competitiviteit als dubbele doelstelling streeft deze nieuwe dynamiek, die een doorgedreven integratie van de Europese economie in alle sectoren inhoudt, de ambitie na om van de Europese Unie tegen 2010 de meest competitieve en dynamische kenniseconomie ter wereld te maken. België wil in dit beleid een volwaardige rol spelen. Terecht, want terwijl de economische conjuncturen grotendeels een Europese en internationale zaak zijn en aan de invloed van de nationale besluitvormers ontsnappen, blijven de lidstaten zelf bevoegd voor het scheppen van gunstige sociaal-economische omstandigheden die tot bijkomende banen leiden. In het kader van de nieuwe reorganisatie heb ik besloten het beleid van de FOD Economie op een zo efficiënt mogelijke begeleiding van de goederen- en dienstenmarkt te richten. Drie Algemene Directies van de FOD zijn nauw betrokken bij het aspect regelgeving: de Algemene Directie Regulering en Organisatie van de Markt, de Algemene Directie Kwaliteit en Veiligheid en de Algemene Directie Controle en Bemiddeling. Het is een van mijn doelstellingen hun synergieën en complementariteiten te versterken. Ik ben ervan overtuigd dat de FOD daardoor op Belgisch niveau actief zal kunnen deelnemen aan de nieuwe dynamiek. Zij zal sterker naar voren treden als een bevoorrechte administratieve partner van de regering door te zorgen voor billijkheid en solidariteit tussen de betrokken partijen (grote en kleine ondernemingen, middenstand en consumenten) en door tegelijk het concurrentievermogen van onze ondernemingen te helpen vergroten. Het is daarbij van het grootste belang de ontwikkeling in de industrie, die overigens per sector een andere reglementering kent, op de voet te volgen. Ook ik ben van oordeel

Jaarverslag 2003 8

Voorwoord

dat een krachtig industriebeleid een goed evenwicht en de nodige samenhang moet bereiken tussen aangepaste horizontale regelingen voor de ondernemingen enerzijds en meer gerichte maatregelen per sector om het tempo van de veranderingen te volgen en de concurrentiekracht te stimuleren anderzijds. Een zorgvuldige en evenwichtige organisatie van de markten en een streng toezicht daarop zijn ondenkbaar wanneer de maatregelen die gevolgen hebben voor de ondernemingen niet vooraf met de industrie en de andere betrokkenen besproken en geëvalueerd worden. Om deze aanpak te bevorderen heb ik de organisatie en de strategie van de Algemene Directie die bij de FOD bevoegd is voor het economisch potentieel fundamenteel willen aanpassen, zodat zij in staat is om steeds een duidelijke beschrijving te geven van de economische situatie en de competitiviteit van de belangrijkse sectoren (landbouw, voedingsnijverheid, industrie, diensten, telecom,…). Door het efficiënt verwerken van de statistische indicatoren en het beschikbaar stellen van balansen die de economische gezondheid van deze sleutelsectoren weergeven, kan de FOD Economie het werk van de Mededingingsautoriteiten beter ondersteunen en onze beleidsmakers helpen om de specifieke initiatieven te nemen die vereist worden door een concurrentiële en open markt, welke de belangrijkste motor vormt voor competitiviteit en economische groei. Onnodig te herhalen dat een industriebeleid niet altijd geïsoleerd tot stand kan komen. Daarom heb ik ervoor gezorgd dat de FOD Economie de interactie tussen het industriebeleid en andere Europese beleidsdomeinen in zijn analyses van de sectoren integreert. Tot de belangrijkste interacties behoren ongetwijfeld de weerslag van het energiebeleid en van de liberalisering van de electriciteitsmarkt op de productiekosten van de bedrijven. De FOD Economie, die op Belgisch niveau met deze strategische bevoegdheden belast is, besteedt hieraan dan ook bijzondere aandacht. In de organisatie van de FOD is ervoor gezorgd dat de Algemene Directie Energie nauw bij het nieuwe sectorenbeleid betrokken wordt. Vanuit dezelfde optiek van interactie met de andere beleidsdomeinen stelt men te vaak een gebrek aan aandacht voor de KMO’s vast. Nochtans nemen deze in talrijke communautaire beleidsdomeinen een centrale plaats in en vormen ze vandaag de dag de ruggengraat van het Europees economisch herstel. Vanuit het besef dat de KMO’s concrete vorm geven aan de dynamiek van ondernemingszin en innovatie en dat de nieuwe ondernemersinitiatieven van vitaal belang zijn voor de competitiviteit van ons land en van de Europese Unie, stond ik erop dat de FOD Economie, die bevoegd is voor het Belgische KMO-beleid, bij de interne reorganisatie zijn eigenheid behield en controle bleef behouden over alle economische beleidsdomeinen. Voortaan oefent een specifieke Algemene Directie voor de KMO’s deze bevoegdheid uit voor alle andere Algemene Directies van het departement. Hoewel in het kader van de economische en monetaire unie een groot aantal economische bevoegdheden op federaal niveau behouden bleven, droegen de opeenvolgende fasen van de staatshervorming ertoe bij dat de economische bevoegdheden met de gemeenschappen gedeeld werden. Sinds de Interministeriële Economische Commissie bij de FOD Economie werd opgericht, heeft zij geleidelijk de erkenning en het vertrouwen van alle betrokken federale en regionale economische partners gewonnen. In de toekomst zal de Commissie meer dan ooit bevestigd en versterkt worden in haar rol om op technisch vlak het onontbeerlijke overleg en de nodige samenhang tusen de verschillende economische beslissingsniveaus te waarborgen.

Jaarverslag 2003 9

Voorwoord

Tegen de achtergrond ten slotte van nieuwe internationale economische uitdagingen, een nieuwe Europese bewustwording van het belang van een nog verder doorgedreven economische integratie en zelfs het voorzichtig geopperde idee van een economische regering op Europees vlak, beschikt de FOD Economie – met zijn voornemen om zich voortaan te concentreren op regulering, bevordering en controle van de goederen- en dienstenmarkt - binnen zijn zeven operationele Algemene Directies over de belangrijkste economische bevoegdheden om de politieke autoriteit bij een dergelijk project te steunen. Op federaal vlak vormt de FOD op economisch vlak een belangrijk “verzamelpunt” en een zeer nuttig “administratief instrument” voor de regering. De FOD Economie kiest dus resoluut voor een nieuwe start na de recente interne reorganisatie en de heroriëntering van taken, die ik in mijn managementplan sinds mijn aanstelling als voorzitter van het Directiecomité heb willen voorstellen. Dit operationele beleid kan niet doeltreffend zijn zonder de optimale coördinatie waarvoor alle Cellen van mijn Bureau moeten zorgen. Het is evenmin mogelijk zonder een optimale werking van de drie Stafdiensten waarop de hele FOD Economie berust (Personeel en Organisatie, Budget en Beheerscontrole, en “Information and Communication Technology”) en die voor dit gemeenschappelijke project nauw met elkaar samenwerken. Deze nieuwe start was slechts mogelijk met de instemming van de voogdijministers van de FOD Economie. Het is logisch dat de verschillende verplichtingen in verband met de wijziging van de federale legislatuur in 2003 de verschillende agenda’s en de organisatie van de strategische raden die deze moesten goedkeuren enigszins in de war brachten. Ondertussen is het zover, zodat de FOD Economie in 2004 werkelijk met het reorganisatieproces van start kon gaan: implementatie van de nieuwe structuur, goedkeuring van de managementplannen van de directeurs-generaal,... Dit jaarverslag, waarin per Algemene Directie en Stafdienst de hoogtepunten en de courante werkzaamheden van het ministerie in 2003 opgenoemd worden, moet dan ook gezien worden als een verslag van de overgang van de oude aanpak naar het nieuwe beleid van de FOD Economie, dat ik in de loop van mijn mandaat zal volgen. Met één oog reeds op de toekomst gericht wens ik u dan ook veel leesgenot.

Lambert VERJUS Voorzitter van het Directiecomité

Jaarverslag 2003 10

Algemene Directie Energie

E2

INHOUDSTAFEL PRIORITAIRE ACTIVITEITEN

1

GELEIDELIJKE VRIJMAKING VAN DE MARKTEN VOOR GAS EN ELEKTRICITEIT......................................................................................................................................................................................................... 15

2 3

ONTWIKKELING VAN HET TRANSMISSIENET VOOR ELEKTRICITEIT .................. 16 MEER SAMENWERKING TUSSEN HET FEDERALE NIVEAU EN DE GEWESTEN OP HET VLAK VAN ENERGIE....................................................................................... 17

4 5 6 7

DUURZAME ONTWIKKELING .................................................................................................................................................... 18 ENERGIEBALANSEN .................................................................................................................................................................................... 20 AARDOLIE ...................................................................................................................................................................................................................... 21 WEBSITE ............................................................................................................................................................................................................................ 21 DAGELIJKSE ACTIVITEITEN

1 2 3

DE ENERGIE IN BELGIE IN ENKELE SLEUTELCIJFERS....................................................................... 25 GAS - ELEKTRICITEIT................................................................................................................................................................................... 29 FAPETRO ........................................................................................................................................................................................................................... 31

E22 E


Deel I PRIORITAIRE ACTIVITEITEN

E2

E2


1

GELEIDELIJKE VRIJMAKING VAN DE MARKTEN VOOR GAS EN ELEKTRICITEIT De liberalisatie van de Europese markten voor gas en elektriciteit vindt haar oorsprong in twee Europese richtlijnen van 19 december 1996 en 22 juni 1998. Beide richtlijnen zijn in ons land, in een eerste fase, omgezet door twee wetten van 29 april 1999, die vervolgens gewijzigd zijn op 16 juli 2001. Na die openstelling van de markten zijn op 26 juni 2003 twee nieuwe richtlijnen aangenomen die de richtlijnen van 1996 en 1998 hebben gewijzigd. Door die richtlijnen zijn de werkingsvoorwaarden van de markt en de openbare dienstverplichtingen verscherpt en werd een nauwkeurige planning opgesteld betreffende de openstelling van de markten voor alle afnemers met het oog op volledige vrijmaking van de energiemarkten in 2007. In 2004 zal de Algemene Directie Energie (E2) overgaan tot omzetting van de bepalingen met federale bevoegdheid van deze nieuwe richtlijnen door een wijziging van de wetten van 29 april 1999 en van de daarbij horende uitvoeringsbesluiten. In het licht van de liberalisatie die op Europees vlak werd ingezet, voert België een energiebeleid dat ernaar streeft de Belgische consument een echte vrije keuze van leverancier te bieden, hem uitgebreide openbare dienstverplichtingen te garanderen (minimumlevering, gewaarborgde kwaliteit, duidelijke facturen,…) en te zorgen voor een degelijke bevoorradingszekerheid. Hierbij moet rekening worden gehouden met de wet op de uitstap uit kernenergie van 31 januari 2003 die bepaalt dat kerncentrales na 40 dienstjaren moeten ophouden te produceren. Dat betekent dat de eerste centrales in 2015 zullen worden gesloten. Zo werd een indicatief plan inzake productiemiddelen uitgewerkt waarin de aanmoediging van nieuwe productiemiddelen - meer bepaald hernieuwbare energiebronnen of warmtekrachtkoppeling - en ook een intensiever gebruik van de Stoom- en Gascentrales (STEG-centrales - gasturbines) centraal staan. Om de ontmanteling van kerninstallaties en het beheer van splijtstoffen te garanderen, werd een wet gestemd (wet van 11 april 2003) die de nucleaire producenten verplicht voldoende provisies samen te stellen. E2 heeft de uitvoeringsbesluiten van deze wet voorbereid. De Algemene Directie Energie zal verder de saneringsactiviteiten opvolgen die plaatsvinden in het raam van de momenteel gekende nucleaire passiva, namelijk het passief BP1 (ex-Eurochemic), het passief BP2 [de voormalige “Waste”-afdeling van het Studiecentrum voor Kernenergie (SCK)], het technisch passief van het SCK zelf (onderzoeksreactoren, laboratoria) en het technisch passief van het Instituut voor de Radio-Elementen (IRE). De financiering van deze passiva is gewijzigd door het koninklijk besluit van 24 maart 2003 tot invoering van de federale bijdrage. Dit impliceert de vervanging van de bestaande overeenkomsten tussen de Nationale Instelling voor Radioactief Afval en Splijtstoffen (NIRAS) en de Staat door nieuwe overeenkomsten. Dit was onder meer het geval voor het onderzoek en de ontwikkeling van de geologische berging, voor de tijdelijke opslag en de berging van radioactief afval en voor het beheer van de passiva BP1/BP2. Alle teksten zijn klaar of bijna klaar. Het onderzoek inzake kernfusie vindt plaats op Europees niveau. De Europese Unie (EU) en tal van andere internationale partners zijn bezig met de voorbereiding van een akkoord voor de constructie en de exploitatie van een nieuwe machine, “International Thermonu-

Jaarverslag 2003 15


clear Experimental Reactor” (ITER) geheten. Die machine moet de wetenschappelijke haalbaarheid van de fusie bevestigen en tevens het grootste deel van de technologische haalbaarheid van deze energievorm aantonen. De EU zal de site van Cadarache voorstellen om ITER onder te brengen. Deze site zal in concurrentie treden met sites in Japan en Canada. De definitieve beslissing omtrent de site moet genomen worden voor het einde van 2003. De verschillende wettelijke instrumenten moeten klaar zijn begin 2004 om vervolgens te worden bekrachtigd.

2

ONTWIKKELING VAN HET TRANSMISSIENET VOOR ELEKTRICITEIT De recente stroomonderbrekingen in de zomer van 2003 op de elektriciteitsnetten van de Verenigde Staten, Scandinavië en Italië tonen aan dat het van uiterst groot belang is dat er maatregelen worden genomen om het net dusdanig uit te bouwen dat het simultaan evolueert met de openstelling van de markten. De vrijmaking van de energiemarkten van de verschillende lidstaten van de EU en hun geleidelijke integratie in een eenheidsmarkt oefent immers rechtstreeks invloed uit op de voorwaarden waaraan moet worden voldaan om de stabiliteit en de veiligheid van de transmissienetten voor elektriciteit te waarborgen. In dit opzicht behoeft de overgang van een nationale configuratie naar een Europese configuratie niet alleen een toename van de koppelingscapaciteiten tussen de landen onderling maar tevens een verdere interne uitbouw van de voorheen nationale netten om hen het hoofd te laten bieden aan de toegenomen stromen. In deze context gaat de Algemene Directie Energie op verschillende niveaus gelijktijdig te werk: - ten eerste wordt in het Europees milieu de klemtoon gelegd op de noodzaak om een coherente visie uit te werken voor de ontwikkeling van de netten, niet zozeer in de zin van 15 naast elkaar liggende netten (hetgeen niettemin de huidige situatie weerspiegelt) maar in het perspectief van een geïntegreerde aanpak. Op die manier moet het mogelijk zijn, ondanks de tijdsverschillen, een transmissie-infrastructuur uit te bouwen die de ontwikkeling van de markt op de voet volgt om ervoor te zorgen dat die markt optimaal functioneert. Dergelijke aanpak impliceert op termijn overigens de creatie van een Europese netbeheerder; - ten tweede wordt op intern vlak bijzondere aandacht besteed aan enerzijds het plan voor de ontwikkeling van het net, uitgewerkt door de transmissienetbeheerder (ELIA), voor de periode 2003-2010 en anderzijds aan de voorzorgsmaatregelen die zijn uitgewerkt om de gevolgen van een eventueel defect zo veel mogelijk te beperken. Het technisch reglement dat op 19 december 2002 bij koninklijk besluit is goedgekeurd omvat regels waartoe met name de netbeheerder zich verbonden heeft om de veiligheid, de efficiëntie en de betrouwbaarheid van het net te handhaven. Dit reglement omvat tevens een plan inzake tijdelijke stroomafsluiting met een geleidelijke afkoppeling van welbepaalde categorieën verbruikers in geval van ernstig defect van het gehele net of een gedeelte ervan. De kwestie van investeringen in het transmissienet speelt een cruciale rol op het vlak van de mogelijke uitbouw ervan. Alles wordt in het werk gesteld om ervoor te zorgen dat de

Jaarverslag 2003 16


vrijmaking van de markt en in het bijzonder de ontkoppeling tussen productie en transmissie (dit laatste wordt een bron van zuivere winst terwijl het in de vertikaal geïntegreerde structuur ging over een aanvullend segment bij de verkoop- en productieactiviteiten) niet leidt tot een bevriezing van de investeringen bij gebrek aan economische stimuli.

3

MEER SAMENWERKING TUSSEN HET FEDERALE NIVEAU EN DE GEWESTEN OP HET VLAK VAN ENERGIE De leden van het Brusselse, het Vlaamse en het Waalse Gewest komen ten minste eenmaal per maand samen onder het voorzitterschap van de federale overheid in Energie Overleggroep Gewesten-Staat (ENOVER). Deze plenaire ENOVER-groep moet onder meer de activiteiten van de verschillende subgroepen van ENOVER goedkeuren. In de loop van het jaar 2003 zijn verschillende werkgroepen actief geweest. Het betreft: - de ENOVER-groep Bouw, die twee belangrijke dossiers behandelt: · de omzetting van de richtlijn 2002/91/EG van het Europees Parlement en de Raad van 16 december 2002 over de energieprestatie van gebouwen. Die richtlijn omvat tal van luiken waarin aan de gewestelijke overheden een ernstige inspanning wordt gevraagd om overleg te plegen: ontwikkeling van een methode om de energieprestatie van nieuwe en bestaande gebouwen te berekenen, energiecertificatie van nieuwe gebouwen,…; · het begeleidingscomité van het project inzake de ontwikkeling van Procedue Energie Advies-software (PEA - Die procedure is uitgewerkt in het raam van het vorig project SAVE-BELAS). Doel is de ontwikkeling te stimuleren van diensten voor energie-audit van bestaande residentiële gebouwen. Dit vormt een essentiële stap in de aanloop naar de onwikkeling van de energiecertificatie van gebouwen die geëist wordt door de richtlijn 2002/91/EG. - de ENOVER-groep Statistiek streeft naar de verzoening van de federale energiebalans met de optelling van de gewestelijke balansen. Die werkzaamheden lopen stilaan ten einde. Zij zijn essentieel in het vooruitzicht van de uitwerking van balansen inzake de CO2-uitstoot die voorzien zijn in het raam van de Kyoto-verbintenissen en moeten het mogelijk maken te komen tot een lastenverdeling van de emissiereductie tussen de gewesten; - de ENOVER-groep Warmtekrachtkoppeling heeft de geharmoniseerde standpunten van België gedefinieerd over het ontwerp van richtlijn betreffende de aanmoediging van warmtekrachtkoppeling dat ter discussie ligt in de schoot van de Europese instanties; - de ENOVER-groep Hernieuwbare Energiebronnen (HEB) heeft zich gebogen over de omzetting van richtlijn 2001/77/EG van het Europees Parlement en de Raad van 27 september 2001 betreffende de aanmoediging van de productie van elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen op de interne markt voor elektriciteit. Na de uitwerking van een eerste verslag in 2002 over de bepaling van de doelstellingen, is in 2003 een verslag tot stand gekomen over de realisatie van deze doelstellingen: (reglementaire, financiële, research and development) ondersteuningsstelsels, culturele sensibiliseringsinstrumenten, administratieve procedures voor de ontwikkeling van productieeenheden, evolutie naar gelang van de verschillende technologieën,…;

Jaarverslag 2003 17


-

de ENOVER-groep Biofuel staat in voor de omzetting van de richtlijn die streeft naar een intensiever gebruik van biomotorbrandstoffen of andere hernieuwbare motorbrandstoffen in het vervoer. Naast sommige aspecten die uitsluitend onder de bevoegdheid van de gewestelijke overheden vallen (bij voorbeeld: productie of promotie van biomotorbrandstoffen), omvat deze richtlijn ook tal van aspecten die behoren tot de federale bevoegdheid (fiscale aspecten, bevoorradingsveiligheid,…).

De ENOVER-groep maakt van dit overleg tevens gebruik om zoveel mogelijk te zorgen voor de coördinatie van activiteiten op het vlak van onderzoek, ontwikkeling en ontplooiing inzake de grote energie-opties door voordeel te halen uit de deelname aan de werkgroepen van het Internationaal Energie Agentschap (IEA) en door synergieën te creëren tussen de verschillende onderzoekscentra en bevoegde instanties. De hoofddoelstellingen van dit werk zijn de volgende: - bijdrage tot de ontplooiing van het economisch potentieel van de know-how die bestaat in de Belgische industrie; - grotere zichtbaarheid van de akkoorden; - door de internationale akkoorden het gebruik van de internationale instrumenten inzake de strijd tegen klimaatverandering optimaliseren. De federale en de gewestelijke energie-administraties debatteren eveneens over sommige dossiers binnen de Interministeriële Economische Commissie (IEC). Het kader van de IEC vergemakkelijkt bijvoorbeeld de besprekingen van de bevoegde Belgische overheden over het voorstel van richtlijn van het Europees Parlement en de Raad waarbij een kader wordt uitgebouwd voor de bepaling van de eisen inzake eco-concept die van toepassing zijn op energieverbruikende producten (ook het “ontwerp van eco-designrichtlijn” geheten). Dat voorstel past uitstekend in het kader van de promotie van duurzame ontwikkeling en streeft ernaar een kaderrichtlijn uit te werken waarbij de ecoconcept-eisen in aanmerking worden genomen ten einde: - het vrij verkeer van verbruiksgoederen in de EU te waarborgen; - de globale milieuvriendelijkheid van deze producten te verbeteren; - bij te dragen tot de energiebevoorradingszekerheid en de competitiviteit van de Europese economie aan te zwengelen; - de belangen van de industrie en de verbruikers te vrijwaren.

4

DUURZAME ONTWIKKELING

4.1

Impact van het energiebeleid Onder meer via de activiteiten van de eenheid duurzame ontwikkeling die in april 2001 is opgericht in de schoot van de Afdeling Energiebeleid, neemt de Algemene Directie Energie deelt aan de verwezenlijking van de acties “Energie-Klimaat” van het Federaal Plan Duurzame Ontwikkeling (FPDO).

Jaarverslag 2003 18


Actie 405 van het FPDO die in 2001 van start ging en ernaar streeft een fiscale aftrek mogelijk te maken voor de investeringen inzake energiebesparing in woningen, is in 2003 voortgezet en oogst succes bij het publiek. Deze fiscale maatregel die valt onder de bevoegdheid van het Ministerie van Financiën, is genomen op initiatief van de Algemene Directie Energie in samenwerking met de gewestelijke overheden en heeft zich begin 2003 geconcretiseerd in de publicatie van het koninklijk besluit ter zake. E2 heeft tal van conferenties over dit onderwerp georganiseerd en blijft nog steeds de talrijke vragen beantwoorden van de gewesten en van de particulieren. De inspanningen om de maatregel van fiscale aftrek voor energiebesparende investeringen te reorganiseren, worden overigens voortgezet. Ter gelegenheid van “Batibouw 2003” op de Heizel in maart 2003 heeft de eenheid duurzame ontwikkeling een informatiestand opgezet die gewijd was aan hernieuwbare energieën, klimaatveranderingen, het FPDO en natuurlijk de maatregel van fiscale aftrek. Meer algemeen - maar vooral in het stadium van de analyse - poogt E2 een prijzenbeleid toe te passen waarbij gestreefd wordt naar een rationeel gebruik van energie (CO2/energie-taks, BTW, energiefiscaliteit, sociale correcties) en bestudeert zij een prijzenbeleid dat de aankoop van schone energie minder duur maakt (taksen of bijdrage op de elektriciteit, gas en stookolie). Ten einde die diverse opdrachten voor te bereiden heeft de Algemene Directie Energie onder meer deelgenomen aan de lancering van het tweede Plan ter Ondersteuning van Duurzame Ontwikkeling (PODO II). In het kader daarvan geeft E2 advies en analyseert het de werkzaamheden van tal van onderzoeksteams; het neemt tevens deel aan het uitvoeringsakkoord over “Demand Side Management” en aan de werkgroep van het IEA over energie-efficiëntie. Hiertoe financiert E2 onderzoekswerkzaamheden met internationale draagwijdte. Concreet heeft E2 via een Europese aanbesteding een gedetailleerde internationale studie gerealiseerd over de pragmatische pistes om de vraag naar energie in België te doen dalen. In verband met die studie werd een nationaal seminarie georganiseerd (120 deelnemers). De resultaten ervan werden op grote schaal verspreid.

4.2

Veiligheid van installaties en producten De Afdeling Gas-Elektriciteit gaat verder met het toezicht op de installaties en producten die een medium zijn voor energiedragers. Die taak wordt onder meer volbracht via een bijna dagelijkse bijwerking van het Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties (AREI) waarbij rekening wordt gehouden met de evolutie van de technologieën, de normalisatie en de veranderingen in de praktijk. Met betrekking tot de gasinstallaties, is de wijziging van het koninklijk besluit van 11 maart 1966 betreffende de veiligheid van transportleidingen zo goed als voltooid. Dit geldt tevens voor de bijwerking van de Belgische norm die van toepassing is op de interne installaties voor aardgas en “Liquefied Petroleum Gas” (LPG). De Afdeling Gas-Elektriciteit gaat ook door met haar opdracht van toezicht op het vrij verkeer van energieproducten (elektrisch materieel, gastoestellen,…) in het raam van de commercialisering ervan.

Jaarverslag 2003 19


5

ENERGIEBALANSEN Elk jaar stelt de Algemene Directie Energie (Energiebeleid) energiebalansen op voor alle energiesectoren, die zij dan ook publiceert. Deze balansen hebben de vorm van een kwantitatief overzicht uitgedrukt in gemeenschappelijke conventionele eenheden van beschikbaarheid (productie, invoer, uitvoer, bunkering) van de verschillende energiebronnen en het gebruik ervan (verwerking, verbruik) met inbegrip van alle stromen alsook van de voorraadvariaties voor een bepaalde periode (maand, trimester, jaar). Het verbruik van de verschillende energievormen behelst zowel het energiegebruik (eenheden verbruikt voor energiedoeleinden door de industrie, het transport en de residentiële sector) als het niet-energiegebruik (hoeveelheden energieproducten gebruikt als grondstof). De energiebalansen bestaan uit een globale balans (totaal van de in België over een welbepaalde periode geproduceerde, ingevoerde, uitgevoerde, verwerkte en verbruikte energiehoeveelheden) en uit sectorale balansen per energievorm (geheel van de in België over een welbepaalde periode geproduceerde, ingevoerde, uitgevoerde, verwerkte en verbruikte hoeveelheden uitgedrukt in specifieke eenheid). De Algemene Directie Energie publiceert aldus sectorale balansen in verband met gas (aardgas, afgeleide gassen), aardolie, steenkool, elektriciteit en een globale balans voor het gehele land die tegelijkertijd worden vrijgegeven op de internetsite van het FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie . Verder wordt ook een brochure gepubliceerd. Die energiebalansen zijn essentieel voor de definitie en de uitwerking van elk energiebeleid dat ernaar streeft de evolutie van de energiemarkten op te volgen en daarbij rekening te houden met de nationale en internationale economische context. Dankzij de inzameling van de gegevens die nodig zijn voor de balansen, kan ons land zijn internationale verbintenissen op statistisch vlak nakomen (IEA, EU, Verenigde Naties) door de overmaking binnen de gestelde termijnen van de elementen die de basis vormen van die balansen. Enerzijds spelen de balansen een fundamentele rol in de analyse van de evolutie van de bevoorradingszekerheid van het land, onder meer in het raam van de vrijmaking van de gas- en elektriciteitssector. Anderzijds vormen zij een essentieel instrument voor de berekening van de CO2-uitstoot en de energieëfficiëntie-indicatoren (duurzame ontwikkeling). Tenslotte zijn de balansen onontbeerlijk voor de energievooruitzichten. Momenteel en naar aanleiding van de vrijmaking van de markten voor gas en elektriciteit zijn nieuwe maatregelen genomen in verband met de inzameling van gegevens over de energieproducten. De reorganisatie van die markten leidt ertoe dat nieuwe operatoren hun intrede doen waardoor de wijze waarop de gegevens verzameld worden aan herziening toe is. De verschillende reglementaire besluiten die deze nieuwe manier van informatie-inzameling moeten organiseren, zijn reeds grotendeels genomen of zijn bijna klaar zodat het systeem vanaf 2004 operationeel kan zijn. Het aantal statistiekplichtige ondernemingen wordt uitgebreid en de kwaliteit van de gegevens verbeterd, onder meer door het gebruik van een nieuwe indeling van de economische sectoren op basis van de NACE-codes. Dit is met name van belang om, in geval van bevoorradingscrisis, de prioritaire klanten beter te kunnen definiëren maar ook algemeen beschikt men door deze nieuwe aanpak over een modern politiek instrument.

Jaarverslag 2003 20


6

AARDOLIE De aardolieproducten vertegenwoordigen nog steeds ongeveer 40 % van de primaire energie in België en blijven derhalve een essentiële energiebron voor alle sectoren (vervoer, industrie, residentiële sector,…). De bevoorradingszekerheid vormt een basisbekommernis in een context van totale afhankelijkheid van het buitenland en ingeval van bevoorradingsmoeilijkheden, dient een efficiënt crisisbeleid te worden toegepast. Dat crisisbeleid wordt momenteel grondig herzien ten einde het doorzichtiger en efficiënter te maken zowel op het vlak van de verplichting om strategische stocks aan te houden (scherpere controles om fraude te voorkomen, betere statistieken om de opslagplicht duidelijk te kunnen bepalen, studie inzake de oprichting van een centrale opslaginstantie) maar tevens met betrekking tot de definitie van prioritaire klanten in geval van bevoorradingscrisis. Het toezicht op de kwaliteit van de aardolieproducten wordt georganiseerd door het Fonds voor de Analyse van Aardolieproducten (FAPETRO); deze instantie controleert sedert 1996 systematisch of de motorbrandstoffen die op de markt worden aangeboden, overeenstemmen met de wettelijke specificaties (en de milieunormen). In 2003 is die controle uitgebreid tot de privé-pompen en ook de controle van stookolie voor verwarming wordt in de nabije toekomst overwogen.

7

WEBSITE In 2003 heeft de Algemene Directie Energie haar website volledig herwerkt. Op de site kan men informatie vinden over alle activiteiten van de Algemene Directie Energie

Fernand SONCK Directeur-generaal

Jaarverslag 2003 21


Jaarverslag 2003 22


Deel II DAGELIJKSE ACTIVITEITEN

E2

E2


1

DE ENERGIE IN BELGIE IN ENKELE SLEUTELCIJFERS De Algemene Directie Energie (E2) verzamelt tal van statistische gegevens om elk jaar de energiebalansen op te stellen. Deze balansen worden geëist door verschillende nationale en internationale instanties. Zij maken het mogelijk om de evolutie te volgen van het energieverbruik, maar ook de evolutie van de energieafhankelijkheid, van de energie-intensiteit, van de diversificatie van de energiebronnen,... Deze gegevens worden aangevuld met de gegevens inzake prijzen en fiscaliteit en zijn onmisbaar bij het opstellen van de maatregelen inzake energiepolitiek.

1.1

Energieafhankelijkheid België is sterk afhankelijk van het buitenland voor zijn bevoorrading in energie. De totaliteit van de verbruikte fossiele energieën (aardolie, aardgas, steenkool) wordt ingevoerd.

Grafiek 1: Graad van energieafhankelijkheid 100,0 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 1973

1979

1985

1990

1995

1998

1999

2000

2001

2002

Bron: FOD Economie - Algemene Directie Energie De graad van afhankelijkheid die hierboven wordt geïllustreerd, wijst op het aandeel van energie in verhouding tot het globaal primair verbruik; het saldo bestaat uit hernieuwbare energieën, hydraulische energie, recuperatie van afval en (door overeenkomst) kernenergie.

Jaarverslag 2003 25


1.2

Marktaandelen van de energiebronnen in 2002 (in %) Tabel 1: Marktaandelen van de energiebronnen in 2002 (in %) Steenkolen

11,7

Aardolie

40

Gas

24

Kernenergie

22,1

Overige

1,2

Hernieuwbare energieën

0,9

Bron: FOD Economie - Algemene Directie Energie Het aandeel van de fossiele energieën blijft primordiaal, ondanks de inspanningen om de hernieuwbare energieën te promoten. Het aandeel van aardolie in het totaal verbruik blijft overheersend, hoofdzakelijk wegens het steeds toenemend verbruik in de transportsector waar die brandstof moeilijk kan worden vervangen.

1.3

Finaal energieverbruik per verbruiksector in 2002 (in %) Tabel 2: Finaal energieverbruik per verbruiksector in 2002 (in %) Elektriciteit

Gas

Steenkolen

Aardolie

Warmte

TOTAAL

Staalindustrie

15

33,5

49,8

1,3

0,4

100

Overige industrieën

31,5

44,4

3,4

16,2

4,5

100

Transport Huishoudelijk en gelijkgesteld Niet-energetisch gebruik

1,3

0

0

98,7

0

100

24,4

37,9

2,2

35

0,5

100

0

12,4

0

87,6

0

100

Bron: FOD Economie - Algemene Directie Energie

1.4

Finaal energieverbruik per energiedrager in 2002 (in %) Tabel 3: Finaal energieverbruik per energiedrager in 2002 (in %) Elektriciteit Staalindustrie Overige industrieën Transport Huishoudelijk en gelijkgesteld Niet-energetisch gebruik TOTAAL

Gas

Steenkolen

Aardolie

Warmte

8,7

11,9

76,7

0,2

0

40,9

35,5

11,9

6,9

86,9

1,9

0

0

46,4

0

48,5

46,3

11,4

22,9

13,1

0

6,3

0

23,6

0

100

100

100

100

100


Jaarverslag 2003 26


1.5

Het aandeel van de elektriciteit die wordt geproduceerd uit hernieuwbare energieën stijgt maar blijft marginaal Grafiek 2: Structuur van de brutoproductie van elektriciteit (GWh) 1998-2002

90.000

Vloeibare brandstoffen

80.000

Gasachtige brandstoffen

70.000 Vaste brandstoffen 60.000 Hernieuwbare- en recuperatiebrandstoffen

50.000

Waterkracht, pompcentrales en windkracht Nucleair

40.000 30.000 20.000 1998

1999

2000

2001

2002


Tabel 4: Structuur van de brutoproductie van elektriciteit (in % van de totale brutoproductie) 2001

2002

Kernenergie

58,2

57,7

Vaste brandstoffen

12,5

12,2

Gasachtige brandstoffen

23,3

25

Vloeibare brandstoffen

2,1

1,2

Hernieuwbare- en recuperatiebrandstoffen

1,9

2

Hydraulische-, eolischenergie en pompcentrales

2,1

1,9

Bron: FOD Economie - Algemene Directie Energie Het aandeel van kernenergie in de productie van elektriciteit blijft overheersend; dat van aardgas wint elk jaar aan belang. Dit geldt ook voor de hernieuwbare energieën waarvan het aandeel bescheiden blijft. Inmiddels wordt het gebruik van hernieuwbare energieën ten zeerste gestimuleerd. Bedoeling is dat hun aandeel in 2010 10 % bedraagt.

Jaarverslag 2003 27


1.6

Onze bevoorrading in aardolie en gas gebeurt vanuit de volgende streken Grafiek 3: Invoer van ruwe aardolie per oorsprong in 2002

Overige (waarvan Rusland) 29%

Noordzee 37%

OPEP 34%


Grafiek 4: Invoer van aardgas per oorsprong in 2002

Noorwegen Nederland Algerije Duitsland V.A.R. Aankopen KT


Jaarverslag 2003 28


2

GAS - ELEKTRICITEIT

2.1

Netten Zowel voor het gas- als het elektriciteitsnet zijn in het jaar 2003 een honderdtal vergunningen afgeleverd. Zo is ook de vergunning toegekend voor de verbinding Avernas-Tienen [met de eerder toegestane lijnen tot 150 kilo Volt (kV) Brustem-Avernas en TihangeAvernas] om de uiterst moeizame elektriciteitsbevoorrading van de post van Avernas te voltooien die dient ter versterking van die gehele regio en voor de stroomtoevoer van de HST-verbinding tussen Brussel en Duitsland via Leuven en Luik. Ook voor de aanleg van leidingen zijn na controle van de buizen een honderdtal vergunningen voor verlenging toegekend (verlenging van de geldigheid van de toelating). Op het vlak van aardgas zijn gesprekken van start gegaan over de inplanting van een vierde Liquid Natural Gas (LNG)kuip te Zeebrugge; de vergunning daarvoor zou in 2004 worden toegekend. Die kuip vormt de grootste installatie op de site. Met een inhoud van 140.000 m≥ kan zij dienen voor de opslag van de inhoud van de Methania en zal zij bijdragen tot een grotere bevoorradingszekerheid van het land. In het raam van een beter gebruik van de Interconnector is een vergunning toegekend voor de aanleg van een compressiestation te Zeebrugge. Dank zij dat station zal de “reverse flow” - namelijk de toevoer van aardgas naar Groot-Brittannië - stijgen van 8 naar 24 miljard m≥.

2.2

Veiligheid van de installaties

2.2.1

Algemeen E2 heeft de auditie voortgezet van de nieuwe controleurs die zijn voorgesteld door de erkende keuringsinstanties, om zo hun technische bekwaamheid te evalueren. Verder heeft E2 deelgenomen aan de normalisatiewerkzaamheden van de commissies van het Belgisch Elektrotechnisch Comité en van het Belgisch Instituut voor Normalisatie (BIN). Zij heeft tevens haar intense medewerking verleend aan het Belgisch Accreditatiesysteem via de afvaardiging van technische auditeurs alsook vertegenwoordigers van de bevoegde toezichtoverheid.

2.2.2

Elektriciteit Zoals in het verleden is de permanente bijwerking van het Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties (AREI) voortgezet via deelname, animatie en zelfs voorzitterschap van tal van werkgroepen. De besprekingen hebben geleid tot de concretisering van projecten inzake: - bescherming van personen tegen elektrische schokken door onrechtstreeks contact met hoogspanning; - ontladingslampen (neonverlichting);

Jaarverslag 2003 29


- werken aan elektriciteitsinstallaties; - fotovoltaïsche cellen; - bescherming bij heel lage spanning; - brandpreventiemaatregelen; - bescherming van badkamers, douchekamers, zwembaden, sauna’s en fonteinen; - elektrisch lassen en snijden. Die projecten zouden volgend jaar concreet worden toegepast. Overigens zijn andere werkgroepen begonnen met na te denken over het volgende: - de plichten van de eigenaar of beheerder van elektriciteitsinstallaties; - de inhoud van de verslagen die worden opgesteld naar aanleiding van een keuring of periodieke controle; - de regels voor elektriciteitsinstallaties in omgeving met ontploffingsgevaar. Na bespreking bij het bevoegd vast Comité voor elektriciteit zijn 12 besluiten uitgevaardigd inzake afwijking van het AREI en zijn 6 adviezen uitgebracht met betrekking tot de industrie. Naast de 786 controlebezoeken aan hoogspanningscabines van de staat en bezoeken inzake hoog toezicht zijn een veertigtal klachten van particulieren in verband met de veiligheid van hun installaties behandeld of zijn nog steeds in behandeling. Aan de klachten met betrekking tot de veiligheid van het laagspanningsnet is gevolg gegeven door middel van ingrepen op genoemd net.

2.2.3

Gas Door het voorzitterschap waar te nemen van de betreffende studiecommissie is er vooruitgang geboekt op het vlak van de uitwerking Liquified Petroleum Gas (LPG)-installaties en zelfs de gehele herziening van verscheidene normen en meer bepaald wat betreft de veiligheid van binnenhuisinstallaties die werken op aardgas. Na openbaar onderzoek is dit project voltooid en momenteel bevindt het zich in de fase van de herlezing om tenslotte in de loop van 2004 te worden goedgekeurd. Verder zijn de besprekingen voortgezet met het oog op de aanpassing van het koninklijk besluit betreffende de veiligheid van installaties voor het vervoer van aardgas door leidingen aan de voorschriften van de Europese norm EN 1594. Bedoeling is die werken in 2004 af te ronden.

2.3

Veiligheid van producten In de loop van 2003 is E2 overgegaan tot monstername van ongeveer 200 elektrische toestellen waarvan 150 voor nazicht op het vlak van hun veiligheid en 50 in het raam van de elektromagnetische compatibiliteit. Ook van 50 aardgastoestellen zijn monsters opgehaald om ze te laten testen in laboratoria. Na behandeling van de lopende dossiers heeft E2 het volgende besloten: - wat een zestigtal geteste gastoestellen betreft, is bij 2 ervan geen non-conformiteit vastgesteld, voor een dertigtal is overgegaan tot kennisgeving van minder belangrijke

Jaarverslag 2003 30


-

-

gebreken, voor een twintigtal is overgegaan tot kennisgeving van belangrijke gebreken en voor 7 toestellen is een verkoopsverbod uitgevaardigd; van de ongeveer 150 elektrische toestellen die getest zijn op hun veiligheid, zijn voor een dertigtal geen opmerkingen geformuleerd, zijn voor ongeveer 90 toestellen evenveel kennisgevingen verstuurd voor grote en kleine gebreken en is voor een twintigtal toestellen een verkoopsverbod opgelegd; van het twintigtal elektrische toestellen die onderzocht zijn op hun elektromagnetische aspecten, hebben 5 een verkoopsverbod gekregen.

Van hoger genoemde testen waren er 15 het gevolg van een klacht over voornamelijk de kwaliteit van het elektrisch materieel. Tenslotte zijn op basis van rechtsreekse vaststelling op het terrein ongeveer 400 toestellen van de markt gehaald op basis van tenminste een van volgende gebreken: geen “CE”-markering, geen gebruiksaanwijzing, te kleine doorsnede van de voedingskabel,... Op basis van dezelfde vaststellingen op het terrein zijn ter plaatse 45 verbodsbepalingen voor verkoop opgesteld. Redenen van die verbodsbepalingen zijn het gebruik van een type gas dat niet voor België bestemd is en het ontbreken van een “CE”-markering. Verder heeft E2 haar samenwerking met het Parket en de Gerechtelijke Politie voortgezet rond het Falconplein in Antwerpen en de Brabantstraat in Brussel. Het gaat om punctuele acties die aanleiding geven tot een onmiddellijk verkoopsverbod voor tal van toestellen die niet stroken met de veiligheidseisen.

2.4

Energiebesparing Van een tiental aardgastoestellen is een monster genomen; die toestellen hebben met succes het onderzoek naar de rendementseisen doorstaan.

3

FAPETRO

3.1

Activiteiten van Fapetro in 2003

3.1.1

Uitbreiding van de activiteiten De werking van het Fonds voor de Analyse van Aardolieproducten (FAPETRO) wordt gefinancierd door heffingen op in verbruik gestelde aardolieproducten. Aangezien de verplichte heffingen in 2002 uitgebreid werden tot de gasolieverwarming, is het dan ook evident dat deze geïnde bedragen aangewend worden voor de controle van de kwaliteit van de gasolieverwarming. Dit alles zal tenslotte leiden tot een nieuwe norm voor de monsterneming van de gasolieverwarming.

Jaarverslag 2003 31


3.2

Resultaten van de monsternemingen

3.2.1

Resultaten van de staalnemingen bij publieke verdeelpunten Er werden in 2003 7.983 monsters genomen aan diverse pompen bij de publieke distributiepunten. Het lager aantal monsters in 2003 (7.983 tegenover 9.847 monsters in 2002) is te wijten aan het feit dat FAPETRO sinds 1 september 2002 ook staalnemingen uitvoert bij pompen voor eigen gebruik. De volgende grafiek geeft een overzicht van het aantal staalnemingen per jaar.

Grafiek 5: Evolutie aantal stalen per jaar 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 Publieke pompen

Private pompen

Bron: FOD Economie - Algemene Directie Energie De resultaten van de analyses tonen aan dat 290 (of 3,63 %) van de onderzochte monsters niet voldeden aan de geldende reglementering. Dit betekent dus dat slechts 1 staal op 33 niet volledig conform de normen is. Dit is een duidelijke verbetering ten opzichte van het vorige jaar en is terug in dezelfde grootorde als voor de periode 1998-2000, waar het streefdoel van minder dan 5 % slechte stalen eveneens bereikt werd.

Jaarverslag 2003 32


Grafiek 6: Evolutie aandeel slechte stalen 1996-2003 (in %) 14 12 10 8 6 4 2 0

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 Bron: FOD Economie - Algemene Directie Energie

3.2.2

Resultaten van de staalnemingen bij de pompen voor eigen gebruik In 2003 werden er 1.532 stalen genomen bij de private pompen. Het betrof hier vooral monsters gasolie (1.461 van de 1.532 stalen, ofwel 95,37 % van het totaal aantal stalen). De volgende tabel geeft een overzicht van de analyseresultaten bij de pompen voor eigen gebruik.

Tabel 5: Analyseresultaten pompen voor eigen gebruik Brandstof

Aantal genomen stalen

Aantal slechte resultaten

%

Euro 95

32

11

34,38

Super+ 50S

39

12

30,77

Super 50S

0

0

Gasolie 50S

1.461

171

11,7

TOTAAL

1.532

194

12,66

0


Jaarverslag 2003 33


Op het eerste zicht is dit een veel slechter resultaat dan vorig jaar (12,66 % slechte stalen in 2003 tegenover 7,02 % in 2002). Er dient evenwel opgemerkt te worden dat in 2002 er van de 627 genomen stalen er 568 stalen gasolie en slechts 1 staal gasolie 50S waren, terwijl in 2003 er enkel nog gasolie 50S gecontroleerd werden. Van de 171 niet-conforme stalen waren er 152 in overtreding voor het zwavelgehalte. In wezen zijn de resultaten dus zeker zo goed als het vorige jaar. Bovendien is er een dalende tendens van het aantal negatieve stalen (11,14 % slechte stalen in het vierde kwartaal tegenover 13,69 % in het eerste kwartaal).

Jaarverslag 2003 34

Algemene Directie Regulering en Organisatie van de Markt

E3


1 2 3 4 5 6 7 8

“E-COMMERCE” EN “SPAMMING”: 2003, EEN MARKANT JAAR.................................... 39 HET AUTEURSRECHT OP DE TWEESPRONG .................................................................................................. 40 DE FINANCIELE SECTOR...................................................................................................................................................................... 41 JONGEREN EN HANDELSPRAKTIJKEN...................................................................................................................... 43 DE MODERNISERING VAN HET MEDEDINGINGSBELEID ........................................................ 44 HET TARIFERINGSBUREAU AUTO ....................................................................................................................................... 45 COLLECTIEVE SCHULDENREGELING ........................................................................................................................... 46 HET GEMEENSCHAPSOCTROOI............................................................................................................................................ 47 DAGELIJKSE ACTIVITEITEN

1 2 3

ODRACHTEN EN STRUCTURELE TAKEN ................................................................................................................. 51 ECONOMISCHE MEDEDINGING EN PRIJZEN ............................................................................................... 51 DE BESCHERMING VAN DE CONSUMENT ONTWIKKELEN OM HET VERTROUWEN TE DOEN TOENEMEN .......................................................................................... 56

4 5

ANDERE WERKZAAMHEDEN TEN VOORDELE VAN DE ECONOMIE ................... 64 BEURZEN EN TENTOONSTELLINGEN .......................................................................................................................... 72

E33 E



E3

E3


Voor de Algemene Directie Regulering en Organisatie van de Markt (E3) werd het begin van het jaar 2003 gekenmerkt door een intense activiteit op het gebied van wetgeving en reglementering. Meer bepaald dienden talrijke dossiers, die in een aantal gevallen in behandeling waren sinds het begin van de legislatuur, voor het Parlement en de Regering afgerond te worden met het oog op de verkiezingen. Een aantal thema’s worden hierna verder belicht. Ze vertegenwoordigen slechts een klein deel van de activiteiten ontwikkeld door de Algemene Directie in de loop van het voorbije jaar. De lezer kan zich hiervan gemakkelijk vergewissen door lectuur van het volledige verslag waar het geheel van de in 2003 behandelde dossiers de revue passeren.

1

“E-COMMERCE” EN “SPAMMING”: 2003, EEN MARKANT JAAR Met de ontwikkeling van het Internet neemt de elektronische handel voortdurend toe. Deze evolutie brengt bepaalde wijzigingen in de handelsrelaties teweeg. Toch leek de ontwikkeling van de e-commerce belemmerd te zijn door twijfel, onder andere consumenten die vaak aarzelden over het aankopen van goederen en diensten via de netwerken, waardoor de verrichtingen met consumenten slechts een klein aandeel uitmaakten van de handelsverrichtingen op de netwerken, met als gevolg dat er uiteindelijk slechts een ondergeschikt aandeel van de globale handelsomzet werd bereikt. Het wantrouwen van de consumenten wordt tevens verklaard door hun zwakke positie in de elektronische handel, die voortvloeit uit de toegenomen ongelijkheid tussen dienstverleners die open staan voor een immaterieel geworden wereldmarkt en anderzijds internetconsumenten die over beduidend minder financiële en technische middelen beschikken. Het reglementeren van bepaalde juridische aspecten van de diensten van de informatiemaatschappij is dan ook onontbeerlijk gebleken om rechtszekerheid binnen de informatiemaatschappij, alsook de ontwikkeling van de elektronische handel, te verzekeren en een wederzijds vertrouwen te scheppen tussen dienstverleners van de informatiemaatschappij en afnemers van deze diensten. Daarom heeft E3 getracht de wetten van 11 maart 2003 toe te passen op bepaalde juridische aspecten van de diensten van de informatiemaatschappij [Belgisch Staatsblad (BS) van 17 maart 2003]. Deze wetten zijn een omzetting van de Europese richtlijn 2000/31/EG van 8 juni 2000 betreffende hetzelfde onderwerp, namelijk het verzekeren van de ontwikkeling van diensten van de informatiemaatschappij in een ruimte zonder binnengrenzen. In dit kader beogen deze wetten het reglementeren van bepaalde aspecten van on line diensten, ongeacht deze worden geleverd aan een consument of een professional, tegen vergoeding, of ze al dan niet leiden tot het afsluiten van overeenkomsten via elektronische weg; en dit geldt voor een hele reeks sectoren, zoals de verkoop van on line kranten, gespecialiseerde persdiensten, on line verkoop van diverse producten (boeken, CD’s,…), levering van on line financiële diensten (bankverrichtingen, investeringen,…). Het wetsontwerp legt de fundamentele beginselen vast op het gebied van diensten van de informatiemaatschappij, stelt eisen omtrent informatie en doorzichtigheid op de netwerken, reglementeert reclame op de netwerken, heft de belemmeringen op voor het sluiten van contracten langs elektronische weg, bepaalt de aansprakelijkheid van dienstverleners die

Jaarverslag 2003 39


als tussenpersoon optreden en voorziet ten slotte in een vordering tot staking, controlemaatregelen en sancties. Er werd bijzondere aandacht besteed aan de problematiek van de spamming, dit is een massale en herhaaldelijke toevloed van e-mails met ongewenste reclameboodschappen. Dit soort van ongewenste communicatie wordt zowel voor consumenten als voor ondernemingen steeds problematischer. Daarom heeft E3 naar aanleiding van de richtlijn 2002/58/EG over het privé-leven en elektronische communicatie het koninklijk besluit van 4 april 2003 voor het reglementeren van het versturen van reclame via “e-mail” (BS van 28 mei 2003) voorbereid. Deze zorgt ervoor dat reclameboodschappen via e-mail slechts kunnen worden verstuurd na goedkeuring door de bestemmeling, wanneer deze een fysiek persoon is, of in het kader van een reeds gevestigde handelsrelatie. Laat ons hopen dat zich op deze basis een perfect gerichte directe marketing ontwikkelt die rekening houdt met het privé-leven van de mensen!

2

HET AUTEURSRECHT OP DE TWEESPRONG In mei 2001 heeft de Europese Unie (EU) een richtlijn goedgekeurd, belangrijk zowel voor het auteursrecht als voor de informatiemaatschappij. Het gaat om een richtlijn die sommige aspecten van het auteursrecht en de naburige rechten in de informatiemaatschappij harmoniseert. Zij had op 22 december 2002 moeten omgezet zijn in nationaal recht. Aangezien België dat niet gedaan heeft, heeft de Europese Commissie België in gebreke gesteld om zich in overeenstemming te brengen met haar Europese verplichtingen. België dient dus snel over te gaan tot de omzetting van die richtlijn. Verschillende essentiële aspecten van de toepassing van het auteursrecht in de informatiemaatschappij worden inderdaad geharmoniseerd door deze richtlijn. Het gaat meer bepaald om de brede definitie van het materiële toepassingsgebied van de vermogensrechten van de auteur. Zo wordt voortaan bijvoorbeeld duidelijk gesteld dat de volgende handelingen in principe onder het exclusieve recht van de auteur vallen: - het inscannen van het beschermd werk of het opslaan van een beschermd werk op de harde schijf van een computer; - het ter beschikking stellen van het publiek van een beschermd werk op een manier dat iedereen er toegang toe heeft op de plaats en het ogenblik dat hij zelf kiest. Het gaat bijvoorbeeld om het on line afleveren van muziek door de rechthebbenden van de muziek en zeer binnenkort ook van films. Het ter beschikking stellen van muzikale bestanden op de harde schijf van zijn PC via een informaticasysteem van het type “peer to peer” is eveneens een handeling onderworpen aan het auteursrecht. Bovendien strekt de Europese richtlijn ertoe de technische middelen die door de rechthebbenden gebruikt worden om het gebruik van hun werken te beveiligen, juridisch te beschermen. De technologische ontwikkeling biedt de rechthebbenden inderdaad de mogelijkheid om uitbatingssystemen voor hun werken te ontwikkelen die omkaderd worden door technische middelen zoals encryptiesystemen van gedigitaliseerde gegevens. De richtlijn laat evenwel meerdere vragen open die door de lidstaten moeten ingevuld worden. Deze vragen maken het voorwerp uit van een minimumharmonisatie, gezien de tegenstellingen die zij doen rijzen tussen de betrokken belangen. Enerzijds legt de richtlijn een lijst van twintig facultatieve uitzonderingen vast waarbij verschillende belangen in aanmerking worden genomen, zoals de gehandicapten, de on-

Jaarverslag 2003 40


derwijsinstellingen of instellingen van wetenschappelijk onderzoek, de omroeporganisaties, de openbare uitleeninstellingen, de consumenten. Bij de omzetting van de richtlijn zal België uit die lijst van uitzonderingen moeten kiezen welke uitzonderingen zij in nationaal recht wenst te implementeren. Anderzijds verplicht de richtlijn de lidstaten er toe om in sommige gevallen de schade te herstellen die aan de wettige belangen van de rechthebbenden wordt toegebracht, door hen een billijke compensatie toe te kennen. Het gaat voornamelijk om de uitzonderingen voor kopiëren voor eigen gebruik (thuiskopie van beschermde werken, bijvoorbeeld muzikale werken of audiovisuele werken) en reprografie (reproductie op papier van beschermde werken, bijvoorbeeld een wetenschappelijk artikel of een persoverzicht). De Belgische wetgeving bevat reeds dergelijke uitzonderingen, alsook een vergoeding voor de rechthebbenden als tegenmaatregel voor die uitzonderingen. De omzetting van de richtlijn zal evenwel noodzaken het toepassingsgebied van die uitzonderingen te herzien, alsook de financieringsmodaliteiten van die rechten op vergoeding. Ten slotte legt de richtlijn een verplichting op aan de rechthebbenden die technische middelen aanwenden om het gebruik van hun werken te beveiligen, om vrijwillig maatregelen te treffen teneinde het voor de rechtmatige gebruikers mogelijk te maken van bepaalde uitzonderingen te genieten. De betreffende uitzonderingen zijn meer bepaald deze die voorzien worden ten gunste van instellingen van openbare uitlening, onderwijsinstellingen of instellingen van wetenschappelijk onderzoek, van omroeporganisaties, van maatschappelijke instellingen met een niet-commercieel oogmerk en van gehandicapten. De richtlijn voorziet evenwel dat indien de rechthebbenden geen vrijwillige maatregelen treffen, de lidstaten de gepaste maatregelen moeten treffen om het voor de rechtmatige gebruikers mogelijk te maken van de uitzonderingen te genieten. Ter gelegenheid van de omzetting zal moeten uitgemaakt worden welke maatregelen de Belgische staat zal kunnen treffen en volgens welke procedure die maatregelen zullen kunnen getroffen worden. De antwoorden die gegeven zullen worden op de vragen die open gelaten zijn door de Europese richtlijn, zullen in grote mate het evenwicht bepalen dat zich zal ontwikkelen tussen de betrokken belangen.

3

DE FINANCIELE SECTOR Eén van de sectoren die tijdens het jaar 2003 een bijzondere aandacht kreeg binnen de Algemene Directie Regulering en Organisatie van de Markt, was de financiële sector. Het is immers een sector die omwille van de sterke en nog steeds groeiende concurrentie, heel actief de potentiële klant benadert met tal van commerciële acties, die soms als te agressief worden ervaren door het publiek. Bovendien moet de toegang voor elke particulier tot een aantal essentiële bankdiensten, die een noodzaak zijn geworden om te kunnen deelnemen aan het maatschappelijk en economisch leven, blijvend worden gegarandeerd. Naast het optreden door de Algemene Directie Controle en Bemiddeling (E7) tegen diverse vormen van reclame die als misleidend kunnen worden aangemerkt, onder meer omwille van het feit dat ze onvolledig zijn en een aantal essentiële kenmerken van de aangeboden producten niet vermelden, werden onder meer volgende initiatieven opgestart.

Jaarverslag 2003 41


3.1

De financiële reclame Op grond van de Wet betreffende de Handelspraktijken en de Voorlichting en Bescherming van de Consument (WHPC) werd een ontwerp van koninklijk besluit uitgeschreven dat vastlegt welke de minimale vermeldingen zijn in iedere vorm van reclame voor financiële diensten en producten aangeboden aan het publiek, wanneer deze reclame een tarief of rendementscijfer weergeeft. De tekst is een sneuveltekst die tot doel heeft de discussie aan te trekken. Dit eerste voorontwerp werd voorgelegd aan de Raad voor het Verbruik, waarbinnen de verschillende economische actoren zijn vertegenwoordigd. De Raad heeft hierover een advies uitgebracht. Dit advies moet toelaten de tekst verder te verfijnen en af te stemmen, zowel op de noden van de verbruikers als op de imperatieven van de financiële sector zelf.

3.2

De bankmarketing naar jongeren Jongeren vormen een bijzonder interessant doelpubliek voor de financiële instellingen, die ze dan ook op steeds jongere leeftijd en op steeds directere manier gaan benaderen. Een aantal concrete acties van banken leiden echter tot vragen en - soms scherpe - reacties bij consumentenverenigingen en bij gezinsorganisaties. Daarom heeft de Minister van Consumentenzaken de problematiek op het publieke forum gebracht en de Raad voor het Verbruik gevraagd zich te buigen over de bankmarketing naar deze specifieke doelgroep toe. Doel is te komen tot het uitwerken van een algemeen, aanvaardbaar kader dat de grenzen vastlegt waarbinnen de banken kunnen ageren, terwijl de economische belangen van de jonge consument voldoende worden gewaarborgd.

3.3

De verkoop op afstand van financiële diensten Verkoop op afstand is geregeld in de WHPC. Evenwel is het tot op vandaag zo dat deze regels niet van toepassing zijn op de financiële diensten. De Europese richtlijn 2002/65/EG van 23 september 2002 heeft tot doel een geharmoniseerd rechtskader te scheppen waarbij de consument voldoende bescherming krijgt bij de verkoop op afstand van financiële diensten. De bescherming die aan de consument wordt geboden bij deze verkopen van financiële diensten zal gelijkaardig zijn aan deze die bestaat voor de verkoop op afstand van andere producten en diensten. De belangrijke beschermingsprincipes zijn de volgende: de bedenktijd, het herroepingsrecht, het recht op terugbetaling, de noodzakelijke voorafgaande toestemming. Het wetsontwerp dat de omzetting van deze richtlijn regelt, werd door E3 gefinaliseerd.

3.4

De basisbankdienst Het gebeurt dat iemand, bijvoorbeeld omwille van financiële moeilijkheden, niet meer aan een bankrekening geraakt. Deze situatie is voor hem vervelend, want het wordt lastig om nog betalingen te doen of te ontvangen.

Jaarverslag 2003 42


Op 24 maart is de wet tot invoering van de basisbankdienst afgekondigd. Hierdoor heeft iedere consument recht op een zichtrekening. Indien de consument geen zichtrekening bezit en indien hij minder dan € 2.500 op zijn rekeningen heeft, moet de bank hem de basisbankdienst verlenen. Tegen een jaarlijkse prijs van maximum € 12 kan de consument met de zichtrekening zijn lopende verrichtingen uitvoeren. Het koninklijk besluit heeft aansluitend het aantal verrichtingen vastgesteld dat in het maximale forfait van € 12 begrepen is. Verder is er een brochure ter beschikking van iedere geïnteresseerde persoon.

4

JONGEREN EN HANDELSPRAKTIJKEN De koopkracht van jongeren is in de loop van de laatste twintig jaren verdubbeld. Zij hebben rechtstreeks of onrechtstreeks deel aan de helft van de gezinsuitgaven. Vandaar dat jongeren steeds meer betrokken zijn bij consumptiepraktijken. Ook de reclamemakers is deze evolutie niet ontgaan. De Minister van Economie is in 2002 gestart met een globale gedachtewisseling over de bevordering van de belangen van de jonge consumenten. Drie colloquia hebben toegelaten de verwachtingen en argumenten van alle betrokken actoren in kaart te brengen. Voorstellen en werkpistes werden voor gedachtewisseling voorgelegd aan het geheel van de partners. De bescherming van de jonge consument behoort echter tot de bevoegdheid van verschillende instanties, zowel op federaal, regionaal als communautair vlak. De FOD Economie is bevoegd voor de informatie aan de consument en voor de handelspraktijken. Kinderen worden al heel vroeg geconfronteerd met reclame, die in bepaalde periodes van het jaar zoals Sinterklaas, Kerstmis of Pasen, erg overrompelend kan zijn. Gelet op het onrustwekkende feit dat de reclameperiodes met betrekking tot kinderfeesten almaar vroeger vallen, heeft de Raad voor het Verbruik op 27 juni 2000 aanbevelingen opgesteld, bedoeld voor alle professionals en waarbij de reclameperiodes voor kinderfeesten worden vastgesteld. Uit de evaluaties die de Raad jaarlijks maakt, is gebleken dat er een merkbare wijziging is, die niettemin nog niet voldoende is voor wat de betrokken reclame betreft. Moet deze materie worden gereglementeerd voor een effectieve en algemene toepassing? Bovendien is de jongere bijzonder kwetsbaar ten aanzien van bepaalde handelspraktijken (publiciteit, marketing, gedwongen aankopen, gezamenlijke aanbiedingen,…), die nog meer gevaar inhouden als ze op het internet of op de GSM worden toegepast. In een eerste fase werd de Raad voor het Verbruik in oktober 2003 door de Minister van Consumentenzaken belast met het formuleren van regels voor de reclame en bankmarketing ten aanzien van jongeren.

