EVOLUTIE VAN DE EUROPESE WETGEVING. van het Europees Parlement via de medebeslissingsprocedure

EUROPEES PARLEMENT EVOLUTIE VAN D E E U R O P E S E W E T G E V I N G

van het Europees Parlement via de medebeslissingsprocedure

EUROPEES PARLEMENT

et het Verdrag van Maastricht, dat in 1992 werd ondertekend, is het Europees Parlement medebeslissingsbevoegdheid toegekend bij de totstandkoming van Europese wetgeving. Deze institutionele hervorming betekent een grote vooruitgang voor de democratie in de Europese Unie. Het Europees Parlement is namelijk de enige instelling van de Unie die rechtstreeks door alle Europese burgers gekozen is. De invoering van de medebeslissingsprocedure in 1993 heeft het Europees Parlement de mogelijkheid gegeven een veel grotere invloed uit te oefenen op belangrijke delen van de Europese wetgeving. Op de Europese top van Amsterdam in juni 1997 is de medebeslissingsprocedure aanzienlijk uitgebreid ...

Inleiding van de heer José María Gil-R obles, voorzitter van het Europees Parlement

D

e Europese burgers wilkn een democra tischer, doorzichtiger Europa, da t dichter bij hen sta a t. Zij vinden niet a lleen da t de Europese Unie eensgezind moet ^ ^ ^ ^ ~L· ___ >■ j-áíf**·// «á optreden op het interna tiona le vhk of het economisch en het socia a l bekid beter moet afitemmen om meer werkgekgenheid te scheppen, zij wilkn ook dat de Unie wa t betekent voor hun da gelijkse kven. De medebeslissingsprocedure volgens welke het Europees Parkment en de Ra a d va n ministers sa men besluiten, bea ntwoordt a a n deze verwachtingen. De procedure ma a kt de besluitvorming doorzichtiger en democra tischer. Zij lijkt misschien ingewikkeld ma a r heefi tot nu toe behoorlijk gefunctioneerd. Het Europees Parkment, da t rechtstreeks gekozen wordt, vertegenwoordigt alk burgers van de Unie, terwijl de Raad de wensen va n de lidsta ten ana r voren brengt. De vertegenwoordigers van beide wettige instellingen hebben da nkzij het Verdrag van Ma a stricht geleerd op een a a nta l terreinen sa men te werken. Uit de hierna volgende voorbeelden blijkt da t da nkzij deze samenwerking het EG-beleid een extra Europese dimensie heeft gekregen. Duidelijker inform a tie op verpa kkingen, recycling va n a fva l, voorlichtingscampagnes over ka nker, a ids en drugsversl a ving, uitwisseling va n studenten, doeltreffende bescherming tegen misbruik bij nieuwe verkoopmethoden of vergelijkende recla me, voor iedereen toegankelijke tv-uitzendingen va n be^grijke sportevenementen: op al deze a specten va n het da gelijkse kven heeft het Europees Pa rkment zijn stempel gedrukt.

« : . »

Via de medebeslissingsprocedure werken het Parlement en de Raad ook gezamenlijk aan de toekomst van de Europese Unie. Zij benutten zo de Unie voor de ontwikkeling van vervoers-, telecommunicatie- en energienetwerken. Ook de bevordering van onderzoek in Europees verband is, op de drempel van de 21e eeuw, een belangrijk aandachtspunt. Na de ratificatie van het Verdrag van Amsterdam, dat de toepassing van deze procedure aanzienlijk uitbreidt, zullen het Parlement en de Raad samenwerken op beUngrijke terreinen ah sociaal beleid, fraudebestrijding en invoering van een werkelijk Europees burgerschap. Door de geslaagde ervaringen met de medebeslissingsprocedure wordt het Europees Parlement gesterkt in zijn verlangen om de procedure te laten gelden voor alle wetgeving van de Europese Unie. Het is immers de gewoonste zaak van de wereld gelijke bevoegdheden te verlangen voor beide takken van de wetgevende macht, het Europees Parlement en de Raad. Wij streven daar ook naar, niet alleen om onze positie te versterken, maar ook omdat wij ervan overtuigd zijn dat de medebeslissingsprocedure een van de nuttigste instrumenten is om op te komen voor de belangen van de burgers die wij vertegenwoordigen.

José María Gil-Robles Voorzitter van het Europees Parlement

Rome 1957 - Maastricht 1992 Amsterdam 1997 Van adviserende taak naar de rol van medewetgever De raadplegingsprocedure (1957) Gedurende lange tijd speelde het Parlement slechts een bijrol bij het aannemen van Europese wetten: de uiteindelijke beslissing werd altijd door de Raad van ministers genomen. In het Verdrag van Rome van 1957 werd het Europees Parlement alleen de bevoegdheid toegekend om advies uit te brengen over voorstellen van de Europese Commissie, in het kader van de raadplegingsprocedure. De Raad hoefde daarna bij zijn besluit op geen enkele manier rekening te houden met dit advies.

De samenwerkingsprocedure ( 1 9 8 6 ) In de Europese Akte van 1986 is de macht van het Europees Parlement versterkt door de invoering van de samenwerkingsprocedure. Via deze nieuwe wetgevingsprocedure werden de afgevaardigden meer betrokken bij het opstellen van EG-wetgeving. De situatie veranderde echter niet fundamenteel: de Raad behield immers in alle gevallen het laatste woord. Na de i n w e r k i n g t r e d i n g van de E u r o p e s e Akte heeft de samenwerkingsprocedure zeer bevredigend gefunctioneerd. Hieruit bleek dat een uitbreiding van de wetgevingsbevoegdheden van het Europees Parlement de besluitvorming niet per se hoefde te blokkeren, zoals door sommigen werd gevreesd. Met het Verdrag van Amsterdam, dat na de ratificatieprocedure in werking zal treden, geldt de samenwerkingsprocedure alleen nog voor maatregelen met betrekking tot de EMU.

