Energie Management Actieplan Conform 3.B.2 Op basis van de internationale norm ISO 50001 – 4.4.3, 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, 4.6.1 en 4.6.4
Henzen Wegenbouw B.V.
Auteur(s): Dhr. P. Henzen, directeur Mevr. H. Nawijn CO2-functionaris Dhr. R. Verhoeven, extern adviseur Doc.code: Versie: Datum: Status:
EnMP 02 18-01-2016 Definitief
Inhoudsopgave 1. Inleiding................................................................................................................ 3 2. Normatieve verwijzingen ...................................................................................... 4 3. Reductiedoelstellingen ten opzichte van het basisjaar ......................................... 5 3.1
Algemeen ...................................................................................................... 5
3.2
Reductiedoelstelling per jaar per scope ......................................................... 5
4. Plan van Aanpak .................................................................................................. 6 4.1
Maatregelen scope 1 ..................................................................................... 6
4.2
Maatregelen scope 2 ..................................................................................... 7
5. Monitoring en meting............................................................................................ 8 6. Periodieke opvolging / voortdurende verbetering ................................................. 9 7. Actieplan: verantwoordelijkheden, taakstellingen en budget .............................. 10 7.1
Verantwoordelijkheden ................................................................................ 10
7.2
Actieplan ...................................................................................................... 10
Energie Management Actieplan Status: Definitief
pagina 2
1.
Inleiding
In onze emissiereductieverklaring van 14-01-2015 hebben wij de doelstelling uitgesproken om onze CO2-uitstoot te reduceren jaarlijks met 4% per jaar ten opzichte van het referentiejaar te verlagen. We hebben de doelstelling na nieuw verkregen inzicht aangepast naar 4% reductie ten opzichte van het referentiejaar in 2017. Om die doelstelling te bereiken hebben wij onderzoek gedaan naar de verschillende reductiemogelijkheden. Hiervoor hebben wij onze eigen medewerkers om advies gevraagd en hebben wij gebruik gemaakt van de besparingsmaatregelen die andere bedrijven in de sector hebben genomen. De geselecteerde maatregelen zijn samen met de doelstellingen vastgelegd in dit Energie Management Actieplan (EnMP). Dit plan heeft betrekking op het jaar 2016. Het actieplan is opgesteld conform NEN-ISO 50001 en wordt door middel van de ondertekening van deze inleiding onderschreven door de directie. Al onze projecten zijn min of meer vergelijkbaar. Derhalve hebben wij een vaste set maatregelen gedefinieerd die in principe voor alle projecten geldt. Mochten er projecten zijn waarbij weinig van de bedrijfsmaatregelen toepasbaar zijn, dan zullen wij nagaan of er wellicht andere maatregelen mogelijk zijn in dat specifieke project en of het geheel van bedrijfsmaatregelen wel voldoende compleet is. Het plan is gecommuniceerd (intern en extern) en voor zover mogelijk geïmplementeerd voor ons bedrijf en de projecten waarop CO₂-gerelateerd gunningsvoordeel verkregen is. Voor zover implementatie van een bepaalde maatregel nog niet is gerealiseerd is hiervoor een streefdatum in het actieplan vastgelegd. Het plan wordt jaarlijks (of zo vaak als nodig) bijgesteld en goedgekeurd door de directie. Dhr. P. Henzen (Directeur)
Voor akkoord Veenendaal, 18-01-2016
Handtekening
Energie Management Actieplan Status: Definitief
pagina 3
2.
