14 Vrijdag December2007
Se
opzaterdag
Leesvoer voor het weekend
Beste nieuwe site
Interview
Morgen in De Pers op Zaterdag onder meer: de Übermensch is in aantocht. Plus: een nachtje trainen voor Uruzgan. En natuurlijk Per Se, hét uitgaanskatern voor het weekeinde. De Pers op Zaterdag wordt morgen verspreid in de grote steden. Op straat, in de horeca en
De website van Dagblad De Pers is verkozen tot beste nieuwssite van het jaar 2007. Mede dankzij uw stem kwamen we als winnaar uit de bus. Dank daarvoor. Trots als we zijn heffen we het champagneglas...
Hij is geestelijk totaal onafhankelijk en daarom zegt basketbalcoach Ton Boot hoe het volgens hem is. De Ajax-cultuur is door en door verrot, Hugo Borst moet zijn grote mond houden en oud-PSVvoorzitter Rob Westerhof is een leugenaar. 30
Morgen in De Pers op Zaterdag ppen Koning der sgra >>p 28 Komiek Bill Hick De voorloper van alle
oudejaarsconferenciers
13-12-2007 18:06
bij de grotere Bruna’s. Mocht u hem niet kunnen vinden, dan kunt u PERS gevolgd door uw postcode naar 5566 sms’en. U ontvangt vervolgens een bericht met daarin de dichtstbijzijnde twee locaties waar u De Pers op Zaterdag kunt ophalen.
De Pers is de beste!
05
Ton Boot deelt uit
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Stroomuitval ‘We maken er het beste van’
Fondsenwerving Het gesprek als lokmiddel
En toen ging het licht uit Lindy Janssen ZALTBOMMEL
...
In het centrum van Zaltbommel was het gisteravond stil en uitgestorven. Het duister treedt langzaam in. Op de winkeldeuren hangen handgeschreven briefjes: ‘Vanwege de stroomstoring zijn we gesloten, we hopen morgen weer open te zijn’. Maar de storing zal zeker tot vanmiddag duren. Dan pas is de schade hersteld, die ontstond doordat woensdagavond een Apachehelikopter tegen een hoogspanningskabel vloog en 50.000 gezinnen in het donker en de kou zette. Alleen bij Zorba de Griek van de familie Radwan branden tiental-
Professionals sturen onze vrijgevigheid
len kaarsjes. Het restaurant is wel open, maar ze verwachten niemand en zijn daarom alvast maar begonnen om de kerstverlichting op te hangen. De zoon van het stel speelt op zijn gameboy, die ze net als hun mobiele telefoons bij een fastfoodketen in een ander gebied hebben opgeladen. Mevrouw Radwan vindt de stroomuitval maar eng en heeft afgelopen nacht slecht geslapen. ‘Mijn zoon is ook helemaal van slag en ging veel liever naar school. Vanochtend heb ik met hem staan ‘jumpen’ op kerstnummers uit een draagbare radio, om warm te worden. We moeten het beste er maar van maken.’ En dat doen de meesten ook.
Fondsenwerving voor goede doelen is big business. Dankzij de voortgaande professionalisering hebben de goede doelen in 2006 voor het eerst meer dan 1 miljard euro opgehaald. Jan-Hein Strop AMSTERDAM
...
Lees verder op pagina 3
KOEN VERHEIJDEN/HH
Als een vriendelijke jongere je op straat ronselt voor een goed doel, dan is de kans groot dat de straatwerker niet in dienst is van dat goede doel. Charitatieve instellingen maken voor het binnenhalen van donateurs graag gebruik van bedrijven die zich helemaal op deze vorm van dienstverlening hebben toegespitst. Direct dialog-bedrijven heten ze in de sector, en die bieden werk aan duizenden parttimers. Greenpeace heeft net als veel branchegenoten de straatwerving uitbesteed. ‘Anderen kunnen dat veel beter dan wij voor een fatsoenlijke prijs’, zegt directeur Liesbeth van Tongeren. De marktleider in direct dialog is Streetwise, dat in zes jaar tijd uitgroeide tot een bedrijf met twintig locaties. Volgens directeur Kees-Jan Heijdra is de traditionele manier om donateurs te winnen steeds minder efficiënt. ‘Vroeger stuurde je honderd brieven en kreeg je tien reacties. Nu stuurt niemand zo’n brief meer terug.’ Het persoonlijke gesprek heeft de praktijk van de ouderwetse post overgenomen, zeker onder twintigers en dertigers. Precieze cijfers heeft Heijdra niet, maar hij denkt dat als ze hun werk goed doen, een op de tien ondervraagden op straat overstag gaat. Werving op straat is niet het enige werk dat ‘not for profit’-organisaties elders onderbrengen. Afgelopen november was er voor het eerst een Nationale Vakdag Fondsenwerving in Rotterdam, waar zo’n zestig exposanten de ruim 1300 bezoekers informeerden over een groeiende tak van dienstverlening. Onder de aanwezigen waren natuurlijk talrijke directmarketingbedrijfjes, die wervende brieven en folders distribueren.
Interessanter is de opmars van ondernemingen die zich net als Streetwise zuiver en alleen richten op de charitatieve sector. Zo presenteerde de Amsterdamse Fundraising Company zich aan het publiek, dat samen met twee zusterbedrijven een callcenter runt om nieuwe leden te werven, software maakt om databases van donateurs te beheren (Datapartners) en deur-tot-deurwerving doet (Outreach Fundraising). Deze voortgaande professionalisering in de praktijk van het fondsenwerven heeft in het jaar 2006 geleid tot een recordopbrengst van ruim 1 miljard euro voor goede doelen, zo maakte het Centraal Bureau Fondsenwerving gisteren bekend. Het meeste geld kwam binnen bij KWF Kankerbestrijding, Plan Nederland, Unicef, het Rode Kruis, de Hartstichting en het Wereld Natuur Fonds. Vrijgevigheid is beter gemanaged dan ooit. 1
2
De Twee
DE WERELD VOLGENS
KOSTER + JOJANNEKE DE BIJEENKOMST
MET MEDEWERKING VAN MAARTEN BLOEM
Q&A 06-14515XXX
Jort Kelder geeft advies ’Mag dit uit, ik sterf in dit pak.’
‘Mark Rutte, die broekspijp is te lang’ Heeft Jort Kelder de VVD beter leren kleden? ‘Rutte, die kink in je broek is te erg.’ De partij hield audiëntie bij de boekpresentatie van de stijlfascist. VVD-voorzitter Jan van Zanen blikt lieflijk naar zijn voormalige protégé, die in een lakeienpak het podium van het spiegelzaaltje van het Amsterdamse Dylan Hotel bestijgt. Op het altaar, omringd door halfnaakte Afrikaanse trommelaars, staan Jort en zijn stijlfascistische wederhelft Yvo van Regteren Altena, met hun nieuwste boek: de eerste
IMAGO SWITCH
editie van Pak op Zak, het vervolg op hun stijlbijbel Man & Pak. De gekwelde VVD-preses, die Kelders flamboyante kledingsmaak al sinds hun gezamenlijke Utrechtse studietijd gade moet slaan, staat vals te glunderen. ‘De VVD-dresscode is beïnvloed door de kledingstijl van Jort, dat is waar, maar omgekeerd geldt het ook. Vindt hij vreselijk als ik dat zeg.’ De jonge Kelder stond midden jaren tachtig samen met Van Zanen op het balkon van Van Regterens Utrechtse studentenkamer te oreren over de glamoureuze toekomst die
Jort Kelder als lakei. AMAURY MILLER
voor hem lag. Van Zanen: ‘Jort was toen voor D66. Ja, dat wil hij nu ook niet meer weten.’ Ondertussen orakelt Kelder dat een goedgekleed heerschap ‘bespoke’ dient te zijn. ‘Bespoke is dat je naar een Britse kleermaker gaat en je helemaal laat opmeten en handgemaakt laat aankleden. Daar moet je twee weken vrij voor nemen. Maar dat doet natuurlijk niemand.’ VVD-fractievoorzitter Mark Rutte, die in zijn studentenjaren met Kelder de JOVD bestierde, lacht om zoveel onverholen decadentie: ‘Fantastisch toch, zoiets.’ Rutte wordt al jaren op ongevraagde kleedadviezen getrakteerd door zijn voormalige medebestuurder:
‘Jort zeikt altijd tegen me over mijn outfit. Die hoge pijpen van hem zijn leuk, maar daar hoef ik echt niet mee aan te komen in Den Haag.’ Rutte heeft het een tijdje, mede op advies van Kelder, zonder das geprobeerd. ‘Bij Unilever kon dat allemaal. Maar toen ik van Rita won, voelde ik wel: onze kiezers stellen zo’n das op prijs. Mijn tip voor mannelijk Nederland: zorg dat de boorden van je pak goed zitten, dan trek je het met élke das.’ Volgens Rutte komt de stijl van een man ‘van binnenuit’. ‘Joop den Uyl hing ook in een kreukelpak, maar dat werd gepikt omdat hij passie had.’ Kelder zelf wil niks weten van vrienden bij de VVD. ‘Ik ben nu van de Partij voor de Dieren. Bij de VVD heeft niemand vrienden.’ Rutte moet volgens Kelder vooral ‘studentikoos’ blijven en dasloos de wereld willen verbeteren. ‘Ik weet wat hij draagt, scherpgesneden Italiaanse pakken. Prima, al is de Britse stijl meer iets voor hem. Hij moet natuurlijk niet te flamboyant voor de dag komen.’ Het enige waar Rutte en Kelder het over oneens blijven, is de lengte van die pijp. Rutte: ‘Een broek moet zo lang zijn, dat hij een kink op de pijp maakt.’ Kelder sjort aan Ruttes broek: ‘Maar deze kink is te erg.’ Hoe Kelder ooit aan zijn korte pijpen is gekomen? Hij vertelt de onthulling met glans in zijn ogen. ‘Ik had een pak besteld bij Pauw, en dat duurde al een tijd. Toen hadden ze de pijpen te kort afgeknipt. Kan mij het ook bommen, dacht ik. Zo is het gekomen.’ Hij sjort aan zijn lakeienpak. ‘Mag dit uit, ik sterf in dit pak.’ 1
‘Het Media Park is als een Griekse tragedie’ Sacha de Boer zoekt de diepere laag
NOS Journaal-presentator/fotograaf Sacha de Boer en VPRO onderzoeksjournalist/fotograaf Stefan Heijdendael zijn via het maken van ettelijke kiekjes op zoek gegaan naar de diepere laag van het grauwe Media Park. Het andere gezicht van het mediaconglomeraat is nu te zien in het Hilversumse centrum voor Beeld en Geluid en in hun fotoboek Achter het Kijkglas. De Boer: ‘Je kunt een dergelijke fotoreportage ook maken over de Rotterdamse haven, dat wordt wellicht ons volgende
project, of de Amsterdamse Zuidas. Net als het Media Park plekken waar je een eenheid van plaats, tijd en mens hebt. een plek waar iets vandáán komt. Net als een Griekse tragedie.’ Heijdendael: ‘We hebben de gebouwen, de mensen, situaties achter de schermen weergegeven. Ik heb zowel de tycoon als de secretaresse vastgelegd. Dat zijn allemaal verschillende bloedgroepen. Is dat een filosofische benaderingswijze?’ Volgens beide fotografen hing er altijd een negatieve sfeer om hun werkplek. Heijdendael:
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..............................................................................
‘Een sfeer van: waarom zitten we niet in Amsterdam? Ons idee werd een jaar geleden ook met de nodige scepsis ontvangen.’ De Boer: ‘Blèèh, wat is daar nou aan, zeiden ze. Maar ze reageren nu overdonderend enthousiast. Wij willen onze collega’s al die verrassende aspecten van het Media Park laten ontdekken.’ Heijdendael: ‘Zoals onze kok, die was een extreme F-sider. Toen kreeg ‘ie een auto-ongeluk, wat hem uiteindelijk op het rechte pad bracht. Nu is hij de lieveling van RTL-baas Fons van Westerloo.’ 1
Denk na over het Nederlands landschap! Vanaf 17 december ligt er een boekje van Coolpolitics in de Boomerang-ansichtbakken. Carlijn Wiebenga van de stichting legt uit. Wat staat er in uw boekje? ‘Het gaat over menselijk ingrijpen in het Nederlandse landschap. Dertig fotografen hebben belangeloos meegewerkt aan ons ‘kleinste koffieboek van Nederland’. We brengen vier keer per jaar met Boomerang een magazine uit, elke keer iets anders. Dit keer hebben we voor deze oubollige vorm gekozen.’ En wat heeft dat met politics te maken? ‘Het gaat bij ons niet alleen maar over politiek. We willen ook discussies aanzwengelen. Over het veranderend landschap kan je natuurlijk debatteren. Het zijn daarom ook confronterende foto’s. Ze moeten aan het denken zetten.’ Waar moet ik dan aan denken bij de foto van een naakte golfster? ‘De fotograaf heeft willen uitbeelden dat golfbanen moeten wijken voor bijvoorbeeld een bos. De golfster staat symbool voor het uitgeklede landschap.’
Sacha en Stefan. GERARD TIL/HH
Jeetje, dat had ik niet begrepen, waarom staat er geen uitleg bij? ‘Hmm, we hebben ervoor gekozen de foto’s voor zich te laten spreken. Maar ze zijn natuurlijk multi-interpretabel.’ 1
9-jarige Pamela krijgt rol in Pinokkio
DOCHTER WOLTER KROES IN VOETSPOREN VADER
&!+ #$$01 - +$$6(".&0 %($$-&$-..21"' /-7$ +'.3#$-1 ,$-$$-4$0*($7(-&5..0#4 -'$2) $$-4..00.-#$7()-$02($-5..0#$-&$-.,(-$$0# 2$,,$-* -2.2$-,$2#(-1# & #$"$,!$0./5555..0#4 -'$2) 0 -+
Het 9-jarige dochtertje van Wolter Kroes lijkt in de voetsporen van haar vader te treden. Pamela heeft een rolletje te pakken in de musical Pinokkio van Studio 100. Wolter is ‘supertrots’ op zijn dochter. ‘Ze heeft het helemaal zelf gedaan, zonder mijn invloed’, vertelt de zanger. Pamela, die samen met haar broertje Wolter junior bij de ex van Kroes woont, kan meer dan alleen zingen. ‘Ze kan dansen en ze speelt ook viool. Dat is toch
wel apart voor een kind van 9’, vindt hij. Kristel Verbeke van het meidentrio K3 en musicalveteraan Bill van Dijk hebben ook een rol in de musical Pinokkio, die van februari tot en met mei in twintig Nederlandse theaters te zien is. Verbeke vertolkt het personage van Nina de Ballerina, die functioneert als het geweten van de houten pop. Van Dijk, die begin jaren negentig de hoofdrol speelde in de musical Cyrano, speelt de gemene Grimaldini.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Madonna opgenomen in Hall of Fame Madonna krijgt een plek in de Rock and Roll Hall of Fame in Cleveland. Om daar terecht te komen moet het 25 jaar geleden zijn dat een artiest een debuutalbum uitbracht. Madonna debuteerde in 1983.
.*(2./0..% !$12 -#2$&$-#$&$4.+&$-4 - 4$0-($+73"'2(&&$#0 &4 -#($0$-$- 4 -# +(1,$4 -,$-1$-8&$-.$,#- 0 #$7(+4$003&&.0(++ .*(2.#($./ ,$( 3(27()-#($0$-4$0!+()%(-+()#.0/ .-21- /2$$-$$-40.35$0-12(& 4$05.-##$ ., #0(-*$(-*.02$2()#7.4$$+#0(-*$-# 2,$-(- "., 0 *2,$2- ,$ +120$-#.-#$0 ).-&$0$-
.0, 2($,.$'$(# 4$01"'()-1$+# 2/ 02()$-$-.%!30&$01$$- * !(-$21.%".++$&$%.0, 2($!$30 *$- +1 #($- 0'3-(#$$2$+ -೦ +(, 2-$320 + &$$-$9$"2./'$2*+(, 2'$!!$-#,- #..0# 2#$'.$4$$+'$(#!0.$(* 1& 11$-#($ 5.0#23(2&$12.2$-!()$$-!$/ +#$ "2(4(2$(25.0#2&$".,/$-1$$0#!4#..0 '$2/+ -2$-4 -!.,$.*'.,. 3-#$0".4$0 &$-2#($7("' +1'.,. /0$1$-2$$02.,/.2$-0 ,,$012.2&$5$+# 3(22$+.**$-.,'$-2$*3--$- -'.3#$/ "0(,(- +(2$(2 "0(,(- +(2$(2#..0.3#$0$-,$2- ,$ /+311$01
0
$+2.$0(12 ($, -##($7("'!$&$$%2- 0$$-/+ 21 5 00$++$-7()-.,# 0 -2$*3--$- #$$+-$,$+30/2 *1 '$:-&./ 32.1#($4$$+!0 -#12.% 4$0!03(*$(+%$130%$-./'$2(-2$0-$25 0!(),$--($2 ,$$05$$2- 05$+*$(-%.0, 2($,$- ..01/0.-*$+()*./7.$*5 18&$4.0,#4 - #$-&$+12 +(&$ <.02(-&' 25 1 ..*(-&.0 $+;$#($-(-&1* /(2 +(1,$ * /(2 +(1,$5 0!()!$12330#$014 -&0.2$ .0& -(1 2($1(-12 27()-7$+%#$!$+.-(-& 4..0'3-5$0*7 ,'$#$-2$!$/ +$-
Nieuws
Waterwerken Een Superbus en pretpark behoren tot de ideeën
De Afsluitdijk biedt vele mogelijkheden Komt er een extra dijk met zonnepanelen en woningen? Een baan voor de Superbus? Een meer om energie op te wekken? Of wordt het alles ineen? Rijkswaterstaat werkt aan de toekomst van de Afsluitdijk. Marcia Nieuwenhuis DELFT/DEN HAAG
...
De dijk die sinds 1932 het IJsselmeer afsluit van de Waddenzee, voldoet niet meer aan de strenge veiligheidseisen. Staatssecretaris Huizinga van Verkeer en Waterstaat wil de broodnodige opknapbeurt gebruiken voor vernieuwing van het hele gebied rond de Afsluitdijk. Daarom nodigt de ChristenUnie-bewindsvrouw experts uit om te komen met revolutionaire ideeën. De Afsluitdijk die tot nu toe enkel in gebruik is als waterkering en weg, kan in de toekomst meer functies krijgen. ‘Als toeristen nu bij de dijk gaan kijken, is er eigenlijk niets te
zien’, vertelt projectleider Tom Golder van het Instituut SMO dat namens Rijkswaterstaat de toekomstverkenning begeleidt. ‘We kunnen bijvoorbeeld denken aan een museum over de historie van de Nederlandse waterkering, of een groot recreatiepark.’ Op 10 januari 2008 is de eerste bijeenkomst waar deskundigen hun plannen presenteren. Een van de deskundigen die op verzoek van Rijkswaterstaat werkt aan een toekomstplan voor de Afsluitdijk, is oud-astronaut Wubbo Ockels, tegenwoordig hoogleraar Duurzame Energie aan de TU Delft. In een interview met De Pers vertelt Ockels over zijn plan. ‘Ik ga voor een totaalconcept. Er moet een extra dijk naast de Afsluitdijk komen met een baan voor de Superbus. Tussen de twee dijken komt dan een valmeer dat we kunnen gebruiken voor het opwekken van energie.’ Ockels wil naast woningen ook zonnepanelen over de hele lengte van
de dijk – The Wall of Solar. De hoeveelheid energie die de zonnepanelen opleveren, is volgens hem vergelijkbaar met de energie die auto’s gebruiken om over de dijk heen te rijden. De oud-astronaut fantaseert zelfs al over het kweken van oesters en mosselen in het meer van drie bij dertig kilometer. Bij het 75-jarig jubileum van het Zuiderzeewerk in 2006 constateerde oud-minister Peijs al dat de dijk toe is aan een grote opknapbeurt. Bij een extreme storm zou er water over de dijk kunnen slaan. Ook de spui- en schutsluizen zijn mogelijk niet sterk genoeg. Golder: ‘De Afsluitdijk is voor de hele wereld een historisch hoogtepunt in de strijd tegen het water, maar met de klimaatverandering, zeespiegelstijging en bodemdaling voldoet de dijk niet meer aan de eisen van vandaag.’ 1 Zie het interview met Wubbo Ockels op pagina 7
Noodaggregaat ‘Er was niets geen paniek’
Stroomstoring Vervolg van pagina 1
...
Het verlaten Zorba. AD VAN HASSELT
‘De stroomstoring is het gesprek van de dag’, aldus visboer Bronk vanuit zijn kraam. Op de achtergrond bromt het noodaggregaat. Bronk: ‘Mensen zijn blij dat we er zijn.’ Een vrouw toetert en schreeuwt vanuit haar auto naar de visboer: ‘Waarom heb jij wel stroom?’ ‘Moet je maar betalen’, roept hij terug.
6ah_ZkZX]ikddg_ZaZkZc!`Vc_Zodg\kZg" oZ`ZgVVgYVcZZchZXdcYde^c^dcW^_ZZc ^ciZgcVi^dcVVaideheZX^Va^higZ\ZaZc4 L^_k^cYZckVclZa#@^_`deXo#ca
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................................................
Pathuis
Een van de klanten van de visboer is Jolanda Jansen. ‘Toen ik hoorde wat er aan de hand was, wist ik al dat dit lang ging duren.’ Ze vindt het maar ‘spooky’ dat Zaltbommel compleet donker is. ‘Maar’, schaterlacht ze: ‘Misschien komt er over negen maanden een babyboom.’ In zorgcentrum De Wielewaal is alles goed verlopen. ‘Een pluim voor alle zusters’, zegt inwoonster Slosser van Kampen (82). ‘Er was niets geen paniek.’ Bewoner meneer Kooyman (89) heeft zijn dochter en kleindochter op bezoek. ‘Hier is het warm en kunnen we onze mobieltjes opladen’, aldus de dochter. Kooyman hing lichten in de kerstboom bij zijn dochter toen de stroom uitviel. Hij ging meteen naar het zorgcentrum terug omdat hij wist dat ze daar een noodaggregaat hebben. ‘Ze waren op dat moment druk bezig om te kijken of er mensen in de lift zaten. Gelukkig was dat niet het geval.’ 1
3
BV\_ZkVc_Zodg\kZgoZ`ZgVVg kZglVX]iZcYViY^Zdd`kda\Zch YZ8dchjbZciZcWdcYidiYZ WZhiZckVc]ZiaVcYWZ]ddgi4 L^_cYZ8dchjbZciZcWdcYk^cYZc kVclZa#@^_`deXo#ca
Duitsland Rouw-TV
Ook de doden krijgen zendtijd De dood is booming. Duitsers kunnen binnenkort zeven dagen per week, vierentwintig uur per dag naar de dood kijken. Eva Ludemann AMSTERDAM
...
Na tv-camera’s bij huwelijk en geboorte, is het binnenkort de beurt aan de dood om de lucht in te gaan. Etos TV heet het nieuwe project van de Duitse zakenman Wolf Tilmann Schneider. Het programma van de nieuwe satellietzender: necrologieën. En af en toe een documentaire over beroemde kerkhoven. Schneider heeft al een uitzendvergunning op zak, het is nog een kwestie van de puntjes op de ‘i’ voordat kijkers kunnen gaan genieten van de herinneringen aan hun overleden Duitse medemens. Vierentwintig uur per dag, zeven dagen per week. ‘Als een prominent persoon overlijdt, staan de media vol met in memoriams’, stelt Schneider. ‘Waarom moet de gewone mens het doen met een steen met twee getallen?’ Dus is je oma overleden en wil je haar een laatste eer bewijzen? Of je overleden moeder of kind? Etos TV stelt in samenwerking met de begrafenisondernemer een mooie necrologie samen. Laatstgenoemde helpt met het uitzoeken van foto’s en het opstellen van een tekst. Je hoeft alleen nog achtergrondmuziek te kiezen. Kosten: 2000 euro, maar dan kun je een week lang zestig keer genieten van je overleden geliefde op tv. En je kunt het filmpje op de website van Etos TV en de begrafenisondernemer altijd weer gratis aanvragen.
De doelgroep van Etos TV bestaat uit vijftigplussers, mensen die zich volgens Schneider bewust worden van de eindigheid van hun bestaan. En dat zijn er veel, ruim eenderde van de 83-miljoen Duitsers, want Duitsland vergrijst in rap tempo. Etos TV is dan ook een gat in de markt, denkt Schneider. De necrologieën en sponsors moeten Etos TV op korte termijn een fikse winst bezorgen, want van reclamegeld moet de zender het niet hebben. Doodskisten? Begrafenisondernemers? Bloemisten? Medicijnen? Wat kun je met goed fatsoen adverteren op rouw-tv? ‘Het loopt nu al storm met aanvragen’, zegt Schneider. ‘En niet alleen uit Duitsland. Spanje, Frankrijk, Polen, China, India en ga zo maar door. We ontwikkelen nu een plan voor Etos TV International dat vanuit Zwitserland moet gaan werken.’ Veel mensen vragen Schneider of ze door hen zelf samengestelde in memoriams mogen opsturen, opdat die worden uitgezonden. Er is ook al een duidelijke favoriet voor de achtergrondmuziek: Herbert Grönemeyer met Ein Stück vom Himmel. ‘Ik speel in op het exhibitionisme onder de Duitsers’, zegt Schneider. ‘Kijk naar al die talkshows op televisie, iedereen wil met zijn gezicht op de buis. Blijkbaar willen de mensen zelfs de doden een platform geven.’ Schneider, zelf 51, heeft zijn eigen necrologie al klaarliggen. ‘Het is een kort filmpje om mijn vrouw en kinderen te herinneren aan al het belangrijks in mijn leven. Maar ik moet het nu al weer aanpassen. Etos TV zit er nog niet in.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... KORT 111
Eredivisieclubs eens over verkoop tv-rechten
De clubs in de Eredivsie hebben een akkoord bereikt over de verkoop van de televisierechten. Hoewel Ajax en AZ lang dwarslagen is overeenstemming bereikt over een collectieve verkoop. Ook over de verdeelsleutel van het geld dat de clubs krijgen is nu duidelijkheid. Komende zomer loopt het driejarige contract af. Maandag schrijft de Eredivisie CV een nieuwe tender uit. Media krijgen tot begin volgend jaar de tijd om een bod uit te brengen op de rechten.
@Vc_ZkVc_Zodg\kZgoZ`ZgVVg kZglVX]iZcYVioZo^Z`Zc]j^oZc hi^bjaZZgidb`^cYkg^ZcYZa^_`Zg iZldgYZc4 L^_cYZkZgZc^\^c\@^cYZcO^Z`Zc]j^h k^cYZckVclZa#@^_`deXo#ca
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Zonde: niet genoeg junks (1)
Zonde: niet genoeg junks (2)
Terug naar de schoolbanken!
De gemeente Arnhem begint volgende week met het verstrekken van medische heroïne om chronisch verslaafden te behandelen.
De nabijgelegen gemeente Nijmegen zou ook meedoen, maar in de Keizerstad konden ze niet voldoende verslaafden vinden voor de proef.
De Veolia-machinisten die in vijf maanden dertien keer door rood reden, waren onvoldoende gekwalificeerd. Onderzoek wijst uit dat machinisten het rode sein vaak niet zien of het niet verwachten.
Nieuws Binnenland
4
Opinie Prem Radhakishun
Als alles goddelijk is, mag alles gezegd Een aantal hindoes maakt zich boos over een onlangs door De Pers afgebeelde illustratie van de god Gayatri Mata. Televisiemaker en advocaat Prem Radhakrishun heeft behoefte te reageren.
dat alles goddelijk is. Poep, pies, seks en dus ook afbeeldingen van wie dan ook in welke krant dan ook. Omdat alles goddelijk is, mag alles ook worden gezegd. Fuck Krishna, Fuck Laxmi, Fuck Brahma. Het is goddelijk om onder dit artikel een tekening te
Prem Radhakishun AMSTERDAM
...