De medebeslissingsprocedure ( 1 9 9 2 - 1 9 9 7 ) In het Verdrag van Maastricht, dat in 1993 in alle EU-landen is geratificeerd, is de medebeslissingsprocedure ingevoerd. Deze procedure verschilt wezenlijk van de raadplegings- en de samenwerkingsprocedure. Volgens deze procedure worden namelijk besluiten genomen over Europese wetgeving door de Raad en het Europees Parlement samen. Dankzij de medebeslissingsprocedure vindt een veel groter aantal parlementaire wijzigingsvoorstellen (amendementen) zijn weg terug in de definitieve EU-wetgeving dan bij de samenwerkingsprocedure in de EG-wetten. Bij het nemen van besluiten zijn de twee instellingen gelijkwaardig aan elkaar. Geen enkele wetstekst die onder deze procedure valt, kan worden aangenomen zonder de instemming van het Europees Parlement én van de Raad van ministers. H e t Verdrag van Amsterdam voorziet in een vereenvoudiging van de medebeslissingsprocedure, alsook in toepassing ervan op terreinen die daarvóór vielen onder de instemmings-, raadplegings- of samenwerkingsprocedure.

De medebeslissing in de praktijk Samen beslissen veronderstelt overleg en het zoeken naar een compromis. Geleidelijk is er een cultuur ontstaan van gezamenlijk besluiten nemen, die zeer succesvol is gebleken. Vaak komen de Raad en het Parlement reeds in de tweede lezing tot een akkoord. In andere gevallen wordt het overleg voortgezet binnen het bemiddelingscomité. De twee instellingen zijn hierin op voet van gelijkheid v e r t e g e n w o o r d i g d en t r a c h t e n eventueel via c o m p r o m i s s e n tot een gemeenschappelijke ontwerp-tekst te komen. De m e d e b e s l i s s i n g s p r o c e d u r e lijkt misschien ingewikkeld. Maar bij de toepassing is gebleken dat deze geen rem v o r m t op de wetgevingswerkzaamheden. Integendeel, dankzij deze procedure is er een extra democratische Europese dimensie aan toegevoegd. Uit de hiernavolgende voorbeelden blijkt dat de medebeslissing in veel gevallen bijdraagt aan de verbetering van het dagelijkse leven van de burger. Dankzij de procedure kan het Europees Parlement werken aan een van zijn belangrijkste prioriteiten: de afstand tussen de Europese Unie en haar burgers verkleinen en binnen de EU de weg bereiden voor hun toekomst. Het Parlement heeft voortaan een aanzienlijke invloed op de Europese wetgeving. Een invloed die des te belangrijker is omdat de medebeslissingsprocedure wordt toegepast op beleidszaken die direct verband houden met de problemen van het dagelijkse leven. Een aantal voorstellen heeft echter aanleiding gegeven tot moeizame onderhandelingen tussen het Parlement en de Raad. In deze gevallen moest het bemiddelingscomité bijeengeroepen worden. In dat stadium moet elke instelling zoeken naar een compromis, en tegelijk proberen vast te houden aan de punten die zij als essentieel beschouwt.

O p 1 juli 1997 zijn bij de 103 behandelde „gemeenschappelijke standpunten" 56 medebeslissingsprocedures afgerond zonder dat het bemiddelingscomité hieraan te pas kwam. Dat betekent dat er ofwel geen wijzigingen door het Europees Parlement waren voorgesteld (33 gevallen), óf dat de Raad de amendementen van het Europees Parlement in zijn „gemeenschappelijk standpunt" had opgenomen (23 gevallen). Uit deze cijfers blijkt wel dat het gezamenlijke werk van het Europees Parlement en van de Raad van meet af aar resultaten heeft gehad. Dankzij regelmatig overleg zijn er steeds meer parlementaire wijzigingsvoorstellen in wetsbesluiten opgenomen zonder dat er een beroep gedaan hoefde te worden op het bemiddelingscomité. De volgende drie voorbeelden laten zien wat de bijdrage van het Parlement is geweest bij de bepaalde wetsbesluiten. O p het gebied van verkeersveiligheid stelde de Europese Commissie voor nog even te wachten alvorens strengere testen voor frontale en zijdelingse botsingen in te voeren. H e t Parlement wilde een onmiddellijke verbetering van de verkeersveiligheid en was daarom hiertegen. De Raad heeft de wijziging van het Parlement geaccepteerd. Veel werknemers zijn door hun werkgever in een andere lidstaat te werk gesteld. In een richtlijn over hun status werden op grond van de wijzigingsvoorstellen van het Europees Parlement duidelijkere voorwaarden opgenomen die in alle EU-lidstaten gewaarborgd moeten worden (verbod op elk soort discriminatie, gelijktrekken van maximale werkperioden, minimumvergoedingen, enz.). Door de invoering van de digitale televisie, een belangrijke technologische ontwikkeling, is het mogelijk het aantal tv-stations met betaal-tv aanzienlijk te vergroten. Het Europees Parlement wilde niet dat de consument op kosten gejaagd zou worden met de aanschaf van verschillende dure decoders, die incompatibel zijn en snel verouderen. De ideale technische oplossing is er nog niet: een uniforme decoder, die met verschillende chipkaarten wordt gebruikt. Het Europees Parlement heeft dus een compromis voorgesteld, dat aanvaard is door de Raad. Daarin is bepaald dat de zenders die over een codeersysteem beschikken, alle kabelexploitanten op gelijke, redelijke en niet-discriminerende voorwaarden toegang bieden.

