EMILIO LÓPEZ-MENCHERO

04-12 2014 > 29-03 2015

woe - zon 10:30>18:00

EMILIO LÓPEZ-MENCHERO

ESTHER FERRER persdossier PERSBEZOEK

03-12 2014 // 11:00

PERSCONTACTEN BE CULTURE (SPCC) T. +32 (0)2 644 61 91 E. [email protected] - Web www.beculture.be GENERAL MANAGER Séverine PROVOST

VERNISSAGE

03-12 2014 // 19:00

PERSLOGIN www.centrale-art.be Emilio

PROJECT COORDINATORS Pauline BERTHOLET – [email protected] +32 (0)473 40 05 41 Sanne DE TROYER – [email protected] +32 (0)493 16 01 86

EMILIO LÓPEZ-MENCHERO

&

ESTHER FERRER

Onder aegis van Karine Lalieux, Schepen van Cultuur van de Stad Brussel

2

Inhoud Inleiding door Karine LALIEUX - Schepen van Cultuur van de Stad Brussel 4 Intentie nota L’art d’incarner l’être - Carine Fol 5 Persmededeling 7 CV Emilio López-Menchero 8 Esther Ferrer - Madre Patria - Frank Lamy

10

Esther Ferrer -Velázquez-prijs voor beeldende kunst 2014

11

C-Box - Eléonore Saintagnan & Grégoire Motte - Les hippopotames 13 C-Box - Roberta Gigante - Extasis 14 Agenda 15 Esther Ferrer - Performance De weg wordt al wandelend gemaakt

16

Performatik 2015 17 Passa Porta Festival 18 Weldra...... Uitnodiging tot de reis - Invitation to a journey - 15 jaar Prix Marcel Duchamp

19

CENTRALE for contemporary art 21 Praktische informatie 22

3

De monografische tentoonstelling gewijd aan de kunstenaar Emilio López-Menchero concretiseert de Brusselse identiteit van de CENTRALE door het in de kijker stellen van een lokale kunstenaar met internationale faam. Het verheugt mij ten zeerste deze nieuwe lijn van de programmering te starten met een kunstenaar die zijn stad elke dag echt beleeft. Zijn stedelijke interventies getuigen van zijn inzet om, en dit niet zonder humor, de excessen aan te kaarten van onze maatschappij en een alternatief te bieden voor een betekenisvolle federatieve stedelijke ruimte. Het menselijke staat zeer duidelijk centraal in zijn werk. Gericht naar het Zuid-Station, waar het lot van talloze migranten zich kruist, roept zijn Pasionaria, de monumentale megafoon in opdracht van de Stad (2006), haar verzet tegen de onverschilligheid. Andere performances pogen een directe dialoog aan te knopen met de burger, zoals zijn merkwaardig Checkpoint Charlie (2010) die de doorgang ‘afbakende’ tussen twee zones van het kanaal, de Dansaertstraat en haar trendy winkels en de erg populaire wijk van de Gentse steenweg. De tentoonstelling in de CENTRALE is ontworpen door de kunstenaar als een werk op zich. Multidisciplinair als ze is, toont ze het talent en het maatschappelijk engagement van Emilio López-Menchero doorheen zijn werken waarvan sommige nog nooit eerder vertoond werden. In verlenging van de tentoonstelling, zal om het anderhalf uur een kreet van Tarzan weerklinken van uit de St-Katelijne toren, de voorbijganger verrassend; een uitnodiging voor het vrije denken in de stedelijke jungle. Deze vrijheid van de kunstenaar om zich te uiten, deze rol van artistieke agitator, zijn de tekenen van een innovatieve democratische samenleving die mijn dagelijkse strijd uitmaken. Het is dan ook met bijzondere trots dat ik deze mooie retrospectieve begroet, evenals de door Emilio López-Menchero uitnodigde kunstenares, al even geëngageerd als hij, de performance-kunstenares Esther Ferrer.

Karine LALIEUX Schepen van Cultuur van de Stad Brussel

4

INTENTIE NOTA CARINE FOL

DE KUNST HET WEZEN TE BELICHAMEN Ieder legt zijn wezen in de schijn. Jean-Jacques Rousseau In feite speelt er zich in de kunstwereld niets af wat wezenlijk verschilt van de andere menselijke activiteiten. Men ontmoet er evenveel smeerlappen als schatten van mensen. Laten we evenmin vergeten dat het om een weke religie gaat met tal van kapellen, met haar conservatieven, haar missionarissen, haar priesters, pausen en bisschoppen, haar kwezels, haar pelgrimstochten, haar erediensten (...) Zaligverklaringen en excommunicaties gebeuren er niet meer in naam van God, maar in naam van de Kunst. Jacques Charlier

Trying to be Cadere, 2013 van voren (met staaf index 04 codes B 12003000, naar “André Cadere, 1974”, B.Bourgeaud) Courtesy galerie Nadja Vilenne

INLEIDING Mijn eerste ontmoeting met het oeuvre van Emilio López-Menchero dateert van de jaren '90. Ik ontdekte eerst zijn werk met het trio Rez +3 dat hij vormde met Patrick Guns en Patrick Guaffi, in o.a. het project Espaces Ephémères, georganiseerd door vzw Tension. Daarop nodigde ik hem in 1991 uit om een werk te maken in de Brigittinenkerk. Zijn installatie BXL in de Brigittinen transformeerde de ontwijde kapel door de projectie van foto’s van arbeiders op de werf van het Europees Parlement in Brussel, die de plaats innamen van de oude glas-in-lood-ramen. Bepaalde houdingen van de werkende arbeiders riepen op een vreemde manier die van de Passie van Christus op, wat een subtiele sacralisering van het werk met zich bracht. Datzelfde jaar zaten we allebei aan boord van het project Les voies de la culture européenne, gecureerd door Andrzej Paruzel, in Lodz, Bratislava, Brussel en Berlijn; een tocht met avontuurlijke workshops en tentoonstellingen die ons respectievelijk zowel op artistiek als menselijk vlak diep raakte. In 2007 stelde ik verscheidene foto’s uit de reeks Trying to be voor in Geel, een stad die bekend staat om haar praktijk van familiale verpleging van psychiatrische patiënten. De tentoonstelling Identities I bracht werken bijeen van Belgische en Internationale in- en outsiderkunstenaars rond de identiteitsinhoud van het werk. Deze reeks portretten, waarin López-Menchero een kunstenaar/kunstenares, politicus of revolutionair belichaamt, als een soort vluchtige bewuste identiteitswissel, gaat verder dan een simpele pose. De kunstenaar-acteur bevraagt er de rol van het werk als belichaming van het wezen. Zijn bijdrage aan Identities I, die focuste op de positie en de rol van de kunstenaar, maar ook van het individu in onze samenleving van van uiterlijke schijn, leidde in dat opzicht tot een zeer eigen lezing.

