Evaluatie Sollicitatie- en Presentatietraining Deviante Communicatie & Ontwikkeling ontwikkelde een Sollicitatie- en Presentatietraining, gericht op vmbo-leerlingen, waarin de inzet van professionals uit het bedrijfsleven centraal staat. Halverwege 2015 sprak Deviante met verschillende onderwijspartijen over het aanbieden van deze training als pilot. Zo is ook -via het Ministerie van OCW- een gesprek met Summa College (contactschool regio 37) gevoerd over mogelijkheden voor 1 of meerdere pilots. Summa College droeg twee scholen voor: het Strabrecht College in Geldrop en het Carolus Borromeus College in Helmond. Met beide scholen is voor en direct na de herfstvakantie van 2015 tweemaal gesproken en beide zagen de pilot als een kans op het verder versterken van hun LOB-beleid. De wens van zowel het Strabrecht College als het Carolus Borromeus College, was wel om de pilot aan te bieden voor een complete lichting. Voor zowel het Strabrecht als het Carolus gold dat alle vierdejaars (respectievelijk 119 lln. en 145 lln.) een training kregen. Hier is door Deviante gehoor aangegeven en de afspraak werd gemaakt om in december 2015 en maart 2016 de trainingen uit te voeren. Inmiddels zijn beide pilots afgerond en op basis van het enthousiasme van de twee scholen en de positieve evaluaties, van zowel de schoolvertegenwoordigers als de leerlingen, mag geconcludeerd worden dat de pilots zeer succesvol zijn verlopen. Het Strabrecht College heeft aangegeven eerst intern een aantal zaken te willen organiseren alvorens een besluit te nemen of –en vervolgens hoe- ze een vervolg willen geven aan de training. Ze onderzoeken binnen de verschillende secties waar de training het beste ondergebracht kan worden en hoe deze aanpak geborgd kan worden binnen het bestaande curriculum. Zij gaan ervanuit hierover nog dit schooljaar uitsluitsel te kunnen geven. Het Carolus Borromeus College heeft duidelijk te kennen gegeven te gaan onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om de komende jaren de training aan te bieden. Zij zien de training als een ontbrekend element in hun brede aanbod. Met vriendelijke groet, Patrick Boggan Deviante Communicatie & Ontwikkeling Maart 2016
Opbouw Sollicitatie- en Presentatietraining
Doel:
Leerlingen voorbereiden op het vinden en verkrijgen van een stageplaats of een bijbaan. Tevens is de training ook een goede voorbereiding op de intakegesprekken van het mbo.
Doelgroep:
Leerlingen uit het derde en vierde leerjaar van het vmbo. In het bijzonder: leerlingen met beperkte sociale vaardigheden en een smal netwerk.
Duur training:
Maximaal 90 minuten, 2 lesuren.
Aantal leerlingen per groep:
12-14 leerlingen uit dezelfde klas, aandacht voor een goede mix tussen jongens en meiden.
Aantal groepen per dagdeel:
Er kunnen twee groepen (1 klas, maximaal 28 leerlingen) tegelijkertijd een training volgen. Dus maximaal 4 groepen per ochtend of middag.
Trainers:
Professionals uit het bedrijfsleven, met een HRM-/ HRDachtergrond.
Aanpak:
3 onderdelen: 1. Voorbereiding klas vooraf, 2. Training: a. arbeidsmarktinformatie & b. rollenspel en 3. Evaluatie. 2 weken voor de training schrijven leerlingen een sollicitatiebrief en cv a.d.h.v. aangeleverde vacatures. Sollicitatiebrieven en cv’s worden tijdens de rollenspelen behandeld.
Programma:
Welkom: korte uitleg programma – 5 min Kennismaking: voorstelronde en introductie trainers – 10 min Interactieve presentatie Arbeidsmarkt – 20 min - Open en gesloten arbeidsmarkt - Kansrijke opleidingen, banen en sectoren - De do’s en don’ts op de arbeidsmarkt Rollenspelen: 3-4 oefensollicitatiegesprekken – 45 min Tijdens de gesprekken heeft iedereen in de groep een rol. De trainer en de sollicitant voeren het gesprek, de rest observeert en geeft na afloop van ieder gesprek (5 min) tips en tops. Afsluiting: terugblik op het geheel.