Jaarverslag 2003 43


5

DE MODERNISERING VAN HET MEDEDINGINGSBELEID Historisch gezien, is de handhaving van een “workable competition” één van de hoofdtaken geweest van de Europese Commissie. De artikelen 81 en 82 (vroeger 85 en 86) behoren tot de kernartikels van het Verdrag (EG). Immers, de keuze voor een systeem van een vrije, eengemaakte markt zonder binnengrenzen houdt in dat deze markt kan functioneren zonder afspraken die de mededinging hinderen of vervalsen, zonder misbruiken en zonder overheidssteun. Op die wijze kunnen de ondernemingen meer flexibel en dynamisch presteren op een markt die steeds globaler wordt. Daarenboven wordt nu ook meer en meer aandacht besteed aan het belang van de consumenten die eveneens recht hebben op betere producten en diensten, geleverd aan de beste prijs. De economische en politieke evolutie, de globalisering van de economie en de geplande uitbreiding van de EU hebben een modernisering van de concurrentieregels noodzakelijk gemaakt. Nadat reeds in 1999 een eerste vernieuwing werd doorgevoerd met de nieuwe groepsvrijstellings-verordening in verband met de verticale overeenkomsten, gevolgd door een gelijkaardige verordening inzake horizontale specialisatieovereenkomsten en onderzoeksen ontwikkelingsovereenkomsten in 2000, heeft de Raad van de EU in 2002 een nieuwe verordening aangenomen betreffende de uitvoering van de mededingingsregels van de artikelen 81 en 82 van het Verdrag. De gevolgen van deze verordening zijn niet min voor de nationale mededingingsautoriteiten, noch voor de hoven en rechtbanken, die nu rechtstreeks zaken met een communautaire dimensie zullen behandelen. Vooreerst wordt het stelsel van de aanmelding van restrictieve akkoorden, met het oog op het bekomen van een individuele vrijstelling, afgeschaft; in de plaats komt een stelsel van wettelijke uitzondering. In dit stelsel worden de mededingingsautoriteiten en de rechterlijke instanties van de lidstaten bevoegd om niet alleen artikel 81, lid 1 (verbod op restrictieve akkoorden) en artikel 82 (verbod op misbruik van dominante positie) toe te passen, doch ook de vrijstelling te verlenen onder de voorwaarden van artikel 81, lid 3, wat tot nu toe exclusief de bevoegdheid was van de Europese Commissie. Vervolgens worden ook de voorlopige maatregelen vastgelegd in een reglementair kader, evenals het aanvaarden van toezeggingen door ondernemingen die op deze manier een sanctie vanwege de Europese Commissie kunnen voorkomen. Ten slotte is er ook een nauwe samenwerking voorzien tussen de Commissie enerzijds, en de nationale rechterlijke instanties en de nationale mededingingsautoriteiten anderzijds: - zowel de nationale mededingingsautoriteiten als de Commissie kunnen schriftelijk - en in geval van toestemming door de rechterlijke autoriteiten ook mondeling - opmerkingen maken in verband met de toepassing van de artikelen 81 en 82 door de rechterlijke instanties; - tevens zal een netwerk opgericht worden tussen de Commissie en de nationale mededingingsautoriteiten; via dit netwerk zal bepaald worden welke autoriteit een zaak zal behandelen; er zal een uitwisseling van informatie en documenten worden georganiseerd tussen deze autoriteiten. Tevens zal de Commissie op deze wijze toezicht houden op de coherentie tussen de Europese beschikkingspraktijk en de beslissingen van de nationale autoriteiten. De nationale autoriteiten zullen hun ontwerpen van beschikkingen immers op voorhand aan de Commissie dienen over te maken.

Jaarverslag 2003 44


Daarnaast worden ook een aantal procedures herzien of nieuwe procedures gecreëerd, onder meer voor de behandeling van de klachten die bij de Commissie worden ingediend. Deze verordening verbreekt in ieder geval de huidige vorm van parallellisme die bestaat tussen de Europese regelgeving en de Belgische wet tot bescherming van de economische mededinging; er dient nog afgewogen te worden of, en in welke mate, dit parallellisme zal hersteld worden via een eventuele wetswijziging. Het is dus duidelijk dat de Europese Commissie met deze nieuwe verordening afstapt van de vroegere, hoofdzakelijk administratieve controle op akkoorden, die ook voor de ondernemingen aanzienlijke kosten meebracht, en meer aandacht zal besteden aan de bestrijding van kartels. Daartoe heeft zij ook een clementieprogramma uitgewerkt voor ondernemingen die uit kartels stappen en met haar willen samenwerken om deze kartels op te doeken. Ook in de Belgische wetgeving zal een dergelijk clementieprogramma moeten voorzien worden.

6

HET TARIFERINGSBUREAU AUTO De tarifering inzake de Burgerlijke Aansprakelijkheid (BA) -autoverzekering heeft de laatste jaren ingrijpende wijzigingen ondergaan. Tot het begin van de jaren negentig werd deze tarifering door de overheid strikt gereglementeerd. De verzekeringsondernemingen konden hun tarieven slechts laten evolueren binnen smalle marges die door de overheid werden toegestaan. Evenwel, onder druk van de EU is de tariefvrijheid beetje bij beetje uitgebreid en nu zijn de verzekeringsondernemingen bijna volledig vrij om hun tarieven vast te stellen. Bovendien, ingevolge de evolutie van de informatica, kunnen de verzekeringsondernemingen hun klantenbestand onderverdelen in segmenten die hoe langer hoe beter het risicoprofiel weerspiegelen dat deze groepen uitmaken voor de verzekeraar. Uiteraard staat tegenover een hoog risicoprofiel ook een hoge premie. Ten slotte zijn de verzekeraars commerciële ondernemingen die opereren in een voortdurend evoluerende concurrentiële omgeving . Zij gaan actief op zoek naar de goede risico’s die weinig of geen schade veroorzaken en proberen tevens af te geraken van bestuurders die een hoger dan gemiddeld schadeprofiel vertonen. Gevolg van dit alles is dat steeds meer personen geen verzekeringsdekking meer vinden of slechts tegen een dermate hoge prijs dat die op een uitsluiting neerkomt. Tot voor kort konden deze personen een dekking bekomen bij de Pool voor moeilijk te plaatsen risico’s, een samenwerkingsverband tussen verzekeraars binnen het Gemeenschappelijk Motorwaarborgfonds. Aan de werking van deze Pool kleefden twee nadelen: de consumenten hadden geen inzicht in de werking van dit organisme en de gehanteerde tarifering was ondoorzichtig. Bijgevolg heeft de wet het Tariferingsbureau Auto opgericht, een paritair samengesteld orgaan dat een verzekeringsdekking zal bezorgen aan hen die ofwel geen verzekeringsdekking vinden, ofwel enkel een verzekeringsdekking tegen een buitensporig hoge prijs of met een buitensporig hoge vrijstelling vinden. Het Bureau is actief vanaf 1 november 2003. De wet legt met nauwkeurigheid de voorwaarden vast waaronder een kandidaatverzekeringnemer zich tot het Bureau kan richten alsmede de verplichting voor de verzekeraars om de verzekeringnemers in te lichten over het feit dat hij zich in de voorwaarden bevindt om zich tot het Bureau te wenden.

Jaarverslag 2003 45


Het Bureau zal vervolgens binnen strikt voorgeschreven termijnen een verzekeringsvoorstel met een premie die beantwoordt aan het risico aan de aanvrager overmaken. Bij het vaststellen van de premie zal het Bureau immers het risicoprofiel van de aanvrager onderzoeken. Indien de kandidaat het voorstel van het Bureau aanvaardt, dan zal hij worden verzekerd bij één van de vier verzekeringsondernemingen, die voor rekening van de gehele markt, de door het Bureau aanvaarde risico’s zal verzekeren. Zal de werking van het Bureau alle problemen van uitsluiting oplossen inzake verzekering BA-auto? Het is wellicht te vroeg om daarop te antwoorden. De eerste reacties op de inwerkingstelling van het Tariferingsbureau blijken positief en het Bureau ontwikkelt een volgehouden activiteit. De Minister van Economie verwacht evenwel een bijkomende inspanning van de verzekeringssector, meer bepaald met betrekking tot de jongeren. Gelet op recente nieuwe initiatieven van de EU, zal het debat over de segmentering en uitsluiting waarschijnlijk nog niet zo vlug worden afgesloten.

7

COLLECTIEVE SCHULDENREGELING

7.1

Het Fonds ter Bestrijding van de Overmatige Schuldenlast In het kader van de collectieve schuldenregeling werd bij de inwerkingtreding van de wet van 5 juli 1998 een Fonds ter Bestrijding van de Overmatige Schuldenlast voorzien. De oprichting van het Fonds heeft op zich laten wachten, gezien de wetgever voorzag dat dit Fonds diende te worden gefinancierd door de kredietgevers die deze zienswijze aanvochten bij het Arbitragehof. Inmiddels besliste het Arbitragehof dat de kredietgevers wel degelijk dienen in te staan voor de financiering van dit Fonds, gezien de belangrijke rol die het krediet speelt bij het fenomeen van de overmatige schuldenlast. Wat is de rol van het Fonds? Als iemand met overmatige schuldenlast zit opgescheept, kan hij, middels een collectieve schuldenregeling, onder toezicht van de rechter, aan zijn schuldeisers voorstellen een minnelijke aanzuiveringsregeling te treffen. Hiertoe wordt door de beslagrechter een schuldbemiddelaar aangesteld die de onderhandelingen zal leiden met de schuldeisers, een minnelijke aanzuiveringsregeling zal uitwerken en het resultaat zal laten goedkeuren door de beslagrechter. Indien over deze minnelijke aanzuiveringsregeling geen akkoord wordt bereikt, kan de rechter een gerechtelijke aanzuiveringsregeling opleggen. Het ereloon van de schuldbemiddelaar valt in principe ten laste van de schuldenaar. Indien de financiële middelen van de schuldenaar niet volstaan om de schuldbemiddelaar te betalen, wordt het verschil betaald door het Fonds ter Bestrijding van de Overmatige Schuldenlast. Het Fonds vergoedt dus de honoraria en kosten van de schuldbemiddelaar die niet door de schuldenaar kunnen worden betaald. Hierdoor kunnen ook de minst bedeelde schuldenaars, dit zijn de personen waarvan de schuldenlast dermate aanzienlijk is dat zij zelfs de kosten van de schuldbemiddeling niet kunnen dragen, een beroep doen op de procedure van collectieve schuldenregeling. Niet betaalde kosten en erelonen van de schuldbemiddelaars kunnen voortaan aan dit Fonds ter uitbetaling worden voorgelegd. De aanvraag wordt ingediend middels een per post aangetekende zending. Wanneer de beslagrechter in zijn vonnis de staten van kosten

Jaarverslag 2003 46


en erelonen ten laste legt van het Fonds, is er geen enkel probleem voor een uitbetaling door het Fonds. Voor de bedragen die niet ten laste werden gelegd van het Fonds door beslissing van de rechter, moet de schuldbemiddelaar het bewijs leveren dat de staat onbetaald is gebleven en dat hij alles in het werk heeft gesteld om betaling te bekomen. Het Fonds controleert de aanvraag naar vorm en inhoud. Wanneer de aanvraag niet volledig is, verwittigt het Fonds de schuldbemiddelaar en wijst het op de ontbrekende gegevens en documenten. Uitbetaling door het Fonds geschiedt binnen de drie maanden vanaf het ogenblik dat de volledige aanvraag is toegekomen. Voor 2002 bedraagt het totaal der bijdragen dat het Fonds heeft ontvangen € 2.294.123,57. De eerste goedgekeurde dossiers werden uitbetaald op 2 juni 2003. Op datum van 31 december 2003 werden reeds 893 dossiers goedgekeurd voor een totaal bedrag van € 906.628,23.

8

HET GEMEENSCHAPSOCTROOI Er bestaat momenteel geen enkel systeem binnen de Europese Gemeenschap dat octrooien aflevert met communautair karakter en draagwijdte. Een systeem van Europees octrooi (hier niet communautair) is in voege, maar dit is enkel beperkt tot het afleveren van nationale octrooien. Het actuele systeem van het Europese octrooi oogst veel succes in de geïnteresseerde milieus. De bevoegde autoriteit, namelijk het Europees Octrooibureau (EOB), biedt wel een unieke afleveringsprocedure en vermijdt dat de aanvrager een dossier moet opstellen voor alle nationale bureaus van de landen binnen het territorium waar hij een bescherming wenst. Dit systeem bevat echter enkele nadelen. Om deze nadelen weg te werken en de werking van de interne markt te verbeteren, heeft de Europese Commissie in 2000 een voorstel tot verordening over het gemeenschapsoctrooi goedgekeurd. Het gemeenschapsoctrooi zal inderdaad een identiek effect moeten hebben over heel het territorium van de Gemeenschap. De aflevering, overdracht, nietigheid en verval ervan zal betrekking hebben op alle lidstaten van de EU, die als één blok worden beschouwd. Teneinde de aansluiting van de lidstaten van de Europese Gemeenschap te bekomen bij het nieuwe systeem, werd dit voorstel voorgelegd aan de nationale deskundigen. Binnen de FOD Economie vertegenwoordigt de Dienst voor de Intellectuele Eigendom (DIE) België bij de hedendaagse besprekingen met het oog op de goedkeuring en uitwerking van het nieuwe gemeenschapsoctrooi. De Dienst heeft bijgedragen tot de vaststelling van de inhoud van een belangrijk politiek akkoord terzake. Dat akkoord, dat op 3 maart 2003 werd goedgekeurd door de lidstaten van de Europese Gemeenschap, bevat de fundamentele principes van het nieuwe communautaire systeem: de geschillen betreffende het gemeenschapsoctrooi zullen worden overgemaakt aan de Rechtbank voor het Gemeenschapsoctrooi die speciaal hiervoor werd opgericht, het drietalige taalstelsel van het Europese octrooi zal van toepassing zijn op het gemeenschapsoctrooi tot en met de uitgave ervan, het EOB zal een belangrijke rol spelen bij het beheer van het gemeenschapsoctrooi en het product van de instandhoudingstaks van de gemeenschapsoctrooien zal worden verdeeld over de nationale octrooibureaus en het EOB.

Jaarverslag 2003 47


Verschillende herziene voorstellen van verordening over het gemeenschapsoctrooi werden voorgesteld teneinde rekening te houden met de verworvenheden van de gemeenschappelijke politieke aanpak, goedgekeurd op 3 maart jongstleden. Deze voorstellen worden momenteel besproken binnen de groep van deskundigen. Het werk dat nog moet worden uitgevoerd is niet te verwaarlozen. Men dient tot een nieuw politiek akkoord te komen betreffende het voorstel van verordening en tevens de juridische instrumenten te laten goedkeuren om de oprichting van een juridisch systeem voor het gemeenschapsoctrooi mogelijk te maken. Ten slotte moet men binnen de Europese octrooiorganisatie de conventie betreffende het Europees brevet aanpassen om het te laten overeenstemmen met de verordening betreffende het gemeenschapsoctrooi. De procedure voor de aanpassing en de bekrachtiging van de herziene Conventie zou, na het houden van een diplomatieke conferentie, enkele jaren duren. Er dient nog worden onderstreept dat de uitwerking van het gemeenschapsoctrooi in grote mate zou moeten beantwoorden aan de verwachtingen van de geïnteresseerde milieus betreffende de oprichting van een unitaire, toegankelijke, juridisch zekere en niet discriminerende beschermingstitel. De Europese markt zal uiteindelijk een beschermingstitel op maat hebben, die zal bestaan naast de nationale octrooien en het Europees octrooi.

Robert GEURTS Directeur-generaal

Jaarverslag 2003 48



E3

E3


1

ODRACHTEN EN STRUCTURELE TAKEN De Algemene Directie Regulering en Organisatie van de Markt (E3) wil bijdragen tot het scheppen van een gunstig klimaat voor de ontwikkeling van de bedrijven en de markt, waarbij de consument de best mogelijke voorlichting en bescherming geboden wordt. Via de prijzenreglementering en de mededingingswetgeving draagt deze Algemene Directie bij tot de creatie van een economische ruimte waarin zowel consumenten als professionals hun keuzes kunnen maken tegen concurrentiële marktvoorwaarden die de beste prijs/kwaliteit-verhoudingen garanderen. Hoewel de vrije concurrentie het basisprincipe is van onze economieën, is het niettemin nodig de markten te sturen via reguleringen om bepaalde handelsverhoudingen zo nodig terug in evenwicht te brengen, vooral ten voordele van de zwakke partij, in het algemeen de consument. Het doel van dit soort reguleringen is zoveel mogelijk mensen van de voordelen van een concurrentiële markt te laten genieten. E3 zet naast een mededingingsbeleid, prijzencontrole en omkadering van de markt een reeks andere activiteiten in ten gunste van de Economie. Bij wijze van voorbeeld volstaat het de voorbereiding en opvolging van de wetgeving inzake boekhoudrecht te noemen, de wettelijke controle van de rekeningen, de regulering van de oprichting of uitbreiding van verkooppunten in de sector van de kleinhandel,… Onder andere via de Dienst voor de Intellectuele Eigendom (DIE) promoot E3 de bescherming van de industriële eigendom (uitvindingsoctrooien, merken, tekeningen en modellen), van de auteursrechten en naburige rechten en van de kwekersrechten. Door het verzekeren van het secretariaat en de goede werking van een reeks Raden en Commissies, vertegenwoordigt E3 de overheid bij verschillende nationale organisaties. Daardoor staat ze permanent in contact met de sectoren en kan ze een vertrouwensrelatie en een dialoog opbouwen tussen de overheid, de bedrijven, (eventueel) de werknemers en de consumenten. Deze contacten zorgen ervoor dat het bestaande en geplande beleid in de praktijk uitvoerbaar is en ten goede komt aan alle betrokkenen en aan de maatschappij.

2

ECONOMISCHE MEDEDINGING EN PRIJZEN

2.1

Economische mededinging De ontwikkeling van het mededingingsbeleid is een prioriteit van de Regering die voortspruit uit de verkiezingen van 18 mei 2003. De uitdagingen op dit vlak zijn groot en rekening houdend met haar middelen, probeert de administratie deze aan te gaan.

Jaarverslag 2003 51


2.1.1

Op nationaal vlak Wat betreft de controle op de concentraties werden in 2003, 59 concentratiedossiers door het Korps Verslaggevers voorgelegd aan de Raad voor de Mededinging. Het onderzoek ervan werd uitgevoerd door de dienst Mededinging. Dertien dossiers betreffen de energiesector (verdeling en verkoop van gas en elektriciteit aan residentiële consumenten). Conform het gemeenschapsrecht heeft de Commissie aanvaard deze over te dragen aan de Belgische overheid, op vraag van deze laatste en omdat de effecten van deze concentraties hoofdzakelijk effect hebben op de nationale markt. Veertien concentratiedossiers werden behandeld volgens de vereenvoudigde procedure voorzien in de algemene mededeling van de Raad voor de Mededinging en het Korps van de Verslaggevers [Belgisch Staatsblad (BS) van 11 december 2002]. Deze procedure maakt het mogelijk de eerste fase te beperken tot 25 dagen (ten opzichte van 45 voor de normale procedure). Alles wordt in het werk gesteld opdat er in de toekomst een groter aantal dossiers van deze vereenvoudiging kan genieten. Elf dossiers, dit is 20 %, werden door de Raad teruggestuurd voor een grondig onderzoek in de tweede fase, met name in de sectoren van de energie en de pers. Naast energie, zijn vooral de sectoren van de distributie, de financiële sector en de media betrokken bij de concentraties. De Raad heeft verscheidene concentraties goedgekeurd, vaak onder bepaalde voorwaarden, met name in de sector van de energie, distributie en elektronische communicatie. In deze dossiers heeft de dienst Mededinging de nodige controle uitgevoerd over de opvolging van de beslissingen van de Raad voor de Mededinging, in sommige gevallen in samenwerking met sectorale regulatoren zoals de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (CREG). In verband met de restrictieve mededingingspratijken werden 8 klachten ontvangen, waaronder 3 betreffende de vraag om voorlopige maatregelen (in de sectoren van de media, financiën en sport). De dossiers betreffende aanvragen voor voorlopige maatregelen worden behandeld onder het toezicht van het Korps van de Verslaggevers binnen de termijnen opgelegd door de Raad voor de Mededinging. Wat de klachten betreft: deze handelden in 2003 vooral over de mediasector, terwijl in 2002 vooral de telecommunicatie werd beoogd. Drie dossiers betreffen onder andere aanmeldingen van overeenkomsten in de sectoren van de constructie, de vrije beroepen en van de recuperatie en behandeling van afval. Een van deze dossiers werd door de partijen ingetrokken en de andere worden onderzocht. Wat betreft de algemene zaken zal het reglement (EC) nr 1/2003 van 16 december 2002, betreffende de uitvoering van de mededingingsregels, voorzien in artikels 81 en 82 van het verdrag, op 1 mei 2004 van kracht worden. Dit reglement, dat specifieke taken voorziet die de nationale mededingingsautoriteiten op zich moeten nemen, vereist een aanpassing van de Belgische wetgeving. Bijgevolg werden er maatregelen genomen om deze aanpassing binnen de gestelde termijn uit te voeren en dit via een koninklijk besluit, zoals voorzien in de wet van 20 juli 1987 tot uitvoering van de reglementen en richtlijnen genomen in toepassing van artikel 87 van het Verdrag tot oprichting van de Europese Economische Gemeenschap. De dienst Mededinging is tevens verdergegaan met het updaten van de federale reglementering inzake bioscopen, in het bijzonder de huurprijs voor films. De bepalingen van de wet van 30 juli 1963 betreffende het verhuren van films bestemd voor commerciële vertoning evenals de uitvoeringsbesluiten ervan, zijn verouderd. Dit als gevolg van de

Jaarverslag 2003 52


komst van multiplexbioscopen en nieuwe technologieën om toegangskaartjes af te drukken. Daarom werd een ontwerp opgesteld om deze reglementering te moderniseren. De krachtlijnen zijn de volgende: - het handhaven van een gezonde mededinging in de sector; - een billijke en eerlijke verdeling van de inkomsten; - het bevorderen van de diversiteit aan films; - het behoud van buurtbioscopen. Over dit ontwerp dient nog te worden gediscussieerd door de verschillende partijen van de sector.

2.1.2

Op internationaal vlak E3 neemt deel aan de werken uitgevoerd inzake mededinging bij de instellingen van de Europese Unie (EU), van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), de “United Nations Conference on Trade and Development” (UNCTAD) en de Wereldhandelsorganisatie (WHO). Bijzondere aandacht is voorbehouden voor het moderniseringsproces van het Europees recht en de decentralisatie van het mededingingsrecht omdat deze taken invloed zullen hebben op de bevoegdheden en taken van de nationale mededingingsautoriteiten en een aanpassing van het Belgisch recht zullen vereisen. Naast het formuleren van adviezen tijdens Raadgevende Comités die individuele dossiers oproepen behandeld door de Europese Commissie, heeft de dienst Mededinging in het kader van comités met name bijgedragen tot de uitwerking van een nieuw reglement betreffende de toepassing van artikel 81, § 3 van het verdrag, tot bepaalde categorieën van overeenkomsten, beslissingen en praktijken besproken in de sector verzekeringen. De dienst heeft ook deelgenomen aan activiteiten tot wijziging van de vrijstellingsverordening per categorie (EC) nr 823/2000 ten gunste van de consortiums (maritiem transport) en aan het ontwerp van reglement betreffende de toepassing van artikel 81, § 3 van het verdrag en aan categorieën overeenkomsten van technologietransfers. De dienst heeft ook deelgenomen aan de activiteiten van de Europese Raad betreffende de herziening van het reglement betreffende de concentraties en aan het voorstel van reglement van de Raad tot wijziging van het communautaire beleid inzake luchtverkeer tussen de Gemeenschappen en derde landen. België neemt ook deel aan de activiteiten van het Netwerk van de Europese mededingingsautoriteiten en is actief lid van het European Competition Network (ECN). In het kader van haar discussieforum met de landen die geen lid zijn, heeft de OESO in 2003 het Wereldforum betreffende de mededinging, waaraan de Belgische autoriteiten hebben deelgenomen, verdergezet. Dit discussieforum maakt het de ontwikkelingslanden mogelijk te genieten van de ervaring van de geïndustrialiseerde landen bij de uitwerking van een mededingingsbeleid. In juli 2003 heeft de UNCTAD een vergadering gehouden waar de aangekaarte thema’s betrekking hadden op de graduele toepassing van de wetgevingen betreffende mededinging in ontwikkelingslanden en de interface van het mededingingsbeleid en het industriele beleid.

Jaarverslag 2003 53


Het Wereldnetwerk van de mededinging heeft zijn activiteiten verdergezet. Haar synthese werd voorgesteld tijdens de jaarlijkse conferentie die in 2003 plaatsvond in Merida. Dit informele Wereldnetwerk, dat aan geen enkele internationale organisatie verbonden is, wil de internationale samenwerking betreffende mededinging zo breed mogelijk ontwikkelen. In 2003 werd de versterking van de capaciteiten van de mededingingsautoriteiten beschouwd in ontwikkelingslanden en het pleidooi over het mededingingsbeleid. Wat de WHO betreft, werd door de Conferentie van de WHO te Doha in 2001 het principe van de bespreking van een multilateraal akkoord over de mededinging voor de eerste keer in een handelsoverleg bevestigd. Ondanks de ontwikkelde inspanningen tijdens de top te Cancun, hebben de besprekingen over dit onderwerp gefaald.

2.2

Prijzenreglementering Sedert de liberalisering van de prijzen in 1993, ten gevolge van de opening van de europese eenheidsmarkt en het van kracht worden van de wet betreffende de economische mededinging, blijven enkel de sectoren waarin er geen optimale mededinging speelt (waterdistributie, geneesmiddelen voor humaan gebruik, rusthuizen, prijs van het brood,...) onderworpen prijzencontrole. Het totaal aantal dossiers (1.320) dat behandeld werd met betrekking tot de vaststelling en verhoging van prijzen is, voor alle sectoren, in stijgende lijn gegaan, te weten 2 % meer dan in 2002. De grootste stijging is terug te vinden in de geneesmiddelensector (toename met 20 %). De politiek die in die sector gevoerd wordt, beoogt de verzoening van de economische eisen van de farmaceutische ondernemingen met de algemene belangen, die verband houden met de democratisering van de gezondheidszorgen en met het budgettaire evenwicht van de sociale zekerheid. Wat de sector van de implantaten (orthopedisch apparaat, prothese, pace maker, lens, hartklep,…) betreft, heeft de Beroepsvereniging van Fabrikanten, Invoerders en Verdelers van Medische Hulpmiddelen (UNAMEC) het initiatief genomen om een overlegprogramma samen te stellen waaraan het bestuur zal deelnemen. Hieruit zou een voorstel tot vereenvoudiging en gelijkvormig maken van procedures inzake prijsbepaling moeten voortvloeien. De in 2002 voor de terugbetaalbare geneesmiddelen voor humaan gebruik en de implantaten geldende prijsblokkering werd vernieuwd in 2003. Bovendien zou, in uitvoering van de besparingsmaatregel die eind 2003 werd genomen met het oog op de uitwerking van budget 2004, een bijkomende prijsverlaging van terugbetaalbare geneesmiddelen van meer dan 15 jaar, in maart 2004 in werking moeten treden. Wat de sector van opvangtehuizen voor bejaarden betreft, blijft het aantal aanvragen tot prijsverhogingen hoog. Tal van aanvragen tot vaststelling of verhoging van prijzen betreffen bijkomende diensten. In samenspraak met de Minister van Sociale Zaken werd een voorontwerp van besluit tot reglementering van die zeer bijzondere sector voorbereid. De doelstelling ervan bestaat enerzijds in het opleggen aan de rusthuizen van een “all in” prijzenpolitiek, wat veel doorzichtiger is voor de bewoner, die zo beter gewapend zou zijn om de prijzen die door de verschillende opvanginstellingen worden gehanteerd te vergelijken en anderzijds om de evolutie van de toegepaste prijzen zo goed mogelijk in de hand te houden door de uitbaters die een aanvraag tot prijsverhoging indienen op te leggen het bewijs aan te voeren dat ze investeringen hebben gedaan om het gebouw te vernieuwen

Jaarverslag 2003 54


of uit te breiden ofwel om het comfort of de veiligheid van de bewoner te verbeteren of nog het bewijs van een verhoging van de loonkosten na interventies van het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering of economisch noodzakelijke redenen. Door het einde van de legislatuur kon het aangevatte werk niet worden afgemaakt. Wat de prijzen van het taxivervoer betreft, dateren de toegepaste maximum prijzen van 1 februari 2002. Een nieuwe aanvraag tot verhoging werd ingediend in 2003, om de verhoging van het minimumsalaris van de chauffeurs en de financiële moeilijkheden waarmee de ondernemingen te kampen hebben te compenseren. Een gemiddelde verhoging van 5 % van de tarieven werd aanvaard en geformaliseerd bij ministerieel besluit van 16 januari 2004. Bovendien heeft de federale regering een annulatie-/ schorsingsverzoek ingesteld van het besluit van 18 juli 2003 van de Vlaamse regering betreffende de taxidiensten en de diensten voor het verhuren van voertuigen met bestuurder, waarbij het federaal ministerieel besluit van 11 januari 2002 tot vaststelling van de prijzen voor taxivervoer wordt opgeheven. Paradoxaal genoeg wordt in het besluit van de Vlaamse regering duidelijk gesteld dat de maximumprijzen zijn vastgesteld onverminderd de bepalingen getroffen door de federale overheid. Dat beroep was noodzakelijk om te vermijden dat het ministerieel besluit van 11 januari 2002 enkel van toepassing zou zijn in het Waalse gewest en niet in het Vlaamse gewest. Logisch gezien is het zaak van de Federale overheid om zijn bevoegdheden inzake prijsbepaling te bewaren. Wat de maximumprijzen van het brood betreft, die sedert juli 2001 ongemoeid zijn gebleven, werd een prijsaanpassing aanvaard na eindeloos overleg, in de loop waarvan de relevantie tot het invoeren van een programma-overeenkomst voor de bepaling van de prijzen uitvoerig werd besproken. Uiteindelijk werd een ministerieel besluit tot verhoging van de maximumprijzen ondertekend op 23 januari 2004. Dit besluit omvat eveneens een totale liberalisatie van de prijzen die op 1 juli 2004 zal plaatsvinden. In de verzekeringssector worden enkel de tarieven van de verzekeringen die verplicht zijn op grond van de wet, onderworpen aan de reglementering. Het betreft voornamelijk de Burgerlijk Aansprakelijkheid (BA) autoverzekeringen, in hoofdzaak van de categorie “toerisme & zaken of gemengd gebruik”. Na een forse stijging in 2002 te hebben vastgesteld, is het aantal dossiers dat behandeld werd in 2003 teruggekomen op het niveau dat gehaald werd in 2001 (37 dossiers tegen 59 in 2002, 38 dossiers in 2001). Deze evolutie is te verklaren: - door de toevloed van aanvragen tot prijsverhoging ingediend in 2002, het gevolg van de brutale en onverwachte val van de financiële inkomsten van de verzekeringsondernemingen; - door het feit van de sterke concurrentie die heerst in de sector van de BA auto, op het segment van de “goede risico’s” worden de prijzen zo laag mogelijk berekend en aangepast aan die van de marktleiders, zodat wanneer zij hun prijzen naar boven toe aanpassen, de hele markt volgt. De verhogingspercentages die toegelaten werden in de loop van 2003 waren in de orde van gemiddeld 6 %. Dat gemiddelde cijfer geeft uiteraard slechts een vervormd beeld van de verhogingen binnen het segment van “slechte risico’s”, dit wil zeggen jonge bestuurders, bejaarden en zij die wonen in wat beschouwd wordt als “risicozones”. Voor dat segment van slechte risico’s ziet men niet zelden verhogingsaanvragen boven 100 %. Wat de prijzen van verzekeringen tegen arbeidsongevallen betreft, is er in 2003 geen verhoging geweest.

Jaarverslag 2003 55


3

DE BESCHERMING VAN DE CONSUMENT ONTWIKKELEN OM HET VERTROUWEN TE DOEN TOENEMEN Een economische markt kan volledig uitgroeien als naast een gezonde mededinging het vertrouwen tussen de verschillende economische actoren verder tot ontwikkeling komt. Een reeks van bijzondere wetgevingen en beleidslijnen, met name ten gunste van de zwakke partij binnen de relatie, maken dergelijk vertrouwen mogelijk ten voordele van de economie en in het algemeen belang.

3.1

Handelsreglementering en bescherming van de consument

3.1.1

Op communautair niveau Tot nu toe keurde de Europese wetgever richtlijnen geval per geval goed. De Commissie overweegt om met een globaal actieplan deze punctuele benadering te wijzigen en stelt een aantal pistes voor die de kosten en lasten die voortvloeien uit de handhaving van uiteenlopende nationale regels moeten doen verdwijnen. Deze discussies met betrekking tot een globale harmonisering van het contractueel recht zijn niet nieuw. Ons land zorgt nog steeds dat de harmonisering van de nationale reglementeringen bevoorrecht wordt, teneinde de verbruiker zoveel mogelijk te beschermen. De Raad voor het Verbruik heeft in 2003 een advies voorbereid betreffende dat actieplan. De beslissing 283/1999/EG van het Parlement en van de Raad van 25 januari 1999, waarbij een algemeen kader wordt opgericht voor de communautaire activiteiten ten gunste van de consumenten, loopt op 31 december 2003 af. Zij vormt de rechtsbasis voor de uitgaven voor de communautaire acties, voor de financiële steun van de Europese consumentenorganisaties en voor de specifieke projecten van deze organisaties. Een nieuw voorstel van beslissing voor de jaren 2004 tot 2007 werd besproken in de werkgroep van de Raad van de EU en in het Europees Parlement. Het bestuur heeft eveneens het antwoord van België voorbereid op de vragenlijst van de Europese commissie aangaande de toepassing van richtlijn 98/27/EG van het Europese Parlement en van de Raad van 19 mei 1998 betreffende de vorderingen tot staking inzake de bescherming van de consumentenbelangen. Het Europese buitengerechtelijke Net is een net dat de consumenten moet helpen bij het oplossen van hun grensoverschrijdende geschillen met ondernemingen die goederen of diensten leveren. In België is het Euroloket het nationale contactpunt. Het bestuur neemt actief deel aan de uitwerking van de toekomstige beleidvoeringen ter zake. Tijdens het Griekse voorzitterschap van de EU werden de vergaderingen binnen de deskundigengroep van de Raad aangaande het voorstel voor een verordening betreffende de verkoopbevorderingen in de interne markt opgevoerd. De besprekingen aangaande de verschillende compromisvoorstellen hebben echter niet geleid tot de formulering van een unaniem standpunt, zowel de uiteenlopende standpunten binnen de lidstaten en ten aanzien van de Commissie zijn belangrijk. Sommige delegaties geven voorrang aan volledige harmonisatie, terwijl andere, samen met de Commissie, wederzijdse erkenning verkiezen, gepaard

Jaarverslag 2003 56


gaand, voor slechts sommigen, met een brede afwijkingsclausule. Zo kon ook geen compromisoplossing worden gevonden met betrekking tot elementen zoals het toepassingsgebied, de draagwijdte van sommige bepalingen of de aard van het juridische instrument. Op 18 juni 2003 heeft de Europese commissie een voorstel voor een richtlijn uitgebracht betreffende oneerlijke “business-to-consumer”- handelspraktijken op de interne markt. De doelstelling van de richtlijn is de harmonisatie van het verbod op oneerlijke handelspraktijken, dat geldt in het grootste deel van de lidstaten, teneinde de consument die grensoverschrijdende aankopen doet gerust te stellen. Naast de definities van de verschillende oneerlijke, bedrieglijke en agressieve handelspraktijken, geeft de tekst een lijst van de praktijken die als oneerlijk gelden in alle omstandigheden en dus verboden zijn. Om een eerste oriëntatiedebat van de Europese ministers mogelijk te maken, heeft een eerste lezing ten gronde plaatsgehad binnen de groep van deskundigen van de Raad van de EU.

3.1.2

Op nationaal vlak Op Belgisch niveau werd het wetsontwerp ter bestrijding van de kilometerfraude bij wagens afgewerkt. De nieuwe regering heeft beslist om dit ontwerp, dat werd neergelegd bij de Kamer van Volksvertegenwoordigers onder de vorige legislatuur, over te nemen. Hoewel er reeds drie jaar een wetgeving op dat vlak bestond, werd ze omwille van technische en praktische redenen nog niet uitgevoerd. In nauw overleg met de betrokken beroepssectoren heeft het bestuur een voorontwerp van wet goedgekeurd, bedoeld om de bestaande wetgeving te vervangen en het probleem van de kilometerfraude in een meer coherent kader aan te pakken. Een ander zeer belangrijk project waarmee werd gestart in 2003 bestond uit de omzetting van Richtlijn 2002/65/EG van 23 september 2002 betreffende de verkoop op afstand van financiële diensten aan consumenten. De artikels 77 tot 83 van de Wet van 14 juli 1991 betreffende de Handelspraktijken en de Voorlichting en Bescherming van de Consument (WHPC) regelen de bescherming van de consument in het kader van een op afstand afgesloten overeenkomst. Rekening houdend met het specifieke karakter ervan werden financiële diensten of instrumenten tot nu toe uitgesloten van het toepassingsgebied van deze bijzondere bepalingen. In het voorontwerp van wet tot omzetting, opgesteld door het bestuur, wordt beoogd om in de afdeling “overeenkomsten op afstand” een onderafdeling te creëren gewijd aan de overeenkomsten die betrekking hebben op de financiële diensten. Het is met name aangewezen om de consument zo gedetailleerd mogelijk in te lichten bij de tekoopaanbieding van financiële diensten of instrumenten. Bovendien moet de consument de mogelijkheid krijgen om af te zien van de overeenkomsten binnen een termijn van 14 kalenderdagen. Nog steeds in de financiële sector, was een ander dossier dit jaar opvallend. Naar aanleiding van de publiciteitscampagnes met betrekking tot bepaalde financiële diensten of producten die draaien rond uitzonderlijke rendementen, doch geen gewag maken van de voorwaarden die toegang verlenen tot dergelijke rendementen, noch van de risico’s, die inherent zijn aan dergelijke beleggingen, werd een voorontwerp van koninklijk besluit voorbereid op basis van de artikels 6.1 en 28, § 1, 2 van de WHPC. De bedoeling is om de informatie voor de consument die in dit type van publiciteit besloten zit te verbeteren en om bijzondere modaliteiten inzake prijsaanduiding op te leggen. Dit ontwerp van besluit werd vervolgens voorgelegd aan de Raad voor het Verbruik.

Jaarverslag 2003 57


Het dossier betreffende de prijsaanduiding van kappersdiensten werd in 2003 afgewerkt. De regels die deze diensten omkaderen, dateerden van 1992 en beantwoordden niet meer aan de huidige beroepspraktijken zodat het noodzakelijk was om ze te moderniseren. Een koninklijk besluit ter zake werd gepubliceerd in het BS van 19 november 2003. Bovendien bleek een wijziging van de reglementering betreffende gamma’s van nominale hoeveelheden van voorverpakte producten in vooraf bepaalde hoeveelheden noodzakelijk. Dit omwille van een arrest van het Hof van Justitie dat de Belgische reglementering in strijd acht met de regels inzake vrij verkeer van producten. Een ontwerp van besluit waarover de Raad voor het Verbruik reeds een advies heeft uitgebracht in 2002, werd meegdeeld aan de Europese instanties, zoals voorzien in de richtlijnen “technische normen”. Aangezien de Europese Commissie of de andere lidstaten bij deze procedure geen opmerkingen hadden, kon het besluit worden afgerond.

Reissector Een wetsontwerp tot wijziging van de wet van 16 februari 1994 om de bescherming van de reiziger te versterken tegen de insolvabiliteit van de reisorganisatoren en -bemiddelaars werd ingediend bij het Parlement, maar kon niet worden goedgekeurd voor het einde van de legislatuur. Een ontwerp van koninklijk besluit dat de strenge voorwaarden beoogt waaraan moet worden voldaan om van het principe van de “all in”-prijzen in de reissector te kunnen afwijken, werd voorbereid: het moet gaan om een door de consument verschuldigde belasting, ter plaatse aan een buitenlandse overheid te betalen. Steeds vaker dient de consument trouwens dossierkosten te betalen wanneer hij een reis boekt in een reisagentschap. Het afzonderlijk factureren van de dossierkosten door de reisagent is strijdig met de wettelijke verplichting tot vermelding van de totale prijs of het “all in”-tarief. De bijkomende belastingen en kosten voor diensten die de consument verplicht is te betalen, zoals dossierkosten, zijn een onderdeel van de totale prijs en moeten bijgevolg hierin inbegrepen zijn. Zo moet de prijs die in een brochure staat dezelfde zijn als die welke de consument bij boeking betaalt. De sector deelt dit standpunt niet. Deze baseert zich met name op de wet van 16 februari 1994 tot regeling van het contract tot reisorganisatie, de specificiteit van het reisbemiddelingscontract en de theorie van het dubbele mandaat van de reisbemiddelaar om de aanvaardbaarheid van zulke kosten te verantwoorden, op voorwaarde dat de consument ervan op de hoogte gebracht is. Volgens de sector worden er dossierkosten aangerekend om de aanzienlijke daling van het commissieloon van de reisagentschappen te compenseren. Rekening houdend met deze zeer bijzondere situatie, werd dit dossier in 2003 bestudeerd door de Raad voor het Verbruik, die er niet in geslaagd is nieuwe voorstellen los te krijgen. De Geschillencommissie Reizen, een buitengerechtelijk orgaan voor het oplossen van geschillen erkend als nutsbedrijf en gesubsidieerd door de Federale Overheidsdienst (FOD) Economie en de FOD Justitie, heeft vroeger zowel een modelovereenkomst als modelalgemene voorwaarden uitgewerkt die door de federaties uit de reissector worden aanbevolen aan hun leden. Bij sommige touroperators en in sommige reisbureaus komen echter toepassingsproblemen voor. Op aanvraag van de administratie, heeft een werkgroep van de Commissie de werken aangevat met het oog op het identifieeren en elimineren van onrechtmatige bedingen op bestelbons en de algemene voorwaarden die in deze sector worden gehanteerd.

Jaarverslag 2003 58


De wet van 11 april 1999 betreffende de overeenkomsten inzake de verkrijging van een recht van deeltijds gebruik van onroerende goederen werd gewijzigd door de wet van 24 december 2002 om de contracten van minder dan 36 maanden eveneens te beogen. Deze wetgeving, die een Europese richtlijn omzet, heeft zeer weinig betrekking op de Belgische markt: één enkele actieve onderneming is momenteel ingeschreven bij de dienst om timesharing te kunnen verkopen. De misbruiken worden begaan in de buitenlandse vakantieplaatsen, waar de Belgische wet in principe niet van toepassing is. Een hervorming van de Europese richtlijn over timesharing is noodzakelijk. Zij wordt trouwens in 2004 overwogen.

Huwelijksbureaus Ondanks de wet van 9 maart 1993 die de activiteiten van ondernemingen voor huwelijksbemiddeling trachten te reglementeren en controleren, stelt men in deze sector nog vele onrechtmatige situaties vast. Een ontwerp van modelovereenkomst werd door de administratie uitgewerkt op basis van artikel 34 van de WHPC. Het gebruik van een standaard modelovereenkomst biedt duidelijke voordelen voor de consument. Deze zal onder meer het administratief werk vereenvoudigen (controle van de conformiteit tussen de overeenkomst en de wet) bij de vraag om, of vernieuwing van, de registratie van een huwelijksbureau.

De omkadering van de reglementen: de collectieve consumptieovereenkomsten Louter vrijwillige akkoorden hebben te lijden onder verschillende euvels: ze verenigen niet van in den beginne alle betrokken actoren, ze zijn niet doorzichtig, niet alle beroepslui hebben er mee ingestemd, er bestaat geen controle en sanctie bij niet-naleving van de uitgevaardigde normen. Op bepaalde gebieden kan coregulering door zijn soepelheid en snelheid meer doeltreffend zijn dan de traditionele reguleringsvormen. Hiervoor moet een bijzonder kader voorzien worden: dit is het onderwerp van een voorontwerp van wet voorbereid door de administratie. De Raad voor het Verbruik heeft hierover een verdeeld advies ingediend: de verbruikersorganisaties zijn voorstander, terwijl de beroepsverenigingen sterk gekant blijven tegen een wettelijk kader van de vrijwillige coregulatie. Als louter vrijwillige codes kunnen we als voorbeelden noemen: de milieureclamecode en de aanbevelingen betreffende reclame over kinderfeesten. De Raad voor het Verbruik heeft een verdeeld advies ingediend over de voortzetting van de vrijwillige aanbevelingen. De ontevreden consumentenorganisaties vragen de instelling van een verbod op voortijdige reclame voor kinderfeesten. Wat het reglement voor ecologische reclame betreft, bevestigen de consumentenorganisaties en de milieuorganisaties dat het reglement, mede door een gebrek aan doeltreffende controle en sancties, niet aan de verwachtingen beantwoordt en dat het daarom dient opgelegd te worden bij een koninklijk besluit. De organisaties voor de productie, de distributie, middenstand en reclame blijven evenwel de mening toegedaan dat de resultaten van de code bemoedigend zijn en pleiten bijgevolg voor het behoud van de autodisciplinaire aard ervan. De adviesorganen inzake consumptie zijn: - de Raad voor het Verbruik brengt jaarlijks gemiddeld twintig adviezen uit. Het betreft hier een organisatie voor raadpleging en overleg op het vlak van consumptie. De Raad heeft een niet te onderschatten rol gespeeld bij de uitwerking van belangrijke wetgevingen betreffende de bescherming van de consument (handelspraktijken, consumentenkrediet, veiligheid van producten,...).

Jaarverslag 2003 59


-

De belangrijkste dossiers die in 2003 door de Raad werden onderzocht zijn: de algemene problematiek van de labels, de evaluatie van de aanbeveling betreffende de kinderfeesten, het voorontwerp van wet betreffende de collectieve consumentenovereenkomsten, de basis-bankdienst, de dossierkosten opgeëist door de reisbureaus, een wetsontwerp betreffende de ambulante activiteiten, het ontwerp tot oprichting van een ombudsdienst voor financiële diensten, het communautair actieplan betreffende het Europees verbintenissenrecht, het voorstel van richtlijn betreffende oneerlijke handelspraktijken, de prijsaanduiding per meeteenheid, de erkenningscriteria van de organisaties die zetelen in de Raad, elektronische overeenkomsten, reclame voor financiële diensten. De Commissie voor onrechtmatige bedingen werd opgericht binnen de Raad voor het Verbruik en heeft in 2003 meerdere adviezen ingediend betreffende de volgende onderwerpen: wetsvoorstellen betreffende strafrechtelijke clausules, een contractuele opzeggingsclausule in een verzekeringscontract en contracten voor immobiliënkantoren. Ze werd eveneens om een advies gevraagd betreffende bepaalde clausules van algemene voorwaarden gebruikt in de energiesector.

De Raad voor het Verbruik en de Commissie voor onrechtmatige bedingen publiceren een jaarlijks verslag van hun werkzaamheden. Hun adviezen staan eveneens op de website van het departement , onder de rubriek “ Bescherming consument”

3.2

Krediet, overmatige schuldenlast en financiële diensten

3.2.1

Krediet en overmatige schuldenlast Het jaar 2003 werd voor deze materie ingehuldigd met de publicatie van 29 januari 2003 in het BS van de wet van 20 december 2002 betreffende de minnelijke invordering van schulden van de consument. De activiteiten die verband houden met de minnelijke invordering van schulden van de consument zijn voortaan onderworpen aan een aantal regels die de schuldenaar moeten beschermen tegen misbruiken van sommige incassobureaus. Deze wet is van kracht geworden op 1 september 2003, behalve voor wat de inschrijving van de incassobureaus betreft, een thema dat zal besproken worden met de sector en dat van kracht zal worden na de goedkeuring van een uitvoeringsbesluit. De grondige wijziging van de wet van 12 juni 1991 betreffende het consumentenkrediet werd uiteindelijk uitgevoerd met de wet van 24 maart 2003, inwerkingtreding op 1 januari 2004. Voor de strijd tegen de overmatige schuldenlast vormt de wet van 12 juni 1991 een uitstekend middel dat echter nog verbeterd diende te worden om bepaalde leemten op te vullen en de consument nog beter te beschermen. Het gaat voornamelijk om de volgende essentiële wijzigingen: - het verbod van bepaalde vormen van reclame die een werkelijke aansporing zijn tot overmatige schuldenlast; - een betere bescherming van de consument door het instellen van een nagenoeg veralgemeende bedenktermijn; - een verhoogde verantwoordelijkheid van de kredietbemiddelaar; - een betere transparantie van de werkelijke kost van het krediet gedragen door de kredietnemer wanneer een verzekering van het type verschuldigd blijvend saldo onderschreven wordt;

Jaarverslag 2003 60


-

een betere bescherming van de waarborgen; een verplichte nulstelling voor bepaalde overeenkomsten die in geen periodieke terugbetaling van kapitaal voorzien; een versterking van de bepalingen inzake de kredietopening.

In het kader van deze belangrijke wetswijziging werd een ontwerp van koninklijk besluit tot regeling van de kwesties betreffende de prospectus ter vervanging van het kredietaanbod, de nieuwe manier van vastlegging van de maximumrentevoeten en de afrekening, afgewerkt, om te worden voorgelegd aan de Raad voor het Verbruik en de Nationale Bank van België (NBB). Onder het Griekse Voorzitterschap van de Europese Unie, was het voorstel van richtlijn tot wijziging van Richtlijn 86/102/EEG betreffende het consumentenkrediet het voorwerp van een tweede lezing in de ad hoc werkgroep van de Raad van Ministers van de Europese Unie. Op basis van een parlementair voorstel werd de wet van 24 maart 2003 goedgekeurd tot invoering van de basis-bankdienst, inwerkingtreding op 1 september 2003. Op 7 september 2003 werd vervolgens het koninklijk besluit goedgekeurd tot uitvoering van bepaalde uitvoeringsmaatregelen van deze wet. Deze teksten garanderen aan elke consument dat hij kan genieten van een zichtrekening voor een redelijk forfaitair bedrag. Het koninklijk besluit van 20 november 2003 volgt op de oprichting van de Centrale voor Kredieten aan Particulieren. Het organiseert de bescherming van de privé-gegevens uit andere bestanden en de raadpleging van de Centrale door schuldbemiddelaars. Een voorontwerp van wet ter verbetering van de werking van de wet van 5 juli 1998 over de collectieve schuldenregeling werd goedgekeurd door de Regering en overgemaakt aan de Raad van State. Nog steeds in het kader van de strijd tegen de overmatige schuldenlast, werd ook de programmawet van 22 december 2003 ingevoegd in de wet van 5 juli 1998 met het oog op het uitbreiden van de tussenkomsten van het Fonds ter bestrijding van de overmatige schuldenlast voor de financiering van preventiemaatregelen. Laat ons ter herinnering opmerken dat dit Fonds, gevoed door bijdragen van de kredietverleners, operationeel is sedert eind maart 2003. De bemiddeling van het Fonds is subsidiair: het saldo van de kosten en honoraria van de kredietbemiddelaar worden pas betaald na toepassing van het recht van voorrang hiervan op alle bedragen die de schuldenaar aan de schuldeisers betaald heeft in het kader van een plan van collectieve schuldenregeling. In verband met de erkenningen en de inschrijvingen in het kader van de wet betreffende het consumentenkrediet waren er, eind 2003, 210 kredietverleners erkend, dit is een vermindering van 42 eenheden ten opzichte van 2002. Wat het aantal kredietbemiddelaars betreft, waren er in totaal 25.902 ingeschreven. Er waren 1.205 nieuwe inschrijvingen, wat overeenkomt met een vermindering van meer dan 1.000 eenheden. Deze tendens tot vermindering, die in 2004 zou moeten voortduren, is het gevolg van de inwerkingtreding van nieuwe voorwaarden voor de uitvoering van deze activiteiten, met name de strengere solvabiliteitseisen voorzien in de wet van 24 maart 2003. Elf administratieve sancties tot schrapping of opzegging van inschrijvingen toegekend aan kredietbemiddelaars werden genomen.

Jaarverslag 2003 61


Er dient eveneens te worden opgemerkt dat 11 leasingondernemingen werden erkend conform de regeling van het koninklijk besluit nr 55 van 10 november 1967. Verschillende redenen pleiten voor de opheffing van deze reglementering. Ten eerste heeft dit besluit enkel betrekking op de roerende financiële leasing en niet op de andere leasingformules en er is geen enkele objectieve reden om deze ongelijkheid van behandeling te behouden. Vervolgens biedt de reglementering bijna geen meerwaarde. Ze organiseert geen contractuele betrekkingen tussen de partijen en de vormvereisten ervan, die in de praktijk trouwens zelden worden gerespecteerd, bieden geen bijzondere bescherming aan de referenten. Daarom heeft het bestuur de opheffing van deze administratieve formaliteit, die in hun ogen niet gerechtvaardigd is, gevraagd.

3.2.2

Verzekeringen De hervorming, betreffende enerzijds de landverzekeringsovereenkomst, en anderzijds de herstelling van bepaalde schade aan privé-goederen door natuurrampen, werd gepubliceerd in het BS van 15 juli 2003. De effectieve inwerkingtreding van deze hervorming brengt echter enkele problemen met zich mee. Voor wat de schade betreft aangericht door overstromingen, voorziet de wet inderdaad verzekeringstechnieken gebaseerd op de bepaling van risicozones waarvoor de verantwoordelijkheid bij de Gewesten berust. Rekening houdend met de moeilijkheden om deze zones te bepalen, werd er een nieuw voorontwerp van wet opgesteld, teneinde, in het bijzonder, de inwerkingtreding van de wet los te koppelen van de bepaling van de risicozones. De wet van 2 augustus 2002 heeft een Tarificatiebureau Auto opgericht, dat belast wordt met het verstrekken van een dekkingssom aan personen die zich niet, of slechts tegen een te hoge prijs, kunnen verzekeren. De oprichting van dit Bureau vond plaats op 1 november 2003. In november en december werden 2.400 aanvragen ingediend door kandidaat-verzekerden. Ongeveer 800 offertes werden verstuurd en 371 groene kaarten werden afgeleverd na tussenkomst van het Bureau. Ten gevolge van de vele wijzigingen in 2002 betreffende de wetgeving inzake de autoverzekering, was het nodig de reglementering betreffende het Gemeenschappelijk Waarborgfonds te herzien. Een koninklijk besluit hieromtrent werd op 17 oktober 2003 gepubliceerd. Er hebben diepgaande besprekingen plaatsgevonden binnen de Commissie voor verzekeringen, met het oog op de hervorming van artikels 127 en 128 van de wet van 25 juni 1992 betreffende de landverzekeringsovereenkomst, in het licht van de rechtspraak van het Arbitragehof. Het betreft hier meer bepaald de bepaling van het lot van een levensverzekering ten opzichte van het gemeenschappelijk patrimonium van de echtgenoten. Deze besprekingen zouden moeten leiden tot de opstelling van een voorontwerp van wet tot wijziging van voornoemde wet, alsook van het Burgerlijk Wetboek. Naar aanleiding van de aanslagen van 11 september 2001 en onder druk van de markt van de herverzekeringen, werden de besprekingen betreffende het verzekeren van bepaalde terreurdaden in 2003 verdergezet. De maatschappijen zouden willen dat de wet hun verplichtingen op een duidelijke manier beperkt. Deze besprekingen zouden op termijn eveneens moeten worden geformaliseerd door het opstellen van een voorontwerp van wet.

Jaarverslag 2003 62


De besprekingen van de Europese ministers in de Raad over de “5de richtlijn auto” werden afgewerkt. Hoewel deze tekst weinig wijzigingen toebrengt aan het nationale recht, heeft België - ontevreden over het niveau van de minimumdekking opgelegd door de richtlijn en de onvoldoende aandacht voor de zwakke weggebruikers - zich onthouden bij de goedkeuring door de Raad.

3.3

Elektronische handel en informatiemaatschappij De wetten betreffende bepaalde juridische aspecten van de informatiemaatschappij (ook genaamd wetten inzake elektronische handel) werden goedgekeurd op 11 maart 2003. Deze twee teksten wijzigen richtlijn 2000/31/EG van 8 juni 2000 betreffende hetzelfde onderwerp. Deze wetgeving omschrijft de fundamentele aspecten die de opkomende diensten van de informatiemaatschappij en de elektronische handel ondersteunen, werkt de algemene principes hieromtrent uit, stelt eisen in verband met informatie en transparantie, bekrachtigt bepalingen betreffende reclame, heft de hinderpalen op bij het sluiten van contracten via “e-mail”, bepaalt de verantwoordelijkheid van de intermediaire dienstverleners en voorziet ten slotte een vordering tot staking, controlemaatregelen en sancties. In uitvoering van deze wetten werden er reeds verschillende besluiten goedgekeurd. Zo beoogt het koninklijk besluit van 4 april 2003 het reglementeren van het versturen van reclameboodschappen via elektronische post. Om bepaalde misbruiken te bestrijden - die onder andere schade kunnen berokkenen aan de openbare orde, de volksgezondheid, de openbare veiligheid, de bescherming van de consument - bepaalt de wet trouwens de voorwaarden en de modaliteiten volgens dewelke de autoriteiten, aangeduid door de Koning, bijzondere maatregelen mogen treffen tot de beperking van de vrije verspreiding van een dienst van de informatiemaatschappij, geleverd door een dienstverlener gevestigd in een andere Lidstaat van de EU. In dit geval werd op 7 mei 2003 deze taak door de Koning toevertrouwd aan de Directeur-generaal van de Algemene Directie Controle en Bemiddeling (E7). Andere besluiten zijn in voorbereiding, met name in verband met de opheffing van belemmeringen voor het afsluiten van overeenkomsten via elektronische weg. Bepaalde diensten van de informatiemaatschappij zijn niet vrij toegankelijk. Er is een voorafgaande toestemming van de dienstverlener vereist. De dienstverlener zal die vaak enkel aan de klant geven die bereid is om hiervoor te betalen. Om de toegang te beschermen kan de dienstverlener beroep doen op technische maatregelen (specifieke apparatuur, toegangscodes). Daartoe tracht de wet van 12 mei 2003 (BS van 26 mei 2003), wat de diensten van de informatiemaatschappij betreft, de richtlijn 98/84/EG betreffende de rechtsbescherming van diensten gebaseerd op, of bestaande uit, voorwaardelijke toegang om te zetten. Op deze manier wordt snel komaf gemaakt met de commercialisering van inrichtingen die tot dat soort diensten toegang verlenen, zonder voorafgaande toestemming van de dienstverleners. Er bestaat een Europese regelgeving inzake ongevraagde elektronische communicatie. Deze regels werden op 12 juli 2002 aangenomen in het kader van de richtlijn 2002/58/EG betreffende de verwerking van persoonsgegevens en de bescherming van de persoonlijke levenssfeer in de sector elektronische communicatie. In dit geval beoogt artikel 13

Jaarverslag 2003 63


van voornoemde richtlijn het reglementeren van de problematiek inzake ongevraagde “emails” met commerciële doeleinden voor wat drie bijzondere soorten communicatietechnieken op afstand betreft, namelijk het gebruik van automatische systemen voor telefoonoproepen zonder menselijke tussenkomst (oproepautomaten), faxtoestellen en “e-mail”. Wat de problematiek van de “e-mail” betreft, kan men beschouwen dat artikel 13 van de richtlijn in kwestie is gewijzigd door artikel 14 van de wet van 11 maart 2003 betreffende bepaalde juridische aspecten van de informatiemaatschappij en het koninklijk besluit van 4 april 2003 tot reglementering van het versturen van reclame via elektronische post (cfr. supra). Wat het gebruik van oproepautomaten en faxen betreft, zelfs al heeft de wet van 1991 betreffende de handelspraktijken het over deze technieken, is er een wetsontwerp in voorbereiding met het oog op het verduidelijken van de regels inzake het verzenden van ongevraagde reclameboodschappen in een kader dat de technieken van elektronische communicatie overschrijdt. Het transnationaal karakter van de “e-commerce” leidt tot het ontstaan van vele ontwikkelingen inzake buitengerechtelijke beslechting van geschillen, zelfregulering van de sectoren en labeling van websites. De Europese Commissie moedigt dit soort van initiatieven aan. Richtlijn 2000/31/EG betreffende “e-commerce” raadt de Staten aan dit soort van ontwikkelingen te ondersteunen. Er werden op dit vlak reeds verschillende initiatieven genomen, maar de afwerking ervan zal voor 2004 zijn.

4

ANDERE WERKZAAMHEDEN TEN VOORDELE VAN DE ECONOMIE

4.1

Handelsvestigingen Voor de dossiers inzake aanvragen van sociaal-economische vergunningen voor handelsvestigingen waarvan de oppervlakte groter is dan de grenzen voorzien in de wet van 29 juni 1975 betreffende de handelsvestigingen en de uitvoeringsbesluiten ervan moet, wanneer zij bij de gemeentelijke overheden worden ingediend, het advies worden ingewonnen van het Sociaal-economisch Comité voor de Distributie samengesteld uit ambtenaren van de FOD’s Economie, KMO, Middenstand en Energie; Mobiliteit en Vervoer en Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal overleg, alsook uit ambtenaren uit de regio van de betroffen handelsvestiging. Indien het advies van het Comité ongunstig is, moet het College van burgemeester en schepenen van de gemeente waarvoor een aanvraag tot vestiging werd ingediend een beslissing tot weigering nemen. Indien het advies echter gunstig is, mag voormeld College er van afwijken en de vestiging toch weigeren. In 2003 werden er 388 aanvragen tot sociaal-economische vergunningen geregistreerd - met inbegrip van de wederaanvragen - tegenover 379 in 2002, wat neerkomt op een lichte afname. Voor 354 aanvragen werd een advies uitgebracht door het Sociaal-economisch Comité, namelijk 14 adviezen betreffende aanvragen die vestigingen beogen in het Brussels

Jaarverslag 2003 64


Hoofdstedelijk Gewest, 159 adviezen betreffende het Waals Gewest en 181 betreffende het Vlaams Gewest. Bepaalde aanvragen worden nog onderzocht: 2 voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, 33 voor het Waals Gewest en 31 voor het Vlaams Gewest.

Grafiek 1: Handelsvestigingen 600 500 400 300 200 100 0 1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

Ingediende dossiers

Adviezen

Gunstig en gunstig onder voorbehoud

Ongustig

2001

2002

2003

Beroep

Bron: FOD Economie - Algemene Directie Regulering en Organisatie van de Markt Het aantal beroepen behandeld door de Nationale commissie voor de distributie (beroep mogelijk wanneer het Sociaal-economisch Comité een gunstig advies heeft geleverd) en door het Interministerieel comité voor de distributie ging van 36 in 2002 naar 21 in 2003: 1 voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, 9 voor het Waals Gewest en 11 voor het Vlaams Gewest. Men stelt een duidelijke vermindering vast van het aantal beroepen sedert 2001. Het wetsontwerp tot wijziging van de wet van 29 juni 1975 kon trouwens niet door het Parlement worden goedgekeurd voor het einde van de legislatuur en moet dus opnieuw worden ingediend.

4.2

Boekhoudrecht en audit, economische beroepen en coöperatieve vennootschappen

4.2.1

Boekhoudrecht Ten gevolge van de goedkeuring van de “International Accounting Standards” (IAS)normen en de modernisering van de 4de en 7de boekhoudrichtlijnen, was het nodig in België de besluiten die daaruit volgen voor te bereiden. In dit opzicht heeft de Centrale Raad voor de Economie op 13 november 2003 een advies uitgevaardigd betreffende de convergentie van het Belgisch recht in verband met de jaarrekeningen en IAS-normen. De

Jaarverslag 2003 65


Commissie voor de Boekhoudnormen heeft eind december eveneens een advies over dit onderwerp uitgevaardigd. Deze documenten zullen de politieke opties oriënteren. Dit afwijkingsbeleid werd vedergezet in nauwe samenwerking met de Commissie voor de Boekhoudnormen en zal eventueel worden aangepast, afhankelijk van de politieke beslissingen die zullen worden genomen met het oog op de invoering van de IAS-normen in België. De programmawet van 8 april 2003 heeft een geldboete ingevoerd om de ondernemingen te sanctioneren die hun jaarrekening laattijdig hebben gedeponeerd en dit vanaf 31 december 2002. Toch kan men via een schriftelijke aanvraag die overmacht inroept ontsnappen aan deze boete. Ongeveer 9.500 ondernemingen hebben van deze mogelijkheid gebruik gemaakt. De nieuwe dienst Boekhoudrecht werd belast met deze nieuwe taak, die er met name in bestaat de betaling van een boete voor te stellen aan ondernemingen die onwettig hebben gehandeld.