Trying to be Ensor, 2010 Courtesy galerie Nadja Vilenne

5

Na deze rijke en gevarieerde ervaringen die de diepe humanistische boodschap van zijn werk onderstreepten, nodigde ik Emilio López-Menchero graag uit in de CENTRALE for contemporary art, in het kader van een van de hoofdlijnen van haar programmering, m.n. de monografische tentoonstellingen van Brusselse kunstenaars die gevraagd worden een internationaal kunstenaar/kunstenares uit te nodigen om zo tot een interpellerende dialoog te komen. DE UITNODIGING IN DE CENTRALE

Union Match, 2014 Courtesy galerie Nadja Vilenne

Hoewel López-Menchero al vele jaren geniet van een internationale reputatie, toont de CENTRALE de eerste retrospectieve tentoonstelling van deze prominente kunstenaar van de Brusselse scène, die vooral bekend staat om zijn performances (Checkpoint Charlie, 2010 – The Pipe, 2010 - Rail, 2013) en om zijn Brusselse stadsinterventie Pasionaria (2006). Tien jaar geleden (in 2004) stelde López-Menchero zijn project Peau neuve voor in de ‘Comptoir du nylon’, toen een vitrine-tentoonstellingsruimte die nu deel uitmaakt van de CENTRALE. Hij definieerde zijn installatie als een maskerade waarvan de spelregel afgeleid was van de voormalige bestemming van deze nylonwinkel die zo werd omgevormd tot een inbrekershol door buren, passanten, daklozen of chique verkopers te fotograferen met een nylonkous over het hoofd. Voor deze tentoonstelling palmt López-Menchero de ganse CENTRALE in als een soort van remake van deze expositie. (parafrasering van Marcel Duchamp’s, La Mariée mise à nu par ses célibataires, même).

Checkpoint Charlie, 2010 Courtesy galerie Nadja Vilenne

TORERO TORPEDO, face à Miroir d’époque Regency de Marcel Broodthaers (1973), 2005 Private Collection

Van de Sint-Katelijnetoren van waaruit de kreet van Tarzan zal weerklinken (Hey! Het is... Hum... Dinges... Hum... Tarzan!) tot de zuilenzaal, vormen zijn installaties, video’s, schilderijen, foto’s en tekeningen een heel diverse tentoonstelling die tegelijk getuigt van de samenhang van zijn oeuvre. López-Menchero, nu eens kameleon, dan weer kamikaze, heeft in het kunstcircuit nooit enig risico geschuwd en heeft zich onderscheiden door een aanpak zonder concessies. In zijn artistieke expressie durft hij vrijpostig uit de hoek te komen bij wijze van tactiek om afstand te nemen van zichzelf, waarbij hij zich bedient van de mythe van de kunstenaar en de held. Via zijn eigen codes werpt hij een kritische blik op het systeem van de hedendaagse kunst en benadrukt zo, op een intelligente en subtiele manier, dat de kunst de opdracht heeft waakzaam te blijven ten opzichte van de gangbare cultuur. Het avontuur van dit project begon met de verkenning van de expositieruimte. Als wou hij ze zich toe-eigenen, werd de CENTRALE nauwkeurig opgemeten, wat resulteerde in een indrukwekkende maquette die gedurende talrijke maanden het gelijkvloers van zijn atelier in Molenbeek inpalmde. Elk werk werd vervolgens in de maquette geplaatst, zij het in postzegelformaat. Na een lang proces van gepeins en gepieker werd elk werk gesitueerd in interactie met het andere en werd de juiste wisselwerking tussen realiteit en representatie gecreëerd.

Carine FOL Artistiek directeur van de CENTRALE for contemporary art

6

persmededeling

Emilio LÓPEZ-MENCHERO & Esther FERRER TENTOONSTELLING

04-12 2014 > 29-03 2015

PERSBEZOEK

03-12 2014 // 11:00

VERNISSAGE

03-12 2014 // 19:00

Een initiatief van Karine LALIEUX, Schepen van Cultuur van de Stad Brussel Voor het eerst sinds haar oprichting stelt de CENTRALE for contemporary art een tentoonstelling voor van een emblematisch kunstenaar van de Brusselse kunstscène. Emilio LÓPEZ-MENCHERO is een veelzijdig kunstenaar: architect, fotograaf, schilder, performer … Met zijn performances (Check Point Charlie, 2010) en zijn stedelijke integraties (Pasionaria, megafoon in de Stalingradlaan, Brussel, 2006, bestelling van het Comité voor Kunst in de Openbare ruimte van de Stad), belichaamt hij de dynamiek en de relevantie van de hedendaagse kunst in een stad die een steeds belangrijkere rol speelt op het schaakbord van de Europese en wereldwijde hedendaagse creatie. Hoewel hij al verschillende jaren een internationale reputatie geniet, wordt dit de eerste retrospectieve tentoonstelling van zijn werk die het mogelijk maakt de coherentie van zijn aanpak te begrijpen. Hij is architect van opleiding en citeert maar wat graag Hans HOLLEIN en zijn Manifest uit 1968: “Alles ist Architektur”, alles is architectuur, ook de constructie van het zelf. Het is moeilijk om zijn aanpak in één woord samen te vatten, maar het gaat om een alomtegenwoordige zoektocht naar identiteit en zelfpositionering binnen onze maatschappij. Wij stelden Emilio LÓPEZ-MENCHERO voor een internationale gastkunstenaar uit te nodigen. Zijn keuze viel op Esther FERRER, een vooruitstrevend kunstenares binnen de performatieve kunst sinds de jaren 1970. Emilio LÓPEZ-MENCHERO en Esther FERRER, allebei van Spaanse afkomst, hebben een gelijkaardige aanpak zonder toegevingen aan de hand van thema’s zoals identiteit en lichamelijkheid. Ze zijn van mening dat kunst politiek is, in die zin dat het gaat om de bevestiging en de opbouw van het subject, om de plaats van de vrijheid ten opzichte van allerhande dictaten. De tentoonstelling wordt afgesloten met het festival PERFORMATIK (Kaaitheater). Op het programma staan performances van beide kunstenaars en een internationaal colloquium gewijd aan performance. Het project gaat gepaard met een publicatie, de eerste in de reeks van de “focus” gewijd aan monografische tentoonstellingen. CURATOR Carine FOL, Artistiek Directeur CENTRALE for contemporary art

