Bouwen aan BRMO beleid in verpleeg- en verzorgingshuizen en extramuraal
Zorg dat de basis goed is
Mari van der Most Deskundige infectiepreventie 29 januari 2015
Disclosure belangen spreker
(potentiële) belangenverstrengeling
geen
Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven
geen
geen
Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk …
Inhoud
• BRMO-beleid – – –
Ziekenhuis versus verpleeghuis/thuis Entree BRMO in VWK *) Regelgeving als handvat
• Praktische uitvoering BRMO-beleid • Welke maatregelen zijn/blijven belangrijk? *) Verpleeghuizen, woonzorgcentra en voorzieningen voor kleinschalig wonen voor ouderen
BRMO beleid in ziekenhuis
BRMO beleid buiten ziekenhuis Thuis of in verzorgingshuis is het anders, dan ben je i.p. niet ziek
10-2-2015
Hygiëne in ouderenzorg is belangrijk! •Minder weerstand dan bevolking - Leeftijd - Gewicht, roken - Onderliggend lijden •Risicofactoren - Veel cliëntgebonden handelingen
10-2-2015
6
Entree BRMO in VWK • Overplaatsing vanuit ziekenhuis – Bekend met BRMO > overdracht (?) – Onverwachte bevinding
• Overplaatsing vanuit andere zorginstelling – Bekend met BRMO > overdracht(?) – Onverwachte bevinding
• Opname na verblijf in buitenlandse zorginstelling – Inventarisatie bij opname > intakegesprek > inventarisatie (?)
• Onverwachte bevinding – Routine kweek
Richtlijnen en regelgeving
Handvatten voor infectiepreventie(beleid)
10-2-2015
Infectiepreventiemaatregelen De hieronder beschreven infectiepreventiemaatregelen zijn (deels) aanvullend op de Algemene voorzorgsmaatregelen (zie §1.12)
Gezien het eigen karakter van verpleeghuizen, woonzorgcentra en voorzieningen voor kleinschalig wonen voor ouderen is er voor gekozen om per BRMO infectiepreventiemaatregelen te beschrijven in plaats van de term isolatiemaatregelen te gebruiken die gebruikelijk is in de ziekenhuizen. Daarnaast is het voor deze setting, op dit moment, niet mogelijk om naar isolatierichtlijnen te verwijzen. (Wip BRMO-VWK §4, blz.14)
10-2-2015
10-2-2015
Epidemiologische verheffing Van een epidemiologische verheffing of uitbraak is sprake als bij twee of meer cliënten met dezelfde BRMO een epidemiologische link*) aanwezig is *) Kamergenoot, afdelingsgenoot, dezelfde behandeling, dezelfde medewerker, in dezelfde periode in hetzelfde ziekenhuis behandeld, ……………….
Beleid bij epidemiologische verheffing • Controleer de uitvoering van de algemene voorzorgsmaatregelen en de extra IP maatregelen behorende bij betreffende BRMO • Formeer een uitbraakteam • Formuleer criteria een uitbraakperiode • Bevestig clonale verwantschap
Uitbraakteam De expertgroep van de WIP vindt het noodzakelijk een beleidsteam in te stellen bij elke mogelijke transmissie van BRMO, onafhankelijk van het type micro-organisme en/of resistentiemechanisme.
De infectiecommissie van de instelling bepaalt wie in het beleidsteam zitten.
10-2-2015
In ieder geval worden uitgenodigd: • specialist ouderengeneeskunde, • leidinggevende van de afdeling, • vertegenwoordiger van het management (communicatie), • arts-microbioloog/GGD-arts, • deskundige infectiepreventie, • medewerker namens facilitair
Outbreak management in VWK praktijk Wat zijn algemene voorzorgsmaatregelen?
Moet ik nu een contactonderzoek doen?