Normatieve verwijzingen
Dit EnMP is opgebouwd conform de paragrafen 4.4.3, 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, 4.6.1 en 4.6.4 van de norm NEN-ISO 50001. De internationale erkende norm ISO 50001 bestaat uit eisen met gebruiksrichtlijnen voor Energie Management Systemen (EnMS). In de onderstaande tabel is per paragraaf een verwijzing opgenomen naar het hoofdstuk in dit rapport waar het betreffende punt uit de ISO 50001-norm wordt behandeld. ISO 50001
Onderwerp
Hoofdstuk
§ 4.4.3
Uitvoeren van een energiebeoordeling
6
§ 4.4.4
Uitgangswaarden voor energieverbruik / basisjaar
3
§ 4.4.5
Energie Prestatie-Indicatoren
5
§ 4.4.6
Doelstellingen, taakstellingen, actieplan
7
§ 4.6.1
Monitoren, meten en analyseren
5
§ 4.6.4
Afwijkingen, correcties, corrigerende en preventieve maatregelen
3
Energie Management Actieplan Status: Definitief
pagina 4
3. Reductiedoelstellingen ten opzichte van het basisjaar 3.1
Algemeen
De meest materiële emissies zijn bepaald in de CO2-footprint van Henzen Wegenbouw B.V.. Jaarlijks zal in de energiebeoordeling worden nagegaan of de emissie-inventaris (onderdeel van de CO2-footprint rapportage) actueel is en zal er vorm worden gegeven aan onze reductiedoelstellingen. De algemene bedrijfsdoelstelling is per 08-12-2014 de CO2-uitstoot te reduceren met 4% in 2017 ten opzichte van de genormaliseerde CO2-uitstoot per medewerker (FTE) in het referentiejaar (2013). Dit EnMP beschrijft welke maatregelen wij gaan nemen om deze reductiedoelstelling te kunnen behalen. Onze reductiedoelstelling is gebaseerd op onze relatieve positie binnen de sector die wij bepaald hebben aan de hand van de maatregellijst van SKAO. Hieruit blijkt dat wij door onze reeds gerealiseerde maatregelen middenmoter zijn binnen de sector. Wanneer wij onze doelstellingen realiseren verwachten wij onze positie te behouden. 3.2
Reductiedoelstelling per jaar per scope
Om uiteindelijk aan de algemene bedrijfsdoelstelling te kunnen voldoen zullen we per jaar en per scope een reductiedoelstelling formuleren. De reductiedoelstelling voor scope 1 is 2% (2015). Deze reductiedoelstelling heeft betrekking op de meest materiële emissies: - Dieselverbruik De reductiedoelstelling voor scope 2 is 1% (2015). Deze reductiedoelstelling heeft betrekking op de meest materiële emissies: - Elektriciteitsverbruik.
Energie Management Actieplan Status: Definitief
pagina 5
4.
Plan van Aanpak
4.1
Maatregelen scope 1
Om te kunnen voldoen aan de reductiedoelstelling voor 2017 zullen we verschillende maatregelen gaan nemen. 1.
Duurzamer wagenpark
Deze maatregel heeft betrekking op het reduceren van CO2-uitstoot per gereden kilometer. Wij willen met het ‘groener’ maken van ons inkoopbeleid een CO2-reductie bewerkstelligen door bij de inkoop actief te letten op de verbruiksgegevens bij zowel de machines als de bedrijfswagens. De maatregel kost hoogstens extra manuren om verschillende leveranciers en machines qua verbruik te vergelijken. 2.
Gedrag op de projecten
Deze maatregel heeft betrekking op het reduceren van dieselverbruik. De maatregel betreft het realiseren van een gedragsverandering onder het personeel op de projecten. Voor deze maatregel is gekozen omdat een ieder binnen Henzen Wegenbouw B.V. (voornamelijk projectmedewerkers van Henzen Wegenbouw B.V.) zijn aandeel moet leveren in CO2-besparing. Wij verwachten met deze maatregel een CO2-besparing te behalen van ca. 0,5%. Deze maatregel zal manuren kosten om een gedragsverandering voor elkaar te krijgen bij de verschillende betrokkenen. 3.
Pilot nieuwe rijden voor vrachtwagens
De emissiestroom waarop deze maatregel betrekking heeft is brandstofverbruik van de vrachtwagen. Voor deze maatregel is gekozen omdat wij denken hiermee aanzienlijk te kunnen besparen. Het nieuwe rijden kan (volgens opgave) een besparing opleveren van ca. 10%. Reëel zal dit lager liggen. Banden dienen wel op spanning te worden gehouden. We willen ook voor het personenvervoer het “nieuwe”rijden in voeren. Een cursus nieuwe rijden kost tussen de € 80,- en € 120,- per persoon. We hebben besloten om meer medewerkers de cursus te laten volgen. 4.
Aardgas met CO2-compensatie
Een jaar lang benutten van NUON zakelijk gas met CO2-compensatie, zodat we CO2neutraal ons bedrijfspand kunnen verwarmen. Gas met CO2-compensatie blijkt geen factor te zijn die we mee mogen nemen in de footprint. 5.