Ik ben overtuigd hindoe. Ik weet meer over het hindoeïsme dan menigeen die zich pandit (eenvoudig vertaald, priester) noemt. Toch zijn er veel hindoes die menen dat ik geen hindoe ben. Ik eet rundvlees, eigenlijk alle vlees dat ik lekker vind, ik ben voor de absolute vrijheid van meningsuiting, ik wijs geweld, indien nodig, niet af. Ik ben voor het recht op abortus en euthanasie. Ik heb gekozen om hindoe te zijn omdat het de meest anarchistische religie ter wereld is. Hindoes hebben geen leiders zoals de rooms-katholieke kerk de paus. Hindoes hebben niet eens een gebedshuis (Mandir) nodig. Het hindoeïsme gaat ervan uit
De Pers mag zich gezegend voelen met de goddelijke bedreigingen zetten waarin Raven (volgens de mythe een slechte, duivelse man) wordt gepijpt door Seeta (toonbeeld van reinheid en integriteit) terwijl Ram (incarnatie van God, de ideale zoon) masturberend toekijkt. De essentie van het hindoeïsme is namelijk dat aan het eind van het aardse leven de ziel zal worden afgerekend op zijn daden. Dan pas zal de hindoe weten of hij/zij goed of slecht heeft geleefd. De straf: terugkomen
als dier of ander levend wezen. De ultieme beloning: nooit meer te hoeven incarneren als mens. De ziel kan voor eeuwig genieten van het ziel zijn. Deze relativeringskracht maakt het hindoeïsme zo mooi. Het omarmt en stoot niet af. Een ieder die gelooft is hindoe, of het nu in Jezus, Allah, Boeddha, Marx, de Mens, een Boom of een Slang is. In het hindoeisme vind je daarom overtuigde pacifisten die niets eten waar bloed in zit (vegetarisch), en anderen die zeggen dat juist op grond van het feit dat er in alles leven zit, dus ook in de boom en in de plant, je alles moet eten. De mensen achter het Panditregister Nederland mogen op grond van hun interpretatie van het hindoeïsme betogen dat de plaatsing van de foto kwetsend is. Dat is slechts de mening van één onwetende. Iedereen mag zich Pandit noemen. Het is geen beschermde naam. Ook achterlijke idioten die het hindoeïsme niet begrijpen en zich Pandit noemen zijn goddelijk. Als God dit niet wilde, dan hadden ze niet geleefd nietwaar? Het-
Prem Radhakishun. HH
zelfde geldt voor de bedreigers van De Pers. De Pers mag zich gezegend voelen met hun goddelijke bedreigingen.
Maar, omdat God weet dat zij deze idioten heeft geschapen, heeft ze ervoor gezorgd dat ik nu in Nederland woon en vooraanstaand publicist ben. Daarom voldoe ik graag aan de door God gegeven opdracht om de onwetenden in Nederland voor te lichten. Gaytrie, Laxmi, Ram, Krishna en alle andere (volgens sommigen) hindoegoden hebben geen idioten nodig om hen te beschermen. Belediging, minachting en ridiculisering van het hindoeïsme is goddelijk. Alles wat bestaat is goddelijk. Als het fout is zal God het zelf wel oplossen. Ze kan De Pers failliet laten gaan en na diens dood wel afrekenen met de verantwoordelijken. Laten wij tot onze dood genieten van al het goddelijke dat deze moderne wereld produceert; seks, drugs, drank, geweld, bedreigingen, domme mensen, maar ook harmonie, saamhorigheid, kennis, onderwijs, wijsheid, muziek, schoonheid, leuke gratis kwaliteitskranten en vooral Prem (goddelijke liefde). 1
Opinie
Gratis dubbel beltegoed.*
Toestel naar keuze.
PrePaid Startpakket
Alcatel OT-E227
vanaf 9,95
$"#-1")%
vanaf 29,95
$"#-1")%
Incl. Shrek de Derde DVD.
vanaf 69,95
Sony Ericsson W810i
$"#-1")%
vanaf 139,95
Samsung M300
$"#-1")%
!' )-)'")%+%%'""%&,''$$+$1 %#'&")(+$$$ '()#$+$'*!'")$#-#*#+$1-)'")%$/"(&'!$ ,%')' $#$".')')&!!)00$)%()""+' '!' ' ""%"+'!%%&&*$)$ Simply Closer
Verdonk is de beste politicus van het jaar Redactie binnenland AMSTERDAM
...
Rita Verdonk is de beste politicus van 2007. Dat blijkt uit een peiling onder deelnemers aan het EénVandaag Opiniepanel. Bijna een vijfde van de 24.000 ondervraagden verkiest de leider van de beweging Trots op Nederland. Verdonk spreekt volgens de deelnemers aan het onderzoek duidelijke taal, luistert goed naar de mensen in het land en is betrouwbaar. Op de tweede plaats staat Geert Wilders en op de derde plaats Jan Peter Balkenende. SP-leider Jan Marijnissen, die vorig jaar nog op de eerste plek stond, komt in de topdrie niet meer voor. Het panel koos tegelijkertijd óók de slechtste politicus van het jaar. Dat is Geert Wilders geworden, gevolgd door PvdA-leider Wouter Bos en Jan Peter Balkenende. De panelleden vonden de verwijdering van Rita Verdonk uit de VVDfractie de belangrijkste politieke gebeurtenis van 2007. Als rapportcijfer krijgt het huidige kabinet een 5.1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................... KORT 111
Drugslab opgerold in schuur bij Prinsenbeek
Medewerkers van de opsporingsdienst FIOD hebben woensdagavond een drugslab ontdekt in een boerenschuur nabij het Brabantse Prinsenbeek. Daarbij zijn vier arrestaties verricht. Het laboratorium was volop in bedrijf toen de FIOD binnenviel. Er zijn honderden liters chemicaliën aangetroffen die worden gebruikt voor de aanmaak van xtc. De FIOD weet nog niet precies wat de productiecapaciteit van het drugslab was, maar spreekt van een ‘omvangrijk’ lab.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
DePers.nl /)(")%)$#) #' !+%%'%+'+%%','$%&,,,)#%"$"
Voor actualiteiten kijk je de hele dag op de snelste nieuwssite: www.depers.nl
Binnenland Nieuws
5
BV\_ZkVc_Zodg\kZgoZ`ZgVVg kZglVX]iZcYViY^Zdd`kda\Zch YZ8dchjbZciZcWdcYidiYZ WZhiZckVc]ZiaVcYWZ]ddgi4 L^_cYZ8dchjbZciZcWdcYk^cYZc kVclZa#@^_`deXo#ca
Vreemdeling in Den Haag Peter Middendorp is schrijver/journalist en doet voor De Pers dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
Kroon tentoongesteld
Afghaanse kunst te zien in Nieuwe Kerk Een medewerker van het Nationaal Museum van Afghanistan brengt een bijna 2000 jaar oude kroon uit zijn land naar de Nieuwe Kerk in Amsterdam. De kroon is een
van de 250 archeologische vondsten uit het door oorlog geteisterde land die de komende winter in de hoofdstad worden tentoongesteld. 1 REIN VAN ZANEN/WFA
DePers.nl beste nieuwssite van 2007
De focus ligt op wat de lezer wil weten Ana Karadarevic AMSTERDAM
...
‘Een fantastisch gevoel‘ houdt Rik Nizet, chef van de webredactie van Dagblad De Pers over aan de verkiezing van zijn site tot beste nieuwssite van het jaar. Hij gaat aan de champagne, maar houdt het nieuws in de gaten. ‘Dat blijft natuurlijk doorrollen.’ Sinds afgelopen maart is de site www.depers.nl online en nu al laat
hij de concurrentie achter zich. 209 websites verspreid over 18 categorieen waren genomineerd. Meer dan 500.000 mensen stemden, de meesten staken de duim omhoog voor de website van De Pers. ‘Deze verkiezing geeft aan dat we op de goede weg zitten’, aldus Nizet. ‘Wij maken geen traditionele krantensite die alleen een visitekaartje is voor dagblad De Pers. We bieden lezers ook berichten die niet per se geschikt zijn voor de krant.’
BV\_ZVahY^VWZiZheVi^
cikZglVX]iZc YVi_Zodg\kZgoZ`ZgVVg_Z]ZaeibZi]Zi W^_]djYZckVc_Zhj^`Zghe^Z\Za4 L^_cYZY^VWZiZhkZgZc^\^c\k^cYZckVclZa# @^_`deXo#ca
Een voorbeeld is de berichtgeving op de site over de dood van Ike Turner. Die bestond niet alleen uit tekst, maar er was ook een link naar een filmpje met de Amerikaanse artiest op www.youtube.com. ‘Waar een mooi achtergrondverhaal over de man in de krant volstaat, moeten wij iets extra’s bieden.‘ Een andere reden dat de site goed scoort, volgens Nizet, is door de focus op de lezer. ‘Als onze sitebezoekers berichten over het verdwenen Britse meisje Madeleine willen, dan plaatsen we ieder snippertje nieuws over haar.‘ Worden berichten over de ontsnapte gorilla Bokito goed gelezen? Dan krijgen de lezers alle mogelijke informatie over Bokito. Inclusief filmpjes. ‘Als de lezer onze site bezoekt, hoeft hij daarna niet meer te googelen voor extra informatie.‘ Toch krijgt de lezer niet alleen wat hij wil. ‘Alles met seks in de kop doet het goed, maar dat is voor ons geen reden om alleen maar te linken naar vieze filmpjes.‘ Een brave site wil Nizet niet, maar: ‘We zijn ook geen relsite.‘ 1
Moe
T
ijdens het Vragenuur weigerde Balkenende voor de dertiende keer een onderzoek naar de Nederlandse betrokkenheid bij de oorlog in Irak. Hij zei: ‘Ik heb hier twaalf keer gezegd dat ik het niet wil. U kunt niet van mij verwachten dat ik nu iets anders ga beweren.’ Het deed me denken aan een verhaal in een boek van de schrijver Timothy Crouse. In de aanloop naar de Amerikaanse verkiezingen van 1968 probeerden verslaggevers te achterhalen wat president Nixon met de oorlog in Vietnam zou doen als hij het opnieuw tot president zou schoppen. Ze stelden hem de vraag honderd keer, sprongen bij hem in een rijdende verkiezingsbus, het mocht niet helpen, Nixon gaf geen antwoord. Achteraf beschouwden de verslaggevers dit als de grootste nederlaag uit hun loopbanen. Nixon deed niet mee. Gaf geen persconferenties. Sprak alleen op congressen en rally’s waar hij duizenden schoolkinderen voor televisiecamera’s ‘Four more years!’ liet roepen. De verslaggevers hadden zich hierdoor laten vermoeien, murw laten beuken, en het toen maar opgegeven ooit nog antwoord te zullen krijgen.
Halverwege het debat over Irak kwam mevrouw Van Gennip van het CDA naar voren gelopen. ‘Voorzitter,’ zei ze, ‘wordt de premier het nou nooit eens moe om hier steeds maar hetzelfde te moeten zeggen?’ Balkenende vouwde zijn handen voor zijn onderbuik, om zijn lippen speelde een tevreden glimlach. ‘Dank u wel voor het medeleven’, zei hij. Ergens achterin de zaal deed zich in een fractieleider een inwendige ontploffing voor. Marijnissen staat niet vaak op. Als hij wel opstaat, gebeurt er iets. Hij zit niet in het voorste bankje, zoals de andere fractieleiders, maar midden tussen zijn manschappen. Het duurt lang voordat hij bij de microfoon is aangekomen. Als hij eindelijk begint te spreken, is de zaal stil. ‘U moet nu niet doen alsof dit een dingetje van het Vragenuur betreft’, zei hij. ‘Het gaat hier om een illegale oorlog met honderdduizenden doden. U kunt nu een onderzoek blokkeren, maar ooit zult u verantwoording moeten afleggen.’ Er trok een siddering door de premier, het was de eerste keer dat ik hem ergens op zag reageren. 1
Marijnissen staat niet vaak op, maar als hij het wel doet, gebeurt er iets
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. .....................................
Pechtold: Minister loopt commissie voor de voeten
RONALD PLASTERK: ‘WE GAAN HET VMBO NIET OPHEFFEN’ Het vmbo blijft bestaan, maar wordt hooguit anders ingericht. Dat heeft minister van Onderwijs Ronald Plasterk (PvdA) gezegd. Hij loopt daarmee vooruit op de bevindingen van de commissie-Dijsselbloem, die onderzoek doet naar de invoering van het vmbo en andere onderwijsvernieuwingen zoals het studiehuis en basisvorming. ‘Sommige veranderingen zijn te snel, te ondoordacht en te breed ingevoerd’, zei Plasterk in
een debat in de Tweede Kamer over de onderwijsbegroting voor volgend jaar. ‘Maar we bewijzen het onderwijs niet per se een dienst door ze weer terug te draaien. Het vmbo gaan we dus niet opheffen.’ D66-fractievoorzitter Alexander Pechtold verweet Plasterk dat hij de commissie-Dijsselbloem voor de voeten loopt. Plasterk sprak Pechtolds verwijt tegen. Hij wilde alleen duidelijk maken waar hij de komende jaren op wil inzetten.
KORT 111
OM eist 308 dagen detentie voor doden scholier
Tegen de 18-jarige jongen die ervan wordt verdacht in april de 16-jarige scholier Gerd Nan van Wijk in Alkmaar te hebben gedood is 308 dagen jeugddetentie geëist, waarvan zestig dagen voorwaardelijk. Omdat de verdachte in april nog geen 18 jaar was, is de zaak achter gesloten deuren behandeld. Aan het voorwaardelijke deel van de straf is een proeftijd van twee jaar verbonden. De verdachte staat tijdens zijn tweejarige proeftijd onder toezicht van de jeugdreclassering.
@jc_Z_Zodg\kZgoZ`ZgVVg WZaaZckddgVYk^ZhVah_Z`c^Z VaZZceVVgYV\ZcY^`Wa^_[i4 L^_k^cYZckVclZa#@^_`deXo#ca
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Aforisme
Jarig
Niet betalen? 271 dagen brommen
‘Schaken en verzen schrijven hebben dit gemeen, dat het in de allereerste plaats gaat om het creëren van spanningen.’ Cees Buddingh
Schaker Jan Timman is vandaag jarig. Hij wordt 56. Gefeliciteerd!
Een man uit Geertruidenberg is opgepakt omdat hij voor 32.000 euro boetes had openstaan, die hij bij 34 overtredingen bijeengesprokkeld had. Hij kon niet betalen en moet nu 271 dagen de cel in.
6
Nieuws Binnenland
Aanpak aso huurders ‘Buurt glijdt af’
Overlastgevers spreiden over stad Huurders die in bepaalde Amsterdamse buurten willen wonen, moeten een bewijs van goed gedrag hebben. Dit is een van de maatregelen van woningcorporatie Eigen Haard tegen extreme overlast. Petra van Alten AMSTERDAM
...
Ruim vijfhonderd huurders in Nederland worden jaarlijks hun huis uitgezet wegens overlast. De rechter spreekt zo’n vonnis niet uit zonder een dossier over de overlastgever te lezen. Gemiddeld hebben woningcorporaties drie jaar nodig om dit op te bouwen. Al die tijd duurt de overlast voor omwonenden voort. Dat is onacceptabel, zegt directeur Chrétien Mommers van Eigen Haard. ‘Onze advocaten zoeken uit of dossiers sneller kunnen worden opgebouwd, zodat we bij overlast eerder kunnen ingrijpen. We experimenteren ook met een ander type huurcontract. Dan stellen we overlastgevers voor de keuze: of we gaan naar de rechter, of je werkt nu mee aan een verscherpt huurcontract. Twee van onze huurders hebben nu zo’n contract waardoor ze onder meer verplicht zijn zorg te accepteren.’ In bepaalde buurten klonteren overlastgevers meer samen dan in andere wijken, zegt Mommers. ‘Op sommige plekken zie je dat de goede mensen die er wonen, die bijvoorbeeld de portiek schoonhouden, ver-
trekken. Ook omdat ze briefjes met bitch en andere scheldwoorden in de bus krijgen. Op een gegeven moment vervuilt een portiek steeds meer. Wie wil daar dan nog komen wonen? Juist, degene die daar totaal geen last van heeft. Zo glijdt een buurt in sociale zin steeds verder af.’ In dit soort buurten wil Eigen Haard een streng toelatingsbeleid voeren voor nieuwe huurders. Ze moeten een bewijs van goed gedrag hebben, mogen de twee voorgaande jaren geen huurschuld hebben gehad en geen overlast hebben veroorzaakt. Er loopt al een experiment en andere experimenten zijn in voorbereiding. De overlastgevers die uit hun woning worden gezet, maar nog een kans krijgen elders in de stad, worden uit deze buurten geweerd. Mommers: ‘Deze mensen willen we meer spreiden over de stad. Er zijn nu eenmaal buurten waar mensen beter in staat zijn de overlast te dragen dan in een buurt waar al veel overlast is, waar mensen bij elkaar wonen die sociaal wat zwakker in hun schoenen staan.’ Mommers wijt de problemen deels aan de verruwing van de samenleving en de individualisering. ‘De sociale cohesie is weg. Daardoor accepteren mensen minder van elkaar. We zijn minder goed in staat elkaar aan te spreken en te corrigeren. Ook de verbeterde woningvoorraad speelt een rol. Als alles er goed uitziet, valt het meer op als iets smerig is of er veel geluid wordt geproduceerd.’ 1
Leden van Milieudefensie uitgedost als Miss Piggy’s heten de Kamerleden welkom. STIJN RADEMAKER/HH
Burgerinitiatief Een historische dag in de Tweede Kamer
Bio-industrie staat meer dan ooit op de agenda Milieudefensie wil geen varkensflats maar kleinschalige boerderijen. Voor het eerst in de geschiedenis verdedigden burgers een eigen voorstel in de Tweede Kamer. Marcel van Engelen DEN HAAG
...
Jonge socialisten discrimineren
Rooien niet geschikt voor bestuur Redactie binnenland AMSTERDAM
...
Mensen met rood haar mogen niet in het bestuur van de Jonge Socialisten. Zij zouden niet geschikt zijn voor bestuursfuncties, volgens de JS. De jongerenafdeling van de PvdA reageert met dit ludieke besluit op het oordeel van de Raad van State dat de conservatief-christelijke partij SGP alsnog subsidie moet krijgen over vorig jaar.
De JS bedankt de Raad voor het mogelijk maken van door de overheid gesponsorde discriminatie. Vanwege de weigering van de SGP om vrouwen toe te laten in bestuursfuncties, werd de partij vorig jaar voor de rechter gedaagd. Een van de redenen voor de Raad van State om de SGP geen subsidie te onthouden is het feit dat de SGP nog nooit is veroordeeld voor discriminatie. 1
De initiators, achter in de zaal, kregen vooraf een handje van alle aanwezige Kamerleden. ‘Gefeliciteerd’ en ‘Welkom’. ‘Dit is een historische dag’, zei Ineke van Gent (GroenLinks) tegen campagneleider Wouter van Eck van Milieudefensie. Dergelijke woorden zouden vaker vallen. Want even later nam, voor het eerst in de geschiedenis, een burger plaats achter het katheder van het parlement. Meer dan honderdduizend handtekeningen vergaarde Milieudefensie met de hartenkreet ‘Stop fout vlees!’, ruim het dubbele aantal van wat nodig is voor een burgerinitiatief, sinds mei 2006 mogelijk, maar nooit eerder succesvol benut. Met licht trillende stem zette Wouter van Eck nog eens uiteen waar het Milieudefensie om te doen is: niets minder dan een einde aan de bio-industrie. Die is slecht voor de dieren,
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................
voor de consument op ‘fout’ vlees van ongeveer 85 cent per kilo, een limiet op het aantal dieren per bedrijf en financiële steun voor veehouders die het anders willen doen. Niet alleen druist dat in tegen internationale spelregels, maar ook zouden het milieu en het dierenwelzijn er niet op vooruitgaan, denken CDA en VVD, omdat de vleesproductie zich zal verplaatsen naar het buitenland. ‘En juist hier houden we ons aan de strengste regels voor milieu en dierenwelzijn’, zei Ger Koopmans van het CDA. Zelfs de SP zal dinsdag, als de voltallige Kamer over het burgerinitiatief beslist, tegen stemmen. De partij is tegen een heffing op vlees die consumenten treft. Na meer dan een jaar hard werken, lijkt Milieudefensie met lege handen te staan, al zullen voorzichtige tegenvoorstellen van diverse partijen, zoals het weren van foute soja, het dinsdag misschien wel halen. Dat is niet het voornaamste, vindt Van Eck. Het vaak emotionele debat toonde aan dat het om een belangrijk onderwerp gaat. En dat staat meer dan ooit in de schijnwerpers. ‘We moeten blij zijn met elk stapje.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Emancipatie vrouwen zorgt voor geweldstoename
KORT 111
Correctie
het milieu en de veehouders bovendien. Er zijn steeds minder boeren en ze houden, gedwongen door de internationale prijzenslag, op steeds grotere schaal varkens en kippen. ‘Bulkproductie is een doodlopende weg.’ Milieudefensie kreeg in het Kamerdebat dat volgde, volop steun van de linkse partijen, behalve de PvdA. De sociaal-democraten zitten in een regeringscoalitie met het CDA, traditioneel verdediger van de varkensindustrie. SP, GroenLinks en de Partij voor de Dieren citeerden gretig uit het stuk dat Van Eck heeft geschreven. In Brazilië wordt regenwoud gekapt om soja te kweken voor veevoer. Nederlandse veehouders importeren dat, terwijl hun vlees voor bijna driekwart naar het buitenland gaat. Wat achterblijft is zeventig miljard kilo milieuvervuilende poep per jaar. In een klein landje als Nederland. ‘We zijn de schandvlek op de kaart van Europa’, zei Marianne Thieme van de PvdD. Toch zal het burgerinitiatief tot weinig tastbare resultaten leiden. De VVD en vooral het CDA zijn mordicus tegen de plannen van Milieudefensie. Concreet: een milieuheffing
Woensdag stond op deze pagina een foto met bijschrift over tienermoeders. Door een fout van het fotopersbureau en miscommunicatie met deze krant is iets fout gegaan. De foto is elders gemaakt en heeft helemaal niets te maken met de jeugdgevangenis in Lelystad waarover in het bijschrift sprake is. De jonge vrouw die met haar kindje op deze foto staat, heeft geen enkele link met de dood van een pasgeboren kind in de jeugdinrichting Lelystad. Onze excuses voor het feit dat die suggestie is gewekt.
VOGELAAR VERWACHT MEER EERGERELATEERD GEWELD Door de emancipatie van de vrouw neemt eergerelateerd geweld tegen vrouwen in Nederland de komende jaren toe. Die voorspelling deed minister voor Wonen, Wijken en Integratie Ella Vogelaar gisteren in de Tweede Kamer. Vogelaar baseert zich op gesprekken met allochtonen- en vrouwenorganisaties. Ook het bespreekbaar maken van eergerelateerd geweld is een reden voor de toename van het aantal gevallen van geweld
tegen vrouwen en mannen vanwege het schenden van de familie-eer. Slachtoffers zijn daardoor sneller geneigd aangifte te doen. Het kabinet maakte maandag bekend achttien miljoen euro extra beschikbaar te stellen voor slachtoffers van eerwraak, huiselijk geweld en mensenhandel. Dat bedrag loopt de komende vijf jaar op tot 32 miljoen en komt boven op het huidige budget van 55 miljoen euro.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................ ..........................................................
Slanke hen (1)
Slanke hen (2)
Kippen die biologisch voer eten, worden minder dik en herstellen sneller van aandoeningen, zo blijkt uit onderzoek.
Dat komt mogelijk doordat in het biologische eten 10 procent minder eiwit zit dan in gangbaar kippenvoer.
Binnenland Achtergrond
7
Interview De ‘Al Gore van Nederland’, oud-astronaut Wubbo Ockels
‘Ik heb heel veel zaadjes geplant’ Oud-astronaut Wubbo Ockels praat over zijn Superbus, nóg harder werken na een hartaanval en zijn nieuwste revolutionaire plan: een extra Afsluitdijk.
omdat het allemaal nog in de conceptuele fase was, kwam Antonia Terzi als een geschenk uit de hemel vallen.’ Deze 46-jarige Italiaanse dame was door het Formule 1-team van BMW Williams weggehaald bij Ferrari om daar hoofd aerodynamica te worden, maar had volgens Ockels ‘tabak van de enorme stress’ van de Formule 1-wereld. ‘Ik zag haar cv en ik vroeg: is dit allemaal echt waar?
Marcia Nieuwenhuis DELFT
...
‘Zullen we anders even gaan zitten?’ Wubbo Ockels voelt zich zichtbaar op zijn gemak na afloop van de review van de door hem ontwikkelde Superbus. De oud-astronaut, tegenwoordig hoogleraar Duurzame Energie aan de Technische Universiteit Delft, vertelt vol trots over de Superbus, een kruising tussen een raceauto en een touringcar. ‘De kritiek is ingehaald door de werkelijkheid’, betoogt hij. ‘De eerste testritten kunnen we misschien in mei al doen tussen Leeuwarden en Heerenveen. Als er een aparte baan ligt, kan de bus de afstand SchipholGroningen in 84 minuten afleggen tegen de prijs van een treinkaartje.’ Achter in de garage liggen de onderdelen al te wachten op montage. Een machine ratelt voor de zwarte vloer van lichtgewicht koolstofvezel, bekend van de vliegtuigindustrie. Ook de elektromotoren staan al klaar. ‘De basisprincipes zullen in 2008 werken. De bus kan dan in vijf minuten de topsnelheid van 350 kilometer per uur bereiken. Met de Nederlandse afstanden zal de bus op een aparte baan 250 kilometer per uur rijden.’ Het is de bedoeling dat de allereerste Superbus tijdens de Olympische
‘Alles wat ik verzonnen heb, wordt nu werkelijkheid’
Wubbo Ockels: ‘Ik ga niet dood van hard werken.’ MARIE CECILE THIJS/HH
Spelen in Peking de show gaat stelen. ‘Het zou echt een stunt zijn als prins Willem-Alexander daar in onze Hollandse trots zou stappen voor een ritje naar het Holland Heineken House. We hebben ook al in The Economist gestaan met onze bus of the future. Ik ben echt supertrots en ontroerd door de inzet van zoveel mensen. We werken hier met dertig man en vijftien nationaliteiten: Russisch, Libanees, Marokkaans, Italiaans, Turks. Mensen realiseren zich dat ze met iets heel bijzonders bezig zijn in ons Superbushuis.’
Naast de lovende woorden over het idee is er ook felle kritiek op het plan, dat gekscherend al de bijnamen ‘superlatievenbus’ en ‘batmobile’ krijgt. Niet alleen externe wetenschappers, ook collega’s van zijn eigen universiteit publiceerden kritische verhandelingen. Zo zou de inpassing van de Superbus in het bestaande wegennet onhaalbaar zijn. Collega-hoogleraren vonden zelfs dat de universiteit zich überhaupt niet met zijn prestigieuze plannen in moest laten. ‘Op het moment dat het bijna genant werd dat ik niets kon laten zien,
“Eén van de mooiste liefdesgeschiedenissen uit de wereldliteratuur.” Nieuwe druk exclusief verkrijgbaar bij Selexyz.
www.brightlights.nl
Binnen een kwartier hebben we haar contract getekend. Peijs, de oud-minister van Verkeer, was ook erg onder de indruk van haar, dat was ook de reden om ons zeven miljoen euro subsidie te geven.’ Is de komst van Terzi toeval? ‘Ik noem het georganiseerd geluk.’ Het was niet de enige meevaller voor de inmiddels 61-jarige Ockels. ‘Voor mij persoonlijk is het heel gek om nu in deze periode te zitten. Ik heb twee jaar geleden een hartaanval gehad. Ik slik nu medicijnen en heb geen klachten meer, maar het had afgelopen kunnen zijn. Ik heb heel veel zaadjes geplant. De laatste twee jaar is alles in een stroomversnelling gekomen. De Superbus komt eraan, de zonnewagen Nuna 4 won voor de
vierde keer de World Solar Challange en ze noemen me al de Nederlandse Al Gore. In feite ga ik terug in de tijd, omdat alles wat ik verzonnen heb, werkelijkheid wordt. Bijna alles wat je bedenkt, kan ook. Het is tijd dat ik met iets nieuws aan de gang ga.’ Op het moment dat de oud-astronaut de woorden ‘iets nieuws’ uitspreekt, begint het bij hem alweer te borrelen. Vol enthousiasme loopt hij leeg over zijn nieuwste revolutionaire plan. ‘Ik ben met Rijkswaterstaat in gesprek over de vernieuwing van het gebied bij de Afsluitdijk: The Wall of Solar. Wist je dat de bouw van zonnepanelen net zo duur is als de bouw van een geluidsscherm? De hoeveelheid energie die de zonnepanelen op de Afsluitdijk kunnen opleveren is vergelijkbaar met de energie die de auto’s gebruiken om over de dijk heen te rijden. Ik ga voor een totaalconcept, er moet een extra dijk naast komen met een baan voor de Superbus. Tussen de twee dijken komt dan een valmeer dat we kunnen gebruiken voor het opwekken van energie.’ Het enthousiasme waarmee Ockels praat over The Wall of Solar werkt aanstekelijk. Maar moet de man die geregeld ‘s nachts om drie uur opstaat om ideeën uit te werken niet waken voor zijn gezondheid? ‘Dat vind ik niet belangrijk. Misschien zegt iemand straks: hij heeft zijn harde werken met de dood moeten bekopen. Maar ik wil me gewoon lekker voelen en ik denk niet dat ik dood ga van hard werken.’ 1
Buitenland Nieuws
9
de mooiste steden
nu nog volop beschik ! baar
De Britse premier Gordon Brown tekent het Verdrag van Lissabon. AP
Geen vlagvertoon Barroso: ‘Orde op zaken gesteld in eigen huis’
Trotse EU-leiders laten zich plechtig toezingen In Portugal hebben de leiders van de Europese Unie gisteren plechtig een afgezwakte versie van de Europese grondwet ondertekend, het Verdrag van Lissabon. AP LISSABON
...