• Uitbraakteam samenstellen • Communicatie • Uitvoering van de algemene voorzorgsmaatregelen en de extra IP maatregelen behorende bij betreffend micro-organisme –
(Ook MRSA, Norovirus en Influenza)
• Voldoende kweken afnemen • Bevestiging d.m.v. typering
Welke BRMO?
Strikte isolatie?
Wie geeft mij raad?
Kweken is te duur!
Een Klebsiella?
Kennislacune De expertgroep (WIP) heeft geconstateerd dat er een gebrek is aan wetenschappelijk onderbouwde kennis waardoor er geen afweging gemaakt kan worden van de gewenste en ongewenste effecten (kennislacune).
(WIP, Bijzonder resistente micro-organismen (BRMO), blz. 21)
(la·cu·ne: iets dat ontbreekt; leemte; hiaat; manco)
Kennislacunes van de WIP De expertgroep WIP constateert voor de richtlijn BRMO de volgende kennislacunes: • Wat is het risico op verspreiding van BRMO binnen de verpleeghuizen, woonzorgcentra en voorzieningen voor kleinschalig wonen voor ouderen?
• Hoe lang blijft een BRMO-positieve cliënt gekoloniseerd, gespecificeerd naar micro-organisme? • Heeft het gebruik van een cliëntvolgsysteem (en het instellen van aanvullende infectiepreventiemaatregelen bij gelabelde cliënten) een toegevoegde waarde in het voorkómen van verspreiding van BRMO? • Hoe toepasbaar en effectief is het voorgestelde beleid in deze setting in het voorkómen van verspreiding van BRMO, ook bij specifieke subgroepen zoals psychogeriatrische cliënten? (WIP, Bijzonder resistente micro-organismen (BRMO), blz. 21)
10-2-2015
Waar staan we nu? Het wiel moet opnieuw uitgevonden worden voor BRMO in VWK!
10-2-2015
Kwaliteit van zorg Ziekenhuis • • • • •
WIP: streng beleid Patiënt veiligheid Menselijke waardigheid Geen stigma Ziekenhuisverblijf van korte duur
10-2-2015
VWK • • • • •
WIP: soepeler beleid Cliënt veiligheid Menselijke waardigheid Geen stigma Verblijf permanent
Besmettingsweg BRMO groep Gramnegatief
Grampositief
10-2-2015
bacterie
habitat
transmissieweg
overleving
Enterobacteriaceae, meest bekende: - E.coli - Klebsiella spp - Protheae spp - Enterobacter ssp
Mens: - darmkanaal - soms keelholte
Fysiek contact met besmette personen en hun directe omgeving
Uren tot dagen
Acinetobacter spp
Mens: - huid - slijmvliezen - feces
Fysiek contact met besmette personen en hun omgeving
Maanden in een droge omgeving
Stenotrophomonas maltophilia
Mens: - sputum
Zolang er een vochtige omgeving is
Pseudomonas aeruginosa
Mens: - keel - neusslijmvlies - huid - feces (10-20%) Mens: - darmkanaal - genitaal gebied
Fysiek contact met besmette personen en hun directe omgeving Fysiek contact met besmette personen en hun directe omgeving Fysiek contact met besmette personen en hun directe omgeving
Maanden in droge omgeving
Enterococcus faecium
Zolang er een vochtige omgeving is
Algemene voorzorgsmaatregelen VWK • Persoonlijke hygiëne medewerker
B A
– Handhygiëne, kleding , ….
• Persoonlijke hygiëne cliënt • Omgaan met excreta • Opslag – Goede scheiding tussen schoon en vuil
• Hygiëne maatregelen
S I S
– Keuken, verblijfsruimten, sanitaire ruimten, ….
• Wasgoed en afvalverwerking • Voldoende persoonlijke beschermende middelen – Handschoenen, schorten, maskers, …..