Evaluatie(s):
Aan het eind van iedere dag(deel) samen met projectleider en mentor(en) een korte terugblik op de bijeenkomsten. Na afloop van de afgesproken reeks trainingen, brede evaluatie met aandacht voor: inhoud & opzet van de trainingen, de onderlinge samenwerking en een eventueel vervolg.
Evaluatie pilotschool Strabrecht College, Geldrop Trainingsdagen: Dinsdag 15 december Donderdag 17 december 4 klassen vierdejaars Tl Totaal: 119 leerlingen Datum evaluatie 19 januari 2016 Aanwezig bij gesprek: Hans Abels – Afdelingsdirecteur vmbo-TL Lonneke van Winckel – decaan Merel van Driessen – stagiaire Patrick Boggan Strabrecht en Deviante in gesprek over de opbrengst van de sollicitatietraining “Andersom beredeneert, zou het ook het vliegwiel kunnen zijn om ervoor te zorgen dat het een doorlopende leerlijn wordt. We hebben nu gezien hoe belangrijk het gevonden wordt, door de leerlingen, hoe waardevol het ervaren wordt. Maar dat is iets waar we het over moeten hebben." Hans Abels In december maakten 119 leerlingen kennis met de sollicitatietraining. We zetten de reacties van collega’s onder elkaar. • ‘Vreemde ogen dwingen’: het feit dat het door mensen van buitenaf gegeven wordt, zorgt ervoor dat de training een hele andere lading krijgt dan wanneer docenten dit doen. • De trainers speelden goed in op de input vanuit de groep. • De trainers voerden tussentijdse wijzigingen door op het moment dat zaken minder goed bleken te werken. Dit is als heel prettig ervaren. • Leuke wijze van presenteren. Leerlingen kwamen met big smile naar buiten, omdat hun gesprek zo goed was gegaan. Het is geen droge theorie die gegeven wordt. Door de manier van presenteren, met veel voorbeelden, worden leerlingen er echt bij betrokken. "Knap om deze leerlingen zo vlak voor de vakantie nog twee uren te boeien en mee te krijgen!" Aldus een docent die mee kwam luisteren en kijken. Sterke punten van het programma • Leerlingen worden meegenomen in het proces van gesprekken voeren. Wat kun je allemaal doen in de voorbereiding, zodat je tijdens het gesprek niet wordt overvallen? • Leerlingen worden gedwongen na te denken over sterke en minder sterke punten. Er wordt geen genoegen genomen met het eerste antwoord. • Het kennisniveau van professionals is goed en sluit aan bij de beleving van de leerling. Dat is een van de succesfactoren. • Er wordt écht doorgevraagd op wat de leerlingen zeggen. Wat vind jij ervan? En waarom dan? Leg eens uit?
Verbeterpunten / wensen Naast de positieve reacties, zijn er ook verbeterpunten te noemen. -
-
-
De gesprekken nog meer linken aan de intakes bij het mbo. ‘Solliciteren’ is voor de leerlingen nog een te ver-van-mijn-bed show, maar de intake komt snel dichterbij. Door hier net iets meer de nadruk op te leggen, kun je de waarde van een goede presentatie verhogen. Het is interessant en meer dan de moeite waard om te onderzoeken of de intakegesprekken van de leerlingen van het Strabrecht College nu ook beter beoordeeld worden. Dan kun je meten of het daadwerkelijk effect heeft. (opmerking Hans Abels) Meerwaarde van het programma is duidelijk, echter er moeten intern aansluitingen en dwarsverbanden gezocht worden met het bestaand curriculum. Bijvoorbeeld: het zoeken van stageplekken voor T2 en T3 of een link leggen met het vak expressie. De training inkaderen, zodat het geen los zand is, maar een onderdeel van het curriculum wordt.