De Europese vlag en het Europese volkslied zijn gesneuveld. Ook het halfjaarlijks roulerend voorzitterschap is van de baan. Maar het verdrag is een feit. Het Hervormingsverdrag moet de besluitvorming binnen de Europese Unie stroomlijnen. Het is een afgezwakte versie van wat oorspronkelijk de Europese Grondwet had moeten worden. Het treedt in werking wanneer het door alle 27 lidstaten is bekrachtigd. Het streven is om dit voor 2009 te voltooien. De ondertekening vond plaats onder kritiek dat veel regeringsleiders zijn teruggekomen op beloften om een referendum over het verdrag uit
te schrijven. Milieuactivisten klaagden bovendien dat de EU-leiders een onnodige zware ecologische voetafdruk zetten door zich massaal naar een slechts twee uur durende plechtigheid in Lissabon te laten vliegen. Het verdrag heeft voornamelijk ten doel het besluitvormingsproces binnen de EU te versnellen. Beslissingen zullen voortaan genomen kunnen worden op basis van het meerderheidsprincipe, waarmee een einde is gekomen aan het vetorecht dat voorheen een enkele dwarsligger in staat stelde de besluitvorming te blokkeren. Het verdrag voorziet verder in een door de lidstaten te kiezen president en een buitenlandcoördinator die meer macht krijgt dan de huidige functionaris. In een poging de tot 27 lidstaten uitgegroeide EU bestuurlijk daadkrachtiger te maken is het aantal eurocommissarissen verkleind. Het Europese Parlement is de bevoegdheid gegeven wetsvoorstellen
te wijzigen en af te wijzen, een stap die het democratische karakter van de EU moet onderstrepen. De voorzitter van de Europese Commissie, José Manuel Barroso, zei dat de EU met het nieuwe verdrag in eigen huis orde op zaken heeft gesteld en daardoor een grotere rol zal kunnen spelen op het wereldtoneel. Het verdrag werd met speciale, door Portugal ter beschikking gestelde, zilveren pennen in de 23 officiële talen van de EU ondertekend. Een koor zong de officieuze EU-hymne, Beethovens Ode aan de Vreugde. Rest de kwestie van de referenda. Uiteindelijk hield alleen Ierland vast aan een volksstemming en wordt het verdrag in de andere 26 lidstaten parlementair geratificeerd. Volgens premier Balkenende is met het aangepaste verdrag ‘voluit recht’ gedaan ‘aan de zorgen van de Nederlandse bevolking die rond het referendum in 2005 naar voren kwamen.’ 1
Londen Edinburgh Istanbul Casablanca * New York Chengdu Muscat Nairobi Beijing Sjanghai Mauritius* NIEUW
klm.nl
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ....................................... KORT 111
Argentijnse president woedend op VS
De nieuwe Argentijnse president Cristina Fernandez heeft boos gereageerd op Amerikaanse aantijgingen dat een in beslag genomen koffer met daarin omgerekend 545.000 dollar aan Venezolaans geld bedoeld was voor haar verkiezingscampagne. Ze noemde het een voorbeeld van ‘rotzooi in de internationale politiek’ en zei dat iedereen die denkt dat een vrouwelijke president makkelijker beïnvloedbaar is het mis heeft. Aanklagers in de het Amerikaanse Miami zeiden woensdag dat de koffer, die in
augustus door de Argentijnse douane in beslag was genomen, een bijdrage betrof van de Venezolaanse regering aan de campagne van Fernandez.
Octavio Rodriguez van de commissie die verantwoordelijk was voor het loodzware besluit. In Haïti en Puerto Rico eiste de storm twee levens.
111
111
Storm in Caribisch gebied eist zeker 25 levens
Del Ponte: ‘Houd tribunaal Joegoslavië langer open’
In het Caribisch gebied zijn zeker 25 mensen omgekomen als gevolg van de tropische storm Olga. In de Dominicaanse provincie Santiago werd een sluis geopend om een dam te redden die onder grote druk was komen te staan. Door de veroorzaakte vloedgolf liepen zeven dorpjes langs de rivier de Yaque onder. ‘We waren op de hoogte van de schade die we beneden zouden aanrichten, maar we moesten wel’, zei
De scheidend hoofdaanklager van het Joegoslaviëtribunaal, Carla Del Ponte, heeft gezegd dat het VN-tribunaal open moet blijven totdat de twee hoofdverdachten - de voormalig Bosnisch-Servische leider Radovan Karadzic en Ratko Mladic - gearresteerd en berecht zijn. ‘Ik hoop dat de Veiligheidsraad de juiste beslissing zal nemen en het tribunaal niet sluit voordat deze twee verdachten berecht zijn.’
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................
Maradona’s Chávez-tattoo (1)
Maradona’s Chávez-tattoo (2)
De Argentijnse voetbalheld Diego Maradona wil een tatoeage laten zetten met de afbeelding van de Venezolaanse president Hugo Chávez.
Hij heeft al tattoos van de Argentijnse revolutionair Che Guevara op zijn rechterschouder en de Cubaanse leider Fidel Castro op zijn linkerbeen.
v 164 v 181 v 253 v 292 v 469 v 595 v 617 v 698 v 759 v 810 v 940
Altijd de laagste Take Off tarieven * via Parijs met Air France De vluchten worden uitgevoerd door o.a.
Boek via www.klm.nl of www.airfrance.nl, via uw reisagent of via KLM Reserveringen (020) 4 747 747 of Air France Reserveringen (020) 6 545 720. Deze retourtarieven zijn vanaf, inclusief luchthavenbelasting en toeslagen, exclusief reserveringskosten. Kijk voor meer bestemmingen en de voorwaarden op www.klm.nl of www.airfrance.nl. Boek vroeg want op = op! Intercontinentale bestemmingen kennen laag- en hoogseizoentarieven. Wijzigingen voorbehouden.
10
Achtergrond Buitenland
Gaddafi Honderden mannen nog altijd vermist
Libië heeft nog lijken in de kast Volgens de Franse president Sarkozy is Libië schurkenstaat af. Maar mensenrechtenorganisaties willen onderzoek naar wat er in 1996 in de Abu Salimgevangenis gebeurde. Sanne Rooseboom AMSTERDAM
...
De Libische leider kolonel Gaddafi heeft net een reeks deals met Frankrijk gesloten ter waarde van tien miljard euro. Volgens de Franse president moeten de contracten worden beschouwd als beloning voor het goede gedrag dat Libië de laatste jaren heeft getoond. Gaddafi leverde twee Lockerbie-verdachten uit, liet onlangs vijf Bulgaarse verpleegsters en een Palestijnse arts vrij en stelt zich op als dé antiterrorist. Maar Libië heeft lijken in de kast. Eén daarvan is een weinig bekend bloedbad in de gevangenis in 1996. Van de honderden gevangenen die vastzaten in blok 1, 3, 4, 5 en 6 is nooit meer wat gehoord. Onlangs verklaarde het mensenrechtencomité van de Verenigde Naties dat de Libische regering onderzoek moet doen naar een gevangenenopstand in de Libische Abu Salimgevangenis. Op 10 juni 1996 ging daar iets vreselijk mis, stelt het comité. Volgens de Libische regering ging het om een gevangenenopstand die werd neergeslagen. Volgens ooggetuigen was het een slachting, waarbij zo’n duizend gevangenen in koelen bloede werden vermoord. In 2004 verklaarde Gaddafi dat er íets heeft plaatsgevonden in Abu Salim in 1996. Hij beloofde een onderzoek, maar is sindsdien nooit met meer informatie gekomen. Terwijl honderden mannen die vastzaten in Abu Salim volgens hun familie sinds 1996 zijn verdwenen. Het mensenrechtencomité boog zich over een zaak van een van de verdwenen gevangen, ingediend door zijn broer. Abu Bakar was 28 toen hij in 1995
Geheel links, de Abu Salim gevangenis op een satellietfoto uit 2005. Boven de binnenplaats van de gevangenis, waar volgens onder meer Human Rights Watch honderden gevangenen in 1996 werden verzameld en zijn neergeschoten. Links: de hygiënische omstandigheden in Abu Salim zijn nog steeds niet goed. Op de foto een van de wc’s in de gevangenis. HUMAN RIGHTS SOLIDARITY
werd opgepakt door de Libische veiligheidsdienst. Zijn moeder en zusjes waren getuigen van zijn arrestatie. De gemaskerde agenten gaven geen reden op, maar trokken een zak over Abu Bakars hoofd en namen hem mee naar de beruchte Abu Salim-gevangenis in de Libische hoofdstad Tripoli. Later die dag werd zijn jongere broer Edriss ook opgepakt, tijdens een college op de universiteit. De broers kwamen in dezelfde gevangenis terecht maar zagen elkaar nog slechts één keer. In augustus 1995 werd Abu Bakar per ongeluk naar de cel van zijn broer gebracht. Hij zag er moe en mager uit. Vijf jaar later kwam Edriss el Hassy vrij. Zijn broer heeft hij nooit meer gezien. Volgens onderzoek van mensenrechtenorganisaties braken in juni 1996 rellen uit in Abu Salim. Gevangenen wilden met minder mensen in een cel en eisten een eerlijk proces. Toen de rust was teruggekeerd werden honderden gevangenen verza-
meld op de binnenplaats van de gevangenis. Er werden handgranaten naar hen gegooid en er werd met scherp op ze geschoten.
Gaddafi moet vertellen wat er gebeurd is in Abu Salim Volgens Giumma el-Omani van de Zwitserse ngo Human Rights Solidarity zijn bij de rellen tussen de 1.000 en 1.200 mensen omgekomen in Abu Salim. ‘Maar daarvoor hebben we geen hard bewijs, we baseren het op de berekening hoeveel mensen er gevangen zaten en van wie niets meer is gehoord.’ Human Rights Watch noemt een zelfde getal. Fred Abrahams van de Amerikaanse mensenrechtenorganisatie was in 2005 in Libië. ‘De Libische autoriteiten hebben me door vier gevangenissen geleid, ik mocht overal binnen’, vertelt hij. ‘Maar in Abu Salim werd ik geparkeerd in het kamertje van de directeur.’ Daar praatte Abrahams met vijf gevangenen. ‘Ze zeiden dat de situatie in de
gevangenis verbeterd was vergeleken met de jaren negentig. Maar zodra ik ze vroeg naar de rellen in 1996 sloegen ze dicht. Ze waren doodsbang daar iets over te zeggen.’ Wel ontmoette Abrahams een ex-gevangene die ten tijde van de rellen in de keuken van de gevangenis werkte. ‘Hij vertelde dat hij vóór de schietpartij duizend maaltijden meer klaarmaakte dan daarna.’ Abu Bakar en Edriss el Hassy kwamen uit een gegoede Libische familie. Hun vader was burgemeester van hun geboortestad Al-Bayda ten tijde van de monarchie. Maar toen Gaddafi in 1970 een staatsgreep pleegde, moest de burgemeester opstappen. Het gezin el Hassy werd gezien als vijand van het nieuwe regime en de broers werden in de gaten gehouden door de politie. Waarom Abu Bakar werd opgepakt en verdween, is nooit bekendgemaakt. Waarom Edriss jaren vastzat, weet hij evenmin. Na zijn vrijlating vluchtte hij naar Groot-Brittannië, waar hij nu woont. Samen met een Zwitserse mensenrechtenorganisatie zette Edriss het verhaal van zijn broer op papier. Hij klaagde Libië aan voor mishandeling en voor de verdwijning van Abu Bakar.
Het mensenrechtencomité van de VN heeft hem nu gelijk gegeven. Libië moet onderzoek doen naar wat er is gebeurd met Edriss’ broer en met de anderen. De familie el Hassy heeft daar recht op. Als hij is omgekomen, moet Libië vertellen waar zijn lichaam is, zodat zijn familie hem kan begraven. Het mensenrechtencomité kan Libië niet dwingen tot openhartigheid. Maar volgens Boris Wijkström, de advocaat van Edriss die de klacht opstelde, gaat het om de druk op het land. ‘Libië wil bij de internationale gemeenschap horen. Internationale druk kan daarom helpen. Als Gaddafi zijn leven echt heeft gebeterd, geeft hij openheid van zaken en maakt hij bekend wat er in Abu Salim is gebeurd.’ Giumma el Omani, zelf ook gevlucht uit Libië, noemt de uitspraak van het mensenrechtencomité een belangrijke eerste stap. ‘Dit is een opening. De VN hebben erkend dat er iets is gebeurd in Abu Salim. Dit moedigt familieleden van andere slachtoffers aan om aangifte te doen.’ Zo’n dertig families zijn volgens hem inmiddels naar een Libisch gerechtshof gegaan om te vragen waar hun familieleden zijn. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ............................................................................... KORT
Nieuwe Sovjet Unie komt er niet
Vijf doden bij aanslag op trein in India
KREMLIN ONTKENT OVERLEG RUSLAND EN WIT-RUSLAND
111
Een aanslag op een trein in de Indiase deelstaat Assam heeft gisteren aan vijf passagiers het leven gekost. Vier passagiers raakten gewond. In de wagon waarin de bom ontplofte zaten veertig mensen. De trein, de supersnelle Radhjani Express, was van Assam op weg naar de hoofdstad New Delhi. Het Adivasi Nationaal Bevrijdingsleger heeft de verantwoordelijkheid voor de aanslag opgeëist. De Adivasi’s willen door de Indiase regering erkend worden als aparte bevolkingsgroep.
Een toekomstige unie tussen Rusland en Wit-Rusland staat niet op de agenda van overleg tussen de Russische president Vladimir Poetin en zijn WitRussische ambtgenoot Aleksandr Loekasjenko. Moskou rekent daarmee af met de geruchten dat Poetin naar Minsk afreist om het oude idee van een unie tussen de voormalige Sovjetlanden nieuw leven in te blazen. Poetin schoof maandag eerste vice-premier Dmitri Medvedev naar voren als
zijn kandidaat bij de presidentsverkiezingen van maart. Daarmee staat diens verkiezing meteen zo goed als vast. Medvedev verzocht Poetin onmiddellijk om na zijn aftreden premier te worden. Sommige commentatoren betwijfelen of Poetin genoegen neemt met een functie waarin hij een stap terug moet doen. Een unie met Wit-Rusland zou een alternatief bieden, omdat hij van zo’n staat president zou kunnen worden.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................ ..........................................................
Ook op deze dag...
Het weer
1913 - Kreta wordt officieel geannexeerd door Griekenland. Op dat moment was ongeveer 45 procent van de bewoners van Kreta moslim.
Tripoli: 16°C / 13°C, bewolkt Amsterdam: 1°C / 1°C, bewolkt Vladivostok: -5°C / -7°C, zonnig
Buitenland Nieuws
11
Somalië ‘Te gevaarlijk om de kliniek te verlaten’
Schoten op de achtergrond Bij een mortieraanval op de markt van Mogadishu kwamen gisteren zeker twaalf mensen om. De Nederlandse psycholoog Kaz de Jong werkt in een kliniek in de stad. Sanne Rooseboom AMSTERDAM
...
Het is al maanden onrustig in de Somalische hoofdstad Mogadishu. Verschillende gewapende groepen strijden om de macht in de stad. Kaz de Jong (46) van Artsen zonder Grenzen is deze week in Mogadishu om sociaal-psychologische projecten op te zetten. Vanuit de kliniek waar hij slaapt en werkt, vertelt hij aan de telefoon over de situatie in de stad. Op de achtergrond klinken continu geweerschoten.
Heeft u iets gemerkt van de mortieraanval? ‘Zelf niet. Mogadishu is een grote stad en de kliniek ligt niet in de buurt van de markt waar dit is gebeurd. Maar onder de doden en gewonden zaten vrienden van lokale medewerkers van de kliniek.’ ‘De afgelopen dagen was het juist rustig. Het schieten begon woensdag weer. Vandaag is het erger geworden. Ik kan de kliniek niet verlaten, het is te gevaarlijk.’
Wat kunt u voor de mensen in de stad doen? ‘We hebben in onze kliniek plek voor 150 kinderen en dertig zwangere vrouwen. De mensen die de stad zijn ontvlucht hadden vaak een beetje geld, om de reis naar een andere stad te betalen. De mensen die overgebleven zijn hebben meestal niet genoeg te eten. Veel kinderen komen ondervoed binnen, of zijn ziek. En er heerst cholera.’
U bent in de stad voor psycho-sociale projecten. Zitten mensen daar op te wachten? ‘Kinderen die hier opgroeien zijn de hele tijd bang. Er is altijd geweld om ze heen, gevechten en plunderingen, er liggen lijken op straat. Kinderen krimpen ineen bij elke knal, ze plassen in hun bed, of worden agressief. En de moeders zijn ook bang. Die reageren dan weer moeizaam op hun kinderen. Zo krijg je een verstoorde moeder-kindrelatie.’ ‘We willen ze hier een beetje rust geven. Lesgeven in hoe je kunt omgaan met bange kinderen. En we vertellen moeders dat ze niet gek worden. Dat denken vrouwen nog wel eens waneer ze flashbacks hebben of vergeetachtig worden. Maar die reactie is in deze omstandigheden heel normaal.’ 1
Rampgebied
Nog altijd olie aan de Koreaanse kust In Zuid-Korea blijven vrijwilligers, militairen en politieagenten druk in de weer met het opruimen van de kust. Afgelopen vrijdag sloeg een supertanker lek en liep ruim
tien miljoen liter olie de zee in. De Zuid-Koreaanse regering heeft delen van de kust tot rampgebied verklaard. 1 FOTO: AP
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Na de revolutie (2) De Chinezen zijn gekomen, en het gaat ze goed
Chinees winkelen in Servië In het begin van dit millennium rolden er vlak na elkaar drie vrijwel identieke revoluties door Oost-Europa: in Servië (2000), Georgië (2003) en Oekraïne (2004). Sindsdien is er veel veranderd. Mark van Assen JAGODINA
...
De Chinezen komen hier niet meer naar Servië, ze zijn er al. Tien jaar geleden stonden ze nog aan de rand van de stad, op winderige parkeerplaatsen samen met Russen, Bulgaren en Roemenen, gemakkelijk te herkennen aan hun oude Lada’s en
hun zwarte leren jassen. Maar waar de louche Oostbloktypes zijn afgehaakt, zijn de Chinezen Jagodina ingetrokken. Het centrum van deze Servische provinciestad telt zeker twintig Kineski Butiks, Chinese winkels. En het gaat ze goed. Hong Xing hangt eigenhandig een enorm spandoek met zijn naam erop aan de gevel van zijn nieuwe winkel. ‘Ja, mooi hè’, glundert hij, in het Servisch. ‘Twee verdiepingen! Kom binnen, kom binnen.’ Er staat nog niet veel, want hij is vandaag open gegaan. Toch krioelt het al van de vrouwen met boodschappentassen. Ze kopen bh’s voor 500 dinar (70 eurocent),
broeken voor 800 dinar, kop-enschotels voor 250 dinar, of anders wel schoenen, tassen, slippers, nachthemden of kerstversiering. Hong Xing heeft alles én tegen een goede prijs. Zelfs in het Robna Kuca, het voormalige staatswarenhuis, huist een Kineski Butik. Ook hier is het druk, en ook hier worden de mensen in vloeiend, soms zelfs bijna accentloos Servisch te woord gestaan door de Chinese bedienden. Waar Hong Xing zijn uitstraling nog enigszins binnen de perken houdt, heeft de uitbater in het Robna Kuca nergens moeite mee. Lichtgevende draken en kikkers,
glimmende Chinese kerstballen, kaarsen in de vorm van een sampan, Japanse vazen, een leuke speelgoedriksja voor de kinderen, knalroze pyjamaatjes met lelies, en dat alles vanaf 250 dinar. Chinese kitsch voor de post-revolutionaire Serviër. Het lijkt te bizar voor woorden, maar het loopt storm, ook in deze winkel. Dat was in de laatste vijftien jaar van het Robna Kuca wel anders. De ooit zo bloeiende winkelketen, een van de paradepaardjes van de staatseconomie, is een langzame en pijnlijke dood gestorven. De laatste werknemers zijn nu op straat gezet. Op dezelfde vloer waar zij zich jarenlang voor een paar rotdinars stonden te vervelen (er kwam geen mens meer), verdringen zich nu de koopjesjagers. Sommigen schamen zich zelfs niet om de helft korting te vragen op een onzin-artikel van een
Charkov Kiev OEKRAÏNE
Belgrado
ROEMENIË
Kragujevac
RUSLAND Zwarte Zee GEORGIË Gori
SERVIË
GN/De Pers
TURKIJE
halve euro. Een man wiens vrouw staat te dringen bij de kassa moppert wat voor zich uit. ‘Dat is toch niet normaal meer? Die lui verdienen goud geld met hun troep. Hé Milica, schiet nou eens op!’ De Chinese uitbater, een klein mannetje met lachende ogen, heeft geen tijd om ons te woord te staan. Veel te druk. ‘Vlati se sutla’, zegt hij. ‘Kom molgen maal telug.’ 1
, '"'%.*"' .'2.*,',"
*/(*, '0,*$(*,"' .*+,*$,()*+%()' *,"+,"+'().(% '&*$' '(*&'",,.',*,' "%',,('+)*","0 "%"*"+"221'"0.'+ (($ '0,*$(*,"' ()(('!(*'$()'($')%,+/"#2'$(('''(.*" +*."*,"$%'%,*('""# "0('+'()%' *$*"+-*-*' +!()'(*,*",%
Tbilisi
Bedankt voor mijn nieuwe lever. Mede mogelijk gemaakt door 3 miljoen donorgeregistreerde Nederlanders. Getransplanteerden willen u graag bedanken. Kijk op: www.donorenbedankt.nl
Buitenland Nieuws
13
Rechtszaak Internationale Hof van Justitie
Bevochten eiland San Andrés blijft eigendom van Colombia Colombia en Nicaragua wilden het alletwee hebben: het eiland San Andrés in de Caribische Zee. Niet om de witte stranden of wuivende palmbomen, maar vanwege de olie. Wies Ubags BOGOTÁ
...
De parade op Onafhankelijkheidsdag zette kwaad bloed. REUTERS
De eilandengroep in de Caribische Zee, met als grootste eiland San Andrés, blijft van Colombia. Dat besliste het Internationale Hof van Justitie in Den Haag gisteren. Het hof bepaalde ook dat over de grenzen van de territoriale wateren nog moet worden gepraat. De Nicaraguanen hadden de Colombiaanse heerschappij over de archipel aangevochten omdat volgens hen de Colombianen zich steeds meer vierkante kilometers Caribische zee toe-eigenen en al doende de archipel met San Andrés opslokten. De eilanden liggen 775 kilometer ten noordwesten van Colombia, op maar 220 kilometer van Nicaragua.
Clinton
Gedrag VS
‘Beter kijken naar drugsgebruik van senator Obama’
EU dreigt met boycot klimaatvergadering
Redactie buitenland
Novum / AP
AMSTERDAM
...
AMSTERDAM
Een campagnemedewerker van Hillary Clinton, Bill Shaheen, heeft in een interview met The Washington Post gezegd dat de Democraten meer aandacht moeten besteden aan een bekentenis van senator Barack Obama dat hij in zijn jeugd drugs heeft gebruikt. Clinton en Obama zijn beiden kandidaat voor de Democratische nominatie voor het presidentschap en dus rivalen. Eerder deze maand erkende Obama dat hij als student bepaald geen rolmodel was. Hij heeft marihuana gerookt, alcohol gedronken en af en toe een lijntje cocaïne gesnoven. Obama’s campagnemedewerkers zeiden gisteren dat Clinton kennelijk wanhopig is, doordat Obama in de peilingen zijn achterstand op haar begint in te halen. Clintons en Obama’s rivaal Edwards zei in een reactie dat hij niets ‘met dit soort politiek’ te maken wil hebben. 1
De Europese Unie blijft weg van een volgende maand in de Verenigde Staten te houden klimaatvergadering, als de VS niet akkoord gaan met concrete doelstellingen om het broeikaseffect te bestrijden. Dat heeft Duitsland gisteren gezegd. Eerder op de dag had het hoofd van het klimaatbureau van de Verenigde Naties, de Nederlander Yvo de Boer, al gezegd dat de klimaatconferentie op Bali dreigt te mislukken doordat de VS en de Europese Unie het niet eens kunnen worden. De VS, Japan, Rusland en verscheidene andere landen zeggen geen document te zullen ondertekenen waarin staat dat gepraat moet worden over een gewenste vermindering van de uitstoot van broeikasgassen met 25 tot 40 procent. De VS, die van alle landen de meeste broeikasgassen produceren, willen zich niet aan specifieke doelen binden.
...
Gisteren heeft het Internationale Hof beide landen een beetje gelijk gegeven. De eilanden blijven van Colombia. Maar er moet opnieuw worden gekeken naar de maritieme grenzen. En dat is een nederlaag voor Colombia, temeer omdat onder de zeebodem olie gevonden is. De Nicaraguaanse president Ortega riep enkele dagen voor de uitspraak het leger op zich voor te bereiden op een conflict met Colombia. Colombia had de gouverneur van het eiland San Andrés in een oorlogsschip terug naar zijn eiland vervoerd. Pure provocatie, aldus Ortega. Het is de zoveelste twist om de eilandengroep. Nicaragua was er ook al over gevallen dat Colombia zijn onafhankelijkheidsdag, 20 juli, dit jaar uitgerekend op San Andrés moest vieren. Normaal gesproken loopt de parade door hoofdstad Bogotá, nu stampten 1.200 soldaten door de straten van San Andrés. De krant El Nuevo Diario schamperde over een legermacht gekleed in uniformen ‘uit
voorbije periodes’. Intussen spon San Andrés garen bij het dispuut tussen beide landen. Er gingen stemmen op om een pacifistische onafhankelijkheidsbeweging op te richten. In juni ging een deel van de bevolking van San Andrés de straat op om te protesteren tegen de verwaarlozing van de eilandengroep door de Colombiaanse regering. De eilanden worden overstroomd door mensen van het Colombiaanse vasteland, die vluchten voor de oorlog tussen linkse guerrilla’s en rechtse paramilitairen. En dat terwijl de werkloosheid op de archipel al hoog is. Het protest deed de alarmbellen in Bogotá rinkelen. ‘We gaan werken voor deze parel van het vaderland’, verklaarde de Colombiaanse president Uribe plechtig. De regering kondigde investeringen ter waarde van twintig miljoen euro aan en opende het lang verwachte nieuwe ziekenhuis op San Andrés. 1
Er moet een nieuw klimaatverdrag komen als opvolger van het verdrag van Kyoto, dat in 2012 afloopt. In dat jaar moeten 37 industrielanden de uitstoot van broeikasgassen met 5 procent hebben teruggebracht ten opzichte van 1990. De Amerikaanse president George Bush zegt dat het pact de Amerikaanse economie zou schaden en arme, maar sterk in opkomst zijnde landen als China en India geen beperkingen oplegt. De VS hebben zestien andere zogenoemde ‘belangrijke economieën’ waaronder Japan, China, India en Brazilië uitgenodigd voor een bijeenkomst in Washington. De VS willen daar per land verschillende, vrijwillige beperkingen in de uitstoot van broeikasgassen bespreken. Al Gore drong er bij de deelnemers van de conferentie op aan desnoods zonder de Amerikanen een akkoord te sluiten, omdat de opvolger van president George Bush die in januari 2009 aantreedt waarschijnlijk wel voor bindende afspraken zal zijn. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... ....................................... ......................................