Toepassingsgebieden van de medebeslissingsprocedure Verdrag van Maastricht (1992) Β

Vrij verkeer van werknemers (art. 49)

■

Vrijheid van vestiging (art. 54, wederzijdse erkenning van diploma's - art. 57, lid 1, bepaalde maatregelen met b etrekking tot personen die niet in loondienst werken — art. 57, lid 2)

■

Vrije verlening van diensten (art. 66)

■

Harmonisatie van nationale wetgevingen voor de invoering van de binnenmarkt (art. 100 A en B)

I

Onderwijs (stimuleringsmaatregelen - art. 126)

■

Cultuur (art. 128)

■

Volksgezondheid (stimuleringsmaatregelen - art. 129)

M

Consumentenb escherming (art. 129 A)

■

Trans-Europese netwerken (richtsnoeren - art. 129 D)

M

Onderzoek (meerjarig kaderprogramma - art. 130 I, lid 1)

■

Milieu (gedeeltelijk: actieprogramma van algemene aard - art. 130 S, lid 3)

Verdrag van Amsterdam (1997) (indien dit geratificeerd wordt) Verbod op elke vorm van discriminatie op basis van nationaliteit (art. 6) Burgerschap (uitoefening van het recht van de burgers op vrij verkeer en vrij verblijf op het grondgebied van de lidstaten - art. 8 A, lid 2) Transparantie (algemene beginselen en afbakening van het recht op toegang tot documenten - an. 191 A) Fraudebestrijding (art. 209 A) Douanesamenwerking (statistieken — art. 213 A) Bescherming gegevens (oprichting van een onafhankelijk adviesorgaan — art. 213 B) Werkgelegenheid (stimuleringsmaatregelen — art. 5) Sociaal beleid (gelijke kansen en behandeling — art. 119; gezondheid en veiligheid van de werknemers, werkomstandigheden, voorlichting en overleg, gelijke behandeling van mannen en vrouwen, integratie van mensen die kansloos zijn op de arbeidsmarkt — nieuwe artikelen die voortvloeien uit de overzetting van het sociaal protocol in het Verdrag, Sociaal Fonds: uitvoeringsbesluiten — art. 125; beroepsopleiding: maatregelen ter verwezenlijking van de doelstellingen - art. 127, lid 4) Vrij verkeer van werknemers (sociale zekerheid van migrerende werknemers in de Gemeenschap — art. 51) Vrijheid van vestiging (speciale regeling voor buitenlandse inwoners — art. 56, lid 2; toegang en uitoefening van beroepswerkzaamheden anders dan in loondienst, opleiding en toegangsvoorwaarden tot beroepen - art. 57, lid 2) Gezondheid (kwaliteits- en veiligheidseisen inzake organen en stoffen van menselijke oorsprong, bloed en bloedderivaten en maatregelen op veterinair en fytosanitair gebied die gericht zijn op de bescherming van de volksgezondheid — art. 129) Vervoer (gemeenschappelijke regels voor internationale transporten, toelating van nietnationale vervoerders tot het nationale vervoer, verbetering van de veiligheid — art. 75, lid 1; zeevaart en luchtvaart - art. 84; trans-Europese netwerken — art. 129 D) Europees Fonds voor regionale ontwikkeling (toepassingsbesluiten — art. 130 E) Onderzoek (uitvoering van programma's — art. 130 O, gedeeltelijk) Milieu (maatregelen en uitvoering van programma's — art. 130 S, lid 1) Ontwikkelingssamenwerking (art. 130 W)

*

e

·*

.V

Het Europees Parlement in het dagelijkse leven Als rechtstreeks v e r t e g e n w o o r d i g e r van de b u r g e r s wil het Europees P a r l e m e n t o p k o m e n voor h u n belangen en zich b e z i g h o u d e n met de problemen van hun dagelijkse leven. Dankzij de medebeslissingsprocedure is het Parlement meer dan door alle andere procedures in staat zijn democratisch gewicht in de schaal te leggen bij de uitwerking van Europese wetten zoals richtlijnen en verordeningen. De invloed van het Parlement op de uiteindelijk aangenomen wetsteksten is groter dan ooit. Het Europees Parlement heeft gebruik weten te maken van de medebeslissingsprocedure om één van zijn doelstellingen te verwezenlijken: bijdragen aan de verbetering van de kwaliteit van het bestaan van de Europese burger. Deze doelstelling heeft twee aspecten. Enerzijds moeten alle burgers hiervan kunnen profiteren en anderzijds moeten er gerichte maatregelen genomen worden voor bepaalde doelgroepen. Zo heeft het Parlement bij een technische richtlijn over de veiligheid van liften ervoor gezorgd dat deze, indien dat technisch mogelijk is, zo w o r d e n i n g e r i c h t dat zij toegankelijker en gebruiksvriendelijker zijn voor gehandicapten (afmetingen, plaats van het bedieningspaneel, enz.).

Milieu Nieuwe voedingsmiddelen Nauwkeurige informatie op de etiketten is de beste bescherming...

Verordening over nieuwe voedingsmiddelen en nieuwe voedselingrediënten, zoals genetisch gemodificeerde sojabonen, suikerbieten en tomaten Genetische modificatie wordt vooral gebruikt om de smaak, de geur of de houdbaarheid te beïnvloeden, of om deze producten te beschermen tegen insecten of pesticiden. Het doel van deze wet was om op Europees niveau uniforme procedures in te voeren voor het in de handel brengen van producten. Zo zou vermeden kunnen worden dat verschillen in nationale wetgeving een obstakel vormen voor het vrije verkeer van deze voedingsmiddelen en op die manier de interne markt verstoren. Het Europees Parlement vond het belangrijk dat de nieuwe voedingsmiddelen en voedselingrediënten onschadelijk voor de consument, milieuvriendelijk en juist geëtiketteerd zijn.