4.2.2

Audit en “corporate governance” In uitvoering van de “corporate governance” wet van 2 augustus 2002, die de onafhankelijkheid van de commissaris (wettelijk controleur van de jaarrekening) aanzienlijk heeft versterkt, definieert een koninklijk besluit van 4 april 2003 de diensten die de onafhankelijkheid van de commissaris in opspraak brengen (de diensten “non-audit” genaamd). Anderzijds heeft een ander besluit van 4 april 2003 een advies- en controlecomité op de onafhankelijkheid van de commissaris ingesteld. Deze nieuwe bepalingen zijn van kracht geworden op 1 oktober 2003. Sinds deze datum is het voornoemde Comité operationeel en in staat adviezen te formuleren over problemen in verband met de onafhankelijkheid van de commissarissen en tuchtdossiers te behandelen die werden doorgestuurd naar de disciplinaire organisaties van het Instituut der Bedrijfsrevisoren (IBR). De Europese Commissie heeft het onderzoek van de toepassing aangevat, enerzijds van de aanbeveling betreffende de kwaliteitscontrole van de uitvoering van de taak van de wettelijke controleur van de jaarrekeningen, anderzijds van de aanbeveling betreffende de onafhankelijkheid van deze laatstgenoemde. Zij is eveneens begonnen met voorbereidende werkzaamheden om de 8e Europese richtlijn, betreffende de wettelijke controle van de jaarrekening, te wijzigen. Het doel van deze revisie is in één richtlijn de leidende principes goed te keuren die in beide voornoemde aanbevelingen worden beschreven, opdat de juridische grondslagen betreffende de principes van onafhankelijkheid en kwaliteitscontrole versterkt worden.

4.2.3

De economische beroepen Het koninklijk besluit van 8 april 2003 betreffende het toelatingsexamen voor de stage en het geschiktheidsonderzoek voor accountant en/of fiscaal adviseur werd het onderwerp van een eerste toepassing. Er zal een evaluatie van het nieuwe systeem gebeuren.

Jaarverslag 2003 66


4.2.4

Erkenning van de coöperatieve vennootschappen Een ministerieel besluit heeft voor een nieuwe periode van 4 jaar 560 coöperatieve vennootschappen erkend, wat geleid heeft tot de vernieuwing van de Nationale Raad voor de Coöperatie. Deze Raad is gestart met het onderzoek van het statuut van de vennootschap met sociaal oogmerk. Het advies wordt verwacht voor 2004.

4.3

Intellectuele eigendom De intellectuele eigendom omvat de creaties van de geest: technische uitvindingen, letterkundige en artistieke werken, merken, tekeningen of modellen en kwekersrechten. De rechten van de intellectuele eigendom zijn een efficiënt middel voor het beschermen van de vernieuwing, een belangrijk onderdeel van de mededinging en het stimuleren van de economische ontwikkeling in zijn geheel. Een nieuwe website “intellectuele eigendom” die rechtstreeks toegankelijk is vanaf de homepage van de FOD werd opgericht door de DIE. Deze maakt het nu mogelijk voor iedereen om zich inzake die materie te informeren en voor de deposanten om alle nodige verduidelijkingen te verkrijgen, met name betreffende de te volgen procedures. Dit is een eerste stap. Op termijn zullen de dossiers over “octrooien” elektronisch worden verwerkt en zullen de stortingen on line kunnen worden uitgevoerd. De werkzaamheden hieromtrent worden verdergezet. De “papieren” publicatie van de geldende regels inzake octrooien en bijkomende beschermende certificaten, van de ad hoc formulieren, informatienota’s en tarieven werd volledig herzien. Enkele cijfers inzake uitvindingsoctrooien: - 682 ingediende aanvragen voor Belgische octrooien werden ontvangen en 620 Belgische octrooien werden verleend en gepubliceerd; - 24 ingediende aanvragen voor bijkomende Belgische octrooien voor de bescherming van geneesmiddelen werden ontvangen en 31 Belgische octrooien werden verleend en gepubliceerd; - 2 ingediende aanvragen voor aanvullende Belgische beschermingscertificaten voor fytofarmaceutische producten werden ontvangen en 4 aanvullende Belgische beschermingscertificaten voor fytofarmaceutische producten werden verleend en gepubliceerd; - meer dan 15.000 vertalingen van Europese octrooien, die België aanduiden, werden geregistreerd; - 312 ingediende aanvragen van Europese octrooien werden ontvangen; - 235 internationale “Patent Cooperation Treaty”-octrooi-aanvragen werden ontvangen; - meer dan 550 attesten inzake Belgische octrooien en Europese octrooien die België aanduiden, werden opgesteld; - rekening houdend met het feit dat het de eerste keer is dat cijfers over kweekproducten worden gepubliceerd, worden in de volgende tabel de cijfers van de 10 laatste jaren vermeld (de vermindering die sinds 1995 wordt vastgesteld, stemt overeen met de inwerkingtreding van het systeem van communautaire bescherming ingesteld bij verordening EG/2100/94).

Jaarverslag 2003 67


Tabel 1: Kweekproducten Jaar

Aanvragen

Toekenningen

In werking

1994

172

248

623

1995

103

297

824

1996

24

33

712

1997

53

0

535

1998

26

0

450

1999

40

70

446

2000

10

142

529

2001

6

12

433

2002

9

0

373

2003

6

18

352

Bron: FOD Economie - Algemene Directie Regulering en Organisatie van de Markt In 2003 werden verschillende strategische richtingen uitgestippeld. De bedoeling is om de positie van België in een dynamische kenniseconomie te verstevigen. Vermelden we in dat verband, zonder hierbij volledig te zijn, de volgende initiatieven: - de jaarlijkse conferentie “Patent Library” [(PATLIB) informatie- en expertisecentra die ondernemingen, laboratoria en onderzoekers helpen bij het beheren van informatie uit de “octrooi” literatuur) heeft plaatsgehad in Luik in de maand mei. Ze werd georganiseerd met de medewerking van het Europees octrooibureau (EOB) en de Universiteit van Luik. Het centrale thema dat door de 30 aanwezige nationale delegaties werd besproken, was gewijd aan de ontwikkeling van de diensten die worden aangeboden door de PATLIB-centra; - de deelname aan de beurzen (ORIENTA, “INITIATIVES” en “CONCOURS LEPINE EUROPEEN”); - bewustmakingscampagnes inzake intellectuele eigendom toegespitst op de kleine en middelgrote ondernemingen; - de ontwikkeling van Esp@cenet (gratis “octrooi” info op het Internet) is aanzienlijk, met name dankzij de promotie die ervoor gemaakt wordt. De dienst heeft de conceptie en aanpassing van de wetgeving en van de reglementering voortgezet in overeenstemming met het communautair en internationaal recht. Hij heeft tevens de vertegenwoordiging van België binnen de EU en de communautaire organen, zoals het Bureau voor Harmonisatie binnen de Interne Markt (BHIM) en het Communautair Bureau voor Plantenrassen (CBP), waargenomen, alsmede in de internationale organisaties zoals de Wereldorganisatie voor de Intellectuele Eigendom (WIPO), de WTO, de Unie voor bescherming van kweekproducten (UPOV), de EOB en de Benelux- Bureaus voor Merken en Tekeningen en Modellen

4.3.1

Octrooirechten Communautair octrooi De besprekingen rond het opstellen van een communautair octrooi werden voortgezet in de loop van het jaar. Dat dossier komt op de eerste plaats. Het communautair octrooi moet

Jaarverslag 2003 68


dezelfde uitwerking hebben in de hele Gemeenschap; het zal worden afgeleverd door het EOB op basis van de procedure die toepasselijk is op het Europese octrooi. De werkzaamheden tijdens de Griekse en Italiaanse voorzitterschappen hebben het dossier doen vorderen, met name door het aannemen van een gemeenschappelijke beleidsaanpak over de belangrijkste oriëntaties van het communautair octrooi op 3 maart 2003. Het voorstel voor een verordening en de voorstellen tot wijziging van de Conventie over het Europese octrooi werden afgewerkt binnen deskundigengroepen. Een politiek akkoord staat op het programma van het Ierse voorzitterschap.

Octrooieerbaarheid van uitvindingen gerealiseerd met computers Het voorstel van richtlijn over de octrooieerbaarheid van uitvindingen waarbij gebruik wordt gemaakt van computerprogramma’s beoogt de harmonisatie van de wetgevingen van de lidstaten en opheldering van de huidige situatie. Dit voorstel werd behandeld in de schoot van de communautaire instellingen.

EOB De belangrijkste punten die in de EOB werden aangehaald zijn: - de verbetering van de samenwerkingsverbanden binnen het Europees octrooisysteem; - de voorbereiding van een nieuwe diplomatieke conferentie voor herziening van het Europees octrooiverdrag; - het gemeenschapsoctrooi; - de organisatorische autonomie van de beroepskamers; - de verkiezing van een nieuwe Voorzitter voor het Bureau; - de kwaliteit op het gebied van opzoeking en onderzoek.

4.3.2

Recht van de merken en tekeningen en modellen Op nationaal vlak waren de belangrijkste normatieve werkzaamheden inzake merken en tekeningen of modellen de volgende: - het protocol houdende wijziging van de uitvoeringsverordening van de Beneluxwet betreffende de merken die met name de modaliteiten van de oppositieprocedure bepaalt, werd goedgekeurd op 9 december 2003; - de wet van 13 maart 2003 houdende instemming met het protocol houdende wijziging van de eenvormige Beneluxwet inzake tekeningen of modellen werd gepubliceerd in het BS van 14 maart 2003 en het protocol is van kracht geworden op 1 december 2003. Twee protocollen houdende wijziging van de uitvoeringsverordening van voornoemde wet werden goedgekeurd; - de wet betreffende het wederrechterlijk registreren van domeinnamen is van kracht geworden op 19 september 2003 (BS van 9 september 2003). Op internationaal vlak heeft het Bureau deelgenomen aan het uitwerken van verscheidene regelgevende teksten. Dit zijn de resultaten van de werkzaamheden: - het voorstel voor een verordening tot wijziging van verordening (EG) 40/94 over het gemeenschapsmerk werd goedgekeurd in november 2003. De belangrijkste wijziging betreft de afschaffing van de verplichte opzoeking in de nationale registers; - het voorstel voor een verordening tot wijziging van de verordening inzake het gemeenschapsmerk om de toetreding van de Europese Gemeenschap tot het protocol

Jaarverslag 2003 69


-

4.3.3

van Madrid inzake de internationale inschrijving van merken te bekrachtigen, werd in november 2003 aangenomen, gelijktijdig heeft de Vergadering van de Unie van Madrid van de WIPO beslist om het Spaans toe te voegen aan de talen die gebruikt worden in het kader van dit protocol (frans en engels); het ontwerp van nieuwe Benelux conventie inzake intellectuele eigendom werd afgewerkt in maart 2003 door de groep van deskundigen van de landen van de Benelux. Deze overeenkomst heeft tot doel het huidige Benelux Merkenbureau en het Benelux Tekeningen en Modellenbureau om te vormen tot een echte internationale organisatie en een Benelux wetboek voor intellectuele eigendom op te stellen. Het ontwerp zal worden voorgelegd aan het Benelux Comité van Ministers begin 2004 tegelijkertijd met het protocol over de privileges en immuniteiten waaraan momenteel de laatste hand wordt gelegd.

Kwekersrechten Behalve aan de wet betreffende het kwekersrecht moet aandacht worden geschonken aan de wetgevingen betreffende verwante domeinen (zoals de octrooien, de nationale catalogi, de commercialisering van reproductiemateriaal) waarvan sommige bepalingen op gelijkaardige wijze moeten evolueren. Op communautair vlak wordt de aandacht gevestigd op de werkzaamheden tot wijziging van de verordening (EG) nr 2100/94 waarbij een stelsel ter communautaire bescherming van kweekproducten wordt ingevoerd, wat toetreding van de Europese Gemeenschap tot de UPOV zal mogelijk maken. De bescherming die door het Belgisch recht inzake kweekproducten verleend wordt, zal worden versterkt door de nationale wetgeving aan te passen aan de Internationale Conventie voor de Bescherming van Kweekproducten van 1991. Momenteel is onze wetgeving gebaseerd op de Conventie van 1961/1972. De werkzaamheden werden aangevat in 2001-2002 met de hulp van de Raad voor het kwekersrecht, waarvan de DIE het secretariaat waarneemt. Een nieuw voorstel werd uitgewerkt in 2003 en het onderzoek ervan is begonnen binnen de Dienst met het oog op een volgende indiening bij de Raad.

4.3.4

Auteursrechten en naburige rechten De markante feiten van 2003 betreffen in hoofdzaak de vergoeding voor kopiëren voor privé-gebruik, de vergoeding voor de openbare uitlening, de billijke vergoeding van uitvoerende kunstenaars en van producenten, de omzetting van een Europese richtlijn betreffende de harmonisatie van het auteursrecht in de informatiemaatschappij en de reglementering van het statuut en van de controle van de maatschappijen voor het beheer van rechten. Inzake de vergoeding voor privé-kopieën, werden verschillende koninklijke besluiten genomen teneinde de tarieven vast te stellen van bepaalde digitale dragers (digitale dragers in het bijzonder bedoeld voor de reproductie van muziekstukken en digitale dragers van het type CD-R of CD-RW). De betrokken milieus werden trouwens veelvuldig geraadpleegd gedurende het jaar 2003 met het oog op het bepalen van een tarief voor de digitale dragers van het type DVD. Dit dossier zou begin 2004 moeten afgerond zijn.

Jaarverslag 2003 70


Wat de vergoeding voor openbare uitlening betreft, werd de Belgische staat, die sedert 1994 geen uitvoeringsbesluiten van de wet van 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en de naburige rechten heeft genomen omwille van het verzet van de openbare bibliotheken, op 16 oktober 2003 door het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen veroordeeld voor het niet omzetten van de bepalingen betreffende openbare uitlening van de richtlijn 92/100/EEG. Wat de billijke vergoeding betreft, werden bij koninklijk besluit in maart 2003 de tarieven die de betrokken milieus hebben afgesproken toepasselijk gesteld op de uitzending van de prestaties van vertolkende of uitvoerende kunstenaars en van producenten van fonogrammen. Het betreft het eindpunt van een onderhandelingsproces dat in 1998 van start ging. De omzetting van de Europese richtlijn tot harmonisatie van het auteursrecht in de informatiemaatschappij is een zeer grote inzet. Hierdoor worden principiële problemen aan de orde gesteld die raken aan het evenwicht tussen de noodzakelijke bescherming van de rechthebbenden en de belangen van degenen die de werken gebruiken. Aangezien de omzettingsdatum 22 december 2002 was en de Commissie België in gebreke heeft gesteld voor niet-omzetting is dit dossier prioritair. Wat uiteindelijk het statuut en de controle van de maatschappijen voor het beheer van rechten betreft, heeft de Ministerraad in april 2003 een wetsontwerp goedgekeurd. De bedoeling van dit ontwerp is in hoofdzaak er voor te zorgen dat de beheersmaatschappijen over de nodige bevoegdheden beschikken voor de uitoefening van hun activiteiten en dat de doorzichtigheid van de werking van de beheersmaatschappijen in het algemeen en van hun boekhouding in het bijzonder groter wordt.

4.3.5

Strijd tegen namaak Een voorontwerp van wet betreffende de burgerrechtelijke aspecten van de bescherming van bepaalde intellectuele rechten werd goedgekeurd door de Ministerraad op 28 maart 2003. Dit voorontwerp van wet voorziet met name in de afschaffing van het verbod om de vordering tot staking, bepaald in de wet betreffende de handelspraktijken, te cumuleren met de vordering wegens namaak en een hervorming van de procedure van beschrijvend beslag. Het werd op 15 mei 2003 doorgestuurd naar de Raad van State, die op 24 november 2003 advies heeft uitgebracht. Het ontwerp zal desgevallend moeten worden gewijzigd om het in overeenstemming te brengen met de resultaten van de besprekingen over het voorstel van richtlijn betreffende de maatregelen en procedures die de naleving van de intellectuele eigendomsrechten moeten verzekeren, dat door de Commissie op 30 januari 2003 werd goedgekeurd. Een voorstel van richtlijn over de naleving van de intellectuele eigendomsrechten, op communautair vlak, is bedoeld om de wetgevingen van de lidstaten die de intellectuele eigendomsrechten moeten doen naleven, te harmoniseren. Tijdens het Italiaanse voorzitterschap van de Raad van de EU werd dit voorstel onderzocht binnen de groepen van deskundigen en door het Europese Parlement. Het voorstel moet nog uitgebreid worden besproken.

Jaarverslag 2003 71


5

BEURZEN EN TENTOONSTELLINGEN De tabel bevat de beurzen en tentoonstellingen van 2003 waaraan de dienst Distributie heeft deelgenomen en/of meegewerkt.

Tabel 2: Beurzen en tentoonstellingen Data

Plaats

Titel

07/02-08/02

Namen, Palais des Expositions

Salon voor informatie over studies en beroepen

07/02-10/02

Brussel, Brussels Expo

Franchise, het salon van de handelsnetwerken

19/02-22/02

Luik, Palais des Congrès

Salon voor informatie over studies en beroepen

19/02-23/02

Brussel, De Pyramides

Boekenbeurs van Brussel

20/02-02/03


Batibouw, 44de Internationaal Salon voor bouwen, renovatie en decoratie

09/04-09/04

Kortrijk, Kortrijk Xpo

Salon van het Onderwijs

29/04-29/04

Gent, Stadhuis

Dag van de Horeca

21/05-23/05

Luik, Palais des Congrès

Patlib, ontmoetingsplaats voor de verantwoordelijken voor informatie over octrooien

25/07-30/07

Libramont

Landbouw, bosbouw, tuinbouw, agrovoeding

01/10-02/10

Groot-Bijgaarden, Brussels Kart Expo

Marcom, Professionele beurs voor marketing en communicatie

22/10-24/10

Luik, Halles des Foires

Salon voor diensten en raadgevingen aan ondernemingen

30/10-11/11

Antwerpen, Bouwcentrum

Boekenbeurs

01/11-16/11

Charleroi, Palais des Expositions

Wedstrijd Lépine

12/11-14/11

Luik, Halles des Foires

Best, Europees Salon voor milieu, energie en propere technologieën

13/11-15/11


Orienta, Europees salon voor hogere opleidingen en jobs

Bron: FOD Economie - Algemene Directie Regulering en Organisatie van de Markt De afdeling Beurzen en Tentoonstellingen werd, voor wat België betreft, eind november 2003 overgeheveld naar de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie (E8). De internationale tentoonstellingen behoren evenwel nog altijd tot de bevoegdheid van E3.

Jaarverslag 2003 72

Algemene Directie Economisch Potentieel

E4


1 2 3 4

DE MINISTERCONFERENTIE VAN DE WHO ....................................................................................................... 77 DE UITVOERING VAN DE KIMBERLEYPROCES-CERTIFICERING .................................. 78 HET AIRBUSPROGRAMMA A380 ........................................................................................................................................ 79 DE OORSPRONG VAN DE GOEDEREN: ADMINISTRATIEVE VEREENVOUDIGING ............................................................................................................... 80

5 6 7 8

DE ETIKETTERING VAN DE LEVENSMIDDELEN ......................................................................................... 81 DE BUITENLANDSE INVESTERINGEN .......................................................................................................................... 82 DE DIENSTEN VAN ALGEMEEN BELANG............................................................................................................... 83 DE CHEMICALIEN............................................................................................................................................................................................. 83 DAGELIJKSE ACTIVITEITEN

1 2 3 4

COORDINATIE ......................................................................................................................................................................................................... 87 INFORMATIE .............................................................................................................................................................................................................. 90 INTERNATIONALE PARTICIPATIES ...................................................................................................................................... 91 SECTORAAL BELEID EN MARKTTOEGANG....................................................................................................... 94

E44 E



E4

E4


De Algemene Directie Economisch Potentieel (E4), die ik sedert 1 oktober 2003 leid, heeft tijdens het voorbije jaar heel wat meer werk verricht dan men zou denken. Bij het bekijken van de traditionele activiteiten zou men inderdaad de indruk krijgen dat alles verlopen is zoals in 2002. Het dynamisme is evenwel niet afgenomen: E4 was aanwezig op alle fronten, dikwijls dankzij de toewijding en de bekwaamheid van een groot gedeelte van haar personeel! Er heeft zich echter een belangrijke wijziging voorgedaan: de organisatie van E4 en van haar bevoegdheden. Eerst was er de hervorming van de Federaal Overheid met alle gevolgen ervan: zoals het Ministerie veranderde in een Federale Overheidsdienst (FOD), veranderde het Bestuur Economische Betrekkingen in de Algemene Directie Economisch Potentieel. Met die nieuwe naam werden haar de overblijvende federale bevoegdheden toevertrouwd van Landbouw, maar beheert ze niet langer het Secretariaat van de Interministeriële Economische Commissie (IEC). De overgang naar de naam “Economisch Potentieel” versterkt de nadruk die wordt gelegd op de kennis van de Belgische economische sectoren, de analyse ervan en de verdediging van hun positie in het internationaal economisch kader: Europese Unie (EU), Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), Wereldhandelsorganisatie (WHO), Benelux. E4 wordt dus voortaan belast met economische bevoegdheden die federaal gebleven zijn en betrekking hebben op de drie sectoren van de economie: primaire, secondaire en tertiaire. De sectorale attributies ervan zijn dus homogener. Onder de volgende titels zullen we in de eerste plaats enkele activiteiten analyseren, die in dit jaar 2003 meer in het bijzonder de energie hebben opgeëist. Het tweede gedeelte van het verslag handelt over de samenvatting van de activiteiten van E4 die ik als “traditioneel” zou omschrijven. Ze waren evenwel even belangrijk als de werkzaamheden die in het eerste gedeelte in detail werden besproken en hebben eveneens om een belangrijke investering gevraagd van al mijn medewerkers.

1

DE MINISTERCONFERENTIE VAN DE WHO Het was de vijfde ministerconferentie van de WHO sedert haar oprichting op 1 januari 1995. Ze vond plaats te Cancun (Mexico) van 10 tot 14 september 2003 en moest de balans opmaken van de vooruitgang van de onderhandelingen en werkzaamheden vermeld in het “Programma van Dawhah voor de Ontwikkeling”, uitgestippeld tijdens de vierde ministerconferentie van de WHO te Dawhah in november 2001. De ambtenaren van E4 hebben deelgenomen aan de voorbereidende besprekingen op die conferentie en hebben zich ter plaatse begeven. Er werd vooral aandacht besteed aan thema’s zoals de markttoegang voor niet-landbouwproducten, de vereenvoudiging van de handel, de doorzichtigheid van de overheidsopdrachten, de buitenlandse investeringen en het mededingingsbeleid. Er werd tevens een document opgesteld met als titel De Handelsbelangen van België in het kader van de vijfde ministerconferentie, die een samenvatting bracht van de positie van de FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie.

Jaarverslag 2003 77


We herinneren eraan dat de positie van de EU, in het kader van de WHO, wordt verdedigd door de vertegenwoordigers van de Commissie, op basis van de besprekingen tussen de Lid-staten in de schoot van het Comité 133. De politieke begeleiding verloopt via de Raad Algemene Zaken en Buitenlandse Betrekkingen van de EU. Ondanks alle inspanningen om de onderhandelingen te laten opschieten, werd de vijfde conferentie van de WHO een mislukking. Van Europese en dus Belgische zijde is men van mening dat zelfs wanneer de EU tijdens de voorbereiding van de besprekingen is opgetreden als één van de motoren, haar inspanningen niet volstonden om tot concrete resultaten te leiden. Die slechte resultaten doen vragen rijzen: werden de gesprekken niet te vroeg onderbroken; was het niet beter geweest rekening te houden met de ontevredenheid van de vier Afrikaanse landen (Benin, Tchad, Burkina Faso en Mali) die vroegen om de afschaffing van de uitvoersubsidies toegekend aan de Amerikaanse en Europese katoenkwekers; heeft men het verweer van bepaalde landen om besprekingen te beginnen over thema’s zoals de vereenvoudiging van de investeringsstromen, de mededingingsregels en de doorzichtigheid van de overheidsopdrachten niet onderschat; welke toekomst is er weggelegd voor het multilateralisme wanneer men vaststelt dat meer en meer landen handelsakkoorden sluiten op bilaterale en/of regionale basis? Is er tenslotte nog een consensus mogelijk tussen de 148 Lid-staten van de WHO? Sedert de conferentie van Cancun werden de werkzaamheden in de zetel van de WHO te Genève hervat om de discussies weer op gang te brengen en te proberen een uitweg te vinden voor de impasse.

2

DE UITVOERING VAN DE KIMBERLEYPROCESCERTIFICERING

2.1

Op wereldvlak Het Kimberleyproces of “Kimberley Process Certificate Scheme” (KPCS) werd gelanceerd in mei 2000 met het oog op de invoering van een internationaal certificeringssysteem voor ruwe en industriële diamant, zodat er geen “conflictdiamant” (dit wil zeggen van oorsprong uit gebieden gecontroleerd door rebellen en gebruikt voor de financiering van militaire acties tegen de wettelijke regeringen) op de markten kan terechtkomen. Het bepaalt inzonderheid dat elke uitvoer van ruwe en industriële diamant moet worden vergezeld van een certificaat, uitgegeven door de autoriteiten van het uitvoerend land, met de vermelding dat de zending geen “conflictdiamant” bevat. Momenteel telt het KPCS 43 deelnemers, waaronder de producerende landen, verkoop- en slijpcentra,…

2.2

Op Europees niveau Op 12 februari 2003 trad het Kimberleyproces in werking in de EU bij verordening (EG) nr. 2368/2002 van 20 december 2002. Deze Europese verordening bevat inzonderheid de bepalingen over het zelfregulerend systeem van de diamantindustrie, die de diamanthandelaars ertoe verbinden de KPCSreglementering te eerbiedigen bij de verkoop of de aankoop van ruwe diamanten.

Jaarverslag 2003 78


We nemen er nota van dat de vier Antwerpse diamantbeurzen werden erkend als regulerende organisaties van die nijverheidstak. Ze hebben hiertoe een code van goed gedrag uitgewerkt, die door de Europese Commissie werd goedgekeurd. De dienst Vergunningen van de Algemene Directie Economisch Potentieel te Antwerpen werd op zijn beurt door de EU erkend als één van de twee Europese autoriteiten (in dezelfde hoedanigheid van een dienst van het Britse Foreign Office), bevoegd voor het afgeven van certificaten die bij de uitgevoerde diamanten worden gevoegd en voor het controleren van de certificaten die de in de EU ingevoerde goederen vergezellen. In 2003 heeft die dienst meer dan 28.926 certificaten afgeleverd en er 8.527 gecontroleerd. De ambtenaren ervan hebben deelgenomen aan twee internationale conferenties, de ene te Johannesburg (28-30 april 2003) en de andere te Sun City (28-31 oktober 2003), tijdens welke ze nauw betrokken werden bij de werkzaamheden die tot een reeks beslissingen hebben geleid over: - de monitoring van het KPCS-systeem of hoe de deelnemers op de hoogte brengen van de geldende reglementering; - de manier om over te gaan tot de gewone inspecties en tot grondiger inspecties indien dit noodzakelijk is; - sommige technische thema’s, zoals de definitie van de woorden “ruwe diamant”, “industriële diamant”, “land van oorsprong”, “doorvoer”, “waarden vermeld op de certificaten”, “verzameling van de statistieken”,… Naast de werkzaamheden ter uitvoering van het Kimberleyproces heeft de dienst Vergunningen eveneens aandacht besteed aan de herziening van de Belgische kaderreglementering inzake de diamanthandel. Ze zou tijdens het eerste trimester 2004 in werking moeten treden.

3

HET AIRBUSPROGRAMMA A380 De deelname van de Belgische nijverheid aan de Airbusprogramma’s wordt sedert meer dan twintig jaar gesteund door de Belgische overheid en startte met de Airbus A310. De Belgische ondernemingen uit de luchtvaartsector hebben zich op die manier kunnen specialiseren in bepaalde delen van de romp en hebben alle versies van de Airbusserie uitgerust. Het nieuwe Airbusprogramma A380 heeft de mogelijkheid geboden om deze deelname uit te breiden door nieuwe Belgische ondernemingen de kans te geven om uitrustingen voor dit nieuwe vliegtuig te ontwikkelen. Daartoe heeft de Regering op 1 december 2000 beslist om financiële steun te verlenen aan de onderzoeksen ontwikkelingsactiviteiten op het vlak van de romp, de uitrustingen en de motoren, voor een totaal bedrag van € 195 miljoen ten laste van de begroting van de FOD Economie en van de Programmatorische Overheidsdienst (POD) Wetenschapsbeleid, elk voor de helft. Nadat er in 2002 vier financieringsovereenkomsten werden gesloten met de rompenbouwers, hebben de besturen van beide departementen de onderhandelingen voortgezet met de producenten van uitrustingen en de motorbouwer. Er werden acht nieuwe financieringsovereenkomsten ondertekend: - op het vlak van de uitrustingen: · “Global Positionning System”(GPS) satellietnavigatie ontvangers; · mechanismen voor het uitklappen en het intrekken van elk van de twee landingsgestellen; · informatie cockpitdisplay; · behandeling door plasma-technologie van materialen die worden gebruikt bij de fabricage van passagiersruimten.

Jaarverslag 2003 79


-

op het vlak van de motor: module van de lage-drukcompressor en schijven van de lage-drukturbine van de motor; - op het vlak van de romp heeft E4 de opvolging verzekerd van de eerder toegekende steun en toegezien op het goede verloop van de werkzaamheden, waarvan sommige zich in een gevorderd stadium van levering van de eerste prototypes bevinden. In 2003 liep de financiële bijdrage van de FOD Economie voor het programma A380 op tot € 16,2 miljoen voor de rompenbouwers en tot € 12,2 miljoen voor de producenten van uitrustingen en de motorbouwer. Daar de staatssteun op het vlak van de uitrustingen en van de motor onderworpen is aan het mededingingsrecht in de EU, hebben de besturen van de betrokken departementen in 2003 eveneens de dossiers samengesteld die ter goedkeuring werden voorgelegd aan de Commissie.

4

DE OORSPRONG VAN DE GOEDEREN: ADMINISTRATIEVE VEREENVOUDIGING Om de taak van de handelaars zoveel mogelijk te verlichten heeft de Algemene Directie Economisch Potentieel haar inspanningen voortgezet met het oog op de vereenvoudiging van de administratieve procedures in het kader van de afgifte van de certificaten van nietpreferentiële oorsprong. Ze heeft de volgende concrete acties ondernomen voor de “afgegeven dossiers”, “blanco-certificaten” en vermelding van het gewicht van de goederen op het certificaat van oorsprong.

4.1

Afgegeven dossiers In 2003 werden er een veertigtal ondernemingen betrokken bij de vereenvoudigde procedure, het zogezegde “afgegeven dossier”. Die procedure maakt het de ondernemingen, die regelmatig goederen uitvoeren welke op alle punten identiek zijn, ook op het vlak van hun oorsprong, mogelijk te worden vrijgesteld om bij elke transactie de rechtvaardigende documenten voor te leggen, vereist bij de aanvraag om afgifte van een certificaat van oorsprong. Het volstaat dat de onderneming alle rechtvaardigingsstukken verzamelt in één dossier en ze afgeeft bij de Kamer van Koophandel en Nijverheid van haar gewest. Elk verzoek van “afgegeven dossier”, vergezeld van het advies van het Bijzonder Comité van Toezicht (controleorgaan van de Kamer van Koophandel), dient ter goedkeuring te worden voorgelegd aan E4. Dit contract, dat geldig is voor één jaar, kan worden vernieuwd. E4 beschikt evenwel over de mogelijkheid om op elk ogenblik controle uit te oefenen.

4.2

Zogezegde “blanco-certificaten” Sedert 2003 geven bepaalde Kamers van Koophandel, aan door hen zorgvuldig gekozen leden, zogezegde “blanco-certificaten” af, waarop reeds de stempel en de handtekening van de verantwoordelijke van de Kamer van Koophandel staat. Die praktijk laat de handelaars toe tijd te winnen en blijkt zeer nuttig te zijn voor degenen wier activiteiten ononderbroken doorgaan. Het komt neer op een reële vereenvoudiging, inzonderheid voor de handel in producten die aan bederf onderhevig zijn.

Jaarverslag 2003 80


Die procedure kan evenwel enkel worden toegepast voor zover ze streng wordt gereglementeerd en gecontroleerd. Daarom heeft de dienst Tarifair beleid van E4 voorgesteld over te gaan tot punctuele controles, uitgevoerd door een “Commissie voor evaluatie van de oorsprong”, bestaande uit een ambtenaar van E4 en een vertegenwoordiger van de Federatie van de Kamers van Koophandel en Nijverheid.

4.3

Vermelding van het gewicht van de goederen Sedert 2003 kunnen een beperkt aantal ondernemingen, uitgekozen door de Kamers van Koophandel, na schriftelijk akkoord van E4, gebruik maken van een vereenvoudigde procedure wat betreft de vermelding van het gewicht van de goederen op de certificaten van oorsprong in de gevallen waarin de juiste informatie over het gewicht van de goederen niet gekend is vóór de verzending. Krachtens die procedure kunnen de Kamers van Koophandel certificaten van oorsprong ondertekenen waarop de vermelding van de hoeveelheid nog niet is aangebracht. De handelaar beschikt dan over een termijn van twee weken om de Kamer van Koophandel een afschrift te bezorgen van het definitieve certificaat van oorsprong waarop de vermelding van de hoeveelheid voorkomt. Ook hier kunnen er bij wijze van steekproef controles worden uitgeoefend door de Commissie voor de evaluatie van de oorsprong.

5

DE ETIKETTERING VAN DE LEVENSMIDDELEN De EU vaardigt richtlijnen uit in verband met de etikettering van de levensmiddelen om de consumenten correct in te lichten over de inhoud en de samenstelling van de producten die ze consumeren en hun de mogelijkheid te bieden hun aankopen van levensmiddelen aldus met kennis van zaken te verrichten. De Richtlijn 2003/89/EG van het Europees Parlement en van de Raad van 10 november 2003 heeft de basisrichtlijn 2000/13/EG betreffende de etikettering van de levensmiddelen grondig gewijzigd: in die zin dat ze de consumenten duidelijk, nauwkeurig en gedetailleerd wil informeren over de inhoud van de levensmiddelen en degenen die lijden aan allergieën de kans wil bieden het (de) allergeen (allergenen) te identificeren die ze zouden kunnen bevatten. E4 heeft in samenwerking met de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu deelgenomen aan de onderhandelingen en de voorbereidende werkzaamheden van de Raad van de EU om een evenwichtige richtlijn op te stellen, zowel voor de consument als voor de voedingsnijverheid. Dankzij de geleverde inspanningen werd er een procedure ingevoerd die de voedingsnijverheid de mogelijkheid biedt om de lijst van producten die een overgevoeligheid veroorzaken snel aan te passen, telkens de resultaten van de wetenschappelijke analyses dit rechtvaardigen. Die procedure maakt momenteel wezenlijk deel uit van de richtlijn. Nog steeds op het vlak van de richtlijnen heeft E4 tevens: - de omzetting voortgezet naar nationaal recht van zes Europese richtlijnen met nieuwe normen voor de productie en de etikettering van de voedingsmiddelen in verschillende sectoren zoals de producten op basis van cacao en chocolade (2000/36/EG), honig (2001/110/EG), suiker (2001/111/EG), vruchtensappen (2001/112/EG), confituren (2001/113/EG) en zuivelproducten (2001/114/EG); - de richtlijnen omgezet naar Belgisch recht waarbij de regels voor de etikettering toepasbaar worden voor vlees (2001/101/EG) en het gebruik van kinine en cafeïne (2002/67/EG) in de levensmiddelen wordt gereglementeerd.

Jaarverslag 2003 81


6

DE BUITENLANDSE INVESTERINGEN Eén van de opdrachten van de Algemene Directie Economisch Potentieel bestaat uit het onthalen van de potentiële investeerders. Het is de bedoeling hun informatie te verstrekken over de voordelen die ons land biedt, hun raad te geven en te leiden bij het vervullen van de administratieve, juridische, fiscale en andere formaliteiten. Daartoe maakt en verspreidt ze inzonderheid de brochures “Investing in Belgium”, waarvan de jongste, aangevuld met een cd-rom, verschenen is in 2003 en verstuurd werd naar de ambassades en consulaten, ondernemingen, consultants, advocatenbureaus,… Dit werk werd tevens verdeeld tijdens de “Roadshow”, in februari en maart 2003 georganiseerd door de Eerste Minister en Minister van Financiën te New York, Londen, Parijs, Hong Kong, Tokyo en Frankfurt. Het was vooral de bedoeling de nieuwe wet over de hervorming van de vennootschapsbelasting die voorziet in een daling van het globaal percentage van 40,17 % naar 33,99 % en een wettelijk kader creëert waardoor de “ruling-praktijk” zoveel mogelijk kan worden toegepast (unilaterale verklaring van het fiscaal bestuur die de investeerder juridische zekerheid verschaft over de fiscale gevolgen van zijn investeringsproject en dit vóór de realisatie ervan), bekend te maken en te promoten. Investing in Belgium werd eveneens verspreid door de gewesten ter gelegenheid van verschillende seminaries en beurzen. Inzake buitenlandse investeringen bestond de informatieopdracht van E4 tevens uit: - het helpen van de investeerders bij de stappen die ze moeten ondernemen om toegang te krijgen tot het grondgebied: verkrijgen van de werken verblijfsvergunningen, beroepskaarten en kaarten voor gezinshereniging; - het bijwerken van de Internetsite van de investeringen van de FOD Economie ; - het plaatsen van aankondigingen in talrijke dagbladen en zakentijdschriften zoals de “Belgium Reports” van de Financial Times en de International Herald Tribune, de Amerikaanse tijdschriften Expansion Management en World Trade en de uitvoergids Made in Belgium; - het vertegenwoordigen van België bij de werkzaamheden van de internationale instellingen actief op het vlak van de investeringen zoals de OESO, de WHO, de Asia Europe Meeting (ASEM), de EU,…; - het opmaken en bijwerken van de lijst der investeerders die België hebben gekozen als onthaalland; het is de bedoeling de buitenlandse aanwezigheid op het Belgisch grondgebied te kunnen evalueren per land, alsook het aantal gevestigde ondernemingen, hun omzet, tewerkstellingsvolume, geïnvesteerd kapitaal, grootte en juridische vorm,…; - het laten opstellen van individuele ondernemingsprofielen door de cel financiële analyses, op verzoek van de Voorzitter van het Directiecomité of van een andere dienst van de FOD. Dit kan ze dankzij haar abonnementen op verschillende gegevensbanken zoals Graydon, Belfirst, Amadeus, Who owns Whom, die toegang kunnen verschaffen tot economische, commerciële en financiële gegevens van meer dan 80 miljoen ondernemingen en handelaars over de gehele wereld. In 2003 heeft de cel meer dan 150 dossiers van ondernemingen geanalyseerd en een dertigtal grondiger financiële audits uitgevoerd om hun solvabiliteit na te gaan.

Jaarverslag 2003 82


7

DE DIENSTEN VAN ALGEMEEN BELANG De Diensten van Algemeen Belang (DAB), zowel van economische aard, zoals die verbonden met de liberalisering van de telecommunicatie, de postdiensten, het vervoer en de energie, als van niet-economische aard zoals het onderwijs of ook de sociale zekerheid, zijn volop in beweging sedert de tweede helft van de jaren tachtig. Sedert de Europese Raden van Nice en Laken zijn die DAB meer dan ooit actueel, vooral na de publicatie door de Commissie in mei 2003 van haar Groenboek, een nieuwe etappe in de discussie over het te voeren beleid in de komende jaren. De evolutie van de DAB hangt af van de overheid, die tezelfdertijd belast is met het garanderen van een soepele marktwerking, het eerbiedigen van de regels door alle partijen en vooral het algemeen belang. Die overheid heeft inderdaad als opdracht te voorzien in de fundamentele behoeften van de samenleving en het aanbod van overheidsdiensten te verzekeren wanneer de markt het laat afweten. Zoals het merendeel van de partners in de EU, wil België een vooraanstaande rol toekennen aan de Lid-staten inzake DAB. Ons land blijft evenwel voorstander van de oprichting van een juridisch kader dat zekerheid kan bieden voor de activiteiten van de verleners van DAB. Het is dan ook de bedoeling om, met respect voor de nationale, plaatselijke en culturele specifieke kenmerken, een juridische basis te creëren waarvan de uitvoering uitsluitend onder de bevoegdheid van de Lid-staten zou vallen. België wenst in de eerste plaats dat de DAB een bijzondere plaats zouden inemen, in navolging van het mededingingsbeleid, rekening houdend met hun algemene invloed op de economie. De DAB moeten immers niet langer worden beschouwd als een uitzondering op dat mededingingsbeleid, maar als een volwaardig domein. E4 heeft die verschillende thema’s van nabij gevolgd. Ze heeft trouwens een analyse gemaakt van de inzet besproken in het Groenboek en voorstellen gedaan op basis van de officiële bijdrage van ons land.

8

DE CHEMICALIEN De Europese Commissie heeft op 7 mei 2003 een reeks wetgevingsontwerpen gepubliceerd, voortvloeiend uit het Witboek, waarin ze haar strategie uitlegt wat betreft het toekomstig beleid op het vlak van de chemicaliën. Die ontwerpen werden voor raadpleging op het Internet geplaatst tot 10 juli 2003; zo kon de Commissie de opmerkingen van alle betrokken partijen verzamelen en de “haalbaarheid testen” van de nieuwe reglementering vooraleer ze werd besproken door de bevoegde Europese instanties. Dit ontwerp beoogt de verbetering van de bescherming van de volksgezondheid en het milieu ten opzichte van de chemische risico’s, terwijl het concurrentievermogen en de vernieuwingsgeest van de Europese chemische nijverheid wordt versterkt door een evenwichtige aanpak noodzakelijk voor een duurzame ontwikkeling. Het “Reach-systeem” vormt de hoeksteen van die strategie. Het betreft een geïntegreerd systeem van registratie, evaluatie en machtiging voor chemicaliën. Dit systeem zal de ondernemingen die chemische producten produceren, invoeren of gebruiken ertoe verplichten de risico’s ervan te evalueren. Dit zal nieuwe proeven en maatregelen vergen om elk risico dat wordt benadrukt te kunnen beheren. Het zal dus de taak zijn van de

Jaarverslag 2003 83


ondernemingen en niet van de nationale autoriteiten, om te bewijzen dat de verhandelde chemische producten veilig zijn. De resultaten van de proeven moeten worden gedeeld zodat nutteloze tests worden vermeden. De informatie over de eigenschappen, het gebruik en de veiligheid van de chemische producten zal worden meegedeeld aan het, voor die gelegenheid opgerichte agentschap, dat op zijn beurt die inlichtingen ter beschikking zal stellen van de betrokken partijen. De publicatie van het ontwerp van de Commissie heeft tot hevige reacties geleid bij de verschillende betrokken partijen: de Niet-Gouvernementele Organisaties (NGO) die zich toeleggen op het leefmilieu zijn de mening toegedaan dat het project van de Commissie niet ver genoeg gaat, terwijl de industrie sprak over het belangrijk verlies aan competitiviteit. De raadpleging op het internet heeft 6.000 reacties uitgelokt, waaronder die van de diensten van E4. Dit project, omvangrijker dan ooit tevoren, heeft E4 ertoe aangezet om zich intens bezig te houden met talrijke activiteiten zoals: - haar deelname aan allerlei seminaries georganiseerd door de federaties of de NGO; - overleg met de beroepsfederaties en de verantwoordelijken van ondernemingen en vakbonden; - analysewerkzaamheden om de invloed van het project te meten op de nationale industrie, daar de chemie een belangrijke rol speelt voor de economie van ons land; - contacten met de ambtenaren van de Commissie ter verdediging van de belangen van onze nijverheid; - veelvuldig overleg met de collega’s van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Rekening houdend met de reacties na de raadpleging op het internet heeft de Commissie op 29 oktober 2003 haar officieel voorstel gepubliceerd waarbij het voorontwerp op talrijke aspecten wordt gewijzigd. Het onderzoek van dit lijvig document, door de Raden Concurrentievermogen en Leefmilieu van november en december 2003, heeft tot besluiten geleid waartoe de diensten van E4 hebben bijgedragen, net zoals tot de werkzaamheden van de werkgroep ad hoc “Reach” van de Raad. Daar dit dossier politiek gevoelig ligt, werden er talrijke overlegvergaderingen georganiseerd voor het bepalen van de beleidslijn van de Belgische overheid. De diensten van E4 hebben actief meegewerkt aan de uitwerking ervan. Dit project verkeert momenteel in een fase van voorbereidend onderzoek en zal door de autoriteiten worden bestudeerd tijdens de jaren 2004 en volgende.

Emile GOFFIN Directeur-generaal

Jaarverslag 2003 84



E4

E4


1

COORDINATIE

1.1

Raad Concurrentievermogen De Algemene Directie Economisch Potentieel (E4) heeft deelgenomen aan de voorbereidende werkzaamheden van de Raad Concurrentievermogen, inzonderheid aan de uitwerking van ontwerpteksten voor te leggen aan de Ministerraad zoals: - de eerste bijdrage van de Raad Concurrentievermogen aan de Europese Lente Top. - de besluiten over: · de Strategie 2003 - 2006 voor de Interne Markt; · de bevordering van de ondernemingsgeest en van de kleine ondernemingen; · de mededeling van de Commissie met als titel Een Europees initiatief voor de groei; · het industrieel concurrentievermogen en de besluiten op het vlak van de farmaceutische nijverheid, de biotechnologie, de scheepsbouw, het textiel en de lucht- en ruimtevaart. Buiten de Raad Concurrentievermogen heeft E4 de vergaderingen van het “Internal Market Advisory Committee” (IMAC), handelend over thema’s zoals de vereenvoudiging van het reglementair kader, de informele oplossing van problemen [Systeem voor de Oplossing van de Problemen op de Interne markt (SOLVIT)], de bemiddeling (ombudsman), de administratieve samenwerking, de omzetting van de communautaire richtlijnen naar nationaal recht of de gevolgen van de uitbreiding, op hoog niveau bijgewoond. Op het vlak van de “Interne dienstenstrategie” is een groep van deskundigen, waarmee een vertegenwoordiger van E4 verbonden is, herhaalde malen samengekomen om de follow-up van de tweede fase van de strategie inzake de dienstenmarkt op te volgen.

1.2

Europees panel van ondernemingen Het Europees Panel van Ondernemingen analyseert de invloed van de nieuwe reglementeringen op de ondernemingen en streeft naar een verbetering van de kwaliteit en de doeltreffendheid van de communautaire wetgeving. Met die bedoeling hebben de Commissie en de lidstaten beslist om een permanent panel op te richten, bestaande uit ondernemingen van de vijftien landen van de Europese Unie (EU). Het is de bedoeling die ondernemingen te raadplegen in verband met de nieuwe wetgevende voorstellen teneinde de gevolgen ervan te kunnen inschatten in een voldoende vroegtijdig stadium van het beslissingsproces. E4 heeft de raadplegingen van het Belgisch panel, in samenwerking met de vakverenigingen, gecoördineerd en gezorgd voor de contacten met de diensten van de Commissie. Tussen 1998 en 2002 werd het panel viermaal ondervraagd. De capaciteit ervan dient te worden verhoogd om tussen zes en acht raadplegingen per jaar mogelijk te maken. Een staal van 2.992 ondernemingen - waarvan 140 Belgische - werd door Eurostat in aanmerking genomen om voldoende betrouwbare resultaten op te leveren op Europees niveau. De ondernemingen worden erin gerangschikt in zeven sectoren verdeeld in drie categorieën in functie van het aantal werknemers. Tot nu toe is de deelname van de Belgische ondernemingen bescheiden, daar enkel 40 ervan hebben aanvaard om het raadplegingspanel te vervoegen.

Jaarverslag 2003 87


1.3

Financiering van het Landbouwbeleid De cel Europees Oriëntatie- en Garantiefonds voor de Landbouw (EOGFL) is de enige coördinatie-instelling voor de drie betalende Belgische instellingen van de EOGFL-Waarborg, erkend in het kader van de financiering van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Die betalende instellingen zijn het Belgisch Interventie- en Restitutiebureau (BIRB) en de twee betalende gewestelijke instellingen. In 2003 hadden de werkzaamheden ervan hoofdzakelijk betrekking op: - de centralisatie en de mededeling aan de Europese Commissie van de maandelijkse en jaarlijkse aangiften van de uitgaven van de EOGFL-Waarborg; - de verspreiding van de voorschriften en richtlijnen inzake de EOGFL-Waarborg onder de betalende instellingen en de bevordering van hun geharmoniseerde toepassing; - het financieel beheer van de maandelijkse terugbetalingen van de EOGFL-Waarborg; - voor het BIRB: het beheer van de certificatie, van de vooruitfinanciering en van de beslissingen tot aanzuivering van de EOGFL-Waarborg. De hierna volgende tabel vermeldt de uitgaven van de betalende Belgische instellingen voor rekening van de afdeling EOGFL-Waarborg gedurende de begrotingsjaren 2001, 2002 en 2003 (Een EOGFL-begrotingsjaar start op 16 oktober).

Tabel 1: Uitgaven voor rekening van de afdeling EOGFL-Waarborg (in € miljoen) 2001

2002

2003

138,2

129,9

BIRB Interventies

164,6

Waaronder de plattelandsontwikkeling op federaal niveau

-

-

Restituties

418,8

390,1

Bestuur van het Beheer van de Landbouwproductie

3,9 429,4

330,1

378,1

-

Waaronder de plattelandsontwikkeling

11,1

8,6

-

Vlaams Gewest

12,1

28,9

217,6


12,1

28,9

29,1

Waals Gewest

9,1

10,5

237,5


9,1

10,5

13,3

934,7

945,8

1.014,4

32,3

48

TOTAAL Waaronder de plattelandsontwikkeling

46,3

Bron: FOD Economie - Algemene Directie Economisch Potentieel In het kader van de Intergouvernementele Preventiecel werden de activiteiten onder meer toegespitst op: - het voorkomen van fraude bij de toekenning van de bedragen in het kader van de EOGFL-Waarborg; - het coördineren en opvolgen van de controles uitgevoerd door de Europese instanties, inzonderheid voor de steun aan de boter, de goedkeuring van de jaarrekeningen en de erkenning van de betalende instellingen, de operationele programma’s “vruchten en

Jaarverslag 2003 88


groenten”, de “task force” dekking van bedragen van onregelmatigheden, de controles van de verzekeringsaangiften; - het verzamelen van informatie over de activiteiten van de Multidisciplinaire Cel Vleesfraude. De cel heeft eveneens deelgenomen aan het beheer van het Federaal Landbouwfonds ter financiering van het nationaal gedeelte van de steun toegekend voor het vervroegd pensioen van de landbouwers en de certificatiekosten gedragen door het BIRB. De cel Landbouwinvesteringsfonds behandelt de federale dossiers ingediend vóór 1 april 1992, evenals de ontbonden dossiers. In 2003 werden voor die dossiers volgende sommen betaald: - steun van de EOGFL-Waarborg: € 4.408.077,68 waarvan € 1.496.787,08 ten laste van het EOGFL-Waarborgfonds, terwijl de rest wordt gefinancierd via een nationale omslag; - steun van de EOGFL-Oriëntatie: € 587.563,97; - nationale steun: € 3.723.535,10. De cel Andere Federale Maatregelen is bevoegd voor het beheer van een aantal zaken die federaal gebleven zijn, zoals de landbouwrampen en de communautaire steun voor het vervroegd pensioen van de landbouwers. In het kader van de landbouwrampen werden in nauwe samenwerking met de diensten van de Provinciegouverneurs de volgende zaken gerealiseerd: - onderzoek en behandeling van meer dan 150 vragen om schadevergoeding ingediend ingevolge schade veroorzaakt aan de gewassen door de overvloedige regens van oktober en november 2000 en dit voor een bedrag van ongeveer € 1 miljoen; - opstelling van de koninklijke besluiten tot erkenning als landbouwramp van de schade veroorzaakt aan de vlas-, aardappelen graanteelt door de overvloedige regens van september 2001 en de schade veroorzaakt aan de beuken door de spintkevers tussen 1 januari 2000 en 1 juli 2002; - samenstelling van de omzendbrieven aan “Gemeentecommissies voor vaststelling van de schade aan de teelten”; - opvolging en coördinatie van de studie gemaakt op Europees niveau door de landbouwverzekeringen. In het kader van de communautaire steun voor het vervroegd pensioen van de landbouwers, heeft die cel: - het onderzoek voortgezet van de dossiers ingediend vóór 31 december 1999, uiterste datum bepaald bij de verordening EEG 2079/92. Sedert die datum werden er 1685 dossiers ingediend, 1540 goedgekeurd, 98 geweigerd en 47 ingetrokken; - de Gewesten belast met het uitoefenen van controles op het terrein. In totaal werden er 79 controles verricht in 2003 en werden er, in voorkomend geval, sancties toegepast voor het niet-eerbiedigen van de terzake aangegane verbintenissen.

1.4

Juridische coördinatie De cel Juridische Coördinatie van E4 is betrokken bij: - de uitwerking van de koninklijke besluiten tot omzetting van de Europese richtlijnen inzake chocolade, confituur, vruchtensappen, gecondenseerde melk, suiker, honig en etikettering; - de herziening van de koninklijke besluiten betreffende de meelindustrie en de gedistilleerde dranken;

Jaarverslag 2003 89


-

de voorbereiding van samenwerkingsakkoorden en protocolakkoorden zoals dit inzake de afschaffing van de wet van 30 december 1970 betreffende de economische expansie en dit over het nieuw landbouwprotocol; - de herziening van de volledige wetgeving op de controle van de diamantsector; - het nazicht van contracten zoals dit over de Airbus-toelagen; - de formulering van juridische adviezen voor de ambtenaren van E4; - de opstelling of de wijziging van statuten zoals die van de Federale Commissie voor het Zeehavenbeleid; - de actualisering van de juridische gegevensbank. In 2003 werd de functie van correspondent voor de Europese Zaken toegevoegd aan de coördinatietaken van die juridische cel.

2

INFORMATIE

2.1

De Federale Commissie voor het Zeehavenbeleid De Commissie, die deel uitmaakt van E4, vormt een overlegplatform dat de zeehavens de mogelijkheid biedt om hun grieven mee te delen aan de federale regering. Ze is tevens belast met de controle op de juiste toepassing van de federale en Europese reglementeringen die gevolgen hebben voor de havens en met het overhandigen van de adviezen aan de overheid. Na het zinken van de petroleumtankers Erika en Prestige heeft E4 aan de Minister van Mobiliteit een voorstel voorgelegd tot aanpassing van de Europese reglementering op de petroleumtankers met één romp. E4 heeft trouwens een studie besteld bij de Nationale Bank van België (NBB) om de economische weerslag te kennen van de Belgische zeehavens. Die studie bevestigt dat de havens een belangrijke economische activiteit vertegenwoordigen voor ons land en sterk bijdragen tot het Bruto Binnenlands Product (BBP), daar een belangrijk deel van de in- en uitvoer van goederen via hen verloopt. Bovendien verschaffen de havens van Antwerpen, Brussel, Gent, Luik, Oostende en Zeebrugge rechtstreeks werk voor ongeveer 100.000 personen, herbergen ze bijna 2.000 ondernemingen en vertegenwoordigen ze een toegevoegde waarde van € 10 miljard.

2.2

De Cel Sectorale Informatie Deze cel heeft als taak het verzamelen en bijwerken van pertinente informatie over de sectoren van de Belgische economie. Als deel van de dienst Dienstenbeleid van E4 is ze meer in het bijzonder betrokken bij de dossiers aangaande: - de overheidsdiensten, ingevolge de publicatie van het Groenboek over de diensten van algemeen economisch nut door de Europese Commissie; - de staalnijverheid, ingevolge de beslissing van de groep Arcelor om zijn capaciteit in te krimpen; - de banken verzekeringssector, na de aankondiging van de fusie van de Controledienst voor de Verzekeringen (CDV) met de Commissie voor het Bank- en Financiewezen (CBF); - de wekelijkse evaluatie van de invloed van de Irakcrisis op de Belgische economie; - de actualisering van de fiches over de sectoren van de economie.

Jaarverslag 2003 90


3

INTERNATIONALE PARTICIPATIES

3.1

Multilaterale onderhandelingen

3.1.1

Verruiming van de EU Het Toetredingsverdrag van de kandidaatlanden, ondertekend te Athene op 16 april 2003, werd voorgelegd ter bekrachtiging opdat het op 1 mei 2004 in werking zou kunnen treden. Bij het afronden van de opstelling ervan heeft E4 bijzondere aandacht besteed aan de nauwkeurigheid van de termijnen en aan de voorwaarden tot herstructurering van de Poolse staalnijverheid. De “follow-up” of “Monitoring” van de verplichtingen aangegaan door de kandidaatlanden, evenals hun capaciteit om het verworvene effectief in de praktijk te kunnen omzetten op het ogenblik van de toetreding, verliep met de noodzakelijke steun aan de diensten van de Commissie, hoofdzakelijk op het vlak van het vrije verkeer van goederen, de mededinging en de bescherming van de consumenten. De toetredingsbesprekingen werden trouwens voortgezet met Roemenië en Bulgarije. E4 heeft erover gewaakt dat die onderhandelingen verliepen volgens dezelfde principes die golden voor de gesprekken met de tien aansluitende landen, zonder dat de reeds bekomen resultaten opnieuw in vraag werden gesteld; in dit opzicht dient er te worden aan herinnerd dat Bulgarije zeer ontvankelijk is voor de Belgische investeringen. Tenslotte heeft Kroatië zich kandidaat gesteld.

3.1.2

Asia Europe Meeting De Asia Europe Meeting (ASEM), opgericht in 1996 ter versterking van de betrekkingen tussen Europa en Azië, vormt een forum voor dialoog waarbij om de twee jaar de staats- en regeringshoofden van de vijftien landen van de EU en van tien Aziatische landen samenkomen: Thailand, de Filippijnen, Vietnam, Maleisië, Brunei, Singapore, Indonesië, Japan, Zuid-Korea en de Volksrepubliek China. De ASEM-topbijeenkomsten worden voorbereid op vergaderingen van de Ministers van Economie [“Economic Ministers Meeting” (EMM)] en die van de hoge handels- en investeringsverantwoordelijken [“Senior Official Meeting on Trade and Investment” (SOMTI)]. De ambtenaren van E4 wonen die vergaderingen bij sedert de oprichting van de ASEM en bereiden de dossiers van de Minister van Economie voor. In juli 2003 heeft de Minister de ambtenaren van E4 afgevaardigd om haar te vertegenwoordigen op de EMM die plaatsvond in Dalian (Volksrepubliek China). De vergadering had tot doel de agenda samen te stellen van de Minsterraad van de Wereldhandelsorganisatie (WHO) die zou doorgaan te Cancun in september 2003 en de acties goed te keuren die dienden te worden ondernomen ter vereenvoudiging van de handel, bevordering van de investeringen en verbetering van de contacten met de ondernemingen van de betrokken landen.

Jaarverslag 2003 91


3.1.3

De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling E4 is betrokken bij een aantal activiteiten van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). In 2003 heeft E4 inzonderheid deelgenomen aan de vergaderingen van het Handelscomité dat aanbevelingen analyseert, bestudeert en voorstelt over de grote thema’s van het handelsbeleid en -verkeer en aan de jaarlijkse ministervergadering gericht op de agenda voor de groei en de ontwikkeling. Als Nationaal contactpunt voor de multinationale ondernemingen heeft E4, in samenwerking met de beroepsfederaties, haar informatieopdracht van de Belgische ondernemingen voortgezet wat betreft de richtlijnen uitgevaardigd door de OESO ter attentie van de multinationals. Het panel van deskundigen van de Organisatie van de Verenigde Naties (OVN) voor Congo, dat van mening was dat verschillende Belgische ondernemingen die principes hadden geschonden, heeft een reeks dossiers naar het Belgisch contactpunt verstuurd, dat ze onderzocht heeft. In het kader van de Financiering van de Export (FINEXPO) en van de Nationale Delcrederedienst (NDD) heeft E4 de invloed bestudeerd, voor ons land, van de economische gevolgen van de uitvoer gesubsidieerd door de overheid; ze schikt zich op die manier naar een beslissing van de OESO die wenst dat er voor elke gesubsidieerde uitvoer een verband wordt gelegd met de richtlijnen voor de multinationale ondernemingen. Men is eveneens overgegaan tot de evaluatie van de gemeenschappelijke en milieu-aanpak van de uitvoer en het in aanmerking nemen van sociale criteria.

3.1.4

Handelsbeleid van de EU Comité 133 Titularissen en Plaatsvervangers E4 heeft de Federale Overheidsdienst (FOD) Economie vertegenwoordigd bij het Comité 133 Titularissen en Plaatsvervangers van de Raad van de EU. In 2003 handelden de gesprekken hoofdzakelijk over het Actieplan van Dawhah voor de Ontwikkeling dat tot stand is gekomen tijdens de 4de ministerconferentie van de WHO van november 2001. E4 heeft de thema’s voorbereid die onder de bevoegdheid vallen van de FOD Economie en daartoe: - de overlegvergaderingen georganiseerd met de beroepsfederaties; - de deskundigen van de Algemene Directies geholpen bij het formuleren van het Belgisch standpunt tijdens de onderhandelingen; - dit standpunt verdedigd bij de FOD Buitenlandse Zaken die als voorvoerder optreedt voor ons land bij het Comité 133; - een Belgisch netwerk van economisten opgericht om E4 te helpen bij de uitwerking van een standpunt gebaseerd op wetenschappelijke argumenten.

Comité 133 Diensten Tijdens de 4de Ministerconferentie van de WHO werden de besprekingen over de diensten, die startten op 1 januari 2000, geïntegreerd in een globale onderhandelingscyclus en werden de data vastgelegd voor het versturen van specifieke verzoeken aan derde landen (30 juni 2002) en de indiening van de offertes (31 maart 2003). E4 heeft bijgedragen tot de afronding van de oorspronkelijke offerte van de EU en haar lidstaten op het vlak van de diensten. Ze heeft daartoe talrijke raadplegingen georganiseerd zowel op het niveau van

Jaarverslag 2003 92


de sectorale deskundigen als op politiek niveau. De oorspronkelijke offerte van de EU en haar Lid-staten werd overhandigd te Genève op 29 april 2003.