box

(ruimte bestemd voor jong talent, binnen de CENTRALE en gratis toegankelijk) zal twee projecten door Emilio LÓPEZ-MENCHERO uitgekozen projecten voorstellen: 04-12 2014 > 25-01 2015 Grégoire MOTTE & Eléonore SAINTAGNAN 05-02 > 29-03 2015 Roberta GIGANTE

PERSCONTACTEN BE CULTURE (SPCC)

GENERAL MANAGER Séverine PROVOST PROJECT COORDINATORS Sanne DE TROYER - [email protected] +32 (0)493 16 01 86 Pauline BERTHOLET - [email protected] +32 (0)473 40 05 41 T. +32 (0)2 644 61 91 - E. [email protected] Web www.beculture.be

CENTRALE for contemporary art Sint-Katelijneplein 44 - 1000 Brussel INFO T. +32 2 279 64 44/52 - [email protected] www.centrale-art.be Nieuwe openingsuren woe > zon 10:30 > 18:00 Gesloten op feestdagen et op 24 en 31-12 2014

7

Emilio López-Menchero

CV

Geboren op 7 oktober 1960 in Mol, België. Woont in Brussel. www.emiliolopez-menchero.be - www.nadjavilenne.com

SOLOTENTOONSTELLINGEN EN STEDELIJKE INTERVENTIES (SELECTIE)

2013

H2/H1, Espace d’art contemporain, EAC - les halles, Porrentruy (CH)

2012

Gare au gorille !, galerie Nadja Vilenne, Liège (B)

2009

MUR XL, intégration au cimetière d’Ixelles, Brussel (B)

2008 Rodin : Balzac, l’histoire d’un chef-d’oeuvre, Middelheimmuseum, Antwerpen (B) Trying to be, Galerie Nadja Vilenne, Luik (B) Indonésie !, De Bond, Brugge (B) 2007

Flagey/Potemkine, Festival BRXLBRAVO, Brussel (B)

2006

Pasionaria, intégration Av. de Stalingrad, Brussel (B)

2005

Marcel(s), galerie Nadja Vilenne, Luik (B)

2004

Peau neuve, Comptoir du Nylon, Brussel (B)

2003 Tussen Tussen ou l’entre-deux, Galerie -1, CIVA, Brussel (B) Once upon a time, Liebaert Projects, Kortrijk (B) 1998 +18, Künstlerhaus Bethanien, Berlijn (DE)

GROEPSTENTOONSTELLINGEN (SELECTIE)

2014 The Ever Changing Body, CC Strombeek (B) 1+1+1=1080, Maison des Cultures et de la Cohésion Sociale de Molenbeek (B) 2012 Track, SMAK Gent (B) Acción !mad12, Mataderos, Madrid (ES) Biennale de la Peinture, Roger Raveel Museum & Museum Dhondt-Dhaenens (B) 2011 Bone 14, Festival für Aktionskunst in Bern, Schlachthaus Theater, Bern (CH) Selest’Art, FRAC-Alsace, Sélestat (FR) Festival Troubles, Salle Rubens, Musées Royaux des Beaux-Arts, Brussel (B) 2010 James Ensor, Hareng Saur, Het Museum voor Schone Kunsten & SMAK, Gent (B) ABC, Art Belge contemporain, Le Fresnoy, Tourcoing (F) Checkpoint Charlie, Festival Kanal, Brussel (B) The Pipe, Artist Project, Performance Platform, ArtBrussels (B)

8

2009 Solo quint 3, SMAK, Gand & Az Sint Blazius, Termonde (B) Short Tracks, WIELS, Brussel (B) Ornamental body, Witte Zaal, Sint Lukas, Gent (B) 2008

Kara Walker, Kris Martin, Emilio López-Menchero, Musée Dhondt-Dhaenens, De Pinte (B)

2007

Lundi de Pâques, Établissement d’en Face, Brussel (B)

2005 TORERO/TORPEDO, performance à la FIAC, galerie Nadja Vilenne, Parijs (F) (My Private) Heroes, Marta, Herford (DE) 2004 Storage, Collection de la Province de Hainaut, BPS 22, Charleroi (B) TORERO/TORPEDO, performance, 5 jaar SMAK ! Gent (B) Amicalement vôtre, Musée des Beaux-Arts de Tourcoing, Rijsel (F) Once upon a time, M hka, Antwerpen (B) 2003

Gelijk het leven is, SMAK, Gent (B)

2002 Open house, with Tere Recarens, Casino Luxembourg (LU) Station 2 Station, Brugge 2002 (B) 2001 Belgian System, Tours & Taxis, Brussel (B) Silhouettes ‘n’ shadows, Fundament Foundation, Tilburg (NL) Kunst infiziert!, Artline 5, Borken/SMAK, Gent (B) Sonsbeek 9: locus-focus, Arnhem (NL) 2000 Over the edges, SMAK Gent (B) Basket Match, CC Strombeek (B) 1999 Vu’ Cumpra ?, avec E251Nord & Flux-news, biennale de Venise, Off (I) Meer info op www.emiliolopez-menchero.be www.nadjavilenne.com/lopez