Jankzij net overleg met de Kaad in het bemiddelingscomité, heeft het Europees Parlement dit voor elkaar gekregen. De Raad heeft ermee ingestemd een aantal wijzigingen van het Europees Parlement op het voorstel voor een verordening over te nemen. Hiermee heeft de Raad: — aanvaard dat de verordening veel vroeger in werking treedt dan in zijn gemeenschappelijk standpunt was voorgesteld: 90 dagen in plaats van 12 maanden; — zich akkoord verklaard dat de nieuwe voedingsmiddelen die voldoen aan de voorwaarden voor een snelle afzet op de markt — dat wil zeggen de voedingsmiddelen waarvoor geen grondiger controle nodig is — desondanks moeten voldoen aan bepaalde etiketteringsvoorschriften. Zo kan de consument nagaan hoe deze producten zijn samengesteld. Over andere a m e n d e m e n t e n is een c o m p r o m i s gesloten, waardoor de bepalingen van de verordening gunstiger zijn voor de c o n s u m e n t dan oorspronkelijk door de Raad opgesteld: — elk etiket van een voedingsmiddel moet informatie bevatten over de kenmerken of eigenschappen waarvan via wetenschappelijk onderzoek is vastgesteld dat hierdoor het nieuwe voedingsmiddel of voedselingrediënt niet langer gelijkwaardig is aan het bestaande product. O p het etiket moet ook het voorkomen van de aanwezigheid van genetisch gemodificeerde organismen worden vermeld.

Verpakkingsafval Twee prioriteiten: preventie, recycling... Richtlijn over de en recycling van

vermindering verpakkingsafval

Deze wet, die bedoeld is om oplossingen te vinden voor de steeds grotere afvalberg en de overvolle vuilnisstortplaatsen, is door toedoen van het Europees Parlement aanzienlijk veranderd. Een groot aantal van zijn wijzigingsvoorstellen is aangenomen, waaronder de belangrijkste: — invoering van een „hiërarchie van prioriteiten" in het afvalbeleid, namelijk de hoogste prioriteit voor preventie, gevolgd door hergebruik, dus recycling, verbranding met benutting van de energie en verbranding zonder benutting van de energie en op de laatste plaats storting op een stortplaats; — storten op een stortplaats kan niet beschouwd worden als organische recycling; — erkenning van het beginsel „de vervuiler betaalt".

Volksgezondheid Kankerbestrijding Een grootschalige campagne...

Een groot aantal punten waaraan het Europees Parlement veel belang hechtte, is in de uiteindelijk aangenomen wetsteksten opgenomen: — voorlichtingsacties voor specifieke groepen en in het bijzonder voor kinderen; — voorlichtingscampagnes om gezonde leefgewoonten te stimuleren: fruit- en groenterijk dieet en andere consumptieadviezen; — actieve bestrijding van de schadelijke effecten van tabaksreclame voor de jeugd; — selectie, verspreiding, en evaluatie op Europees niveau van de beste methoden om te stoppen met roken; — een campagne in de media, met medewerking van opinieleiders, tegen passief roken; — voortzetting van de classificatie van gevaarlijke stoffen en preparaten met het oog op verbetering van verpakking en etikettering.

Het aidsprogramma Betere kennis, betere voorlichting... Ook voor dit programma heef het Europees Parlement de Raad weten te overtuigen op punten die het van essentieel belang achtte: — het belang van seksuele voorlichting, vooral op scholen; — stimuleren van het gebruik en de verkrijgbaarheid van goede condooms met een gebruiksaanwijzing voor preventie van via seksueel verkeer overdraagbare ziekten; — voorlichtingscampagnes in de lidstaten over het (juiste) gebruik van condooms als middel tegen de overdracht van het aidsvirus; — bevordering van onderzoek, proefprojecten en acties met betrekking tot de psycho-sociale aspecten van aids, vooral wat betreft de situatie van seropositieve kinderen op school.

©

Drugsverslaving Medische begeleiding, sociale begeleiding... De aangenomen wetstekst weerspiegelt voor een groot deel het standpunt van het Europees Parlement, dat drugsverslaving beschouwt als een gezondheidsprobleem waarvoor sociale begeleiding nodig is. Bovendien heeft het Europees Parlement bereikt dat de Raad de noodzaak is gaan inzien van een meer open houding ten aanzien van dit probleem. In het akkoord, dat tot stand is gekomen in het b e m i d d e l i n g s c o m i t é , w o r d t gesteld dat drugsverslaving een gezondheidsprobleem is en dat het eerste programma 1996-2000, waarvoor 27 miljoen ecu is uitgetrokken, voorrang moet geven aan v o o r k o m i n g van drugsverslaving en h e r i n t e g r a t i e van d r u g s v e r s l a a f d e n . D e preventiemaatregelen betreffen zowel harddrugs als softdrugs, en de bestrijding geldt elk type drugs, waar dan ook. Daarom is ondere andere besloten projecten op te zetten in gevangenissen, maar ook op die plaatsen waar men in contact komt met bepaalde risicogroepen die anders niet bereikt worden: onder drugsverslaafden zelf en op straat. Na zeer lange discussies met het Europees Parlement heeft de Raad ten slotte ook de betekenis erkend van het gezin en van de directe omgeving van drugsverslaafden, die nu k u n n e n profiteren van de ervaringen van dit programma en de informatie-uitwisseling. Voor een doeltreffend preventiebeleid is goede en gerichte voorlichting nodig. Daarom is in de wetstekst bepaald dat er maatregelen moeten komen gericht op jongeren en andere potentiële gebruikers op plaatsen waar zij vaak komen. Deze acties moeten waar mogelijk plaatsvinden met deelname van de ouders en betrokkenen. De twee delegaties stellen in hun conclusies dat het alleen mogelijk is een einde aan drugsverslaving te maken als alle betrokken personen en organisaties de handen ineenslaan. Daarom hebben zij ermee ingestemd dat openbare en particuliere organisaties, zoals de niet-gouvernementele organisaties ( N G O s ) , aan de uitvoering van het programma meewerken.