Aanvullende maatregelen BRMO (contact isolatie)
BRMO
eindesinfectie
Lange mouw
ja
Cliëntgebonden
ja
• Eenduidig beleid (ook antibioticabeleid) • Beleid op maat voor CPE en VRE positieve cliënt • Overleg specialist OG, huisarts, arts microbioloog en/of deskundige infectiepreventie 10-2-2015
BRMO driehoek Specialist ouderengeneeskunde / huisarts •
arts / behandelaar /zorgverlener / deskundige
Deskundige infectiepreventie Arts microbioloog • • • •
arts / deskundige / adviseur micro-organismen antibiotica antibiotica resistentie
10-2-2015
• • • • •
infectiepreventie microbiële verspreiding beschermende (isolatie) maatregelen bewaking infectiepreventie scholing / adviseur / bewaker
BRMO beleid Management instelling
Infectiecommissie
Infectiepreventiebeleid
Spec.O.G. (Infectiearts), huisarts
BRMO Arts microbioloog
Deskundige infectiepreventie
10-2-2015
Bij de cliënt: • Algemene voorzorgsmaatregelen • Aanvullende maatregelen • (Isolatiemaatregelen)
Risicomomenten Voorbeelden waarbij er een risico kan zijn op contact met uitscheidingsproducten: • • • •
hulp bij wassen/douchen; hulp bij wondverzorging; hulp bij toiletgang; reinigen/desinfecteren van toilet en wasgelegenheid.
• Beëindig bij een BRMO-positieve cliënt de IP-maatregelen indien de uitslagen van de BRMO-kweken negatief zijn, waarbij geldt dat de cliënt tenminste twee negatieve BRMO-kweken heeft, afgenomen met een tussenpoos van tenminste 24 uur. • Voor CPE en Enterococcus faecium (VRE) geldt dat de cliënt tenminste twee negatieve BRMO-kweken heeft, afgenomen met een tussenpoos van tenminste 1 jaar.
Communicatie rondom BRMO cliënt Doel: Voorkomen van verdere verspreiding van BRMO naar kwetsbare personen die gebruik maken van de (openbare) gezondheidszorg Adequate en tijdige communicatie bij: • Eenduidige overdracht patiënten uit ziekenhuis naar VWK • Voorkomen van introductie van BRMO in ziekenhuizen – polibezoek – ziekenhuisopname
Adviezen naar mantelzorgers en bezoek • Infomateriaal verzorgen – BRMO, handhygiëne, risico’s onvoldoende handhygiëne, instructie handhygiëne (bij wasbakken cliëntenkamers)
• Scholing / presentatie door HKMers
Handhygiëne Verantwoordelijkheden: Medewerkers /mantelzorgers/bezoek • volgen de instructies handhygiëne • kennen de risico’s van onvoldoende handhygiëne. Werkgever: • biedt materialen aan die aan de gestelde normen voldoen. • besteedt regelmatig aandacht aan een goede handhygiëne.
10-2-2015
10-2-2015
Toetsingskader Infectiepreventie IGZ (1)
10-2-2015
Toetsingskader Infectiepreventie IGZ (2)
10-2-2015
Samenvatting Conclusie
Actie
•
•Zorg voor adequaat infectiepreventiebeleid •Maak BRMO-beleid bespreekbaar
• •
BRMO is bedreiging voor volksgezondheid Infecties met BRMO zijn moeilijk te te behandelen Algemene voorzorgsmaatregelen met duidelijke aanvullende maatregelen op dit moment maximaal haalbare BRMO-beleid in VWK
–
Infectiecommissie, werkbespreking, overdracht
•Maak BRMO-beleid eenvoudig –
Duidelijk protocol met weinig keuze momenten
•Duidelijke communicatie –
Ziekenhuis ↔ VWK
•Bij BRMO altijd aanvullende maatregelen •Leg focus op handhygiëne en algemene voorzorgsmaatregelen •Bij beleid op maat en twijfel: Raadpleeg de BRMO driehoek!
Als de basis stevig is,
dan zit je goed!