Deviante neemt bovenstaande verbeterpunten graag mee in het verder optimaliseren van haar training. Vervolgstappen Om een structureel vervolg aan deze training te kunnen geven, is er een aantal stappen nodig. Intern dienen een aantal vragen beantwoord te worden: -Zijn we tevreden met de opbrengst? -Waarom zijn we daar tevreden mee? -Hoe duiden we deze resultaten? -In hoeverre past dit binnen onze schoolvisie en de weg die wij in het kader van LOB willen bewandelen? Inkaderen Zoals daarnet al genoemd, is het belangrijk dat de sollicitatietraining geen ‘los zand’ is. Verankering is nodig om de resultaten ook daadwerkelijk te kunnen borgen. Het decanaat heeft de opdracht gekregen om de resultaten binnen de school te gaan delen en het gesprek hierover op gang te brengen. Hans benadrukt dat hij zelf de noodzaak voelt om op korte termijn hiermee aan de slag te gaan. Prognose Wat de uitkomsten zijn van het bespreekbaar maken van de resultaten, is voor nu nog niet in te schatten. Het is denkbaar dat het Strabrecht College een schooljaar overslaat om zodoende met een goed plan te komen. Het is ook een overweging om het volgend jaar nogmaals op deze manier aan te bieden, maar dan is het raadzaam om het jaar daarna een onderliggend plan te presenteren.
Afspraak • •
In april 2016 is er een nieuw contactmoment met Lonneke van Winckel om te bespreken hoe de zaken ervoor staan. Deviante koppelt de uitkomsten van de pilot en evaluatie terug naar Annie van Doremalen als contactpersoon van de contactschool.
Resultaten leerling evaluatie sollicitatietraining (119 uitgereikt, 85 ingevulde formulieren retour) 1. Wat vind je van het programma van de training? (n=85) O O O O O
zeer slecht slecht middelmatig goed zeer goed
4 58 23
5% 68% 27%
2. In hoeverre helpt deze training jou om je beter voor te bereiden op de arbeidsmarkt en jouw (studie)loopbaan? (n=85) O O O O O
zeer slecht slecht middelmatig goed zeer goed
1 8 61 15
1% 9% 72% 18%
3. Welk onderdeel vond je het meest aansprekend? (n=89) O O O O
Interactieve presentatie oefenen gesprek observeren feedback geven / ontvangen
11 31
12% 38 35% 9
43% 10%
4. Heb je vandaag iets gehoord dat je niet eerder gehoord hebt? (n=84) O ja O nee
46 38
55% 45%
Samenvatting van reacties op de evaluatieformulieren: 1. Wat vindt je van het programma van de training? En waarom? • Je weet nu wat je te wachten staat bij een sollicitatiegesprek • Ik vond het gezellig gaan, ik hoorde van mensen dat het saai was maar dat viel wel mee • Goede powerpoint, verhaal goed onderbouwd • Goede uitleg van dingen waar je zelf niet bij stil staat • Ik wist nog niet veel van sollicitatiegesprekken • Ik heb geleerd om te kijken vanuit de kant van de werkgever. Hoe hij in het gesprek staat. • Je kunt veel leren omdat we hier niet op zijn voorbereid • Het helpt je bij belangrijke gesprekken • Ik vond het leuk dat er oefengesprekjes met leerlingen waren • De trainers zijn vrolijk, weten waarover ze praten • Wist niet dat het in het echt zo ging • Beter als les • Er werd duidelijk verteld wat wel en niet de bedoeling is tijdens een sollicitatie • Wel erg lang, de laatste 20 minuten had ik geen concentratie meer • Goede volgorde van dingen • Beter als les • Leuk om naar te luisteren en je mag meedoen • Ik heb gehoord hoe intakegesprekken op het mbo gaan • Er werd ons veel gevraagd en er werden veel voorbeelden gegeven • Je leert hoe je een gesprek moet aanpakken en dat je daar dan ook goed op voorbereid bent • Soms vond ik het langdradig en werden dezelfde dingen gezegd • Dit is heel belangrijk voor ons om te oefenen voor later • Het is goed om te weten wat je wel en niet moet doen • Veel informatie gekregen • Onderdelen sloten goed op elkaar aan • Het is beter dan school 2. Helpt • • • • • • • • • • • • • • • • •