Onderwijs Socrates en Jeugd voor Europa Stimuleren van uitwisselingen, ruimere financiering... Het Europees Parlement heefi een belangrijke stem gehad in de uitwerking van de programma's „Socrates" en „Jeugd voor Europa", die volgens de medebeslissingsprocedure zijn aangenomen. Het Socrates-programma is een nieuw initiatief voor de periode 1995-1999, waarbinnen de vroegere programma's voor hoger onderwijs (Erasmus), m i d d e l b a a r o n d e r w i j s en a c t i v i t e i t e n o p h e t gebied van v r e e m d e talenonderwijs, open onderwijs, afstandsonderwijs en informatie (met name Lingua en Eurydice) zijn gebundeld. Het programma Jeugd voor Europa heeft tot doel de uitwisseling en mobiliteit van de jongeren in de Europese Unie te bevorderen buiten het gebruikelijke kader van onderwijs of beroepsopleiding om. H e t E u r o p e e s P a r l e m e n t wil d a t zoveel mogelijk j o n g e r e n van deze programma's gebruik kunnen maken en heeft gezorgd voor een aanmerkelijke verhoging van de financiële middelen voor beide programma's: 850 miljoen ecu voor Socrates (tegenover 760 miljoen in het oorspronkelijke voorstel van de Raad) en 126 miljoen ecu voor Jeugd voor Europa (waarvoor de Raad 105 miljoen had voorgesteld). Afgezien van de verhoging van de financiële middelen is een behoorlijk aantal andere verzoeken van het Parlement door de Raad geaccepteerd, ook vóór de bemiddelingsfase.

Wat Socrates betreft De Raad heeft met het politieke streven van het Europees Parlement ingestemd om het interculturele schoolonderwijs te bevorderen, alsook het onderwijs voor kinderen van migranten, van personen die door h u n beroep geen vaste verblijfplaats hebben, en van zigeuners. De Raad heeft er ook mee ingestemd dat er financiële steun toegekend kan worden aan transnationale projecten betreffende interculturele pedagogische methoden. Wat de uitwisseling tussen scholen betreft is de Raad akkoord gegaan met het principe dat scholen, om in a a n m e r k i n g te komen voor E U - s t e u n , de bevordering van de gelijke kansen van jongens en meisjes als een van hun prioriteiten moeten stellen.

©

I^RÉC ^ ^ »

/af^-j

ï> «W

mø

*

r Wat Socrates betreft heeft de Raad ingestemd met een wijzigingsvoorstel waarin als doel gesteld wordt dat ongeveer 1 0 % van alle studenten van de Europese Unie een universitaire cursus volgt die georganiseerd is door universiteiten van meer dan een lidstaat. Voor „Jeugd voor Europa" heeft de Raad wijzigingsvoorstellen geaccepteerd betreffende: — de bewustmaking van jongeren, in hun specifieke pedagogische omgeving, van hun Europees burgerschap en het belang van de democratie; — het stimuleren van vrouwen om actief te zijn in alle sectoren van de maatschappij; — waarborgen voor jongeren die deelnemen aan uitwisselingen of activiteiten in het kader van deze programma's, zodat zij niet hun rechten verliezen, met name op het gebied van sociale bescherming. In de bemiddelingsfase heeft het Europees Parlement met succes een aantal punten verdedigd die nog in discussie waren: — de openstelling van de programma's voor deelname van Midden-Europese landen en Cyprus en Malta; — een g r o t e r e t o e g a n k e l i j k h e i d van de p r o g r a m m a ' s voor de meest achtergestelden, ter bestrijding van maatschappelijke uitsluiting. Zo heeft de Raad onderkend dat het belangrijk is maatregelen te nemen geïmmigreerde jongeren, om hen in de gelegenheid te stellen, zonder afbreuk te doen aan de doelstelling van integratie, hun oorspronkelijke cultuur te leren kennen.

Consumentenbescherming Overeenkomsten op afstand Bestrijding van misbruik van nieuwe verkoopmethoden...

Dankzij de richtlijn „kopen op afstand" worden particulieren beschermd tegen misbruik van nieuwe methoden om goederen te verkopen of diensten aan te bieden via telecommunicatiemiddelen, zoals ongewenste reclame, benadering per elektronische post, fax, antwoordapparaten, radio en televisie (televerkoop). M o m e n t e e l k u n n e n bedrijven d o o r de u i t e e n l o p e n d e w e t g e v i n g in verschillende landen gemakkelijk beperkende regels in één lidstaat omzeilen door bijvoorbeeld consumenten telefonisch te benaderen vanuit een andere lidstaat, waar de wetgeving minder streng is. Volgens het gesloten akkoord heeft de Raad ermee ingestemd belangrijke amendementen van het Europees Parlement in de wetstekst op te nemen: — telefoonreclame: in het begin van elk gesprek moet de verkoper zijn identiteit en het doel van het telefoongesprek duidelijk maken. De consument wordt op die manier beschermd tegen ongewenste gesprekken: hij weet meteen bij het begin van het gesprek waar het over gaat en kan als hij wil de hoorn opleggen; — bij verkoop „op afstand" moet de verkoper die betaling vooraf verlangt, niet alleen zijn naam maar ook zijn adres opgeven; — mogelijkheid om zich terug te trekken: de consument beschikt over een periode van ten minste 7 werkdagen om het contract zonder afkoopsom en zonder motivering op te zeggen. Hij hoeft alleen maar de kosten voor terugzending van de goederen te betalen, dat wil zeggen de verzendkosten; — „duidelijke en begrijpelijke" informatie, dat wil zeggen niet in kleine lettertjes: de consument moet op duidelijk leesbare wijze ervan op de hoogte worden gesteld dat het contract dat hij gevraagd wordt te tekenen de verkoper machtigt bestelde goederen of diensten te vervangen door goederen van gelijkwaardige prijs of kwaliteit (bijv. zwarte overhemden i.p.v. bloemetjesoverhemden). — niet-naleving door de leverancier van verplichtingen die voortvloeien uit het contract: in dat geval moeten de door de consument betaalde kosten zo snel mogelijk vergoed worden. Contracten voor levering aan huis of op het werk van voedingsmiddelen, drank of andere gangbare consumptieproducten, vallen ook onder deze bepaling. D i t geldt ook voor h u u r c o n t r a c t e n , v e r v o e r s c o n t r a c t e n en restauratiecontracten die in een latere fase moeten worden uitgevoerd. Als dit namelijk niet zo was, zouden er zeker reisbureaus en hoteliers zijn die van dit achterdeurtje gebruikmaken.