Nog 290 terreurverdachten vast
KORT
VIJFTIEN GEVANGENEN UIT GUANTÁNAMO NAAR HUIS Dertien Afghanen en twee Soedanezen zijn van het Amerikaanse detentiecentrum in Guantánamo Bay op Cuba teruggestuurd naar hun vaderland. In Guantánamo zitten nu nog zo’n 290 terreurverdachten vast. De Verenigde Staten hebben gezegd ongeveer tachtig van hen voor militaire tribunalen te willen brengen. De VS zijn met verschillende landen in onderhandeling over de opvang van vrij te laten gevangenen.
111
Deense T-shirtverkopers vrijgesproken
Een Deense rechtbank heeft gisteren zeven mensen vrijgesproken die geld hadden ingezameld voor de Colombiaanse rebellenbeweging FARC en de militante Palestijnse PFLP-beweging door op internet T-shirts te verkopen. De Denen waren aangeklaagd omdat ze een verbod op de financiering van terroristische bewegingen zouden hebben overtreden. Zowel de FARC als het PFLP staat in de Europese Unie en de Verenigde Staten te boek als terroristische organisatie. De rechtbank oordeelde dat de activiteiten van FARC
en PFLP, waaronder ontvoering, volgens de Deense wet niet onder terrorisme vallen, omdat ze niet bedoeld zijn de bevolking angst aan te jagen.
tocht naar zowel de daders als het been op touw te hebben gezet. Volgens een agent handelden de aanvallers uit bijgeloof.
111
111
Indiase man beroofd van ‘magisch’ rechterbeen
Iraanse politie doodt twaalf opstandelingen
In het zuiden van India is een 80-jarige man die zichzelf magische krachten toedicht deze week aangevallen door twee mannen, die zijn rechterbeen afhakten. Het ledemaat zou een helende gave bezitten. De man claimde dat iedereen die zijn been aanraakte van alle ziekten zou genezen of zijn wensen zou zien uitkomen. Hij is na de aanval in kritieke toestand in het ziekenhuis opgenomen. De politie zei een zoek-
Tijdens een vuurgevecht bij de stad Iranshahr, in de provincie Sistan-Baluchistan, heeft de Iraanse politie gisteren twaalf personen gedood die werden verdacht van sabotage en bomaanslagen. Vijf personen werden gearresteerd, meldt de Iraanse staatstelevisie. Volgens het tv-bulletin betrof het ‘contrarevolutionairen’ die aanslagen hadden voorbereid in het gehele land.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Duur haar
Jarig
Aforisme
Een haarlok van John Lennon heeft gisteren 32.700 euro opgebracht op een veiling van Beatles-souvenirs in Londen. Het souvenir komt uit de collectie van de kapster van de band, Betty Glasow.
De Bulgaarse prinses Olimpia Preslavska wordt vandaag 12 jaar. Hoera!
‘Abstracte kunst bestaat niet. Je moet altijd ergens van uitgaan. Later kun je alle sporen van de werkelijkheid wissen.’ Pablo Picasso
14
Nieuws Economie
Kredietmarkt Econoom Eijffinger somber
‘Recessie niet te voorkomen’ De centrale banken namen samen actie om het vertrouwen op de financiële markten te herstellen. Maar volgens econoom Sylvester Eijffinger nadert een recessie. Mathijs Rotteveel AMSTERDAM
...
Verrassend saamhorig kondigden de centrale banken van de Verenigde Staten, de Europese Unie, Canada, Zwitserland en Engeland aan dat commerciële banken nu ook bij andere dan de Amerikaanse centrale bank kunnen aankloppen voor leningen in dollars. Hierdoor zou de internationale leenmarkt weer op gang moeten komen. ‘Er is in de afgelopen maanden al vaker geroepen dat de centrale banken unieke acties ondernamen om de terughoudendheid van banken op de internationale kredietmarkt te bestrijden’, zegt Sylvester Eijffinger, hoogleraar financiële economie aan de Universiteit van Tilburg. ‘Al heel snel werd 11 september 2001 erbij gehaald. Tot nu toe waren de acties echter niet zo bijzonder: ze verruimden slechts hun kredietlimieten. Deze keer doen ze meer. De centrale banken moeten veelvuldig contact met elkaar gehad hebben om deze actie te coördineren.’ In de afgelopen maanden hadden de centrale bankiers al een reeks renteverlagingen doorgevoerd en geldinjecties gegeven. Tevergeefs, want op de leenmarkt weet niemand wie wel en wie niet te vertrouwen is. Daardoor waren de banken huiverig elkaar geld uit te lenen. ‘Nog lang niet alle lijken zijn uit de kast’, zo vreest Eijffinger. ‘De schatting is dat banken in totaal tussen de 300 en 400 miljard euro verlies lijden, doordat bepaalde leningen oninbaar zijn geworden. Van ongeveer honderd miljard is nu bekend wie de dupe wordt. De rest komt nog. Het probleem is: de finan-
ciële sector als geheel heeft baat bij openheid, maar de individuele banken verbergen hun verliezen liever nog even. De bestuursvoorzitters en financieel verantwoordelijken hebben hun eigen belangen, hun bonus bijvoorbeeld.’ Met het vergroten van de leenmogelijkheden voor commerciële banken kunnen de centrale banken volgens Eijffinger de kredietmarkten ‘finetunen’. Ze hebben ook grovere instrumenten ter beschikking, maar met het oog op de toekomst blijven die voorlopig in de kast. ‘Het meest ingrijpende instrument is natuurlijk de rente’, zegt Eijffinger. ‘Om de problemen van de kredietmarkt te verhelpen, zou het goed zijn om die nu snel te verlagen. Als de rente lager is, gaat de financiële trein zo weer lopen. Het probleem is dat zo’n lagere rente de beschikbaarheid van geld vergroot en dus de inflatie aanwakkert. En die dreigt al te stijgen. Een stijgende inflatie is wel het laatste dat de ECB en de Fed willen.’ Aan de aandelenkoersen te zien, hadden de handelaren meer verwacht dan de door Eijffinger zo gewaardeerde finetuning. Eijffinger: ‘De berichten werden inderdaad aanvankelijk himmelhoch jauchzend ontvangen. Niet lang daarna was de stemming kortweg deprimerend. De beurzen schieten altijd door.’ Hoewel hij lovend spreekt over de actie van de centrale banken, vreest Eijffinger dat het ze niet lukt een recessie te voorkomen. ‘Dit is natuurlijk slechts een van de oorzaken van een naderende recessie’, zegt hij. ‘Daarnaast hebben consumenten geld verloren op de beurs en beginnen ze hun vertrouwen in de economie te verliezen. Dat bij elkaar opgeteld zorgt ervoor dat een recessie steeds dichterbij komt. Ik werd een doemdenker genoemd, maar de laatste tijd beginnen ze in te zien dat het niet al te lang meer kan duren.’ 1
Connected to earth een nieuwe unieke muzikale documentaire van de kosmische visie van de Inka’s. Gebaseerd op de drie elementen. DVD+CD voor 20,-. De trailer is ook te zien op de website. Alleen te bestellen via:
www.inkapacha.nl
De bekende rookworst zal niet ontbreken in de nieuwe Hema-vestigingen. HH
Retail Winkelketen sluit akkoord met NS
2008: de Hemaworst rukt op Sharida Mohamedjoesoef AMSTERDAM
...
Ze bestaan al ruim tachtig jaar, maar wie dacht dat Hema met 334 filialen in eigen land en nog eens 67 in het buitenland, wel is uitgegroeid, heeft het mis. Uitbreiding na uitbreiding staat op stapel, zeker sinds het oerHollandse concern een half jaar geleden eigendom werd van het Britse private equity fonds Lion Capital. Het eerste wapenfeit van formaat heeft zich aangediend in de vorm van
een akkoord met de NS die zelf ook al bezig was met een strategiewijziging om stations ook aantrekkelijk te maken voor mensen die niet met de trein reizen. Het is de bedoeling dat de Hema vanaf de zomer van 2008 ongeveer 25 franchise-vestigingen gaat openen op verschillende stations. Het aanbod in de winkels zal worden afgestemd op wensen van de reizigers. Zo worden fietslampjes, panty’s en persoonlijke verzorgingsartikelen verkocht. Uiteraard mag de overbekende warme rookworst ook
niet ontbreken in het assortiment. Het Centraal Station van Amsterdam krijgt deze zomer de primeur. Daarna wil Hema in hoog tempo ook filialen op de andere NS-stations openen. Hema experimenteert sinds dit jaar op Schiphol met een kleinere gemaksvariant op de eigen formule. Hema werd begin vorige eeuw opgericht als goedkope tegenhanger van chique warenhuizen. Inmiddels werken zo’n 10.000 mensen bij het concern. 1
Banken
Het regent in de VS toch volop bonussen Redactie economie AMSTERDAM
...
In de financiële wereld spreekt men vaak grappend over ‘Goldmine Sachs’. En ook dit jaar lijkt het goudhaantje onder de internationale zakenbanken deze reputatie weer te gaan waarmaken. De pot waaruit de bank zijn jaarlijkse salarissen en bonussen betaalt, is aangezwollen tot een geschatte twintig miljard dollar, meldt de Financial Times op gezag van bronnen binnen het bedrijf. Een groot deel verdwijnt overigens in de zakken van bestuursvoorzitter Lloyd Blankfein. Hij zou, inclusief bonus, goed zijn voor een jaarwedde
van 70 miljoen dollar. Het is zelfs op Wall Street een absoluut record en zo’n 30 procent meer dan vorig jaar toen Blankfein ruim 54 miljoen dollar op zijn eindafrekening zag staan. Goldman Sachs kwam relatief ongeschonden uit de kredietcrisis. Bij banken en bankiers die zich bezighouden met hypotheken gaan de stroppen van het afgelopen jaar vermoedelijk juist tot teleurstellende eindejaarsbonussen leiden. De laatste twee maanden van het jaar speculeren bankiers en aandelenhandelaren traditiegetrouw volop over hun bonussen en hoe deze uit te geven. Een Wall Street-bonus bedraagt soms twee jaarsalarissen. Wall Streets vijf grootste investment
banks, Goldman Sachs, Morgan Stanley, Merrill Lynch, Lehman Brothers en Bear Stearns, verdelen ook dit jaar weer het grootste deel van de taart onder hun personeel. Het zou volgens Bloomberg News gaan om totaal 38 miljard dollar, tegenover 36 miljard vorig jaar. Het persbureau becijferde er meteen bij dat de aandeelhouders in deze firma’s het afgelopen jaar 74 miljard dollar verloren. De ontzagwekkende berg geld die in de vorm van bonussen over de bankiers wordt uitgestort, is dit jaar vooral te danken aan de koopdrift van private equity-huizen en aan de sterk gestegen hoeveelheid fusies en overnames in het eerste halfjaar van 2007. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ................................................................................ ............................................................................... KORT
Vijftig miljoen beschikbaar voor ontwikkeling bio-sector
Brouwers op individuele basis in gesprek met horeca
Bestuurders tanken 67 miljoen liter biobrandstof
MINISTER: 10 PROCENT MEER BIO-PRODUCTEN KOPEN
HORECA NEDERLAND STOPT PROCEDURES BIERBROUWERS
Consumenten moeten jaarlijks 10 procent meer biologische producten kopen. Dat streven staat in de nota Biologische Landbouw die minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Gerda Verburg (CDA) gisteren presenteerde. De bewindsvrouw stelt bijna vijftig miljoen euro beschikbaar voor de ontwikkeling van de biologische sector in Nederland. Het gaat volgens Verburg goed met de verkoop van biologische producten. De vraag groeit
Koninklijke Horeca Nederland heeft de procedures voor schadevergoeding tegen Heineken, Grolsch en Bavaria wegens hun deelname aan het bierkartel opgeschort. Reden voor het afblazen van de rechtszaken is dat de brouwers inmiddels op individuele basis met Horeca Nederland in gesprek willen over schadeloosstelling en verlaging van de inkoopprijzen. Eerder waren ze daartoe niet bereid. ‘Er wordt door alle partijen meegedacht over oplossingen
111
Weggebruikers hebben in 2006 67 miljoen liter biobrandstoffen getankt. Dat is 0,4 procent van alle verkochte benzine en diesel. Het gaat vooral om biobrandstoffen die zijn bijgemengd in de gewone brandstoffen. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) constateert dat de verkoop van biobrandstof voorzichtig op gang komt. In 2005 was het aandeel biobrandstoffen nog 0,02 procent. De stijging voor 2006 werd mede veroorzaakt door een gedeeltelijke accijnsvrijstelling.
op dit moment zo sterk dat het aanbod de vraag nauwelijks kan bijbenen. Door de groei te stimuleren moet de biologische sector ‘zelfstandig en robuust’ worden, vindt de bewindsvrouw. Om consumenten jaarlijks 10 procent meer te laten besteden aan biologische producten, neemt Verburg een aantal maatregelen. Zo moet de catering op scholen en in ziekenhuizen biologisch worden en moeten bedrijven meer biologisch gaan inkopen.
voor problemen die de biermarkt in de horeca al jaren parten spelen. De gesprekken hebben een direct en open karakter,’ licht directeur Jeu Claes van de brancheorganisatie toe. Eerder dit jaar kregen de drie brouwers een miljoenenboete opgelegd van de Europese Commissie voor het maken van prijsafspraken. Door het kartel hebben horecaondernemers jarenlang een te hoge bierprijs betaald, vindt Horeca Nederland.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Wie krijgt Alitalia?
Grondstoffen Pepsi duurder
Speciale Greenpeace-website voor gamers
AirFrance-KLM? Singapore Airlines? Wie zal het zeggen... bij Alitalia houden ze de lippen stijf op elkaar, in elk geval tot 18 december.
Pepsi verhoogt de winstvooruitzichten voor dit jaar. Voor 2008 gaf het concern een winstwaarschuwing vanwege gestegen grondstofprijzen.
Greenpeace heeft een site gelanceerd die gamers informatie geeft over giftige stoffen in hun consoles. Het hoopt dat Microsoft, Nintendo en Sony hun producten hierdoor duurzamer zullen maken.
Economie Nieuws
15
ING-beheerder ’Het begint erop te lijken’
Irak in trek op de obligatiemarkt Als we de financiële markten moeten geloven, gaat het goed met Irak. De koers van Irakese staatsobligaties is sinds half augustus met 16 procent gestegen. Mathijs Rotteveel AMSTERDAM
...
Gorky Urquieta van ING Investment Management beheert vanuit Nederland ING’s Emerging Markets Fixed Income Funds. Hij – en veel andere beleggers – hebben de afgelopen maanden Irakese staatsobligaties ingeslagen, waardoor de koers daarvan gestegen is van 56 dollarcent midden augustus tot 65 dollarcent nu. U hebt het volste vertrouwen in de Irakese economie? ‘Nu telt vooral het verbeteren van de veiligheidssituatie daar. Die verbetert langzaam. Er zijn dit jaar minder aanslagen dan vorig jaar en minder doden. Hierdoor groeit het vertrouwen onder buitenlandse investeerders.’ Die doen een wedstrijdje: Wie is het eerst bij de oliebron? ‘Zoiets, ja. Irak heeft de op twee na grootste olievoorraad ter wereld, na Saoedi-Arabië en Iran. Verschillende regionale Irakese overheden hebben inmiddels lucratieve contracten afgesloten met Amerikaanse en Europese oliebedrijven. De olieproductie is inmiddels terug op het niveau van voor de Amerikaanse inval in 2003. Ook op de financiële markten is het geloof een beetje teruggekeerd. Banken kopen weer obligaties die vorig jaar dramatisch in prijs waren gedaald. Ze
werden begin 2006 uitgegeven voor een dollar per stuk en waren in augustus dit jaar dus bijna de helft minder waard. Nu herstelt de koers zich.’ Is er alweer sprake van een serieuze financiële markt in Irak? ‘Nee, maar het begint er langzaam weer een beetje op te lijken. Voor de inval van de Verenigde Staten had de Irakese overheid ook veel overbeidsobligaties uitstaan, maar de rentes daarop werden niet meer uitbetaald. James Baker, de toenmalige minister van Buitenlandse Zaken van de VS, heeft die obligaties gedeeltelijk laten afschrijven. Net als in de jaren tachtig en negentig met veel Latijns-Amerikaanse overheidsobligaties is gebeurd. Het totale aantal uitstaande Irakese obligaties liep daardoor enorm terug. Begin vorig jaar kwam daarin verandering. Toen heeft de Irakese overheid een obligatie uitgegeven voor 2,7 miljard dollar. Die wordt nu weer druk verhandeld op de internationale financiële markt.’ Kan ik er ook eentje kopen? ‘Niet eentje, wel een pakket van 250.000 stuks. Je moet dus wel 162.500 dollar, ofwel ruim 110.000 euro te besteden hebben.’ Maar dan kan ik wel een mooi rendement maken. ‘Als hij weer terugstijgt naar zijn oorspronkelijke waarde van 1 dollar per stuk, wel ja. Als Irak zelfstandig weet te overleven, is de kans daarop groot. Maar er is ook een kans dat het heel anders uitpakt. Dat is het risico dat je dan neemt.’ 1
Febo start een proef met betalen via de mobiel. Een frikadelletje kopen wordt zo nog makkelijker. HOLLANDSE HOOGTE
Telecom Reken je frikadel af met je telefoon
Betalen met mobieltje weer een stap dichterbij Het zou heel goed kunnen dat we ooit al onze boodschappen afrekenen met de mobiele telefoon. Klanten van snackketen Febo en Rabo Mobiel mogen vast voorproeven. Edward Deiters AMSTERDAM
...
Een serieuze financiële markt in Irak is er nog niet, maar het wordt beter. AP
Zin in een kroketje, maar geen contant geld bij u? Binnenkort zal dat in een aantal Nederlandse Febo-zaken geen probleem meer zijn. De krokettenboer start samen met Rabobank een proef met het betalen via de mobiele telefoon. Vanaf volgende week kan bijvoorbeeld bij de Febo in de Amsterdamse Leidsestraat het frikadelletje of de befaamde Febo-grillburger betaald worden met een mobieltje. Rabo Mobiel CEO Eric Huygen bevestigt de samenwerking met Febo, maar wil er nog niets over loslaten: ‘Dat doen we volgende week bij de lancering wel.’
Het is overigens niet de eerste proef die het belbedrijf van Rabo doet met mobiel betalen. Deze zomer deed een selecte groep klanten mee aan een proef met mobiel betalen in supermarktketen C1000. Rabo Mobiel is overigens nog steeds een absolute Europese noviteit: het is de eerste bank die in de mobiele telefoons ging en daarmee haar klanten het gemak van mobiel betalen wil bieden. Toch is het evangelie van Rabo Mobiel duidelijk: het mobieltje is de portemonnee van de toekomst. De bank hoopt op deze manier ook op andere manieren aan haar klanten te verdienen. ‘Wij mikken op Rabobank-klanten die internetbankieren. Voor hen is het aantrekkelijk om hun bank altijd bij zich te hebben. Ik kan aan jou bijvoorbeeld nu 200 euro overmaken of een alert krijgen dat mijn salaris is gestort’, meldde Huygen eerder in deze krant. ‘In de toekomst kunnen mensen naast hun
gewone bankzaken ook betalingen via hun gsm doen.’ Bedrijven als Philips, Sony en Visa zijn al enkele jaren bezig met het bestuderen van de beste technieken om mobiel betalen mogelijk te maken. In Nederland zijn talloze bedrijven bezig met soortgelijke tests als die van Rabo en Febo en ook de klant wil er wel aan, bleek al uit meerdere onderzoeken. De meest kansrijke techniek is die van de near field communication (NFC), hiermee moet de mobiele telefoon bij een speciaal kastje worden gehouden. Er ontstaat een draadloze verbinding en de telefoongebruiker kan kiezen voor een betaling. NFCtelefoons worden al gewoon verkocht en kosten zo’n twintig euro meer dan gewone gsm’s. Toch zal het nog wel even duren voor telecom-operators, detaillisten, banken en telefoonfabrikanten op één lijn zitten en de ouderwetse portemonnee de deur uit kan. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
QUARTERLIFE CRISIS
HOE DOE JE GOED 111
Helen Johnson, journalist
E
en dierbare vriendin van mij kwam enkele maanden geleden lyrisch terug na een seminar van de professional motivational speaker Anthony Robbins in Londen. Een van de vele vragen die Robbins zijn honderden toehoorders had gesteld, was: wanneer heb jij voor het laatst geheel onbaatzuchtig iets voor een ander gedaan? Het was akelig stil gebleven in de zaal. Nog geen week later meldde mijn vriendin zich bij een verzorgingstehuis en dronk ze een kopje koffie met een voor haar totaal onbekende bewoonster. Sindsdien heeft ze zich ingeschreven als vrijwilliger bij Oxfam Novib, waarop haar vriend spontaan zijn diensten
aanbood bij de plaatselijke afdeling van de voedselbank. Naast mijn vriendin ben ik een slecht mens. Ik geef geen geld aan dak- en thuislozen, de lampen in mijn huis zijn allemaal van het type ‘peer’ en gisteren nog weigerde ik me te laten registreren als vaste donateur van ikweet-niet-eens-meer-welk goed doel. Dat ik wel eens een boterham voor ze koop, dat spaarlampen nu eenmaal niet in mijn plafonnières passen en dat ik wel bereid ben kleingeld in bussen te stoppen, doet er nu even niet toe. Ik doe minder dan ik zou kunnen doen. Veel minder. En daar klaag ik nog regelmatig over ook - maar het wordt er nooit anders van.
Toen ik laatst hìer weer mijn beklag over deed tegenover een (andere) vriendin, stak ze mij een hart onder de riem: ‘Ik doe ook niks charitatiefs en ga bovendien overal met de auto naar toe. Maar toen onze buurvrouw laatst in geldnood zat, gaven we haar direct wat we konden missen.’ En ze had het niet over een paar tientjes. Onwillekeurig moest ik denken aan de roman How to be good, van de - in Nederland - onvolprezen Britse schrijver Nick Hornby. Hoofdpersoon David Grant is zo’n do-gooder die een zwerfjongere in de logeerkamer onderbrengt, terwijl zijn echtgenote Katie haar handen vol heeft aan het draaiende houden van het eigen gezin. Met
andere woorden: Katie is vooral goed voor haar directe omgeving, David richt zich met name op zijn indirecte medemens. Het moet gezegd: mijn dierbare vriendin is de perfecte combinatie van beiden. Maar ik ben nog altijd een Katie. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Populairste werkgever
Slechtste werkgevers
Online videotheek
Ernst & Young is de populairste werkgever. Het kreeg gemiddeld een 7,64 van zijn medewerkers, blijkt uit onderzoek van Incompany.
Hekkensluiters van de ranglijst zijn Total (4,9) en TNT (5,59). Het postbedrijf maakte zich niet populair met de grote reorganisatie.
De twee grootste videoketens van de Benelux, Videoland en Movie Max, gaan via internet films van de Amerikaanse producent Warner Bros verhuren. Eerder sloten ze al een soortgelijke deal met Sony.
16
Nieuws Economie
Overname ABN Amro DNB-president Wellink fel tegen bankentrio
TCI dreigde met megaclaim DNB-president Nout Wellink en ABN Amro-topman Rijkman Groenink zouden volgens het Financieele Dagblad alles hebben gedaan om de opsplitsing van de bank tegen te houden. Eric Smit AMSTERDAM
...
De president van de Nederlandsche Bank (DNB) Nout Wellink zou volgens onderzoek van Het Financieele Dagblad (FD) alles in het werk hebben gesteld om de opsplitsing van ABN Amro te voorkomen. Wellink zou volgens anonieme bronnen van de krant zeer fel gekant zijn geweest tegen de overname door het bankentrio Royal Bank of Scotland, Fortis en het Spaanse Banco Santander. Hij zou de politiek, met name minister van Financiën Wouter Bos, hebben gewaarschuwd voor de grote risico’s van een opsplitsing van ABN Amro. Bos liet destijds weten
dat hij wettelijk niet gemachtigd is om in te grijpen, tenzij DNB duidelijk kon maken dat de risico’s onaanvaardbaar waren. Dat heeft DNB dus niet gekund. Het consortium kreeg in oktober toestemming van de EU om ABN Amro over te nemen. Het was Wellink die daags nadat Rijkman Groenink de inmiddels historische brief van investeringsfonds The Children’s Investment Fund (TCI) had ontvangen (op 20 februari van dit jaar), de ABN Amro-topman op bezoek kreeg. Groenink vertelde Wellink dat TCI zeer ontevreden was over het rendement van zijn bank en eiste dat deze werd opgesplitst. Kort daarna gaf Wellink een geruchtmakend interview aan NRC Handelsblad. Hij gaf daarin aan dat hij de zorgen van Groenink deelde en noemde de eis van TCI ‘een brug te ver’. Hij stelde ook dat de brief van het Britse investeringsfonds de sfeer ademde van ‘je zoekt maar uit wat je gaat verkopen, maar de centen stuur je naar ons toe’.
Het interview kwam Wellink op forse kritiek te staan. Met name de toenmalige voorzitter van de VEB, Peter Paul de Vries, haalde uit naar de president van DNB. Vervelender was dat ook eurocommissaris voor de Interne Markt, Charlie McCreevy, Wellink van kritiek voorzag en hem op het hart drukte vooral geen protectionistische maatregelen te treffen. Volgens het FD zou TCI de Nederlandse overheid ook met een schadeclaim van tien miljard euro hebben gedreigd als er geen toestemming zou zijn gegeven voor een overname door het bankentrio. Eerder deze week heeft het consortium zijn transitieplan voor het opbreken van ABN Amro bij DNB afgeleverd. DNB heeft maximaal 13 weken de tijd om het goed te keuren. Bronnen rond ABN Amro en Fortis zeggen dat er al de nodige problemen zijn gerezen rond het opsplitsen van de bank. 1 Wellink zou minister Bos hebben gewaarschuwd. ADRIE MOUTHAAN/HH
Beurs Beurs vandaag Recordbonussen in dollars
Kerstpakket: 70 miljoen Morgan Stanley lachte al in zijn vuistje om de miljardenafschrijvingen van de concurrenten. Het doet dat nu ook openlijk: de subprime-vrije Amerikaanse zakenbank keert recordbonussen uit. AMSTERDAM
...
Zijn collega’s zien nu dollargroen van jaloezie. Topman Lloyd Blankfein van de Amerikaanse zakenbank Morgan Stanley strijkt dit jaar een recordbonus op van zo’n 70 miljoen dollar, becijferde The Financial Times gisteren. Hoe is het mogelijk dat hij uitgerekend over dit voor banken zo erg slechte jaar zulke enorme bonussen krijgt? Het antwoord is simpel: in tegenstelling tot vrijwel alle Ameri-
kaanse, Britse en Zwitserse grootbanken als Citigroup, HSBC en UBS hoeft Morgan Stanley géén miljardenafschrijvingen te doen op slechte hypotheken. De bank heeft zijn vingers niet gebrand aan de subprime loans en andere dubieuze kredieten. Dit moet gevierd worden met grote bonussen, meent de bank.
360.00 dollar per persoon Met name bij Goldman Sachs groeien de bomen tot ver in de hemel. The Financial Times becijfert dat de hele jackpot bij de bank – salarissen en bonussen – aan het eind van het jaar 20 miljard dollar groot is bij de bank die op de beurs dik 50 miljard dollar waard is. Ofwel, werknemers gaan gemiddeld met 360.000 dollar naar huis. Gelet op de beloning die alleen
al Blankfein ontvangt, krijgen kantinemedewerkers iets minder. Waar collega-banken en al die Amerikanen die uit hun huis zijn gezet omdat ze hun hypotheek niet meer kunnen betalen, of voortaan krom liggen omdat hun maandelijkse lasten met tientallen procenten omhoog zijn, tandenknarsend toekijken, doen beleggers dat niet. Het aandeel Goldman Sachs steeg dit jaar 9%, waar de andere banken tientallen procenten van hun beurswaarde verloren. Het aandeel deed het zelfs beter dan de brede markt. De S&P 500 won dit jaar 5%.