Betrekkingen EU - Derde Landen De Algemene Directie Economisch Potentieel neemt deel aan de werkzaamheden ter voorbereiding van de handelsbesprekingen ondernomen door de Europese Commissie. In 2003 hadden ze als kader: - het vrijhandelsakkoord EU/Chili dat drie delen omvatte: de politieke dialoog, de economische samenwerking en de liberalisering van de handel; - de handelsakkoorden tussen de EU en de Gemeenschappelijke Zuidamerikaanse markt [“Mercado Commun del Sur” (Mercosur)] over de vereenvoudiging van de handel, de ontwikkelingssamenwerking en de investeringen; - de evolutie van de besprekingen tussen de EU en Turkije dat het statuut van “kandidaatland” voor toetreding heeft verworven; - de tweede fase van de onderhandelingen tussen de EU en de Economische en Monetaire Gemeenschap van Centraal-Afrika, plus Sao Tomé, Principe en Mauretanië, in het bijzonder de delen in verband met de markttoegang, de speciale en verschillende behandeling en de sectorale dossiers (katoen, suiker,…); - het euro-mediterraan integratieproces, inzonderheid inzake douanetarieven, industriële normen, intellectuele eigendomsrechten, concurrentieregels en vrije goederenverkeer; - de uitvoering van een nieuw onderhandelingsmandaat met het oog op de toetreding van de landen van het Midden-Oosten en de Golf tot de WHO.

3.2

Bilaterale onderhandelingen Eén van de opdrachten van E4 bestaat erin contacten van hoog niveau te onderhouden met de Belgische ondernemingen teneinde de bilaterale handelsbesprekingen voor te bereiden met derde landen. In het kader van de Belgisch-Poolse samenwerking heeft E4 verschillende informatieacties verzorgd bij allerlei auditoria om de resultaten bekend te maken van de toetredingsbesprekingen van dit land tot de EU; E4 heeft eveneens de besprekingen voortgezet met de Poolse overheden om de gevolgen van de uitbreiding toe te lichten voor de handel in bewerkte landbouwproducten, de douanesamenwerking en de controlemodaliteiten van de markt binnen de uitgebreide Interne Markt. Op het vlak van de samenwerking Belgisch-Luxemburgse Economische Unie (BLEU)/ Rusland heeft E4 een dossier samengesteld voor de Europese Commissie met het eerste standpunt bepaald door ons land ingevolge de kandidatuur van Rusland voor de WHO. De Belgisch-Tsjechische samenwerking werd geconcretiseerd door werkbezoeken zowel in België als in de Tsjechische Republiek met het oog op de ondertekening van het Toetredingsverdrag van dit land tot de EU. De besprekingen gingen over de marktcontrole, de bescherming van de consument en de herstructurering van de textielen chemische sector. Ter gelegenheid van de bilaterale raadplegingen BLEU/Oekraïne heeft E4 voorgesteld om een werkgroep op te richten, belast met de bespreking van de handels- en economische problemen van wederzijds belang. Tenslotte werd de Belgisch-Vietnamese samenwerking inzake handelspolitiek voortgezet met het oog op de kandidatuur van Vietnam voor de WHO.

Jaarverslag 2003 93


4

SECTORAAL BELEID EN MARKTTOEGANG

4.1

Staal Net als in 2002 heeft het opleggen van de aanvullende tarieven, in het kader van de beschermingsmaatregelen ingevoerd door President George W. Bush, E4 ertoe aangezet zich toe te leggen op talrijke activiteiten. In dit kader kan de nadruk worden gelegd op: - de deelname van de dienst aan de werkzaamheden van de groep op hoog niveau en van de subgroepen Capaciteiten en Disciplines van de OESO met het oog op de vaststelling van de elementen van een akkoord over de toelagen in de staalsector; - het overleg met de beroepsfederaties, de vergaderingen met de verantwoordelijken van de ondernemingen en de vakbonden om het Belgisch standpunt dieper uit te werken; - de steun aan de ondernemingen bij de toepassing van het mechanisme tot vrijstelling van de aanvullende douanerechten voor bepaalde specifieke producten. Ingevolge de onderhandelingen binnen de WHO hebben de Amerikaanse autoriteiten hun beschermingsmaatregelen opgeheven in december 2003; de EU is dus moeten overgaan tot de ontmanteling van haar eigen compenserende maatregelen. In het kader van de gewone werkzaamheden aan het Comité 133 Staal van de EU hebben de vertegenwoordigers van E4 trouwens het onderzoek voortgezet wat betreft: - de hernieuwing en de opvolging van het beheer van verschillende handelsregelingen ingevoerd met Rusland, Oekraïne en Kazachstan (onder meer de problematiek van belastingsheffing op schroot door Rusland en Oekraïne); - de instelling van een voorafgaande controle op de invoer van bepaalde staalproducten van oorsprong uit derde landen; - de gevolgen van de uitbreiding van de EU voor de hierboven vermelde bilaterale regelingen. Ten slotte heeft de dienst Sectoraal Besluit de aangekondigde sluiting door de groep Arcelor van de hoogovens te Luik van nabij opgevolgd.

4.2

Textiel Wat betreft het textielhandelsbeleid werd er prioriteit verleend aan de toegang tot de markt. In dit kader heeft E4 deelgenomen aan de volgende werkzaamheden: - onderhandelingen met Vietnam om het textielakkoord te verlengen dat dit land de mogelijkheid biedt om zijn uitvoer van verschillende producten naar de EU te verhogen; - gedachtewisselingen met verschillende partners waaronder India en Pakistan om een oplossing te vinden voor de problemen waarmee onze uitvoerders op die markten worden geconfronteerd; - in het kader van de “Doha Development Agenda” (DDA), onderzoek van verschillende aspecten van het textieldossier waaronder het bijzonder geval van het Afrikaans katoen; - voorbereiding van de aanpassing van de instrumenten van het textielhandelsbeleid aan de nieuwe configuratie die zal voortvloeien uit de uitbreiding van de EU; - analyse van de gevolgen van de liberalisering, vanaf 2005, van de handel in de textielen kledingsector in een verruimd Europa. De deelname aan de deskundigengroepen moet leiden tot de voorstelling van operationele besluiten ter gelegenheid van een Raad Concurrentievermogen in 2004.

Jaarverslag 2003 94


Tenslotte zijn vertegenwoordigers van E4, in het kader van de gewone werkzaamheden van het Comité 133 van de EU, overgegaan tot de actualisering van de verordeningen 3030/93 (contractuele regeling voor de WHO-leden) en 517/94 (autonoom regime).

4.3

De overheidsopdrachten inzake defensie Bij koninklijk besluit van 6 december 2001 heeft de regering beslist tot wijziging van de wetgeving tot regeling van de procedure betreffende het gebruik van nijverheidscompensaties in het kader van sommige opdrachten voor aanneming van leveringen en diensten van het Ministerie van Defensie. Ter uitvoering van dit besluit werden de onderhandelingen, gestart in 2002 tussen het Ministerie van Defensie en de FOD Economie, in 2003 in een concrete vorm gegoten door de ondertekening op 3 april van een procedure-akkoord voor de gemeenschappelijke behandeling van die opdrachten. Ditzelfde jaar werden via het beheer door E4 van de lopende compensatiecontracten, economische compensaties goedgekeurd voor een bedrag van € 126 miljoen ten gunste van de Belgische industrie.

4.4

De internationale samenwerking op militair vlak De FOD Economie speelt een belangrijke rol voor de toekomst van een economische sector die nauw verwant is met het defensiebeleid. Die rol uit zich via een deelname van onze industrie aan de internationale samenwerkingsprogramma’s. In dit opzicht heeft E4 de studie voortgezet van de economische en industriële aspecten van de programma’s A400M (militair transportvliegtuig), “Alliance Ground Surveillance” (AGS) en AWACS. Op Europees niveau heeft de dienst deelgenomen aan de besprekingen van de werkgroep Bewapeningspolitiek (POLARM) die tot doel heeft de samenwerking in de defensienijverheid te verbeteren.

4.5

De invoer, uitvoer en doorvoer van wapens en van goederen voor tweeërlei gebruik E4 heeft deelgenomen aan de aanpassing van de bestaande reglementeringen inzake invoer, uitvoer en doorvoer van wapens, munitie en speciaal voor militair gebruik dienstig materieel en de daaraan verbonden technologie. Die werkzaamheden hebben geleid tot de publicatie van de wetten van 25 en 26 maart 2003 en van de koninklijke besluiten van 2 april en 16 mei 2003. De eerste wet bepaalt dat elke handelaar in dit soort goederen titularis dient te zijn van een vergunning afgegeven door de FOD Justitie en beschrijft de voorwaarden voor het verkrijgen, de afstand en het verliezen ervan. De tweede plaatst het materieel voor het handhaven van de orde onder vergunning, neemt de Europese Code voor Correct Gedrag op in de Belgische reglementering en voorziet in een gedetailleerd verslag aan het Federaal Parlement. Bovendien heeft de bijzondere wet van 12 augustus 2003 [Belgisch Staatsblad (BS) van 20 augustus 2003] tot wijziging van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, de bevoegdheid inzake de afgifte van dit soort vergunningen, maar ook van producten en technologieën voor tweeërlei gebruik (met uitzondering van de vergunningen voor het leger en de politie), overgedragen aan de Gewesten. Die overdracht van bevoegdheden is effectief sedert 1 september 2003.

Jaarverslag 2003 95


4.6

De embargo’s E4 heeft de besluiten opgemaakt voor uitvoering van de beslissingen van de Verenigde Naties en de EU wat betreft de volgende embargo’s: - het ministerieel besluit van 1 april 2003 tot opschorting van dit van 4 februari 1999 waarbij de invoer, de uitvoer en de doorvoer van sommige goederen met bestemming Angola aan vergunning onderworpen wordt, namelijk wat betreft de petroleumproducten, de vervoermiddelen en het mijnmaterieel; - het ministerieel besluit van 1 september 2003 waarbij de invoer van rondhout en houtproducten afkomstig of van oorsprong uit Liberia aan vergunning onderworpen wordt. Andere embargo’s konden onmiddellijk worden ingevoerd zonder dat er een bijzonder ministerieel besluit diende genomen te worden dankzij de inwerkingtreding van de wet van 26 maart en het koninklijk besluit van 2 april 2003 betreffende de wapens dat voorziet in het onderwerpen aan vergunning van materieel voor ordehandhaving voor Liberia, Zimbabwe en Somalië.

4.7

Andere vergunningen In 2003 heeft de dienst Vergunningen 100.724 aanvragen aangaande invoer-, uitvoeren doorvoervergunningen onderzocht tegenover 89.896 in 2002.

Grafiek 1: Invoer-, uitvoeren doorvoervergunningen

1995

1996

1997

1998

1999

2000

(4 ) e/ An tw er pe n

An de r

an t/A nt w er pe n

go 's

D ia m

Em ba r

go ed er en

(3 )

ra te gi sc he

St

St

aa le

n

an de re

Te xt ie l-B

Te xt ie l-A

(1 )

(2 )

45.000 40.000 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0

2001

2002

2003

(1) Textiel A : sector invoervergunningen voor textiel vanuit Azië met uitzondering van China, Taiwan en Hong Kong (2) Textiel B : sector invoervergunningen voor textiel vanuit andere landen + Passieve Veredeling (3) Staalproducten uit derde landen, schoenen uit Vietnam en porselein, keramiek, schoenen,…uit China (4) Producten uit China en embargo’s

Bron: FOD Economie - Algemene Directie Economisch Potentieel

Jaarverslag 2003 96

Algemene Directie K.M.O.-beleid

E5


1 2

DE ERKENDE ONDERNEMINGSLOKETTEN ................................................................................................. 101 WIJZIGING VAN DE WET- EN REGELGEVING OP DE ONDERNEMERSVAARDIGHEDEN................................................................................................................................. 102

3 4 5 6

AMBULANTE HANDEL...................................................................................................................................................................... 102 BEROEPSKAART VOOR VREEMDELINGEN ................................................................................................... 103 HET GROENBOEK OVER HET ONDERNEMERSCHAP IN EUROPA ...................... 103 DE UITVOERING VAN HET EUROPEES HANDVEST VOOR KLEINE BEDRIJVEN........................................................................................................................................................... 104 DAGELIJKSE ACTIVITEITEN

1 2

ECONOMISCHE VERGUNNINGEN ............................................................................................................................... 109 HANDELSBEROEPEN EN AMBACHTEN (ONDERNEMINGSLOKETTEN) ............................................................................................................................................ 109

3 4 5 6 7 8

INTELLECTUELE BEROEPEN ................................................................................................................................................... 111 PLANOLOGIE VAN DE HANDEL ....................................................................................................................................... 114 ANALYSES EN STUDIES ................................................................................................................................................................... 116 EXTERNE BETREKKINGEN ........................................................................................................................................................... 117 INFORMATIE EN DOCUMENTATIE ............................................................................................................................... 117 KMO-DOCUMENTATIECENTRUM................................................................................................................................. 118

E55 E



E5

E5


1

DE ERKENDE ONDERNEMINGSLOKETTEN De oprichting van de ondernemingsloketten door de Kruipuntbank Ondernemingen-wet (KBO-wet) van 16 januari 2003 was ongetwijfeld een belangrijke hervorming waarmee de Algemene Directie KMO-beleid (E5) had te maken. De koppeling met het project Kruispuntbank was een beslissing van de regering in het kader van een beleid gericht op administratieve vereenvoudiging van het bedrijfsleven. De ondernemingsloketten gingen effectief van start op 01 juli 2003 en kregen ondermeer de volgende wettelijke taken: - het inschrijven van ondernemingen in de KBO als handels- of ambachtsonderneming. De ondernemingsloketten namen hiermee een werk over van de griffies van de Rechtbanken van Koophandel, of anders gezegd: het handelsregister; - het verifiëren of onderzoeken van voorafgaande machtigingen bij de inschrijving in de KBO. Deze verificatie betreft een aantal vergunningen die uitgereikt worden door E5, namelijk voor de kleinhandelaars in vleeswaren, de beenhouwers en de spekslagers, de leurkaarten en de beroepskaarten voor vreemdelingen. De loketten onderzoeken zelf ondernemersvaardigheden bedoeld in de Kleine en Middelgrote Ondernemingen (KMO)-programmawet van 10 februari 1998, namelijk de basiskennis van het bedrijfsbeheer en de beroepsbekwaamheid van 42 gereglementeerde zelfstandige beroepen. Deze laatste opdracht hebben de ondernemingsloketten overgenomen van de Kamers van Ambachten en Neringen, die na 75 jaar hebben opgehouden te bestaan. In het kader van de toepassing van de wet tot oprichting van een KBO, tot modernisering van het handelsregister en tot oprichting van erkende ondernemingsloketten heeft de dienst meegewerkt aan een aantal uitvoeringsbesluiten van deze wet: - de bekwaamheidseisen voor de personeelsleden van de ondernemingsloketten; - de rechten voor de inschrijving als handels- of ambachtsonderneming in de KBO en de vergoeding voor de ondernemingsloketten; - de vaststelling van de voorafgaande machtigingen die de ondernemingsloketten moeten controleren; - de regels over de inschrijving, wijziging en doorhaling van de inschrijving als handels- of ambachtsonderneming; - de regels volgens dewelke de ondernemingsloketten administratieve formaliteiten verrichten ten aanzien van federale administraties. Ondernemingsloketten kunnen slechts werken na een erkenning. De dienst Ondernemingsloketten stond in voor de behandeling van de erkenningsdossiers op basis van een lastenboek gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad (BS). De erkenning wordt verleend door de Minister bevoegd voor Middenstand op basis van het advies van de dienst. Tien ondernemingsloketten die samen meer dan 220 vestigingen hebben, verspreid over het ganse land, werden bij ministeriële besluiten tot dusver erkend. De dienst is verder verantwoordelijk voor de ondersteuning van de ondernemingsloketten vooral inzake opleiding en adviesverlening over de wetgeving op de ondernemersvaardigheden en oefent toezicht uit op hun werking. Slechts in een beperkt aantal gevallen zijn de ondernemingsloketten verplicht advies in te winnen bij de Dienst Ondernemingsloketten. Het advies is bindend.

Jaarverslag 2003 101


2

WIJZIGING VAN DE WET- EN REGELGEVING OP DE ONDERNEMERSVAARDIGHEDEN Parallel met de ontwikkeling van de weten regelgeving op de ondernemingsloketten werd de basis van een modernisering van de ondernemersvaardigheden gelegd. Dit resulteerde in de wet van 11 mei 2003 tot wijziging van de programmawet van 1998 tot bevordering van het zelfstandig ondernemerschap en van zijn uitvoeringsbesluiten. De gewijzigde wet vereenvoudigt vooral de regels voor het evalueren van de 42 gereglementeerde beroepen en voor het moderniseren van die reglementering. De wet voorziet eveneens in een vorm van begeleiding voor startende ondernemers wanneer die de nodige basiskennis inzake bedrijfsbeheer niet kunnen voorleggen. Een koninklijk besluit moet het nieuwe systeem nog uitwerken. Er werd ook een versoepeling ingevoerd ten voordele van de samenwonende partners waarbij de ene de basiskennis van het bedrijfsbeheer of een of meer beroepsbekwaamheden bewijst ten behoeve van de zelfstandige zaak van de andere partner. De termijn van samenwonen van de partners wordt ook verlaagd van 3 jaar naar 6 maanden. Tenslotte werden een aantal maatregelen genomen die nodig waren in het kader van de start van de KBO en de ondernemingsloketten.

3

AMBULANTE HANDEL Het voorbije jaar was in wetgevend opzicht bijzonder interessant inzake de reglementering van de ambulante handel. Een belangrijk voorontwerp van wet tot wijziging van de wet van 25 juni 1993 betreffende de uitoefening van ambulante activiteiten en de organisatie van openbare markten werd door de Ministerraad van 04 april 2003 goedgekeurd. Dit ontwerp heeft twee doelstellingen. Enerzijds komt het ontwerp tegemoet aan de legitieme verzuchtingen van de uitbaters van kermisattracties om binnen de wetgeving ambulante handel geïntegreerd te worden. Deze beroepssector wil op deze wijze zowel erkenning krijgen voor hun beroepsactiviteit als een betere juridische bescherming genieten door middel van een eenvormig stelsel van gemeentereglementen. Anderzijds dringt een hervorming van de wetgeving inzake ambulante handel zich op om aan de socio-economische evolutie en de vereisten van een modern commercieel beleid tegemoet te komen. Uit statistische gegevens blijkt een duidelijke daling van het aantal ambulante handelaars (vooral bij starters). Dit verschijnsel kan niet enkel door een conjuncturele evolutie verklaard worden. Als één van de voornaamste oorzaken voor deze terugval wordt de vigerende wetgeving aangewezen. De voortdurende zorg van de wet van 25 juni 1993 om het toepassingsgebied van de ambulante activiteiten strikt af te bakenen, leidde immers tot een sterke regulering waardoor aan de realiteit op het terrein werd voorbijgegaan en de ontwikkeling van de ambulante handel afgeremd. De wetswijziging wil een evenwicht tot stand brengen tussen de belangen van verschillende groepen: de ambulante handelaars en foorreizigers, de sedentaire handelaars, het verenigingsleven, de gemeenten en de consumenten.



Zo zal een statuut toegekend worden aan de foorkramers. Verder is het ook de bedoeling om sommige activiteiten, die zich buiten het legale kader ontwikkelden, maar die aan een behoefte beantwoorden, op te nemen teneinde de socio-economische realiteit in overeenstemming te brengen met de wetgeving. Zo zal de reglementering inzake ambulante handel langs de openbare weg, het privé-domein,… opnieuw gedefinieerd worden. Ook het stelsel van machtigingen tot het uitoefenen van ambulante activiteiten zal versoepeld worden. Concreet zal dit systeem aangepast worden, waardoor op piekmomenten personeel kan aangeworven worden. Ook de toegang tot het statuut van ambulante handelaar wordt versoepeld: overeenkomsten met studenten, met leerlingen, tijdelijke uitzendkrachten en helpers. Verder wordt de procedure waarbij de kaart om de zes jaar moet vernieuwd worden, afgeschaft en vervangen door een controle via de KBO. Om deze doelstellingen te realiseren wordt, rekening houdende met het bijzonder veranderlijke karakter van deze materie, gebruik gemaakt van het systeem van kaderwet en wordt aan de Koning de zorg toevertrouwd om de basisbeginselen in regels om te zetten. Dit voorontwerp is voor advies bij de Raad van State.

4

BEROEPSKAART VOOR VREEMDELINGEN Op 3 maart 2003 werd het koninklijk besluit van 3 februari 2003 tot vrijstelling van bepaalde categorieën van vreemdelingen van de verplichting houder te zijn van een beroepskaart voor de uitoefening van een zelfstandige beroepsactiviteit, in het BS gepubliceerd. Het regime van vrijstellingen inzake beroepskaarten voor vreemdelingen vervangt het oude van 1980 en streeft ernaar het te vereenvoudigen, aan te passen aan de evolutie van de internationale uitwisselingen en het te harmoniseren met dit van de loontrekkende. Nu kunnen bepaalde categorieën vreemdelingen vrijgesteld worden van de verplichting houder te zijn van een beroepskaart hetzij wegens de aard van het beroep, hetzij wegens de aard van het recht tot verblijf, hetzij wegens de uitvoering van internationale verdragen, hetzij wegens de hoedanigheid van vluchteling. Zo zijn o.a. de vreemdelingen die gemachtigd of toegelaten zijn om voor een onbeperkte tijd in België te verblijven of zich te vestigen, vrijgesteld. Dit geldt eveneens voor de echtgenoot of naaste bloedverwanten van een onderdaan van een lidstaat van de Europese Economische Ruimte. Voorts werd ook een initiatief inzake de wetgeving betreffende de beroepskaarten voor vreemdelingen uitgewerkt.

5

HET GROENBOEK OVER HET ONDERNEMERSCHAP IN EUROPA Met de publicatie van dit document heeft de Commissie de weg geopend voor een debat met de lidstaten en de ondernemingsorganisaties over de plaats en de specifieke rol van de KMO’s in het Europees en nationaal beleid. Om tegen 2010 de doelstellingen te verwezenlijken, die door de Europese Raad van Lissabon werden bepaald, blijkt het momenteel duidelijk dat er een belangrijke inspanning wordt geleverd om nieuwe ondernemingen op te richten en de competitiviteit van de bestaande bedrijven op te voeren. Dit Groenboek, dat op 21 januari 2003 door de Commis-



sie werd gepubliceerd (COM 2003-27 final), was bedoeld om een discussie te lanceren met de lidstaten en de beroepsverenigingen over het noodzakelijke beleid om het ondernemerschap in Europa aan te moedigen. De commentaar werd verwacht tegen 30 juni 2003. Het Groenboek bestaat eigenlijk uit twee delen. Het eerste is een uiteenzetting van de ervaring die de Commissie heeft verworven via haar huidig ondernemingsbeleid. Het tweede met als titel “Vooruitzichten” stelt aan de hand van een tiental vragen de essentiele beleidslijnen voor van een toekomstig Europees beleid qua ondernemerschap. Daar het thema van de ondernemingsgeest en de denkpistes die het Groenboek geopend heeft, betrekking hebben op alle niveaus van de Belgische overheid, heeft de Voorzitter van de Interministeriële Economische Commissie (IEC) de wens uitgedrukt dat de Belgische antwoorden langs die weg worden gecoördineerd, onder de verantwoordelijkheid van de Algemene Directie KMO-beleid. Na verschillende coördinatievergaderingen in het IEC en een belangrijk redactioneel werk werd het antwoord van de Belgische autoriteiten op 26 juni 2003 verstuurd naar de Commissie. Het bestaat uit een gemeenschappelijke nota van ongeveer tien bladzijden gevolgd door drie specifieke nota’s voorbereid door respectievelijk de Vlaamse, Waalse en Brusselse gewestregeringen. Het betreft een gemeenschappelijke aanpak met de nadruk op: - de intense steun voor de ontwikkeling van een horizontaal beleid voor de KMO’s, dat alle communautaire en nationale beleidsvormen kruist; - de wens dat er specifiek rekening wordt gehouden met de KMO’s naast de thema’s die gelden voor alle ondernemingen; - een voortdurende aandacht voor alle economische sectoren, zowel de traditionele als die welke verband houden met de nieuwe technologieën; - de noodzaak voor de betrokken publieke overheden aanvullende beleidslijnen uit te werken voor het initiatief en de kwaliteiten eigen aan de individuele ondernemer; - enkele suggesties van thema’s die niet ter sprake komen in het Groenboek zoals de rol van de overheidsopdrachten voor de KMO’s, het probleem van het sociaal statuut van de ondernemer en zijn gezin, de preventieve aanpak van het faillissement,… In zijn besluiten betreffende de bevordering van de ondernemingsgeest en van de kleine bedrijven (PB C64 van 18 maart 2003) heeft de Europese Raad van 3 maart 2003 de Commissie verzocht om: “als gevolg op het openbaar debat ingeleid door de publicatie van haar Groenboek, tegen eind 2003 een passend actieplan voor te stellen over de ondernemingsgeest dat rekening houdt met alle reacties die intussen worden meegedeeld en met de bestaande instrumenten en programma’s”.

6

DE UITVOERING VAN HET EUROPEES HANDVEST VOOR KLEINE BEDRIJVEN Sedert de goedkeuring ervan door de Raad houdt dit handvest in dat er jaarlijks Europese en nationale verslagen worden gemaakt over het specifiek beleid gevoerd ten gunste van de kleine ondernemingen. Dit handvest werd goedgekeurd door de Europese Raad van Santa Maria de Feira op 19 en 20 juni 2000. Het betreft een eerder politiek dan juridisch instrument, dat niet bindend is voor de Commissie en de lidstaten en begint met de volgende woorden: “De kleine bedrijven vormen de ruggengraat van de Europese economie. Ze zijn een onvervangbare



bron van arbeidsplaatsen en een kweektuin voor ideeën van het ondernemerschap. De nieuwe Europese economie wordt pas een succes wanneer de kleine ondernemingen op de voorgrond staan”. Daarna volgen tien prioritaire actielijnen waarop de Commissie en de lidstaten worden verzocht gevolg te geven gebruik makend van de open methode van coördinatie van het ondernemingsbeleid. De Commissie zelf wordt uitgenodigd om die tien doelstellingen op te nemen in al haar bestaande communautaire programma’s. Naast de wil om rekening te houden met het specifiek karakter van de “kleine ondernemingen” ten opzichte van de generieke naam “KMO’s”, vraagt dit handvest aan de lidstaten en aan de Commissie om jaarlijks de vooruitgang te controleren, die in een verslag van de Commissie moet worden voorgesteld aan de Raad ter gelegenheid van iedere Lentetop. Het gebruik van pertinente indicatoren en de identificatie van nationale “degelijke praktijken” vullen het project aan. Dankzij dit handvest nodigen de kleine ondernemingen zich voortaan elk jaar uit op de Europese Raad. Sedert juni 2000 is ons land ingegaan op het opstellen van de beschrijving en de evaluatie van de initiatieven genomen ten voordele van de kleine bedrijven en dit zowel op federaal, regionaal als op communautair vlak. Met de steun van de IEC heeft de Algemene Directie KMO-beleid aldus reeds drie Belgische verslagen gecoördineerd sedert de goedkeuring van het handvest. Het meest recente heeft betrekking op de maatregelen genomen in 2002 en begin 2003 ten gunste van de kleine bedrijven en werd in september laatstleden aan de Commissie voorgelegd. Die jaarlijkse oefening zou de beslissingnemers er moeten toe aanzetten om bij het opmaken van een steunbeleid specifiek rekening te houden met de kleine ondernemingen en te voorzien in een mechanisme voor de evaluatie van die maatregelen. In 2004 zullen de inspanningen die betrekking hebben op de uitwerking van prestatie-indicatoren waardoor de vooruitgang rond de tien actielijnen beter kan worden gevolgd en op de keuze van kwantitatieve en kwalitatieve doelstellingen die hierbij moeten worden bereikt. Bovendien moedigt de reeds vermelde Raad van 3 maart 2003 eveneens de jaarlijkse uitwisseling van ervaringen tussen de lidstaten, alsook de facultatieve organisatie van evaluaties tussen deze, aan.

Roger DESMET-CARLIER Directeur-generaal






E5

E5


1

ECONOMISCHE VERGUNNINGEN

1.1

Ambulante handel In 2003 werden 6.886 machtigingen tot het uitoefenen van ambulante activiteiten toegekend en 671 geweigerd (in 2002 respectievelijk 7.538 en 459). Ook werden 467 (tegen 813 in 2002) toelatingen verleend aan vzw’s voor verkopen zonder handelskarakter met een uitsluitend menslievend doel. Verder werden 61 minnelijke schikkingen voorgesteld waarvan er 44 betaald werden. Van de onbetaalde minnelijke schikkingen werden 10 pro justitia’s doorgestuurd naar het parket en zijn er nog 7 in behandeling. In 2002 bedroegen de aantallen respectievelijk 126, 54, 47 en 25.

1.2

Beroepskaarten voor vreemdelingen In 2003 werden 649 beroepskaarten afgeleverd en 99 aanvragen geweigerd (in 2002 respectievelijk 1.648 en 142). De onderdanen van negen Midden- en Oost-Europese (MOE)-landen zijn vrijgesteld van de verplichting houder te zijn van een beroepskaart om een zelfstandige activiteit in België uit te oefenen. In 2003 werden vrijstellingsattesten afgeleverd aan 528 Polen, 241 Bulgaren, 343 Roemenen, 13 Tsjechen, 13 Slowaken, 18 Hongaren, 1 Est, 1 Let en 17 Litouwers (in 2002 respectievelijk 444, 162, 138, 14, 4, 18, 1, 6 en 11).

1.3

Vergunning voor beenhouwer-spekslager en vergunning voor kleinhandelaar in vleeswaren In 2003 werden 643 vergunningen voor beenhouwer-spekslager toegekend en 9 geweigerd (in 2002 respectievelijk 593 en 29). Voor kleinhandelaar in vleeswaren werden 161 vergunningen toegekend en 3 geweigerd (in 2002 respectievelijk 116 en 0).

2

HANDELSBEROEPEN EN AMBACHTEN (ONDERNEMINGSLOKETTEN)

2.1

Ondernemersvaardigheden In de eerste semester van 2003 hebben de Kamers van Ambachten en Neringen 29.975 vestigingsgetuigschriften uitgereikt, tegenover 29.260 in de overeenkomstige periode van 2002.



Tabel 1: Vestigingsgetuigschriften 2002

1e semester 2002

1e semester 2003

Alleen basiskennis bedrijfsbeheer

35.632

18.535

19.107

Basiskennis bedrijfsbeheer + Beroepsbekwaamheid (42 beroepen)

20.472

10.725

10.868

TOTAAL

56.104

29.260

29.975

Bron: FOD Economie - Algemene Directie KMO-beleid In het 2e semester 2003 werden geen vestigingsgetuigschriften meer uitgereikt. De inschrijving als handels- of ambachtsondernemingen is nu immers tevens het bewijs dat de betrokkene heeft voldaan aan de ondernemersvaardigheden. De erkende ondernemingsloketten zijn bevoegd. De dienst Ondernemingsloketten (voorheen Handelsberoepen en Ambachten) adviseert de erkende ondernemingsloketten. De dienst gaf in het 2e semester van 2003, 3.236 schriftelijke adviezen, waarvan 39 gevallen waarvoor het betrokken ondernemingsloket verplicht was een advies aan te vragen, zoals bepaald in artikel 24 van het koninklijk besluit van 21 oktober 1998 (gewijzigd) tot bepaling van de uitvoeringsmaatregelen van hoofdstuk 1 van titel II van de KMOprogrammawet van 10 februari 1998. De dienst Ondernemingsloketten staat bovendien de erkende ondernemingsloketten bij met 2 helpdesks, de ene voor de toepassing van de wetgeving op de ondernemersvaardigheden, de andere voor de consultatie van de databank ATTEST. Buitenlandse ondernemingen die activiteiten in België willen uitoefenen zonder er een uitbatingszetel te hebben, moeten niet als handelaar of ambachtsman worden ingeschreven in de Kruispuntbank Ondernemingen (KBO). Ze moeten wel voldoen aan de eisen op het gebied van de ondernemersvaardigheden. De dienst heeft in het 2e semester van 2003 aan 20 dergelijke bedrijven een getuigschrift over de ondernemersvaardigheden uitgereikt.

2.1.1

Centrale Examencommissies De dienst organiseert examens voor degenen die niet beschikken over het voorgeschreven diploma of de nodige praktijkervaring, maar toch hun vaardigheden willen bewijzen op het gebied van de basiskennis van het bedrijfsbeheer en de beroepsbekwaamheden van de 42 gereglementeerde beroepen. In 2003 (tussen haakjes de cijfers van 2002):

Tabel 2: Examen

Basiskennis bedrijfsbeheer Beroepsbekwaamheid (42 beroepen)

Examenzittingen

Opgeroepen kandidaten

Geslaagden

61 (55)

1.315 (1.070)

412 (237)

192 (248)

1.683 (1.902)

447 (506)

Bron: FOD Economie - Algemene Directie KMO-beleid



2.1.2

Vestigingsraad Tegen de beslissingen van de ondernemingsloketten (of de Kamers van Ambachten en Neringen tot 30 juni 2003) kan een beroep worden aangetekend bij de Vestigingsraad. In 2003 werden aan de Nederlandstalige en de Franstalige Kamer van de Vestigingsraad 150 dossiers voorgelegd. Daarvan werden er 48 gegrond verklaard en 8 dossiers werden overgedragen naar 2004.

2.2

EG-verklaringen Belgische bedrijven die in een andere lidstaat van de Europese Unie (EU) zelfstandige activiteiten willen uitoefenen en die in die lidstaat daarvoor hun bekwaamheid moeten bewijzen, kunnen die bekwaamheid bewijzen met een EG-verklaring. De dienst is bevoegd voor de KMO’s en heeft in 2003, 379 verklaringen afgegeven, waarvan 59 voor Nederland, 275 voor het Groothertogdom Luxemburg en 26 voor Duitsland. In 103 gevallen moest de aanvraag worden afgewezen.

2.3

Raad voor Economisch Onderzoek inzake Vreemdelingen De dienst Economische Vergunningen (zie hierboven) doet in het kader van zijn bevoegdheid over de beroepskaarten voor vreemdelingen, een beroep op de Raad voor Economisch Onderzoek inzake Vreemdelingen. De Griffie van deze Raad behoort tot de dienst Ondernemingsloketten. In 2003 had de Raad 220 dossiers te behandelen. De Nederlandstalige en de Franstalige afdeling kwamen daarvoor 30 maal samen en gaven 170 adviezen.

3

INTELLECTUELE BEROEPEN

3.1

Gereglementeerde beroepen

3.1.1

De vastgoedmakelaar De Minister heeft het Reglement van inwendige orde van het Beroepsinstituut van Vastgoedmakelaars (BIV) op 6 mei 2003 goedgekeurd.

3.1.2

De landmeter-expert De installatie van het beroepsinstituut voor de gezworen landmeter-expert op basis van de kaderwet van 1 maart 1976 en het koninklijk besluit van 18 januari 1995 is niet kunnen gebeuren. Daarom werden twee nieuwe wetsontwerpen ingediend. Op 6 juni 2003 verschenen in het Belgisch Staatsblad (BS) de wetten van 11 mei 2003 tot bescherming van de titel en van het beroep van landmeter-expert en tot oprichting van de federale raden van landmeters-experten.



In uitvoering van deze wetten werden drie koninklijke besluiten opgesteld: - het koninklijk besluit tot vaststelling van de procedure en de termijnen voor de Kamers van de Federale Raden en Federale Raden van beroep van landmeters-experten. Dit koninklijk besluit werd op 17 september 2003 voor advies toegezonden aan de Raad van State; - het koninklijk besluit tot vaststelling van de presentiegelden toe te kennen aan de voorzitters en aan de leden die geen ambtenaar zijn van de Federale Raden van de landmeters-experten. Dit koninklijk besluit verkreeg het akkoord van de Minister van Begroting, het advies werd gevraagd aan de Raad van State; - het koninklijk besluit tot aanwijzing van de ambtenaren en agenten die worden belast met het toezicht op de toepassing van de wet van 11 mei 2003 tot bescherming van de titel en van het beroep van landmeter-expert is afgewerkt en zal ten gepaste tijde gepubliceerd worden. In samenwerking met de beroepsorganisaties van de landmeters-experten werd er een vierde koninklijk besluit betreffende de deontologische code van landmeters-experten uitgewerkt. Het zal nadien aan de Hoge Raad voor de Zelfstandigen en de KMO moeten worden voorgelegd. Verder werd diverse briefwisseling behandeld in verband met deze nieuwe wetgeving en hun toepassing.

3.1.3

De architect Een koninklijk besluit van 8 oktober 2003 tot wijziging van de wetten van 20 februari 1939 tot bescherming van de titel en het beroep van architect en van 26 juni 1963 tot oprichting van een Orde van Architecten, handelend over de omzetting van de richtlijn 2001/19/CE, de zogenaamde SLIM-richtlijn, werd gepubliceerd in het BS van 27 oktober 2003. Een koninklijk besluit houdende de benoeming van rechtskundig bijzitters en plaatsvervangend rechtskundig bijzitters in de provinciale Raden van de Orde van Architecten is klaargemaakt en is voor advies naar de Federale Overheidsdienst (FOD) Justitie doorgezonden. Op 25 april 2003 werd op het colloquium: “De toekomst van het beroep in Europees perspectief” door de dienst een toelichting gegeven in verband met het voorstel van de Commissie voor een nieuwe richtlijn 2002/119/CE betreffende de erkenning van beroepskwalificaties. Dit colloquium werd gehouden in het teken van 40 jaar Orde van Architecten.

3.1.4

De boekhoudkundige en fiscale beroepen Het koninklijk besluit van 20 januari 2003 betreffende het programma, de voorwaarden en de examenjury voor het praktische bekwaamheidsexamen van de “erkende boekhouders” en erkende “boekhouders-fiscalisten” werd op 12 februari gepubliceerd in het BS. Het koninklijk besluit van 25 februari gepubliceerd in het BS op 24 maart 2003 heeft de wet van 22 april 1999 betreffende de boekhoudkundige en fiscale beroepen gewijzigd in overeenstemming met de Europese wetgeving. Op 6 juni 2003 werd het koninklijk besluit van 8 april 2003 betreffende het toelatingsexamen, de stage en het bekwaamheidsexamen van accountant en/of belastingsconsulent gepubliceerd in het BS. Krachtens artikel 7 van dit koninklijk besluit werd op 6 augustus 2003 een aangepaste versie van het examenreglement van het Instituut van de Accountants en de Belastingconsulenten (IAB) goedgekeurd door de Minister.



3.1.5

De psycholoog De wet van 8 november 1993, ter bescherming van de titel van psycholoog en de oprichting van de Psychologencommissie, heeft overgangsmaatregelen voorzien ten voordele van psychologen die titularis zijn van een universitair diploma dat niet werd weerhouden in de definitieve lijst van de wet en ten voordele van de personen, titularis van een niet-universitair diploma maar met beroepservaring in het vakgebied. De administratie behandelt de opvolging van de beroepen bij Raad van State, na een weigering tot inschrijving en de briefwisseling in verband met dit beroep.

3.2

Europese wetgeving De Algemene Directie KMO-beleid (E5) heeft de werkzaamheden van de groep van de Raad in verband met het voorstel van richtlijn betreffende de erkenning van beroepskwalificaties opgevolgd. De documentatie en het vragen van adviezen aan de betrokken beroepsinstituten en op grond van de verkregen informatie werd opgestuurd. Tot slot, de voorstellen tot aanpassing van de voorstellen formuleren in overleg met de federale coördinator werden opgesteld. Er werd een verzoek ingediend bij de Commissie op 19 september 2003 om bepaalde opleidingen van de beroepen van opticien en tandprothesetechnicus op te nemen in de bijlage C van richtlijn 92/51/CE, volgens de procedure onder artikel 15 van voornoemde richtlijn. Op 8, 9 en 10 september 2003 werd er deelgenomen door de dienst aan het colloquium: “The mutual recognition of diplomas, a quest for a more effective/efficient operation of the system” bij het “European Institute of Public Administration” (EIPA) te Maastricht.

3.3

De Integrale kwaliteitszorg Op basis van de koninklijke besluiten in uitvoering van de wet van 27 oktober 1997, houdende bepalingen in verband met de fiscale stimuli voor de uitvoer en het onderzoek, is het mogelijk een fiscale aftrek toe te staan van € 9.915,75 aan bedrijven voor hun engagement in integrale kwaliteitszorg of de aanwijzing van een dienstchef terzake. Het toekennen van deze aftrek wordt weerhouden op basis van een verklaring op eer van de bedrijfsleider die binnen de gestelde termijn (binnen de drie maanden na het afsluiten van het boekjaar) bevestigt dat de situatie ongewijzigd is ten opzichte van vorig boekjaar. In 2003 werden nog 52 attesten afgeleverd of vernieuwd, waarvan er 38 Nederlandstalige en 14 Franstalige. Verder werden er 12 attesten geweigerd (7 Nederlandstalige en 5 Franstalige), meestal omdat de termijnen overschreden waren.

3.4

Relicten van de economische expansie Het betreft hier 9 koninklijke besluiten die een toelage toekennen voor acties die bijdragen tot het economisch bevordering van de KMO en de vrije beroepen op nationaal niveau. In 2003 werden er 11 aanvragen ontvangen waarvan er 1 geweigerd werd. Het globaal bedrag aan toelagen die toegekend werden was € 9.750. Er zijn nog 3 dossiers voor een totale som van € 53.044,68 in behandeling.



3.5

Andere activiteiten In 2003 werden 3 parlementaire vragen beantwoord.

4

PLANOLOGIE VAN DE HANDEL

4.1

Studie van de inplanting van de commerciële vestigingen De dienst Planologie van de Handel publiceert sinds een vijftiental jaren een jaarlijkse inventarisering van de in België aanwezige hypermarkten, supermarkten en superettes. Deze inventarisering is gerealiseerd, vertrekkend van de opnames, op het terrein, die uitgevoerd worden door een ploeg van enquêteurs. Wegens de ontwikkeling van de nietvoeding kettingwinkels werd het onderzoeksterrein van onze enquêteurs gaandeweg uitgebreid. Momenteel maken een hondertal emblemen uit de sector niet-voeding en de gespecialiseerde voeding het voorwerp uit van opnames van de enquêteurs van de dienst. In de voedingsector telt men 91 hypermarkten, 2.160 supermarkten en 1.252 superettes (zie tabel 3). Het totale aantal voedingszaken in zelfbediening is gestegen met 18 eenheden en de totale oppervlakte is toegenomen met 17.000 m² tegenover het vorige jaar. Deze toename is vooral toe te wijzen aan de categorie van de supermarkten die is toegenomen met 32 eenheden en met ongeveer 25.000 m² in termen van verkoopsoppervlakte. De superettes verminderden met 13 eenheden tegenover het vorige jaar en kenden een vermindering van ongeveer 3.000 m² verkoopsoppervlakte (zie tabel 3).

Tabel 3: Opname van de hypermarkten, supermarkten en superettes in België - Toestand op 31 december 2003 Streek

Hypermarkten

Aantal

Oppervlakte (in m²)

Supermarkten

Hypermarkten en Supermarkten

Superettes

Aantal


Aantal


Aantal


Vlaanderen

49

240.450

1.269

1.146.560

1.318

1.387.010

838

169.330

Wallonië

33

247.075

752

698.100

785

945.175

341

66.570

Brussel

9

62.800

139

152.655

148

215.455

73

14.645

Het Rijk

91

550.325

2.160

1.997.315

2.251

2.547.640

1.252

250.545

Bron: FOD Economie - Algemene Directie KMO-beleid In de categorie van de hypermarkten en supermarkten, vertegenwoordigen 6 emblemen samen 59 % van de totale verkoopsoppervlakte. Dit zijn Carrefour (15 % van de totale oppervlakte), Colruyt (10 %), Delhaize (9 %), Super GB Partner (9 %) en Aldi (9 %) en AD Delhaize (7 %) (zie grafiek 1).



Grafiek 1: Aandeel per enseigne in de totale oppervlakte van hypermarkten en supermarkten

CARREFOUR ALDI AD DELHAIZE CORA SPAR INTERMARCHE EUROSPAR

COLRUYT SUPER GB PARTNER SUPER GB + GB (1) CHAMPION MATCH PROXY DELHAIZE SMATCH

DELHAIZE AUTRES LIDL CONTACT GB CASH FRESH PROFI UNIC

Bron: FOD Economie - Algemene Directie KMO-beleid In de sector niet-voeding, alsook in de gespecialiseerde voeding, heeft de cel enquête de opname gedaan van 3.757 verkoopspunten met een totaal van 3.017.160 m² binnenoppervlakte en een buitenoppervlakte van 335.635 m². Aveve steekt met 208 verkoopspunten Blokker (194) een weinig voorbij; daarna volgen Shoe Discount (164), Di (135), Zeeman (135), Eldi (119), Brantano (118), Kruidvat (116) en Brico (102) in de categorie van de emblemen met meer dan 100 verkoopspunten.

4.2

Toepassing van de wet van 29 juni 1975 De wet op de handelsvestigingen van 25 juni 1975 onderwerpt projecten van een zekere omvang aan een socio-economische onderzoek ten einde een evenwichtige en harmonieuze ontwikkeling van de kleinhandel te waarborgen. Dit onderzoek gebeurt door het SociaalEconomisch Comité voor de Distributie dat een technisch advies uitbrengt, gebaseerd op wettelijk vastgelegde criteria. Onder de leden van dit Comité zijn er drie die samen met hun plaatsvervangers worden aangewezen door de Minister, bevoegd voor Middenstand. Hierbij wordt bijzondere aandacht besteed aan de locatie van het commerciële project, alsook de weerslag op de reeds bestaande handel. Binnen het kader van deze opdracht, ontvangt de dienst Planologie de personen die wensen gehoord te worden, bezoekt zij zelf de plaatsen van de inplanting, analyseert de dossiers op basis van de criteria vastgelegd in het koninklijk besluit van 8 augustus 1975 en neemt deel aan de vergaderingen van het Sociaal Economisch Comité. In 2003 hebben de leden van het Sociaal-Economisch Comité die deel uit maken van de dienst Planologie op deze wijze 99 sites bezocht en 51 aanvragers ontvangen.



In 2003 werden in totaal 383 aanvragen voor commerciële inplantingen bij het Sociaal Economisch Comité neergelegd en werden er 343 socio-economische adviezen uitgebracht. Van de 403.254 m² gevraagde netto-verkoopsoppervlakte, werden 224.956 m² (56 %) goedgekeurd (zie tabel 4). Zowel in termen van het aantal behandelde dossiers (37 %), als van de gevraagde oppervlakte (44 %) of van de goedgekeurde oppervlakte (45 %), zijn het de commerciële complexen die de belangrijkste groep vormen wanneer men de adviezen indeelt volgens de aard van het project. Ondanks het feit dat het aandeel van de aanvragen tot uitbreiding 48 % bedraagt, vertegenwoordigt de gevraagde oppervlakte voor uitbreiding, evenals de goedgekeurde uitbreiding, slechts 30 % van de totale gevraagde en goedgekeurde oppervlakte. In totaal werd 66.235 m² goedgekeurd voor de uitbreiding van bestaande handelszaken en 158.631 m² werd goedgekeurd voor de realisatie van nieuwe projecten.

Tabel 4: Uitgebrachte adviezen van het Socio-economisch Comité in 2003 Type van inplanting

Shopping Centers Handelscomplexen

Aantal Advies

Aantal positieve adviezen

0 126

-

Aantal positieve adviezen / Aantal adviezen (in %)

Gevraagde nettoverkoopsoppervlakte (in m²)

Oppervlakte toegestaan (in m²)

Oppervlakte toegestaan / Gevraagde oppervlakte (in %)

-

-

-

-

80

63

177.241

101.452

57

Hypermarkten

1

1

100

4.055

4.055

100

Supermarkten

95

70

74

50.331

35.131

7

Autonome handelszaken

70

53

76

113.880

65.793

58

Diversen

51

28

55

57.747

18.525

32

TOTAAL

343

232

68

403.254

224.956

56

Bron: FOD Economie - Algemene Directie KMO-beleid

5

ANALYSES EN STUDIES Op verzoek van de hiërarchie of op eigen initiatief heeft de Studiedienst, hoofdzakelijk uit economisch oogpunt en rekening houdend met de belangen van de KMO’s, een dertigtal dossiers bestudeerd waaronder: - een kwantitatieve en sectorale analyse van de starters in ons land ten opzichte van het kredietaanbod van het Participatiefonds voor de periode 1995-2000; - een in cijfers uitgedrukte en becommentarieerde synthese van de evolutie van de zelfstandigen van 1999 tot 2001; - op het vlak van het informeel ter plaatse aanwezig kapitaal, de studie van een wetsvoorstel over de “Tante Julia” lening, geïnspireerd op het Nederlands “Tante Agaath” systeem; - een kritische analyse van de Unie van Zelfstandige Ondernemers (UNIZO)-voorstellen inzake financiering van de KMO’s; - het onderzoek van het pre-electorale eisenpakket van de “Union des Classes Moyennes” (UCM) ten voordele van de zelfstandigen en de KMO’s voor de periode 2003-2007;



-

6

de studie van de evolutie der faillissementen tijdens de jaren 1999 tot 2002; het onderzoek van het wetsvoorstel tot regeling van de economische en individuele wapenactiviteiten; de analyse van de sectorale situatie van de zelfstandige pomphouders; de studie van de verschillende federale en Europese beleidsvormen op het vlak van de administratieve vereenvoudiging voor de KMO’s; het vergelijkend onderzoek van verschillende wetsvoorstellen en –ontwerpen tot regeling van bepaalde aspecten van het franchisecontract.

EXTERNE BETREKKINGEN De representatie- en coördinatieopdrachten van E5 op federaal, Europees en internationaal vlak, voor thema’s die de KMO’s en Middenstand aanbelangen, hebben heel wat werk en vergaderingen met zich gebracht, inzonderheid: - de vertegenwoordiging van E5 in de werkgroep die zich heeft beziggehouden met de voorbereiding van het project KBO; - de ontwikkeling in België van het Meerjarenprogramma 2001-2005 voor de ondernemingen en de KMO’s van de Europese Commissie; - het onderzoek en het volgen van het voorstel van verordening van de Raad betreffende de verkoopbevordering in de interne markt; - de analyse van de richtlijn 2002/14/EG betreffende de informatie en de raadpleging van de werknemers in de Europese Gemeenschap en de invloed ervan voor de Belgische KMO’s; - de opstelling van Belgische verslagen over het Groenboek over het ondernemerschap in Europa, de toepassing van het Europees handvest van Feira voor kleine bedrijven en de Belgische maatregelen inzake de toegang tot de financiering; - de gevolgen te verlenen aan de aanbeveling nr. 189 over het creëren van arbeidsplaatsen in de KMO’s van de Internationale Arbeidsorganisatie; - de praktische gevolgen van de Conferentie van Bologna voor de KMO van de Organisatie voor Europese Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) via het project “Internationaal netwerk voor de KMO’s”; - het onderzoek door de subcommissie van Middenstand van de Benelux van het beleid gevoerd op het vlak van de veiligheid voor de ondernemingen;

7

INFORMATIE EN DOCUMENTATIE Die opdracht van de Studiedienst behelst allerlei activiteiten waarvoor documentair onderzoek vereist is, gevolgd door voorstellen van ministeriële antwoorden of deelnemingsverslagen, zoals: - de realisatie van een dagelijks persoverzicht van de dagbladen en anderzijds van een halfmaandelijks overzicht van de weekbladen en andere beroepstijdschriften; - de deelname aan verschillende colloquia en conferenties, inzonderheid over: “De overdracht van de KMO’s”, “De evaluatie van het Belgisch tewerkstellingsbeleid” en “De ondernemers afkomstig uit etnische minderheden”; - de voorbereiding van een tiental ontwerpen van antwoord op parlementaire vragen, van een twintigtal brieven te ondertekenen door de minister en van een honderdtal uiteenlopende brieven naar instellingen en particulieren.



8

KMO-DOCUMENTATIECENTRUM Het KMO-documentatiecentrum, de nieuwe benaming voor de vroegere bilbiotheek heeft in het afgelopen jaar getracht haar activiteiten meer pro-actief aan te bieden. Het is in dat kader dat de databank van de bibliotheek effectief werd opgestart. Deze moet in de nabije toekomst toelaten het boekenbezit via Internet te consulteren en op te vragen. Het boekenfonds groeide in het voorbije jaar aan met 279 eenheden, hetgeen het totaal aantal werken brengt op 29.737. Het aantal professionele en interprofessionele tijdschriften bedraagt 500. De bibliotheek stelt verder 70 cd-rom’s en 220 themadossiers ter beschikking van geïnteresseerden. De nieuwe werken hebben in principe betrekking op de leefwereld en de problemen van de zelfstandigen, KMO’s en het beleid. Als gevolg van de overheveling van de Algemene Directie KMO-beleid naar de FOD Economie, fungeert de reeds een tiental jaren bestaande informatiecel (enig loket) voor de hierboven vermelde doelgroep naast en samen met het documentatiecentrum. Dit loket verstrekt concrete informatie aan voornamelijk kandidaat-ondernemers en starters over een zelfstandige vestiging. De voorlichting gebeurt dagelijks via telefoon, brief of bezoek en meer en meer per e-mail. De Informatiecel trad verder op als aanspreekpunt voor de algemene communicatie van E5 en vertegenwoordigde aldus deze Directie in meerdere werkgroepen.


Algemene Directie Kwaliteit en Veiligheid

E6


1 2 3

DE CONSUMENT ......................................................................................................................................................................................... 123 DE BURGER ............................................................................................................................................................................................................ 124 DE ONDERNEMING ................................................................................................................................................................................ 125 DAGELIJKSE ACTIVITEITEN

1 2 3

ACCREDITATIENIVEAU ...................................................................................................................................................................... 131 KWALITEIT EN / OF CONFORMITEIT VAN DE PRODUCTEN.......................................... 131 VOORVERPAKTE WAREN .............................................................................................................................................................. 132

E66 E



E6

E6


De activiteit van de Algemene Directie Kwaliteit en Veiligheid (E6) richt zich traditioneel tot drie soorten doelpublieken: de consument, de burger en de onderneming. Zelfs wanneer, mede door de Copernicus-hervorming, dit bestuur in de loop van het boekjaar 2003 een structurele evolutie gekend heeft, werd zijn actie daarom echter niet fundamenteel beïnvloed. Tegelijkertijd, was dit een zuiver overgangsjaar. Immers bij afwezigheid van een eigen strategisch plan en een eigen operationeel plan, heeft E6, zoals gebruikelijk, de hoofdzaak van zijn actie op de terugkerende activiteiten moeten toespitsen. Overigens, hebben de logheid van het wetgevende en reglementaire proces, alsook de moeilijkheden tijdens de onderhandelingen, het niet mogelijk gemaakt om bepaalde omvangrijke hervormingen uit te voeren die reeds sinds verschillende jaren aangekondigd waren, ook al werd er gerichte vooruitgang geboekt. In de respectieve domeinen van de normalisatie en de accreditatie zal men dus tot 2004 moeten wachten om van een nieuwe aanloop getuige te zijn. Desondanks is 2003 niettemin een rijk jaar geweest met betrekking tot prestaties.

1

DE CONSUMENT Eerst kreeg de consument, bevoorrecht doelpubliek, alle aandacht. Dit zowel van zijn economische belangen als ten aanzien van zijn fysieke integriteit en zijn rechtszekerheid. Vanuit zijn economisch standpunt, blijft de eind- en intermediaire verbruiker de absolute begunstigde van de activiteiten van de wettelijke metrologie die, door de logische opeenvolging van de modelgoedkeuringen, eerste ijk en herijk, garandeert dat de meetwerktuigen die in het handelsverkeer gebruikt worden, correct werken en dat derhalve, de meter, de liter, het kilogram of om het even welke andere eenheid van in de handel gebrachte producten, overeenkomen met de meeteenheden bepaald door de wetenschappelijke metrologie in de Internationale Organisatie van de Wettelijke Metrologie (IOWM). Dit laatste binnen de toleranties die door de regelgeving worden toegelaten, en technisch weergegeven door de werkzaamheden die plaats vinden onder de bescherming van het Internationale Bureau voor Maten en Gewichten (BIPM) en Welmec. Een gebied dat oprijst uit het werkterrein van de metrologie: die van de kansspelen. De technische protocollen van de klassen 1, 2 en 3 werden, op dit gebied, allemaal gedefinieerd en gepubliceerd, hetgeen mogelijk maakte om tot de modelgoedkeuringen over te gaan. Deze activiteit kende in 2003 een bijzondere ontwikkeling. Voor de lezer die niet op de hoogte is preciseren we dat deze protocollen de band leggen tussen de techniek en het recht en dat deze aan de fabrikanten van kansspelen de begeleiding bieden die het mogelijk maakt om, naast het toevalskarakter van de trekking of het spel, het niveau van het door de wetgeving toegelaten maximaal uurverlies te garanderen. Vanuit het oogpunt van de fysieke integriteit van de verbruiker, heeft E6 zijn verrichtingen voortgezet om zich ervan te overtuigen dat de producten en de diensten die voor verbruik worden aangeboden, evenals de installaties toegankelijk voor het publiek, aan de fundamentele veiligheidsvoorschriften beantwoorden, zoals vereist door het Europese afgeleide recht en de omzettingsakten in nationaal recht. In dit verband heeft het nationale recht zich verrijkt met drie nieuwe koninklijke besluiten, respectievelijk met betrekking tot: - de kabelinstallaties voor het vervoer van personen (koninklijk besluit van 23 januari 2003); - de veiligheid van liften (koninklijk besluit van 9 maart 2003); - de exploitatie van kermisattracties (18 juni 2003). Deze reglementaire teksten vormen het resultaat van campagnes en studies die in de loop van de voorgaande boekjaren werden uitgevoerd.



Een betrekkelijk recent gebied waarin E6 actief is, is de rechtszekerheid van de verbruiker in een wereld waar de informaticauitwisselingen zich veralgemenen. Gelinkt met de invoering van de elektronische handtekening, ging E6 in 2003 effectief over tot de uitvoering van controles a posteriori bij de twee aangemelde certificatiedienstverleners die gekwalificeerde certificaten afgeven aan het publiek. De lijst van deze certificatiedienstverleners is beschikbaar op de website van de Federale Overheidsdienst (FOD) Economie (http://www.mineco.fgov.be/information_society/e-signatures/list_e_signature_nl.pdf). Deze controles zijn essentieel voor de bescherming van de consumenten en dienen tevens om zowel het vertrouwen in elektronische handtekeningen te bevorderen als om de markt in die nog prille sector te stimuleren. Gezien de complexiteit van de materie, werd door E6 speciale aandacht besteed aan de informatie naar het publiek toe via diverse media, in het bijzonder door verschillende, in België georganiseerde conferenties. Bovendien werd er regelmatig beroep gedaan op E6 door diverse overheden in het kader van projecten van het type “e-Government” en “e-Commerce”. Ook de internationale dimensie werd niet vergeten: om zich zo ruim mogelijk te kunnen informeren, volgde E6 de verschillende initiatieven binnen Europa voor de bewerkstelliging van een “gemeenschappelijke aanpak” op het gebied van de elektronische handtekening op de voet. Zo werd ondermeer deelgenomen aan de vergaderingen binnen het “Europees comité artikel 9” van de elektronische handtekening en aan die van diverse instanties zoals “European Electronic Signature Standardization Initiative” (EESSI), “European Electronic Messaging Association” (EEMA), “Forum of European Supervisory Authorities” (FESA), Organisatie voor Europese Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), Interministeriële Economische Commissie (IEC),…

2

DE BURGER Ook de burger bleef niet achter. De garantie tot handhaving van de openbare veiligheid, in een aantal van zijn technische elementen, blijft het voorrecht van E6. Twee sectoren worden hier beoogd: het gas en de burgerlijke explosieven. Voor het gas komt het bestuur tussen inzake distributie van aardgas, vervoer van gas en andere gasachtige producten door middel van ondergrondse leidingen en inzake ondergrondse gasopslag, ofwel preventief (aanleg van leidingen, exploitatieaanvragen, verlenging van vergunningen) of als onderzoeksinstantie in geval van incident of ongeval. Om die reden staan de netwerkbeheerders eveneens onder toezicht (intercommunales). Inzake burgerlijke explosieven is E6 bevoegd in alle stadia van de activiteitenketen, zowel het fabriceren, het vervoeren, het opslaan, het verkopen als het gebruiken. Voor dit laatste aspect heeft E6 zijn bevoegdheid, die eerder tot het gebruik in de steengroeven werd beperkt, uitgebreid tot de toepassing in alle sectoren, dit betekent voor de werkzaamheden van bouwkunde in het bijzonder. Dit vormt in feite de tegenhanger van een gedeeltelijke overdracht van bevoegdheden die in uitvoering van de hervorming van de openbare besturen wordt verwezenlijkt. De FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie heeft in ruil hiervoor de controle van de veiligheid van de werknemers en van het eerbiedigen van de sociale wetten in de staal- en mijnsectoren afgestaan aan de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal overleg. Deze overdracht heeft, ten bijkomende titel, de doodsklok voor het indrukwekkend Korps van de Mijningenieurs geluid, dat door een decreet van Napoléon Bonaparte werd opgericht.



3

DE ONDERNEMING Tenslotte, werd de onderneming niet over het hoofd gezien, met in het centrum van het debat: de herdynamisering van de normalisatie en de persoonlijke dienst die, sinds medio september, door het enige loket “Productnormen” aangeboden wordt. Hoever staat het met de herdynamisering van de normalisatie? Men zal zich herinneren dat, na een analyse en het denkwerk, begonnen vanaf december 1997, en gewijd aan de identificatie van een normalisatiestructuur die aan de huidige industriële en internationale context aangepast is, in het jaar 2002 een wetsontwerp tot vaststelling van het nieuwe wettelijke en regelgevende kader werd opgesteld, dat de sokkel van deze herdynamisering vormt. Bekrachtigd door het Staatshoofd op 3 april 2003, wacht deze nieuwe wet betreffende de normalisatie nog altijd op haar uitvoeringsbesluiten. Het hele jaar lang heeft een interne multidisciplinaire groep, waarbij de Directeur-generaal van het Belgisch Instituut voor Normalisatie (BIN) betrokken is, zijn werkzaamheden voortgezet om projecten in deze richting uit te werken. Met als prioriteit de installatie van de beheerorganen, te weten de Raad van Bestuur en het Directiecomité van het Nieuw Bureau voor Normalisatie (NBN). Het hoofdidee die de wet ondersteunt, is de rechtstreekse actoren van de normalisatie toe te laten om een actievere en meer gestructureerde bijdrage te leveren aan de uitwerking van de normen of aan de bespreking ervan op Europees [“Comité Européen de Normalisation” (CEN)] of internationaal niveau [“International Standardization Organisation” (ISO)]. Bovendien zal de oprichting van een Hogere Raad van de Normalisatie, samengesteld uit vertegenwoordigers van alle actoren die bij dit proces betrokken worden, bijdragen tot het ontstaan van een reëel, nationaal normalisatiebeleid, overheen de enige homologatie van de Europese normen. Het NBN, dat reeds aangehaald werd, zal natuurlijk de overheid en de vertegenwoordigers van de industrie, maar ook die van de associatieve sector verenigen, in zoverre normen eveneens de bescherming van het leefmilieu, de consumenten en de werknemers kunnen betreffen. De nieuwe structuur organiseert de decentralisatie van de technische taken van de normalisatie met het oog op een grotere soepelheid en een betere doeltreffendheid. Daarom verwijst de wet naar de erkenning van Sectorale Operatoren waaraan het Bureau werkzaamheden inzake normalisatie zal kunnen toevertrouwen. De Collectieve Onderzoekscentra, die reeds actief zijn in de technische commissies voor normalisatie die onder hun respectieve sectoren vallen, zullen in staat zijn om zich deze rol te zien toevertrouwen, evenals andere actoren, komende van verschillende horizonnen. In het kader van de hervorming van de hierboven gepresenteerde normalisatiestructuur, heeft de samenhang van de methode gewild dat de steun die door de FOD Economie aan de Collectieve Onderzoekscentra gegeven werd, voor hun activiteiten voor en na de normalisatiewerkzaamheden ervan, voortaan wordt opgenomen onder de taken die aan het Bureau voor Normalisatie worden afgevaardigd. In afwachting van de oprichting ervan, heeft E6 in 2003 zijn evaluatietaak van de aanvragen om subsidies die door de Centra voor de implementatie van hun projecten worden ingediend, voortgezet. De aandacht gaat uit naar drie pijlers van de activiteit van de Centra: - voor het prenormatief onderzoek, de centrale pijler van de activiteit van de Centra die veel Kleine en Middelgrote Ondernemingen (KMO) als klanten hebben, en die hen de nodige expertise en autoriteit bieden om de Belgische standpunten in de comités



-

-

voor normalisatie te verdedigen, heeft de FOD Economie in 2003, aan de Collectieve Centra 23 toelagen toegekend voor een totaal bedrag van € 2.851.000. Dit bedrag komt overeen met de tweede schijf van de tweejaarlijkse onderzoeken aangevat in 2002 en met de eerste schijf van de tweejaarlijkse onderzoeken aangevat in 2003. Tegelijkertijd heeft E6 haar samenwerking met de sector van de bouw voortgezet voor studiewerkzaamheden met betrekking tot de internationale normalisatie-activiteiten die aan deze sector eigen zijn; voor de actie Normen-Antennes, die door het departement opgestart werd in 1998 en die tot doel heeft de KMO’s gevoelig te maken voor normen - omwille van hun economische impact - en het verspreiden van informatie betreffende nieuwe normen (documentatie, seminaries, websites), bedroeg de steun aan de antennes in 6 Collectieve Centra in 2003 € 495.000. Deze actie was succesvol bij de ondernemingen en verschillende, nog niet gedekte, sectoren hebben zich kandidaat gesteld voor de installatie van nieuwe Normen-Antennes; E6 heeft met het Bestuur Handelsbeleid, inmiddels Algemene Directie Regulering en Organisatie van de Markt (E3) genoemd, de steun aan 3 Collectieve Centra voortgezet voor de voorbereiding van de nieuwe actie Cellen Octrooien. Deze actie beoogt een betere kennis van en een vlottere toegang van de KMO’s tot de domeinen van de industriële eigendom, de octrooien, de bescherming van merken en modellen. In deze voorbereidende fase, heeft de FOD Economie meegewerkt door in de vorming en de ondersteuning van specialisten in de Collectieve Centra te voorzien en door het ter beschikking stellen van het nodige informaticamateriaal. Het Europees Octrooien Bureau (EOB) heeft onlangs aan drie Cellen Octrooien het statuut “Patent Library” (PATLIB) toegekend. Alle voorwaarden zijn nu vervuld om de uitvoering van de activiteit van de Cellen Octrooien begin 2004 mogelijk te maken.