Plaatsen voorziening voor fietsen
Door een voorziening voor fietsen van medewerkers te plaatsen hopen we nemen van de fiets i.p.v. de auto verder te stimuleren.
Energie Management Actieplan Status: Definitief
pagina 6
4.2
Maatregelen scope 2
Groene stroom Deze maatregel heeft betrekking op het reduceren van indirecte CO2-uitstoot t.b.v. het elektriciteitsverbruik. Voor deze maatregel is gekozen omdat wij denken hiermee aanzienlijk te kunnen besparen. De CO2-besparing die windenergie oplevert ten opzichte van grijze elektriciteit is 97%. Er mag namelijk een conversiefactor van 15 g CO2 / kWh gebruikt worden i.p.v. 455 g CO2 / kWh. Let er wel op dat deze maatregel geen energiebesparing oplevert, maar wel een CO2besparing. Led verlichting Na onderzoek is besloten led-verlichting te plaatsen in het kantoor. Vervanging gloeilampen De gloeilampen in het kantoor worden vervangen door spaarlampen.
Energie Management Actieplan Status: Definitief
pagina 7
5.
Monitoring en meting
Elke besparingsmaatregel die wij nemen wordt gemonitord. Hiervoor is een meet- en monitoringssysteem ingericht (zie procedure A.2 van het handboek ‘Managementsysteem voor CO2-bewust handelen’). De monitoring en meting van de CO2-reductiemaatregelen zal periodiek plaatsvinden. Als een maatregel in de praktijk tegenvalt, kunnen wij beslissen om te stoppen met de maatregel en/of de monitoring.
Energie Management Actieplan Status: Definitief
pagina 8
6.
Periodieke opvolging / voortdurende verbetering
Het formuleren van doelstellingen en het selecteren van besparingsmaatregelen is geen eenmalige actie. Om ervoor te zorgen dat het beleid ook daadwerkelijk onderdeel wordt van de dagelijkse bedrijfsvoering moeten deze activiteiten continu plaatsvinden. Zo zullen wij gedurende het jaar de reductiemaatregelen uitvoeren, het verbruik registreren, communiceren en de processen in de organisatie periodiek bijwerken en evalueren. Door het doorlopen van de Plan-Do-Check-Act stuurcyclus zorgen wij ervoor dat wij werken aan voortdurende verbetering van onze CO2-prestaties.
Minimaal eenmaal per jaar buigt, onder verantwoordelijkheid van de directie, de organisatie zich over het functioneren van het EnMS. De directiebeoordeling vormt samen met de energiebeoordeling mede de input tot voortdurend verbeteren.
Energie Management Actieplan Status: Definitief
pagina 9
7.
Actieplan: verantwoordelijkheden, taakstellingen en budget
7.1
Verantwoordelijkheden
Binnen Henzen Wegenbouw B.V. is de directie eindverantwoordelijk voor het uitvoeren van het EnMP binnen het EnMS. De proceseigenaar is de COF. Dat geldt zowel voor de projecten als voor binnen de organisatie. 7.2
Actieplan Status Gerealiseerd Gecommuniceerd Gedocumenteerd
Nr.
Datum invoer
Actie / Doelstelling (SMART formuleren)
Mogelijke CO2reductie of energiebesparing (%)
Benodigde middelen en budget
Verantwoordelijke en eventueel betrokken belanghebbenden
Streefdatum
1.
18 april 2013
Deelname Milieubarometer
2.D.2
Directie / COF
Mei 2013
In de CO2footprint
Niet meer van toepassing
2.
18 april 2013
Verbruiksgegevens als voorwaarde bij inkoop
1.B.1,3.C.2
Niet: via lidmaatschap en systeem van de Milieubarometer. P301 aanpassen
Directie, leverancier
Sept. 2013
In de CO2footprint
3.
1-102012
1.B.1
Aankoop Volvo FM330 Euro5
Directie
Reeds gebeurd
Deels meegenomen
4.
2013 / 2014
Aanschaf bedrijfwagens / mobiel materieel met lage emissie Overstappen op groene stroom
Niet van toegevoegde waarde Eind 2012
2.B.2
Niet bekend / toekomstgebeuren
Februari 2015
Nog niet gerealiseerd.
5.