©

Vergelijkende reclame Een betrouwbaar beeld krijgen ... Vergelijkende reclame heeft het voordeel dat de consument soms aanvullende informatie geboden wordt. Toch wilde het Parlement voorkomen dat dit soort reclame ontaardt in ongebreidelde commerciële veldslagen. Zo heeft het Europees Parlement aangedrongen op de bepaling dat de adverteerder verplicht is bewijzen aan te dragen voor de juistheid van de gegevens die hij gebruikt bij zijn vergelijking, zodat de consument een betrouwbaar beeld krijgt. Het Europees Parlement heeft tevens een bescherming voor bedrijven willen inbouwen, door een verbod op te nemen op vergelijkende reclame tussen imitaties of n a m a a k p r o d u c t e n enerzijds en de originele producten die beschermd worden door een merk of handelsnaam anderzijds. Daarnaast heeft het Europees Parlement bereikt dat een adverteerder vergelijkende reclame niet mag gebruiken om de goede naam van een concurrent te schaden of zich kleinerend uit te laten over diens merken, producten, activiteiten enzovoort.

Bankdeposito's en grensoverschrijdende betalingen Zekerheid voor alles... Wat bankdeposito's betreft had het Parlement de Raad al in het begin ervan overtuigd dat een betere bescherming van de consument nodig was. Daarom had de Raad in zijn gemeenschappelijk standpunt een wijziging opgenomen die voor het Parlement van wezenlijk belang was: verhoging van het garantiebedrag tot 20 000 ecu (i.p.v. 15 000 ecu) per cliënt indien deposito's niet beschikbaar zijn. Tijdens de bemiddelingsprocedure hebben beide instellingen ermee ingestemd om in de richtlijn de mogelijkheid van ee; beroepsprocedure voor de consument op te nemen, en ook een clausule betreffende een vijfjaarlijkse herziening van het garantiebedrag. Wat grensoverschrijdende overschrijvingen betreft heeft het Parlement erop aangedrongen dat deze snel zijn, betrouwbaar en goedkoop. In de bemiddeling is het toepassingsgebied van de richtlijn uitgebreid tot alle overschrijvingen beneden 50 000 ecu (tegenover 30 000 die oorspronkelijk door de Raad werd voorgesteld). Bovendien is het bedrag dat de bank bij in gebreke blijve de opdrachtgever moet terugbetalen verhoogd tot 12 500 ecu, in plaats van het oorspronkelijk door de Raad bepaalde bedrag van 10 000 ecu.

ad ::

Timesharing Meer rechten voor de consument...

Het Europees Parlement heeft ook aanzienlijke verbeteringen aangebracht in de richtlijn over gedeeld bezit van onroerende goederen (richtlijn „timesharing"), zodat deze een betere bescherming garandeert van de rechten van de consument: bijvoorbeeld het recht van de koper om een contract binnen tien dagen na ondertekening te herroepen; het aantal gegevens (aard van de kosten, regeling van het mede-eigendom, enz.) dat in het contract vermeld moet worden en de regel dat als hieraan niet is voldaan, de koper over een langere termijn beschikt om het contract te herroepen.

©

Televisie Televisie zonder grenzen Belangrijke evenementen: rechten van het grote publiek Bescherming van minderjarigen: grotere controle van de ouders In het kader van de onderhandelingen over de richtlijn „Televisie zonder grenzen" heeft het Europees Parlement in de bemiddelingsprocedure twee essentiële p u n t e n verdedigd: het recht van de kijkers om belangrijke evenementen te volgen en de bescherming van minderjarigen. Uitzending van belangrijke sportevenementen is voor de televisiezenders steeds belangrijker geworden. In het kader van betaal-tv, dat door de ontwikkeling van de digitale televisie alleen maar belangrijker zal worden, heeft het Europees Parlement het recht van de kijkers verdedigd om belangrijke sportevenementen te kunnen volgen. Daarom is in het compromis bepaald dat de lidstaten lijsten kunnen opstellen van nationale of andere evenementen die door iedereen ontvangen k u n n e n worden, dus niet alleen met een decoder. D a t geldt voor e v e n e m e n t e n zoals de O l y m p i s c h e Spelen of de wereldkampioenschappen voetbal, maar ook voor andere gebeurtenissen die de lidstaten belangrijk vinden voor hun land. Door deze bepaling is het bijvoorbeeld mogelijk dat het Verenigd Koninkrijk een rugbywedstrijd van het Vijflanden-toernooi niet op zijn lijst zet, maar dat Frankrijk dat wel doet. Dat zou dan betekenen dat een Britse gecodeerd zendkanaal de zendrechten voor dit toernooi kan kopen maar dat de Franse publieke of particuliere kanalen de wedstrijden gewoon kunnen uitzenden. Wat de bescherming van minderjarigen betreft vond het bemiddelingscomité dat minderjarigen beter beschermd moesten worden en dat er dus meer controle van de ouders op bepaalde p r o g r a m m a ' s mogelijk moet zijn. De Europese Commissie zal daarvoor binnen een jaar samen met de bevoegde instanties van de lidstaten een onderzoek uitvoeren naar de voor- en nadelen van verschillende controlesystemen, zoals filtreersystemen, maar ook naar de effecten van s t i m u l e r i n g s m a a t r e g e l e n voor gezinstelevisie en andere voorlichtings- en bewustmakingsacties.

