ENQUÊTE KWALITEIT VAN ZORG VERPLEEG- EN VERZORGINGSHUIZEN 2015
2 | Enquête kwaliteit van zorg
VOORWOORD Vandaag is het een jaar geleden dat meneer Ben Oude Nijhuis overleed. De vrouw van Ben Oude Nijhuis woont in een verpleeghuis in Den Haag en Ben Oude Nijhuis trok ruim een jaar geleden in het programma Pauw aan de bel over de slechte zorg die zijn vrouw kreeg. De FNV heeft toen een enquête over de kwaliteit van zorg gedaan onder haar achterban: de mensen die werken in de verpleeg- en verzorgingshuizen. De resultaten waren schokkend. Zo gaf vorig jaar 1 op de 3 medewerkers aan dagelijks met te weinig personeel op de werkvloer te staan. Nu, een jaar later, heeft de FNV dezelfde enquête nog eens herhaald. Wat is er het afgelopen jaar veranderd? Staatssecretaris van Rijn heeft vorig jaar flinke verbeterplannen aangekondigd, maar is de zorg ook echt verbeterd? Het tegendeel blijkt waar. De medewerkers uit verpleeg- en verzorgingshuizen beoordelen in de enquête over het algemeen de kwaliteit van de zorg slechter dan vorig jaar. De vragenlijst is vorig jaar en dit jaar door ongeveer 3700 zorgverleners, werkzaam in een verpleeg- of verzorgingshuis, ingevuld. Enkele opvallende uitkomsten: •
Bleek in 2014 dat 1 op de 3 zorgmedewerkers dagelijks te maken had met te weinig personeel op de werkvloer, in 2015 geeft maar liefst 1 op de 2 zorgmedewerkers dit aan.
•
Gaf vorig jaar 50% van de medewerkers aan onvoldoende tijd te hebben voor de bewoners, inmiddels stelt 60% van het zorgpersoneel te weinig tijd te hebben.
•
Ook het aantal zorgverleners dat aangeeft dat bewoners meer dan een uur zonder professioneel toezicht zitten, is gestegen ten opzichte van vorig jaar. Zo’n 60% van het personeel stelt dat het weleens voorkomt dat ouderen langer dan een uur zonder professioneel toezicht zitten, terwijl dit wel nodig is. Daarnaast stelt een dikke 40% van het personeel dat er hierdoor dagelijks of wekelijks incidenten plaatsvinden op de werkvloer.
•
Vorig jaar gaf 70% van het zorgpersoneel aan dat fouten bij het verstrekken van medicatie (door de hoge werkdruk) weleens voor kwamen. Dit jaar geeft maar liefst 80% van de medewerkers aan dat dit weleens gebeurd.
•
Het aantal ouderen dat volgens het personeel weleens te maken heeft met uitdroging en ondervoeding is het afgelopen jaar gestegen van 30% naar 40%.
Bijna de helft van de zorgmedewerkers geeft aan dat ze afgelopen jaar te maken hebben gehad met collega’s die werden ontslagen. De gemiddelde ‘zorgzwaarte’ van de bewoners in het verpleeg- en verzorgingshuis is echter volgens 89% van het personeel toegenomen. Bijna de helft van de bewoners krijgt dagelijks niet de zorg die ze zouden moeten ontvangen conform het zorgplan (plan wat per verpleeg- of verzorgingshuisbewoner is opgesteld door de zorginstelling (vaak samen met familie) waarin staat hoeveel zorg de bewoner krijgt). En als je daar de bijna 30% bij optelt die wekelijks niet de zorg krijgt volgens dit plan, dan blijkt dus bijna 80% van de verpleeg- en verzorgingshuisbewoners regelmatig niet de zorg te krijgen conform het zorgplan. Overigens geeft 40% van het zorgpersoneel aan in te schatten dat de familie hier niet voldoende van op de