Kerstpakket Hoe anders is de sfeer bij hypotheekbank Northern Rock. Dit concern ligt op apegapen, nadat de kredietcrisis
het hard had geraakt. Gisteren maakte het bekend nog eens een kleine 400 miljoen euro op slechte leningen te moeten afschrijven. Het aandeel verloor dit jaar dik 90%. Er is wel hoop. Entrepreneur Richard Branson voert al een maandje overnamegesprekken met een consortium rond zijn Virgin-imperium. Wie in elk geval niet mee gaat is Northern Rock directeur Adam Ap-
plegarth. Hij is ontslagen. Zoals dat gaat onder topmensen krijgt hij wel een riant kerstpakket mee, als beloning voor het om zeep helpen van een hele bank. Nothern Rock zwijgt over de details, maar wil alleen kwijt dat de zak zilverlingen voor Applegarth ‘substantially less’ is, dan wanneer hij minder scherp had gezeild en het bedrijf keurig door de kredietstorm had geloodst. 1
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Russell roest 111
Hoe groot de Amerikaanse beurs wel niet is, zegt de naam al: de Russell 2000 index. Ofwel 2000 aandelen met een marktwaarde van zo’n 1 à 10 miljard dollar. Daarboven zit de S&P 500 met de 500 grootste Amerikaanse fondsen en dan is er nog de Dow Jones, waar 30 famous all American brands in zitten. Klein, maar niet fijn: die 2000 kleintjes verloren samen dit jaar 2%. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... .......................................
Het Panel
STELLING: HOPELOOS 2007? 111
Ondanks een renteverlaging in de VS, waardoor aandelen op papier aantrekkelijker worden ten opzichte van obligaties en een akkoord van het internationale bankwezen deze week om de kredietcrisis te bestrijden, willen de beurzen niet stijgen. Of er nog een eindejaarsrally in zit? De AEX is dit jaar maar 3% gestegen. Is 2007 daarmee een verloren beursjaar? .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP WWW.DEPERS.NL
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Prachtjaar
Over de grens
6,5% winst
CEES SMIT (TODAY’S BEHEER)
JACQUES POTUIJT (IEX, VEB EN CASH-COLUMNIST)
MARCEL TAK ( FINANCIEEL ADVISEUR)
111
111
111
‘Ha, als u niet mee had belegd met mijn speculatieve Trading Twins modelportefeuille op IEX.nl, had u inderdaad een verloren jaar. Met deze optie en turboportfolio - niet voor beginners! - sta ik op bijna 60% voor het jaar. Nee, een eindejaarsrally zie ik er echt niet meer van komen.’ 1
‘Ach, de wereld is groter dan Nederland en de AEX representeert maar een bijeengegraaid plukje aandelen, waar vaak niet veel muziek meer in zit. Wie alleen of hoofdzakelijk belegt in AEX-fondsen kan niet anders dan het beursjaar 2007 als verloren beschouwen. Een reden te meer om in 2008 over de grenzen te kijken.’ 1
‘Een 3% stijging zou - het is nog geen 31 december! - mager zijn, maar met het dividend van circa 3,5% scoort de AEX belegger 6,5% rendement. Het kan niet elk jaar dubbelcijferige winst zijn, zeker niet met zoveel hypotheekproblemen. In ieder geval, bijna 7% winst is letterlijk geen verloren beursjaar.’ 1
Economie Achtergrond
17
Guerrillamarketing Alternatief voor tv-spotjes
Wij willen ook wel zo’n drol Bedrijven betalen bakken met geld voor reclamespotjes of advertenties. Maar het effect van een drol met vlaggetje, afgehakte arm of jagershoedje kan zeker zo groot zijn.
ker nog, voor veel bedrijven is een actie pas geslaagd als er een foto verschijnt op de voorpagina van De Telegraaf. Een actie die geldt als de moeder van guerrillamarketing in Nederland, ‘de drollenactie’, voldeed aan die wens. Er werd over bericht in alle Europese kranten en de actie trok de belangstelling van CNN, dat een reportage wilde maken over het hostel dat de campagne organiseerde. De drollenactie was onderdeel van een campagne die het Amsterdamse Hans Brinker Budget hostel op de kaart moest zetten. De boodschap: dit is een goedkoop en niet-luxe hostel. Reclamebureau KesselsKramer stak kleine vlaggetjes in hondendrollen die op straten in het Amsterdamse centrum lagen. Op de vlaggetjes stond, naast de naam van het hostel, de tekst ‘Now even more of this at our main entrance’.
Remco Tomesen AMSTERDAM
...
Inwoners van villadorpen Wassenaar, Laren en Bloemendaal waren dit jaar getuige van een staaltje guerrillamarketing. Zodra sommige stoplichten in de dorpen op rood sprongen, liepen vijf keurige heren het zebrapad op. Zij hielden elk een bord vast met daarop een stukje van een reclametekst. De mannen waren onderdeel van een reclamecampagne voor een nieuw aandelenfonds van Delta Lloyd. Het was de eerste door Hubert van Wensen georganiseerde actie sinds hij in september aan de slag ging bij de samenwerkende Amsterdamse reclamebureaus Lowe en Draft. Van Wensen vervult bij dat bureau de functie van Chief Guerrilla Officer. Volgens Van Wensen, die de eerste twee maanden werkte vanuit een legertent in de tuin van zijn werkgever, had de actie in de dorpen het nodige effect. ‘Ter plekke ontstond er veel rumoer, omdat de mannen nogal opvielen.’ Hij noemt dit een voorbeeld van guerrillamarketing omdat het om een onverwachte, zeer gerichte (de doelgroep woont in de villadorpen) en onorthodoxe actie ging. De actie had volgens hem extra veel effect, omdat tegelijkertijd ook advertenties over het fonds in kranten verschenen.
Zuinig en slim In oorlogen maken guerrillagroepen gebruik van een hit and run-tactiek. De groepen slaan toe en duiken een tijdje later plotseling weer op. De troepen strijden altijd tegen grotere
Hoedjes in het stadion
Onverwacht, slim en goedkoop, dat zijn de kenmerken van goede guerrillamarketing.
partijen met meer wapens en mankracht. In 1983 dook de term guerrilla voor het eerst op in de marketing. Geestelijk vader van de term guerrillamarketing is de Amerikaan Jay Conrad Levinson, die een boek over het fenomeen schreef. Levinson definieert het begrip veel te beperkt, vindt Cor Hospes, van wie dit jaar het boek Guerilla Marketing verscheen. ‘Bij Levinson staat guerrilla vooral voor zuinig en slim. Dus met weinig geld veel effect hebben. Ik zie het meer in de hit and run: toeslaan vanuit onverwachte hoek op een onverwacht moment. Dat kan veel of
weinig geld kosten, daar gaat het niet om’. Dat een conservatieve verzekeraar als Delta Lloyd gebruik maakt van guerrillamarketing is opvallend. ‘Het is voor bedrijven vaak veiliger om te grijpen naar een tv-spotje, omdat ze daaraan gewend zijn en goed te meten is hoeveel mensen zo’n spotje bekijken’, zegt Van Wensen. Ook denken bedrijven volgens hem nog vaak dat een guerrilla-actie hun imago kan beschadigen, omdat het minder chic zou zijn dan een spotje of advertentie. Hospes denkt dat bedrijven er ver-
standig aan doen om buiten de gebaande paden te denken. ‘Het 30-seconden-tv-spotje is uitgewerkt’. Vooral bij jongeren. ‘Zij trappen niet meer in opdringerige commerciële boodschappen.’ Ook de opkomst van internet, technieken om spotjes te ‘omzeilen’ en de toename van het aantal zenders, zijn de dood in de pot voor het tv-spotje, denkt Hospes, die ook niet meer echt gelooft in printadvertenties en radiocommercials.
Foto in de krant Toch kan guerrillamarketing meestal niet zonder tv, krant of internet. Ster-
‘Daarom kiezen bedrijven voor guerrilla: voor de publiciteit. En omdat ze voor het grotere bereik geen geld hebben’, zegt Matthijs de Jong van KesselsKramer. Voor het bureau zelf was de actie in de jaren negentig óók goede pr. Veel bedrijven belden het bureau met het verzoek ‘wij willen ook zo’n drol’. Guerrillamarketing is nog niet écht grootschalig doorgebroken in Nederland. Toch ziet Hospes een langzame opkomst. Ook bij grotere bedrijven, zoals Heineken, dat vorig jaar jagershoedjes verspreidde tijdens het WK-voetbal in Duitsland, zodat het biermerk tóch kon doordringen in de stadions, terwijl Carlsberg hoofdsponsor was. Maar stel voor dat guerrillamarketing straks mainstream wordt? Een drol kun je niet herhalen. Hospes: ‘Je moet blijven vernieuwen. Wat ooit nieuw was, is dat op een gegeven moment niet meer.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... ...............................................................................
‘Betalen met pin scheelt Nederland 110 miljoen euro’
PCM geeft voor 330 miljoen euro aandelen uit
Alitalia beslist pas 18 december over verkoop
GROENEWEGEN OFFICIEEL BENOEMD TOT TOPMAN PCM
111
DRIEKWART KLANTEN WIL GEEN PINKOSTEN BETALEN Driekwart van de klanten die kleine bedragen afrekenen, wil daarvoor geen pintoeslag betalen. Tweederde rekent in dat geval contant af, 4 procent betaalt met chipknip en 5 procent gaat naar een andere winkel. Dat meldt De Nederlandsche Bank. Een kwart van de consumenten betaalt het liefst altijd met de pinpas, ook bij kleine bedragen. Het ligt volgens de bank ook aan de pinkosten dat consumenten een bedrag tot vijf-
KORT
tien euro meestal contant afrekenen. Bedragen boven de zestig euro worden in driekwart van de gevallen met de pinpas betaald. Eenvijfde van de winkeliers die pinbetalingen accepteert, vraagt daar geld voor. Het gaat gemiddeld om 23 eurocent. Van de winkeliers doet 52 procent dat om de kosten van pinbetalingen te dekken. Winkeliers die het pintarief afschaften, kregen hierdoor volgens DNB extra klanten.
Alitalia stelt de verkoopbeslissing uit tot 18 december. Dan kiest de Italiaanse luchtvaartmaatschappij met welke partij ze exclusief in onderhandeling gaat. Alitalia heeft vier niet-bindende biedingen ontvangen voor de overname. Het gaat om het Frans-Nederlandse Air France-KLM, het Italiaanse Air One, een investeerdersgroep van zakenman Antonio Baldassare en een consortium waar Singapore Airlines, Evergreen en Transportation Equities Fund deel van uit maken.
HH
Bert Groenewegen is door de aandeelhouders van PCM benoemd tot bestuursvoorzitter van het uitgeversconcern. Ook gaat PCM voor 330 miljoen euro aan aandelen uitgeven. Groenewegen was sinds 1 mei dit jaar interim-bestuursvoorzitter en nu officieel de opvolger van Ton aan de Stegge, die PCM verliet na grote onenigheid met meerderheidsaandeelhouder Stichting Democratie en Media.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Logo op je voorhoofd (1)
Logo op je voorhoofd (2)
Logo op je voorhoofd (3)
Karolyne Smith uit Amerika bood haar gezicht als reclamemedium aan op eBay omdat ze geld nodig had voor de studie van haar zoontje.
Het Amerikaanse casinobedrijf Goldenpalace bood Smit 10.000 dollar om in koeienletters Goldenpalace op haar hoofd te tatoeëren.
Het Britse bureau Cunning betaalt studenten om drie uur per dag met een afwasbare afbeelding van een merk op hun hoofd rond te lopen op openbare plekken.
Nieuws Wetenschap
18
Rituelen ‘Het kan voor topprestaties zorgen’
Bijgeloof is geen denkfout Bijgeloof is overal en het is nog springlevend. Dat is de stellige overtuiging van de Belgische godsdienstwetenschapper Bart Lauvrijs.
veel later bij gesleurd. Ik zou willen zeggen: kijk niet naar de commerciële uitingen maar ga op zoek naar de diepere wortels van dat feest. Geef het zijn diepere betekenis terug.’
Marcel Hulspas AMSTERDAM
...
Heel veel ‘onschuldige’ traditionele gebruiken zoals het klinken met glazen, of een hand voor je mond houden als je moet geeuwen, hebben wortels in het bijgeloof. Bart Lauvrijs schreef er een vuistdik boek over en raakt er ook nooit over uitgepraat. ‘Bijgeloof is nog springlevend! Ik heb meegewerkt aan een onderzoekje in Leuven waarbij we een ladder over de straat hebben gezet, zodanig dat mensen er onderdoor konden lopen of eromheen. Heel veel passanten meden de ladder. We hebben de situatie op een gegeven moment zo veranderd dat ze daarvoor op de weg moesten lopen. Zelfs toen waren er velen die weigerden onder de ladder door te lopen. Vooral de ouderen: de jongeren lijken er minder last van te hebben, maar het bewijst dat het bijgeloof beslist niet is uitgestorven.’
Waarom? Moet bijgeloof geloof gaan vervangen? ‘Het georganiseerde geloof is op zijn retour. Maar ik verwacht niet dat dit betekent dat we straks in een samenleving terechtkomen die gedomineerd wordt door bijgeloof. Wat ik wel denk, is dat bepaalde vormen van bijgeloof steeds belangrijker zullen worden. Oosterse vormen van bijgeloof bijvoorbeeld, zoals de beeldjes van een wenkende kat, zullen steeds populairder worden. Maar waar ik heilig in geloof is de mogelijkheid om geloof
en bijgeloof te combineren. Ik ben zelf gelovig katholiek, maar als iemand een onheilspellende uitspraak doet, zal ik die op ongelakt hout afkloppen. Ik zal me ook nooit op vrijdag de dertiende laten opereren. Maar het bijgeloof komt voor mij wel op de tweede plaats! Het geloof mag er niet door vervagen. Maar ik geef onmiddellijk toe dat de grenzen moeilijk te trekken zijn. Neem bijvoorbeeld het bestaan van zaligen en heiligen, waar ik als katholiek in geloof. Voor protestanten is dat bijgeloof. Of kaarsjes opsteken. Geloof of bijgeloof? Ik denk: als een gelovige in de kerk een kaarsje opsteekt om een in het gebed geuite wens te ondersteunen, noem ik dat geloof. Daarom vind ik het ook niet erg dat we met Kerstmis bijgelovige gebruiken in het geloof hebben geïn-
corporeerd, zoals de kerstboom. Dat is een verrijking van het geloof.’ ‘Bijgeloof ontstaat heel eenvoudig. Zodra mensen een belangrijke prestatie moeten leveren, of zodra ze worden getroffen door het noodlot, gaan ze op zoek naar zaken in hun omgeving die daar invloed op kunnen uitoefenen. De diepere wortel hiervan is het geloof in onzichtbare, goede en kwade krachten. Maar bijgeloof is zeker geen denkfout, net zoals het geloof geen denkfout is. Dat was de modernistische opvatting, dat alle geloof en bijgeloof in wezen achterlijk en achterhaald is. Daar ben ik het totaal niet mee eens! Bijgeloof is een rituele manier om met het ongrijpbare om te gaan.’ ‘Vroeger speelde dat natuurlijk veel sterker dan nu. Het leven was toen veel onzekerder. Wanneer de oogst mislukt was, ging men er van
alles bij sleuren om die ramp te verklaren en uit al die angsten ontwikkelde men tientallen rituelen om boze krachten op een afstand te houden. Die onzekerheden zijn tegenwoordig veel minder. Maar zodra we op voor ons onbekend terrein komen, of zodra we een uitzonderlijke prestatie moeten leveren, zoeken we weer op dezelfde manier naar houvast. Vandaar dat sporters vaak extreem bijgelovig zijn. Ze wijten hun prestatie aan een bepaald kledingstuk, aan een bepaald gebaar of een activiteit die ze moeten herhalen om opnieuw succes te kunnen hebben. En het werkt ook nog! Daar zie je de positieve kracht van bijgeloof. Het kan zorgen voor topprestaties!’ 1 Bart Lauvrijs, Een wereld vol bijgeloof. Van abracadabra tot de zwarte kat, Standaard Uitgeverij, 22,50 euro.
Gastvrije kloosterkat Er was eens een kat, die woonde in een klooster. Het was een arm klooster, de monniken hadden nauwelijks te eten. Maar toch deelden ze hun schaarse voedsel met de kat. Op een dag kwamen er in de stromende regen een paar rijke samoerai voorbij. De kat wenkte ze om binnen te komen en redde ze daarna van de dood door een blikseminslag te voorkomen. De samoerai waren zo dankbaar dat ze de monniken een grote som geld schonken. De kat en zijn monniken leefden daarna nog lang en gelukkig, en de slimme, wenkende kloosterkat werd een symbool van gastvrijheid en geluk.
Ik dacht juist dat West-Europeanen steeds ongeloviger worden... ‘Na het modernisme, waarin bijgeloof werd afgedaan als een overblijfsel uit een duister verleden, zijn we nu in het tijdperk van het postmodernisme beland, en de postmoderne mens zoekt naar emotionele krachten. Kijk naar de jeugd, die is verzot op talismannen en amuletten. Het bijgeloof heeft wel zijn dwingende karakter verloren. Het wordt veel meer als een spel gezien. De grenzen tussen bijgeloof en ritueel zijn daardoor aan het vervagen. Maar nog steeds weigeren veel mensen om op de dertiende te trouwen. In Amerikaanse steden zul je geen dertiende straat tegenkomen, en in Amerikaanse hotels geen dertiende verdieping.’
Sterrenkunde
Opgehemeld Govert Schilling AMSTERDAM
...
De sterrenhemel van 14-21 december:
• Maar die ladder, nummer 13, dat zijn de laatste restjes... ‘Als er een kind geboren is, zetten we een ooievaar in de tuin – ook dat heeft zijn wortels in het bijgeloof! Of neem Halloween: de mensen die dat vieren, weten meestal niet eens waarom ze dat doen. De commercie heeft het overgenomen! Halloween is het feest van de duisternis, van de naderende winter. Zaken als zwarte katten, vleermuizen en heksen zijn er
•
Op maandag 17 december, om 11.17 uur, is het Eerste Kwartier. Als het goed is, zie je zondagavond dat de maan nog nét niet exact half verlicht is, terwijl hij op maandagavond voor net iets meer dan de helft door de zon wordt beschenen. De planeet Mars – rond 22.00 uur hoog in het oosten – bereikt op woensdag 19 december de kleinste afstand tot de
aarde: 88,1 miljoen kilometer. De komende maanden neemt de afstand weer toe en wordt Mars dus weer steeds zwakker. •
De geelwitte ster die om 01.00 uur ’s nachts recht boven je hoofd staat, is Capella in het sterrenbeeld Voerman. Ze is tachtig keer zo helder als de zon en staat op een afstand van 42 lichtjaar. 1
Meer weten? www.allesoversterrenkunde.nl.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Eerst Gore, dan Jezus
W MARCEL
HULSPAS
aarom is paus Benedictus niet bij de klimaatconferentie? Hij is toch ook een staatshoofd, en een miljard stervelingen nemen zijn uitspraken serieus. Het zou toch aardig zijn als hij de gelovigen vanuit Bali oproept om meer te fietsen en minder te douchen. Maar hij is er niet. En dus stuurt hij de wereld vanuit Rome zijn visie op de klimaatdiscussie. We moeten de gevolgen voorzichtig inschatten, aldus de paus, ‘in dialoog met deskundigen en wijze mensen, en niet
gehinderd door ideologische pressie om overhaaste conclusies te trekken’. Benedictus komt verder op voor de rechten van de derde wereld, maar de conservatieve Britse krant Daily Mail, die nooit enig geloof hechtte aan klimaatverandering, herkende direct een medestander: ‘Paus veroordeelt onheilsprofeten’, kopte de krant. Zijne heiligheid, aldus de Mail, gaf de voorkeur aan de wetenschap boven ‘the dogma of the environmentalist movement.’ Ach ja, de media. Maar Benedictus
moest toch wat. Ik bedoel, zelfs Osama Bin Laden heeft een mening over klimaatverandering. Al in 2002 waarschuwde Bin Laden George Bush dat hij het Kyoto-verdrag moest ondertekenen, en verder moest kijken dan ‘the profit of your greedy companies’. En in zijn meest recente videoboodschap noemt Bin Laden het broeikaseffect het voorbeeld van het falen van de democratie ‘to protect humans from the greed of the major corporations’. Maar de Daily Mail voelde goed aan waar de pauselijke pijn zit: de mensheid wordt overspoeld door ‘overhaaste ideologische conclusies’, lees: klimaatrampcenario’s. Straks zijn we het oude religieuze rampscenario
waarin het grootste deel der mensheid de antichrist volgt en in de hel in verdwijnt, helemaal vergeten. De protestantse voorman (en ex-EOpresentator) Feike ter Velde heeft datzelfde feilloos aangevoeld. In het protestantse blaadje Het Zoeklicht noemde hij de klimaatdiscussie ‘een prelude op de komende verschijning van de antichrist, die alle problemen zal oplossen (...) en de massa’s op de been zal brengen. (...) Laat u niet verleiden, maar waakt! Jezus, de ware Messias, komt!’ De ware Messias? Heeft die niet net de Nobelprijs gekregen? 1
[email protected]
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Bron van leven?
Supermens?
Misbaksel?
De marsverkenner Spirit heeft dankzij een haperend achterwiel sporen van stromend heet water onder de marsbodem blootgelegd.
Volgens Amerikaanse onderzoekers evolueert de mens de laatste vijfduizend jaar veel sneller dan voorheen. In welke richting is nog onbekend.
Chinese autoriteiten hebben het Hamburgs Etnologisch Museum gewaarschuwd dat tentoongestelde terracotta-krijgers vals moeten zijn. Deze eeuwenoude beelden worden nooit uitgeleend.
Cultuur
Muziektheater Peter Greenaway
bekend met The Cook, The Thief, His Wife and Her Lover (1989). Andere bekende films zijn Prosepero’s Books (1991) en The Pillowbook (1996). In bijna al zijn films is Greenaways eigen schildersachtergrond en vooral ook zijn liefde voor de Vlaamse en Nederlandse schilderkunst duidelijk aanwezig. Zijn filmstijl is zeer visueel, met veel aandacht voor licht en compositie. Ook maakt hij graag gebruik van lange, langzaam bewegende en stilstaande beelden, als betrof het schilderijen.
Rembrandt blijft de moeite waard Robbert van Heuven ROTTERDAM
...
Peter Greenaway (Newport, Engeland, 1942) is een alleskunner als het om kunst gaat. Hij is schrijver en filmmaker, hij maakt schilderijen en theatrale installaties. En hij schreef het libretto van Rembrandts Spiegel, een muziektheaterproductie die gisteren in première ging in Rotterdam. Rembrandts Spiegel is een multimediale theatervoorstelling over het leven van Rembrandt van Rijn. Live acteurs, operazangers en muzikanten
vertellen samen en in combinatie met videobeelden over het leven van de mens Rembrandt en over de relatie met zijn zoon Titus en de verschillende vrouwen in zijn leven.
Minder controverse
Liefde voor schilderkunst
Peter Greenaway. HH
Peter Greenaway, al tijden woonachtig in Nederland, houdt zich al langer bezig met Nederlands bekendste schilder. De theatervoorstelling maakt dan ook deel uit van een artistiek vierluik. Eerder maakte hij een theatrale installatie rond De Nachtwacht in het Rijksmuseum, de film
Nightwatching en een documentaire over Rembrandt. Greenaway werd opgeleid als kunstschilder en maakte in 1966 zijn eerste korte films (Tree en Train). Hij maakte vervolgens talloze films, maar wordt bij het grotere publiek pas echt
Maar ook in andere kunstprojecten komt de voorliefde van Greenaway voor zeventiende-eeuwse meesters naar voren. In 1999 schreef hij het libretto voor Writing to Vermeer, een opera van De Nederlandse Opera, net als Rembrandts Spiegel geregisseerd door Saskia Boddeke en met muziek van Louis Andriessen. In het Rembrandtjaar 2006 gaf hij in het Rijks-
19
museum de aftrap voor zijn Rembrandtvierluik. Als opening van het Holland Festival creëerde Greenaway in het Rijksmuseum een theatrale installatie met De Nachtwacht als middelpunt. Met film, licht, geluid en acteurs maakte hij het dit kunstwerk tot het middelpunt van een Dan Brown-achtig moordcomplot. Daarbij werd het schilderij een theatervoorstelling en de museumbezoeker publiek. Deze ‘heiligschennis’ werd niet door iedereen in dank af genomen. De Volkskrant noemde het werk ‘pure kunsthistorische blasfemie’. Zo controversieel zal Rembrandts Spiegel niet worden. Het geeft Greenaway wel weer een podium om zijn liefde voor de Hollandse meester te tonen. ‘Zijn werk is relevant voor de manier waarop we naar de wereld kijken en onszelf het liefste zouden zien’, zei hij onlangs over Rembrandt. ‘Daarom is het de moeite waard hem steeds weer in ogenschouw te nemen.’
New Museum ‘People’s museum’ wil bewijzen dat kunstscene in de Big Apple nog springlevend is
Er gloort hoop voor artistiek New York Kan een witte blokkendoos vol moderne kunst een creatieve crisis in The Big Apple bezweren? Het New Museum of Contemporary Art doet een poging. Natascha van Aalst NEW YORK
...
Als New York niet oppast, verbleekt het naast de booming Aziatische artscene. Want hoewel het MoMa en ‘The Met’ volle museumzalen trekken met monumentale tentoonstellingen als 50 years Helvetica en The age of Rembrandt, stevent New York af op een creatieve crisis. In welk museum is nog werk van opkomende kunstenaars te vinden? Door de gentrification – de opwaardering van vastgoed en de daarbij horende prijsstijgingen – zijn veel kunstenaars op Manhattan uit de stad verdreven. Met als gevolg dat de levende art-scene sterft. Toch gloort er creatieve hoop aan de skyline van Manhattan, dankzij een zeven verdiepingen tellende spierwitte blokkendoos, waarin het New Museum of Contemporary Art vorige week zijn deuren heropende. Inhoud: drie etages galerie-ruimte, een education & research center en een expo-café met museumwinkel waar je ook kunst kunt kopen. Het museum ligt niet op de ‘Museum Mile’ aan de chique East side, maar aan de Bowery, één van de groezeligste straten van New York in de Lower East Side. Het gebouw staat in
Kunst of geen kunst? Die vraag mag je stellen in het New Contemporary.
schril contrast met de buurt en biedt een veilige haven die je naar binnen lijkt te lokken. Wie aarzelt, wordt aangespoord door ‘Hell, yes!’, dat in neonletters op de voorgevel staat. ‘Het New Museum moet een ‘people’s museum’ zijn, inspirerend en toegankelijk’, legt hoofd communicatie Gabriel Einsohn uit, doelend op de entreeprijs die met 12 dollar een stuk lager ligt dan bij de meeste musea in New York. Einsohn: ‘Het New Museum is bedoeld als creatief centrum, waar mensen in en uit lopen en waar weer wordt gepráat over kunst.’ Bezoeker MaryAnn DeRuyter (30, modeontwerpster) loopt vertwijfeld langs de tentoongestelde objecten. ‘Ik denk bij moderne kunst vaak: dat kan ik ook. Misschien worden we wel in de maling genomen en is het allemaal geen kunst’, zegt ze, kijkend naar de recycle art van Elliot Hundley.
Josh Leitner (33, arts) snapt precies wat ze bedoelt. ‘Moderne kunst is voor mij hit or miss, wijzend op een collage van John Bock. ‘Is dit keukenafval of kunst? Ik krijg hier het ‘nieuwe kleren van de keizer-gevoel’ bij.’ Mission accomplished, meent Gabriel Einsohn als ze hoort over het gesprek tussen de twee bezoekers: ‘Of je het werk van de kunstenaars nu mooi vindt of lelijk, Het New Museum brengt de dialoog op gang en geeft nieuwe ideeën.’ Het wil bezoekers en buurtbewoners leren hoe ze het museum laten leven door het te gebruiken. ‘Dit kunstproject, dat het artistieke verleden én heden van kunstenaars in de Bowery onderzoekt, is nog wel het meest zichtbare bewijs dat er wel degelijk een ‘kunst-ademende community’ is in New York’, meent Einsohn. Waarna ze er grappend aan toe voegt: ‘Hell, yes!’ 1
Vakantie? Zon? Genieten?