9

Esther Ferrer Madre Patria Een zwarte doodskist. Eenvoudig en puur. Ze hangt zwevend aan kabels die de ruimte doorkruisen als de poten van een spin. Op de doodskist ligt een zwaard/kruisbeeld. In een hoek staat een vlag. De vlag van de Spaanse monarchie. Soms halfstok, soms in vol ornaat. En een stem, die van de kunstenares … nu eens neuriet ze, dan weer klinkt ze binnensmonds alsof ze een geheim vertelt. Een montage van teksten, gebaseerd op Cronicas de la conquista [De Kronieken van de Verovering], gedichten en volksliederen. Men zegt dat de spin haar jongen verslindt. Ze staat dan ook symbool voor de duistere krachten van het onbewuste en boezemt angst in. Of misschien weeft ze de realiteit, is ze alter ego van het lot. Het zwaard symboliseert dan weer de militaristische staat, oorlog, macht en vernietiging. Twee titels: Madre Patria en Invasion. Een kunstwerk dat zich aanpast aan de ruimte en de context van de tentoonstelling, zoals zo vaak bij Esther Ferrer. Een kunstwerk dat perfect binnen het engagement van Esther Ferrer past. Een boodschap, een idee die moet worden uitgedragen. Met zo weinig mogelijk middelen gaat ze voor een zo duidelijk mogelijke uiting van de inhoud en de idee. Een kunstwerk dat verankerd is in een verre historische realiteit ombeter weerklank te vinden in de moderniteit. Om het te zeggen en te verklaren in een veralgemenend plan. Dat het absoluut nodig is in deze tijden van ergernis, identiteitscrisis en communautaire terugtrekking, nu allerlei nationalistische gedachten weer de kop opsteken. 1992. De herdenking van de 500e verjaardag van de ‘ontdekking’ van Amerika door Christoffel Columbus is in volle gang. Een viering van – het moet gezegd – één van de imperialistische hoogtepunten van het katholieke Westen. Esther Ferrer wordt voor de gelegenheid uitgenodigd om deel te nemen aan een kritische tentoonstelling (die overigens nooit zal plaatsvinden) en reageert. 1492, Granada. De stad valt in handen van de katholieke kerk , wat volgens Esther Ferrer een donkere periode in de geschiedenis van het Iberisch Schiereiland inluidt. Spanje gaat over tot een gewelddadig proces van unificatie. Eén God, één taal, één centrale macht… Joden en gitanos worden verbannen of gedwongen tot bekering, onder het mom van het puurste bloed. De Arabieren volgen niet lang daarna. De wetten van uitsluiting worden steeds hardvochtiger. Tezelfdertijd begint aan de andere kant van de Atlantische Oceaan de heerschappij over de Amerika’s en volgen de koloniale slachtpartijen elkaar in snel tempo op. Een kunstwerk dat zich afkeert van het gewelddadige staatsgezag, dat elke vorm van uitsluiting van de ‘ander’ onder het mom van zijn anders-zijn aan de kaak stelt, dat zich afzet tegen de onderdrukking van de eigenheid. Dat zich afzet, zo schrijft Esther Ferrer in een van de vele voorbereidende schetsen, “tegen het fetisjisme van elke nationale identiteit die als universeel wordt beschouwd en alle vroegere en toekomstige politieke vormen van uitsluiting rechtvaardigt”. Frank Lamy Verantwoordelijke tijdelijke tentoonstellingen MAC/VAL, Frankrijk 10

Esther Ferrer Velázquez-prijs voor beeldende kunst 2014

Persbericht via de Spaanse Ambassade in Brussel Staatssecretaris voor Cultuur José Maria Lassalle kende op 12 november 2014 de Velázquez-prijs voor beeldende kunst 2014 toe aan Esther Ferrer. Zij wist de jury te bekoren met “de samenhang en rechtlijnigheid in haar werken doorheen de laatste vijf decennia, als multidisciplinaire kunstenares met een voorkeur voor performances, die bekend staat voor haar conceptuele en radicale voorstellingen”. Esther Ferrer speelt in Spanje een voortrekkersrol wat performancekunst betreft en geniet internationale erkenning. De rode draad doorheen haar hele carrière is en blijft een sterk engagement en een hedendaagse sociale dimensie. Esther Ferrer is altijd blijven strijden voor artistieke vrijheid in de kunst. Deze prijs wordt sinds 2002 aan kunstenaars uit alle disciplines uitgereikt door de minister van Onderwijs en Cultuur en gaat gepaard met een som van 100.000 euro.

BIOGRAFIE Esther Ferrer Ruiz (San Sebastián, 1937) studeerde af in de sociale wetenschappen en de journalistiek. Ze staat vooral bekend voor haar soloperformances en performances met de groep ZAJ (ontbonden in 1996). Aan het begin van de jaren 60 richtte ze samen met schilder José Antonio Sistiaga het eerste ‘atelier voor vrije expressie’ op, naast haar andere onderwijsactiviteiten, waaronder een experimentele school in Elorrio (Biskaje, Spanje). Midden de jaren 70 pikt ze haar activiteiten als kunstenares terug op, met foto’s, installaties en schilderwerken rond ‘priemgetallen’. In 1999 was ze één van de twee artiesten die Spanje vertegenwoordigden op de Biënnale van Venetië. Van meet af aan werkt Esther Ferrer aan shows waarin ze het heeft over de onopgemerkte maar poëtische eigenschappen van het gebruik van papier, dobbelstenen, een geschrift of het alfabet. Daarin ziet ze telkens een verband met de identiteit en nodigt ze de toeschouwers uit om actief deel te nemen. In 2008 mocht ze de Spaanse Premio Nacional de Artes Plásticas in ontvangst nemen. Ze stelde al tentoon in het Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofia in Madrid, de Galerie Donguy in Parijs, de Galerie Lara Vinci in Parijs, de Galerie Satellite in Parijs, de Galerie Chemin, Vitoria (Spanje), de Staatsgalerie in Stuttgart, het Koldo Mitxelena Kulturunea in San Sebastian, het Centro Andaluz de Arte Contemporáneo in Sevilla, Museet for Samtidskunst in Roskilde (Denemarken) en het Círculo de Bellas Artes in Madrid.