Bovendien verleent het statuut van de Collectieve Centra aan de FOD Economie de openbare voogdij over deze Centra. Door haar mandaat binnen de beheersorganen van 10 Collectieve Centra, heeft E6 haar bijdrage kunnen leveren aan de interne en externe evoluties waarmee de Centra te maken krijgen (structuur, werkwijze, financieringsmodaliteiten). Tenslotte heeft E6 verder actief meegewerkt: - aan de activiteiten van de vzw Belgian Bioindustries Association (BBA). De opdracht van de BBA bestaat erin de bevordering van de relaties universiteit-industrie en de betrokkenen te informeren over de evolutie van de biotechnologie, de producten en de reglementeringen. Deze vzw geniet van de financiële ondersteuning van de FOD Economie en van de privé-sector; - aan het overleg binnen de Commissie Internationale Samenwerking (CIS) en de Commissie Federale Samenwerking (CFS) van de Interministeriële Conferentie Wetenschapsbeleid en aan het overleg in verband met de verschillende programma’s “European Cooperation in the Field of Scientific and Technical Research” (COST). Een ander belangrijk actieterrein van E6 is de acccreditatie. Vandaag is, meer dan ooit, een groter aantal producten en diensten, met de daaraan verbonden reglementen en voorschriften, op de markt beschikbaar. Producenten, consumenten, industriële afnemers, technologen, overheden,… maar ook rechters, artsen, patiënten,… laten zich bij hun beslissingen leiden door certificaten en de resultaten van testen in laboratoria. Zij liggen immers aan de basis van het al dan niet kopen, leveren, goedkeuren of nog het al dan niet veroordelen. Zij liggen eveneens aan de basis van de keuze van de therapie, het correct inschatten van problemen en de dosering van remedies. Deze besluiten hebben belangrijke gevolgen voor de concurrentiepositie van bedrijven, voor de vrijwaring van het milieu, de veiligheid en de gezondheid, de oriëntatie van het beleid en voor de persoonlijke situaties.



De doelstelling van het Belgische accreditatiesysteem is de laboratoria, certificatie- en keuringsinstellingen, die er om verzoeken, te evalueren op hun bekwaamheid om aldus het vertrouwen in de kwaliteit van de rapporten en certificaten te versterken. Onrechtstreeks draagt dit bij tot meer kwaliteitsvolle en veilige producten en diensten voor de consument, alsook tot de verbetering van de leefomgeving. In 2003 werden een vijfenveertigtal nieuwe accreditaties verleend, wat betekent dat er nog altijd een jaarlijks groeiritme is van om en bij de 15 %. De sector van de beproevingslaboratoria blijft hierin een leidingspositie behouden. Maar 2003 heeft ook een evolutie getoond ten opzichte van het gebruik van accreditatie in specifieke gebieden, namelijk in verband met: - de bescherming van de verbruiker, de werknemer en het milieu: de opdracht van de marktcontrole (“post-market controle”), met het oog op de bescherming van het welzijn en de gezondheid van de bevolking en het milieu, is uiteraard de bevoegdheid van de overheid. Ook in dit domein, ten einde coherent te zijn met de anticiperende maatregelen bedoeld in de regelgeving, is de accreditatie het instrument bij uitstek voor de waarborging van de kwaliteit van uitvoering van de testen, keuringen en certificeringen in opdracht van en onder toezicht van de overheid. In het bijzonder op het domein van de toezichtsopdracht van de overheid, zoals de bewaking van de kwaliteit van het milieu, de recyclage, de veiligheid,… biedt het accreditatieconcept de beste waarborgen voor de bekwaamheid van laboratoria, certificatie- en keuringsinstellingen. Zo werd in 2003 ondermeer, in beide landsgedeelten, het besluit, opgesteld in de sector van de groene elektriciteit, waarbij uitdrukkelijk wordt verwezen naar de accreditatievoorwaarde (3 geaccrediteerde keuringsinstellingen), geïmplementeerd. Eenzelfde voorwaarde werd gesteld in het erkenningsbesluit voor de beveiligingsondernemingen voor anti-inbraakinstallaties (2 geaccrediteerde keuringsinstellingen) en in de erkenningsmodaliteiten voor de controle-organismen [Externe Dienst voor Technische Controle (EDTC)] in de sector van de liften en hefwerktuigen; - de Desoxyribonucleïnezuur (DNA)-analyses, welke in justitiële middens één van de instrumenten zijn om tot personenidentificatie over te gaan. In die context wordt er nu ook een beroep gedaan op geaccrediteerde laboratoria waarbij men eind 2003 over 6 geaccrediteerde laboratoria beschikte; - de productcertificatie van voedingsmiddelen: de vraag naar veilige en kwaliteitsvolle voeding blijft een belangrijk item en had dit jaar een grote impact op de accreditatietoepassingen. De stijgende vraag naar accreditaties beperkte zich niet enkel tot nationale toepassingen zoals de accreditatie van instellingen voor de evaluatie van “Good Manufactoring Practise” (GMP) in de veevoedersector of voor het toekennen van diverse keurmerken maar ook, om tegemoet te komen aan de vraag van de Belgische exportbedrijven, tot specifieke buitenlandse evaluatietoepassingen zoals “British Retail Consortium” (BRC) en “International Food Standard” (IFS). De vraag tot accreditatie van instellingen voor diverse voedingsaspecten zal in 2004 nog sterker toenemen eenmaal het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) effectief de autocontrole van producenten van voedingsmiddelen invoert; - de sociaal verantwoorde productie: met als motor het Comité voor sociaal verantwoorde productie, hierbij bijgestaan door zijn secretariaat, dat logistiek verzorgd werd door E6, werden op basis van de wet van 27 februari 2002 ter bevordering van de sociaal verantwoorde productie de nodige uitvoeringsbesluiten en procedures uitgewerkt om te kunnen overgaan tot de evaluatie van bedrijven die een label van sociaal verantwoorde productie wensten. Daarnaast accrediteerde het Belgisch Accreditatiesysteem één inspectie-instelling voor het uitvoeren van de nodige inspecties, nodig als basis voor een mogelijke toekenning van het label. Al deze activeiten leidden eind 2003 tot de toekenning van het label voor sociaal verantwoorde productie aan 2 dienstverlenende instellingen.



Op internationaal gebied verzekert E6 de vertegenwoordiging van België in de vergaderingen met betrekking tot de opmaak van akkoorden voor wederzijdse erkenning [“Mutual Recognition Agreement” (MRA)] tussen Europa en derde landen. Deze akkoorden zijn bedoeld om de markttoegang voor de betreffende producten te vergemakkelijken. Voor de geaccrediteerde instellingen die gespecialiseerd zijn in de reglementeringen en specificaties van de importerende landen, is hier een bijzondere rol weggelegd in het kader van de procedure voor de vereenvoudiging van de markttoegang. Daarnaast werden, met het oog op de verbetering van de eigen werking en in het kader van de internationale samenwerking, de volgende initiatieven ontwikkeld: - deelname aan de internationale audit van het accreditatiesysteem van Zwitserland, Italië en Oostenrijk; - actieve medewerking aan de ontwikkeling van de internationale evaluatieprocedure voor accreditatiesystemen. Uit deze internationale activiteit kan besloten worden dat het Belgische systeem op niveau is en vertrouwen geniet in het buitenland. Tenslotte werd in november 2003, op basis van de in 2002 uitgevoerde internationale audit, het vertrouwen in het Belgisch accreditatiesysteem bevestigd en trad België eveneens toe tot het Europees erkenningsakkoord voor keuringsinstellingen en certificatie-instellingen voor personen. In verband met de administratieve vereenvoudiging en in een streven naar een zo vlot mogelijk verlopende dienstverlening aan de aanvragende instellingen, werd in 2002 besloten de Belgische Accreditatiestructuur te hervormen. Eén van de elementen die aan de basis ligt van deze hervorming is meer efficiëntie en transparantie brengen in de structuren voor het beheer van de accreditatiemodaliteiten. De nodige wettelijke aanpassingen werden voorbereid en wachten nu op de goedkeuring van de betrokken autoriteiten. Residuele werkzaamheden leiden ook tot prestaties ten voordele van ondernemingen, te weten: - de erkenning van aannemers van openbare werken: deze erkenning is de toegangssleutel van de ondernemers tot de overheidsopdrachten voor werken die door de overheid gefinancierd of gesubsidieerd zijn, maar ook tot de bouw van sociale woningen en garandeert in feite hun technische deskundigheid en hun solvabiliteit. Momenteel hebben ongeveer 15.000 ondernemingen een dergelijke erkenning; - door de uitvoering door E6 van overeenkomstigheidsanalyses in het kader van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB), kunnen talrijke operatoren uit de landbouw en de voedingssector genieten van de compenserende bedragen ingevoerd in het kader van het GLB; bovendien vergemakkelijken algemene kwaliteitsanalyses de toegang van onze producten (en niet alleen landbouw- en voedingsproducten) tot de internationale markt; - in toepassing van de reglementering inzake fiscale stimulans voor de indienstneming van een voltijds kwaliteitsverantwoordelijke worden voor ieder aanslagjaar aanvragen onderzocht die door grote ondernemingen ingediend worden; - voor de export van complexe materialen of producten die voorkomen op de lijsten voor strategische producten en waarvoor de uitvoer onderworpen is aan een bijzondere vergunning worden aanvragen van Belgische bedrijven behandeld. Bovendien, nam E6 in samenwerking met de overige betrokken departementen actief deel aan de talrijke technische internationale vergaderingen in verband met de aanpassing van de exportcontrolereglementeringen, aan de technologische vernieuwingen en de gewijzigde internationale context.

Léopold-Baudouin LATHUY Directeur-generaal




E6

E6


1

ACCREDITATIENIVEAU Grafiek 1: Accreditatiecertificaten geldig op 31 december 2003 Proeflaboratoria

Keuringsinstellingen

Kalibratielaboratoria

Certificatie-instellingen

Bouwlaboratoria die nog onder het overgangsstelsel vallen en die niet BELAC maar wel ATG geaccrediteerd zijn

Bron: FOD Economie - Algemene Directie Kwaliteit en Veiligheid

2

KWALITEIT EN / OF CONFORMITEIT VAN DE PRODUCTEN Grafiek 2: Kwaliteit en/of conformiteit van de producten Analyses uitgevoerd door het Centraal Laboratorium Voedingsmiddelen

Biercertificaten

Olieproducten

Textiel

Textielcertificaten

Bron: FOD Economie - Algemene Directie Kwaliteit en Veiligheid


Jaarverslag 2003

132

TOTAAL

zonder «e»

Met «e»

«e» markering

totaal

non-food

totaal food

non-food

food

aard van de inhoud

totaal

Qn>10.000

totaal Qn<10.000

Qn>10.000

Qn<10.000

Volume

vast vloeibaar totaal vast vloeibaar totaal



vorm van de inhoud 2.772.290 1.422.916 4.195.206 91.607 206.580 298.187 4.493.393 506.840 71.295 578.135 357 0 357 578.492 106.456 60.885 167.341 5.017 8.180 13.197 180.538 759.030 5.252.423

aantal gecontroleerde verpakkingen 751 275 1.026 56 144 200 1.226 384 42 426 13 0 13 439 94 41 135 26 3 29 164 603 1.829

aantal monsters

2001

27,16% 21,82% 25,73% 25,00% 26,64% 26,00% 25,77% 34,11% 28,57% 33,57% 53,85% 0,00% 53,85% 25,00% 36,17% 46,34% 39,26% 57,69% 0,00% 51,72% 40,85% 36,15% 29,20%

% nietconforme partijen 772 199 971 71 147 218 1.189 518 18 536 8 3 11 547 124 69 193 9 3 12 205 752 1.941

aantal monsters 26,81% 12,06% 23,79% 26,76% 43,54% 38,07% 26,41% 30,31% 27,78% 30,22% 87,50% 0,00% 63,64% 30,90% 44,35% 60,86% 50,26% 88,89% 33,33% 75,00% 51,71% 36,57% 30,35%

% nietconforme partijen 2.860.917 994.494 3.855.411 98.211 287.687 385.898 4.241.309 493.892 62.650 556.542 1.584 0 1.584 558.126 146.944 97.375 154.319 1.013 0 1.013 245.332 803.458 5.044.767

aantal gecontroleerde verpakkingen 847 161 1.008 61 121 182 1.190 561 36 597 5 0 5 602 88 44 132 14 0 14 146 748 1.938

aantal monsters

2003

20,54% 14,91% 19,64% 16,39% 30,58% 25,82% 20,59% 32,26% 41,67% 32,83% 80,00% 0,00% 80,00% 33,22% 28,41% 86,36% 40,15% 71,43% 0,00% 71,43% 43,15% 36,50% 26,73%

% nietconforme partijen

Bron : FOD Economie - Algemene Directie Kwaliteit en Veiligheid

2.586.514 1.208.234 3.794.748 232.988 291.829 524.817 4.319.565 448.155 38.966 487.121 395 410 805 487.926 123.056 66.109 189.165 979 352 1.331 190.496 678.422 4.997.987

aantal gecontroleerde verpakkingen

2002

3

Types voorverpakkingen

Tabel 1 : Controle van producten in voorverpakkingen (koninklijk besluit van 28 december 1979)


VOORVERPAKTE WAREN

Algemene Directie Controle en Bemiddeling

E7


1

NIEUWE UITDAGINGEN EN OPDRACHTEN VOOR DE ALGEMENE DIRECTIE CONTROLE EN BEMIDDELING ................................................. 137

2 3 4

STIMULERING VAN DE MARKTTRANSPARANTIE ............................................................................ 137 STRIJD TEGEN HET CONSUMENTENBEDROG ...................................................................................... 139 INTERNETBEWAKING EN DIENSTEN VAN DE INFORMATIEMAATSCHAPPIJ.................................................................................................................. 140

5

VERSTERKING VAN DE INTERNATIONALE ADMINISTRATIEVE SAMENWERKING INZAKE CONSUMENTENBESCHERMING..................................................... 141 DAGELIJKSE ACTIVITEITEN

1

ONDERZOEKEN DOOR DE ALGEMENE DIRECTIE CONTROLE EN BEMIDDELING IN 2003 ............................................................................................................. 145

2

ONDERZOEKSRESULTATEN OP HET VLAK VAN DE WETGEVINGEN INZAKE CONSUMENTENBESCHERMING ................................... 145

3 4 5

VERPLICHTINGEN VAN DE ONDERNEMINGEN ................................................................................... 152 SPECIFIEKE ONDERZOEKEN................................................................................................................................................... 153 CONTROLES UITGAVEN EUROPEES ORIENTATIEEN GARANTIEFONDS VOOR DE LANDBOUW EN MARKTORDENING: SECTIE A .................................................................................................................................... 156

6 7

NIJVERHEIDSCOMPENSATIES ............................................................................................................................................. 157 CONTROLEDIENST VAN DE BEHEERSVENNOOTSCHAPPEN VAN HET AUTEURSRECHT EN DE NABURIGE RECHTEN .................................................... 157

8

ADMINISTRATIEVE MINNELIJKE SCHIKKINGEN................................................................................. 158

E77 E



E7

E7


1

NIEUWE UITDAGINGEN EN OPDRACHTEN VOOR DE ALGEMENE DIRECTIE CONTROLE EN BEMIDDELING De Algemene Directie Controle en Bemiddeling (E7) werd begin 2003 geconfronteerd met talrijke nieuwe uitdagingen zowel inhoudelijk als structureel. In een tiental wetten, die in voege traden in 2003, werd E7 als controle-instantie aangewezen, wat wijst op haar reputatie inzake handhaving van de economische wetgeving. De nieuwe controletaken hebben voornamelijk betrekking op de wetgeving inzake consumentenkrediet, incassobureaus, overmatige schuldenlast, de Kruispuntbank Ondernemingen (KBO), de electronische handel [omzetting van de Europese Unie (EU)-richtlijn] en de financiële diensten. Vermits elke nieuwe wetgeving gepaard gaat met een algemeen onderzoek, werden algemene informatie- en vormingsdagen georganiseerd voor de controleagenten. De oprichting van de Algemene Directie Controle en Bemiddeling in het kader van de nieuwe Federale Overheidsdienst (FOD) Economie, K.M.O., Middenstand en Energie per 1 januari 2003, heeft eveneens belangrijke gevolgen voor de structuur. Zo dienden volgende diensten en hun personeel te worden geïntegreerd in E7: - de inspectiediensten van het vroegere bestuur KMO van het Ministerie van Middenstand en Landbouw; - de controledienst der beheersvennootschappen inzake auteursrechten, overgekomen van het Ministerie van Justitie; - het personeel van de Kamers van Ambachten en Neringen te Hasselt en Aarlen dat werd overgenomen ingevolge de wet op de KBO. Met het oog op het ontwikkelen van de nieuwe functie inzake bemiddeling werden voorbereidende werkzaamheden opgestart in verband met het landschap in België ten aanzien van de bemiddeling en werd er een werkgroep belast met het formuleren van voorstellen over hoe deze functie het best zou worden ingepast in de werking van E7. Tenslotte heeft E7 haar medewerking verleend aan alle initiatieven op het niveau van de FOD Economie welke noodzakelijk zijn om de nieuwe structuren en werkmethodes ingevolge de Copernicushervorming gestalte te geven [verbeteringsproject, “Service Level Agreement” (SLA) inzake ICT (Information and Communication Technology), invoering per 1 januari 2004 van de ontwikkelingscirkels, functieomschrijvingen nieuwe functies en mandaten N-2,…]

2

STIMULERING VAN DE MARKTTRANSPARANTIE Het is van primordiaal belang dat de consument op correcte wijze wordt geïnformeerd over het prijzenniveau door middel van een correcte en volledige prijsaanduiding. Via markttransparantie is dát de voorwaarde voor een gezonde concurrentie en enkel onder die voorwaarde kan de consument de prijzen vergelijken alvorens te kopen. In dit kader werden tijdens het jaar 2003 een aantal concrete acties gevoerd.



2.1

Onderzoek streepjescode Voor het vierde opeenvolgend jaar werd door E7 in de loop van september 2003 de overeenstemming gecontroleerd tussen de in de winkel aangeduide prijzen en deze die aan de kassa aangerekend worden. Dit onderzoek had betrekking op in totaal 78 warenhuizen, 21 doe-het-zelf-zaken, 18 verkopers van tuinbouwartikelen en 20 elektrowinkels. Bij de warenhuizen werd een globale foutmarge van 4,50 % vastgesteld. Dit resultaat is iets beter dan tijdens de voorgaande controle in mei 2002 toen nog een globale foutmarge van 4,79 % werd genoteerd. Hoewel de situatie in de elektrosector quasi-normaal te noemen was, kon dit zeker niet gezegd worden van de sector der tuinbouwartikelen en van de doe-het-zelf zaken. Daar werden immers foutmarges vastgesteld van respectievelijk 5,15 en 6,34 %. Hierbij moet onmiddellijk verduidelijkt worden dat het hier weliswaar gaat om gemiddelde resultaten. Sommige handelszaken komen hun verplichtingen nauwgezet na en bleken in staat een permanente en volledige overeenstemming te garanderen tussen de “winkel”- en “kassa”-prijzen. Andere handelaars gingen dan weer zo slordig tewerk dat zij afwijkingen tot 10 % en meer vertoonden. De situatie blijft hoe dan ook zorgwekkend en het overleg ter zake met de betrokken sectoren zal dan ook worden verdergezet.

2.2

De prijsaanduiding in bepaalde sectoren Tijdens de periode 19 mei tot en met 30 juni 2003 werd door E7 een uitgebreid onderzoek uitgevoerd naar de naleving van de bestaande voorschiften inzake de volledige, duidelijke en ondubbelzinnige prijsaanduiding. Tijdens deze controleactie, die zich toespitste op de stadscentra en toeristische lokaliteiten, werden vooral de horecasector, de openbare markten en de bedrijven gespecialiseerd in hoevetoerisme onderzocht. In totaal werden 4.897 ondernemingen of organisaties aan een onderzoek onderworpen. Er werd een foutpercentage van 4,06 % vastgesteld, hetgeen een aanzienlijke verbetering is tegenover vorig jaar, toen tijdens een gelijksoortige actie nog een foutmarge van 13 % werd vastgesteld.

2.3

Prijsaanduiding van de elektriciteitstarieven Door E7 werd een onderzoek uitgevoerd inzake de prijsaanduiding van de elektriciteitstarieven op de websites. Het onderzoek richtte zich naar alle leveranciers die in het Vlaamse Gewest mogen leveren en die zich richten naar de markt van de huishoudelijke afnemers. Uit het onderzoek is gebleken dat de meeste energieleveranciers weliswaar een tarief inclusief BTW vermelden, maar dat de overige diverse bijdragen en taksen niet worden opgenomen. Deze info wordt enkel bijkomend vermeld. Slechts één onderneming hanteerde een allesomvattend tarief.



Hoewel in bepaalde gevallen de consument de kans geboden wordt om een simulatie van prijsberekening door te voeren op de website, voldoet deze situatie niet aan de vereiste van markttransparantie. In samenwerking met de Algemene Directie Energie (E2) en de Algemene Directie Regulering en Organisatie van de Markt (E3) werd daarom een overleg op gang gebracht met de betrokken sector.

3

STRIJD TEGEN HET CONSUMENTENBEDROG Altijd al hebben oplichters misbruik gemaakt van de zwakte van de consumenten, die zich lieten lokken door gemakkelijke winsten of uiterlijke tekenen van persoonlijk succes. Maar ook aan de kant van de consument en zelfs van de professional zorgde een gebrek aan kritische instelling tegenover vermeende wonderaanbiedingen of zogenaamd te betalen facturen ervoor dat de betrokkenen moesten erkennen dat ze slachtoffers waren van oplichterij. De klachtenbrieven laten goed zien hoeveel verbeelding de oplichters aan de dag leggen, welke gespecialiseerde technologie ze gebruiken om hun doelwit te bereiken, gaande van geavanceerde “mailings” tot Internet-, telefoon- of faxaanbiedingen. Alle middelen zijn goed om geld af te troggelen, van de cheque aan toonder, over de betaling per kredietkaart tot de betaling per premium rate telefooneenheid. Terwijl de oplichters opereren in België, waar ze hun slachtoffers vinden, hebben ze hun vestiging in landen die ontoegankelijk zijn voor het gerecht en zijn ze moeilijk te identificeren. In 2002 werd op voorstel van de Minister van Economie een cel “Consumentenbedrog” opgericht binnen E7. Ze heeft als voornaamste doel zo snel mogelijk praktijken op te sporen, die omwille van hun repetitieve aard en de economische verstoring die ze veroorzaken, beschouwd kunnen worden als vormen van consumentenbedrog. Hieronder vallen ook gelijkaardige daden die schade berokkenen aan professionals in het stadium van eindgebruikers, met name bij voorbeeld frauduleuze aanbiedingen voor opname in bedrijvengidsen of onrechtmatig leuren met onderhoudsproducten. Doelstelling is op zo afdoend mogelijke wijze een einde te stellen aan de strafbare daden, de delinquenten voor het gerecht te brengen, de netwerken te ontmantelen en de slachtoffers schadeloosstelling te verschaffen. De cel is horizontaal van structuur en bestaat uit gespecialiseerde ambtenaren die inlichtingen vergaren, de onderzoeken verder leiden naar de ploegen op het terrein of naar buitenlandse ambtsgenoten, gerechtelijke vorderingen instellen en contact onderhouden met de slachtoffers of de klagers. Opdracht van de cel is het publiek te waarschuwen wanneer ze praktijken ontdekt die verdacht veel op bedrog lijken en grote aantallen consumenten kunnen treffen. Deze vormings- en voorkomingstaak moet de impact van het bedrog beperken. Herhaaldelijk optreden is dan ook een vereiste voor een pro-actieve strategie vraagt. De cel belegt meerdere vergaderingen per jaar met haar leden ambtenaren, met de vertegenwoordigers van de Ministers van Economie, Consumentenzaken en van Middenstand, met de afgevaardigden van andere controle-instanties, beroepsorganisaties en consumenten-verenigingen. Het is een forum waar de stand van de lopende dossiers besproken wordt alsook de belangrijkste doelstellingen.



Voortdurende uitwisseling van gegevens met de buitenlandse controle-overheden, binnen het “International Consumer Protection and Enforcement Network” (ICPEN), heeft het bestaan aangetoond van internationale bedrijven die sinds jaren een uiterst bedrieglijk soort marketing plegen, en slachtoffers maken in tal van landen. Beroep doen op de administratieve bijstand van het ICPEN-netwerk, is een van de werkzame middelen om de strategie achter deze fraudes te dwarsbomen of teniet te doen. E7 is een van de zeer actieve spillen in dit netwerk en heeft dan ook een groot aandeel gehad in een aantal belangrijke successen die het netwerk kan voorleggen.

4

INTERNETBEWAKING EN DIENSTEN VAN DE INFORMATIEMAATSCHAPPIJ De internationale, zowel als de Belgische instanties, streven ernaar de consument, die zich in het elektronische handelsverkeer begeeft, een zelfde bescherming te garanderen als in de traditionele handel. Deze bewustwording komt tot uiting in de Europese richtlijn 2000/31/EG, die in Belgisch recht werd omgezet door de wetten van 11 maart 2003 betreffende bepaalde juridische aspecten van de diensten van de informatiemaatschappij. De nieuwe regelgeving wil enerzijds meer eerlijkheid, meer informatie en transparantie voor de praktijken die zich ontwikkelen op het Internet, met andere woorden de identificatiegegevens van de dienstverlener, de inlichtingen omtrent het product of dienst dat men te koop aanbiedt, de informatie over de uitvoering van het contract moeten gemakkelijk toegankelijk en ondubbelzinnig zijn. Anderzijds draagt deze regelgeving bij tot een beter functioneren van de EU-binnenmarkt door het vrije verkeer van diensten van de informatiemaatschappij te vrijwaren. Eind 2000 heeft E7 een speciale cel “Internetbewaking” opgezet, bestaande uit twee ploegen van zeven ambtenaren. Dit team is sinds maart 2001 operationeel en beschikt sinds juli 2002 over een gespecialiseerd laboratorium voor opsporingen langs elektronische weg. Bovendien neemt E7 stelselmatig deel aan meerdere initiatieven die gecoördineerd worden door het ICPEN. Deze initiatieven zijn met name het organiseren van de internationale “Sweep Days” op Internet en het meewerken aan het uitwisselingssysteem van informatie betreffende grensoverschrijdende consumentenproblemen via de website . Hierdoor stelt E7 de overheid in staat mee te helpen een sfeer te scheppen waardoor de consument meer vertrouwen krijgt in de elektronische handel. In grote lijnen gaan de ingediende klachten over aanbiedingen om deel te nemen aan loterijen, aan financiële piramides, aan investeringen in verre landen, naar geschillen aangaande niet-levering van bestelde én betaalde goederen. Tot de scala berichten die belangen van de klagers schaden behoort ook ongevraagde reclame. Verder worden er steeds meer klachten ingediend tegen onrechtmatig geachte facturering van betaalde informatiediensten via premium rate telefoonlijnen of via “Short Message Service” (SMS)-berichten.



Wat betreft de “premium rate” telefoonnummers werd er een samenwerkingsprocedure uitgewerkt met de talrijke operatoren van vaste telefonie. Dank zij dit initiatief wordt het gemakkelijker om de dienstverlener, die in het buitenland gevestigd is, te identificeren. Verder werd, gelet op de groei van de SMS-marketing (SMS-diensten voor spelen, wedstrijden, logo’s, beltonen, sportuitslagen, weerbericht, horoscoop,…), deze sector in 2003 tegen het licht gehouden. Dank zij de resultaten van dat onderzoek hebben we de problemen, die deze nieuwe vorm van marketing met zich meebrengt, kunnen onderkennen en proberen op te lossen via sectorale zelfregulering, die haar beslag kreeg in een gedragscode, die door twee van de drie mobiele-telefonie-operatoren in België aangenomen werd.

5

VERSTERKING VAN DE INTERNATIONALE ADMINISTRATIEVE SAMENWERKING INZAKE CONSUMENTENBESCHERMING De realisatie van de interne markt heeft de consumenten in staat gesteld om zich steeds meer goederen en diensten te verschaffen over de grenzen heen. De groei van de verkoop op afstand, aangespoord door de elektronische handel en de prijstransparantie welke het gevolg is van de invoering van de euro, stimuleren tevens de grensoverschrijdende consumptie. De interne markt zal slechts een volkomen succes zijn indien de consumenten vertrouwen hebben in zowel wat de kwaliteit van de producten en diensten betreft, alsook dat zij hun rechten kunnen afdwingen in deze markt. In de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO-Comité voor Consumentenbeleid), maar vooral op Europees niveau zijn er in 2003 belangrijke initiatieven genomen om terzake oplossingen aan te reiken. Daarbij is de administratieve samenwerking tot een prioriteit gedefinieerd. In 2004 zullen deze initiatieven belangrijke gevolgen hebben voor de internationale verplichtingen en de werking van E7 als controledienst.

5.1

Samenwerking binnen het “International Consumer Protection Enforcement Network” In 2002 maakte het ICPEN reeds een inventaris van de diverse problemen waarmee controlediensten geconfronteerd worden bij het doen naleven van de regels inzake consumentenbescherming bij grensoverschrijdende handel. Op de halfjaarlijkse conferentie van het ICPEN (april 2003) werden deze bevindingen ter aanzien van het OESO-Comité voor Consumentenbeleid in een aanbeveling geformuleerd. Tevens maakte het ICPEN in 2003 een aanvang met een project inzake “Best Practices” voor “Cross Border Enforcement”, gebaseerd op een databank met reglementering en bevoegdheden en een basiscursus voor junior enforcers in cross border cases.



5.2

OESO-Comité voor Consumentenbeleid Het OESO-Comité voor Consumentenbeleid was zich terdege bewust van de moeilijkheden waarmee controlediensten geconfronteerd worden bij grensoverschrijdende consumentenklachten en nam reeds in 2002 het initiatief om de regeringen hieromtrent voor hun verantwoordelijkheid te plaatsen. E7 verleende zijn medewerking aan het opstellen van aanbevelingen ter zake. Op 11 juni 2003 werden deze Aanbevelingen voor de bescherming van de consumenten tegen bedrieglijke en misleidende grensoverschrijdende handelspraktijken door de Raad van de OESO aangenomen. De lidstaten worden verzocht een controledienst aan te wijzen, die als contact kan dienen voor samenwerking bij het behandelen van grensoverschrijdende problemen. E7 zal hierdoor zeker nog meer dan voorheen vragen krijgen tot samenwerking van homologe diensten uit het buitenland (ook buiten de EU).

5.3

Europese samenwerking (ICPEN-Europe) en Europese initiatieven De samenwerking tussen de overheidsdiensten belast met de controle op de naleving van de reglementering ter bescherming van de economische belangen van de consumenten wordt tot op heden gecoördineerd binnen ICPEN-Europe, met als secretariaat DG Sanco. Het belangrijkste onderwerp was zonder meer het initiatief van de Europese Commissie om de lidstaten te verplichten, bij wege van een direct afdwingbare verordening, samen te werken op een gestructureerde wijze. Het ligt in de bedoeling om dit voorstel in 2004 te finaliseren. Door de verordening zullen de betrokken diensten in de lidstaten (E7 voor België) belast worden met nieuwe dwingende verplichtingen tot het verlenen van onderlinge bijstand. Bovendien zullen de lidstaten verplicht worden om, in alle materies voorzien bij de verordening, aan de bevoegde diensten minimaal vereiste opsporingsbevoegdheden te verlenen. Op beide punten zal de reglementering, ook in België, moeten worden herbekeken.

Marc VAN HENDE Directeur-generaal




E7

E7


1

ONDERZOEKEN DOOR DE ALGEMENE DIRECTIE CONTROLE EN BEMIDDELING IN 2003 Tabel 1: Totaal aantal onderzoeken Onderzoeken

Pro justitia’s

Processenverbaal van waarschuwing

CONSUMENTENBESCHERMING Wet op de handelspraktijken

44.837

1.611

2.543

Reiscontracten

236

45

26

Huwelijksbureaus

154

57

23

Consumentenkrediet

670

73

77

3.032

65

818

Consumentenveiligheid Timesharing

12

2

0

1.063

58

0

1.635

319

65

Wekelijkse rustdag

651

151

0

Avondsluiting

446

132

16

Ambulante handel

727

272

0

Opgelegde prijzen en prijzen onder toezicht VERPLICHTING VAN DE ONDERNEMING Beroepsuitoefeningsvoorwaarden

Handelsvestigingen

347

48

0

Sluikwerk

471

183

0

Petroleum

341

41

276

Industriële compensaties

240

0

0

81

1

2

SPECIFIEKE SECTOREN

Euro EG-onderzoeken TOTAAL

3.524

0

0

58.467

3.058

3.846

Bron: FOD Economie - Algemene Directie Controle en Bemiddeling

2

ONDERZOEKSRESULTATEN OP HET VLAK VAN DE WETGEVINGEN INZAKE CONSUMENTENBESCHERMING

2.1

Wet van 14 juli 1991 betreffende de Handelspraktijken en de Voorlichting en Bescherming van de Consument Binnen het kader van deze, voor de Algemene Directie Controle en Bemiddeling (E7) belangrijkste, wetgeving werden 44.837 onderzoeken uitgevoerd, hetgeen aanleiding gegeven heeft tot 1.611 pro justitia’s en 2.543 officiële processen-verbaal van waarschuwing.



Naast de onderzoeken inzake prijstransparantie (cf. supra) werd nogmaals bijzondere aandacht besteed aan de problematiek van de zogenaamde “kunstmatige schaarste”, dit wil zeggen de reclame voor producten die in de praktijk niet in voldoende aantal voorradig blijken te zijn. Er werden processen-verbaal opgesteld lastens 4 distributiebedrijven en in één geval een vordering tot staking van de bewuste praktijk ingesteld bij de rechtbank van koophandel te Brussel. In zijn vonnis oordeelde de rechter dat de eis gegrond was, zodat hierdoor een belangrijk jurisprudentieel precedent werd geschapen dat in de toekomst een adequate aanpak van deze problematiek moet toelaten. Ook de sector van de postorderverkoop werd opnieuw getoetst aan de naleving van de wet en in één flagrant geval werd met succes een vordering tot staking ingesteld bij de rechtbank van koophandel. In de luchtvaartsector werd aandacht besteed aan het vermelden van tarieven inclusief alle kosten en taksen. Dit heeft aanleiding gegeven tot het opstellen van 10 pro justitia’s ten laste van luchtvaartmaatschappijen en 5 pro justitia’s ten laste van reiskantoorketens. Op 13 juni 2003 werd er een informatiesessie georganiseerd in de schoot van de beroepsvereniging “Belgian Airline Representatives” (BAR) die alle luchtvaartmaatschappijen groepeert die in België vertegenwoordigd zijn. Tijdens het daaropvolgend onderzoek dienden slechts 2 processen-verbaal van waarschuwing te worden opgesteld. In de financiële sector werd aandacht geschonken aan de manier waarop er promotie gevoerd wordt voor risicovolle beleggingsproducten. Hierbij kwamen de levensverzekeringen aan bod waarvan het resultaat afhankelijk is van de beurs. Bijzondere aandachtspunten waren de verkooptechnieken bij verkoop ten huize van consumenten en de financieringsvormen van beleggingen, bijvoorbeeld het nemen van een hypotheek op onroerend goed of het afsluiten van een krediet ter financiering van een risicovolle belegging. Zoals traditioneel het geval, werd veel aandacht besteed aan de controles op het verbod om tijdens de sperperiode prijsverlagingen aan te kondigen in de sectoren kleding, lederartikelen, fijne lederwaren en schoenen.



Tabel 2: Controles en overtredingen van de wet op de handelspraktijken. Aantal controles

Aantal pro justitia’s

Aantal waarschuwingen

Aanduiding prijzen en hoeveelheden (art. 2. 3. 4 & 11)

5.759

447

729

Reclame (art. 23. 25 & 26)

1.590

87

201

Onrechtmatige bedingen (art. 31 tot 33)

129

3

38

Verkoopdocumenten (art. 37 tot 39)

217

19

11

Verkoop met verlies (art. 40 & 41)

139

6

5

Aankondiging prijsverminderingen (art. 5. 43 & 45)

4.205

169

167

702

111

100

28.072

486

213

399

35

103

Waardebon (art. 63 tot 68)

75

9

16

Openbare verkoop (art. 69 tot 75)

18

0

1

Afgedwongen aankoop (art. 76)

290

6

17

Verkoop op afstand (art. 77 tot 83)

454

24

23

76

17

3

Uitverkoop (art. 46 tot 48) Opruimingen (art. 49 tot 53) Gezamenlijk aanbod (art. 54 tot 62)

Onwettige verkooppraktijken (art. 84. 85) Verkoop buiten de onderneming (art. 86 tot 92) Overige bepalingen van de wet TOTAAL

151

47

21

1.560

145

895

44.837

1.611

2.543


2.2

Wetgeving op het consumentenkrediet en de schuldoverlast Bij de 229 kredietgevers werd in 2003 het algemeen onderzoek afgerond naar de toepassing van de wet van 7 januari 2001, de zogenaamde wet “Santkin”, waarbij de consument in geval van betalingsmoeilijkheden beter beschermd wordt tegen het aanrekenen van overdreven schadevergoedingen, rappelkosten en verwijlintresten. Omdat het om een nieuwe wetgeving ging, die bovendien erg technisch is (onder meer inzake de berekening van de nalatigheidintresten), was het onderzoek veeleer preventief dan repressief bedoeld. Volgende tendensen konden vastgesteld worden: - nogal wat kleinere kredietgevers bleken nog niet op de hoogte te zijn van de gewijzigde wet, niettegenstaande er ruim een jaar was tussen de publicatie en de inwerkingtreding [publicatie in het Belgisch Staatsblad (BS) op 25 januari 2001, in werking 1 januari 2002]; - de nalatigheidintresten worden nog vaak volgens de nominale methode berekend, terwijl dit actuarieel dient te gebeuren; - de berekening van het verschuldigd blijvend saldo (dit is het “kapitaalsaldo”) stelt vaak problemen bij de kredietopeningen.



Er werden 4 pro justitia’s en 51 processen-verbaal van waarschuwing opgesteld. Daarnaast bleven de stilaan “klassieke” permanente aandachtspunten belangrijk: - het controleren van het Jaarlijks Kostenpercentage (JKP) inzake kredietopeningen en leningen op afbetaling; - het opsporen van verboden schuldbemiddeling; - de opvolging van de misbruiken inzake schuldsaldoverzekering (koppelverkoop zonder verrekening in het JKP, oververzekering); - de medewerking aan diverse initiatieven voor opleiding van schuldbemiddelaars. Voorts werd er veel aandacht besteed aan het voorbereiden van de controles van de belangrijke wetswijzigingen: - de wet van 24 maart 2003 tot wijziging van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet. Deze wet trad gefaseerd in werking, voornamelijk op 1 juni 2003 en 1 januari 2004; - de wet van 10 augustus 2001 betreffende de centrale voor kredieten aan particulieren (gefaseerd in werking op 1 juni en 1 september 2003).

Tabel 3: Controles en overtredingen betreffende de wetgeving op het consumentenkrediet en de schuldoverlast Aantal processenverbaal van waarschuwing

Aantal controles

Aantal pro justitia‘s

Reclame (art. 5, 6, 40, 42, 43, 45, 48, 50, 51, 52, 55, 57)

64

21

5

Leuren en onwettige praktijken (art. 7 tot 9)

62

43

5

Aanbod en overeenkomst

96

8

11

Jaarlijks kostenpercentage

46

5

5

Onrechtmatige bedingen

43

6

6

Kredietbemiddelaars

50

3

13

Centrale gegevensbank

17

50

31

65

4

13

Overige bepalingen

Erkenning - Inschrijving

227

123

18

TOTAAL

670

73

77


2.3

Huwelijksbureaus (wet van 9 maart 1993) E7 heeft 57 pro justitia’s en 23 processen-verbaal van waarschuwing opgesteld. Daarnaast dient er op gewezen dat de Minister bij twee huwelijksbureaus de betaling van een dwangsom heeft gevorderd omdat ze de vonnissen van de rechtbank van koophandel inzake handelspraktijken en huwelijksbemiddeling niet hebben gerespecteerd.



2.4

Contract tot reisorganisatie en reisbemiddeling (wet van 16 februari 1994) In de reissector werden 236 onderzoeken uitgevoerd. Zij gaven aanleiding tot 26 processen-verbaal van waarschuwing en 45 pro justitia’s. In 15 dossiers werd een minnelijke schikking voorgesteld, 30 dossiers werden rechtstreeks naar het parket gestuurd. De meerderheid van de inbreuken betrof reisbureaus die niet beschikten over een verzekering tegen financieel onvermogen. Lastens vier firma’s werd, bovenop de opgestelde pro justitia’s, door de Minister van Economie een vordering tot staking ingesteld bij de voorzitter van de rechtbank van koophandel, teneinde de benadeling van de consument ingeval van faling te voorkomen.

2.5

Timesharing (wet van 11 april 1999) In de sector timesharing werden 12 onderzoeken ingesteld en 2 pro justitia’s opgesteld die rechtstreeks naar de bevoegde parketten werden gestuurd. Tevens heeft de rechtbank van koophandel op 26 augustus 2003 de staking bevolen van bepaalde praktijken van timesharing door een in België gevestigde firma.

2.6

Naleving prijzenreglementering (wet van 22 januari 1945) Tabel 4: Aantal controles en overtredingen Aantal controles

Aantal pro justitia’s

Abnormale prijs

140

14

Maximumprijs

270

19

Programmaovereenkomst Aangifte prijsverhoging Abnormale winst TOTAAL

3

0

632

20

18

5

1.063

58


2.7

Consumentenveiligheid Krachtens de verordening EEG 339/93 van de Raad van 8 februari 1993 voert de Administratie der Douane controles uit op de overeenstemming van de uit derde landen ingevoerde producten met de toepasselijke voorschriften. Het gaat om het toezicht aan de buitengrenzen van de Europese Unie (EU). Deze controles hebben geleid tot 19 staalnemingen.



In overeenstemming met artikel 7 van de richtlijn 95/59/EG betreffende de algemene productveiligheid is E7 via de tussenkomst van de Algemene Directie Kwaliteit en Veiligheid (E6) ingeschakeld in het “Rapid Exchange of Information on Risks related with Using Consumer Goods” (RAPEX - Europees netwerk voor snelle uitwisseling van informatie over risico’s verbonden aan het gebruik van consumptiegoederen). Dankzij deze informatie tussen de lidstaten kunnen gevaarlijke producten nationaal worden opgespoord alvorens een ongeval zich voordoet op Belgisch grondgebied. Er werden in dit kader 62 notificaties aangemeld. Er werden 6 producten teruggevonden op de Belgische markt. Tevens werden er 517 nieuwe dossiers geopend en 126 stalen genomen. Tijdens het afgelopen jaar werden in samenwerking met E6 de volgende campagnes georganiseerd:

2.7.1

Controlecampagne inzake de uitbating van zonnebankcentra (koninklijk besluit van 20 juni 2002) De controlecampagne werd eind 2002 opgestart. In de eerste fase waren de controles voornamelijk informatief en preventief. Bij het eerste bezoek door de controlerende ambtenaren werd een kopie van het koninklijk besluit afgegeven; wanneer het centrum niet conform werd uitgebaat werd een proces-verbaal van waarschuwing opgesteld. Uit een eerste inventarisatie blijken er circa 6.000 zonnebankcentra actief te zijn in België. Deze campagne werd in het afgelopen jaar vervolgd. In totaal werden reeds 781 uitbaters die samen 914 centra beheren, bezocht. Deze kunnen als volgt worden ingedeeld: - onbemande zonnebankcentra: 164; - bemande zonnebankcentra: 282; - fitnesscentra: 68; - kappers: 67; - schoonheidssalons: 249; - parfumerie: 52; - sauna en of wellnesscenter: 5; - automatische wassalons: 5; - andere: 22. Er werden 662 processen-verbaal van waarschuwing opgesteld. Indien een uitbater meerdere centra uitbaatte, werd hij er in het proces-verbaal van waarschuwing op gewezen dat hij eveneens zijn andere vestigingen conform het koninklijk besluit moest uitbaten. Ondertussen werden 401 nacontroles uitgevoerd. Het overgrote deel van de centra heeft zich op basis van het proces-verbaal van waarschuwing in orde gesteld vermits slechts bij 30 uitbaters een proces-verbaal diende te worden opgesteld. Gelet op de technische aard van de controle, werd in samenwerking met E6, 15 sturingsystemen voor onbemande zonnebankcentra, zoals beschreven in het koninklijk besluit, bij de installateurs gecontroleerd.



Ongeveer een jaar na het in voege treden van het koninklijk besluit laat de naleving ervan nog te wensen over. Soms wachten de uitbaters de controle af alvorens ze iets ondernemen om zich in regel te stellen. In verschillende onbemande centra heeft men vastgesteld dat het systeem om de zonnebanken te sturen via een magneetkaart of vergelijkbaar middel, ‘s avonds en in de weekends wordt omgeschakeld zodat iedereen toegang heeft tot de zonnebanken.

2.7.2

Een algemeen onderzoek in verband met de verkoop van elastische jojo’s Naar aanleiding van het ministerieel besluit van 2 mei 2003 houdende verbod van het op de markt brengen van speelgoed van het type elastische jojo dat een bal gevuld met vloeistof omvat, werd een algemeen onderzoek ingesteld. De controles werden ingesteld bij winkelketens, grote verkoopsoppervlakten en invoerders, winkels, kermissen, markten, kranten- en speelgoedwinkels. De bevoorrading van deze jojo’s op de Belgische markt gebeurde deels door rechtstreekse import en deels door aankopen in andere lidstaten zoals Groot-Brittannië en Nederland. In totaal werden een vijftigtal groothandelaars en winkelketens, evenals 1.184 kleinhandelszaken en 17 markten, gecontroleerd. Op 38 plaatsen werden overtredingen vastgesteld en werden 27 processen-verbaal opgesteld. Bij de groothandelaars werden ongeveer 29.000 stuks en in de kleinhandel ongeveer 1940 stuks aangetroffen. Daar het ministerieel besluit slechts een opschorting van het in handel brengen tot een jaar voorziet, zullen er alsnog controles dienen verricht te worden om erop toe te zien dat deze goederen toch niet verder of opnieuw verkocht worden.

2.7.3

Opvolgcampagne in verband met de veiligheid van stofmaskers Tijdens de campagne in mei 2000 in verband met de veiligheid van stofmaskers werd vastgesteld dat teveel comfortmaskers de indruk wekten dat ze bescherming boden, terwijl dit helemaal niet het geval was. In 30 % van de gevallen waren de waarschuwing, gebruiksaanwijzing of instructies niet in de officiële landstalen. Van de 60 comfortmaskers waren er slechts 4 die aan de gestelde eisen voldeden. In april werd een opvolgcampagne gestart. Naast de handelszaken die reeds in 2000 werden bezocht, werden er ook andere handelszaken gecontroleerd. Er werd nagegaan of de administratieve verplichtingen zoals de gebruiksaanwijzing, de CE-markering, de verplichte markering, in orde waren. Alsook of de maskers waarvan de producent aan E6 had beloofd om ze uit de handel te nemen, ook effectief uit de handel genomen waren. Er werden 57 kleinhandelszaken bezocht, 25 diverse merken gecontroleerd, 18 stalen genomen en 8 processen-verbaal van waarschuwing opgesteld. De resultaten van de analyse zijn nog niet bekend. Algemeen kon worden vastgesteld dat: - het aanbod van comfortmaskers in de winkels minimaal was;



-

2.7.4

veel kleinhandelaars het assortiment van stofmaskers beperkt hadden tot een of twee merken; de producenten van beter gekende merken hun producten hadden aangepast aan de wet; sommige verdelers hun maskers, die reeds bij de eerste controle als niet conform werden aangemeld, nog steeds verkochten.

Algemeen onderzoek in verband met de veiligheid van speelgoed Het onderzoek vond plaats tussen oktober en november. In eerste instantie werd tijdens het onderzoek nagegaan of er geen administratieve inbreuken waren, met name of: - de CE-markering; de naam en/of de firmanaam en/of het merkteken en het adres van de producent zichtbaar, leesbaar en onuitwisbaar aangebracht waren op het speelgoed of op de verpakking (artikel 5 van het koninklijk besluit); - het speelgoed voorzien was van duidelijk leesbare en gepaste aanwijzingen om de gevaren bij gebruik te verkleinen (artikel 6 van het koninklijk besluit); - de aanwijzingen, waarschuwingen en gebruiksaanwijzingen tenminste opgesteld waren in de taal of de talen van het taalgebied waar het speelgoed in de handel werd gebracht (artikel 6, alinea 3 van het koninklijk besluit). Wanneer er voldoende vermoedens waren dat een product intrinsiek gevaarlijk was, werden er monsters genomen. Er werd proces–verbaal van waarschuwing opgesteld indien er administratieve non-conformiteiten werden vastgesteld. Bij de 403 bezochte kleinhandelaars werden 15.218 stuks gecontroleerd, waarvan 12.541 stuks conform en 2.677 niet conform waren. Er werden 142 processen–verbaal van waarschuwing opgesteld. Bij de 19 winkelketens, 3 groothandelaars en 1 invoerder werden 1.312 producten gecontroleerd, waarvan slechts 686 producten conform waren. Er werden 31 monsters overgemaakt aan E6 voor analyse. Er werden 16 processen-verbaal van waarschuwing en 8 pro justitia’s opgesteld. Gezien de slechte resultaten zal een opvolgcampagne worden georganiseerd.

3

VERPLICHTINGEN VAN DE ONDERNEMINGEN

3.1

Uitoefening van het beroep (programmawet van 10 februari 1998 tot bevordering van het zelfstandig ondernemerschap) De wetgeving op de beroepsuitoefeningsvoorwaarden heeft het voorwerp uitgemaakt van 1.635 onderzoeken, 65 processen-verbaal van waarschuwing en 319 pro justitia’s. De meeste inbreuken werden, na klacht, vastgesteld in de sectoren horeca of verkoop van rijwielen. In de horecasector werden tevens, op eigen initiatief, speciale controleacties uitgevoerd in samenwerking met de sociale inspectiediensten. Hierbij werd, onder supervisie van de betrokken parketten, ook vaak samengewerkt met de lokale politiediensten.



3.2

Wekelijkse rustdag (wet van 22 juni 1960) In sommige sectoren geldt een verplichting tot naleving van een wekelijkse rustdag. Meestal naar aanleiding van een klacht van concurrenten werden 651 onderzoeken uitgevoerd en 151 pro justitia’s opgesteld.

3.3

Avondsluiting (wet van 24 juli 1973) Vooral aangaande de sector van de nachtwinkels ontving E7 talrijke klachten wegens het niet respecteren van de sluitingsuren. Deze zijn immers vaak overdag open. Van de 446 onderzoeken gaven er 132 aanleiding tot een pro justitia en 16 tot een proces-verbaal van waarschuwing. Bij de uitvoering van deze controles werd vaak samengewerkt met de collega’s van andere inspectiediensten en van de politiediensten.

3.4

Ambulante handel (wet van 25 juni 1993) De nadruk werd hoofdzakelijk gelegd op de controle op de openbare markten waarbij uiteraard ook de naleving van andere verplichtingen, zoals in het bijzonder deze inzake prijsaanduiding, werden nagegaan. In totaal werden ingevolge 727 uitgevoerde controles 272 pro-justitia’s opgesteld wegens het niet bezitten van de vereiste machtiging (leurkaart) of wegens het ontbreken van de verplichte identificatiegegevens op de kramen.

3.5

Handelsvestigingen (wet van 29 juni 1975) Er werden 347 onderzoeken betreffende de handelsinplantingen verricht. In totaal werden er 48 processen-verbaal opgesteld wegens overtreding van de bepalingen van de wet. Er werd een nieuw dossier betreffende de toepassing van artikel 18 (stilleggen van de werken) van de wet geopend, terwijl in één geval werd besloten tot de toepassing van artikel 16 (vordering tot staking voor de rechtbank).

3.6

Sluikwerk met zelfstandig karakter (wet van 6 juli 1976) Ingevolge klachten, maar meer nog in samenwerking met de sociale inspectiediensten, werden 471 onderzoeken uitgevoerd. In 183 gevallen konden inbreuken worden vastgesteld en werd pro justitia opgesteld.

4

SPECIFIEKE ONDERZOEKEN

4.1

Sperperiode Tijdens de sperperiodes 15 mei 2003 tot en met 30 juni 2003, en 15 november 2003 tot en met 2 januari 2004, werden bij in totaal 21.873 handelszaken controles ingesteld naar de naleving van het verbod tot aankondiging van prijsverlaging in de sectoren kleding, lederartikelen, fijne lederwaren en schoenen.



Naar aanleiding van deze controles werden 193 processen-verbaal van waarschuwing en 235 pro justitia’s opgesteld. In geval van kleine inbreuken begaan in de winkelruimte werd de handelaar de kans gegeven om zich in regel te stellen door de betwiste aanduiding onmiddellijk te verwijderen, hetgeen bij 472 handelszaken het geval was. Er werden in totaal slechts 166 klachten ontvangen. Er kan gesteld worden dat deze reglementering relatief goed nageleefd werd (900 kleine en grote inbreuken op een totaal van 21.873 controles, dit is 4,11 %).

Tabel 5: Evolutie van de controles en de overtredingen tijdens de sperperiode Controles

Onmiddellijke rechtzettingen


Pro justitia’s

Zomer 1992 - 01-07/17-07

40.500

0

460

20

Winter 1992/93 - 25-12/15-01

20.990

1.380

345

23

Zomer 1993 - 01-07/16-07

27.500

2.583

492

129

Winter 1993/94 - 15-11/02-01

40.793

1.649

667

84

Zomer 1994 - 15-05/30-06

30.243

1.185

638

101

Winter 1994/95 - 15-11/02-01

25.093

876

603

81

Zomer 1995 - 15-05/30-06

29.287

812

372

9

Winter 1995/96 - 15-11/02-01

25.938

554

377

57

Zomer 1996 - 15-05/30-06

22.189

451

294

62

Winter 1996/97 - 15-11/02-01

19.724

320

229

42

Zomer 1997 - 15-05/30-06

18.192

479

180

62

Winter 1997/98 - 15-11/02-01

17.018

439

216

58

Zomer 1998 - 15-05/30-06

12.173

151

59

28

Winter 1998/99 - 15-11/01-01

11.790

148

79

24

7.005

149

80

22

Winter 2000/01 - 15-11/02-01

10.090

125

114

66

Zomer 2000 - 15-05/30-06

12.030

217

79

66

Zomer 1999/2000 - 15-05/30-06

Winter 2000/01 - 15-11/02-01

9.326

162

99

74

Zomer 2001 - 15-05/29-06

12.507

252

81

39

Winter 2001/02 – 10-12/18-01

11.498

361

151

136

Zomer 2002 - 15-05/30/06

12.081

425

124

188

Winter 2002/03 - 15-11/02-01

10.514

252

87

117

Zomer 2003 – 15-05/30-06

10.110

197

97

117

Winter 2003/04 – 15-12/02-01

11.763

275

96

118




4.2

Onderzoeken aardolieproducten Tabel 6: Overzicht van de controles voor de periode 1 januari tot 31 december 2003 Jaar

Dossiers geopend


Pro justitia’s

Klachten

Verzegeld

2003

341

276

41

27

3

Geklasseerd Lopend

24

2

Bron: FOD Economie - Algemene Directie Controle en Bemiddeling Het aantal dossier dat geopend werd, is aanzienlijk gedaald ten opzichte van het jaar 2002, toen er 623 dossiers geopend werden. Dit is zowel te wijten aan het feit dat het Fonds voor de Analyse van Aardolieproducten (FAPETRO) de controles zonder repressief luik bij de privé-pompen heeft voortgezet (begonnen in augustus 2002), als aan het verdwijnen van de Superbenzine MLV en bijgevolg de sterke daling van de inbreuken in verband met hebben met de dampspanning voor de benzines. E7 heeft ook drie tankstations verzegeld, waarvan er een gedurende meer dan tien maanden gesloten gebleven is. Het aantal klachten blijft aanzienlijk, dat wil zeggen 27 tegenover 32 in 2002. Een van die klachten heeft een belangrijke fraude inzake kwaliteit van de eurosuperbenzine aan het licht gebracht.

4.3

Onderzoek cinema’s (ministerieel besluit van 06 februari 1979 en 16 maart 1986) Op vraag van de Minister werd in het begin van het jaar een onderzoek verricht in de sector cinema’s. Bedoeling was de overeenstemming na te gaan van het aantal toeschouwers door de bioscoopuitbaters vermeld op de ontvangstborderellen met de realiteit. De Vereniging van Filmdistributeurs van België had namelijk ernstige twijfels omtrent de echtheid van deze gegevens welke hen worden overgemaakt en waarop de huurprijs der films is gebaseerd. Aan de hand van standaardformulieren werd het aantal toeschouwers gecontroleerd van 136 films in 18 cinema’s. Om de correctheid van de borderellen, die slechts een opgave van het aantal toeschouwers van een film per dag dienen te vermelden te kunnen nagaan, dienden alle vertoningen van een bepaalde film gecontroleerd, wat resulteerde in een totaal van 442 vertoningen. De rapporten van deze controles werden naderhand vergeleken met de overeenkomstige borderellen, zoals deze werden opgestuurd naar de Interprofessionele Controledienst voor Ontvangsten.



Hieruit bleek dat er weinig of geen verschillen waren tussen de tellingen van de controleagenten en de door uitbaters van de bioscoopzalen opgemaakte borderellen.

4.4

Incassobureaus (wet van 20 december 2002) Deze wet is vanaf 1 juli 2003 van toepassing op iedere handeling of praktijk die tot doel heeft de schuldenaar ertoe aan te zetten een onbetaalde schuld te betalen, buiten een invordering op grond van een uitvoerbare titel om. In het laatste trimester werden reeds 20 incassobureaus informatief onderzocht. In totaal werden 6 processen-verbaal van waarschuwing en 1 pro justitia opgesteld.

5

CONTROLES UITGAVEN EUROPEES ORIENTATIEEN GARANTIEFONDS VOOR DE LANDBOUW EN MARKTORDENING: SECTIE A De controles geschieden enerzijds in het kader van de financiële verrichtingen van de afdeling Garantie van het Europees Orientatie- en Garantiefonds voor de Landbouw (EOGFL - cel 1) en anderzijds met betrekking tot de naleving van de EU-marktordeningen (cel 2). Deze controles betreffen in het bijzonder de bestrijding van de fraudes in de sectoren boter, niet bijlage 1 producten (verwerkte landbouwproducten zoals chocolade, confiserie, biscuiterie), zetmeel, suiker, visserijproducten, mout, steun aan hulpbehoevenden, vlees, wijn en gedistilleerde dranken, isoglucose, bananen, oorsprongscertificaten, geografische aanduidingen en oorsprongsbenamingen, specificiteitscertificering landbouwproducten, controle- en toezichtfirma’s, hennepzaad en olijfolie. De”EOGFL-uitgavencontroles” hebben tot doel na te gaan of de “firma’s” recht hebben op de gevraagde steun of interventie, respectievelijk de gevraagde restituties bij uitvoer. In concreto wordt gecontroleerd of de producten verwerkt zijn, hetzij een voorgeschreven bestemming hebben gekregen. In de loop van 2003 geschiedden 2.698 onderzoeken, werden 2.471 verslagen van onderzoek gemaakt, 938 monsters genomen en meer dan 16.000 controledocumenten behandeld.

5.1

Enkele bijzondere resultaten Naast de uitgebreide controles in de hierboven vermelde sectoren kan aangestipt worden dat: - in 280 verkooppunten de verkoop van sangria werd gecontroleerd ten einde na te gaan of de als sangria verkochte drank voldoet aan de wettelijke bepalingen terzake. In 76 verkooppunten werden inbreuken vastgesteld. Het onderzoek dient voort gezet bij 19 verdelers-bottelaars; - de controles naar en het gebruik van het collectief merk AMBAO werden eveneens voort gezet; - inzake de communautaire bescherming van geografische aanduidingen en oorsprongsbenamingen van landbouwproducten en levensmiddelen werd de aandacht geschonken aan de “Parmezaankaas” en ook werd de aandacht van de diverse beroepsgroeperingen gevestigd op de reglementering inzake de benaming “feta”-kaas;



-

5.2

er werd een uitgebreid onderzoek ingesteld naar het gebruik van de benamingen “olijfoliën” en “oliën uit afvallen van olijven”. Er diende vastgesteld dat 58 % van de oliën nog steeds niet correct geëtiketteerd was (taalaspect, niet correcte verkoopsbenaming,…)

Controles a posteriori De controles a posteriori inzake EOGFL-uitgaven (EG-verordening nr. 4045/89) hebben geleid tot 75 verslagen, die overeenkomen met een totaal bedrag van € 125.946.343.