Cabriolet! Win een weekend gratis rijden in deze Saab 9-3 Cabriolet! Bezoek Avis tijdens de Vakantiebeurs 2008 of check www.avis.nl 9 t/m 13 januari Jaarbeurs Utrecht
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ....................................... ............................................................................... KORT 111
‘Atonement’ favoriet voor Golden Globes
Atonement is genomineerd voor zeven Golden Globe Awards. De historische dramafilm maakt onder meer kans op de prijs voor beste film, beste regie en beste script. Actrice Keira Knightley is genomineerd in de categorie van beste actrice in een dramafilm, naast Angelina Jolie, Cate Blanchett, Julie Christie en Jodie Foster. Actrice Cate Blanchett steelt de show met twee nominaties, voor haar hoofdrol in Elizabeth: The Golden Age en haar bijrol in I’m not there. In de categorie voor beste acteur in een
dramafilm nemen George Clooney, Daniel Day-Lewis, Viggo Mortensen, Denzel Washington en James McAvoy het tegen elkaar op. In de categorie van beste film strijden Atonement, Michael Clayton en No country for old men tegen American gangster, Eastern promises, The great debaters en There will be blood. De Golden Globes worden op 13 januari uitgereikt in Hollywood. 111
Zanger Alain Clark krijgt Originele Rembrandt
Alain Clark krijgt een originele Rembrandt voor zijn album Live it out. Deze prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan verschillende Nederlandse artiesten die
zich onderscheiden door zelf geschreven teksten en composities. Eerder dit jaar kregen Wouter Hamel, Thomas Berge, de 3js en Nick & Simon al te horen dat ze in de prijzen zijn gevallen. 111
Rolf Schimpf stopt na 21 jaar met ‘Der Alte’
Rolf Schimpf stopt na 21 jaar en 222 afleveringen als hoofdcommissaris Leo Kress, ofwel Der Alte uit de gelijknamige Duitse krimiserie. De 83-jarige Kress vindt zichzelf zo langzamerhand te oud voor de rol. Hij is wel van plan te blijven acteren. De 65-jarige Walter Kreye wordt de nieuwe Alte. Kress was overigens de tweede. Der Alte draait al sinds 1977.
Vervolg op succes Timboektoe
NOG VIJF BOEKEN SCHRIJFSTER CARRY SLEE VERFILMD Schrijfster Carry Slee heeft een overeenkomst gesloten met Bridge Entertainment Group. De filmproducent, die verantwoordelijk was voor de verfilming van Timboektoe, gaat de komende jaren nog vijf boeken van de schrijfster verfilmen. Het eerste boek dat wordt verfilmd is Radeloos, over Paco die zijn vader verliest en zijn klasgenote Yara die zichzelf uithongert. Naar verwachting komt de film volgend jaar uit.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Alles is Liefde grens over (1)
Alles is Liefde grens over (2)
Alles is Liefde grens over (3)
De producent van het succesvolle Alles is Liefde heeft de rechten voor een remake van de film verkocht aan het Belgische MMG.
De filmproducent gaat twee nieuwe versies van de romantische komedie maken, één voor de Vlaamse en één voor de Franse markt.
In Nederland verwelkomde Alles is liefde vrijdag de miljoenste bezoeker. Sinds de première op 11 oktober heeft de film, naar een scenario van Kim van Kooten, bijna acht miljoen euro opgebracht.
Lifestyle
20
TENTOONSTELLING
FOTO’S VAN GISTEREN Tot en met 28 maart 2008
Tijd over?
Dit is de moeite waard performance, een gedanst sprookje, spoken word, tapdans, hiphop met soul & viool, sfeervolle verhalen, huiskamerdrama met een vleugje western, Arabische poëzie of videoart.
The Supremes, Bintangs, The Rolling Stones, Boudewijn de Groot en Barbra Streisand, het zijn enkele namen uit de reeks nationale en internationale popsterren die wijlen fotograaf Nico van der Stam tussen 1960 en 1970 heeft vastgelegd. Het Stedelijk Museum in Alkmaar laat een groot deel van Van der Stams oeuvre zien tijdens de tentoonstelling Yesterday. De afbeeldingen komen uit een periode dat het contact tussen een popartiest en fotograaf nog makkelijk verliep, een tijd zonder de strak geregisseerde persmomenten van nu. Onwennig en onwetend staan de jonge popartiesten als Mick Jagger op de foto’s van Van der Stam.
• Waar: tientallen huiskamers in Utrecht • Prijs: gratis • www.culturelezondagen.nl
den, ideeën, dromen, visioenen en sprookjes zijn kenmerkend voor het werk van veel van deze symbolistische kunstenaars. Geliefde onderwerpen binnen het symbolisme zijn tevens de vlucht en het ontstijgen aan de materiële wereld. Er is in Schilders van de Ziel. Symbolisme in Frankrijk dan ook grote belangstelling voor spiritualiteit, religie, esoterie, satanisme, klassieke mythen en oude legenden. • Waar: Singer Laren • Prijs: € 11 • www.singerlaren.nl
• Waar: 15 dec. Bitterzoet, Amsterdam, 16 dec Rotown, Rotterdam • Prijs: € 8 • www.crimejazz.com
BEELDENDE KUNST KAMERMUZIEK
EVEN BUURTEN 16 december
TENTOONSTELLING
WEERGAVE VAN DE ZIEL
15 en 16 december
Het Singer Museum in Laren toont ruim 150 schilderijen, werken op papier en sculpturen uit de periode 1890-1914 van symbolistische kunstenaars in Schilders van de Ziel. Symbolisme in Frankrijk. De werken van Gustave Moreau, Aman-Jean, Odilon Redon, Camille Claudel, Maurice Denis en Emile Antoine Bourdelle zijn onderdeel van de expositie. De weergave van persoonlijke zielstoestan-
TCHEKA ONE TWO THREE 16 december De Kaapverdische zanger Tcheka weet de liefhebbers al wat langer te bekoren, met zwierige poppy deuntjes die je al kent maar je nergens aan doen denken. Zijn troefkaart is dat hij Batuque is gaan spelen, een Kaapverdisch ritme dat vroeger alleen door vrouwen gespeeld mocht worden. Fluwelen noten, dito stem en de goede sfeer van het Tropentheater maken dit een aanrader voor de druilerige zondagavond. • Waar: Tropenmuseum Amsterdam • Prijs: € 20 • www.tropentheater.nl
Tot en met 2 maart
CRIMEJAZZ
Tot en met 27 januari 2008
Ongegeneerd bij mensen binnenkijken mag weer tijdens de vierde editie van Gluren bij de Buren in Utrecht. 79 huiskamers in tien wijken binnen de Domstad stellen hun deuren wagenwijd open voor amateurkunst, optredens en nieuwsgierigen. Er zijn ruim driehonderd optredens van maximaal een half uur per optreden gepland. Tijdens Gluren bij de Buren kan iedereen genieten van vrolijke kleinkunst, klassieke zang, interactieve
GIOTTO IN MOKUM
SPOKEN WORD
Waar: Bijbels Museum Amsterdam Prijs: entree museum plus € 2,50 www.bijbelsmuseum.nl
ZANG
om zijn het er twee: 15 en 16 december, in zowel Amsterdam als Rotterdam. Deze maand staan de Rotterdamse hiphopper GMB, Brits soultalent Jamie Woon, Piet Philly & Perquisite-rapper/vocalist Pieter Monzon en Grand Slam Poetry-finaliste Vanessa Hidary in de spotlights. Zoals bij elke CrimeJazz zijn de kernwoorden ook dit weekend weer innovatie, originaliteit en creativiteit.
• Waar: Stedelijk Museum Alkmaar • Prijs: € 4,50 • www.stedelijkmuseumalkmaar.nl
lezingen completeren de boel.
CrimeJazz is een maandelijks programma waarin diverse vormen van gesproken woord afgewisseld worden met hiphop, folk, soul, jazz- en aanverwante muziek. Naast vertelkunsten als klassieke poëzie en proza wordt ook ruimschoots aandacht besteed aan actuele stijlen als rap-poetry en spoken word. Dat past natuurlijk niet allemaal op één avond, daar-
Normaal alleen in Padua, nu ook in Amsterdam: de volledige frescoschildering van de Capella degli Scrovegni, alias de Arenakapel, van de hand van de Italiaanse meester Giotto. De vroeg veertiende-eeuwse vertelling van Maria- en Jezusverhalen wordt gezien als hoogtepunt van zijn oeuvre. Het Bijbels Museum heeft een kopie schaal 1:4 in huis gehaald waardoor de bezoeker met zijn neus op de prachtige schilderingen komt te staan. Een introductiefilm en dergelijke plaatsen het werk in zijn tijd,
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
Voormalig muzikaal duo had al 35 jaar geen contact
Boeven wilden ‘De Denker’ omsmelten
TINA TURNER REAGEERT NIET OP OVERLIJDEN EX-MAN IKE
BEELDENDIEVEN SINGER MUSEUM BLIJVEN IN DE CEL
Tina Turner wil niet reageren op de dood van haar ex-man Ike. Haar woordvoerder bevestigde slechts dat zij op de hoogte is van zijn dood. ‘Tina weet dat Ike is overleden. Ze had al 35 jaar geen contact meer met hem en zal er verder niets over zeggen.’ Ike Turner overleed woensdag op 76-jarige leeftijd. Zijn bijdrage aan de rock-’n-roll werd overschaduwd door zijn drugsgebruik en de vermeende mishandeling van Tina, die
De twee hoofdverdachten van de diefstal van zeven bronzen beelden uit de tuin van het Singer Museum in Laren blijven in de cel. De rechtbank in Amsterdam verlengde gisteren hun voorarrest tot de inhoudelijke behandeling van de zaak, eind januari. De mannen van 36 en 41 jaar werden in januari opgepakt en hebben betrokkenheid bij de diefstal bekend. De beelden, waaronder een afgietsel van ‘De Denker’ van Rodin, werden in de nacht van 16
hij altijd heeft ontkend. Na een onstuimig huwelijk verliet de zangeres in 1976 haar man en muzikale wederhelft. De perikelen in hun huwelijk beschreef Tina in haar autobiografie I, Tina, die later werd verfilmd als What’s love got to do with it? Na enkele geflopte soloplaten wist de zangeres in 1984 weer de top te bereiken met het album Private dancer. De 68jarige Tina kreeg met Ike één zoon, Ronald.
HH
op 17 januari uit de beeldentuin van het Singer Museum gestolen. Enkele dagen later werd dit beeld zwaar gehavend bij een van de verdachten teruggevonden. De dieven hebben geprobeerd het beeld in stukken te zagen om het brons om te smelten en door te verkopen. Een commissie buigt zich over de mogelijkheid ‘De Denker’ te laten restaureren. De zeven beelden zouden samen ruim 1,3 miljoen euro waard zijn geweest.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Ja zuster, nee zuster (1)
Ja zuster, nee zuster (2)
Ja zuster, nee zuster (3)
Musicalproducenten Albert Verlinde en Roel Vente hebben de rechten verworven op de musical Ja zuster, nee zuster.
De productie, met daarin bekende nummers als In een rijtuigie, Wil u een stekkie en het titelnummer, komt in 2010 op de planken.
Annie M.G. Schmidt en Harry Bannink werkten veelvuldig samen als tekstschrijfster en componist. Naast Ja zuster, nee zuster schreven zij musicals als En nu naar bed en Foxtrot.
Cultuur
21
Schilderkunst Karel du Jardin is de koning van de ‘stofuitdrukking’
Materiaalmeester van de Gouden Eeuw De schilder Karel du Jardin is nooit echt uit de mode geweest. Toch mag de waardering wel een tandje hoger voor de omhooggevallen zoon van een Middelburgse smeersmelter. Arjan Terpstra AMSTERDAM
...
De biografie van schilder Karel du Jardin (1626- 1678) leest als een Amerikaans rags-to-riches-sprookje. Vader Charles Gardyn verdiende bij Karels geboorte de kost als smeersmelter, een beroep waarbij van koeienvet zeep, kaarsen en smeermiddelen gemaakt werden. Het gezin Gardyn, afkomstig uit Middelburg, woonde aan de Ossemarkt in Amsterdam, een pleintje aan het einde van de Kalverstraat ter hoogte van de Munt. Meer dan een respectabel arbeidersgezin zal het niet geweest zijn. Zesendertig jaar later staat Karel Gardyn als Karel du Jardin in het Gulden Cabinet vande Edel Vry Schilder Const, een wie-is-wie van de belangrijkste schilders van die tijd. De Ossemarkt is verruild voor de Keizersgracht, de smeerboel van papa voor een luxe leven met dito klandizie. Betaalden leerlingen in 1657 twee gulden om een jaar bij de meester in de leer te mogen, in 1668 betaalt Erick van den Weerelt er al tachtig. Wie benieuwd is naar het waarom van deze stijgende roem, kan deze winter terecht in het Rijksmuseum. Daar is in een kleine expositie – 23
schilderijen – goed te zien waarom Du Jardin in elke stad een straatnaambord waard is. Delicaat is wellicht de noemer waaronder zijn beste werk is te scharen, maar verfijnd en betoverend zijn ook geschikte termen. Kijk bijvoorbeeld eens naar het zelfportret uit 1662. Daarop is een zelfbewuste man te zien, maar eentje die daar niet mee te koop loopt. Zijn houding, half naar de kijker gedraaid met het hoofd wat laag op de nek, is origineel in schildersland, zonder technisch pocherig te zijn. Zijn blik is
Je voelt als kijker bijna hoe de stof aan de arm voelt, hoe stijf deze is onderzoekend zonder te priemen, het gezicht neutraal maar interessant om naar te kijken. Is dit allemaal al delicaat genoeg, de pofmouw van zijn linkerarm steekt alle andere elementen naar de kroon. Op Rembrandts Joodse Bruidje na zijn er weinig schilderijen waarop een eenvoudige mouw zoveel indruk maakt. Plooien, welvingen, vouwen en afzettingen zijn weergegeven met een groot gevoel voor het materiaal. Je voelt als kijker bijna hoe de stof aan de arm voelt en hoe stijf het weefsel is.
Het is dan ook op het vlak van de zogeheten ‘stofuitdrukking’ dat Du Jardin in de eredivisie mee mag spelen. Neem De engel met Tobias en de vis (1665). Hoewel de bijbelse figuren driekwart van het doek bedekken, steelt de vis de show. Tot in de kleinste details zijn schubben en kieuwen zichtbaar. De buik van de vis heeft de exacte zilverachtige gloed om er een vissenhuid van te maken. En op een landschapje is het een boom die de omringende dieren figuurlijk in de schaduw zet: de blaadjes zijn met zo’n pijnlijke precisie afgebeeld dat de boomkruin je hypnotiseert. Zo neemt de materiaalmeester van de Gouden Eeuw je telkens bij de hand door een detail zó vorm te geven dat je wel moet kijken. Helaas leidt dat weleens af van het onderwerp. Zo trekt Christus op Kruisiging uit 1661 op het eerste oog de meeste aandacht, zoals hij tegen een donkere wolkenlucht in een lichtstraal aan het kruis hangt. Toch legt de zoon van God het af tegen een Romeinse ruiter die verderop in het zonnetje staat te niksen. Het witte paard, de rode mantel, het glimmend harnas. Alles perfect, en volledig betoverend geschilderd.
Rijksmuseum Karel du Jardin 1626- 1678 t/m 16 maart 2008.
Allegorie op de vergankelijkheid, een werk van Karel du Jardin uit 1663.
Lifestyle
23
Mode 73-jarige ontwerper is niet bij te benen
Armani: oud maar niet stijf Hij is al in de zeventig, maar Giorgio Armani is nog steeds niet te stuiten. Op pad met ‘s werelds rijkste ontwerper. Tim Blanks TOKIO/SYDNEY
...
Waarom loopt Giorgio Armani zo hard? ‘Ik ben altijd in gevecht met de tijd’, zegt de ontwerper. Het is een zonnige zaterdagochtend en de 73jarige heeft net een week achter de rug waarin hij van zijn Milanese huis naar zijn nieuwe winkel in Tokio is gevlogen om daarna een galadiner ter ere van hem bij te wonen in Sydney. Dit alles zonder ook maar even een adempauze te nemen. De tijd kon hem nauwelijks bijhouden en zijn veel jongere medewerkers evenmin. Angst om vergeten te worden is een machtige drijfveer, dat zal Armani niet ontkennen. Hij is bestuursvoorzitter, algemeen directeur en enig aandeelhouder van zijn bedrijf. De jaaromzet loopt tegen de zeven miljard dollar, waardoor zijn persoonlijk kapitaal op zo’n 4,5 miljard dollar wordt geschat. Hij is de rijkste modeontwerper ter wereld. Het is dus alleen maar menselijk dat hij inzit over zijn opvolging en erfenis. ‘Ik wil niet dat de toekomst van mijn bedrijf onzeker is’, zegt Armani in Sydney. ‘Het bedrijf moet doorgaan over zo’n tien jaar als ik minder zichtbaar ben... als ik er sowieso nog ben.’
Out of the box Tien jaar? Hoe oud is Karl Lagerfeld, en Ralph Lauren? Zij hebben bewezen opmerkelijk goed in staat te zijn hun stempel te drukken op de toekomst. Ze brengen collecties uit die gericht zijn op klanten die een kwart van hun leeftijd zijn. Ze begrijpen de honger om te leven omdat zij er zelf ook door bezeten zijn. Dat moet wel. Zo legt ook Armani uit dat het niet alleen zijn sterfelijkheid is die hem zo’n haast geeft, maar ook de honger naar alles wat nieuw is en onverwachts. ‘Anders plaatsen ze je in een
hokje, Armani, dus klassiek. En dat is het dan.’ ‘Als je hem kent, kun je je gewoon niet voorstellen dat hij 73 is,’ zegt zijn architect in Tokio Doriana Kuksas. ‘Hij is heel open en flexibel. Tokio bracht het kind in Armani naar boven. ‘De mensen die met hem werken zeggen dat hij anders nooit zo is.’
Agressief neonlicht Armani was vorige maand in Tokio om de Armani/Ginza-toren te openen. Het is een gebouw van elf verdiepingen waar zijn mannen- en vrouwencollecties hangen net als zijn accessoires en de Casa-collectie voor wooninrichting. Het is allemaal heel smaakvol met veel bamboebladvormen omdat die in Japan een symbool van geluk zijn. Het licht zal ieder seizoen anders zijn: roze voor de kersenbloesemtijd, wit voor de sneeuw, goud en rood voor Kerstmis. ‘In het Ginza-district zie je veel agressieve neonverlichting dus wilden wij iets moois en poëtisch maken’, legt Kuksas uit. ‘Het gaat in Japan niet zo zeer om traditie maar meer om vernieuwing,’ vertelde Armani eerder op een persconferentie. ‘Jonge mensen combineren mijn kleren met pailletten en grove laarzen.’ Armani was een van de eerste ontwerpers die begreep dat hij de context voor zijn ontwerpen moest veranderen. Van het witte doek naar de catwalk, en van de catwalk naar de rode loper. De Oscaruitreiking in 1989 was de ommekeer. Toen vormde Michelle Pfeiffer in een Armani-jurk een overweldigend, en onweerstaanbaar chic contrast met Kim Basinger, die een ‘jurk’ droeg die ze zelf had ontworpen. Pfeiffer (en Armani) zorgde prompt voor een nieuw tijdperk waarin Hollywood en de haute couture elkaar weer gevonden hadden. En dan te denken dat het allemaal alleen maar kwam doordat een vertegenwoordiger van Armani in Los Angeles voor de ceremonie een Armanijurk aan Michelle Pfeiffer liet zien.
Armani: ‘Als je ouder wordt, realiseer je je dat al dat zenuwgedoe niet nodig is.’ REUTERS
Armani en ouderdom gaan goed samen. Het lijkt of hij wat minder stijf is geworden. ‘Ik vind het leuk om te shockeren’, zei hij me vorig jaar. ‘Dat is een luxe die ik mij permitteer.’ Hij lachte er weer bij. Het is verrassend hoe makkelijk en vaak hij lacht. Armani heeft tenslotte de reputatie om bijzonder gefocust en serieus te zijn.
Er zijn modecritici die zeggen dat Armani’s behoefte om te shockeren, of ten minste te verrassen, de kwaliteit van zijn collecties in gevaar heeft gebracht. Zo nu en dan zegt hij wat pinnigs waaruit je op kunt maken dat hij wel naar die kritiek luistert, maar verder lijkt het toch alsof de tijd hem nogal stoïcijns heeft gemaakt. ‘Als je
ouder wordt, ga je wat meer los van de dingen staan. Je wordt wat cynischer, in zoverre dat je je realiseert dat al die haast, al dat zenuwengedoe niet nodig is’, zegt Armani in Sydney. ‘De waarheid is dat je helemaal gelukkig kunt zijn en dat er dan wat vreselijks kan gebeuren.’ 1 © The Independent
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Koffietafelboek
DE AARDE VANUIT EEN ANDER PERSPECTIEF BEKEKEN Na de documentaire Planet Earth is er nu ook het Nederlandstalige koffietafelboek Planeet Aarde. Niet alleen een mooi fotoboek voor Al Gore-fans, milieuactivisten en consorten, maar ook een aanwinst voor iedereen die een snapshot wil zien van de diepste duisternis van oceanen, de leegte van woestijnen en onderaardse grottenstelsels. Planeet Aarde is verdeeld in elf subthema’s. Van de grote wouden in Japan en Canada, via de hoge bergen
in Kenia en Chili, naar de regenwouden in Panama en Brazilië in 312 pagina’s. Ruim vierhonderd unieke kleurenfoto’s van ’s werelds bijzonderste dier- en plantensoorten zijn te bewonderen. Het lijkt er op dat het team van producent en regisseur Alastair Fothergill geen detail op aarde heeft overgeslagen. Het boek is daarom behalve een eerbetoon aan de aarde, ook een hommage aan de moderne fotografie.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Eva, Tony en Alexandra (1)
Eva, Tony en Alexandra (2)
Eva, Tony en Alexandra (3)
Alexandra Paressant heeft een boekje opengedaan over haar affaire met basketballer Tony Parker, de man van actrice Eva Longoria.
Volgens Alexandra vindt Parker Eva preuts. Ook zou Longoria denken dat ze acne krijgt van sperma en niet voor de spiegel willen vrijen.
‘Ik hou van mijn vrouw,’ zei Parker tegen People. ‘Ze is het beste wat me ooit is overkomen’. Toch zou Parker een scheve schaats hebben gereden met Paressant. In een Parijs hotel, op 29 september dit jaar.
Media
24
Het Huis van Anubis ’Spanning en griezelen zijn universeel’
Dagelijkse portie Egyptisch mysterie is in Een televizierring, en duizenden kinderen die aan de buis gekluisterd zitten. Het Huis Anubis is een doorslaand succes. Herman Roggeveen AMSTERDAM
...
Negen kinderen op een internaat waar allerlei mysteries en geheimen zijn verborgen. Dat zijn de ingrediënten van Het Huis Anubis, een kinderserie van zender Nickelodeon. Het commerciële programma scoort gigantisch hoge kijkdichtheden in zijn doelgroep. Het Huis Anubis begint met de entree van Nienke. Het is een goed gebruik van de jeugdige bewoners van het internaat om nieuwe bewoners te ontgroenen. Nienke wordt daarvoor naar zolder gestuurd en stuit daar op het begin van een raadsel. Tachtig jaar geleden is daar een Egyptische graal verstopt. ‘Het verhaal gaat, dat wie iets steelt uit een Egyptische tombe, rampspoed en ellende over zich heen krijgt uitgestort’, hint bedenker Anjali Taneja op het spanningsveld in haar serie. ‘En spanning en griezelen zijn natuurlijk universeel. Daarom waren Bassie & Adriaan en De Zevensprong vroeger al zo populair.’ Het Huis Anubis is elke werkdag te zien op Nickelodeon in afleveringen van krap twaalf minuten. Daarvoor zijn natuurlijk geen budgetten beschikbaar zoals bij grote series als Gooische Vrouwen of Stellenbosch. ‘Het moet echt allemaal redelijk goedkoop. Dat leidt ook wel tot creativiteit. Nickelodeon steekt er relatief wel
Bedenker van Het Huis Anubis Anjali Taneja en Anubis-acteur Achmed Akkabi.
veel geld in. Door Anubis is er nauwelijks nog budget om iets anders te doen.’ Volgens Taneja kiest de zender daar bewust voor ‘Een ander maakt voor dat geld misschien liever vier
programma’s. Maar een dramaserie als Anubis draagt enorm bij aan het ontwikkelen van de fantasie van kinderen. Ze kunnen zich spiegelen aan de personages of worden geprikkeld
zelf een clubje te beginnen. Ik vind dat het ook bijdraagt aan de opvoeding, in die zin is het didactisch verantwoord.’ Inmiddels is Het Huis Anubis meer
dan een serie. In speelgoedwinkels is allerlei merchandise te koop, de hitlijsten worden regelmatig bestormd door hoofdrolspeelster Nienke en er komt een bioscoopfilm aan. ‘Al die zaken maken de beleving alleen maar groter’, aldus Taneja. ‘En de inkomsten uit die merchandise kunnen natuurlijk weer in de serie worden gestoken.’ De voorlopige kroon op het succes van Het Huis Anubis is het winnen van de Gouden Stuiver, de televizierring voor kinderprogramma’s, eerder dit jaar. ‘Dat heeft wel bijgedragen aan erkenning door de ouders. En het heeft Studio 100 (Belgische producent van onder andere K3, red.) nog beter op de kaart gezet.’ De vraag rijst wat te doen wanneer het mysterie op het internaat op een gegeven moment is opgelost. ‘Tja, de graal is intussen al gevonden. Dat blijkt een sleutel te zijn naar een groter mysterie. We moeten voorkomen dat het schrijven van nieuwe verhalen gebeurt om te rekken.’ Bovendien is de adem van Nickelodeon niet zo lang. Voorganger Zoop over perikelen van een jong stel medewerkers van een dierentuin was ook een groot succes, maar werd toch van de zender gehaald. ‘De zender is op het hoogtepunt gestopt, ze wilden voorkomen dat het ging aflopen. Bij Harry Potter groeit de doelgroep nog mee. Bij Nickelodeon blijft deze dezelfde. Op een gegeven moment sluit je dan de jongste kijkers buiten.’ 1 Nickelodeon, iedere werkdag om 18.50 uur.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
Nederland 1
17.00 17:00 17:25 17:50 17:59 18:00 18:20 18:35 18:45 19:00 19:25
17.00 KRO Kindertijd Sesamstraat Partij voor de Vrijheid EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Gesprek minister-president NOS Sportjournaal Lingo De dorpsdokter
20.00 20:00 20:30 21:30
Nederland 2 17:00 17:10 17:35 18:25 18:50 19:20 19:55
Klimaatshow
22.00 NOS Journaal Vermist TROS Muziekfeest: Alle fans aan dek
22:00 22:15 23:00 23:55
Pauw & Witteman NOS Journaal Pauw & Witteman
01:45
22.00 23:00 23:55 00:10
17.00 NOS Journaal De Wandeling MAX Maakt Mogelijk That’s the question Man bijt hond Welkom in Nederland Bureau Ambitie
20.00 20:25
03:15
Nederland 3 17:00 17:05 17:20 17:48 18:00 18:25 18:45 19:00 19:21 19:30 20:25 21:15 21:45
17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55
17.00 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer
20.00 20:00 20:30 22:35 23:00 23:10 23:15 00:10
17:40 18:25 18:55 19:25 19:55
4 in het land RTL Nieuws RTL Weer Jouw vrouw, mijn vrouw RTL Boulevard
Jensen! Flodder The nanny De Gouden Kooi PostcodeLoterij: Deal or no deal
20.00 20:30
Goede tijden, slechte tijden Rat race
22.00 Katja vs de rest Najib wordt wakker Thank God it’s Friday
22.00 22:30 22:55 23:10 23:40 00:30
RTL 5
17.00 NOS Jeugdjournaal.nl KidsXL 6tien AVRO Smartkidz SpangaS Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal ONM NOS Journaal De wereld draait door
20.00 NOS Journaal Nova Politiek Stellenbosch NPS Wereldcinema: Na cidade vazia Cinema 2: Mang Jing Nova Politiek
RTL 4
Trapped
22.00 22:30 23:15 23:45 00:15
Jensen! De Gouden Kooi PostcodeLoterij: Deal or no deal The king of Queens
NOS Sportjournaal NOS Journaal Draadstaal Missing without a trace De wereld draait door
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
RTL 7
RTL 8
17.00 17:15 17:30 17:45 18:40 19:40
Who’s next RTL Z Nieuws The A-Team Law & order De Pfaffs
20.00 20:20
SBS 6
17.00
RTL Voetbal: Eredivisie Live Roda JC - Sparta Rotterdam
17:00 17:30 18:20 19:10
Een plek onder de zon Oprah Winfrey show Dr. Phil Ally McBeal
20.00 20:00 20:30
Everybody loves Raymond Places in the heart
22.00 22:35 23:25 23:55 00:20 00:30 00:35
Net 5
17.00
As the world turns The nanny 4 in het land RTL Nieuws RTL Weer Een plek onder de zon
17:10 17:35 18:30 19:00 19:20
According to Jim Monk Trauma NL Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie Trauma centrum Sterren dansen op het ijs
17.00 Gilmore girls Charmed McLeod’s daughters
20.00 Sex and the city Wild things
22.00 22:30 00:30
22.00 22:30 22:45 22:50 23:25
17:00 17:55 18:50 20:00 20:30
20.00 20:00 20:30
Veronica
17.00
Murder at 1600 Sex and the city
17:10 17:35 18:00 18:55 19:25 19:50
Iggy Arbuckle Kim Possible 3rd Rock from the sun Friends Spin city Seinfeld
20.00 20:20 21:20
Wegmisbruikers! Top Gear
Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie Bloodfist VI: Ground zero
22.00 22.00 22:45 00:00 01:00
RTL Voetbal: Jupiler League RTL Poker: Dutch vs German stars Who’s next
22:30 23:00 23:30 00:00
Brainiac Red Sea Rib Rally 2007 Sexcetera Jordan & Peter: Katie & Peter: The next chapter
Media
25
Televisie
Plagieert de Sopranos-bedenker? Mediaredactie AMSTERDAM
...