13 sept. 2013
Personeel informeren en erbij betrekken
2.B.3, 3.C.1 - 1% reductie
12 sept. 2013
(reeds eerder gebeurd)
6.
Sept. 2013 Sept. 2013
Deelname aan initiatief
3.D.1 - 1% reductie 3.C.1
handboek medewerker stationair draaien verminderen ophangen op prikbord Budget afhankelijk van besparingsmogelijkheid, Website operationeel met pag. duurzaam
Directie, Leverancier Nuon Directie / COF
Directie
Aug. 2013
Initiatief gestart
COF, directie
Sept. 2013
Afgerond
2013 / 2014
plaatsten zonnepanelen
Directie, Leverancier
Medio 2014
Niet realiseerbaar
7.
belanghebbenden informeren
Energie Management Actieplan Status: Definitief
2.B.2 - 100% op elec.
Niet bekend / toekomstgebeuren
Datum
Elk kwartaal continu
pagina 10
verbruik 8.
Aug. 2014
Vervanging bus door euro 5 bus
9.
08-12-14
Meer retour en gecombineerde vrachten inplannen.
10.
08-12-14
11.
Het verbruik is hetzelfde maar de uitstoot minder. 1000 km besparing vrachtauto
Budget
Directie
September 2014
Inlichten van uitvoering Werkoverleg
Uitvoering
Continu aandachtspunt
Inzichtelijk maken wanneer er met de aanhangwagen wordt gereden.
Nog niet duidelijk
Aanpassing van registratieformulier
Mevr. Nawijn
Begin januari 2015
08-12-14
Inzichtelijk maken wat de Kubota kraan verbruikt.
Nog niet duidelijk
Verbruikcijfers kraan
Mevr. Nawijn
Begin januari 2015
12.
08-12-14
Overstappen op groene stroom van Nuon
Nog niet duidelijk
Mevr Nawijn.
Februari 2015
Gerealiseerd op 26 maart 2015
13.
12-02-15
Overstappen op aardgas met CO2-compensatie
CO2 neutraal gas
Mevr. Nawijn.
Maart 2015
Gerealiseerd op 26 maart 2015
14.
14-04-15
Carpoolen van bedrijfspand naar werklocatie stimuleren
Vermindering dieselverbruik
Informatie over de kosten van groene stroom en waar de stroom vandaan komt Omzetten van contract Informatie over de kosten, en wat de compensatie inhoudt. Instructie aan uitvoerend personeel
Directie
Per direct
Gerealiseerd
15.
14-04-15
Keteninitiatief Nederland CO2 Neutraal werkgroep kiezen
Informatie over werkgroepen
Directie
Juni 2015
Gerealiseerd: werkgroep “wagenpark 2”
16.
14-04-15
Onderzoek doen naar de mogelijkheden voor ledverlichting op kantoor
Inspiratie om dieselverbruik mogelijk nog verder terug te dringen Elektriciteitsverbruik verder terugdringen
Directie, leverancier
Juni 2015
Gerealiseerd, besloten de verlichting te gaan plaatsen.
17.
18-01-16
Plaatsen van ledverlichting
Informatie over mogelijkheden en prestaties van ledverlichting in het bedrijfspand. Tijd en budget voor het plaatsen
Directie, leverancier
30-01-2016
Energie Management Actieplan Status: Definitief
Besparing op elektriciteitsverbruik
pagina 11
Gerealiseerd
Gerealiseerd, overzichten worden bijgehouden Nog niet gerealiseerd
18.
18-01-16
Vervangen van gloeilampen door spaarlampen
Besparing op elektriciteitsverbruik
Tijd voor het vervangen
Medewerker
30-01-2016
19.
18-01-16
Besparing op brandstofverbruik
01-12-2016
18-01-16
Directie
01-03-2016
21.
18-01-16
Plaatsen van een fietsenstalling bij kantoor
Besparing op brandstof
Vervangingsplanning, opties voor de vervanging Budget voor de cursus, selectie medewerkers, tijd vrij maken voor de cursus Budget en tijd voor het plaatsen, interne communicatie
Directie
20.
Onderzoek doen naar de vervanging van bedrijfsbussen in 2017 Medewerkers de cursus “het nieuwe rijden” laten volgen
Directie Medewerker
01-05-2016
Energie Management Actieplan Status: Definitief
Besparing op brandstof, vergroting van het bewustzijn
pagina 12