6

NIJVERHEIDSCOMPENSATIES De controles betreffende de nijverheidscompensaties die verband houden met de aankoop van defensiematerieel werden voortgezet, maar tegen een trager tempo, gelet op de geleidelijke uitdoving van de oude contracten. Daarentegen is er geen enkele verzwakking bij de controles van de contracten ter financiering van de niet-terugkerende kosten van de Belgische ondernemingen die aan het Airbus A 380-programma deelnemen.

7

CONTROLEDIENST VAN DE BEHEERSVENNOOTSCHAPPEN VAN HET AUTEURSRECHT EN DE NABURIGE RECHTEN In het kader van de Corpernicus-hervorming werd de Controledienst van de beheersvennootschappen met ingang van 1 augustus 2002 bij ministerieel besluit overgeplaatst van het Ministerie van Justitie naar de voorlopige cel bij de Federale Overheidsdienst (FOD) Economie, KMO, Middenstand en Energie. De controledienst van het auteursrecht is volgens de wet van 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en de naburige rechten bevoegd voor het toezicht op de toepassing door de 25 beheersvennootschappen (SABAM, Uradex, Reprobel,…) van de wet en hun statuten alsook van de tarieven, innings- en verdelingsregels. In de loop van 2003 werden naast de hierboven vermelde controledomeinen een vijftigtal individuele klachten lastens verscheidene beheersvennootschappen behandeld. Hierbij wordt hoofdzakelijk adviserend en bemiddelend opgetreden. Een andere bevoegdheid van de controledienst bestaat in het erkennen van agenten die in naam van de vennootschap controles uitvoeren op het terrein. In 2003 werden bij ministerieel besluit 17 agenten erkend. Bij vier andere ministeriële besluiten werden de verdelingsreglementen van 4 van de 6 colleges van Auvibel goedgekeurd die betrekking hebben op de periode 1995-2002. In het kader van de financiering van de controledienst werd in augustus 2003 een recetterekening geopend en werden de aangiften voor het jaar 2002, gebaseerd op de inkomsten 2001 van de vennootschappen, gecontroleerd zodat aanvang 2004 overgegaan kan worden tot de inning van de te betalen bijdragen.



De controle van de aangiften voor het jaar 2003, inkomstenjaar 2002, werd aangevangen en zal in 2004 voortgezet worden zodat eind 2004 overgegaan kan worden tot de inning van de bijdragen. Tenslotte werd op 12 november een samenwerkingsprotocol ondertekend tussen E7 en de Algemene Directie Regulering en Organisatie van de Markt (E3) teneinde de samenwerking te optimaliseren tussen de controledienst van het auteursrecht en de naburige rechten en de dienst Wetgeving auteursrecht.

8

ADMINISTRATIEVE MINNELIJKE SCHIKKINGEN Einde 2003 kwamen 1.345 pro justitia’s voor een administratieve geldboete in aanmerking. Einde december 2003 konden de ontvangkantoren der penale boeten mededelen dat voor 1.081 van deze voorstellen een betaling werd geregistreerd. De dossiers waarvoor uiteindelijk geen betaling werd geregistreerd, werden voor nuttig gevolg naar de bevoegde procureurs des Konings bij de rechtbanken van eerste aanleg opgestuurd.

Tabel 7: Overzicht van de administratieve geldboetes Aantal minnelijke schikkingen

Basiswet Prijzen Handelspraktijken Consumentenkrediet Ambulante Handel Reizen Euro

Aantal betaalde minnelijke schikkingen

Betaald bedrag in euro

22

17

10.200

1.116

991

455.850

8

5

8.250

95

73

14.220

3

0

0

13

12

8.300

Huwelijksbureaus

7

5

1.075

Timesharing

0

0

0

Avondsluiting

33

16

8.350

Zelfstandig Ondernemen

44

31

10.425

Veiligheid

4

TOTAAL

1.345 (1.509)

3 1.081 (834)

5.375 522.045 (404.950)

Tussen haakjes: cijfers december 2002



Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie

E8


1 2 3 4

BASISOPDRACHT ....................................................................................................................................................................................... 163 KRUISPUNTBANK ONDERNEMINGEN ................................................................................................................. 163 HERGROEPERING DIENSTEN ................................................................................................................................................ 163 ANDERE AANDACHTSPUNTEN ....................................................................................................................................... 164 DAGELIJKSE ACTIVITEITEN

1 2

DE KRUISPUNTBANK ONDERNEMINGEN ..................................................................................................... 167 CONSUMPTIEPRIJZEN: DE POLSSLAG VAN HET ECONOMISCH GEBEUREN ....................................................................................................................... 168

3

BEURZEN EN TENTOONSTELLINGEN: DE FOD ECONOMIE EEN GEZICHT GEVEN ................................................................................................. 168

4 5 6 7 8 9 10

BIBLIOTHEEK QUETELETFONDS .................................................................................................................................... 169 DE PUBLICATIES: VASTE WAARDEN.......................................................................................................................... 170 OPVOLGING VAN DE INFORMATIEMAATSCHAPPIJ ................................................................... 171 ELEKTRONISCHE INFORMATIE .......................................................................................................................................... 172 VAN TELEFONISCH ONTHAAL NAAR CONTACTCENTRUM.......................................... 174 ECONOMISCHE ANALYSES ...................................................................................................................................................... 175 STATISTIEK ............................................................................................................................................................................................................... 176

E88 E



E8

E8


1

BASISOPDRACHT De nieuwe Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie (E8) moet zich opwerpen als referentie inzake verzamelen, verwerken én aanbieden van statistische en economische informatie in de breedste zin. Het cliënteel bestaat uit overheden en administraties, bedrijven, pers en burgers. Het is een opportuniteit om de expertise van het vroegere Nationaal Instituut voor de Statistiek (NIS) te koppelen aan de schat aan informatie die het vroegere Bestuur Economische Informatie in bezit heeft. De symbiose van beide Directies moet het mogelijk maken om de interne en externe communicatie optimaal te verzekeren.

2

KRUISPUNTBANK ONDERNEMINGEN Speciale aandacht gaat naar het opstarten van de Kruispuntbank Ondernemingen (KBO). De administratieve vereenvoudiging staat hoog vermeld in de beleidsprioriteiten van de regering. Een van de belangrijkste middelen om deze beleidsprioriteit te verwezenlijken is het “e-Government”: het beroep op de “Information and Communication Technology” (ICT) om het - administratieve - leven van burger en onderneming een stuk eenvoudiger te maken. De start van het systeem, op 1 juli 2003 verliep in ongunstige omstandigheden. Er bleken problemen met een deel van de informatica. Binnen het netwerk van de Federale Overheidsdienst (FOD) Economie, KMO, Middenstand en Energie bleek het mogelijk om verrichtingen in de databank te doen maar dat was niet het geval voor de verbindingen die via het Internet verliepen. Er werd een noodscenario opgezet waarbij de administratie de dossiers invoerde voor rekening van de ondernemingsloketten. Aldus werden meer dan 44.000 dossiers aangemaakt. Tegen december 2003 waren de technische problemen uitgeklaard en was het systeem klaar voor transacties on line.

3

HERGROEPERING DIENSTEN Het jaar 2003 stond in het teken van de integratie van het vroegere Bestuur Economische Informatie en het Nationaal Instituut voor de Statistiek tot de nieuwe Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie. De diensten Consumptieprijzen (ex-Index) en Beurzen en Tentoonstellingen werden vanuit de Algemene Directie Regulering en Organisatie van de Markt (E3) overgeheveld.



4

ANDERE AANDACHTSPUNTEN Een snellere en betere invulling van de kerntaken, met andere woorden: efficiënter de informatie rond het economisch gebeuren verzamelen, verwerken en verspreiden. Daartoe moet de Bibliotheek Queteletfonds, de grootste economische bibliotheek van België, verder uitgebouwd worden tot een compleet economisch en statistisch documentatiecentrum met een sterk verruimd aanbod. Dit zal gebeuren door integratie van de statistische documentatiecentra van het NIS en de bibliotheek van Landbouw, die vorig jaar als gevolg van de recentste regionalisering opgenomen werd, in de Algemene Directie. Een nieuw beheerssysteem is in ontwikkeling. De traditionele, papieren “publicaties” werden in stand gehouden, maar de elektronische dataverwerking en informatieverschaffing nam een steeds grotere plaats in en kan rekenen op een steeds ruimere belangstelling. In 2003 werden ook de informatiediensten herschikt. Doel is om op korte termijn deze dienstverlening om te bouwen tot een echt contactcentrum waar men met alle statistische en economische vragen terecht kan. Op een zo groot mogelijk aantal van deze vragen zal men antwoorden vanaf deze “eerste lijn”. De andere zullen worden doorgegeven naar de juiste specialisten. In het kader van een streven naar administratieve vereenvoudiging werd de structuurenquête ondernemingen drastisch vereenvoudigd via een koppeling aan de mededelingen in het kader van de jaarrekeningen. Met “e-Prodcom” werd een aanzet gegeven tot de inzameling van statistieken via het Internet. De verdere uitbouw en permanente zorg voor de gebruiksvriendelijkheid van de “website” mogen evenmin onvermeld blijven.

Hans D’HONDT Directeur-generaal




E8

E8


1

DE KRUISPUNTBANK ONDERNEMINGEN Tal van overheidsdiensten hebben voor hun werking identificatiegegevens van ondernemingen nodig. Tot nu toe verzamelde elke instelling zelf op basis van specifieke reglementeringen van al die departementen dat, om een bepaalde beslissing te verkrijgen, de belanghebbenden welbepaalde identificatiegegevens moesten mededelen. Voor alle overheidsdiensten samen is dat een immens dubbel gebruik aangezien in al deze diensten personen belast zijn met het registreren en het actueel houden van die gegevens. Bovendien is dergelijk systeem oorzaak van inefficiëntie aangezien dubbele of meervoudige gegevensopslag noodzakelijkerwijze leidt tot conflicten tussen de inhoud van de verschillende bestanden. Zodra een onderneming een wijziging mededeelt aan een dienst en niet aan een andere, krijgt men verschillen in de databases en wordt het zeer moeilijk om uit te vinden wat nu juist de correcte gegevens zijn. Vandaar de idee om de identificatiegegevens van de ondernemingen op een eenvormige wijze en centraal ter beschikking te stellen van alle diensten. Voor de overheidsdiensten betekent dit dat zij met zekerheid over de meest actuele en juiste gegevens beschikken. Voor de ondernemingen is het voordeel nog groter. Zij zullen immers hun identificatiegegevens nog slechts één enkele keer aan de overheid moeten geven. Eens zij een identificatienummer gekregen hebben, zal de mededeling van dat nummer volstaan, waarna de overheidsdiensten zelf de nodige identificatiegegevens zullen kunnen opvragen bij de Kruispuntbank Ondernemingen (KBO). Administratieve vereenvoudiging met een hoofdletter dus. Wie zit er in de KBO? De rechtspersonen naar Belgisch recht, de rechtspersonen naar buitenlands recht met zetel in België en de natuurlijke personen die handelaar zijn of die aan de BTW onderworpen zijn, als werkgever aan de sociale zekerheid onderworpen zijn of als zelfstandige een vrij beroep uitoefenen. Al deze natuurlijke of rechtspersonen worden in de KBO ingeschreven en ontvangen op dat ogenblik een uniek identificatienummer. Welke gegevens worden opgeslagen? De naam, benaming of firmanaam, het adres, de rechtsvorm, de rechtstoestand, de oprichtings- of stopzettingsdatum, de identificatiegegevens van de oprichters, mandatarissen of lasthebbers, de door de onderneming uitgeoefende activiteiten, andere basisidentificatiegegevens die moeten worden verstrekt bij de oprichting van een rechtspersoon of bij de inschrijving als handelaar, de aanduiding van toelatingen of vergunningen of van de hoedanigheden die de onderneming in toepassing van verschillende wetgevingen heeft verkregen en tenslotte verwijzingen naar stukken neergelegd bij de griffies of bij de Nationale Bank van België (NBB). Het ondernemingsnummer wordt onmiddellijk toegekend bij de inschrijving in de KBO. Het gebruik van dat nummer wordt ook verplicht in de betrekkingen die de ondernemingen hebben met de overheid en tussen overheden onderling. Concreet betekent dit dat het ondernemingsnummer in de plaats zal komen van alle andere nummers die de overheid nu toekent. De meest voor de hand liggende voorbeelden daarvan zijn het BTW-nummer, het RSZ-nummer (in een volgende fase) en het handelsregisternummer voor de handelsondernemingen.



2

CONSUMPTIEPRIJZEN: DE POLSSLAG VAN HET ECONOMISCH GEBEUREN De dienst voor het Indexcijfer, intussen omgedoopt naar Consumptieprijzen om verwarring met andere indexen te vermijden, werkt uiteraard volgens dezelfde beginselen als andere statistiekdiensten: een rigoureuze methodologie, strikte “deadlines”, nauw contact met Eurostat. Overheveling naar de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie (E8) was dan ook logisch.

2.1

Betere ondersteuning Het specifieke belang van de consumptieprijsindexen in de Belgische context, gelet op de indexering van zowel lonen als huurprijzen, alimentatie,… is genoegzaam bekend. De dienst kan nu worden opgenomen in een algemeen kader van diensten die gespecialiseerd en ervaren zijn in methodologie, logistiek en verspreiding.

2.2

Schaalvoordelen Inbedding in een geheel waarbinnen vele andere diensten op soortgelijke manier werken, biedt schaalvoordelen en laat toe om de schaarse middelen beter en efficiënter in te zetten.

2.3

De indexhervorming Binnenkort wordt het basisjaar van de consumptieprijsindexen herzien. Dit gaat gepaard met een actualisering van de gevolgde producten, de wegingen en de winkels waar prijzen opgenomen worden. Zowel de binnendienst als de buitendienst van de eenheid Consumptieprijzen zijn druk bezig met de voorbereiding van deze hervorming.

3

BEURZEN EN TENTOONSTELLINGEN: DE FOD ECONOMIE EEN GEZICHT GEVEN De dienst Beurzen en tentoonstellingen heeft twee belangrijke opdrachten: enerzijds het opstellen en verspreiden van de jaarlijkse gids “Beurzen en tentoonstellingen in België”, op papier en via de “website” en anderzijds het organiseren en coördineren van de deelname van de Federale Overheidsdienst (FOD) Economie, KMO, Middenstand en Energie en zijn onderdelen aan bepaalde beurzen en tentoonstellingen. Het lag voor de hand om deze dienst op te nemen in de afdeling Informatie en Communicatie. Op die manier krijgt deze afdeling er een belangrijk kanaal bij om zijn werk te doen en de dienst Beurzen en tentoonstellingen komt terecht in een geheel dat precies dezelfde doelstellingen heeft.



BIBLIOTHEEK QUETELETFONDS Voor de Bibliotheek Queteletfonds, de grootste economische bibliotheek van België, blijft de “ontsluiting” van tijdschriften een sterk punt. Dit betekent dat ook voor tijdschriftenartikels een bibliografische referentie wordt opgesteld die via de publiekscatalogus (OPAC) teruggevonden kan worden. Sinds zes jaar is deze OPAC vrij raadpleegbaar via het Internet (met name vanuit de website van onze FOD). Onderzoekers, professoren, studenten, instellingen van openbaar nut, maken gretig gebruik van deze dienstverlening, wat duidelijk blijkt uit het stijgende aantal consultaties van de OPAC via het Internet. Het belang van het aandeel artikelreferenties kan nauwelijks onderschat worden, zoals ook blijkt uit bijgaande cijfers. De FOD Economie hecht overigens groot belang aan de verdere en onverdroten uitbouw van dit unieke economische documentatiecentrum, dat intussen reeds 164 jaar actief is.

Grafiek 1: Aantal ingevoerde referenties per jaar en per publicatievorm

25.000 20.000 Artikels Monografieen

15.000 10.000 5.000

20 03

20 01

19 99

19 97

19 95

19 93

19 91

19 89

0 19 87

4

Bron: FOD Economie - Bibliotheek Queteletfonds De bibliotheek blijft zich inspannen om de beschikbare informatie aan een zo ruim mogelijk publiek ter beschikking te stellen. Zo werd in 2003 opnieuw aan meerdere beurzen deelgenomen, waaronder “Foire du Livre” in Brussel en “Boekenbeurs” in Antwerpen. Er werd actief deelgenomen aan de vergaderingen der bibliothecarissen van de federale overheidsdiensten, waardoor niet alleen de onderlinge samenhang werd bevorderd, maar ook de dienstverlening aan onze klanten werd uitgebreid. In 2003 werd de folder over de centrale bibliotheken van alle federale overheidsdiensten, die verspreid werd bij alle bibliotheken in België en die ook bij de uitgaande briefwisseling werd gevoegd, geactualiseerd. De Bibliotheek Queteletfonds nam actief deel aan het uitbouwen van een centrale catalogus van alle federale overheidsbibliotheken. Binnen dit kader werd ook een



systeem van onderlinge doorverwijzingen op punt gesteld waarbij de bibliotheek van de FOD Economie mee het voortouw heeft genomen. Artikelreferenties opmaken heeft uiteraard weinig zin als de artikelen daarnaast niet vlot bereikbaar zijn. Het dossier inzake de invoering van een nieuw globaal bibliotheekbeheerssysteem, gestart in 2002, vergde heel wat inzet van de personeelsleden in 2003. De ouderdom van de huisvesting van de bibliotheek heeft heel wat materieel werk voor gevolg wil men de collecties op een zo klantvriendelijk mogelijke wijze kunnen blijven aanbieden. De Bibliotheek Queteletfonds moet immers instaan voor het bewaren van een historisch belangrijke collectie werken onder de beste omstandigheden.

5

DE PUBLICATIES: VASTE WAARDEN

5.1

Vademecum van de Onderneming Deze uitgave biedt bedrijfsleiders en particulieren een leidraad bij de regelgeving van de economische activiteit. Deze publicatie behandelt in vijf hoofdstukken de voornaamste formaliteiten die ondernemingen dienen in acht te nemen: de fiscale wetgeving, de arbeids- en de sociale wetgeving, de overheidshulp aan ondernemingen, en tenslotte de instellingen tot aanmoediging en hulpverstrekking. Vooral voor kleine en middelgrote ondernemingen is dit een nuttig werk. De papieren versie van dit werk wordt tweemaal per jaar geactualiseerd. Om de gebruiksvriendelijkheid te verhogen, wordt dit omvangrijke naslagwerk sinds 2001 op A4-formaat uitgegeven. Datzelfde jaar kwam er ook een index bij. Naast de papieren versie is de uitgave ook op Cd-Rom te verkrijgen. Een elektronische versie die vaker wordt geactualiseerd, kan integraal geraadpleegd worden op de website van het departement . Uit de bezoekersstatistieken van de website blijkt dat surfers vooral belang stellen in de rubrieken “belastingen”, “arbeidsreglementering” en “formaliteiten”.

5.2

Trefpunt Economie “Trefpunt Economie” is het tijdschrift van de FOD Economie. Het richt zich tot iedereen die interesse heeft voor de organisatie en het conjunctuurverloop van de Belgische economie. Het opzet van dit gratis maandblad is tweeledig: de activiteiten van het departement op een eenvoudige maar doeltreffende wijze aan alle belangstellenden meedelen en een globale en overzichtelijke stand van de economische ontwikkeling in België verstrekken aan de hand van de belangrijkste macro-economische kerncijfers. Het tijdschrift omvat 228 statistische reeksen en verschaft regelmatig analyses over de ontwikkeling van de Belgische economie. Sinds zijn ontstaan in 1997 kent het vrij grote bijval. De maandelijkse oplage van circa 5.000 exemplaren bij de start van het tijdschrift is inmiddels gestegen tot circa 9.000.



“Trefpunt Economie” is eveneens integraal beschikbaar op de website van de FOD Economie.

5.3

Statistische publicaties: volgens plan Drie jaar geleden werd begonnen met de uitvoering van het Publicatieplan voor de statistische publicaties. De bedoeling was om alle publicaties volledig automatisch vanuit de databank aan te maken. Daarbij werd eerst gefocust op de publicaties specifiek voor één bepaald statistisch domein; dit is ongeveer klaar. Nu zullen de horizontale publicaties aangepakt worden en uiteindelijk zullen opnieuw “Statistische Jaarboeken” aangemaakt worden op een zeer snelle en efficiënte manier.

6

OPVOLGING VAN DE INFORMATIEMAATSCHAPPIJ

6.1

De dienst Opvolging van de Informatiemaatschappij In onze samenleving neemt de invloed van de elektronische informatieverwerking en informatieverstrekking zeer sterk toe. De dienst Opvolging Informatiemaatschappij volgt de ICT (“Information and Communication Technology”)-evolutie op de voet. Ook het onderkennen en het wegwerken van de obstakels die een gezonde ontwikkeling van de elektronische handel belemmeren, behoren tot de prioritaire taken. De dienst verzorgt onder meer het secretariaat van de groep Informatiemaatschappij: een interne groep van het departement waarin dossiers inzake de informatiemaatschappij vanuit de verschillende bevoegdheden van het departement worden opgevolgd. Het betrof in 2003 onder meer de opmaak van brochures, de opvolging van de aanbevelingen uit het advies van het Observatorium van de Rechten op het Internet inzake de bescherming van minderjarigen op het Internet, de opvolging van studies (vrije software, elektronisch archiveren), de opvolging van de dossiers over de elektronische handtekening. De werkzaamheden rond een studie over de economische spionage in België werden gecoördineerd. De dienst Opvolging van de Informatiemaatschappij bleef ook, in een ruimere context, van nabij de werkzaamheden volgen van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). Op Europees niveau vertegenwoordigde de dienst de FOD Economie bij de Europese Commissie en de Raad van de Europese Unie (EU) en nam actief deel aan verschillende werkgroepen en commissies. Het jaar 2003 was de start van de eerste fase van de wereldtop over de informatiemaatschappij (10-12 december 2003 in Genève). De dienst werkte mee aan de Belgische coördinatievergaderingen en maakte deel uit van de Belgische delegatie op de top. Ook het verstrekken van gespecialiseerde of algemene informatie aan de burgers en aan de bedrijven nam steeds meer uitbreiding.



6.2

Het Observatorium van de Rechten op het Internet De doelstellingen van dit orgaan zijn adviezen geven over informatie- en communicatietechnologieën (ICT), het overleg organiseren tussen de actoren, het publiek over ICT informeren en sensibiliseren. Het secretariaat ervan wordt verzorgd door twee ambtenaren van de dienst Opvolging Informatiemaatschappij. Het observatorium leverde heel wat nieuwe informatie op het Internet: de inhoud van de website werd versterkt en een discussieforum werd ingericht. Het Observatorium was medeorganisator van een parlementair forum “De informatiemaatschappij: moet de wetgever tussenkomen?”, dat plaatsvond op 10 februari 2003 in het Parlement in Brussel. Leden van het Observatorium hebben deelgenomen aan vijf conferenties. Meer bepaald hebben zij actief deelgenomen aan de voorbereiding van de Wereldtop over de Informatiemaatschappij (WSIS), waarvan de eerste fase heeft plaatsgevonden in Genève. In totaal hadden er in 2003 acht plenaire zittingen plaats. Er werden vier adviezen opgesteld door werkgroepen, waarvan er twee werden goedgekeurd in plenaire zitting. Het eerste ging over de bescherming van de minderjarigen op het internet, het tweede over de succesfactoren van het “e-Government”.

7

ELEKTRONISCHE INFORMATIE

7.1

: een aantrekkelijke webstek in volle ontplooiing De FOD Economie wil zich vastberaden positioneren in de informatiemaatschappij door informatie en diensten te verstrekken aan alle economische actoren: ondernemingen, beroepsorganisaties, consumenten, studenten, burgers, overheden. Daartoe stelt zij een site met tien thema’s ter beschikking, elk onderverdeeld in rubrieken. In de loop van 2003 werden een nieuw thema (intellectuele eigendom) evenals een tiental subrubrieken toegevoegd en werd extra zorg besteed aan het actueel houden van de informatie. Tevens werd de raadpleging gemakkelijker gemaakt door over te stappen op een ander navigatieschema. Over het ganse jaar telde de site meer dan 3 miljoen consultaties, dit is 12 maal meer dan in 1999, toen de site van start ging.



Grafiek 2: Aantal raadplegingen van de site

350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0 Januari

Maart

Mei

Juli

September

November

3.500.000 3.000.000 2.500.000 2.000.000 1.500.000 1.000.000 500.000 0 1999

2000

2001

2002

2003

Bron: FOD Economie - Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie Binnen in de FOD zelf wordt het intranet steeds meer aangewend als doelmatig communicatiemiddel.

7.2

Een nieuwe webbenadering: statistische portalen Op de statistische website werd een nieuwe benadering opgestart om statistische informatie gebruiksvriendelijk aan te bieden: de statistische portalen. Een statistisch portaal verzamelt op een goed doordachte en gestructureerde manier, links naar alle op het Internet beschikbare informatie rond een bepaald thema. Daarbij speelt het geen rol of die informatie al dan niet aangemaakt werd door de FOD of het Nationaal Instituut voor de Statistiek en of ze al dan niet op de websites van de FOD staat (er is uiteraard wel een zekere voorkeursbehandeling); de klant heeft hier geen boodschap aan. Op



die manier wordt de statbel-website wel de referentie voor statistische informatie over een bepaald onderwerp. Op dit moment zijn er al vijf portalen (conjunctuur, arbeidsmarkt, gezondheid, mobiliteit, landen van de wereld), naast het portaal over de socio-economische enquête. Er zullen er nog meer volgen.

7.3

De uitbouw van een Economische Databank (Ecodata) Voor Ecodata , de macro-economische gegevensbank, werden de inspanningen verder gezet. Naast een upgraden van de hardware (server) werd de lay-out volledig herzien. Ook diverse statistieken van E8 worden thans via dit kanaal verspreid (faillissementen, familiekernen, bodembezetting, gegevens van het kadaster). Als intranettoepassing werd een systeem ontwikkeld om de prestaties van de KBO op te volgen. Tenslotte werd een systeem ontwikkeld waarbij de gebruiker per e-mail verwittigd wordt wanneer bijwerkingen zijn aangebracht aan de statistieken waarvoor hij zijn interesse heeft laten blijken.

8

VAN TELEFONISCH ONTHAAL NAAR CONTACTCENTRUM De dienst die telefonische informatie verstrekte werd begin 2003 gereorganiseerd. Als antwoord op de vragen die ze krijgen, geven de twee informatieambtenaren ofwel zelf de gewenste inlichtingen ofwel duiden ze de dienst aan waar de vrager die kan vinden. De informatieverstrekking gebeurt zowel per telefoon als per mail of fax. Wanneer de vraag niet onder de bevoegdheid van de FOD Economie valt, verwijst de dienst naar de bevoegde administratie of het bevoegde organisme buiten het departement. Het aantal vragen om inlichtingen is in het begin van het jaar licht gestegen, wat toeliet deze instrumenten te verfijnen. Zoals de tabel hierbij toont, komt de grootste stijging overeen met het ogenblik waarop de gegevens van de informatieambtenaren op de websites van de FOD Economie en van de federale regering werden bekendgemaakt, begin juni 2003. Op een totaal van 3.172 antwoorden werden 70 % van de vragen gesteld per telefoon en 30 % per e-mail. Gemiddeld werden 84 vragen per maand behandeld tijdens het eerste halfjaar. Tijdens het tweede halfjaar werden gemiddeld 445 vragen per maand behandeld. Het aantal antwoorden in het Frans en in het Nederlands is ongeveer gelijk. De vragen die gesteld werden, verschillen sterk van onderwerp. Ze komen voornamelijk van zelfstandigen en bedrijven, publieke en private organisaties, of van consumenten. De meest gestelde vragen gaan over de vestiging als zelfstandige (formaliteiten, KBO, vergunningen, steun,...), de reglementering rond in- of uitvoer van een bepaald product, over de voorwaarden voor het op de markt brengen van een product. Er zijn uiteraard ook klachten, vragen om het telefoonnummer en de adresgegevens van een dienst, vragen wie voor een bepaald probleem bevoegd is.



Tabel 1: Aantal antwoorden op de gestelde vragen Telefoon

TOTAAL (per maand)

Mail

FR

NL

Totaal telefoon

Januari

2

15

17

0

6

0

6

23

Februari

1

8

9

8

3

0

11

20

Maart

18

16

34

7

8

0

15

49

April

39

22

61

9

21

0

30

91

Mei

38

9

47

8

12

0

20

67

Juni

64

109

173

35

47

0

82

255

Juli

104

173

277

74

88

5

167

444

FR

NL

Andere

Totaal Mail

Augustus

149

116

265

44

82

4

130

395

September

153

123

276

45

54

2

101

377

Oktober

243

207

450

69

56

8

133

583

November

175

170

345

58

64

5

127

472

December

143

132

275

67

54

0

121

396

TOTAAL

1.129

1.100

2.229

424

495

24

943

3.172

Bron: FOD Economie - Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie Naast de informatieambtenaren zijn er binnen E8 nog twee andere plaatsen waar antwoord gegeven wordt op binnenkomende vragen: het Statistisch documentatiecentrum (voor alles wat te maken heeft met statistische gegevens) en de Bibliotheek Queteletfonds. Het is de bedoeling om deze drie diensten te integreren tot één goed bemand en efficiënt Contactcentrum dat hét contactpunt wordt voor alle vragen naar statistische of economische informatie.

9

ECONOMISCHE ANALYSES De dienst Economische Analyses heeft als opdracht om degelijk verwerkte informatie te bieden om de overheid van de FOD voor te lichten bij haar economische beleidskeuzes, om de FOD te vertegenwoordigen in nationale en internationale comités en organen die te maken hebben met bovengenoemde doelstelling en om het geïnteresseerde publiek informatie te bezorgen over de Belgische economie. Afgezien van nota’s voor intern gebruik in de FOD, maakt de dienst Periodieke Analyses over de Belgische economie en de evolutie ervan voor de publicatie “Trefpunt Economie” en de rubriek “Economische informatie” op de website . De dienst levert eveneens een bijdrage tot de aanmaak van andere informatiebrochures evenals tot het opstellen van de “Economic reform of the products,



services and capital markets”. Belgian report for the EU, in de wandelgangen ook bekend als het Cardiff-rapport. Ook voor het syntheserapport over de economie in België onder de titel “De Belgische economie in …” houdt de dienst de pen.

10

STATISTIEK

10.1

Het Instituut voor de Nationale Rekeningen Samen Met de NBB, het Federaal Planbureau neemt E8 deel aan het Instituut voor de Nationale Rekeningen (INR), belast met het opstellen van de nationale rekeningen, de statistieken van de buitenlandse handel, de input-outputtabellen en de economische vooruitzichten vereist voor het opstellen van de overheidsbegroting. Al die statistieken en vooruitzichten zijn te vinden op de websites van de NBB (nationale rekeningen en buitenlandse handel) en van het Federaal Planbureau (input-outputtabellen en economische begroting). De meeste statistieken staan ook in de openbare gegevensbank van de FOD Economie . In 2003 heeft het INR voor het eerst een informatie- en presentatiedag georganiseerd over zijn producten en de methodes volgens dewelke ze worden uitgewerkt.

10.2

De SILC-enquête: inkomens en levensomstandigheden onder de loep Sinds 2004 is EU-SILC (European Union Statistics on Income and Living Conditions) voorgeschreven door een Europese verordening. België heeft samen met zeven andere Europese landen reeds in 2003 deelgenomen aan deze statistiek. De SILC-enquête 2003 betreft zowat 6.000 particuliere huishoudens. De resultaten van de enquête zijn representatief voor heel België. De enquête is het eerste grootschalige project dat via CAPI (Computer Assisted Personal Interview) wordt uitgevoerd. De enquêteurs gaan met een draagbare computer bij de huishoudens langs. Zij verzamelen de informatie en voeren deze rechtstreeks onder een elektronisch formaat in.

10.3

Vereenvoudigde Structuurenquête Jaarlijks, in de loop van het tweede kwartaal, voert E8 een enquête uit naar de structurele kenmerken (tewerkstelling, activiteit, productie, kosten en investeringen) van de ondernemingen. Naar gelang van hun rechtsvorm en grootte (combinatie van tewerkstelling en omzet), ontvangen de ondervraagde ondernemingen verschillende vragenlijsten. Tot 2002 werden in deze structuurenquête een aantal gegevens gevraagd die in feite reeds in andere administratieve bestanden, zoals de jaarrekeningen, aanwezig waren. De tot dan



toe aangehouden werkwijze bracht dan ook een dubbele bevraging met zich voor de Belgische vennootschappen. Op vraag van verschillende beroepsfederaties en op uitnodiging van de Dienst voor Administratieve Vereenvoudiging, hebben E8 en de NBB dan ook de structuurenquête vereenvoudigd. Er werd een statistische bijlage bij de jaarrekening gevoegd. Deze bijlage bevat enkel die rubrieken die noch in de jaarrekeningen, noch in andere administratieve bronnen teruggevonden kunnen worden, maar wel noodzakelijk zijn voor het opmaken van de, Europees verplichte, statistiek. Ook op het vlak van de bijkomende gegevens werd een aantal vereenvoudigingen doorgevoerd. De opmerkelijkste verandering is dat een aantal gegevens niet meer elk jaar worden opgevraagd. Er werd niet enkel werk gemaakt van een reductie van het aantal vragen (vermindering van 50 % tot 70 %), maar ook van het aantal bevraagde ondernemingen. Door een indexering van de grenzen voor het bepalen van de omzetklassen, zal de steekproef vanaf 2003 naar schatting met 1500 vennootschappen afnemen (ongeveer 4 %).

10.4

Socio-economische Enquête: de eerste resultaten De ruim 14 miljoen formulieren van de Socio-economische Enquête werden in de loop van het jaar via optische methoden ingebracht en vervolgens verwerkt tot statistische tabellen. Midden 2003 werden de eerste resultaten op basis van de woningformulieren gepubliceerd. Naargelang de tabellen afgewerkt worden, is sindsdien een continue stroom gegevens beschikbaar gekomen voor onderzoekers en het publiek.

10.5

Methodologie Binnen het Bureau Methoden en Coördinatie werd een softwarepakket uitgewerkt (g-Calib) om de kalibratiemethode toe te passen voor extrapolatie. Voor de enquête naar de arbeidskrachten werd een geautomatiseerde en geïntegreerde procedure ontwikkeld die zowel datamanipulatie, imputatie, kalibratie als parameterschatting bevat. Hierbij wordt ook gebruik gemaakt van externe gegevensbronnen (Sociale Zekerheid). De resultaten van dit project moeten toelaten de verschillen te verklaren tussen op de enquête gebaseerde schattingen van o.a. werkgelegenheidsstatistieken, en de louter op registers gebaseerde statistieken. Ook voor andere sociale enquêtes zijn zulke procedures thans in ontwikkeling. Met het oog op verfijning en hogere flexibiliteit van de methoden en procedures, werd een versie 2.0 van g-Calib gerealiseerd. Het personeelseffectief van het Bureau Methoden en Coördinatie werd versterkt in mei 2003. Sedertdien worden studies ondernomen over steekproefplanning en steekproeftrekking, editeren en imputeren, variantieschatting, en parameterschatting in longitudinale enquêtes. Daarbij wordt vooral aandacht gegeven aan het horizontale aspect van de studies, dit wil zeggen de algemene achterliggende theorie en de toepassing van de technieken op meerdere (desgevallend sterk verschillende) enquêtes.



Geleidelijk vinden deze studies toepassing in de dagelijkse activiteiten zodat de kwaliteit van de resultaten nog verhoogt.

10.6

De Hoge Raad voor de Statistiek: een wetenschappelijk instrument De Hoge Raad voor de Statistiek is het officiële adviesorgaan met betrekking tot de openbare statistiek. Zijn werkzaamheden vormen een belangrijk instrument om de vraag naar statistieken beter te leren kennen en om het statistiekaanbod aan die vraag aan te passen. De werkzaamheden vinden plaats in voltallige vergaderingen en in werkgroepen waar de belangrijkste dossiers worden voorbereid met de leden van de Raad, de ambtenaren van E8 en experts van het te onderzoeken statistisch domein. De Hoge Raad en de (sub)werkgroepen kwamen in 2003 vijftig keer samen.


Stafdienst Personeel en Organisatie

S1


1 2 3 4

DE AANWERVING VAN PERSONEEL BINNEN DE FOD ECONOMIE ................ 183 HET BPR-PROGRAMMA.................................................................................................................................................................. 184 DE ONTWIKKELCIRKELS ................................................................................................................................................................ 185 KENNISMANAGEMENT ................................................................................................................................................................... 186 DAGELIJKSE ACTIVITEITEN

1 2 3 4

PERSONEELSSTERKTE ....................................................................................................................................................................... 191 BEWEGINGEN.................................................................................................................................................................................................... 193 BEVORDERINGEN ...................................................................................................................................................................................... 193 VERDELING VAN DE PERSONEELSSTERKTE PER DIRECTIE EN/OF DIENSTEN ..................................................................................................................................... 193

S1



S1

S1


1

DE AANWERVING VAN PERSONEEL BINNEN DE FOD ECONOMIE Onlangs grepen er grote veranderingen plaats in de wervingsprocedures voor statutaire en contractuele ambtenaren. Hoewel de aanwerving hoofdzakelijk gebaseerd was op een vooraf bepaald wervingskader door graden te volgen, is ze voortaan gericht op de te vervullen functie en wordt ze georganiseerd op basis van een personeelsplan dat de begrotingsmiddelen toewijst aan de Algemene Directies en de Stafdiensten, volgens een analyse van de behoeften. Er werd een personeelsplan opgesteld op basis van de resterende financiële middelen van 2003 en verdeeld over alle entiteiten van de Federale Overheidsdienst (FOD) Economie, KMO, Middenstand en Energie, afhankelijk van hun huidige behoeften en de door het Directiecomité of de Minister van Economie vooropgestelde wervingsprioriteiten. De Stafdienst Personeel en Organisatie (S1) wil de begrotingsenveloppe voor het personeel beter gebruiken, door de aangeworven personeelsleden en degenen die weggaan beter te volgen en de aanwervingen dynamischer en proactiever te beheren. In 2003 werden nieuwe ambtenaren in dienst genomen voor de Algemene Directies Controle en Bemiddeling (E7), Kwaliteit en Veiligheid (E6), Regulering en Organisatie van de Markt (E3), voor het Bureau van de Voorzitter van het Directiecomité, voor het Nationaal Instituut voor de Statistiek (NIS), voor de Kruispuntbank Ondernemingen (KBO) en voor de Stafdienst Budget en Beheerscontrole (S2). Wanneer een Algemene Directie of een Stafdienst een aanvraag tot aanwerving of vervanging van een statutaire of contractuele ambtenaar indient bij S1, moet die vergezeld zijn van een gedetailleerde beschrijving van de te vervullen functie(s). De functiebeschrijving wordt opgesteld door de Human Resources correspondent van de Algemene Directie of de Stafdienst, in samenwerking met de hiërarchische verantwoordelijke van de aan te werven persoon, en bevat de kwalificaties en competenties die nodig zijn voor de functie. Contractuele ambtenaren worden aangeworven na een vergelijkende selectie die bestaat uit een gesprek met de (op basis van hun curriculum vitae vooraf geselecteerde) kandidaten voor een jury die is samengesteld uit ten minste één door de directeur van S1 aangeduid lid van zijn stafdienst en ten minste één lid van de Algemene Directie of Stafdienst waarvoor de aanwerving gebeurt. Het doel van het selectiegesprek is te oordelen of de kandidaten over de nodige competenties, motivatie en integratiecapaciteiten beschikken voor een optimale uitoefening van de functie. Dit gesprek moet een bruikbare en betrouwbare voorspelling zijn van de toekomstige prestaties van elke kandidaat in die functie, vergeleken met de andere kandidaten. Wanneer alle kandidaten gehoord zijn, maakt de jury een rangschikking van de kandidaten op en wordt er een selectieverslag opgesteld en ter goedkeuring voorgelegd aan de Minister. Voor de aanwerving van statutaire ambtenaren onderscheidt men twee procedures:



1.1

De aanwerving op basis van bijzondere reserves Er kunnen bijzondere reserves in samenwerking met Selor worden aangelegd voor specifieke betrekkingen binnen de FOD Economie. Deze reserves, die werden aangelegd door middel van een vergelijkende selectie op basis van een gedetailleerd functieprofiel, worden dan geraadpleegd. Enkel de kandidaten die voldoen aan het in de beschrijving vermelde kwalificatie- en competentieprofiel kunnen deelnemen. Bij bijzondere reserves mag er geen enkele aanvullende selectie worden gevraagd; de ambtenaren worden aangeworven op basis van hun rangschikking in de bijzondere reserve.

1.2

De aanwerving op basis van bijkomende selecties Wanneer er een wervingsreserve door Selor werd samengesteld, kan de FOD een bijkomende selectie uitvoeren om de ambtenaren te selecteren die het meest voldoen aan het voor de functie gezochte profiel. S1 legt Selor het examenreglement, de samenstelling van de examencommissie, de planning van de bijkomende proeven en de lijst met de op te roepen laureaten van de reserve ter goedkeuring voor. De bijkomende proef bestaat uit een interview, eventueel voorafgegaan door een gecomputeriseerde test van het beroepsprofiel, een schriftelijke voorbereiding of een praktische proef. De inhoud van de in het examenreglement vermelde proef vinden de kandidaten in hun oproep. Na afloop van de selectie stuurt de jury een verslag met de rangschikking van de kandidaten en een motivatiefiche naar Selor, dat akkoord moet gaan vooraleer de deelnemers op de hoogte te brengen.

2

HET BPR-PROGRAMMA BPR (Business Process Re-engineering) betekent letterlijk: “diepgaande herziening van de processen van een organisatie”. Een proces is een aaneenschakeling van onderling verbonden activiteiten die, vertrekkend van identificeerbare inputs, resulteren in een welbepaalde output in de vorm van een product of dienst, aangeboden aan een externe/interne klant voor wie het waardevol is. De activiteiten van een proces kunnen afdelingen, directies, algemene directies overschrijden. Typische processen van de FOD Economie zijn bijvoorbeeld het uitwerken van wetten, reglementen of technische normen, het uitvoeren van prijzencontroles,… “Re-engineering” beoogt veel meer dan een “diepgaande revisie”. Het beoogt “het fundamenteel herdenken en hertekenen van de processen van een organisatie om een ingrijpende verbetering in haar belangrijkste performantie-indicatoren, zoals kost, kwaliteit, snelheid, risicovermindering,…” te bewerkstelligen. Een BPR-project omvat in principe drie grote delen: - een analyse van de processen: beschrijving van het huidige verloop van de processen (“As Is”) en van het verloop ervan in een optimale situatie (“To Be”); - een kwantitatieve en een kwalitatieve analyse van de hulpbronnen die thans worden ingezet en die worden ingezet in een optimale situatie en dit door de verschillende processen; - een implementatieplan waarin een beschrijving wordt gegeven van de bestaande kloof tussen de situaties “As Is” en “To Be” (kloofanalyse) en van wat zal moeten worden gedaan om dit verschil te overbruggen.



Het Directiecomité heeft vijftien macro-processen geïdentificeerd voor de FOD Economie en rond welke het BPR-programma zal worden gestructureerd: - uitwerken van wetten, regels en technische normen; - toepassen van wetten, regels en technische normen; - controle van het toepassen van wetten, regels en technische normen; - verzamelen, verwerken en verspreiden van statistieken en informatie; - analyse van de economische omgeving; - coördinatie en onderhandeling op internationaal, federaal en regionaal vlak; - beheer van de kennis en de competenties; - projectbeheer; - communicatie; - juridische ondersteuning; - personeel en organisatie; - budget en beheerscontrole; - “Information and Communication Technology” (ICT); - logistiek; - managementproces. In het licht van deze definitie is het duidelijk dat het BPR-project één van de cruciale projecten van de FOD Economie is. Het zal namelijk een sleutelrol spelen voor talrijke projecten zoals de personeelsplannen 2004 -2006 en het plan van de prioritaire aanwervingen, de ontwikkelcirkels, het opleidingsplan, de bevordering van het beheer per project, het kennisbeheer, de beheerscontrole,… Fase 1 van het project werd officieus op gang gebracht in december 2003. Begin juni 2004 zou een contract moeten worden getekend met externe consultants die ons zullen moeten helpen bij de implementatie van de BPR.

3

DE ONTWIKKELCIRKELS Er werd een nieuw evaluatiesysteem voor de personeelsleden uitgewerkt, de zogenaamde “ontwikkelcirkels”. Ze zijn een beheer- en communicatiemiddel om de doelstellingen van de FOD te halen, de verwachtingen van de organisatie ten opzichte van haar personeel te verduidelijken en de competenties van de statutaire en contractuele ambtenaren te ontwikkelen. De ontwikkelcirkels moeten hun doel bereiken door middel van meer initiatieven, een verbetering van de communicatie, interactie tussen evaluatoren en geëvalueerden, en een verduidelijking van de rol van elke ambtenaar binnen de FOD. Individueel verlopen de ontwikkelcirkels als volgt: bij de aanvang van de eerste evaluatiecyclus en ook daarna heeft elke medewerker, wanneer zijn functie verandert, een functiegesprek met zijn chef met het oog op de beschrijving van zijn functie. Er vindt een planningsgesprek plaats waarin prestatiedoelstellingen en ontwikkelingsdoelstellingen worden vastgelegd. Op regelmatige tijdstippen en telkens de geëvalueerde het vraagt, kunnen er functioneringsgesprekken tussen de chef en zijn medewerker worden gehouden om het functioneren van de betrokkene en van zijn doelstellingen te evalueren. Na afloop van de evaluatiecyclus (dit is na twee jaar) vindt het eigenlijke evaluatiegesprek plaats, waarna een nieuwe cyclus begint.



Deze ontwikkelcirkels moeten van start gaan binnen 18 maanden nadat de Voorzitter van het Directiecomité zijn functie heeft opgenomen: voor onze FOD betekent dit op 1 januari 2004. De uitvoering ervan zal in fasen verlopen. Zo zal dit nieuwe systeem vanaf januari 2004 bij wijze van proefproject bij een aantal diensten van verschillende algemene directies worden ingevoerd; in september 2004 moet het voor alle personeelsleden worden toegepast. Het project dat binnen de FOD Economie van start ging, is grotendeels ingegeven door een enquête (ARTEMIS) die in alle federale overheidsdiensten werd gehouden en onder meer bedoeld was om de voldoening in het werk te meten. Uit de resultaten bleek dat de ondervraagde personen onder meer een dringende verbetering wensten op het vlak van motivatie en sensibilisatie van het personeel, functionering en communicatie. Meer bepaald in 2003 werd de geleidelijke invoering van dit nieuwe systeem voorbereid door talrijke interne vergaderingen en door vergaderingen met de FOD Personeel en Organisatie, door het organiseren van opleidingen inzake gesprekstechnieken voor de evaluatoren van de “proefprojecten”, door het verschijnen van een voor het personeel bedoelde informatiebrief en door het systematisch informeren van de personeelsleden, via allerlei structurele kanalen.

4

KENNISMANAGEMENT Kennismanagement of “Knowledge Management” (KM) is een nieuw project waarop S1 zich sinds 2003 toelegt. Kennis beheren betekent: ervoor zorgen dat de nodige kennis om deskundig te handelen beschikbaar en gemakkelijk toegankelijk is voor de ambtenaren. Het project heeft dus betrekking op alle ambtenaren, waarbij iedereen tegelijk hoofdrolspeler en begunstigde kan zijn. Zo is de uitwerking van “Wie doet Wat” binnen S1, met verschillende zoeksleutels (naam, functie, bekwaamheid) één van de eerste verwezenlijkingen in dat opzicht. De beperking van het verlies van deskundigheid als gevolg van mobiliteit en pensionering is tevens één van de grote uitdagingen van kennismanagement. Meer dan 40 % van ons personeel is immers ouder dan 50 jaar. S1 neemt actief deel aan de praktijkgemeenschap KMnet die mensen groepeert die werken rond KM binnen de FOD. De Algemene Directie Kennismanagement van de FOD Personeel en Organisatie stimuleert en coördineert deze gemeenschap. S1 maakt deel uit, via de regelmatige deelname van een van onze medewerkers, van de cel KMnet Kern, waarop toezicht wordt gehouden door de Algemene Directie Kennismanagement van de FOD Personeel en Organisatie. Het doel van deze entiteit is de geleidelijke ontwikkeling van een gemeenschappelijke visie en een gemeenschappelijk referentiekader, het communiceren en analyseren van ervaringen en goede praktijken en het uitwisselen of ontwikkelen van het geheel van de instrumenten.



Er werd een KM-auditinstrument uitgedacht door een horizontale werkgroep waarin vertegenwoordigers van de FOD’s Justitie, Financiën, Sociale Zekerheid en Economie zetelen, onder auspiciën van de Algemene Directie Kennismanagement van de FOD Personeel en Organisatie. Het project is bedoeld om een instrument voor de teamchefs uit te werken, opdat zij samen met hun medewerkers hun KM-methodes en -praktijken kunnen evalueren. Door een duidelijke vaststelling van hun behoeften zullen zij beter verbeteringsprojecten kunnen uitstippelen. Dit instrument zal worden getest in enkele proefteams van de FOD Economie, waaronder onze Vertaaldienst. Momenteel maakt een BPR-project inzake kennismanagement deel uit van alle projecten die aan het Directiecomité werden voorgelegd. De implementatie van een dergelijk vernieuwingsproject zal een volledige inventaris impliceren van de kennis binnen de FOD en een meer transparant en soepel beheer van de informatie.

Laurent LEDOUX Directeur






S1

S1


1

PERSONEELSSTERKTE (cijfers uitgedrukt in het aantal natuurlijke personen en in %, op 31 december 2003)

1.1

Totale personeelssterkte 2.985 ambtenaren

1.2

Statuut -

1.3

Geslacht -

1.4

Mannen: 46 %; Vrouwen: 54 %.

Taalrol -

1.5

2.183 statutaire ambtenaren (73 %); 802 contractuele ambtenaren (27 %).

Nederlands: 52 %; Frans: 48 %.

Niveau -

Niveau 1: 718 (24 %); Niveau B: 266 (9 %); Niveau C: 845 (28,5 %); Niveau D: 1120 (37,5 %); Rosetta: 36 (niveaus 1 en B) (1 %).



1.6

Werktijd Tabel 1: Arbeidstijd Type prestaties (in %)

Personeelsleden (in %)

100

72,07

92 (35/38)

0,03

80 (4/5)

14,63

79 (30/38)

0,03

75 (3/4)

0,17

70

1,42

66 (2/3)

0,1

66 (25/38)

0,1

60 (3/5)

0,03

50 (1/2)

7,4

40 (2/5)

0,03

0

3,99

Bron: FOD Economie - Stafdienst Personeel en Organisatie

1.7

Leeftijd Ambtenaren ouder dan 50 jaar: 39 %

1.8

Afwezigheid -

-

Afwezigheid van lange duur om persoonlijke redenen: 21 (0,7 %); Vervroegde halftijdse uittreding: 40 (1,3 %); Loopbaanonderbreking: · Voltijds: 59 (2 %); · Halftijds: 166 (5,6 %); · Deeltijds: 4 (0,1 %). Verlof voorafgaand aan de pensionering: 39 (1,3 %); Opschorting van contract: 29 (1 %); Vrijwillige vierdagenweek: 456 (15,3 %); Pensionering: 79 (2,6 %); Verlof voor opdracht: · Opdracht in dienstactiviteit: 27 (0,9 %); · Opdracht in non-activiteit: 3 (0,1 %). . Personen gedetacheerd bij de cellen beleidsvoorbereiding van de Ministers: 25 (8,4 %)

948 ambtenaren (31,5 % van de ambtenaren) zijn betrokken bij die verschillende posten. Als voltijds equivalent komt dit neer op ongeveer 444 ambtenaren (14,8 % van de ambtenaren).



2

BEWEGINGEN

2.1

Indiensttreding -

2.2

Vertrek -

3

Statutaire ambtenaren: 108 (3,6 % van de ambtenaren); Contractuele ambtenaren: 79 (2,6 % van de ambtenaren).

BEVORDERINGEN -

4

Statutaire ambtenaren: 13 (0,4 % van de ambtenaren); Contractuele ambtenaren: 126 (4,2 % van de ambtenaren).

Automatisch (baremabevorderingen op basis van de anciënniteit - vlakke loopbaan): 19; Na het slagen voor de competentiemaatregelen (CA3): 41.

VERDELING VAN DE PERSONEELSSTERKTE PER DIRECTIE EN/OF DIENSTEN (Tabel 2 volgende pagina)


Jaarverslag 2003

194

207

143

337

302

929

E4

E5

E6

E7

E8

166

36

S3

Rosetta

2,985

307

S2

TOTAAL

177

S1

81

208

E3

Voorzitter

92

E2

Aantal

100

1,21

5,56

10,28

5,93

2,71

31,12

10,12

11,29

4,79

6,93

6,97

3,08

Percentage

Totaal personeelsbestand

150

146

100

62

671

272

269

119

178

147

68

Aantal

90,36

47,56

56,5

76,54

72,23

90,07

79,82

83,22

85,99

70,67

73,91

Percentage

Statutairen

16

161

77

19

258

29

68

24

29

61

24

Aantal

9,64

52,44

43,5

23,46

27,77

9,6

20,18

16,78

14,01

29,33

26,09

Percentage

Contractuelen

64

16

27

43

124

64

127

37

69

98

49

Aantal

38,55

5,21

15,25

53,09

13,35

21,19

37,69

25,87

33,33

47,12

53,26

Percentage

Niveau 1

Tabel 2: Verdeling van het personeelsbestand per directie en/of diensten

25,3

1,63

7,91

6,17

2,05

45,7

6,82

2,8

2,42

3,85

3,26

Percentage

23

43

45

22

378

59

84

56

68

53

14

Aantal

13,86

14,01

25,42

27,16

40,69

19,54

24,93

39,16

32,85

25,48

15,22

Percentage

Niveau C

37

243

91

11

408

41

103

46

65

49

26

Aantal

22,29

79,15

51,41

13,58

43,92

13,58

30,56

32,17

31,4

23,56

28,26

Percentage

Niveau D

Bron: FOD Economie - Stafdienst Personeel en Organisatie

42

5

14

5

19

138

23

4

5

8

3

Aantal

Niveau B


Stafdienst Budget en Beheerscontrole

S2


1 2

NIEUWE BEGROTINGSSTRUCTUUR.......................................................................................................................... 201 BEGROTINGSDISCIPLINE ............................................................................................................................................................. 202 DAGELIJKSE ACTIVITEITEN

1 2 3 4 5 6 7

LOGISTIEKE ONDERSTEUNING ......................................................................................................................................... 205 AANKOPEN ............................................................................................................................................................................................................ 205 GEBOUWEN .......................................................................................................................................................................................................... 205 DRUKWERK............................................................................................................................................................................................................ 206 ARCHIEVEN ........................................................................................................................................................................................................... 206 MILIEU............................................................................................................................................................................................................................. 207 REALISATIES VAN HET BUDGET 2003 VAN DE FOD ................................................................... 207

S2



S2

S2


De gebruikelijke begrotingswerkzaamheden, namelijk de begrotingscontrole 2003 en de opmaak van de initiële begroting 2004, verliepen in bijzonder moeilijke omstandigheden. Vele obstakels en belemmeringen bemoeilijkten het begrotingswerk: - de Copernicushervorming; - de federale verkiezingen ; - de regeringswissel; - de dwingende maatregelen van de Minister van Begroting inzake budgettaire discipline. De begrotingscontrole 2003 werd gekenmerkt door enkele ingrepen in de structuur van de begroting: de hergroepering van alle “Information and Communication Technology” (ICT)-kredieten, de herverdeling van de kredieten overgekomen van het afgeschafte Ministerie van Landbouw, de afschaffing van de Kamers voor Ambachten en Neringen, de integratie van de dienst Kwaliteit van de Bouw. Door de mislukte opstarting van de Kruispuntbank Ondernemingen (KBO) werd in extremis nog een bijkrediet van € 3,5 miljoen voorzien om dit dossier bij te sturen. Om KBO naar behoren te kunnen laten functioneren, bleek later, bij de opmaak van de begroting 2004, nog een eenmalige kredietverhoging van 4 miljoen euro nodig. Aangezien de Minister van Begroting, in tegenstrijd met de goede gewoonte, afzag van de indiening van een aanpassingsblad bij de begroting 2003 voor de federale verkiezingen van juni, werd dit aanpassingsblad pas eind december, samen met de initiële begroting 2004 ingediend. Deze vertraging bemoeilijkte niet alleen de uitvoering van de begroting 2003, maar ook de opstelling van de begroting 2004. Sommige problemen konden wel opgelost worden via herverdelingen van basisallocaties, maar op sommige posten kwamen de kredietwijzigingen van het aanpassingsblad te laat en gingen die kredieten verloren. De benoeming van nieuwe managers, in uitvoering van de Copernicushervorming, vroeg om budgettaire aanpassingen en bijsturingen. De personeelsenveloppe, tot stand gekomen na moeizame onderhandelingen, werd op een geheel nieuwe lijst geschoeid. Het wegvallen van de traditionele berekening werd maar gedeeltelijk ingevuld door de nieuwe enveloppe. Enkele collega’s van de Stafdiensten Personeel en Organisatie (S1), ICT (S3) en Budget en Beheerscontrole (S2) hebben samen een nieuwe monitoring van de personeelsuitgaven uitgewerkt, die zowel de opvolging van het kredietgebruik als de vooruitzichten voor wervingen op bevredigende wijze weergeeft. De Copernicushervorming betekende vooral ook de herschikking van verschillende diensten binnen de nieuwe structuur van de Federale Overheidsdienst (FOD) Economie, KMO, Middenstand en Energie. Tal van migraties en bewegingen lieten ook hun sporen na in de uitvoering van de begroting. Speciale gevallen en uitzonderlijke maatregelen moesten ingecalculeerd worden en brachten uiteraard extra werk met zich mee. Niettemin was de ervaring, opgedaan met deze wijzigingen, dan weer nuttig voor het hervormen van de nieuwe begrotingsstructuur van 2004 (meer hierover elders). Omdat 2003 een verkiezingsjaar was, bleven belangrijke beslissingen soms lang uit. De vorming van de nieuwe regeringsploeg ging gepaard met weer andere bevoegdheidsverdelingen en hertekende het politieke landschap. Het aantreden van nieuwe excellenties met medewerkers die het terrein nog moeten leren kennen vormde niet de ideale achtergrond voor de snelle oplossing van verschillende financiële problemen. Het KBO-dossier, met als onrechtstreeks gevolg de verslechtering van de controle op het gebruik van de ICT-kredieten, was de rechtstreekse aanleiding voor tevoren ongekende



problemen met de Inspectie van Financiën, die slechts konden opgelost worden door beroep aan te tekenen bij de Minister van Begroting. Dankzij de grote inspanningen en de onaflatende inzet van de medewerkers van de financiële en logistieke diensten kon uiteindelijk toch de lang verwachte oplossing uit de brand worden gesleept. Keerzijde van de medaille is wel een groot aantal facturen voor verwijlintresten die daarop volgden. De opmaak van de initiële begroting 2004 werd een hele heksentoer, omdat een opeenstapeling van kredietwijzigingen en structurele ingrepen tot een nieuw geheel moesten gesmeed worden. Onduidelijkheid en betwisting omtrent de nieuwe bevoegdheidsverdeling inzake consumentenzaken werd uiteindelijk eenzijdig door de Minister van Begroting beslecht met als gevolg een nieuwe organieke afdeling zonder administratieve verankering. De opname van de kredietenveloppe voor de Plantentuin te Meise, een wetenschappelijk instituut van het ex-Ministerie van Landbouw, werd door Begroting, tegen alle logica in, aan de FOD Economie opgedrongen en ingeschreven op ons budget. Na een lange voorbereidingsperiode werd de boekhouding begin 2003 overgeschakeld op het “Financial Information Management System” (FIMS), de informatica-toepassing die het hele financiële gebeuren van de FOD draagt. De operatie ging aanvankelijk nog gepaard met wat haperingen en kinderziektes, die door het S3-team moesten weggewerkt worden. Het betalingsverkeer op begrotingsfondsen werd enigszins belemmerd gelet op de soms onrealistisch laaggehouden plafonds. Aanvragen tot verhoging van de 2e kredietplafonds op sommige fondsen werden slechts langzaam ingewilligd, zodat onnodige vertraging werd opgelopen bij de betaling. De antwoordtermijn bij aanvragen tot herverdeling van basis allocaties bleef eveneens onaanvaardbaar lang. Het was voor de financiële dienst, die ondanks zijn felle inspanningen machteloos moet toezien, geen pretje om de ontevreden klanten te woord te moeten staan. Bij de ontbinding van het Ministerie van Landbouw was de FOD Economie aangewezen als erfgenaam van de schulden van het verleden, wat dus neerkwam op een heleboel bijkomend werk met achterstallige facturen, waarvoor soms onvoldoende budgettaire dekking was. Het was een beslist niet makkelijke opdracht om, vaak zonder degelijke ruggesteun van de erflaters, facturen betaald te krijgen en bijkredieten los te wrikken bij Begroting. De externe financiële controles werden gehandhaafd op het niveau van de vorige jaren. Bij de interne financiële controles, in dit geval het toezicht op de rekenplichtigen, werden de bestaande activiteiten uitgebreid met de overname en integratie van de rekeningen, beheerd door de diensten van het ex-Ministerie van Landbouw. Daarbij staken enkele onverwachte en onbekende problemen de kop op, waarvoor een bevredigende oplossing kon worden gevonden. De bundeling van de eigen expertise en de assistentie van de specialisten op de Thesaurie zat daar voor een groot stuk tussen. De voorbereiding van de nieuwe begrotingsbeheerstechnieken kon, gelet op de moeilijke administratieve werkomstandigheden, niet optimaal worden opgestart. Een eerste kennisname van de nieuwe systemen inzake interne controle, beheerscontrole, begrotingscyclus, en dergelijke gebeurde op verschillende niveaus, ondere meer via deelname aan interdepartementale fora en via verkennende gesprekken binnen de dienst. Belangrijke knelpunten en prioritaire aandachtspunten werden al gedetecteerd en dienen nu concreet gestalte te krijgen bij de hertekening van de werkprocessen.



1

NIEUWE BEGROTINGSSTRUCTUUR Toen de begroting 2004 van de FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie werd uitgewerkt, werd zij ook grondig geherstructureerd. In het kader van de Copernicushervorming was het immers noodzakelijk (en soms verplicht) een aantal wijzigingen in onze vroegere begrotingsstructuur aan te brengen. Onder die wijzigingen waren er eerst de gewijzigde benamingen: - integratie van de “Copernicuswoordenschat” (Cellen Beleidsvoorbereiding, Beheersorganen, Stafdiensten,…); - nieuwe benamingen voor de verschillende Algemene Directies van de FOD [Algemene Directie Regulering en Organisatie van de Markt (E3), Algemene Directie Economisch Potentieel (E4), Algemene Directie KMO-beleid (E5), Algemene Directie Controle en Bemiddeling (E7), Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie (E8)]. De nieuwe begrotingsstructuur van het departement werd goedgekeurd door het Directiecomité en weerspiegelt dus ook, via de nieuwe benamingen van de Algemene Directies, de nieuwe verdeling van de bevoegdheden tussen die Algemene Directies. Bepaalde vroegere Besturen werden aldus samengevoegd, zoals bijvoorbeeld het Nationaal Instituut voor de Statistiek (NIS) dat, nadat zijn bevoegdheden gegroepeerd werden met die van het Bestuur Economische Informatie, de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie is geworden. Nadien kregen, op een meer technisch niveau, bepaalde wijzigingen een verplicht karakter. Zo stemt bijvoorbeeld, in de begrotingen van alle FOD’s, de rubriek 21 overeen met de afdeling “Beheersorganen”, de organisatorische afdeling van de FOD’s (het Bureau van de Voorzitter en S1, S2 en S3). Belangrijk is ook dat de kredieten voor Wetenschapsbeleid, die in de oude begrotingsstructuur alle gegroepeerd waren onder de Organieke Afdeling 70, toegekend werden aan de verschillende bevoegde Algemene Directies. In de praktijk maakt dit het mogelijk snel en gemakkelijk het geheel van de begrotingskredieten van een Algemene Directie te identificeren en te onderscheiden, met inbegrip van haar kredieten voor wetenschapsbeleid. Er is overigens overeenstemming tussen de benaming, door de “E” van de verschillende Algemene Directies en de nummering ervan als organieke afdeling. Deze laatste, die nochtans courant wordt gebruikt, was niet speciaal in overeenstemming met de vroegere begrotingsstructuur; zo werd het Bestuur Energie bijvoorbeeld ook “E2” genoemd, alhoewel het overeenstemde met de afdeling 61 van de begroting. Thans stemt de Algemene Directie Energie (E2) overeen met de afdeling 42 van de nieuwe structuur. Hetzelfde geldt voor de volgende Algemene Directies, de Algemene Directie Regulering en Organisatie van de Markt, waar E3 overeenstemt met de afdeling 43, E4 met 44,… Tenslotte werd tijdens de laatste interkabinettenbesprekingen beslist dat een nieuwe organieke afdeling zou worden opgericht, binnen welke alle kredieten die verband houden met de consumenten en/of het verbruik zouden worden gegroepeerd. Het betreft de afdeling 49, een afdeling die een beetje speciaal is, want geen enkele Algemene Directie of geen enkele andere verantwoordelijke is officieel aangeduid om het beheer ervan te verzekeren.