Bij Die Ludolfs is ‘gewoon doen’ de sleutel tot succes.
Televisie Vier broers in hun eigen leefwereld
Sympathieke schroothandelaren Maarten Bloem AMSTERDAM
...
Bij onze oosterburen is het al langer een hit, maar nu kunnen we in Nederland ook van hun avonturen genieten: Die Ludolfs. Vier Duitse broers verdienen hun dagelijks brood met het runnen van een autosloperij. Ondertussen nemen zij elkaar voortdurend in de maling. De perikelen worden voor de Nederlandse versie aan elkaar gepraat door Bennie Jolink, zanger van de Achterhoekse rockband Normaal. Ondanks hun robuuste voorkomen, is er geen gemoedelijker en vriendelijker gezelschap te bedenken dan Die Ludolfs. De vier broers Peter, Günter, Uwe en Manni Ludolf wonen
in een klein dorp in het Westerwald, waar zij de autosloperij van hun ouders en grootouders draaiende houden. Dát is hun leefwereld en er is ogenschijnlijk weinig behoefte bij hen om de grenzen te verleggen. De sleutel tot het succes lijkt bij Die Ludolfs te liggen in het ‘gewoon doen’. Bij een open dag vorig jaar kwamen mensen dan ook van heinde en verre om Die Ludolfs een keer de hand te schudden. En om een kijkje te nemen in hun ongeorganiseerde, kolossale autosloopgarage. Ook al is die tot de nok toe gevuld met een gigantische hoop schroot, Die Ludolfs weten precies waar de onderdelen zich bevinden 1
David Chase (foto) moest deze week voor de rechtbank verschijnen om uit te leggen wat híj nou precies heeft verzonnen aan de hitserie The Sopranos. Iedereen ziet Chase als de bedenker en drijvende kracht achter het succes van de serie. Robert Bear, een voormalig rechter uit New Jersey, wil ook wat credit voor zijn input. Hij stelt dat zijn ideeën Chase hebben geholpen aan de plot van de serie. Een jury van zeven vrouwen en een man moeten nu beslissen over de aantijgingen van Robert Bear.
Twee juryleden mochten meteen naar huis toen bleek dat ze fan waren van de serie. De zaak van Robert Bear werd al eerder aanhangig gemaakt. Tot twee maal toe veegde een rechter Bears eisen echter van tafel. Maar die beslissingen zijn nu door een hogere rechter teruggedraaid. Robert Bear beweert onder andere dat hij David Chase al in 1995 een stoomcursus New Jersey en de maffia heeft gegeven. Zo zou hij ontmoetingen hebben geregeld tussen politieagenten en andere experts. Bear wil geld zien en zijn naam op de aftiteling. Chase doet de hele affaire af als onzin. 1
Internet
Hoe vrolijk ben je echt op die foto? Mediaredactie AMSTERDAM
...
Ilse media en de Universiteit van Amsterdam (UvA) lanceerden gisteren www. gladorsad.nl. Deze nieuwe website analyseert de gevoelens van personen op foto’s die bezoekers van de site voordragen. Dr. Theo Gevers, informaticus aan de UvA, ontwikkelde software die emoties kan herkennen uit gezichtsuitdrukkingen. Aan de hand van analysesoftware wordt vervolgens bepaald hoe iemand zich voelt. Met percentages worden de emoties vrolijk, verbaasd, verdrietig, trots, boos en walging onderscheiden.
Discovery Channel, 21.00
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ................................................................................
Eén
Canvas
17.00 17:00 17:35 18:00 18:10 18:35 19:00 19:40 19:41
17.00 Vrolijk Vlaanderen Buren Het journaal De rode loper Blokken Het journaal Regeringsmededeling Man bijt hond
20.00 20:05 20:10 20:40
Het weer Thuis Steracteur? Sterartiest!
22.00 22:05 22:55 23:25 23:46 23:47 23:50 23:55 00:45
Kingdom Studio 1 Het journaal laat KENO-uitslagen Euro millions-uitslagen Het weer The bill De rode loper
17:05 17:30 17:40 17:55 18:05 18:15 18:30 18:50 19:10 19:25 19:35
Aladdin in het Disney Festival Miss BG Rocket mijn raket Op schok Karrewiet Spring Go go stop En daarmee basta! Zap Jr. High Karrewiet The Sleepover Club
20.00 20:00 20:50 21:45
Terzake The planet Het peulengaleis
22.00 22:25 23:07 23:10 23:45 00:15
Desperate housewives Canvas XL tip Alles kan beter De keien van de Wetstraat Sansa
HH
+ UITGELICHT+ UITGELICHT+ UITGELICHT+ UITGELICHT+ Klimaatshow Vijf young professionals, afkomstig uit bedrijfsleven en overheid, presenteren hun plannen voor een klimaatveilig Nederland in 2050. Ned2, 20.25 Film: Rat Race Sterrencast (o.a. John Cleese, Whoopi Goldberg en Rowan Atkinson) gaat op speurtocht in Las Vegas in deze komedie RTL4, 20.30 Najib wordt wakker 8-delige sketchshow van cabaretier Najib Amhali. Met Peter Heerschop, Han Römer en Viggo Waas. Aflevering: het onderwijs. Ned3, 21.15 Kingdom Komische serie rond advocatenkantoor. Zeer populair in GrootBrittannië, mede doordat topkomiek Stephen Fry een hoofdrol heeft. Eén, 22.05
Eerder werd met deze software al de glimlach van Mona Lisa onderzocht, waarbij zij voor 83 procent blij bleek te zijn, maar ook 9 procent walging kende. De software kan ook worden gebruikt voor video’s en laat zich prima lenen voor marketingdoeleinden en het analyseren van persoonlijke profielen. De software werkt op een standaard pc met een simpele webcam. ‘Via deze site is de analysesoftware voor iedereen toegankelijk. Ook voor bedrijven wordt dit uiteindelijk een interessant medium om te gebruiken bij het analyseren van emoties van bijvoorbeeld gebruikers’, aldus Theo Gevers. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................
Comedy Central
20.00 20:00 20:10 20:40 21:05 21:30
CCN That 70’s Show South Park Family guy Teachers
22.00 22:25 23:00 23:10 23:35 00:00 00:35 01:00 01:10 01:40
The daily show CCN That 70’s Show Family guy South Park Badly dubbed porn CCN Californication The daily show
Film: Mang Jing/Blind Shaft Film uit China over mensonwaardige praktijken in de Chinese kolenmijnen. Won een Zilveren Beer in Berlijn. Ned2, 1.45
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
BBC 1
BBC 2
17.00 17:00 17:25 17:30 18:00 18:25 18:35 19:00 19:30
17.00 Animalia Thumb wrestling The Basil Brush show Trapped Newsround Neighbours Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws
20.00 20:00 20:30 21:00 21:30
The One show A question of sport EastEnders The green green grass
22.00 22:00 22:30 23:00 23:25 23:35
Have I got news for you The Armstrong and Miller show Nieuws, regionaal nieuws en weerbericht Regionaal nieuws Friday night with Jonathan Ross
18:15 19:00 19:30
The weakest link Eggheads Strictly come dancing: It takes two
20.00 20:00 21:00
Snooker Gardener of the year 2007
22.00 22:00 23:00 23:30 00:00 00:30 00:35 01:35 02:25 03:55
Fanny Hill QI Newsnight Newsnight review Weerbericht Later... Snooker The price of kissing Star trek: The next generation
ARD
ZDF
17.00
17.00
17:00 17:15 17:47 17:55 19:50 19:55
Tagesschau um fünf Brisant Tagesschau ARD vor acht Das Wetter im Ersten Börse im Ersten
20.00 20:00 20:15 21:45
Tagesschau Die Zürcher Verlobung - Drehbuch zur Liebe Tatort: Pechmarie
22.00 23:10 23:23 23:25 00:55 01:15
17:00 17:15 17:45 18:00 19:00 19:20 19:25
Discovery Channel
17.00 heute - Wetter hallo deutschland Leute heute SOKO Kitzbühel heute Weerbericht Der Landarzt Der Kriminalist Der letzte Zeuge heute-journal
22.00 Tagesthemen Das Wetter im Ersten Ausgerechnet Weihnachten Nachtmagazin Die weiße Löwin
22:20 22:29 22:30 23:00 00:05 00:15 00:55 02:25 02:30 03:35 03:40
18:00 18:30 19:00
British biker build-off Mean machines: The transatlantic challenge: Excavators How it’s made Stunt junkies Mythbusters: Archimedes death ray
20.00
20.00 20:15 21:15 21:55
17:00 17:30
Politbarometer Weerbericht aspekte Johannes B. Kerner heute nacht Veronica Mars Gib ihn mir wieder heute Johannes B. Kerner heute 3satbörse
20:00 21:00
Dirty jobs: Avian vomitologist Die Ludolfs
22.00 22:00 23:00 00:00 01:00 01:55
Race to Dakar Biker build-off: Brian Klock vs Jason Hart Monster moves: Long loads Perfect disaster: Ice storm Zero hour: One of America’s own
Mensen die op straat leven in ons welvarende land. Zeker in de feestmaand iets om over na te denken. Wat kun je er als overheid aan doen? Wanneer wordt de eigen verantwoordelijkheid een collectieve? Armoedebestrijding is één van de vele maatschappelijke vraagstukken waar je bij het Rijk mee bezig kunt zijn. Het Rijk is de verzamelnaam van alle ministeries, diensten en onderdelen, verspreid over het hele land. Je kunt er werken aan zeer uiteenlopende thema’s, zaken die ons allemaal raken. Spreekt dat je aan? Op onze website vind je meer informatie over werken bij het Rijk en alle actuele vacatures.
Puzzel met De Pers 1
ZWEEDS RAADSEL: jalon
bladmetaal
weerglas
zeevis
2
3
4
5
priesterschool hoeveelheid
huid
6
CRYPTOGRAM 1
OPLOSSINGEN VAN GISTEREN
2
3
vogel
4
5
1 toverheks
6
schaapkameel
aanvang
gestold vleesnat
9
duivel gelofte
Europeaan
3
10 plakband
balletrokje
slim
4
cijfercombinatie sleepnet
11
HORIZONTAAL: 1. Partij voor juristen ten paleize? (8); 4. Vuurwater (8); 6. Daarop volgt nog een meisje (4); 8. Voor de veiligheid een verbindingsstuk aan de toiletzitting (7); 9. Glijdende auto (4); 10. Hierna komt er nog meer (8); 11. Dik mispunt? (8). VERTICAAL: 1. Beet, ik ben in het bezit van een vrucht! (6); 2. Bij deze wedstrijd krijgt een Europeaan bier (6); 3. Uitstoot van een klinker voor de zending (7); 5. Door juristen soldaat gemaakt (7); 6. Sprookjesachtige hoeveelheid voetballers (6); 7. Op welke plaats is het reeds goed? (6).
verzot tijding
afschrift
6 kunstschaatsterm
7
8
zelfkant
2
5
plooi
MIKADO
SUMBRERO®
16
5
24 12
15
10
18
11
10
19
In welke volgorde, van de bovenste tot de onderste, zijn de mikadostokjes vrij op te rapen?
5
SUDOKU
8
4
1
9
4
8
SUDOKU
3
5
2
8
4
6 2 3 8 7 9 4 1 5
5 8 4 3 1 6 2 7 9
1 9 7 4 2 5 3 8 6
8 3 1 7 5 4 6 9 2
2 4 9 6 3 8 1 5 7
7 6 5 2 9 1 8 4 3
4 5 2 1 6 7 9 3 8
3 7 8 9 4 2 5 6 1
9 1 6 5 8 3 7 2 4
8 1 3 7 2 9 5 6 4
5 7 4 6 1 3 8 9 2
6 2 9 4 5 8 7 1 3
9 6 1 3 8 4 2 5 7
3 5 2 1 9 7 6 4 8
7 4 8 2 6 5 1 3 9
2 3 6 8 4 1 9 7 5
1 9 7 5 3 2 4 8 6
4 8 5 9 7 6 3 2 1
7 3 6 2 Brainsnack 1 Patroon 1. Elk patroon 8 bestaat uit twee groepen knikkers waarbij de groot- 9 ste groep het dubbel aan- 4 tal knikkers van de klein- 5
2 9 4 3 5 6 1 7 8
1 8 5 9 7 4 3 6 2
6 7 2 4 9 5 8 1 3
3 5 9 6 8 1 4 2 7
4 1 8 7 3 2 5 9 6
9 4 3 8 2 7 6 5 1
5 6 7 1 4 3 2 8 9
8 2 1 5 6 9 7 3 4
ste groep bevat.
1 9
1
8
3
4
9
9 9
6
7 2
2
3
1
7
4
4 8
9
4 1
3
3
8
15
24
26
17
1
9 6
1
3
4
3
6
7
KAKURO®
5
5
Kakuro® van gisteren
Bij onderstaande kakuro® vormen de getallen in de zwarte 9 8 6 4 driehoekjes de som van cijfers 7 4 2 1 van 1 tot en met 9, die hori6 7 9 8 zontaal of verticaal in de aangrenzende vakjes worden inge9 8 3 1 vuld. De Sumbrero® links is 7 9 9 7 een drieweg-kakuro® waarbij de getallen in de driehoekjes Sumbrero® van gisteren de som vormen van cijfers, die verticaal of diagonaal in de aangrenzende witte vakjes 5 1 2 moeten worden ingevuld. De 0 1 1 2 doet helemaal niet mee. Per 9 3 6 som mag elk cijfer maar één 6 4 4 keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet 0+4, 4+0 of 2+2.
6
9
23
22
Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Gesteund; 4. schatrijk; 6. gein; 8. adelaar; 9. rats; 10. kopstoot; 11. norseman. VERTICAAL: 1. Gister; 2. trapas; 3. uurwerk; 5. klapper; 6. gratie; 7. nesten. Zweeds -h-v-s-pmotorpolo -oog-aloe liter-mof -m-lat-iram-tombe -aap-baai onmisbaar -dan-etre REMISE
Kakuro® & Sumbrero®
3
SUDOKU SUDOKU
27
7
5
2
6
7
6
16 20
3 20
8
2
1
2
4
6
9
5
6
3
5 8
2 7
1
4
9
3
4 7
7
6 1
3
8
6 6 5
6
7
9
4
8
8 6
2
8
4
4
13
13
4
5
1
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
LEZERS
[email protected]
COLUMN
Interlanden zoekt enthousiaste
bezorgers
Surf naar BEZORGINGDEPERS.NL of bel 0900-INTERLANDEN bezorging op maandag tot en met vrijdag vóór 12.00 uur (vanaf 16 jaar)
Bad Connexxion Marja Zaremba
...
Bus 17 is niet gekomen. Er is wel een busje langsgekomen, een half uur geleden. Maar daar stond geen nummer op. Het is zonder af te remmen langs de halte gescheurd. Rillend zit ik in het tochtige bushok. Als datzelfde busje een half uur later opnieuw komt aanrijden, ren ik er zwaaiend op af. ‘Is dit toevallig bus 17?’, vraag ik, als het busje stopt. ‘Jaááá’, roept de buschauffeur verrast. ‘Hoe heb je dát geraden?’ Ik staar hem niet begrijpend aan. ‘Er staat niet óp dat het bus 17 is!’, zeg ik verontwaardigd. ‘O, maar dat hoeft ook niet’, zegt de buschauffeur ontspannen. ‘Iedereen
hier weet dat dit bus 17 is.’ ‘Maar ík niet’, begin ik woedend. ‘Ik zit al drie kwartier te wachten en…’ Even flitst er een onzekere blik in zijn ogen. Dan wuift hij mijn uitgestoken strippenkaart opzij. ‘Ga maar lekker zitten, hoor!’ Zijn arm maakt een uitnodigende zwaai. Perplex loop ik langs hem heen en ga zitten. De buschauffeur springt van zijn stoel en loopt me achterna. ‘Jij lust vást wel een lekker kopje koffie’, zegt hij gespannen. ‘Gewone koffie, cappuccino, espresso, melk, suiker…?’ Schuldbewust kijkt hij me aan. Ik bezwijk ogenblikkelijk. Verlangend zeg ik: ‘Cappuccino, graag!’ Ik had mijn tong wel af willen bijten. De buschauffeur verdwijnt en een minuutje later warm ik mijn ijskoude
handen aan een bekertje heerlijk ruikende cappuccino. Langzaam genietend van de hete koffie word ik dwars door de weilanden gereden, op weg naar het afgelegen dorpje waar ik een bedrijf moet bezoeken. Ik ben de enige passagier. Als we door de dorpsstraat rijden, vraagt de buschauffeur opvallend beleefd waar ik precies moet wezen. ‘Dan zet ik je even voor de deur af…’ Maar ik weet het niet precies. ‘Nou ja, dán stop ik maar gewoon bij de bushalte’, zegt hij, hoorbaar teleurgesteld. Als dikke vrienden nemen we afscheid. ‘Nou dag hoor, bedankt voor de koffie, dáág, dáág!’ Ineens sta ik moederziel alleen op een winderige, verlaten dijk in een bijna verlaten dorp. Met het ongemakkelijke gevoel dat ik me misschien wel - een beetje - heb laten inpakken… 1
Service
28
Culinair
IJdel egodocument en trendy paperback
Coos Versteeg
Schrijven achter het fornuis E
lke Nederlandse chefkok van betekenis heeft minimaal één eigen boek – liefst met een beetje artistiek portret op de cover. Die chefsboeken zijn er grofweg in twee typen. Het ene is een ijdel egodocument met recepten – duur uitgevoerd, gebonden en doorgaans door een culinaire journalist geschreven – dat in een bescheiden oplage bestemd is voor relaties en vaste gasten van het restaurant. Het andere is een trendy sinterklaas-, kerst-, verjaardag- en/of moederdagcadeau dat als gunstig geprijsde paperback (eveneens doorgaans door een culinaire journalist geschreven) in enorme stapels bij de boekhandels en stationskiosk vlakbij de kassa belandt. Ik heb van beide soorten heel wat exemplaren staan. Cas Spijkers, niet alleen onze eerste echte tv-kok, maar ook een voorloper op boekengebied (in beide categorieën trouwens), beet in mijn herinnering begin jaren negentig het spits af. Met fotootjes van Cas op de racefiets en Cas met een biertje, maakten we in de inleiding ook kennis met de mens achter de chef. Voordien zag je hooguit boeken over illustere restaurants en waren de sterrenkoks zelf nog geen ster. Maar Cas werd meer en meer een echte BN’er. En sindsdien volgden vakgenoten als Jonnie Boer, John Beeren, Cees Helder, Henk Savelberg, Sergio Herman en Edwin Kats. Ook bekende vrouwelijke chefs als Maartje Boude-
ling en Denise Mooy bleven niet achter. Veel van die prijzige boeken zijn wat dromerig geschreven, zodat je loskomt van de realiteit van alledag en kunt wegzwijmelen in gastronomisch hogere sferen. Stuk voor stuk zijn de uitgaven fraai vormgegeven met oog- en smaakpapillen strelende fotografie, soms een beetje stiekeme sponsoring van een champagnehuis en een reeks (voor de amateur onuit-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .........................................................
ARGUS
voerbare) recepten. Hoewel deze boeken zelden uit de kosten komen, moet er voor de chef die meetelt na een jaar of zeven alweer een vervolg komen. Er bestaan echt schrijvers en fotografen die dankzij deze ijdeltuiterij redelijk in hun levensonderhoud kunnen voorzien. Volgens collegascribent Joep Habets is het de vrees voor vergankelijkheid die topkoks ertoe brengt hun grootse werk te boek te stellen. ‘De glorie van een gerecht is
vluchtig. Het leeft slechts voort in de herinnering…’ Iets anders is het natuurlijk met de Joop Braakhekkes, Ad Janssens, Herman den Blijkers en Pierre Winds van deze wereld. Stuk voor stuk hebben die hun populariteit als televisiekok slim om weten te zetten in handige gebruiksboekjes voor niet te veel geld. Dit zijn geen prima donna’s, maar ‘vrienden van de buis’ die hun kennis met je willen delen en zelfs
bereid zijn om bij de uitleg een paar treden omlaag te stappen, zodat ook de doorsnee Allerhande-keukenprins(es) het zonder ‘Gastronomisch woordenboek’ of ‘Repertorium voor de keuken’ kan redden. Braakhekkes reeks Kookschrift van een Kookgek werd zodoende een ware serie bestsellers. Twee jaar geleden werd ik benaderd een boek te schrijven over een van onze topkoks. Zijn financier had er wel wat voor over om de man als ware artiest te presenteren. De chef en ik kenden elkaar al een beetje, waren ooit samen met een groepje op truffelreis naar Umbrië geweest. Over het concept van het boek waren we het vrij snel eens. Mijn vakkennis leek ook de toets der kritiek te doorstaan, dus kwam er een vervolgafspraak. Bij die gelegenheid kwam de kok met een cassette van vier boeken van een Spaanse collega aanzetten. Zoiets wilde hij ook! Mijn mond viel open, de uitgever verbleekte en de personal assistent van de financier keek zwijgzaam naar buiten. Het hart op de tong dragend, liet ik de megalomane kok weten dat Nederland anders is dan Spanje: een kleiner taalgebied, kleinere markt dus en ook minder geneigd tot het heldenverering. Enkele weken later kreeg ik van de uitgever een brief dat de sterchef twijfels had bij de samenwerking en werd mij een bedrag aangeboden voor de uren die ik er reeds aan had besteed. Dat boek, laat staan de cassette, is er ook niet met een andere schrijver gekomen. Sterker, de relatie tussen de kok en de gulle financier is inmiddels beëindigd. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................................................................................
HOE VIEREN VERSCHILLENDE VOLKEREN HUN GEBOORTEDAG?
Klimaatconferentie op Bali
Iedereen vraagt zich wel eens iets af over heel gewone dagelijkse dingen. al@din is de digitale vraag- en antwoorddienst van de openbare bibliotheken op aladin.bibliotheek.nl en geeft in samenwerking met Dagblad De Pers antwoord op die vragen. Vragen stellen kan per e-mail. Chatten met al@din kan op werkdagen van tot 17.00 uur én op dinsdag- en donderdagavond. © 2007 - René Leisink
Het vieren van verjaardagen is cultuurgebonden. Verjaardagen worden lang niet overal gevierd en zeker niet overal op dezelfde manier. In veel landen hebben mensen er geen idee van hoe oud ze zijn en al helemaal niet op welke dag ze precies geboren zijn. De individuele verjaardag is er dan ook absoluut niet belangrijk. Vroeger dacht men dat boze geesten aangetrokken werden door jarige mensen. De aanwezigheid van vrienden en familie en hun cadeaus, goede wensen en gedachten zouden de jarige beschermen tegen onheil. In eerste instantie was het verjaardag vieren een voorrecht voor koningen en andere mensen van belang, later vierde men ook de
verjaardagen van ‘gewone’ mensen en kinderen. Verjaardagstradities verschillen niet alleen per land, maar ook per gezin. Het is een jaarlijks terugkerend ritueel. Op je verjaardag kijk je terug op het afgelopen jaar en vooruit naar de jaren die nog komen gaan. 1 Bronnen: http://www.vanharte.nl/kids_trad_beginpagina.htm. http://www.vanharte.nl/kids_trad_verjaardagen_in_het_buitenland.htm
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
COLOFON
HET WEER
...
Vandaag
Dagblad De Pers is een uitgave van Mountain Media BV uitgever Cornelis van den Berg hoofdredacteur Ben Rogmans adjuncthoofdredacteuren Frank Poorthuis, Dirk Koppes artdirector Marc de Kruijf marketing Chantal Arendsen distributie Dick van Geemen commercieel directeur Jerrel Oron finance Ruud Swart internet Rik Nizet druk Dijkman Offset Diemen, MGL Heerlen, NDC Leeuwarden en Janssen Pers Gennep
...
Dagblad De Pers is een onafhankelijke, gratis kwaliteitskrant die circa 240 keer per jaar verschijnt en verkrijgbaar is op NS-stations, in winkels, kantoren, in de horeca en op vele andere locaties.
...
Dagblad De Pers wordt in een aantal plaatsen dagelijks bezorgd door Interlanden. Ontvangt u dagelijks De Pers en heeft u klachten over de bezorging? Bel: 0900-0708 of kijk op www.bezorgingdepers.nl. Aanmelden als bezorger kan op twee manieren: 090o-INTERLANDEN (0900-4683752) of www.bezorgingdepers.nl.
Ook vandaag is het uitermate kalm decemberweer. In de ochtend kan het her en der sterk nevelig of mistig zijn, verder zien we een variabele mix van wolkenvelden en perioden met zon. De temperatuur loopt geleidelijk op, om op maxima rond 3 of 4 graden uit te komen.
WEERBERICHT NEDERLAND
Morgen
De aangevoerde lucht wordt een fractie kouder en daardoor wordt het op diverse plekken niet warmer dan een graad of 2. Het weerbeeld is daarbij vrijwel gelijk aan vandaag; mist, wolkenvelden en perioden met zon. De wind waait vanuit oostelijke richting en is zwak tot matig.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ............................................................ .......................................................... Anthony Fokkerweg 61 1059 CP Amsterdam Tel. 020 - 3460560 Fax. 020 - 3460596
[email protected] [email protected] [email protected] [email protected]
Extremen van 14 december
hoogste max. temp.: 13,5ºC in 1941 laagste min. temp.: -13,1ºC in 1933
GRONINGEN AMSTERDAM MAASTRICHT VLISSINGEN
Af en toe zon Af en toe zon Af en toe zon Af en toe zon
4˚C 4˚C 3˚C 3˚C
Sport
29
Wielrennen Rabobank presenteert zijn fameuze jeugdploeg
Een verzameling van ambities en dromen Soms biedt het wielrennen eventjes warmte en veiligheid, zoals gisteren in Bladel, waar de jonkies van de Rabobank-ploeg werden voorgesteld aan pers en een beetje publiek. Dominique Elshout BLADEL
...