hoogte is. De helft van het personeel geeft ook aan weleens te maken hebben gehad met misstanden in de zorg die niet naar buiten mochten worden gebracht. Ben Oude Nijhuis was op 8 november vorig jaar, enkele dagen voor zijn dood, aanwezig op een actie met 3000 zorgverleners in Den Haag. Deze zorgverleners protesteerden hier tegen de twee grote nieuwe zorgwetten en bezuinigingen op de zorg. Naast een minutenlange staande ovatie, ontving Ben Oude Nijhuis ook een gouden Strijd voor Zorg speld, voor zijn bijzondere inzet voor een goede zorg in Nederland. Deze strijd zetten de zorgverleners ook dit jaar voort. Op 1 mei dit jaar werd de Volkspetitie ‘Red de Zorg’ gelanceerd. Inmiddels hebben al 850.000 bezorgde Nederlanders hun handtekening onder deze Volkspetitie gezet. Twee maanden geleden demonstreerden ruim 15.000 mensen in Amsterdam voor een betere zorg. Uit deze enquête blijkt dat de kwaliteit van de zorg er afgelopen jaar nog niet beter op is geworden. Maar liefst 94% van het zorgpersoneel geeft aan ook geen goede zorg meer te kunnen leveren als er nog verder wordt bezuinigd op de zorg. Op de volgende pagina’s worden de exacte enquêteresultaten weergegeven. Utrecht, 17 november 2015 Enquête kwaliteit van zorg | 3
RESULTATEN ENQUÊTE KWALITEIT VAN ZORG IN VERPLEEGEN VERZORGINGSHUIZEN – NOVEMBER 2015 1. Heeft u dit jaar op uw werkplek ervaren dat u onvoldoende tijd had om cliënten de zorg te bieden die zij nodig hadden? Onvoldoende tijd - 2015
6,6% 7,8%
26,1% 59,4%
Dagelijks
Wekelijks
Maandelijks
Nooit
Onvoldoende tijd - 2015 en 2014 70,0% 59,4% 60,0% 50,8% 50,0% 40,0% 30,4% 30,0%
26,1%
20,0% 7,8%
10,0%
10,4% 6,6%
8,4%
0,0% Dagelijks
Wekelijks
Maandelijks 2015
4 | Enquête kwaliteit van zorg
2014
Nooit
2. Heeft u dit jaar op uw werkplek ervaren dat er sprake was van te weinig personeel? Te weinig personeel - 2015
4,4% 12,7%
47,8%
35,1%
Dagelijks
Wekelijks
Maandelijks
Nooit
Te weinig personeel - 2015 en 2014 60,0%
50,0%
47,8% 41,3%
40,0% 35,1% 32,8% 30,0%
18,7%
20,0% 12,7% 10,0%
7,2% 4,4%
0,0% Dagelijks
Wekelijks
Maandelijks 2015
Nooit
2014
Enquête kwaliteit van zorg | 5
3. Heeft u dit jaar op uw werkplek ervaren dat de geboden zorg niet volledig conform indicatie en zorgplan geboden kan worden? Zorg niet conform zorgplan - 2015
11,2%
12,5% 46,9%
29,3%
Dagelijks
6 | Enquête kwaliteit van zorg
Wekelijks
Maandelijks
Nooit
4. Heeft u dit jaar op uw werkplek ervaren dat dat kleding van cliënten onvoldoende vaak wordt gewassen? Kleding onvoldoende gewassen - 2015
9,6%
21,7% 55,2% 13,5%
Dagelijks
Wekelijks
Maandelijks
Nooit
Kleding onvoldoende gewassen - 2015 en 2014 70,0%
65,1%
60,0%
55,2%
50,0%
40,0%
30,0% 21,7% 20,0%
15,8% 9,6%
10,0%
13,5% 10,9%
8,1%
0,0% Dagelijks
Wekelijks 2015
Maandelijks
Nooit
2014
Enquête kwaliteit van zorg | 7
5. Heeft u dit jaar op uw werkplek ervaren dat dat misstanden in of kritiek op uw zorgorganisatie niet naar buiten mocht worden gebracht? Misstanden niet naar buiten gebracht- 2015
45,5% 54,5%
Ja
Nee
Misstanden niet naar buiten gebracht 2015 en 2014 70,0% 60,0%
58,0%
54,5%
50,0%
45,5% 42,0%
40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% Ja
Nee 2015
8 | Enquête kwaliteit van zorg
2014