2

BEGROTINGSDISCIPLINE Door de slechte economische conjunctuur dreigde het zo duur verkochte begrotingsevenwicht in 2003 niet te worden gehaald. De Minister van Begroting maakte van dat evenwicht een strijdpunt. Hij vaardigde daarom enkele maatregelen uit tot beperking van de toegestane uitgaven op de goedgekeurde kredieten. Een pak bijkomende verplichtingen voor de financiële dienst: een monitoring van de geplande uitgaven, toepassing van maatregelen inzake begrotingsdiscipline en een nieuw ankerprincipe. Veel tijd en moeite gingen op in oeverloze discussies rond afwijkingen op de vijftiendenregel voor de vastleggingen en rond de toegestane benuttingspercentages voor de ordonnanceringen. Bovendien werden de maatregelen uitgevaardigd zonder precieze instructies voor de mensen die ze moesten uitvoeren. Al snel moesten de richtlijnen worden bijgesteld. Het zwaartepunt kwam te liggen op een verhoogde controle a priori. De beperking van de vastleggingen tot het aantal maanden van het jaar, uitgedrukt in vijftienden, heeft eerst enkele weken het departement lam gelegd. Geen enkele bestelling kon worden geplaatst. Omdat een goed huisvader altijd provisies aanlegt voor de vaste kosten, bleek de vijftiendenregel al op voorhand niet toepasbaar. De mogelijkheid was wel voorzien om afwijkingen te laten goedkeuren door de Inspectie van Financiën. Daarvan werd dankbaar gebruik gemaakt, zodat de meeste verbintenissen binnen een normale termijn konden worden vastgelegd. Een paar individuele gevallen vielen helaas wel uit de boot. De maatregel werd door de vele afwijkingen uitgehold en werd begin december uiteindelijk met stille trom ingetrokken. De begrotingsdiscipline bevatte ook maatregelen, opgelegd in het kader van de federale verkiezingen. Zware beperkingen werden gelegd op het aangaan van nieuwe verbintenissen, soms enkel bestemd om de administratie te laten functioneren. De drempel, waarbij het advies van de Inspectie van Financiën volstond om een verbintenis aan te gaan, werd zo drastisch verlaagd, dat plots veel meer dossiers aan de Ministerraad moesten voorgelegd worden. De behandeling van wat anders routinezaken waren, werd zo bemoeilijkt. Zelfs na de vorming van de nieuwe regering bleef deze maatregel nog lang aangehouden. Dit bracht enorme vertragingen met zich mee in de totstandkoming van verschillende contracten. Het budgettaire paniekvoetbal was geen zegen voor de werking van de federale overheidsdiensten. Een verscherpte versie van het reeds in 2002 ingevoerde “ankerprincipe” legde het departement een benuttingspercentage van 80 % op voor alle betalingen, alleen personeelsuitgaven daarvan uitgezonderd. Net zoals het jaar tevoren kon de schade worden beperkt door een paar zware subsidiedossiers door te schuiven. Niettemin was het ankerprincipe in 2003 oorzaak van veel extra arbeid. Al bij al mag met enige fierheid worden teruggekeken op de inzet, de vindingrijkheid en de volharding die de medewerkers van de financiële dienst aan de dag hebben gelegd. Het feit dat we er zijn in geslaagd om, in weerwil van de talrijke obstakels en belemmeringen, de meeste betalingsdossiers rond te krijgen, is een prestatie op zich. De vele medewerkers op alle niveaus, die haast dagelijks te kampen kregen met de behandeling van klachten van ontevreden klanten, hebben zich kranig geweerd en verdienen zeker een eervolle vermelding in dit jaarverslag.

Regis MASSANT Directeur




S2

S2


1

LOGISTIEKE ONDERSTEUNING De opdracht van de Logistieke Dienst bestaat uit de ondersteuning van de werking van de verschillende Algemene directies en Stafdiensten. De Logistieke Dienst bestaat uit de secties aankopen en contracten, vervoer van personen en goederen, drukkerij, archieven, gebouwen waaronder het beheer van de gebouwen, onthaal, post, veiligheid en milieu.

2

AANKOPEN De sectie beheer aankopen en afsluiten contracten bleef in 2003 verdere inspanningen leveren om de kwaliteit van de aankoop- en uitbestedingsprocedures te bevorderen. Tevens werd ononderbroken gestreefd naar een betere dienstverlening door een nauwere samenwerking met de “klant” vanaf de aanvang van een procedure. Niettegenstaande de procedures steeds ingewikkelder worden en de controle op de naleving van de procedures steeds strikter, blijft de dienst streven naar een snelle afhandeling van de dossiers. Er werden een kleine 3.000 bestelbons opgemaakt en contracten afgesloten en rond de 15.000 facturen gecontroleerd voor betaling.

3

GEBOUWEN Deze sectie staat in samenwerking met de Regie der Gebouwen in voor het beheer van de gebouwen van de Federale Overheidsdienst (FOD) Economie, KMO, Middenstand en Energie in Brussel en in de provincies. Zij staat in voor de organisatie van het onthaal en de bodes. Ze verzorgt de verzending van de post extern en tussen de verschillende gebouwen van de FOD Economie en ook met de kabinetten. Er werd een behoeftedossier voorbereid ten behoeve van de Regie der Gebouwen met de bedoeling de hele overheidsdienst te centraliseren in een beperkt aantal gebouwen in de Brusselse Noordwijk. Uiteindelijk heeft dit dossier als resultaat gehad dat de gebouwen de Meeûssquare, Nijverheidsstraat en het complex Hoorn-Lemanstraat verlaten worden tegen eind 2004. De betrokken diensten verhuizen naar het Atriumgebouw blok C in de Vooruitgangstraat 50 te 1210 Brussel. Het personeel dat een kantoor aan de achterzijde van het gebouw krijgt toegewezen zal het uitzicht hebben op de sporen van het Noordstation. Voor het Gebouw Leuvenseweg werd nog geen alternatief gevonden. Evenwel blijft de voorzitter bij de Regie aandringen op een gepaste oplossing zodat ook het personeel van de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie (E8) op relatief korte termijn uitzicht krijgt op betere werkomstandigheden alvast wat de infrastructuur betreft. Verder werd er binnen de FOD Economie in de loop van 2003 ontzettend veel verhuisd. Zo werd het gebouw in de Lalaingstraat 14 verlaten: de gebruikers werden op functionele wijze over de verschillende gebouwen verspreid. Het depot in de Belgradostraat werd eveneens zo goed als leeggemaakt. In de nabije toekomst blijft enkel het magazijn in de Leopold I-straat in Laken.



Maar ook binnen en tussen de ingebruikzijnde gebouwen werd veel van bezetting gewisseld als gevolg van alle kleine en grote reorganisaties van Algemene directies en andere diensten.

4

DRUKWERK De Centrale drukkerij telde in 2003 in totaal 1.094 bestellingen. Omgerekend naar A4 formaat betekent dat een totaaloplage van 52.317.219 afdrukken. Hiervan werden er 46.706.860 gerealiseerd in offsetdruk, voornamelijk in twee- of vierkleurendruk. Langs digitale reprotechnieken werden er 5.518.891 afdrukken in zwart gemaakt en 91.468 in vierkleurendruk

Tabel 1: Drukkerij Type

Oplage

371 brochures 61 folders

743.171 377.705

Formulieren

2.987.699

Omslagen

1.054.440

Naamkaartjes

97.725

Bron: FOD Economie - Stafdienst Budget en Beheerscontrole

5

ARCHIEVEN Het algemeen strategisch plan inzake de archieven beoogt nog steeds de oprichting van een centrale archiefdienst. Door een gebrek aan infrastructuur en personeel bleef dit initiatief ook in 2003 ongerealiseerd. Toch werd er niet stil gezeten. In de loop van het eerste semester werden de archieven van de Interministeriële Economische Commissie (IEC) geïnventariseerd en overgedragen aan het Rijksarchief. In het tweede semester werden massa’s archieven opgeruimd die in de loop van de jaren onder het stof waren bedolven. Historisch waardevolle documenten werden volgens de voorziene procedures overgemaakt aan het Rijksarchief. In totaal werden 700 lopende meters documenten door de Staatsarchieven ingezameld. De rest, 74 ton papier, werd afgevoerd.



6

MILIEU In 2003 werden ecologische clausules ingevoegd in de lastenboeken voor de schoonmaak van de WTC III en voor de aankoop van toners. Tevens werd de milieu-adviseur betrokken bij de evaluaties van de ingediende offertes. In 2004 zal dit initiatief verder gezet worden. Er werden waterbesparende filters voor de kranen geplaatst om het waterverbruik te verminderen. Door de regelmatige opvolging van de water- en de energieconsumptie werden problemen, zoals defecte meters en lekken, vlug opgespoord. Er werd meegewerkt aan de ontwikkeling van een software van de Regie der Gebouwen die de water- en energieconsumptie + de afvalproductie rechtstreeks zal opvolgen en tevens feedback over de ingevoerde gegevens zal geven. In de loop van 2004 (voorzien voor midden mei) zal deze software in gebruik genomen worden. Er wordt niet verwacht dat we de (zeer ambitieuze) doelstellingen, bepaald in het Federaal Milieucharter (zie tabel), zullen halen. Deze doelstellingen zullen overigens in het volgende Federaal Plan voor Duurzame Ontwikkeling (FPDO 2004 - 2008) bijgestuurd worden op basis van de intussen verzamelde gegevens.

Tabel 2: Doelstellingen van het Federale Milieucharter Thema

Doelstelling in 2004

Elektriciteitsverbruik

- 10 % t.o.v. verbruik in 1999

Verwarmingsverbruik


Waterverbruik

- 6 m³/ambtenaar t.o.v. verbruik in 1999

Papierverbruik


Niet geselecteerd afval

- 30 kg/ambtenaar t.o.v. hoeveelheid afval in 1999

Voedselaankopen

4 % producten van biologische landbouw en 4 % producten met keurmerk voor sociaal verantwoorde productie


7

REALISATIES VAN HET BUDGET 2003 VAN DE FOD (Tabel 3 volgende pagina)


208

Jaarverslag 2003 Kabinetten E

E1

KMO

Landbouw E2

E3

E4

E5

E6

E7

E8

TOTAAL


PERSONEEL Kabinetten 3.746 3.746 statutair 1.012 14.120 0 3.328 2.850 6.546 5.780 4.392 10.068 9.758 19.407 77.261 niet-statutair 235 6.228 0 868 720 1.695 977 769 2.061 686 5.820 20.059 TOTAAL 3.746 1.247 20.348 0 4.196 3.570 8.241 6.757 5.161 12.129 10.444 25.227 101.066 WERKINGSKOSTEN goederen en diensten 583 24 12.251 336 7 453 688 334 1.344 1.329 1.669 2.308 21.326 investeringen 279 0 886 0 0 24 440 83 38 808 88 1.088 3.734 andere 20 0 779 39 1.736 1.678 1.053 222 474 41 0 1.755 7.797 TOTAAL 882 24 13.916 375 1.743 2.155 2.181 639 1.856 2.178 1.757 5.151 32.857 INFORMATICA CIV 11.164 11.164 KBO 6.129 6.129 SIGEC 4.748 4.748 TOTAAL 17.293 4.748 22.041 DIVERSEN fondsen 2.258 2.498 1.077 1.455 59 7.347 wetenschappelijke activiteiten 28.155 121 28.276 TOTAAL 2.258 2.498 1.077 28.155 1.576 59 35.623 SUBSIDIES nationale instellingen 1.857 12.314 1.218 17.561 45.564 1.493 8.215 5 88.227 internationale instellingen 2 53 19.841 2.478 209 2 22.585 TOTAAL 1.857 12.316 1.218 17.614 65.405 3.971 8.424 7 110.812 LASTEN UIT HET VERLEDEN vroegere nationale sectoren 14.608 14.608 nucleair passief 18.792 18.792 TOTAAL 14.608 18.792 33.400 TOTALEN 4.628 20.421 61.188 1.593 30.559 92.420 15.470 35.551 7.017 24.307 12.201 30.444 335.799 De bedragen zijn ofwel de vastleggingen op niet-gesplitste kredieten. ofwel de ordonnanceringen op de gesplitste en variabele kredieten. De wetenschappelijke activiteiten hebben betrekking op : Airbus (28.150). de prototypes (5). de geologische studies (71) en AB 72.05 van de Metrologie (50). Landbouw = afdeling 52. 53 en 54 van de begroting 2003 van de FOD Economie. KMO. Middenstand en Energie. NB : - De personeelskredieten “landbouw” werden geïnventariseerd onder de rubriek landbouw. terwijl zij in de begroting van de FOD Economie ingeschreven zijn bij de Algemene Diensten. - Identieke redenering voor bepaalde werkings- en investeringskosten van de landbouw. - De personeelskredieten van KMO zijn vermeld in de rubriek personeel landbouw.

Administraties en Kabinetten

Tabel 3: Realisaties van de begroting 2003 van de FOD (in duizend €)


Stafdienst ICT

S3


1 2 3 4 5 6

OPDRACHT VAN ICT ............................................................................................................................................................................. 213 BESCHRIJVING VAN DE ICT-ORGANISATIE.................................................................................................. 214 DE INFORMATICA- INFRASTRUCTUUR .............................................................................................................. 216 VEILIGHEID............................................................................................................................................................................................................. 218 DE KRUISPUNTBANK ONDERNEMINGEN ..................................................................................................... 219 DE ONTWIKKELING VAN INFORMATICAPROJECTEN .............................................................. 220 DAGELIJKSE ACTIVITEITEN

1 2 3 4

BUDGET ....................................................................................................................................................................................................................... 225 INFORMATICA-INFRASTRUCTUUR ............................................................................................................................ 225 ONDERSTEUNING VAN DE DIENSTEN................................................................................................................. 227 ICT-PERSONEEL OP 31 DECEMBER 2003 ...................................................................................................... 228

S3

Stafdienst ICT


S3

S3

Stafdienst ICT

Het jaar 2003 was, om diverse redenen, een scharnierjaar voor de nieuwe Stafdienst “Information and Communication Technology” (ICT - S3) van de Federale Overheidsdienst (FOD) Economie, KMO, Middenstand en Energie. In eerste instantie was het voor het ICT-personeel de fase van concretisering van de fusie van de twee ex-Centra voor Informatieverwerking (CIV) van de FOD; al het personeel bevindt zich voortaan immers op eenzelfde geografische site, namelijk het gebouw North Gate III. Daardoor kon de nieuwe organisatie, die gericht is op de dienstverlening aan de gebruiker, beginnen te werken en stilaan resultaten opleveren. In de tweede plaats stond het jaar ook in het teken van de inproductiestelling van de toepassing Kruispuntbank Ondernemingen (KBO); de totstandkoming ervan verliep moeizaam, maar de groeiende complexiteit van dit project en de naleving van strikte termijnen gelden hiervoor als verzachtende omstandigheden. De inproductiestelling gebeurde stapsgewijs: de toepassing werd ter beschikking gesteld van de KBO-cel in oktober 2003 en van de ondernemingsloketten in december 2003. In de context van de Copernicushervorming van de Federale Overheid was 2003 ten slotte het jaar van de integratie in onze nieuwe FOD van nieuwe diensten afkomstig van het Ministerie van Middenstand en Landbouw, van het Ministerie van Justitie, van het Ministerie van Verkeer en Infrastructuur, evenals van de Kamers van Ambachten en Neringen. Deze integraties betekenden voor ICT een niet te verwaarlozen werkoverlast en legden beslag op een belangrijk menselijk potentieel. Bovendien moest de installatie van ministeriële kabinetten aangepakt worden. Ondanks deze moeilijke omstandigheden werd het dagelijks werk in de mate van het mogelijke verzekerd. De fundamenten van de nieuwe ICT zijn nu versterkt en moeten de mogelijkheid bieden om in de toekomst een efficiënt dienstverleningsniveau voor zijn klanten en gebruikers te bereiken.

1

OPDRACHT VAN ICT De ICT-entiteit is een van de Stafdiensten van de FOD Economie. ICT stelt zich ten dienste van zijn gebruikers en helpt de business zijn doelstellingen te bereiken. De opdracht van ICT bestaat uit drie onderdelen: - klantgericht werken; - leverancier van oplossingen; - “(new) - technology driven”. Om zijn opdracht te vervullen moet ICT optreden als: - een organisatie gericht op dienstverlening. Met dat doel werden overeenkomsten [“Service Level Agreement” (SLA)] gesloten tussen de Algemene Directies van de FOD en ICT, die erop gericht zijn de kwaliteit, betrouwbaarheid en performantie van de informaticadiensten van onze ICT te waarborgen. Uit dat overleg is een ICT-dienstencatalogus ontstaan; - een partner voor de FOD bij het begeleiden van zijn veranderingen; partnership impliceert het samen zoeken naar optimale oplossingen voor de FOD, het gelijktijdig leiden en uitvoeren van projecten op een moderne manier, het beheren van de infrastructuur en de informaticamiddelen die ter beschikking gesteld worden van onze gebruikers; - de promotor van de nieuwe informaticatechnologieën die ontstaan en die een reële opportuniteit zijn voor de FOD; ICT gebruikt zijn technologische expertise door proactief mee te werken aan het ontwikkelen van de meest doeltreffende automatiseringsoplossing en door oplossingen voor te leggen om de nieuwe technologieën aan te wenden in het kader van “e-Government”; - een uitgelezen plaats om er een beroepsloopbaan uit te bouwen.


Stafdienst ICT

2

BESCHRIJVING VAN DE ICT-ORGANISATIE De structurele taken van ICT zijn: - de ontwikkeling van nieuwe informaticaprojecten, de maintenance van bestaande toepassingen en projecten voor aankoop en installatie van informaticaoplossingen die op de markt beschikbaar zijn; - de terbeschikkingstelling, het beheer en de maintenance van de informatica-infrastructuur; - de ondersteuning van de gebruikers; - het uitwerken van de medewerking met de partners van de FOD. Bovendien worden volgende ondersteuningsactiviteiten uitgevoerd: - de uitwerking van de strategie, de technologische bewaking en de communicatie; - de consolidatie, of zelfs de herdefinitie, van de organisatorische procedures [“Business Process Reengineering”(BPR)]; - het beheer van de human resources.

2.1

De Directie De ICT-Manager, met volgende entiteiten in staf: - de cel Strategie & Architectuur: · staat de ICT-Manager bij in zijn verantwoordelijkheden; · zorgt voor de communicatie zowel binnen als buiten de ICT; · staat in voor de interne controle van de ICT-procedures; · benadrukt opkomende technologieën die een opportuniteit voor de FOD zijn. -

de cel BPR - Projecten · staat in voor de ondersteuning van de gebruikers bij het opstellen van bestekken van ICT-aard en de evaluatie van de offertes die eruit voortvloeien; · voert gerichte acties uit, met name de herdefiniëring van efficiëntere organisatorische procedures.

-

de cel Human Resources

2.2

De zes eenheden

2.2.1

De eenheid Ondersteuning van de diensten (eenheid A) -


verleent de nodige ondersteuning aan de gebruikers, met inbegrip van de opleiding; is het centrale contactpunt voor alle dagelijkse vragen van de gebruikers van de ICT-diensten, evenals de plaats waar de oplossing van incidenten en problemen wordt gestart; staat in voor alle functies met betrekking tot het beheer van een “Helpdesk”; beheert de versies en de configuraties.

Stafdienst ICT

2.2.2

De eenheid Ontwikkeling (eenheid B) -

-

2.2.3

zorgt voor de ontwikkeling, het behoud en de verwerving van informaticatoepassingen in partnership met de FOD; als versterking van eenheid A staat zij ook in voor de zogenaamde tweedelijnsondersteuning voor de bestaande toepassingen, of het nu gaat om incidenten, vragen om informatie of vragen om verbetering; zorgt voor de opleiding van de gebruikers tot het gebruik van de ontwikkelde software.

De eenheid “Technical Change Management” (eenheid C) Is belast met de veiligheid en is verantwoordelijk voor het beheer van de technische verandering voor elk project dat een impact heeft op de ICT-infrastructuur.

2.2.4

De eenheid Operations (eenheid D) -

-

2.2.5

omvat de functies die verwijzen naar het beheer van de operaties verbonden met de systemen (mainframe, servers), het netwerk en de databases; is eigenlijk verantwoordelijk voor het waarborgen en voorzien van de infrastructuur die nodig is voor de realisatie van de ICT-opdracht en voor de naleving van de SLA’s voor dat gedeelte; staat in voor de tweedelijnsondersteuning voor de aspecten “operations”.

De eenheid Logistieke ondersteuning (eenheid E) Zorgt voor de aspecten van interne ondersteuning van ICT op het vlak van begroting, boekhouding en bestellingen, overheidsopdrachten, vertalingen en “facilities management” (materiële voorzieningen: meubilair, lokalen, interne verhuizingen, fotokopie, benodigdheden,...).

2.2.6

De eenheid Account management (eenheid F) -

zorgt voor het contact van ICT met zijn klanten; is van nature de bevoorrechte gesprekspartner van de cel interne consultancy; staat in voor het beheer van de dienstverleningsniveaus en stelt voorstellen van SLA op die met de Directies van de FOD zullen worden gesloten; beheert het “ICT-Masterplan”; beheert de verandering op het vlak van de planning van de projecten en de analyse van de ICT-kosten; staat eveneens in voor de continuïteit van het fusieprogramma van de ex-CIV’s van de FOD.


Stafdienst ICT

2.3

Overlegorganen

2.3.1

De ICT-Steering Dit is een plaats waar de strategische en tactische beslissingen in verband met de goede werking van ICT worden genomen. Het is ook het werkplatform van de verschillende verantwoordelijken van een cel of eenheid.

2.3.2

De Unit Meetings Regelmatige werkvergaderingen van de eenheidsverantwoordelijke en zijn naaste medewerkers die binnen elke eenheid georganiseerd worden.

2.3.3

Task Force eTechnologies Een werkgroep die als opdracht heeft binnen de FOD, en meer bepaald binnen ICT, de nieuwe, op Internet georiënteerde, technologieën te bevorderen, om de installatie van “eGovernment” binnen de FOD te stimuleren. Een van de opdrachten ervan is aanbevelingen te doen op dat vlak en ze aan de beslissing van de ICT-Steering te onderwerpen.

2.3.4

De technische coördinatie Dit is een comité samengesteld uit de beheerders van de informatica-infrastructuur (“mainframe”, “servers” en netwerk), met als hoofddoel, op operationeel vlak, de verschillende activiteiten te coördineren die inherent zijn aan het beheer van deze infrastructuur. Dit comité komt tweemaal per maand samen.

3

DE INFORMATICA- INFRASTRUCTUUR

3.1

Het netwerk Alle personeelsleden van de FOD die over een PC dienen te beschikken voor het uitvoeren van hun werkzaamheden zijn nu voorzien van een desktop en/of een draagbare PC die op het netwerk van het departement aangesloten is, waardoor ze toegang krijgen tot de verschillende randtoestellen van de informatica-infrastructuur. De razendsnelle evolutie van de ICT-technologieën, die alsmaar meer naar het gebruik van Intranet en Internet georiënteerd zijn, impliceert dat de informatiestromen over het netwerk steeds aan belang winnen. Dat vereist een continue aanpassing van de informatica-infrastructuur, maar ook permanente aanpassingen van de verschillende capaciteiten.


Stafdienst ICT

Bovendien zijn er, ten gevolge van de Copernicushervorming, steeds weerkerende verhuizingen van diensten of de integratie van nieuwe diensten afkomstig van andere departementen, die telkens uitbreidingen van het netwerk noodzakelijk maken. In deze context werden volgende werken uitgevoerd in 2003: - upgrade van de lijnen “Wide Area Network” (WAN) tussen North Gate III en volgende gebouwen: WTC III, de Meeûssquare, Nijverheidsstraat en Hoornstraat-Lemanstraat (overgang naar 2 megabit); - ten gevolge van de integratie in onze FOD van nieuwe diensten afkomstig van het Ministerie van Middenstand en Landbouw, van het Ministerie van Justitie, van het Ministerie van Verkeer en Infrastructuur, evenals van de Kamers van Ambachten en Neringen - wat neerkomt op ongeveer 250 bijkomende gebruikers waarvoor moet gezorgd worden - werkzaamheden in verband met de verhuizing en de herinstallatie van talrijke diensten (uitbreidingen, herbekabelingen en herconfiguraties van het netwerk, integratie in de elektronische post); - de integratie van het Nationaal Instituut voor de Statistiek (NIS) in de elektronische post Lotus Notes; voordien gebruikte het NIS de software MS-Outlook; - installatie van de informatica (met inbegrip van de elektronische post), respectievelijk op het kabinet van Mevrouw de Minister van Economie, Energie, Buitenlandse Handel en Wetenschapsbeleid en van het kabinet van Mevrouw de Minister van Middenstand en Landbouw; - in het kader van het ICT-fusieprogramma, de integratie van de vroegere netwerken “Local Area Network” (LAN) van de CIV’s van het vroegere Bestuur Economische Informatie en van het NIS binnen WTC III; - de installatie van een twaalftal nieuwe servers waarvan enkele ter vervanging van technologisch verouderde servers; - in het kader van het ICT-fusieprogramma, de omvorming van een netwerk bestaande uit twee sterren tot één geïntegreerd netwerk, samengesteld uit één enkele ster toegespitst op North Gate III, met als doel het technisch beheer van het geheel te vereenvoudigen. Andere projecten zijn aan de gang, zijn in studie of worden gepland: - samenstelling van een dossier voor de implementatie van een gecentraliseerde oplossing voor back-up; - fusie van de NT-domeinen en veralgemening van de technologie “Active directory”; - samenstelling van een dossier voor de implementatie van een oplossing voor monitoring van het netwerk; - studie van de upgrade van de LAN’s op basis van een proactieve monitoring; - upgrade van het WAN met het oog op de implementatie van tools en technologieën zoals “Short Message Service” (SMS), gecentraliseerde “back-up”, service “Desk tool”, “Voice over IP”,...; - implementatie van een performanter alternatief voor “Dial-in”; - ontdubbeling van de toegang tot FEDMAN; - in het kader van de toekomstige verhuizingen binnen de FOD, studie over de technologie “Voice over IP”, met het oog op de integratie van telefonie en gegevenscommunicatie; - implementatie van een “mail-relay” server met het oog op de vervanging van de verbinding met FEDENET die momenteel ons mailsysteem met de buitenwereld verbindt.


Stafdienst ICT

3.2

De “mainframes” Beide mainframes van de FOD zijn verbonden in een parallelle “SYSPLEX-configuratie” die nodig is voor de back-upactiviteiten voor KBO. Zij bevinden zich respectievelijk in het gebouw van de Leuvenseweg en in het gebouw North Gate III. In 2003 werd het project voor harmonisatie van de configuratie en voor gecentraliseerd beheer van beide “mainframes” opgestart, met in het bijzonder volgende doelstellingen: - harmonisatie van de versies van sommige softwares (“upgrade” van DB2 naar versie 7 en vervanging van de sorteersoftware SYNCSORT door DFSORT voor de site van de Leuvenseweg); - de veralgemening van TOP SECRET op het vlak van mainframebeveiliging; - de symmetrie van de installaties op beide sites North Gate III en Leuvenseweg, met lancering van enkele dossiers (configuratie van de schijven en symmetrisch gebruik van de cassetterobots). Deze symmetrie heeft als doel een zekere continuïteit van de werkzaamheden te kunnen garanderen van de ene site op de andere, in geval van ernstige problemen op een site, en dit niet alleen voor KBO).

4

VEILIGHEID Voor de eenheid “Security & Technical Change management” was het jaar 2003 een overgangsjaar. De meeste maatregelen voor de verhoging van de beveiliging in 2003 zijn te beschouwen als noodzakelijke tussenstappen naar een volledige beveiliging in het kader van de nieuwe “e-Government” omgeving. Een eerste, meer algemene realisatie is de uniformisatie van de antivirussoftware van het departement, in het kader van de fusie van de twee CIV-omgevingen. Op de servers en werkstations van het NIS werd F-Secure vervangen door een nieuwe, centraal beheerde versie van VirusScan van Network Associates. De “firewall” infrastructuur werd, in het kader van de inproductiestelling van de KBO, uitgebreid om een hogere performantie en beschikbaarheid mogelijk te maken; daartoe werd door een systeem van load balancing en redundantie een fault tolerante “Internet Access Street” uitgebouwd. In hetzelfde kader werden de nodige stappen gedaan voor de introductie van server clustering voor de “webservers” van het departement, om hier een beschikbaarheid te garanderen vergelijkbaar met deze van de KBO-infrastructuur. Daarnaast werd de studie aangevat voor de realisatie in 2004 van een “e-Government” compatibele omgeving. Deze studie omvat de nood aan authentificering, autorisatie, encryptie en certificering om de “e-Government” gebruikers op een veilige manier tot onze ICT infrastructuur toe te laten, en de berekening van de investeringen en werklast die hiervoor nodig zijn.


Stafdienst ICT

5

DE KRUISPUNTBANK ONDERNEMINGEN Tijdens de eerste helft van 2003 heeft ICT zich sterk ingezet voor: - de ondersteuning van de ontwikkeling van de KBO-omgeving (kopiëren en opladen van databases, hardwareconfiguratie van de SYSPLEX, parametrisatie van de verschillende bij het project betrokken systeemsoftwares (DB2, IMS, WebSphere, MQ Series,…); - tijdelijke installatie van een softwaremonitor met het oog op tests; een studie voor de definitieve keuze van een dergelijke tool moet in 2004 uitgevoerd worden. Op 1 juli werd de KBO-toepassing in productie gesteld en werden enkele belangrijke disfuncties en performantieproblemen vastgesteld. Dat veroorzaakte het stopzetten van de productie bij de ondernemingsloketten en bracht een noodprocedure op gang met gebruikmaking van een cel voor invoering van de gegevens die bij het NIS gecentraliseerd was. Bovendien werd, begin juli, voor de griffies van de handelsrechtbanken de toepassing QuickWeb op touw gezet en door ICT ondersteund. Deze toepassing bestaat uit een gebruikersinterface (genre Internet) die het mogelijk maakt de databank te raadplegen en, als men ertoe gemachtigd is, er ook wijzigingen in aan te brengen. Tijdens het tweede semester van 2003 moest ICT instaan voor een nog grotere deelname aan de werkzaamheden van de partners van het project (Computer Associates, Fedict, Accenture) om verbeteringen aan te brengen en de software- en hardware-infrastructuur van het project te optimaliseren. Bovendien moest een upgrade van beide mainframes uitgevoerd worden door de capaciteit van de “Central Processing Units” (CPU’s) te verdubbelen en een verhoging van een gigabit geheugen op elk ervan uit te voeren (upgrade van model RB6 naar model RC6), wat de aanpassing van de hardware- en softwarecontracten IBM en niet-IBM op deze machines met zich meebracht. De performantietests die op deze nieuwe configuratie werden uitgevoerd, werden door de KBO-verantwoordelijken op alle niveaus goedgekeurd en de toepassing werd geleidelijk in productie gebracht: de inproductiestelling gebeurde stapsgewijs: de toepassing werd ter beschikking gesteld van de KBO-cel in oktober 2003 en van de ondernemingsloketten in december 2003. Momenteel worden ondersteuningsmaatregelen genomen om de optimale en veilige werking van de toepassing te waarborgen. De hoofdlijnen van die maatregelen betreffen: - de totstandbrenging van een “e-mailtool” om nood-SMS’en te sturen aan de betrokken personen bij problemen in de KBO-toepassing; - de verwijdering van enkele “single points of failure” in de configuratie en de installatie van de computerzalen; - de opstelling van een organisatie die een dienstverlening 24 uur op 24 en 7 dagen op 7 mogelijk maakt. In eerste instantie zal de beschikbaarheid van de informaticadienst evenwel beperkt blijven tot de tijdspanne 7u - 21u, terwijl de “helpdesk” de dienst zal waarnemen van 9u tot 17u.


Stafdienst ICT

Te noteren valt dat nieuwe functionaliteiten aan KBO werden toegevoegd; daarvoor werden aanverwante projecten ontwikkeld: - “Frequently Asked Questions” (FAQ) internettoepassing; - de uitbreiding met de toepassing attesten; - voor elke toepassing die beantwoordt aan de beschrijving van een onderneming of vestiging, werd een maintenance doorgevoerd die van de ene toepassing tot de andere verschilt om een verband te leggen tussen de oorspronkelijke identifier en de unieke en universele identifier in KBO. Enkele betrokken projecten zijn de Brevetten, de Metrologie, Financial Information Management System (FIMS), het Verbruikerskrediet, Uitverkopen en Ristorno’s, de Farmacie en de Vergunningen.

6

DE ONTWIKKELING VAN INFORMATICAPROJECTEN Naast de gewone maintenancewerken, uitgevoerd aan de verschillende toepassingen die in productie zijn, werd in 2003 een bijzondere aandacht besteed aan volgende projecten: - “Survey In Living Conditions” (SILC): deze nieuwe enquête bij gezinnen wordt uitgevoerd met gebruik van draagbare PC’s en werd ontwikkeld in Blaise; - structuurenquête van de ondernemingen: binnen de structuurenquête werd in samenwerking met de Nationale Bank van België (NBB) een systeem ontwikkeld om de administratieve lasten voor de ondernemingen te verlichten door middel van een statistische bijlage bij de jaarrekeningen en de exploitatie van bestaande administratieve bronnen; - sociaal-economische enquête 2001: fase huishoudens individuen. De samenstelling van een slotbestand “individuelen” met alle nodige gegevens voor de enquête voor ongeveer 20 % van de reeds ingevoerde formulieren; - FIMS. Deze toepassing die tegelijk instaat voor het logistiek, financieel en boekhoudkundig beheer van de verschillende diensten van de FOD Economie, werd in 2003 in productie gebracht en onderging bepaalde aanpassing, zowel op functioneel vlak als wat de gebruiksvriendelijkheid betreft. Eens het opladen van de gegevens van vóór het jaar 2003 geconsolideerd zal zijn, zal de verdeling en de evolutie van de kredieten niet alleen op budgettaire basis kunnen geanalyseerd worden, maar ook in functie van de toewijzing van de uitgaven per aard; - de index der consumptieprijzen: de ontwikkeling van nieuwe procedures en de herschrijving van alle batchprogramma’s voor de berekening van de prijsindex en de transfer van de gegevens spitsen zich hoofdzakelijk toe op de relationele architectuur die werd opgezet; wat de vervanging van de draagbare terminals betreft, werd alleen een eerste ontwerp geschetst; - Internetgerelateerde toepassingen (statisch en interactief portaal). In dit domein werden onder andere volgende toepassingen ontwikkeld: · dienstnota’s voor de algemene diensten en de Algemene Directie Economisch Potentieel (E4). De toepassing werd gewijzigd van een Basisplus DB naar een SQL server DB; · afvalbeurzen [toepassing voor de Algemene Directie Kwaliteit en Veiligheid (E6)]; · diploma’s voor de gereglementeerde beroepen [Internettoepassing voor de Algemene Directie KMO-beleid(E5)]; · bestelling van gratis publicaties; · automatische “update” van de telefoonlijst op het Intranet met de gegevens uit de personeelstoepassing.


Stafdienst ICT

-

-

-

-

-

-

“e-Prodcom”. De toepassing werd uitgebreid met een web-interface opdat de ondernemingen via Internet hun aangiften kunnen inbrengen. De toepassing werd in beperkte productie gezet op 29 september, dit wil zeggen voor een tiental vrijwillige firma’s; Ecodata. Deze toepassing werd verder uitgebreid met nieuwe gegevens. Bovendien werd een “mailservice” in productie gebracht, dit wil zeggen dat de personen zich kunnen inschrijven om automatisch de updates te verkrijgen; prepensioenen. Aanpassing voor het gebruik van circulaire cheques; indicateurtoepassing. De toepassing werd aangepast aan de wensen van E5 en werd ter beschikking gesteld. Dit werd ook uitgevoerd voor de kabinetten; Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO)-documenten: overzetting van Basisplus naar SQL server; bibliotheek. Internettoepassing voor E5 in “usertest”; stockbeheer: gebruikersondersteuning voor een accesstoepassing; BPR. Toepassing voor het Bureau van de Voorzitter in samenwerking met de firma Deloitte & Touche. Een eerste databank werd geleverd met de toegestuurde gegevens; vorming. Toepassing voor het beheer en de opvolging van de opleiding (cursussen, opleidingsverlof, stages) van de personeelsleden. Dit is een bijkomende module voor het systeem DECPERS. Basisfunctionaliteiten in productie; Attest: de rijksregisternummers werden toegevoegd aan de databank. Implementatie van de Oracle-software en -toepassingen, met Powerbuilder als ontwikkelingstool. Deze toepassing heeft meer dan 100 gebruikers, waaronder de vitale toepassing Attest. De rijksregisternummers van de personen werden toegevoegd aan de databank; bibliotheek Queteletfonds. Toewijzing en begin van de realisatie van het dossier; de vervanging van het bibliotheekbeheerssysteem door de “bibliotheeksoftware” BROCADE, ontworpen door de Universiteit Antwerpen, in samenwerking met Cipal n.v. De toepassing draait op Linux. De streefdatum om de toepassing operationeel te hebben is 1 juni 2004.

Naast de eigenlijke ontwikkeling van de projecten werd ook een grote investering gevraagd voor het fusieproject 2 “Ontwikkeling van projecten”.

Frank DE SAER Directeur


Stafdienst ICT


Stafdienst ICT


S3

S3

Stafdienst ICT

1

BUDGET Het aantal behandelde facturen bedraagt 2.250 en het aantal contracten 116. Het budget “Information and Communication Technology” (ICT - S3) 2003 (behalve salarissen) bedraagt € 11.314.000 en vertegenwoordigt met name volgende posten: - werkingskosten voor de aankoop van niet-duurzame goederen en diensten: € 914.000 waarvan bijna 60 % ten voordele van Belgacom, voor de betaling van lijnen en netwerkabonnementen; - allerlei uitgaven met betrekking tot de informatica, hoofdzakelijk voor de betaling van contracten en terugkerende uitgaven € 6.179.000; - investeringsuitgaven met betrekking tot de informatica, voor aankoop van nieuw materiaal en informatica-uitrustingen: € 2.371.000. Te noteren valt dat twee belangrijke dossiers niet tot een goed einde konden worden gebracht: de aankoop van een tool voor het beheer van de servicedesk en de brandvrije inrichting van de machinezaal in North Gate III; - betalingen van facturen en dossiers van vóór 2003: € 1.800.000. Te noteren valt dat ICT ook belangrijke informaticadossiers heeft moeten behandelen die ondersteund worden door het budget Kruispuntbank Ondernemingen (KBO) dat afhangt van het budget van de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie (E8). Dit budget heeft met name de helft van de kosten voor huur-leasing van beide mainframes op zich genomen, evenals de kosten die rechtstreeks verbonden zijn met de upgrades van deze mainframes (overgang van RB5 naar RB6, daarna RC6 in juli 2003).

2

INFORMATICA-INFRASTRUCTUUR

2.1

Werkposten Tabel 1: Aantal werkposten Desktops

Ongeveer 2.500 PC’s

Laptops

Ongeveer 500 draagbare PC’s

Bron FOD: Economie - Stafdienst ICT


Stafdienst ICT

2.2

Servers Tabel 2: Aantal servers Type van servers

Aantal

WebServer

14

Management Server & Application Server

20

BDC + File + Print + Lotus Notes Server

10

BDC + File + Print Server

7

BDC + File Server

5

BDC + Print Server

9

Lotus Notes Server

10

File Server

14

Back up Server

6

Anti-virus Server

1

Development Server

5

PDC Server

2

Proxy Server

2

Unix, Sun, Oracle Servers

14

MS-SQL Server

4

MS-SMS Server

7

CD-ROM Server TOTAAL

20 150

Bron: FOD Economie - Stafdienst ICT

2.3

“Mainframes” -

2.4

Netwerk -


Twee “mainframes” IBM/RC6 verbonden in een parallelle SYSPLEX-configuratie; Besturingssysteem OS/390.

24 gebouwen zijn onderling verbonden met het netwerk “Wide Area Network” (WAN) met een bandbreedte die gaat van 64 Kbps tot 100 megabits per seconde; redundante verbinding van 100 megabits per seconde met het federaal netwerk FEDMAN; 8 verbindingen met verschillende externe partners [Nationale Bank van België (NBB), Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO),…] die gaat van 32 kilobits per seconde tot 2 megabits per seconde.

Stafdienst ICT

2.5

3

“Software” -

Werkstations: · OS: MS-Windows 98 / MS-Windows NT4 / MS-Windows 2000; · Office: MS-Office 97 / MS-Office 2000; · “Webbrowsing”: MS-Internet Explorer 4.0 of hoger; · “e-mail”: Groupware Lotus Notes.

-

Servers: · OS: MS-Windows NT4/MS-Windows 2000; · “User management”: MS-SMS; · Anti-virus: McAfee VirusScan Enterprise 7.1.

ONDERSTEUNING VAN DE DIENSTEN In 2003 werd een bijzonder beroep gedaan op de eenheid Ondersteuning van de Diensten, waarbij de omvang van de opdracht hoofdzakelijk voortvloeide uit het ICT-fusieprogramma, het KBO-project, de installatie van de ministeriële kabinetten en de talrijke verhuizingen die inherent waren aan de herstructurering van de Federale Overheidsdienst (FOD) Economie.

3.1

Installatie van de ministeriële kabinetten 80 PC’s en 2 servers.

3.2

Verhuizingen Tabel 3: Aantal werkstations waarvoor ICT verantwoordelijk is Algemene Directie KMO-Beleid (E5)

156

Programmatorische Overheidsdienst (POD) Duurzame Ontwikkeling

11

Algemene Directie Energie (E2)

10

POD Consumentenzaken

2

Kabinet van Minister Moerman

51

Vernieuwing van het materiaal op het Kabinet van Minister Laruelle

29

Bureau van de Voorzitter

12

Kamers van Ambachten en Neringen

40

Accreditatie

55

Continentaal Plat

11

Index

16

ICT

98

Allerlei individuelen

35



Stafdienst ICT

4

ICT-PERSONEEL OP 31 DECEMBER 2003 Tabel 4: Personeel ICT op 31 december 2003 Hoofden

“Full time equivalent”

Management & Staff

10

9,2

Ondersteuning van diensten

32

26,17

Ontwikkeling

71

66,1

2

2

Operations

51

47,2

Logistieke ondersteuning

14

13,4

Security & TCM

Account Management TOTAAL

1

1

181

165,07



Bijlagen

INHOUDSTAFEL Selectie van wetten en besluiten van de Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie verschenen in het Belgisch Staatsblad in 2003 ............................................................................................................................................. 231 Afkortingenlijst ............................................................................................................................................................................................................... 261 Contactpunten ................................................................................................................................................................................................................ 265

Bijlagen

Selectie van wetten en besluiten van de Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie verschenen in het Belgisch Staatsblad in 2003 FOD ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND EN ENERGIE 23 DECEMBER 2003. - Ministerieel besluit tot wijziging van het ministerieel besluit van 12 december 2001 houdende vaststelling van de maximumprijzen voor de levering van elektriciteit en ministerieel besluit van 15 maart 2003 houdende vaststelling van maximumprijzen voor de levering van elektriciteit aan de beschermde residentiële klanten met een laag inkomen of in een kwetsbare situatie Publicatie: 2003-12-31 (Ed. 2) 23 DECEMBER 2003. - Ministerieel besluit houdende vaststelling van sociale maximumprijzen voor de levering van aardgas aan de beschermde residentiële klanten met een laag inkomen of in een kwetsbare situatie Publicatie: 2003-12-31 (Ed. 2) 22 DECEMBER 2003. - Koninklijk besluit tot bepaling van de nadere regels voor de financiering van de reële nettokost die voortvloeit uit de toepassing van maximumprijzen voor de levering van elektriciteit aan residentiële beschermde klanten Publicatie: 2003-12-31 (Ed. 2) 22 DECEMBER 2003. - Koninklijk besluit tot bepaling van de nadere regels voor de financiering van de reële nettokost die voortvloeit uit de toepassing van maximumprijzen voor de levering van aardgas aan residentiële beschermde klanten Publicatie: 2003-12-31 (Ed. 2) 19 DECEMBER 2003. - Koninklijk besluit ter vaststelling van de bedragen bestemd voor de financiering van de nucleaire passiva BP1 en BP2 voor de periode 2004-2008, in uitvoering van artikel 4, § 2, van het koninklijk besluit van 24 maart 2003 tot bepaling van de nadere regels betreffende de federale bijdrage tot financiering van sommige openbare dienstverplichtingen en van de kosten verbonden aan de regulering van en controle op de elektriciteitsmarkt Publicatie: 2003-12-31 (Ed. 2) 15 DECEMBER 2003. - Ministerieel besluit houdende inschrijving in het register van erkende gemachtigden met toepassing van artikel 63 van de wet van 28 maart 1984 op de uitvindingsoctrooien Publicatie: 2003-12-29 (Ed. 3) 15 DECEMBER 2003. - Koninklijk besluit betreffende de algemene tariefstructuur en de basisprincipes en procedures inzake de tarieven en de boekhouding van de aardgasvervoersondernemingen actief op het Belgische grondgebied voor hun nieuwe transportinfrastructuren erkend als zijnde van nationaal of Europees belang en noodzakelijk om hun ontwikkeling op lange termijn mogelijk te maken Publicatie: 2003-12-24 (Ed. 1)


Bijlagen

28 NOVEMBER 2003. - Ministerieel besluit tot machtiging van een beheersvennootschap van rechten om haar werkzaamheden op het nationale grondgebied uit te oefenen Publicatie: 2003-12-24 (Ed. 1) 3 DECEMBER 2003.

- Koninklijk besluit tot opheffing van het koninklijk besluit van 4 oktober 2000 houdende het bepalen van de nadere regels betreffende het bewijs om in aanmerking te komen binnen het transmissienet voor elektriciteit en het ministerieel besluit van 2 november 2000 tot bepaling van het formulier dat gebruikt moet worden om in aanmerking te komen binnen het transmissienet voor elektriciteit Publicatie: 2003-12-23 (Ed. 1)

3 DECEMBER 2003.

- Koninklijk besluit tot opheffing van het koninklijk besluit van 23 januari 2001 houdende het bepalen van de nadere regels betreffende het bewijs om in aanmerking te komen binnen de gasvervoersnetten en het ministerieel besluit van 21 februari 2001 tot bepaling van het formulier dat gebruikt moet worden voor de verklaring om in aanmerking te komen binnen de gasvervoersnetten Publicatie: 2003-12-23 (Ed. 1)

4 DECEMBER 2003.

- Ministerieel besluit tot erkenning van de door beheersvennootschappen aangewezen personen, in toepassing van artikel 74 van de wet van 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en de naburige rechten Publicatie: 2003-12-19 (Ed. 2)

30 NOVEMBER 2003. - Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 20 maart 2000 tot vervanging van het koninklijk besluit van 26 september 1997 betreffende de benamingen, de kenmerken en het loodgehalte van de benzines voor motorvoertuigen Publicatie: 2003-12-18 (Ed. 1) 20 NOVEMBER 2003. - Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 20 november 1992 betreffende de verwerking van persoonsgegevens inzake consumentenkrediet en van het koninklijk besluit van 22 april 1999 tot regeling van de registratie van de berichten van collectieve schuldenregeling door de Nationale Bank van België en van hun raadpleging door de personen bedoeld in artikel 19, § 2, van de wet van 5 juli 1998 betreffende de collectieve schuldenregeling en de mogelijkheid van verkoop uit de hand van de in beslag genomen onroerende goederen Publicatie: 2003-12-17 (Ed. 1) 28 NOVEMBER 2003. - Ministerieel besluit tot erkenning van de door een beheersvennootschap aangewezen personen, in toepassing van artikel 74 van de wet van 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en de naburige rechten Publicatie: 2003-12-16 (Ed. 1) 24 NOVEMBER 2003. - Ministerieel besluit nr. 17 tot erkenning van ondernemingen gespecialiseerd in financieringshuur Publicatie: 2003-12-16 (Ed. 1) 28 NOVEMBER 2003. - Ministerieel besluit tot vaststelling voor het dienstjaar 2003 van het bedrag van het inschrijvingsrecht bedoeld in artikel 10, 7°, van de wet van 27 maart 1995 betreffende de verzekeringsbemiddeling en de distributie van verzekeringen Publicatie: 2003-12-12 (Ed. 1)


Bijlagen

17 NOVEMBER 2003. - Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 3 april 1995 tot uitvoering van de wet van 25 juni 1993 betreffende de uitoefening van ambulante activiteiten en de organisatie van openbare markten Publicatie: 2003-12-10 (Ed. 1) 20 NOVEMBER 2003. - Koninklijk besluit tot vaststelling van de benaming en van de bevoegdheden van de Algemene Directies van de Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Publicatie: 2003-12-09 (Ed. 1) 6 NOVEMBER 2003.

- Ministerieel besluit nr. 112 houdende registratie, bevestiging en intrekking van erkenning in toepassing van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet Publicatie: 2003-12-09 (Ed. 1)

28 SEPTEMBER 2003. - Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 28 maart 2001 betreffende de uitbating van speelterreinen Publicatie: 2003-12-02 (Ed. 1) 7 NOVEMBER 2003.

- Ministerieel besluit tot wijziging van de lijst van vestigingseenheden van een erkend ondernemingsloket Publicatie: 2003-11-26 (Ed. 1)

10 OKTOBER 2003.

- Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 2 maart 1992 betreffende de prijsaanduiding van kappersdiensten Publicatie: 2003-11-19 (Ed. 1)

30 SEPTEMBER 2003. - Ministerieel besluit tot aanstelling van de ambtenaren die met de controle en het toezicht op de ondernemingsloketten en met de opsporing en de vaststelling van de inbreuken op de wet van 16 januari 2003 tot oprichting van een Kruispuntbank van Ondernemingen, tot modernisering van het handelsregister, tot oprichting van erkende ondernemingsloketten en houdende diverse bepalingen, belast zijn Publicatie: 2003-11-19 (Ed. 1) 14 NOVEMBER 2003. - Koninklijk besluit betreffende de levensverzekeringsactiviteit Publicatie: 2003-11-14 (Ed. 2) 14 NOVEMBER 2003. - Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 14 mei 1985 tot toepassing op de voorzorgsinstellingen van de wet van 9 juli 1975 betreffende de controle der verzekeringsondernemingen Publicatie: 2003-11-14 (Ed. 2) 30 OKTOBER 2003.

- Ministerieel besluit houdende het ontslag en de benoeming van een plaatsvervangend lid van de Indexcommissie Publicatie: 2003-11-14 (Ed. 1)

20 OKTOBER 2003.

- Ministerieel besluit tot erkenning van een door een beheersvennootschap aangewezen persoon, in toepassing van artikel 74 van de wet van 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en de naburige rechten Publicatie: 2003-11-07 (Ed. 2)


Bijlagen

13 OKTOBER 2003.

- Ministerieel besluit tot erkenning van de door een beheersvennootschap aangewezen personen, in toepassing van artikel 74 van de wet van 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en de naburige rechten Publicatie: 2003-10-27 (Ed. 1)

8 OKTOBER 2003.

- Koninklijk besluit tot wijziging van de wetten van 20 februari 1939 op de bescherming van de titel en van het beroep van architect en 26 juni 1963 tot instelling van een orde van architecten Publicatie: 2003-10-27 (Ed. 1)

7 OKTOBER 2003.

- Ministerieel besluit houdende ontslag en benoeming van werkende en plaatsvervangende leden van de Commissie voor Onrechtmatige Bedingen Publicatie: 2003-10-27 (Ed. 1)

30 SEPTEMBER 2003. - Ministerieel besluit tot machtiging van een beheersvennootschap van rechten om haar werkzaamheden op het nationale grondgebied uit te oefenen Publicatie: 2003-10-24 (Ed. 1) 11 JULI 2003.

- Koninklijk besluit houdende de vaststelling van de toelatingsvoorwaarden en de werking van het Belgisch Bureau en het Gemeenschappelijk Waarborgfonds Publicatie: 2003-10-17 (Ed. 2)

30 SEPTEMBER 2003. - Ministerieel besluit tot uitvoering van artikel 3 van het koninklijk besluit van 28 september 2003, waarbij de schade veroorzaakt aan beuken (Fagus sylvatica) door de spintkevers van de soorten Trypodendron signatum, Trypodendron domesticum en Anisandrus dispar, evenals door de Lymexylon Hylecoetus dermestoïdes op het grondgebied van verscheidene gemeenten tussen 1 januari 2000 en 1 juli 2002 als een landbouwramp wordt beschouwd en waarbij de geografische omvang van de ramp wordt afgebakend Publicatie: 2003-10-14 (Ed. 1) 28 SEPTEMBER 2003. - Koninklijk besluit waarbij de schade veroorzaakt aan beuken (Fagus sylvatica) door de spintkevers van de soorten Trypodendron signatum, Trypodendron domesticum en Anisandrus dispar, evenals door de Lymexylon Hylecoetus dermestoïdes op het grondgebied van verscheidene gemeenten tussen 1 januari 2000 en 1 juli 2002 als een landbouwramp wordt beschouwd en waarbij de geografische omvang van de ramp wordt afgebakend Publicatie: 2003-10-14 (Ed. 1) 19 SEPTEMBER 2003. - Ministerieel besluit tot erkenning van de door een beheersvennootschap aangewezen personen, in toepassing van artikel 74 van de wet van 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en de naburige rechten Publicatie: 2003-10-09 (Ed. 1) 8 APRIL 2003.


- Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 19 augustus 1982 tot vaststelling van de bezoldigingsregeling en van de weddeschalen van de graden voor het personeel van het Rijksinstituut voor de sociale verzekeringen der zelfstandigen, alsook van de gewezen Rijksdiensten voor de sociale verzekeringen der zelfstandigen en voor kinderbijslag voor zelfstandigen Publicatie: 2003-10-02 (Ed. 1)

Bijlagen

26 AUGUSTUS 2003. - Wet houdende instemming met het Samenwerkingsakkoord tussen de Federale Staat, het Vlaams Gewest, het Waals Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest betreffende de uitvoering en de financiering van de bodemsanering van tankstations, afgesloten te Brussel op 13 december 2002 (1) Publicatie: 2003-09-29 (Ed. 1) 26 AUGUSTUS 2003. - Koninklijk besluit tot goedkeuring van de benoemingen van leden van de raad van bestuur van het Belgisch Instituut voor Normalisatie Publicatie: 2003-09-26 (Ed. 2) 2 SEPTEMBER 2003. - Ministerieel besluit nr. 111 houdende bevestiging en intrekking van erkenning in toepassing van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet Publicatie: 2003-09-25 (Ed. 2) 2 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit betreffende de vergunningen voor de levering van elektriciteit door tussenpersonen en betreffende de gedragsregels die op hen van toepassing zijn. - Errata Publicatie: 2003-09-23 (Ed. 1)

1 SEPTEMBER 2003. - Ministerieel besluit tot wijziging van het ministerieel besluit van 4 juni 2002 waarbij de ambtenaren aangeduid worden die belast worden met het toezicht op de toepassing van de wet van 20 januari 1999 ter bescherming van het mariene-milieu in de zeegebieden onder de rechtsbevoegdheid van België, de wet van 22 april 1999 betreffende de exclusieve economische zone van België in de Noordzee en de koninklijke besluiten betreffende de exploratie- en de exploitatievoorwaarden verbonden aan de concessiebesluiten voor de exploratie en de exploitatie van zand en grind van het continentaal plat van België Publicatie: 2003-09-19 (Ed. 1) 11 JULI 2003.

- Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 23 januari 1998 houdende vereenvoudiging van de loopbaan van sommige ambtenaren van het Ministerie van Middenstand en Landbouw, tot wijziging van het koninklijk besluit van 23 januari 1998 tot vaststelling van de weddenschalen verbonden aan de bijzondere graden bij het Ministerie van Middenstand en Landbouw, en houdende hervorming van de bijzondere loopbaan van sommige ambtenaren bij het Ministerie van Middenstand en Landbouw Publicatie: 2003-09-19 (Ed. 1)

13 JUNI 2003.

- Ministerieel besluit tot wijziging van de bijlage bij het koninklijk besluit van 2 april 2001 betreffende de organisatie van een jaarlijkse landbouwtelling in de maand mei, uitgevoerd door het Nationaal Instituut voor de Statistiek Publicatie: 2003-09-18 (Ed. 2)

7 SEPTEMBER 2003. - Koninklijk besluit houdende bepaalde uitvoeringsmaatregelen van de wet van 24 maart 2003 tot instelling van een basis-bankdienst Publicatie: 2003-09-15 (Ed. 1) 2 SEPTEMBER 2003. - Ministerieel besluit nr. 16 tot erkenning van een onderneming gespecialiseerd in financieringshuur Publicatie: 2003-09-12 (Ed. 1)


Bijlagen

12 AUGUSTUS 2003. - Koninklijk besluit houdende ontslag en benoeming van een regeringscommissaris bij het Studiecentrum voor Kernenergie Publicatie: 2003-09-12 (Ed. 1) 12 AUGUSTUS 2003. - Koninklijk besluit houdende ontslag en benoeming van een regeringscommissaris bij de Nationale Instelling voor Radio-actief Afval en Verrijkte Splijtstoffen Publicatie: 2003-09-12 (Ed. 1) 11 JULI 2003.

- Koninklijk besluit waarbij de schade veroorzaakt aan de teelten van vlas, aardappelen en granen door de overvloedige regenval van september 2001 als een landbouwramp wordt beschouwd, waarbij de geografische omvang van deze ramp afgebakend wordt en waarbij de schadeloosstelling van de schade wordt vastgesteld Publicatie: 2003-09-12 (Ed. 1)

11 JULI 2003.

- Ministerieel besluit tot uitvoering van artikel 3, 6e lid, van het koninklijk besluit van 11 juli 2003 waarbij de schade veroorzaakt aan de teelten van vlas, aardappelen en granen door de overvloedige regenval van september 2001 als een landbouwramp wordt beschouwd, waarbij de geografische omvang van deze ramp afgebakend wordt en waarbij de schadeloosstelling van de schade wordt vastgesteld Publicatie: 2003-09-12 (Ed. 1)

22 JUNI 2003.

- Koninklijk besluit tot regeling van de overdracht van goederen van de Kamers van Ambachten en Neringen naar de Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Publicatie: 2003-09-10 (Ed. 1)

12 AUGUSTUS 2003. - Wet tot wijziging van artikel 15/5 van de wet van 12 april 1965 betreffende het vervoer van gasachtige producten en andere door middel van leidingen (1) Publicatie: 2003-09-09 (Ed. 1) 26 JUNI 2003.