Het zijn geen onbeschreven bladen, de jongeren van het Rabobank Continental Team die hier staan in het bankfiliaal in het Brabantse Bladel. Ze hebben al het een en ander achter de rug. Thomas Berkhout bijvoorbeeld won vorig jaar de etappekoers Olympia’s Ronde door Nederland. Jos van Emden viel tijdens een ploegtraining in de aanloop naar het seizoen 2007, brak zijn sleutelbeen, werd toch tweede op het Nederlands kampioenschap tijdrijden en derde bij het NK op de weg voor beloften en won op 3 oktober een wedstrijd van gelouterde profs in Munsterland. Ploegleider Piet Kuijs vertelt spontaan een verhaal bij die zege van Van Emden in Munsterland. Zijn collegaploegleider Nico Verhoeven was een dag eerder jarig geweest, Van Emden speelde daar tijdens de koers op in. Via het interne communicatiesysteem liet hij vanaf de fiets weten voor een leuk cadeau te gaan zorgen. Even later in koers werd bekend dat bij de loting voor de dopingcontrole geen Rabo-renners waren getrokken. Van Emden hoorde het ook en liet opnieuw van zich horen: ‘Toch moeten we straks wél naar de controle.’ Win-
naars moeten dat altijd, en Van Emden maakte het waar. Op hun eigen niveau hebben de mannen die hier staan allemaal al van dit soort straffe stoten uitgehaald, anders stonden ze hier niet. ‘We pakken geen renners omdat we denken dat ze niks kunnen’, legt Kuijs het selectiebeleid van de bank uit. Dat beleid werpt al jaren vruchten af. De opleidingsploeg van de Rabobank staat bekend als de beste ter wereld. Talenten als Thomas Dekker, Joost Posthuma, Pieter Weening, Stef Clement, Robert Gesink en Bauke Mollema kregen er tijd om te rijpen. Ondertussen wint het team zo veel in de eerste divisie van het wielrennen, dat het bovenaan staat in de puntentelling. Het geheim van de ploeg zit hem in de perfecte organisatie en de rust die de leiding uitstraalt. Hier worden renners niet naar de slachtbank geleid, hier krijgen ze een uitgekiend programma met veel zware wedstrijden in het buitenland, en mogen ze ook eens verliezen. De leiding neemt renners in bescherming en stimuleert ze waar nodig. Zegt Piet Kuijs tijdens de presentatie vanaf het podium over zijn troef Dennis van Winden: ‘Dennis kan ongelooflijk hard fietsen, hij gelooft er alleen zelf nog niet in. Wij wel.’ Van Winden luistert aandachtig. De gevaren van de koers, het vallen, de inspanningen, het bedonderen en bedonderd worden zijn deze middag in Bladel ver weg. Hier wor-
Voetbal
Ruud Bossen fluit voor het laatst in Istanbul Iwan Tol AMSTERDAM
...
Scheidsrechter Ruud Bossen fluit woensdag 19 december zijn laatste internationale wedstrijd in het Ali Sami Yen-stadion van Galatasaray. Tegenstander in het UEFA-Cupduel is Austria Wien. De Haarlemmer stopt met het fluiten van internationale duels vanwege het bereiken van de leeftijdsgrens van 45 jaar.
Hebt u een stem gehad in uw afscheidswedstrijd? ‘Een beetje. Jaap Uilenberg zit in de scheidsrechterscommissie van de UEFA. Aan hem kun je een voorkeur
Het geheim van de ploeg zit hem in de perfecte organisatie. COR VOS
den ontspannen de ambities uitgesproken voor volgend jaar. Jos van Emden: ’Ik wil prof worden.’ Dennis van Winden: ‘Ik hoop het te gaan maken.’ Het bedonderen heeft nieuwkomer Michael van Staeyen uit Schoten
(België) al ondervonden. Gelauwerde profs probeerden de jonge sprinter in Belgische kermiskoersen op allerlei manieren van de zege af te houden, vaak vergeefs. Hij won dit jaar elf keer. Met Klaas Lodewyck vormt hij de Belgische inbreng in 2008. Een an-
Wat vindt u ervan dat de leeftijdsgrens op 45 jaar ligt?
Voetbal
‘Dat is balen, ja. Helemaal omdat ik nog topfit ben.’
opgeven. Mits je in vorm bent en niet met onrealistische eisen komt. Ik had aangegeven dat ik graag een wedstrijd van Bayern München, Galatasaray of van een club uit Athene wilde fluiten.’
Het is dus Galatasaray geworden, het Ali Sam Yen-stadion. Blij mee? ‘Ja, ontzettend. Ik heb in Istanbul wedstrijden van Besiktas en Fenerbahce gefloten, maar nog nooit Galatasaray. Ze moeten winnen van Austra Wien om door te gaan naar de volgende ronde, kortom, het is een échte wedstrijd. Zoals gewoonlijk zal het een heksenketel zijn daar. Daar hou ik van.’
Terwijl in het bedrijfsleven over het algemeen geldt: hoe meer ervaring je hebt, hoe waardevoller je bent voor een werkgever. Maar die vlieger gaat niet op in de arbitrage? ‘Nou ja, bij de KNVB zijn ze er al achter dat het inderdaad niet zo werkt en is de leeftijdsgrens afgeschaft. Wat dat betreft is Nederland vooruitstrevend.’
Maakt u nog wat bijzonders van uw laatste wedstrijd? Een dagje extra Istanbul bijvoorbeeld? ‘Welnee, joh. Het is werk. We vliegen er dinsdag naar toe, woensdag is de wedstrijd en de volgende morgen moet ik alweer vertrekken. Bovendien heb ik ook nog een eigen glaszettersbedrijf. Dat gaat ook gewoon door.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ................................................................................ KORT
Braziliaanse goalie tot 2013 in Eindhoven
Postuum eerherstel Foekje Dillema
GOMES EN PSV ZIJN HET EENS OVER CONTRACTVERLENGING
111
Foekje Dillema heeft gisteren postuum eerherstel gekregen van de Atletiekunie. In 1950 werd de sprintster na een dubieuze seksetest geschorst omdat ze mogelijk een man zou zijn. Op dat moment had de concurrente van Fanny Blankers-Koen het Nederlands record op de 200 meter in handen (24,1). Dillema overleed vorige week op 81-jarige leeftijd in het Friese Kollum. Met haar familie is overeengekomen dat de prestaties van de atlete weer in de ranglijsten worden opgenomen.
PICS UNITED
Doelman Gomes en PSV zijn er uit. De Braziliaan heeft gisteren zijn handtekening gezet onder een contractverlenging. De nieuwe overeenkomst bindt de keeper aan de Eindhovense club tot 2013. Heurelho da Silva Gomes is bezig aan zijn vierde seizoen bij PSV. Vorige week uitte hij nog zijn onvrede over de gang van zaken bij PSV na het vertrek van Ronald Koeman: Gomes vond dat er weinig toekomstvisie was bij PSV.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................
Capello (1)
Capello (2)
Slecht nieuws voor de Engelse spelers. Fabio Capello, de beoogd nieuwe bondscoach, heeft de strijd aangebonden tegen behaarde benen.
‘Als de broek van een man omhoog komt en ik zie haar op de scheenbenen, doet me dat pijn aan de ogen’, zegt de Italiaan in The Sun.
dere verrassende nieuweling is Tejay van Garderen uit Boulder, Colorado. Van Garderen (19), met Nederlandse roots, was al elf keer Amerikaans kampioen in verschillende disciplines. Zijn bedoeling in 2008: ‘The best I can, in every race I do.’ 1
Fabio Capello moet de schande van het Engelse elftal uitwissen Novum AMSTERDAM
...
Fabio Capello is bijna bondscoach van Engeland. De directie van de Engelse voetbalbond (FA) heeft gisteren de komst van de 61-jarige Italiaan goedgekeurd. De partijen zijn nog in onderhandeling over de voorwaarden. Een woordvoerder van de FA verwacht dat de gesprekken vandaag worden afgerond.
Eerder lieten diverse hoogaangeschreven vakbroeders zich al zeer positief uit over de Italiaan. Capello is zestien jaar als trainer werkzaam op het hoogste niveau. Sinds zijn ontslag bij Real Madrid afgelopen zomer zit hij zonder werk. Eerder was hij werkzaam bij AC Milan, AS Roma en Juventus. Met Milan won hij in 1994 de Champions League en bij elke club lukte het hem om landskampioen te worden. 1
30
Sport
Topcoach Ton Boot hekelt de angst in de sportwereld
‘Sporters hebben te weinig zelfkritiek’ Basketbalcoach Ton Boot is een van de meest gelauwerde trainers van ons land. Hij laat zich inspireren door Louis van Gaal en Co Adriaanse, maar kiest altijd zijn eigen pad. Zo is hij bezig met zijn zevende sabbatical. Praten doet hij in dat jaartje rust wel. Over Ajax. ‘Door en door verrot.’ En over hoe PSV de opvolging van Koeman heeft geregeld. ‘Dodelijk.’
M
ijn hoogste goed is mijn geestelijke onafhankelijkheid. Dit artikel hoef ik dan ook voor publicatie niet te lezen. Ik consumeer sowieso helemaal niets van wat over mij wordt gezegd of gemaakt. Daarin verschil ik structureel met trainers zoals Louis van Gaal en Co Adriaanse. Zij spelen als het ware eindredacteurtje over alles wat over hen naar buiten komt. Dat moeten zij uiteraard zelf weten, maar ik moet er niet aan denken. Er was laatst een documentaire van liefst vijftig minuten over mij op de nationale televisie. Daarvan zag ik dus niets. En waarom doe ik dat? Omdat ik me daaraan kan ergeren en irritatie vreet energie en die besteed ik liever aan mijn echte werk.’ ‘Waarom zou ik me over mijn pr druk moeten maken? Stort met een slechte pr mijn wereld in? Als sponsors mij vanwege mijn mediagedrag niet pruimen, dan trek ik wel mijn conclusies. Maar los daarvan, wat heeft het voor zin om greep te krijgen op de media? Denk je dat Van Basten de media-hetze van zestien miljoen bondscoaches tegen hem kan stoppen? Moeten trainers zich druk ma-
ken over de opinie van Hugo Borst? Laat Hugo Borst zich lekker druk blijven maken over Hugo Borst en zijn geliefden. Laatst wond hij zich op over de ‘linkse’ Guus Hiddink. Hij vond dat hij zich als voetbaltrainer van Rusland moest uitspreken over de politiek van dictator Poetin. Ook Kamiel Maase moet ineens zo nodig de wereld gaan verbeteren. Als, let wel, marathonloper uit een vlekje op de wereldkaart strijdt hij voor de burgerrechten van een wereldnatie. Los van het gegeven dat China de laatste dertig jaar toch aardig bezig is, denkt Maase nu werkelijk met deze actie de politiek in China te verbeteren? Laten we het er maar op houden dat bescheidenheid de mens siert en zeker een topsporter.’ ‘Als een atleet politiek zuiver op de graad wil zijn, kan hij beter zelfmoord plegen. Er is toch overal wel wat. Ook in Nederland. Ikzelf stem al zo’n dertig jaar niet meer. Onze politici beloven in de verkiezingsstrijd gouden bergen, maar eenmaal aan de macht maken ze daar telkens weer niets van waar. Je wordt elke keer opnieuw bedonderd waar je bij staat. Is dat democratie? Amsterdam-West wordt nog altijd overspoeld met jonge, brutale Marokkanen. De politie
moet dat toch oplossen, daar betalen we nota bene belasting voor. Maar ze maken niet waar wat ze beloven. Het kenmerk van een topper is dat wát hij doet, hij goed doet. Nou, daarin scoren onze politici en hun ambtenaren dus een nul komma nul. Hetzelfde
‘Co jaagt obsessief titels na en kan daardoor slecht tegen zijn verlies’ geldt voor ons leger. Bij die vreselijke beelden van Srebrenica zie ik nog altijd die Nederlandse luitenant- kolonel Ton Karremans opdoemen die tegen die Mladic zo zielig deed. Een man met ik-weet-niet-hoeveel-sterren en een dik jaarsalaris die inmiddels nog gepromoveerd is ook. Schandalig! Nu zitten Nederlandse troepen in Afghanistan, zogenaamd als opbouwmacht maar in feite voeren ze er oorlog. Noblesse oblige.’ ‘Ik weiger daarom te netwerken en te lobbyen. Dat voer ik tot het extreme door en het heeft me ongetwijfeld veel bekers, status en geld gekost, maar dat moet dan maar. Begin dit
jaar kreeg ik een telefoontje van een grote Europese ploeg. Dat gesprek duurde slechts vijf seconden. ‘Meneer, ik heb een sabbatical year. Tot kijk!’ Ik neem eens in de drieënhalf jaar een sabbatical. En waarom doe ik dat? Omdat deze baan zoveel energie vergt dat ik na verloop van tijd het vak niet meer voor 100 procent kan uitoefenen. Om maar een béétje progressie te boeken met een topteam, moet je namelijk enorm veel arbeid leveren. Om een burn-out voor te zijn, neem ik structureel een sabbatical. Dit is alweer mijn zevende. Ik begon er mee bij mijn eerste job, bij Nashua Den Bosch. We waren kampioen, speelden in de Europese top, maar toch voelde ik intuïtief aan dat ik er een seizoen uit moest.’ ‘Ik verveel me geen moment, ik geef lezingen over topsport aan bedrijven, zit bij Frits Barend op Het Gesprek, ben co-commentator bij Sport 1, schrijf een column, studeer aan de Open Universiteit psychologie. Verder bezoek ik trainers van topteams die gedreven zijn door de vraag: hoe smeed je een topteam? Groeien, verbeteren, almaar doorontwikkelen, me daarin laten inspireren, ook nu ligt daar mijn focus. Ik wil daarom ook stage lopen bij Avital
Selinger. Ik vind het namelijk heel knap hoe hij in enkele jaren een team van niets naar de Europese top heeft gebracht.’ ‘Ik keek in de keuken van AZ, bij Co Adriaanse en onlangs vier weken bij Louis van Gaal. Zowel Van Gaal als Adriaanse staat als hard bekend, maar ze zijn eigenlijk heel lief. Beiden reageren fel, soms zelfs gênant, op de pers. Het verschil: Louis is daar waar Co nog moet komen. Co jaagt daardoor obsessief kampioenschappen na en kan daardoor slechter tegen zijn verlies dan Van Gaal. In de laatste wedstrijden onder Co’s regime bij Willem II en AZ nam dat zulke vormen aan dat hij zelfs letterlijk de benen nam. Van Gaal bewaart bij verlies, zoals dit seizoen, toch meer de rust. Kenmerkend verschil: Adriaanse richt zich meer op de korte, Van Gaal
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ....................................... ............................................................................... KORT 111
Valentino Rossi voorlopig niet klaar met motorsport
De kans dat de concurrentie in het MotoGP-veld binnenkort geen last meer heeft van het Italiaanse wonderkind Valentino Rossi is klein. Tegenover het Italiaanse tijdschrijft Motosprint weersprak de zevenvoudig wereldkampioen geruchten dat hij van plan was te stoppen. Vorig jaar werd al over zijn vertrek gespeculeerd toen hij een aantal keer testte voor het Formule 1-team van Ferrari. Rossi gaf wel toe overwogen te hebben de overstap naar de Formule 1 te maken. Nu laat de 28-jarige cou-
reur weten nog zeker vijf jaar door te gaan. Mogelijk tot verdriet van zijn belagers in de strijd om de titel in de MotoGP, zoals Nicky Hayden, Dani Pedrosa en Casey Stoner. 111
Rijkaard kan weer gebruikmaken van Deco
Deco heeft gisteren met succes de training van het eerste elftal van Barcelona afgerond. Eind oktober scheurde de Portugese international in het uitduel tegen Villarreal een spiertje in zijn linkerdij. Tijdens zijn rentree tegen Deportivo la Coruña speelde de blessure zondag opnieuw op, maar de ernst viel mee. Tijdens de Champions Leaguewedstrijd van woensdag tegen VfB
Stuttgart zat Deco uit voorzorg niet bij de selectie. Zondag kan de 27-jarige middenvelder in en tegen Valencia wel aantreden. Deco speelde eerder voor Porto. Daar won de geboren Braziliaan in 2004 de Champions League.
AC Milan zou buik vol hebben van blessureleed ster
111
Ronaldo maakt mogelijk net als coach Ruud Gullit en David Beckham de overstap naar Amerika om voor de LA Galaxy te gaan spelen. Volgens Italiaanse media is de club geïnteresseerd in de Braziliaanse sterspeler. Ronaldo kwam vorig seizoen over van Real Madrid naar AC Milan, maar is door blessureleed nog weinig aan spelen toegekomen. De formatie van coach Carlo Ancelotti zou inmiddels de buik vol hebben van de sukkelende Ronaldo. Eind
Daniel Carvalho vrijwel zeker naar Internazionale
Daniel Carvalho verhuist in de winterstop waarschijnlijk naar Internazionale. De Braziliaanse voetballer, momenteel nog actief voor CSKA Moskou, is zo goed als rond met de Italiaanse club. Gisteren was hij in Milaan voor een medische keuring. De transfer wordt volgens Inter-directeur Paolilli volgende maand voltooid.
RONALDO MOGELIJK OOK NAAR AMERIKAANSE LA GALAXY november maakte de oud-PSV’er na een half jaar uit de roulatie te zijn geweest zijn rentree in het duel tegen Cagliari, waarna hij weer geblesseerd raakte. Ook bij het wereldkampioenschap voor clubteams in Japan, dat momenteel wordt gespeeld, is de Braziliaan niet inzetbaar. Ronaldo heeft inmiddels ook zelf aangegeven weg te willen bij AC Milan en noemde de Japanse of Amerikaanse competitie als opties.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Wegwezen
Kritiek (1)
Kritiek (2)
De matige resultaten van de Schotse club Gretna werken door in de bedrijfsvoering. Liefst 14 spelers moeten opkrassen.
Brenda Schultz-McCarthy vindt de mentaliteit van een aantal Nederlandse tennissters laakbaar, zegt zij in BN/De Stem.
De 37-jarige tennisster vindt dat veel dames te vroeg stoppen. ‘Ze kunnen het allemaal aan, dat weet ik zeker. De twijfel moet alleen weg. (...) Ik wil in 2008 nog de tophonderd van de wereld halen.’
Sport
‘Toen Rob Westerhof zei dat liegen mag, begreep ik waarom Philips aan de rand van de afgrond heeft gestaan’
‘Ik consumeer niets van wat over mij wordt gezegd of gemaakt.’ BASTIAAN HEUS/HOLLANDSE HOOGTE
op de lange termijn. Co is meer gefocust op het toepassen van spelsystemen, Van Gaal meer op het toepassen van principes. Co is tactisch ijzersterk, Louis strategisch.’ ‘Met beiden voerde ik indringende gesprekken. Co vond dat zijn spelers te weinig verantwoordelijkheid namen. Dat was, vond hij, onderdeel van de gesloten, ouderwetse, niet veranderingsgezinde voetbalcultuur. Ik zei: ‘Een voetbalcultuur van pakweg twee miljoen voetballers verander je niet snel natuurlijk, maar waarom begin je niet met je eigen spelers?’ Of hij dat nu concreet heeft opgepikt, weet ik niet. Maar ik ben natuurlijk ook niet de eerste de beste, je pikt zaken van elkaar op. Uiteindelijk ben je met zo’n stage alleen met jezelf bezig, heel egocentrisch. Zelfs mijn oefenstof heb ik daardoor aangepast. Het
befaamde rondootje sneed ik helemaal toe op het basketbal en het werd zelfs een methode voor techniektraining en positiespel, uitgediept en uitgebreid met bewegingen.’
‘Het kenmerk van de Ajax-cultuur is dat die door en door verrot is’ ‘Het zelfreflecterend vermogen bij basketballers is zonder meer te laag. Maar bij voetballers bestaat het helemaal niet. Zelfs niet bij Oranje-spelers. Terwijl zelfkritiek toch echt de basis is om te groeien. Een goede coach moet in staat zijn het zelfkritisch vermogen van spelers te verho-
gen. Je zou de jeugd daarmee al moeten opvoeden. Ze leren verantwoordelijkheid te nemen, kritisch te zijn naar henzelf en dan pas naar anderen, daarmee creëer je betere spelers.’ ‘Juist ook omdat ouders dat tegenwoordig nauwelijks meer doen, moet een coach daarin zelf het goede voorbeeld geven. Maar na een wedstrijd tegen AZ hoor ik Henk ten Cate op de persconferentie beweren: FC Wegereef-Ajax 1-1. Dat arrogante, dat het ligt aan scheidsrechter Wegereef, de bal, het veld, behalve aan zichzelf, is typisch Ajax. John Jaakke zei trots dat de bekende evaluatiecommissie bestaat uit Ajacieden uit de Ajax-cultuur. Maar kenmerk daarvan is nu juist dat die door en door verrot is. Als die commissie zuiver op de graad zou zijn, moet die zichzelf bij de eerste ontmoeting direct opheffen. Juist wat
zo rot is aan Ajax, die arrogantie die overal in doorstraalt, willen deze echte Ajacieden juist continueren. Als ik president van Ajax zou zijn, zou ik die cultuur direct en zelf aanpakken. Met het instellen van die commissie geeft Jaakke juist een brevet van onvermogen.’ ‘Ik ben een groot voorstander van preventief optreden. Bespeur je symptomen van het slechte, grijp dan direct in. Kill the monster when it’s small, zeggen ze in de VS weleens. Maar eigenlijk moet je er juist voor zorgen dat je geen klein monster krijgt, dan hoef je hem ook niet te vermoorden. Niemand is onfeilbaar. Zijn er grove fouten gemaakt, breng het naar buiten, houd het niet onder de pet. Wees altijd duidelijk naar de buitenwereld, zowel in goede als in slechte tijden. Had Rabobank voor de Tour alle twijfels over Michael Rasmussen naar buiten gebracht, dan was hen de ellende deels of grotendeels bespaard gebleven. Nu is het alleen maar geëscaleerd.’ ‘Basis van een goede relatie is onderling vertrouwen. Dat hoor je vaak, maar wat houdt dat precies in? Volgens mij draait het allemaal om factoren als competentie – zowel trainers, spelers en het management moeten aan de kwaliteitseisen voldoen – en het hebben van een positieve intentie, duidelijkheid en eerlijkheid. Ik hoorde ooit dat Rob Westerhof van PSV een leugentje om bestwil wel zag zitten. Ofwel: liegen mag. Toen begreep ik ineens dat Philips zoveel jaren aan de rand van de afgrond heeft gestaan en PSV dit seizoen zo faalt in continuïteit. Bij mijn weten heeft geen club in een seizoen vier verschillende coaches gehad. Dodelijk voor het team, de organisatie, voor alles.’ ‘Een sabbatical maakt geen ander
31
Toine Rongen
mens van me. Nee, ik word er juist meer mezelf door. Ik sta sterker op die standpunten waarvan ik zeker weet dat ze goed zijn. De carrière van een topsporter is te kort voor een tijdelijke stop, dacht ik altijd. Maar plotseling zie ik dit seizoen de schaatser Jeremy Wotherspoon schitteren. Wat blijkt? Hij stapte er een jaar lang uit, ging in Noorwegen vissen en bergen beklimmen. Zijn trainingsmethode is nooit zo goed geweest. Dat sterkt me in mijn mening dat ook topsporters meer op sabbatical moeten gaan.’
‘Een atleet die zuiver op de graad wil zijn, kan beter zelfmoord plegen’ ‘Ook spelers die aan het revalideren zijn. Stijn Schaars bijvoorbeeld. Iedereen bij AZ worstelt met zijn blessure, onlangs is hij weer in de VS geopereerd. Die jongen zelf is heel gedreven maar wordt door zijn blessure als het ware opgevreten. Ik denk dan: Laat die jongen een jaar lekker reizen of weet ik wat, laat dat voetballen nu eens los. Wie weet is dat de oplossing. Bij mijn weten ben ik de enige trainer die structureel een sabbatical neem. Als ik met andere trainers over mijn sabbatical praat, zie je ze begripvol meeknikken. Maar zelf doen ze het niet. Waarom niet? Uit angst om niet meer teruggevraagd te worden, bang om hun plaatsje in hun wereldje kwijt te raken? Die angst bespeurde ik namelijk destijds ook, maar ik heb een hekel aan een leven in angst. Kom ik niet meer als coach terug, dan ga ik wel werken in de bouw.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ........................................................................................................................ KORT 111
Mexicaans talent Hector Moreno op weg naar AZ
Hector Moreno (19) speelt na de winterstop waarschijnlijk voor AZ. De Mexicaanse verdediger heeft volgens zijn zaakwaarnemer al zijn handtekening gezet onder een contract dat hem voor 4,5 jaar aan de Alkmaarse club bindt. AZ en de Mexicaanse club Pumas Unam moeten alleen nog overeenstemming bereiken over de transfersom. Volgens Pumas hoeft die som geen struikelblok te vormen. ‘Na ruim een maand onderhandelen weten we dat Hector gaat vertrekken’, meldt de club. Moreno
werd twee jaar geleden met Mexico wereldkampioen onder 17 jaar. Van die ploeg maakten eerder Giovani dos Santos (FC Barcelona) en Carlos Vela (Osasuna) de overstap naar Europa. 111
Shorttrackers Kerstholt en Van Doorn zeker van EK
Niels Kerstholt en Annita van Doorn hebben zich verzekerd van een plaats op het EK shorttrack, dat volgende maand plaatsvindt in het Letse Ventspils. De Utrechter en de Nieuwegeinse verdienden hun plaats op basis van hun goede prestaties bij de eerste vier World Cups van het seizoen. Beide shorttrackers eindigden bij de eerste acht op een individuele afstand.
Italianen spelen zondag tegen Boca Juniors
SEEDORF SCHIET AC MILAN NAAR FINALE WERELDBEKER AC Milan heeft zich gisteren geplaatst voor de finale van het WK voor clubteams in Japan. De club versloeg het Japanse Urawa Red Diamonds met 1-0. De enige goal kwam op naam van Clarence Seedorf. In een open wedstrijd waren beide teams erg aan elkaar gewaagd. In de tweede helft nam Milan wat meer initiatief, wat in de 68e minuut leidde tot een voorsprong. Uit een voorzet van Kaka schoot Clarence Seedorf binnen. Tegenstander van de
Italianen in de wereldbekerfinale is Boca Juniors. De Argentijnse topclub was woensdag in de halve finale in het National Stadion in Tokio met 1-0 te sterk voor Etoile Sportive du Sahel uit Tunesië. Wie zich kampioen van de continenten zal mogen noemen wordt zondag duidelijk. Dan vindt de finale AC Milan-Boca Juniors plaats in het International Stadium in Yokohama. Zowel AC Milan als Boca Juniors won de wereldbeker al drie keer eerder.
REUTERS
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Barça wil Cruijff II (1)
Barça wil Cruijff II (2)
Barça wil Cruijff II (3)
Een paar dagen geleden maakte Luka Modric bekend dat hij graag in Spanje wil voetballen. Barcelona hapte meteen toe.
De Catalaanse club wil de middenvelder van Dinamo Zagreb graag zo snel mogelijk overnemen, bericht El Mundo Deportivo.
De Spaanse krant ziet in Modric de ideale opvolger van Deco en vergelijkt zijn postuur zelfs met dat van Johan Cruijff. Ajax zag een bod van zo’n 16 miljoen euro op de Kroaat al afgewimpeld.
De mannenhuid is doordrenkt met testosteron; zij veroudert minder snel. Maar de rimpels zijn dieper.
NIEUW BIJ UW APOTHEEK
Reti-Fill
CORRIGEREND ANTI-RIMPEL CONCENTRAAT. ANTI-UVA
Retinol + Pure vitamine C om diepe rimpels op te vullen. Doeltreffendheid bewezen door dermatologen. Vanaf 1 maand: +50% gladdere huid. Vanaf 2 maanden: -30% diepe rimpels*. Hypoallergeen. Getest op de gevoelige huid. *neus-lippenplooi. Klinisch getest bij 41 personen.
Adviesprijs 21,50
V I C H Y. U W H U I D W E E R S P I E G E LT U W G E Z O N D H E I D Ga naar uw apotheek voor advies of kijk voor het gehele Vichy Homme assortiment op www.vichy.nl