Het Europees Parlement en de toekomst van de Europese Unie De Europese Unie heef verschillende grote projecten op stapel staan waarvan het rechtstreekse belang voor de burger misschien niet op het eerste gezicht duidelijk is. Via dit soort grote gemeenschappelijke projecten wordt echter wel een beeld van Europa uitgedragen. Het Europees Parlement is zich hiervan bewust en hecht daarom veel belang aan deze projecten. ;'f~«K

De trans-Europese netwerken Vervoer, telecommunicatie, energie: benutten van de ruimte van de EU Op het gebied van vervoer, telecommunicatie en energie is het belangrijk om de ruimte van de EU zoveel mogelijk te benutten, zowel voor de producent als voor de consument. Er moet meer concurrentie komen, in het voordeel van de consument. De projecten van de Europese Unie zijn erop gericht om de onderlinge verbindingen en het op elkaar aansluiten van de nationale netwerken te verbeteren, alsook de toegang tot deze netwerken. Bijvoorbeeld: een trein moet het spoornet van een ander bedrijf kunnen gebruiken of mag geen oponthoud ondervinden aan de grens vanwege een andere spoorbreedte. O p het gebied van t e l e c o m m u n i c a t i e m o e t h e t mogelijk zijn een mobieletelefoonabonnee te bellen met een toestel dat aangesloten is op het vaste telefoonnet. Waar het gaat om energie moet apparatuur in heel Europa op elkaar afgestemd zijn. Een Portugese producent die elektriciteit in Frankrijk wil verkopen, moet via het Spaanse net elektriciteit kunnen aanvoeren.

Optimale doeltreffendheid Het EP heeft zich vooral sterk gemaakt voor een sterkere EU-dimensie van de projecten die onder de trans-Europese netwerken vallen. De overeenkomst die in het bemiddelingscomité is bereikt moet ervoor zorgen dat men bij de vaststelling van prioriteiten zo doeltreffend mogelijk te werk gaat. Voortaan m o e t e n alle p r o j e c t e n van g e m e e n s c h a p p e l i j k belang volgens de medebeslissingsprocedure worden vastgesteld. Daarnaast heeft het Parlement erop aangedrongen dat er bij de uitwerking van de projecten rekening gehouden wordt met het milieu en de maatschappelijke consequenties. Zo heeft het EP op het gebied van vervoer bewerkstelligd dat er voor het gehele Europese netwerk milieu-effectanalyses worden uitgevoerd en dat er bijzondere aandacht wordt besteed aan het multimodale vervoer en aan het verkeersbeheer.

©

Ook de verbinding van eilanden en van niet aan zee grenzende of perifere regio's met de centrale regio's is een speciaal aandachtspunt. Op het gebied van telecommunicatienetwerken moeten de voorwaarden geschapen worden voor de ontwikkeling van een werkelijke informatiemaatschappij. Het Europees Parlement wilde dat satellietcommunicatie werd opgenomen in de gemeenschappelijke projecten en verdedigde daarmee een van zijn stokpaardjes: de gelijke toegang van geïsoleerde regio's tot deze netwerken. Naast de infrastructuur is echter ook het effect van telecommunicatie belangrijk. Daarom is afgesproken de maatschappelijke consequenties op het gebied van telewerken na te gaan.

Programma Douane 2000 Efficiency en herkenbaarheid... Dankzij de bemiddeling tussen het Europees Parlement en de Raad is er een zeer bevredigend akkoord bereikt over het belangrijke programma „Douane 2000". Douane 2000 is een programma van de Europese Unie dat, in aanvulling op n a t i o n a l e m a a t r e g e l e n , o n t w i k k e l i n g en m o d e r n i s e r i n g van de d o u a n e a d m i n i s t r a t i e s beoogt, door een grotere doelmatigheid van de procedures en controles aan de buitengrenzen van de Unie. Deze is nodig voor de verwezenlijking in de praktijk van de vier vrijheden die d o o r de binnenmarkt gewaarborgd worden: het vrije verkeer van personen, diensten, goederen en kapitaal. Gedurende de procedure stonden het Europees Parlement twee doelstellingen voor ogen: enerzijds moest de opzet van een Europese douane duidelijker worden gemaakt voor de burger, en anderzijds moest de controle doeltreffender worden. Dit streven is met succes bekroond. In het uiteindelijke akkoord zijn beide punten verwezenlijkt: — de doeltreffendheid van de controle wordt verzekerd door een harmonisatie op Europees niveau van de controlemethoden, zodat er geen zwakke mazen in het Europese douanenet meer bestaan; — het idee van een Europese douane kan versterkt worden door een insigne met het Europese symbool van twaalf sterren op de uniformen van douanebeambten en door de ontwikkeling van een concept voor de EUbinnenmarkt, om duidelijk te laten zien dat het om een markt gaat die geheel vergelijkbaar is met de nationale markt. Vanuit dezelfde doelstellingen is er in het akkoord een toezegging opgenomen dat de m o g e l i j k h e i d b e s t u d e e r d zal w o r d e n van uitwisseling van douanebeambten tussen lidstaten, van gemeenschappelijke opleiding en ontwikkeling van geautomatiseerde uitwisseling van gegevens. Tot slot omvat Douane 2000 een automatiseringsprogramma voor het EU-douanevervoer, dat in 1998 klaar moet zijn, en de samenwerking met landen buiten de EU, in het bijzonder de geassocieerde landen van Midden- en Oost-Europa.

Onderzoek Het vierde kaderprogramma Rationalisering en toewijzing van de nodige financiële middelen... Het Europees Parlement heef gezorgd voor aanmerkelijke verbeteringen van het vierde kaderprogramma op het gebied van onderzoek en technologische ontwikkeling, dat in april 1994 volgens de medebeslissingsprocedure is aangenomen: — een verhoging van de algemene kredieten tot 12,3 miljard ecu, in plaats van de door de Raad voorgestelde 12 miljard ecu; — een huishoudelijk budget van 600 miljoen ecu voor het Gemeenschappelijk O n d e r z o e k s c e n t r u m , in plaats van de 575 miljoen die de Raad had uitgetrokken; — een strengere en meer m e t h o d i s c h e evaluatie van de p r o g r a m m a ' s . De Commissie zal met medewerking van onafhankelijke deskundigen de uitvoering van de programma's systematisch en voortdurend controleren; — aandacht voor de bescherming van werknemers en het milieu: uitwerking van nieuwe, milieuvriendelijke methoden en technieken die de kwaliteit van het bestaan en de werkomstandigheden van werknemers ten goede komen, vooral wat de gezondheid en veiligheid van de werknemers betreft. O p verzoek van het Europees Parlement heeft de Commissie toegezegd 60 % van de uitgetrokken kredieten voor niet-nucleaire energie te besteden aan ontwikkeling van hernieuwbare energiebronnen.