11

Doorheen haar lange carrière als performancekunstenares was ze te zien op tal van festivals in Spanje en het buitenland (Duitsland, Italië, Zwitserland, België, Frankrijk, Denemarken, Noorwegen, Nederland, Polen, Slovakije, de Tsjechië, Hongarije, het Verenigd Koninkrijk, Canada, Mexico, Cuba, Thailand, Japan, Zuid-Korea enz.) . Ze gaf ook les aan verschillende universiteiten en kunstacademies in Canada, Frankrijk, Zwitserland, Italië en Spanje. Esther Ferrer is ook bekend voor haar klankkunstwerken “Al ritmo del tiempo” en “TI TO TU o la agricultura en la Edad Media”. De laatste tentoonstelling van Esther Ferrer – En cuatro movimientos –, georganiseerd door het ministerie van Onderwijs en Cultuur, was in 2012 te zien in A Coruña (in het Centro Galego de Arte Contemporáneo), in Palma de Mallorca (in het Es Baluard-museum voor moderne en hedendaagse kunst) en in Vitoria (in het Artium-museum).

WINNAARS VAN DE VELÁZQUEZ-PRIJS 2002 Gaya 2003 Antonio Tapies 2004 Palazuelo 2005 Juan Soriano 2006 Antonio Lopez 2007 Luis Gordillo 2008 Meireles 2009 Antoni Muntadas 2010 Doris Salcedo 2011 Artur Barrio 2012 Aucun 2013 Jaume Plensa 2014 Esther Ferrer

12

In het kader van zijn tentoonstelling koos Emilio Lopez-Menchero enkele jonge kunstenaars die tijdens twee tentoonstellingen in de C-BOX hun werk aan het grote publiek zullen tonen: Grégoire Motte en Eléonore Saintagnan 4-12 2014 > 25-01 2015 - Roberta Gigante 09-02 > 29-03 2015

Eléonore SAINTAGNAN & Grégoire MOTTE Les hippopotames

@

box

TENTOONSTELLING 04-12 2014 > 25-01 2015 CV Eléonore Saintagnan geboren in Parijs op 31-12 1979 (om middernacht!) Ze heeft haar studies beëindigd aan het Fresnoy (Studio National des Arts Contemporains) in 2008 en een Master gevolgd in Kunst & Politiek olv Bruno Latour (filosoof) in 2011. Meerdere tentoonstellingen zowel in Frankrijk als in België. Grégoire Motte geboren in Rijsel op 13-11 1976 Hij behaalde zijn diploma in 2002 aan het E.R.S.E.P. – Tourcoing (Ecole Régionale Supérieure d’Expression Plastique). Momenteel volgt hij het onderzoekersprogramma van het D.S.R.A. d’Annecy (Diplôme Supérieur Recherche en Art). Meerdere tentoonstellingen zowel in Frankrijk als in België en het buitenland. Grégoire Motte en Eléonore Saintagnan stellen hun installatie “LES HIPPOPOTAMES DE MEDELLIN” voor, een project waarvoor ze Emilio López-Menchero vroegen de foto “Trying to be Escobar” te maken. De kunstenaars lichten hun werk toe: “De enige kudde wilde nijlpaarden buiten Afrika leeft in Colombia. Het gaat om de nijlpaarden van wijlen Pablo Escobar. De beruchte drugsbaron had destijds 3000 hectare weide en heuvelland gekocht in de buurt van Medellín. Naast woningen voor zijn familie liet hij ook een paardenfokkerij en een arena voor stierengevechten optrekken, hij legde een landingsbaan en kartingcircuit aan, en bouwde een polikliniek. Als kers op de taart liet hij dieren uit Afrika overbrengen die hij op zijn enorme eigendom vrij liet grazen. Na zijn executie in 1993 werd het immense vervallen landgoed geplunderd en vielen de dieren in handen van stropers. Enkel de nijlpaarden bleven over, aangezien niemand wist hoe je die moest vangen. De omheining van het domein stond niet langer onder stroom, en de kudde - aanvankelijk één mannetje en drie vrouwtjes - was vrij om in de rivierarmen van de Magdalena verkoeling te zoeken voor de verzengende hitte. Vandaag is het de enige kudde wilde nijlpaarden buiten Afrika. Sindsdien wordt elke geboorte van een nijlpaard in Colombia met gemengde gevoelens onthaald en krijgt elke nieuwe telg een naam. In 2009 werd het mannetje Pepe in opdracht van de overheid door jagers gedood. De dood van het nijlpaard zorgde voor flink wat ophef in het land, die verbazend genoeg deed denken aan de polemiek rond de dood van Escobar.” Dit waargebeurde verhaal bracht de kunstenaars ertoe om bij het meer van Annecy een film te draaien, die in de zomer van 2015 zal verschijnen. In hun installatie lichten ze al een tipje van de sluier, met onder andere een nijlpaard uit papier-maché dat in de film de rol van Pepe speelt, een video waarin Emilio López-Menchero opnieuw in de huid kruipt van Pablo Escobar, die zich op zijn beurt laat fotograferen als zijn idool Pancho Villa, en door Anne Bossuroy op bestelling geschilderde reproducties van twee officiële persfoto's van de geëxecuteerde Escobar en de dode Pepe. Surf voor meer informatie naar www.eleonoresaintagnan.com en www.gregoiremotte.com 13

box

@

Roberta Gigante Extasis TENTOONSTELLING 09-02 > 29-03 2015

CV Roberta Gigante (Arpino, 1986) woont en werkt in België sinds 2009. Na het behalen van haar baccalaureaat in Visuel Arts en Performance aan de IUAV universiteit van Venetië in 2009, behaalt ze een Master en Espace Urbain aan La Cambre École Supérieure des arts visuels te Brussel in 2011. Na kortstondige en permanente projecten op verschillende schalen te hebben gemaakt in de stedelijke ruimte, focust ze nu op het object, de geschiedenis, haar vorm en ruimte. In de manieren waarop ze haar werk laat zien, bevindt ze zich in het verkennen van contextuele beperkingen van de plaatsen van kunst met een constante in vraagstelling over de status van het werk in de manier waarop het zich aan het publiek geeft. Recente openingen: One Drop, De Beersteeg Park, Gent, Blow Out Visserij Park, Gent. Toekomstige tentoonstelling: Arte Povera AZ, Deel II CCS.