deze training je voor te bereiden op de arbeidsmarkt? Veel informatie veel dingen spreken voor zich Ik weet nu wat ik moet zeggen bij een echt gesprek Ik weet nu betere hoe ik mij moet gedragen Omdat ik zelf ook een oefensollicitatiegesprek heb gehad Ik weet nu waar ik op ga letten Oefenen; want dan kun je het zelf uitproberen Goede tips Ik weet nu wat ik wel en niet moet doen Het is nog steeds moeilijk want iedereen doet het weer anders Ja want ik wist niet hoe ik dat moest doen Feedback geven; zo kan ik mij beter voorbereiden op mijn intakegesprek bij een vervolgopleiding Ja, verschillende manieren om goed contact te maken Ja ik denk na over de eerste indruk Ik weet nu hoe ik mij moet opstellen in zon gesprek Ik wist er eerst niets van maar het blijft ook mijn eigen verantwoordelijkheid om goed voorbereid te zijn op een sollicitatie Ik weet nu dingen die ik eerst niet wist
3. Welk • • • • • • • • • • • • • •
onderdeel vond je het meest aansprekend? Observeren; zo kon ik zien wat wel en niet goed was Observeren; daar leer ik het meeste van Observeren; zo kreeg je een indruk hoe het gaat Oefenen; ik heb hier het meeste van geleerd omdat ik zelf het gesprek heb moeten oefenen Werd veel uitgelegd en voorgedaan Het is handig om van anderen hun gesprekken te zien Presentatie; hier bespraken wij het meeste Oefenen; geeft een voorbeeld van hoe je een gesprek moet voeren Feedback; je krijgt duidelijk te horen wat goed gaat en wat niet goed is Observeren; hier leer je het meeste van door de tips ide gegeven worden Oefenen van gesprekken; zo krijg je goed beeld van hoe het werkt Oefenen; door deze gesprekken te oefenen weet je achteraf goed welke indruk je zou hebben achtergelaten Oefenen; ik heb het zelf ervaren Observeren; kijken hoe de vragen werden gesteld
4. Heb je vandaag iets gehoord dat je niet eerder gehoord hebt? • Dat het handig is om je voor te bereiden • Handdruk is belangrijk • Vantevoren veel lezen over het bedrijf en niet te overdreven enthousiast doen • Wat een open houding is • Vorm van je armen / handen • Bijna alles over sollicitatiegesprekken • Hoe je houding moet zijn • Beetje; veel dingen wist ik al • Dat je wel over salaris mag beginnen allen de manier waarop is verschillend • Dat je zelf ook vragen mag stellen • Dat je handdruk al een indruk geeft • Duidelijk en hard spreken • Dat je houding superbelangrijk is • Dat ik vaak wegkijk bij een gesprek • Over waar bij sollicitaties op gelet wordt • Je handdruk doet ertoe • Over de checklist meenemen • Hoe wekgevers naar toekomstige kandidaten kijken • Dat met die hand (twee schudjes) • Dat je echt moet nadenken hoe je een hand schud 5. Wat moeten wij blijven doen? Welke tips heb je nog? • Doorgaan met deze training, het helpt mij. • Geen kinderen naar voren halen die zelf niet willen • Meer voorbeelden geven • Vraag van tevoren of mensen voor de klas willen leren • Niks veranderen, was erg leuk. We werden veel betrokken • Het was leuk • De gesprekjes en leerlingen blijven aanspreken over hun antwoorden. • Ik vond het een leuke en leerzame les alles werd goed en duidelijk verteld
• • • • • • • • • • • • • • • •
De gesprekken, maar niet teveel anders wordt het langdradig Vooral zo doorgaan was erg leuk Hoe jullie de les beginnen Misschien nog iets in tweetallen doen Interactief de mensen blijven betrekken Een compilatiefilmpje zou wel leuk zijn Zo blijven doorgaan, het was echt goed Het enthousiasme is zeker goed Het programma zit goed in elkaar Het is goed dat jullie iedereen aan het woord laten Meer variatie in de informatie aanbrengen De oefengesprekjes waren leuk Jullie vullen elkaar goed aan Jullie waren erge enthousiast Ik heb niet het gevoel dat ik iets heb gemist, dus het was wel goed Jullie moeten dit zeker blijven doen
Sfeerimpressie training