6. Heeft onderbezetting op de werkvloer of te hoge werkdruk er dit jaar toe geleid dat cliënten langer dan een uur zonder professioneel toezicht zaten? Langer dan uur zonder toezicht - 2015
23,5% 41,9%
22,1%
12,6%
Dagelijks
Wekelijks
Maandelijks
Nooit
Langer dan uur zonder toezicht 2015 en 2014 50,0% 41,9%
45,2%
40,0% 30,0%
23,5% 19,8%
22,1% 20,5%
20,0%
12,6% 14,5%
10,0% 0,0% Dagelijks
Wekelijks 2015
Maandelijks
Nooit
2014
Enquête kwaliteit van zorg | 9
7. Heeft onderbezetting op de werkvloer of te hoge werkdruk er dit jaar toe geleid tot incidenten, zoals valincidenten of conflictsituaties tussen cliënten onderling? Incidenten op de werkvloer - 2015
14,3% 26,1%
28,6%
30,9%
Dagelijks
Wekelijks
Maandelijks
Nooit
Incidenten op de werkvloer 2015 en 2014 40,0%
36,1%
35,0%
30,9%
28,6%
30,0%
29,9% 26,1%
25,3%
25,0% 20,0% 15,0% 10,0%
14,3% 8,7%
5,0% 0,0% Dagelijks
Wekelijks 2015
10 | Enquête kwaliteit van zorg
Maandelijks 2014
Nooit
8. Heeft onderbezetting op de werkvloer of te hoge werkdruk er dit jaar toe geleid dat er vergissingen zijn gemaakt met het toedienen van juiste medicatie aan cliënten? Fouten bij medicatie - 2015 5,0% 29,2% 24,9%
40,9%
Dagelijks
Wekelijks
Maandelijks
Nooit
Fouten bij medicatie 2015 en 2014 45,0% 40,0% 35,0% 30,0% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0%
40,9% 41,8% 29,2% 24,9%
31,5%
22,8%
5,0% 4,0%
Dagelijks
Wekelijks 2015
Maandelijks
Nooit
2014
Enquête kwaliteit van zorg | 11
9. Heeft onderbezetting op de werkvloer of te hoge werkdruk er dit jaar toe geleid dat cliënten last hadden van ondervoedings- of uitdrogingsverschijnselen? Ondervoeding of uitdroging - 2015 4,6% 8,1%
26,7% 60,6%
Dagelijks
Wekelijks
Maandelijks
Nooit
Ondervoeding of uitdroging 2015 en 2014 80,0%
71,2%
70,0%
60,6%
60,0% 50,0% 40,0% 26,7%
30,0%
16,7%
20,0% 10,0%
4,6% 3,9%
8,1% 8,2%
0,0% Dagelijks
Wekelijks 2015
12 | Enquête kwaliteit van zorg
Maandelijks 2014
Nooit
10.Denkt u dat u nog goede zorg kunt geven als er verder wordt bezuinigd op de zorg? Goede zorg na bezuinigingen - 2015 4,8%1,3%
94,0%
ja
nee
geen mening
Goede zorg na bezuinigingen 2015 en 2014 120,0% 94,0%
100,0%
98,0%
80,0% 60,0% 40,0% 20,0%
4,8%
2,0%
1,3% 0,0% ja
nee 2015
geen mening
2014
Enquête kwaliteit van zorg | 13
11.Vindt u dat u door de hoogste leiding van uw organisatie voldoende gewaardeerd wordt voor uw werk? Waardering voor werk - 2015
16,7% 25,1%
58,2%
Ja
Nee
Geen mening
Waardering voor werk 2015 en 2014 75,2%
80,0% 70,0%
58,2%
60,0% 50,0% 40,0% 30,0%
25,1%
24,8% 16,7%
20,0% 10,0% 0,0% Ja
Nee 2015
14 | Enquête kwaliteit van zorg
2014
Geen mening
12.Heeft u er dit jaar collega’s bij gekregen of zijn er collega’s ontslagen? collega's erbij of ontslagen - 2015
17,3% 48,3% 34,4%
Collega’s ontslagen
Geen collega’s erbij en ook niet ontslagen
Collega’s erbij
13.Is de zorgzwaarte van de cliënten het afgelopen jaar gemiddeld genomen toegenomen of afgenomen? Zorgzwaarte - 2015 2,4%
8,5%
89,1%
Toegenomen
Gelijk gebleven
Afgenomen
14.Heeft u het idee dat de familie voldoende op de hoogte is van alle zaken aangaande de cliënt? Familie voldoende op de hoogte - 2015
21,9% 37,6%
40,5%
Ja
Nee
Weet ik niet
Enquête kwaliteit van zorg | 15
16 | Enquête kwaliteit van zorg