Tekst geproponeerd door de kunstenares in het kader van haar installatie "Vous êtes un voleur honteux… een gemene dief." Dus schreven we een manifest. Les Voleurs [Dieven]. Uit de kast en in de musea, bibliotheken, architectonische monumenten, concertzalen, boekwinkels, opnamestudio's en filmstudio's van de wereld. Alles behoort tot de geïnspireerde en toegewijde dief. Alle artiesten van de geschiedenis, van grot schilders tot Picasso, alle dichters en schrijvers, muzikanten en architecten, bieden hun waren aan, bestoken hem als straatverkopers. Ze smeken hem van de verveelde geesten van de schoolgaande kinderen, uit de gevangenissen van de kritiekloze verering, van dode musea en stoffige archieven. Beeldhouwers strekken hun kalkstenen armen uit om de levengevende transfusie van vlees te krijgen, nu hun afgehakte ledematen geënt zijn op Mister Amerika. Mais le voleur n'est pas pressé - de dief heeft geen haast. Hij moet zich verzekeren van de kwaliteit van de goederen en de geschiktheid voor zijn doel, voordat hij de hoogste eer en zegen laat zien van zijn diefstal. -William S. BurroughsExtrakt van The Adding Machine (vertaald uit het Engels)

14

AGENDA 04-12 2014

NOCTURNES > 22:00

25-01 2015

ATELIER PHILOSOPHIQUE

14:00

04-02 2015

MEET EMILIO LÓPEZ-MENCHERO

18:30

07-03 2015

MUSEUM NIGHT FEVER

29-03 2015

FESTIVAL PASSA PORTA

28+29-03 2015

FINISSAGE VAN DE TENTOONSTELLING

Nocturnes van de Brusselse musea

Ontmoetingsavond

In samenwerking met PASSE-MURAILLE

Conferentie

19:00 >01:00

Rondleidingen, workshop-bezoek enz...

PERFORMANCES 22-03 2015

ESTHER FERRER & EMILIO LÓPEZ-MENCHERO “AL ANDAR SE HACE CAMINO”

In het kader van Performatik 2015. Met de steun van het Instituto Cervantes Bruselas

28-03 2015 - 16:30 EMILIO LÓPEZ-MENCHERO

15

Esther Ferrer Performance De weg wordt al wandelend gemaakt Performance door Esther Ferrer in samenwerking met Emilio López-Menchero Dieren wandelen, net als mensen (ook voor ze homo sapiens waren, anders waren ze het waarschijnlijk nooit geworden). Arm en rijk, jong en oud, het volk wandelt. (Marchons, marchons, klinkt het refrein van de Marseillaise. De mensheid wandelt en raakt verlicht, schreef Victor Hugo in een tijd waarin men nog in de vooruitgang geloofde). Iedereen wandelt, in werkelijkheid of in dromen, alleen of in gezelschap, snel of langzaam, met of zonder doel, ter ontspanning of in gedachten verzonken. Sinds mensenheugenis wordt er overal ter wereld gewandeld; onvermijdelijk trekken we door de ruimte en tijd die het leven ons biedt. De kunst zit vol wandelaars, van de primitieve rotstekeningen tot vandaag, over de song lines van de Australische Aboriginals, de Egyptenaren of de futuristen. Overal vinden we wandelende vrouwen en mannen terug: in sculpturen en muurschilderingen, op doeken en foto’s, in virtuele kunst en performances. Ook ik wandel vaak in mijn performances. Soms is wandelen zelfs mijn belangrijkste grondstof. Het parcours kan vooraf bepaald of toevallig zijn. Soms laat ik sporen achter, soms niet. "Caminante, no hay camino, se hace camino al andar", zei de Spaanse dichter Antonio Machado (Wandelaar, er is geen weg, de weg wordt al wandelend gemaakt). Men zou bijna kunnen zeggen dat ook de gedachten al wandelend tot stand komen, zoals J. J. Rousseau (mogelijk volgens de traditie of de legende van de peripatetici): je ne puis méditer qu'en marchant; sitôt que je m'arrête, je ne pense plus, et ma tête ne va qu'avec mes pieds (ik kan alleen mediteren als ik wandel; zodra ik stop, denk ik niet meer, en mijn hoofd werkt alleen als ook mijn voeten dat doen).

16

THE BRUSSELS PERFORMANCE ART BIENNALE 18 > 28/03/2015

Een festival van het Kaaitheater i.s.m. Argos centre for art and media, Beursschouwburg, Bozar, ULB, CENTRALE for Contemporary Art, Don Verboven Exquisite Objects, Passa Porta, Q-O2 & WIELS contemporary art centre Van 18 tot 28 maart 2015 vindt de vierde editie plaats van Performatik, de Brusselse biënnale van de performancekunst. In het huidige kunstenlandschap is het onderscheid tussen podiumkunsten en beeldende kunsten steeds moeilijker vol te houden. Performatik kiest overtuigd en resoluut voor het interessante tussengebied tussen beide. Festivalbezoekers worden uitgenodigd om te switchen van theatrale toeschouwer naar museale kijker en terug. Het ontregelen van kijkposities is immers inherent aan het grensoverschrijdende genre dat performance is. Performatik 2015 telt twee ‘transfers’ om u tegen te zeggen. Choreografe Anne Teresa De Keersmaeker herdenkt in Wiels dans als een tentoonstelling. Een omgekeerde beweging maakt beeldend kunstenares Joëlle Tuerlinckx. In 2012 had ze nog een grote solotentoonstelling in Wiels, nu maakt ze op basis van haar immense archief een theatervoorstelling, waarvan in het Kaaitheater de integrale versie te zien zal zijn.

17

Conferentie Centrale for contemporay art in het kader van het Passa Porta Festival 2015 zondag 29 maart 2015 Het tweejaarlijkse Passa Porta Festival is niet meer weg te denken in Brussel: een internationaal literatuurfestival georganiseerd voor een Brussels, Belgisch én internationaal publiek. Het festival trekt resoluut de meertalige kaart en profileert zich als een waar grootstedelijk evenement, als een groot moment van uitwisseling, dialoog en ontdekking. In nauwe samenwerking met talrijke Brusselse, Vlaamse, Franstalig Belgische en internationale partners wordt vijf dagen lang een gevarieerd literatuurprogramma aangeboden dat literatuur met Brussel laat rijmen. De vijfde editie van het Passa Porta Festival vindt plaats van 26 tot 29 maart 2015. Het centrale thema is now & then en behandelt de relatie tussen literatuur en (onze) tijd. Aan de vorige editie, in maart 2013, namen meer dan 8.000 enthousiaste literatuurliefhebbers deel. Het festival kon rekenen op een overweldigende persbelangstelling, ook vanwege buitenlandse media.