- Wet betreffende het wederrechtelijk registreren van domeinnamen (1) Publicatie: 2003-09-09 (Ed. 1)

6 AUGUSTUS 2003.

- Ministerieel besluit nr. 15 tot erkenning van ondernemingen gespecialiseerd in financieringshuur Publicatie: 2003-09-04 (Ed. 2)

9 JULI 2003.

- Ministerieel besluit houdende het ontslag en de benoeming van twee leden van de Indexcommissie Publicatie: 2003-09-04 (Ed. 2)

2 JULI 2003.

- Koninklijk besluit houdende overdracht van het secretariaatspersoneel van de Kamers van Ambachten en Neringen naar de Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Publicatie: 2003-09-02 (Ed. 1)

7 APRIL 2003.

- Ministerieel besluit houdende goedkeuring van het huishoudelijk reglement van het Comité voor een sociaal verantwoorde productie Publicatie: 2003-08-28 (Ed. 1)


Bijlagen

4 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit tot uitvoering van sommige bepalingen van de wet van 27 februari 2002 ter bevordering van sociaal verantwoorde productie Publicatie: 2003-08-28 (Ed. 1)

2 JULI 2003.

- Koninklijk besluit tot wijziging van de artikelen 68 en 235 van het Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties Publicatie: 2003-08-25 (Ed. 1)

31 JULI 2003.

- Ministerieel besluit tot erkenning van een door een beheersvennootschap aangewezen persoon, in toepassing van artikel 74 van de wet van 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en de naburige rechten Publicatie: 2003-08-22 (Ed. 1)

11 JULI 2003.

- Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 9 augustus 2002 waarbij de schade veroorzaakt aan bepaalde teelten door de overvloedige regenval van oktober en november 2000 op het grondgebied van verscheidene gemeenten als een landbouwramp wordt beschouwd, waarbij de geografische omvang van deze ramp afgebakend wordt en waarbij de schadeloosstelling van de schade wordt vastgesteld Publicatie: 2003-08-21 (Ed. 1)

12 JUNI 2003.

- Ministerieel besluit nr. 110 houdende erkenning en intrekking van erkenning in toepassing van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet Publicatie: 2003-08-21 (Ed. 1)

13 MEI 2003.


3 APRIL 2003.


13 MEI 2003.

- Ministerieel besluit nr. 13 tot erkenning en intrekking van erkenning van ondernemingen gespecialiseerd in financieringshuur Publicatie: 2003-08-19 (Ed. 1)

20 JUNI 2003.

- Ministerieel besluit tot machtiging van een beheersvennootschap van rechten om haar werkzaamheden op het nationale grondgebied uit te oefenen Publicatie: 2003-08-14 (Ed. 1)

11 JULI 2003.

- Koninklijk besluit tot oprichting van het Belgisch Commissariaat-generaal bij de Wereldtentoonstelling van Aïchi in 2005 Publicatie: 2003-08-08 (Ed. 1)

11 JULI 2003.

- Ministerieel besluit tot benoeming van de Algemeen penningmeesters van het Commissariaat-generaal van de Belgische Regering bij de Wereldtentoonstelling van Aïchi in 2005 Publicatie: 2003-08-08 (Ed. 1)


Bijlagen

15 MEI 2003.

- Ministerieel besluit tot goedkeuring van het huishoudelijk reglement van het Observatorium van de Rechten op het Internet Publicatie: 2003-08-08 (Ed. 1)

15 MEI 2003

- Ministerieel besluit tot wijziging van het ministerieel besluit van 7 maart 2002 houdende benoeming van de voorzitter, de leden en de plaatsvervangers van het Observatorium van de Rechten op het Internet, genomen ter uitvoering van het koninklijk besluit van 26 november 2001 en van het koninklijk besluit van 23 oktober 2002 tot wijziging van het koninklijk besluit van 26 november 2001 houdende oprichting van het Observatorium van de Rechten op het Internet Publicatie: 2003-08-08 (Ed. 1)

24 MAART 2003.

- Koninklijk besluit tot benoeming van leden van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven Publicatie: 2003-08-08 (Ed. 1)

8 JULI 2003.

- Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 24 maart 2003 tot bepaling van de nadere regels betreffende de federale bijdrage tot financiering van sommige openbare dienstverplichtingen en van de kosten verbonden aan de regulering van en controle op de elektriciteitsmarkt en van het koninklijk besluit van 11 oktober 2002 met betrekking tot de openbare dienstverplichtingen in de elektriciteitsmarkt Publicatie: 2003-08-06 (Ed. 1)

8 JULI 2003.

- Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 24 maart 2003 tot vaststelling van een federale bijdrage bestemd voor de financiering van bepaalde openbare dienstverplichtingen en van de kosten verbonden aan de regulering van en controle op de aardgasmarkt en van het koninklijk besluit van 23 oktober 2002 betreffende de openbare dienstverplichtingen in de aardgasmarkt Publicatie: 2003-08-06 (Ed. 1)

23 JULI 2003.

- Ministerieel besluit houdende verbod tot het in de handel brengen van olijfoliespray van de merken Belolive en Reddy Publicatie: 2003-08-05 (Ed. 1)

9 JULI 2003.

- Ministerieel besluit nr. 14 tot erkenning en intrekking van erkenning van ondernemingen gespecialiseerd in financieringshuur Publicatie: 2003-08-05 (Ed. 1)

12 MEI 2003.

- Koninklijk besluit houdende benoeming van de leden van de raad van bestuur van het Instituut voor de nationale rekeningen Publicatie: 2003-08-05 (Ed. 1)

4 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit tot aanvaarding van het ontslag en tot benoeming van leden van de Commissie voor Verzekeringen Publicatie: 2003-08-05 (Ed. 1)

16 JUNI 2003.

- Koninklijk besluit houdende wijziging van het koninklijk besluit van 28 maart 1996 betreffende het recht op vergoeding voor het kopiëren voor eigen gebruik voor de auteurs, de uitvoerende kunstenaars en de producenten van fonogrammen en van audiovisuele werken Publicatie: 2003-07-22 (Ed. 3)


Bijlagen

18 JUNI 2003.

- Koninklijk besluit betreffende de uitbating van kermistoestellen Publicatie: 2003-07-17 (Ed. 1)

21 MEI 2003.

- Wet tot wijziging van de wet van 25 juni 1992 op de landverzekeringsovereenkomst en de wet van 12 juli 1976 betreffende het herstel van zekere schade veroorzaakt aan private goederen door natuurrampen Publicatie: 2003-07-15 (Ed. 1)

11 APRIL 2003.

- Wet betreffende de voorzieningen aangelegd voor de ontmanteling van de kerncentrales en voor het beheer van splijtstoffen bestraald in deze kerncentrales (1) Publicatie: 2003-07-15 (Ed. 1)

11 APRIL 2003.

- Wet houdende instemming met het Samenwerkingsakkoord tussen de Federale Staat, het Vlaamse Gewest, het Waalse Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest betreffende het opstellen, het uitvoeren en het opvolgen van een Nationaal Klimaatplan, alsook het rapporteren, in het kader van het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake Klimaatverandering en het Protocol van Kyoto, afgesloten te Brussel op 14 november 2002 (1) Publicatie: 2003-07-15 (Ed. 1)

7 MEI 2003.

- Koninklijk besluit tot vaststelling van de modaliteiten volgens dewelke het vrije verkeer van een dienst van de informatiemaatschappij beperkt kan worden Publicatie: 2003-07-07 (Ed. 2)

26 JUNI 2003.

- Koninklijk besluit tot vaststelling van de datum van inwerkingtreding van de wet van 11 mei 2003 tot wijziging van de programmawet van 10 februari 1998 tot bevordering van het zelfstandig ondernemerschap Publicatie: 2003-07-01 (Ed. 2)

26 JUNI 2003.

- Koninklijk besluit houdende aanwijzing van de overheden, administraties en diensten die, betreffende bepaalde categorieën van ondernemingen, belast zijn met de eenmalige inzameling en het actualiseren van de gegevens bedoeld in artikel 6 van de wet van 16 januari 2003 houdende oprichting van een Kruispuntbank van Ondernemingen, modernisering van het handelsregister, oprichting van erkende ondernemingsloketten en houdende diverse bepalingen Publicatie: 2003-06-30 (Ed. 2)

26 JUNI 2003.

- Koninklijk besluit betreffende de administratieve formaliteiten ten aanzien van federale administraties, verricht door de erkende ondernemingsloketten Publicatie: 2003-06-30 (Ed. 2)

24 JUNI 2003.

- Koninklijk besluit tot vaststelling van de toekenningsregels, de samenstelling en de overdrachtsmodaliteiten van het ondernemingsnummer en het vestigingseenheidsnummer in de Kruispuntbank van Ondernemingen Publicatie: 2003-06-30 (Ed. 1)

4 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit betreffende de raad van beroep voor het label voor sociaal verantwoorde productie Publicatie: 2003-06-30 (Ed. 1)


Bijlagen

4 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit betreffende de werkingswijze van het comité voor sociaal verantwoorde productie Publicatie: 2003-06-30 (Ed. 1)

22 JUNI 2003.

- Koninklijk besluit betreffende de controletaak van de erkende ondernemingsloketten ter gelegenheid van de inschrijving van handels- of ambachtsondernemingen in de Kruispuntbank van Ondernemingen Publicatie: 2003-06-27 (Ed. 2)

22 JUNI 2003.

- Koninklijk besluit betreffende de inschrijving, wijziging en doorhaling van de inschrijving van handels- en ambachtsondernemingen in de Kruispuntbank van Ondernemingen Publicatie: 2003-06-27 (Ed. 2)

19 JUNI 2003.

- Koninklijk besluit houdende de nadere regelen voor de toegang tot de Kruispuntbank van Ondernemingen Publicatie: 2003-06-27 (Ed. 2)

16 JUNI 2003.

- Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 21 oktober 1998 tot uitvoering van Hoofdstuk I van Titel II van de programmawet van 10 februari 1998 tot bevordering van het zelfstandig ondernemerschap, en tot bepaling van de inwerkingtreding van artikelen 76 tot 81 van de wet van 16 januari 2003 tot oprichting van een Kruispuntbank van Ondernemingen, tot modernisering van het handelsregister, tot oprichting van erkende ondernemingsloketten en houdende diverse bepalingen Publicatie: 2003-06-27 (Ed. 2)

11 JUNI 2003.

- Ministerieel besluit tot erkenning van een ondernemingsloket Publicatie: 2003-06-27 (Ed. 2)

8 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit houdende benoeming van een lid van de Raad voor Mededinging Publicatie: 2003-06-27 (Ed. 3)

2 MEI 2003.

- Ministerieel besluit houdende bepaling van de maximumprijzen die van toepassing zijn voor de levering van elektriciteit aan de diensten van de federale overheid, van de Gewesten en van de Gemeenschappen Publicatie: 2003-06-25 (Ed. 1)

23 APRIL 2003.

- Ministerieel besluit houdende het verbod van het op de markt brengen van de boren voor boormachines verhandeld onder de naam « 19 Piece HSS Titanium Coated Drill », vervaardigd in China door de firma « Hangz Hou Star Tools Co Ltd » Publicatie: 2003-06-23 (Ed. 1)

23 APRIL 2003.

- Ministerieel besluit houdende verbod van het op de markt brengen van de boren voor boormachines verhandeld onder de naam « Bit/Drill Combination box set of 300 PCS », vervaardigd in Taiwan door de firma « Arago Manufacturers Ltd » Publicatie: 2003-06-23 (Ed. 1)


Bijlagen

28 MEI 2003.

- Koninklijk besluit tot vaststelling van het bedrag van het inschrijvingsrecht voor de Kruispuntbank van Ondernemingen als handels- of ambachtsonderneming, en de vergoeding van de erkende ondernemingsloketten Publicatie: 2003-06-20 (Ed. 3)

13 MEI 2003.

- Ministerieel besluit tot bepaling van de aangewezen ambtenaren met het oog op het voorstellen van een minnelijke schikking aan degenen die een inbreuk doen bedoeld in § 1, 1° tot 5° van het artikel 13 van de wet van 25 juni 1993 betreffende de uitoefening van ambulante activiteiten en de organisatie van openbare markten Publicatie: 2003-06-20 (Ed. 1)

3 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit houdende ontslag en benoeming van een werkend lid van de Nationale Commissie voor de distributie Publicatie: 2003-06-17 (Ed. 1)

5 JUNI 2003.

- Ministerieel besluit tot erkenning van een onafhankelijke controle-instelling op het vlak van drankverpakkingen Publicatie: 2003-06-13 (Ed. 1)

13 MEI 2003.

- Ministerieel besluit tot aanstelling van de leidinggevende ambtenaar van het Fonds ter bestrijding van de Overmatige Schuldenlast Publicatie: 2003-06-12 (Ed. 1)

11 MEI 2003.

- Wet tot oprichting van federale raden van landmeters-experten (1) Publicatie: 2003-06-06 (Ed. 2)

11 MEI 2003.

- Wet tot bescherming van de titel en van het beroep van landmeter-expert (1) Publicatie: 2003-06-06 (Ed. 2)

11 MEI 2003.

- Wet tot wijziging van de programmawet van 10 februari 1998 tot bevordering van het zelfstandig ondernemerschap (1) Publicatie: 2003-06-06 (Ed. 2)

11 MEI 2003.

- Wet tot wijziging van de wet van 26 juni 2002 betreffende de oprichting van de Vestigingsraad (1) Publicatie: 2003-06-06 (Ed. 2)

8 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit betreffende het toelatingsexamen, de stage en het bekwaamheidsexamen van accountant en/of belastingconsulent Publicatie: 2003-06-06 (Ed. 1)

12 MAART 2003.

- Ministerieel besluit tot wijziging van het ministerieel besluit van 17 januari 1995 houdende ambtelijke erkenning van de explosieven voor civiel gebruik, met EG-merkteken Publicatie: 2003-06-05 (Ed. 2)

19 MEI 2003.

- Ministerieel besluit tot bepaling van de bewijsmodaliteiten van de beroepsbekwaamheid van de erkende ondernemingsloketten Publicatie: 2003-06-02 (Ed. 1)


Bijlagen

11 MEI 2003.

- Koninklijk besluit betreffende een jaarlijkse enquête naar de structuur van de ondernemingen Publicatie: 2003-05-30 (Ed. 3)

4 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit tot reglementering van het verzenden van reclame per elektronische post Publicatie: 2003-05-28 (Ed. 1)

3 APRIL 2003.

- Wet betreffende de normalisatie (1) Publicatie: 2003-05-27 (Ed. 1)

12 MEI 2003.

- Wet betreffende de juridische bescherming van diensten van de informatiemaatschappij gebaseerd op of bestaande uit voorwaardelijke toegang (1) Publicatie: 2003-05-26 (Ed. 1)

5 MEI 2003.

- Ministerieel besluit tot erkenning van onafhankelijke controle-instellingen op het vlak van drankverpakkingen, bedoeld bij artikel 371, § 5, van de gewone wet van 16 juli 1993 tot vervollediging van de federale staatsstructuur Publicatie: 2003-05-26 (Ed. 1)

28 MAART 2003.

- Koninklijk besluit houdende benoeming van een commissaris-generaal en een adjunct-commissaris-generaal van de Belgische Regering bij de Wereldtentoonstelling van Aïchi in 2005 Publicatie: 2003-05-22 (Ed. 2)

15 MEI 2003.

- Koninklijk besluit tot bepaling van de inwerkingtreding van sommige bepalingen van de wet van 16 januari 2003 tot oprichting van een Kruispuntbank van Ondernemingen, tot modernisering van het handelsregister, tot oprichting van erkende ondernemingsloketten en houdende diverse bepalingen Publicatie: 2003-05-19 (Ed. 2)

8 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit tot hernieuwing van de raad van bestuur van het Belgisch Interventie- en Restitutiebureau Publicatie: 2003-05-19 (Ed. 1)

15 MEI 2003.

- Ministerieel besluit tot vaststelling van maximumprijzen voor de levering van elektriciteit aan de residentiële beschermde klanten met een laag inkomen of in een kwetsbare situatie Publicatie: 2003-05-16 (Ed. 4)

15 MEI 2003.

- Ministerieel besluit tot vaststelling van maximumprijzen voor de levering van aardgas aan de residentiële beschermde klanten met een laag inkomen of in een kwetsbare situatie Publicatie: 2003-05-16 (Ed. 4)

4 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 11 oktober 1971 houdende verplichting inzake opslagmiddelen en opslag van aardolieproducten, gewijzigd bij de koninklijke besluiten van 1 juni 1976 en van 15 oktober 1997 Publicatie: 2003-05-15 (Ed. 2)


Bijlagen

24 MAART 2003.

- Wet tot instelling van een basis-bankdienst (1) Publicatie: 2003-05-15 (Ed. 2)

18 MAART 2003.

- Ministerieel besluit houdende verlenging van de aanstelling van een wnd. directeur-generaal bij het BIRB Publicatie: 2003-05-13 (Ed. 1)

4 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 30 oktober 1997 betreffende de vergoeding verschuldigd aan auteurs en uitgevers voor het kopiëren voor privé-gebruik of didactisch gebruik van werken die op grafische of op soortgelijke wijze zijn vastgelegd Publicatie: 2003-05-12 (Ed. 1)

11 FEBRUARI 2003.

- Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 20 april 1999 houdende vaststelling van de personeelsformatie van het Ministerie van Economische Zaken. Erratum Publicatie: 2003-05-12 (Ed. 1)

4 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit betreffende de gedragscode inzake toegang tot de vervoersnetten voor aardgas Publicatie: 2003-05-02 (Ed. 1)

3 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit houdende de facturatie van elektriciteit en gas Publicatie: 2003-05-02 (Ed. 1)

24 MAART 2003.

- Wet tot wijziging van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet (1) Publicatie: 2003-05-02 (Ed. 1)

4 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit houdende wijziging van het koninklijk besluit van 28 maart 1996 betreffende het recht op vergoeding voor het kopiëren voor eigen gebruik voor de auteurs, de uitvoerende kunstenaars en de producenten van fonogrammen en van audiovisuele werken Publicatie: 2003-04-30 (Ed. 2)

4 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit houdende toekenning van de waardigheid van Eredeken van de Arbeid - Horeca Publicatie: 2003-04-29 (Ed. 1)

4 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit tot vaststelling van de datum van inwerkingtreding van sommige bepalingen van de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten Publicatie: 2003-04-29 (Ed. 1)

4 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit houdende ontslag en benoeming van leden van de raad van bestuur van de Nationale Instelling voor Radioactief Afval en Verrijkte Splijtstoffen Publicatie: 2003-04-22 (Ed. 1)

4 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit houdende wijziging van het koninklijk besluit van 30 maart 1981 houdende bepaling van de opdrachten en de werkingsmodaliteiten van de openbare instelling voor het beheer van radioactief afval en splijtstoffen Publicatie: 2003-04-22 (Ed. 1)


Bijlagen

2 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit betreffende de vergunningen voor de levering van elektriciteit door tussenpersonen en betreffende de gedragsregels die op hen van toepassing zijn Publicatie: 2003-04-22 (Ed. 1)

11 MAART 2003.

- Ministerieel besluit tot wijziging van het ministerieel besluit van 28 april 1999 houdende verdeling van de betrekkingen van de niveaus 1 en 2+ van de personeelsformatie van het Ministerie van Economische Zaken over de verschillende besturen Publicatie: 2003-04-18 (Ed. 2)

10 MAART 2003.

- Ministerieel besluit tot wijziging van het ministerieel besluit van 19 september 2000 tot uitvoering van het koninklijk besluit van 20 april 1999 houdende vaststelling van de personeelsformatie van het Ministerie van Economische Zaken Publicatie: 2003-04-18 (Ed. 2)

9 MAART 2003.

- Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 20 april 1999 houdende vaststelling van de personeelsformatie van het Ministerie van Economische Zaken Publicatie: 2003-04-18 (Ed. 2)

4 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 9 augustus 2002 tot vaststelling van de taalkaders van de Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Publicatie: 2003-04-15 (Ed. 1)

4 APRIL 2003.

- Ministerieel besluit tot aanduiding van de ambtenaren die belast zijn met het opsporen en het vaststellen van de inbreuken op de wet van 11 maart 2003 betreffende bepaalde juridische aspecten van de diensten van de informatiemaatschappij Publicatie: 2003-04-15 (Ed. 1)

4 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit houdende ontslag van de regeringscommissaris en van de plaatsvervangend regeringscommissaris en benoeming van de regeringscommissarissen van de federale regering bij het Belgisch Interventie- en Restitutiebureau Publicatie: 2003-04-11 (Ed. 1)

27 FEBRUARI 2003.

- Wet tot wijziging van de wet van 12 april 1965 betreffende het vervoer van gasachtige producten en andere door middel van leidingen, van de wet van 8 augustus 1980 betreffende de budgettaire voorstellen 1979-1980 en van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt. - Erratum Publicatie: 2003-04-11 (Ed. 1)

9 MAART 2003.

- Koninklijk besluit houdende de algemeen bindende verklaring van de beslissing van 10 februari 2003 inzake de billijke vergoeding verschuldigd door de radio-omroepen, genomen door de commissie bedoeld in artikel 42 van de wet van 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en de naburige rechten Publicatie: 2003-04-09 (Ed. 2)


Bijlagen

9 MAART 2003.

- Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 9 augustus 2002 waarbij de schade veroorzaakt aan bepaalde teelten door de overvloedige regenval van oktober en november 2000 op het grondgebied van verscheidene gemeenten als een landbouwramp wordt beschouwd, waarbij de geografische omvang van deze ramp afgebakend wordt en waarbij de schadeloosstelling van de schade wordt vastgesteld Publicatie: 2003-04-09 (Ed. 2)

24 MAART 2003.

- Koninklijk besluit tot wijziging van artikel 271 van het Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties Publicatie: 2003-04-07 (Ed. 2)

13 MAART 2003.

- Koninklijk besluit houdende de samenstelling en de werking van de Coördinatiecommissie van de Kruispuntbank van Ondernemingen Publicatie: 2003-04-04 (Ed. 1)

13 MAART 2003.

- Ministerieel besluit houdende benoeming van de voorzitter, de ondervoorzitter, de leden, de secretaris en de adjunct-secretaris van de Coördinatiecommissie van de Kruispuntbank van Ondernemingen Publicatie: 2003-04-04 (Ed. 1)

4 FEBRUARI 2003.

- Koninklijk besluit houdende toekenning van toelagen en vergoedingen aan de enquêteurs belast met de uitvoering van de proefenquête over de inkomsten en de levensomstandigheden Publicatie: 2003-04-02 (Ed. 2)

3 FEBRUARI 2003.

- Koninklijk besluit tot vaststelling van de aanvullende personeelsformatie bij de personeelsformatie van het Rijksinstituut voor de sociale verzekeringen der zelfstandigen tot uitvoering van de overgangsbepalingen van de wet van 20 februari 1990 betreffende het personeel van de overheidsbesturen en van sommige instellingen van openbaar nut Publicatie: 2003-04-02 (Ed. 2)

17 JANUARI 2003.

- Koninklijk besluit tot goedkeuring der proeven-tarieven, vastgesteld door de Bestuurscommissie van de Proefbank voor vuurwapens Publicatie: 2003-04-02 (Ed. 2)

11 MAART 2003.

- Koninklijk besluit houdende de organisatie van de inzameling van de gegevens betreffende het opstellen van de steenkolenbalans Publicatie: 2003-03-31 (Ed. 1)

11 MAART 2003.

- Koninklijk besluit houdende de organisatie van de inzameling van de gegevens betreffende het opstellen van de petroleumbalans Publicatie: 2003-03-31 (Ed. 1)

11 MAART 2003.

- Koninklijk besluit houdende de organisatie van de inzameling van gegevens inzake de opstelling van de aardgas-, elektriciteits- en warmtebalans Publicatie: 2003-03-31 (Ed. 1)


Bijlagen

24 MAART 2003.

- Koninklijk besluit tot vaststelling van een federale bijdrage bestemd voor de financiering van bepaalde openbare dienstverplichtingen en van de kosten verbonden aan de regulering van en controle op de aardgasmarkt Publicatie: 2003-03-28 (Ed. 4)

24 MAART 2003.

- Koninklijk besluit tot bepaling van de nadere regels betreffende de federale bijdrage tot financiering van sommige openbare dienstverplichtingen en van de kosten verbonden aan de regulering van en controle op de elektriciteitsmarkt Publicatie: 2003-03-28 (Ed. 4)

21 MAART 2003.

- Ministerieel besluit tot wijziging van het ministerieel besluit van 13 februari 2001 tot benoeming van de leden van de algemene raad van de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Publicatie: 2003-03-28 (Ed. 3)

13 FEBRUARI 2003.

- Ministerieel besluit tot wijziging van het ministerieel besluit van 28 april 1999 houdende verdeling van de betrekkingen van de niveaus 1 en 2+ van de personeelsformatie van het Ministerie van Economische Zaken over de verschillende besturen Publicatie: 2003-03-27 (Ed. 1)

12 FEBRUARI 2003.

- Ministerieel besluit tot wijziging van het ministerieel besluit van 19 september 2000 tot uitvoering van het koninklijk besluit van 20 april 1999 houdende vaststelling van de personeelsformatie van het Ministerie van Economische Zaken Publicatie: 2003-03-27 (Ed. 1)

5 FEBRUARI 2003.

- Ministerieel besluit tot uitvoering van artikel 2, § 2, van het koninklijk besluit van 25 februari 2002 houdende oprichting van de Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie, en tot bepaling, voor wat betreft deze Overheidsdienst, van de inwerkingtreding van hoofdstuk I van het koninklijk besluit van 19 juli 2001 houdende diverse bepalingen betreffende de inwerkingstelling van de federale overheidsdiensten en de programmatorische federale overheidsdiensten Publicatie: 2003-03-27 (Ed. 1)

1 FEBRUARI 2003.

- Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 20 april 1999 houdende vaststelling van de personeelsformatie van het Ministerie van Economische Zaken Publicatie: 2003-03-27 (Ed. 1)

12 MAART 2003.

- Ministerieel besluit tot aanduiding van de ambtenaren die belast zijn met het opsporen en het vaststellen van de inbreuken op de wet van 20 december 2002 betreffende de minnelijke invordering van schulden van de consument Publicatie: 2003-03-26 (Ed. 1)

12 MAART 2003.

- Ministerieel besluit tot aanduiding van de ambtenaren die belast zijn met het opsporen en het vaststellen van de inbreuken op artikel 11bis, § 1, van de wet van 9 januari 2000 betreffende grensoverschrijdende geldoverschrijvingen en betalingen Publicatie: 2003-03-26 (Ed. 1)


Bijlagen

12 MAART 2003.

- Ministerieel besluit tot aanstelling van de ambtenaren die met de opsporing en de vaststelling van de inbreuken op de wet van 17 juli 2002 betreffende de transacties uitgevoerd met instrumenten voor de elektronische overmaking van geldmiddelen, belast zijn Publicatie: 2003-03-26 (Ed. 1)

25 FEBRUARI 2003.

- Koninklijk besluit tot wijziging van de wet van 22 april 1999 betreffende de boekhoudkundige en fiscale beroepen Publicatie: 2003-03-24 (Ed. 1)

4 FEBRUARI 2003.

- Koninklijk besluit tot goedkeuring van de benoemingen van leden van de raad van bestuur van het Belgisch Instituut voor Normalisatie Publicatie: 2003-03-19 (Ed. 1)

11 MAART 2003.

- Wet betreffende bepaalde juridische aspecten van de diensten van de informatiemaatschappij als bedoeld in artikel 77 van de Grondwet (1) Publicatie: 2003-03-17 (Ed. 2)

11 MAART 2003.

- Wet betreffende bepaalde juridische aspecten van de diensten van de informatiemaatschappij (1) Publicatie: 2003-03-17 (Ed. 2)

18 FEBRUARI 2003.

- Ministerieel besluit nr. 107 houdende registratie, erkenning en intrekking van erkenning in toepassing van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet Publicatie: 2003-03-14 (Ed. 1)

17 FEBRUARI 2003.

- Ministerieel besluit tot benoeming van een hoofdcontroleur en van controleurs van de Proefbank voor vuurwapens gevestigd te Luik Publicatie: 2003-03-14 (Ed. 1)

21 JANUARI 2003.

- Koninklijk besluit betreffende de identificatiebewijzen die moeten worden voorgelegd door de personen die belast zijn met het toezicht op de toepassing van de wet van 22 april 1999 betreffende de exclusieve economische zone van België in de Noordzee Publicatie: 2003-03-13 (Ed. 2)

5 MAART 2003.


21 FEBRUARI 2003.

- Ministerieel besluit tot erkenning van een coöperatieve vennootschap Publicatie: 2003-03-12 (Ed. 1)

19 DECEMBER 2002. - Ministerieel besluit houdende uitvoering van artikel 2, § 2, eerste lid, van het koninklijk besluit van 25 februari 2002 houdende oprichting van de Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Publicatie: 2003-03-06 (Ed. 2)


Bijlagen

12 FEBRUARI 2003.

- Ministerieel besluit houdende delegatie voor het toekennen van afwijkingen op de voorschriften van artikel 86.01 van het Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties goedgekeurd bij het koninklijk besluit van 10 maart 1981 waarbij bedoeld Algemeen Reglement bindend wordt verklaard voor de huishoudelijke installaties en sommige lijnen van transport en verdeling van elektrische energie Publicatie: 2003-03-05 (Ed. 1)

3 FEBRUARI 2003.

- Koninklijk besluit tot vrijstelling van bepaalde categorieën van vreemdelingen van de verplichting houder te zijn van een beroepskaart voor de uitoefening van een zelfstandige beroepsactiviteit Publicatie: 2003-03-04 (Ed. 1)

3 FEBRUARI 2003.

- Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 2 augustus 1985 houdende uitvoering van de wet van 19 februari 1965 betreffende de uitoefening van de zelfstandige beroepsactiviteiten der vreemdelingen Publicatie: 2003-03-04 (Ed. 1)

31 JANUARI 2003.

- Wet houdende de geleidelijke uitstap uit kernenergie voor industriële elektriciteitsproductie Publicatie: 2003-02-28 (Ed. 3)

14 JANUARI 2003.

- Wet tot wijziging van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt (1) Publicatie: 2003-02-28 (Ed. 4)

29 JANUARI 2003.

- Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 8 september 1997 tot vaststelling van het statuut van het personeel van de Controledienst voor de Verzekeringen Publicatie: 2003-02-25 (Ed. 1)

7 FEBRUARI 2003.

- Koninklijk besluit tot vaststelling van de datum van inwerkingtreding van sommige bepalingen van de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen Publicatie: 2003-02-24 (Ed. 1)

12 FEBRUARI 2003.

- Ministerieel besluit houdende de toepassing van het koninklijk besluit van 10 november 1996 betreffende de vermelding van het energieverbruik en het verbruik van andere hulpbronnen op de etikettering en in de standaardproductinformatie van huishoudelijke apparaten wat de etikettering van het energieverbruik van elektrische ovens voor huishoudelijk gebruik betreft Publicatie: 2003-02-21 (Ed. 1)

19 DECEMBER 2002. - Ministerieel besluit tot erkenning van een door een beheersvennootschap aangewezen persoon, in toepassing van artikel 74 van de wet van 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en de naburige rechten (1) Publicatie: 2003-02-20 (Ed. 3) 25 NOVEMBER 2002. - Ministerieel besluit nr. 11 houdende de erkenning van ondernemingen gespecialiseerd in financieringshuur Publicatie: 2003-02-20 (Ed. 3)


Bijlagen

25 NOVEMBER 2002. - Ministerieel besluit nr. 104 houdende erkenning en intrekking van erkenning in toepassing van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet Publicatie: 2003-02-20 (Ed. 3) 21 NOVEMBER 2002. - Ministerieel besluit tot erkenning van de door een beheersvennootschap aangewezen personen, in toepassing van artikel 74 van de wet van 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en de naburige rechten (1) Publicatie: 2003-02-20 (Ed. 3) 29 JANUARI 2003.

- Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 8 september 1997 tot vaststelling van de personeelsformatie van de Controledienst voor de Verzekeringen Publicatie: 2003-02-19 (Ed. 1)

28 JANUARI 2003.

- Ministerieel besluit houdende de benoeming van de leden van de “Evaluatiecommissie Oorsprong” Publicatie: 2003-02-19 (Ed. 1)

9 JANUARI 2003.

- Koninklijk besluit tot benoeming van de leden van het Tariferingsbureau Publicatie: 2003-02-19 (Ed. 1)

26 DECEMBER 2002. - Ministerieel besluit houdende oprichting van de selectiecommissie bedoeld in artikel 6, tweede lid, van het koninklijk besluit van 7 januari 1998 houdende aanwijzing van een vertegenwoordiger van de Minister van Justitie bij de vennootschappen voor het beheer van de rechten en tot vaststelling van zijn administratief en geldelijk statuut Publicatie: 2003-02-14 (Ed. 2) 24 DECEMBER 2002. - Koninklijk besluit houdende ontslag van de vertegenwoordiger van de Minister bij de vennootschappen voor het beheer van de rechten Publicatie: 2003-02-14 (Ed. 2) 7 FEBRUARI 2003.

- Ministerieel besluit houdende de toepassing van het koninklijk besluit van 10 november 1996 betreffende de vermelding van het energieverbruik en het verbruik van andere hulpbronnen op de etikettering en in de standaardproductinformatie van huishoudelijke apparaten wat de etikettering van het energieverbruik van airconditioners voor huishoudelijk gebruik betreft Publicatie: 2003-02-14 (Ed. 2)

23 JANUARI 2003.

- Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 22 februari 1991 houdende algemeen reglement betreffende de controle op de verzekeringsondernemingen Publicatie: 2003-02-13 (Ed. 1)

17 DECEMBER 2002. - Koninklijk besluit waarbij aan een voltijds lid van de Raad voor de Mededinging toelating wordt verleend een bijkomende beroepsactiviteit uit te oefenen Publicatie: 2003-02-12 (Ed. 1) 30 JANUARI 2003.

- Ministerieel besluit nr. 12 tot erkenning van een onderneming gespecialiseerd in financieringshuur Publicatie: 2003-02-12 (Ed. 1)


Bijlagen

20 JANUARI 2003.

- Koninklijk besluit betreffende het programma, de voorwaarden en de examenjury voor het praktisch bekwaamheidsexamen van de “erkende boekhouders” en “erkende boekhouders-fiscalisten” Publicatie: 2003-02-12 (Ed. 1)

20 JANUARI 2003.

- Ministerieel besluit tot wijziging van het ministerieel besluit van 29 december 1989 betreffende de prijzen van de terugbetaalbare geneesmiddelen Publicatie: 2003-02-11 (Ed. 1)

14 JANUARI 2003.

- Koninklijk besluit tot inwilliging van een verzoekschrift betreffende de tussen de leveranciers en kleinhandelaars in petroleumproducten gesloten contracten en ingediend bij toepassing van het koninklijk besluit nr. 62 van 13 januari 1935, waarbij toelating wordt verleend tot het instellen van een economische reglementering van de voortbrenging en de verdeling Publicatie: 2003-02-06 (Ed. 2)

16 JANUARI 2003.

- Wet tot oprichting van een Kruispuntbank van Ondernemingen, tot modernisering van het handelsregister, tot oprichting van erkende ondernemingsloketten en houdende diverse bepalingen (1) Publicatie: 2003-02-05 (Ed. 1)

22 NOVEMBER 2002. - Koninklijk besluit tot vaststelling van diverse geldelijke bepalingen toepasselijk op de bijzondere graden bij het Ministerie van Economische Zaken Publicatie: 2003-02-03 (Ed. 1) 24 DECEMBER 2002. - Ministerieel besluit houdende vaststelling van maximumprijzen voor het gebruik van de aardgasdistributienetten door in aanmerking komende klanten met een verbruik hoger dan 1 miljoen m3 per jaar. - Errata Publicatie: 2003-01-30 (Ed. 1) 12 NOVEMBER 2002. - Koninklijk besluit betreffende een jaarlijkse enquête over het productiepotentieel van bepaalde soorten fruitbomen, uitgevoerd door het Nationaal Instituut voor de Statistiek. - Erratum Publicatie: 2003-01-30 (Ed. 1) 10 JANUARI 2003.

- Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 23 januari 1998 houdende vereenvoudiging van de loopbaan van sommige ambtenaren van het Ministerie van Middenstand en Landbouw, tot wijziging van het koninklijk besluit van 23 januari 1998 tot vaststelling van de weddenschalen verbonden aan de bijzondere graden bij het Ministerie van Middenstand en Landbouw, en houdende hervorming van de bijzondere loopbaan van sommige ambtenaren bij het Ministerie van Middenstand en Landbouw Publicatie: 2003-01-30 (Ed. 1)

20 DECEMBER 2002. - Wet betreffende de minnelijke invordering van schulden van de consument (1) Publicatie: 2003-01-29 (Ed. 2) 11 DECEMBER 2002. - Ministerieel besluit nr. 105 houdende erkenning, bevestiging van erkenning en intrekking van erkenning in toepassing van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet Publicatie: 2003-01-29 (Ed. 2)


Bijlagen

13 JANUARI 2003.

- Ministerieel besluit tot vaststelling voor het jaar 2003 van de begindatum van het examen voor inschrijving in het register van erkende gemachtigden bedoeld in artikel 60, § 1, 7°, van de wet van 28 maart 1984 op de uitvindingsoctrooien Publicatie: 2003-01-29 (Ed. 2)

23 DECEMBER 2002. - Ministerieel besluit nr. 106 houdende registratie en erkenning in toepassing van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet Publicatie: 2003-01-17 (Ed. 1) 6 DECEMBER 2002.

- Koninklijk besluit houdende organisatie van de controle en de accreditatie van de certificatiedienstverleners die gekwalificeerde certificaten afleveren Publicatie: 2003-01-17 (Ed. 1)

10 JANUARI 2003.


23 DECEMBER 2002. - Ministerieel besluit tot erkenning van een coöperatieve vennootschap Publicatie: 2003-01-14 (Ed. 1) 13 DECEMBER 2002. - Koninklijk besluit houdende de wijziging van het koninklijk besluit van 30 oktober 1997 betreffende de vergoeding verschuldigd aan auteurs en uitgevers voor het kopiëren voor privé-gebruik of didactisch gebruik van werken die op grafische of op soortgelijke wijze zijn vastgelegd Publicatie: 2003-01-14 (Ed. 1)

FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND EN ENERGIE, FEDERALE OVERHEIDSDIENST INFORMATIE- EN COMMUNICATIETECHNOLOGIE EN FEDERALE OVERHEIDSDIENST BINNENLANDSE ZAKEN 17 DECEMBER 2003. - Koninklijk besluit tot vaststelling van de nadere regels met betrekking tot de samenstelling en de werking van bepaalde sectorale comités opgericht binnen de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer Publicatie: 2003-12-30 (Ed. 1)

FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND EN ENERGIE EN PROGRAMMATORISCHE FEDERALE OVERHEIDSDIENST CONSUMENTENZAKEN 30 OKTOBER 2003.

- Koninklijk besluit inzake de beperking van het op de markt brengen van producten die bepaalde azokleurstoffen bevatten Publicatie: 2003-12-24 (Ed. 1)

9 JULI 2003.

- Ministerieel besluit tot herziening van de samenstelling en tot uitbreiding van de Commissie voor de veiligheid van de consumenten Publicatie: 2003-07-29 (Ed. 1)


Bijlagen

23 APRIL 2003.

- Ministerieel besluit houdende verbod het op de markt brengen van de pureepers model “Kitchen collection Fraisca, ref. 612043” Publicatie: 2003-07-09 (Ed. 2)

23 APRIL 2003.

- Ministerieel besluit houdende verbod het op de markt brengen van de schoenen model Style nr. 39427 “Girls Platform Black Mule Shoes” van het merk “Discount Shoe Zone/Benson Shoe Ltd” Publicatie: 2003-07-09 (Ed. 2)

23 APRIL 2003.

- Ministerieel besluit houdende verbod het op de markt brengen van de paraplu’s “Children’s Automatic Umbrella” van de invoerder “In the Pink LTD” Publicatie: 2003-07-09 (Ed. 2)

13 MEI 2003.

- Ministerieel besluit houdende verbod het op de markt brengen van een laddermodel « Titan 3 Way » vervaardigd door « Titan Ladder & Case Co Ltd » Publicatie: 2003-06-23 (Ed. 1)

23 APRIL 2003.

- Ministerieel besluit houdende verbod het op de markt brengen van de pruiken “party wigs” Publicatie: 2003-06-23 (Ed. 1)

28 MAART 2003.

- Koninklijk besluit tot toekenning van bijkomende opdrachten aan de Commissie voor de Veiligheid van de Consumenten Publicatie: 2003-05-26 (Ed. 1)

12 MAART 2003.

- Koninklijk besluit tot het verbieden van het op de markt brengen van speelgoed en kinderverzorgingsartikelen die vervaardigd zijn van zacht PVC dat bepaalde ftalaten bevat Publicatie: 2003-05-21 (Ed. 2)

2 MEI 2003.

- Ministerieel besluit houdende verbod van het op de markt brengen van speelgoed van het type elastische jojo dat een bal gevuld met vloeistof omvat Publicatie: 2003-05-16 (Ed. 2)

23 JANUARI 2003.

- Koninklijk besluit betreffende kabelbaaninstallaties voor personenvervoer Publicatie: 2003-02-27 (Ed. 1)

18 DECEMBER 2002. - Wet tot wijziging van sommige bepalingen betreffende de veiligheid en de gezondheid van de gebruikers (1) Publicatie: 2003-02-06 (Ed. 2)

FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND EN ENERGIE EN FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG 17 NOVEMBER 2003. - Koninklijk besluit houdende toekenning van de titel en het gouden erekenteken van Laureaat van de Arbeid van België aan leden van nationale of technische comités Publicatie: 2003-12-10 (Ed. 1)


Bijlagen

17 NOVEMBER 2003. - Koninklijk besluit houdende toekenning van de waardigheid van Eredeken van de Arbeid. - Nijverheid der elektrische energie. - Gasnijverheid Publicatie: 2003-12-10 (Ed. 1) 9 NOVEMBER 2003.

- Koninklijk besluit houdende toekenning van de waardigheid van Eredeken van de Arbeid. - Uitzendbedrijven Publicatie: 2003-12-02 (Ed. 1)

7 SEPTEMBER 2003. - Koninklijk besluit houdende toekenning van het gouden, zilveren of bronzen erekenteken van Laureaat van de Arbeid van België en van de ster van Cadet van de Arbeid van België. - Nijverheid der elektrische energie, gasnijverheid Publicatie: 2003-10-30 (Ed. 1) 7 SEPTEMBER 2003. - Koninklijk besluit houdende toekenning van de titel en het gouden erekenteken van Laureaat van de Arbeid van België aan leden van nationale of technische comités Publicatie: 2003-10-30 (Ed. 1) 7 SEPTEMBER 2003. - Koninklijk besluit houdende toekenning van het gouden, zilveren of bronzen erekenteken van Laureaat van de Arbeid van België en van de ster van Cadet van de Arbeid van België. - Uitzendbedrijven Publicatie: 2003-10-21 (Ed. 1) 3 MEI 2003.

- Koninklijk besluit houdende toekenning van de waardigheid van Eredeken van de Arbeid - Autohandel, garages, koetswerk, auto-onderdelen, materieel voor landen tuinbouw en voor burgerlijke bouwkunde Publicatie: 2003-09-12 (Ed. 1)

16 JUNI 2003.

- Koninklijk besluit houdende toekenning van de waardigheid van Eredeken van de Arbeid - Ambachtelijke schoenmakerij en detailhandel in schoenen Publicatie: 2003-07-29 (Ed. 1)

16 JUNI 2003.

- Koninklijk besluit houdende toekenning van het gouden, zilveren of bronzen erekenteken van Laureaat van de Arbeid van België en van de ster van Cadet van de Arbeid van België - Ambachtelijke schoenmakerij en detailhandel in schoenen Publicatie: 2003-07-29 (Ed. 1)

16 MEI 2003.

- Koninklijk besluit tot vaststelling van de oprichtingsmodaliteiten van het financieringsfiliaal van het Participatiefonds genaamd « Startersfonds » bedoeld in artikel 74, § 4, van de wet van 28 juli 1992 houdende fiscale en financiële bepalingen Publicatie: 2003-06-12 (Ed. 2)

4 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit houdende toekenning van de titel en het gouden erekenteken van Laureaat van de Arbeid van België aan leden van nationale of technische comités Publicatie: 2003-04-29 (Ed. 1)

4 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit houdende toekenning van de waardigheid van Eredeken van de Arbeid - Horeca Publicatie: 2003-04-29 (Ed. 1)


Bijlagen

20 MAART 2003.

- Koninklijk besluit houdende toekenning van het gouden, zilveren of bronzen erekenteken van Laureaat van de Arbeid van België en van de ster van Cadet van de Arbeid van België - Autohandel, garages, koetswerk, auto-onderdelen, materieel voor landen tuinbouw en voor burgerlijke bouwkunde Publicatie: 2003-04-29 (Ed. 1)

20 MAART 2003.

- Koninklijk besluit houdende toekenning van de titel en het gouden erekenteken van Laureaat van de Arbeid van België aan leden van nationale of technische comités Publicatie: 2003-04-29 (Ed. 1)

20 MAART 2003.

- Koninklijk besluit houdende toekenning van het gouden, zilveren of bronzen erekenteken van Laureaat van de Arbeid van België en van de ster van Cadet van de Arbeid van België - Horeca Publicatie: 2003-04-29 (Ed. 1)

20 MAART 2003.

- Koninklijk besluit houdende toekenning van het gouden, zilveren of bronzen erekenteken van Laureaat van de Arbeid van België en van de ster van Cadet van de Arbeid van België - Private spaarkassen, hypotheek- en kapitalisatiemaatschappijen Publicatie: 2003-04-29 (Ed. 1)

20 MAART 2003.

- Koninklijk besluit houdende toekenning van de waardigheid van Eredeken van de Arbeid - Autohandel, garages, koetswerk, auto-onderdelen, materieel voor landen tuinbouw en voor burgerlijke bouwkunde Publicatie: 2003-04-29 (Ed. 1)

30 JANUARI 2003.

- Koninklijk besluit houdende toekenning van het gouden, zilveren of bronzen erekenteken van Laureaat van de Arbeid van België en van de ster van Cadet van de Arbeid van België - Bont en kleinvel Publicatie: 2003-03-26 (Ed. 1)

30 JANUARI 2003.

- Koninklijk besluit houdende toekenning van de waardigheid van Eredeken van de Arbeid - Bedienden van de ondernemingen uit de internationale handel, het vervoer en de aanverwante bedrijfstakken Publicatie: 2003-03-26 (Ed. 1)

30 JANUARI 2003.

- Koninklijk besluit houdende toekenning van de waardigheid van Eredeken van de Arbeid - Metaalverwerkende, machinebouw, elektro-technische, elektronische en kunststofverwerkende nijverheid Publicatie: 2003-03-26 (Ed. 1)

30 JANUARI 2003.

- Koninklijk besluit houdende toekenning van de waardigheid van Eredeken van de Arbeid - Bont en kleinvel Publicatie: 2003-03-26 (Ed. 1)

30 JANUARI 2003.

- Koninklijk besluit houdende toekenning van de waardigheid van Eredeken van de Arbeid - Bezoldigd personenvervoer over de weg, uitgevoerd door privé-ondernemingen Publicatie: 2003-03-26 (Ed. 1)


Bijlagen

11 DECEMBER 2002. - Koninklijk besluit houdende benoeming van een Ondervoorzitter van het Directiecomité bij het Commissariaat-generaal der Regering bij de Nationale Arbeidstentoonstellingen Publicatie: 2003-02-07 (Ed. 2) 11 DECEMBER 2002. - Koninklijk besluit houdende ontslag van de Ondervoorzitter van het Directiecomité bij het Commissariaat-generaal der Regering bij de Nationale Arbeidstentoonstellingen Publicatie: 2003-02-07 (Ed. 2) 11 DECEMBER 2002. - Koninklijk besluit houdende toekenning van het gouden, zilveren of bronzen erekenteken van Laureaat van de Arbeid van België en van de ster van Cadet van de Arbeid van België - Metaalverwerkende, machinebouw, elektro-technische, elektronische en kunststofverwerkende nijverheid Publicatie: 2003-02-07 (Ed. 2)

FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND EN ENERGIE EN FEDERALE OVERHEIDSDIENST FINANCIEN 4 JUNI 2003.

- Koninklijk besluit tot vastlegging van de zones voor positief grootstedelijk beleid in uitvoering van artikel 14525, tweede lid van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992. Errata Publicatie: 2003-11-21 (Ed. 2)

4 JUNI 2003.

- Koninklijk besluit tot vastlegging van de zones voor positief grootstedelijk beleid in uitvoering van artikel 14525, tweede lid van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 (1) Publicatie: 2003-06-20 (Ed. 1)

4 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit tot vaststelling van de datum van inwerkingtreding van sommige bepalingen van Hoofdstuk V van de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten Publicatie: 2003-04-29 (Ed. 1)

4 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit houdende benoeming van de leden van de raden van toezicht van de Commissie voor het Bank- en Financiewezen en van de Controledienst voor de Verzekeringen Publicatie: 2003-04-29 (Ed. 1)

9 JANUARI 2003.

- Ministerieel besluit tot goedkeuring van het reglement van het Bank- en Financiewezen van 26 november 2002 betreffende de erkenning van revisoren en revisorenvennootschappen bij kredietinstellingen, financiële holdings, beursvennootschappen en instellingen voor collectieve belegging Publicatie: 2003-01-24 (Ed. 3)


Bijlagen

FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND EN ENERGIE, FEDERALE OVERHEIDSDIENST SOCIALE ZEKERHEID EN FEDERALE OVERHEIDSDIENST PERSONEEL EN ORGANISATIE 20 SEPTEMBER 2003. - Koninklijk besluit houdende wijziging van het koninklijk besluit van 28 februari 2003 houdende de terbeschikkingstelling aan de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid van personeelsleden van het Belgisch Instituut voor post en telecommunicatie Publicatie: 2003-09-30 (Ed. 2) 28 FEBRUARI 2003.

- Koninklijk besluit houdende de terbeschikkingstelling aan de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid van personeelsleden van het Belgisch Instituut voor post en telecommunicatie Publicatie: 2003-03-28 (Ed. 3)

FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND EN ENERGIE EN FEDERALE OVERHEIDSDIENST JUSTITIE 16 JUNI 2003.

- Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 4 april 2003 tot uitvoering van het artikel 133, lid 10, van het Wetboek van vennootschappen en tot oprichting van het advies- en controlecomité op de onafhankelijkheid van de commissaris Publicatie: 2003-08-06 (Ed. 1)

4 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit betreffende de prestaties die de onafhankelijkheid van de commissaris in het gedrang brengen Publicatie: 2003-05-19 (Ed. 1)

4 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit tot uitvoering van het artikel 133, lid 10, van het Wetboek van vennootschappen en tot oprichting van het advies- en controlecomité op de onafhankelijkheid van de commissaris Publicatie: 2003-05-19 (Ed. 1)

4 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit houdende benoeming van de leden van het advies- en controlecomité op de onafhankelijkheid van de commissaris Publicatie: 2003-05-19 (Ed. 1)

24 FEBRUARI 2003.

- Koninklijk besluit tot benoeming van een lid van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven Publicatie: 2003-04-08 (Ed. 1)

12 DECEMBER 2002. - Ministerieel besluit houdende uitvoering van het koninklijk besluit van 2 augustus 2002 houdende oprichting van een voorlopige cel bij de Federale Overheidsdienst Economie, Middenstand, K.M.O. en Energie Publicatie: 2003-02-28 (Ed. 2)


Bijlagen

FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND EN ENERGIE, FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU EN MINISTERIE VAN MIDDENSTAND EN LANDBOUW 27 MEI 2003.

- Koninklijk besluit betreffende de overdracht aan het Vlaamse Gewest en het Waalse Gewest van een deel van de saldi van het Landbouwfonds, het Begrotingsfonds voor de productie en de bescherming van planten en plantaardige producten en het Begrotingsfonds voor de gezondheid en de kwaliteit van de dieren en de dierlijke producten Publicatie: 2003-07-25 (Ed. 2)

FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND EN ENERGIE EN FEDERALE OVERHEIDSDIENST MOBILITEIT EN VERVOER 29 JUNI 2003.

- Koninklijk besluit betreffende de opleiding van bestuurders van transporteenheden die andere gevaarlijke goederen dan radioactieve stoffen over de weg vervoeren Publicatie: 2003-07-18 (Ed. 1)

FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND EN ENERGIE, FEDERALE OVERHEIDSDIENST FINANCIEN EN FEDERALE OVERHEIDSDIENST BUDGET EN BEHEERSCONTROLE 11 JULI 2003.

- Koninklijk besluit tot vaststelling van het bedrag van de schuldvordering van de Staat op Credibe in uitvoering van artikel 4, § 3, van het koninklijk besluit van 8 april 2003 betreffende de eventuele cessie of overdracht van alle of een deel van de activa en passiva van Credibe Publicatie: 2003-07-18 (Ed. 1)

8 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit betreffende de eventuele cessie of overdracht van alle of een deel van de activa en passiva van Credibe Publicatie: 2003-04-30 (Ed. 2)

FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND EN ENERGIE, FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG EN FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID EN VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU 22 MEI 2003.

- Koninklijk besluit betreffende het op de markt brengen en het gebruiken van biociden Publicatie: 2003-07-11 (Ed. 1)


Bijlagen

FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND EN ENERGIE EN FEDERALE OVERHEIDSDIENST BUITENLANDSE ZAKEN, BUITENLANDSE HANDEL EN ONTWIKKELINGSSAMENWERKING 1 SEPTEMBER 2003. - Ministerieel besluit waarbij de invoer van goederen van oorsprong of van herkomst uit Liberia, aan vergunning onderworpen wordt Publicatie: 2003-09-10 (Ed. 1) 11 APRIL 2003.

- Ministerieel besluit tot wijziging van het ministerieel besluit van 15 september 1995 waarbij de invoer van sommige goederen aan vergunning onderworpen wordt Publicatie: 2003-08-14 (Ed. 1)

11 APRIL 2003.

- Ministerieel besluit tot opheffing van het ministerieel besluit van 4 februari 1999 waarbij de uit- en doorvoer van sommige goederen met bestemming Angola aan vergunning onderworpen worden Publicatie: 2003-08-06 (Ed. 1)

2 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 8 maart 1993 tot regeling van de in-, uit-, en doorvoer van wapens, munitie en speciaal voor militair gebruik dienstig materieel en de daaraan verbonden technologie Publicatie: 2003-07-07 (Ed. 1)

26 MAART 2003.

- Wet tot wijziging van de wet van 5 augustus 1991 betreffende de in-, uit- en doorvoer van en de bestrijding van illegale handel in wapens, munitie en speciaal voor militair gebruik dienstig materieel en daaraan verbonden technologie (1) Publicatie: 2003-07-07 (Ed. 1)

17 JANUARI 2003.

- Ministerieel besluit waarbij de in-, uit- en doorvoer van goederen van oorsprong of van herkomst uit of met bestemming Irak, aan een voorafgaande machtiging onderworpen wordt Publicatie: 2003-02-28 (Ed. 2)

FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND EN ENERGIE EN FEDERALE OVERHEIDSDIENST KANSELARIJ VAN DE EERSTE MINISTER 20 MAART 2003.

- Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 9 juni 1971 houdende het statuut van het personeel van het Federaal Planbureau Publicatie: 2003-05-08 (Ed. 2)

18 FEBRUARI 2003.

- Koninklijk besluit tot vaststelling van de wijze van overdracht en tot overdracht van de personeelsleden van het Vermogen met rechtspersoonlijkheid opgericht bij het Centrum voor Landbouweconomie, aan het Waalse Gewest Publicatie: 2003-03-05 (Ed. 1)


Bijlagen

18 FEBRUARI 2003. - Koninklijk besluit tot vaststelling van de wijze van overdracht en tot overdracht van de personeelsleden van het Vermogen met rechtspersoonlijkheid opgericht bij het Centrum voor Landbouwkundig Onderzoek van Gent, aan het Vlaamse Gewest Publicatie: 2003-03-05 (Ed. 1) 18 FEBRUARI 2003.

- Koninklijk besluit tot vaststelling van de wijze van overdracht en tot overdracht van de personeelsleden van het Vermogen met rechtspersoonlijkheid opgericht bij het Centrum voor Landbouwkundig Onderzoek van Gembloers, aan het Waalse Gewest Publicatie: 2003-03-05 (Ed. 1)

17 DECEMBER 2002. - Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 29 september 2002 tot overdracht van personeelsleden van het Ministerie van Middenstand en Landbouw naar de Vlaamse regering Publicatie: 2003-02-27 (Ed. 1)

FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND EN ENERGIE, FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU, FEDERALE OVERHEIDSDIENST BINNENLANDSE ZAKEN EN FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG 26 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 24 mei 1982 houdende reglementering van het in de handel brengen van stoffen die gevaarlijk kunnen zijn voor de mens of voor zijn leefmilieu Publicatie: 2003-05-07 (Ed. 1)

FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND EN ENERGIE, FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG EN PROGRAMMATORISCHE FEDERALE OVERHEIDSDIENST CONSUMENTENZAKEN 9 MAART 2003.

- Koninklijk besluit betreffende de beveiliging van liften Publicatie: 2003-04-30 (Ed. 2)

25 FEBRUARI 2003.

- Koninklijk besluit tot toewijzing van de bevoegdheden en opdrachten in uitvoering van de wet van 9 februari 1994 betreffende de veiligheid van producten en diensten Publicatie: 2003-03-14 (Ed. 1)


Bijlagen

FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND EN ENERGIE, FEDERALE OVERHEIDSDIENST JUSTITIE EN FEDERALE OVERHEIDSDIENST FINANCIEN 4 APRIL 2003.

- Koninklijk besluit tot wijziging van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet, van de wet van 20 december 2002 betreffende de minnelijke invordering van schulden van de consument, van de wet van 28 december 1983 betreffende het verstrekken van sterke drank en betreffende het vergunningsrecht en van de wet van 7 mei 1999 op de kansspelen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers Publicatie: 2003-04-18 (Ed. 2)

28 MAART 2003.

- Koninklijk besluit tot benoeming van een lid van de Cel voor financiële informatieverwerking Publicatie: 2003-04-18 (Ed. 2)


Bijlagen

Afkortingenlijst AGS ARC AREI ASEM BA BBA BBP BHIM BIN BIRB BIV BLEU BPR BRC BS CAPI CBF CBP CDV CEN CFS CIS CIV COST CPU CREG DAB DDA DIE DNA E2 E3 E4 E5 E6 E7 E8 ECN EDTC EEMA EESSI EIPA EMM ENOVER EOB EOGFL EU EU-SILC

Alliance Ground Surveillance Accounting Regulatory Committee Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties Asia Europe Meeting Burgerlijke Aansprakelijkheid Belgisch Bioindustries Association Bruto Binnenlands Product Bureau voor Harmonisatie binnen de Interne Markt Belgisch Instituut voor Normalisatie Belgisch Interventie- en Restitutiebureau Beroepsinstituut van Vastgoedmakelaars Belgisch-Luxemburgse Economische Unie Business Process-Re-engineering British Retail Consortium Belgisch Staatsblad Computer Assisted Personal Interview Commissie voor het Bank- en Financiewezen Communautair Bureau voor Plantenrassen Controledienst voor de Verzekeringen Comité Européen de Normalisation Commissie Federale Samenwerking Commissie Internationale Samenwerking Centrum voor Informatieverwerking European Cooperation in the Field of Scientific and Technical Research Central Processing Unit Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Diensten van Algemeen Belang Doha Development Agenda Dienst voor Intellectuele Eigendom Desoxyribonucleïnezuur Algemene Directie Energie Algemene Directie Regulering en Organisatie van de Markt Algemene Directie Economisch Potentieel Algemene Directie KMO-beleid Algemene Directie Kwaliteit en Veiligheid Algemene Directie Controle en Bemiddeling Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie European Competition Network Externe Dienst voor Technische Controle European Electronic Messaging Association European Electronic Signature Standardization Initiative European Institute of Public Administration Economic Ministers Meeting Energie Overleggroep Gewesten - Staat Europese Octrooibureau Europees Orientatie- en Garantiefonds voor de Landbouw Europese Unie European Statistics on Income and Living Conditions


Bijlagen

FAPETRO FAQ FAVV FESA FIMS FINEXPO FOD FPDO GLB GMP GPS HEB IAB IAS IBMG IBR ICPEN ICT IEA IEC IFRS IFS IMAC INR IOWM IRE ISO ITER JKP KBO KM KMO KPCS kV LAN LNG LPG MERCOSUR MOE MRA NBB NBN NDD NGO NIRAS NIS OESO OVN PATLIB PEA POD


Fonds voor de Analyse van Aardolieproducten Frequently Asked Questions Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Forum of European Supervisory Authorities Financial Information Management System Financiering van de Export Federale Overheidsdienst Federaal Plan Duurzame Ontwikkeling Gemeenschappelijk Landbouwbeleid Good Manufactoring Practise Global Positioning System Hernieuwbare Energiebronnen Instituut van de Accountants en de Belastingconsulenten International Accounting Standards Internationaal Bureau van Maten en Gewichten Instituut der Bedrijfsrevisoren International Consumer Protection Enforcement Network Information and Communication Technology Internationale Energie Agentschap Interministeriële Economische Commissie International Financial Reporting Standards International Food Standard Internal Market Advisory Committee Instituut voor de Nationale Rekeningen Internationale Organisatie van de Wettelijke Metrologie Instituut voor de Radio-Elementen International Standardization Organisation International Thermonuclear Experimental Reactor Jaarlijks Kostenpercentage Kruispuntbank Ondernemingen Knowledge Management Kleine en Middelgrote Ondernemingen Kimberley Process Certificate Scheme kilo Volt Local Area Network Liquid Natural Gas Liquefied Petroleum Gas Mercado Commun del Sur Midden- en Oost-Europese Mutual Recognition Agreement Nationale Bank van België Nieuw Bureau voor Normalisatie Nationale Delcrederedienst Niet-Gouvernementele Organisatie Nationale Instelling voor Radioactief Afval en Splijtstoffen Nationaal Instituut voor de Statistiek Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling Organisatie van de Verenigde Naties Patent Library Procedure Energie Advies Programmatorische Overheidsdienst

Bijlagen

PODO POLARM RAPEX RIZIV S1 S2 S3 SCK SILC SILC SLA SMS SOLVIT SOMTI STEG UCM UNAMEC UNCTAD UNIZO UPOV WAN WHPC WIPO WTO

Plan ter Ondersteuning van Duurzame Ontwikkeling Bewapeningspolitiek Rapid Exchange of Information on Risks related with Using Consumer Goods Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering Stafdienst Personeel en Organisatie Stafdienst Budget en Beheerscontrole Stafdienst Information and Communication Technology Studiecentrum voor Kernenergie Statistics on Income and Living Conditions Survey in Living Conditions Service Level Agreement Short Message Service Systeem voor de oplossing van de problemen op de interne markt Senior Official Meeting on Trade and Investment Stoom en Gas Union des Classes Moyennes Beroepsvereniging van fabrikanten, invoerders en verdelers van medische hulpmiddelen United Nations Conference on Trade and Development Unie van Zelfstandige Ondernemers Unie voor Bescherming van Kweekproducten Wide Area Network Wet betreffende de Handelpraktijken en de Voorlichting en Bescherming van de Consument Wereldorganisatie voor de Intellectuele Eigendom Wereldhandelsorganisatie


Bijlagen


Bijlagen

Contactpunten Voorzitter van het Directiecomite Lambert VERJUS de Meeûssquare, 23 B - 1000 BRUSSEL Tel: 02/506.51.11

Informatieambtenaren Robert VAN HUMBEEK (NL) Nijverheidsstraat, 6 B - 1000 BRUSSEL Tel: 02/506.64.15 e-mail: [email protected] Isabelle MASSON (FR) Nijverheidsstraat, 6 B - 1000 BRUSSEL Tel: 02/506.62.05 e-mail: [email protected]

Bureau van de Voorzitter de Meeûssquare, 23 B - 1000 BRUSSEL Communicatie- en informatiecorrespondent Josette DEKEYZER-CABERGS Tel: 02/506.54.62 e-mail: [email protected]


Bijlagen

STAFDIENSTEN Personeel en Organisatie de Meeûssquare, 23 B - 1000 BRUSSEL Communicatie- en informatiecorrespondent Christine HENDERICKX Tel: 02/506.53.30 e-mail: [email protected] Budget en Beheerscontrole de Meeûssquare, 23 B - 1000 BRUSSEL Communicatie- en informatiecorrespondent Regis MASSANT Tel: 02/506.55.05 e-mail: [email protected] ICT North Gate III Koning Albert II-laan, 16 B - 1000 BRUSSEL Communicatie- en informatiecorrespondent Claude DELANNOY Tel: 02/206.43.97 e-mail: [email protected]


Bijlagen

ALGEMENE DIRECTIES Energie North Plaza Koning Albert II-laan, 7 B - 1000 BRUSSEL Communicatie- en informatiecorrespondent Henri AUTRIQUE Tel: 02/206.45.58 e-mail: [email protected] Regulering en Organisatie van de Markt North Gate III Koning Albert II-laan, 16 B - 1000 BRUSSEL Communicatie- en informatiecorrespondent Lieven OSTIJN Tel: 02/206.49.62 e-mail: [email protected] Economisch Potentieel Lemanstraat, 60 B - 1040 BRUSSEL Communicatie- en informatiecorrespondent Martine STALPORT Tel: 02/206.59.04 e-mail: [email protected] K.M.O.-beleid WTC III Simon Bolivarlaan, 30 B - 1000 BRUSSEL Communicatie- en informatiecorrespondent Willy VAN DER VEKEN Tel: 02/208.33.73 e-mail: [email protected]


Bijlagen

Kwaliteit en Veiligheid North Gate III Koning Albert II-laan, 16 B - 1000 BRUSSEL Communicatie- en informatiecorrespondent Jean-Pierre TROUSSON Tel: 02/206.42.33 e-mail: [email protected] Controle en Bemiddeling WTC III Simon Bolivarlaan, 30 B - 1000 BRUSSEL Communicatie- en informatiecorrespondent Bruno ANDRIES Tel: 02/208.39.05 e-mail: [email protected] Statistiek en Economische Informatie Leuvenseweg, 44 B - 1000 BRUSSEL Communicatie- en informatiecorrespondent Marc DEBUSSCHERE Tel: 02/548.65.71 e-mail: [email protected]


Bijlagen

BIBLIOTHEKEN Bibliotheek Queteletfonds Nijverheidsstraat, 6 B - 1000 BRUSSEL Tel: 02/506.63.07 e-mail: [email protected] Bibliotheek K.M.O. WTC III Simon Bolivarlaan, 30 B - 1000 BRUSSEL Tel: 02/208.33.73 e-mail: [email protected] Bibliotheek Landbouw WTC III Simon Bolivarlaan, 30 B - 1000 BRUSSEL Tel: 02/208.33.66 e-mail: [email protected]

INTERNETSITES http://mineco.fgov.be http://beltest.fgov.be http://investinbelgium.fgov.be http://statbel.fgov.be http://ecodata.mineco.fgov.be


Bijlagen


Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie

Recommend Documents