@

Conclusie van de drie ondervoorzitters van het Europees Parlement,

Normaal = Verdrag van Maastricht, cursief'= Vering mn Amsterkm

permanente leden van het bemiddelingscomité mevrouw Nicole Fontaine, de heer Renzo Imbeni en d

1

/. Dt Commimt Itp kt EP m it há tm iwnui mor kt zíj kn wijzigtn zokti¡ Ixt nia is αηψιοτκη. 2. Pitt EP'hrtrfaviti uit m k há

Parlement oi rolvanmekwetgever.

mtttijyiáerimeátmmtm.

}. Dt hui kn kt voortui mor itti btiluit tritt ¡tkwdißctirit min mnntmtn mutet hi] ¡ratait ntt åt ¡menitmtnttn va n kt El· tjtunnen het EP ¡tm tmenitmmtm keft ¡n>iiitni.

1. De Commissie legt het EP en de Raad een voorstel voor.

Nu het aantal gebieden k t onier k mekbeslissingsprocedure valt met het onlangs gesloten Vering vein Amsterkm a a nzienlijk is vergoot, wordt

Ongetwijfeld kan en moet het Parlement in k hmenk tijd k ma nier ip hetin k pra ktijk gestalte geeft mn k u rol mgverkr verbeteren. Nu a l bijvoorbeeld worden voor veel kuiers compromissen gevonden nog voorkt k bemidkling ín gang wordt Na een gewenningsperiode wa a rin zich soms harde confronta ties hebben momka n tussen k Ra a d en het Parlement, beantwoordt de mekbeslissingsprocedure steek meer aân het ike k t werd voorgestaan in het Verdrag van Maastricht, k t wil zeggen k t er gestreefd wordt naar een „gemeenschappelijk akkord", met ondersteuning va n k Commissie. Zo bekeken zijn k resulta ten opmerkelijk positief

2. Het EP brengt advies uit aan de Raad, met of zonder amendementen. 3. Naar aanleiding van dit advies neemt de R aad een „gemeenschappelijk standpunt" aan. Dit standpunt wordt aan het Parlement voorgelegd voor een tweec Í Binnen een termijn van dtie maanden ■ spreekt het EP zich niet uit over dit standpunt, 'keurt het goed, of ■ amendeert het. Het EP kan ook kennis ge\'en van zijn voornemen het standpunt te verwerpen, Htt EP ha mtt ibsoktt miniami tm ¿jn ¡ttltn kt struif wit va it há verwerfen. 5. Indien het EP geen amendementen heeft voorgesteld, hecht de R aad zijn definitieve goedkeuring aan het besluit, In het tegenovergestelde geval heeft de R aad dtie maanden om met alle amendementen in te stemmen en zijn definitieve goedkeuring te hechten aan het besluit.

1. De Commissie dient een voorstel in, 2. Het EP brengt advies uit aan de R aad met of zondet amendementen.

Die positieve ontwikkeling wa s mogelijk korkt a lle instellingen zich scherp bewust waren van k noodza a k Europa dichter bij k burger te brengen.

3. Naar aanleiding van dit advies neemt de R aad een gemeenschappelijk standpunt aan. Dit standpunt wordt aan het Parlement voorgelegd voor een tweede lezing.

De steeds wijkr toepa sba re medebeslissingsprocedure u i hier, in een h k en heldere vormgeving zeker mn bijdragen.

i Binnen een termijn van drie maanden • spreekt het EP zich niet uit over dit standpunt, ' keurt het goed, of ' amendeert het. Het EP kan ook kennis geven van zijn voornemen het standpunt te verwerpen Htt EP kit ruta ses a m ari ni tm zijn him ktsutrifurn uu à há verwerfen. 5. Indien de R aad binnen dtie maanden niet heeft ingestemd met alle amendementen van het EP. wordt het bemiddelingscomité zo snel mogelijk, hinrm tm termijn vin zts weien, bijeengeroepen. 6. Het bemiddelingscomité bestaat uit leden van de Raad en een even groot aantal leden van het EP. Het comité moet tot een akkoord komen ovet een gemeenschappelijke ta st, gthusttri of kt ¡tmttnschsff tüjisttinif um im it hd m it smuitmmtm vitn het EP. 7. Indien het comité binnen zes weken etin slaagt een akkoord te bereiken. kan de „gemeenschappelijke ontwerptekst" uiteindelijk door het EP met eenvoudige meerderheid worden aangenomen, en met gekwalificeerde meerderheid door de Raad. 8. Indien het comité geen akkoord beteikt wordt het besluit niet aangenomen. 9. Indien de „gemeenschappelijke ontwerptekst" door een van de instellingen niet wordt goedgekeurd, wordt het besluit niet aangenomen. De Raad kan echtet binnen zes »eken zijn standpunt bevestigen. Om dit definitief te verwerpen moet het EP zich met absolute meerderheid van zijn leden uitspreken. Dtzt ri¡u¡tl¡jhk¡i voor à há om zijn staaf mt tt hnmp, it ζψηωιηά JtrL· l t m ¡ , is iti htt Verini van Amsterkm ¡¡

re Sinds Amsteràm: een a kkoord: drie mogelijke procedures...

Λ

/ 1 Commm

Δ

Commissie

Voorstel

Voorstel

▼

Τ

Voorstel

λ ι Psthnmt

J hrhniöit

Advies

Advies (lekiing)

B5L

■Cz ▼ IA

Λ

Δ

M

Gemeensthappelijk standpunt

Gemeenschappelijk

Akkoord

standpunt

Τ hntmt

ξΛ hàwtt f» Ani'

Besluit aangenomen

Aanbeveling (bhang)

Δ

Sul

Goedkeuring

^ J Mntnf

Besluit aangenomen

|

,

EPß[email protected] Λ

= procedure bn worden stopgezet (Voõrntiimt(itlqz.o:ii

E-mail: EPdenHaag^europarl.euJnt