18

Weldra...

ADIAF

Le Prix

Marcel Duchamp

Uitnodiging tot de reis Invitation to a Journey 15 jaar Prix Marcel Duchamp 23-04 > 30-08 2015 Curatoren: Alfred Pacquement en Carine Fol Thomas HIRSCHHORN (2000), Dominique GONZALEZ-FOERSTER (2001-2002), Mathieu MERCIER (2003), Carole BENZAKEN (2004), Claude CLOSKY (2005), Philippe MAYAUX (2006), Tatiana TROUVÉ (2007), Laurent GRASSO (2008), Saâdane AFIF (2009), Cyprien GAILLARD (2010), Mircea CANTOR (2011), Daniel DEWAR et Grégory GICQUEL (2012), Latifa ECHAKHCH (2013) , Julien PREVIEUX (2014) De CENTRALE for contemporary art brengt 14 laureaten van de Prix Marcel Duchamp voor het voetlicht en wijst zo op de waarde van een van de meest prestigieuze kunstprijzen ter wereld. De prijs wordt sinds 2000 uitgereikt door de ADIAF (Association Internationale pour la Diffusion de l'Art Français) om de dynamiek in de Franse kunstwereld in de verf te zetten. De vereniging plaatst elk jaar Franse of in Frankrijk verblijvende kunstenaars die toonaangevend zijn voor hun generatie in de kijker in binnen- én buitenland. De voorzitter van de ADIAF, Gilles Fuchs, omschrijft het als volgt: “De Prix Marcel Duchamp is in de eerste plaats een erkenning van de belangrijke rol van verzamelaars. Vandaag beslissen immers 350 verzamelaars welke kunstenaars de prijs verdienen. Als ervaren en gedreven liefhebbers hebben ze één voor één een eigen en specifieke visie. Weloverwogen of instinctief, spontaan of onderbouwd kennen ze elk een eigen waarde toe aan de prijs en kiezen ze onomwonden voor een brede waaier aan hedendaagse kunstenaars.” Een tweede eigenschap van de Prix Marcel Duchamp is de samenwerking met het Centre Pompidou, een van de grootste museale instellingen ter wereld. Elke laureaat geniet er namelijk drie maanden lang een buitengewone zichtbaarheid tijdens een persoonlijke tentoonstelling. Sinds 2000 werd de prijs aan een zestigtal kunstenaars uitgereikt, waaronder 14 laureaten. Criteria voor de prijs zijn - geheel in navolging van Marcel Duchamp - de brutaliteit, het intellectualisme, de humor en de hedendaagse creativiteit in al haar vormen. “Welke kunstenaar kan die voeling met de wereld van vandaag beter vertalen dan diegene die met de uitvinding van de readymade definitief brak met de artistieke tradities?” aldus Alfred Pacquement, curator van het project. “Zijn naam staat in het geheugen van het publiek gegrift en weerspiegelt als geen ander de denkwijze van de meest innoverende hedendaagse kunstenaars.”

19

Het is bovendien die denkwijze die de CENTRALE, het centrum voor hedendaagse kunst dat in 2006 in het leven geroepen werd door de Stad Brussel, ertoe bracht deze samenwerking aan te gaan en opkomende, veelbelovende kunstenaars die getuigen van een bijzonder nuchtere denkwijze de erkenning te schenken die ze verdienen. “Deze prijs is een bijzondere samenwerking tussen de openbare instelling en haar partners, met name de verzamelaars van hedendaagse kunst,” voegt Alfred Pacquement er nog aan toe. Het kunstlandschap is de laatste decennia aanzienlijk veranderd, en verzamelaars zijn een steeds belangrijkere rol gaan spelen bij de verspreiding van hedendaagse kunst. Dankzij deze tentoonstelling, die vrijwel gelijktijdig met de kunstbeurs Art Brussels de deuren opent, kunnen de kunstenaars hun werk tonen aan verzamelaars, curatoren en internationale bezoekers. De keuze van Carine Fol om geen thema aan deze expo te knopen, in tegenstelling tot andere tentoonstellingen van de ADIAF (zoals French Window in het Mori-museum van Tokio of Toutes directions in het Wilhelm Hack-museum van Ludwigshafen), kadert binnen een retrospectieve visie die het gegronde oordeel van de verschillende jury's belicht en de evolutie van de aanpak van de 14 laureaten in kaart brengt. Het co-curatorschap met Alfred Pacquement, voorzitter van de jury van 2001 tot 2013, biedt de gelegenheid om samen te werken met een belangrijke figuur in de Franse kunstwereld. Deze tentoonstelling wordt opgevat als een Uitnodiging tot de reis doorheen de verschillende denkwijzen van hedendaagse kunstenaars. Zo krijgt de bezoeker een beeld van de diversiteit van de hedendaagse kunstscene. De titel is geïnspireerd op een bekend gedicht van Baudelaire. Daarmee wilde Alfred Pacquement onderstrepen dat een tentoonstelling een overgang voorstelt, beklijvende en onverwachte ontmoetingen die de bezoeker doen dromen. Heel wat werken op de tentoonstellingen roepen bovendien een landschap op, een ontdekkingstocht, een verplaatsing, of zelfs een innerlijke reis. Hoewel de werken sterk van elkaar verschillen en ze elk een eigen verhaal vertellen, bleek deze benadering treffend genoeg om het werk van de 14 laureaten van de prijs samen te brengen. De gegrondheid van de keuze van de jury wordt overigens kracht bijgezet door de talloze uitnodigingen voor internationale tentoonstellingen die veel bekroonde artiesten door de jaren heen kregen. Door de kunstenaars onder één dak samen te brengen, brengt de tentoonstelling hulde aan het initiatief van de ADIAF en de keuze van verzamelaars, die in veel gevallen overigens ook eigenaar zijn van de voorgestelde werken.

PERSVOORSTELLING donderdag 23-04 2015 11:30

PREVIEW VIP ARTBRUSSELS donderdag 23-04 2015 17:00 > 19:00

VERNISSAGE VOOR HET PUBLIEK donderdag 23-04 2015 19:00 > 21:00

PUBLICATIE « Invitation au voyage, le prix Marcel Duchamp » Silvana Editoriale (auteurs : Alfred Pacquement, Carine Fol) ROND DE TENTOONSTELLING >>> Ontmoeting met de curatoren en de kunstenaars (namen en data volgen) >>> 22/6/2015 - Studiedag en Belgisch-Franse dialogen over hedendaagse kunst georganiseerd door de dienst Cultuur van de Franse Ambassade, de CENTRALE, de ADIAF en de vzw Jeune Peinture belge/Jonge Belgische schilderkunst - Locatie: Stadhuis van Brussel - Grote Markt, 1000 Brussel >>> Gratis rondleidingen op elke eerste zondag van de maand (toegang betalend) >>> Workshops voor kinderen (5 EUR) >>> Speelparcours voor kinderen (gratis)

20

CENTRALE for contemporary art Het centrum voor hedendaagse kunst van de Stad Brussel (oorspronkelijk De Elektriciteitscentrale - een verwijzing naar de vroegere functie van het half-industriële gebouw waarin het centrum is ondergebracht) wil de link tussen kunst en samenleving in de kijker plaatsen. Het centrum wil enerzijds een heel andere kijk bieden op moderne kunst, maar anderzijds ook een aanvulling vormen op de bestaande Brusselse locaties waar kunst te zien is. In de eerste plaats wil het centrum de creatie van hedendaagse kunst op het Brusselse grondgebied mee helpen ontwikkelen, in vraag stellen en ondersteunen vanuit een internationaal perspectief. De CENTRALE bepaalt dus als het ware de rol van een centrum voor hedendaagse kunst in een multiculturele stad. Op het programma staan vooral visuele kunsten, waarmee de CENTRALE cultuur toegankelijk wil maken voor het grote publiek en het elitaire imago van hedendaagse kunst wil doorbreken. Door ook artiesten van buiten het officiële kunstcircuit in huis te halen, de deuren te openen voor culturele minderheden en werken tentoon te stellen die de grenzen van de kunst aftasten in plaats van een enkele visie op de creatie op te dringen, slaagt het centrum erin zijn doelstellingen te realiseren. De CENTRALE geniet van een unieke ligging in het hart van de stad, in een kosmopolitische buurt die de nieuwe trends en diversiteit van culturen weerspiegelt: een centrale plaats dus waar de culturele en economische polen van Brussel elkaar ontmoeten. Een levendige plaats die openstaat voor de buurt, de stad, Europa en de wereld, en die zo een antwoord biedt op de typisch Brusselse demografische verscheidenheid en culturele rijkdom. Een plaats op mensenmaat, die uitnodigt tot samenwerking en dialoog en die verankerd is in de Brusselse culturele dynamiek. In 2006, toen de CENTRALE voor het eerst de deuren opende, werd resoluut gekozen voor een nauwe samenwerking met instellingen, galerieën en andere multidisciplinaire plekken die hedendaagse kunst voor het voetlicht brengen en met grote evenementen die leven brengen in de hoofdstad, zoals Europalia, Performatik, Summer of Photography, Art Brussels of Nuit Blanche. Met het brede aanbod aan mogelijkheden spreekt de CENTRALE een breed publiek persoonlijk aan, ongeacht hun interesse of persoonlijke doelstellingen. Ook kinderen komen er aan hun trekken dankzij de ruimte CENTRALE/KIDS.

© Stad Brussel

21

Praktische informatie 1STE ZONDAG VAN DE MAAND 07-12 2014 & 04-01 , 01-02 & 01-03 2015 11:30 Een gratis rondleiding (inbegrepen in het ticket voor de tentoonstelling) Bezoek-atelier voor kinderen tussen 5 en 12 jaar (5€)

RONDLEIDINGEN

INFO & RESERVATIE T.+32 (0)2 279 64 44/46

GRATIS PARCOURS-SPEL

INKOM

5€ 4 € 60 +; Groepen (min. 10 pers.); Studentenkaart volwassene 2,50 € Studentenkaart (18-26 jaar); Werkzoekende (attest); Lerarenkaart 1,25 € Carte jeune, Art. 27 SODEXO CHEQUES GRATIS

– 18 jaar Groepsbegeleider, ICOM, AICA

Sint-Katelijneplein 44 Brussel 1000 T.+32 (0)2 279 64 44/52 - [email protected]

www.centrale-art.be

!

NIEUWE OPENINGSUREN WOE > ZON 10:30 > 18:00 Gesloten op feestdagen + 24 & 31-12 2014 METRO Sint-Katelijne - Beurs - De Brouckère

TREIN Brussel Centraal

22

04-12 2014 > 29-03 2015

woe - zon 10:30>18:00

EMILIO LÓPEZ-MENCHERO

ESTHER FERRER Onder aegis van Karine Lalieux, Schepen van Cultuur van de Stad Brussel. Een productie van de CENTRALE for contemporary art & de vzw Brussel-Musea-Tentoonstellingen. CURATOR VAN DE TENTOONSTELLING Carine Fol ORGANISATIE & COORDINATIE Dienst Cultuur van de Stad Brussel – CENTRALE for contemporary art /vzw Brussel-Musea-Tentoonstellingen Pascale SALESSE, Directrice Carine FOL, Artistiek Directrice Joan VANDENBERGHE, Adjunct van de Artistiek Directrice Anouchka RAUZER, Publieksonthaal FOCUS CAHIER EMILIO LÓPEZ-MENCHERO

10,00 €

INFORMATIE DIENST CULTUUR VAN DE STAD BRUSSEL T. + 32 (0)2 279 64 35/52 - [email protected] - www.centrale-art.be

PERSCONTACTEN BE CULTURE (SPCC) T. +32 (0)2 644 61 91 E. [email protected] - Web www.beculture.be GENERAL MANAGER Séverine PROVOST

PERS LOGIN www.centrale-art.be Emilio

PROJECT COORDINATORS Sanne DE TROYER – [email protected] +32 (0)493 16 01 86 Pauline BERTHOLET – [email protected] +32 (0)473 40 05 41

23

NOTES

24